Proagri 167 Januarie 2014

ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer

Bo-Karooboere maak plan Soja: Saadgehalte is die sleutel

Januarie / January 2014 Nr / No 167 ISSN 1042–1558

Mielieplanter plant koring soos ’n koning

Besproeiing Watter stelsel moet ek kies?

Weiding: Senter 360 troef droogte Meganisasie | Gewasproduksie | Veeboerdery | Hulpbronbestuur

AgriTrader

In hierdie uitgawe Voorblad

Redakteursbrief it is altyd lekker om die nuwe jaar met ons besproeiingsuitgawe tegemoet te gaan, want waar daar water is, is daar nuwe lewe. Reën bepaal ons landboujaar en ProAgri, wat saam met die seisoene en die boerderybedrywighede op die plaas beweeg, het dit verlede jaar veral gevoel. Toe ons in November al die planters in die weste moes gaan afneem, was dit te droog om te plant en in die eerste week van Desember was dit weer op baie plekke te nat om te plant!

Dit is ongelooflik dat boere in Suid-Afrika dit regkry om in die ongunstige en onvoorspelbare toestande steeds suksesvol te boer. Gelukkig het die tegnologie en die masjiene wat daarmee saamgaan al so ontwikkel dat minder tyd, minder arbeid en minder diesel nodig is om die werk te doen.

Lees gerus in hierdie uitgawe oor ’n paar van die skitterende ontwikkelings.

As jy toegang tot besproeiingswater het, is dit net so belangrik om die regte stelsel vir jou boerdery te bekom, want dit is ’n belegging vir die toekoms. In ons artikel oor besproeiingstelsels bespreek ons ’n hele paar van die opsies en die oorwegings wat geld. Lees dit, dink mooi en praat met die kundiges en medeboere in jou omgewing wat al die pad geloop het, want hulle sal weet watter maatskappy se produk en diens loop hand aan hand soos dit hoort. P

D

Boer slim Annemarie Joubert > annemarie@proagri.co.za

FREE MEDIA SPECIALISTS

Gebou 2, Menlyn Woods, Spritestraat 291, Faerie Glen Tel: 0861-777-225 Business-to-Business: Agriculture ABC Jul – Sept 2013 39 678 average copies per month Copyright © 2013. All rights reserved. No material, text or photo graphs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners.

ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.

Skakel 012-524-9000.

Inhoudsopgawe / Contents

Meganisasie 11 Trekker en spuit span saam om te wen 12 John Deere & Orthman: Werk saam vir sukses 15 Lemken bewerk en plant deeglik en tydig

SMARTPUBLISHING

www.smartpublishing.co.za

ProAgri ry die land vol met ’n Mahindra Genio bakkie, geborg deur Mahindra Montana.

Hoor hoe jy as lid van georganiseerde landbou R10 000 kan wen!

Besproeiing 3 Besproeiing: Watter stelsel moet ek kies?

4 Floppy: Goeie oplossing vir uitvalhoeke 7 Rotrix haal die pyn uit besproeiing 9 Senter 360 lei tot slim weidingsplan

Waardetoevoeging in die boerdery kan die verskil tussen oorleef en sukses beteken.

Lees gerus op bladsy 9 hoe Senter 360 gehelp het om koeie en hulle kalwers deur die droogte te trek en om goeie gesonde en gelukkige kalwers gereed te maak vir die voerkraal.

ProAgri Redakteur tydskrif en aanlyn Annemarie Joubert > 082-320-3642 annemarie@proagri.co.za

3

Verslaggewer Du Preez de Villiers > 082-598-7329 dupreez@proagri.co.za Senior bemarker Stefan van Wyk > 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za

7

Bemarkers: Klein advertensies Xander Pieterse > 079-524-0934 xander@proagri.co.za Adele van Tonder > 0861-777-225 adele@proagri.co.za

Gewasproduksie 17 Pioneer: Soja se sleutel lê in saadgehalte 19 Sny jou lande met ’n Turbo-max 21 Crop-Tech se Jumil-mielieplanter open koringhorisonne

12

Hulpbronbestuur 22 Verblyfreg: Hoe werk uitsetting?

23 Lok en behou goeie werknemers met voordele

21

Veeboerdery 25 Meester van kuilvoerkerwers wys sy staal Gereeld 26 Veilings 28 Genegids 29 AgriTrader www.proagri.co.za

Uitleg & grafika Esta van Niekerk Navrae Engela du Plessis > 0861-777-225 engela@proagri.co.za

22

Rekeninge Ronel Keet > 0861-777-225 accounts@smartpublishing.co.za Verspreiding en intekening Marlien v d Westhuizen > 0861-777-225 marlien@smartpublishing.co.za

Smart Publishing Hoofbestuurder Anneke Claassen > 0861-777-225 anneke@smartpublishing.co.za

25

Sakebestuurder George Grobler

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

1

Besproeiing

Besproeiing: Watter stelsel moet ek kies?

Loskopdam is een van die besproeiingskemas in ons land wat met sy kanale ’n groot gebied in ons land vir boerdery oopgemaak het.

ie allerbeste, kostedoeltreffendste, welkomste, lekkerste besproeiing is die regte hoeveelheid reën op die regte tyd. Ongelukkig is dit ook die opsie waaroor die boer die minste beheer het en daarom moet ander besproeingsmoontlikhede oorweeg word om die bevolking te voed.

Naas reën is leiwater uit riviere en spruite, soos wat die Egiptenare in die outyd reeds uit die Nyl gedoen het, die oudste vorm van besproeiing. Oral in ons land was dit ook die voorloper van besproeiing. Water is met behulp van keerwalle uit ’n rivier gekeer en dan met vore na die gesaaides of plantasies gevoer waar vloedbesproeiing gedoen is.

Vloedbesproeiing met leiwater is ook die manier waarop ons eerste damwater benut is en daar is vandag nog boere van sommige besproeiingskemas wat akkers uit kanale natlei met vloedbesproeiing.

Die grootste nadeel van vloedbesproeiing is dat dit arbeidsintensief is en dat die waterleiers wakker moet wees en weet wat hulle doen. Daarby is dit baie moeilik om te bepaal en te beheer presies hoeveel water op die gesaaides beland, met die gevolg dat plante se omstandighede dikwels wissel tussen verdor en versuip. Die lande se grond moet ook gelyk genoeg wees en die regte helling hê, anders is vloedbesproeiing nie moontlik nie.

Die tweede-primitiefste stelsel is goukoppelpype met klapspuite, onder boere ook bekend as die W & P-stelsel (werker- en pypstelsel). Hierdie stelsel is vir die boer beter as niks, maar nie baie

D

www.proagri.co.za

beter nie. Die probleme daarvan is dat dit ook baie arbeidsintensief is, dat die werkers wat elke dag pype heen en weer moet dra die gesaaides vertrap en dat dit baie tyd verg om telkens die pype te verskuif.

Dit maak dit vir die boer maklik om te besluit om die pype so lank as moontlik op elke posisie te hou, wat meebring dat die plek waar die pype op die gegewe oomblik lê moddernat word sodat die

plante aan versuiptoestande blootgestel word, en die plek wat wag se plante ly dors. Versuip en verdroog is ewe nadelig vir die plant en benadeel die produksie ernstig.

Boonop werk werkers dikwels onversigtig met die pype sodat pakringe verloor, pype knak en nie meer dig sluit nie en lek. Dit vermors water en veroorsaak versuipkolle op die land. Spuite verstop en breek ook dikwels as dit in die modder gesleep word.

Sleeppype is ’n beter opsie. Dit bestaan uit laterale plastiekpype wat oor die hele land gelaat word sodat dit nie verskuiwing benodig nie, en uit die land verwyder word wanneer die groeiseisoen verby is om eers na die oes en volgende bewerking weer in die land geplaas te word.

Die kanonspuit is deur boere verwelkom omdat een, groot, kragtige klapspuit nou sommer ’n kol met ’n deursnee omtrent van tot 50 meter kan natspuit met ’n sterk, dik stroom water. Die kanonspuit verg veel minder verskuiwings en verkeer in die land as die W & P-stelsel en werkers kan nou nuttiger elders ingespan word. Maar hy moet nog dikwels verskuif word en ’n mens moet mooi bepaal waar jy hom elke keer staanmaak om eenvormige watertoediening te bewerkstellig. ’n Vernuftige verbetering op die kanonspuit is die kruipspuit, waarvan daar verskillende soorte beskikbaar is, en elkeen werk baie voorbeeldig. Die selfloopspuit of kruipspuit is in wese ’n kanonspuit (of twee kanonspuite bymekaar gemonteer) wat homself laat kruip om binne so ses tot agt uur ’n baan van so 30 tot 50 meter breed en tot so 200 meter lank deeglik te benat.

Daarna verskuif die boer die hele spuit

Die spilpunt is seker die gewildste besproeiingsmetode in ons land.

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

3

Goeie oplossing vir spilpuntuitvalhoeke ie Floppy oorhoofse kabelstelsel bied ’n goeie ekonomiese oplossing vir spilpunt-uitvalhoeke asook vir enige grootte en enige vorm land.

D

Met die unieke vloeibeheerder is besproeiing teen hellings ook maklik haalbaar.

Die oorhoofse kabelstelsel het verskeie voordele. Groot trekkers en werktuie selfs stropers - kan vryelik onder die stelsel werk aangesien pale op die werksakker 75 meter uitmekaar is.

Elke ontwerp is uniek, presies volgens die boer se vereistes.

Kunsmis en chemikalieë kan baie akkuraat deur die stelsel toegedien word, al staan die gewas, soos mielies, twee meter hoog! Geen spuitkarre is nodig nie. Water word akkuraat en tydig toegedien.

Verskillende gewasse kan op verskillende blokke verbou word. Onderhoud is minimaal, want die sproeier en stelsel het nie slytende of bewegende dele nie.

Behandelde pale hou tot 50 jaar. Vir lusern en aangeplante weiding kan die goedkoper, ligter stelsel gebruik word, wat nog steeds 3 meter hoog is.

Die oudste oorhoofse kabelstelsel werk nou 25 jaar met dieselfde sproeiers.

Die stelsel is uiters geskik vir presisie-

boerdery. Onlangs is 21 ton per hektaar mielies en 12 ton per hektaar koring onderskeidelik met die Floppy-stelsel geproduseer by Jan Kempdorp.

Die koste vergelyk goed met spilpunte kleiner as 20 ha.

Groot stelsels van tot 500 en selfs 1 000 ha is reeds opgerig.

Floppy rig tans saam met Terratek Presisieboerderybestuur, ’n afdeling van Suidwes Koöperasie, ’n stelsel van 12 500 ha op as die eerste fase van ’n projek van 100 000 ha in Sudan.

Ons beveel aan dat ’n professionele installeerder wat deur Floppy Sprinkler goedgekeur is, gebruik word vir ’n netjiese stelsel.

Kontak Floppy Sprinkler by 013-752-4252 vir meer inligting, of Johann Hiemstra by 082-8500-100 of Christo Theron by 082-801-3680

Dié koppelpypstelsel se pype word nou gebruik om ’n kruipspuit te voer, wat aansienlik minder arbeid en tyd benodig en ’n wyer area benat. na ’n volgende baan om ’n volgende strook nat te maak.

