Lees verder op pagina 7
AAGENDAVOL IRBORNEACTIVITEITEN OPPAGINA10&11
AIRBORNE KRANT Pagina 1 DANK AAN VETERANEN! WE DENKEN AAN U. THANK YOU VETERANS! OUR THOUGHTS ARE WITH YOU. DZIĘKUJEMY WAM, WETERANI! MYŚLIMY O WAS. AIRBORNE KRANT HERDENKEN | HISTORIE | INFORMATIE | VERHALEN EDITIE: GEMEENTE LINGEWAARD WANDELTOCHTAIRBORNEDEJUBILEUM:75STE
‘Schiet nou maar op met die toespraak, ik wil weg’, hoort Peter van Drunen de lopers denken wanneer die aan de start staan. Ze zijn klaar om weer te vertrekken. Daarna zie je allemaal vrolijke mensen, allemaal met de traditie van de wandeltocht in het achterhoofd. ‘Dit jaar komen vijf of zes veteranen naar de wandeltocht, van wie de oudste 103 is. En een aantal lopers van het eerste uur, die de tocht voor de vijfenzeventigste keer lopen. Daar kijk ik enorm naar uit’. De Airborne Wandeltocht bestaat dit jaar 75 jaar.
ER OP UIT IN DE AIRBORNE REGION Herdenken, beseffen en beleven van de Slag om Arnhem, dat doen we met elkaar. In deze krant vindt u de Airborne kalender vol herdenkingen, activiteiten, tentoonstellingen en tours voor jong en oud. Op de Airborne Region website vindt u nog meer tips voor een dagje uit in deze regio. Wandel bijvoorbeeld mee met een deskundige ‘battlefield guide’ of fiets langs de vele oorlogsmonumenten. Tips voor leuke activiteiten en de meest actuele informatie over de kalender vindt u op: www.airborne-region.nl.
Lees verder op pagina 7 800 NIEUWE EN GEBRUIKTE REINIGINGSVOERTUIGEN EN SPECIALE BEDRIJFSWAGENS WWW.CLEANMAT.EU Kijk op toegi .nl en ontdek hoe uw idealen kunnen voortleven
|
Luchtlandingen
Hazenkamp 70 • 6836 BA Arnhem •Tel 026-3203355 www.oostendorp-autogroep.nl/suzuki Kom snel langs bij Oostendorp Suzuki Arnhem MAAK KENNIS MET DE NIEUWE SUZUKI DEALER IN REGIO ARNHEM Vol trots heeft Oostendorp Autogroep alle Suzuki activiteiten overgenomen van Citam Arnhem en vanaf nu heten wij u van harte welkom bij Oostendorp Suzuki Arnhem. Oostendorp is een succesvol en betrokken familiebedrijf met aandacht voor haar klanten en medewerkers. Of u nu komt voor onderhoud, aanschaf of gezellig praatje. U bent van harte welkom, de koffie staat klaar!
•
•
• U thuis wat extra hulp kan gebruiken
samenvatting
ondersteuningLiefdevolle die bij u past “Het is hier wonen.fijnIk zit helemaal op mijn plek.“ Wonen in een vertrouwde omgeving, genieten van de dagelijkse dingen en uw leven leiden zoals u dat graag doet. Pleyade biedt liefdevolle ondersteuning en begeleiding wanneer:
Wij staan stil bij Market Garden. Jij toch ook? GLD doc | vanaf 30 augustus Vijf dinsdagen op rij zijn indrukwekkende documentaires te zien over Market Garden, waarin onder andere persoonlijke verhalen van betrokkenen of nabestaanden worden gedeeld. Airborne Wandeltocht | 3 september De Airborne Wandeltocht vindt ieder jaar plaats op de eerste zaterdag van september in Oosterbeek. Wij nemen je mee naar de indrukwekkende finish.
Citam is nu Oostendorp Suzuki Arnhem
• U tijdelijk wat meer ondersteuning nodig heeft
• U op zoek bent naar een nieuw thuis Wij koesteren het contact met u, uw naasten en mantelzorgers. Samen zorgen wij ervoor dat u de regie over uw eigen leven behoudt. Bij Pleyade bepaalt u zelf hoe u wilt leven www.pleyade.nl | 026 - 751 7310 Locaties in Arnhem, Elst, de Liemers en Renkum
Omroep Gelderland staat in de septembermaand in het teken van Operatie Market Garden. Meer weten? Kijk dan op gld.nl/marketgarden.
Bridge to Liberation | 16 september Deze beleving met muziek, special effects, film en dans neemt je mee in waargebeurde persoonlijke verhalen van de Slag om Arnhem. Herdenkingen (live) Herdenking Airborneplein Arnhem | 16 sept Herdenking Ginkelse Heide 17 sept Herdenking Oosterbeek | 18 sept Op zondag 18 september kijk je om 17.15 uur naar een van het herdenkingsweekend. Ginkelse Heide | 17 september We zijn ook weer bij de jaarlijkse luchtlandingen op de Ginkelse Heide, georganiseerd ter nagedachtenis aan de geallieerde luchtlandingen tijdens Operatie Market Garden.
•
EDE NU September is voor Ede een bijzondere maand, de Airborne Ede-maand. Het is de maand waarin we stilstaan bij hen die in 1944 vochten voor onze vrijheid. We herdenken het verleden, we vieren onze vrijheid en staan stil bij hoe waardevol vrede en veiligheid is. Dat doen we met drie herinneringsactiviteiten: de Airborne veteranenavond tijdens de Heideweek, de Airborne Luchtlandingen en Herdenking en het Pegasus Wandelfestival. Daarnaast zijn er talloze activiteiten gericht op de thema’s herdenken, beseffen en beleven.
RENKUM TOEN De eerste zweefvliegtuigen en parachutisten landden in Wolfheze (Renkum) op zondag 17 september 1944. Na de mislukte poging om de brug in Arnhem in handen te krijgen, trokken de Britten zich terug op Hartenstein in Oosterbeek. Nu is het Airborne Museum daar gevestigd. RENKUM NU Dit jaar staat gemeente Renkum opnieuw stil bij de herdenking van Operatie Market Garden met een uitgebreid programma. De Airborne Wandeltocht op 3 september is de eerste grote activiteit in de Airbornemaand in de regio. In september zijn er verschillende momenten van herdenking en kranslegging, zoals bij de Naald in Oosterbeek, de Renkum Airborne dropping van parachutisten, kranslegging in Heelsum en de herdenking op de begraafplaats, maar ook bij activiteiten als de White Ribbon Mile en de taptoe. Door te blijven herdenken houden wij de herinnering levend aan al die mensen die hebben gestreden in oorlogstijd. We geven de kennis door aan jongere generaties, zodat ook zij beseffen dat het nooit vanzelfsprekend is te leven in vrijheid. Lest we forget; opdat we niet en nooit mogen vergeten.
AIRBORNE KRANT Pagina 3
AIRBORNESTICHTINGREGION
De Airborne Krant 2022 verschijnt in de hele Airborne regio (gemeenten Arnhem, Ede, Overbetuwe en Renkum) en aangrenzende gemeenten. Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door de gemeenten Arnhem, Ede, Overbetuwe en Renkum.
COLOFON UITGEVER: MDH Uitgeverij DRUKKER: Janssen Pers LAY OUT: MDH Uitgeverij, Doetinchem
FOTO’S: Airborne Museum at Hartenstein, C6Fotografie, Chiel Eijt, Erfgoed Gelderland, FunckSterrShoots, Gelders Archief, Glider Museum Wolfheze, Rolf Hensel, Alexander Heusschen, W. S. Jacquet, Thijs de Jong, Lisa van Kessel, Laurens Kingma, BillieJo Krul, Oude Kerk Oosterbeek, Rozet erfgoedcentrum, RTV Connect / Arjan Hoefakker, Frank Ruiter, The Pegasus Channel, Vitesse REDACTIE MEDEWERKERS: Lisa van Kessel, Roger Beets, Jory Brentjes, Maarten Grendel, Martine Hemstede, Alexander Heusschen, Hans Kardol, Feike Klomp, Yvette Polman, Jelle Vos, Rosalie Thomassen (hoofdredactie namens Stichting Airborne Region).
OPDRACHTGEVER: Stichting Airborne info@airborne-region.nlRegion
De Airborne gemeenten Arnhem, Ede, Overbetuwe en Renkum werken met honderden partners in deze regio samen om het verhaal van de Slag om Arnhem krachtig uit te dragen en gedurende het hele jaar inwoners en bezoekers van de regio te betrekken bij deze geschiedenis. Vanuit deze intensieve samenwerking is de Airborne Region ontstaan. Dat is niet alleen een titel die we als hele regio trots uitdragen, maar het is ook een platform waarop alle initiatieven samen komen. De Stichting Airborne Region (SAR) bundelt kennis en inspiratie voor elkaar en voor u, via deze Airborne Krant en de website www.airborne-region.nl. Meer weten en partner worden? Mail ons via coordinator@airborne-region.nl.
