Infectieziekten

Dit is een commerciële uitgave verspreid met de Telegraaf. De redactie van de Telegraaf heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

Lees meer op www.planethealth.nl

INFECTIEZIEKTEN

Niels de Langen “De kans dat ik het destijds zou overleven was maar vijftig procent” IN DEZE UITGAVE: UV-C: dit is waarom het gebruik van licht veelbelovend kan zijn in het bestrijden van virussen en bacteriën Pagina 6 Virussen zijn echte huismussen: het belang van goede luchtkwaliteit in binnenruimtes Pagina 7

2

MEDIAPLANET

Lees meer op www.planethealth.nl

VOORWOORD

IN DEZE UITGAVE

04

Hygiënemanager: sta eens wat vaker stil bij je eigen hygiëne

Leven na sepsis Paralympisch skiër Niels de Langen wist sepsis te overleven. Expert Hjalmar Bouma benadrukt het levensbelang van het herkennen en spoedig handelen bij sepsis.

06

De afgelopen twee jaar zijn we door de pandemie vaker onze handen gaan wassen. Een goede ontwikkeling, vindt Chuchu Yu, hygiënemanager bij de brancheorganisatie Nederlandse Vereniging van Zeepfabrikanten (NVZ). Toch omvat een goede hygiëne veel meer dan dat. Om het infectieziekten zo moeilijk mogelijk te maken, roept hij mensen op om vaker stil te staan bij zowel persoonlijke- als omgevingshygiëne.

Licht als oplossing?

UV-C kan mogelijk een krachtig middel zijn in de strijd tegen virussen en bacteriën.

07

Als het om persoonlijke hygiëne gaat, weten we allemaal wel dat we onze handen moeten wassen na toiletbezoek, of voor het eten. Maar we zijn ons er een stuk minder goed van bewust dat als je je telefoon tijdens het eten aanraakt, je alsnog ziektemakers binnen kunt krijgen”, vertelt Yu. “Dit is een voorbeeld van goede persoonlijke hygiëne, terwijl de omgevingshygiëne te wensen overlaat.”

Luchtkwaliteit Virussen verspreiden zich binnen makkelijker dan buiten. Daarom is een goede luchtkwaliteit van groot belang.

Project Manager: Daan van den Ende Managing Director: Britt Welters Head of Content & Digital: Daphne Rosanne Mollema Social Media & Web Editor Manager: Yelda Dagarslan Designer: Juraj Príkopa Credits fotograaf cover: Team NL Gedistribueerd door: de Groot Randstedelijke Telegraaf, maart 2022 Dit is een bijlage bij de Groot Randstedelijke Telegraaf. De inhoud van deze bijlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelijkheid van de Groot Randstedelijke Telegraaf. Copyright Mediaplanet Publishing House: Volledige of gedeeltelijke verveelvoudiging, openbaarmaking of overname van deze publicatie is slechts toegestaan met toestemming van de uitgever, met bronvermelding.

E-mail redactie: nl.info@mediaplanet.com

@planethealth.nl

Mediaplanet

@MediaplanetNL

@mediaplanet.nl

Papier gemaakt van gerecycled materiaal

Chuchu Yu Hygiënemanager NVZ

Geschreven door Kees Vermeer

Verslapping als mogelijk gevaar Bovendien zijn we ons volgens Yu niet altijd bewust van waar mogelijke ziektemakers zitten: “Wij raden het mensen aan om de handen te wassen nadat ze vuile was in de wasmachine hebben gedaan. We wassen onze handen na toiletbezoek, waarom dan niet als je mogelijk een vieze onderbroek hebt aangeraakt?”, stelt hij.

Door de coronacrisis zijn we ons wel een stuk bewuster geworden van hygiëne, weet Yu. Hij hoopt dan ook dat we bepaalde nieuwe gewoontes niet langzaam kwijtraken. “We mogen weer meer en dat is fantas-

tisch, maar doordat we niet meer zo vaak horen dat we bijvoorbeeld in onze elleboog moeten niezen, kan de klad erin komen, en dat is zonde.”

