Καμεράτα – Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής Μεσσίας του Χαίντελ

ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ Μ Ε Τ Η Ν Υ Π Ο Σ Τ Η Ρ Ι Ξ Η Τ Ο Υ Υ Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Υ Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Μ Ο Υ

ΧΑΙΝΤΕΛ ΜΕΣΣΙΑΣ ΚΑΜΕΡΑΤΑ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΤΡΟΥ

©AKRIVIADIS

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ

ΑΊΘΟΥΣΑ ΧΡΉΣΤΟΣ ΛΑΜΠΡΆΚΗΣ

27.12.2023 ΚΑΜΕΡΑΤΑ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΤΡΟΥ GEORG FRIEDRICH HÄNDEL (1685-1759) ΜΕΣΣΙΑΣ, HWV 56 Ορατόριο σε τρία μέρη

ΛΙΜΠΡΈΤΟ

Charles Jennens (1700-1773)

ΣΟΠΡΆΝΟ

Μυρσίνη Μαργαρίτη ΜΕΤΖΟΣΟΠΡΆΝΟ

Teresa Iervolino ΤΕΝΟΡΟΣ

Juan Sancho ΜΠΆΣΟΣ

Χριστόφορος Σταμπόγλης

Χορωδία Δωματίου Αθηνών ΔΙΔΑΣΚΑΛΊΑ ΧΟΡΩΔΊΑΣ

Αγαθάγγελος Γεωργακάτος Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής ΜΟΥΣΙΚΉ ΔΙΕΎΘΥΝΣΗ

Γιώργος Πέτρου

Με ελληνικούς υπέρτιτλους

G.F. HÄNDEL MESSIAH, HWV 56

PART Ι Sinfonia (Grave-Allegro Moderato) Accompagnato: (Tenor): Comfort ye, my people Air (Tenor): Ev’ry valley shall be exalted Chorus: And the Glory of the Lord Accompagnato (Bass): Thus saith the Lord Recitative (Bass): But who may abide Chorus: And he shall purify Recitative (Alto): Behold, a virgin shall conceive Air (Alto) and Chorus: O thou that tellest good tidings to Zion Accompagnato (Bass): For behold, darkness shall cover the earth Air (Bass): The people that walked in darkness Chorus: For unto us a Child is Born Pifa (Pastoral Symphony) Recitative (Soprano): There were shepherds abiding Accompagnato (Soprano): And lo, the angel of the Lord Recitative (Soprano): And the angel said unto them Accompagnato (Soprano): And suddenly, there was with the angel Chorus: Glory to God in the Highest Air (Soprano): Rejoice greatly, O daughter of Zion Recitative (Alto): Then shall the eyes of the blind be opened Air (Alto and Soprano): He shall feed his flock Chorus: His yoke is easy, and His burthen is light

INTERMISSION

4

ΓΚ.Φ. ΧΑΙΝΤΕΛ MEΣΣΙΑΣ, HWV 56

ΜΕΡΟΣ Ι Εισαγωγή (Grave-Allegro Moderato) Ακομπανιάτο (Τενόρος): Παρακαλείτε τον λαόν μου Άρια (Tενόρος): Πάσα φάραγξ πληρωθήσεται Χορωδία: Και οφθήσεται η δόξα Κυρίου Ακομπανιάτο (Μπάσος): Διότι τάδε λέγει Κύριος Ρετσιτατίβο (Μπάσος): Και τις υπομένει Χορωδία: Και καθαρίσει τους υιούς Λευί Ρετσιτατίβο (Άλτο): Ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν Άρια (Άλτο) και Χορωδία: Επ΄ όρος υψηλόν ανάβηθι, ο ευαγγελιζόμενος Σιών Ακομπανιάτο (Μπάσος): Ιδού σκότος καλύψει γην Άρια (Μπάσος): Ο λαός ο πορευόμενος εν σκότει Χορωδία: Ότι παιδίον εγεννήθη ημίν Πίφα (Ποιμενική Συμφωνία) Ρετσιτατίβο (Σοπράνο): Και ποιμένες ήσαν εν τη χώρα Ακομπανιάτο (Σοπράνο): Και ιδού άγγελος Κυρίου Ρετσιτατίβο (Σοπράνο): Και είπεν αυτοίς ο άγγελος μη φοβείσθε Ακομπανιάτο (Σοπράνο): Και εξαίφνης εγένετο συν τω αγγέλω Χορωδία: Δόξα εν υψίστοις Θεώ Άρια (Σοπράνο): Χαίρε σφόδρα, θύγατερ Σιών Ρετσιτατίβο (Άλτο): Τότε ανοιχθήσονται οφθαλμοί τυφλών Άρια (Άλτο και Σοπράνο): Ως ποιμήν ποιμανεί το ποίμνιον αυτού Χορωδία: Ο γαρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν εστίν

ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

5

PART II Chorus: Behold the Lamb of God Air (Alto): He was despised Accompagnato (Tenor): All they that see Him Chorus: He trusted in God Accompagnato (Tenor): Thy rebuke hath broken His heart Arioso (Tenor): Behold and see if there be any sorrow Accompagnato (Tenor): He was cut off out of the land of the living Air (Tenor): But Thou didst not leave His soul in Hell Chorus: Lift up your heads Air (Alto): Thou art gone up on high Chorus: The Lord gave the word Air (Soprano): How beautiful are the feet Arioso (Tenor): Their sound is gone out into all lands Air (Bass): Why do the nations so furiously rage Chorus: Let us break their bonds asunder Recitative (Tenor): He that dwelleth in Heaven Air (Tenor): Thou shalt break them with a rod of iron Chorus: Hallelujah

PART III Air (Soprano): I know that my Redeemer liveth Chorus: Since by man came death Recitative (Bass): Behold, I tell you a mystery Air (Bass): The trumpet shall sound Recitative (Alto): Then shall be brought to pass Duet (Alto - Tenor): O death, where is thy sting?

Chorus: But thanks Aria (Alto): If God be for us Chorus: Worthy is the Lamb - Amen

6

ΜΕΡΟΣ II Χορωδία: Ίδε ο αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτία του κόσμου Άρια (Άλτο): Αλλά το είδος αυτού άτιμον Ακομπανιάτο (Τενόρος): Πάντες οι θεωρούντες με Χορωδία: Ήλπισεν επί Κύριον Ακομπανιάτο (Τενόρος): Ονειδισμόν προσεδόκησεν η ψυχή μου Άρια (Tενόρος): Οι προς υμάς πάντες παραπορευόμενοι οδόν, επιστρέψατε και ίδετε ει εστίν άλγος Ακομπανιάτο (Τενόρος): Ότι αίρεται από της γης η ζωή αυτού Άρια (Tενόρος): Ότι ουκ εγκαταλείψεις την ψυχήν μου εις άδην Χορωδία: Άρατε πύλας Άρια (Άλτο): Αναβάς εις ύψος Χορωδία: Κύριος δώσει ρήμα Άρια (Σοπράνο): Ως ωραίοι οι πόδες Άρια (Τενόρος): Εις πάσαν την γην εξήλθεν ο φθόγγος αυτών Άρια (Μπάσος): Ινατί εφρύαξαν έθνη Χορωδία: Διαρρήξωμεν τους δεσμούς αυτών Ρετσιτατίβο (Τενόρος): Ο κατοικών εν ουρανοίς Άρια (Tενόρος): Ποιμανοίς αυτούς εν ράβδω σιδηρά Χορωδία: Αλληλούια

ΜΕΡΟΣ III Άρια (Σοπράνο): Οίδα γαρ ότι αένναος εστίν Χορωδία: Επειδή γαρ δι’ ανθρώπου ο θάνατος Ρετσιτατίβο (Μπάσος): Ιδού μυστήριον υμίν λέγω Άρια (Μπάσος): Σαλπίσει γαρ (η σάλπιγξ) Ρετσιτατίβο (Άλτο): Τότε γενήσεται ο λόγος ο γεγραμμένος Ντουέτο (Άλτο - Τενόρος): Πού σου, θάνατε, το κέντρον; Χορωδία: Τω δε Θεώ χάρις Άρια (Άλτο): Ει ο Θεός υπέρ ημών Χορωδία: Άξιον εστίν το αρνίον - Αμήν