OVERBETUWE TOEN Op 21 september 1944 landden 1003 parachutisten van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade in en om Driel om deel te nemen aan Operatie Market Garden. OVERBETUWE NU Stichting Driel-Polen organiseert, met steun van de gemeente Overbetuwe, de Polenherdenking in Driel. Op het Polenplein wordt ieder jaar de bijdrage van de Poolse militairen aan deze operatie herdacht. Hun strijd staat ook centraal in het Informatiecentrum ‘De Polen van Driel’, gevestigd aan het Polenplein. Het hele jaar door zijn bezoekers van harte welkom om meer te weten te komen over de brigade, de rol tijdens Operatie Market Garden, de oneervolle behandeling van de Poolse militairen na het mislukken van de operatie en de vriendschapsband die is ontstaan tussen de Drielse bevolking en de Poolse militairen. Sinds 2022 is dit ook te beleven in een wandelroute langs historische locaties in Driel.
ARNHEM NU Ieder jaar staan we in Arnhem op de derde vrijdag in september stil bij de slachtoffers van de Slag om Arnhem en de daaropvolgende evacuatie. Dit doen we tijdens de herdenkingsavond met een herdenkingsbijeenkomst in de Eusebiuskerk, de March over the Bridge, een kranslegging in de Berenkuil en Bridge to Liberation aan de voet van de John Frostbrug. De Slag om Arnhem tekende de geschiedenis van onze stad en wordt tot op de dag van vandaag gevoeld door de huidige generaties
DE AIRBORNE REGION TOEN EN NU Arnhem, Ede, Overbetuwe en Renkum delen een unieke geschiedenis: de Slag om Arnhem die begon op zondag 17 september 1944. Als onderdeel van het gewaagde plan Operatie Market Garden van de Britse veldmaarschalk Montgomery landden ruim 10.000 Britse en Poolse luchtlandingstroepen bij Arnhem om een brug over de Rijn te veroveren. Ondanks alle inzet mislukte de slag en moesten de geallieerde troepen op 26 september de strijd staken. Een snoer van herdenkingsactiviteiten in de maand september herinnert de bezoeker elk jaar weer aan deze verloren slag. Elke gemeente heeft haar eigen verhaal, maar samen vertellen ze de gebeurtenissen in september 1944 en eren ze de moed van de veteranen van toen. Daarmee geven ze de geschiedenis door. Airborne op weg naar vrijheid laat zien dat vrijheid nooit vanzelfsprekend mag zijn.
ARNHEM TOEN De parachutisten probeerden in Arnhem de brug te veroveren onder leiding van luitenant-kolonel John Frost. Door sterke Duitse tegenstand moesten ze na een paar dagen hun poging staken. De Britse troepen trokken zich terug in de perimeter in Oosterbeek.
Arnhemmers. Door te herdenken, kijken we niet alleen terug naar die septemberdagen in 1944, maar zoeken we ook de verbinding met het heden en de toekomst. Opdat we de waarde van vrede, veiligheid en vrijheid nooit vergeten.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, geluidsband, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie doet er alles aan om de juiste informatie te verwerken, maar staat niet in voor onvolkomenheden of wijzigingen.
Foto: Chiel Eijt
EDE TOEN Maandag 18 september landden ruim 2000 parachutisten op de Ginkelse Heide. Ondanks onverwachte Duitse tegenstand lukt het de meeste parachutisten om veilig op de heide te landen.
‘’WIJ ZIJN TROTS OP ONS TEGELHUYS EN TROTS OP UW BADKAMER” Een unieke badkamer! Door ons unieke assortiment sanitair, onze passie voor sanitair en onze aandacht voor de wensen van onze klanten, maken wij het mogelijk. Tegelhuys Arnhem is sinds 2005 een begrip in Arnhem en omstreken, onze klanten vertellen ons dat wij door ons assortiment en onze zorg, net dat beetje meer bieden dan anderen. Wij begrijpen wat u wil en wij maken het met zorg mogelijk.. Een nieuwe badkamer is een behoorlijke ingreep en een flinke investering, die badkamer moet dus perfect zijn. Wij ontmoeten u dan ook graag om uw badkamer wensen te bespreken. Met liefde stellen wij een unieke badkamer samen waar u naar op zoek bent en jaren plezier aan gaat beleven... Daarom zijn wij trots op ons Tegelhuys, en op uw badkamer! Tegelhuys Arnhem BV Tegels & Sanitair Johannes Huddeweg 19 6827 CA Arnhem Tel. OPENINGSTIJDEN:info@tegelhuysarnhem.nl026-3617522Dinsdag t/m vrijdag 08.30 tot 17.30 uur. Zaterdag 09.00 tot 16.00 uur WWW.TEGELHUYSARNHEM.NL 29 klantbeoordelingenGecontroleerdeScore 8.9 Sunshower Deluxe van € 3600,voor € 3195,• Inbouw • Full Body • UV Regendouche set Duero chroom van € 719,voor € 495,-* Thermostatische opbouw Een nieuwe badkamer is een behoorlijke ingreep en een flinke investering,diebadkamermoetdusperfectzijn.Wijontmoeten u dan ook graag om uw badkamer wensen te bespreken. Met liefde stellen wij een unieke badkamer samen waar u naar op zoek bent en jaren plezier aan gaat beleven... Daarom zijn wij trots op ons Tegelhuys, en op uw badkamer! business.”serieuzeaccountancyUiteindelijkonsvoorwaardevindenen“Geheimhoudingintegriteitwijeenvoorvak.is salarisadviseursbelastingadviseursaccountants a Van Voorststraat 15 6851 LT Huissen t 026 - 325 91 19 e info@ottenenkampschreur.nl w ottenenkampschreur.nl Vegetarisch woonzorgcentrum Felixoord biedt beschermd en verzorgd wonen Felixoord is een woonzorgcentrum waar vegetariërs uit heel Nederland naartoe komen om hun oude dag in harmonie met de natuur door te brengen. In de zorgverlening gaat respect voor mensen hand in hand met respect voor milieu en dierenwelzijn. Cultuur en natuur staan centraal. Ommershoflaan 35 6861 CH Oosterbeek (026) 33 40 955 info@felixoord.nl www.felixoord.nl
Patiënten waarderen ons met een 9,2! Maximale vergoeding via zorgverzekering21
AIRBORNE, OP WEG NAAR VRIJHEID
DRIEL In Driel zie je een buitenexpositie over de bijdrage van Polen aan de bevrijding van Nederland. Deze expositie bestaat uit 14 informatiepanelen waarop informatie wordt verstrekt over onder andere de verdeling van Polen tussen Duitsland en de Sovjet-Unie in september 1939 en de ontberingen die de bewoners moesten doorstaan. Maar ook over de achtergrond van de Poolse militairen die als onderdeel van de geallieerde of Duitse legers ver verwijderd van hun eigen land vochten terwijl Polen in brand stond en nog tot 1989 op haar vrijheid moest wachten.
AIRBORNE KRANT Pagina 5 AIRBORNE BUITENEXPOSITIES
EDE De Airborne Luchtlandingen en Herdenking op de Ginkelse Heide in Ede herinneren aan de gebeurtenissen in 1944 tijdens de Tweede Wereldoorlog: Operatie Market Garden. In de expositie Veteranen van Toen en Nu komen persoonlijke verhalen van militairen samen. Zo wordt onder andere het verhaal verteld van brigadegeneraal John Hackett, die tijdens Operatie Market Garden de leiding had over 4th Parachute Brigade en die per parachute landde op de Ginkelse Heide. Daarnaast wordt ook het verhaal van korporaal der eerste klasse Mert Oygur verteld en de missies van zijn 11 Luchtmobiele Brigade vandaag de dag.
RENKUM Renkum Airborne heeft in samenwerking met de gemeente Renkum de WOII fietsroute uitgebreid. Deze route voert langs tal van historische plekken met levensgrote foto’s uit de Tweede Wereldoorlog in Renkum, Oosterbeek en Wolfheze. De foto’s zijn herinneringen aan de start van Operatie Market Garden, die op 17 september 1944 op Dropzone X van start ging.
In Arnhem kun je in Arnhem Boys een unieke serie portretten van veteranen van de Slag om Arnhem bekijken. Deze 28 portretten zijn gefotografeerd door de in New York woonachtige Britse fotograaf Richard Jopson die de portretten heeft gecombineerd met een persoonlijke herinnering van de veteranen aan september 1944. De expositie Arnhem Boys is een unieke bundeling van getuigenissen van ooggetuigen van de Slag om Arnhem.