Dit beteken dat arbeid net nodig is om die kruipspuit twee of dalk drie keer in ’n 24-uur siklus te verskuif en tussendeur gaan hy rustig voort met sy werk. Die spuit se kruipspoed, en dus die hoeveelheid water wat hy met elke lopie neerlaat, kan verstel word en hy het verskillende sproeiers om vir verskillende behoeftes voorsiening te maak. ’n Verdere voordeel van die kruipspuit is dat dit net met waterdruk werk daarom is net ’n pomp en moederlyn met koppelpunte op die regte plekke nodig; geen elektriese kabels nie. ’n Kruipspuit kan ook maklik agter op ’n bakkie gelaai word om hom op ’n volgende plaas te gaan ontplooi.

Die meeste besproeiing in ons land geskied seker deur middel van spilpunte. ’n Spilpunt het net een waterpunt nodig om ’n groot gebied te besproei. Daar is spilpunte wat sirkels van tot meer as 100 hektaar kan besproei, maar as ’n mens

so ’n groot land wil maak, moet jy seker maak dat jou grond homogeen is, anders kan jy nie regtig volgens elke plant se behoefte besproei nie.

Die spilpunt het byna geen arbeid nodig nie. Dit moet net aan- en afgeskakel word en sommiges kan die boer deesdae sommer met die selfoon vanuit sy voorhuis beheer. ’n Spilpunt besproei doeltreffend, die boer het byna volkome beheer oor sy besproeiing en dit kan hooggroeiende gewasse doeltreffend besproei.

Maar ’n spilpunt het ook nadele en die eerste daarvan is dat hy tot sy sirkelvormige land beperk is tensy jy een met ’n swaai-arm aanskaf wat so duur is dat dit die reeds duur spilpunt byna onbetaalbaar en dikwels onlonend maak.

Om die spilpunt se groot uitvalstukke te benut, gebruik boere dikwels klapspuite.

Een van die redes waarom ’n spilpunt so duur is, is omdat elke toring met sy wielstelsel ’n elektriese motor met ’n aandryfstelsel moet hê en daarom moet

’n Oorhoofse besproeiingstelsel is aanvanklik duur om op te rig, maar daarna kos dit baie min en oorkom meeste van die probleme wat ander stelsels meebring. www.proagri.co.za

daar, benewens water, ook elektrisiteit na die spilpunt aangelê word, wat dit weer die prooi van kabeldiewe maak om die boer se lewe gevoelig te versuur.

Dit is wel waar dat ’n spilpunt duur is en dat dit elektrisiteit vreet en dat daar onderdele is wat gereeld vervang moet word en dat erge wind soms torings kan omwaai om nog groter skade te veroorsaak, maar nogtans is dit ’n doeltreffende en gewilde vorm van besproeiing.

Oorhoofse sprinkelbesproeiingstelsels oorkom baie van die spilpunt se tekortkominge: Dit is geskik vir enige vorm en grootte land en enige grondoppervlak.

Dit kan in seksies met krane aangebring word sodat jy presies kan besluit watter deel van die land jy wil besproei en kan beheer hoeveel watter elke deel moet kry.

’n Kruipspuit benodig geen elektrisiteit nie en loop rustig op sy gebaande weg teen die spoed wat die boer met waterdruk kan bepaal. ’n Verdere voordeel van die stelsel wat aan oorhoofse kabels hang, is dat dit gebruik kan word om gewasse af te koel tydens ’n hittegolf en, soos ’n kruipspuit, verg so ’n stelsel net ’n pomp en nie ook elektriese krag vir aandrywing nie. Daar is boere wat so gelukkig is om genoeg swaartekragdrukking vanaf hulle waterbronne te hê, sodat hulle oorhoofsesprinkelstelsels geen aandrywing of elektrisiteit benodig nie. Daar is ook niks aan so ’n stelsel wat vir diewe die moeite werd is om te steel nie.

Die nadeel van die stelsel is dat dit baie duur is om op te rig omdat daar baie pale geplant en kabels gespan moet word. Die pale moet lank en hoog wees sodat trekkers en stropers daaronder kan beweeg, maar tog bemoeilik die pale in die middel van die land die beweging van veral spuite.

Die grootste voordeel van die stelsel is dat dit, nadat die koste vir oprigting aangegaan is, die boer byna niks aan onderhoud kos nie en dat dit net die pompkoste verg om doeltreffend te werk.

Volgende keer bespreek ons nog meer besproeiingstelsels, soos drupbesproeiing. P ProAgri 167 – Januarie / January 2014

5

World leader in the production of hose reel irrigators..

TOBIE VAN DEN HEEVER 082 658 6054 or 012 736 2121 www.iunlimited co.za

Besproeiing

Rotrix haal die pyn uit

besproeiing Hoe dit werk: Die Rainmaker word aan die een kant van die land staangemaak, sy staalkabel word uitgerol en aan ’n anker aan die oorkant van die land vasgemaak. Daarna koppel jy die duursame Oroflex-watertoevoerpyp aan die toevoerpunt halfpad in die land in. Die twee verstelbare spuitkoppe besproei ’n strook van 50 meter wyd, maar jy maak jou bane 36 meter uitmekaar om behoorlike oorvleueling te verseker. Terselfdertyd dryf ’n 4 mm-sproeier ’n bakkieskyf aan, wat deur ’n ratkas en kettingstelsel die staalkabel inkatrol om die hele Rainmaker na die oorkant van die land te sleep.

Die kruipspuit se watertoevoerkraan word in die middel van die land aangebring sodat die 100 meter pyp inderwaarheid 200 meter kan bereik.

Jason sê die aanpasbaarheid van die stelsel is vir hom ’n groot pluspunt, want dit beteken dat hy baie ver kan kom met sy bestaande infrastruktuur. By sy een land, waar hy onlangs lusern geplant het, was die toevoerkrane op die regte plek, maar by sy groot tefland was die krane aan die kant. Hy het dus van sy bestaande goukoppelpype gebruik om ’n toevoerpunt in die middel van die land te plaas en van daar af die Rainmakers se water te voorsien, sonder dat hy nodig gehad het om slote te grawe of nuwe pype aan te skaf.

Hy sê omdat hy nou ’n groter gebied vinniger en meer doeltreffend kan natgooi, is sy hele beplanning eenvoudiger. Natgooityd word geskeduleer om in te pas by snytyd sodat hy byvoorbeeld nie met oornat materiaal op die lande sit nie.

Die verskuiwing van die spuite tussen die lande geskied sommer maklik met ’n vierwielmotorfiets.

Die Rotrix se spoed kan gestel word deur die druk vanaf die pomp te reguleer. Jason sê hy weet as sy druk drie bar is neem die spuit ses uur om deur die land te beweeg; teen twee bar neem dit 12 uur.

Die straalsterkte en druppelgrootte kan ook gestel word om aan te pas by die soort gewas en die groeistadium waarin die gewas verkeer. Dié verstelling maak dit moontlik dat selfs die sagste jong plantjie benat kan word sonder skade.

Jason was aangenaam verras toe hy die RainJason Coleman-Miles van Inyathi Game Ranch naby maker vir die eerste keer Klerksdorp sê vandat hy ’n Rotrix Rainmaker aan in die pas geplante sy kant het, is boerdery sommer baie lekkerder. tefland ingespan het. Hy ason Coleman-Miles van Klerksdorp bly verbaas en opgewonde oor die verskil wat Rotrix in sy lewe en boerdery gemaak het. Sy twee Rainmakers het al die pyn uit besproeiing gehaal.

Hy sê: “’n Mens moet meganiseer, want wie kan dit bekostig om elke dag jou hele werksmag af te staan om byvoorbeeld pype te skuif? Dit is nie doeltreffend nie, die pype word soms skeef neergesit, koppelings lek en dit neem te veel tyd in beslag.”

Jason boer met vee en wild op Inyathi Game Ranch naby Klerksdorp en gebruik sy Rainmakers vir bykomende voerproduksie, veral vir die beeste. Hy is veral dankbaar dat hy gereed kon wees vir die droë tyd die afgelope paar maande met gebaalde tef en lusern. In die winter is dit groenvoer se beurt.

Die plaas het langwerpige kampe, soms met vernouings of hoeke wat met skerp punte uitloop en dit was nogal ’n uitdaging om die regte besproeiingstelsel te kry wat aanpasbaar genoeg is. Jason sê hy het baie navorsing gedoen en toe hy op Rotrix se kruipspuite afkom, het hy besef dit is net die ding.

Die ankerpen waaraan die kabel gekoppel word wat die spuit inkatrol, kan op enige plek ingeslaan word sodat die water ook die verste hoeke kan bykom.

Dit is net belangrik dat die waterpyp lank genoeg moet wees.

J

www.proagri.co.za

was bekommerd dat die wiele in die modder sal vasval, maar dit is iets waarvoor Rotrix se slim ontwerp voorsiening maak, want die kanonspuite kan so gestel word dat dit nie voor die karretjie spuit waar hy moet loop nie.

Nog ’n bekommernis was dat die waterpyp die klein plantjies kon beskadig soos dit agter die spuitkarretjie aangesleep word. “Daar is geen teken van skade of enige sleepmerke in die land nie,” sê Jason. “Ek vermoed dit is omdat die pyp so stadig beweeg.”

Oor Rotrix se diens is Jason vol lof. Hy sê as hy iets wil weet, tel hy net die foon op en bel vir Jasper Hewitt of een van sy mense. Hy meen die werking van en verstellings aan die spuit is egter so logies dat enige boer dit dadelik sal snap. P

Dit is maklik om die Rainmaker van een land na die volgende te skuif, soos Paul Molefe hier demonstreer.

Kry die oplossing vir jou besproeiingsprobleme by Jasper Hewitt by 023342-3438 of rotrix@intekom.co.za.

Besoek ook www.rotrixafrica.co.za.

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

7

8

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

www.proagri.co.za

Besproeiing

Senter 360 lei tot slim weidingsplan

Die beeste beweeg rustig tussen hulle weidingskamp en die suipplek in die middel van die spilpuntweidingstelsel. it is stof en spanning wat beeste siek maak,” sê Hansie Viljoen van Leeudoringstad. Hy is baie lief vir sy beeste en toe dit vir die derde agtereenvolgende jaar droog bly in die Kalahari, het hy besluit om liewer sy beeste van daar af te skuif na sy plaas naby die Vaalrivier waar hy besproeiing het.

Vroeër het Hansie mielies en koring onder die spilpunte verbou, maar hy sê dit was altyd so ’n vreeslike gejaag om te oes en te plant en die weer speel nie saam nie, dat hy besluit het om dit liewer vir voeraanplanting te gebruik.

Die voer onder besproeiing is gebruik om kalwers voor te berei (te “background”) voor hulle voerkraal toe gaan, maar met die nuwe beeste wat bygekom het, moes ’n plan gemaak word. Die plan was ’n vernuftige sirkelweidingstelsel.

Tans loop daar sowat 1 500 koeie met kalwers onder die sewe spilpunte wat elk 52 hektaar besproei. En hulle is almal lekker vet en gesond en stralend van geluk.