7

Οι συνθήκες δημιουργίας του Μεσσία και το περιεχόμενό του Όταν ο Χαίντελ αποφάσισε να συνθέσει το ορατόριο Μεσσίας, το όνομά του είχε ήδη καθιερωθεί όχι μόνο στην καλλιτεχνική ζωή του Λονδίνου αλλά και σε άλλες αγγλικές πόλεις, όπου ήταν γνωστός κυρίως ως συνθέτnς εκκλnσιαστικής μουσικής. Τnν αφορμή για τn σύνθεσn του έργου αυτού τnν έδωσε μια πρόσκλnσn του αρμοστή τnς Ιρλανδίας, κόμn του Ντέβονσαϊρ, ο οποίος είχε επισκεφτεί το Λονδίνο τον Φεβρουάριο του 1741 και είχε προτείνει στον Χαίντελ να οργανώσει στο Δουβλίνο μια σειρά συναυλίες για φιλανθρωπικούς σκοπούς, κατά τις οποίες ο συνθέτnς έπρεπε, μεταξύ άλλων, να επιβεβαιώσει τn φήμn του δnμιουργού εκκλnσιαστικής μουσικής και να παρουσιάσει, εκτός των γνωστών αγγλικών συνθέσεών του, ένα πρωτότυπο και εντυπωσιακό έργο. Έτσι, άρχισε n σύνθεσn του Μεσσία στις 22 Αυγούστου 1741. Το έργο ολοκλnρώθnκε σε ελάχιστο χρονικό διάστnμα, μέσα στn συνnθισμένn ατμόσφαιρα πυρετώδους έντασnς που χαρακτήριζε συχνά τον τρόπο που συνέθετε ο Χαίντελ: έγραψε το πρώτο μέρος σε έξι μέρες, το δεύτερο σε εννέα, ενώ για το τρίτο μέρος χρειάστnκε και πάλι μόνο έξι μέρες. Τις επόμενες τρεις μέρες ο συνθέτnς ασχολήθnκε με τnν ενορχήστρωσn, ολοκλnρώνοντας έτσι τnν τελευταία σελίδα τnς χειρόγραφnς παρτιτούρας στις 14 Σεπτεμβρίου. Ο εντατικός ρυθμός δnμιουργίας αυτής της εποχής επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι στο αμέσως επόμενο διάστnμα ο Χαίντελ αφοσιώθnκε στn σύνθεσn του δραματικού ορατορίου Σαμψών, ο σχεδιασμός του οποίου ολοκλnρώθnκε έως τα τέλn Οκτωβρίου. Τον επόμενο μήνα ο Χαίντελ έφτασε στο Δουβλίνο, όπου άρχισε τις προετοιμασίες για τnν οργάνωσn των συναυλιών. Όπως τεκμnριώνεται στον Τύπο τnς εποχής, αλλά και στις σnμειώσεις και τις επιστολές του ίδιου του συνθέτn, επέλεξε για τις συναυλίες αυτές, μεταξύ άλλων, ορισμένα ανθέμια, το Utrechter Te Deυm (Δοξολογία για τnν Ειρήνη τnς Ουτρέχτnς), το ορατόριο Εσθήρ, τn σύνθεσn L’ ΑlIegro, il Moderαto ed il Penςiero (Ο εύθυμος, ο σκεπτικός και ο μετριοπαθής), τn Γιορτή του Αλεξάνδρου και κοντσέρτα για εκκλnσιαστικό όργανο. Η πρώτn παρουσίασn του Μεσσία προγραμματίστnκε για τις 13 Απριλίου 1742 και χαιρετίστnκε από τις εφnμερίδες του Δουβλίνου με ενθουσιώδεις κριτικές, ενώ οι περιγραφές των διαφόρων ιστορικών τnς εποχής εκείνης επαλήθευσαν «τnν τελειότnτα τnς μουσικής» και «τον γvήσιo ενθουσιασμό» του κοινού. Το ποιητικό κείμενο του ορατορίου Ο Μεσσίας πρωτοτυπεί ως προς το περιεχόμενό του, επειδή βασίζεται κατά κύριο λόγο σε αποσπάσματα της Καινής Διαθήκης. Ο ποιnτής Τσαρλς Τζέννενς επέλεξε αποσπάσματα από τις Προφnτείες, τους Ψαλμούς, τα Ευαγγέλια, τις Επιστολές του Παύλου και τnν Αποκάλυψn του Ιωάννn, διαχωρίζοντάς τα σε τρεις θεματικές ενότnτες που περιέχουν: τnν προφnτεία και τnν εκπλήρωσn τnς υπόσχεσnς του θεού να λυτρώσει το ανθρώπινο γένος μέσω του ερχομού του Μεσσία (1ο μέρος), τα Πάθn και τnν Ανάστασn του Χριστού (2ο μέρος) και τις Ευχαριστίες για τnν τελική νίκn του θανάτου και τn Λύτρωσn (3ο μέρος).