Off. Dealer Husqvarna, Honda, Kubota, en Toro 088 - 00 28 111 Gratis adviesgesprek ( twv. € , = ) HuidZorg vind u in Bemmel en Elst (GLD). Professionele hulp bij; * Littekens, Oedeem * Laser ontharen * Acne * Couperose www.huidzorg.com
Toch een dag slecht weer? Bezoek dan de foto expositie Airborne, op weg naar vrijheid. In deze expositie zijn de winnaars te zien van de Airborne Region fotowedstrijd. Deze expositie vol met vrijheidsfoto’s is de gehele maand september te zien in de gemeente- en stadshuizen van Arnhem, Overbetuwe en Renkum en het Raadhuis in Ede. Foto: Thijs de Jong AIRBORNE KALENDER Op zoek naar informatie over deze en andere tentoonstellingen? Alle data en locaties van herdenkingen, evenementen, wandelingen en tours én tentoonstellingen vindt u in het hart van deze Airborne krant of op www.airborne-region.nl
In een mooie nazomer zou je ook wel eens willen dat je buiten naar een tentoonstelling kon. In september wordt daar in de vier Airborne gemeenten voor gezorgd. Net als vorig jaar werken de gemeenten Arnhem, Ede, Overbetuwe/Stichting Driel-Polen en Renkum weer samen in het project Airborne Buitenexposities. In elke gemeente is een buitenexposities met een Airborne-thema te bezoeken.ARNHEM
® GIANNI TURBOLOADERFERRARI
Deze actie is geldig t/m 31 oktober 2022 bij AMI Kappers Bemmel, Duiven, Westervoort, en Huissen op vertoon van deze bon. Geldig op een behandeling, niet op producten of i.c.m. andere acties.
Grote
ZWEMDOPJES3 ZWEMMEN3 ZWEMLES3
Voorkom
De telescopische arm reikt hoog en ver (3,10 meter hoogte.) Zeer stabiel , praktisch niet te kantelen.
ALTIJD
MET
De turboloader kniklader van Gianni Ferrari is een combinatie van een shovel en een verreiker. Dankzij het grote aantal werktuigen is de turboloader zeer veelzijdig inzetbaar. Ideaal voor dagelijkse klussen op de boerderij en manege. Ook uitstekend geschikt voor groenaanleg, grondbewerking en terreinonderhoud. Verkrijgbaar in diverse uitvoeringen!
Bel
ONLINE AFSPRAAK MAKEN? AMIKAPPERS.NL/AFSPRAAK-MAKEN 5,00 CADEAU
Altijd 100% zicht op het werk door het lage scharnierpunt van de giek. Lozeman is importeur van Gianni Ferrari. Neem contact met ons op voor een dealer bij u in de buurt. Tel: +31(0)481-37 14 23 Molenstraat 3c 6661 DB Elst T 0481 35 03 68 oorontsteking met alle nare gevolgen door goed zwemdopjesaangemetentegebruiken. snel voor een afspraak. www.deoor-zaak.nl WELKOM, OF ZONDER AFSPRAAK.
AIRBORNE KRANT Pagina 7 DE AIRBORNE WANDELTOCHT
VAN MARSLEIDER PETER VAN DRUNEN
Door Martine Hemstede De Airborne wandeltocht vormt de rode draad in het leven van marsleider Peter van Drunen. Zoals zo’n beetje alle kinderen in Oosterbeek beleefde hij zijn eerste wandeltocht als vijfjarige vanuit de bolderkar. ‘De Airborne Wandeltocht is voor mij thuiskomen’, zegt hij met glinsterende ogen. ‘Ik heb hem sindsdien ongeveer twintig keer gelopen. Toen ik in het bestuur zat, liep ik tussendoor altijd even de tien kilometer. Om te kijken of alles goed ging onderweg, maar vooral voor de sfeer.’ De Airborne Wandeltocht is zoals elke Oosterbeker weet de grootste eendaagse wandeltocht van Europa. In 1947 werd de eerste georganiseerd. Daar kwamen meteen ruim tweeduizend mensen op af. Veel meer dan verwacht. Doel van de tocht is de herinnering aan de Slag om Arnhem levend houden door te wandelen langs punten die tijdens de Slag van belang waren, en geld inzamelen voor de veteranen en hun families. De tocht begint bij het Airborne Museum, het toenmalig hoofdkwartier van de Britse militairen en voert langs de landingsplaats van de Britse parachutisten, door de bossen waar zwaar is gevochten, langs de Airborne begraafplaats, en natuurlijk langs de Rijn, de rivier waar de militairen overheen vluchtten toen de slag een brug te ver bleek. SAAMHORIGHEID Zijn broer en zus kwamen elk jaar terug naar Oosterbeek om samen met hun ouders ‘de Airborne’ te lopen. Onderweg kwamen ze al hun vrienden en vriendinnen van school weer tegen. Heel Oosterbeek loopt mee, met kinderwagens, schoolklassen, een enkeling ongetraind. Het is de unieke combinatie van samen sportief bezig zijn en het actief herdenken van de Slag om Arnhem dat hen bindt. Ouders zorgen al generaties lang dat hun kinderen zich bewust zijn van de verwoesting van oorlog en de kracht van vrede. De saamhorigheid onderweg is enorm. ‘Mensen helpen elkaar een beetje, ze groeten elkaar en wijzen elkaar op het plechtige moment, als de stoet wandelaars langs de Airborne begraafplaats loopt.’ Van Drunen geniet zelf van een hele rits momenten: ‘Dat begint met de vrijwilligersbijeenkomst en de opbouw van de boog over de Utrechtseweg. De sfeer is fantastisch, we hebben allemaal hetzelfde doel: deze erfenis doorgeven aan volgende generaties. En dan de start van de tocht. De mensen van de veertig kilometer zijn echte prestatielopers. Ze staan altijd onrustig aan de start. “Schiet nou maar op met die toespraak, ik wil weg”, hoor je ze denken. Daarna zie je allemaal vrolijke mensen, allemaal met de traditie van de wandeltocht in het achterhoofd. Echt kippenvel krijg ik altijd van de pipes and drums en de aanblik van al die duizenden mensen op de Utrechtseweg. Dit jaar komen vijf of zes veteranen naar de wandeltocht, van wie de oudste 103 is. En een aantal lopers van het eerste uur, die de tocht voor de vijfenzeventigste keer lopen. Daar kijk ik enorm naar uit.’
Het publiek is trouwens behoorlijk veranderd, merkt Van Drunen op. ‘In het begin zag je voornamelijk groepen. Verpleegsters, militairen, drumbands, wandelverenigingen. Allemaal in uniform. De laatste jaren zijn het er nog zo’n honderd. De meeste mensen lopen individueel.’ De eerste jaren heeft fotograaf W.
Vlak na de oorlog moest menig volwassene zijn riem een paar gaatjes strakker doen. Herdenken was vanzelfsprekend in die eerste jaren na de oorlog. Als er straks geen veteranen meer bij kunnen zijn, moet de traditie op een andere manier vormgegeven worden.
Vervolg op pagina 9.
S. Jacquet keurig alle groepen vastgelegd. Je ziet opgeschoten jongetjes in de korte broek van hun veel grotere broer. Touwtje om hun middel en gaan. Jonge meisjes, allemaal met dezelfde staartjes, lopen zo keurig in rijtjes dat je er een liniaal langs kunt leggen. Jolige vrouwen met vlinderbrillen. Iedereen is slank.
folio Administratie- en bedrijfsadviesbureau folioDorpsstraat 99 6681 BM Bemmel Tel. (0481) 46 51 32 www.folio.nu Fruitbedrijf Uijttewaal Bergerdensestraat 27 6681 LK Bemmel Tel : 026 3250984 Verkoop Appels en Peren Geopend Do t/m Vrij. Van 9.00 tot 12.00 en 13.00 tot 18.00 Za. 9.00 tot 16.30 Wij zijn lid van Coöperatie Coforta U.A. De verkoop van onze producten vindt plaats via The Greenery B.V. Fruitbedrijf Uijttewaal Bergerdensestraat 27 6681 LK Bemmel Tel : 026 3250984 Verkoop Appels en Peren Geopend Do t/m Vrij. Van 9.00 tot 12.00 en 13.00 tot 18.00 Za. 9.00 tot 16.30 Wij zijn lid van Coöperatie Coforta U.A. De verkoop van onze Inkoop, verkoop en verhuur van 10, 20 40 ft. zeecontainers Polseweg 11 • Huissen • 026 325 0895 • www.itmmaters.nl Internationaal transport Maters BVitm Nooit te oud voor vakantie! 0318www.allegoedsvakanties.nl-485183JE ZIET MEER MET EEN GELEIDEHOND.GIRO275400 NERGENS TEGEN AAN LOPEN.
