werken aan een vitaal landelijk gebied

Als gemeente Land van Cuijk hebben we heel veel landelijk gebied. Qua oppervlakte zijn we zelfs de grootste gemeente van Noord-Brabant. Daarin gebeurt heel veel en daar zijn we trots op. We hebben prachtige natuurgebieden, zoals UNESCO-gebied de Maasheggen, de Raamvallei, en het peellandschap. We hebben grote en kleine, vaak innovatieve, boeren en betrokken inwoners en natuurverenigingen.

Ons landelijk gebied kent ook veel uitdagingen. Er zijn veel ontwikkelingen op het gebied van bodem, water en landbouw. Het Rijk en de provincie bepalen de grote lijnen. Maar daar waar we kunnen, maken we het verschil. We gaan samen met inwoners, ondernemers en organisaties voor het meest vitale landelijke gebied. Elk kwartaal bespreken we hier een ander gebied en de weg naar een vitaal landelijk gebied.

Deel 2 | De Peel

De Peel is een uniek gebied, dat deels in onze gemeente ligt. Het heeft een bijzondere geschiedenis van turfwinning, landsverdediging en waterinfrastructuur. Het hoogveengebied De Peel werd vanuit de randen ontgonnen. Daarna is grootschalige intensieve landbouw in De Peel ontstaan.

De opgaven in De Peel zijn groot èn urgent: de transitie van de landbouw en energie, de klimaatopgave en de stikstofcrisis komen hier samen. Tegelijkertijd heeft onze Peel heel veel kwaliteiten die we koesteren en versterken. Zoals het landschap, de cultuurhistorie, de innovatieve landbouw en de hechte dorpsgemeenschappen. De Peel is volop in beweging. Die beweging maken we met z’n allen naar een vitale, toekomstbestendige Peel.

Wie kom je tegen in… De Peel

De Peel als belangrijk project voor het Rijk Ook het Rijk ziet De Peel als een bijzonder gebied. Zo bijzonder dat het als een van de 16 zogenaamde NOVEX-gebieden is aangewezen. In NOVEX werken alle overheden samen aan een plan voor de inrichting van een gebied. Het doel is een toekomstbestendige, gezonde en natuurlijke leefomgeving voor mensen die er wonen, werken en recreëren. Dat doen we met overheden die gebiedsgericht samenwerken. We gaan het gesprek met elkaar aan over lastige kwesties en maken samen keuzes. Intussen is in beeld gebracht hoe we samen kijken naar het gebied. Als overheden kijken we over onze grenzen heen en stemmen onze aanpak onderling af. Projecten worden verbonden en investeringen gebundeld. Zo werken overheden samen als één overheid aan De Peel. De opgavemanager Vitaal landelijk gebied van onze gemeente, is voor de regio betrokken bij dit project. De provincies komen in oktober met een ruimtelijk voorstel voor de 16 NOVEX-gebieden.

Meer weten? Ga naar de website www.denationaleomgevingsvisie.nl en zoek op ‘De Peel.

Valerie Aben uit Wilbertoord en Wilbert Egelmeers uit Wanroij ontmoetten elkaar op het voormalig motorcrossterrein aan de Boompjesweg in Landhorst. Valerie is in het dagelijks leven groepsleider in de jeugdpsychiatrie. Als vrijwilliger onderhoudt hij samen met anderen het natuurterrein dat eigendom is van de gemeente. Hij heeft er ook een populaire geocachingroute. Wilbert is samen met zijn vrouw en twee zonen eigenaar van een varkensbedrijf, dat al 100 jaar in de familie is. In zijn spaarzame vrije tijd, gaat hij graag de natuur in. De hei in Sint Anthonis is zijn favoriete plek.

Wilbert Egelmeers en Valerie Aben

Valerie laat enthousiast de verbeteringen zien van het voormalige crossterrein. Er is en er wordt nog steeds hard gewerkt om het een mooi en gevarieerd bos te maken. “Het is zeker hard werken, maar vooral ook heel erg leuk. De goede samenwerking met de gemeente helpt daar ook bij”.

Peelbewoners

Kennen deden ze elkaar hiervoor niet echt, al zijn ze allebei op allerlei gebieden actief als vrijwilliger. De vraag of ze zich echt als Peelbewoner zien, beantwoor- den ze allebei met ja. Wilbert: “Het mooiste vind ik het gemeenschapsgevoel. Dat vind ik een typisch kenmerk van De Peel hier. We herkennen elkaar in veerkracht, hard werken, en kijken hoe het wèl kan. Je ziet het ook aan de dorpen, zoals onder andere Landhorst, Wilbertoord en Westerbeek. Als je kijkt naar alle initiatieven, er is zoveel zelfredzaamheid, dat kan alleen als hechte gemeenschap”.

Valerie: “Van oorsprong zijn Peelbewoners pioniers. Dat merk je nog steeds. Initiatief nemen, hard werken en weten dat je elkaar nodig hebt. Je ziet hier ook heel goed hoe boeren en burgers goed samen leven en werken”.