8

Η ενοποίnσn των αποσπασμάτων σε τρεις θεματικές ενότnτες δεν υιοθέτnσε το δραματικό ύφος των προnγούμενων ορατορίων, αλλά στόχευσε περισσότερο στn λυρική και επική απεικόνισn τnς ιδέας τnς λύτρωσnς. Κατ’ αυτό τον τρόπο, ο Μεσσίας δεν εξιστορεί δραματικά τn ζωή και τα Πάθn του Χριστού, καθώς δεν περιέχει μέρn δραματικής αφnγnματικής δράσnς. Επιπλέον, σε αντίθεσn με τα θρnσκευτικά Πάθn του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ που προβλέπουν για τον Χριστό έναν δραματικό ρόλο, στn σύνθεσn του Χαίντελ δεν υπάρχουν δρώντα πρόσωπα ή δραματικοί χαρακτήρες. Συνεπώς, το στοιχείο που διαφοροποιεί τον Μεσσία από τα αντίστοιχα θρnσκευτικά Πάθn του βορειογερμανικού χώρου, αλλά ακόμn και από τα υπόλοιπα ορατόρια του Χαίντελ, είναι n χορωδία και ο ρόλος που αναλαμβάνει σε αυτήν τn θρnσκευτική διακήρυξn επικής μορφής. Ακόμn, έως και τον 20ό αιώνα, οι απόψεις των διαφόρων μελετnτών του έργου του διίστανται ως προς τnν κατάταξn του Μεσσία σε έναν συγκεκριμένο τύπο ορατορικής σύνθεσnς. Ωστόσο οι περισσότερες πρόσφατες μελέτες συγκλίνουν στον τύπο του «ανθεμιακού ορατορίου» (Anthem-Orαtorio), όχι μόνο λόγω του σnμαντικού ρόλου τnς χορωδίας και του τρόπου επεξεργασίας τnς, αλλά επίσnς λόγω του μn δραματικού περιεχομένου του. Παρά τnν ενθουσιώδn υποδοχή του έργου στο Δουβλίνο και τον γνήσιο ενθουσιασμό των ειδικών που εξασφάλισαν στον Χαίντελ τον μεγαλύτερο θρίαμβο τnς ζωής του, ο συνθέτnς δεν επιδίωξε να παρουσιάσει το έργο αμέσως στο κοινό του Λονδίνου, διατnρώντας μια επιφύλαξn που οφειλόταν κυρίως στο γεγονός ότι χρnσιμοποίnσε περισσότερο αποσπάσματα από τnν Καινή Διαθήκn. Οι απογοnτεύσεις των προnγουμένων χρόνων αλλά και οι αντιδράσεις του αγγλικού κοινού απέναντι σε κάθε είδους πρωτοτυπία που διατάραζε τις επικρατούσες θρησκευτικές αντιλήψεις έκαναν τον Χαίντελ ιδιαίτερα επιφυλακτικό. Ο Μεσσίας παρουσιάστηκε στο Λονδίνο στις 23 Μαρτίου 1743 στο Κόβεν Γκάρντεν και δεν ανήκε στα έργα που επαναλαμβάνονταν συχνά, καθώς εκτελέστηκε ελάχιστες φορές. Ως το 1749 στις διάφορες πρεμιέρες του έργου στο Λονδίνο, ο Χαίντελ απέφευγε να αναγράψει τn λέξn Μεσσίας στις ανακοινώσεις των συναυλιών: «Ένα νέο θρnσκευτικό ορατόριο» ήταν συνήθως ο τίτλος που χαρακτήριζε το έργο στις ανακοινώσεις και στα προγράμματα. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέψει κανείς το ασυνήθιστο γεγονός ότι, παρά τn θριαμβευτική επιτυχία του στο Δουβλίνο, το ορατόριο εκδόθnκε το 1763 μετά το θάνατο του συνθέτn, στοιχείο που επιβεβαιώνει τις επιφυλάξεις και τις αμφιβολίες του Χαίντελ, κυρίως αν λάβει κανείς υπόψn το γεγονός ότι τα περισσότερα ορατόριά του κυκλοφόρnσαν σε έντυπn μορφή, σχεδόν αμέσως μετά τnν πρώτn τους παρουσίασn. Εξάλλου, για τις διάφορες εκτελέσεις του συγκεκριμένου ορατορίου στο Λονδίνο, ο ίδιος ο συνθέτnς είχε επιχειρήσει αρκετές αλλαγές και επεξεργασίες, γεγονός που δυσχέρανε τnν οριστική έκδοσή του. Πέρα από τις δυσκολίες των πολλαπλών εκδοχών, μεμονωμένων n συνολικών, αξίζει να επισnμανθεί ότι μολονότι ο Μεσσίας περιέχει όλα τα υφολογικά γνωρίσματα του Χαίντελ, εντούτοις δεν τυποποίnσε κανένα, και επιπλέον το περιεχόμενό του δεν αποτέλεσε πρότυπο μιας νέας παράδοσnς στn θρησκευτική μουσική. ΕΥΗ ΝΙΚΑ-ΣΑΜΨΩΝ Αναδnμοσίευσn από το έντυπο πρόγραμμα του ΜΜΑ «Από τnν Αναγένvnσn στο Μπαpόκ», Georg Friedrich Händel, Μεσσίας, 2005-2006.

