Duurzame Scheepvaart MGZN | november 2019 by Maritiem Media

DUURZAME SCHEEPVAART

MGZN EEN UITGAVE VAN MARITIEM MEDIA

NOVEMBER 2019

Services Air Export Import Traffic Ocean Export Automation Services Cargo Insurance Customs Brokerage

Rotterdam Office Nijverheidsweg 62 3341 LJ Hendrik Ido Ambacht

î?&#x2039;

www.clearfreight.com

VOORWOORD

In versnelling

FOTO ERIC BAKKER/HAVENBEDRIJF ROTTERDAM

Scheepvaart speelt een belangrijk rol in onze

Gotenburg, Los Angeles, Long Beach, Vancouver

veelal samen met kennisinstituten producten om

aangesloten. Samen werken ze aan plannen om

energietransitie. Tal van bedrijven ontwikkelen

de klimaatdoelen te kunnen halen. Ondernemers vertellen in dit magazine over hun projecten, hun

keuzes en wat hun drijfveren zijn. Zij werken er ook

en New York & New Jersey hebben zich hierbij

CO2-uitstoot van de scheepvaart en havens te

verminderen en de luchtkwaliteit te verbeteren.

aan om de nieuwste technieken voor de binnenvaart

In zeevaart is nog een wereld te winnen, maar de

In Sliedrecht is nu zelfs een platform opgezet waar

zeggen deskundigen, mits er wordt samengewerkt

beschikbaar te krijgen; van batterijen tot waterstof. waterstoftechnologieĂŤn voor deze sector worden

onderzocht met universiteiten, het Da Vinci College en bedrijfsleven.

Wereldwijd slaan ook havens de handen ineen om actie te ondernemen. In Rotterdam vindt in 2020

het eerste congres van World Ports Climate Action Program (WPCAP) plaats. Havens van Antwerpen, Hamburg, Amsterdam, Le Havre, Barcelona,

binnenvaart in 2050 emissieloos? Ja, dat kan zeker,

Ellen Lengkeek

met de sector. Minister Cora van Nieuwenhuizen

is voorstander van samenwerking en ketenbrede

aanpak. Ze vertelt erover in dit magazine; boordevol verhalen over verduurzaming van de Nederlandse maritieme sector en binnenvaart in het bijzonder. Namens uitgever Maritiem Media wensen

Conny Taheij

wij u veel leesplezier!

Tips voor artikelen over maritieme verduurzaming en innovaties? Laat het ons weten voor de volgende editie van Duurzame Scheepvaart MGZN. Mail naar: duurzamescheepvaart@maritiemmedia.nl

DUURZAME SCHEEPVAART | 3

Inhoudsopgave

3 Voorwoord 8 De Waal gaat voor schone schepen

11 In gesprek met Cora van Nieuwenhuizen,

22 Kooiman: RPA 8 een bijzonder groen paradepaardje 25 EICB: Waterstof en accu-elektrisch varen centraal in

28 Green Award: Certificaat populairder, maar nog een

transformatie’

RTR Barging en L&D Support introduceren innovatieve attitudemeting

Veth Propulsion: Duurzame keuze is een keuze voor de toekomst

aanvraag voor subsidie

Van Oord: Eerste LNG-kraanschip is ook nog eens heel slim

wereld te winnen

36 Verhoef Access Technology: Klantgericht door

41 Schone brandstof LNG wint steeds meer terrein 44 Feiten & Cijfers 46 Primeur voor Keulen: lng-bunkerstation 48 Kwestie van tijd: Batterijen komen eraan 50 Waterstof is 'HOT'

Logic Vision: ‘Volle vaart vooruit richting digitale

30 33

DOSSIER BRANDSTOF

minister van infrastructuur en waterstaat

Ballastwater moet schoner met nieuwe regels

JP Isolatie: Praktisch denken met de juiste service. Wij doen het!