Hansie sê hulle het besef daar is nie ’n manier hoe hulle al die beeste, saam met die beeste in die voerkraal, kan voer nie; die voerkraal kan tot 4 000 beeste op ’n slag hanteer. Die koeie en kalwers moet wei.

Senter 360 se naam het moontlik as inpirasie gedien, want ’n 360-grade sirkel kan jy mos soos ’n koek in snye verdeel

“D

Hansie Viljoen van Leeudoringstad is tevrede as sy beeste tevrede is en hulle het voorwaar geen rede om te kla nie. www.proagri.co.za

Jan Marais, wat onder meer vir die besproeiing op die plaas verantwoordelik is, sê Senter 360 maak dit vir hulle moontlik om kalwers moeitevry groot te kry tot speen teen maklik een kilogram gewigstoename per dag. en dit is presies wat hy en sy besproeiingsbestuurder, Jan Marais, toe gedoen het.

Elke sirkel is met elektriese draad in 12 segmente verdeel (ses aan elke kant). In die middel is ’n suipplek en elke sirkel het ’n slaapkamp met hanteringsgeriewe en ’n hospitaalkampie. Op Hansie se plaas sien een van die hanteerders wat te perd tussen die kampe beweeg elke bees elke dag.

Die 250 koeie per sirkel wei vier tot vyf dae op ’n segment voor hulle na die volgende kamp verskuif word. ’n Weidingsmengsel bestaande uit rooi- en witklawer, raaigras, swenkaar en kropaar word aangeplant en Jan sê hulle maak seker dat die segment goed bewei is voor die beeste aangeskuif word. As hulle weer oor ’n maand of twee by dieselfde segment uitkom, het die gras klaar herstel.

Die verskuiwing is eenvoudig en maklik, want die elektriese draadjie tussen die nuwe kamp en die suipplek word net afgehaal en by die vorige kamp aangesit.

Soos die koeie wei, loop die spilpunt ewe rustig tussen hulle deur.

Senter 360 het ’n lang verbintenis met die plaas en van die spilpunte is al amper twee dekades oud. Hansie is

bietjie verbaas toe hy sit en uitwerk hoe lank die spilpunte al aan die gang is. In ’n stadium was daar ook ’n melkery op die plaas en toe is dieselfde spilpunte gebruik om voer vir die melkery te produseer.

Hy sê hulle moet nou een van die spilpunte se pype vervang, maar dit is eerder die Vaalrivier se water wat moles maak as die spilpunt self. Die gegalvaniseerde pype is baie stewig en die spilpunt werk steeds, hoewel van die pype nie meer so goed lyk nie.

Die lekker ding van Senter 360 is dat die pype in hanteerbare lengtes is wat maklik van die fabriek op Klerksdorp aangery kan word en dan stuk vir stuk vervang kan word.

“Die diens wat Theuns Dreyer en sy mense lewer is uitstekend,” sê Hansie.

“Dit is vir my lekker om te weet dit is ’n Suid-Afrikaanse produk wat robuust genoeg is vir ons omstandighede. Dit is ook baie gebruikersvriendelik.”

Hansie sê as hulle ooit daaraan dink om die besproeiingsdeel van die plaas uit te brei, of om spilpunte te vervang, sal hulle beslis weer na Senter 360 toe gaan. “Die diens is goed, die prys is reg, hulle waai nie om nie en jy kan mos sien: hulle hou!” P Senter 360 lewer ’n volledige diens, van beplanning tot uitmeet en oprigting en dan bly hulle aan jou sy.

Skakel gerus vir Theuns Dreyer by 082-564-5955 of stuur ’n e-pos na theuns.dreyer@senter3.com om deel te word van die Senter 360-familie.

’n Boer maak ’n plan. Die spilpunt se wiele beweeg deur die hekkies tussen die weikampe deur, maar die beeste nie, want die draadjies skop.

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

9

Meganisasie

Trekker en spuit span saam om te wen deur Du Preez de Villiers Die Same Trekkerdienste-span met hulle spog-handelsmerke. Abe Visser is die boer op die plaas wat al die toerusting deeglik in praktiese omstandighede uittoets voordat dit tot die beskikking van boere gestel word.

Francois Visser is die hoofbestuurder, Sarel Cilliers werktuigkundige en Bart Visser bemarkingsbestuurder. Naudé Visser, hooftegnikus was afwesig. puitkies is nie perdekoop nie. Die verkeerde keuse kan vandag se boer gevoelige verliese besorg, daarom moet fyn besin word voordat jy koop.

Die grootte van die boerdery, die sterkte van die trekker, die tipe gewas en tipe lande speel alles ’n belangrike rol in die boer se keuse.

Hierdie werklikhede het Crop-Tech se manne genoop om koppe bymekaar te sit en ’n oplossing te vind wat nou reikhalsend in die landbou ontvang word.

Dis veral Same Trekkerdienste in Reitz, ’n handelaar van Crop-Tech, wat die voordele van die Berthoud-abbaspuitreeks saam met hulle Deutz Agrotron TTV 430-trekker inspan om besonderse vrug af te werp.

S

Die goue middeweg Bart Visser, bemarkingsbestuurder van Same Trekkerdienste vertel: “Ons het spesifiek die driepuntgemonteerde Berthoud Elyte-spuit met sy tenk van 1 600 liter, saam met ’n 1 000-liter Tandem-tenk op die neus van die trekker en 21-meter balk begin bemark omdat die kombinasie uitstekend vir die boere in ons streek werk.

“Sleepspuite raak lomp as jou wenakker smal is en dan moet jy wyd en oor jou gewasse draai, of as die rye teen kontoere vasloop waar daar nie draaispasie is nie - dit is net te veel wiele en ’n lomp besigheid. Selfloperspuite is weer duur en net geskik vir die groter boer wat soveel werk vir die spuit het dat dit geldelik sin maak om die spuit die res van die jaar ledig in die skuur te laat staan.” sê hy.

Die Berthoud met sy ekstra voorgemonteerde tenk werk uitstekend vir die middelslag boer. Hy kan die spuit vinnig aanhaak, die spuitwerk afhandel en weer afhaak om die trekker vir ander werk te benut. Met altesaam 2 600 liter spuitstof kan jy baie ver kom en dit werk baie goedkoper uit as die selfloper terwyl jy nie veel in spoed inboet nie.

’n dooie stuk masjinerie. Daarom bied Same Trekkerdienste saam met die wenspuit ook ’n wentrekker aan om ’n wenkombinasie te maak: Die Deutz Agrotron TTV 430.

Deutz-trekkers is op die voorpunt van ratkas-tegnologie met hulle TTV-ratkaste waarvan die hidrostatiese deurlopende wisselaandrywing (continuous variable transmission) vir traplose (stepless) kraglewering sorg. Dit beteken dat die kragoordragstelsel deurgaans presies die regte balans tussen enjinomwentelinge en kraglewering handhaaf om perfek doeltreffend te werk en brandstof die oordeelkundigste te benut sonder om ooit die enjin te ooreis. Verby is die dae toe die een rat net te swak was en die volgende net te veel enjinomwentelinge vereis het – Deutz se oordragstelsel skakel die gaping tussen verskillende ratte heeltemal uit.

Soos wat ’n mens van ’n fatsoenlike trekker verwag, werk die kragaftakker deurgaans teen sy eie spoed onafhanklik van enjinomwentelinge, sodat die spuit se pomp deurlopend teen presies die regte spoed aangedryf word. Die Deutz word van die begin af met ’n voorste driepunthyser verskaf, sodat die Berthoud se neustenk in ’n japtrap aanof afgehaak kan word. Makliker en gouer kan dit nie.

Die Deutz met sy TTV-ratkas is ’n toonbeeld van die mees gevordende trekkertegnologie wat enige plek in die wêreld beskikbaar is. Dit het alles wat die boer van ’n hoëtegnologietrekker verwag en is volkome GPS-gereed vir presisieboerdery. P

Toor met tegnologie Maar ’n abbaspuit sonder ’n trekker om hom te dra en aan te dryf, is

Die Deutz Agrotron TTV 430 en die Berthoud se Tandem Elyte-spuit werk lekker saam omdat die Deutz met ’n voorste driepunthyser verskaf word waarmee die voorste tenk vinnig aan en afgehaak kan word.

Die Deutz Agrotron TTV 430 se gevorderde TTV-ratkas word met die druk van ’n knoppie op die gerieflike hefboom beheer. Die Berthoud se beheerpaneel word onder die oog gemonteer vir vinnige en doeltreffende beheer. www.proagri.co.za

Vir navrae, skakel Hennie du Toit van Crop-Tech by 056-817-7210 of 082-850-3744 of sales@crop-tech.co.za, of praat met Bart Visser van Same Trekkerdienste by 082-050-4112 of bart@sametrekkerdienste.co.za. Besoek ook www.croptech.co.za vir meer inligting oor Crop-Tech se ander wenwerktuie vir die boer.

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

11

Meganisasie

John Deere & Orthman: Werk saam vir sukses deur Annemarie Joubert

wee jaar gelede het George Wheeler van die GWK-tak op Douglas in die Noord-Kaap en ’n paar leierboere in die omgewing om ’n kombuistafel in ’n opstal gesit om oplossings vir bewerkingsprobleme te bespreek.

“Ons kan nie meer dinge op dieselfde manier doen as wat ons pa’s 15 jaar gelede gedoen het en steeds winsgewend en volhoubaar boer nie; ons moet op insetkoste bespaar en ons grond bewaar,” sê George.

Hulle het besluit om te gebruik wat hulle ook al tot hulle beskikking gehad het om koste te bespaar en die beginpunt was John Deere se bekende staatmaker, die 1750-planter, aangesien amper elke boer in die omgewing een het. Die plan was om nie te vervang wat hulle het nie, net om by te voeg.

John Deere is genader en die plaaslike verteenwoordigers het ’n oplossing oorkant die waters in Amerika se High Plains-streek in Wes-Nebraska en OosColorado gevind.

Net soos hier, is die boere daar ook blootgestel aan probleme soos watervoorsiening, wind, sandgrond en die noodsaak vir bewaringsbewerking en arbeidsbesparende tegnologie.

Die oplossing wat hulle daar gevind het, is die XDR Combo-planter. John Deere se trekker- en plantertegnologie en Orthman se strookbewerkingoplossings word saam gebruik om in een beweging bewerk en te plant.

Suid-Afrikaanse boere kan nou ook die voordeel van die wenkombinasie geniet.

By ’n boeredag op die plaas van die

T

12

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

Cilliers-broers tussen Douglas en Prieska is die XDR Combo aan boere gewys. Die kombinasie bestaan uit ’n Orthman 1tRIPr en ’n John Deere 1750 met ’n aangepaste raamwerk. HF Cilliers het seker gemaak die masjien word behoorlik getoets in ’n garsland met reste wat nog nie behoorlik uitgedroog het nie.

Dit is presies die soort toestande wat boere na oplossings laat soek het, sê hy.

“Ons moet onmiddellik nadat ons gars gesny of koring gestroop het, ons mielies in die grond kry deur die dik en halfnat oesreste. Daar is net te veel plantmateriaal om dit alles in die grond in te werk as deel van ’n geenbewerkingstelsel; as

ons dit los waai die wind dit weg en die grond droog uit. Ons wil ook wegbeweeg van die praktyk om die lande te brand.”

