Zdrowie seniorów - Q4 2020

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

Grudzień 2020 | Czytaj więcej na www.byczdrowym.info

Zdrowie seniorów

ONLINE Choroba Alzheimera z perspektywy opiekuna

Jan Adamski

03

Ekspert Dlaczego zażywając antybiotyki, warto wspomagać jelita?

06

Wyzwania Choroba przewlekła – nadciśnienie tętnicze

08

FOT. : M A ŁG O R Z ATA A DA M S K A

Klasyczna męska elegancja zawsze się obroni – moda przemija, a styl pozostaje

Inspiracje Kiedy należy rozważyć korzystanie z aparatu słuchowego?

2

Czytaj więcej na byczdrowym.info W WYDANIU

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYZWANIA

05 Prof. dr hab. n. med. Piotr Chłosta Pęcherz nadaktywny – czym jest i jak można go leczyć?

09 Dr hab. n. med. Jarosław Woroń Jak bezpiecznie leczyć ból u osób starszych

Podstępny złodziej kości Osteoporoza została uznana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za chorobę cywilizacyjną, a jednak wciąż mało się o niej mówi. Chorują na nią głównie kobiety po 50. roku życia. Czym jest ta choroba i dlaczego objawia się zazwyczaj w okresie menopauzy?

W

13 Dr hab. n. med. Tomasz Gabryelewicz Otępienie w chorobie Alzheimera Project Manager: Agata Kuśpit +48 577 642 500, agata.kuspit@mediaplanet.com Business Developer: Karolina Likos Content and Production Manager: Izabela Krawczyk Head of Business Development: Karolina Kukiełka Managing Director: Adam Jabłoński Skład: Graphics & Design Studio Michał Ziółkowski Michał Ziółkowski, www.gdstudio.pl Designer: Natalia Sędek Web Editor: Tatiana Anusik Opracowanie redakcyjne: Sonia Młodzianowska Aleksandra Podkówka Fotografie: Małgorzata Adamska, istockphoto.com, zasoby własne Kontakt: e-mail: pl.info@mediaplanet.com MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE SP Z O.O. ul. Przyokopowa 31, 01-208 Warszawa

Prof. dr hab. n. med.

Edward Czerwiński Krakowskie Centrum Medyczne, Założyciel Krakowskiego Oddziału Polskiej Fundacji Osteoporozy, Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Europejskiej Fundacji Chorób Mięśniowo-Szkieletowych

facebook.com/byczdrowymPL mediaplanetpl @Mediaplanet_Pol Please Recycle

Partnerzy

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

edług definicji WHO osteoporoza jest chorobą szkieletu charakteryzującą się upośledzoną wytrzymałością kości, co powoduje zwiększone ryzyko złamania. Starzenie się i inne czynniki powodują postępujące zrzeszotnienie i ścieńczenie naszych kości, które stają się kruche i łatwo ulegają złamaniom. Po 50. .r.ż. dotyczy to 30 proc. kobiet i 8 proc. mężczyzn. Kobiety chorują znacznie częściej, ponieważ menopauza powoduje gwałtowny spadek poziomu estrogenów, co nasila procesy zaniku tkanki kostnej.

Które kobiety są najbardziej narażone na osteoporozę?

Najbardziej narażone na osteoporozę są kobiety, które doznały już złamania niskoenergetycznego, i te, u których rodzice mieli osteoporozę lub przebyli złamanie. Ponadto czynnikiem ryzyka jest wystąpienie wczesnej menopauzy, zwłaszcza chirurgicznej.

Osteoporozę wtórną mogą powodować również współistniejące choroby oraz leki. Choroby prowadzące do osteoporozy to m.in.: cukrzyca, zaburzenia hormonalne, choroby reumatyczne. Z leków osteoporozę powodują najczęściej: glikokortykosteroidy, doustne leki przeciwzakrzepowe.

O osteoporozie mówi się, że jest „cichym złodziejem kości”. Dane są niepokojące – około 3 mln Polaków

cierpi na tę chorobę, a tylko 200 tys. z nich podejmuje leczenie.

Określenie „cichy złodziej kości” uzmysławia nam, że choroba „okrada” nas z kości, a my o tym nie wiemy. Rzeczywiście na osteoporozę leczy się mniej niż 10 proc. chorych. Wynika to z powszechnego braku świadomości w społeczeństwie o zagrożeniu w całej populacji.

WAŻNE By zapobiec osteoporozie, możemy rozważyć suplementację wapnia, wit. D oraz wit. K2 – są to niezbędne składniki dla zdrowia naszych kości.

Wapń jest podstawowym składnikiem budulcowym kości. Czy wiesz, czym jest paradoks wapnia? Spotykamy się z nim w momencie, gdy poprzez nadmierną suplementację wapnia odłoży się on w naczyniach krwionośnych, co może doprowadzić np. do chorób układu krążenia.

Dzięki zadbaniu o odpowiedni poziom wit. K2 wapń trafi do kości, wzmacniając ich gęstość mineralną, a nie do naczyń krwionośnych.

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WAŻNE

Prof. dr hab. n. med.

Zbigniew Bartuzi Alergolog i gastroenterolog, Kierownik Katedry i Kliniki Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

3

Zażywając antybiotyki, warto wspomagać jelita Zażywanie antybiotyków może prowadzić do niewłaściwej pracy przewodu pokarmowego, której skutkiem może być biegunka.

Aby wspomóc organizm w odbudowie prawidłowej flory jelitowej, warto stosować probiotyki.

jak otyłość, cukrzyca, alergie, a nawet stany depresyjne, autyzm czy choroba Alzheimera. Dlatego tak ważne w trakcie antybiotykoterapii jest wspomaganie organizmu dodatkowymi preparatami.

W praktyce nie ma osób, które nigdy nie stosowałyby antybiotyków. To, czy występuje po nich biegunka, zależy od wielu czynników, m.in. dawki i czasu stosowania antybiotyków. Im częściej i dłużej je stosujemy, tym większe ryzyko wywołania wspomnianych zaburzeń, w tym biegunki.

Częstym skutkiem ubocznym antybiotykoterapii jest biegunka. Dlaczego tak się dzieje?

O prawidłowym funkcjonowaniu organizmu decydują tzw. dobre i złe bakterie.

Antybiotyki zaburzają skład mikroflory, bo wybijają także te dobre, np. Lactobacillus i Bifidobacterium. Pozbycie się ich po antybiotykach prowadzi do zaburzeń w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego. Aby zminimalizować te uciążliwości, w trakcie brania antybiotyków ważne są dwie sprawy. Pierwsza to prawidłowa, dobrze zbilansowana dieta. Należy spożywać dużo warzyw, a jednocześnie ograniczyć tłuszcze i produkty przetworzone. Drugi element to wspieranie antybiotykoterapii podawaniem tzw. probiotyków. Te preparaty zawierają m.in. żywe drobnoustroje, które stymulują produkcję przeciwciał

Prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego, w tym jelit, uwarunkowane jest składem flory bakteryjnej, zwanej też mikrobiotą jelitową. Mikroflora to nic innego jak bakterie i wirusy zasiedlające dane środowisko, w tym przypadku jelita.

Mikrobiota jelitowa odgrywa kluczową rolę w procesie trawienia – decyduje o odporności organizmu, wytwarzaniu witamin czy metabolizmie. Natomiast w trakcie leczenia i po leczeniu antybiotykami może dojść do zaburzeń składu mikrobioty.

Efektem może być nie tylko biegunka. Dysbiozę wiąże się także z takimi patologiami

Gdy już dojdzie do tej nieprzyjemnej uciążliwości, tj. biegunki – w jaki sposób najlepiej sobie radzić?

odpornościowych i biorą udział w rozkładaniu toksyn.

Czy można je stosować od początku antybiotykoterapii, czy dopiero po pojawieniu się negatywnej reakcji jelit?

Jeżeli antybiotyki przyjmujemy bardzo krótko i nie widzimy żadnych negatywnych efektów, to wystarczy jedynie stosowanie zbilansowanej diety. Natomiast jeśli tylko dostrzeżemy pierwsze negatywne reakcje przewodu pokarmowego lub jeżeli przepisano nam dłuższą antybiotykoterapię, to należy wtedy wspomagać organizm tymi preparatami. Pobudzają wzrost pozytywnych baterii. Należy tylko pamiętać, aby stosować te preparaty ok. dwóch godzin po zażyciu antybiotyku.

