Οι Μουσικοί της Καμεράτας - Γιώργος Πέτρου / A. Vivaldi: L' estro armonico

ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ

2020 21

©Χάρης Ακριβιάδης

ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΤΗΣ ΚΑΜΕΡΑΤΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΤΡΟΥ

13.2. 2021

ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ

ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΤΗΣ ΚΑΜΕΡΑΤΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΤΡΟΥ

ΑNTONIO VIVALDI L’ESTRO ARMONICO

ANTONIO VIVALDI (1678-1741) Ο αρμονικός οίστρος, έργο 3 ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ

Κοντσέρτο αρ. 1 για τέσσερα βιολιά, σε ρε μείζονα, RV 549 Allegro Largo e spiccato Allegro Σολίστ

SERGIU NASTASA, OTILIA ALITSEI, ΑΝΤΖΥ ΚΑΣΔΑ, ΖΩΗ ΠΟΥΡΗ Κοντσέρτο αρ. 2 για δύο βιολιά και βιολοντσέλο, σε σολ ελάσσονα, RV 578 Adagio e spiccato Allegro Larghetto Allegro Σολίστ

SERGIU NASTASA, OTILIA ALITSEI Κοντσέρτο αρ. 3 για βιολί, σε σολ μείζονα, RV 310 Allegro Largo Allegro

Σολίστ

SERGIU NASTASA Κοντσέρτο αρ. 4 για τέσσερα βιολιά, σε μι ελάσσονα, RV 550 Andante Allegro assai Adagio Allegro Σολίστ

SERGIU NASTASA, OTILIA ALITSEI, ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΡΑΝΙΩΤΗΣ, ΝΑΣΟΣ ΜΑΡΤΖΟΥΚΟΣ

Κοντσέρτο αρ. 5 για δύο βιολιά, σε λα μείζονα, RV 519 Allegro Largo Allegro

Σολίστ

SERGIU NASTASA, OTILIA ALITSEI Κοντσέρτο αρ. 6 για βιολί, σε λα ελάσσονα, RV 356 Allegro Largo Presto

Σολίστ

OTILIA ALITSEI

Παύση 5 λεπτών

ΒΙΒΛΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Κοντσέρτο αρ. 7 για τέσσερα βιολιά και βιολοντσέλο, σε φα μείζονα, RV 567 Andante Adagio Allegro – Adagio Allegro Σολίστ

SERGIU NASTASA, OTILIA ALITSEI, ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΡΑΝΙΩΤΗΣ, ΝΑΣΟΣ ΜΑΡΤΖΟΥΚΟΣ Κοντσέρτο αρ. 8 για δύο βιολιά, σε λα ελάσσονα, RV 522 Allegro Larghetto e spiritoso Allegro Σολίστ

SERGIU NASTASA, OTILIA ALITSEI

Κοντσέρτο αρ. 9 για βιολί, σε ρε μείζονα, RV 230 Allegro Larghetto Allegro Σολίστ

OTILIA ALITSEI Κοντσέρτο αρ. 10 για τέσσερα βιολιά και βιολοντσέλο, σε σι ελάσσονα, RV 580 Allegro Largo – Larghetto Allegro Σολίστ

SERGIU NASTASA, OTILIA ALITSEI, ΑΝΤΖΥ ΚΑΣΔΑ, ΖΩΗ ΠΟΥΡΗ Κοντσέρτο αρ. 11 για δύο βιολιά και βιολοντσέλο, σε ρε ελάσσονα, RV 565 Allegro – Adagio e spiccato – Allegro Largo e spiccato (aka Siciliano) Allegro Σολίστ

SERGIU NASTASA, OTILIA ALITSEI Κοντσέρτο αρ. 12 για βιολί, σε μι μείζονα, RV 265 Allegro Largo e spiccato Allegro Σολίστ

SERGIU NASTASA

LIVE STREAMING – ΠΑΥΣΗ 5 ΛΕΠΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΟ ΚΟΝΤΣΕΡΤΟ ΑΡ. 6

ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΤΗΣ ΚΑΜΕΡΑΤΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ σε όργανα εποχής