Strookbewerking bied die logiese oplossing. Die 1tRIPr verwyder die reste en skep ’n saadbed vir elke ry, maar tussen die rye bly die materiaal op die grond vir vogbewaring.

Lafras Cronjé, strategiesebemarkingsbestuurder van John Deere SA, het die boere gevra om insette te lewer. Hy het dit duidelik gemaak dat die boeredag nie ’n blote produkbekendstelling is nie, maar die uiteinde is van ’n proses.

“Die tyd dat ingenieurs produkte op hulle eie ontwikkel en van boere verwag

Strookbewerking maak dit moontlik om selfs in dik oesreste te plant. www.proagri.co.za

om dit net te aanvaar, is verby. Ons volg nou ’n samewerkingsbenadering om oplossings te vind vir ons klante in ’n bepaalde streek.”

Presiese plantwerk is die eerste prys Boere het gehoor gegee en die demonstrasie omtrent neus-op-die-grond gevolg. Die netjiese, reguit rytjies is oopgekrap om seker te maak dat die kunsmis en saad geplaas is presies waar dit hoort. En hulle was hoogs tevrede.

Lafras sê dit is duidelik dat boere die konsep goed ontvang het en dat dit geskik is vir plaaslike omstandighede.

“Ons sal gereed wees om al in Januarie bestellings te ontvang.”

Rod Haarberg, adjunk-president van Orthman, het verduidelik dat Orthman se presisiebewerking op drie beginsels rus.

Die eerste beginsel is die plasing van kunsmis op presies die regte diepte. Dit word moontlik gemaak deur die parallelskakels wat om die balk pas om dit stabiel en gelyk hou, selfs in ongelyke toestande. Die ideale diepte word deur die soort grond en saad bepaal.

Die tweede beginsel is om die perfekte omgewing vir goeie wortelontwikkeling te skep. Die grondlaag word verbrokkel deur ’n vertikale bewerking met geriffelde snykouters.

Derdens moet die saadbed so voorberei word dat die planter glad en gelyk kan beweeg en daar geen lugholtes is nie, sodat die saad goeie grondkontak maak.

HF is beïndruk met die resultate. Hy gebruik nou al vir ’n wyle ’n Orthman 1tRIPr, maar die planter moes dan volg in ’n aparte aksie. Hy sê net die besparing in diesel en tyd, maak die kombinasie al klaar die moeite werd en daar is nog ’n bonus van minder trekkerbeweging en dus kompaktering in die land.

Hy sê: “Dit is ideaal vir ons soort grond en ons besproeiingsboerdery, maar ek dink dit gaan net so doeltreffend en nuttig wees in droëlandtoestande.” P

Rod Haarberg van Orthman en Lafras Cronjé van John Deere het die wenkombinasie aan boere voorgestel. Let op die parallelskakel-konstruksie (regs op die foto) wat die 1tRIPr in staat stel om die perfekte diepteplasing vir kunsmis te handhaaf.

Jaco en HF Cilliers van Douglas stem saam dat die XDR Combo brandstof, tyd en arbeid sal bespaar terwyl dit die probleem van oesreste oplos.

As deel van sy groter betrokkenheid in Suid-Afrika, het Orthman onlangs ’n aanleg in Johannesburg geopen wat beter en vinniger diens landwyd sal beteken.

Vir meer inligting oor hierdie en ander John Deere-oplossings, kontak Lafras Cronjé by 082-807-9720 of CronjeLafras@JohnDeere.com, of Carel Theron by 082-802-2209 of TheronCarelJ@JohnDeere.com. Lees meer oor die waarde van strookbewerking by www.orthmanag.com/strip-till..

Boere by die John Deere & Orthman-demonstrasie maak seker dat elke pit presies reg geplant is. www.proagri.co.za

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

13

14

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

www.proagri.co.za

Meganisasie

LEMKEN bewerk en plant deeglik en tydig s die reën kom, moet die boer reg wees om sy saad gou en doeltreffend in die grond te kry. Vinnig werk is noodsaaklik, want die perfekte planttoestande duur nie vir ewig nie, maar akkuraatheid is ewe noodsaaklik, want ’n lonende oes is net moontlik as elke pit op presies dieselfde diepte en presies ewe ver van mekaar af en met presies die regte kunsmis op die regte plek met genoeg ferm grondkontak geplant word.

LEMKEN se voortreflike werktuie werk fluks, flink en vinnig om die beste saadbed voor te berei wat elke pit die beste kans bied om vir die boer wins te verdien.

Boere is beïndruk met LEMKEN se vermoë om groot lappe aarde vinnig en maklik voor te berei en te plant.

A

Kyk net wat kan LEMKEN vir die boer doen: Euro Titan 10-semi-gemonteerde omslagploeg Ploeg is ’n plesier met die Euro Titan 10, wat die hedendaagse reuse trekkers se krag ten beste benut.

• Met die lang disselboom kan die grootste trekkers verbasend kort krink, wat sukkel en tydmors op die wenakkers uitskakel.

• Die ploeg is verstelbaar om die boer se behoeftes presies te pas.

• ’n Verskeidenheid skare is beskikbaar om elke behoefte te pas.

• Die perfekte ontwerp en balans verseker die beste benutting van trekkerkrag en die laagste dieselverbruik.

Karat 9-saadbedmaker LEMKEN se Karat 9 skep ’n perfekte saadbed deur die grond eers tot op enigiets tussen 200 en 400 mm diep los te maak en te deurlug met ’n stel stewige tande, dan met ’n stel gelykmaakskottels ’n netjiese saadbed te vorm en laastens met ’n rollerstel ferm vas te trap en alle moontlike kluite te verbrokkel.

Die Karat werk deur die digste plantreste sonder ’n teken van verstopping.

Die boer kan uit ’n verskeidenheid skare kies, wat kliek-klak aan die tande gemonteer word.

LEMKEN se Euro Titan-omslagploeg met sy twaalf skare ploeg perfek, maar sleep lig.

Terugskopvere beskerm die Karat se tande en die rollers beheer die werkdiepte.

Rubin 9-saadbedmaker Die Rubin 9 skep ’n perfekte saadbed.

Twee rye kontragemonteerde, gehapte skottels van 620 x 6 mm is teen ’n spesiale hoek gemonteer om grond enplantmateriaal ten beste te sny en te vermeng vir die beste bewaring van grondvog en die opbou van organiese materiaal.

Elke skottel is aan sy eie arm gemonteer en word met ’n terugskopveer beskerm.

Agter elke ry skottels is ’n ry harktande wat die bewerkte grond en materiaal eweredig oor die werkwydte van die werktuig versprei.

Agterna kom ’n stel van twee spesiaal ontwerpte rollers, die een groter as die ander, om die grond mooi ferm gelyk te trap en die werkdiepte van die skottels te beheer. Die werkdiepte kan verstel word tussen 5 en 15 cm na gelang van die boer se behoefte.

Gigant 10 werk wyer Vir die boer wat wyer wil werk, is die Gigant 10 die antwoord. Dit is ’n stewige draer met twee driepuntstelsels waaraan die boer twee Rubin-saadbedmakers kan monteer.

Die twee Rubins vou hidroulies op om ’n vervoerwydte van 3 meter te verseker, maar wanneer hulle oopgevou is, bewerk die boer ’n strook van 12 meter wyd.

Karat 9 www.proagri.co.za

Die Gigant 10 alleen weeg 9 ton, wat verseker dat die twee Rubins, met hulle eie gewig ingereken, altyd die grond doeltreffend sal binnedring.

Solitair 9 Nou kan die boer sy plantwerk met net een flink beweging klaarmaak deur ’n Solitair 9-planter van LEMKEN agter aan ’n Rubin 9-saadbedmaker te monteer.

Die Solitair 9 werk met positiewe lugdruk en sy hidroulies aangedrewe waaier verseker deurgaans ’n konstante lugstroom.

Die Solitair 9 kan enige saad van tef tot soja perfek uitmeet.

Die planter is ten volle versoenbaar met enige presisieboerderystelsel en handhaaf, selfs teen ’n hoë plantspoed, ’n perfekte plantdiepte en saadspasiëring. P Vir meer inligting oor LEMKEN se voortreflike werktuie vir perfekte bewerking, praat met Karel Munnik by 082-412-2577 of besoek www.lemken.com. E-pos: munnik@lemken.co.za

Solitair 9

Rubin 9 / Gigant 10-kombinasie ProAgri 167 – Januarie / January 2014

15

Gewasproduksie

Saadgehalte: Die sleutel tot sukses ie lelike eendjie van gewasse in SuidAfrika, wat voorheen meestal ’n tweede of selfs derde keuse was en hoofsaaklik in wisselbou gebruik is om stikstof in die grond te sit vir die mielieplantseisoen – en bloot gebruik is omdat dit weerstandig is teen mieliesiektes – is besig om te ontpop in die vinnigste groeiende Suid-Afrikaanse gewas.

Die aantal hektaar onder soja het oor die afgelope tien jaar met 376% vermeerder en daar word verwag dat die huidige 500 000 hektaar oor die volgende tien jaar sal verdubbel.

Maar die verwisseling van hierdie lelike eendjie tot ’n pragtige swaan verloop stadiger as wat dit kon, omdat die Suid-Afrikaanse boer nog nie werklik moeite gedoen het om soja se potensiaal te ontwikkel nie. Tans is die wêreldgemiddeld 2,5 ton per hektaar terwyl Suid-Afrika s’n 1,5 ton is. “Omdat soja ’n afskeepgewas is, word die grond nie behoorlik voorberei of behoorlike bemes voor planttyd nie. 80 tot 90% van boere hou hulle saad terug om dit vir die volgende plantseisoen te gebruik of koop saad onder mekaar aan, wat nie met dieselfde sorg as dié van die saadmaatskappye hanteer is nie. Omdat die boer dan ’n swak opbrengs van gewoonlik minder as ’n ton per hektaar behaal, verloor hy maklik vertroue en doen dan nog minder moeite sodat ’n bose kringloop ontstaan,” sê Ruben Venter, bemarkingsbestuurder van Pioneer-saad.

Emile van den Berg, Pioneer se senior landboukundige navorser, het besluit om hierdie probleem met ’n briljante stukkie

met soja

D

navorsing aan te pak en met wetenskap te bewys hoe sojaproduksie omgekeer kan word.

“Ons het drie verskillende tipes saad in ’n vergelykende eksperiment gebruik: Amerikaanse ingevoerde saad, SuidAfrikaanse gesertifiseerde saad en teruggehoude saad wat ek by die Landbounavorsingstasie in Bethlehem laat ontkiem het. Ons het die opbrengs en gehalte van die ontkiemde saad met mekaar vergelyk en ook dieselfde saad na verskeie gesertifiseerde laboratoriums gestuur om die steekproef te vergroot,” sê Emile.

“Die resultate was verstommend. Die Amerikaanse saad se gehaltesyfer (indeks) was ’n kortkop voor dié van die plaaslike saad, maar die teruggehoude saad was werklik trietsig en die opbrengs wat dit gelewer het was swak,” sê Emile.