Foto: Chiel Eijt. - V - P - Camer - F - Al uw inlijstw - T - Voor al uw fotowerk - Pasfoto’s - Camera’s en ass. - Fotolijsten, ook op maat - Al uw inlijstwerk - Telefoon abonnementenLangestraat 8 • Huissen • t. 026 3259095 • www.fotovaneimeren.nl bezoek ons op facebook facebook.com/fotovaneimen
Wij zijn gespecialiseerd in Oud Hollands snoepgoed, drop, chocolade, suikervrij snoepgoed, bijzonder snoepgoed, kauwgomballen en automaten en relatiegeschenkenmakenopmaat. Van kleine tot grote aantallen, naar wens verpakt. Kijk eens op onze website of bel ons voor meer informatie. Eucalypta.nl, Nijverheidsstraat 5 B, 6851 EJ Huissen, tel. 026-3253288 Vierakkerstraat 30 Huissen Tel. 026 3257001 | www.barlekker.nl Welkom, neem plaats! Onze Bistro Gourmand in het centrum van Huissen laat je ontdekken hoe toegankelijk uitmuntende kwaliteit kan zijn. Voel je thuis en ontdek onze verfrissende smaakcombinaties! Strijk neer in onze binnentuin of boek binnen een tafeltje.
AIRBORNE KRANT Pagina 9
BRIDGE TO LIBERATION SAMEN MET PUBLIEK TERUG AAN DE RIJNKADE
Fotos: W.S. Jacquet
Muziek van Wulf, Laetitia Gerards, Jim Bakkum, Ben Saunders, Phion en Introdans en special effects maken Bridge to Liberation opnieuw tot een experience. Kijkers die Bridge to Liberation liever vanuit huis beleven kunnen op vrijdagavond 16 september kijken naar Omroep Gelderland, via livestream op bridgetoliberation.nl en op de facebookpagina's van gemeente Arnhem en Bridge to Liberation.
Eucalypta.nl
Vervolg van pagina 7
Van Drunen: ‘We zien steeds meer belangstelling van jongeren voor de herdenkingen, maar we moeten wel actief nadenken hoe we jongeren erbij blijven betrekken. We gaan naar scholen, er is een gedichtenwedstrijd en natuurlijk de bloemleggingen. Samen met de andere herinneringstochten in de regio werken we aan plannen voor de toekomst.’
Vrijdag 16 september 2022 beleven we Bridge to Liberation weer samen met tienduizenden aan de voet van de historische John Frostbrug. Winfried Baijens neemt je mee in ontmoetingen met verschillende mensen die de impact van de Slag om Arnhem in de regio vanuit het heden delen. Met de kennis van nu kijken we samen terug naar het verleden om zelf de waarde van vrijheid te kunnen bepalen. Om vooruit te kijken moet je terugkijken. In die spiegel kijken; zien wie je bent. Welke echo’s van de impact van oorlog horen we en hoe kunnen we die een plek geven in ons dagelijks leven, nu en in de toekomst?
BLAREN Van Drunen kwam in 1980 bij de Gemeentepolitie Renkum werken en was, gefeliciteerd Peter, meteen lid van de Politie Sportvereniging Renkum. Het organiseren van de Airborne Wandeltocht zit in het DNA van de vereniging. Toen de leidinggevende van de medische dienst overleed, nam Van Drunen zijn taak over. Alles wat geen blaar was, kwam daar terecht. ‘Echt ernstig is het nooit’, zegt Van Drunen, terwijl hij twee keer op tafel klopt. Toch houdt hij daar altijd rekening mee. ‘Dat is ons werk he?’ zegt de politieman met een knipoog. ‘Je probeert alle problemen voor te zijn, maar met gemiddeld 34.000 wandelaars moet je het onverwachte maar een beetje accepteren.’ Wat Van Drunen het allermooiste moment van de wandeltocht vindt? ‘Ik zou haast zeggen: als hij is afgelopen. Als alles goed is gegaan.’
Pagina 10
16 september 09.30 uur Kranslegging Gelderland-monument bij Airborne Museum Oosterbeek. www.renkum.nl/Bezoekers/Airborne 16 september 12.15 uur Herdenking bombardement op Ede-Zuid 17 september 1944. Parkweg 144, Ede www.platformmhe.nl 16 september 12.30 uur Renkum Airborne 2022. Renkumse Heide, Telefoonweg 1, Renkum www.renkumleeft.nl 16 september 13.30 uur Onthulling monument Glider Pilots. Wolfhezerweg, Wolfheze www.dorpsbelangwolfheze.nl 16 september 15.00 uur Airborne-herdenking Nassauplein, Arnhem-West (Lombok) www.airbornearnhemwest.nl 16 september 18.15 uur Herdenkingsbijeenkomst Eusebius (voor www.arnhem.nlgenodigden) 16 september 18.45 uur March over the Bridge. John Frostbrug, Arnhem www.arnhem.nl 16 september 19.15 uur AirbornepleinKransleggingsceremonie , Arnhem www.arnhem.nl 17 september 11.30 uur Airborne Herdenking Ginkelse Heide, Ede. www.ede.nl/airborne 17 september 14.00 uur Kranslegging RAF Monument Utrechtseweg 232, Oosterbeek www.renkum.nl/Bezoekers/Airborne 17 september 15.00 uur Herdenking Polenplein Driel www.driel-polen.nl 17 september 17.30 uur Herdenking Royal Engineers Monument. Drielse Rijndijk, Arnhem - Driel 17 september 19.00 uur Airborne Herdenking Heelsum 2022 Bennekomseweg / Utrechtseweg, Heelsum www.renkum.nl/Bezoekers/Airborne 18 september 11.00 uur Airborne Memorial Service, Arnhem Oosterbeek War Cemetery. Van Limburg Stirumweg in Oosterbeek www.renkum.nl/Bezoekers/Airborne 18 september, 15.00 uur Herdenking Airbornebank Dorpsplein, www.dorpsbelangwolfheze.nlWolfheze 18 september, 16.17 uur Herdenking Air Despatch Monument. Limburg van Stirumweg, Oosterbeek www.renkum.nl/Bezoekers/Airborne 25 september, 21.00 uur Stille tocht White Ribbon Mile. Oude Kerk, Oosterbeek www.whiteribbonmile.nl Alle vermeldingen zijn onder voorbehoud van wijzigingen en mogelijke restricties. Volg de herdenkingen live De Airborne herdenkingen zijn thuis live te volgen via Omroep Gelderland en RTV Arnhem, via tv of online via hun websites: www.gld.nl/marketgarden
AIRBORNE HERDENKINGEN Een aantal herdenkingen zijn besloten. Meer informatie vindt u op de website van de organisatie. 16 september 09.00 uur Herdenking bij de Naald Oosterbeek Voor veteranen, genodigden, inwoners gemeente Renkum www.renkum.nl/Bezoekers/Airborne
en rtvarnhem.nl. 26 augustus 20.00 uur Airborne Veteranenavond in de www.ede.nl/airborneHeideweek. 1 – 30 september Airborne Filmmaand Pathé Ede & Pathé Arnhem pathe.nl/airborne 3 september 75e Airborne Wandeltocht, Oosterbeek www.airbornewandeltocht.nl 3 september 19.30 uur Singer Songwriter Festival Openluchttheater, Ede www.cultura-ede.nl 5 – 25 september White Ribbon Mile. Start Oude Kerk, Benedendorpsweg 134, Oosterbeek www.whiteribbonmile.nl 9 september Airborne Solex Toertocht - Kasteel Doorwerth www.pegalex.nl 10 september Polentocht Driel, Driel www.polentochtdriel.nl 10 september 16.00 uur Wolfheze Airborne Xperience #WAX. Oranjevereniging Wolfheze, Plein van Mesdagweg Wolfheze. www.dorpsbelangwolfheze.nl 11 – 25 september Dagelijkse openstelling Oude Kerk Oosterbeek. Benedendorpsweg 134, Oosterbeek www.oudekerkoosterbeek.nl 13-18 september Airborne International Youth Conference www.youcee.euYOUCEE 15 september 19.00 uur Filmvoorstelling “Pegasus” Bioscoop Pathé, Ede www.thepegasuschannel.net 16 en 17 september Renkum Airborne Telefoonweg, Renkum www.renkumleeft.nl 16 september 13.30 uur Bridge to the Future Conferentie ‘De Erfenis van Indië’. Musis, Velperbinnensingel 15, Arnhem www.bridgetothefuture.nl 16 september 20.30 uur Bridge to Liberation. Aan de voet John Frostbrug, Arnhem www.bridgetoliberation.nl 17 september 9.00 – 15.30 uur Airborne Luchtlandingen Ginkelse Heide, Ede. www.ede.nl/airborne 17 september 13.30 uur Onthulling kunstwerk ‘Vlucht’. Velperplein ter hoogte van de Apeldoornsestraat, Arnhem www.arnhem.nl AIRBORNE REGIO AGENDA AIRBORNE EVENEMENTEN Voor aan- en verkoop van uw woning Ook voor nieuwbouw op Loovelden-Huissen Al meer dan 60 jaar betrouwbaar verzekeringsadvies! www.hermsenmakelaars.nl Hermsen Garantiemakelaars en Verzekeringen Huissen Vierakkerstraat 19 Tel. 026 325 1159 huissen@hermsenmakelaars.nl 6851 BB Huissen info@hermsenverzekeringen.nl Tegelzetbedrijf Gendt Tel.: 06 131 706 38Tel.: 06 131 706 38 Tegelzetbedrijf
