ProAgri 239

ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer

Januarie / January 2020 No / Nr 239 ISSN 1042 - 1558

Gratis / Free

Voerproduksie: Nuwe maatstaf vir luserngehalte Plant weidings wat wen

www.agri4all.com

Agrico beheer spilpunte akkuraat

for Deep Water Abstraction Solutions www.proagri.co.za

www.agri4all.com

Mkushi

www.proagri.co.za

Op ons voorblad

Redakteursbrief

“A

lles begin met ’n droom,” sê Nick Serfontein, wat deur die Landbouskrywers as Boer van die Jaar aangewys is.

Ons betree nou ’n nuwe jaar en ’n nuwe dekade. Ongelukkig bring die omblaai van die kalender of die oopmaak van ’n nuwe, vars dagboek nie noodwendig vir ons ’n beter reënseisoen, ’n eerliker regering, ’n reggerukte Eskom, ’n einde aan bek-en-klouseer en ’n vriendeliker Jan Taks nie.

Hoekom vier ons dan die aanvang van die nuwe jaar en klink ’n glasie?

Miskien omdat ons steeds droom en ons drome gee ons hoop. Ons droom van ’n rustiger en veiliger lewe, ’n beter toekoms vir ons kinders, sukses wat volg op harde werk en ’n bakkie wat nooit breek nie!

Mense wat droom is mense wat bou, en waar in die lewe kry jy ’n beter bouer as ’n boer? Elke plant en elke dier moet opgebou word om produksie te lewer, grond moet opgebou word om die

groeiende bevolking te voed, elke liter diesel is ’n bousteen wat elke jaar van voor af gelê moet word.

ProAgri het die afgelope jaar sommer baie nuwe boustene gelê vir projekte waaroor ons al lankal droom en waaraan ons elke dag hard bou.

Met 65 000 gedrukte eksemplare van drie verskillende tydskrifte wat in vyf lande versprei word en ’n aanlynteenwoordigheid waarop 250 000 mense elke maand met die druk van ’n knoppie reageer, pronk ProAgri met ’n harde stem.

Ons het by ons bestaande en bekende ProAgri wat die afgelope kwarteeu al oral in Suid-Afrika versprei word, so vier jaar gelede die noorde betree met ’n ProAgri Zambië. Die afgelope jaar het ons begin met ProAgri Botswana, Namibië en Zimbabwe, asook ’n selfoonvriendelike publikasie vir opkomende boere, genaamd GROW. Groot groei lê ook op die pad vir ons aanlyn koop-en-verkoopblad, Agri4all. com, wat reeds in die hele Suidelike Afrika kopers en verkopers bymekaar uitbring. Hierdie jaar, wanneer ons ProAgri se kwarteeu in landbou vier, gaan ons nog meer goeie nuus tafel toe bring – alles met die oortuiging dat inligting gratis aan boere beskikbaar gestel moet word!

Geniet die eerste uitgawe van die nuwe dekade – ons skryf oor voerproduksie, nog nuwe bakkies, besproeiing, inligtingstegnologie en delf ’n bietjie in John Deere se geskiedenis.

Boer slim!

Annemarie Bremner > annemarie@proagri.co.za

Inhoudsopgawe / Contents Voorbladartikel 3

Carl Hamm provides deep water abstraction solutions

Voerproduksie 5

Lusernhooigehalte in perspektief

8

Plant weidings wat wen

Meganisasie

3

5

12 Bakkies, bakkies, bakkies … ! (vervolg) 14 Besproeiingstelsels: Voorkomende onderhoud 16 Bekend, betroubaar, John Deere

14 Gewasproduksie 19 Akkurate oesskatting: Meet beter en weet beter 21 Verbeter jou pekanneutoes met World Focus Hulpbronbestuur

19

25 Kristaltegnologie kan ook bek-en-klouseer keer 28 www.proagri.co.za

25

Alles in boerdery word groter en meer gespesialiseerd. Die maniere om water te ontgin en te gebruik is geen uitsondering nie. Ontmoet op bl 3 vir Carl Hamm, die maatskappy wat diep kan delf na die kosbaarste lewensbron, water.

ProAgri Posbus 72707, Lynnwoodrif / Griseldastraat 202B Murrayfield, Pretoria Tel: 012-803-0667 www.proagri.co.za Copyright © 2013. All rights reserved. No material, text or photographs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners.

ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.

Business-to-business: Agriculture ABC Jul - Sept 2019 39 240

ProAgri Redakteur tydskrif en aanlyn Annemarie Bremner > 082-320-3642 >annemarie@proagri.co.za Verslaggewers Du Preez de Villiers > 082-598-7329 >dupreez@proagri.co.za Benine Ackermann > 073-105-6938 >benine@proagri.co.za Jaco Cilliers > 071-893-6477 > jaco@proagri.co.za Bemarkingsbestuurder: Diane Grobler > 082-555-6866 >diane@proagri.co.za Bemarkers: Xander Pieterse > 079-524-0934 >xander@proagri.co.za Tiny Smith > 082-698-3353 >tiny@proagri.co.za Anelda Strauss > 074-424-0055 >anelda@proagri.co.za Gerhard Potgieter > 083-320-8135 >gerhard@proagri.co.za Johan Swartz > 071-599-9417 >johan@proagri.co.za Uitleg en ontwerp Esta van Niekerk Navrae Engela Botha > 012-803-0782 >engela@proagri.co.za Kantoorassistent Janita du Plessis > 012-803-0667 janita@proagri.co.za Rekeninge Ronel Keet > 012-803-0667 >accounts@proagri.co.za Verspreiding en intekening Nita Volmer-van Zyl > 012-803-0782 >versprei@proagri.co.za Sakebestuurder George Grobler

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 1

ww w www.agri4all.com ww w..ag agri ri4all 4a 4 all ll..c com om

www.proagri.co.za ww w ww w..pr pro oa a agr gr g rii..c co o..z za

W

hen you know there is water deep down under the soil and it can take your farm to new heights of production, then you need to speak to the experts.

Most borehole drilling and irrigation companies on the agricultural scene reach their limit of predictable service at 120 to 150 metres deep.

In Israel, water from ancient natural aquaducts more than 1,5 km under the surface changed the Hula Valley into a farming oasis in the middle of a desert.

Some of the challenges of working that deep include the capability to drill deeper, the testing of the water and the soil stability, and the pure weight of the equipment being suspended in the borehole.

Chris Munnick, CEO of Carl Hamm SA, says: “The equipment needed to service a hole that deep is expensive.

You don’t want to lose it down there.”

The specialised pipes and connections developed by Carl Hamm have been tested thoroughly in the mining sector where working at those depths are not so unusual.

Chris says that if you are abstracting 100 to 300 cubic meters of water from over 350 m and you are suspending a 380 kW pump and motors, you have a suspended weight in excess of 20 tonnes. You need couplings that can carry weight and handle pressure. As example we can suspend a 1 mW pump at 1 300 m with a suspended weight of 131 tonnes handling in excess of 150 bar.

Sleeves and pipes need to be thick, strong and as smooth as possible, and pumps need to be reliable.

The specialised, pull-proof, tight-sleeved Carl Hamm ZSM connector can replace the space-wasting traditional flanges.

It can be used as a vertical riser pipe in open pit and underground mines as well as in deep wells.

The patent-protected tight sleeve system is a unique alternative to other conventional connection systems due to its quick and easy assembly/disassembly and space-saving design. All of this ensures considerable cost savings through the whole life-cycle. No tools are needed to connect the pipes.

O-ring to protect the chain Shearing elements to Spigot end grooves against impurities create the axial non(male part) Chain entry positive connection O-rings to seal against the internal pressure Sleeve (female part)

Intricate technology is involved in the unique ZSM connector.

Here are some of the solutions offered by Carl Hamm: High pressure ZSM connector

www.proagri.co.za

Geotechnics solutions The high-quality geotechnics Carl Hamm test systems are acclaimed and used worldwide. They conduct soil sampling and provide research equipment for site investigation and old neglected deposits.

Soil sampling up to the depth of 15 m can be done.

For nearly 20 years Carl Hamm has successfully manufactured and sold geological probing and control systems.

Due to their persistent research and development, appropriate production processes and market-oriented sales structures, they rank among Germany’s leading providers.

Their high-quality products are used all over the world by engineering geologists, the construction sector, agricultural institutions, and institutes of higher education.

The following services are provided: • Well support material • Water sampling • Water, air and gas analytics • Sample receptacles • Soil analysis • Concrete, cement and asphalt analysis • Laboratory equipment • Surveying technologies

Flange versus

ZSM connector

Drilling and pipeline solutions Carl Hamm designs, installs and manages pipeline solutions for above and below ground mining, water and wastewater treatment, and industrial sectors.