Gehalte lê wyer as net genetika Omgewingstoestande, oesomstandighede, hantering en berging is die groot faktore as dit kom by saadgehalte en het ’n reuse invloed op die plantontwikkeling en opbrengs van soja. “Ons het voorheen net op genetika gefokus, maar nooit besef dat die boer ingelig moet word hoe hy sy saad moet hanteer vanaf die stroopproses tot die volgende jaar se planttyd nie.

Ons het toegang tot die beste genetika in Proefnemings bewys dat meganies beskadigde sojasaad die die wêreld en grootste nadelige uitwerking op ontkieming het. dit skiet nie

www.proagri.co.za

tekort nie, maar hoe lyk die saad wat in die grond beland…?” vra Ruben.

Soja moet geoes word sodra dit 14% vogpersentasie bereik het. As dit net twee persent droër word, kan daar baie gesplete pitte voorkom. Die stroper moet sagkens met die sade werk en dis belangrik dat dit met ’n koringtafel gestroop word. Die tafel moet ook laer as 12 cm gestel word. Sojabone kan tot drie jaar geberg word, maar moet dan ’n voginhoud van 12% hê. Indien dit höer is, moet daar behoorlike deurlugtingsgeriewe beskikbaar wees.

14 ton per hektaar!

Pioneer het volgende jaar in Februarie ’n aangename verrassing vir boere wat ernstig is oor soja. Dié saadmaatskappy gaan saam met John Deere en BASF vir Kip Cullers, ’n Amerikaner wat tans die wêreldrekord hou vir die hoogste sojaopbrengs per hektaar – ’n verstommende 14 ton – nooi om met boere op verskeie boeredae regoor die Hoëveld te kom praat en sy geheime te deel. “Sy kernspreuk is dat die gebruik van swak gehalte sojasaad taboe is,” verseker Ruben sojaboere. P Kontak Ruben Venter by 012-6835700 of ruben.venter@pioneer.com vir meer inligting oor die boeredae.

Geen boer kan tog verwag dat sulke swambesmette en verkleurde sojasaad goeie ontkieming en ’n oorvloedige oes tot gevolg sal hê nie.

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

17

18

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

www.proagri.co.za

Gewasproduksie

Sny jou lande met ’n Turbo-max van Agri Afrika Die spoor van ’n Great Plains Turbo-max: Fyn gesnyde reste en sagte, ferm, vrugbare bogrond, sonder verspoelings.

or ’n jaar is hier net die Turbomax, ’n strookbewerker (strip tiller), planter en spuit op die plaas oor. En een trekker wat al die werktuie hanteer met my of my seun aan die stuur.”

Danie Terblanche van Bethlehem het ’n kopskuif na minimumbewerking gemaak en die finale deurslag was AgriAfrika se Great Plains Turbo-max met sy vertikale bewerking. Hy sê daar is nog boere in die omgewing wat glo jy moet 400 tot 450 mm diep bewerk, maar dit is nie nodig nie. “’n Mens moet net jou kop regkry.”

Hy kan nie wag vir die volgende seisoen nie, want hy wil graag die hele proses van die begin af reg doen. Die strookbewerking waarmee hy vanjaar begin het, het reeds wêrelde se verskil op die plaas gemaak en hy is baie opgewonde oor die kombinasie met vertikale bewerking.

“Ek het die Turbo-max so ’n bietjie laat gekry en die lande waar ek hom gebruik het, het ek reeds ’n slag ge-eg, maar ek kan sien die skotteleg en al die ander werktuie gaan skuur toe.”

Danie sê die Turbo-max gaan sommer ’n hele klomp probleme gelyk oplos.

In die eerste plek sny die regop geriffelde skottelkouters die oesreste in fyn stukkies met die bykomende bonus dat ou stronke boontoe gebring word.

Opslagmielies word in die kiem gesmoor en Danie glo dat sy uintjieprobleem oor die volgende twee tot drie jaar aansienlik kleiner gaan word. “Almal weet dat uintjies versprei word deur te eg.”

Dan sorg die vertikale bewerking en die spasiëring van die twee rye snykouters dat die boonste harde kors grond behoorlik gebreek en sag gemaak word, sonder dat die vrugbare bogrond ver-

“O

woes word. Die agterste ry kouters is tussen die voorstes gespasieer sodat daar uiteindelik elke 9 cm ’n kouter deur die grond beweeg.

Danie sê jy kan letterlik jou hand in die grond in steek waar die Turbo-max klaar geloop het tot op die diepte wat jy in elk geval wil plant. Ou vore wat deur ander bewerkings gelaat is, verdwyn en die reënwater sak weg.

“Ons het regtig baie reën gehad die afgelope tyd, maar op my Turbo-maxlande is daar geen verspoelings nie.”

Die kouterrye is in seksies verdeel, waarvan elke seksie se hoek tot op ses grade na links of regs verstel kan word vir ’n meer aggressiewe sny-aksie. Dit is veral nuttig waar daar letsels van vorige bewerkings of vastrapping deur wiele was.

Agter die snykouters beweeg ’n stel hamerrollers wat enige hardnekkige kluit die doodslag toedien en dan volg die staafrollers wat sorg dat daar ’n perfekte gladde saadbed gelaat word sonder dat die grond gekompakteer word.

Nog ’n probleem wat as gevolg van die praktyk van minimumbewerking die wyk gaan neem, is windskade.

Danie sê: “As jy met daai ding werk, kan jy maar op die stoep sit en kyk hoe sukkel die bure met rolmoere. Jou land gaan nie wegwaai nie!”

So pas Turbo-max by wisselbou in Danie se plan is om telkens na strooptyd die lande te sny en dan te laat lê sodat die biologie sy werk kan doen met die gesnyde reste. Nadat die koring gestroop is, is die grond redelik

Agter die soliede geriffelde kouters volg ’n stel hamers en ’n roller vir perfekte saadbedvoorbereiding. Die masjien weeg ongeveer agt ton en gewigte bokant die kouters sorg dat hulle behoorlik insak en sny. www.proagri.co.za

hard en Danie voorsien dat hy meer as een keer met die Turbo-max gaan deurbeweeg, maar die grond gaan dan reg wees vir ’n gladde strookbewerking en pynlose mielieplanttyd.

Wanneer mielietyd verby is, gaan hy ook die lande vroeg sny en dan net opvolg met ’n geenbewerkingkoringplanter omdat die saadbed reeds voorberei is.

Hy sê met die weer wat deesdae al hoe onvoorspelbaarder is, laat minder bewerkings jou aansienlik meer ruimte toe om wel in die regte vensterperiode te plant. ’n Land wat nie geplant kan word nie, kos geld en bring niks in nie.

Danie en sy seun, Danie, kan nou ook self die werk doen, wat beteken dat arbeidskoste drasties gesny gaan word.

“Ek het reeds 20 tot 25% op my dieselrekening gesny met die strookbewerking en dit gaan nog verder afkom met die Turbo-max,” sê Danie. P

Danie Terblanche van Betlehem sê hy moes ’n kopskuif maak na minimumbewerking toe, maar masjiene soos die Turbo-max van AgriAfrika maak alles makliker. Sy Turbo-max 2400 is agt meter (24 voet) wyd, maar vou netjies op om in die skuur te pas.

Vir nog AgriAfrika-oplossings, skakel Marius Tolmay by 083-581-5709, 012-541-1121 of e-pos marius@agriafrika.co.za. Boere in die Oos-Vrystaat kan vir Wessel Pretorius skakel by 072-370-8389.

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

19

Oprigting, 53 mm sinkaluminiumdakplate, gegalvaniseerde kaplatte, ingenieurstekening en ingenieursertifikaat, en BTW ingesluit

Struktuur grootte Grootte (m) 9 x 20 x 3,6 12 x 25 x 4 12 x 50 x 4 15 x 30 x 4 15 x 40 x 4 18 x 30 x 4 18 x 40 x 4 20 x 30 x 4,5 25 x 30 x 4,5

Prys R 93 000 R115 000 R194 000 R169 000 R214 000 R230 000 R326 000 R276 000 R436 000

Spesiale aanbod: 2 van 12 x 25 x 4 m – R194 000 Alle pryse terwyl voorraad hou

Tel 011-786-1043 of 072-450-3105 of internasionaal +27-11-786-1043 (Ons voer wêreldwyd uit) Faks: 086-570-1026 E-pos: steve@smstructures.com Webwerf: www.smstructures.co.za

Ons is by die SAOG geregistreer vir uitvoer 20

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

www.proagri.co.za

Gewasproduksie

Crop-Tech se Jumil-mielieplanter open koringhorisonne deur Du Preez de Villiers

Bart Visser van Same Trekkerdienste in Reitz en Adriaan Oosthuizen bewonder die koring wat die Jumil JM 3080mielieplanter geplant het. oring is besig om ’n seldsame gesig in die Oos-Vrystaat te word. Daarvoor sorg stygende insetkoste, klimaatsveranderinge, rooibekkweleas wat nie bestuur word nie en algemene lae koringpryse.

Maar Japie en sy broer, Adriaan Oosthuizen, is boere wat hulle nie sommer laat onderkry nie. Deur al die jare het hulle vasgebyt deur verskeie deklaag- en stoppelbewerkingsmetodes toe te pas en hulle produksiemetodes algaande te verbeter en te verfyn. Vandag verbou hulle steeds koring op hulle plaas naby Reitz – danksy nuwe tegnologie, gifbestuursprogramme, jare se minimumbewerkingsondervinding en hulle nuwe Jumil JM 3080 PDMG 12/11-geenbewerkingplanter, wat ’n sleutelrol in die proses speel.

“Ons pa, Japie het omtrent 50 jaar gelede ’n simposium oor minimumbewerking in Pretoria bygewoon en sedertdien is daar nog nie weer op hierdie plaas geploeg of gedis nie; net so nou en dan moet ons bietjie tande insit vir ernstige onkruid,” sê Adriaan. Die Oost-

K

huizens is vandag bekend dat hulle alternatiewe bewerkingsmetodes in die Reitz-distrik vervolmaak het. Mettertyd het hulle ook agtergekom presies watter toerusting die beste resultate lewer.

“Aan die begin van die jaar was dit Crop-Tech se volledige reeks Jumilweer tyd vir ’n nuwe planter en ons geenbewerkingplanters, soos die JM het een gesoek wat met geenbewerking sowel as konvensioneel kon plant. 3080, help boere om lonende oeste te behaal.

Ons keuse was dus op ’n mielieplanter wat verander kon word om koring ook Omdat die planter, soos enige geente plant. Ons het Same trekkerdienste se bewerkingplanter, lekker swaar is, plaas Jumil JM 3080-sesrymielieplanter met hy selfs in ’n ruwe land die kunsmis en plaatuitmeting tydens Reitz se saad presies en deurgaans op die regte Bieliemieliefees gesien en die spesidiepte. fikasies was so reg in ons kraal.”

