‘Wonen, werken, ontmoeten en ontdekken op een terrein waar elke dag wat te zien, te doen en te beleven is’
SPECIALE UITGAVE VAN
Historie en toekomst komen samen
Bonskazerne: van
militair bolwerk tot bruisende woon- en werkplek
De Generaal de Bonskazerne in Grave is een plek waar historie en toekomst samenkomen. Dit indrukwekkende rijksmonument, oorspronkelijk gebouwd als militair complex, ondergaat een transformatie tot een levendige wijk waar wonen, werken, horeca en cultuur samenkomen. BOEi, een organisatie die zich toelegt op de herbestemming van erfgoed, werkt sinds 2014 aan de ontwikkeling van het 20.000 vierkante meter grote terrein.
De kazerne werd kort voor de Tweede Wereldoorlog gebouwd en was bedoeld voor twee bataljons infanteristen. Nog voordat zij hun intrek konden nemen, werd Nederland binnengevallen en kwam het complex in Duitse handen. Na de oorlog bood de kazerne onderdak aan Engelse en Canadese troepen en later aan diverse Nederlandse militaire eenheden. In 1994 werd het complex afgestoten door Defensie. In 1997 werd het omgevormd tot een asielzoekerscentrum (AZC), een functie die het bijna twintig jaar vervulde tot de sluiting in 2016.
Wonen en werken
Een van de eerste transformaties op het terrein was gebouw B, dat is ingericht voor zzp’ers en mkb’ers in de sector zorg en welzijn. Daarnaast is in gebouw A Filmcafé Grave gevestigd. Ook de woningbouw is in volle gang. Verschillende gebouwen hebben een woonbestemming, waaronder collectieve woonvormen en appartementen. Ook is er aandacht voor duurzaam wonen, waarbij oude elementen van de kazerne gecombineerd worden met moderne technieken om energiezuinige en comfortabele woonruimtes te creëren. Naast wonen en werken wordt ook volop ingezet op gemeenschapsvorming. De herontwikkeling biedt ruimte
voor ondernemers, culturele initiatieven en sociale woonvormen. Gebouw B beschikt over diverse kantoorruimtes. Op het terrein zijn tal van mogelijkheden voor evenementen en bijeenkomsten, mede dankzij de aanwezigheid van horeca en ruime parkeergelegenheid. Er wordt gestreefd naar een dynamische en levendige omgeving waarin verschillende functies elkaar aanvullen en versterken.
Rijke historie
De rijke historie van de kazerne blijft een belangrijk element. Vernoemd naar generaal-majoor Andreas de Bons, die in 1794 een rol speelde bij de verdediging van Grave, heeft het complex al vele functies gekend. Het werd ontworpen door kapitein der Genie A.G. Boost, die meerdere kazernes in Nederland bouwde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog huisvestte de kazerne Duitse troepen en later geallieerde militairen. In 2019 werd bij archeologisch onderzoek bewijs gevonden dat de locatie ook een hoofdkwartier van de geallieerden was. Dit draagt bij aan de historische waarde van het terrein, waardoor het niet alleen een plek is voor nieuwe bewoners en ondernemers, maar ook voor geschiedenisliefhebbers en onderzoekers. De bijzondere architectuur van de kazerne, gekenmerkt door de expressionistische stijl, is grotendeels intact gebleven. Dit maakt de
herontwikkeling extra bijzonder: het behoud van de oorspronkelijke bouwstijl draagt bij aan het historische karakter van het terrein, terwijl moderne toevoegingen zorgen voor hedendaagse functionaliteit.
Mix van verleden en toekomst
Met de herontwikkeling van de Generaal de Bonskazerne ontstaat een unieke gemeenschap in een historische setting. Het terrein biedt kansen voor bedrijven, bewoners en bezoekers en draagt bij aan de levendigheid van Grave. De mix van erfgoed, ondernemerschap en woonruimte maakt de kazerne tot een bijzondere plek waar verleden en toekomst samenkomen. Daarnaast blijft BOEi zich inzetten om de historische gebouwen in hun oorspronkelijke staat te behouden en tegelijkertijd te voorzien van moderne gemakken. Hierdoor ontstaat een omgeving waarin zowel de authentieke sfeer als hedendaagse functionaliteiten in balans zijn.
De komende jaren zullen verdere ontwikkelingen plaatsvinden, waarbij niet alleen steeds meer nieuwe bewoners hun intrek zullen nemen, maar ook evenementen en culturele activiteiten een prominente rol krijgen binnen het terrein. Zo blijft de Bonskazerne een dynamische en inspirerende plek die zowel lokaal als regionaal van grote waarde is.
Uitgelicht HORECAZAAK VICTORIA!
Alexandria Pocorobba runt, met heel veel plezier, sinds een half jaar, horecazaak Victoria op de Generaal de Bonskazerne.
In haar lunchroom kan je genieten van onder andere een lunchplank of mooie belegde broodjes en huisgemaakte cakes. In haar ijssalon serveert ze echt ambachtelijk Italiaans schepijs en heerlijke koffie to go!
Kom gezellig langs en zoek een fijn plekje uit om te gaan zitten. Dit kan in één van de drie gezellig ingerichte lunch ruimtes of op het terras buiten.
Je bent sowieso van harte welkom!
Voor openingstijden kijk je op de website.
Uitgelicht
SAMEN STERK OP SMAAK
Soms hoef je het niet ver te zoeken voor een goede samenwerking — die vind je gewoon op je eigen Bons Kazerne terrein. Vanaf april mogen wij als Koffiebeleving.com met trots exclusief de koffie leveren aan de lunchroom Victoria van Alexandria, onze ‘buurvrouw’ van de gezellige lunchroom waar zoveel mensen dagelijks neerstrijken voor een lekkere Italiaans geïnspireerde lunch of iets zoets.
De klik was er meteen. Alexandria deelt onze passie voor kwaliteit, gastvrijheid en een warme sfeer. We geloven allebei dat een goede beleving zit in de details — en daar hoort natuurlijk volgens Italiaans traditie goede koffie bij.
Vanaf nu worden al haar gasten getrakteerd op onze verse koffiebonen, met zorg gebrand en geserveerd. Van een pittige espresso tot een fluweelzachte cappuccino: iedere kop koffie vertelt het verhaal van onze gedeelde liefde voor ambacht en smaak.
We kijken enorm uit naar deze samenwerking, en nodigen iedereen van harte uit om het zelf te komen proeven!
alexandriapocorobba@gmail.com 06-25299049
lunchroomvictoria.nl
Gebouw C
info@koffiebeleving.com Koffiebeleving.com
Rijk verleden, veelbelovende toekomst Bonskazerne: ruimtes te huur voor betrokken ondernemers
De Generaal de Bonskazerne ligt centraal in het Land van Cuijk. Het is een plek met een rijke geschiedenis, maar vooral met heel veel mogelijkheden voor de toekomst. BOEi ontwikkelt hier een levendig thuis waar bewoners, ondernemers en cultuurliefhebbers vanuit de hele regio samenkomen. Wonen, werken, ontmoeten en ontdekken gaan hand in hand op een terrein waar elke dag wat te zien, te doen en te beleven is.
De Bonskazerne is een unieke locatie in Grave. Waar voorheen 1.200 militairen gehuisvest waren, biedt het terrein tegenwoordig onderdak aan een breed scala aan ondernemers. Zij zijn gehuisvest in de gebouwen A, B en C en houden zich onder andere bezig met coaching, grafisch ontwerp, e-commerce en vastgoed en kunst. Op het terrein zijn ook Filmcafé Grave en horecazaak Victoria! gehuisvest. Begin 2025 namen de eerste bewoners hun intrek in de woningen.
Verschillende ruimtes te huur
In gebouw A, B en C zijn verschillende ruimtes te huur, variërend in grootte en afwerkingsniveau. De gebouwen die vooraan op het kazerneterrein staan, beschikken over gedeelde faciliteiten zoals een keuken en toiletten. In gebouw B is bijvoorbeeld op de bovenste etage een kantoorruimte (foto) van maar liefst 107 vierkante meter beschikbaar met veel daglicht en eigen voorzieningen.
Voor de ruimtes worden ondernemers die het leuk vinden betrokken te zijn in een actieve community. Op het kazerneterrein zijn voldoende mogelijkheden om activiteiten te organiseren dankzij de goede bereikbaarheid, de aanwezige horeca en verga-
dermogelijkheden en voldoende parkeervoorzieningen.
Kijk voor meer info over de beschikbare ruimtes op Funda of neem contact op met Suzanne ter Harmsel via s.harmsel@boei.nl.
BOEi: ‘Wij geven erfgoed een nieuwe bestemming’
BOEi is een maatschappelijke organisatie zonder winstoogmerk, gespecialiseerd in het restaureren en herbestemmen van beeldbepalende en monumentale gebouwen. Van onderzoek en advies tot herbestemming en exploitatie. “Wij geven betekenisvolle plekken in Nederland opnieuw betekenis. Bij het restaureren en herbestemmen van gebouwen en gebieden ontsluiten we de bijzondere verhalen, die we doorgeven aan navolgende generaties. Restauratie en herbestemming gebeurt met veel oog voor authenticiteit, duurzaamheid, kwaliteit en innovatie.”
BOEi geeft cultureel erfgoed al meer dan 25 jaar een nieuwe bestemming en toekomst.
“Wij restaureren, ontwikkelen, adviseren en beheren. Voor talloze bedrijven, overheden en eigenaars. Maar dat doen wij niet alleen. Samen met onze elf aandeelhouders, tientallen obligatiehouders, donateurs, sponsors én dankzij de jaarlijkse financiële bij-
drage van de VriendenLoterij, zetten wij ons dagelijks in om Nederland nóg mooier te maken.”
Blijf via Instagram op de hoogte van het laatste nieuws over de Bonskazerne: @generaal_debonskazerne
Uitgelicht
ELLA VAN DER MEULEN GLASKUNSTENARES
Ella van der Meulen is een ervaren glaskunstenares die traditionele technieken combineert met moderne innovaties. Na jarenlang glasin-lood in monumentale panden te hebben gerestaureerd, ontwikkelt ze nu een eigentijdse stijl. In haar ontwerpen speelt ze met kleuren, lijnen en lichtinval, waardoor unieke panelen ontstaan die naadloos aansluiten bij hun omgeving. Daarnaast experimenteert ze met nieuwe toepassingen, zoals glas-in-lood in isolatieglas of als bijzondere raamdecoratie.