Experience. Airborne Museum at
www.airbornemuseum.nl
23 september 20.00 uur Post War Rock N Roll | The Crazy Rockers + Real Rockers. Astrant, Ede www.astrant-ede.nl 24 september Pegasus Wandelfestival. De Hartenberg, Apeldoornseweg 60, Wekerom www.ede.nl/airborne 24 + 25 september 14.00 uur Rondvaart Slag om Arnhem over de Nederrijn. Vanaf Airborne at the Bridge, Rijnkade 150, Arnhem www.deblauwebever.nl WANDELROUTES Tip! Wandel eens op eigen gelegenheid door het verleden met deze vier Airborne routes: > De Polen in Driel > Perimeterroute Oosterbeek > Dropzone Ede > Oorlog in Arnhem Zie en verschillende winkels, centrum Ede www.ede.nl/airborne 3 september ArtBorne langs route Airborne www.scarabee-art.nlWandeltocht 14 – 18 september Market Garden tentoonstelling, Betuws Oorlogsmuseum. Onze Lieve Vrouwestraat 36, Heteren www.betuwsoorlogsmuseum.nl T/m 30 oktober Glider Museum Wolfheze. Wolfhezerweg 111-113, Wolfheze www.glidermuseum.nl T/m 20 november. ‘Van Links Naar Rechts’. Museum Arnhem, Arnhem T/m 31 december getuigen van de Slag om Arnhem Erfgoedcentrum Rozet, Arnhem T/m 31 december. Airborne Hartenstein T/m 31 december Infomatiecentrum Polen Driel Kerkstraat 27,
www.visitarnhem.com/airborne WANDEL- en FIETSTOURS Wandel of fiets tijdens de Airborne maand mee met een van deze tours. Of kijk op www.airborne-region.nl/er-op-uit voor Airborne gidsen. Diverse data Gilde Arnhem, Slag om Arnhem wandeling. Startpunt, Airborne at the Bridge, Rijnkade 150, Arnhem. www.wandeleninarnhem.nl Diverse data September 44 wandeling. Kasteel Doorwerth www.glk.nl/doorwerth 7 + 14 september 19.00 uur Begeleide Glider Natuurwandeling 6 km Startpunt: Dorpsplein, Wolfheze www.dorpsbelangwolfheze.nl 10 september 12.30 uur Slag om Arnhem stadswandeling + bierproeverij Start: Stationsplein, Arnhem bierwandeltochten.blogspot.com 11 september 13.00 uur Begeleide Glider Natuurwandeling 10 km. Startpunt: Dorpsplein, Wolfheze www.dorpsbelangwolfheze.nl 11, 18 en 25 september Rondleiding Airborne Begraafplaats, Oosterbeek www.airbornemuseum.nl/activiteiten 17 + 24 september Perimeterwandeling met gids. Start Airborne Museum at Hartenstein, Utrechtseweg 232, Oosterbeek www.airbornemuseum.nl/activiteiten 18 + 24 september 11.00 uur, Ontdek sporen van WOII op Veluwezoom Startpunt: Parkeerplaats Herikhuizerveld. Rheden bezoekerscentrum-veluwezoomwww.natuurmonumenten.nl/ 22 oktober 10.00 uur Battlefieldtour Pegasus 1. Verbindelaarsweg 100, Ede. www.platformmhe.nl www.thepegasuschannel.nl& TENTOONSTELLINGEN Buitenexposities in Airborne gemeentes: 1 juli – 31 oktober Polenplein Driel www.driel-polen.nl 1-30 september Ginkelse Heide, Ede www.ede.nl/airborne 1-30 september Eusebiuskerk naar John Frostbrug, Arnhem www.arnhem.nl 1-26 september Gemeente Renkum Startpunt Renkum Overige tentoonstellingen 1-30 september Foto-expositie ‘Airborne, op weg naar vrijheid’. Raadhuis
www.museumarnhem.nl
Stille
Driel informatiecentrum/www.driel-polen.nl/nl/ Alle vermeldingen zijn onder voorbehoud van wijzigingen. Controleer altijd vooraf op de website van de organisatie of de informatie nog actueel is. De meest actuele Airborne kalender vindt u op www.airborne-region.nl Computerproblemen ? Wij lossen uw probleem op ► Computer versnellen en beveiligen ► Draadloos netwerk : overal WiFi in huis ► Printproblemen oplossen ► Email instellen op PC en smartphone ► Expert Apple-computers en tablets ► Verkoop computers-op-maat ► Voor particulieren en bedrijven 06 180 868 14Lange Dreef 1a, 6662 KL Elst tel.: 0481-358989 Steun ons. Word collectant. www.brandwondenstichting.nl /collecteren
AIRBORNE KRANT Pagina 11 17 + 28 september 13.30 uur Rondvaart Remember September 1944 vanaf Wageningen www.deblauwebever.nl 17 september 14.00 uur Race to the Bridge. Telefoonweg Renkum; tussenstop Rijnkade Arnhem; eind Airborne Museum at Hartenstein. www.airbornebattlewheels.nl 17 september, 18.45 uur Airborne-wedstrijd: Vitesse vs FC Volendam. Gelredome, Arnhem www.vitesse.nl 17 september 20.00 uur Herdenkingsconcert Arnhemsche Psalm door Phion. Musis, Velperbuitensingel 15 Arnhem https://www.phion.nl 17 september 20.00 uur Airborne Taptoe. Raadhuisplein, Oosterbeek www.airbornetaptoe.nl 17 september 20.00 uur liederenprogramma ‘Nie wieder Krieg!’. Concertzaal, Rozensteeg 3 Oosterbeek 18 september 9.00 uur Engels-Nederlandse herdenkingsdienst. Oude Kerk, Benedendorpseweg 134 Oosterbeek 18 + 25 september 13.30 uur Verhalen van ooggetuigen, gratis lezing. Airborne at the Bridge, Rijnkade 150, Arnhem www.airbornemuseum.nl/activiteiten 23 september 13.30 uur Rondvaart Slag om Arnhem. Vanaf Oude Kerk Oosterbeek naar Arnhem www.deblauwebever.nl
www.rozet.nl/erfgoed
Welkom bij Zinzia De Lingehof (Bemmel) Oranje Nassau’s Oord (Wageningen) Rumah Kita (Wageningen) De Rijnhof (Renkum) Warm Welkom Bezoek het restaurant in onze verpleeghuizen voor een hapje en drankje Welke verpleeghuiszorg u ook nodig heeft, bij Zinzia sluiten we aan bij wie u bent. Want bij ons kan iedereen zichzelf zijn. Wij geloven in de eigenheid van mensen, los van de zorg. Eigen gewoontes. Eigen bijzonderheden. Eigen dromen. Dat is wat het leven kleur geeft. Meer weten? U kunt altijd vrijblijvend contact opnemen via 088 311 42 00 of zorgbemiddeling@zinzia.nl. Wij geven u graag een vrijblijvende rondleiding! Tegen inleveringvan deze advertentiekunt u zich latenverwennen met een EEN LEVEN KLEUR advies aan huis!
In de Betuwe is er volop ruimte om actief te ontspannen. Trek je wandelschoenen aan of spring op de fiets. De Betuwe is vooral bekend van de fleurige fruitgaarden in de zomer, maar ook in de herfst en winter is het een bezoekje waard. Geniet van de ruige uiterwaarden en kronkelende dijken langs de rivieren. Of bezoek een van de vele bezienswaardigheden zoals kasteel Doornenburg. De Betuwe, een dijk van een landschap, een bezoekje waard! www.bezoekdebetuwe.nl DE BETUWE, EEN DIJK VAN EEN LANDSCHAP Nieuwe Aamsestraat 88A 6662 NK Elst Tel: 0481 Tel:6511Oranjesingel36525275NRNijmegen024-3600923 info@wbvs-advocaten.nl | www.wbvs-advocaten.nl
www.zinzia.nl
MET
VOOR
keuken
AIRBORNE KRANT Pagina 13 IK KOM HERINNERINGENTERUG
AAN DE EVACUATIE
De rillingen lopen Janny over het lijf als ze denkt aan het geschreeuw en gekrijs wat ze hoorde tijdens de eerste nacht van de evacuatie. Ze was pas 8 jaar. “We sliepen tussen de Engelse en Duitse soldaten. Kalm blijven en onze mond houden, dat werd ons opgedragen. Dat was enorm eng.”
