Odporność - Q4 2020

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

Grudzień 2020 | Czytaj więcej na www.byczdrowym.info

Odporność

Ada Fijał

03

Wyzwania Eliminacja HCV kluczem do zdrowia

07

Ekspert Psychoterapia online – tak samo skuteczna?

08

Inspiracje Jak możemy zadbać o odporność?

FOT. : Z U Z A K R A J E W S K A

Nie bójmy się badań profilaktycznych krwi, nie bójmy się rozmawiać o HIV i AIDS

2

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYZWANIA

Jak alergia wpływa na nasz układ odpornościowy?

W WYDANIU

04 Dr n. med. Maciej Hałasa Colostrum wspierające odporność.

Czy wiesz, co to jest?

Alergia polega w dużym uproszczeniu na przewlekłym, nadmiernym pobudzeniu tej części układu immunologicznego, której zadaniem miało być skuteczne rozprawianie się z powszechnie goszczącymi w przeszłości we wnętrzach naszych organizmów pasożytami.

05

A

Prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska Po co nam mikrobiota?

07

Prof. dr hab. n. med.

Marcin Moniuszko Kierownik Kliniki Alergologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Prof. dr hab. n. med. Brygida Knysz Żyć długo i szczęśliwie z HIV Project Manager: Magdalena Nędza +48 537 641 500, magdalena.nedza@mediaplanet.com Business Developer: Karolina Likos Content and Production Manager: Izabela Krawczyk Head of Business Development: Karolina Kukiełka Managing Director: Adam Jabłoński Skład: Graphics & Design Studio Michał Ziółkowski Michał Ziółkowski, www.gdstudio.pl Designer: Natalia Sędek Web Editor: Tatiana Anusik Opracowanie redakcyjne: Sonia Młodzianowska, Aleksandra Podkówka Fotografie: Zuza Krajewska, istockphoto.com, zasoby własne Kontakt: e-mail: pl.info@mediaplanet.com MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE SP Z O.O. ul. Przyokopowa 31, 01-208 Warszawa

facebook.com/byczdrowymPL mediaplanetpl @Mediaplanet_Pol

Więcej informacji na stronie:

Please Recycle

byczdrowym.info

Partnerzy

lergia pozostaje jednym z najbardziej rozpowszechnionych problemów zdrowotnych naszych czasów. Choroby alergiczne są wynikiem nadmiernej aktywności układu immunologicznego wobec szeregu bardzo niewinnych substancji obecnych w naszym otoczeniu, które przez tysiące lat pozostawały dla znacznej części ludzkości obojętne. Mowa tu np. o pyłkach roślin, roztoczach kurzu domowego, sierści zwierząt czy pokarmach. To jednak nie w nich tkwi problem, ale w nadwrażliwości pewnej, dość specyficznej części naszego układu immunologicznego.

W układzie immunologicznym trwa bowiem wewnętrzna rywalizacja pomiędzy różnymi frakcjami skwapliwie korzystającymi ze słabości pełniących inne funkcje partnerów. Dzięki rozwojowi cywilizacji i poprawie warunków życia ta część naszego układu immunologicznego, która odpowiada za walkę z mikrobami, obniżyła niestety poziom gotowości bojowej oraz zdolność do trzymania w ryzach innej części tego układu, która z kolei ewolucyjnie odpowiadała za eliminację pasożytów i była głównie tworzona przez eozynofile, komórki tuczne, interleukiny 4, -5, -13, przeciwciała IgE. Kogo jednak eliminować, skoro zarażeń pasożytniczych w krajach wysoko rozwiniętych obecnie jest tak mało? Przyroda nie znosi pustki, więc te zajęte wcześniej pasożytami elementy układu immunologicznego, pozbawione obecnie pracy i nadzoru ze strony wyspecjalizowanej w zwalczaniu mikrobów konkurencji, wybrały za cel otaczające nas od lat fragmenty roślin, zwierząt, pokarmów, które w ten sposób stały się wrogami: alergenami.

U osób uczulonych, które nie otrzymują właściwego leczenia, kontakt z alergenem rozpętuje w tej właśnie części układu immunologicznego prawdziwe piekło. Fragmenty alergenów łączą się bowiem błyskawicznie z immunoglobulinami E, które działają niczym zawleczki przyczepione do granatów, czyli rozpowszechnionych w naszych błonach śluzowych komórek tucznych wypełnionych mnóstwem swoistych immunologicznych materiałów wybuchowych. Do najniebezpieczniejszych z tych materiałów należy histamina odpowiadająca między innymi za