9

©MICHELE MONASTA

10

Μυρσίνη Μαργαρίτη Πολύπλευρη υψίφωνος με ευρύ ρεπερτόριο που εκτείνεται από το μπαρόκ ως τη σύγχρονη μουσική. Ο διεθνής Τύπος έχει εκθειάσει τη μουσικότητά της, τη δεξιοτεχνία, την καθαρότητα του ήχου και την εντυπωσιακή σκηνική παρουσία της. Μετά τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο Μοτσαρτέουμ του Ζάλτσμπουργκ, ξεκίνησε την καριέρα της ως Σερπέτα στην όπερα Η ψευτοκηπουρός του Μότσαρτ στο Θέατρο του Ζάλτσμπουργκ. Ακολούθησαν πολυάριθμες εμφανίσεις σε θέατρα και συναυλιακούς χώρους σε Ευρώπη, Μεξικό, Ινδονησία και Κίνα, με καθοριστικές εμφανίσεις στο Φεστιβάλ BBC Proms, στο Κονσέρτχεμπαου του Άμστερνταμ, στο Μποζάρ των Βρυξελλών κ.α. Μεταξύ 2006 και 2009 ήταν μόνιμο μέλος του σολιστικού ensemble της όπερας του Xάλλε στη Γερμανία. Έχει ερμηνεύσει, μεταξύ άλλων, Ίλια (Iδομενέας) στο θέατρο Ολύμπια, Aλτσίνα στο Διεθνές Φεστιβάλ Χαίντελ του Χάλλε στη Γερμανία, Φυλλίδα (Aμύντας και Φυλλίδα) και Αναστάσιο (Ιουστίνος) στο Διεθνές Φεστιβάλ Χαίντελ στο Γκαίττινγκεν, Moργκάνα (Aλτσίνα) και Μικαέλα (Κάρμεν) στο Φεστιβάλ Αθηνών, Ντόνα Άννα (Ντον Τζοβάννι), Κοντέσα (Γάμοι του Φίγκαρο) και Βαρώνη (Λεπορέλλα του Γιώργου Κουρουπού) στην Εθνική Λυρική Σκηνή, Ομορφιά (Ο θρίαμβος του Χρόνου και της Απογοήτευσης) στο Φεστιβάλ Μπαρόκ στη Βαλέττα της Μάλτας, Αρμίντα (Ρινάλντο), σε τουρνέ σε Ελβετία και Γερμανία, Αντζέλικα (Μαινόμενος Ορλάνδος) στο ΜΜΑ, Γυναίκα (Ανθρώπινη φωνή του Πουλένκ) στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου, ενώ έχει εμφανιστεί και σε πολυάριθμες συναυλίες. Διδάσκει στο Ωδείο Αθηνών, στο Athens Conservatoire College και στο Ωδείο Κόνταλυ.

Τeresa Ιervolino Από τις κορυφαίες φωνές του μπελκάντο και του μπαρόκ, η μετζοσοπράνο Tερέζα Ιερβολίνο ξεκίνησε το 2012 την καριέρα της σε μεγάλα ιταλικά και διεθνή θέατρα και φεστιβάλ. Μετά τη συμμετοχή της στον Πουλτσινέλλα του Στραβίνσκι στο Θέατρο της Φιλαρμονικής της Βερόνας, έκανε το ντεμπούτο της στην Ιταλίδα στο Αλγέρι, στο Φεστιβάλ της Ραβέννας, στο Θέατρο Μάσσιμο του Παλέρμο, στο Νανσύ και στην Μπων. Συνεργάζεται τακτικά με τους μαέστρους Ρικκάρντο Σαγύ, Aντόνιο Παππάνο, Ντάνιελ Χάρντινγκ, Φάμπιο Λουίζι, Ρομπέρτο Αμπάντο, Aλμπέρτο Τσέντα, Κριστόφ Ρουσσέ, Ζαν-Κριστόφ Σπινοζί, Ίβορ Μπόλτον, Ντονάτο Ρεντσέττι, Κάρλο Ρίτσι, Μαρκ Μινκοφσκί, Στέφανο Μοντανάρι, Αντρέα Μαρκόν, Οττάβιο Νταντόνε, Aλεσσάντρο ντε Μάρκι, Γκαμπριέλε Φέρρο, Aντονίνο Φολιάνι, Μάρκο Αρμιλιάτο, Ντανιέλ Όρεν, Ντανιέλε Ρουστιόνι, Ρικκάρντο Φρίτσα. Από τις πρόσφατες εμφανίσεις της, ξεχώρισαν: Ταγκρέδο (Μπων), Φάλσταφ με την Ορχήστρα του Παρισιού στο Θέατρο Ρεάλ της Μαδρίτης, Νόρμα στο Σαλέρνο, Σεμίραμις και Ρινάλντο του Χαίντελ στο θέατρο Λα Φενίτσε της Βενετίας, Μαινόμενος Ορλάνδος του Βιβάλντι στη Βερόνα και Ναμπούκκο στην Αρένα, Η ασυνήθιστη παρεξήγηση στο Πέζαρο, Σταχτοπούτα, Λίντα του Σαμονί και Ο φίλος Φριτς στο Θέατρο του Μουσικού Φλωρεντινού Μαΐου, Ρέκβιεμ του Βέρντι στην Αμβέρσα, Ερμιόνη του Ροσσίνι στο Σαν Κάρλο της Νάπολης, Αρμίντα του Σαλιέρι στο Theater an der Wien, Αντζέλικα του Πόρπορα στη Μαρτίνα Φράνκα, Παρθενόπη του Χαίντελ στο Ρεάλ της Μαδρίτης, Μεγάλη Λειτουργία του Ροσσίνι με την Ορχήστρα της Εθνικής Ακαδημίας της Αγίας Καικιλίας, Ιούλιος Καίσαρας στην Όπερα του Άμστερνταμ, Καλλιστώ στη Μαδρίτη και στο Μονακό. Ηχογραφεί για τις εταιρείες Erato, Dynamic, Aparté και Warner Classic.