Japie en Adriaan plant tussen 28 en Die planter se balk is so ontwerp dat 30 kg koringsaad per hektaar. dit enigiets van vyf tot twaalf plantereen“Ons het vanjaar nie ’n goeie koringhede kan dra en vir hulle koringplantery seisoen gehad nie, maar die planter het het Japie en Adriaan elf plantereenhede beslis sy deel gedoen om die skok te met ’n rywydte van 450 mm gekies. verlig. Ons het gehoop om een ton per Crop-Tech, wat die Jumilplanterreeks hektaar te stroop, maar dit lyk of ons invoer, het darem eers ’n paar proewe nou twee ton gaan behaal. Die onlangse gedoen om te kyk of hulle mielieplanter reën het nou gesorg dat daar ’n vierde ry koring sou baasraak, want koringplanters pitte op die aar begin stoot,” sê Adriaan. is baie gespesialiseerd. Die grootste Bart Visser is die bemarkingsbestuurbekommernis was dat die planter dalk der van Same Trekkerdienste. Hy sê die nie die koring egalig sou hegte kameraadskap tussen hulle en plaas nie en hopies sou los.

Crop-Tech stel hulle in staat om net die Sommige van die koringbeste diens aan boere te bied: “Ons en korrels het aanvanklik dwars Crop-Tech kom ’n hele paar jaar saam. gedraai en vasgesit, maar Hulle doen wat hulle goed doen en dit is Johan Duvenhage, Cropdie invoer van landboutoerusting. Hulle Tech se vernuftige tegnikus, sorg dat daar altyd genoeg onderdele en het met ’n blink plan toerusting in die land of op ons vloere vorendag gekom: Hy het ’n staan. Same Trekkerdienste is een van gewone sonneblomplaat se Crop-Tech se landwye handelaars en gaatjies effens breër omdat ons self ook boere is en die gemaak en elke tweede toerusting wat ons bemark ook eers op bruggie tussen die gaatjies ons eie lande beproef, weet ons wat die verwyder en siedaar – Japie boere se behoeftes is.” P en Adriaan se mielieplanter

Adriaan Oosthuizen wys trots hoe hy saam met Crop-Tech se tegniese manne ’n sonneblomplaat se gaatjies aangepas het sodat hy nou koring met die Jumil JM 3080-mielieplanter kan plant. www.proagri.co.za

plant nou koring asof hy daarvoor gebore is. Die langer gaatjies, of slootjies, maak dat die koring ook mooi egalig geplaas word sonder die geringste sprake van hopies vorm.

Kontak gerus vir Hennie du Toit by 082-850-3744 of 056-817-7210 of sales@croptech.co.za vir enige navrae.

Jy kan ook www.croptech.co.za besoek om na Crop-Tech se volledige produkreeks te gaan kyk.

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

21

Hulpbronbestuur

Verblyfreg: Hoe werk uitsetting?

Tiaan van Dyk gee inligting oor slaggate met betrekking tot die wetgewing oor verblyfreg (ESTA-wet).

Verlede maand is die beëindiging van verblyfreg bespreek en hierdie maand word die uitsettingsproses bespreek.

adat verblyf regsgeldig beëindig is, moet daar weer aan ander vereistes in ESTA voldoen word om uitsetting te verkry. Die feit dat die verblyfreg regmatig beëindig is, beteken nie noodwendig dat die hof uitsetting gaan beveel nie. Daar moet ook aan die uitsettingsvereistes voldoen word.

Ingevolge die Grondwet (en ander toepaslike wetgewing) word verblyf van ʼn persoon as baie belangrik beskou en kan verblyf net onder sekere beperkte voorwaardes beëindig word. Die bedoeling is dat niemand sonder behuising gelaat moet word nie.

N

Vereistes vir uitsetting: - Die okkupeerder se verblyfreg moes ingevolge Artikel 8 van ESTA regsgeldig beëindig gewees het.

- Die okkupeerder het nie die grond ontruim binne die tydperk in die verblyfbeëindigingskennisgewing genoem nie.

- Daar moet aan die voorwaardes van enige uitsettingsbevel ingevolge Artikels 10 en 11 voldoen word voordat uitsetting kan plaasvind (dit word later bespreek).

- Die eienaar of persoon in beheer moet, na beëindiging van verblyfreg, maar minstens twee kalendermaande voor verhoor, afsonderlike kennisgewings aan die okkupeerder, die munisipaliteit in wie se jurisdiksiegebied die betrokke grond geleë is en die hoof van die betrokke provinsiale kantoor van die Departement van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming, kennis gee van die grondeienaar se voorneme om die okkupeerder uit te sit.

- Die eiser moet ook die hof versoek om ʼn proefbeampteverslag aan te vra soos bedoel in Artikel 9(3) van die Wet. Die proefbeampteverslag moet spesifiek met die volgende aspekte handel: Die beskikbaarheid van geskikte alternatiewe verblyf vir die okkupeerder; aandui hoe die uitsetting die grondwetlike reg van die okkupeerder sal raak, asook die regte van kinders met spesifieke verwysing na onderwys; en enige onredelike ontberings wat die uitsetting 22

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

van die okkupeerder tot gevolg sal hê, uitwys, asook enige ander aangeleentheid wat die hof mag voorskryf.

Die vereistes is voorskriftelik en indien enige van hierdie vereistes nie nagekom word nie, sal die hof nie uitsetting beveel nie.

Daar is ’n persepsie onder amptenare, okkupeerders, raadslede en grondeienaars dat die grondeienaar by uitsetting alternatiewe behuising aan die okkupeerder moet voorsien. Dit is nie korrek nie.

Wetgewing en gesag het reeds uitgewys dat die plig tot alternatiewe behuising vir persone wat uitgesit staan te word, op die staat rus, en dit moet uitgeoefen word deur die munisipaliteit binne wie se jurisdiksiegebied die plaas geleë is. Dit is waarom die munisipaliteit, asook die Departement van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming, twee maande kennis moet kry van die voorgenome uitsetting sodat hulle kans het om alternatiewe grond en/of behuising aan die persoon wat uitgesit staan te word, te verskaf.

Art 10 & 11 vereistes: Die vereistes vir uitsetting van okkupeerders wat op 4 Februarie 1997 reeds okkupeerders was, en vir okkupeerders wat eers na 4 Februarie 1997 okkupeerders geword het, verskil. Dit word nie in besonderhede hier behandel nie – sien art 10, 11 & 12 van ESTA. Dit is egter belangrik dat die korrekte prosedure ingevolge ESTA, in die korrekte kronologiese volgorde, gevolg word.

Dit is ook belangrik dat die grondeienaar sy deel van die verblyfooreenkoms moet nakom, anders gaan die hof die grondeienaar se optrede as onbillik en onregverdig beskou, en waarskynlik die verblyfbeëindiging as onregmatig bevind en/of gaan bevind dat daar nie aan die vereistes vir uitsetting voldoen is nie.

Indien daar behoorlike skriftelike verblyfooreenkomste is, maak dit verblyfbeëindiging en uitsetting net soveel makliker, sou die grondeienaar die hof moet nader.

Die Wet bepaal ook dat enige uitsettings teenstrydig met die bepalings van die Wet, ʼn misdaad is. So, byvoorbeeld, is die afsny van die okkupeerder se water reeds in hofsake as ’n onwettige uitsetting uitgewys. Met ander woorde, die eienaar kan ook strafregtelik aangekla word.

Hoe verloop die uitsettingsproses?

Daar moet eerstens sekerheid by die grondeienaar wees dat hy die aard en omvang van die okkupeerder se verblyfvoorwaardes kan bewys.

Die vraag is of die okkupeerder enige van die verblyfvoorwaardes oortree het en of die oortreding so wesenlik is dat dit verblyfbeëindiging regverdig?

Indien wel, gee skriftelik kennis van verblyfbeëindiging, maar net as diensbeëindiging (indien van toepassing) reeds plaasgevind het en gefinaliseer is.

Indien die okkupeerder nie trek teen die sperdatum in die verblyfbeëindigingskennisgewing nie, reik uitsettingsdagvaarding uit.

“Daar is ’n persepsie dat die grondeienaar by uitsetting alternatiewe behuising aan die okkupeerder moet voorsien. Dit is nie korrek nie.”

Saam met die uitsettingdagvaarding moet afsonderlike kennisgewings aan die okkupeerder, die munisipaliteit en die Departement van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming gegee word van die voorgenome uitsetting, en daar moet ook ʼn proefbeampteverslag by die hof aangevra word.

Die okkupeerder het dan ʼn keuse of hy die uitsettingsaksie wil verdedig al dan nie, en indien wel moet hy sodanige kennis gee.

Die res van die proses volg dan die gewone hofreëls, naamlik die lewering van verweerskrif, blootlegging, voorverhoorkonferensies en uiteindelik verhoor.

Weens die voorgeskrewe tydperke en streng prosedurele aard van hierdie uitsettingsproses, verloop daar dikwels etlike maande vandat die proses begin het totdat ’n dagvaarding uitgereik kan word. Daarna verloop nog etlike maande voordat die aangeleentheid op verhoor in die hof beland.

Litigasie is gewoonlik duur, en so ook uitsettings ingevolge ESTA. Die voordeel is wel dat die koste oor maande versprei word weens die uitgerekte proses. P Volgende maand word ander alternatiewe as uitsetting bespreek.

Vir meer inligting kontak Tiaan van Dyk by 082-825-8876. Hierdie is ’n inligtingsartikel, vir regsadvies, kontak asb ’n prokureur.

www.proagri.co.za

Hulpbronbestuur

Lok en behou goeie werknemers met voordele ftreevoorsiening is ’n noodsaaklike stap om die talle Suid-Afrikaners, wat nie die voorreg van toegang tot aftreefondse in die korporatiewe omgewing geniet nie, by te staan om ’n aftree inkomste te kan genereer. “Aftrede-hervorming is ’n onderwerp wat oor die laaste paar jaar in die breë bespreek word en gaan toenemende uitdagings bied aan kommersiële landbouprodusente,” sê Koos Nel, hoof: Agrimark, Old Mutual.

Die oorgrote meerderheid van die ongeveer 600 000 voltydse plaaswerkers in Suid Afrika behoort nie aan enige aftreefonds nie.

Timo le Roux van Bo-Radyn boerdery in Villiersdorp is van mening dat dit boere loon om voorsiening te maak vir die aftrede van permanente plaaswerkers. Timo sê: “Ons het ’n voorsorgfonds deur Old Mutual vir ons permanente plaaswerkers begin, om hulle te beloon vir hulle bydrae en ook om die uitdagings wat die Wet op die Uitbreiding van die Sekerheid van Verblyfreg (ESTA) bied, te hanteer.

“Aftreevoorsiening bemagtig die plaaswerker om moontlik sy eie huis te bekom en ook om nie net van ’n staatspensioen te moet lewe nie. Dit bied ook ’n eenvoudige oplossing vir plaaswerkers wat ongeskik raak vir diens. Dis ’n uitstekende manier om plaaswerkers te leer spaar en hulle kan ook op hulle loonstaat sien watter geldelike bydrae die werkgewer vir hulle maak bo en behalwe hulle loonvergoeding.”