Their solutions include probing technologies and machinery, as well as drilling equipment.

For nearly 90 years, Carl Hamm has been recognised as a provider of superbly engineered products and topnotch technical expertise to the mining sector. Developed and made in Germany, their high-pressure (HP) connections and piping products prove their worth day in and day out in applications worldwide.

They also offer a versatile range of quick couplings and other components which can be included as required to create the optimum solution for the specific requirements at hand.

Without exception, all of their HP piping and products must pass rigorous cold-water pressurisation and other quality control testing before leaving the plant.

Being smooth means fewer snags and more room for wiring and cables.

To find out how Carl Hamm in South Africa can help you, contact Chris Munnick at 072-256-0926, 010-900-2005, chris@carl-hamm.co.za, or visit www.carl-hamm.co.za.

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 3

Voorbladartikel

Carl Hamm provides Deep Water Abstraction Solutions

Voerproduksie

Lusernhooigehalte in perspektief deur Carina Lues, Departement Landbou-ekonomie, UV

D

it is alombekend dat lusernhooi van kardinale belang is as ruvoer in die suiwelbedryf, maar dit speel ook ’n onmisbare rol in die vleisbees- en skaapbedrywe. Dit is egter belangrik om te weet hoe die verskillende grade lusernhooi, geklassifiseer volgens die Nuwe Lusernkwaliteitsindeks (NLKI) se waardes soos deur die Nasionale

Luserntrust (NLT) bepaal, van mekaar verskil.

Anders as in die verlede, waar lusernhooi se gehalte volgens proteïeninhoud gegradeer is, word gradering nou meer gegrond op die verteerbaarheid, met ander woorde die beskikbaarheid van die voedingstowwe, van die hooi. Die proteïeninhoud van

Tabel 1: NLKI-waardes van verskillende grade lusernhooi

Graad

NLKI

Vreemde materiaal

Vog

Prima

>104

Afwesig

16%

1

97 - 103

Afwesig

16%

2

93 - 96

Teenwoordig

16%

3

<92

Teenwoordig

16%

www.proagri.co.za

lusernhooi het geen waarde as dit nie beskikbaar is vir die dier nie. Die NLKI is gegrond op ’n veelvuldige regressie met suurbestande vesel, as en lignien, omrede dit die beste korreleer met produksie (gehalte). Die NLKI-waardes van die verskillende grade word in Tabel 1 aangedui.

Dit is ook algemene praktyk om lusernhooi se gehalte te bepaal volgens kleur en blaarinhoud. Alhoewel hierdie praktyke nie soseer verkeerd is nie, gee dit nie ’n akkurate weerspieëling van die werklike waarde wat die hooi aan die dier bied nie. Lusernhooigehalte kan dus gedefinieer word as ’n funksie van inname en verteerbaarheid wat saam die produksiepotensiaal bepaal.

Prima lusern, as die top graad, het ’n hoë inname aangesien dit smaaklik ProAgri 239 – Januarie / January 2020 5

is vir diere en ook hoogs verteerbaar is. Die hoë verteerbaarheid kan egter veroorsaak dat prima lusern inderdaad “te goed” kan wees. Dit is belangrik dat herkouers ’n fyn balans handhaaf tussen die ruvoer- en kragvoerkomponente van hulle dieet. Ruvoer vorm die effektiewe veselkomponent van ’n rantsoen aangesien dit ’n gesonde rumenomgewing skep deur ’n ideale pH tussen 5,5 en 6,5 te handhaaf vir die optimale balans tussen amilolitiese (nie-veselkoolhidraatverterende) en sellulolitiese (veselverterende) bakterieë.

Veselvertering vind effektief plaas by ’n pH hoër as 6. ’n Groot bydraende faktor tot pH beheer is die vesel in die dieet wat herkou stimuleer en dus veroorsaak dat meer speeksel geproduseer word. Meer speeksel dien as ’n buffer deur pH-veranderinge te weerstaan. Die vertering van uiters goeie gehalte lusern lewer ’n groot hoeveelheid vlugtige vetsure op, wat veroorsaak dat die pH in die rumen daal en dit, tesame met verlaagde speekselproduksie (as gevolg van minder effektiewe vesel) lewer ’n laer as optimale pH. Te hoë gehalte lusernhooi sal dus veroorsaak dat lusernhooi sy primêre rol as die funksionele eenheid van die dieet verloor.

Dit word dus aanbeveel dat prima lusern gemeng moet word met ’n swakker gehalte ruvoerbron wanneer dit in ’n dieet ingesluit word, om doeltreffende herkou te verseker en ’n gesonde rumenomgewing te handhaaf.

Graad 1 lusern, aan die ander kant, kan in ’n dieet ingesluit word sonder

Die volgende lusernhooigraderingskursusse word aangebied: DATUM

PLEK

22 Januarie 2020

Upington, Noord-Kaap

4 Maart 2020

Cradock, Oos-Kaap

4 Augustus 2020

Modderrivier, Noord-Kaap

26 Augustus 2020

Brits, Noord-Wes

om ’n swakker gehalte ruvoer by te voeg. Let wel dat die bogenoemde inligting nie op ’n spesifieke spesie

gebaseer is nie, maar wel merendeels gestaaf is deur navorsing wat op melkbeeste gedoen is.

Laastens is dit belangrik om te noem dat skape, melkbeeste en vleisbeeste nie almal presies dieselfde funksioneer nie – al is hulle almal herkouers. Omdat hulle produksiedoeleindes verskil, verskil hulle benutting van die voer wat hulle ontvang en daarom ook die dieet wat hulle gevoer moet word.

Die produksiepotensiaal van verskillende lusernhooigrade is beter bekend by melk- en vleisbeeste as by skape.

Daarom is dit belangrik om te bepaal wat die invloed van lusernhooi-gehalte op die verteerbaarheid van ’n volledige gemengde rantsoen is, asook wat die invloed daarvan sal wees op die produksiepotensiaal van skape. ’n MSc-studie word binnekort aan die Universiteit van die Vrystaat geloods om bogenoemde te ondersoek.

Indien jy sou belangstel om verdere kennis op te doen oor die werking van die lusernhooigraderingstelsel asook die proses van benutting van lusernhooi deur vee, kontak gerus die Nasionale Luserntrust om ’n lusernhooi-graderingskursus by te woon.

Vir meer inligting kontak die NLT by sunet@lusern.org.

www.proagri.co.za

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 7

Voerproduksie

Plant weidings wat wen deur Jaco Cilliers

W

eiding maak of breek ’n boerdery.

Goeie weiding kan die verskil beteken tussen ’n suksesvolle jaar vir die boer, of ’n jaar waarin die bankbestuurder weer om genade gesmeek moet word.

In Suid-Afrika kan natuurlike weiding nie altyd voldoen aan die eise van kommersiële veeboerdery nie en daarom verkies boere meestal om weiding aan te plant. Dit bly goedkoper om ’n bees of ’n skaap te laat wei as om hulle te moet voer. Soos met die meeste ander boerderybedrywighede is die beplanning die belangrikste deel van die proses.

Voordat daar op ’n weidingsgewas besluit kan word, moet die boer homself eers ’n paar belangrike vrae vra.

1.Watter tipe voergewas gaan die beste groei in die klimaat en grondtoestande?

Daar is baie opsies om van te kies, elk met sy eie voor- en nadele. Doen eers deeglik navorsing voordat daar op ’n weidingsgewas besluit word.

2.Vir watter doel gaan die weiding gebruik word? Byvoorbeeld afronding of melkproduksie? Die

8

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 NAMPO

doel waarvoor die weiding gebruik word sal ook ’n bepalende rol speel in die uiteindelike besluit.

3.Wat is die voordele en nadele van die spesifieke voergewas?

Hier moet daar baie spesifiek gefokus word op die tipe gewas wat gekies word om aan te plant. Doen ’n behoorlike studie hieroor en praat met ander boere wat ervaring het met ’n spesifieke soort gewas. Baie keer leer ’n mens eers die nodige lesse wanneer jy dit gedoen het. Gebruik die geleentheid om uit jou buurman se foute of suksesse te leer.

4.Kan die voergewas veelsydig of baie spesifiek benut word?

Daar moet duidelikheid wees oor die doel waarvoor die weiding aangeplant word soos bo genoem. Indien dieselfde weidingsgewas gebruik kan word om byvoorbeeld droë koeie te onderhou en afronding te gee aan slagdiere, sal dit meer winsgewend wees om dan dieselfde weiding vir die twee doelwitte te benut.

5.Hoeveel weiding sal die kudde nodig kry?