VidolFuel: Nieuwe brandstof Changetl reduceert CO2 met 16%

innovatie en kwaliteit

52 DESMI: Helpt scheepsindustrie vergroenen 54 Drones & Robots ze duiken overal op 56 Merwelands Shipyard: Een kleine werf met grote 59 61 62

mogelijkheden

Duurzaam in de haven Duurzaam in de haven

Ads van Stigt: Hybride aandrijvingen in de scheepvaart verlagen emissies én onderhoudskosten

65 Overvaren op batterijen 66 D&A: Eprop is futureproof oplossing 68 CDNI: Ontgassen! Hoe nu verder in 2020? 70 Leemberg: Specialist in installatie

72 Van der Leun maakt duurzaam investeren betaalbaar 74 Koedood Marine Group gaat voor waterstof 77 Brandstof besparen met zeilpanelen 78 Sendo Liner XL: Haalbare businesscase met ontzettend

80 82

nabehandelingssystemen ballastwater

groen schip

Europort: nieuwste technologie INDEXPAGINA BEDRIJVEN

DUURZAME SCHEEPVAART | 5

SPECIALIST IN OPPERVLAKTEBEHANDELING

You Call, We C le a n i t A ll… VERM Services is hét adres als het gaat om oppervlaktebehandeling. Wij zijn u graag van dienst met… Door een jarenlange ervaring die wij wereld wijd hebben op gedaan kunnen wij u een passende service geven. VERM Services B.V. is thuis in zo wel staal als roestvast staal.

Beitsen & Passiveren Ontvetten & Desinfecteren Slijpen, schuren & Polijsten Stralen & Satineren Beitspasta & Beitsvloeistof Graffiti Verwijderen

Services B.V Adres: Alexanderstraat 22, 3295 CA ‘S-Gravendeel, Nederland Telefoon: +31 (0)78 750 3908 • Mobiel: +31 (0)6 34 30 48 51 • Internet: www.vermservices.nl

Colofon

DUURZAME SCHEEPVAART

MGZN

UITGEVERIJ MARITIEM MEDIA  078 64 54 286  info@maritiemmedia.nl  www.maritiemmedia.nl Jan Valsterweg 104 3315 LG Dordrecht

www.duurzamescheepvaart.nl

Redactie Ellen Lengkeek Conny Taheij

Advertentieverkoop Jan van Laar  06 5132 0758  jan@maritiemmedia.nl Tom Snoek  06 3634 7172  tom@maritiemmedia.nl Coverfoto Fackphotos

Traffic

Disclaimer

Jolanda Rijsdijk  06 5254 9450  jolanda@maritiemmedia.nl

De redactie is niet aansprakelijk voor gegevens door derden verstrekt. Druk- en zetfouten voorbehouden. Het Duurzame Scheepvaart magazine is een gratis uitgave van Maritiem Media. Niets van deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Studio Kees van der Wilt  kees@maritiemmedia.nl Monika Plewinski  monika@maritiemmedia.nl

Duurzame Scheepvaart MGZN is een uitgave van Maritiem Media. Maritiem Media is de uitgever van Maritiem Courant, het maandelijkse vakblad voor de scheepvaart, haven en maritieme sector. Heeft u interesse om een uiting te plaatsen in dit vakblad? Neem dan contact met ons op.

Stage V Certified ■ 200 - 390 kW ■

Reduction CO

94%

NOx

95%

98%

16%

LOW FUEL CONSUMPTION

LOW FUEL INCREASED CONSUMPTION UPTIME

VINK DIESEL BV

LOW FUEL COMPACT INCREASED INCREASED CERTIFIED LOWER INCREASED COMPACT INCREASED CERTIFIED LOWER LOW FUEL LOW FUEL LOW FUEL COMPACT INCREASED COMPACT INCREASED COMPACT INCREASED COMPACTLOWER INCREASED CERTIFIED LOWER INCREASED INCREASED CERTIFIED INCREASED CERTIFIED CERTIFIED LOWER CONSUMPTION DESIGN UPTIME UPTIME DESIGN ENVIRONMENTAL UPTIME DESIGN UPTIME DESIGN ENVIRONMENTAL CONSUMPTION CONSUMPTION CONSUMPTION DESIGN UPTIME DESIGN UPTIME DESIGN UPTIME DESIGN DESIGN UPTIME DESIGN ENVIRONMENTAL UPTIME DESIGN UPTIME ENVIRONMENTAL DESIGNUPTIME ENVIRONMENTAL IMPACT IMPACT IMPACT IMPACT IMPACT