Haar inspiratie komt vooral uit de natuur: de levendige kleuren van de lente, het mysterieuze Noorderlicht en de warme tinten van de herfst vertaalt ze in dynamische ontwerpen vol beweging en diepte. Naast haar eigen werk zet ze zich in voor het behoud van traditioneel glas-in-lood. Met oog voor detail en vakmanschap restaureert en repareert ze bestaande panelen, zodat deze ambacht en kunstvorm ook voor toekomstige generaties behouden blijft.
info@ellakunstenvakmanschap.nl
06 48326860
ellakunstenvakmanschap.nl
Gebouw A ruimte 15
Uitgelicht
MAARTJE GERRITS FOTOGRAFIE
Foto’s hebben de kracht om je terug te brengen naar speciale herinneringen. Of het nu gaat om een blik vol liefde, een spontane lach of een klein handje dat de jouwe vasthoudt. Dit zijn de momenten die ik met mijn camera vastleg, zodat je ze altijd kunt bewaren en opnieuw kunt beleven.
Ik ben Maartje Gerrits en ik help je graag om deze waardevolle momenten tastbaar te maken. Of het nu gaat om een zwangerschaps-, familie-, portret- of bruidsreportage, ik leg jouw verhaal vast met aandacht voor detail en gevoel.
Naast het vastleggen van bijzondere momenten bied ik ook workshops basisfotografie aan, voor iedereen die zelf wil leren hoe je die perfecte foto maakt. Of je nu een beginnende fotograaf bent of gewoon beter wilt worden, ik deel graag mijn kennis en passie met jou.
Boek nu je fotoshoot of workshop!
hallo@maartjegerrits.nl
06 534 683 22 maartjegerrits.nl
Gebouw A ruimte B6
Reconstructie door keramist Sandra van Riet Monument voor Andreas de
Bons
is
in ere hersteld
Bij de Generaal de Bonskazerne is tweeeneenhalf jaar geleden een belangrijk stukje cultureel erfgoed in oude staat hersteld. Het keramische reliëf op het monument voor Andreas de Bons, oorspronkelijk ontworpen door beeldhouwer, keramist en schilder Jacques Maris, is destijds met veel zorg gereconstrueerd door keramist Sandra van Riet. Op 13 oktober 2022 werd de nieuwe plaquette officieel onthuld, een mijlpaal in de restauratie van het rijksmonumentale kazerneterrein. (foto’s: Suzanne Menheere)
De originele plaquette stamde uit de beginjaren ‘50. In de loop der jaren raakte het keramische reliëf ernstig beschadigd en was het niet meer te restaureren. In nauwe samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed kreeg Sandra van Riet de opdracht om het reliëf te reconstrueren. Met haar expertise als keramist en een diepgaand historisch onderzoek wist ze het kunstwerk tot in detail te reproduceren, inclusief de authentieke kleurstellingen en structuren.
Het reconstructieproces was een nauwgezette en tijdrovende klus. Van Riet begon met het selecteren van de juiste klei en het berekenen van de exacte afmetingen, zodat het reliëf naadloos op het monument zou passen. Vervolgens werd de basis gevormd door een bodemplaat, opgebouwd uit kleine kleistukken. Met uiterste precisie boetseerde ze het reliëf uit vrije hand, waarbij ze constant de hoogtes en structuren van het originele werk mat. Een extra uitdaging was het glazuren: Van Riet ontdekte vijf verschillende glazuurkleuren op het kunstwerk, elk met hun eigen chemische samenstelling en baktechniek. Dit vroeg om uitgebreid onderzoek en experimenteren om de exacte kleurcombinaties te evenaren.
De nieuwe plaquette werd met hulp van medewerkers van restauratiebedrijf Van Dinther op het monument geplaatst. Met de restauratie van het monument voor Andreas de Bons is een belangrijk historisch element van de Generaal de Bonskazerne in ere hersteld.
Rijk verleden, veelbelovende toekomst ZELFBOUW OP DE BONSKAZERNE
MAAKT DROMEN WAAR
Het kan echt. Je eigen, unieke woning kopen op de Generaal de Bonskazerne.
Projectontwikkelaar
Steenvlinder transformeert twee legeringsgebouwen tot zelfbouwwoningen. Een groep enthousiaste zelfbouwers gaat het avontuur aan.
In augustus van 2024 startte de verkoop van gebouw E2. In dit oude legeringsgebouw is ruimte voor 26 zelfbouwwoningen. De interesse voor de appartementen, met afmetingen tussen de 45m² en 67m², was vanaf het allereerste begin al groot.
Een diverse groep
De grote interesse leverde een mooie groep zelfbouwers op, van diverse leeftijden en met diverse achtergronden. Ze delen ideeën en vaardigheden, en ondersteunen elkaar in de planvorming door tips uit te wisselen. Straks gaan ze immers tegelijk aan de slag in hun eigen woning en worden ze buren.
Bouw start in de zomer
Ongeveer een jaar na de start verkoop, in de zomer van 2025, start de aannemer met het zelfbouwrijp maken van de woningen. Dat betekent dat de algemene ruimten worden opgeknapt, de kabels en leidingen worden getrokken en iedere woning wordt voorzien van een meterkast. Bovendien plaatst
de aannemer nieuwe (voor) deuren en balkons. Zo kunnen de zelfbouwers straks aan de slag met het afbouwen van hun eigen woning.
Zelf bouwen aan je woning
Na de verbouwing en de oplevering steken de zelfbouwers de handen uit de mouwen. De één werkt zelf in de bouw, de ander heeft juist handige connecties.
Wegens succes
herhaald: Steenvlinder transformeert tweede gebouw
Was de woning van je voorkeur niet meer beschikbaar? Of kwam de verkoop van gebouw E2 niet op het juiste moment? Niet getreurd, want Steenvlinder transformeert ook gebouw D2 tot 26 zelfbouwwoningen. Zo krijg je dus alsnog de mogelijkheid om jouw woning te kopen op de Bonskazerne.
Duurzaam wonen
Alle zelfbouwwoningen in Bonskazerne D2 zijn duurzaam. Dit betekent dat je de woningen afbouwt volgens de huidige nieuwbouweisen. De Bonskazerne heeft een centraal verwarmingssysteem op biomassa. Die zorgt voor warmwater voor je (vloer) verwarming. Ook krijg jij je een eigen zonnekavel op het dak waarmee je (deels) je warmwater voor de keuken en badkamer opwekt. Met andere woorden: investeren in duurzaamheid loont! Dat zie je terug op je energierekening.
Aankomende zomer in verkoop
In de zomer van 2025 start de verkoop van Bonskazerne D2. Dit oude legeringsgebouw is nagenoeg identiek aan gebouw E2. Meer informatie over de planning en de inschrijving volgt later.
Meld je alvast aan voor de nieuwsbrief via www.steenvlinder.nl/ projecten/bonskazerne.
Van kazerne tot thuis
Ontdek de diverse woonmogelijkheden op de Bonskazerne
Het historische Generaal de Bonsterrein krijgt een nieuwe bestemming als woonwijk waar ontmoeting en betrokkenheid centraal staan. Op deze unieke locatie komen zo’n 125 tot 150 bewoners samen in een omgeving die leefbaarheid, duurzaamheid en gemeenschap ademt. Met drie verschillende woonopties –zelfbouwwoningen van Steenvlinder, huurappartementen van Mooiland en het Knarrenhof voor senioren – is er voor uiteenlopende woonwensen een passende plek.
Zelfbouwen in een rijksmonument met Steenvlinder Droom je ervan om je eigen woning vorm te geven in een monumentale omgeving? Steenvlinder biedt 26 zelfbouwwoningen in de voormalige legeringsgebouwen E2 en D2 op de Bonskazerne. De woningen variëren in grootte van 45 tot 67 vierkante meter en bieden kopers de kans om hun droomwoning zelf af te bouwen.
Steenvlinder zorgt ervoor dat de gebouwen zelfbouwklaar zijn: met voordeuren, aansluitingen tot in de meterkast en nieuwe balkons. Daarna ligt de verdere afwerking in handen van de bewoners, die met behulp van een Bouwwijzer en een Bouwcoach hun eigen stempel op hun woning kunnen drukken. De verkoop van D2 is al gestart, terwijl de verkoop van E2 in de zomer van 2025 volgt. Het project is aantrekkelijk voor iedereen die graag zelfstandig en duurzaam wil wonen in een bruisende gemeenschap.
Huren bij Mooiland: compacte en energiezuinige studio’s
Voor wie liever huurt, biedt woningstichting Mooiland 28 studio-appartementen in een gerenoveerd rijksmonument (kleine foto).
De eenkamerappartementen variëren in grootte van 21 tot 64 vierkante meter en zijn van alle gemakken voorzien: een eigen keuken, badkamer en toilet. Dankzij goede isolatie en een collectieve verwarmingsinstallatie zijn de appartementen energiezuinig, wat de woonlasten laag houdt.
De huurprijs van de studio’s is 454,47 euro per maand. De helft van de appartementen is toegewezen aan woningzoekenden tussen de 18 en 44 jaar, de andere helft is bestemd voor statushouders via het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Hoewel de studio’s geen eigen buitenruimte hebben, kunnen bewoners genieten van de gezamenlijke openbare ruimte op het terrein. De eerste bewoners namen dit voorjaar hun intrek in de nieuwe woningen.
Knarrenhof: zelfstandig wonen met gemeenschapszin
Voor senioren die graag zelfstandig wonen, maar ook waarde hechten aan sociale verbinding, biedt Knarrenhof een ideale oplossing. In samenwerking met BOEi wordt gebouw G van de Bonskazerne (grote foto) herontwik-
keld tot een complex met 20 gelijkvloerse koopappartementen. De woningen variëren in grootte van 60 tot 133 vierkante meter en zijn specifiek ontworpen voor mensen vanaf 45 jaar.
Knarrenhof combineert het hofjesgevoel van vroeger met het gemak van nu. Bewoners helpen elkaar waar nodig, zonder verplichtingen, en creëren zo een veilige en prettige woonomgeving. Dit concept is aantrekkelijk voor moderne senioren die langer zelfstandig willen blijven wonen zonder afhankelijk te zijn van zorginstellingen.
Een levendige woonomgeving Wat de drie woonprojecten op de Bonskazerne met elkaar verbindt, is de nadruk op gemeenschapszin en duurzaamheid. De wijk wordt autoluw, er komen gezamenlijke tuinen en er zijn ontmoetingsplekken zoals horecagelegenheid Victoria en culturele voorzieningen als het Fimcafé Grave.