powstanie świądu, zwiększonej przepuszczalności naczyń prowadzącej do obrzęku, nadmiernego wydzielania śluzu w jamie nosowej, oskrzelach, przewodzie pokarmowym, a czasem do spadku ciśnienia tętniczego i wstrząsu anafilaktycznego. Co więcej, komórki tuczne wzywają na pomoc eozynofile, które raz zaproszone do interwencji pozostają i sieją spustoszenie na miejscu akcji jeszcze przez długi czas, ustępując pola jedynie pod wpływem leczenia steroidami lub specjalnymi przeciwciałami monoklonalnymi. To wywołane przez reakcję alergiczną zamieszanie ma jednak wpływ na funkcjonowanie całego układu immunologicznego. Przede wszystkim zapalenie alergiczne nie odbywa się w próżni, prowadzi do rozszczelnienia, a nawet zniszczenia systemu obronnych fortyfikacji skóry i błon śluzowych, ponadto destabilizuje i osłabia sąsiadujące komórki immunologiczne odpowiedzialne za walkę z mikrobami. I dlatego nieleczona alergia prowadzi do szerokiego otwarcia wrót dla wirusów i bakterii, a po wniknięciu wroga znacząco utrudnia i przedłuża ich eliminację na skutek ogólnego zamieszania wywołanego przez komórki tuczne, immunoglobuliny E, eozynofile. Dlatego też niewłaściwie leczeni alergicy i astmatycy są zdecydowanie bardziej podatni na infekcje oraz bardziej narażeni na ich przykre konsekwencje.

Jak sobie z tym radzić? Przede wszystkim jak najwcześniej szczegółowo zdiagnozować problem po to, by pod kontrolą alergologa jak najszybciej podjąć postępowanie eliminacyjne oraz zastosować w odpowiednim miejscu, czasie i dawce (!) leki przeciwhistaminowe i/lub steroidy miejscowe lub systemowe, niekiedy leki biologiczne, a w przypadku ciężkiej reakcji alergicznej zwanej anafilaksją – adrenalinę. Wszystkie te działania potrafią być niezwykle skuteczne i korzystne dla pacjenta, ale na ogół nie zabezpieczają przed nawrotem dolegliwości. Tę niemal magiczną moc ma na szczęście immunoterapia swoista, czyli odczulanie polegające na kilkuletnim, ściśle kontrolowanym podawaniu pacjentowi dużych dawek alergenu, w efekcie czego staje się on tolerowany przez układ immunologiczny osoby z alergią.

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

3

NOWOŚCI

Aż 86 proc. osób nie wie o swoim zakażeniu.

Zrób badanie na obecność HCV Dlaczego wirus HCV jest dla nas groźny?

Do tej pory nie udało się opracować przeciw niemu szczepionki, jednak dostępne jest leczenie, które skutecznie go zwalcza. Istotnym problemem zakażenia HCV jest to, że przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo, a trzeba wiedzieć, że nieleczone WZW C może prowadzić do marskości lub raka wątroby.

Ilu Polaków dotyczy zakażenie? Jak wygląda Polska vs. skala problemu w Europie i na świecie?

W ostatnich kilkunastu latach polskie towarzystwa naukowe prowadziły badania, które pozwoliły ostatecznie oszacować aktualną liczbę zakażonych. Stwierdzono, że zakażonych w Polsce jest 150 tys. osób, co w porównaniu z innymi krajami w Europie i na świecie sprawia, że mamy stosunkowo niską częstość występowania zakażenia. Problemem jest jednak to, że aż 86 proc. tej grupy Polaków nie wie o zakażeniu.

Kto jest w grupie podwyższonego ryzyka?

W ostatnim czasie nie tylko u nas, ale też w wielu innych krajach zrezygnowano z selekcjonowania grup wysokiego ryzyka, gdyż zakażenie jest na tyle powszechne, że wydzielenie tych osób jest nieuzasadnione i nie prowadzi do jego eliminacji.

Wirus HCV wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu C (tzw. WZW C). Niestety, większość chorych nie wie o zakażeniu, co uniemożliwia wdrożenie skutecznej terapii.

W jaki sposób dochodzi do zakażenia wirusem HCV? Jak możemy się chronić przed zakażeniem?

Jest to zakażenie, do którego dochodzi w wyniku kontaktu z przedmiotami zanieczyszczonymi krwią zakażonej osoby. W praktyce oznacza to, że może do niego dojść podczas wykonywania zabiegów medycznych, a także w miejscach, gdzie nie przestrzega się zasad sterylizacji instrumentów, co obejmuje placówki medyczne, ale także m.in. salony kosmetyczne, gabinety stomatologiczne oraz salony tatuażu. Istotne jest zatem, by ograniczać sytuacje, które zwiększają ryzyko zakażenia, a także wybierać tylko te miejsca, które gwarantują przestrzeganie procedur bezpieczeństwa.

Jak diagnozuje się zakażenie wirusem HCV?

Pierwszym krokiem jest wykrycie przeciwciał anty-HCV we krwi pacjenta. W ostatnich latach świetnie sprawdzają się szybkie testy, które mają wysoką czułość, swoistość i pozwalają na wykrywanie przeciwciał w ciągu 10-20 minut. Przy czym obecność przeciwciał nie oznacza aktywnego zakażenia, ale jedynie

to, że osoba miała kontakt z wirusem HCV (mniej więcej połowa spośród osób, które mają wykryte przeciwciała, nie ma aktywnej choroby). Aby stwierdzić, czy osoba jest chora, należy wykonać badanie materiału genetycznego wirusa, czyli HCV RNA, które może zlecić lekarz pierwszego kontaktu.

Kto powinien wykonać badanie na obecność HCV?