Koos Nel brei verder uit: “Behalwe om aan wetgewing te voldoen, bied aftree-voorsiening die voordeel dat dit goeie plaaswerkers sal lok en behou

A

www.proagri.co.za

omdat dit ’n langtermynvoordeel inhou en gemoedsrus skep vir die plaaswerker en die boer. Om dit maklik te maak vir boere, het Old Mutual die Easy Benefit Plan ontwikkel, wat ongekompliseerd is en ook baie maklik is om te administreer. Dit is ook uiters bekostigbaar en die plan kan in werking gestel word met so min as vyf plaaswerkers en ’n minimum bydrae van 8,5% van die plaaswerker se loon. Hierdie bydrae kan dan ook deur die boer en plaaswerker gedeel word.”

Tipiese voordele van die Easy Benefit Plan is: • Dit maak voorsiening vir aftrede, lewensdekking en ’n permanente ongeskiktheidsvoordeel wat sonder ’n wagperiode uitbetaal word as die plaaswerker permanent ongeskik verklaar word.

• ’n Tydelike ongeskiktheidvoordeel wat die boer help om die plaaswerker se loon te betaal tot hy weer kan werk.

• Familiebegrafnisdekking vir die plaaswerker en sy naaste familie, asook ’n begrafnisondersteuningsdiens

wat die plaaswerker en sy onmiddellike gesin (eggenote en kinders) ondersteun met die vervoerkoste van die oorledene.

Alle werkgewers is afhanklik van goeie en betroubare werknemers; die landbousektor ingesluit. Easy Benefit Plan is ’n uitstekende oplossing om lojale plaaswerkers te beloon en langtermyn harmonie te bevorder. Boere weet goed dat die goeie saad wat ons vandag saai môre se goeie oeste meebring. Om lojale en betroubare plaaswerkers te beloon, is soos om goeie saad te saai.

Soos CJ Langenhoven tereg gesê het: Die boer wat nie saai nie sal nie misoeste kry nie, maar hy sal geen goeie oeste ook kry nie,” sluit Koos af. P

Vir meer besonderhede oor die Old Mutual Easy Benefit Plan, kontak u Old Mutual finansiële raadgewer of makelaar, stuur ’n e-pos aan Riana Grobler by: rgrobler@oldmutual.com of skakel 0860-347-328.

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

23

s! d e e n r u o y o t g in d r o c c Can be customized a

HuntingBuddy

Game viewer 24

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

www.proagri.co.za

deur Du Preez de Villiers

Die Hinzes se Holsteins smul elke dag smaaklik aan die kuilvoer wat baie doeltreffend deur Staalmeesters se JF-kerwers gesny word.

s jy vir 25 jaar lank al kuilvoer maak, tel jy onder die kenners, want al jou skoolgeld is betaal en alle moontlike ervaring is opgedoen.

Heiner en Ingo Hinze is vyfde geslag Duitsers wat hulle destyds saam met ’n groep sendelinge in Commondale, tussen Paulpietersburg en Piet Retief, kom vestig het waar vandag nog ’n sterk Duitse gemeenskap bestaan. Die heerlike klimaat in die suidoostelike Hoëveld sal natuurlik enige persoon wil laat boer en die Hinzes het die geleentheid ten volle benut.

Hulle pa, Heinrich, en oom, Siegmar, boer in ’n vennootskap en Heiner en Ingo het mettertyd by hulle aangesluit waar hulle nou met mielies, ’n Santa Gertrudis-stoet en kommersiële plantasies boer.

Die Hinzes is ook gesoute melkboere wat geregistreerde rooi en wit, asook swart en wit Holsteins melk. Nadat hulle in die middel-tagtigs elektrisiteit gekry het, kon hulle hulle melkery moderniseer en vandag staan hulle kudde op 250 koeie.

Maar wat is ’n melkery sonder goeie

koop nie,” se Heiner, wat in beheer van die melkboerdery is.

“Ons sny 60 hektaar mielies per jaar vir kuilvoer en dis vir ons baie gerieflik om die gekerfde mielies in klein sleepwaens te blaas, wat ons met ’n ander trekker na die bunkers toe sleep. Ek kon dadelik voel dat die nuwe kerwer baie ligter trek terwyl dit net so doeltreffend werk. Aan die einde van die dag was die dieselverbruik ook heelwat minder,” sê Heiner.

Volgens Heiner het die JF-kerwers ook heelwat minder bewegende dele en is soveel makliker om te onderhou. “Die lemme het ook baie langer gehou voor ek dit die eerste keer moes vervang. Met

A

Ingo en Heiner Hinze saam met Nathi Twala by hulle twee JF-kuilvoerkerwers wat die afgelope seisoen meer as hulle kant gebring het. kuilvoer? En hoe maak jy kuilvoer sonder ’n uitmuntende kerwer soos Staalmeester se JF C120-meesterkerwer?

“Dit was ’n uitgemaakte saak” “Ons het jare gelede ’n klein hamermeule by Staalmeester gekoop om mielies te maal en daarna ’n Teagle om ronde bale fyn te kerf.

Staalmeester se diens was deurgaans goed en toe ons vorige kerwer ingee, het ons besluit om een van hulle s’n op die proef te stel. Toe ek die prys sien, was dit vir my ’n uitgemaakte saak. Die eerste JF-kuilvoerkerwer het ons in 2009 gekoop en was glad nie skaam Op pad na nog ’n kuilvoersnysessie met die Case-trekkers om die tweede wat met min diesel en sonder sukkel die JF C120-kerwers een in 2011 te kan trek. www.proagri.co.za

dienstyd het ek agtergekom dat die onderdele ook heelwat goedkoper is.”

Tot die einde van die aarde vir die kliënt TWK-koöperasie in Piet Retief is die Staalmeester-agentskap. Dit is ’n hanetree van die Hinzes af, maar Heiner en Eduan Booyens, operasionele bestuurder van Staalmeester op Hartbeesfontein, het al so ’n hegte verhouding dat hy hom sommer regstreeks kan skakel as hy iets benodig of wil uitvind.

Naverkopediens is natuurlik die kruks waarom ’n transaksie draai en Staalmeester bied ’n eenjaarwaarborg vir fabrieksfoute. “Die enkele keer toe ’n kerwer ’n tegniese fout gehad het, het Eduan nie geskroom ’n tegnikus uit Brasilië, waar die kerwers gemaak word, te laat kom om die fout uit te stryk nie,” getuig Heiner. Staalmeester is bereid om tot die uiterste te gaan om hulle kliënte tevrede te stel. P Vir verdere inligting, kontak Eduan Booyens by 082-883-6484, of Martin Coetzee jr by 082-806-6377 of info@staalmeester.co.za vir meer besonderhede.

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

25

Vee & veilings

Meester van kuilvoerkerwers wys sy staal

26

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

www.proagri.co.za

Vee & veilings

FITZHENRY FARMING (Mike & Craig)

Aanbod:

27 ste Produksieveiling op DINSDAG, 21 JANUARIE 2014 om 12:00

www.proagri.co.za

te DE HOEK, INDWE 70 - 2T Poens en horing Merinoramme 250 - Kudde ooie (150 dragtig/150 droog) Gasverkoper: Trevor Stötter

150 Dragtige slyt kudde ooie 3 maande wol Mike Fitzhenry: 082-375-1949 Craig Fitzhenry: 082-856-9272 epos: csdevon@telkomsa.net

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

27

BELÊ IN GOUE GENE

Die Hugenoot is ’n ras geteel uit Afrika vir Suid-Afrika – met goud oor sy lyf en goud is sy are.

www.hugenootsa.co.za

Tel: 083-449-3227 witrots@hugenootsa.co.za

28

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

www.proagri.co.za

Vee & veilings If you want to produce the most marketable tender meat per ha with the lowest cost & effort…

The Tuli is your natural choice

GEBRUIK SLEGS BULLE met die $X-brandmerk. Hulle beskik oor prestasiesyfers en u het die ondersteuning van die Genootskap.

Sussex Beestelersgenootskap van SA Tel: 051-410-0900 Epos: sussex@studbook.co.za Webblad: www.sussex.co.za

AgriGids

AgriTrader

Tuli Cattle Breeder’s Society Posbus 270 Bloemfontein 9300 Tel: 051-410-0958 Faks: 086-218-8246 Epos: liezel@studbook.co.za www.tulicattle.co.za

Advertensiediens vir die boer Advertising service for the farmer 40 000 eksemplare na aktiewe kommersiële boere landswyd

AgriTrader is ʼn uitstekende bemarkingsmeganisme om kopers en verkopers van lewendehawe, trekkers, voertuie, werktuie, en alle ander landboutoerus ng by mekaar uit te bring.

Vir die bekos gbaarste advertensietariewe in Suid-Afrika, skakel: Stefan van Wyk (Bloemfontein) 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za

Engela du Plessis (Pretoria) 0861-777-225 engela@proagri.co.za

Adele van Tonder (Pretoria) 0861-777-225 adele@proagri.co.za

hermy@lucret.co.za T 028 215 8917 C 073 180 6471 F 086 691 6046 PO BOX 192 CALEDON 7230

www.proagri.co.za

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

29

AgriGids

The Sun Pays

Fnuik die dieseldiewe

Bekostigbare songeisers

Diesel-diefstal is verby met ’n teen-opsuigsif (Anti Siphoning Device) in die nek van jou dieseltenk!

5 jaar waarborg

Hittepyp hoëdruk

Gratis aflewering 100km vanaf Cullinan

•Installeer op jou plaas in ’n radius van 400 km om JHB. •Maatgebou vir die meeste trokke, masjiene en trekkers.

Fig Tree Industrial & Transport Supplies cc.

Chris Davel 072-634-1900 chrisdavel@vodamail.co.za

Groen-reeks laedruk songeisers 100 liter, 10 buise vanaf R2 195 150 liter, 15 buise vanaf R3 595 Pryse sluit BTW in 2 jaar waarborg

R4 995 R8 495 R11 395 R13 995

Laedrukstelsels vanaf: 50 liter, 6 buise 100 liter, 12 buise 150 liter, 18 buise 200 liter, 24 buise 250 liter, 30 buise

R2 595 R3 395 R4 295 R5 295 R5 795

WEES VERSIGTIG! Ons gebruik die volume IN DIE TENK. Om die buise in te sluit, is nie eties nie 012-734-0915 sunpays@hotmail.com 0860-SUNPAY (086-078-6729) www.TheSunPays.co.za

Vir al u plaasbenodigdhede sedert 1968 Verskuifbare beeskrale Baallaaiers en -vurke Skale en nekklampe Hooi-ringvoerders Kalfkanteltoestelle Selfvoerders Spuitdippe Landrollers Suipkrippe Laaibanke Fabriek: 033-263-1056 Kantoor: 034-325-9960 Faks: 086-548-4790 Sel: 082-871-0123

E-pos: info@nmreng.co.za / Webblad: www.nmreng.co.za

Damvoerings Dam linings

Sleepers for Gardens and Furniture All Lengths, All Grades, Always Available.

Reservoir linings

Mesh dams

TEL: 012-664-5805/7103 CELL: 082-569-8168 Earth dam linings

jaymel@mweb.co.za

www.sleepersales.co.za

Zinc dams

072 279 3294

www.tatamatarps.co.za

Ratsbrand Brand sonder sukkel, sonder vlam Die brandmerk van beeste word al strenger deur die owerhede toegepas. Die moeisame taak neem tyd en tyd is geld. Ratsbrand brandysters werk van die bakkie- of trekkerbattery. Geen vlam benodig nie en die merk is binne minder as 20 sekondes warm. Merk al drie letters op een slag. Toerusting om te onthoring ook beskikbaar.