Dit alles maakt de Bonskazerne niet alleen een bijzondere woonlocatie, maar ook een plek waar bewoners naar elkaar omzien en samen een toekomst opbouwen.
Kijk voor meer info over de diverse woonmogelijkheden op de Bonskazerne op Bonskazerne.nl.
Own Your Way
Op zoek naar verbinding en impact: de weg van Estell Koninkx
Soms begint een verhaal met een duidelijke richting, maar neemt het gaandeweg een onverwachte wending. Dat overkwam mij tijdens mijn gesprek met Estell Koninkx, oprichtster van Own Your Way. Aanvankelijk was mijn bedoeling om een informatief en wervend artikel te schrijven over haar bedrijf, dat jongvolwassenen helpt bij het vinden van hun pad in het maatschappelijk leven. Maar al snel bleek dat Estell’s eigen zoektocht minstens zo interessant is.
“Het kan ontzettend frustrerend zijn als je niet weet wat je wilt”, vertelt Estell. Ze weet waarover ze praat. Zo werkte ze als personal assistant bij een exclusief bedrijf in Amsterdam. Van de buitenkant leek het een droombaan: luxe lunches, zakelijke gesprekken met succesvolle ondernemers en wonen in een grachtenpand. Van binnen voelde het anders. “Vanaf het moment dat ik werd aangenomen, voelde ik me niet lekker in mijn werk. Ik stond totaal niet in mijn kracht. Totdat ik dacht: dit wil ik niet meer.” Op zoek naar antwoorden bracht ze zes weken door in het Emmausklooster in Velp. Daar vond ze de rust om na te denken over haar toekomst. “Ik moest echt bij mezelf te rade gaan: wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik?” Het resultaat was de oprichting van Own Your Way, een bedrijf dat anderen helpt bij het vinden van hun eigen weg. Mijn eigen ervaringen delen dus, maar zeker ook alles wat ik in die periode heb geleerd inzetten om andere jongeren te helpen.”
Inspireren en motiveren
“Ik ga de filosofische en antropologische richting in om ook op maatschappelijk niveau van betekenis te kunnen zijn”, zegt Estell. Ze wil mensen raken, inspireren en motiveren. “Er is zoveel behoefte aan verbinding en authenticiteit. Mensen zitten tegenwoordig meer op sociale media dan dat ze echt leven in de wereld om hen heen. Ik wil mensen helpen om weer verbinding te maken: eerst met zichzelf en dan met anderen.”
Inspiratie uit de filosofie
Estell wordt geïnspireerd door denkers als Simon Sinek en zijn ‘Golden Circle’-model. “De
vraag waarom je iets doet, is belangrijker dan wat je doet”, legt ze uit. Net als bij de Japanse Ikigai-filosofie gaat het erom dat werk niet alleen een middel tot bestaan is, maar ook een bron van voldoening en betekenis. “Het draait niet alleen om de vraag: ‘Wat voor baan past bij mij?’, maar om een veel bredere vraag: ‘Welke richting wil ik op, hoe kan ik betekenisvol zijn en waarde toevoegen?’”
Op pelgrimstocht
Om haar eigen richting te bepalen, liep Estell onlangs de Camino primitivo, een beroemde pelgrimstocht van 320 kilometer naar Santiago de Compostela. “Het was een waardevolle ervaring, niet eens zozeer vanwege de fysieke uitdaging, maar vanwege de ontmoetingen met anderen. Mensen delen hun verhalen en hun worstelingen en dat zorgt voor diepe verbondenheid.”
Haar reis versterkte haar verlangen om niet alleen individuen te helpen, maar bredere maatschappelijke impact te maken. “Mijn droom is om te spreken voor groepen, om filosofische partnerschappen aan te gaan, om mensen te inspireren en in beweging te zetten.”
Experimenten
Estell: “Wat ik vooral heb geleerd is dat het leven vol experimenten zit. Velen noemen zichzelf ‘zoekende’, maar hoe veel mooier is
het als je zegt: ‘Ik ben aan het experimenteren’. Elk experiment brengt je weer een stapje verder. Het is een weg van leren, onderzoeken en reflecteren. De reis is zeker zo interessant als de bestemming. Sterker nog, je komt nooit aan. Graag reis ik een stukje met je mee door met je in gesprek te gaan, te luisteren en mijn perspectief te delen om weer een stukje meer de richting in te gaan die bij jou past.”
De zoektocht gaat door Ironisch genoeg is Estell zelf ook nog altijd aan het experimenteren. Maar dat is precies wat haar zo geloofwaardig maakt. “Ik heb niet alle antwoorden, en dat hoeft ook niet. Wat ik wel weet, is dat ik wil bijdragen aan een wereld waarin mensen zich gezien voelen en zich verbinden met zichzelf en met elkaar. Als ik iemand kan helpen om te zeggen ‘Zo had ik het nog nooit bekeken’, dan is mijn dag helemaal goed.”
Sergio Boutkan
estellkoninkx@ownyourway.nl
06 518 297 47
ownyourway.nl
Gebouw C, 1e etage, ruimte 8
BOOSTKAZERNE
De Generaal de Bonskazerne is een ‘Boostkazerne’, ontworpen in 1937 door kapitein der genie A.G.M. Boost, (1900-1985). Boost tekende een standaardontwerp dat model moest staan voor alle nieuw te bouwen kazernes, ongebruikelijk in die tijd. Van dit type zijn in totaal vier kazernes gebouwd. Slechts twee daarvan, waaronder De Bonskazerne in Grave, werden volgens de vooroorlogse plannen voltooid.
BOUW
Aanleiding voor het bouwen van De Bonskazerne is de verdediging van de Graafse Brug tegen de Duitse dreiging Op de huidige locatie startte in de zomer van 1938 de bouw van het militair gebouwencomplex met een oppervlakte van ca. 20.000 m2. De kazerne moest onderdak bieden aan twee bataljons infanteristen, in totaal zo’n 1.200 militairen. Voor deze militairen werden meerdere legerings- en bureelgebouwen gebouwd, evenals een aantal werkplaatsen en opslagruimtes, een keuken, kantines en niet te vergeten een filmzaal om te kunnen ontspannen. Het eerste legeringsgebouw was gereed in februari 1939 en werd direct betrokken door het 1e bataljon van het 15e Regiment Infanterie. De bouw van de Generaal de Bonskazerne werd in het najaar van 1939 voltooid.
GEALLIEERDE TROEPEN
TWEEDE WERELDOORLOG
De Bonskazerne werd snel na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in gebruik genomen door de bezetter. Duitse mannen en jongens werden er opgeleid om vervolgens rechtstreeks naar het front te worden gebracht. De Duitse Kriegsmarine en Wehrmacht gebruikten de kazerne als uitvalsbasis. Grave werd op de eerste dag van Operatie Market Garden door de Amerikanen bevrijd (17 september 1944).
Nadat de bezetters waren verdreven, werden geallieerde troepen (Engelse en Canadese militairen) gelegerd in de kazerne. Generaal Crerar (l) verplaatste zijn hoofdkwartier hierheen en heeft de bevrijding van de rest van Nederland en de opmars naar de Elbe geleid. In april 1945 kreeg hij op de kazerne bezoek van veldmaarschalk Montgomery (r). In 2019 werd bij een archeologisch onderzoek op een van de zolders van de kazernegebouwen bewijs gevonden dat Grave ook de standplaats is geweest van ‘The Netherlands District Headquarter’.
ARCHITECTUUR
De Generaal de Bonskazerne is gebouwd in zakelijk-expressionistische stijl dat onder andere te zien is bij Gebouw B. Dit gebouw is oorspronkelijk gebouwd als Regimentsbureel en vanwege die functie rijker gedecoreerd dan de overige gebouwen. Op de noordelijke gevel van Gebouw C staat de naam van de kazerne in gele letters, vervaardigd van met de hand gesmeed ijzer.
MONUMENT
De keramieken plaquette op het monument voor Andreas de Bons is begin jaren ’50 ontworpen door beeldhouwer, keramist en schilder Jac Maris (1900-1996). Het monument is gerestaureerd in 2022, maar helaas was de plaquette onherstelbaar beschadigd.
In nauwe samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft keramist Sandra van Riet een replica gemaakt in de oorspronkelijke kleurstellingen. De nieuwe plaquette is onthuld op 13 oktober 2022.
ANDREAS DE BONS
Generaal-majoor Andreas de Bons (1720-1800) was als bevelhebber in dienst van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Hij speelde een belangrijke rol bij de verdediging van de stad Grave tegen de Fransen in 1794.
Generaal De Bons kreeg veel waardering voor zijn heldhaftige optreden omdat hij tot op hoge leeftijd onder zware omstandigheden zijn militaire plicht wist te vervullen.
VERHALEN
Tegen de tijd dat er sprake is van herbestemming, staan oud-bewoners of werknemers soms al jaren buiten de poort. Maar het zijn juist deze mensen die de verhalen achter het erfgoed uit eerste hand kennen. Die verhalen worden verzameld om ze door te geven aan volgende generaties.
LIEFDESBRIEVEN
Tijdens archeologisch onderzoek in 2019 werden verschillende vondsten waaronder snippers papier gedaan in het Bureelgebouw. De snippers bleken brieven te zijn tussen een arts gelegerd op de Bonskazerne en ene Bicky. "I hope you have received all my letters. You see Darling, I have not forgotten you yet!" staat op een van de snippers uit oktober 1944. “Much love, Bicky”
Andere vondsten: een filmkaartje en een sigarettenpakje.
KEES DE BOK
LOS BONSOS
De Bonskazerne had in de jaren ‘70 een eigen huisband, genaamd Los Bonsos. Vaste kern van de band werd gevormd door Dick Lorentz en Wil Bosgoed. Zij selecteerden de leden voor de zeskoppige band, die regelmatig van samenstelling veranderde na het eindigen van een dienstplicht. In 1975 bracht Los Bonsos een single uit met nummers als ‘Bonsos Walk’ en ‘Billy’s dream’
WIL JE MEER
VERHALEN LEZEN?
SCAN DE CODE!
Een van de legereenheden die op De Bonskazerne gelegerd waren, was het bataljon Stoottroepen, dat vanaf 1957 verder door het leven ging als 15e Bataljon Infanterie Stoottroepen
Het verhaal gaat dat deze Stoottroepen tijdens een nachtelijke patrouille in 1944 een vreemd geluid hoorden. Het was niet een Duitse patrouille zoals verwacht, maar een mekkerende geitenbok. De bok werd meegenomen en sindsdien is Kees de Bok de mascotte van de Stoottroepen.