Eigen aandeel Het was namelijk niet alleen tijdens de pandemie dat we met een goede hygiëne minder kans maakten om ziek te worden.

Ook het ‘gewone’ verkoudheidsvirus ligt op de loer. “Zeker nu we weer vaker onder de mensen zijn. We ontmoeten elkaar in de kroeg en reizen weer naar het werk. Maar denk bijvoorbeeld ook aan voedselvergiftiging. Dat is relatief makkelijk te voorkomen met een goede hygiëne.”

Het advies van Yu luidt dan ook: “Was je handen zo vaak je kunt en desinfecteer waar mogelijk. Sta bovendien af en toe eens stil bij je omgevingshygiëne. Een vloer raak je niet zo vaak aan met je handen, maar je doet er toch goed aan deze zo nu en dan eens grondig te reinigen. Bovendien bescherm je met een goede hygiëne niet alleen jezelf, maar ook de mensen om je heen.”

Altijd beschermd Altijd Sterillium® med Handdesinfectiemiddel

365 Dermatologisch getest

Veilig gebruik

30 sec EN 1500

100% Virucidaal

Geen kleuren geurstoffen

Geschrev Marjolein S

MEDIAPLANET

Lees meer op www.planethealth.nl 33

FOTO : S H U T T ER STO C K

Infectieziekten: een breed spectrum Infectieziekten zijn er in heel veel soorten en gradaties. We kunnen ze overal oplopen. Arts-microbioloog, hoogleraar en afdelingshoofd Andreas Voss van CWZ, Radboudumc en UMCG vertelt ons er meer over.

“Infectieziekten zijn alle aandoeningen die worden veroorzaakt door een microorganisme zoals een bacterie, parasiet, schimmel of virus. Het organisme kan zich nestelen en uitgroeien tot een aandoening die bijvoorbeeld het weefsel aantast en je ziek maakt. De gevolgen van een infectieziekte variëren nogal in ernst. Soms is er alleen sprake van een storend pukkeltje, andere keren van een levensbedreigende situatie.”

Oorzaak

Geschreven door Marjolein Straatman

“Een infectie ontstaat onder meer door een micro-organisme dat op een plek belandt waar het niet hoort. Zo kunnen bacteriën uit de darm op de verkeerde plek terechtkomen. Verkeerd afvegen na toiletbezoek zorgt er soms, vooral bij vrouwen, voor dat een darmbacterie in de urinebuis terechtkomt. Hierdoor kan er een blaasontsteking ontstaan, of als complicatie daarvan een nierprobleem. Denk daarbij aan een nierbekkenontsteking of een sepsis (bloedvergiftiging), als de bacterie in het bloed raakt.

In de meeste gevallen gebeurt dat allemaal gelukkig niet, maar het illustreert wel wat een micro-organisme kan veroorzaken in het lichaam. Je kunt infectieziekten overal oplopen; binnens- en buitenshuis. Ze kunnen overal in het lichaam optreden, in sommige gevallen door een verwekker die

al in het lichaam aanwezig is. Het spectrum van infectieziekten is op alle fronten heel erg breed.”

Soa’s zoals hiv “Wat de meest voorkomende infectieziekten in Nederland zijn, wisselt een beetje per seizoen. In de herfst en winter - buiten pandemie tijden - zijn er veel virusinfecties zoals verkoudheid, griep en luchtweginfecties. Als de barbecue weer aangaat richting zomer, komen er meer darminfecties voor als gevolg van het eten van halfgaar vlees.

Urineweginfecties en wondinfecties zijn het hele jaar veelvoorkomend.

Alle seksueel overdraagbare aandoeningen, waaronder hiv, vallen ook onder de infectieziekten. Daarnaast kun je denken aan hepatitis, legionella, Q-koorts en acne.