CZY WIESZ, ŻE...

Na rynku są dostępne probiotyki, które są suplementami diety, ale również takie, które mają status leku. Szczepy probiotyku o statusie leku są dokładnie opisane oraz przebadane.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYZWANIA

Jak radzić sobie z suchością pochwy w trakcie menopauzy?

Ilu kobietom w trakcie menopauzy doskwiera suchość pochwy? Jak duży jest to problem?

Czy suchość pochwy występuje także na innych etapach życia kobiety?

Z czym jest związana?

Suchość pochwy to bardzo uciążliwa i niestety często występująca dolegliwość w okresie menopauzalnym. Uważam, że u każdej kobiety w okresie menopauzy występuje suchość pochwy, tylko nie każda zgłasza to jako dyskomfort.

Może występować u kobiet także w młodszym wieku. Bardzo często ma miejsce bezpośrednio po porodzie i trwa zwykle pół roku, czasami nawet rok, co jest związane z nieunormowaną czynnością jajników. Suchość pochwy może występować także u kobiet, u których stwierdza się zaburzenia hormonalne wynikające z chorób współistniejących, w czasie stosowania antykoncepcji hormonalnej, a także u pacjentek w terapii onkologicznej.

Dlaczego niektóre pacjentki zmagają się z tym problemem, inne nie – czym jest spowodowany?

W trakcie menopauzy u każdej kobiety występują zaburzenia hormonalne związane z obniżeniem stężenia estrogenów, czyli kobiecych hormonów płciowych. W związku z tym, że zaczyna brakować ich w organizmie, powoduje to wiele konsekwencji, wśród których znajduje się m.in. zmniejszenie nawilżenia pochwy, spadek libido, a także dyskomfort wynikający z dolegliwości, takich jak swędzenie lub pieczenie okolic intymnych. I chociaż nasilenie tych objawów w czasie menopauzy może być różne, to jednak większość kobiet w mniejszym lub większym stopniu zwykle jednak je odczuwa. Naszą, lekarzy, rolą jest zwrócenie pacjentkom uwagi, że tak nie musi, wręcz nie powinno, być.

Prof. dr hab. n. med.

Mariusz Zimmer Prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, Kierownik Kliniki Ginekologii i Położnictwa Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu

Dlaczego nie należy bagatelizować suchości pochwy?

Przede wszystkim dlatego, że powoduje znaczny dyskomfort i obniża jakość życia. Może niekorzystnie wpływać na życie seksualne, przez co będzie przynosiło ono mniej satysfakcji. Co ważne, zmniejszenie ilości produkowanego śluzu, który stanowi naturalną barierę chroniącą przed drobnoustrojami, zwiększa również ryzyko rozwoju stanów zapalnych, a ostatecznie może nawet prowadzić do powikłań zapalnych wyższych pięter narządu płciowego, do zapalenia otrzewnej włącznie.

W KO CZ

TE NOCZĄS

OB DR (specjalistyczna higiena intymna)

LURONOWY

Mucovagin fizjoemulsja

(nawilżenie i regeneracja błony śluzowej pochwy)

HIA

Mucovagin globulki

AS KW

Produkt kosmetyczny

Y

Nawilżenie i regeneracja okolic intymnych w każdym wieku

W jaki sposób sobie pomóc, jak wygląda leczenie problemu?

Trzeba pamiętać, że suchość pochwy wymaga leczenia. U kobiet w okresie menopauzy można zastosować np. hormonalną terapię zastępczą (HTZ). W jej trakcie stosowane są np. plastry z estrogenami, które zastępują pracę jajników, przez co hamuje się proces starzenia organizmu i tym samym unika wielu niekorzystnych objawów menopauzy, w tym także suchości pochwy. Przy tym leczenie to jest zawsze stosowane pod ścisłą kontrolą lekarską.

Czy ten problem można rozwiązać miejscowymi preparatami? Jakie składniki powinny zawierać, aby były skuteczne?

Innym sposobem na suchość pochwy są preparaty zawierające estrogeny, działające miejscowo w obrębie pochwy. Dostępne są na receptę i mogą mieć formę tabletki, żelu lub kremu dopochwowego. Jeśli jednak kobieta nie może stosować hormonów, dostępne są także preparaty z substancjami nawilżającymi. Skuteczne są te z kwasem hialuronowym, w szczególności drobnocząsteczkowym, gdyż zapewniają nie tylko szybkie nawilżenie, ale również regenerację błony śluzowej pochwy, dzięki czemu niwelują dyskomfort spowodowany suchością pochwy, ale także stwarzają odpowiednie warunki do aktywacji naturalnych mechanizmów obronnych.

MUC/K/KP/56/112020

Menopauza zmienia wiele w życiu kobiety. Wraz z nią może pojawić się dyskomfort wynikający z suchości pochwy. Można mu jednak zaradzić.

Wyrób medyczny

4

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

5

EKSPERT

Pęcherz nadaktywny – czym jest i jak można go leczyć?

Istnieje wiele wstydliwych chorób, o które boimy się zapytać. Ograniczają one jednak znacznie nasze funkcjonowanie i negatywnie wpływają na nasz komfort. Takim schorzeniem jest m.in. pęcherz nadaktywny.

Nietrzymanie moczu bez wątpienia można zaliczyć do dolegliwości wstydliwych. Jak ono wpływa na pacjenta? Czy ma to przełożenie na jego życie społeczne?

Prof. dr hab. n. med.

Piotr Chłosta Kierownik Katedry i Kliniki Urologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Bezwzględnie tak. Stopień nasilenia dolegliwości związanych z pęcherzem nadaktywnym i pojawieniem się niekontrolowanych skurczów niezależnych od woli pacjenta powoduje znaczne obniżenie jakości życia.

Najbardziej kłopotliwe jest nietrzymanie moczu z parcia. Powoduje to stygmatyzację pacjentów w trzech kręgach – ekonomicznym, psychospołecznym i zdrowotnym.

Ekonomicznym, ponieważ wymaga nakładu finansowego w celu zakupu środków higienicznych. Psychospołecznym – ogranicza życie społeczne z powodu częstych wizyt w toalecie i mimowolnego gubienia moczu.

Wstyd sprawia, że osoba ta czuje się wyizolowana społecznie. Zdrowotna kwestia jest związana z wilgocią w miejscach intymnych, co doprowadza do częstych infekcji, występowania zmian na skórze w tych okolicach.

Jak częstą dolegliwością jest nietrzymanie moczu, jeśli chodzi o epidemiologię?

Dotyczy ona 20 proc. kobiet i 30 proc. mężczyzn w starszym wieku, zatem są to miliony.

Jest to niezwykle częsty i poważny problem.

U kobiet zazwyczaj jest to nadaktywność idiopatyczna, u mężczyzn zaś związana z obecnością przeszkody podpęcherzowej m.in. w wyniku rozrostu gruczołu krokowego.

Na jakie objawy należy szczególnie zwrócić uwagę?

Przede wszystkim na niekontrolowane upuszczanie moczu, a także częste, gwałtowne parcie na pęcherz. U podstaw tego problemu nie leży wyłącznie częstomocz dzienny (6-8 wizyt w toalecie), ale również nykturia, czyli konieczność wstawania w nocy, by oddać mocz (ponad 3 razy).

Jak wygląda ścieżka terapeutyczna pęcherza nadaktywnego? Zwykle rozpoczyna się odpowiednią dietą oraz ćwiczeniami, a następnie jest wprowadzana terapia farmakologiczna. Czym charakteryzuje się leczenie antycholinergiczne, a czym za pomocą solifenacyny?

Jeżeli objawy nie są nasilone, zaleca się unikanie spożywania produktów moczopędnych i redukcję wagi ciała, jeśli pacjent ma nadwagę.

Poleca się ćwiczenia polegające na treningu mięśni dna miednicy. Natomiast jeśli to nie przynosi rezultatów, musimy wprowadzić

Czy w ciągu dnia często biegasz do toalety (więcej niż 8 razy),

Czy często masz uczucie nagłej potrzeby oddania moczu

a na miejscu okazuje się, że ilość moczu, którą oddajesz, jest niewielka?

(szczególnie gdy jest zimno i mokro, gdy słyszysz szum wody, gdy właśnie wychodzisz z domu lub do niego wracasz)?

Czy wstajesz w nocy częściej niż 2-3 razy , aby oddać mocz?