Tak jak wspomniałem, objawy WZW C pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium choroby, a dzięki szybkiemu i mało uciążliwemu badaniu możemy dowiedzieć się o zakażeniu i skutecznie je leczyć. Dlatego też badanie w kierunku zakażenia wirusem HCV przynajmniej raz w życiu powinien wykonać każdy, a potem powtórnie zawsze, gdy miały miejsce sytuacje narażające na zakażenie.

Prof. dr hab. n. med.

Robert Flisiak Prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych

Czy HCV można dzisiaj wyleczyć?

Ujawnienie zakażenia daje szanse na wdrożenie leczenia, które zwykle trwa 2-3 miesiące, nie powoduje działań niepożądanych i co najważniejsze – praktycznie w 100 proc. prowadzi do wyleczenia.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Eliminacja HCV kluczem do zdrowia.

Podstawą edukacja i diagnostyka Wirusowe zapalenie wątroby to duże zagrożenie. Dostrzega to Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), która do 2030 roku wyznaczyła za cel eliminację wirusowych zapaleń wątroby, w tym WZW C. Tę strategię przyjęła również Polska.

Więcej informacji znajduje się na stronie: wyleczhcv.pl

W

Co trzeba wiedzieć o wirusie HCV?

alka z tym wirusem stanowi ogromne wyzwanie na całym świecie, również w Polsce.

Do tej pory nie wynaleziono szczepionki, która stanowiłaby skuteczną ochronę przed HCV. Dlatego też istotne jest, by podjąć działania, w tym również systemowe, które pomogą odnaleźć osoby nieświadome zakażenia, a następnie wdrożyć terapie pozwalające chorym wyzdrowieć.

Chociaż zakażenie może prowadzić do ciężkich powikłań związanych z wystąpieniem wirusowego zapalenia wątroby, to trzeba pamiętać, że każda osoba z HCV ma realne szanse na wyleczenie. Od kilku lat polscy pacjenci mają dostęp do nowoczesnych terapii bezinterferonowych, które eliminują wirusa z organizmu w niemal 100 proc. Przed tym postępem medycznym chorym z HCV oferowano leczenie, które wymagało podawanie interferonu, cechowała je zaledwie 40-proc. skuteczność i trwało najczęściej aż 48 tygodni, a dodatkowo wiązało się z licznymi skutkami ubocznymi.

Stosowane obecnie terapie stanowią przełom w leczeniu, gdyż są dobrze tolerowane i trwają najczęściej 8-12 tygodni. Co istotne, terapie stosowane w leczeniu HCV są w pełni refundowane i dostępne w ramach programu lekowego w ponad 80 ośrodkach w całej Polsce. Aby jednak podjąć leczenie i zahamować dewastujące działanie wirusa na organizm, konieczna jest świadomość pacjenta, że zachoruje.

Zbadaj się!

Aby wyeliminować zakażenie HCV, konieczne są edukacja i diagnostyka, które nie tylko zmniejszają liczbę nowych zakażeń, ale

150 tys. Polaków jest zakażonych HCV. Jesteś jednym z nich? wyleczhcv.pl Sprawdź na:

także umożliwiają wczesne wykrycie HCV i tym samym przeciwdziałanie jego długofalowym skutkom. By ich uniknąć, wystarczy wykonać badanie w kierunku HCV wykrywające przeciwciała we krwi. Następnie u osób z dodatnim wynikiem, by potwierdzić lub wykluczyć aktywne zakażenie, wykonuje się badanie molekularne HCV-RNA (RT-PCR). Po wdrożeniu kompleksowej diagnostyki możliwe jest rozpoczęcie leczenia, które pozwala skutecznie zwalczyć HCV. Obecnie każdy może bezpłatne wykonać badanie przesiewowe w ramach projektu organizowanego przez firmę AbbVie Polska we współpracy z ALAB laboratoria, pod patronatem Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego i Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych oraz Fundacji „Gwiazda Nadziei”. Dla pełnej eliminacji HCV z Polski z pewnością potrzebne są działania systemowe zapewniające badania przesiewowe w społeczeństwie, ale to właśnie takie projekty na rzecz chorych sprawiają, że nie tylko coraz więcej osób uchroni się przed negatywnymi konsekwencjami WZW typu C i zachowa zdrowie, ale również przyczyniają się do tego, że coraz lepiej radzimy sobie z wirusem i chorobą, którą powoduje. Nie czekaj – zbadaj się!

Halota W, Flisiak R, Juszczyk J i wsp. Rekomendacje leczenia wirusowych zapaleń wątroby typu C w roku 2019 Polskiej Grupy Ekspertów HCV, Zakażenia XXI wieku. 2019;2(2):61–69.; doi: 10.31350/zakazenia/2019/2/Z2019014 PL-VHCV-200042

4

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYZWANIA

Colostrum skutecznie wspiera odporność. Czy wiesz, co to jest?

Chociaż nie istnieje złoty środek, który raz na zawsze wzmocni odporność, to są sposoby, by skutecznie ją wspomagać. Jednym z nich jest przyjmowanie colostrum, nazywanego także siarą.

Czym jest colostrum i jaki ma skład?

