LAB kort nieuws

Snelle ID-lijn NFI

Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) gaat als eerste ter wereld automatisch DNA-sporen analyseren en vergelijken met andere profielen. Was het voorheen vooral grotendeels handmatig werk, vanaf nu gaan computers ermee aan de slag met speciale software. Het resultaat van het NFI is binnen drie dagen bij de opsporingsdienst.

De nieuwe ‘Snelle ID-lijn’ bij het Nederlands Via de nieuwe ‘Snelle ID-lijn’ zijn binnen Forensisch Instituut (NFI) (foto: NFI). het onderzoeksproces al na drie uur tot enkele dagen resultaten terug te koppelen, afhankelijk van de complexiteit van het onderzoek. Politie en het OM in Rotterdam werken mee aan de pilot. Of zij de snelheid kunnen bijbenen moet het komende half jaar duidelijk worden. Overigens blijven deskundigen nodig voor het interpreteren van de meest ingewikkelde sporen, waarvoor nu meer tijd vrijkomt. Dr. Alex van Belkum, Chief Scientific Officer bij BaseClear (foto: BaseClear).

Positieve eindbalans MEDICA en COMPAMED

MEDICA en COMPAMED melden dat ze na vier on-site hybride beursdagen (zowel live als virtueel) een relatief positief resultaat kunnen noteren. Te zien waren een groot aantal noviteiten en een thematisch veelzijdig vakprogramma, aangevuld met een digitaal aanbod. De organisatie kreeg van beursbezoekers de indruk dat de stemming positief en optimistisch was en dat de verwachtingen overtroffen waren. De balans opmakend waren er 46.000 vakbezoekers, waarvan driekwart van buiten Duitsland. Vooralsnog gaan zowel de volgende MEDICA als COMPAMED plaatsvinden in Düsseldorf van 14 tot en met 17 november 2022.

Aanstelling bij Baseclear

Alex van Belkum heeft sinds begin december de leiding over de wetenschaps- en innovatietak van BaseClear. Van Belkum is moleculair microbioloog met ervaring in moleculaire en cultuurgebaseerde diagnostiek, testen van antimicrobiële resistentie en klinische microbiologie. Hij heeft jaren werkervaring in zowel de industrie als de academische wereld en heeft meer dan tien jaar voor bioMérieux gewerkt. Daarvoor was hij staflid van het Instituut voor Klinische Microbiologie en Antimicrobiële Therapie, Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij heeft een dubbel PhD in zowel biochemie als moleculaire microbiologie en is voormalig hoogleraar Moleculaire Microbiologie aan het Erasmus Universitair Medisch Centrum.

IKA heeft de magic PLANT ontwikkeld, een modulaire installatie voor procesonderzoek op labschaal die het hele opschalingsproces van lab naar fabriek en terug soepeler maakt. (Foto: FOODnote)

Modulaire installatie voor procesonderzoek op labschaal Eén technologie voor opschalen en afschalen in R&D

Proefinstallaties voor R&D moeten exact op elkaar afgestemd zijn om stap voor stap reproduceerbaar op te kunnen schalen van labomgeving naar proefinstallatie en proeffabriek. Apparatuur die speciaal is ontwikkeld voor op- en afschalen voorkomt gehannes, tijdsverlies en mislukkingen door gebrek aan reproduceerbaarheid.

Redactie en fotografie : Vincent Hentzepeter

Probleem bij opschaling is vaak dat wat in het lab werkt, niet haalbaar blijkt op grotere schaal, omdat de apparatuur bijvoorbeeld afwijkt per processtap. Dit nog los van de problematiek die bij opschalen altijd optreedt: in grootschalige processen kunnen andere chemische, fysische en/of microbiologische parameters optreden. Wat in een litervat nog een mooie gel wordt, blijkt in een installatie van 500 liter ineens vol klonten, omdat het bij zulke hoeveelheden lastig blijkt een emulsie te maken van de ingrediënten. Op nog grotere schaal is de mislukking dan natuurlijk compleet. Tijd voor reproduceerbare R&D.