Μουσική διεύθυνση

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΤΡΟΥ

Στην αποψινή συναυλία λαμβάνουν μέρος οι μουσικοί Βιολιά Α

Εξάρχων: Sergiu Nastasa Άντζυ Κασδά Γιάννης Αγρανιώτης Ζωή Πουρή Βιολιά Β

Otilia Alitsei Νάσος Μαρτζούκος Αγγέλα Φαναριώτη Luise Stahl Βιόλες

Laurentiu Matasaru Ελευθερία Τόγια

Βιολοντσέλα

Ιάσων Ιωάννου Christopher Humphrys Κοντραμπάσο

Δημήτρης Τίγκας Θεόρβη

Θοδωρής Κίτσος Τσέμπαλο

Μάρκελλος Χρυσικόπουλος

ΑNTONIO VIVALDI L’ESTRO ARMONICO

Αν απαριθμήσει κανείς τους σημαντικότερους συνθέτες του μπαρόκ (αρχή 17ου – μέσα 18ου αιώνα) σίγουρα θα σταματήσει μπροστά σε έναν συνθέτη που άφησε βαρύ το ίχνος του στη μουσική ιστορία, σφραγίζοντας με την πολύπλευρη παραγωγή του ολόκληρους τομείς μουσικής δημιουργίας. Ο Αντόνιο Βιβάλντι ασχολήθηκε σχεδόν με όλα τα είδη της μουσικής, περνώντας και από την όπερα και τη θρησκευτική μουσική. Όμως ο τομέας της οργανικής μουσικής είναι εκείνος στον οποίον άφησε το σημαντικότερο τμήμα της δημιουργίας του, καθορίζοντας και καθοδηγώντας μια ολόκληρη ιστορική εξέλιξη. Ο Βιβάλντι εκπαιδεύτηκε από μικρός για τη σταδιοδρομία του ιερωμένου, την οποία τελικά και ακολούθησε. Υπό την ιδιότητα αυτή κατέλαβε, από το 1703, θέση δασκάλου του βιολιού στο Pio Ospedale della Pietà της Βενετίας, ένα ίδρυμα-σχολείο για ορφανά κορίτσια, με μουσική κατεύθυνση. Στα καθήκοντά του περιλαμβανόταν και η διαρκής σύνθεση νέων έργων για τις τροφίμους του ιδρύματος, πολλά εκ των οποίων είχαν διδακτικό χαρακτήρα. Οι πολλές συναυλίες όμως που δίνονταν στο πλαίσιο των πολιτιστικών δραστηριοτήτων του ιδρύματος, και για τις οποίες έπρεπε επίσης να γράφει μουσική, αποτελούσαν σπουδαίες κοινωνικές εκδηλώσεις για τη βενετική αριστοκρατία. Ο Βιβάλντι εργάστηκε στο παρθεναγωγείο της Πιετά με διακοπές. Στα ενδιάμεσα διαστήματα (κυρίως μετά το 1718) ανέλαβε τη διεύθυνση μουσικών θεάτρων και ταξίδεψε πολύ, συνθέτοντας κυρίως μουσική για το θέατρο (όπερες) και για την Εκκλησία, χωρίς βέβαια να εγκαταλείψει την οργανική. Ήδη από το 1711 με την εκτύπωση της συλλογής δώδεκα κοντσέρτων με την επωνυμία L’estro armonico (έργο 3) έχει γίνει γνωστός σε ολόκληρη την Ευρώπη, η μουσική του διαδίδεται και ακούγεται παντού επιδρώντας σιγά σιγά στη διαμόρφωση ενός νέου μουσικού ύφους. Η μεγάλη του προσφορά στον τομέα της οργανικής μουσικής αφορά τόσο τη μουσική δωματίου όσο και τη μουσική για μεγαλύτερα σύνολα και ορχήστρα. […]