Dr n. med. Maciej Hałasa Zakład Żywienia Człowieka i Metabolomiki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie

To pierwsza wydzielina gruczołów mlecznych produkowana przez kilkadziesiąt godzin po porodzie ssaków, czyli zarówno człowieka, jak i krowy czy owcy. Wydzielina ta o niezwykle złożonym, unikalnym składzie ma żółty kolor, dlatego nazywana jest też siarą. Zawiera m.in. skondensowaną dawkę różnego rodzaju czynników regulacyjnych, w tym witaminy, mikroi makroelementy, minerały, probiotyki oraz inne substancje aktywne.

Jaka jest kluczowa funkcja immunologiczna siary?

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Colostrum, będąc w naturze pierwszym pokarmem dziecka, nie tylko je odżywia, ale również aktywuje układ odpornościowy, któremu pomaga się rozwinąć i prawidłowo funkcjonować.

I chociaż oczywiście noworodek może bez niego funkcjonować, to spożycie siary przynosi dziecku bardzo wiele korzyści, dlatego też jest zalecane przez specjalistów. Także później, u starszych dzieci, jak również u dorosłych, colostrum może być środkiem, który wspiera osłabioną odporność. Warto przy tym pamiętać, że było ono znane i stosowane wiele wieków

temu jako wydzielina chroniąca przed infekcjami i wspomagająca odporność.

W jaki jeszcze sposób colostrum oddziałuje na nasz organizm?

oraz w okresie wzmożonego stresu. Można także podawać je miejscowo, np. na okolice rany lub owrzodzenia, dlatego świetnie sprawdza się chociażby w pielęgnacji stopy cukrzycowej.

Siara pomaga uszczelnić barierę jelitową, dzięki czemu nie tylko redukuje ryzyko rozwoju lokalnych stanów zapalnych, ale także poprawia wchłanialność składników pokarmowych oraz poprawia stan mikrobioty jelitowej. Colostrum ma również ogromny potencjał regeneracyjny i wspierający procesy gojenia. Stosowane jest także w kosmetykach, gdyż pomaga uzyskać efekt odmładzający.

Czy w dobie COVID-19 suplementacja colostrum jest szczególnie istotna?

Kiedy konkretnie warto stosować colostrum?

Na co należy zwrócić uwagę przy wyborze odpowiedniego preparatu z colostrum?

Wskazań do stosowania siary jest naprawdę wiele. Osobiście uważam, że powinien się nim suplementować każdy, kto w sezonie infekcyjnym często choruje. Jeśli będziemy stosować je jako suplement diety, usprawnimy jelito, a jak wiadomo, jest ono podstawą rozwoju odporności. Warto przyjmować colostrum m.in. w czasie lub po antybiotykoterapii i chemioterapii, podczas zatruć pokarmowych, u osób wyczerpanych przewlekłą chorobą, w stanach po urazach

Colostrum nie jest oczywiście złotym środkiem, który uchroni nas przed infekcją wywołaną koronawirusem SARS-CoV-2. Warto jednak podkreślić, że skutecznie wspiera odporność, dlatego również teraz warto zdecydować się na jego suplementację.

Przede wszystkim trzeba mieć na uwadze to, by wybrany suplement pochodził od sprawdzonego producenta. Oprócz tego trzeba zwrócić uwagę na to, aby colostrum nie było modyfikowane, gdyż w przeciwnym razie może być pozbawione cennych substancji aktywnych.

Warto też pamiętać, że najlepiej sprawdzają się te preparaty, które występują bezpośrednio w formie sproszkowanej.

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

EKSPERT

Po co nam mikrobiota?

Mikrobiota jelitowa to około 2 kilogramy drobnoustrojów, w tym przede wszystkim bakterii, ale także wirusów, grzybów i pierwotniaków, które zasiedlają przewód pokarmowy.

Najwięcej znajduje się ich w jelitach.

Jakie funkcje pełni mikrobiota? Czy jej stan ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, w tym układu immunologicznego?

Każdy z nas ma indywidualny skład mikrobioty. Bardzo ważne jest, by dbać o jej różnorodność bakteryjną, a także równowagę, gdyż prawidłowo funkcjonująca wspiera zdrowie i ogólne działanie organizmu. Jak to możliwe?

Otóż codziennie w przewodzie dochodzi do kontaktu z dużą ilością patogenów, jeśli jednak mikrobiota jest w równowadze, szybko je zwalcza, nie dopuszczając do występowania stanów zapalnych, reakcji alergicznych oraz w konsekwencji wielu chorób. Oprócz tego drobnoustroje mikrobioty biorą udział m.in. w procesach metabolicznych, posiadają właściwości modulujące odporność, a nawet, co niezwykle ciekawe, mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osi mózgowo-jelitowej, co w praktyce oznacza, że zależy od niej również nasze samopoczucie.

Jakie mogą być konsekwencje zaburzenia flory bakteryjnej?

Brak równowagi mikrobioty określamy mianem dysbiozy. Gdy do niej dochodzi, powoduje to rozszczelnienie błony śluzowej jelita, co z kolei prowadzi do przenikania produktów bakterii do krążenia i wytwarzania wspomnianych wcześniej stanów zapalnych. Tym samym dysbioza prowadzi do powstawania wielu schorzeń, w tym np. zespołu jelita drażliwego,

a także wpływa niekorzystnie na przebieg innych chorób, np. chorób serca, nerek, chorób reumatoidalnych oraz wielu innych. Co ważne, dowiedziono, że dysbioza wpływa także niekorzystnie na przebieg infekcji COVID-19, powodując, że jest on cięższy niż u osób, których drobnoustroje jelitowe są w równowadze.

