4.4. Transport intermodalny

4.4. Transport intermodalny

Transport intermodalny był dotychczas jedną z najbardziej popieranych form transportu w programach polityki transportowej UE i w narodowych koncepcjach tej polityki. Efekty tego poparcia są wciąż niewielkie. Do 2030 r. oczekuje się poprawy pozycji konkurencyjnej transportu intermodalnego na rynkach dzięki dojrzałym innowacjom oraz postępowi technicznemu i organizacyjnemu. Rynek przewozów intermodalnych w Polsce jest młodym rynkiem, który charakteryzuje się niewielkim, ale stałym rozwojem. Obserwuje się wzrost tego typu przewozów w porównaniu z ogółem przewozów towarów, lecz udział intermodalnej pracy przewozowej w pracy przewozowej ładunków w Polsce wynosi niespełna 5% (największym odsetkiem intermodalności charakteryzuje się obsługa ładunków PHZ przez obcych armatorów morskich – około 14%). Strategicznym celem rozwoju transportu intermodalnego w Polsce jest stworzenie korzystnych warunków technicznych, prawno-organizacyjnych i ekonomicznofinansowych dla dynamicznego rozwoju systemu przewozów intermodalnych tak, aby ich udział w przewozach kolejowych osiągnął w 2020 r. średni poziom krajów Unii Europejskiej z 2000 roku, tj. 1015% w ujęciu tonażowym. Istnieje szereg poważnych barier utrudniających w Polsce rozwój transportu intermodalnego. Należą do nich: • nie odpowiadający wymogom AGTC ( Umowa europejska o głównych międzynarodowych liniach kolejowych transportu kombinowanego i obiektach towarzyszących) stan techniczny polskich linii kolejowych, • niska jakość usług kolejowych, • niekonkurencyjność cenowa transportu intermodalnego w stosunku do transportu drogowego, • brak centrów logistycznych, powodujący rozproszenie potoku ładunków, • brak jednolitego i kompleksowego systemu informacyjnego w lądowych i morsko-lądowych łańcuchach transportu intermodalnego, • brak kompleksowych uregulowań prawnych w zakresie transportu kombinowanego w Polsce. W perspektywie do 2030 r. podstawowym działaniem, wspierającym rozwój transportu intermodalnego będzie intensywna modernizacja kolejowej infrastruktury liniowej i punktowej, wykorzystywanej w systemie tych przewozów (usytuowanej na sieci AGTC). Podstawowe infrastrukturalne warunki rozwoju tych przewozów to: sieć węzłów przeładunkowych (terminali intermodalnych, centrów logistycznych), sieć szlaków kolejowych o podwyższonej skrajni, dostosowanych do nisko zawieszonych składów pociągowych, systemy telematyczne i satelitarne, optymalizujące i sterujące procesami transportowymi, które przyczyniają się do skrócenia czasu dostawy oraz eliminują zagrożenia dla stanu przewożonych ładunków, dobra współpraca przewoźników kolejowych z operatorami transportu kombinowanego, centrami logistycznymi, właścicielami terminali, służbami celnymi, weterynaryjnymi oraz fitosanitarnymi. Istniejące obecnie terminale transportu intermodalnego wymagają modernizacji i rozbudowy. Rozwój transportu kombinowanego w Polsce wymaga zwiększenia liczby terminali i stworzenia regionalnych centrów logistycznych przy wszystkich dużych polskich aglomeracjach miejskich. Istotne jest zapewnienie neutralności terminali i centrów logistycznych oraz możliwości ich wykorzystywania przez wszystkich uczestników rynku.

Przewidywalną lokalizację platform multimodalnych (patrz słownik pojęć – załącznik nr 2) obrazuje poniżej zamieszczona mapa nr 9.

Mapa 9. Przewidywalna lokalizacja platform multimodalnych

Źródło: Departament Polityki Transportowej i Spraw Międzynarodowych, Ministerstwo Infrastruktury –opracowanie własne.

Istotne jest przy tym stworzenie w systemie prawa możliwości obniżenia opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej dla przewoźników realizujących przewozy intermodalne. Dotychczasowa niska konkurencyjność przewozów intermodalnych w stosunku do bezpośrednich przewozów samochodowych nawet na duże odległości, może jednak ulec poprawie, nie tyle przez szukanie formalnych podstaw do udzielania finansowej pomocy publicznej dla tego systemu przewozów, ile przez wdrożenie innowacji i sprawniejszych technologii. Wybór transportu intermodalnego przez klienta zależy w dużym stopniu od ilości dostarczonych