RIVIERDIJK 76, 3361 AR SLIEDRECHT

+ 31 (0) 184 415 455

LOWER ENVIRONMENTAL IMPACT

WWW.VINKDIESEL.NL

De Waal is gespecialiseerd in alles op het gebied van aandrijven en manoeuvreren. Zo maakt dit Werkendamse bedrijf al jaren naam met schroefasinstallaties, compleet met seals en unieke hydraulische schroefasmoer. De laatste jaren is er veel vraag naar compleet gesloten oliebadinstallaties. Vanuit de overheid wordt opgelegd dat schepen ‘schoon’ moeten zijn op schroefasgebied en alle De Waal seals zijn Green Award gecertificeerd. Wie er gebruik van maakt, komt tevens in aanmerking voor diverse subsidieregelingen.

DE WAAL GAAT VOOR ‘SCHONE’ SCHEPEN De Werkendamse machinefabriek is haar tijd ver vooruit als het gaat om

voortstuwings- en manoeuvreertechnologie. Ontwikkelingen gaan continu door

en duurzaamheid speelt hierin een belangrijke rol. Zo worden er nog steeds veel

schepen omgebouwd naar het populaire Easyflow roersysteem, waarmee er flink op de brandstof bespaard kan worden. Ook vele nieuwbouwschepen kiezen voor deze ‘groene’ roeren. Zo rust Sendo Shipping drie emissieloze Sendo Liners uit met een aandrijf- en voortstuwingspakket van De Waal.

SCHROEFASINSTALLATIE De korte inbouwtijd en de lange levensduur maken van de schroefasinstallatie van De Waal een gewild en duurzaam product. Er staan moderne CNC draaibanken

opgesteld die tot 12 meter aan schroefassen moeiteloos produceren. Tegenwoordig heeft de Werkendamse specialist een doorontwikkeld gesloten afdichtingssysteem met binnen- en buitenseals voor nieuwbouwschepen. Ze zijn kostenbesparend en

dragen bij aan een duurzaam milieu omdat ze gegarandeerd lekvrij zijn. De bronzen 8 | DUURZAME SCHEEPVAART

(brons kan warmte goed afvoeren) sealringen zijn voorzien

van meerdere kamers waarin zich een elastische, v-vormige afdichtingsring bevindt.

De los verkrijgbare binnen-uitvoering van deze seal kan bij

ombouw van bestaande schepen eenvoudig worden geplaatst op de plek van de oude vetpakking. Deze binnen-afdichting houdt de vetdruk in evenwicht, waardoor het vrijwel niet

naar buiten gaat en ook de machinekamer blijft schoon. Een

overschot aan vet kan opgevangen worden, daarvoor is er een kraantje gemaakt aan de bronzen seal. Bijkomend voordeel is

dat de schipper zo precies weet wat, en hoeveel hij smeert. De seals van De Waal zijn geschikt voor alle smeermediums.

BUITENSEALS Met de toevoeging van buitenseals van De Waal wordt

een gesloten systeem gecreëerd, welke voorkomt dat het smeermedium in het milieu terechtkomt en dat er geen

buitenwater in het schip terecht komt. Schepen die mogelijk

lekkage problemen ondervinden met een ander merk buitenseal, kunnen eenvoudig overstappen naar De Waal. Een reserveset

met afdichtingen is bovendien aantrekkelijk geprijsd. Bel gerust voor meer informatie.

TOEVOEGINGEN De Waal voorziet haar schroefassysteem van steeds meer zelf ontwikkelde toevoegingen. Naast de bekende Stuwa

afdichtingen, zijn er ook nog de succesvolle schroefasrem en de hydraulische schroefasmoer. De gehele installatie ziet er fraai

uit en de schroefas zelf komt niet in contact met water. Hierdoor kan er geen corrosie optreden. Door een geïntegreerde

bronzen zuigerring in de schroefasmoer kan de schroef met een eenvoudig oliepompje snel en met geringe krachtinspanning

muurvast op de schroefasnaaf gedrukt worden. Bij demonteren kan door het fysiek omdraaien van de schroefasmoer, de

schroef hydraulisch eenvoudig worden losgetrokken van de

onze eigen installaties die dit alles oplost en daarmee direct

van een hydraulische ring.

