3 Grave aan de slag
met iDop Escharen
5 MensenWerk:
Miranda van Beek
6 Hoe gaat het met Cor Rozestraten
13 Inschrijven
carnavalsoptocht
15 Zigeunerorkest Servus in Velp
grave, escharen, gassel en velp
Grondige renovatie vereist voor rijksmonument
Droge voeten dankzij Gemaal van Sasse GRAVE - Nu het waterpeil van de Maas weer dalende is naar normaal niveau, is ook voor het Gemaal van Sasse de rust voorlopig wedergekeerd. De afgelopen weken pompte dit Graafse gemaal bij het zuidelijke bruggenhoofd van de John S. Thompson Brug in verband met de hoge waterstand en overvloedige regen vele miljoenen liters water uit de riviermonding van de lager gelegen Raam de Maas in. Een bijna onvoorstelbare hoeveelheid water, dat anders over de oevers van de Raam het land ingestroomd zou zijn.
D
e Raam, die zich vanaf haar oorsprong in de Peel naar Grave slingert, loopt parallel aan de Maas. De rivier mondt bij een normale waterstand op natuurlijke wijze uit beneden de sluis in de Maas. Het is niet zomaar een rivier. De Raam begint als Lage Raam, waar het Peelka-
het land van Cuijk en de gemeente Grave. Nadat in 1928 de stuw en het sluizencomplex bij de Graafse brug waren gerealiseerd, werd door ingenieur Verloren van Themaat een gemaal ontworpen om de wateroverlast die de Raam in het Land van Cuijk veroorzaakte definitief te bestrijden. Boerenbedrijven werden regelmatig getroffen door overstromingen van de Raam. Bovendien heeft dit water een hoog zuurgehalte, hetgeen de akkers en
geen koetsen, ook geen paarden. Wel veel paardenkrachten in een complexe machinekamer met betegelde wanden, die ondanks grondige restauraties in 1950 en 1981 de authentieke uitstraling heeft behouden.
Voor de vier verticaal opgestelde elektromotoren op de bovenverdieping is een elektrische huis-entuinaansluiting van 220 volt volstrekt ontoereikend. Het betreft motoren van 225 kWatt (ter vergelijking: een stofzuiger is 0,5 kWatt, red.) die op het driefasennet zijn aangesloten. Wanneer alle pompen draaien is het gemaal een grootverbruiker van elektrische energie. Deze energie wordt met een ondergrondse 10.000 volt kabel geleverd. Aan de linkerzijde, vanaf de brug gezien, is een aparte ruimte waar deze enorme hoeveelheid De vier stroomvretende elektromotoren. elektriciteit met transformatoren wordt omgezet naal zich bij aansluit. Op weilanden niet ten goede naar de normale gebruide plaats waar de Biest- komt. In tegenstelling tot kersspanning. graaf erbij komt gaat deze wat toen gebruikelijk was, over in de Graafse Raam, denk hierbij aan het zo po- Bekend is dat de Duitse waarbij ter hoogte van pulair geworden Wouda- bezetter tijdens de Tweede Escharen de Hoge Raam gemaal, werd het gemaal Wereldoorlog er in deze erbij komt. Tegenover het aan de monding van de ruimte een kleine transforstadhuis aan de Rijksweg, Raam geen stoomgemaal mator bijplaatste om illebij de aftakking Hertogs- maar een stroomgemaal. gaal af te tappen. Middels wetering, heet het laatste Elektrische stroom wel te deze extra transformator traject naar het gemaal verstaan, de eerste in zijn werd het legerkamp dat de Nieuwe Raammond. soort. de brug moest bewaken Dit om aan te geven dat er van elektriciteit voorzien. ooit een oude Raammond Grootverbruiker Bij Smit Transformatoren was die in de oude haven Op afstand lijkt het bak- in Nijmegen, waar deze bij de Bomvrije uitkwam. stenengebouw dat mooi transformator werd beBij elkaar is het een heel tegen het landschap af- steld en betaald, staat dit netwerk van onmisbare steekt door zijn nostal- in het orderboek genoteerd afvoerkanalen voor het gische bouwstijl op een als: ‘Aan den Duitschers overtollige regenwater in koetshuis. Binnen echter geleverd’.