8

Αν στον πρώτο τομέα (μουσική δωματίου, σονάτες για ένα ή περισσότερα όργανα και μπάσο κοντίνουο) ο Βιβάλντι ακολούθησε τις καινοτομίες και τα ρεύματα της εποχής του, στον τομέα της μουσικής για ορχήστρα, και ειδικότερα του κοντσέρτου, θεωρείται αυτός ο μεγάλος ανανεωτής. […] Η συμμετοχή του στη συνολική παραγωγή κοντσέρτων του πρώτου μισού του 18ου αιώνα υπήρξε επιβλητική: 478 έργα. […] Μόνο το ένα τέταρτο των κοντσέρτων του Βιβάλντι τυπώθηκε όσο ζούσε ο συνθέτης, κατά κανόνα σε κύκλους των έξι ή των δώδεκα έργων. Οι συλλογές αυτές δεν έχουν πάντα την ίδια μουσική αξία και συχνά είναι ανομοιογενείς. Τα κοντσέρτα που περιλαμβάνουν δεν είναι πάντα αποκλειστικά για ένα όργανο, αλλά περιέχονται κομμάτια και για άλλα όργανα, καθώς και κοντσέρτα για περισσότερα όργανα. Το έργο L’estro armοnico βρίσκεται ανάμεσα στις σημαντικότερες συλλογές που εκδόθηκαν και περιέχει 12 κοντσέρτα. [Ο Βιβάλντι αφιέρωσε τον Αρμονικό οίστρο στον Φερδινάνδο, τον Μεγάλο πρίγκιπα της Τοσκάνης. Ο συνθέτης επέλεξε για την έκδοση του συγκεκριμένου έργου τον οίκο του Εστιέν Ροζέ, στο Άμστερνταμ – και όχι τους τοπικούς εκδότες που πολλοί επιφανείς ιταλοί συνθέτες προτιμούσαν την ίδια εποχή– όχι μόνο για το ανώτερο επίπεδο της εγχάρακτης εκτύπωσης σε σχέση με αυτήν που χρησιμοποιούνταν στην Ιταλία, αλλά και λόγω της τεράστιας ζήτησης που είχε η ιταλική μουσική της εποχής στη Βόρεια Ευρώπη – κυρίως στη Γερμανία. Ο Αρμονικός οίστρος επρόκειτο να αναδειχθεί σε μια από τις πιο επιδραστικές μουσικές συλλογές στο πρώτο μισό του 18ου αιώνα.] Νίκος Μαλιάρας

Μερική αναδημοσίευση άρθρου από το έντυπο πρόγραμμα 3 αιώνες ιταλικής μουσικής, ΟΜΜΑ 1995-1996

9

ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΤΗΣ ΚΑΜΕΡΑΤΑΣ— ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ αποτελούν έναν

ΟΙ

από τους πιο δραστήριους φορείς του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Η πολυσχιδής και πλούσια δραστηριότητά της ορχήστρας και η φήμη της εντός και εκτός Ελλάδας την τοποθετούν ανάμεσα στους σημαντικότερους πυλώνες της καλλιτεχνικής ζωής της χώρας και την κάνουν να ξεχωρίζει ως ίσως ο πλέον διακεκριμένος πρεσβευτής της μουσικής παραγωγής της Ελλάδας στο εξωτερικό. Η Καμεράτα, γνωστή εκτός Ελλάδας με τη διεθνή της ονομασία Armonia Atenea (που υποδηλώνει και την αθηναϊκή της προέλευση), έχει αναπτύξει μια αξιοθαύμαστη δραστηριότητα, στην οποία ο διεθνής Tύπος αναφέρεται συχνά ως «το ελληνικό θαύμα» (Neue Zürchner Zeitung), ή ως «το αντίδοτο στην κρίση» (die Welt, Daily Telegraph). Οι Μουσικοί της Καμεράτας, από το 2009, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου, εξειδικεύτηκαν στις ιστορικές πρακτικές ερμηνείας με όργανα εποχής (την πιο σύγχρονη κατάκτηση του διεθνούς μουσικού στερεώματος). Έκτοτε, η ορχήστρα κατόρθωσε σε ελάχιστο χρόνο να τοποθετηθεί ανάμεσα στα σημαντικότερα αντίστοιχα σύνολα του κόσμου. Η διεθνής κριτική χαρακτηρίζει τις ερμηνείες της υπό τον Γ. Πέτρου ως ερμηνείες αναφοράς στη μουσική του 18ου αιώνα, και μάλιστα στη μουσική του Χαίντελ. Ωστόσο η ορχήστρα έχει μια ιδιαίτερα ευρεία δραστηριότητα, που περιλαμβάνει τόσο συμφωνική μουσική του 19ου και 20ού αιώνα όσο και παραγωγές μουσικού θεάτρου (όπερα, οπερέτα, μιούζικαλ), πολλές

