LAB kort nieuws

LAB-evenementen 2022

22 maart: LabAutomation

Op 22 maart 2022 vindt de volgende editie van LabAutomation plaats bij 1931 Congrescentrum Brabanthallen in Den Bosch. Het doel van dit event is kennisuitwisseling rondom automatiserings-, robotiserings- en softwareoplossingen binnen laboratoria. Dit gebeurt op het beursplein met de vooraanstaande leveranciers, aanbieders van robotiserings-, automatiserings- en softwareoplossingen én in het conferentieprogramma.

5 april: Life Science Event

Life sciences is een innovatieve en technologie intensieve sector. Tijdens dit live event spreken experts onder andere over immunotherapie en gentherapie. Inclusief exposanten-minibeurs.

10 mei: LabSafety

LabSafety komt in 2022 terug met een live event over veiligheid in het lab. Dit evenement heeft een gevarieerd lezingenprogramma, waarbij experts en veiligheidsdeskundigen vanuit diverse vakgebieden aan het woord komen. De aanbieders op het beursplein bieden informatie over producten, oplossingen en diensten.

19-20 mei: Laborama

Naast de volwaardige fysieke vakbeurs wordt er ook een interessant online programma aangeboden. Zo staan er een 2-daags congres met interessante gastsprekers en een exclusief netwerk evenement op de planning.

Juni: LabAnalyse (onder voorbehoud)

Experts delen hun verhaal over innovatieve analytische methoden tijdens LabAnalyse: de plek voor kennisuitwisseling rondom actuele analysemethoden binnen laboratoria. De aanbieders op het beursplein bieden informatie over producten, oplossingen en diensten.

27-30 september: WoTS

De vakbeurs World of Technology & Science opent in september haar deuren. Locatie: Jaarbeurs in Utrecht. Zie ook de voorbeschouwing op pagina 31.

Laborama naar mei 2022

Op donderdag 19 en vrijdag 20 mei vindt de beurs Laborama plaats in Paleis 1 van Brussels Expo. Het evenement is uitgesteld vanwege de aanhoudende COVID-19-situatie. De beurs kent naast de fysieke vakbeurs twee nieuwe events: ‘The Laborama Community: Scientific Sessions’ en ‘Connecting@Laborama’. Praktische info: • Eerste beursdag: 19 mei 2022 van 9u30 tot 16u30 • Tweede beursdag: 20 mei 2022 van 9u30 tot 16u00 • Locatie: Paleis 1 – Brussels Expo, Keizerin Charlottelaan, 1020 Brussel • Info: https://expo.laborama.be/nl

Nieuwe CEO BaseClear

V.l.n.r: Bas Reichert, Erna Barel en de nieuwe CEO Derek Butler (foto: BaseClear). Mycelium van schimmels in bosgrond (foto: Adobe Stock).

Derek Butler is sinds begin 2022 aangesteld als nieuwe Chief Executive Officer van BaseClear Hij volgt daarmee Bas Reichert op, die het bedrijf in 1993 samen met Erna Barel oprichtte en het bedrijf de afgelopen 28 jaar heeft geleid. Butler is microbioloog en afgestudeerd aan University College Cork en TIAS Business School. Hij heeft meer dan 20 jaar biotech-ervaring en heeft een aantal commerciële en wetenschappelijke functies bekleed binnen BaseClear. BaseClear is het grootste onafhankelijke DNA-analyse laboratorium van Nederland. Het bedrijf biedt DNA-services aan zoals projectadvies, sample-behandeling, sequencing, data-analyse en interpretatie.

Ondergronds schimmelnetwerk in kaart

De Society for the Protection of Underground Networks (SPUN) gaat het ondergrondse ecosysteem van schimmels in kaart brengen, om dit beter te kunnen begrijpen en te beschermen. Een internationaal team van wetenschappers gaat in dit kader tienduizend monsters nemen op verschillende plekken in de wereld, ook in Nederland. In Amsterdamse parken en straten brengt Vincent Merckx, onderzoeker bij Naturalis, hiervoor schimmelnetwerken in kaart. Hij ontdekte al eerder dat de bomen in ARTIS verbonden zijn via een erg complex ondergronds schimmelnetwerk. Met het in kaart brengen wil SPUN de netwerken aan kunnen wijzen die het ernstigst bedreigd worden. Met plaatselijke natuurbeschermingsorganisaties wordt vervolgens geprobeerd zogeheten ‘corridors voor het behoud’ van de ondergrondse ecosystemen tot stand te brengen.