Czy zdarzyło Ci się nie utrzymać moczu podczas nagłego parcia?

wspomnianą farmakoterapię. Leki z grupy antycholinergicznej blokują receptory znajdujące się w pęcherzu, co w rezultacie sprawia, że jego pojemność staje się większa.

Niestety duża część tych leków ma działanie niepożądane (demencja, a nawet depresja).

Na szczęście te nowej generacji, takie jak np. solifenacyna, nie wpływają na funkcje poznawcze, dlatego mogą być stosowane u osób w starszym wieku. Co ciekawe, oprócz leczenia farmakologicznego czasem poleca się pacjentom nawet psychoterapię.

Ze względu na obecną pandemię niektóre schorzenia są przez pacjentów bagatelizowane, ponieważ nie zagrażają one bezpośrednio życiu. Jak obecnie wygląda ścieżka diagnostyczna?

Zarówno specjalista, jak i lekarz pierwszego kontaktu może zidentyfikować zaburzenia na podstawie dokładnego wywiadu i wdrożyć terapię poprawiającą jakość życia pacjenta. Nadaktywność pęcherza może być jednak wynikiem dużo gorszych chorób niż COVID-19, np. być symptomem choroby nowotworowej, dlatego nie można go lekceważyć. Jeśli rozpoznaje się u siebie objawy, to nie należy zwlekać i bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Jeśli

8085

Prawdopodobnie cierpisz na zespół pęcherza nadreaktywnego, schorzenie, które można skutecznie leczyć.

Nie zwlekaj porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem!

Piśmiennictwo: 1. Radziszewski P, Dobroński P. Nietrzymanie moczu. PZWL 2008. 2. Radziszewski P. Jak leczyć i rozpoznawać pęcherz nadreaktywny u kobiet. ER Medical 2014. 3. Chapple ChR et al.

Urodynamika. To proste. Edra Urban & Partner 2019. 4. Burkhard FC et al. EAU Guidelines on urinary incontinence. Presented at the EAU Annual Congress London 2017.Opracowanie merytoryczne: lek.

Anna Malis, specjalista FEBU, Oddział Urologii Szpitala Wojewódzkiegoim. Świętego Łukasza w TarnowieWszelkie prawa zastrzeżone © ITEM Publishing Sp. z o.o. Sp. k.

6

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYZWANIA

Cukrzyca i nadciśnienie tętnicze a przewlekła choroba nerek – jak jej uniknąć?

Wiele chorób toczących się w naszym organizmie może mieć wpływ na narządy niekoniecznie z nimi związane. Tak właśnie jest w przypadku cukrzycy i nadciśnienia tętniczego, które nieprawidłowo leczone i przez lata zaniedbywane mogą doprowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu nerek, a nawet ich degeneracji.

Jak uniknąć tego procesu?

Prof. dr hab. n. med.

Krzysztof Strojek Specjalista chorób wewnętrznych, diabetolog, hipertensjolog, kierownik Oddziału Klinicznego Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Schorzeń Kardiometabolicznych SUM, Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu, konsultant krajowy w dziedzinie diabetologii

Jak zwiększone jest ryzyko uszkodzenia nerek u chorych na cukrzycę oraz nadciśnienie tętnicze?

Przewlekła choroba nerek jest jednym z powikłań naczyniowych cukrzycy. Rozwija się u chorych z 10-letnią cukrzycą, u mniej więcej 10-15 proc. pacjentów. To, czy dojdzie do choroby nerek, zależy od tego, czy chorzy mają wyrównaną cukrzycę, czyli prawidłową glikemię. Dowiadujemy się z licznych badań, że pacjenci, którzy utrzymują odpowiedni poziom glukozy we krwi, mają minimalne ryzyko rozwoju powikłań. Podobnie jest w przypadku nadciśnienia tętniczego – potrzebne jest jego wyregulowanie, by nie doszło do procesu niszczenia nerek. Jeśli chory nie utrzymuje tych parametrów w normie, ryzyko powikłań w postaci przewlekłej choroby nerek jest duże.

Czy proces chorobowy toczący się w nerkach przebiega objawowo?

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

W pierwszej kolejności pacjent zaczyna wydzielać z moczem niewielkie ilości białka, które stopniowo się zwiększają. Równolegle pojawia się nadciśnienie, co również jest symptomem uszkodzenia nerek. Następnie spada funkcja filtracyjna tego narządu, czyli podnosi się stę-

żenie kreatyniny. Na początku w niewielkim stopniu, co później eskaluje, aż dochodzi do pełnej niewydolności nerek. Należy pamiętać o tym, że przebiegu cukrzycy nie można cofnąć, natomiast jest możliwe zatrzymanie jej rozwoju. Jeśli na pierwszym etapie, czyli podczas wydalania małej ilości białka z moczem, uregulujemy glikemię i ciśnienie, nie będzie dochodziło do cukrzycowego uszkodzenia nerek.

Czy pacjentom diabetologicznym oraz z chorobami sercowo-naczyniowymi zaleca się regularne badania pod kątem zaburzeń czynności nerek?

Początkowe etapy cukrzycowego uszkodzenia nerek możemy zaobserwować jedynie po analizie wyników badań pacjenta. Jest to badanie na obecność białka w moczu. Dlatego też wszyscy pacjenci diabetologiczni zgodnie z zaleceniami międzynarodowymi oraz wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego powinni co najmniej raz w roku mieć wykonywany panel badań kontrolnych krwi i moczu. Na ten panel składa się oznaczenie hemoglobiny glikowanej, poziom

cholesterolu z frakcjami cholesterolu, badanie ogólne moczu pod kątem obecności białka i infekcji, stężenie kreatyniny, pomiar wagi ciała, pomiar ciśnienia i badanie dna oka.

Następnie w zależności od wyników koryguje się leczenie.

Na jakim etapie chorób najczęściej dochodzi do zmian w naczyniach nerkowych?

Jeżeli chory na cukrzycę przez jakiś czas nie ma wyregulowanego poziomu glukozy we krwi, a w moczu pojawia się białko, to wiemy, że już dochodzi do zmian w naczyniach nerkowych. Uszkodzenie naczyń nerkowych prowadzi do niewydolności nerek i konieczności dializoterapii albo przeszczepu nerki. To, jak szybko postępuje ten proces, jest zależne od wyrównania glikemii i ciśnienia. Jeśli parametry uszkodzenia nerek narastają bardzo szybko, to trzeba się zastanowić, czy chory rzeczywiście ma cukrzycowe uszkodzenie nerek, czy jego przyczyna nie jest inna – pozacukrzycowa. Jest to wskazanie do wykonania biopsji nerki, ponieważ jeśli powodem nie jest cukrzyca, leczenie przebiega inaczej.

Dializa otrzewnowa – nadzieja na aktywne życie pacjenta nefrologicznego Prof. dr hab. n. med.

Monika Lichodziejewska-Niemierko Ordynator Ośrodka Dializy Otrzewnowej, Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku, wiceprezydent Europejskiego Towarzystwa Dializy Otrzewnowej

Przewlekła choroba nerek często wiąże się z wrażeniem, iż w życiu pacjenta nastąpią drastyczne zmiany. Dializa otrzewnowa daje nadzieję na aktywne życie zarówno zawodowe, jak i społeczne. Ponadto w obecnej pandemii terapia ta umożliwia pacjentom ograniczenie wizyt w szpitalu, zmniejszając ryzyko zakażenia.

D

ializa otrzewnowa jest metodą leczenia zastępującą czynność nerek u chorych z ich schyłkową niewydolnością. Polega na wpuszczaniu i wypuszczaniu płynu o odpowiednim składzie przez cienki cewnik założony do jamy brzusznej.

W ciągłej ambulatoryjnej dializie otrzewnowej (CADO) procedurę powyższą, trwającą ok. 15 min, wykonuje się cztery razy na dobę. W automatycznej dializie otrzewnowej (ADO) wymiany płynu wykonuje cykler w czasie snu pacjenta. Każdy, kto nie miał rozległych zabiegów operacyjnych na brzuchu, może być dializowany tą metodą. Chorzy z inwalidztwem fizycznym lub psychicznym uniemożliwiającym samodzielne wykonywanie zabiegów dializy mogą być dializowani przez członka rodziny lub opiekuna. Zaletą metody jest nie-

zależność od szpitala; pacjenci dializują się w domu po odpowiednim przeszkoleniu. Wyspecjalizowane ośrodki nefrologiczne zapewniają 24-godzinne wsparcie, a sprzęt jest dostarczany do domu pacjenta. W czasie pandemii u stabilnych chorych można ograniczać kontrolne wizyty osobiste, korzystając z platform wideokonferencyjnych i telewizyt. W ADO pomocą może być zdalne monitorowanie dializy, które umożliwia ocenę jakości zabiegu i zmianę ustawień bez konieczności przyjazdu chorego do szpitala.