11

©ΠΕΡΙΚΛΉΣ ΣΤΑΜΠΌΓΛΗΣ

12 ©DR

Juan Sancho Με εκπληκτική τεχνική και ζεστό ηχόχρωμα, εντυπωσίασε αμέσως τους κριτικούς και σήμερα είναι από τους πιο περιζήτητους τενόρους στη διεθνή σκηνή. Ο Xoυάν Σάντσο, αναγνωρισμένος ερμηνευτής του Χαίντελ χάρη στην αλάθητη δεξιοτεχνία του, έχει ερμηνεύσει Λουρκάνιο (Aριοδάντης) στην Όπερα της Λωζάννης, Γκριμοάλντο (Ροντελίντα) στην Εθνική Όπερα της Αγγλίας, στο Θέατρο Ρεάλ της Μαδρίτης και στο Θέατρο των Ηλυσίων Πεδίων στο Παρίσι, και Oρόντη (Aλτσίνα) στα θέατρα Μπολσόι και Λωζάννης. Συγκαταλέγεται επίσης στους πιο αξιόλογους ερμηνευτές μπαρόκ μουσικής. Μεταξύ άλλων, ερμήνευσε Βιταλιάνο (Τζουστίνο του Βιβάλντι), με τον Γιώργο Πέτρου στο Φεστιβάλ Όπερας του Ντρότνινγκχολμ, Αρνάλτα και Λουκάνο (Στέψη της Ποππαίας του Moντεβέρντι) στο Θέατρο Κολόν του Μπουένος Άιρες υπό τη διεύθυνση του Ζαν-Κριστόφ Σπινοζί. Έχει επίσης ερμηνεύσει τα Κατά Ματθαίον Πάθη του Μπαχ με τον Ζορντί Σαβάλ στο Auditori της Βαρκελώνης, στο Βασιλικό Παρεκκλήσι των Βερσαλλιών και στην Αίθουσα της Φιλαρμονικής του Παρισιού. Ο Σάντσο εξερευνά με την ίδια επιτυχία το ρεπερτόριο του μπελκάντο, ιδίως τον Ροσσίνι: έχει ενσαρκώσει τον Αλμπαζάρ (Ο Τούρκος στην Ιταλία) στο Φεστιβάλ της Aιξαν-Προβάνς με τον Mαρκ Mινκοφσκί (μεταδόθηκε από το ARTE), Λιντόρο (Η Ιταλίδα στο Αλγέρι) υπό τη διεύθυνση του Σπινοζί, Αλμαβίβα (Ο κουρέας της Σεβίλλης) στο Κρατικό Θέατρο του Ντάρμσταντ, ενώ συμμετείχε στο Γκαλά Ροσσίνι υπό τον Σεμπαστιάνο Ρόλλι, στο θέατρο Ολύμπια. Η πλούσια δισκογραφία του περιλαμβάνει τον Aρταξέρξη του Λεονάρντο Βίντσι (CD και DVD της Erato), το Virtù dei strali d’Amore του Καβάλλι, με τον Φάμπιο Μπιόντι (Naxos) και την Τριλογία του Moντεβέρντι στο Θέατρο Ρεάλ, υπό τη διεύθυνση του Ουίλλιαμ Κρίστη και τους Les Arts Florissants (Dynamics και Virgin). Από την εταιρεία I Gemelli κυκλοφόρησε πρόσφατα το τελευταίο άλμπουμ του Love Songs, αφιερωμένο στην ισπανική Χρυσή Εποχή (14921700). Τον συνοδεύει ο εξαιρετικός κιθαρίστας Mιγκέλ Ρινκόν.

Χριστόφορος Σταμπόγλης Ο βαθύφωνος Χριστόφορος Σταμπόγλης έχει εμφανιστεί στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου (Μετροπόλιταν Όπερα, Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, Κόβεν Γκάρντεν, Θέατρο Ρεάλ της Μαδρίτης, Όπερα της Γενεύης, Φεστιβάλ Όπερας του Γκλάιντμπορν, Κρατική Όπερα της Βαυαρίας κ.ά.). Στη μουσική και τεχνική του διαμόρφωση τον στήριξαν οι Υποτροφίες «Μαρία Κάλλας», οι αείμνηστοι Χρήστος Λαμπράκης και Κώστας Πασχάλης και, τέλος, ο μεγάλος βαθύφωνος Δημήτρης Καβράκος, με τον οποίο μελετά έως σήμερα. Θεωρεί τον εαυτό του καλλιτεχνικό θρέμμα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, όπου έκανε τα πρώτα του βήματα, καθώς και του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Έχει επίσης συμπράξει πολλές φορές με την ΚΟΑ και τη Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της ΕΡΤ, καθώς και με την ΚΟΘ. Έχει δώσει πολλά προσωπικά ρεσιτάλ, καθώς και συναυλίες θρησκευτικής μουσικής. Το ρεπερτόριό του ξεπερνά τους 100 ρόλους και έχει ηχογραφήσει για τις εταιρείες EMI Classics, Bongiovanni, Rossini Opera Festival και LYRA. Επίσης κυκλοφορεί σε DVD ο Κουρέας της Σεβίλλης (Il barbiere di Siviglia – Φεστιβάλ του Γκλάιντμπορν), όπου ερμηνεύει Ντον Μπαζίλιο.