Wilbert: “Het doet me goed om dat van een burger te horen. Natuurlijk wil je als boer niet dat je buren last van je hebben. En als er eens iets is, dan praat je er samen over. We zijn ook een heel open bedrijf, hebben een zichtlocatie en houden open dagen. Zo kan iedereen zien hoe we werken”.

Toekomst van De Peel

De toekomst van De Peel zien ze allebei positief tegemoet. Zowel als boer als natuurliefhebber, wat in deze tijd niet altijd vanzelfsprekend is.

Wilbert: “Mijn zonen willen zeker door. We hebben een gezond bedrijf en altijd sterk geïnvesteerd in innovatie en duurzaamheid. Laat ons boeren maar verzinnen hoe dingen op te lossen, wij weten het beste wat voor onze sector werkt. Maar we moeten er natuurlijk wel een boterham mee kunnen blijven verdienen”.

Valerie: “We leven hier in goede harmonie en er zijn zoveel kansen hier. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de grond van de gemeente in het gebied. Door ruilen kun je vrij eenvoudig ecologische verbindingszones maken. Kijk eens om je heen. De Peel is een heel goed voorbeeld hoe intensieve veehouderij heel goed samen gaat met mooie natuur”.

Kijk voor meer informatie over het bedrijf van Wilbert op www.eigezwijns.nl en de geocaching locatie van Valerie vind je op: www.geocachen.nl

Wist je dat…

Wethouder landbouw en wethouder natuur: Samen aan de slag voor de toekomst van De Peel

Wethouder Mark Janssen (Landbouw) en wethouder Antoinette Maas (Natuur) werken samen aan een vitaal landelijk gebied in onze gemeente. Zij bundelen hun krachten vanuit de overtuiging dat je veel meer bereikt door naast elkaar te gaan staan, in plaats van tegenover elkaar. Ze hebben al een groot aantal werkbezoeken samen gedaan, zowel bij boeren als milieuverenigingen. De Peel zien ze allebei als een bijzonder gebied met uitdagingen voor een goede balans tussen natuur en landbouw.

Je in het hele Land van Cuijk en zeker ook in De Peel, allerlei producten rechtstreeks bij de boer kunt kopen?

Kijk op www.goeileven.nl/in-de-praktijk/ streekproducten-land-van-cuijk

Mark Janssen: “In De Peel zie je veel intensieve veeteelt. Maar wel door de meest innovatieve boeren van de wereld. Je ziet hier nog steeds de pioniersmentaliteit. En dat is in moeilijkere tijden en bij verandering natuurlijk een grote pré. Want dat er wat moet veranderen is voor bijna iedereen wel duidelijk. Maar dat moet wel in goed overleg met alle belanghebbenden gebeuren”.

Antoinette Maas: “We streven naar een evenwicht tussen landbouw en natuur. We willen niet alleen nieuwe natuur creëren, maar ook het beheer ervan waarborgen. We willen boeren hierbij betrekken. Zij hebben namelijk zoveel kennis. Dat is ook steeds ons uitgangspunt. We gaan uit van de kracht en kennis die in een gebied zit. We betrekken alle partijen en gaan in goed overleg samen de uitdagingen aan”.

Wat betekent dit verder in de praktijk?

Mark Janssen: ”Dan kun je denken aan een nieuw verdienmodel voor boeren. Dit kan bijvoorbeeld door verbindingen te leggen tussen landbouw en andere sectoren, zoals recreatie en toerisme. Of heel praktisch, het beheer van gemeentelijke groenstroken.

Digitale nieuwsbrief

Schrijf je via gemeente@landvancuijk.nl in voor de digitale nieuwsbrief ‘vitaal landelijk gebied’. Deze verschijnt dan telkens als we nieuws hebben in je mailbox.

Daarnaast zijn we ons bewust van de uitdagingen op het gebied van milieu. Geef boeren de ruimte om daarin een rol te spelen. Hun kennis en ervaring zijn van onschatbare waarde bij het vinden van duurzame oplossingen. Zoals mijn collega al zei, we doen het samen met de boeren en alle anderen die bij het gebied betrokken zijn. Alleen door verbindingen te leggen, kunnen we echt het verschil maken voor de toekomst van De Peel”.

Wat is de belangrijkste uitdaging wat de natuur betreft?

Antoinette Maas: “Een van de belangrijkste uitdagingen is de verdroging van De Peel. We moeten ervoor zorgen dat het water wordt vastgehouden in het gebied, zodat de natuur kan floreren. Het Waterschap kan beslissen dat het grondwaterpeil wordt verhoogd, of dat er geen water meer mag worden onttrokken. Je ziet nu al dat er op wordt ingespeeld. Er worden al andere gewassen verbouwd, zoals vlas, dat niet beregend hoeft te worden. Verder is het mooie van vlas, dat het gebruikt kan worden als vervanging voor beton of voor isolatie. Hiermee spelen boeren al in op de toekomst”.