3 Wijkraad op bres
voor behoud Binnenhof
7 De Hampoort
houdt open dag
8 ‘Unieke vondst
pepernotenmachine’
13 Grave controleert
op hondenbelasting
15 Nieuwe expositie
The House of Arts
grave, escharen, gassel en velp
www.pizzeriaoranje.nl
Bezorg- en meeneemservice:
0486-785060 Brugstraat 8 - 5361 GT - Grave Pizza’s - Pasta’s - Wok - Grill - Shoarma - Döner
Wegafsluitingen vanwege bouw Hart van Grave GRAVE - In verband met de bouw aan het project Hart van Grave is een tijdelijke wegafsluiting noodzakelijk. De Hoofschestraat wordt in verband met het plaatsen van een kraan op vrijdag 9 en maandag 12 november van 7 tot 14 uur afgesloten voor verkeer. Voor meer informatie: 0486-477277. Een van de vijftig vensters in het boek gaat over Velp. Inzet: Venster staakmadonna Gassel.
Naslagwerk over vestingstad vanaf 1 december verkrijgbaar
Canon van Grave vertelt kleurrijke geschiedenis GRAVE - De canon. Men kan dit culturele verschijnsel gerust een bescheiden rage noemen. Er is haast geen onderwerp denkbaar of er wordt een canon over geschreven. Zo is er bijvoorbeeld een literaire, een gerontologische en een humanistische canon verschenen, waarin teksten, gebeurtenissen en kunstwerken worden verzameld die de essentie van het onderwerp weergeven. Na de canon van Nederland hebben vele steden en dorpen hun geschiedenis op deze manier zichtbaar gemaakt en Grave sluit zich daar nu bij aan. De afgelopen periode heeft een gezelschap van dertig personen hard gewerkt om de Canon van Grave uit te werken. Vanaf 1 december is het boek verkrijgbaar.
‘G
rave is een van de eerste gemeenten in de provincie Noord-Brabant die een canon uitbrengt”, zegt Leny van Lieshout. Samen met Leon Vankan staat zij Arena te woord. Beiden maken deel uit van de achtkoppige redactie die sturing heeft gegeven aan het wordingsproces van de canon. De projectgroep komt voort uit de Stichting Graeft Voort. “De canon van Grave bestaat uit vijftig vensters, die in tien tijdvakken zijn ingedeeld”, vervolgt ze. “Daarmee volgen we de manier waarop scholen geschiedenisonderricht geven, middels de
indeling in tijdvakken.” Hoewel de canon bedoeld is voor jong en oud laten Van Lieshout en Vankan er geen misverstand over bestaan dat de schooljeugd een belangrijke doelgroep is voor de projectgroep. “De scholen krijgen een flink aantal gratis exemplaren en we willen ook zelf naar de scholen om het verhaal te vertellen.” Zowel Van Lieshout als Vankan zijn werkzaam geweest in het onderwijs. “En we wilden het verhaal vertellen van de huidige gemeente Grave, inclusief de kerkdorpen. De heemkundekringen van Escharen, Velp en Gassel waren dus nauw bij
betrokken bij de totstandkoming ervan”, aldus het tweetal. “We wilden ook niet alleen het verhaal van de oude stad vertellen. Ook de buitenwijken hebben een venster in de canon.” Grave, gesticht omstreeks het jaar 1140, heeft een bijzonder rijke geschiedenis. Een belangrijke taak van de redactie was dan ook om te bepalen aan welke onderwerpen een venster gewijd zou gaan worden. “Per venster zijn we uitgegaan van een pagina tekst en een pagina afbeeldingen. Dat betekende dat we veel details moesten weglaten.” Dat werd niet als een nadeel ervaren maar als een uitdaging om met minder woorden toch het hele verhaal te vertellen. Keteltje Als de geschiedenis van Grave ter sprake komt vertellen Leon en Leny daar boeiend en met veel kennis van zaken over. “Op een gegeven moment, we hadden al een voorlopige lijst van vijftig onderwerpen, kwamen we erachter dat we het ‘keteltje’ (foto)
vergeten waren.” Van Lieshout klapt haar laptop open en laat een foto zien van een rijk gedecoreerd keteltje met een lange tuit. “In 1536 werd het keteltje buitgemaakt op de Turken door Maximiliaan van Egmont. Hij was de vader van de in Grave geboren Anna van Egmont, gravin van Buren, later de eerste vrouw van Willem van Oranje. Maximiliaan van Egmont schonk het keteltje aan Grave. Daarmee wordt meteen duidelijk hoe belangrijk Grave was in die tijd, want het was een kostbaar kleinood dat nu jammer genoeg deel uitmaakt van de vaste collectie van het Rijksmuseum. Het keteltje is een zogenoemd lavabo-keteltje en werd gebruikt voor rituele
reiniging in de Rooms-katholieke kerk. Het was door de Turken gestolen in Italië. In Grave werd het keteltje in de 19e eeuw door de burgemeesters thuis bewaard en later voor een habbekrats verkocht”, zegt Leny van Lieshout met enige spijt. De genoemde Anna van Buren had in eerste instantie een eigen venster. Dat sneuvelde toen bleek dat ze ingepast kon worden in het verhaal over het keteltje. Zo puzzelde de redactie continu met alle feiten die ze verwerkt wilden zien in de canon. Tweeëntwintig auteurs schreven de verhalen aan de hand van een door de redactie opgestelde schrijfwijzer. Het boek moest wel een zekere eenheid in stijl en samenhang uitstralen. Ook doublures waren ongewenst. “De redactie was er om het overzicht te bewaren en ervoor te zorgen dat het een prettig leesbaar geheel werd zonder dat er concessies werden gedaan aan de feiten”, zegt Vankan. Leeslintje Pratend over de verschillende vensters, er is onder meer een venster ‘kranken en ellendigen’ en een venster ‘De staakmadonna van Gassel’, buitelen de anekdotes over de lokale geschiedenis van Grave over elkaar. Over Cornelis van Suchtelen bijvoor-
www.arenalokaal.nl – jaargang 18 – week 45 – vrijdag 9 november 2012
beeld, die in de achttiende eeuw de eerste betrouwbare kaarten van Grave maakte. “Belangrijk, want nu weten we: zo zag Grave er echt uit”, zegt Van Lieshout. Dat is aanleiding voor het verhaal over het beperkte grondgebied van de stad. “Daar waar nu het Rode en het Blauwe Dorp zijn gevestigd bevond je je al in Velp. Pas in 1942 werden Velp en Escharen bij Grave gevoegd (Gassel in 1994, red.) en kon de stad uitbreiden. Van een oude inwoner weten we ook dat Grave in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw nog diverse stadsboerderijen binnen haar muren had.” De canon van Grave laat zich als een spannend, informatief boek van kaft tot kaft lezen, maar men kan evengoed kriskras door het boek gaan. “Daarom zijn we zo blij met het leeslintje”, zegt het tweetal. Gesproken versie Vanaf 1 december is de Canon van Grave voor 15 euro verkrijgbaar in het Graafs Museum, bij de VVV en bij boekhandel Hurkmans. Er is ook een gesproken versie verkrijgbaar. In het museum is van 1 december tot 17 maart een bijpassende tentoonstelling te zien. Een uitgebreide website over de canon is in de maak. Kijk intussen voor meer info op www.graafsmuseum.nl. Marjo Kloppenburg