Fotograaf: Bilsen, Joop van / Anefo Nationaal Archief
‘We proberen het verschil te maken’
Linders & Linders: twee hoofden, één gedachte
De ontvangst in de vleugel van gebouw B van de voormalige Generaal de Bonskazerne is zoals het een Linders betaamt: hartelijk en uitnodigend. Peter, de oudste, en Huub Linders, met een hele rits voetafdrukken in de Graafse samenleving. Op allerlei gebied. Van de plaatselijke voetbalclub, de gemeenteraad, tot klimaatburgemeester van de gemeente Land van Cuijk. Beiden verliefd op Grave, op zijn trotsheid, humor, brutaliteit en gastvrijheid.
“Het leggen van verbindingen hebben we van ons moeder”, zegt Peter. “De analytische strategie en de afkeer van onrecht van ons vader”, vult Huub aan. Na een leven apart van elkaar in diverse takken van bedrijvigheid, besloten ze tijdens een rit in de auto ergens in de zomer van 2024 om samen een bedrijf op te richten.
‘Met je tijd meegaan’
Peter: “Onze leidraad is, hoe om te gaan in deze wereld met vervuiling, armoede, duurzaamheid, CO2-reductie, enzovoort. Wij willen laten zien dat we dat kunnen. We lopen al een tijdje mee in deze wereld. Hebben kennis opgedaan en leergeld betaald. Je kunt best wat betekenen, maar dan moet je met je tijd meegaan”.
‘Brabantse broertjes’
Peter: “Onze leidraad is, hoe om te gaan in deze wereld met vervuiling, armoede, duurzaamheid, CO2-reductie, enzovoort. Wij willen laten zien dat we dat kunnen. We lopen al een tijdje mee in deze wereld. Hebben kennis opgedaan en leergeld betaald. Je kunt best wat betekenen, maar dan moet je met je tijd meegaan”.
‘Proberen verschil te maken’
Peter: “We proberen het verschil te maken. We zijn voor niemand een bedreiging. We proberen te bemiddelen bij een risicodragende ontwikkeling. We focussen ons op de vraag hoe we waarde kunnen toevoegen aan de gemeenschap voor verschillende doelgroepen. Onze focus ligt daarbij op woonstarters, sociale huur/
koop plus middelkoop en eindstarters ” Huub geeft een voorbeeld: “Er wordt een kavel aangeschaft. Daarop volgt een ontwikkelingsplan. We kijken dan naar industriële prefab, met duurzame woningen. We hebben drie partners in het Land van Cuijk, Oss en Aalsmeer, die materialen organiseren in Estland en Finland. We letten op duurzaamheid door hergebruik. We zorgen voor snelheid en betaalbaarheid.”
Taakverdeling
Huub is van de toegevoegde waarde en de gesprekken met de omgeving. Peter zorgt voor de industrialisatie (contacten met fabrieken), techniek en formats. En samen met andere partners zoals architecten, stedenbouwkundigen, gemeenten voor vergunningen gaan de plannen over in realiteit. Huub: “Wij willen werken met houten woningen, die geen negatieve uitwerkingen hebben op de CO2-uitstoot. Hout ja, maar met luxe. We willen regionaal laten zien dat dit kan, het verschil maken. We zijn ervan overtuigd dat we het verschil maken.”
‘Je
moet ergens beginnen’
In deze wereld van CO2-vervuiling alom, gaat het klimaatburgemeester Peter Linders natuurlijk aan het hart dat er ook in de bouwsector weinig stappen voorwaarts gezet kunnen worden. Daarom zijn passie om
toch, zij het misschien regionaal, het verschil te kunnen maken. “Je moet ergens beginnen”, zegt hij. Peter is van de twee broers de man van de feiten, de analyse en het onderzoek. Hij is al jaren bezig met zijn strijd tegen vervuiling van onze aarde. Hij heeft een tomeloze energie, want hij is ook op andere fronten bezig. “Als hobby.” Een bekende in de huiskamers van de gemeente Land van Cuijk bij de omroep met die naam. “En ik word enorm ondersteund door mijn vrouw Jolanda. Ook in dit project. Zij zorgt dat alle kantoorwerkzaamheden in orde zijn. En ook dat is heel belangrijk.”
‘Nee bestaat niet’
En daar staan ze: Linders & Linders. Huub: “We zoeken overal oplossingen voor. ‘Nee’ bestaat niet. We willen handelen. De pilot zijn.” Peter tenslotte: “We kijken creatief en door een andere bril naar probleemstellingen. Oplossingsgericht.”
Freddy Klooté
mail@linders-linders.nl
06 534 062 21
linders-linders.nl
Gebouw B
Oude verhalen herleven op de Bonskazerne
Historie en kunst ontmoeten elkaar tijdens Erfgoedspektakel
GRAVE – Het terrein van de Bonskazerne in Grave vormde op 5 en 6 april het decor van een indrukwekkend Erfgoedspektakel. Bezoekers stapten letterlijk in de geschiedenis met een theatrale ontdekkingstocht langs de oude gebouwen. Generaals De Bons en Montgomery brachten samen met soldaten de rijke historie van het complex tot leven, met als rode draad een ontroerend liefdesverhaal tussen een soldaat en zijn geliefde. Maartje Gerrits maakte een fotoreportage.
Naast de theatervoorstelling openden de gebruikers van het kazerneterrein hun deuren. In gebouw A konden bezoekers de ateliers van kunstenaars bewonderen, terwijl het Filmcafé een gevarieerd programma bood. De combinatie van erfgoed en kunst zorgde voor een bijzondere beleving, waarin verleden en heden samensmolten.
Het Erfgoedspektakel, georganiseerd door erfgoedorganisatie BOEi, bood een boeiende en levendige kennismaking met een stukje verborgen geschiedenis van Grave.
ONDERNEMERS EN KUNSTENAARS OP DE BONSKAZERNE
GEBOUW A
MAXIMILIAAN DE MANSTRAAT
2 - Filmcafé Grave
6 - AP.ART Annet Poelen
- Ella Kunst & Vakmanschap
- Haken en Zo Workshops
- Maartje Gerrits Fotografie
- Trudy Hagenaar
- VlakVisie Irene Lay
8 - Mina Donyavi Art Gallery
GEBOUW B
MAXIMILIAAN DE MANSTRAAT
1 - Flow de Carrièrecoach
- Linders & Linders
- Own Your Way
3 - FRMD
- Koffiebeleving.com
5 - Animotion Dierfysiotherapie
- Oogverblindend
GEBOUW C
JAC MARISPLEIN
1 - Lunchroom & IJssalon Victoria!
4 - Atelier (Suzanne) Menheere
- Pre-Loved Market
5 - Rujira Spa Massage
FILMCAFÉ GRAVE
LUNCHROOM & IJSSALON VICTORIA!
WERKEN
WONEN
D2 & E2 - De Steenvlinder
E1 - Mooiland
G - Knarrenhof
Stenen
FILMCAFÉ GRAVE
Soldaten en geweren zijn verdwenen rangen en standen uit andere tijden vervangen door nieuw appel van creatieve geesten.
LUNCHROOM & IJSSALON VICTORIA!
Vanuit de commandant zijn raam kijkt nu een brillenmaker op de ingang neer de huismeester heeft een museum in de wapenkamer en op maandagavond wordt de poort gesloten door de yogadame.
Maar het geheugen zit in de stenen de herinneringen zullen het altijd weten.
WONEN
Riekie Weijman
Het gedicht Stenen werd in 2022 geschreven door Riekie Weijman van Woorden voor Alles. Zij was destijds een van de ondernemers in gebouw B.
‘Iran is always in my heart’
Mina Donyavi Art Gallery: alleszins een bezoek waard
Bij binnenkomst in de ruimte, waar Mina al haar artistieke schoonheden heeft opgehangen of uitgestald, maak ik een vergissing. De schilderijen zijn van een pracht die je zelden tegenkomt. Het begon al bij het eerste doek. Frida Kahlo, dacht ik. Kan niet waar zijn, was de volgende gedachte, want dan hangt hier voor een fortuin aan de muur. Mina Donyavi kon er wel om lachen. “Dit is allemaal mijn werk, dat je aan de muur ziet hangen”. Ook de vele schitterende dressoirs zijn door haar helemaal opgeknapt. Een veelzijdig en zeer getalenteerd kunstenares.
Mina heeft haar plaats gevonden in gebouw A op de Generaal de Bonskazerne: “Het is hier een mooie plaats om te werken. Met fijne medebewoners. In Grave voel ik me op mijn gemak en heb ik geen last van racisme, in tegenstelling tot een vorige woonplaats.” Voor wie contact zoekt, let op: Mina spreekt geen Nederlands, maar wel vloeiend Engels.
Iran
“Ik ben geboren en getogen in Iran. In de hoofdstad Teheran. Van mijn mama heb ik leren schilderen. Op school moesten we onder elke letter een schilderijtje maken. Een prachtige herinnering. Al bij het middelbaar onderwijs merkte ik dat mijn vader niet wilde dat ik naar een school voor de kunsten ging. Ik moest net als hij advocaat worden. Dus ging ik braaf naar Science en stiekem naar Art. Best wel gewaagd. Ik voelde me het zwarte schaap van de familie. Na het middelbaar accepteerde mijn vader dat ik naar de University of Arts en Culture ging. Een opleiding die worldwide over kunst en cultuur ging. Theoretisch en praktisch. In 2019 leerde ik mijn man kennen. Een Nederlander. Uit Terneuzen.”
‘Ik volgde de liefde’
Dat was reden om mijn relatie met die stad en streek te verduidelijken. Zelfs zijn naam kwam mij bekend voor. Even rust ook
in Mina’s gedachten: “Iran is zo’n prachtig land. Teheran zo’n schitterende stad. Maar ik volgde de liefde. Mijn man kon niet in Iran werken en ik wel in Nederland. Dus de keuze was snel gemaakt. Maar Iran is always in my heart.”
Art Gallery
Mina Donyavi heeft al ruim 25 jaar ervaring in de kunsten: “Ik ben gespecialiseerd in het expressionisme, waarbij ik levendige kleuren en dynamische vormen gebruik om emotie en veerkracht te verkennen. Alles wat je hier ziet hangen heb ik zelf gemaakt.”