NWO-subsidie voor VU-isotopenlab

Dankzij een afgelopen voorjaar toegekende grote NWO-subsidie opent er volgend jaar in het nieuwe Onderzoeksgebouw VU een groot en modern isotopenlab, waar onder meer loodisotopenanalyse nog beter uitgevoerd kan worden. Een dergelijke analyse is interessant voor het achterhalen van de oorsprong van lood en geeft inzicht in de geschiedenis van het in schilderijen van Hollandse meesters gebruikte pigment loodwit. Het loodwit in 77 schilderijen werd al door de VU-wetenschappers Gareth Davies, Janne Koornneef en Paolo D’Imporzano onderzocht, samen met onderzoekers en conservatoren van het Rijksmuseum en het Mauritshuis. Het onderzoek combineert de datum en locatie waarop een schilderij is gemaakt met de verhoudingen tussen de loodisotopen in het loodwit van het schilderij en plaatst deze gegevens in de context van historische sociaaleconomische gebeurtenissen. Mede hiermee kan het onderzoek helpen bij de toeschrijving en authenticatie van schilderijen en het nauwkeuriger bepalen van de productietijd ervan.

Eelkje van der West, analist van het team histologie, Sander Roeders, coördinerend analist van het team histologie, en Bart Hamel, patholoog (uiteindelijk bepaler van de diagnose(s)), bij het digitaal beoordelen van de met HE aangekleurde preparaten.

Pathologen Martini Ziekenhuis en leverancier ontwikkelen hematoxyline-eosinekleuring Continuïteit dankzij kant-en-klare HE-kleuring

Leveringsproblemen van HE-kleuring bracht de afdeling pathologie van het Martini Ziekenhuis in de problemen. Samen met een bestaande leverancier werd een uitweg gevonden door de ontwikkeling van een kant-en-klare oplossing.

Door leveringsproblemen bij de vaste leverancier van de hematoxyline-eosinekleuring was de afdeling pathologie van het Martini Ziekenhuis genoodzaakt maandenlang uit

te wijken naar een andere HE-kleuring. De resultaten van dit alternatief weken af van de eigen HE-kleuring, tot ongenoegen van de pathologen. Reden om snel een goede, zekere vervanger te ontwikkelen.

Essentiële basiskleuring

Het hele team van de afdeling pathologie telt 60 medewerkers, waaronder 26 analisten van het histologie-team. Zij vervaardigen en kleuren de preparaten voor 10 klinische pathologen. Onderdeel van het dagelijkse werk van pathologen is het digitaal beoordelen van deze preparaten aangekleurd met HE, wat vroeger met de microscoop gebeurde. Sander Roeders, coördinerend analist van het team histologie van het Martini Ziekenhuis, licht het belang van deze kleuring toe: “HE is ontiegelijk belangrijk voor

‘De HE is ontiegelijk belangrijk binnen de histologie’

een histologie. Al het materiaal dat wij hier onderzoeken krijgt in ieder geval één keer een HE-kleuring. We hebben veel meer kleuringen, maar de HE is een van de essentiële basiskleuringen.”

Pathologiediagnostiek

Dat zit zo. Voor contrast in de kleurloze cellen krijgt het te onderzoeken materiaal steevast een hematoxyline-eosine (HE)-kleuring, bestaande uit een basische en zure component. Na de kleuring ontstaat het karakteristieke beeld met de bekende roze en blauw-paarsschakeringen, waarbij hematoxyline voor de blauw/paarse celkernkleur zorgt en eosine voor de roze cytoplasmakleuring. Het Martini Ziekenhuis gebruikt maandelijks ongeveer 5 liter vloeistof voor het kleuren van circa 21.000 coupes. Aangezien dit de basis is van een pathologiediagnostiek moet de levering verzekerd zijn. Zonder de preparaten te kleuren ziet een patholoog namelijk een honingraat aan cellen zonder enig detail, terwijl die details juist opgehelderd moeten worden. Roeders: “Daarmee gaat de patholoog zich een beeld vormen van welke kant hij op moet denken. Is het kanker, of is het iets goedaardigs?”