“Dit had al veel eerder moeten gebeuren”, zegt Tiny van Binsbergen (86) als we haar vertellen over het project. Voor alle drie de evacués van de Slag om Arnhem voelt het alsof er een last van hun schouders valt dat alle verhalen nu worden opgehaald, maar de wens over te brengen dat dit nooit meer mag gebeuren overheerst. Juist daarom is het nu belangrijk deze verhalen te waarborgen en niet te vergeten.
IK KOM TERUG Met het project IK KOM TERUG worden de herinneringen van evacués uit de Airborne Region 1944-1945 (tijdens en na de Slag om Arnhem) en de impact van het oorlogsverleden verzameld, vastgelegd en gedeeld om de herinneringen op een andere manier invoelbaar te maken en door te geven aan huidige en volgende generaties. Deze inhoudelijke persoonlijke verhalen geven een breed inzicht op de impact van de evacuatie. John, Janny en Tiny doneerden hun verhaal al en hopen hiermee ook andere evacués te bereiken om hun verhaal nu ook te gaan delen.
“Als ik nu naar televisie kijk en ik zie daar een jongetje van 12 jaar lopen, dan denk ik ‘jongen wat moet jij nog een boel meemaken.’” John Visser (90), is evacué van de Slag om Arnhem en deelt zijn verhaal, omdat “wat wij mee hebben gemaakt tijdens Operatie Market Garden nooit meer mag gebeuren.” Hij spoort anderen aan ook hun verhaal te delen.
HERINNERINGEN AAN DE EVACUATIE
Ook de toen 7-jarige Tiny moest evacueren. Na een hele lange reis van plek naar plek kwam ze in Hengelo (Gelderland) terecht. Samen met twee andere gezinnen verbleef zij bij een klompenmaker. Er was bijna niks, toch werd er iedere avond voor een activiteit gezorgd: “Gezoem vulde de loods iedere avond, er was geen verlichting maar daar wist mijn vader wel iets op. Hij zette de fiets op de kop en om de beurten draaiden we aan het wiel. Zo hadden we een lampje door de dynamo.”
John raakt nog steeds zichtbaar geëmotioneerd als hij vertelt over zijn herinneringen. “De jaren na de evacuatie dacht ik ‘we hebben het gehad’. Zodra ik erover sprak werd er gezegd ‘jongen wat weet jij er nou toch van, bemoei je je met je eigen.’ “Natuurlijk weet ik er wat van, als 12-jarig jongetje heb ik het meegemaakt en kennelijk opgeslagen. Dit loopt als rode draad door mijn leven.” ’s Nachts schrikt hij nog regelmatig wakker met flashbacks naar de beelden en gebeurtenissen die hem voor het leven hebben getekend. De volledige herinneringen aan de evacuatie van John, Tiny en Janny kun je lezen op www.airbornemuseum.nl/ikkomterug
GEEF DE HERINNERING DOOR Bent u of uw familie in september 1944 ook geëvacueerd geweest? Geef de herinnering door. Laat uw gegevens met wat korte informatie over uw evacuatieverhaal achter op: www.airbornemuseum.nl/ikkomterug. We nemen binnen drie weken contact op. Cadeau artikelen en woonaccessoires ook verkoop en verhuur van Feest en verkleedkleding Tel:info@abckoopjes.nl0647327530 www.abckoopjes.nl www.regio-it.nl fi ti ft zorg!Uw auto, Onderhoud bestelauto’s/campers Reparatie alle merken • Airco Service Station APK Keuringstation • Schade herstel • Uitlijn Service Huigensstraat 6 • 6691 EL Gendt • 0481 - 424225 www.autobedrijf-mulders.nl Huigensstraat 6 • 6691 EL Gendt • 0481 - 424225 www.autobedrijf-mulders.nl
Tiny van Binsbergen, John Visser en Janny Harmsen (vlnr).
Jarenlang wordt er weinig gepraat over de impact van het oorlogsverleden, het leven ging gewoon door. Maar nu de evacués ouder zijn, er steeds meer van hen zijn overleden en de oorlog in Oekraïne voortduurt, komt het allemaal weer terug. “Het staat op mijn netvlies, ook al was ik maar 8 jaar.”
Janny Harmsen (86), vertelt in het project IK KOM TERUG over de angstaanjagende en uitputtende maanden van de evacuatie. “Het is alsof het gisteren is gebeurd.”
De nieuwste specialist in Huissen die zorgt voor ogen en oren is Jansen Horen & Zien. Van zus Chantal en broer Raymond. Zij is opticien/contactlensspecialist en hij audicien/opticien. Beiden zijn zeer ervaren, gediplomeerd en kundig. Ze onderscheiden zich verder met onder meer (kosteloze) service aan huis! IN HUISSEN
Jansen Horen & Zien is oktober vorig jaar geopend in het centrum van het gezellige stadje Huissen. Aan de Vierakkerstraat, naast Huisman Sport. Chantal deed al een schat aan ervaring op bij het gerenommeerde Berendsen Optiek in Huissen. ,,Ik vond het tijd om op eigen benen te staan en ik ben blij dat ik die stap gemaakt heb.’’ Daarbij geholpen door broer Raymond. Al bijna negen jaar lang dé man achter Jansen Horen & Zien in Zutphen. Het ondernemen én het vak zit beiden in het bloed, want hun ouders waren opticiens van naam en faam. ,,We zijn in een optiekwinkel geboren’, aldus Raymond. Samen beschikken ze over alle diploma’s als opticien en contactlensspecialist en audicien. Kosteloze services Jansen Horen & Zien Huissen is een instant hit gebleken en dat heeft al gezorgd voor een uitgebreid klantenbestand. Mede omdat ze tijdens de lockdown open bleven. ,,Wij hebben een cruciaal beroep en helpen graag, juist in deze nare periode’’, legt Chantal uit. Die een reeks services van haar onderneming aanhaalt, ook nog eens volledig kosteloos! ,,Oogmetingen, controle van je huidige lenzen, bijstellen van je huidige bril. Ook het proberen van de meest recente contactlenzen is gratis.’’ Raymond, over zijn specialisme ‘(h)oren’: ,,Controle van bestaande hoortoestellen, het optimaal inregelen ervan en het proberen van de nieuwste hoortechnieken. Alles is kosteloos bij ons.’’ Levenslange service Bovendien is Jansen Horen & Zien leverancier van alle zorgverzekeraars. ,,Wij verzorgen uw declaratie bij de zorgverzekeraar en staan garant voor levenslange service.’’ Helemaal nieuw is de service aan huis. ,, We komen op afspraak naar u toe! Uiteraard houden we dan alle geldende regels in acht, net als in onze zaak.’’ Daarvan zijn de openingstijden: dinsdag tot en met donderdag van 9.30 tot 18.00 uur, vrijdag tot 20.00 uur en zaterdag tot 17.00 uur. Chantal: ,,Vergeet niet: uw ogen en uw oren laten u genieten van het leven. Dus graag tot horens en/of ziens!’’