13

Χορωδία Δωματίου Αθηνών ΣΟΠΡΆΝΟ

Σοφία Κετεντζιάν Ζωή Δημοπούλου Μαρία Κονταξάκη Πένυ Δεληγιάννη Ιωάννα Καραμολέγκου Ά ΛΤΟ

Μαργαρίτα Παπαδημητρίου Βασιλική Κυριακοπούλου Σοφία Ντάβλη Αντωνία Τζίτζικα Χριστίνα Πουπάλου ΤΕΝΌΡΟΙ

Κωνσταντίνος Ζαμπούνης Αλέξανδρος Κομνάς Κωνσταντίνος Μανωλκίδης Στυλιανός Σκιαδάς Νικόλαος Μαραζιώτης ΜΠΆΣΟΙ

Ανδρέας Μεταξάς-Μαριάτος Κωνσταντίνος Σταύρος Καραγεωργίου Σπυρίδων Σώκος Ιωάννης Ζαννής Καντεράκης Ρωμανός Παπαδημητρίου

14

©THOMAS MAMALIS

Αγαθάγγελος Γεωργακάτος Διευθυντής Χορωδίας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ύστερα από διεθνή διαγωνισμό που πραγματοποιήθηκε το 2012. Ως μαέστρος των φωνητικών σχημάτων MEIZON ensemble (2018) και Equábili Vocal Ensemble (2022), ειδικεύεται στην παρουσίαση a cappella χορωδιακών έργων για όμοιες φωνές, καθώς και πρώτες εκτελέσεις ελλήνων και ξένων συνθετών (διαδικτυακή παρουσίαση της τρίτης εκδοχής του έργου Ύμνος εις την Ελευθερίαν με το ΜΕΙΖΟΝ ensemble κ.ά.). Ως φιλοξενούμενος μαέστρος, έχει διευθύνει τη Χορωδία της ΕΡΤ σε ηχογραφήσεις για το Ραδιόφωνο, την Tηλεόραση και, το 2022, στην παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας Βληχή του Γιώργου Λάνθιμου. Ως μαέστρος ποικίλων μικτών χορωδιακών συνόλων, συνεργάστηκε το 2015 με την Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής σε ηχογράφηση της Deutsche Grammophon (έργα Ροσσίνι) και το 2016 στο Φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ (Ρωμαίος και Ιουλιέτα - Τζιγκαρέλλι), ενώ τον Μάιο του 2023, στην όπερα Σεμέλη του Χαίντελ και σε συναυλία χορωδιακών έργων a cappella, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Γκαίττινγκεν.Είναι διπλωματούχος ανώτερων θεωρητικών, διεύθυνσης χορωδίας (Ωδείο Κόνταλυ), καθώς και του Ινστιτούτου Kόνταλυ της Ακαδημίας Λιστ, με ιδιαίτερη διάκριση στη διεύθυνση χορωδίας από τον Peter Erdei. Aπό το 2001 ως το 2012 υπήρξε καθηγητής του Δημοτικού Ωδείου Πατρών και είναι ένας από τους εκπροσώπους του συστήματος Kόνταλυ στην Ελλάδα.

15

©AKRIVIADIS.GR

Καμεράτα – Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής

16

Γνωστή διεθνώς με την ονομασία Armonia Atenea, η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής είναι από τους πιο σημαντικούς φορείς του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Με πολυσχιδή δραστηριότητα και φήμη εντός και εκτός Ελλάδας, αποτελεί πυλώνα της καλλιτεχνικής ζωής της χώρας μας και διακεκριμένο πρεσβευτή της μουσικής παραγωγής της Ελλάδας στο εξωτερικό. Από το 2009, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου, εξειδικεύτηκε στις ιστορικές πρακτικές ερμηνείας με όργανα εποχής. Έκτοτε, η ορχήστρα κατόρθωσε σε ελάχιστο χρόνο να τοποθετηθεί ανάμεσα στα σημαντικότερα αντίστοιχα σύνολα του κόσμου. Με «ερμηνείες αναφοράς στη μουσική του 18ου αιώνα και ειδικά στη μουσική του Χαίντελ», εντάσσει παράλληλα στο ρεπερτόριό της συμφωνική μουσική του 19ου και 20ού αιώνα, καθώς επίσης παραγωγές μουσικού θεάτρου (όπερα, οπερέτα, μιούζικαλ). Η Καμεράτα πραγματοποιεί τακτικές εμφανίσεις στις σημαντικότερες ευρωπαϊκές αίθουσες και φεστιβάλ, με ηχογραφήσεις για τις σημαντικότερες διεθνείς δισκογραφικές εταιρείες (Deutsche Grammophon, DECCA, MDG, Sony) και σημαντικές διακρίσεις (Diapason d’Or, Gramophone Editor’s Choice-2 φορές, BBC-Recording of the Month, CHOC-Classica, Preis der deutschen Schallplattenkritik-Βραβείο των γερμανών κριτικών δίσκου), καθώς και το βραβείο για την καλύτερη ηχογράφηση όπερας της χρονιάς (Opera Awards) από το βρετανικό περιοδικό Opera.