Czym są naturalne probiotyki?

Czy odporność zaczyna się w jelitach?

Prof. dr hab. n. med.

Grażyna Rydzewska Prezes Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii

Wszystkie probiotyki są naturalne, bo są to po prostu szczepy bakterii o udokumentowanym, zdefiniowanym, konkretnym i korzystnym działaniu. I tutaj bardzo ważne jest to, by pamiętać, że konkretne probiotyki należy stosować w leczeniu ściśle określonych schorzeń, co oznacza, że w ich doborze powinien pomóc specjalista. Wskazaniem do ich stosowania są m.in. niektóre choroby zapalne jelit.

odporności bierze udział również mikroflora

przewodu pokarmowego. W naszym organizmie mamy ok. 2 kg bakterii, jeśli w większości jest to mikroflora korzystna, będzie wzmacniać naszą odporność, natomiast na mikroflorę wpływa w dużym stopniu jakość naszej diety – dieta bogata w tłuszcz, cukier i sól niszczy korzystne dla organizmu bakterie. Dobrze jest wesprzeć jej działanie żywnością zawierającą probiotyki i prebiotykami. Źródłem probiotyków są mleczne produkty fermentowane (kefir, jogurt,

Czy w trakcie antybiotykoterapii należy uzupełniać florę bakteryjną jelit?

Dieta nie powinna mieć związku z tym, czy stosujemy antybiotyk, czy też nie. Należy przede wszystkim zadbać, żeby zarówno w trakcie infekcji, jak i na co dzień stosować zdrowy i zbilansowany sposób odżywiania. Trzeba pamiętać, że nie może być on tygodniowym zrywem stosowanym podczas antybiotykoterapii, ale sposobem na życie, bo dopiero wtedy umożliwi zachowanie równowagi organizmu, w tym mikrobioty, i w efekcie wzmocni układ immunologiczny, dzięki czemu antybiotyki mogą nie być konieczne.

W

modulowaniu naszej

maślanka) oraz kiszonki, natomiast źródłem prebiotyków są warzywa (m.in. czosnek, cykoria, szparagi, por, cebula) i owoce oraz produkty zbożowe.

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Mgr inż. Magdalena Siuba-Strzelińska Dietetyk, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej NIZP-PZ

5

6

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

WYWIAD

Z HIV można normalnie żyć Nie bójmy się badań profilaktycznych krwi, nie bójmy się rozmawiać o HIV i AIDS – apeluje Ada Fijał, aktorka. Dodaje, że dziś dzięki specjalistycznym lekom chorzy na HIV mogą normalnie żyć i funkcjonować.

FOT. : Z U Z A K R A J E W S K A

Ada Fijał, aktorka

Jest pani od lat ambasadorką kampanii podnoszącej świadomość społeczną Polaków w zakresie HIV i AIDS. Co daje pani motywację do angażowania się w tego typu akcje społeczne?

Ogromną rolę w chęci propagowania badań odgrywa u mnie świadomość, jak ważna jest profilaktyka. Oprócz szkoły teatralnej skończyłam studia stomatologiczne, moja mama i brat również są lekarzami, więc od wielu, wielu lat jestem za pan brat z medycyną. Bardzo bliskie są mi więc kwestie zdrowotne, a szczególnie profilaktyka, którą staram się promować, jak tylko mogę.

Regularne badania – w tym wypadku krwi – mogą uratować życie. Natomiast moje zaangażowanie nie ogranicza się tylko do kwestii związanych z HIV czy AIDS, angażuję się również w akcje charytatywne związane np. z onkologią.

Jaki przekaz kieruje pani do swoich fanów, w tym do osób młodych, które są szczególnie nieświadome zagrożeń związanych z HIV i AIDS?

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Czuję na sobie odpowiedzialność, jestem świadoma, że moje życie i działanie śledzi wiele osób. Staram się na swoich profilach w mediach społecznościowych jak najwięcej pisać o zdrowiu, o tym, jak ważne są badania profilaktyczne. Gdy tylko biorę udział w akcji propagującej zdrowie, pokazuję to na swoich profilach. Osoby popularne mają często większy wpływ na zachowania

młodzieży niż rodzice czy nauczyciele. Na nas więc – osobach popularnych, znanych, rozpoznawalnych – również spoczywa obowiązek edukacji młodych. Media społecznościowe mają ogromny oddźwięk.

Cieszę się więc, gdy widzę, że coraz więcej gwiazd show-biznesu dołącza do różnych kampanii społecznych. W akcję „Projekt-Test”, zwiększającą świadomość społeczną Polaków na temat HIV i AIDS, zaangażowana jestem od samego początku.

Trzeba mówić, że HIV to nie wyrok.

Jak przełamać strach przed badaniem profilaktycznym? Wiele osób uważa, że czasem lepiej nie wiedzieć o zakażeniu HIV, niż się dowiedzieć o takim „wyroku śmierci”.