Hier moet die drakrag van die weiding in ag geneem word en vergelyk word met die aantal diere wat daarop

moet wei. Waar die weiding onder besproeiing aangeplant word, kan die boer ’n weidingsprogram uitwerk waar die diere in weidingskampe opgedeel word. Op die manier kry die diere genoeg voer, en die kampe kan afgewissel word om oorbeweiding te voorkom en hergroei te bevorder.

6.Word die weiding besproei of op droëland geplant?

Elkeen het sy eie probleme en sterk punte. Droëlande het minder insetkoste, maar meer risiko. Weiding wat onder besproeiing aangeplant word, moet doeltreffend benut word om die koste te regverdig.

7.Wat is die bemestingsvereistes van die tipe weiding?

Hierdie punt moet verkieslik heel eerste aandag geniet. Die grond moet voor die plantdatum reeds bewerk en behoorlik bemes word. Die saadbedvoorbereiding is ’n deurslaggewende stap in die proses.

8.Kan daar ’n kombinasie van verskillende gewasse gebruik word om die weiding se voedingswaarde te verhoog?

Hierdie benadering is veral gewild onder besproeiingsboere wat bewaringsbewerking toepas. Daar word www.proagri.co.za

dikwels ook gebruik gemaak van verskillende gewaskombinasies vir verskillende seisoene om die weiding die beste voedingswaarde te gee.

9.Hoe kan die insetkoste beperk word om winsgewendheid te verhoog?

Dit is belangrik om die insetkoste van enige projek dop te hou. Om geld te verdien is tog die oorhoofse doel vir enige boerdery. Daar moet egter seker gemaak word dat gehalte nie ingeboet word om ‘n paar rand te bespaar nie. Goeie gehalte saad en kunsmis sal op die lang duur meer lonend wees.

10.Hoe sal die siektebeheerprogram aangepas moet word om die toestande van die aangeplante weiding in ag te neem?

Enigiemand wat al deur ’n nat lusernland gestap het, sal weet hoe insekte soos muskiete en steekvlieë daardie habitat kan oorneem. Dieselfde geld ook vir ander insekte soos bosluise en dies meer. Maak seker dat die dieregesondheidsprogram opgewasse is teen die nuwe uitdagings wat aangeplante weidings kan meebring.

Wanneer die weiding behoorlik gevestig is, kan die boer ’n weidingsprogram opstel om seker te maak dat die kampe nie oorbewei word nie. Beeste en skape kan om die beurt wei, waarna ’n rusperiode moet volg vir die weidingsgewasse om te herstel.

Sodra al hierdie vrae beantwoord is, kan daar op die tipe weidingsgewasse besluit word. Daarna moet die grondvrugbaarheid bepaal word deur ’n grondmonster te laat ontleed.

Tradisioneel is die beste tyd vir die vestiging van weiding Januarie tot Februarie, maar daar kan ook verskillende somer- en winterprogramme gevolg word. In hierdie geval moet daar deeglik besin word oor die vestigings-

’n Kombinasie van peulgewasse, grasse en wortelgewasse word aanbeveel om die voedingswaarde van die weiding te verhoog. www.proagri.co.za

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 9

tyd van die winterweiding. Saadbedvoorbereiding is van uiterste belang aangesien baie soorte weiding fyn saad het wat die plantproses moeiliker maak as om byvoorbeeld mielies te plant. Die saadbed moet gelyk en ferm wees met genoeg voginhoud. ’n Fynsaadplanter is ’n vereiste om die beste opkoms te verseker.

Wat die bemesting betref, is dit ’n goeie maatstaf om in ag te neem dat een ton hooi ongeveer 10 tot 20 kg stikstof, 1,2 kg fosfor en 12 kg kalium uit die grond verwyder. Daarom moet die boer hiervoor voorsiening maak in die bemestingsproses. ’n Algemene reël is dat weidings nie te vroeg benut moet word nadat dit gevestig is nie. Eenjarige gewasse moet liefs nie voor ses weke na planttyd bewei word nie, en meerjarige gewasse moet vir die eerste agt weke toegelaat word om behoorlik gevestig te raak.

Om onkruid te bestry, moet die weiding en die onkruid liewer eers gesny word. Indien die onkruid weer opkom na die eerste snit, kan ’n selektiewe onkruiddoder oorweeg word.

Om nuwe weiding te vestig is ’n duur proses. Dit het die potensiaal om baie waarde tot die boerdery te voeg indien dit goed beplan en reg bestuur word.

Indien dit op ’n lukraak manier benader word, kan dit tot groot verliese lei.

Sorg dus dat jy vooraf goed beplan om die beste uit jou weiding te kry.

Hierdie artikel is geskryf op grond van inligting in PANNAR se Weidingsproduksiehandleiding. Kontak PANNAR vir verdere inligting by 033-413-9500 of besoek die webwerf by www.pannar.com.

www.proagri.co.za

’n Fynsaadplanter soos hierdie Pierobon is presies wat nodig is om weiding te vestig en die beste groei te verseker.

Weiding wat onder besproeiing gevestig word kan regdeur die jaar benut word, maar die koste is hoër. Daarom moet hierdie tipe weiding uiters doeltreffend benut word om winsgewend te wees.

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 11

Wiele

Bakkies, bakkies, bakkies … !

Verlede maand het die span van Ultimate Drive kommentaar gelewer op die Toyota Hilux Legend, die nuwe Ford Ranger Wildtrak en die Ford Ranger Raptor. Nog so paar woorde oor die Raptor voor ons die veldtoets met Isuzu en Mitsubishi aanpak.

Die Ranger Raptor lyk veel groter as sy Wildtrak-boetie, grootliks danksy ’n breër wielspoor (150 mm wyer as die gewone Ranger) en ’n groter grondvryhoogte van 283 mm.

Baja-modus vir veldrenryvermaak Die Ranger Raptor is toegerus met wat Ford noem ’n terreinbestuurstelsel (terrain management system TMS) wat verskeie ritmodusse bied om verskillende bestuursomstandighede te pas; “Normaal” en “Sport” vir wanneer daar op die teer gery word, terwyl die opsies vir veldry byvoorbeeld “Gras/Gruis/Sneeu”, asook “Modder/ Sand/Klip” en “Baja” insluit.

“Baja”-modus is vernoem na die uitmergelende Baja-woestynren wat in Mexico plaasvind en is myns insiens díé enkele kenmerk wat die Ranger Raptor bo sy bakkiemakkers laat uittroon.

Die modus is spesiaal ontwerp en spesifiek gekalibreer vir hoëspoed-veldry met vinniger reaksies vir die versneller, ratkas en stuurwiel. Verder verslap die stelsel die stabiliteit- en traksiebeheer vir groter bestuurderbeheer. Die stelsel maak dit moontlik om teen relatief hoë spoed die Raptor gemaklik en gekontroleerd te laat gly (drift)!

Die Ford Ranger Raptor word plaaslik gebou in Ford se Silverton-aanleg buite

Pretoria en verkoop plaaslik vir R786 400 met die Ranger Wildtrak wat vir R678 200 verkoop.

Blykbaar kry Suid-Afrikaners ’n stewige pryskorting in vergelyking met die prys wat Britte en Australiërs vir hierdie bakkies betaal.

Net jy kan besluit of jy die pryspremie vir die Rambo Raptor bo die Kispak Wildtrak wil betaal. Enigeen van die twee sal jou soos ’n wenner laat voel, want albei is briljante bakkies.

Die Raptor het sportiewe sitplekke wat dieper sit, met unieke kunsseemsleer oorgetrek en met spesiale blou stikwerk afgewerk is.

Die nuwe Isuzu D-Max AT35 spog met ՚n grondvryhoogte van 268 mm, ՚n nuwe veerstelsel en ՚n stel indrukwekkende tekkies.

12

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 NAMPO

Isuzu bou spesiale D-Max AT35

In 2019 het Isuzu Suid-Afrika die regte by Arctic Trucks verkry om ʼn spesiale D-Max by sy Port Elizabeth-aanleg te bou. Die AT35, soos dit bekend staan, is ʼn spesiale weergawe van die gewone D-Max, maar het ʼn troefkaart of drie om dit werklik in uitgelese geselskap te plaas. Wat dadelik

(vervolg van ProAgri 238)

opvallend is, is dat die bakkie hoër in sy tekkies staan as die gewone D-Max. Die rede hiervoor is dat grondvryhoogte met 48 mm tot 268 mm verhoog is, dat dit nou groter bande onder die wielboë huisves, en met ʼn veerstelsel spog wat

by Fox geleen is. Dit alles help om die D-Max AT35 van meet af aan fors en intimiderend te laat lyk.