Passie voor schilderen
Als ze mijn vragende blik ziet legt ze uit: “Ik zie een scène en dan schilder ik scènes uit het leven; relaties tussen mensen. Ze varieert de donkerte van een ouder echtpaar, met een ander schilderij dat iets heeft van een Mondriaan met een Mina Donyavi-stijl. Ik heb al verschillende succesvolle solotentoonstellingen gehouden in Teheran, voordat ik naar Nederland vertrok. Hier heb ik mijn passie voor schilderen samengevoegd met duurzaam design door meubels te upcyclen tot unieke, betekenisvolle stukken. De dressoirs koop ik en style ze naar hun karakter. Het meubel zegt als het ware wat het wil. Ik ken hun taal.”
Toekomst
Mina: “Ik zou graag een succesvolle kunstenaar worden van functionele kunst. Van kunst die je kunt gebruiken. Eigenlijk voel ik me al succesvol. Ik ben trots op mijn werk. Ik ben hier voor de liefde voor mijn man gekomen. Ik heb alles achter gelaten en ben hier als een ‘baby’ gekomen. Ik heb hier weer alles moeten leren en nu ben ik relaxed en voel me thuis. Ik zou toch best nog een wat grotere ruimte willen hebben, zodat ik ook aan anderen alles over kunst kan leren. Ik zou een grote ruimte willen ombouwen en iets doen voor de aarde.”
Freddy Klooté
donyavimin@gmail.com
06 401 989 77
minadonyavi.com
Gebouw A
‘Iedereen mag hier zichzelf zijn’ Het leven op de Generaal de Bonskazerne
Maartje Gerrits (rechts op de foto) verwelkomt me allerhartelijkst. Zij heeft haar studio in gebouw A: “Een gebouw waarin op dit moment zo’n twaalf verschillende disciplines van kunstvormen gevestigd zijn. Je kunt hier best spreken van een broeinest van creativiteit”. Ella van der Meulen (links op de foto) schuift aan. Zij is al een stapje verder in haar relatie met de Generaal de Bonskazerne: “Ik woon hier al een tijdje. Daar op de hoek.”
(foto’s: Maartje Gerrits)
Maartje Gerrits verwelkomt me allerhartelijkst. Zij heeft haar studio in gebouw A: “Een gebouw waarin op dit moment zo’n 12 verschillende disciplines van kunstvormen gevestigd zijn. Je kunt hier best spreken van een broeinest van creativiteit”.
Ella van der Meulen schuift aan. Zij is al een stapje verder in haar relatie met de Generaal de Bonskazerne: “Ik woon hier al een tijdje. Daar op de hoek”.
Maartje, bekend fotograaf uit Escharen en uitkijkend naar ook een woning op dit terrein, is best een beetje jaloers op Ella. “In de goede zin van het woord hoor. Ik zou hier ook nu al dolgraag willen wonen, maar mijn huis hier is pas begin 2026 gereed. Tot zolang blijf ik nog bij mijn ouders wonen”.
‘We voelen de verbinding’ Twee jonge vrouwen die hun plek hebben gevonden op het terrein van een voormalige kazerne. Niet een beetje raar? Beide dames kijken me verbaasd aan. Raar? “Ella, glas-inlood-kunstenares: ”Het is hier heerlijk wonen en werken. In dit gebouw verbindt de kunst ons. Met passie voor een discipline die ook bij onze collega’s op belangstelling kan rekenen. Als er iemand een tentoonstelling geeft zijn
we vrijwel altijd allemaal aanwezig. We voelen de verbinding. Werken met onze handen. Ieder in een andere vorm van kunst.”
Gebouw A
Maartje: “dit deel van het gebouw is eigenlijk al vol. Er is zelfs een wachtlijst. We werken hier allemaal aan onze eigen manier van kunst. We zijn absoluut geen concurrenten van elkaar. Eerder vrienden. Collega’s. Iedereen mag hier zichzelf zijn. We zijn allemaal verschillende types van verschillende leeftijden en voelen ons toch met elkaar verbonden. Voor velen die hier werken is het een leven naast hun baan of pensioen. We zijn dan ook heel afwisselend aanwezig”.
‘Het begint steeds meer te leven’
Ella: “Ik werk 7 dagen in de week met glasin-lood. Onder meer in Utrecht. Je praat dan over een werk van anderhalf jaar of zo. Hier op het terrein leef ik me uit op eigen creaties. In het begin was het hier heel rustig, maar het begint steeds meer te leven. Lunchroom/ijssalon Victoria is geopend en we zien steeds meer mensen langskomen voor een lunch of koude versnapering. Ook fietsers maken een ommetje over het terrein. Mensen die met een glimlach van herinnering dan zeggen: ‘Hier heb ik vroeger gediend’. En er komen steeds meer mensen bij. Ook in de andere gebouwen.”
Maartje: “Wonen, werken, ontmoeten en ontdekken op een terrein waar elke dag wat te zien, te doen en te beleven is. Het Filmcafé loopt fantastisch goed. Een dorp-apart zijn we aan het worden. En het is mooi om dat van dichtbij mee te maken”. Ook Maartje werkt hier niet de hele week in haar fotostudio, waar ze portretten van kinderen maakt. “Maar ik ga er ook op uit voor bruiloften en gezinnen. Het is eigenlijk van een uit de hand gelopen hobby een eigen bedrijf geworden. Ik werk hiernaast bij een bedrijf in de transport en logistiek, waar ik foto’s, video’s en teksten maak voor de sociale media van het bedrijf en daarnaast doe ik ook grafische vormgeving.”
‘Passie’
Ella van der Meulen is op haar derde naar Grave gekomen. “Ik heb na het Merletcollege een opleiding tot glazenier gevolgd. En doe dat met passie. In Utrecht werk ik in een groot atelier, waar ik vooral met glas-in-lood bezig ben. Voorbeeldje? Ik kreeg als opdracht twee grote zakken met scherven. Daar moest ik weer de originele glas-in-loodramen van maken. Een jaar mee bezig geweest”.
Twee jonge vrouwen op de Generaal de Bonskazerne. Enthousiast, sociaal, artistiek. Leven met anderen voor “de kunst”. Maar vooral: genieten.
Freddy Klooté
‘You see darling, I haven’t forgotten you yet’ Brieven naar een Britse arts op de Bonskazerne
De Bonskazerne is een belangrijke historische plek. Daarom liet eigenaar BOEi een archeologisch onderzoek uitvoeren in de gebouwen om te zien of er nog sporen van die geschiedenis te vinden waren. “Ja!”, bleek het antwoord, want talrijke vondsten werden door de archeologen geborgen, waaronder een krant uit 1945 en stukjes administratie van de Duitse Kriegsmarine. Eén vondst riep echter vragen op die niet direct konden worden beantwoord: wat was de betekenis van een serie snippers van brieven, die verscheurd, en mogelijk verstopt, waren achtergebleven in de zolder van het Bureelgebouw? Dankzij hulp van een Britse dame uit Evesham, weten we iets meer.
“Wat we aantroffen was op ‘t eerste gezicht een hoopje papierrommel dat tussen de zolderplanken was weggestopt”, vertelt BOEi-archeoloog Jobbe Wijnen. “Je zag het zo over het hoofd en dat was waarschijnlijk waarom het er na 74 jaar nog lag. Het ging om Engelstalige brieven, zowel getypt als handgeschreven, maar we hadden aanvankelijk geen idee of de snippers bij elkaar hoorden of van één of meerdere personen waren. Het bleek dat weinig snippers nog aan elkaar te passen waren, maar wel dat de auteur waarschijnlijk vaak dezelfde persoon was: een vrouw uit het Verenigd Koninkrijk die zichzelf Bicky noemde en schreef naar ene Clement Richardson. Uit het briefhoofd maakten we op dat Clement als arts eind 1944 in Nederland dienst deed bij het British Liberation Army en ingedeeld zat bij het Headquarter of the Netherlands District. Dit hoofdkwartier bezocht ook Grave tijdens de Geallieerde opmars. Weinig van wat Bicky schreef was nog coherent te volgen, maar op één snipper stond duidelijk ‘You see, darling, I [haven’t] forgotten you yet!’.”
Voer voor speculatie
Romantisch en voer voor speculatie, maar hoe kom je er als archeoloog vervolgens achter wie Clement en Bicky waren? En zou één van hen nog kunnen leven? “Gelukkig
is participatie in de archeologie tegenwoordig een hot item”, vertelt Wijnen.
“Voor veel contemporaine onderwerpen zijn archeologen niet de beste bron en zeker als je ‘overzees’ onderzoek wilt doen, waarom dan niet gewoon hulp vragen aan mensen die de beste toegang hebben tot informatie?” Dat is wat Wijnen deed door een oproep per post te sturen naar het retouradres op de brieven, een huis aan de Cheltenham road in het dorpje Evesham. Niet lang daarna kreeg hij antwoord per mail van Veronica Open, een dame op leeftijd die nu met haar man in dat huis woont en meer dan enthousiast was om de speurtocht voort te zetten.
Typemachine
“Ze dook meteen de archieven in en wist te achterhalen dat Clement J. M. Richardson inderdaad in haar huis had gewoond in de jaren ‘40. Ze stuurde ons ook een foto toe. Het is zeer goed mogelijk dat Clement als arts een praktijk aan huis had, wat zou verklaren waarom Bicky een typemachine voorhanden had. Veronica wees verder op de uitgang ‘son’ in de naam Richardson, wat haar de indruk gaf dat Clement mogelijk Deense wortels had.”
Dit paste bij het andere belangrijke gegeven dat Veronica in de archieven vond,
namelijk dat Clement in 1935 trouwde met ene Aagon Nielson – wat zeker een Deense naam is – en getrouwd zou blijven tot hij in 1998 stierf in Gloucestershire.
Verscheurde liefdesbrieven
Clement was dus getrouwd met Aagon toen hij in 1944 ingekwartierd zat op de Bonskazerne, maar wie was Bicky dan? “Tja, dat blijft op dit moment speculatie, want daarover vond Veronica geen info”, zegt Wijnen. “Het lijkt mij onwaarschijnlijk dat ‘Bicky’ de koosnaam was van de Deense Aagon, maar we kunnen het niet uitsluiten. De brieven lijken te gaan over ‘koetjes en kalfjes in Evesham’ en niet op gepassioneerde brieven van een geheime minnares aan haar soldatenliefje in Nederland. Het zou wel eigenaardig zijn dat die minnares als retouradres hetzelfde adres gebruikt als waar Clement ook zelf woonde. Was het dan zijn assistente in de praktijk? Ook blijft het opvallend dat de brieven verscheurd achtergelaten zijn. Als je post krijgt van een dierbare, dan bewaar je die toch zeker?”