Rozpoczęcie leczenia przewlekłymi dializami to radykalna zmiana w życiu, która wpływa na dotychczasowe aktywności chorych. Dializa otrzewnowa, jako elastyczna terapia wykonywana w domu, którą można dopasować do pracy, szkoły i ulubionych

zajęć – pozwala osiągnąć dobrą jakość życia. Młodsi pacjenci mogą podróżować, również poza granice kraju (płyny dializacyjne są dostarczane do uzgodnionego miejsca), uprawiać sport i kontynuować edukację czy zatrudnienie. Starsi, u których ważna jest stabilność układu krążenia, korzystają ze zindywidualizowanej terapii w domu bez konieczności uciążliwego transportu do stacji hemodializ kilkakrotnie w czasie tygodnia. Dzieci są dializowane przez rodziców najczęściej z użyciem cyklera w nocy, aby w dzień brać udział w zajęciach szkolnych i pozaszkolnych. Dla chorych bez przeciwwskazań dializa otrzewnowa jest dobrą platformą startową do przeszczepienia nerki; u pacjentów z licznymi schorzeniami towarzyszącymi pozwala na ograniczenie objawów.

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

7

EKSPERCI

Leczenie bólu w chorobie zwyrodnieniowej stawów Badania epidemiologiczne prowadzone w Europie oraz USA wskazują, że ból przewlekły, niezależnie od przyczyny jego powstawania, dotyczy około 20 proc. dorosłej populacji.

W Polsce odsetek ten jest wyższy i wynosi 27 proc.

Dr hab. n. med.

Jarosław Woroń Farmakolog kliniczny, Szpital Uniwersytecki w Krakowie, członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Badania Bólu

C

zęstość występowania bólu przewlekłego wzrasta wraz z wiekiem i dotyczy średnio 53 proc. osób powyżej 65. r.ż., natomiast osób starszych, powyżej 85. r.ż., może dotyczyć nawet 56 proc. Jedną z najczęstszych przyczyn bólu, który pojawia się w narządzie ruchu, jest choroba zwyrodnieniowa stawów – najczęstsza choroba układu ruchu. Rozwija się w wyniku zaburzenia jakości i ilości chrząstki stawowej, której zadaniem jest amortyzowanie ruchów stawu i umożliwienie przesuwania się powierzchni stawowych Z czasem uszkodzeniu ulegają również inne struktury – kość pod chrząstką stawową, torebka stawowa, otaczające staw więzadła, ścięgna i mięśnie. Skutkiem tego jest ból i sztywność stawu, a następnie zniekształcenie jego obrysów oraz ograniczenie ruchomości.

Farmakoterapia w chorobie zwyrodnieniowej stawów musi mieć charakter wielokierunkowy.

Złożoność patomechanizmu jej powstawania oraz patomechanizm powstawania bólu powodują konieczność wykorzystania różnych mechanizmów farmakologicznych stosowanych w tym wskazaniu leków. Skuteczne leczenie bólu opiera się na stosowaniu analgetyków nieopioidowych, do których należą niesteroidowe leki przeciwzapalne, opioidów, a coraz większą rolę praktyczną odgrywają środki z grupy wolnodziałających leków objawowych.

Prawidłowe funkcjonowanie stawów Aby zadbać o swoje stawy, należy być aktywnym fizycznie, utrzymywać prawidłową wagę, wykorzystywać ergonomię w pracy, unikać długotrwałego przebywania w jednej pozycji. Stawy lubią ruch, i to ruch w pełnym zakresie.

Podczas ruchu staw jest odżywiany, maź stawowa jest rozprowadzana wewnątrz stawu, a to ona zmniejsza tarcie chrząstek stawowych.

Dr n. o zdr. specj. rehab. Teresa Sadura-Sieklucka Klinika Rehabilitacji, Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. n. med.

Eleonory Reicher

F

unkcjonowanie stawu uzależnione jest od prawidłowego balansu mięśniowego.

Niektóre mięśnie ulegają skróceniu, inne osłabieniu, a następnie zanikowi. Dlatego konieczne jest regularne wykonywanie ćwiczeń rozciągających. Dzięki takim ćwiczeniom zachowana będzie prawidłowa elastyczność tkanek miękkich, a co za tym idzie, pełen zakres ruchu w stawie.

Mięśnie z tendencją do osłabienia należy wzmacniać. Istotne jest odpowiednie dobranie obciążenia treningowego, aby uzyskać poprawę siły i masy mięśniowej, nie powodując przeciążenia stawów.

Jakie skutki zdrowotne ma zła kondycja stawów i do rozwoju jakich chorób prowadzi?

Zła kondycja stawów to przede wszystkim ból i jego dysfunkcja. Najczęściej obserwowaną chorobą stawów jest zwyrodnienie. Choroba zwyrodnieniowa dotyka najczęściej stawów kręgosłupa, kończyn dolnych i rąk.

Suplementacja jakich witamin jest ważna w utrzymywaniu odpowiedniej kondycji stawów?

Aby utrzymać dobrą kondycję stawów, należy spożywać produkty bogate w substancje budujące

chrząstkę i maź stawową. Dieta powinna zawierać białko pełnowartościowe, kwasy tłuszczowe omega-3, a także witaminy, przede wszystkim C, D i E. Witamina C zapewnia lepsze wchłanianie kolagenu, witamina D warunkuje kondycję naszych kości i mięśni, a witamina E działa przeciwzapalnie.

Mówi się, że sport to zdrowie, ale trenujących może spotkać wiele kontuzji. Jakie są najczęstsze urazy wśród osób uprawiających sport i jak się przed nimi uchronić?

Sport to zdrowie, ale nie wyczynowy. U sportowców obserwujemy wcześniejsze występowanie zmian zwyrodnieniowych niż u osób nietrenujących. Do najczęstszych urazów u osób aktywnych fizycznie zaliczamy urazy tkanek miękkich (nadciągnięcie, naderwanie lub zerwanie ścięgien mięśni, więzadeł, skręcenie). Aby zapobiegać urazom, należy: dobrze przygotować organizm do obciążenia treningowego (rozgrzewka, ćwiczenia rozciągające), odpowiednio dobrać obciążenie treningowe, zakończyć ponownym rozciąganiem.

Istotna jest także dobrze zbilansowana dieta – błędy dietetyczne mogą sprzyjać wystąpieniu kontuzji.

8

Czytaj więcej na byczdrowym.info WAŻNE

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

Kiedy warto rozważyć korzystanie z aparatu słuchowego?

Brak odpowiedniej stymulacji słuchowej w odpowiednim czasie może spowodować, że problemy z niedosłuchem będą się nasilać, co wpłynie na gorsze rozumienie mowy.

Nie powinniśmy więc czekać.

Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. mgr zarz. Piotr Henryk Skarżyński Towarzystwo Otorynolaryngologów, Foniatrów i Audiologów Polskich

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Kiedy należy udać się do specjalisty?

W przypadku problemów ze słuchem należy udać się do specjalisty od razu, kiedy zauważymy, że pogorszył nam się słuch. Jednym z pierwszych objawów może być szum uszny, słyszenie asymetryczne, uczucie bólu czy pulsowania, a w skrajnych przypadkach nawet wydzielina z ucha. Należy przy tym rozróżnić sytuacje nagłe, kiedy budzimy się rano i okazuje się, że nic nie słyszymy np. na jedno ucho. W takiej sytuacji musimy udać się od razu do szpitala. Ta nagła głuchota powinna być leczona dożylnie najlepiej w ciągu pierwszych 48 godzin od wystąpienia. Drugie ważne zróżnicowanie, jakiego należy dokonać, to podział na pacjentów dorosłych i dzieci. Niezwykle istotne jest to, aby zawsze przeprowadzić właściwy wywiad. Kiedy np. senior gorzej rozumie mowę, szczególnie w warunkach szumu czy gwaru, może mieć problemy z odnalezieniem się w towarzystwie.