Die veranderinge wat Isuzu aangebring het is grootliks net van toepassing op die veerstelsel. Die binneruim en aandryfstelsel is onaangeraak, wat dalk vir sommiges ʼn kwelpunt kan wees. Sien, die AT35 is ʼn teenvoeter vir die hoogs bevoegde Ford Ranger Raptor. Maar waar die Raptor met ʼn ywerige en lewendige bi-turbo 2,0-liter dieselenjin (157 kW/500 Nm) oor die weg kom, por die AT35 steeds aan met die eeuoue 3,0-liter turbodieselenjin wat 130 kW en 380 Nm uitskop. Dit is aansienlik minder krag as die Ranger Raptor en ՚n mens voel dit.

Op die oop pad, met daardie bultende bande, sukkel die AT35 om ʼn aanvaarbare ritgehalte op te dis. Stuurgevoel is vaag en die bande skop heelwat geraas op. Dis ietwat onplesierig, tog kan jy dit verskoon as jy dink dat huidige D-Max al amper ʼn dekade lank diens doen.

Soos ՚n mens kan verwag, het die AT35

Wanneer dit by modder, sand en klippe kom, staan die Isuzu AT35 vir niks terug nie. kenmerke om dit tog gunstig te beskou.

Wanneer dit by modder, sand en klippe kom, staan hierdie Isuzu vir niks terug nie. Hy is bekwaam en altyd reg om deur die moeilikste omstandighede te gaan.

Al is die modder hoe dik, die heuwel hoe steil, en die sand hoe los, die Isuzu AT35 sal homself uit ʼn onheilige situasie kan wikkel. Die bakkie is toegerus met Isuzu se bekwame 4x4-stelsel wat met die draai van ʼn knop beheer word.

Dié van ons wat in die mark is om ʼn nuwe bakkie aan te skaf, en dan iets soos die AT35 oorweeg, moet van ʼn paar dinge kennis neem. Die AT35 kos R785 000. Dis goedkoper as die Ranger Raptor (R819 400), maar dan moet ook onthou word dat die bakkie, in wese, baie ouer as sy teenstanders is. Die heel nuwe D-Max maak in 2020 sy opwagting. Die ander baie belangrike punt om te onthou, is dat Isuzu Suid-Afrika www.proagri.co.za

nét 50 eenhede per jaar gaan bou.

Anders as die gewone D-Max’e wat ʼn paar uur neem om aanmekaar gesit te word, vereis die AT35 bykans vyf dae!

Ongeag hoe jy na dié bakkie wil kyk, hier is iets wat sonder twyfel spesiaal is.

Tas die onderstaande QR-kode af om na ՚n vergelykende video tussen die Isuzu AT35, Ford Ranger Raptor, en Toyota Hilux GR Sport te kyk.

Met die draai van hierdie knop kan jy jou Triton regkry vir ՚n rit deur die woestyn, oor bulte en deur dale of op ՚n netjiese teerpad.

Klipklimkoning: Opgeknapte Triton is 'n bieliebakkie deur Dirk Gallowitz

Die opgeknapte Mitsubishi Triton is ՚n klipklimmer van formaat.

Die nuwe Mitsubishi Triton het in wese slegs ՚n verjongingskuur ondergaan (die heel nuwe Triton word in 2021 verwag), tog het die etlike verbeterings en verfynings in die kajuit en onder die bakwerk baie respek en bewondering by vriend en vyand afgedwing sedert die plaaslike bekendstelling.

Voorkoms Die “Dynamic Shield”-ontwerpfilosofie wat die nuut-ontwerpte hoofligte en dagryliggies beklemtoon, sterk lyne, skerp hoeke en ronde kurwes van die uitgeboude wielboë, laat die Triton modern en tog ook aggressief lyk. Ook die nuwe agterligontwerp bring ՚n vars voorkoms.

Die somtotaal is myns insiens tans die mooiste bakkie op plaaslike paaie.

Kajuit In die kajuit is die robuuste en tawwe bakkiebeeld opvallend en tog bied die afwerking en sagte oppervlaktes ՚n algehele ervaring van luukse en moderne gemak.

Die lang lys van standaardtoerusting sluit in leerbekleedsel, ՚n leeroorgetrekte www.proagri.co.za

stuurwiel (met skakelaars vir die klank- en spoedbeheerstelsels) wat teleskopies sowel as op-en-af kan verstel, elektriese verstelling vir die vensters, kantspieëls asook die bestuurdersitplek, dubbelsone outomatiese lugversorging as standaard, asook sleutellose toegang en ՚n trukamera om met parkering te help.

Die verbeterde 4WD-stelsel, wat nou met elektroniese veldrybystand toegerus is, se ritmodusse word met ՚n draaiknop op die middelkonsole tussen die voorste sitplekke verstel. Die skakelaars vir “Heuwel-af”-beheer (Hill Descent Control) asook “Heuwel-hou” is by die draaiknop geplaas wat die be-stuurder die opsie gee om te kies tussen 2H (normale paaie), 4H (grond- en sandpaaie), 4HLc (modder, glyerige sneeupaaie en dik sand) en 4LLc (uitdagende viertrekroetes en rotsklim) na gelang van die terrein en padoppervlakte.

Veiligheid Die 2019 Mitsubishi Triton se slagspreuk van “Engineered Beyond Tough” is nie bloot net ՚n bemarkingsterm nie. Die nuweling behou die bestaande model se uiters sterk en hoogs betroubare leerraam-tipe onderstel wat sorg dat die Triton se kajuitstruktuur uiters veilig is tydens ’n botsing.

Enjin en werkverrigting Die 2019 Triton gebruik steeds die uitgaande Mitsubishi se beproefde 2.4l MIVEC Turbo Diesel-drukbuisenjin met direkte inspuiting wat gekoppel is aan ՚n heel nuwe 6-spoed outomatiese ratkas.

Die enjin lewer 133 kW @ 3 500 opm piekkrag en 430 Nm wringkrag wat reeds by 2 500 opm beskikbaar is. Brandstofverbruik vir die outomatiese Triton word amptelik aangegee as 7,6ℓ/100 km in ՚n gekombineerde siklus van stad- en ooppadry. ՚n 6-spoed handratkasopsie is wel beskikbaar met ՚n amptelike brandstofverbruik van 7,5ℓ/100km.

Die nuwe ratkas spog met “intelligente skakelbeheer (“Intelligent Shift Control”), wat sorg dat enjinkrag, brandstofverbruik en gladde versnelling gebalanseer word ten einde die bes moontlike rygerief en minste kajuitge-

raas te verseker. Die 2019-Triton kan 3 100 kg sleep.

Wanneer die nuutste generasie Super Select II 4WD-stelsel in “Off-road”modus ingeskakel is, beheer die stelsel die hoeveelheid enjinkrag, kies die korrekte rat vir die terrein en reguleer terselfdertyd ook die remkrag ten einde die minste moontlike wieltol te verseker.

Uiteraard word dit alles gedoen om die nuwe Triton die bes moontlike werkverrigting te gee wanneer daar oor uitdagende terrein beweeg word.

Met ՚n draaisirkel van 5,9 m, 220 mm grondvryhoogte, 28º intreehoek, 23º vertrekhoek en ՚n oorklimhoek van 25º, het ons die 4X4-roete maklik baasgeraak.

Ons was veral beïndruk met die 2019 Triton se elektroniese “Heuwelaf”-stelsel wat die bestuurder toelaat om te versnel of te rem na gelang van omstandighede sonder dat die stelsel, soos by ander voertuie met ՚n soortgelyke funksie, uitskakel. Verder sorg die bykomende “Rock”-opsie in 4LLc dat die 2019 Triton bykans enige terrein kan baasraak.

Opsomming Gegewe Mitsubishi se geskiedenis in Suid-Afrika van taai, robuuste en betroubare Triton- (eers Colt) -bakkies is dit moeilik om te glo dat die verkoopsyfers van die Triton plaaslik teleurstel. Die nuwe Triton is myns insiens die beste bakkie tans in SA beskikbaar. Met ՚n uiters stil kajuit, veel beter paddinamika as die meeste (veel) duurder en meer bekende bakkies in SA beskikbaar en ՚n veldryvermoë wat veelgeroemde veldryers skaam in hulle uitlaatgasse sal laat stik, is die nuwe Triton nie net veel mooier as die huidige mededingers nie, maar ook beduidend ligter op brandstof en op die beursie.

Prys 2019 Triton 2.4L DI-DC 4x4 Outomaties – R589 995 Ingesluit by die prys van die 2019 Mitsubishi Triton is Mitsubishi se 3-jaar/100 000-km vervaardigerswaarborg, ՚n 5-jaar/90 000-km diensplan en ՚n 5-jaar/ onbeperkte kilometer padbystanddiens. Dienste moet elke 10 000 km gedoen word.