Wijnen vertelt wel vaker verscheurde liefdesbrieven in kazernes te hebben gevonden. Wie Bicky was zullen we waarschijnlijk nooit weten, maar naar Clement zou eventueel via de war-archives nog verder onderzoek gedaan kunnen worden.
Leden van huisband Los Bonsos kijken terug Discipline en ontspanning in
de Bonskazerne
De Bonskazerne was jarenlang een belangrijke militaire plek, waar dienstplichtigen en beroepsmilitairen werden opgeleid en ingezet. Tussen de oefeningen door klonken er ook andere geluiden: de tonen van Los Bonsos, de huisband van de kazerne. Deze band, bestaande uit dienstplichtigen en beroepsmilitairen, vond een uitlaatklep in muziek en bracht zelfs een plaat uit. In een studio, waar overigens later Lee Towers ook zijn muziek zou opnemen, legden zij hun nummers vast. Wil Bosgoed en Wim Verlinden, beiden destijds lid van de band, bezochten in 2024 de kazerne en keken terug op hun tijd in Grave.
Toen Wil Bosgoed en Wim Verlinden in Grave aankwamen, was hier de 12e afdeling Veldartillerie gestationeerd. Deze eenheid werd in 1967 op de kazerne ondergebracht en zou hier tot 1978 blijven. Gedurende deze periode werd het complex grondig gerenoveerd en uitgebreid met een nieuw onderhoudsgebouw. Wil kwam na zijn opleiding in Roosendaal op de Bonskazerne terecht als N00X0, verantwoordelijk voor de instrumenten van de artillerie. Hij werkte in het stafgebouw.
“Het was een fijne kazerne en ik heb daar een goede tijd gehad”, vertelt hij. “Daarom heb ik me hierna nog aangemeld om als vrijwilliger te werken. Dat heb ik nog zes jaar gedaan.”
Showkamer met tv en draaitafel Wim diende in 1974 en 1975 16 maanden op de Bons. Zijn keuring wees uit dat hij geschikt was voor de artillerie, waardoor hij ook bij de 12e afdeling Veldartillerie werd ingedeeld. Hij was onderdeel van de Char-
ly-batterij in gebouw EII, waar hij als kanonnier 1ste klas de loop van het geschut in de juiste richting bracht.
“Eerst sliepen we met zijn allen op één kamer. Behalve de commandant en de chauffeur.”
Later verhuisde hij naar het net opgeknapte EII gebouw. “Andere jongens moesten naar andere kamers en sommigen vertrokken zelfs uit dienst. We konden onze kamer naar eigen wens inrichten met posters. Met bedden kriskras door de kamer, met een tv en draaitafel. Onze kamer was zo voorbeeldig dat die zelfs werd gebruikt als showkamer tijdens rondleidingen voor de officiersvrouwen.”
Vast ritme
Het leven op de Bonskazerne kende een vast ritme. “’s Ochtends vroeg eerst eten in de eetzaal, dan om acht uur op appel en sporten”, herinnert Wil zich. Wim vult aan: “De eerste maanden bestonden uit opleidingstrajecten: marcheren, schietoefeningen en oefenen in Langenboom, Oldebroek en zelfs de Lüneburger Heide in Duitsland. Maar ook wachtlopen op de kazerne. Ik herinner mij dat we regelmatig rondjes moesten lopen over het terrein tot achteraan langs het hek, achterlangs de gebouwtjes.”
Kroeg ‘Jokes’
Toch was er naast de militaire discipline ruimte voor ontspanning. Sommigen studeerden, anderen luisterden muziek of keken tv. En wie even weg wilde, kon naar kroeg ‘Jokes’ tegenover de kazerne of uit eten bij de Chinees in Nijmegen. Voor Wim betekende dat zelfs voor de eerste keer in zijn leven uit eten. “Dat was wat anders dan de soldatenkost. Die overigens niet eens zo slecht was daar. Op oefening kreeg je de ‘blauwe’ hap, een Indische maaltijd bereid door de veldkeuken. Heerlijk!”
Los Bonsos
Maar voor Bosgoed en Verlinden was er vooral één manier om te ontspannen: muziek maken. Op de Bonskazerne werd Los Bonsos opgericht. “We hadden in zes jaar tijd veel muziekliefhebbers in de band”, vertelt Wil.
Adjudant Dick Lorentz, hoofd van de Welzijnszorg, was de initiator van de band en speelde zelf ook mee. Wim speelde op de dwarsfluit. Voor hem was de band een uitkomst: “Veel repeteren betekende vrijstelling van andere diensten. In totaal hadden we 25 optredens, inclusief een plaatopname.”
Los Bonsos trad ooit zelfs op in een tv-programma.
‘Ik kan helpen om je beter te voelen’
Geniet van een authentieke Thaise massage bij Rujira Spa
In gebouw C van de steeds voller wordende Generaal de Bosnskazerne in Grave/Velp vindt u de salon van Rujira. Een keurig ingerichte ruimte met de traditionele massagetafel en ook een gezellig zitje. In dat zitje ontmoet ik de Thaise Rujira: een bescheiden vrouw, die met blijdschap vertelt over haar plekje op dit terrein. Ze was net bij de lunchroom even verderop en geniet van de vriendschap met de mensen van de andere bedrijven. Een totaal ander leven dan ze al weer jaren geleden in Thailand gewend was. Haar Nederlands kost haar nog moeite, maar ze vertelt en hoort wat ze nodig heeft of kwijt wil.
“Twee jaar geleden ben ik naar Grave gekomen, na een hele tijd in Nijmegen gewoond en gewerkt te hebben. Maar in Nijmegen zijn inmiddels al zoveel Thaise massagesalons, dat het me beter leek om ergens anders een eigen salon te beginnen. De ervaringen uit Nijmegen neem ik in ieder geval mee”.
Thaise massage
Rujira: “Mensen kunnen zelf kiezen welke behandeling ze willen. Ik kan ze een traditionele behandeling geven, een Thaise combinatiemassage van het hele lichaam, een oliemassage, een massage van alleen de achterkant, een warmoliemassage, een hot stone massage, een kruiden stempelmassage, een Thaise gezichtsmassage, een gezichtsmassage met scrub, een combinatie van scrub en massage voor het gezicht, een voetmassage of een Thaise ‘gezicht-VIPcompleet-massage’.
De tijden kun je zelf kiezen. Die heb ik vanaf 30 tot 90 minuten. Ik geef zelf de voorkeur aan een behandeling van 90 minuten. De prijzen variëren van 35 tot 90 euro. Voor mensen die denken dat een massage bestaat uit zacht strelen, die moet ik teleurstellen. Ik masseer soms best stevig, maar als het nodig is, of de cliënt geeft dat aan, doe ik het wat zachter.”
Behandeling
“Mensen kunnen me bellen voor informatie of voor een afspraak”, gaat Rujira verder. “Ik krijg meestal mensen die ergens ‘vast’ zitten. Last hebben van hun lichaam. Mijn massage kan daarin een oplossing bieden. Mijn eerste vraag is dan ook altijd waar iemand last van heeft. Meestal hoor ik dan nek, schouder, armen, benen of hoofd. Maar je kunt me ook raadplegen als je slecht in je vel zit. Ik kan helpen om je beter te voelen. Daarvoor doe ik mijn uiterste best. Maar ieder mens is anders en dat voel ik ook. Ik maak gebruik van goede professionele materialen”.
Tijd voor een glaasje water. Rujira heeft het op de Generaal de Bonskazerne naar haar zin. “De contacten met mijn collega’s zijn erg goed. Daar kan ik echt van genieten. Ik ken iedereen en iedereen kent mij.”
‘Reis naar ontspanning’
Ze gaat verder: “Als er iemand komt gaan we eerst zitten en vraag ik wat die persoon nodig heeft. Terwijl die cliënt dat vertelt ben ik in mijn hoofd al bezig met wat ik zal gaan doen. Dan gaan we beginnen. Mijn massage is rustig en diep, tot de spier. Ik doe niet aan aaien, maar ik masseer wisselend hard en zacht. Ik doe wat de cliënt kan hebben. Ik ga dan niet
meer praten, maar richt me volledig op de massage. In een rustige en ontspannende sfeer. Met naar wens rustige muziek, zachte verlichting, een toevluchtsoord waar je je kunt onttrekken aan de drukte van het dagelijks leven en je jezelf kunt verwennen met de ultieme verzorging. Laat me je meenemen op een reis naar ontspanning of een tocht naar herstel.”
Maak een afspraak
Wie een massage van Rujira wil meemaken, kan een afspraak maken. Rujira Spa is dagelijks geopend van 10 tot 20 uur. (Instagram en Facebook: Rujira Spa)
Freddy Klooté
info@rujiraspa.nl
06 265 299 99 (ook via WhatsApp)
rujiraspa.nl
Gebouw C
DROMEN WORDEN WERKELIJKHEID
Door exclusief vakmanschap
RESTAURATIE VILLABOUW
Van Dinther Bouwbedrijf is een gezond en hoogwaardig bouwbedrijf. Met meer dan vijftig jaar ervaring in met name de restauratie en exclusieve villabouw, kunnen wij u alle expertise en vakmanschap bieden om uw wensen te verwezenlijken.
Uitgelicht FRMD
Vanuit het voormalige commandantvertrek van gebouw B werk ik als consultant gespecialiseerd in de volledige product lifecycle, van idee tot lancering, inclusief certificering en compliance.
Het doel is om bedrijven en ondernemingen te ondersteunen bij het ontwikkelen en op de markt brengen van innovatieve en veilige producten. De focus ligt op persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) met expertise op hoofdbescherming, waaronder veiligheidsbrillen, gehoorbescherming en veiligheidshelmen.
Als FRMD zijn we ook actief op online platforms in de marksegmenten Safety en Sports & Travel-productoplossingen.
Uitgelicht Koffiebeleving.com
Onlangs zijn we een nieuw avontuur begonnen: koffie! Onder de naam Koffiebeleving.com hebben we een zorgvuldig geselecteerd assortiment van koffiebonen, Fresh Brew en Instantkoffie. Met deze uitbreiding combineren we onze ervaring in productaanbod met een passie voor beleving en smaak.