Iedere elektromotor drijft via een verticale as die door de vloer naar de hieronder gelegen ruimte gaat, een pomp aan. De pomp, ook hier dus vier in totaal, staat met de aanzuigopening net onder het wateroppervlak van de Raam. Zo’n pomp is vergelijkbaar met het principe van een dompelpomp, waarbij het water vanaf de Raam in het midden instroomt en middels een schoepenrad met grote kracht wordt opgestuwd om zo in de Maas te belanden. Onderstroom De laatste keer dat het poldergemaal goed is gerenoveerd, is meer dan dertig jaar geleden. Het is dus tijd om de installatie op korte termijn weer onder handen te nemen. Daarvoor is ongeveer tien miljoen euro nodig. Arno van Zwam, gebiedsbeheerder van Waterschap AA en Maas voor het district Raam, vertelt: “De motoren op de bovenverdieping draaien bijna geruisloos, maar de turbulente waterstroom in de pomphuizen veroorzaken trillingen in het gebouw. Hier zit een probleem, want door de hogere waterstand van de Maas is er een andere onderstroom ontstaan. De vraag is of de fundatie en het metselwerk op lange termijn tegen deze factoren bestand zullen blijven. Er moet grondig geinvesteerd worden om het geheel geschikt te maken voor de toekomst.” Omdat het Gemaal van Sasse onder Monumentenzorg valt
Twee berovingen in korte tijd
‘Ben altijd alert op je eigen spullen’ REGIO - In korte tijd zijn zowel in Grave als in Schaijk op straat mensen lastig gevallen door dieven. Zaterdag 6 januari was een 65-jarige inwoonster van Grave het doelwit van een straatroof, waarbij ze werd geslagen. Een paar dagen later, op dinsdag 8 januari, was een 77-jarige vrouw in Schaijk het slachtoffer van een groepje zakkenrollers. Dit gebeurde buiten het zicht van de camera’s.
Volgens de politie hebben deze zaken niets met elkaar te maken. “Ten eerste gebeurt het in twee verschillende plaatsen”, zegt woordvoerder Dion Luijten. “Daarnaast is de werkwijze ook compleet anders. In Grave probeerde een licht getinte jongeman de portemonnee van de vrouw mee te rukken, terwijl in Schaijk een groepje licht getinte jongedames het slachtoffer afleidde. Later kwam zij erachter dat haar portemonnee was verdwenen.” Om die reden verwacht Luijten dat het om twee incidenten gaat. “Maar je kunt natuurlijk nooit uitsluiten dat er meer berovingen plaatsvinden”, stelt hij. “Ben daarom altijd alert op je eigen spullen. Als je bijvoorbeeld met een tas over straat loopt, zorg dan dat je hem aan de kant van de bebouwing draagt.” Getuigenoproep De politie is op zoek naar getuigen van beide voorvallen. Mensen die iets hebben gezien of gehoord wat van belang kan zijn, worden opgeroepen zich te melden. Men kan contact opnemen met de politie via 09008844 of anoniem via 0800-7000.
Nieuwe rubiek voor Graafse editie Arena GRAVE - Met ingang van het nieuwe jaar kent Arena twee nieuwe rubrieken, speciaal voor de Graafse editie van het weekblad. De rubriek ‘Hoe gaat het nu toch met?’ is elke even week in de krant te vinden, deze keer voor het eerst. Elke oneven week is het tijd voor ‘De eerste keer’. Gravenaar Freddy Klooté (foto) geeft invulling aan beide rubrieken. Lees op pagina 6 hoe het nu toch gaat met dokter Cor Rozestraten. zal de aanpassing, waar ook een vispassage in wordt opgenomen, zoveel mogelijk in de oude glorie van de huidige inrichting verpakt gaan worden. Bezichtiging Dat AA en Maas het erfgoed Gemaal van Sasse, dat overigens vernoemd is naar de eerste voorzitter van waterschap De Maaskant, respecteert en ook graag openbaart wat waterbeheersing nu precies inhoudt, blijkt uit de uitnodiging die op de deur prijkt: ‘Bezichtiging op afspraak: tel. 073-6156658’. De inrichting en verder alles wat uitgestald en uit-
www.arenalokaal.nl – jaargang 19 – week 2 – vrijdag 11 januari 2013
gebeeld is heeft een zeer educatieve waarde. Groepen van minimaal tien personen kunnen er na telefonische afspraak altijd terecht. Passanten zijn iedere laatste zondag van de maanden april tot en met oktober tussen 14 en 17 uur welkom. De overige maanden vallen in het regenseizoen. In die periode moet het gemaal paraat zijn om te bemalen, dan vergaat binnen in de pompenkelder horen en zien. Meer informatie is te vinden op www.aaenmaas.nl. Wim Erinkveld