Reproduceerbare resultaten

IKA heeft daarom de magic PLANT ontwikkeld, een modulaire installatie voor procesonderzoek op labschaal in de cosmeticasector, farma en food. Hij is ontworpen voor chargegewijs mengen en in emulsie brengen van nauwelijks visceuze massa tot massa’s die nauwelijks nog vloeien willen. Applicatievoorbeelden zijn experimenten met stroperige stoffen als xanthaan, guargom, pectine en Arabische gom, maar er is veel meer mogelijk. Zo is hij modelafhankelijk onder meer inzetbaar voor poeders waaraan vloeistof wordt toegevoegd, voor slurry-onderzoek, maar ook voor bijvoorbeeld receptuurontwikkeling van mayonaise of het bestuderen van de druppeltjesverdeling van olie in water.

Het toestel kan van 0,5 tot 2 liter verwerken, afhankelijk van het type (basic, inline, powder). Bovendien is er met één technologie volgens het scale up- en down-principe van lab naar proces en weer terug te gaan. En niet onbelangrijk in het traject van lab naar fabriekstesten: het toestel kan eenvoudig geïntegreerd worden met andere IKA apparatuur, zoals magic LAB. Dat is op zijn beurt weer uit te breiden tot Micro-Plant voor grotere volumina. De op elkaar aansluitende apparatuur, zowel in technische onderdelen als qua programmatuur, verhoogt de reproduceerbaarheid.

Nieuwe cleanroom Kropman Contamination Control

Kropman Contamination Control in Lijnden heeft een nieuwe cleanroom met eigen kalibratielaboratorium. Het lab is bedoeld voor het kalibreren van sensoren en andere meetapparatuur, maar ook geschikt als showroom en ruimte voor theorie- en praktijktrainingen. In de cleanroom zijn ook trainingen te volgen, bijvoorbeeld in het kader van de nieuwe VCCNRL8-richtlijn of voor het vervangen van hepafilters in een safechange-HEPAfilterhousing. Het project is met hulp van en groot aantal sponsoren tot stand gekomen.

Een impressie van de nieuw opgeleverde cleanroom (foto: Kropman Contamination Control).

Een luchtbehandelingskast (foto: Kropman Contamination Control).

Comeback Cleanzone in 2022

Op 23 en 24 november 2022 vindt het tweejaarlijks evenement Cleanzone in Frankfurt am Main plaats. Vanwege de coronapandemie was de beurs in 2020 en 2021 afgelast, hoewel Impressie van Cleanzone 2019 (foto: Messe Frankfurt / Petra Welzel). de interesse volgens de beursorganisatie juist vanwege deze omstandigheden een impuls had gekregen. De beurs trekt veel buitenlandse bezoekers uit meer dan 40 landen en is daarmee een internationale ontmoetingsplaats voor de cleanroom-industrie. De interdisciplinaire aanpak brengt productieplanners en technici met elkaar in contact, afkomstig uit de farmaceutische en chemische industrie, de biotechnologie, gezondheidszorg, voeding, oppervlaktetechnologie, microsysteemtechnologie, optica- en lasertechnologie, ventilatie en de lucht- en ruimtevaart- en auto-industrie.

De kernwoorden rondom een modern LIMS: transparantie, flexibiliteit en efficiëntie

‘Modern LIMS zorgt voor efficiëntieslag in de keten’

Een modern LIMS wordt in steeds meer sectoren een must om te bewijzen dat aan strenge hygiëne- en kwaliteitseisen voldaan wordt. Complexe regelgeving leidt tot uitgebreidere testen en testschema’s. Een goed LIMS leidt de labmedewerker door dat proces en zorgt ervoor dat processen efficiënter verlopen, stellen Edwin Houdijk en Kevin Hoorne van Siemens.