W rezultacie zaczyna niekiedy wręcz wycofywać się z życia społecznego, bo boi się, że nie zrozumie tego, co się będzie do niego mówić.

Jak wygląda badanie słuchu?

Badania słuchu możemy podzielić na obiektywne i subiektywne. Podstawowym badaniem w przypadku

jakości

seniorów jest audiometria tonalna. Powinna być wykonana w odpowiednim pomieszczeniu – absolutnie nie powinno się jej wykonywać w warunkach, w których tło akustyczne jest podwyższone. Mówimy tutaj oczywiście o profesjonalnym badaniu słuchu, a nie o badaniu przesiewowym. W badaniu wideotoskopowym należy ocenić, czy w przewodzie słuchowym zewnętrznym nie ma nadmiernej ilości woskowiny, bo wtedy mógłby wyjść wynik nieprawidłowy. Sprawdzamy, czy w uchu nie ma procesów zapalnych – nie ma np. perlaka czy innych zmian.

Samo badanie jest bardzo proste. Pacjentowi zakłada się słuchawki, przez które przekazywane są różne dźwięki. Gdy pacjent usłyszy dźwięk, ma nacisnąć przycisk lub ewentualnie podnieść rękę. Drugie wykonywane zazwyczaj badanie słuchu to audiometria impedancyjna. Analizuje się w nim, czy błona bębenkowa i kosteczki funkcjonują prawidłowo, czy nie ma jakichś zmian w obrębie ucha środkowego itp.

Z jakich etapów składa się badanie?

W zależności od uzyskanych wyników możemy wykonać także badania dodatkowe. Warto sprawdzić na przykład, jak wygląda stan trąbek słuchowych, czy wykonać badania, które analizują, jaki jest poziom

rozumienia mowy. Polegają one na tym, że badanemu podawane są słowa, sylaby, a czasami zdania, które on musi powtórzyć, a my sprawdzamy, jaki jest jego poziom zrozumienia mowy. Takie badanie wykonuje się zarówno w ciszy, jak i w szumie.

Jak często należy je powtarzać?

Jeśli chodzi o seniorów, to zalecamy wykonanie takich badań raz na rok lub raz na dwa lata – w zależności od tego, czy dana osoba ma wyniki całkowicie w normie, czy może są to wyniki na granicy normy.

W tym drugim przypadku należy na pewno rozważyć powtórzenie badania za jakiś czas. Kiedy osoba czuje, że słyszy gorzej, lub, co jest bardzo ważne, zauważają to jej bliscy, to także jest to zalecenie do wizyty u specjalisty. Bliscy mogą to rozpoznać w ten sposób, że rozumienie mowy jest u takiej osoby gorsze, nie angażuje się w rozmowę albo odpowiada w taki sposób, że widać, że nie zrozumiała pytania.

U seniorów słuch może się pogarszać szczególnie w zakresie wysokich częstotliwości.

Kiedy warto rozważyć korzystanie z aparatu słuchowego?

Aparat słuchowy należy rozważyć wtedy, gdy zauważamy, że słuch się pogarsza, a wyniki badań są poniżej normy. Istnieje bardzo wiele typów aparatów słuchowych. Jednym z nich jest aparat wewnątrzuszny, którego choć nie widać, to u niektórych osób nie jest dobrym rozwiązaniem. Może sprawiać, że tony, które pacjent słyszałby dobrze, będą pogorszone, bo przewód słuchowy zewnętrzny jest z powodu obecności aparatu zatkany. W takim przypadku sugerowane są aparaty z niewielkim zausznym elementem i słuchawką w przewodzie słuchowym zewnętrznym.

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

9

WYZWANIA

Jak bezpiecznie leczyć ból u osób starszych Liczba pacjentów geriatrycznych ciągle wzrasta. Jednym z zadań lekarzy jest prowadzenie farmakoterapii przeciwbólowej przy współistnieniu różnych chorób u osób starszych. Warto pamiętać, że ból u pacjentów powyżej 65. roku życia dotyczy ponad 55 proc. tej populacji.

Najczęściej dokuczają im bóle ze strony narządu ruchu, wynikające z choroby zwyrodnieniowej stawów, bóle pleców i krzyża.

•

•

C

horoba zwyrodnieniowa stawów występuje u około 60 proc. mężczyzn i 70 proc. kobiet powyżej 65. roku życia. Bóle pochodzące z narządu ruchu mają zwykle charakter bólu receptorowego, nierzadko zapalnego, a w części przypadków pojawia się dodatkowo komponent neuropatyczny, który wymaga odpowiedniego podejścia terapeutycznego. Dobór farmakoterapii bólu u pacjentów w podeszłym wieku musi być szczególnie ostrożny. Musi uwzględniać zarówno patomechanizm powstawania bólu, jego natężenie, lokalizację, jak i schorzenia współistniejące oraz inne stosowane równocześnie leki, które mogą wchodzić w niekorzystne interakcje ze środkami przeciwbólowymi. Planując leczenie przeciwbólowe u osób w podeszłym wieku, należy mieć przede wszystkim świadomość większego ryzyka powikłań niż u osób młodszych. Składa się na to wiele czynników, w tym: postępujące z wiekiem pogorszenie wydolności organizmu, liczne choroby współistniejące, powszechna w tej

•

Dr hab. n. med.

Jarosław Woroń Farmakolog kliniczny, Szpital Uniwersytecki w Krakowie, członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Badania Bólu

grupie wiekowej polifarmakoterapia i wynikające z niej ryzyko wystąpienia niekorzystnych interakcji lekowych, a także zaburzenia funkcji poznawczych i zespoły geriatryczne.

Właściwa ocena bólu u osób w wieku podeszłym często jest wyzwaniem dla personelu medycznego, gdyż dolegliwości bólowe mogą mieć wiele źródeł, a ich ocenę mogą utrudniać zaburzenia funkcji poznawczych, depresja i otępienie. Problemy z komunikacją i zaburzenia funkcji poznawczych mogą stanowić barierę ograniczającą osobom starszym możliwość relacjonowania doznań bólowych. Ocena natężenia bólu jest bardzo ważna, ponieważ to od niej zależy wybór, a następnie ewentualna modyfikacja leczenia przeciwbólowego.

W leczeniu bólu u pacjenta w podeszłym wieku bezwzględnie należy pamiętać, że: • wybór leku przeciwbólowego powinien zawsze zależeć od bilansu korzyści i ryzyka dla danego pacjenta, • chory powinien być regularnie monitorowany pod kątem skuteczności

•

prowadzonej terapii oraz ewentualnych objawów niepożądanych, celem leczenia jest uzyskanie optymalnej i akceptowanej jakości życia, oczekiwania pacjenta powinny być realistyczne, tzn. nie powinien się on spodziewać zupełnej ulgi w przypadku bólu trwającego wiele lat, należy wybrać najmniej inwazyjną drogę podawania leku, zawsze należy rozważyć wielokierunkowe leczenie bólu (farmakoterapię, metody medycyny komplementarnej, fizykoterapię, psychoterapię).

W terapii bólu u pacjentów w podeszłym wieku leczenie skojarzone zwykle pozwala na lepszą kontrolę bólu i zmniejszenie dawek koniecznych do stosowania leków przeciwbólowych, w tym opioidowych leków przeciwbólowych.

W leczeniu bólu w tej populacji pacjentów bardzo istotne jest postawienie właściwej diagnozy oraz wybór właściwych leków przeciwbólowych. W tej szczególnej populacji pacjentów, jeżeli jest to racjonalne leczenie, można rozpoczynać od leków miejscowych, co zmniejsza ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych. Zawsze rozmawiając z lekarzem o dolegliwościach bólowych, należy poinformować o przyjmowanych lekach i suplementach diety, gdyż to one mogą czasem być przyczyną występowania dolegliwości bólowych.

10 Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYWIAD

Klasyczna elegancja to zawsze dobre rozwiązanie Czyli o modzie męskiej w każdym wieku!

Jan Adamski Bloger janadamskieu janadamski.eu

Jest Pan blogerem, entuzjastą mody, elegancji i dobrych manier.

Kiedy zdecydował się Pan dzielić swoją wiedzą z innymi?