Jacks Coffee
Met het merk Jacks Coffee gaan we niet alleen voor de lekkerste koffie, maar zorgen we er ook voor dat deze op een verantwoorde manier wordt geproduceerd. De koffieboeren krijgen een eerlijke prijs voor hun werk, zodat we samen een steentje bijdragen aan een betere wereld.
En het mooiste? Jacks Coffee doneert, samen met de koffiebranderij, een deel van de opbrengst aan een lokaal goed doel. Dit doel wisselt regelmatig, zodat we al koffiedrinkend het verschil kunnen maken.
info@frmdefd.com
info@koffiebeleving.com
FRMDEFD.com & koffiebeleving.com
Gebouw B - 1e verdieping
Uitgelicht
Annet Poelen
Kunstenares met passie voor Mixed Media en Assemblages
Dit doe ik in mijn atelier
Ik maak objecten, mix van alles door elkaar acryl, inkt, verf, papier, stof, glas, borduur en andere mediums om onverwachte textuur, structuur te bereiken
Creëer steeds zoekend in kleur, vorm en materiaal naar de juiste combinatie met schoonheid en lef, authentiek en eigentijds
Als gewoon, bijzonder wordt. Een mooie beleving met kunst op maat.
Mooie objecten creëren met dat wat er rond ons zichtbaar en vindbaar is. Het bijeenbrengen van verschillende materialen en technieken, waarbij intuïtie, imperfectie, spiritualiteit en natuur een belangrijke rol spelen
Kunst met een verhaal
Het creëren van kunst maakt mij blij en gelukkig en geef daarom ook workshops
Uitgelicht ANIMOTION DIERFYSIOTHERAPIE
Mijn naam is Esther Maagdenberg en sinds april 2021 zit ik met mijn bedrijf Animotion Dierfysiotherapie op de Generaal de Bonskazerne. Ik ben werkzaam als dierenfysiotherapeute voor paarden en gezelschapsdieren. Op de kazerne ontvang ik voornamelijk honden en katten.
Dieren met een aandoening, tijdens een revalidatie of wanneer ze een dagje ouder worden kunnen allemaal baat hebben bij ondersteuning middels fysiotherapie. Zowel middels massage en mobilisatietechnieken als via oefentherapie en advies en lasertherapie kan ik dieren en eigenaren tot hulp zijn.
info@apart60.nl
06 10550904 apart60.nl
Gebouw A ruimte 7b
info@animotion-dierfysiotherapie.nl
06 15956132
animotion-dierfysiotherapie.nl
Gebouw B, ruimte 7
‘Eerbetoon aan moed en doorzettingsvermogen’ Herinneringsmonument Indische gemeenschap op Bonskazerne
In 2025 wordt op het terrein van de Generaal de Bonskazerne in Grave een bijzonder herinneringsmonument onthuld ter ere van de Indische gemeenschap die na de Tweede Wereldoorlog in Nederland en specifiek in Grave een nieuw thuis vond. De Stichting Indië-Herdenking Grave heeft zich jarenlang ingezet om dit monument mogelijk te maken. Evy Boer-de Wit, voorzitter van de stichting, en bestuurslid Louis Lefeu vertellen over de totstandkoming en het belang van dit eerbetoon. (foto: Hans Huizing)
Een beladen geschiedenis
Tussen 1945 en 1967 arriveerden ruim 300.000 personen uit de Indische Archipel in Nederland. Dit waren voornamelijk Indische Nederlanders die na de Japanse bezetting en de onafhankelijkheid van Indonesië hun thuisland moesten verlaten. Velen van hen kwamen terecht in Grave, waar zij werk vonden op de Generaal de Bonskazerne en woonden in het Rode en Blauwe Dorp. “Onze ouders en grootouders kwamen eigenlijk thuis in Nederland, maar moesten hier opnieuw beginnen”, vertelt Evy. “Ze hebben zich razendsnel aangepast en ingeburgerd, maar hun herinneringen aan het verleden bleven altijd levendig.” Louis, zelf geboren in Indië, herinnert zich zijn overtocht nog levendig. “Ik had een autootje gekregen om mee te spelen op het schip. Op een dag pakte het dochtertje van onze buren het af en gooide het in zee. Ik was ontroostbaar en er ontstond ruzie tussen de families. Dat buurmeisje bleek later Sandra Reemer te zijn. Zo klein als ik was, voelde dat voor mij als een groot drama.”
Van herdenking naar monument
In 2019 begon de stichting na te denken over een herdenking van de bevrijding van de Japanse bezetting. “We wilden 15 augustus in ere herstellen, zoals dat landelijk al gebeurde”, zegt Evy. “Onze eerste Indië-Herdenking trok ruim 200 mensen. Het leek alsof men erop had gewacht. Het enthousiasme was groot en we besloten door te zetten.”
In de jaren daarna organiseerde de stichting verschillende succesvolle evenementen,
waaronder de onthulling van een mozaïekbankje in 2023. Het idee voor een permanent monument ontstond al snel. “We wilden een blijvende plek van herinnering en respect”, zegt Louis. “Daarvoor hadden we natuurlijk financiële middelen nodig. We startten een fondsenwervingsactie en mensen doneerden gul, zowel Indische Nederlanders als andere Gravenaren.” Dankzij deze donaties kon de stichting haar droom verwezenlijken.
Een betekenisvolle locatie
De keuze voor de locatie van het monument was snel gemaakt. “De Generaal de Bonskazerne was de plek waar onze ouders en grootouders hun nieuwe leven opbouwden”, zegt Evy. “Hier vonden ze werk en bouwden ze nieuwe vriendschappen op. Daarom willen we juist hier hun verhaal blijven vertellen.”
Louis vult aan: “Het monument zal een symbool zijn van moed en doorzettingsvermogen. De mensen die hier aankwamen, waren alles kwijtgeraakt. Toch vonden ze de kracht om door te gaan en een nieuw bestaan op te bouwen. Dit monument is een eerbetoon aan hen.”
Ontwerp van Joshua Pennings
De stichting benaderde de bekende Graafse kunstenaar Joshua Pennings (foto) om het monument te ontwerpen. Pennings, bekend
om zijn imposante sculpturen van cortenstaal, bezocht de kazerne om de sfeer en betekenis van de locatie in zich op te nemen.
“Het is prachtig om te zien hoe Joshua zich verbindt met het verhaal achter het monument”, zegt Evy. “Zijn werk weerspiegelt emotie en kracht, precies wat we willen uitdragen.”
De onthulling van het monument staat gepland voor 2025, precies 80 jaar na de bevrijding. Evy: “We hopen dat dit monument een plek wordt waar mensen samenkomen om te herinneren en te eren. Niet alleen voor de Indische gemeenschap, maar voor iedereen die betrokken is bij deze geschiedenis.”
Louis: “Onze beide vaders hebben gediend in Nederlands-Indië en als krijgsgevangenen verschrikkingen doorstaan. Ze spraken er nauwelijks over, maar ze hebben het overleefd en hier een nieuw leven opgebouwd. Dit monument is voor hen en voor alle anderen die hetzelfde hebben meegemaakt.”
‘Nooit vergeten’
Het herinneringsmonument in Grave zal een tastbare herinnering zijn aan een belangrijk deel van de Nederlandse geschiedenis. “Opdat we nooit zullen vergeten”, besluit Evy. “Onze ouders en grootouders hebben hun leven hier opgebouwd en wij zijn hen daar eeuwig dankbaar voor.”
Uitgelicht HAKEN EN ZO WORKSHOPS
Ik ben Ilse Tielen en heb sinds 2017 mijn bedrijf Haken en Zo Workshops. Vanaf eind 2024 heb ik een atelier/workshopruimte op de Generaal de Bonskazerne. Mensen enthousiast maken om creatief bezig te zijn, dat is mijn streven!
Wat kan Haken en Zo Workshops je bieden: Leren creatief te zijn met allerlei “draadtechnieken”. Techniek waar draad aan te pas komt zoals haken, breien, macramé, kleding maken, borduren en nog veel meer. Elke techniek heeft zo zijn specifieke kenmerken. Het einddoel kan een gebruiksvoorwerp zijn maar ook vrije vormgeving behoort tot de mogelijkheden. Het plezier in het creëren staat voorop.
Daarnaast ben je voor een kleurenanalyse bij mij aan het juiste adres.
Neem een kijkje op mijn website en wie weet ontmoeten we elkaar binnenkort.
Uitgelicht
IRENE LAY ATELIER VLAKVISIE
Wil jij jouw creativiteit (verder) ontwikkelen? Bij Irene Lay van Atelier Vlakvisie leer je alles over tekenen en schilderen. Of je nu net begint of al ervaring hebt, iedereen werkt op zijn eigen niveau. Hier ontdek je de kunstenaar in jezelf.
Irene’s motto:
“Anders kijken is opnieuw zien.”
Realistisch of abstract, acryl of olieverf — de mogelijkheden zijn eindeloos! In haar lessen prikkelt ze je creatieve hersenhelft met oefeningen en klassieke technieken, zodat jij jouw eigen stijl kunt ontdekken.
Dankzij de kleine groepen (max. 8 deelnemers) krijg je persoonlijke begeleiding. In april en september starten nieuwe cursussen van 10 bijeenkomsten.
S al Oo g v blin d end van M e i lle Bo sm a Laat je natuurlijke schoonheid stralen met permanente make-up
In G eb o uw B van de B o ns ka zerne i n G rave vind j e Sa lo n Oo g ver b l i ndend , waar e i gena resse Mi re il le B o ersm a haar passie voo r permanen te ma keup (PM U ) tot in de pe r fectie uit voe r t .
M i reille begint in 20 1 2 a ls wimperstylis te , ma a r h aar foc us ligt de l a ats te j a ren s teed s meer op perm an e n te ma ke- u p “Daar lig t mij n ec h te pa s si e”, ve r telt ze. “H et e f fec t va n perma n en te m a ke- u p is la n gd u rige r en h et a a n b re n ge n e r van i s , mede doo r de s teeds vernie u we n de tec hn ie ke n , vee l u i tdage n de r ” , ve r telt M i reille e n t h o u siast
Van Z ee l and naar G rave
I n de beginja re n wer k t Mi reille van u it h u i s in h et ce n trum va n G rave, wa arna ze h aa r s alon verh u ist n a a r Zeela n d. Daar werkt ze zowel a a n hu is als i n ee n salo n in Nijmegen
“D a t b ete ke n de veel op e n n eer rijden e n d a t wa s n ogal o n r u stig. Va n daar dat i k meer i ets i n h et midden zoc h t e n drie à v ie r
j a a r gelede n vo n d op de mooie locatie va n de Bon s ka zer n e i n G rave. Ee n hele g ave ple k !” Si n ds die ti j d i s h aar focus v rij we l volledig versc h ove n n aar permane n te ma ke- u p ( we nk b rau wen, eyeliner e n lippe n ) e n h eeft ze h a a r werk zaam h ede n als w imperstyli s te g ro tendeels ach ter z ic h gela te n .