Społeczna świadomość i wiedza na temat takich chorób jak HIV czy AIDS są w Polsce nadal bardzo niewielkie. Podobno tylko

9 proc. Polaków kiedykolwiek zrobiło test, a ponad 50 proc. zakażonych nie jest tego świadomych. HIV i AIDS to niestety nadal tematy tabu, tak było nawet na medycynie, kiedy ja studiowałam. Tymczasem w tej dziedzinie nastąpił ogromny postęp, istnieją leki, dzięki którym zakażony żyje w pełni normalnie. Najważniejsza jest edukacja.

Trzeba mówić, że HIV to nie wyrok, że HIV to nie AIDS. Trzeba mówić, że regularne badania i wczesna diagnoza przedłużają życie.

Bywają matki nosicielki, które rodzą zdrowe dzieci. Natomiast żeby móc normalnie funkcjonować trzeba zdiagnozować chorobę i przyjmować leki.

Jak każdy z nas może wpływać na zwiększenie świadomości społecznej w zakresie tych chorób?

Każda osoba może pomóc w zwiększaniu świadomości społecznej i upowszechnianiu wiedzy o HIV i AIDS. Swoją rolę do odegrania mają zarówno celebryci, media, jak i każdy z nas. Wystarczy namówić swoich znajomych, członków rodziny do przebadania się. Rodzice powinni też odpowiednio wcześnie uświadamiać swoje dzieci, że istnieją takie zagrożenia jak HIV i AIDS. Z drugiej strony nie wolno nam demonizować tych przypadłości ani wykluczać osób chorych. Potrzebne jest wsparcie, które na szczęście jest coraz bardziej dostępne – są telefony zaufania, centra pomocy, wiele wiarygodnych informacji można pozyskać też z internetu.

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

7

WAŻNE

Psychoterapia online

D

ość szybko badania wykluczyły, żeby leczone zakażenie HIV miało wpływ na zakażenie czy komplikacje związane z COVID-19. Niepokój i niepewność sprawiły jednak, że wiele osób zdecydowało się na podjęcie psychoterapii.

Wśród osób zgłaszających się do naszych gabinetów pojawiły się jednak dwa pytania. Czy terapia online gwarantuje anonimowość? I czy jest tak samo skuteczna jak fizyczne spotkanie w gabinecie? Z naszych doświadczeń wynika, że tak, jeśli się odpowiednio do niej przygotujemy.

Oto kilka wskazówek dla pacjentów/pacjentek:

Nie umieszczaj terapii między jednym a drugim callem z pracy, Twoja głowa potrzebuje przynajmniej 30 min odpoczynku przed i 30 min po terapii na przemyślenie omawianych treści.

Spróbuj tak zorganizować sesję terapeutyczną, żeby mieć możliwość odosobnienia. Ostatecznie lepiej jest nawet pójść́ do samochodu czy usiąść na ławce w parku, niż stresować się, że ktoś́ będzie słuchał, o czym rozmawiasz z terapeutą.

Wybierz stałe miejsce w domu, w którym stworzysz swój mobilny punkt terapeutyczny. Pamiętaj, żeby miejsce to było wygodne, w miarę intymne. Dobrze, jeśli nie będzie to biurko, przy którym pracujesz, czy stół, gdzie jadasz posiłki.

Stwórz swój rytuał przed sesją terapeutyczną – może to być zaparzenie ulubionej herbaty, wykonanie kilku ćwiczeń oddechowych czy fizycznych (np. joga, tai-chi, pilates) – chodzi o to, żeby na chwilę przed terapią skupić́ całą uwagę, a następnie przenieść ją na siebie.

Jeśli po sesji terapeutycznej masz szanse na chociażby najkrótszy spacer, zrób to! Nic nie działa lepiej na głowę̨ i refleksje niż aktywność na świeżym powietrzu.

W okresie pandemii COVID-19 wiele osób zaczęło odczuwać rosnący niepokój, większą nerwowość, stres czy lęk. Do Fundacji Edukacji Społecznej zgłaszały się osoby żyjące z HIV zaniepokojone swoją sytuacją.

Z

azwyczaj pacjenci zgłaszają się do terapeuty z dwóch powodów. Albo są w kryzysie w związku z jakimś zdarzeniem, sytuacją w ich życiu, albo decyzja dojrzewała w nich przez lata i po prostu nadszedł ich czas na zmianę.

COVID-19 zmienił trochę sylwetkę typowego pacjenta/pacjentki, pojawiają się osoby, które przychodzą po prostu porozmawiać, Mgr Agata Stola podzielić się swoimi emocjami.

Psychoterapeutka W czasie pandemii zaczynają i seksuolożka pracować nad różnymi obszaz Fundacji Edukacji rami swojego życia, poczuciem Społecznej i Instytutu własnej wartości, asertywnością, SPLOT, autorka wielu uzależnieniem czy problemami ogólnopolskich kamz jedzeniem. W przypadku osób panii społecznych, żyjących z HIV jest podobnie, m.in.: Projekt Test, motywacją jest zwykła rozmowa Koniec AIDS czy z drugim człowiekiem, efektem Melanż. Oczekiwania może się stać przerobienie wielu vs. Rzeczywistość emocjonalnych trudności związanych z życiem z HIV. Rezultaty tej spontanicznej pracy są zaskakująco dobre. Wiele osób w tym trudnym czasie poradziło sobie z problemami, które spędzały im sen z powiek.