NIEUW
Vierakkerstraat 18a 6851 BE Huissen Tel: 026-2148234 E-mail: huissen@jansenhorenenzien.nl
AIRBORNE KRANT Pagina 15
Alec Hall op de Arnhem Oosterbeek War Cemetery
"OOSTERBEEK HAS BEEN MY LIFE" Door Alexander Heusschen Plukjes mensen hebben zich verzameld rond de Airborne-begraafplaats in Oosterbeek. De meesten in functie, op te maken uit de Taxi Charity-pashouders. Andere belangstellenden, voorzien van camera's en met verwijzingen naar militaire eenheden op hun kleding, blijven meer op de achtergrond. Iedereen is in afwachting van 25 broze (bijna) honderdjarige Tweede Wereldoorlog-veteranen en vier Chelsea Pensioners die die ochtend per boot uit Engeland zijn vertrokken naar Gelderland. Eén van de mannen, Raymond Whitwell (103), is de rest vóór: "Hé, dat moet Ray zijn!", klinkt het. De blikken gaan omhoog naar een zweefvliegtuig boven de bomen. Tien minuten later arriveren de Londense taxi's. De blauwe zwaailichten van de politiebegeleiding en vlaggetjes geven de stoet iets presidentieels. Op diverse achterbanken zijn in baret gestoken heren Zodraweggedoezeld.AlecHall (100) met wat hulp uit zijn taxi is gestapt strooit hij met zinnetjes: "I was here 80 years ago", zegt hij tegen niemand in het bijzonder. Hall, tijdens de Slag om Arnhem medic ('hospik') bij de 181 Airlanding Field Ambulance, lijkt blij weer in Nederland te zijn. Hij had, net als een handjevol andere Arnhem-veteranen, veel eerder willen komen, maar de coronapandemie verhinderde dit. Een videoboodschap in september 2021 vulde de leemte op: "Ik zou in Nederland willen zijn, bij jullie, mijn Hallvrienden".geniet deze dag zichtbaar van alle aandacht en poseert geduldig voor iedereen die een lens op hem richt. "Dad loves to have his picture taken", voegt z'n dochter toe. "We are grateful for everything you did", krijgt hij mee van een dame uit het publiek. Hall lijkt het niet te horen. "I'll be a hundred in three weeks' time", gaat hij door. Zijn dochter vertelt ondertussen over de novelle van John Steinbeck die haar vader las tijdens de gliderovertocht in september 1944, om te voorkomen dat hij luchtziek zou worden. Het boek, 'Of mice and men', heeft hij nog steeds. Eenmaal op het gras van de begraafplaats gaat Hall op zoek naar de graven van gesneuvelde kameraden. "This is a medical grave, so that would have been one of ours", zegt hij. Na een rondje langs andere 'medische graven' gaat Hall op één van de gereedstaande stoeltjes zitten. Een aantal oude mannen wordt dik ingepakt tegen de frisse wind, terwijl Hall een kort interview geeft voor een tv-zender. Wanneer de opnameapparatuur is ingepakt en Hall de interviewer heeft bedankt, krijgt hij een jas om de schouders. Een andere veteraan komt vragen of 'Alex' misschien een "drop of brandy" uit zijn heupfles wil. Hall weigert. "What, a medic not having a drink?!", is de reactie. Op de achtergrond verklaart iemand van de begeleiding luid de bar voor geopend. Een grappige conversatie tussen de brandydrinker en Hall volgt. "Did you jump in?", vraagt de één. "Rudesheim, is that the village near here?", zegt de ander op zijn beurt. "I think it's Rudenstein", weet zijn gesprekspartner. Ze laten het maar zo. Hall kijkt in de verte en vertelt dan over de drie noodhospitalen waar hij tijdens de gevechten werkte: "On the crossroads. One, two, three", wijst hij denkbeeldig aan. "All of them hotels. By Friday we had two or three hundred badly wounded. The Germans came in the night and took the medical staff away. A Dutch nurse looked after them after we had left." Hall zwijgt even en besluit dan: "Oosterbeek has been my life".
Hall met familieleden bij een Field Ambulance-graf Hall (L) in gesprek met veteraan John Gillett. Als op-en-top Arnhems bedrijf verbinden we ons al jaren aan de Airborne Freedom Run. Een evenement dat jong en oud in beweging brengt. In ons vak draait het om vooruitkijken, om innoveren. Dat lukt pas goed als je ook oog hebt voor hoe het was. Zoals de Airborne Freedom Run het historisch perspectief centraal zet bij een hardloopevenement van nu. draait het innoveren. uitWebbureauArnhem infocaster.net
Sta op met Gemak in Duiven: Al jaren een begrip in de regio Waarom kopen bij Sta op met Gemak? eerlijke, transparante, vriendelijke werkwijze ruime keuze in kleur, materiaal & breedte gratis bezorging in Duiven e.o. vakkundige en snelle service door vaste kosten (huisvesting, transport, personeelsbezetting) laag te houden en scherpe inkoop kunnen we onze stoelen voor een lage prijs aanbieden De winkel is slechts geopend na het maken van telefonischeeenafspraak. Betaalbare en goed onderhouden tweedehands sta-op-stoelen met garantie Graag tot ziens bij STA OP MET GEMAK (op industriegebied ‘t Holland vlakbij centraal Station T:info@staopmetgemak.nlwww.staopmetgemak.nlDuiven)06-51821098
Help met uw organisatie mee armoede in Nederland te bestrijden!
WWW.HULPBIJARMOEDE.NL
AIRBORNE KRANT Pagina 17
Nadat de Britse troepen in de nacht van 25 op 26 september over de Rijn waren teruggetrokken, lag Oosterbeek er treurig bij. Grote delen van het dorp waren verwoest en gesneuvelde militairen lagen in huizen, op straat of in geïmproviseerde veldgraven. Pas na de oorlog vonden deze mannen hun laatste rustplaats op de Arnhem Oosterbeek War Cemetery, beter bekend als de Airborne Begraafplaats. Na negen dagen aan felle strijd hadden de Britse en Poolse troepen bij Oosterbeek vele slachtoffers te betreuren. Gesneuvelde militairen werden tijdens de strijd vaak snel door hun kameraden begraven op de plek waar ze gestorven waren. Door aanhoudende gevechten was dit echter niet altijd mogelijk. Soms lagen de slachtoffers in een gebied dat te gevaarlijk was en konden ze simpelweg niet worden bereikt. Daarnaast had het begraven van slachtoffers tijdens de strijd en vlak daarna niet altijd de hoogste Ditprioriteit.betekende dat er in de periode na de slag nog veel lichamen op straat lagen. Het Nederlandse Rode Kruis hield zich bezig met het begraven van deze slachtoffers, maar ook de Nederlandse bevolking hielp mee. Verzetskrant Slaet op den Trommele deed een dringend beroep op de Nederlandse bevolking: “Voor deze taak willen wij een dringend beroep doen op onze landgenoten. Vervult de plicht, welke de verwanten zo graag zouden volbrengen. Het is moeilijk, maar het moet.” Burgers werden gevraagd persoonlijke bezittingen te verzamelen, de gegevens van het identiteitsplaatje op te schrijven en de plek waar de persoon lag nauwkeurig vast te leggen. Het pakketje moest vervolgens aan een officiële Nederlandse Rode Kruisinstantie worden overhandigd. Duitse soldaten moesten op dezelfde manier worden begraven, want, zo stelde de krant: “Ook zij hebben vrouwen en moeders.” Op de veldgraven werd een kruis gezet, met daarop de naam van het slachtoffer, voor zover die bekend was.
6691WilhelminastraatXJGendt|Tel. info@haarstudiosimone.nl0481-422218
VIDEO'S MET VERHALEN IN INFORMATIECENTRUM DRIEL Sinds 2014 verwelkomt het informatiecentrum 'De Polen van Driel' dagelijks bezoekers. In het lustrumjaar 2019 waren het er zo'n 10.000 in totaal. Als aanvulling op de permanente expositie over de inzet van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade zijn begin mei twee videoschermen in gebruik genomen.
BELEVEN VAN VERHALEN
Herdenking op de Airborne Begraafplaats op 25 september 1945. Generaal Urquhart (middenvoor) en zijn mannen salueren de militairen die gesneuveld zijn tijdens de Slag om Arnhem.
Het beseffen, beleven en waarom we herdenken heeft hiermee een extra dimensie gekregen in het informatiecentrum ‘De Polen van Driel’ Het Informatiecentrum ‘De Polen van Driel’ is te vinden in de Rooms-katholieke kerk tegenover het monument op het Polenplein in Driel. Het is dagelijks te bezoeken van 9 tot 17 uur.
Wilhelminastr
WWW.HULPBIJARMOEDE.NL
Op 25 september 1945 vond hier, nog voordat de begraafplaats volledig af was, de eerste herdenkingsdienst voor de Britse
Foto: Thijs de Jong EEN LAATSTE RUSTPLAATS
Na de oorlog werden deze veldgraven door de The British Graves Registration Unit opgeruimd. De lichamen werden opgegraven, geïdentificeerd en opnieuw begraven op de Airborne Begraafplaats.
Mevrouw Gerritsen-Martens (13 in 1944) bekijkt met haar schoondochter haar eigen interview.
Het plaatsen van de videoschermen was slechts één van de vier projecten die informatiecentrum ‘De Polen van Driel’ uitgevoerd heeft in de afgelopen jaren. Zo is er ook gewerkt aan een buitententoonstelling over de rol van Poolse militairen tijdens de bevrijding, is een origineel glas-in-loodraam gerestaureerd dat geschonken was door de Poolse Brigade in 1947 en is er een informatieve wandeling ontwikkeld. De videoschermen geven bezoekers de kans om dichter bij het verleden te komen. Op de videoschermen kunnen bezoekers namelijk interviews bekijken met veteranen van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade en inwoners van Driel die midden in de gevechten van 1944 terecht kwamen. Deze nieuwe beleving werd officieel geopend door Wethouder Wijnte Hol van de gemeente Overbetuwe en Piotr Samerek van de Poolse ambassade door de startschakelaar van het eerste scherm in te drukken. NO BABIES Onder de aanwezigen waren ook mevrouw Braakman (92) en mevrouw Gerritsen-Martens (93). Zij zijn twee van de geïnterviewde Drielenaren en vertellen in de video over hun ervaringen tijdens de gevechtshandelingen in Driel in 1944. In het interview vertelt mevrouw Joke Gerritsen-Martens hoe haar vader de vraag kreeg om de Polen de weg te wijzen naar het veer. Dit wilde hij alleen doen als de toen 13-jarige Joke meeging. De Polen protesteerden: “No babies”. Ook bijna 80 jaar na de oorlog is mevrouw Gerritsen-Martens daar nog verbolgen over. Zij was toch geen baby? Dat het gevaarlijk was wordt duidelijk uit het interview van mevrouw Braakman als zij vertelt over de dood van haar zus door beschietingen.