Als fraaie bijkomstigheid geeft de stromingskap het

naaf. Sinds enige tijd wordt zelfs de koppelflensmoer voorzien

PROPELLER STROMINGSKAP Als vijfde toevoeging is de propeller stromingskap

geïntroduceerd. Hiermee komt De Waal weer een stap dichter

bij de meest optimale afstroming van het schroefwater. Marco

zorgt voor iets meer rendement op de totale voortstuwing. onderwaterschip een mooi strak uiterlijk.”

Wie meer wil weten over De Waal, kan terecht op de website.

Bezoekers vinden hier het laatste nieuws en informatie over alle producten en diensten, ondersteund door mooie foto’s.

de Waal: “We wilden bij De Waal de afstroming verbeteren,

wervelingen in het water direct achter de moer beperken en

tegelijkertijd de corrosie en cavitatie van het schroefaseinde

en de moer tegengaan. Nu hebben we een kap ontwikkeld voor

www.dewaalbv.nl

DUURZAME SCHEEPVAART | 9

De zekerheid van continuïteit De zekerheid van continuïteit Dezekerheid zekerheid Dezekerheid zekerheid van van continit continit De De van van continit continit een voorspoedig een voorspoedig een voorspoedig een voorspoedig en enen en succesvol succesvol nieuwjaar nieuwjaar succesvol succesvol nieuwjaar nieuwjaar 1974 Breko Sinds 1974 gemotiveerd staat bij Breko gemotiveerd CENTRALE LIGGING CENTRALE LIGGING STEVENDOKKEN STEVENDOKKEN PSI sinds 1998 PSI op op de is sinds markt 1998 vanPSI actief de op markt van de CENTRALE LIGGING CENTRALE PSI isis sinds 1998 deactief markt van dedescheepvaart, Sinds 1974 1974 staatstaat bij Breko een gemotiveerd team van gedreven Sinds 1974bijstaat bijeen Breko Sinds een 1974 gemotiveerd staat een bij STEVENDOKKEN Breko een STEVENDOKKEN gemotiveerd CENTRALE LIGGING STEVENDOKKEN STEVENDOKKEN PSIactief sinds 1998 op de is sinds markt 1998 van actief de op markt van de CENTRALELIGGING LIGGING PSI isisactief sinds 1998 actief op de markt van dedescheepvaart, Sinds bij Sinds Breko eenstaat gemotiveerd team van gedreven TOTAALPAKKET TOTAALPAKKET ABCen DEALER ABC DEALER scheepvaart, offshore en scheepvaart, TOTAALPAKKET ABC DEALER team van gedreven vakmensen team van dag gedreven en nacht, vakmensen dag nacht, industrie offshore het le- en met het leTOTAALPAKKET TOTAALPAKKET ABCen DEALER ABC DEALER TOTAALPAKKET ABC DEALER team van per gedreven team dag gedreven en nacht, vakmensen dag nacht, offshore en industrie met hetmet leveren enindustrie installeren vakmensen dag en nacht, zeven dagen week,vakmensen voor u van klaar scheepvaart, offshore en scheepvaart, industrie met offshore het le- van en industrie met het leBETROUWBAAR BETROUWBAAR BETROUWBAAR STUURMACHINES EN EN ROEREN STUURMACHINES EN ROEREN offshore en industrie met het leveren en installeren van vakmensen dag en zeven nacht, zeven perudagen week, klaar STUURMACHINES ROEREN dagen per dagen week, zeven voor klaar per omvoor week, uw uvoor u klaar om uwSTUURMACHINES BETROUWBAAR veren en installeren veren pijpleidingsystemen. en installeren van pijpleidingsystemen. BETROUWBAAR BETROUWBAAR EN EN ROEREN STUURMACHINES ENvan ROEREN STUURMACHINES ROEREN zeven dagen per week, zeven voor u dagen klaar per om week, uw voor u klaar om uw pijpleidingsystemen. Onze kracht inendeinstalleren verregaande om uw continuïteit te waarborgen. onzecontinuïteit werf of te op elke RUIMEERVARING ERVARING RUIME ERVARING RUIME IVR KEURINGSSTATION IVR KEURINGSSTATION IVR KEURINGSSTATION veren en installeren vanligt veren pijpleidingsystemen. van pijpleidingsystemen. te Op waarborgen. Op onze werf waarborgen. of