Die Triton se nuwe agterligontwerp sluit aan by die bakkie se sterk, hoekige voorkoms.

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 13

Meganisasie

Besproeiingstelsels:

Voorkomende onderhoud Reinke se tegnici sal na jou plaas toe kom om saam met jou die Voorseisoenkontrolelys vir Voorkomende Onderhoud op jou spilpunt deur te gaan.

D

ie plantseisoen is hier en boere regoor die land moet besin oor wat hulle van hulle spilpunte verwag.

Die spilpunt is die boer se enigste stuk toerusting wat 365 dae per jaar buite aan die elemente blootgestel is.

Die spilpunt kry nie die kans om soos ander toerusting knus en veilig in die skuur te oorwinter nie.

Tog is die spilpunt, soos ander toerusting, ’n aansienlike belegging wat die boer vir baie jare moet dien wanneer hy dit die nodigste het.

Reinke wys boere daarop dat behoorlike sorg vir die spilpunt hulle winsgewendheid en opbrengs op belegging aansienlik verbeter.

Dit is belangrik om reeds voor die begin van die plantseisoen te kyk watter voorkomende onderhoud nodig is

“Voorkomende onderhoud is die sleutel tot betroubaarheid en lang lewensduur van jou spilpunt, en dit verseker dat hy sal werk net wanneer jy hom nodig het,” sê Todd Merryman, Reinke se bestuurder: Tegniese Dienste.

14

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 NAMPO

om te sorg dat jou spilpunt later in die seisoen ononderbroke ten beste werk.

Reinke stel voor dat jy eerder op voorkomende onderhoud konsentreer as om later gedwonge herstelwerk te doen wanneer foute opduik.

Volg altyd die onderhoudwenke in jou Reinke-produk se handleiding om die betroubaarheid en lang lewe van jou spilpunt te verseker. Die Reinkewaarborg bied die boer ook die keuse om ’n tegnikus vanaf sy plaaslike Reinke-handelaar af te laat kom om die voorkomende onderhoud met egte Reinke-onderdele te doen.

Reinke het ’n kontrolelys opgestel van die stappe wat gevolg moet word om die besproeiingstelsel deeglik na te gaan sodat dit deurgaans die beste werkverrigting lewer.

Heel eerste moet die veilige werktoestande van jou spilpunt voor die seisoen nagegaan word.

Tweedens moet staantyd gedurende die kritieke besproeiingstyd met minimale onderhoud voorkom word.

Laastens, verleng jou stelsel se lewe deur na-seisoenonderhoud om

jou belegging te beskerm. Die boer wat hierdie voorkomende stappe volg, kan die gemoedsrus hê dat sy spilpunt lank en betroubaar sal werk.

“Voorkomende onderhoud kos veel minder as reaktiewe onderhoud omdat dit gedoen word terwyl daar geen gewasse op die land is nie. In die seisoen sal daar onderhouds-koste sowel as oprengsverlies wees,” sê Hunter Walls van Walls Besproeiing.

Die voorseisoen-aftiklys word gewoonlik vroeg in die lente gevolg en sluit in ’n deeglike inspeksie en die nodige regstellende stappe om te verseker dat die stelsel slaggereed is. Eksterne toestande soos moontlike skade wat weidende diere kon aanrig, sowel as wind- of stormskade, moet nagegaan word.

Kontrolelys vir voorseisoeninspeksie

Maak seker dat die elektriese stelsel gegrond is www.proagri.co.za

Kyk of daar enige strukturele of elektriese gevaar is • Gaan die toestand van die stelsel na • Gaan die spilpunt se senter na • Inspekteer die montering en ankerboute • Ghries die spilpuntlaer

• Smeer die U-skakels as die spilpunt U-skakels het Gaan die stelsel se belynings na • Dit mag nodig wees om die belynings te verstel • Gaan die toestand van die belyningsmeganisme na • Die aanbevole leeftyd van die mikroskakelaars vir belyning en veiligheidstroombane is 10 jaar

Gaan al die ratkaste na • Tap alle water wat gekondenseer het af • Vul die olie wat die spilpunt se handboek aanbeveel aan tot op die regte vlak

Gaan die toestand van die waterleiding na • Inspekteer die hulse, klampe en pakstukke • Inspekteer die laedrukaftappunte • Inspekteer alles wat met die sprinkelaars te doen het, naamlik gansnekke, valpype, reguleerders en sprinkelaars

Gaan die wiele en bande na • Maak seker dat die banddruk reg is • Maak seker dat al die wielboute behoorlik vas is Gaan die ander aandrywingskomponente na • As die spilpunt hoëspanningkoppelstukke het, gaan dit na – koppelstukrubbers is met kleurkodes gemerk om die vervaardigingsdatum te wys en behoort na vyf jaar vervang te word

“Ons spilpunte het selde ’n probleem wat die aandag van ’n tegnikus vereis, maar dit is gerusstellend om te weet dat daar wel tegnici by ons plaaslike Reinkehandelaars is vir wanneer dit nodig mag wees,” sê Dave Koenig van Koenig Boerdery.

Verwyder die sandvanger en spoel die stelsel deeglik met water Na ’n deeglike voorseisoen-inspeksie, kan die boer gerus wees dat sy spilpunt behoorlik sal werk wanneer dit tydens die lang, warm somerdae aangeskakel word. Voorkomende onderhoud bespaar die boer geld en tyd en stel sy gewasse in staat om geil en gesond te groei.

Gaan al die sprinkelaarkomponente na om te verseker dat jou spilpunt die regte hoeveelheid water teen die regte drukking toedien tydens die groeiseisoen.

Vir meer inligting, praat met Patrick Ellis by 031-350-4525 of stuur vir hom ’n e-pos na patrickellis@reinke.com.

Inspekteer die aandryfstelsel, ingeslote die senteraandrywing, wielratkaste en banddruk om seker te maak dat jou spilpunt onstuitbaar stap.

www.proagri.co.za

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 15

Meganisasie

Bekend, betroubaar, John Deere

deur Jaco Cilliers

D

In 1934 gaan John Deere nog ’n ie ryk reuk van nat grond na ’n stappie verder met die nuwe Model reënbui en ’n John Deere-trekker A-trekker. Sy enjin van 23,5 perdekrag en -planter. Dit is die dinge wat ’n (17,5 kW) maak hom gou die markSuid-Afrikaanse boer se hart vinniger leier. Boonop het die trekker ook ’n laat klop. hidrouliese hyser en sy agterwiele kan In die vorige uitgawe het ProAgri verstel word om in enige rywydtes te geskryf oor die nuutste John Deerewerk. trekker wat die slimste trekker nog is, Maar John Deere het besef dat jy maar waar het dit alles begin? Hoe het nie lank voorbly as jy stilsit nie. Hulle dit gebeur dat hierdie Amerikaanse het gewerk om op die voorpunt van maatskappy so eie geword het aan landboumeganisasie te bly. In 1938 ons land se boere? word die Model A-reeks opgevolg deur In 1837 stel John Deere die eerste die Model G, die Model H ’n jaar later ploeg bekend wat die taai grond van en die M- en R-modelle word onderdie Amerikaanse middeweste kan beskeidelik in 1947 en 1949 bekend werk sonder dat die modder daaraan Die beskeie oorsprong van een van die gestel. saampak. Vier jaar later produseer hy grootste landboumaatskappye ter wêreld Die 1950’s sou gekenmerk word jaarliks 100 van hierdie ploëe. Maar is die ploeg wat die ystersmid, John deur niks minder as 15 nuwe John binnekort is mnr John Deere in die Deere, in 1837 ontwerp en vervaardig Deere-modelle wat in daardie dekade moeilikheid: Die mark vereis ’n trekker het. geloods was nie. Hulle spog met nuwe wat hierdie soort ploeg vinnniger as ’n tegnologie soos die driepuntkoppelperd of ’n span osse kan trek. stelsel, kragstuur en ’n kragaftapper.

Die naam, John Deere, sou dan Intussen het boere al hoe sterker ook vir die eerste keer in Suid-Afrika trekkers aangevra en dit het John verskyn in 1878 nadat twee van hierDeere genoodsaak om sy tweesilindie ploeë op ’n openbare veiling in die derenjins met viersilindermodelle te Oos-Kaap verkoop is. Die geskiedenis vervang. Teen die vroëe 1960’s word vertel dat ’n skip naby Bathurst die 1010-, 2010-, 3010- en 4010-John gestrand was en dat daar twee van Deere-trekkers bekend gestel. hierdie werktuie onder die herwinbare Later in dieselfde dekade stel die vrag van die skip was.