Od zawsze, kiedy pamiętam, interesowałem się kwestią dobrego ubioru. Nawet gdy w czasie głębokiego PRL-u nie było dostępu do dobrej jakości ubrań, mama kupowała mi na bazarze rzeczy pochodzące z paczek z USA. Wymagały gruntownych przeróbek, ale na ich bazie można było stworzyć fajne, niespotykane w tamtych czasach stylizacje.

Zatem moda towarzyszy mi całe życie.

Pisać o niej zacząłem kilka lat temu.

Wcześniej – gdy byłem menedżerem w różnych dużych spółkach – nie miałem na to czasu. Dlatego też bloga założyłem dopiero w 2014 roku, za namową syna, który zawsze podziwiał mój styl ubierania. Miałem wtedy 61 lat i w ten sposób stałem się najstarszym blogerem modowym w Polsce.

Dlaczego seniorzy uważają, że pewnych ubrań nie wypada im zakładać? Jak można zmienić ich świadomość?

Rzeczywiście, jest to fakt. Wynika to moim zdaniem, po pierwsze, z tego, że wielu seniorów nadal tkwi mentalnie w odległej przeszłości, kiedy nie należało się wyróżniać.

Po drugie, boją się opinii otoczenia. Wydaje im się, że jeśli włożą na siebie coś odbiegającego od normy, np. coś kolorowego, to będą odbierani negatywnie. Tymczasem jest odwrotnie – reakcje na dobrze skomponowane, oryginalne i kolorowe ubiory są prawie zawsze pozytywne, a niekiedy wręcz entuzjastyczne.

W jaki sposób dotarł Pan do tych młodszych odbiorców? Jaki ma Pan z nimi kontakt?

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Zakładając bloga, nie myślałem o grupie wiekowej swoich odbiorców. Teksty, które piszę, są skierowane do każdego, ponieważ klasyczna męska elegancja sprawdza się w każdym wieku. Czytelnikami mojego bloga i obserwatorami Instagrama są głównie

FOT. : M A ŁG O R Z ATA A DA M S K A

ludzie młodzi, a osoby po 55. roku życia stanowią zaledwie 11 proc. Prawie połowę odwiedzających mój blog stanowią kobiety, które doceniają klasyczne, eleganckie stylizacje. W okresie największej popularności mój blog miał ponad 400 tys. odsłon miesięcznie, co jest sporym sukcesem jak na tak niszowy temat jak moda męska. Wiele młodych osób interesuje się moim blogiem dzięki corocznym wpisom na temat ubioru na studniówkę (co roku post ten ma ponad 100 tys. odsłon). Staram się też utrzymywać stały kontakt z czytelnikami, m.in. odpowiadając na liczne pytania zadawane mi na blogu, drogą mailową lub za pośrednictwem Facebooka.

Jakie hasło i idee towarzyszą Panu w życiu?

Zawsze uważałem, że bardzo ważny jest szacunek do drugiego człowieka, i starałem się tego trzymać w życiu zawodowym i rodzinnym. Wierzę też, że w życiu trzeba kierować się rozumem, a nie emocjami, co

nie jest obecnie tak oczywiste. Kierowanie się emocjami może być niebezpieczne i prowadzić do wielu niepotrzebnych napięć.

Co chciałby Pan przekazać swoim starszym, a co młodszym obserwującym?

W kwestii ubiorów namawiam swoich obserwujących do tego, by nie tyle podążali za modą, ile starali się wypracować swój własny styl. Najlepiej, by bazował na klasycznej męskiej elegancji, która zawsze się sprawdzi i obroni. Trzeba mieć na uwadze, że mody przemijają, a styl pozostaje.

W kwestii podejścia do życia namawiam do tego, by nigdy nie rezygnować z marzeń i nie zakładać, że coś jest niemożliwe do realizacji. Mnie moje marzenia z młodości udało się spełnić, gdy byłem już w wieku więcej niż dojrzałym. Tamte marzenia dotyczyły mojej wielkiej miłości muzycznej, czyli rocka progresywnego. Więc na koniec życzę wszystkim czytelnikom „Zdrowia seniorów” spełnienia ich marzeń.

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

11

EKSPERT

Najważniejsze to cieszyć się każdym dniem i nie narzekać Jak czerpać radość z życia, będąc seniorem?

Jakie możliwości ma obecnie nasze najstarsze pokolenie?

Wirginia Szmyt Działaczka społeczna zaangażowana w sprawy seniorów, kobiet i mniejszości

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Jest Pani znaną i cenioną na polskim rynku muzycznym didżejką. Jak rozpoczęła się Pani przygoda z muzyką?

Muzykę kochałam od dawna, nawet próbowałam nauki gry na pianinie, ale nie byłam konsekwentna i pilna. Wybrałam sport i gimnastykę ze względu na zdrowie, ponieważ takie zalecenie dostałam od lekarza. Jeśli chodzi o samą przygodę z muzyką i graniem na imprezach, to po zakończeniu swojej pracy zawodowej pozwoliłam sobie na roczny odpoczynek. Po roku otrzymałam propozycję pracy z seniorami. Odwiedziłam Klub Seniora, zobaczyłam i zostałam.

Emerytura to wielkie wyzwanie. Można ją przesiedzieć, rozmyślać o przeszłości, chorobach i niedostatku, ale można też inaczej. Warto być aktywnym, szczęśliwym, zajętym. To czas na aktywność dla przyjemności i dla zdrowia. Jedną z form spędzania aktywnie czasu jest taniec, a co za tym idzie – muzyka. Poprawia nastrój i stanowi najsubtelniejszą formę przekazu. Leczy, wzrusza, cieszy i bawi.

Zaczęłam zatem od grania na imprezach dla seniorów, potem w pubach i klubach. Gram już 24 lata, co

bardzo kocham, bo muzyka to radość, a kto się bawi, nie starzeje się wcale, ponieważ nie ma na to czasu.

Ma Pani rady dla seniorów, którzy nie uczestniczą w życiu towarzyskim, boją się o swoje zdrowie, siedzą samotnie w czterech ścianach?

Japończycy żyją najdłużej i dożywają stu lat w świetnej kondycji. Dlaczego? Ponieważ akceptują swój wiek i nie wstydzą się starości. Musimy zatem brać z nich przykład i zaakceptować siebie i dbać o poczucie własnej wartości. Wtedy nie będziemy wstydzić się wyjść do ludzi i zadbać od siebie. Oczywiście należy przede wszystkim starać się jak najdłużej być sprawnym i samodzielnym. Wszystko jest zależne od naszej kondycji fizycznej, psychicznej i umysłowej. By utrzymać ją na dobrym poziomie, musimy zadbać o nasz ruch, dietę, kontakty towarzyskie, a także umysł. Wizja starego zgnuśniałego seniora nie sprzyja sympatii. Starszy, ciekawy życia, świata i ludzi otwarty człowiek budzi szacunek i jest pozytywnie postrzegany. Warto zadbać o swoją kondycję, by nie stać się ciężarem dla siebie i innych. Dbajmy

WAŻNE

Nietolerancja a alergia pokarmowa

o swój wizerunek, sprawność, aktywność, spacery, ćwiczenia, czytanie, rozwiązywanie krzyżówek, spotkania ze znajomymi. Można zająć się wolontariatem, pomagać słabszym, uczestniczyć w zajęciach klubowych, UTW. Mamy obecnie więcej propozycji dla osób starszych niż przed laty. Sieć Klubów Seniora, Głos Seniora, TV Pokolenia dla Seniorów. Wielką pomocą i oknem na świat jest internet, który daje duże możliwości. Nasze życie jest jak motto fraszki: „Jedni są wiecznie młodzi, a drudzy wiecznie starzy, bo to zależy od charakteru, a nie od kalendarzy” – Jan Sztaudynger.

W jaki sposób możemy zachęcać seniorów do udziału w życiu społecznym?

Bardzo trudno jest przezwyciężyć siłę przyzwyczajenia. Wymaga to czasu i przekonania, że warto. Polacy należą do najszybciej starzejących się społeczeństw w Europie. Teraz, kiedy czas naszego życia się wydłużył, jesteśmy bardziej świadomi, że wzrosła też nasza kultura. Ważna jest również pomoc osobom starszym, samotnym w pracach domowych, porządkach. Taka forma pomocy popularna jest np. w Szwecji, gdzie starsi ludzie mogą liczyć na pomoc w domu.