op elke Op onze werf ofIVR KEURINGSSTATION pijpleidingsystemen. Onze kracht ligt in de verregaande om uw continuïteitcontinuïteit te waarborgen. onze werf of RUIMEERVARING ERVARING RUIME ERVARING IVR KEURINGSSTATION IVR KEURINGSSTATION Onze kracht ligt in de verregaande Onze kracht specialiligt in de verregaande specialicontinuïteit te Op waarborgen. continuïteit Op onze tewerf waarborgen. of IJZERWERK Op onze werf of VCA GECERTIFICEERDRUIME VCA GECERTIFICEERD VCA GECERTIFICEERD IJZERWERK op elke andere locatie elke andere verrichten gewenste wij locatie verrichten wijIJZERWERK IJZERWERK specialisatie die wij onsligtopin dit terrein eigen andere gewenste locatie verrichten wijgewenste tal vanop werkzaamheden Onze kracht de verregaande Onze kracht specialiligt hebben in de verregaande specialiVCAGECERTIFICEERD GECERTIFICEERD VCA GECERTIFICEERD VCA IJZERWERK IJZERWERK satie die wij ons op dit terrein satie die eigen wij wij ons hebben op dit terrein eigen hebben eigen op elke andere gewenste op locatie elke andere verrichten gewenste wij locatie verrichten wij TOTAAL ONDERHOUD TOTAAL ONDERHOUD TOTAAL ONDERHOUD specialisatie die ons op dit terrein hebben andere gewenste locatie verrichten wij tal van werkzaamheden tal van werkzaamhedental zoals van onderhoud werkzaamheden en zoals onderhoud enTOTAAL satie die wij ons op dit terrein satie die eigen wijleveren ons hebben op dit terrein eigen hebben ONDERHOUD TOTAAL ONDERHOUD TOTAAL ONDERHOUD gemaakt. Die specialisatie vertaalt zich in het van zoals onderhoud en reparatie van alle merken dieselmotoren, talvan van werkzaamheden tal zoals van onderhoud werkzaamheden en zoals onderhoud en gemaakt. Die specialisatie gemaakt. vertaaltDie zichspecialisatie in het vertaalt zich in het alle merken dieselmotoren, van alle stuurmerken dieselmotoren, stuurgemaakt. Die specialisatie vertaalt zich in het leveren van zoals onderhoud enreparatie reparatie van allereparatie merken dieselmotoren, gemaakt. Die specialisatie gemaakt. vertaalt Die zichspecialisatie in het klantgerichte engineering en klantgerichte kwalitatief hoogwaardige stuur-werken, hydraulische systemen, keerkoppelingen, (lading) reparatie van alle merken reparatie dieselmotoren, vansystemen, allestuurmerken dieselmotoren, stuurleveren van klantgerichte leveren engineering van en kwaengineering en kwa- vertaalt zich in het werken, hydraulische systemen, werken, keerkoppelinhydraulische keerkoppelinklantgerichte engineering en kwalitatief hoogwaardige stuur-werken, hydraulische systemen, keerkoppelingen, (lading) leveren van klantgerichte leveren engineering van klantgerichte en kwawerken, hydraulische systemen, werken, keerkoppelinhydraulische keerkoppelingen, (lading)pompen, elektrische gen, installaties elektrischesystemen, installaties oplossingen. Met gekwalifi ceerde medewerkers realiseren pompen, elektrische installaties of ander soort(lading)pompen, onderhoud. litatief hoogwaardige oplossingen. litatief hoogwaardige Met geoplossingen. Met ge-engineering en kwagen, (lading)pompen, gen, (lading)pompen, installaties elektrische oplossingen. Met gekwalifi ceerde medewerkers realiseren pompen, installaties ander soort onderhoud. of ander soort onderhoud. of Breko anderelektrische beschikt soort onderhoud. over Breko beschikt over installaties litatief hoogwaardige oplossingen. litatief hoogwaardige Met geoplossingen. Met gekwalificeerde medewerkers kwalificeerde realiseren medewerkers we een projecten realiseren we de een we een grote