Skakel Wynand Boshoff by 084-581-1599, wynand@ratsbrand.co.za of besoek www.ratsbrand.co.za 30

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

www.proagri.co.za

AgriGids

BASSA

Beton veewaterkrippe/ Watertrog

Vervaardigers in:

Oos-Kaap (Graaff-Reinet) Rory, 072-899-8891 KZN (Mooirivier) Rod 082-454-1236 Besigheidsgeleenthede OOP: Gauteng, Limpopo, Noord-Wes, Noord-Kaap, Wes-Kaap, Vrystaat en Mpumalanga (Beleggingsopbrengs binne 2 jaar)

Skakel Rod 082-454-1236 rod-shadow@vodamail.co.za

2013 Lesersopname Interessante feite - Gemiddeld 3,1 mense lees elke eksemplaar van ProAgri en ons lesers is tevrede met die inhoud. 93% sê ProAgri is uitstekend of goed.

- ProAgri beïnvloed boere se aankoopbesluite. Van ons lesers wat ’n omset van meer as R5 miljoen per jaar het, het 46% gesê hulle het aankope gedoen op grond van inlig ng wat hulle in ProAgri gekry het.

Hierdie inlig ng word gebring met dank aan die hoo org van die 2013 Lesersopname:

Jasper Hewi : 023-342-3438 rotrix@intekom.co.za www.rotrix.co.za www.proagri.co.za

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

31

AgriGids

Plastic Droppers

ring e w e l f A k moontli

Nou vir ons nuwe Y-paaltjie: - Sterk en rigied - Vuurbestand - UV beskermend - Goedkoper as hout of staal!

- Tussen in paaltjie, vervang NIE Y-paaltjie nie

Net R5 per meter!

Ideaal vir: - Die stut van jong bome en plante - Draadheinings soos “Bonnox” - Heinings in bergagtige- en vleigebiede - Groente in tonnels - Geen isolators nodig

Solied met riwwe Net R3 per meter!

Plastic dropper:

- Baie sterk en solied - Liggewig - Unieke greep ontwerp: riwwe - UV beskermend vir 20 – 30 jaar - Hoë weerstand teen vuur (sien video op webwerf) - Ideaal vir elektriese heinings - Goedkoper as hout of staal!

Isak Tel: 083-250-5363 Faks: 0866-2555-11 sakkie@plasticdroppers.co.za

Verlaag jou oprigting- en onderhoudskoste met gemiddeld 60%

www.plasticdroppers.co.za 32

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

www.proagri.co.za

AgriGids

www.proagri.co.za

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

33

AgriGids

Scarab Water Treatment • • • • •

Wastewater Treatment Systems Does your septic tank smell?

Has your French drain failed?.... Again?

Are you polluting the neighbour’s borehole water?

Are you compliant with the National Water act?

Would you really like to reuse your water?

• • • • • • • •

Each Scarab System is designed to comply with the National Water act is simple to install, maintain and operate requires NO chemicals (Ozone optional) uses minimal power is almost maintenance free produces clear and odourless water is modular to suit new loadings is sized from the single house to large estate.

The Scarab System is: • Featured in the Dept of Water Affairs best practices guideline policy.

• Listed as a top 100 SA company for its technology in 2004, 2005 and 2006 and for receiving the Bio2Biz award in 2006.

• A preferred supplier to the Dept of Health - Rural Clinics (KZN).

• Featured on SABC Business Update.

Johan Carr

No more honey-suckers needed!!

34

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

Cell: 082-535-4576 Tel: 014-736-3463 Fax: 086-736-8267 Email: scarabwaterlimpopo@gmail.com Web: www.scarabsa.co.za www.proagri.co.za

AgriGids Kontak ons: Tel: 018-673-0224 / 082-859-0904 Email ons: info@nictrailers.co.za Web: www.nictrailers.co.za

SPESIALE AANBOD terwyl voorraad hou!

Ons GEWILDSTE wa – NIC 12 : 3 x 1,6 x 1,8 met 16” wiele, bul-skeiding uithaalbaar en monteer teen sykant van wa, laaiblad, veiligheidspype, verbeterde inloopstelsel. Is ook beskikbaar in dubbeldekker met 2 600 kg Knott-haak en nog vele meer!

Ons bou ‘n doelgeboude wa volgens jou KEUSE en ruil waens in!

27 waens beskikbaar op ’n spesiale aanbod, terwyl voorraad hou!

MOENIE VERDER SUKKEL NIE, KOM KOOP HOM EN GENIET HOM – DIT IS ’N GOEIE BELEGGING! www.proagri.co.za

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

35

AgriGids

OMGEWINGSVRIENDELIKE PLAAGBEHEER Onoortreflike gehalte en professionele diens - in Suid-Afrika geteel vir Suid-Afrikaanse vlieë

Hoe werk hierdie program?

Vliegparasiete (Muscidifurax raptor) word in ’n insektarium geteel en is beskikbaar in klein pakkies van 5 000. Hierdie parasitiese wespes word gereeld by vliegbroeiplekke op die plaas losgelaat.

Die volwasse wesp steek die papie van die vlieg, dood dit in die proses en lê eiers in die papie. Die eiers teer op die dooie vliegpapie en ontwikkel in ‘n wespe. Die wespe broei binne 19-21 dae uit en begin dan die soektog na vliegpapies as voedsel en waarin hulle kan eiers lê.

BISA het agente landwyd.

Vir meer inligting, nader: Besturende Direkteur Arno Moore (PhD) Sel: 083-270-4866 E-pos: arno@bioinsectsa.com

SLIM BEHEER VAN VLIEË

36 ProAgri 167 – Januarie / January 2014

BISA bied u: Vliegbeheer op die natuurlike manier. Langtermyn ekonomiese voordele. Minder chemiese besoedeling. ’n Bemarkingsvoordeel deur omgewingsvriendelike landbouproduksie.

Kantoor Helouise Rumbles Tel: 042-286-0978 E-pos: bisa@bioinsectsa.com

www.bioinsectsa.com

www.proagri.co.za

AgriGids

www.proagri.co.za

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

37

Tweedehands

Republic Bus &Truck

NOU OOP IN BOKSB URG

Dink TATA, Dink RBT R174 995

R152 404

2 Ton Valkante

3 Ton Onderstel-kajuit

R398 167

aad 2 in voorr

4 Ton Onderstel-kajuit

R368 000 BTW uitgesluit

R402 000 BTW uitgesluit

BTW uitgesluit

10 Ton Onderstel-kajuit

R219BTW995 uitgesluit

BTW uitgesluit

BTW uitgesluit

8 Ton Valkante

8 Ton Wipbak

R949 995

R495 000 BTW uitgesluit

BTW uitgesluit

aad 3 in voorr

R399 000 BTW uitgesluit

onmiddellik beskikbaar

Nuwe 65-sitplek bus - Marco Polo

38 sitplek bus

R435 686

R874 423 BTW uitgesluit

16 Ton Onderstel-kajuit

BTW uitgesluit

3 Ton 4x4 Onderstel-kajuit

28 sitplek bus - Marco Polo

R935 000 BTW uitgesluit

6m Menger

TATA-reeks nou beskikbaar in 2 tot 13.5 ton-voertuie met ’n 3-jaar waarborg/300 000 km waarborg.

Toetsbestuur enige van ons uitstekende voertuie vandag.

TATA BRAKPAN

EAST RAND MALL H/v Rietfontein & Northrandweg (Oorkant East Rand Mall)

011-383-9540/1

E-pos: info@tatabrakpan.co.za 38

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

Herman: Jeff: Cornel:

076-430-0705 076-430-0715 084-532-6950

Voortrekkerweg 312 Brakpan

011-744-0363/4 www.proagri.co.za

Tweedehands

Ons verkoop nuwe en gebruikte Case-trekkers, stropers, planters en plaaswerktuie ERMELO: 017-8111-070/1 BETHAL: 017-647-4295/6

9-tand once-of tiller met roller aan. Baie goeie toestand.

Net 2 seisoene gewerk vir R80 000 +BTW

Gearinghoff 2010 12-ry .91m Foldable Goeie toestand 4000 ha gestroop vir R750 000 +BTW

1750 John Deere Planter 4rye. Goeie toestand met gifbak op vir R120 000 +BTW

JD 494 plukkerkop – R 120 000 + BTW

Case 1020 30ft tafel – R 195 000 + BTW 1,8m Falcon Slasher Goeie toestand vir R20 000

Ou CASE 580 TLB alles werk op hom vir R130 000 +BTW

Claas Baler 46 Goeie toestand vir R130 000 +BTW

Nantie van Staden 072-149-4277

Ruan van Niekerk 083-450-4935

Wildswa

4 m Grondpadwa 5 Pilare 2,5 mm vloerplaat Trokvere LED ligte 15’’ bande Channel onderstel Agterhek swaai & skuif Middelhek verskuifbaar Kanthek 3,5 ton remkop 2 x 2,5 ton aste Spaarwiel ingesluit Rubberkaste R3 000 extra

Epos: www.proagri.co.za

BTW ingesluit

R51 900

Bell 315 TLB – R 385 000 + BTW

Ons is agente vir Probe-batterye, kontak ons vir die beste pryse.

Ons maak al u hidrouliese pype en koppelstukke terwyl u wag!!!!!

Ons beskik oor ’n wye reeks Baldan- en planteronderdele.

4 Verskuifbare kompartemente Rubbermat vir gly Lug en dreineringsgate Agterdeur en kantdeur Dakdeure vir inspeksie 2 x 2,5 ton aste 3,5 ton remkop LED ligte 15’’ bande Spaarwiel ingesluit Natuurbewaring goedgekeur

R74 900

2004 Case MXM 190 – 2006 Case Axial Flow 2388 – R 450 000 + BTW R 900 000 + BTW

BTW ingesluit

3,2 m Rondeneus Dubbeldekker Sleepwa Nuwe ontwerp Sleepwa sleep gerieflik Klippe slaan nie terug na voertuig nie Ekstra laairuimte Kanthek 38 mm plank Mat vir gly Middelhek Agterhek swaai & skuif Spaarwiel ingesluit

R41 400

BTW ingesluit

Faks: ProAgri 167 – Januarie / January 2014

39

Tweedehands

5 TON MALLIGHEID IN Spesiaal!

Nuwe TATA LPT913EX 5-tonner

Valkantbak ingesluit • Padwaardigheidsertifikaat ingesluit • 3-jaar / 300 000 km waarborg • Valkantbak ingesluit • Gratis dienste slegs in Brakpan tot 20 000 km • Gratis 21-punt nagaandiens • Lisensie en registrasie uitgesluit

DINK

DINK

BRAKPAN 011-744-0363/4

40

ProAgri 167 – Januarie / January 2014

R249 995 BTW uitgesluit

info@tatabrakpan.co.za

BOKSBURG

011-383-9540/1 www.proagri.co.za