Sommige mensen raken geïnfecteerd in het ziekenhuis. Zo is het maken van een wond tijdens een operatie onvermijdelijk, maar betekent dit wel dat patiënten daarmee toegankelijker en gevoeliger zijn voor bepaalde micro-organismen en daarmee voor infecties, zoals postoperatieve wondinfecties.”

Kennisuitwisseling “Juist omdat infectieziekten zo uiteenlopend zijn, is er niet één therapie die wordt toegepast. De behandelwijzen variëren net zozeer. Met het oog op kennisuitwisseling

Preventie zit ‘m veelal ook in hygiëne en gebruiken die de meesten van ons als kind al leerden” over therapie, detectie en preventie, werken onderzoekers en artsen-microbioloog samen in de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie. Een wetenschappelijke vereniging die contacten onderhoudt met professionals in de zorg. Nieuwe ontwikkelingen volgen elkaar continu op.”

Preventie in de zorg en thuis

Andreas Voss Arts-microbioloog CWZ en Radboudumc en hoogleraar/afdelingshoofd Medische Microbiologie en Infectiepreventie, UMCG

“Zorginstituten ondernemen al veel in infectiepreventie. Denk aan de uitgebreide handhygiëne die in de zorg wordt gehanteerd en bijvoorbeeld aan het protocol om infusen zo kort mogelijk te laten zitten. Nederland kent verder natuurlijk het Rijksvaccinatieprogramma dat volledig is gericht op het voorkomen van bepaalde infectieziekten. Hoewel vaccinaties bij sommigen in onze maatschappij ter discussie staan, zijn ze wat mij betreft het belangrijkste instrument in preventie.

Daarnaast kan een gezonde leefstijl met weinig stress de kans op infectieziekten verkleinen. Preventie zit ‘m vaak ook in een goede hygiëne en gebruiken die de meesten van ons als kind al leerden; handen wassen na het buitenspelen, na een toiletbezoek en voor het eten. Omdat het vocht dat vrijkomt bij hoesten en niezen virussen kan bevatten, geldt nog steeds het advies om verspreiding te voorkomen en dit in de elleboog te doen of een papieren zakdoek te gebruiken.

Het zijn kleine inspanningen. Maar ze kunnen wel helpen voorkomen dat jij of anderen ziek worden.”

MEDIAPLANET

4 Lees meer op www.planethealth.nl

ERVARINGSVERHAAL

FOTO : J O EL M A R K LU N D FO R O I S

Paralympisch skiër Niels de Langen: “sepsis was puur pech” Sepsis, oftewel bloedvergiftiging, is een heftige reactie van het lichaam op een bacterie, virus of parasiet. Het overkwam paralympisch skiër Niels de Langen. Samen met Hjalmar Bouma, internist bij UMC Groningen en mede-oprichter van Stichting SepsisNet, vertellen ze over deze levensgevaarlijke aandoening.

MEDIAPLANET

Lees meer op www.planethealth.nl 55

FOTO : T E A M N L

Niels, wanneer kreeg jij sepsis?

“Dat gebeurde ongeveer twee weken voor mijn eerste verjaardag. Het ging heel snel, ’s ochtends was ik nog vrolijk aan het spelen en ’s avonds lag ik doodziek in het ziekenhuis. Alle alarmbellen gingen af en ik werd meteen behandeld met antibiotica. Daardoor heb ik het overleefd. Maar het kostte wel mijn linkeronderbeen en mijn rechterbeen was zwaar beschadigd.”

Wat waren bij jou de verschijnselen van sepsis?

“Ik reageerde nauwelijks ergens meer op en had overal paars-rode vlekjes op mijn lichaam. Via de huisarts kwam ik snel in het ziekenhuis waar ze zagen dat het niet goed ging. De oorzaak was een meningokokken bacterie, die heel soms in het bloed terechtkomt. Het was gewoon puur pech. Gelukkig hebben de antibiotica goed geholpen.”

Hoe is het verder gegaan?