Leendert van der Ent | Fotografie: Siemens

“Een essentieel punt voor efficiëntie is de mate van integratie van het LIMS”, zegt Edwin Houdijk, Start-up Leader

Opcenter RD&L. “Ons Siemens Opcenter Laboratory LIMS gebruikt het OData open data protocol voor directe dataverbindingen tussen de instrumenten in het lab, het LIMS en andere bedrijfssystemen en -applicaties. Een dergelijke uitwisseling heeft als voordeel dat labmedewerkers relevante data kunt inlezen, zonder dat ze daarvoor de architectuur van de applicaties hoeven te kennen. Je kunt meteen met het systeem aan de slag en hebt daarbij alle bedrijfsdata die relevant zijn voor het labwerk onder handbereik.”

Kevin Hoorne, Industry Manager Opcenter, vult aan: “Ons LIMS is vanuit die optiek trouwens naadloos geïntegreerd met de rest van het portfolio van het Siemens IndustrySoftware Xcelerator platform. Het biedt de flexibiliteit om te verbinden en te integreren met wat je vanuit efficiëntie-oogpunt wilt: R&D, Quality Assurance en manufacturing execution in het kader van Industrie 4.0. Het voorkomt overtypen van data, wat tijd en fouten bespaart.” Digitalisering is de weg voorwaarts.

Complexe regelgeving

Een duidelijke industrietrend zijn steeds hogere eisen van de (Europese) overheid en van afnemers. Beide willen inzicht in bedrijfsprocessen en het kwaliteitssysteem daaromheen. Hoorne: “De eisen van Good Manufacturing Practice in de farmaceutische industrie worden steeds meer gemeengoed in sectoren zoals persoonlijke verzorging. Dat gaat steeds verder en zal ook in de voedingsmiddelenindustrie doordringen. Het voorstel voor een update van de FDA Food Security Modernization Act in Amerika wijst in die richting. Iedere schakel in de keten zal op batchniveau data moeten doorsturen naar een centraal platform.”

Bedrijven zullen deze ontwikkeling in hun productie, productontwikkeling en hun laboratoriumprocessen moeten meenemen.

‘Modern LIMS zorgt voor efficiëntieslag in de keten’

Houdijk: “Zelfs wij als ontwikkelaars van een LIMS worden tegenwoordig door klanten ge-audit, om aan te tonen dat we doen wat we zeggen. Een goed LIMS is er op voorbereid om de benodigde documentatie van dergelijke regelgeving en audits zonder veel extra werkzaamheden mogelijk te maken. Dat is beslist geen triviale opgave.”

Zo dendert de digitaliseringstrein door. “Of je als bedrijf nu klein bent of groot, je moet mee”, zegt Houdijk. Naast overheden stellen ook retailketens steeds meer traceability-eisen. Hoorne: “Wil je aan de grote retailspelers retail leveren? Dan zul je aan BRC, IFS of andere standaarden moeten voldoen, alsook steeds vaker onaangekondigde audits moeten toestaan. Laat je dit niet toe of kan je hier niet aan voldoen, dan stopt de samenwerking.”

‘Is de operator niet gekwalificeerd, dan aanvaardt het LIMS geen resultatenn’

LIMS als gids

Trends die de complexiteit verder verhogen zijn het vaker voorkomen van allergieën en intoleranties bij jongere generaties. Dit vraagt snelle innovatie door gebruik van nieuwe materialen in bestaande formules, door ontwikkeling van nieuwe producten. De bijbehorende testen in het lab worden omvangrijker en complexer. Een LIMS moet moet ervoor zorgen dat het labproces ondanks die complexiteit efficiënter geschiedt met korte doorlooptijden. Houdijk: “Dat betekent dat die ontwikkelingen zoveel mogelijk geautomatiseerd worden meegenomen. Dat is de enige manier om het werk ondanks de toegenomen complexiteit toch makkelijker te maken.”

Steeds ingewikkelder processen en toegenomen werkdruk in het lab zouden aanleiding kunnen geven tot fouten. Om dat te voorkomen beschikt een goed LIMS over een Lab Execution System (LES) om de operator efficiënt en foutloos door de analyses te leiden. “Het LIMS neemt de laborant als het ware bij de hand om te garanderen dat het complexe testproces compleet, correct en in de juiste volgorde wordt gehonoreerd”, zegt Houdijk. “Alle procedures voor het uitvoeren van de analyses zijn ondergebracht in het systeem om de operator stapsgewijs te begeleiden. Een best in class LIMS gaat nog een stap verder door ook de kwalificaties van de labmedewerker bij te houden en te checken alvorens analyseresultaten geregistreerd kunnen

worden. Als blijkt dat de operator niet (langer) gekwalificeerd is, aanvaardt het LIMS geen resultaten. Enkel zo kan de kwaliteit van de labanalyses geborgd worden en worden beslissingen op basis van foutieve testresultaten vermeden.”

Industry templates

Ieder service-, R&D- of QC-lab heeft zijn eigen manier van werken. Een goed LIMS heeft de flexibiliteit om zich tijdens de implementatie maximaal uit te lijnen met bestaande bedrijfsprocessen. Hoorne: “Bij het Siemens Opcenter Laboratory LIMS werken we daarom met ‘industry templates’. Dat wil zeggen dat het systeem vooraf is geconfigureerd op de eisen van bedrijven uit dezelfde sector. Klanten waarderen dat zeer.” Het verder inrichten hoeft zich dan alleen nog te richten op de specifieke processen waarin het bedrijf afwijkt van de rest van die sector. Dat verkort de implementieperiode drastisch. Hoorne: “Er zijn zelfs klanten die met de template voor hun sector van start gaan en de individuele aanpassingen pas al doende invoeren.”

Behalve overheden en afnemers eisen ook consumenten tegenwoordig volledige transparantie over het productieproces. Hoorne: “Veel producten hebben gezondheidslabels, zoals ‘geen

‘We werken met industry templates’

suiker toegevoegd’. ‘Oh ja?’, denken klanten, ‘laat maar zien!’ Ze willen de onderliggende data vanuit kwaliteitsanalyses toetsen. Dat kan door via een QR-code de data direct vanuit het LIMS zichtbaar te maken.”

Online testorders

Een LIMS waarin de software goed op orde is, geeft veel meer flexibiliteit, stelt Houdijk: “Bijvoorbeeld op het gebied van het aanpassen van de planning van testen op de verschillende instrumenten. Die flexibiliteit moet dan ook nog samengaan met efficiëntie. Een voorbeeld: het systeem zal rekening houden met een logische volgorde van testen die bij -20 ºC of juist +40 ºC moeten plaatsvinden, om tijds- en energieverlies vanwege opwarmen en koelen tot een minimum te beperken.”

De efficiënte planning van tests over verschillende laboratoria van een multinational stelt nog hogere eisen aan het LIMS, merkt Hoorne op. “De manager blijft bepalen, maar het softwaresysteem zorgt voor een voorstel dat op alle vlakken rekening houdt met de maximaal efficiënte inzet van de beschikbare instrumenten in het laboratorium, alsook de aanwezigheid van qualified resources.”

En als we het toch over labs hebben die hun services aanbieden aan interne of externe klanten, zegt Houdijk: “Klanten kunnen in het LIMS van hun lab direct online een order voor een test ingeven, zodat als het monster wordt afgeleverd, er direct duidelijkheid is wat ermee moet gebeuren. Dit voorkomt dubbel werk; weer een extra efficiëntieslag in de keten die een modern LIMS mogelijk maakt.”

Alliantie AMC en VUmc sinds 2020 voor grotere investeringen in diagnostiek Amsterdam UMC BESTEEDT diagnostische apparatuur nu samen aan

Amsterdam UMC heeft als alliantie de schaalgrootte om bepaalde zaken die tot nu toe zijn uitbesteed, wellicht in eigen huis op te pakken (foto: Adobe Stock).

In 2018 gingen het AMC en het VUmc een alliantie aan. Ze gingen verder als Amsterdam UMC. Daarna ging een behoedzaam integratieproces van start. De Centrale Diagnostische Laboratoria van de twee academische ziekenhuisorganisaties trekken sinds 2020 gezamenlijk op bij de aanbesteding van grotere apparatuur. Voor de toekomst staat specialisatie bij de beide CDL’s op de agenda.

Leendert van der Ent | fotografie: Adobe Stock

“Gezamenlijke aanbesteding speelt momenteel bij de aanschaf van een nieuwe chemiestraat voor elk van de locaties onder leiding van de beide inkoopafdelingen”, zegt Erwin Tiebie, beheerder CDL locatie AMC van het Amsterdam UMC.

Het AMC beschikt nu over een tracksysteem voor een deel van het traject. De hematologie- en de urinebepalingen horen daar nu nog niet bij.

Het is de bedoeling om na aanschaf zoveel mogelijk apparatuur op een volledig tracksysteem aan te sluiten. Het VUmc krijgt ook dezelfde apparatuur. Die apparatuur is voor pre-analyse, voorbewerking (centrifugeren of verdelen) en twee takken met elk drie analysers voor respectievelijk spectrofotometrie, immunologie en natrium/kaliumbepaling. Alle uitslagen worden geautomatiseerd in het computersysteem ingevoerd.

Constant snel

“In het tweede kwartaal 2021 vonden de onderhandelingen plaats en aan het eind daarvan valt de beslissing”, vertelt Tiebie. “Als de keuze eenmaal bekend is, zal ook duidelijk zijn welke aanpassingen aan de ruimte moeten plaatsvinden waar het nieuwe systeem en de apparatuur moeten komen.” In 2022 zal de nieuwe straat in delen worden geleverd en uiteindelijk in gebruik komen. “Het gaat om het 24-uurslab, waarin de snelheid van monsterverwerking één van de belangrijkste parameters is”, zegt Tiebie. “Ik verwacht dat de nieuwe opzet dankzij de hogere automatiseringsgraad nóg meer snelheid oplevert.”

Investeringen en grensbedragen De labs binnen het CDL

Tot € 7.500

X Apparatuur onder € 7.500 (incl. BTW): zelf aanschaffen bij preferente leveranciers.

Tot € 25.000

X Tot € 25.000: deels zelf regelen, investering met motivatie onderbouwen bij divisiecontrollers. Afschrijvingstermijn gemiddeld tien jaar, afhankelijk van de innovatie-ontwikkeling. Meerdere offertes bij verschillende leveranciers en samenwerking met Afdeling Inkoop, die marktinventarisatie uitvoert en prijsonderhandeling ondersteunt. Verschillende apparatuur op zicht, waarna de keuze wordt gemaakt op praktijkervaring en bijkomende kosten voor reagentia en onderhoud.

Vanaf € 25.000

X Bij de kostbare apparatuur boven de € 25.000 worden verplicht minimaal drie leveranciers uitgenodigd. Toestemming van divisiecontrollers en Afdeling Inkoop is nodig. Inkoop voert de prijsonderhandeling, maar de beslissing blijft bij het laboratorium. De geaccrediteerde kits voor reagentia (kosten mogen worden geïndexeerd volgens NZK-regels) en een onderhoudscontract voor minimaal vijf jaar gaan zwaarder meewegen. Aandacht voor benodigde verbouwing en aansluitingen voor ICT, water & elektra. Vaak zal voor enkele medewerkers een training in het gebruik van de apparatuur worden bedongen.

Vanaf € 139.000

X Vanaf € 139.000 (EU richtlijn 2014/24) gaan de regels voor Europese aanbesteding gelden.

Afdeling Inkoop schrijft op basis van input uit het lab een tender uit, waarin staat volgens welke criteria de afweging wordt gemaakt (prijs en/of kwaliteit).

Bloedzakken, gereed voor bloedtransfusie (foto: Adobe Stock).

Bij het Centraal Diagnostisch Laboratorium loca-

tie AMC werken 150 mensen. In het 24-uurslab vinden, na aanname van het materiaal bij de receptie en materiaalvoorbewerking, alle routinebepalingen plaats op basis van klinisch-chemische en hematologische analyses. Het Lab Speciale Technieken verzorgt de bepalingen die niet dagelijks voorkomen, met allerlei DNA- en immunologische technieken. Het Transfusielab kruist met nieuwe bloedgroepapparatuur (2020) het plasma van patiënten die een transfusie nodig hebben met het aanbod aan bloedzakken. Zo wordt beoordeeld of de match juist is en er geen stolling optreedt. Het Speciaal Stollingslab doet de niet-routinematige bepalingen op dit gebied bij ernstige afwijkingen: treden er geen stollingen op? Het Researchlab ondersteunt het wetenschappelijk onderzoek met bepalingen volgens de geldende researchprotocollen. Tot slot is er het Poliklinisch Lab, het ‘priklab’ waar bloed wordt afgenomen en waar altijd iemand met een laboratoriumachtergrond aanwezig moet zijn.

Niet dat het nu niet snel gaat: 90% van de uitslagen is normaal gesproken binnen een uur beschikbaar. Het percentage van 95% wordt over alle monsters ook gehaald. Het verschil zit hem in dat ‘normaal gesproken’. Tiebie: “We weten nu dat we onder bepaalde omstandigheden die 90% moeilijker halen. Het nieuwe systeem moet ervoor zorgen dat we dat percentage onder meer omstandigheden halen.”

Specialisaties

Anno 2021 krijgt de alliantie steeds meer invloed op de laboratoria. Tiebie: “We overleggen gezamenlijk, waarbij we bespreken hoe we zaken aanpakken, zodat we ‘best practices’ kunnen bepalen. En tot nu toe hebben we ieder onze eigen codes voor dezelfde bepalingen. Die gaan we gelijktrekken, evenals de terminologie die we rond de bepalingen hanteren.”

De 24-uursbepalingen zullen om overduidelijke redenen op beide locaties van de alliantie in stand blijven. Maar voor andere bepalingen zal in steeds meer gevallen één locatie worden uitgekozen. Dat proces komt nu zo’n beetje op gang. Ook kan het zijn dat werk dat tot nog toe werd uitbesteed, mogelijk (weer) zelf uitgevoerd gaat worden, nu de alliantie voldoende schaalgrootte heeft. “Dat geldt bijvoorbeeld voor niersteenanalyse”, illustreert Tiebie. “Dat is nu voor ons een ‘innovatietraject’. Uiteraard moet de eigen oplossing uiteindelijk goedkoper, beter en/of sneller zijn dan de huidige situatie, voor we besluiten om tot investering over te gaan.”

Eerlijk (ver)delen

Als het over bestaande activiteiten gaat die in één locatie worden geconcentreerd, vindt de afweging plaats op basis van zowel de vraag als het aanbod, zegt Tiebie: “Wie heeft de meeste patienten voor een bepaalde specialisatie en wie heeft daarvoor de beste kennis en faciliteiten in huis?” De eerste twee zogeheten ‘waves’ hiervoor hebben al plaatsgevonden. Zo is het AMC uitgekozen voor de specialisatie Cardiologie en het VUmc voor de specialisatie Urologie.

“De laboratoriumbepalingen die aan die specialisaties gerelateerd zijn, gaan dan natuurlijk mee”, zegt Tiebie. Dat heeft ook budgettaire consequenties. “Er gaat een bepaald bedrag aan bepalingen de ene kant op en een ander bedrag aan bepalingen de andere kant op. Dat wordt verdisconteerd in de locatiebudgetten voor de beide CDL-organisaties. Het proces moet natuurlijk zo eerlijk mogelijk verlopen.”