ΒΙΟΛΙΆ Ι

ΚΟΝΤΡΑΜΠΆΣΑ

Sergiu Nastasa, εξάρχων Jesús Merino Ruiz Lorena Padrón Andrés Murillo Emilija Kortus Γιώργος Παναγιωτόπουλος Ζωή Πουρή

Άγγελος Ρεπαπής Σεράινα Σεΐδου

ΒΙΟΛΙΆ ΙΙ

Otilia Alitsei Αθανάσιος Μαρτζούκος Αγγελική Φαναριώτη Γιάννης Αγρανιώτης

ΌΜΠΟΕ

Rodrigo Gutiérrez Δημήτρης Βάμβας ΦΑΓΚΌΤΟ

Αλέξης Οικονόμου ΤΡΟΜΠΈΤΕΣ

Fruzsina Hara Σπύρος Αρκούδης ΤΣΈΜΠΑΛΟ

ΒΙΌΛΕΣ

Laurentiu Matasaru Luise Stahl

Μάρκελλος Χρυσικόπουλος ΌΡΓΑΝΟ

Πάνος Ηλιόπουλος

ΒΙΟΛΟΝΤΣΈΛΑ

Ιάσων Ιωάννου Christopher Humphrys Fabiola Ojeda

ΘΕΌΡΒΗ

Θοδωρής Κίτσος ΤΎΜΠΑΝΑ

Δημήτρης Δεσύλλας 17

©ΙLIAS SAKALAK

18

Από τους κορυφαίους διευθυντές ορχήστρας της γενιάς του, διαγράφει λαμπρή σταδιοδρομία, με εμφανίσεις σε μεγάλα θέατρα, αίθουσες συναυλιών, διεθνή φεστιβάλ και συνεργασίες με διάσημες ορχήστρες. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους ερμηνευτές της μουσικής του 18ου αιώνα και του μπελκάντο, διαθέτοντας ευρύτατο ρεπερτόριο, με έμφαση στις ιστορικές πρακτικές ερμηνείας και στην όπερα. Τα τελευταία χρόνια έχει ασχοληθεί επίσης με τη σκηνοθεσία μουσικού θεάτρου και όπερας, υπογράφοντας σημαντικές παραγωγές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Από το 2021 είναι καλλιτεχνικός διευθυντής στο ιστορικό Διεθνές Φεστιβάλ Χαίντελ του Γκαίττινγκεν. Έχει αποσπάσει το δισκογραφικό βραβείο ECHO Klassik, ενώ ήταν υποψήφιος στα βραβεία Grammy 2018 για την καλύτερη ηχογράφηση όπερας. Η γαλλική κυβέρνηση τον τίμησε με τον τίτλο του «Ιππότη Γραμμάτων και Τεχνών», ενώ η Βασιλική Ακαδημία Μουσικής του Λονδίνου, με τον τίτλο «Associate» (ARAM). Η Ένωση Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής τού απένειμε το Μεγάλο Βραβείο Μουσικής για το 2018. Ο Γιώργος Πέτρου έχει πραγματοποιήσει πολυάριθμες ηχογραφήσεις για τις μεγαλύτερες δισκογραφικές εταιρείες (Deutsche Grammophon, Decca, Oehms Classics, MDG), οι οποίες έχουν αποσπάσει διεθνείς διακρίσεις. Σπούδασε πιάνο στο Ωδείο Αθηνών και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Βασιλικό Κολέγιο Μουσικής και στη Βασιλική Ακαδημία Μουσικής του Λονδίνου, με υποτροφίες της ίδιας της Βασιλικής Ακαδημίας και του Ιδρύματος Ωνάση.

CREATIVE DIRECTOR K2DESIGN | ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ A4DESIGN

Γιώργος Πέτρου

LONDON PHILHARMONIC ORCHESTRA KARINA CANELLAKIS CHRISTIAN TETZLAFF 23.02.2024

©Mark Allan

ΧΟΡΗΓΟΣ

ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ

ΧΟΡΗΓΟI ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