verscheidenheid aan voor Breko beschikt elektrische over alle faciliteiten die bijof onderhoud, reparatie alle faciliteiten bij onderhoud, alle faciliteiten reparatie die beschikt bij en onderhoud, of anderdie soort onderhoud. of Breko ander soort onderhoud. over reparatie Brekoenbeschikt over kwalificeerde medewerkers realiseren medewerkers we een we de een grote verscheidenheid aan grote projecten verscheidenheid voor de aan projecten voor de realiseren we grote verscheidenheid aan projecten voor beschikt over alle faciliteiten die bij onderhoud, reparatie scheepvaart, de een offshore en de kwalificeerde industrie. PSI biedt en Breko nieuwbouw van moderne schepen behoren. Snelheid, nieuwbouw van moderne nieuwbouw schepen van behoren. moderne schepen behoren. alle faciliteiten die bij onderhoud, alle faciliteiten reparatie die Scheepvaartweg bij en onderhoud, reparatie en 9 9 Scheepvaartweg scheepvaart, degrote offshore scheepvaart, en de industrie. deaan offshore PSIprojecten en de industrie. PSI9 projecten verscheidenheid grote verscheidenheid voor de aan voor de 9 9 Scheepvaartweg Scheepvaartweg 9 Scheepvaartweg Scheepvaartweg scheepvaart, de offshore en de industrie. PSI biedt en nieuwbouw van moderne schepen behoren. Snelheid, vakmanschap en een totaalpakket aan diensten vanuit vakmanschap, kostenbesparing en motivatie zijn kernwaarden Snelheid, vakmanschap, Snelheid, kostenbesparing vakmanschap, en kostenbesparing en 3356 LL Papendrecht nieuwbouw van moderne nieuwbouw schepen van behoren. moderne schepen behoren. 3356 LL LL Papendrecht 3356 LL Papendrecht 3356 3356 Papendrecht 3356 Papendrecht biedt vakmanschap biedt totaalpakket vakmanschap aan totaalpakket Scheepvaartweg 9 LL9Papendrecht 9 9 scheepvaart, de offshorescheepvaart, enendeeen industrie. deLL offshore PSI aanen de industrie. PSI Scheepvaartweg Scheepvaartweg 9 en een Scheepvaartweg 9 88 8Scheepvaartweg Scheepvaartweg motivatie kernwaarden motivatie die er zijn borg kernwaarden voor die borg voor Ten +31 (0)78 641 68 6868 T +31 (0)78 641 68 vakmanschap en een totaalpakket aan diensten vanuit kostenbesparing envakmanschap, motivatie zijn kernwaarden een open, klantgerichte organisatie met korte directe die vakmanschap, er borg voor staan dat Snelheid, u zijn effectief en efficiënt wordt Snelheid, kostenbesparing vakmanschap, kostenbesparing en Ter +31 (0)78 641 68 T +31 (0)78 641 68 68 T +31 (0)78 641 68 88 T +31 (0)78 641 68 883356 LL Papendrecht 3356 LL LL Papendrecht diensten vanuitbiedt een open, diensten klantgerichte vanuit een open, klantgerichte orga3356 Papendrecht 3356 LL Papendrecht LL Papendrecht 3356 LL Papendrecht E info@breko.com E info@psipiping.com vakmanschap en orgaeen biedt totaalpakket vakmanschap aanen een 3356 totaalpakket aan staan dat u effectief en efficiënt staan datwordt u effectief gehol-en efficiënt wordt geholE info@breko.com E info@breko.com E info@psipiping.com E info@psipiping.com motivatie zijn kernwaarden motivatie die er zijn borg kernwaarden voor die er borg voor T +31 (0)78 641 68 68 (0)78 641 6868 88888 lijnen. geholpen, uur per dag,staan 7 dagendat per week! een open, klantgerichte met korte directe die er24borg voor effectief efficiënt wordt www.breko.com T +31 (0)78 641 68 68 T +31 (0)78 68directe 68 T +31 (0)78 641 68 88 T +31 T +31 (0)78 641 www.psipiping.com nisatie met 641 korte nisatie lijnen met korte directeorganisatie lijnen pen, 24 uur peru dag, 7 dagen pen,per 24 en uur week! per dag, 7 dagen per week! www.breko.com