“Ik kreeg protheses voor mijn benen, maar op een gegeven moment kon ik daar niet meer mee lopen. Daarom heb ik op mijn 16e met specialisten overlegd over een oplossing. Ik heb toen zelf voorgesteld om ook mijn rechterbeen te laten amputeren. Zo’n operatie heeft risico’s maar het was voor mij een logische beslissing omdat we alle andere mogelijkheden al hadden geprobeerd. Gelukkig heeft de operatie goed uitgepakt en kon ik daarna met andere protheses weer lopen.”

Hoe gaat het nu met je?

“Goed! Ik kijk niet naar de dingen die ik niet kan, maar naar wat ik nog wel kan. In 2007 ontdekte ik het zitskiën en sindsdien ben ik helemaal verslingerd aan de sport. Ik heb net een zilveren en bronzen medaille behaald op de Paralympische Spelen in China.”

Waarom is het zo belangrijk om hierover te praten?

“Omdat sepsis levensgevaarlijk is. De kans dat ik het destijds zou overleven was maar vijftig procent. Het heeft mij verbaasd dat weinig mensen weten wat het is. Het is belangrijk dat er meer bekend wordt over sepsis.”

Hjalmar Bouma, wat maakt sepsis zo gevaarlijk?

“Sepsis kan zich snel ontwikkelen en gaat gepaard met schade aan organen. Die kunnen uitvallen en dat is levensgevaarlijk.

Sepsis is moeilijk te herkennen en er is nog geen behandeling beschikbaar om schade aan organen te voorkomen of te herstellen.

De schatting is dat bijna een vijfde van de mensen met sepsis hieraan overlijdt. Dat komt neer op meer dan het aantal mensen dat overlijdt door een verkeersongeluk, prostaat- of borstkanker of een hartinfarct per jaar. De meerderheid van de sepsispatiënten overleeft het weliswaar, maar er kunnen serieuze klachten en schade overblijven. Soms kan iemand daardoor niet meer werken. Daarnaast is er een verhoogde kans om opnieuw ziek te worden.”

Hjalmar Bouma Internist UMC Groningen en mede-oprichter Stichting SepsisNet

Geschreven door Kees Vermeer

Hoe vaak komt sepsis voor?

“We schatten dat sepsis bij 10.000 tot 40.000 mensen per jaar in Nederland voorkomt.

Toch is de aandoening vrij onbekend. Daar hebben we vorig jaar een enquête naar gedaan. Het bleek dat maar liefst 70 procent van de bevolking nog nooit van sepsis heeft gehoord. Zelfs relatief veel mensen met een medische achtergrond kenden het niet.”

Waarom is het belangrijk dat sepsis meer bekend wordt?

“Juist vanwege het feit dat sepsis vaak voorkomt en de ernstige gevolgen die het kan hebben. Met Stichting SepsisNet willen we bijdragen aan het vergroten van de bekendheid en kennis uitwisselen tussen (voormalig) patiënten, hun naasten, artsen, verpleegkundigen en onderzoekers. Het is belangrijk om de verschijnselen te kennen, zowel voor de bevolking als voor medewerkers in bijvoorbeeld ziekenhuizen en ambulances. Bij snelle herkenning van sepsis kan ook snel behandeling worden ingezet. Daarnaast willen we sepsis meer bekend maken bij beleidsmakers.

Dan wordt meer onderzoek naar sepsis mogelijk, en kunnen we de herkenning verbeteren en nieuwe behandelingen ontwikkelen.”

Dat komt neer op meer dan het aantal mensen dat overlijdt door een verkeersongeluk, prostaat- of borstkanker of een hartinfarct per jaar”

Kunnen mensen zelf sepsis herkennen?

Wat moeten zij in dat geval doen?

“Mogelijke klachten zijn koorts of juist een lage lichaamstemperatuur, een snelle hartslag of ademhaling, een heftig grieperig gevoel, pijn door het hele lichaam, een grauwe of bleke huid en sufheid of verwardheid. Dit scala aan klachten maakt sepsis

moeilijk te herkennen, want soms is het niet eens duidelijk dat er een infectie is. Bij ongewoon heftig ziek zijn, is direct contact met een dokter nodig. Op de website van Stichting SepsisNet staat daarover een kort voorlichtingsfilmpje.”