10

από τις οποίες έχουν παρουσιαστεί και στο εξωτερικό. Εμφανίζεται τακτικά στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και σε όλες τις σημαντικές μουσικές διοργανώσεις στον ελληνικό χώρο (Φεστιβάλ Αθηνών, ΚΠΙΣΝ, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης). Την τρέχουσα καλλιτεχνική περίοδο εμφανίζεται στο Τεάτερ αν ντερ Βην στη Βιέννη, στο Κονσέρτχεμπαου του Άμστερνταμ, στο Φεστιβάλ Μπαρόκ Όπερας του Μπαϋρώυτ, στο Θέατρο Ρεάλ της Μαδρίτης, στο Φεστιβάλ Όπερας Μαρτίνα Φράνκα στην Ιταλία. Παράλληλα, με χορηγία του βρετανικού ιδρύματος Linbury Trust, παρουσιάζει μια σειρά τεσσάρων μαγνητοσκοπημένων συναυλιών σε συμπαραγωγή με το ΜΜΑ. Οι Μουσικοί της Καμεράτας πραγματοποιούν τακτικές εμφανίσεις στις σημαντικότερες ευρωπαϊκές αίθουσες και φεστιβάλ: Βασιλική Όπερα των Βερσαλλιών, αίθουσα Πλεγέλ και Θέατρο των Ηλυσίων Πεδίων στο Παρίσι, Ουίγκμορ Χολ του Λονδίνου, Κονσέρτχεμπαου του Άμστερνταμ, Τεάτερ αν ντερ Βην στη Βιέννη, Όπερα του Μόντε Κάρλο, αίθουσα Τσαϊκόφσκι της Μόσχας, Παλάου ντε λα Μούζικα της Βαρκελώνης, Μποζάρ των Βρυξελλών, Φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ, BBC PROMS, διεθνές φεστιβάλ Χαίντελ της Χάλλε, φεστιβάλ Ενέσκου του Βουκουρεστίου κ.ά. Η Καμεράτα ηχογραφεί για τις σημαντικότερες διεθνείς δισκογραφικές εταιρίες: Deutsche Grammophon, DECCA, MDG, Sony. Πολλές ηχογραφήσεις της έχουν αποσπάσει τις μεγαλύτερες διεθνείς διακρίσεις: Diapason d’Or (4 φορές), Gramophone - Editor’s Choice (2 φορές), BBC Music Magazine - Recording of the Month, CHOC-Classica, το βραβείο της Ένωσης Γερμανών Κριτικών, καθώς και το βραβείο για την καλύτερη ηχογράφηση όπερας της χρονιάς (Opera Awards) από το βρετανικό μουσικό περιοδικό OPERA. 11

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΤΡΟΥ

Ο από τους πλέον διακεκριμένους διευθυντές ορχήστρας της γενιάς του, ακολουθεί λαμπρή διεθνή σταδιοδρομία, με τακτικές εμφανίσεις σε θέατρα και αίθουσες συναυλιών και συνεργασίες με διάσημες ορχήστρες. Θεωρείται από τους σημαντικότερους σύγχρονους ερμηνευτές της μουσικής του 18ου αιώνα, ενώ ερμηνεύει ένα ευρύτατο ρεπερτόριο, με έμφαση στις ιστορικές πρακτικές ερμηνείας και την όπερα. Παράλληλα, έχει ασχοληθεί και με τη σκηνοθεσία μουσικού θεάτρου και όπερας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει τιμηθεί με το βραβείο ECHO KLASSIK και υπήρξε υποψήφιος στα βραβεία Γκράμμυ 2018 για την καλύτερη ηχογράφηση όπερας. Επίσης, τιμήθηκε με τον τίτλο του Ιππότη Γραμμάτων και Τεχνών από τη γαλλική κυβέρνηση και με τον τίτλο Associate (ARAM) της Βασιλικής Ακαδημίας Μουσικής του Λονδίνου. Η Ένωση Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής τού απένειμε το Μεγάλο Βραβείο Μουσικής για το 2018. Από τη σεζόν 2021-22 θα αναλάβει καλλιτεχνικός διευθυντής στο ιστορικό Διεθνές Φεστιβάλ Χαίντελ του Γκαίττινγκεν. Από τον Σεπτέμβριο του 2012 είναι καλλιτεχνικός διευθυντής της Καμεράτας-Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής, γνωστής διεθνώς ως Armonia Atenea, η οποία υπό