Vo o r de l en va n permanen te ma ke-u p Perm a ne n te ma ke- u p biedt veel voo rdele n , ve r telt M i reille. “ Door middel va n ma ke- u p ku n je er opti s c h jo n ger e n f risser u itzie n , h et e f fect i s h eel g root. Perma n e n te ma ke- u p i s heel m a k keli jk : wa nneer je ‘s o c h te n ds opsta a t, i s de basis al goed e n ben j e g ro te n deel s k l a a r D a t scheelt vee l tijd. B ove n die n is h et voor veel me n se n lastig om zel f m a ke- u p a an te b rengen , bij voorbeeld als je wat o u der be n t of ee n bril d raa gt. I k ho u e rg va n ee n nat u urlij ke u itst ra ling en m et P M U kun j e iema n d s n atu u rli j ke s ch oo nh eid su btiel verb ete re n ”
Werkw i j z e
H et a a n b re n ge n van perm an en te ma keu p begi n t altijd m et ee n i n ta kegesp re k
Mi reille: “I k v ind h et bela n grij k om mense n ee n be et j e te le re n ke n ne n . Wat ve r wa c h te n ze ? Wat z i jn de mogeli j k h ede n ? Daarnaas t n eme n we event u ele g ezondheid s fac to re n e n medicatie doo r. Ve r volge n s te ke n i k de ma ke-up eer s t uit op h et g ezic h t , zodat de k lant e n i k samen ku n n e n beoo rdele n o f h et voldo et aan de wense n . Pas a ls we beiden tev reden z ijn, begi n i k m et de da a d wer kelij ke beha n deli n g .”
Voor w ie t w ij felt, biedt M i reille oo k g ra tis a d v iesgesp re k ken a a n om d e mogeli jk hede n vrijblij vend te besp re ke n
‘ Eén tot drie jaa r ’
Va a k wo rdt P M U ve r wa rd m et ta toeages , maar er is ee n bel a ngrij k vers c hil. “ Ee n t a toeage is e c ht permanent, te r wi j l PM U semi-perma n e n t i s”, legt M i reille uit. “P M U gaat minder diep i n de h uid e n ve r vaag t n a verloop va n tijd. Een n abe handelin g ( ‘tou c h- u p’) n a ee n bepaalde period e h o u dt h et res u lta a t mooi en f ri s ” Wa n nee r ee n to u c h - u p n odig i s , varië r t van éé n tot drie j a a r, dit h angt a f van h uidtype e n bloot s telli n g aan zo n lic h t
Pe r f e c t i on i stis c h
Mi reille st ree f t er n aar om me n se n m et h aar be h a n delingen ni et alleen mooie r te ma ke n , ma a r oo k hu n zel f ve r t rou we n te ve rg ro ten. “H et i s mi j n ui tdagin g om iema n d s u it s t rali n g op ee n
nat u urli j ke manier te ver s ter ken. Ik wer k pe r fe c tio n i s tis c h e n ga altijd voor h et be s te res u lta a t. I n mi j n s alon n eem i k g raag de ti j d voor me n se n e n werk i k m et r u st, zo rg en aa n dac h t. I k w il dat men s e n zi c h hier e c ht op hu n gema k voele n e n bli j zi j n m et wat ze zien i n de spiegel . ”
M aak een afsp raa k
Bij Salon Oog verblindend, g eve s tigd i n
Gebou w B, ruim te 8 & 9, ku n j e te rec h t voo r permane n te we nk b ra u we n , eyeli n er e n lippen. Plan ee n vrijblij vend i n t a kegesp re k om te on tde k ke n wat bij jou pa s t. Da t kan via in fo @ oog verbli n dend. n u of 0 61 307 70 52 De salo n is geope n d op di ns da g tot en m et v rijdag va n 10 tot 1 7 u ur e n o p za te rdag van 9 tot 15 u u r Kij k voor mee r in fo op w w w oog verbli n dend. n u
info@oogverblindend.nu
06 130 770 52
oogverblindend.nu
Gebouw B, ruimte 8 & 9
Meer dan film alleen
Filmcafé Grave is dé plek in de regio waar filmhuisfilms tot leven komen, waar verhalen je raken en waar je méér meeneemt dan alleen een filmervaring. Van indringende drama’s tot verrassende wereldcinema –elke vertoning biedt net dat beetje extra.
Maar Filmcafé Grave is méér dan film. Elke maand presenteren we een afwisselend programma van podiumkunsten, van muziek tot theater en inspirerende lezingen. En zoek je een sfeervolle plek voor een maatschappelijk/cultureel evenement? Onze zaal is te huur! (Neem contact op voor de mogelijkheden).
Filmcafé Grave draait volledig op de kracht van ruim 50 toegewijde vrijwilligers Samen maken we kunst en cultuur toegankelijk voor iedereen.
Blijf op de hoogte van onze films, specials en events. Meld je aan voor de nieuwsbrief dan mis je niets!
In de theaterzaal Generaal de Bonskazerne Maximiliaan de Manstraat 2, Velp (NB)
Meer info en programma: www.filmcafegrave.nl
@filmcafegrave
Flow de Carrièrecoach helpt je op weg
Werkplezier, loopbaanbegeleiding en persoonlijke ontwikkeling voor iedereen
Flow de Carrièrecoach helpt mensen
bij het vinden van hun talenten en het maken van de juiste loopbaankeuzes. Sonja de Louw, de drijvende kracht achter Flow, is inmiddels drie jaar gevestigd op het Bonskazerneterrein. In september 2024 verhuisde ze naar een nieuwe ruimte in Gebouw B.
Met een achtergrond in de uitzendbranche heeft Sonja een groot netwerk opgebouwd en veel ervaring met loopbaanvragen. “Ik zag vaak hoe mensen vastlopen in hun werk. Mijn missie is om hen te helpen hun talenten te ontdekken en deze op de juiste manier in te zetten. Of je nu je baan bent kwijtgeraakt, twijfelt over je huidige werk of een carrièreswitch overweegt, het begint allemaal bij jezelf”, legt ze uit. “Wat zijn je talenten en drijfveren? Waar krijg je energie van? Dat is de sleutel tot werkplezier.”
Talenten Motivatie Analyse
Bij Flow wordt gebruikgemaakt van de zogeheten Talenten Motivatie Analyse (TMA), een wetenschappelijk onderbouwde methode om inzicht te krijgen in talenten, drijfveren en ontwikkelmogelijkheden. TMA blinkt uit in het identificeren en ontwikkelen van talenten op alle niveaus van een organisatie. “Het helpt bedrijven effectieve teams op te bouwen en een positieve werkcultuur te creëren.”
De analyse biedt niet alleen waardevolle inzichten voor individuen, maar ook voor teams. Sonja: “Iedereen heeft zijn eigen kwaliteiten. TMA maakt zichtbaar hoe teamleden elkaar aanvullen en waar nog ruimte voor ontwikkeling is.” De methode wordt gebruikt voor persoonlijke groei en teamcoaching.
Ook bedrijven die willen investeren in duurzame inzetbaarheid van medewerkers kunnen hier profijt van hebben. “Als je weet wat je talenten zijn en hoe je die optimaal inzet, ervaar je meer werkplezier en presteer je beter. Door inzicht te krijgen in ieders sterktes en zwaktes, kun je teams bouwen die elkaar perfect aanvullen.”
Teamcoaching
Naast individuele coaching biedt Flow ook teamcoaching voor bedrijven. Teamleden vullen een online vragenlijst in, waarna er een rapportage wordt gemaakt. Op basis daarvan volgen individuele gesprekken en een teamanalyse, die wordt afgesloten met een gezamenlijke workshop. “Doel is om talenten optimaal te benutten en samenwerking te verbeteren”, vertelt Sonja.
Extern
vertrouwenspersoon Sonja kan ook als extern vertrouwenspersoon voor organisaties fungeren. “Een combinatie van een interne en externe vertrouwenspersoon is ideaal. Werknemers moeten zich vrij voelen om hun zorgen te delen. Een extern vertrouwenspersoon kan een veilige en professionele omgeving bieden waar medewerkers zich gehoord voelen.” Sonja is als vertrouwenspersoon verbonden aan diverse bedrijven in de regio.
Samenwerking met Own Your Way
Sonja’s passie voor coaching heeft zich uitgebreid naar de jongere generatie. Flow werkt namelijk samen met Own Your Way, het bedrijf van haar dochter Estell Koninkx, dat zich richt op young professionals. “We willen vooral ook jonge mensen inspireren hun eigen weg te vinden”, zegt Sonja.
Flow de Carrièrecoach bestaat al ruim twintig jaar en heeft een indrukwekkende klantenkring opgebouwd, variërend van grote bedrijven tot overheidsinstanties en kleine ondernemers. “Het gaat erom dat je doet wat bij je past”, benadrukt Sonja. “Als je weet waar je goed in bent en wat je motiveert, welke waarde je toevoegt, dan kun je betere loopbaankeuzes maken en zul je met meer plezier en energie aan het werk zijn.”
Neem contact op
Ben je toe aan een nieuwe stap in je carrière, zoek je coaching of wil je als werkgever investeren in talentontwikkeling? Neem dan contact op met Flow de Carrièrecoach.
Freddy Klooté
info@flowdecarrierecoach.nl
06 109 103 30
flowdecarrierecoach.nl
Gebouw B
EEN BRUISENDE ENCLAVE IN HET GROEN MET EEN RIJKE GESCHIEDENIS
De Generaal de Bonskazerne, een indrukwekkend rijksmonument net buiten Grave, spreekt tot de verbeelding. Het fraaie militair gebouwencomplex bood door de jaren heen een thuis aan uiteenlopende bewoners.
BOEi, een non-pro torganisatie gericht op restauratie en herbestemming van erfgoed, werkt sinds 2014 aan een nieuwe bestemming voor de Bonskazerne. De gebouwen en het ruim 20.000 m2 grote terrein transformeren tot een bruisende wijk waar wonen, werken, horeca en cultuur elkaar aanvullen en versterken. Een kleine enclave in Grave, te midden van groen en historie!