Od ponad 10 lat pomagamy pacjentom w diagnozowaniu nietolerancji pokarmowej

Czym różni się alergia pokarmowa od nietolerancji pokarmowej? Jak te schorzenia się objawiają?

Dr hab. n. med. Dorota Waśko-Czopnik Lekarz, specjalista chorób wewnętrznych drugiego stopnia, gastroenterolog, dyplomowany konsultant żywieniowy

Bardzo często terminy alergia pokarmowa i nietolerancja stosowane są zamiennie i uważane za te same przypadłości, ale czy słusznie?

Alergia jest natychmiastową reakcją immunologiczną organizmu typu I na spożyty alergen. Powoduje to niekiedy bardzo gwałtowne objawy, w tym obrzęk, pokrzywkę, wysypkę, bóle brzucha, biegunkę, kołatanie serca czy nawet wstrząs anafilaktyczny. Nietolerancja zaś jest procesem zachodzącym w organizmie długotrwale, a objawy mogą pojawiać się nawet po kilku dniach od spożycia pokarmu. Jest to reakcja immumologiczna typu III, czyli kompleksów immunologicznych, oddalona w czasie (inaczej nietolerancja pokarmowa IgG-zależna). Może powodować dolegliwości, które objawiają się przewlekle – w postaci bólów brzucha, wzdęć, migreny, zmian skórnych, przewlekłego kataru czy też pochrząkiwania charakterystycznego dla zapalenia krtani. Reakcja nietolerancji nie zachodzi tak gwałtownie jak alergia. Należy podkreślić, że innym typem nietolerancji pokarmowych jest mechanizm nieimmunologiczny, spowodowany niedoborem lub niską aktywnością pewnych enzymów trawiennych, np. laktazy przy nietolerancji laktozy.

Według badań Allergy UK 45% populacji może mieć nietolerancję pokarmową.

Jak wygląda diagnoza alergii, a jak nietolerancji?

Diagnozy alergii dokonuje się u specjalisty alergologa. W tym celu pacjenci kierowani są na odpowiednie testy, o których decyduje lekarz alergolog. Nietolerancje pokarmowe diagnozuje się badaniami z krwi. Analiza obejmuje panele produktów potencjalnie nietolerowanych przez organizm.

Alergia ujawnia się zawsze, i to w sposób natychmiastowy, jednak pamiętajmy, że dotyczy to 2 proc. pacjentów. To nietolerancja może ukazać się nam po pewnym czasie, gdy w organizmie kumulują się kompleksy immunologiczne w odpowiedzi na pokarmy, które tę nietolerancję powodują. Jest też zjawiskiem znacznie częstszym niż alergia pokarmowa.

Podejrzewasz, że cierpisz z powodu niezdiagnozowanej nietolerancji pokarmowej?

Możesz to sprawdzić!

/cambridgediagnostics

www.cambridge-diagnostics.pl | +48 22 22 831 01 02

12 Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYZWANIA – CHOROBY PRZEWLEKŁE – NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

Rozpoczęcie leczenia nadciśnienia tętniczego U pacjentów z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym (NT) i ciśnieniem wysokim prawidłowym w pierwszej kolejności zaleca się modyfikację stylu życia, która polega na:

ograniczeniu spożycia soli (<5 g na dzień)

ograniczeniu spożycia alkoholu

kontroli masy ciała (prawidłowe BMI 20-25)

zaprzestaniu palenia tytoniu

ograniczeniu spożycia czerwonego mięsa

regularnym wytrzymałościowym wysiłku fizycznym (30 min. przez 5-7 dni w tygodniu)

zwiększeniu spożycia:

warzyw,

świeżych owoców,

orzechów,

ryb,

Nadciśnienie tętnicze to cichy zabójca. Kiedy ostatnio mierzyłeś ciśnienie krwi?

Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego prawidłowe ciśnienie krwi u dorosłego człowieka to mniej niż 140 mm Hg w przypadku ciśnienia skurczowego oraz mniej niż 90 mm Hg w przypadku ciśnienia rozkurczowego.

Ile osób w Polsce choruje na nadciśnienie tętnicze?

nienasyconych kwasów tłuszczowych (oliwa z oliwek)

Szacujemy, że około 10 mln osób dorosłych w Polsce cierpi na nadciśnienie tętnicze. Oznacza to, że jest to drugi czynnik ryzyka po hipercholesterolemii, która dotyczy już 18 mln dorosłych Polaków. Nadciśnienie tętnicze jest chorobą, której częstość występowania rośnie wraz z wiekiem.

Prof. dr hab. n. med.

Krzysztof J. Filipiak Kardiolog, hipertensjolog, internista i farmakolog kliniczny z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Prezes Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego

Czy u osoby, która ma nadciśnienie tętnicze, występują jakieś widoczne objawy? Do jakich groźnych konsekwencji chorobowych prowadzi nieleczone nadciśnienie tętnicze?

Nadciśnienie tętnicze bardzo często przebiega bezobjawowo.

Bardzo rzadko pacjenci zauważają takie objawy jak ból głowy czy krwawienie z nosa. Jest schorzeniem, które nieleczone przez wiele lat doprowadza do niekorzystnej przebudowy serca i naczyń krwionośnych. W konsekwencji u osób chorych występują liczne powikłania nadciśnienia tętniczego, takie jak zawał serca, choroba wieńcowa, niewydolność serca, udar mózgu, przewlekłe choroby nerek, choroby naczyń obwodowych, a także choroby małych naczyń, które powodują np. powikłania oczne czy nerkowe.

A jeśli nadciśnienie tętnicze już zostanie zdiagnozowane, to co dalej – czy leczenie polega tylko na leczeniu farmakologicznym?

Nadciśnienie tętnicze leczymy nie tylko farmakologicznie. Niefarmakologiczne metody leczenia polegają na: ograniczeniu innych czynników ryzyka, w tym między innymi nadwagi i otyłości, walce z hipercholesterolemią i cukrzycą, rzuceniu palenia papierosów, dbaniu o prawidłową dietę, wdrożeniu odpowiedniego stylu życia oraz większej aktywności fizycznej. Chociaż te elementy terapii pomagają obniżyć ciśnienie tętnicze, to jednak u większości osób i tak musi zostać wdrożona również farmakoterapia. Co do zasady w leczeniu farmakologicznym od samego początku terapii wdrażamy u pacjenta od razu dwa leki, co gwarantuje większą skuteczność leczenia niż przy jednej substancji.

Nadciśnienie tętnicze można rozpoznać na podstawie:

pomiaru w gabinecie

całodobowego monitorowania ciśnienia tętniczego

pomiaru domowego

Jak pacjent z nadciśnieniem powinien przygotować się do teleporady?

Polfarmex S. A. to polska firma farmaceutyczna, która od ponad 30 lat jest obecna na rynku, niezmiennie wspiera polską kardiologię oraz pacjentów.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Należy podkreślić, że teleporada, czyli procedura wspierana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, zastępująca kontakt z lekarzem POZ (podstawowej opieki zdrowotnej), jest zarezerwowana co do zasady dla pacjentów, którzy wymagają przedłużenia terapii, wypisania lekarstw na kolejne miesiące leczenia.

Jeśli jednak w trakcie leczenia nadciśnienia tętniczego u pacjenta pojawią się nowe objawy, ciśnienie jest źle kontrolowane lub wystąpią jakiekolwiek inne, nowe fakty istotne dla terapii (nowo zdiagnozowane choroby, zmiany innych leków), to teleporada nie może zastąpić zwykłej wizyty lekarskiej. To bardzo ważne stwierdzenie również w czasach COVID-19.

Czytaj więcej na byczdrowym.info 13

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

EKSPERT

W Dr hab. n. med.

Tomasz Gabryelewicz Profesor Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im.

M. Mossakowskiego PAN w Warszawie, kierownik Oddziału Alzheimerowskiego CSK MSWiA w Warszawie i prezes zarządu Polskiego Towarzystwa Alzheimerowskiego

Otępienie dotyka nie tylko pacjenta...

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Choroba Alzheimera (chA) jest najczęstszą przyczyną otępienia (demencji).

zrost liczby osób w podeszłym wieku wiąże się z postępującym rozpowszechnieniem chorób, których skutkiem jest otępienie. Światowa populacja osób 65+ przekroczyła 600 mln, a w roku 2040 liczba chorych z otępieniem może sięgnąć 80 mln. ChA występuje u 5-7 proc. osób po 65. r.ż, a jej rozpowszechnienie podwaja się od 65. r.ż. co 5 lat. Starzenie społeczeństwa dotyczy również Polski, a liczbę chorych z AD można oszacować na ok. 0,4 mln.