την καθοδήγησή του εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους φορείς προβολής του ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό. Πρόσφατα ο Γιώργος Πέτρου ανέλαβε μουσικός διευθυντής της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ. Έχει διευθύνει νέες παραγωγές στην Όπερα της Λειψίας, στην Όπερα του Στρασβούργου, στη Βασιλική Όπερα της Στοκχόλμης, στην Όπερα του Καπιτωλίου της Τουλούζης, στην Κρατική Όπερα της Κορέας, στην Όπερα του Ζανκτ Γκάλλεν, στο θέατρο Πετρουτσέλλι του Μπάρι, στην Όπερα της Λωζάνης, στο θέατρο Βέρντι της Τεργέστης, στην Όπερα της Νίκαιας, στα κρατικά θέατρα του Μάνχαϊμ, του Ντάρμσταντ, της Καρλσρούης, του Σααρμπρύκεν, Μονναί των Βρυξελλών και στη Βασιλική Όπερα των Βερσαλλιών. Εμφανίζεται τακτικά σε σημαντικές αίθουσες: Μποζάρ στις Βρυξέλλες, Θέατρο των Ηλυσίων Πεδίων, αίθουσα Πλεγέλ στο Παρίσι, αίθουσα Τσαϊκόφσκι της Μόσχας, Κονσέρτχεμπαου του Άμστερνταμ, Prinzregententheater του Μονάχου, Παλάου ντε λα Μούζικα της Βαρκελώνης, Τεάτερ αν ντερ Βην στη Βιέννη, και σε σημαντικά διεθνή φεστιβάλ: BBC Proms, εαρινό φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ, φεστιβάλ Κλάρα στις Βρυξέλλες, φεστιβάλ Χαίντελ στη Χάλλε. Έχει συνεργαστεί με διάσημες ορχήστρες: Γκεβάντχαους της

Λειψίας, Εθνική Ορχήστρα του Καπιτωλίου της Τουλούζης, Concerto Koln, Συμφωνική της Νέας Ρωσίας, Βασιλική Ορχήστρα της Στοκχόλμης, Ορχήστρα του Εθνικού Κέντρου Τεχνών του Καναδά, Pomeriggi Musicali του Μιλάνου, Ορχήστρα της βόρειας Ολλανδίας, Συμφωνική της Βέρνης, Ορχήστρα του Πανεπιστημίου Μπιλκέντ της Άγκυρας, Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας του Μονάχου, B-Rock, Pοmo d’Oro, Συμφωνική της Νίκαιας, Φιλαρμονική της Μπρατισλάβας κ.ά. Ο Γιώργος Πέτρου έχει ηχογραφήσει για τις μεγαλύτερες δισκογραφικές εταιρείες (Deutsche Grammophon, Decca, ΟΕΗΜS Classics, MDG) αποσπώντας τις διεθνείς διακρίσεις: ECHO KLASSIK, Diapason d’Or (5 φορές), Gramophone - Editor’s Choice (4 φορές), BBC Music Magazine - Recording of the Month (3 φορές). Συνεργάζεται τακτικά με όλες τις ελληνικές ορχήστρες και την Εθνική Λυρική Σκηνή. Σπούδασε πιάνο στο Ωδείο Αθηνών απ’ όπου αποφοίτησε με άριστα και α΄ βραβείο παμψηφεί. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Βασιλικό Κολέγιο Μουσικής (μεταπτυχιακός τίτλος ARCM) και στη Βασιλική Ακαδημία Μουσικής του Λονδίνου με υποτροφίες της Ακαδημίας και του Ιδρύματος Ωνάση. Πήρε τους τίτλους Postgraduate diploma (RAM) και MMus από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου.

13

ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΩΝ