LAB kort nieuws

from Labinsights 4-2022

Editorial

TNO naar Plus Ultra Groningen

TNO en Kadans Science Partner hebben een huurovereenkomst ondertekend, formeel de bevestiging dat het onderzoeksinstituut een vestiging krijgt op de Zernike Campus. TNO stelt dat de verhuizing de kans biedt de samenwerking te verstevigen met de Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool Groningen en de daar gevestigde ICT- en energiepartijen. Ook brengt de verhuizing het kantoor van TNO op loopafstand van een aantal initiatieven waarin TNO participeert, zoals de proeftuinen 5G Groningen, BuildinG Groningen en het HESI-lab.

Miljoenensubsidie voor PharmaNL

Een van de labs van PharmaNL. (Foto: Pivot Park)

Het Nationaal Groeifonds heeft de groeifondsaanvraag van PharmaNL onder voorwaarden goedgekeurd. Het gaat om een bedrag van 80 miljoen euro. Hiermee zegt PharmaNL in te kunnen zetten op het versterken en opschalen van de onderzoeksfaciliteiten en het werven van gespecialiseerd personeel. Verwacht wordt dat dit een impuls zal geven aan de ontwikkeling van nieuwe therapieën en productiemethoden. PharmaNL is een landelijk publiek-privaat consortium bestaande uit Leiden University / Leiden UMC, Campus Groningen, LIFE Cooperative, Pivot Park en in nauwe samenwerking met FAST.

Opening Innovatiecentrum Chemie en Engineering

Op 24 maart is in Groningen het Innovatiecentrum Chemie en Engineering opgeleverd en door de eerste gebruikers in bezit genomen. Het centrum biedt ruimte voor groei en samenwerking en biedt de faciliteiten voor R&D en start-ups, terwijl bedrijven hier kunnen profiteren van het innovatieklimaat van Campus Groningen. De net ingetrokken bedrijven doen

Kennis delen

www.labinsights.nl

Het Innovatiecentrum Chemie en Engineering (still uit YouYube-video https://youtu.be/RUge8Ab6lwg).

onderzoek in de chemische- en farmaceutische industrie en op het gebied van engineering, en krijgen elk hun eigen laboratorium en onderzoekcentrum in het nieuwe innovatiecentrum.

Grafeen voor snelle detectie van antibioticaresistentie

Als we bacteriën konden horen, zouden we kunnen weten of ze leven of niet. Wanneer de bacteriën met behulp van antibiotica worden gedood, zouden de geluiden stoppen, tenzij de bacteriën resistent zijn tegen antibiotica. Dit is precies wat een team onderzoekers van de TU Delft, onder leiding van dr. Farbod Alijani, nu voor elkaar heeft gekregen: ze hebben het minimale geluid van een enkele bacterie opgevangen met behulp van een drumvel, gemaakt van grafeen. Hun onderzoek is nu gepubliceerd in Nature Nanotechnology.

Het onderzoek heeft enorme implicaties voor de detectie van resistente bacteriën. De experimentele resultaten waren eenduidig: Als de bacteriën resistent waren tegen het antibioticum, hielden de trillingen op hetzelfde niveau aan. Wanneer de bacteriën wel gevoelig waren voor het geneesmiddel, namen de trillingen gedurende één of twee uur af, en daarna waren ze volledig verdwenen. Dankzij de hoge gevoeligheid van grafeen-trommels kan het fenomeen worden gedetecteerd met slechts één enkele bacterie.

Farbod Alijani: “In de toekomst willen we dit platform om antibioticagevoeligheid te testen optimaliseren en valideren met uiteenlopende klinische monsters. Zodat het uiteindelijk kan worden gebruikt als een diagnostische toolkit voor snelle detectie van antibioticaresistentie in de klinische praktijk.” Het zou een instrument van onschatbare waarde kunnen zijn in de strijd tegen antibioticaresistentie, een steeds grotere bedreiging voor de mondiale volksgezondheid.

Officiële opening Vaccinopolis

Het op 25 maart geopende vaccinonderzoekscentrum ‘Vaccinopolis’ in Antwerpen is in amper veertien maanden opgeleverd. Op de Campus Drie Eiken van UAntwerpen zullen vaccins tegen allerhande ziekteverwekkers worden uitgetest en verbeterd om de strijd tegen nieuwe én bestaande ziektes op te voeren.

Het ontwikkelen van vaccins is een van de grootste wereldwijde uitdagingen vandaag, zegt vaccinoloog prof. Pierre Van Damme van deUAntwerpen. “Corona heeft ons heel erg met de neus op de feiten gedrukt. Maar het besef is er al langer. Het klimaat verandert, mensen wonen dichter op elkaar, we reizen steeds vaker en we worden steeds ouder: allemaal evoluties die bijdragen tot een snellere en bredere verspreiding van virussen.”

Controlled Human Infection Model

In het nieuwe centrum zullen kandidaat-vaccins getest worden tegen tal van infectieziektes, zoals RSV, dengue of kinkhoest. Er zal ook onderzocht worden hoe bijvoorbeeld de bestaande griepvaccins verbeterd kunnen worden. Wat Vaccinopolis volgens Van Damme werkelijk uniek maakt, is de mogelijkheid om CHIM-studies uit te voeren. “CHIM staat voor Controlled Human Infection Model en betekent dat testpersonen eerst een vaccin of een placebo en nadien doelbewust een verlaagde dosis ziekteverwekker krijgen toegediend. Zo kunnen de onderzoekers testen óf en hoe een bepaald kandidaat-vaccin werkt. Op het Europese vasteland is er geen enkele vergelijkbare faciliteit. Voor vergelijkbare faciliteiten moet je al naar de Verenigde Staten of Groot-Brittannië.” Het gebouw is extreem snel opgeleverd, stelt hoofdarchitect Roy Pype (Proof of the sum): “Doorgaans vraagt de realisatie van een dergelijk project vier tot vijf jaar. Maar de omstandigheden waren uitzonderlijk: COVID-19 bewijst dat virussen snel en onverwacht kunnen toeslaan.”

Integraal ontwerp

Onder de consortiumnaam ‘IMM/Unity’ hebben ontwerpers en bouwers het project integraal vormgegeven en gerealiseerd. Proof of the sum, Exilab, Abstract Architecten, burO Groen en Establis waren verantwoordelijk voor het integrale ontwerp. De realisatie was in handen van Jansen Building Group, Jansen Cleanrooms en Cordeel. Imtech Belgium neemt samen met Jansen Cleanrooms vijftien jaar lang het onderhoud voor haar rekening. Er werd snel gewerkt, maar op het vlak van bioveiligheid werd niets aan het toeval overgelaten. Er gelden in het hele complex strenge decontaminatieprocedures en speciale filters filteren alle uitgaande lucht.

Buitengevel Vaccinopolis, het atrium en een van de laboratoria. (Fotografie: Proof of the Sum)

Aftekenen van een levering van 100 liter natronloog.

Peter van Hees, CEO/eigenaar van Van Hees - specialist in productchemicaliën en laboratoriumbenodigdheden Reagentiakwaliteit onder controle met BATCHRESERVERINGEN

Bij kritische bedrijfsprocessen zijn leveringsbetrouwbaarheid en constante kwaliteit van reagentia cruciaal, want de verbruiksmaterialen van bijvoorbeeld de voedingslaboratoria zijn heel specifiek. Het reserveren van een flinke batch verbruiksmiddelen biedt dan een uitkomst.

Marjan Hammink | Fotografie: ZIPS-fotografie

Zo’n batchreservering brengt ‘rust in de tent’ vanwege leveringsbetrouwbaarheid, opslag, eventuele koeling en kwaliteitszekerheid. Als laboratoria de gereserveerde batch in zijn geheel ook zelf keuren, scheelt dat fors in de ingangscontroles. Peter van Hees, CEO/eigenaar bij van Hees uit Echt geeft een praktijkvoorbeeld: “Eén van de reagentia die heel kritisch is, is petroleumether 40-60 °C. Dat is samengesteld uit allerlei ingrediënten. Het wordt veel gebruikt om het vetgehalte te bepalen in voeding. En ja, dan is het gewoon heel belangrijk dat de klant altijd dezelfde batch krijgt, zodat ze niet ineens voor rare dingen komen te staan. Dat luistert vrij nauw.” Dat is vooral voor kritische parameters belangrijk, want anders kan de voedingsstof

afgekeurd worden. Van Hees: “Het moet wel voldoen aan de specificaties die jij in de productomschrijving hebt. Blijkt er een heel andere hoeveelheid vet in te zetten… ja, dan heb je een recall en dat wil echt niemand!”

Constante kwaliteit

Hoe werkt zo’n batchreservering precies? Van Hees legt uit: “Wij kopen hele grote batches van bijvoorbeeld 10.000 liter. Wij ontvangen de batch van onze leverancier en daarna laten wij die batch door de klant controleren. Als de klant de controle van deze batch heeft afgerond en akkoord is, laten wij het afvullen. Vervolgens slaan we het hier in Echt op, eventueel gekoeld.” Het voordeel is altijd een constante kwaliteit, geen verrassingen, vooral onder minder gunstige condities zoals bij hoge temperaturen.

Ingangscontrole

Bij elke nieuwe levering vanuit de gereserveerde batch komt daarmee de ingangscontrole te vervallen, die is immers al gebeurd. Komt de bodem van de batchreservering in zicht? Ook daar is aan gedacht: “Wij hebben een back-upbatch. Voordat bij de andere batch de bodem in zicht is, zetten wij alweer een nieuwe batch in gang. Want wij gaan natuurlijk niet zitten wachten totdat het op is.”

Peter van Hees, CEO/eigenaar van Van Hees.

Laboratory automation

BluVision™ discrete analyzer

Voor de automatisering van routine colorimetrische analyses, o.a. voor laboratoria met een grote variëteit aan monstertypes en matrices conform ISO 15923.

San++Compact continuous flow analyzer

Voor volledige automatisering van colorimetrische nutriënten analyses inclusief complexe parameters zoals totaal N & P, totaal / vrij Cyanide en Fenol index.