John Deere-maatskappy ook die In Maart 1912 besluit die direk8010- en 8020-modelle bekend, wat sie van John Deere om hulle eerste die eerste vierwielaangedrewe trektrekker te ontwikkel. Die volgende kers in die mark was. vyf jaar werk hulle aan die projek en Die hoogtepunt van John Deere kom uiteindelik na vore met die Dain se vernuf vir die 1970’s was die Tipe, so vernoem na die ontwerper.

8640-model wat met ’n reuse 275 Die probleem is egter dat die trekkers perdekrag (205 kW) gespog het. te duur is vir die mark en slegs 90 van In 1912 ontwikkel John Deere die eerste Minstens 38 nuwe John Deerehierdie model word verkoop. trekker wat die Dain Tipe genoem word. modelle, wat elkeen sterker voortIn 1918 koop John Deere die WaDaar word egter net 90 van hierdie trekgebou het op die vorige generasie, het terloo Gasoline Engine Company en kers verkoop weens die hoë prys. in die tagtigerjare die lig gesien. begin om die Waterloo Boy-trekker in alle erns te vervaardig. Dié trekker met sy eenvoudige en stewige ontwerp kon teen ’n meer bekostigbare prys aangebied word: Die Waterloo Boy verkoop in 1918 vir $700 teenoor die sowat $1 200 waarvoor die Dain Tipe verkoop moes word.

Soos dit enige goeie onderneming betaam, het John Deere nie by die Waterloo Boy volstaan nie. Daar is altyd ’n kans om te verbeter. Met deurlopende herontwerp en verbetering is die Model D in 1924 aan die boere bekend gestel.

Oor die volgende 29 jaar verkoop John Deere meer as 161 000 van hierdie trekkers. Die model se gewildheid is deels daaraan toe te skryf dat hy ’n drieskaarploeg met gemak kon trek met sy Die Waterloo Boy word die eerste suksesvolle John Deere-trekker. In 1918 twee silinders. het hierdie trekker net $700 gekos.

16

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 NAMPO

www.proagri.co.za

ploeg tot die heel gevorderdste John Deere 8RX, die wêreld se eerste vasteraamtrekker met vier rusperbande, wat in 2020 ook in Suid-Afrika bekendgestel gaan word. Die 8RX kombineer kunsmatige intelligensie, elektroniese beheer deur die internet en gevorderde outomatisering wat boere sal help om nog meer doeltreffend te boer, en hulle in staat stel om meer veerkragtig en relevant te bly in ’n globale mededingende mark.

Daar is ’n les om te leer uit John Deere se geskiedenis:’n Produk van goeie gehalte en deurlopende innovering is die voorloper tot sukses!

Die Model D-trekker was nog meer suksesvol as die Waterloo Boy met verkope van meer as 161 000 trekkers tussen 1924 en 1953.

In 1934 het John Deere Model Atrekker geloods. Hierdie bul spog met ’n ongekende sterk enjin van 23,5 perdekrag (17,5 kW).

Deesdae moet jy sterk én slim wees. Daarom word die 8RX vanjaar in Suid-Afrika bekend gestel as die slimste trekker ooit.

Maar soos almal weet, werk spiere veel sinvoller as daar ’n slim kop is om die proses te beheer. In die 1990’s begin John Deere met die derde generasie trekkers met meer elektroniese beheertegnologie wat die boer help om meer doelgerig en noukeurig te werk.

Gedurende die nuwe millenium span John Deere hierdie tegnologie al hoe meer in om die mees vindingryke werktuie voort te bring. Die trekkers word nie net sterker nie, maar ook slimmer.

Met aanhoudende verbetering en slim ontwerp bied John Deere al vir die afgelope 182 jaar net die beste aan hulle kliënte. Hulle volg steeds die wenresep wat hulle laat groei het van die beskeie www.proagri.co.za

Vyftig jaar nadat die Model A die sterkste trekker in die mark was, word die John Deere 8640 weer as die kragtigste trekker bekroon, maar hierdie keer met 275 perdekrag (205 kW).

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 17

Gewasproduksie

Akkurate oesskatting:

Meet beter en weet beter:

D

ie nuutste tegnologie vir akkurate sitrusoesskattings is nou in SuidAfrika beskikbaar. Dit kom nadat die Aerobotics Oesskattingsproduk tydens die 2019-seisoen ’n suksesvolle proeflopie onder die top sitrusboere van die VSA gehad het.

Aerobotics haal die raaiwerk uit die oesskattingsproses en gee aan sitrusboere, -pakhuise en -uitvoerders die geleentheid om reeds vroeg in die seisoen akkurate syfers te kan insamel.

Die Aerobotics Oesskattingstegnologie gebruik die heel nuutste kuberkennis om boere ’n mededingende voorsprong in die wêreldmark te gee. Dit lewer vooruitskattings op die komende oes met tot 95% akkuraatheid. Dit stel die boere in staat om ingeligte besluite oor die bestuur van hulle boorde te neem.

Die voordele: • Verhoogde akkuraatheid vroeg in die seisoen beteken dat jy geld kan bespaar en inkomste kan verhoog.

• Jy kan die mark bepaal en ingeligte geldelike besluite neem.

• Jy kan die hulpbronne van jou boerdery optimaal benut.

• Dit verlaag risiko en koste en verhoog winsgewendheid.

Hoe verbeter hierdie produk jou plaas se wins?

• Met produksiesyfers wat reeds vroeg in die seisoen beskikbaar is, weet die boer wat hy gaan oes, en kan hy sy verkope en bemarking daarvolgens aanpas. Dit verbeter die verkope- en bemarkingstrategie.

• Dit bevorder doelgerigte plaasbestuur.

• Met toegang tot hierdie inligting weet die boer hoe om te snoei, te bemes en waar daar aandag nodig is.

• Behou ’n goeie beeld in die mark.

www.proagri.co.za

waar en hoeveel bemesting nodig sal wees.

Nader aan oestyd kan die boer ook beter besluite neem oor wanneer daar geoes moet word deur na die grootte en kleur van die vrugte te kyk.

• Dit help die boer om onnodige onkoste en swak lewering te vermy.

Hoe werk dit? ’n Hommeltuig vlieg oor ’n voorafbepaalde deel van die boord en neem dan ’n kort video van die individuele bome.

Die Aerobotics-kunsmatige-intelligensietegnologie identifiseer die soort vrugte en neem die grootte en kleur van die vrugte waar.

Om hierdie inligting bruikbaar te maak vir die boer, het Aerobotics se eie span landboukundiges ’n reeks groeikurwes vir die verskillende sitruskultivars uitgewerk.

Die tegnologie gebruik dan die grootte en kleur van die vrugte, asook die geskiedkundige statistieke van vorige oeste, om die huidige stand van sake te bepaal. Dit sluit in die geskatte oes wat gelewer sal word, watter deel van die boord beter sal vaar as die res en dies meer.

Indien die hommeltuie gereeld oor die boord ingespan word, kan die boer die groei van die sitrusvrugte beter dophou en hierdie inligting weer aan pakhuise, uitvoerders en bemarkers aanstuur. Die boer kan ook beter besluit wanneer,

Projekoorsig: Hoe het Aerobotics te werk gegaan om hierdie tegnologie aan die boer te lewer?

Oor die afgelope ses maande het Aerobotics ’n aantal proeflopies in Suid-Afrika en die Verenigde State van Amerika onderneem. Die doel daarvan was om die boere, pakhuise en bemarkers te help om beter besluite te neem op grond van meer akkurate inligting.

Algemene probleme wat met huidige oesskattings ervaar word, is dat dit hoë risiko’s inhou vir almal in sitrusproduksie. Indien oeskattings nie akkuraat is nie, kan boere nie deeglik beplan vir die komende seisoen nie.

Wie is Aerobotics en wat doen hulle?

Aerobotics is ’n nuwe agri-tegnologiemaatskappy van Kaapstad. Hulle help die boordboere om hulle oeste te verhoog en risiko van peste en siektes uit te skakel. Aerobotics kan enige probleme in die boord reeds op ’n vroeë stadium identifiseer en stel die boer dan in staat om op te tree voordat die probleem kan versprei. Hulle tegnologie gebruik kunsmatige intelligensie en hoëresolusie-lugfotografie om die boer in staat te stel om sy boord, boom-vir-boom, te kan bestuur.

Vir meer inligting, kontak Victor van den Berg by vic@aerobotics.com of bel 076-625-9273 om deel te neem aan die Aerobotics-oesskattings vir die komende seisoen.

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 19

Gewasproduksie

Verbeter jou pekanneutoes met World Focus “E

k hou baie van World Focus se uitkyk,” sê Herlu Smit van Boomplaas naby Jacobsdal. “Hulle is nie hier net om ’n produk te smous nie; hulle verbeter die gesondheid van die grond en dit lei tot hoër produksie.”