Mogen wij ons even voorstellen: Wij zitten met onze winkel in het mooie sieradenhetbestaandeas-verwerkingwordenpersoonlijkeofErherinneringssieradenverzorgen.ontwerpendankbaarenenBemmel.Meteenenthousiastteamverkopenmakenweelkedagweermooiesieradenhorloges.Watonswerkontzettendmaaktzijndespecialeopdrachten/diewevooronzeklantenmogenMeerinhetbijzondergevenonsveelvoldoening.zijnvelemogelijkhedenomeenbestaandnieuwsieraadaantepassenaanuwwensen.Waaraangedachtkanzijntoepassingenzoalsvingerafdruk,ensamenvoegenvansieraden.Ookbentubijonsaanjuisteadresvoormooieenbetaalbareingoudenzilver,maarooktitanium.
Luchtlandingen Ginkelse Heide 17 september We zijn ook weer bij de jaarlijkse luchtlandingen op de Ginkelse Heide, georganiseerd ter nage dachtenis aan de geallieerde luchtlandingen tijdens Operatie Market Garden.
Royale bonussen Onze Salestijgers hebben jaarsalarissen tot wel € 80.000,bruto per jaar. SALESparadise.nl
De Laat Juweliers Dorpsstraat 48 6681BN Bemmel Tel. Nr: 0481-454668 Email: info@delaatjuweliers.nl Facebook: De Laat Juweliers Wij staan stil bij Market Garden Jij toch ook?
• Herdenking Airborneplein Arnhem 16 sept • Herdenking Ginkelse Heide | 17 sept
• Herdenking Oosterbeek | 18 sept
Knuffelhormoon aanmaken? Bij een liefdevolle aanraking maakt ons brein oxytocine aan, het knuffel- of gelukshormoon. Dit verhoogt je weerstand, werkt tegen depressies en heeft nog veel meer voordelen.
Kortom, het is zeker de moeite waard om eens bij ons binnen te lopen. “Vier het leven, wij maken het speciaal!”
Samen met ontwikkelingspsycholoog Steven Pont en kinderpsycholoog Tischa Neve, bundelden we adviezen om het knuffelhormoon weer terug te brengen in jouw dagelijkse leven. Een hand geven, een high five, een troostende knuffel. Vorig jaar waren dit nog dagelijkse vormen van contact.
* verlaagt stress * versterkt je weerstand * maakt je socialer leprastichting.nl/aanraken
Op zondag 18 september kijk je om 17.15 uur naar een samenvatting van het herdenkings weekend.
Jij wgoudbentaard!
Herdenkingen (live)
Vijf dinsdagen op rij zijn documentaires te zien over Market Garden, waarin persoonlijke verhalen van betrokkenen of nabestaanden worden gedeeld. Airborne Wandeltocht | 3 september De Airborne Wandeltocht vindt ieder jaar plaats op de eerste zaterdag van september in Oosterbeek. Wij nemen je mee naar de finish. Bridge to Liberation | 16 september Deze beleving met muziek, special effects, film en dans neemt je mee in persoonlijke verhalen van de Slag om Arnhem.
Omroep Gelderland staat in september in het teken van Operatie Market Garden. Dit is er allemaal te zien. Kijk voor alle uitzendtijden op GLDgld.nl/marketgardendoc|vanaf30augustus
Deze krant staat vol met activiteiten in de Airborne maand. Maar wat zijn eigenlijk de indrukwekkendste en gaafste dingen om te doen? Thijmen, Levi en Thom wonen in de Airborne regio en vinden het alle drie belangrijk om te blijven herdenken in september. Waar kun je dat het beste doen? Thijmen (11) is de kinderburgemeester van de gemeente Overbetuwe. Hij helpt dit jaar voor het eerst mee aan de Polenherdenking in Driel. “Ik vind het een hele eer om erbij te kunnen zijn en wat te mogen doen bij deze bijzondere herdenking. Mijn overgrootmoeder Grada Philipsen ging jarenlang trouw naar de herdenking. Zij stond bekend als het ‘appelvrouwtje’. Dat maakt het extra bijzonder voor mij,” zegt Thijmen. Zijn grootste tip? Bezoek het informatiecentrum ‘De Polen van Driel’ en loop de ‘Polen van Driel’ wandeling! Levi (11) is de kinderburgemeester van de gemeente Ede. Al voordat hij kinderburgemeester werd, was hij geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog en nu vindt hij het gaaf om zelf aan activiteiten mee te mogen doen. “Ik ga altijd naar de droppings op de Ginkelse Heide. Na afloop vind ik het heel leuk om naar de parachutisten toe te gaan. Soms krijg je dan een mooie badge of mag je met ze op de foto,” vertelt Levi. Zijn grootste tip? Ga kijken naar de droppings op de Ginkelse Heide of bezoek het Airborne Museum!
AIRBORNE KRANT Pagina 19 AIRBORNE JUNIOR!
De Airborne maand zit altijd vol activiteiten waarbij je leert over de geschiedenis van de Slag om Arnhem en de verhalen van mensen toen en nu. Misschien ben je met je klas al wel bij het Airborne Museum geweest, leg je dit jaar bloemen op de Airborne Begraafplaats of werk je in het Airborne Doeboek aan het verhaal van Jammy. Net als jij zijn ook veel andere kinderen bezig met Airborne activiteiten, daarom is deze pagina voor jou!
Thom (12) is de kinderburgemeester van de gemeente Renkum. Hij is al eens eerder bij de herdenking op de Airborne Begraafplaats geweest. “Je wordt er niet superblij van in je hoofd dat er veel mensen dood zijn gegaan” zegt Thom, “maar het is belangrijk om te doen, omdat wij nu in vrede en vrijheid kunnen leven.” Zijn grootste tip? Ga naar het Airborne Museum of loop de stille tocht van de White Ribbon Mile!
DOOLHOF Help jij de parachutist om de brug te vinden? Oplossing WIJZENKINDERBURGEMEESTERSJEDEWEG!
JUNIOR
Thijmen, Levi en Thom (vlnr). Foto Thom: RTV Connect / Arjan Hoefakker LOPEN MET HET 10E BATALJON IN MIJN HOOFD Door Jelle Vos ‘Mam, mag ik ook naar de begraafplaats om te denken aan de dode soldaten?’ Toen was ik vier jaar, iets te jong nog om de wandeltocht mee te lopen of bij de herdenkingsdienst aanwezig te zijn. Mijn naam is Jelle, ik ben inmiddels 13 jaar en loop sinds mijn vijfde de Airborne wandeltocht. Ook ben ik 4 keer bloemenkind geweest. Meedoen aan de Airborne wandeltocht is voor mij heel belangrijk. De geschiedenis van de Slag om Arnhem raakt mij erg en ik raak meer en meer betrokken bij de herdenkingen hieraan. Sinds 2017 ben ik lid van Friends of the Tenth, een Britse stichting die is opgericht ter nagedachtenis aan het 10e Bataljon dat op 18 september 1944 met 582 parachutisten werden gedropt op de Ginkelse Heide. Slechts 39 mannen keerden terug naar Engeland. Ik probeer zoveel mogelijk te doen om deze stichting te helpen door middel van het verzorgen van de graven van soldaten van dit bataljon en geld ophalen om de stichting te steunen. Mijn mooiste herdenkingservaringen tot nu toe: twee keer meedoen aan een tv-documentaire, meewerken aan een tentoonstelling in het Airborne Museum over dit onderwerp en in 2019 afreizen naar Engeland om te spreken tijdens de onthulling van een monument voor dit bataljon. Dit jaar start ik iets later met wandelen op 3 september, omdat ik eerst aanwezig mag zijn bij het afnemen van het defilé. Een grote eer! Ik blijf de Airborne lopen, ieder jaar weer. Met dat hele speciale bataljon vol helden in mijn hoofd. Jelle Vos (links) met rode baret tijdens de Airborne Wandeltocht.
WOORDZOEKER Zoek alle woorden en vind de oplossing!
Bij aankoop van een Caruzzo fauteuil krijgt u een poef cadeau! Caruzzo Actie! Pascalweg 4, Elst • T 0481 350 850 • www.hoefsloot.nl Uw specialist in AGF, verse salades, noten, zuidvruchten, fruitmanden en bedrijfsfruit. FruitCompany Huissen, winkelcentrum de Zilverkamp, brink 10, tel. 026-3031522, fruitcompanyhuissen@gmail.com www.fruitcompany.nl /fruitcompagniehuissen