O

graniczania związane z pandemią COVID-19 spowodowały, że duża część aktywności społecznej przeniosła się w świat wirtualny.

U części osób początkowa euforia z czasem przerodziła się w dojmujące poczucie wyobcowania.

Dlatego w czasie pandemii jakościowy kontakt Dr n. med. Robert z drugim człowiekiem stał Kowalczyk się poszukiwany. Zmieniła Psycholog, seksuolog się forma poszukiwania spekliniczny, psychotecjalisty. Od jakiegoś czasu rapeuta, założyciel częściej otrzymuję pytanie Instytutu Psychoteo możliwą wizytę za pomorapii i Terapii Seksucą moich mediów społeczologicznej SPLOT nościowych, tj. Instagrama (www.instytutsplot.pl), czy Facebooka. Spotkanie ambasador kampanii z psychoterapeutą ma KONIEC AIDS swoją dynamikę, wymaga pełnego skupienia. Miejsce i czas takiej wizyty mają istotne znaczenie – dlatego kiedy przyjmuję swoich pacjentów online, robię to w specjalnie do tego celu przygotowanym gabinecie w Instytucie SPLOT, a nie np. w domu w salonie.

Żyć długo i szczęśliwie z HIV Terapia antyretrowirusowa (ARV) umożliwia długie życie o dobrej jakości. Dlatego, jeśli wynik testu na HIV jest pozytywny, należy wdrożyć ją jak najszybciej.

Prof. dr hab. n. med.

Brygida Knysz Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych, Chorób Wątroby i Nabytych Niedoborów Odpornościowych, UM we Wrocławiu

Jak wygląda sytuacja epidemiologiczna HIV/AIDS w Polsce?

Na czym polega terapia antyretrowirusowa (ARV)? Jakie są jej rodzaje?

Liczba nowych zakażeń HIV w Polsce wzrasta i w 2019 roku zwiększyła się bardziej niż w latach wcześniejszych. Tym samym z całą pewnością nie możemy powiedzieć, że epidemia w naszym kraju zwalnia. Według danych NIZP-PZH w Polsce od 1985 roku do 31 grudnia 2019 roku rozpoznano 25 544 zakażenia HIV, w tym 3768 osób zachorowało na AIDS, a 1429 zmarło.

W Polsce stosuje się leczenie antyretrowirusowe, które polega na stosowaniu jednocześnie 2-3 leków o różnych punktach uchwytu, zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS. Celem terapii jest zahamowanie namnażania wirusa. Przekłada się to na ograniczenie progresji zakażenia i tym samym uniemożliwia rozwinięcie się nabytemu zespołowi upośledzenia odporności, powszechnie zwanym AIDS. Trzeba podkreślić, że skuteczne leczenie antyretrowirusowe powoduje, że nie ma możliwości zakażenia HIV osoby seronegatywnej podczas kontaktów seksualnych. Ponadto stosowanie niektórych leków antyretrowirusowych w ramach tzw. profilaktyki przedekspozycyjnej przez osoby niezakażone HIV, ale z dużym ryzykiem zakażenia, znacznie zmniejsza możliwość infekcji HIV.

Jeśli u chorego zostanie zdiagnozowane zakażenie HIV, to co dalej, jak wyglądają dalsze procedury?

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info

Wszystko zależy od tego, kto otrzymuje pozytywny wynik testu na HIV. Jeśli jest to młoda i zdrowa osoba, która zakaziła się nim niedawno, wystarczy wdrożyć terapię antyretrowirusową. Jeśli jednak rozpoznanie ma miejsce u osoby, która zakaziła się nim wiele lat temu i występują u niej związane z AIDS zakażenia oportunistyczne, wtedy nie zawsze można pomóc takiemu pacjentowi.

Czy terapia antyretrowirusowa ma skutki uboczne?

Każda terapia posiada działania niepożądane.

Gdy wprowadzono do leczenia pierwsze, wysoce aktywne kombinowane terapie antyretrowirusowe w połowie lat 90. ub. wieku, stwierdzono znaczny spadek zachorowań na AIDS i zgonów z powodu AIDS, właśnie dzięki skutecznej terapii. Ale po pewnym czasie zaobserwowano działania niepożądane leków pod postacią przede wszystkim tzw. zespołu lipodystrofii powodującego zmiany sylwetki i zaburzenia metaboliczne, a niektóre z nich powodowały zaburzenia neuropsychiatryczne. Były to leki starszej generacji, które obecnie nie są już stosowane. Z drugiej strony tamte leki uratowały życie wielu osobom.

W latach 80. i 90. ub. wieku mieliśmy zupełnie inne warunki – preparatów było niewiele, a kolejne musiały powstawać jak najszybciej, bo brak leczenia sprawiał, że bardzo dużo osób umierało wtedy na AIDS.

Czy chorzy z HIV mają u nas dostęp do nowoczesnych terapii? Czy również mają skutki uboczne?