Herlu sê daar is groot waarheid in die slagspreuk: Sorg vir jou grond, dan sorg jou bome vir jou.

Hy het 2016 pekanboorde oorgeneem wat tot in daardie stadium glad nie goed bestuur is nie. Die blokke het gewissel van drie tot sewe jaar oud.

Herlu het die plaaslike verspreider van World Focus se produkte, Tinus Berg, gekontak en begin om die pad saam met die maatskappy te loop.

Een van sy hoofoorwegings was dat World Focus se produkte organies is, want dit is die toekoms waarheen hy mik. Die produkte is nie net organies nie, maar ook uitstekend. “World Focus se gemikroniseerde kalk het wondere verrig,” sê Herlu.

Hy sê hy kon nie die volledige aanbevelings volg nie, omdat die boorde nog nie vir hulleself kon betaal nie, maar selfs met die verlaagde toedienings het die prestasie na die eerste jaar vanself gespreek: Neutgraderings 2016 vs 2017 (Geen medium of klein neute vir 2017)

2016 2017

Oorgroot 10,5% 50%

X-groot 50,7% 38%

Herlu Smith van Jacobsdal beduie hier dat die boom vyf jaar oud is. www.proagri.co.za

Die jong boom het amper meer stuifmeelpeule as blare nadat World Focus se bemestingsplan in werking gestel is.

Die ander groot voordeel is dat die volumes van die middels aansienlik minder is as die tradisionele produkte.

Vyf kilogram van die gemikroniseerde kalk se werking is gelykstaande aan een ton gips, maar daar is nog ’n verdere besparing, want jy het nie soveel vervoerkoste, masjinerie en werkstyd nodig om dit te strooi en in te werk nie – dit kan met ’n spuit of deur die besproeiingstelsel toegedien word!

World Focus se plan vir Boomplaas se nuwe boorde:

Groot Dowwe neute Eetbare kern 24,48% 3,84% 58% 12% 2,10% 61,2% Volgens World Focus se verslag was die perseel in ’n kritieke toestand. At van Schalkwyk sê: “Voordat ons betrokke raak by ’n boerdery of enige aanbevelings doen, neem ons volledige grondmonsters en laat dit spesifiek ontleed. Vanaf die ontledings kan ons dan ’n volledige kort-, medium-, en langtermynbemestingsplan uitwerk en aan die boer voorstel.”

In hierdie geval het die ontleding getoon dat die meeste van die blokke ’n drastiese tekort aan fosfaat (P), uitermate hoë magnesium (Mg) en heeltemal te min kalsium (Ca) bevat het. Die geweldige hoë magnesium het veroorsaak dat die kalium-opname belemmer is.

Die fosfaattekort is reggestel met mikrofyn rotsfosfaat terwyl die kalsiumtekort met ultrafyn gemikroniseerde kalsitiese kalk (Complex Calsus) en ultrafyn gemikroniseerde gips (Complex Calsul) aangevul is.

Die aanvulling is gedoen met 5 kg/ ha Complex Calsus gekombineer met

5 kg/ha Complex Calsul wat in water opgelos en met ’n onkruidspuit op die wortelsone van die jong bome gespuit is. Mikrofyn produkte is gebruik omdat die reaksietempo soveel vinniger en die reaktiwiteit soveel meer doeltreffend is as konvensionele produkte.

Die gemiddelde partikelgrootte van die ultrafyn gemikroniseerde kalk is 5 - 15 μm (1 000 maal kleiner as 80% van konvensionele landboukalk).

Complex Calsus (B4682): Ca...406 g/kg, Mg...29 g/kg, Organiese komponent...

30 g/kg Complex Calsul (B4990): Ca...

230 g/kg, Mg...140g/kg, Organiese komponent...30g/kg Om verder tot die plant se gesondheid en groeikrag by te dra en voedingtekorte aan te vul, is ’n organiese groeistimulant, Gliosense, gebruik. In Gliosense is ETP, ’n ensiem wat afkomstig is van mikro-organismes wat in ’n beheerde omgewing vermeerder word.

Die Gliosense is as blaarbespuiting aangewend voor blom, tydens vrugset en sal weer toegedien word tydens die laaste fase van neutvul.

Ondertussen is ’n produk met die naam van Glionut geregistreer. Glionut is ’n organies gebaseerde groeistimulant aangevul met mikro- en spoorelemente asook nikkel (Ni) en sink (Zn) spesifiek vir gebruik by pekanneute.

Gliosense: ETP…1,5 μm/ml, B…7 g/l, Cu…8 g/l, Fe…9,8 g/l, Mn…30 g/l, Zn…21 g/l.

Glionut: ETP…1,5 μm/ml, ZN…105,99 mg/kg, Mo…3 mg/kg, Cu…17,99 mg/ kg, Fe…112 mg/kg, B…20,99 mg/kg, Mn…118 gm/kg, Ni…1 226,95 mg/kg.

Verder is nog twee produkte as blaarbespuiting gebruik, naamlik SuperZn met bykomende sink en SuperK met bykomende kalium en stikstof. By albei produkte is die voedingselement in ’n unieke kombinasie van organiese sure, aminosure en ensieme gecheleer.

Kontak At van Schalkwyk by 082452-8983 of at@molcastagri.com of besoek www.molcastagri.com.

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 21

www.proagri.co.za

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 23

24

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 NAMPO

www.proagri.co.za

Kristalle bring lig aan die einde van die bek-en-klouseer-tonnel

B

ek-en-klouseer is ’n ramp vir ons land en talle veeboere, maar dit hoef nie so te wees nie; kristaltegnologie kan ingespan word om die hele substreek skoon te maak.

Agri Frequencies het reeds siektes soos voëlgriep en ook swamsiektes op plante en vrugte gedood, bakteriese verwelk in tamaties gestop en op talle plekke swamsiektes in gewasse gestop.

Dieresiektes en parasiete kan op groot skaal beheer word.

Die dood van virusse, bakterieë en swamme is maar net een faset van wat kristaltegnologie kan doen. Bespaar ook 30% op voerkoste vir melkkoeie, verbeter diere se voeromset en verlaag eierproduksiekoste by hoenders.

Jan du Plessis van Agri Frequencies sê: “Ons het by ’n melkery die kragvoerkomponent met 30% verminder sonder om melkproduksie in te boet en het by lêhenne die lêmeel drasties verminder en steeds produksie konstant gehou. Ons kan ook dierevoeding effektief verbeter en ons het koringstrooi se proteïene verhoog na 11,5%. Dit maak van goedkoop ruvoerbronne soos koringstrooi effektiewe oorlewingsvoeding teen minimale koste.

“Ons kan ook ons plantvoedingselemente stuur en die resultate is meetbaar, so het ons die pH van grond in net 30 dae van 4,3 na 5,4 verhoog.

Ander voedingstowwe soos stikstof, swael en spoorelemente word op enige plek in die wêreld baie doeltreffend geaktiveer. Dit is ideaal om plantvoeding aan te vul wanneer boere nie in hulle lande kan inkom nie weens te veel reën of as die plante te nat is om te spuit. Hierdie aanvullings word baie vinnig deur die plante opgeneem om gou regstellings te bewerkstellig.”

Jan sê al hierdie voorheen onmoontlike aksies is nou nie net moontlik nie, maar ook meetbaar met die korrekte gebruik van kristaltegnologie en kwantumfisika.

www.proagri.co.za

Hoe is dit alles moontlik?

Volgens professor John Hagelin, ’n kwantumfisikus van Amerika, is alles altyd in beweging en bestaan daar ’n basis van ’n verenigde kwantumveld wat alles aan mekaar skakel en waaruit alle energie, lig en massa voortspruit.

Elke organisme het ’n eie, unieke frekwensie wat in dié veld ontstaan en hier verander kan word.

Met die regte kwantumtoerusting is dit dan moontlik om hierdie veranderinge enige plek in die wêreld te verrig.

Die belangrikste gevolg van die tegnologie is dat dit boere se chemiese koste baie kan verminder en veranderinge kan vinnig teweeggebring word.

Daar is reeds talle boere wat Agri Frequencies se diens vir die derde seisoen baie suksesvol gebruik en baie geld bespaar.

Dit stel ook varsprodukteprodusente in staat om hulle produkte gifvry en met ’n beter gehalte te bemark en sodoende beter pryse te behaal.

In ’n tamatieproef in Pongola waar frekwensiebehandeling teenoor die normale praktyk van chemiese beheer getoets is, het ’n boer 40% minder insekskade gehad op die frekwensiebehandelde tamaties as op die chemies-behandelde lande en 60% minder derdegraadprodukte.