Kijk voor meer informatie over Niels de Langen op www.nielsdelangen.com Ga voor meer informatie over sepsis en lotgenotencontact op www.sepsis-endaarna.nl Voor meer informatie over sespis, ga naar www.sepsisnet.nl

6 Lees meer op www.planethealth.nl

MEDIAPLANET

INZICHT

Ultraviolet licht dat micro-organismen doodt: het veelbelovende gebruik van UV-C Ultraviolet licht (UV-C) doodt virussen en bacteriën. Nicole Kiefte, zelfstandig deskundige infectiepreventie en lid van de Vereniging voor Hygiëne & Infectiepreventie in de Gezondheidszorg (VHIG), en Roxana van Nispen, tuberculosearts GGD West Brabant, verklaren waarom gebruik van UV-C veelbelovend is.

Geschreven door Kees Vermeer

Jullie passen desinfectie met UV-C al toe. Waarom?

“Meestal is het voldoende om materialen en oppervlakten te reinigen met schoonmaakmiddel, tenzij er sprake is van ziekmakende micro-organismen. In de gezondheidzorg wordt dan desinfectie toegepast. Daarvoor komen steeds nieuwe methoden en middelen beschikbaar. De VHIG volgt die ontwikkelingen nauw.”

Ik pleit daarom voor meer UV-C lampen in ziekenhuizen, zorginstellingen en zelfs scholen”

Wat is het nadeel van handmatig reinigen en desinfecteren?

“Handmatig schoonmaken gebeurt nooit iedere keer op dezelfde manier. Het risico is dan dat bacteriën onvoldoende worden gedood en mogelijk resistent zijn voor antibiotica.”

Roxana van Nispen

Hoe werkt UV-C desinfectie?

“UV-C is ultraviolet licht dat microorganismen doodt. Uit een recent onderzoek bleek UV-C verbluffend goed te werken. Een ruimte waar een besmettelijk persoon is geweest, kan je bijvoorbeeld dan ontsmetten met een robot.

Dat is veelbelovend voor gebruik in de gezondheidszorg.”

Roxana, hoe groot is bij jullie het risico op infecties?

“Bij ons komen mensen met de ziekte tuberculose, die wordt veroorzaakt door een bacterie. Er is dus een risico dat ook andere bezoekers en onze medewerkers daarmee worden besmet.”

Gezonde lucht door middel van UV-C

“Het is al heel lang bekend dat UV-C micro-organismen kan doden. Het is ook bijzonder effectief tegen de tuberculosebacterie. Deze bacterie is erg sterk en moeilijk te bestrijden. Daardoor is tuberculose nog steeds een zeer besmettelijke ziekte in delen van de wereld. Maar UV-C straling kan de tuberculosebacterie wél doden.”

Nicole Kiefte Zelfstandig deskundige infectiepreventie en lid VHIG

Hoe voorkomen jullie nu besmetting met tuberculose?

“Al sinds 1999 doen we dat met drie manieren: ventilatie, mondmaskers en UV-C. In alle werkruimten zijn UV-C lampen aan het plafond gemonteerd. Deskundigen berekenen daarbij de precieze plekken voor de lampen, in combinatie met de luchtstromen in het gebouw.”

FOTO : R I V M

Nicole, hoe voorkom je dat mensen besmet worden via de omgeving?

Hans in Longart Fransisc huis & V Rotterda

Hoe effectief is UV-C? “UV-C steriliseert luchtstromen en oppervlakten. En deze vorm van UV-straling is niet gevaarlijk voor onze huid. Ik pleit daarom voor meer UV-C lampen in ziekenhuizen, zorginstellingen en zelfs scholen.”

Roxana van Nispen Tuberculosearts GGD West Brabant Geschr Joris Ja

Tot 99,99% effectief

Benieuwd hoe wij uw ruimte gezond maken door middel van UV-C? Maak kennis met onze Q-series award winnende UV-C lucht desinfectie units.