Pacjenci mają dostęp do refundowanego i nowoczesnego leczenia, które stosowane jest na całym świecie. Oczywiście leki antyretrowirusowe nadal mają skutki uboczne, jednak jest ich zdecydowanie mniej niż w preparatach stosowanych kiedyś. I co ważne – nie występują one u wszystkich i zwykle są sporadyczne. Jeśli jednak występują, należy poinformować o tym lekarza prowadzącego, gdyż zawsze można zmienić i zindywidualizować terapię ARV w taki sposób, by nie była uciążliwa.

Firma MSD aktywnie działa w zakresie leczenia pacjentów z wirusem HIV * * HIV (human immunodeficiency virus) ludzki wirus upośledzenia odporności

12-21-PL-NON-00140 wyd. 12.2020

8

Czytaj więcej na byczdrowym.info

MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET

INSPIRACJE

Jak zadbać o odporność?

Sprawnie funkcjonujący system immunologiczny może obronić organizm przed różnymi infekcjami.

W

2020 roku z powodu światowej pandemii COVID-19 zaczęto przywiązywać dużo większą wagę do utrzymania odpowiedniej pracy układu odpornościowego. Przeglądając sklepy internetowe, z łatwością można zobaczyć adnotację „BRAK W MAGAZYNIE” właśnie na produktach suplementacyjnych i lekach, których zadaniem jest wsparcie pracy układu odpornościowego.

Należy jednak pamiętać, że dobrą odporność organizmu buduje się latami, dzięki właściwym nawykom żywieniowym, odpowiedniej diecie i zdrowemu trybowi życia.

Doskonale działający układ immunologiczny, czyli nasz system odpornościowy, to bardzo złożona machina. Właśnie z tego powodu oprócz zasad zdrowego żywienia oraz suplementacji, warto poświęcić uwagę na zachowanie odpowiedniej higieny życia.

Brak aktywności fizycznej, zaniedbywanie snu, a także narażenie na stres niesie ze sobą opłakane w skutkach konsekwencje w postaci spadku odporności. Dlatego pamiętajmy, aby dobrze się wysypiać, poświęcić minimum kilkadziesiąt minut w tygodniu na aktywność fizyczną, a także kontrolować, o czym nie wszyscy wiedzą, stan uzębienia. W przypadku

ponad 50 proc. Polaków to właśnie próchnica i choroby przyzębia wywołują przewlekły stan zapalny będący istotą osłabienia organizmu.

Gdzie znajduje się serce odporności? Wiele osób wskazuje na węzły chłonne, inni na witaminę C. A prawda jest taka, że blisko 70-80 proc. odporności zapewnia nam tkanka GALT, czyli tkanka limfatyczna występująca w obrębie jelit, a także bakterie probiotyczne, czyli żywe kultury bakterii, do których zaliczamy głównie Lactobacillusy oraz Bifidobacterie.

Nie wolno zapominać, że przeżycie prozdrowotnych bakterii jelitowych jest uzależnione od podaży błonnika pokarmowego. Wyobraźmy sobie bakterie jako wojsko, a błonnik jako owsiankę. Żołnierz nie może nas przecież bronić z pustym brzuchem. Dlatego tak ważna jest ilość kasz, warzyw, owoców, grzybów i bakalii, które dostarczają nam błonnika, w ten sposób utrzymując nasz generator zdrowia – w postaci cudu immunologicznego – w dobrej kondycji.

Kolejnym ważnym elementem jest koncentracja witaminy D we krwi. Niestety, naukowcy biją na alarm, ponieważ blisko 90 proc. populacji europejskiej ma skrajnie deficytowy poziom tejże witaminy, co powoduje, że jesteśmy łatwym celem dla mikroorganizmów

patogennych, takich jak wirusy i bakterie oraz grzyby. Dlatego warto jest spędzać minimum godzinę na słońcu pomiędzy godziną 10 a 15 w czasie wiosny i lata, a od końca września rozpocząć suplementację minimum 2000 IU witaminy D dziennie.

Antyoksydanty, do których zaliczymy witaminę C, oraz liczne bioflawonoidy występujące w owocach czarnego bzu, aronii, rokitnika, porzeczki i wielu innych potrafią w istotny sposób wesprzeć walkę organizmu z wirusami, głównie poprzez stymulację wydzielania cytokin oraz hamowanie namnażania wirusów. Dlatego też wykorzystanie powyższych ekstraktów, soków i suszonych owoców jest szczególnie rekomendowane w trakcie trwającej infekcji oraz w celach profilaktycznych. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby owoce te znalazły się na stałe w naszym menu.

Polifenole, należące do antyoksydantów, występujących między innymi w skórkach ciemnych winogron w formie resweratrolu czy w owocach aronii i czarnego bzu, powinny być obecne w diecie człowieka. Mają wiele właściwości biologicznych korzystnych dla organizmu, w tym antyoksydacyjne, immunomodulacyjne – przez wpływ na namnażanie komórek układu immunologicznego oraz wytwarzanie cytokin czy innych czynników biorących udział w reakcjach obronnych. Działają także przeciwnowotworowo i przeciwdrobnoustrojowo.

Jakub Mauricz Dietetyk, wykładowca, promotor zdrowia, www.mauricz.com

Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info