• • •

•

•

•

selfs kalanders en kewers in graansilo’s word gedood.

Die Tuinfeetjie bevorder groei terwyl dit insekte selektief dood sonder om bye en ander bestuiwers te benadeel.

Dit verbeter ook die watergehalte, bespaar 30% water en verleen rypbeskerming aan plante.

Agri Frequencies se Pest Vibes dood rotte, kakkerlakke, vlieë en muskiete in ’n straal van tot 200 meter vir net R1 200 en dit hou lewenslank. Die belangrikste is dat dit altyd verstel kan word vir enige insekmutasies.

Die gevreesde stompkopkewer kan tot in ’n straal van 200 meter voorkomend beheer word en indien die bome reeds besmet is, kan die kewer en swam gedood word.

Agri Frequencies se waterstruktureerder is van die goedkoopste in die wêreld teen slegs R1 200 per 25 mm pypdikte. Dit maak en hou pype skoon, verbeter produksie, verhoog suurstof in die water en verbeter gesondheid. Alge word ook baie doeltreffend beheer sonder om visse en plante te benadeel.

Brandstofbesparings van 10 tot 15% op diesel- en petrolenjins is moontlik weens beter ontbranding.

Agri Frequencies lewer ’n baie wye reeks produkte en dienste en daar is ook ’n reeks huishoudelike produkte wat plae in en om die huis beheer: • Insekte en swamme word beheer en

Al ons frekwensies is totaal onskadelik vir mense en ander spesies en alle produkte het ’n geldterugwaarborg. Kontak Jan du Plessis by 082-429-4055 of info@agrifrequencies.com of besoek www.agrifrequencies.com.

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 25

Hulpbronbestuur

Promosie-artikel

Co Reg No: 2017/009466/07 VAT Reg No: Exempt Nnete specialises in the erection, fabrication, design and detailing of steel structures according to client specification. Established in 2017 from small beginnings, grown to a well respected firm in the Gauteng area.

Owner managed, we ensure quality and customer satisfaction with a hands-on approach to all our projects.

39 Mooimeisie Street Kwaggasrand Pretoria

8

ProAgri Pro P Pr rro oAgr Agrri 2 238 38 â&#x20AC;&#x201C; Desember 38 Desse em emb mb ber er / Decemebr Dece e em ec meb me eb ebr 2019 20 01 019 19 19 N NA NAMPO AM MPO PO

Contact:

Petrus Liddle Andries Liddle

Tel: Cell: e-mail:

012-386-6972 071-625-5039 petrus@nnete-eng.co.za www.proagri.co.za www.p ww w proa prroa oa o agri gri.co .co.za .c za a

’N VRAG VIR ELKE TROK EN ’N TROK VIR ELKE VRAG

Logistics World Network (LWN) is die een-stop aanlynplatform vir logistiesediensbestuurders, vervoermaatskappye en vrageienaars. Ons het die logistiese bedryf vir ewig verander – welkom by die nuwe era van vervoer!

Vir minder as die koste van ’n ete per dag kan jy deel word van Afrika se rewolusionêre nuwe vervoeroplossing!

"Spandeer jy meer as R12 000 per jaar om vragte of trokke te vind? Dan is ons jou goedkoper en veiliger opsie!"

Amptelike loodsingsdatum: 3 Februarie 2020 Besoek ons webwerf, word ’n lid en sny die middelman uit om vrag of vervoer te vind.

Vervoerkontrakteurs: Die veilige manier om beskikbare trokke te vertoon en regstreeks met vrageienaars kontak te maak.

Vrageienaars en boere: Die veilige manier om prysberamings te verkry en vinnig vervoer vir jou produkte te reël.

Alle gebruikers op LWN is nagegaan en alle dokumente word bewaar.

Geen makelaars of sub-kontraktering word toegelaat nie.

Alles ingeslote, onbeperkte lidmaatskap: 3 maande: R4 800 (R1 600/m) 6 maande: R7 200 (R1 200/m) 12 maande: R12 000 (R1 000/m)

Dorpstraat, Stellenbosch | 073-773-7842 | jcgenade@logisticsworldnetwork.com www.logisticsworldnetwork.com

Agri4all

REACH 80 000+ COMMERCIAL FARMERS AND INDUSTRY RELATED PEOPLE FOR FREE ON SA’S LARGEST ONLINE AGRICULTURAL PLATFORM

28

ProAgri 239 – Januarie / January 2020

www.

.com

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 29

Agri4all

www.inttrac.co.za www.inttrac.co.za 30

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

Marietjie Lehmkuhl Onderdele-bestuurder Tel: +27 16 365 5799 Sel: +27 82 566 1455 E-pos: parts@inttrac.co.za www.

.com

Agri4all

Voermengers / Feed mixers

Strautmann VM500 5 kub

@ R245 000 +btw

Strautmann VM951 -7,5 kub

@ R415 000 +btw

Strautmann VM1251-0---10 kub

@ R495 000 +btw

Strautmann VM1251-2---12,5 kub @ R535 000 +btw Strautmann VM1500DK—15 kub

@ R780 000 +btw

Strautmann 2401-0 DK----19 kub

@ R980 000 +btw met vlekvrye voering.

Ma asb gebruik van die spesiale Maak p p pryse y e vir Januarie teen bykomende 3% Jan % korting!

Meng vinniger met nuwe skroefontwerp en vlekvrye staal slytstroke verseker lang leeftyd

Inttrac Trading (Pty Ltd) Kantoor: 016-365-5799 Heelwerktuie: Adam van Aswegen 078-457-0952 Frans Jacobs: 082-921-2520 E-pos: sales@inttrac.co.za Facebook: Inttrac Trading Web: www.inttrac.co.za Kontak ons vir jou naaste handelaar regoor die land. www.

.com

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 31

Agri4all

+27 (11) 262-2107 +27 (84) 254 4790

+27 (84) 649 4740 +27 (84) 667 9220

info@mipower.co.za 32

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

|

+27 (84) 700 5341 +27 (84) 703 6276

www.mipower.co.za www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 33

Agri4all 34

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 35

Agri4all 36

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 37

Agri4all 38

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 39

Agri4all 40

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 41

Agri4all

Ons is bekend vir ons uitstekende gehalte spilpunte en kliëntediens, nou het ons die produkreeks uitgebrei om sonkrag in te sluit.

Oes sonkrag met Senter360 se Solar Pivot

Met ’n aanpassing van ons beheerstelsels kan ons die spilpunt van sonkrag af laat werk.

• Enkeltoringmasjiene reeds beskikbaar met sonkragaandrywing • Binnekort sal tot drietoringmasjiene beskikbaar wees 42 ProAgri 239 – Januarie / January 2020

Kontak ons gerus vir meer inligting.

Theuns Dreyer: 018-469-1331 Hardus Muller: 072-451-0951

www.senter360.co.za www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 43

Agri4all 44 ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 45

Agri4all 46 ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 47

Agri4all 48 ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 49

Agri4all 50 ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 51

Agri4all 52 ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020 53

www.

Agri4all

TheSunPays co.za

Solar panels

R570

from per Watt

100L Low pressure solar geyser from

R3 290

Auxiliary tank included.

200 Ah AGM Gel batteries

R4 595

5kVA / 4kW 80Amp 48V MPPT inverter from @

R8 995

082-515-1655 / 012-734-0915 shop.thesunpays.co.za

No installaĆ&#x;on included

All prices include VAT / Free delivery 100 km from Cullinan /

Full prices and specs on website

Dan: 011-452-3434 dan@ritlee.co.za Clive: 011-452-3434 clive@ritlee.co.za Marc: 084-453-4499 marc@ritlee.co.za\ John: 073-930-3799 john@ritlee.co.za Brad: 083-436-8822 brad@ritlee.co.za

54 ProAgri 239 â&#x20AC;&#x201C; Januarie / January 2020

www.

.com

Agri4all

MANUFACTURERS OF:

Wire Mesh Staff Lockers

Wire mesh W sta lockers staff (1 doors (1-6 available) a

PRETORIA Tel: 012-333-0229 • Fax: 086 514 7503 Email: info@wireworx.co.za www.wireworx.co.za

Vervaardigers van: • Betonmure • Beton pallisadeheinings • Bees- en skaapdrinkkrippe • Bees- en skaapvoerbakke • Kuilvoerbunkers

www.demeyerbeton.co.za Navrae: 084-619-8343 Dawie: 084-250-3846 www.

.com

ProAgri 239 – Januarie / January 2020 55

Agri4all

ProAgri wens sy familie in die landbou ’n baie voorspoedige

2020 toe.

Mag dit ’n vreugdevolle jaar vir almal wees.

56 ProAgri 239 – Januarie / January 2020

www.

.com