Otępienie dotyka nie tylko pacjenta, ale też całą jego rodzinę. Chory wymaga opieki często przez całą dobę, czemu towarzyszy przewlekły stres i wyczerpanie opiekuna. Od momentu rozpoznania lekarskiego tryb życia opiekuna ulega zwykle diametralnej zmianie. W miarę postępu choroby pacjent jest coraz mniej samodzielny w zakresie samoobsługi i coraz bardziej bezkrytyczny względem swoich zaburzonych zachowań. Staje się coraz silniej zależny od opiekuna. Bez czynnego udziału opiekuna nie można skutecznie prowadzić długoterminowej terapii.

W poszukiwaniu skutecznej protekcji przed chA pomaga poznanie czynników ryzyka rozwoju choroby, które można kontrolować lub eliminować. Istotną rolę odgrywają takie czynniki jak: nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, patologiczne przesunięcia lipidogramu, otyłość, cukrzyca, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, depresja. Natomiast aktywność umysłowa, socjalna, fizyczna oraz dieta (śródziemnomorska, nordycka) mogą znacząco opóźnić wystąpienie objawów otępienia.

W leczeniu chA jeszcze nie dysponujemy lekami działającymi przyczynowo. Są natomiast leki, które mogą spowolnić narastanie objawów choroby i złagodzić jej przebieg. Występują w postaci tabletek i plastrów transdermalnych. Te ostatnie zapewniają równomierne, ciągłe dostarczanie leku i omijając przewód pokarmowy, powodują mniej działań ubocznych. W konsekwencji poprawia się przestrzeganie zaleceń lekarskich i rośnie szansa na systematyczne długoterminowe leczenie.

W terapii otępienia stosowane są również metody niefarmakologiczne.

Pacjenci z otępieniem są w grupie najwyższego ryzyka zgonów z powodu COVID-19. Zwiększenie śmiertelności nie jest związane jedynie z bezpośrednim działaniem koronawirusa, ale również z zaniedbaniem leczenia innych współwystępujących chorób. Brytyjskie Towarzystwo Alzheimerowskie opublikowało raport, z którego wynika, że wśród zgonów z udziałem COVID-19 na terenie Wielkiej Brytanii otępienie było najczęstszym, wcześniej występującym stanem chorobowym. W Polsce od początku pandemii katastrofalnie została ograniczona diagnostyka chorób otępiennych, a wielu pacjentów przerwało leczenie. Ponadto gros pacjentów zostało pozbawionych jakiegokolwiek wsparcia instytucjonalnego. Warto wiedzieć, że osoby z zaburzeniami funkcji poznawczych w szczególny sposób narażone są na konsekwencje izolacji, uporczywego przekazu medialnego dotyczącego świadomości bycia w grupie dużego ryzyka, dezinformacji oraz braku wsparcia egzystencjalnego.

Otępienie dotyka nie tylko pacjenta, ale też całą jego rodzinę. Chory wymaga opieki często przez całą dobę, czemu towarzyszą przewlekły stres i wyczerpanie opiekuna.

Czy wiesz, że:

Regularne konsultacje z lekarzem rodzinnym stwarzają możliwość przedyskutowania problemów, zanim sytuacja wymknie się spod kontroli.

Choroba Alzheimera (chA) jest najczęstszą przyczyną otępienia (demencji). Od 80. roku życia dotyka ok.

10 proc. populacji, a od 90. roku życia ok. 40 proc.

OTĘPIENIE TO JEDEN Z GŁÓWNYCH POWODÓW NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI I ŚMIERTELNOŚCI WŚRÓD STARSZYCH OSÓB:

Populacja na świecie

Ponad 600 mln chorych z otępieniem

2040 roku

Ponad 600 mln chorych z otępieniem

Polska

szacowana liczba chorych z otępieniem

300-500 tys.

Na podstawie: Choroby otępienne, A.Felbecker, V.Limmroth, B.Tettenborn, red. wydania polskiego K. Rejdak, Elsevier Essentials, Edra Urban & Partners, Wrocław 2020. Rozpoznanie otępienia typy Alzheimerowskiego , A. Barczak, T. Gabryelewicz, artykuł dla Zentiva 2020

W leczeniu chA jeszcze nie dysponujemy lekami działającymi przyczynowo.

Są natomiast leki, które mogą spowolnić narastanie objawów choroby i złagodzić jej przebieg.

Aktywność umysłowa, socjalna, fizyczna oraz dieta (śródziemnomorska, nordycka) mogą znacząco opóźnić wystąpienie objawów otępienia.

10512

14 Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

EKSPERT PROBLEM

Masz wpływ na swój cholesterol Monakolina K stanowi pomost między leczeniem behawioralnym, czyli zmianą stylu życia, a farmakoterapią dyslipidemii.

Monakolina K to bioaktywny składnik czerwonego ryżu fermentowanego, którego mechanizm działania jest taki jak statyn – pomaga w utrzymaniu prawidłowego stężenia cholesterolu, zarówno całkowitego, jak i cholesterolu LDL. U kogo można suplementować monakolinę K? » U osób, które nie wymagają agresywnej terapii zaburzeń lipidowych, a zmiana stylu życia* nie przynosi u nich pożądanego rezultatu. » U osób małego lub umiarkowanego ryzyka sercowo-naczyniowego. » U osób, które nie tolerują statyn.

Zgodnie z najnowszymi wytycznymi postępowania w dyslipidemii monakolina K może być uzupełnieniem terapii chorych z nieprawidłowym profilem lipidowym. *redukcja masy ciała, zaprzestanie palenia, zmiana diety, aktywność fizyczna Piśmiennictwo: 1. https://pulsmedycyny.pl/monakolina-k-pomost-miedzy-leczeniem-behawioralnym-a-farmakoterapiadyslipidemii-977058 2. B. Wożakowska-Kapłon ,, Monakolina — pomost między prozdrowotną modyfikacją diety a farmakoterapią hipercholesterolemii” Folia Cardiologica 2016; 11, 4: 318–326 3. Wytyczne ESC/EAS dotyczące leczenia zaburzeń lipidowych w 2016 roku; Kardiologia Polska 2016; 74, 11: 1234–1318; DOI: 10.5603/KP.2016.0157

Lepiej jest zapobiegać, niż leczyć – kilka rad na temat obniżenia LDL Jak można skutecznie obniżyć poziom złego cholesterolu LDL, zanim konieczna będzie farmakoterapia? Prof. Artur Mamcarz wyjaśnia, jak prawidłowe nawyki żywieniowe wpływają na obniżanie cholesterolu.

Prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz Kierownik III Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Wydziału Lekarskiego WUM, Międzyleski Szpital Specjalistyczny w Warszawie

Jaki jest wpływ wysokiego poziomu cholesterolu na częstotliwość występowania zawałów?

Kluczowy. W dużym skrócie – ugruntowane przez wiele lat badania jednoznacznie wskazują wysoki poziom cholesterolu LDL jako jeden z głównych winowajców występowania miażdżycy, czyli zatykania ścian żylnych prowadzącego do udarów i zawałów.

W jaki sposób za pomocą prawidłowych nawyków żywieniowych możemy obniżyć poziom cholesterolu?

Prawidłowa dieta obniżająca stężenie frakcji LDL we krwi powinna być zbilansowana i zawierać odpowiednią liczbę kalorii w stosunku do wydatku energetycznego, czyli ruchu. Poza tym powinna być to dieta z ogra-

niczoną ilością tłuszczów zwierzęcych, czyli nasyconych kwasów tłuszczowych, które zwiększają stężenie cholesterolu. W polskich warunkach dobrym wyborem tłuszczów jest olej rzepakowy, w basenie Morza Śródziemnego oliwa z oliwek. Warto unikać także produktów przetworzonych, cukrów prostych, słodyczy, cukru zwykłego i napojów słodzonych.

Jakie są właściwości monakoliny K pod kątem leczenia zaburzeń gospodarki lipidowej?

Monakolina K to jeden z suplementów diety mający podobne właściwości obniżające cholesterol LDL we krwi co statyny, czyli grupa leków. Są to drożdże sfermentowanego czerwonego chińskiego ryżu, które mogą obniżyć poziom LDL do około 15 procent.