www.breko.com

E info@breko.com staan dat u effectief en efficiënt staan datwordt u effectief gehol-en efficiënt wordt geholwww.breko.com

E info@breko.com geholpen, 24 uur per dag, pen, 7 dagen per week! pen,per www.breko.com 24 uur per dag, 7 dagen 24 uur week! per dag, 7 dagen per week!

www.psipiping.com www.psipiping.com diensten vanuit een open, diensten klantgerichte vanuit orgaeen open, klantgerichte orgaE info@breko.com E info@psipiping.com E info@psipiping.com E info@psipiping.com lijnen. nisatie met korte directe nisatie lijnen met korte directe lijnen www.breko.com www.psipiping.com www.psipiping.com www.psipiping.com

GJV DIESEL SERVICE DÉ PARTIJ VOOR REPARATIE, REVISIE EN KEURINGEN GOEDE SERVICE EN PERSOONLIJK CONTACT

Een persoonlijke, vertrouwde partner voor alle reparaties, revisies, hermotoriseringen en keuringen van de scheepsmotor. Onze kennis en ervaring op het gebied van dieselmotoren staan garant voor een gedegen advies aan onze klanten. GJV Diesel Service is officieel Caterpillar Marine Service Provider. Hierdoor beschikken wij over alle benodigdheden en kennis om professionele service te verlenen aan uw Caterpillar.

Moerbei 10 | 3371 NZ Hardinxveld-Giessendam | 0184 67 92 25

WWW.GJVDIESELSERVICE.NL

IN GESPREK MET CORA VANNIEUWENHUIZEN, MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

‘ER LIGGEN VEEL KANSEN OM TE VERZILVEREN’

De minister vaart regelmatig mee om naar schippers te luisteren. FOTO MINISTERIE I&W

Dit is het moment om door te pakken voor een groene sterke CO2 neutrale binnenvaartvloot en infrastructuur. En knokken tegen een dreigende omgekeerde modal-shift. Daarbij wil Cora van Nieuwenhuizen de Nederlandse vloot graag ondersteunen ervan uitgaande dat de markt mee beweegt. Geen gemakkelijk opgave. Wel nodig. ,,Er liggen veel kansen om te verzilveren’’, zegt ze.

Lees verder $

We gaan de goede kant op

DUURZAME SCHEEPVAART | 11

‘STRUISVOGELPOLITIEK IS EEN LOSING GAME’ Door Ellen Lengkeek en Conny Taheij

#Vervolg van ‘Er liggen veel kansen om te verzilveren’

,,We gaan de goede kant op, het besef van vergroening is er,

de binnenvaartmarkt is in beweging, maar behoedt u voor een omgekeerde modal shift.’’ Minister Cora van Nieuwenhuizen

moet er niet aan denken dat alle bulkgoederen weer over de weg gaan.

Dus kan de binnenvaart rekenen op haar steun. Ze trok er

in de begroting 100 miljoen euro extra voor uit, bovenop de

600 miljoen die jaarlijks beschikbaar zijn, om een deel van de

knelpunten in de vaarwegen aan te pakken. Niet genoeg? ,,Voor

Ondertekening Green Deal. FOTO MINISTERIE I&W

Zojuist sprak ze een volle zaal toe met binnenvaartmensen.