Verhuizing van een microbiologisch veiligheidskabinet. (Foto: Mondial Movers)

Peter van den Berg van Mondial van Dijk Do’s en don’ts van labverhuizingen

Professionele labverhuizers hebben hun handen vol aan de drukte in ‘Labland’. De sector draait als een tierelier. Aan projectadviseur Peter van den Berg van Mondial van Dijk daarom de vraag wat de do’s en don’ts zijn van laboratoriumverhuizingen. Wat zijn de valkuilen? En waar doe je goed aan wanneer je verhuist?

Alinda Wolthuis | Fotografie: Mondial Movers

Een laboratoriumverhuizing is een stressvolle aangelegen-

heid. Is de apparatuur in goede handen? Hoe voorkomen we verstoring van het werkproces? Hoe bewaken we de veiligheid? “Bij een laboratoriumverhuizing hebben we het vaak over de kern van de bedrijfsvoering van een organisatie”, zegt Peter van den Berg. “Als daar iets mis gaat, kunnen de gevolgen immens zijn. En er kán veel mis gaan: we hebben het over kostbare en soms unieke apparatuur, strak getimede werkprocessen en tientallen leveranciers die de apparatuur af- en aansluiten, uitgassen, testen en kalibreren.”

Vakliteratuur bijhouden

Als projectadviseur en -begeleider heeft Van den Berg alle verhuisrisico’s al wel voorbij zien komen. Apparatuur die ter plekke is opgebouwd en niet in één stuk verplaatst kan worden. Klanten die de helft van de te verhuizen inventaris vergeten. Of die op een laat moment bedenken dat er extra apparatuur moet komen, zonder dat daar ruimte voor is in het nieuwe pand. Een verhuizing waarbij de lading op -20 of -80 ºC moet blijven, óók als de mussen dood van het dak vallen van de hitte. De verhuizing van gevaarlijke chemicaliën. Het demonteren en verhuizen van flowkasten en clean benches. “Het verhuizen van een laboratorium kan heel gecompliceerd zijn”, vat Van den Berg samen. In de 19 jaar dat hij zelf bij Mondial van Dijk werkt, heeft hij de labwereld steeds geavanceerder zien worden. “Als laboratoriumverhuizer moet je echt de vakliteratuur bijhouden om te weten wat er allemaal aan apparatuur op de markt is en hoe je die verhuist.”

Aan de voorkant

De sleutel voor een vlekkeloze verhuizing zit aan de voorkant. “De afspraken tussen verhuizer en klant moeten heel helder zijn. Je moet exact in kaart brengen wat er op welk moment waar naartoe verhuisd moet worden. Je moet weten welke leveranciers betrokken zijn bij het afkoppelen en aansluiten en daar goede afspraken mee maken. Je moet de plattegrond van het nieuwe gebouw kennen en alle aansluitpunten. Je moet weten hoe breed de deuren, kozijnen, de lift en het trappenhuis zijn. Misschien krijg je te maken met een sluisprocedure; wat houdt die in en

‘Een verhuizing waarbij de lading op -20 of -80 ºC moet blijven, óók als de mussen dood van het dak vallen’

hoeveel tijd kost de procedure? Welke verpakkingsmaterialen en transportmiddelen heb je nodig? Is kostbare apparatuur goed verzekerd? Je denkt vóóraf over elk detail na, zodat je rust hebt op de werkvloer. Je team weet wat het moet doen en op welk moment.” Bij alle eisen die een verhuizing zelf al stelt, komen ook nog eens de bijzondere eisen van de klant. Steeds vaker vragen die dat alle verhuizers VCA-gecertificeerd zijn. In elk laboratorium heb je te maken met veiligheidseisen, zoals het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen, maar in uitzonderlijke gevallen moeten de verhuizers bepaalde vaccinaties hebben om veilig in labs te kunnen werken. “Soms moet je douchen en een laboratoriumpak aan voor je het lab in mag, en bij vertrek weer douchen en omkleden voor je naar buiten mag”, vertelt Van den Berg. “In andere gevallen volstaat een witte stofjas. Dat moet je weten, anders kun je geen goede planning maken.”