Ander resultaat

Het is niet de eerste keer dat Roeders te maken heeft met leveringsproblemen. Ook daar werd hij niet vrolijk van. “Wij werden een paar keer gedwongen om een andere hematoxyline te gebruiken dan normaal. Dat geeft echt een heel ander resultaat en beeld!” De gevolgen laten zich raden. Waar de patholoog normaal in één oogopslag een helder en vertrouwd beeld voor

Eelkje van der West brengt een hematoxyline-eosine (HE)-kleuring aan op kleurloze cellen. Na de kleuring ontstaat het karakteristieke beeld met de bekende roze en blauw-paarsschakeringen, waarbij hematoxyline voor de blauw/paarse celkernkleur zorgt en eosine voor de roze cytoplasmakleuring (rechts).

ogen heeft, verstoort een andere soort HE-kleuring de routine, is het beeld lastiger te interpreteren en daarmee te diagnosticeren. Roeders: “Met die leveringsproblemen kreeg ik nogal wat opmerkingen; de pathologen vonden het heel vervelend en storend, het week af van de normaal. Het heeft gelukkig geen diagnostische consequenties gehad.” opgestuurd. Dat mengsel hebben we weer getest, wederom met niet het ideale resultaat. Het is een redelijk tijdrovend proces geweest.”

Rijpingsproces

Samenwerkingsverband

Niet alleen het Martini Ziekenhuis kreeg ermee te maken, maar vanuit een samenwerkingsverband indirect ook het Wilhelmina Ziekenhuis Assen, het Ommelander Ziekenhuis Groningen, de Keizer Kliniek en nog een kleine 700 huisartsen. Dat verhoogde de urgentie om met een oplossing voor het vraagstuk te komen om de kwaliteit van de diagnostiek te borgen. Roeders nam contact op met een bestaande toeleverancier om de kwestie aan te kaarten: “Boomlab, omdat zij op verzoek al wat andere producten voor ons maakten. Samen zijn we dit project gestart.” In de praktijk bleek het een intensief trial-and-errorproces: “De receptuur hebben wij aangeleverd. De fine-tuning hebben we stapje voor stapje gedaan. Boomlab heeft een kleurstof gemaakt, opgestuurd, we hebben daar wat tests mee uitgevoerd. Dat was niet gelijk in één keer goed, dus daarin hebben we hier met wat chemicaliën bijgestuurd voor een beter resultaat. De receptuur moest daarna aangepast worden, weer werd er een nieuwe fles Dit proces is niet te versnellen. Zo neemt het produceren van een fles hematoxyline 31 dagen in beslag neemt, omdat de vloeistof een bepaalde tijd moet rusten. Roeders: “Het is een soort rijpingsproces zoals in de wijn. De vloeistof moet bepaalde verbindingen aangaan binnen het mengsel. Als je dan een keer heen- en teruggaat dan gaat er telkens weer een maand voorbij.”

UK NEQAS

Boomlab maakte al eerder in samenwerking met het Martini Ziekenhuis gebruiksklare hematoxyline, en biedt sinds een half jaar dus ook een gebruiksklare eosine-oplossing. Hiermee is de HE-kleuringsset compleet. Als kant-en-klare set biedt het een hoge, stabiele kwaliteit. Roeders weet dat er al meerdere labs met de nieuwe, gebruiksklare oplossing werken, wat vertrouwen geeft: “Dat wil zeggen dat er een goed product ontwikkeld is. Daarnaast gaan deze kleuringen ook naar een externe controle, dat gebeurt in Engeland bij UK NEQAS.”