Door zijn bewezen effectiviteit in het afdoden tot wel 99,99% van bacteriën, virussen of schimmels zorgt u voor een veilige en gezonde omgeving binnen uw kantoor, woning of openbare ruimtes. Benieuwd naar de werking en de technologie van UV-C? Neem dan vrijblijvend contact met ons op!

Scan hier om de video te bekijken!

Kijk ook eens op onze website voor ons volledige UV-C aanbod. Toepasbaar voor in de industrie, kantoor ruimtes, openbare ruimtes en MKB.

0412 623 056

www.baaijensuvc.nl - info@baaijensuvc.nl

Hoogwaardige groene desinfectie

Onderhoudsvriendelijk

Plug and play

Uiterst stille werking

Bewezen effectiviteit

Geen gebruik van filters

MEDIAPLANET

Lees meer op www.planethealth. nl 79

In de strijd tegen virussen gaat te weinig aandacht uit naar de rol van slechte luchtkwaliteit in binnenruimten, vindt longarts Hans in ’t Veen.

Geschreven door Joris Janssen

V

irussen zijn echte huismussen. Ze verspreiden zich binnen veel makkelijker dan buiten. Dit doen ze niet alleen via grote druppeltjes – de reden achter de anderhalve meter afstand – en oppervlakken zoals deurklinken, maar ook via kleine, onzichtbare deeltjes die we uitademen tijdens het praten, zingen of schreeuwen. Deze kleine deeltjes waaien buiten makkelijk weg, maar binnen blijven ze een stuk langer ronddwarrelen.

me

Hans in ‘t Veen Longarts Fransiscus Gasthuis & Vlietland Rotterdam

Aerosolen Vanwege deze beruchte aerosolen wil Hans in ’t Veen, longarts aan het Franciscus Gasthuis & Vlietland in Rotterdam, dat er meer aandacht uitgaat naar de luchtkwaliteit in binnenruimten. Zijn boodschap: we moeten de binnenlucht van onze huizen, scholen en verpleeginstellingen beter verversen.

“Nieuwe, schone lucht verdunt een virus, waardoor je minder besmettingskans hebt”, zegt hij.

De oplossing: ramen open. “En dan niet één raam”, verduidelijkt In ’t Veen. “Maar meerdere ramen, zodat je luchtstroming op gang brengt.” Ook luchtverversingssystemen kunnen helpen, zo lang het maar geen zogeheten recirculatiesystemen zijn.

Het probleem daarmee is volgens In ’t Veen dat ze de binnenlucht, met alle eventuele virussen van dien, slechts opzuigen en weer terugblazen. “Daar heb je alleen wat aan als er een goede filter tussen zit. Airco’s hebben die vaak niet, dus dat moet je checken.”

Spekpannenkoeken In de eigen woning is er nog een ander, onverwacht wapen in de strijd tegen

virussen: de afzuigkap. Die kun je in feite ook zien als een luchtreinigingssysteem.

Chronische blootstelling aan kaarslucht, open haarden, maar ook bak- en braadwalmen komt de longen niet ten goede. “Er zijn aanwijzingen dat blootstelling aan slechte luchtkwaliteit de kans groter maakt dat je een infectie oploopt”, zegt In ’t Veen. “Het bakken van bijvoorbeeld een spekpannenkoek geeft heel veel fijnstof af, dus dan is een afzuigkap geen overbodige luxe.” Wil je thuis het risico op virussen zo klein mogelijk maken, zet regelmatig de ramen open.

Daarnaast kan een luchtverversingssysteem helpen, zo lang die is voorzien van een filter, evenals een goede afzuigkap. “En ik wil het bakken van spekpannenkoeken niet verbieden, maar ik zou er niet iedere dag eentje maken”, besluit In ’t Veen met een knipoog.

FOTO : S H U T T ER STO C K

Goede binnenluchtkwaliteit essentieel in strijd tegen virussen

Lees online verder op www.planethealth.nl nl.info@mediaplanet.com