Tips!

Van den Berg heeft verschillende tips voor organisaties die verhuizen. “Denk niet alleen aan nu, maar ook aan de toekomst: verwacht je nog verder te groeien? Houd daar dan nu vast rekening

Verhuizing van een microbiologisch veiligheidskabinet. (Foto: Mondial Movers)

mee!” Een heel praktische tip is om bij het bouwen of kopen van een nieuw pand goed te onderzoeken of er voldoende capaciteit is op het gebied van verlichting, ventilatie en luchtbehandeling,

‘Soms hoef je alleen een witte stofjas aan’

Expertise

en stroom/krachtstroom. “Je wilt er niet tijdens de verhuizing achter komen dat er nog het een en ander moet worden aangepast.” Ook adviseert hij om planmatig te verhuizen: niet alles in één keer, maar bijvoorbeeld afdeling voor afdeling. Een duidelijke taakverdeling tussen verhuizer, leveranciers en de klant zelf is onontbeerlijk. “Stel een helder plan van aanpak op met de gebruikers van apparatuur, de leveranciers en de verhuizer. Zo krijg je inzicht in de eisen en het procesverloop. Dit behoedt je voor onnodige kosten en vertraging in het verhuisproces.” Het verhuizen van een laboratorium is een specialisme, benadrukt Van den Berg. “Je hebt te maken met veiligheidsrisico’s en aansprakelijkheid bij bijvoorbeeld schade aan unieke apparatuur. Een ervaren verhuisorganisatie heeft de expertise om klanten hierin te ontzorgen, van het inpakken van chemicaliën en glaswerk tot het uit- en inhuizen van cleanrooms of het transporteren van vriezers op spanning. Het is een uitdagende, maar ook mooie taak: samen met de klant een ingewikkeld project tot een goed einde brengen. We zijn elke keer weer trots als het gelukt is.”

Verwacht: LabSafety 2022

Op donderdag 3 februari 2022 vindt het LabSafety event plaats bij Congrescentrum de ReeHorst in Ede. Zet deze datum alvast in uw agenda om deze boeiende dag niet te missen.

Dit kunt u verwachten:

X Ontmoet vakgenoten X Volg interessante lezingen en leer nog meer over veiligheid X Maak kennis met innovaties van diverse exposanten

Schrijf u meteen in via www.fhi.nl/labsafety

De onderwerpen zijn praktisch ingestoken. Denk aan brand in een laboratorium, een lek van gevaarlijke stoffen tijdens het transport, een medewerker die gewond raakt door een explosie in het lab. Het kan elk lab gebeuren, want een ongeluk zit in een klein hoekje. Daarom vraagt veilig werken alle aandacht. Op LabSafety 2022 verzamelen experts en veiligheidsdeskundigen uit diverse vakgebieden zich om u bij te praten over de laatste ontwikkelingen.

Experts en seminars

Sprekers van onder meer het RIVM, Erasmus MC en Kuijpers delen hun kennis over de thema’s ‘Persoonlijke veiligheid’ en ‘Veilige werkomgeving’. En gespecialiseerde leveranciers presenteren hun vakkennis en laatste ontwikkelingen op een uitgebreide informatiemarkt. Zo staat de dag vol in het teken van kennisdeling.

Het programma

lezingen over verschillende onderwerpen, waaronder biosecurity risico’s, de rol van ventilatie in het lab en het transport van gevaarlijke stoffen. De middag staat in het teken van sessies over persoonlijke veiligheid en een veilige werkomgeving.

Spar daarna op de informatiemarkt met experts over innovaties op het gebied van cryogene toepassingen. Discussieer over de ideale inrichting van laboratoria. En praat over de allernieuwste hightech analytische systemen in het lab.

X Wanneer? 3 februari 2022

X Waar? De ReeHorst te Ede

X Toegang? Gratis na inschrijving via www.fhi.nl/labsafety