Dat doet ze vaker. Meevaren ook en praten met medewerkers van Rijkswaterstaat en kennisinstituten. ,,Nieuwe vormen

van ondernemerschap en een omslag in het denken voor de hele keten is nodig, evenals samenwerking. Bijvoorbeeld in

coöperaties of denk aan het leasen van een schip.” Het aantal

schepen met een hybride voortstuwing groeit, weet ze. Er wordt gewerkt aan waterstofbrandstofcellen, batterijenhubs staan

ingetekend voor vergroening van de vloot en zij lobbyt intussen in Europa voor een betere vaarinfrastructuur. Dat laatste is

hard nodig als we denken aan de Duitsers, die vorig jaar nog ‘droogvielen’.

het wegtransport hebben we dat niet extra uitgetrokken’’, zegt

,,Op dezelfde voet in de binnenvaartsector doorgaan, is niet de

nog meer binnen een jaar te doen.”

ook dat vrachtwagens motorisch een afschrijftermijn hebben

ze. ,,En qua voorbereiding en uitvoering is het niet haalbaar om

oplossing. Struisvogelpolitiek is een losing game. Want ik zie

Minister Cora van Nieuwenhuizen op werkbezoek bij de Volkeraksluizen. FOTO MINISTERIE I&W 12 | DUURZAME SCHEEPVAART

De minister op bezoek bij het Deltapark Neeltje Jans in Zeeland. FOTO ROBIN UTRECHT

van 6 of 7 jaar, tegenover een binnenvaartschip van 30 tot 40

altijd over water hebben. Onze dijken, onze stormvloedkeringen,

moeten iets doen om de concurrentieslag met de weg niet te

daar interesse in.’’

jaar. Wegtransport verduurzaamt daardoor veel sneller. We

verliezen en voorkomen dat verladers weer gewoon voor de weg

onze inland shipping. Of ik nu in India ben, of in Polen overal is er

kiezen. We hebben de binnenvaart keihard nodig voor efficiënt

OVERHEID MOET HELPEN

behouden.”

met hun motoren moeten vergroenen en af moeten van de

en duurzaam vervoer en de internationale concurrentiepositie te

FANTASTISCH De minister heeft wat met die trotse en hardwerkende

binnenvaartschippers. Toen ze de bekende reclameslogan jaren geleden voor de eerste keer zag, vond ze het prachtig. Een

vondst. ,,Zo’n binnenvaartschip dat voorbij voer over de Maas met de tekst: hier varen zoveel vrachtwagens. Fantastisch’’,

zegt ze. ,,Ik heb aan alle statenleden ook van die kleine knijpstressbootjes uitgedeeld met deze slogan erop.”

,,Ik denk dat het uitgangspunt van de Nederlandse binnenvaart

goed is. We hebben de grootste en modernste vloot van Europa. Meer dan 40 procent van al onze goederen gaat over water.

En als je het over bulkgoederen hebt dan is het zelfs bijna 90

procent. Er is meer dan 5000 kilometer aan vaarwegen direct

verbonden met het Europese achterland waarvan een groot deel nog niet wordt benut. We hebben daarbij ook een enorm kapitaal aan kennis en expertise in Nederland. We zij nu eenmaal een

waterland. Met binnenvaart spelen we een bijzondere rol. Ik kan

bijna nergens ter wereld komen op handelsmissie of ze willen het

Ze begrijpt ook de zorgen van veel binnenvaartschippers, die diesel als brandstof. Want wie gaat dat betalen? ,,Natuurlijk kan je als individuele schipper die investeringen niet in je eentje in

één keer opbrengen. We moeten samen in coöperaties denken en de overheid moet zijn steentje bijdragen. Binnenvaart moet de slag maken van het individuele schip naar het denken in de

hele keten. En daarvoor is samenwerking echt het toverwoord. Overdracht van kennis is belangrijk.’’

In de Green Deal heeft ze 15 miljoen uitgetrokken voor een subsidieregeling voor verduurzaming van de binnenvaart

vooruitlopend op een Europees vergroeningsfonds: ,,Dat wil ik

zo inrichten dat iedereen er wat aan heeft. Niet alleen een paar grote partijen die er met een paar miljoen vandoor gaan, want dan is het gauw ook weer op. De stikstofproblematiek maakt

het nog prangender. We moeten nu met elkaar prioriteit geven aan deze problemen. Ik houd mijn collega’s ook voor dat de

binnenvaartondernemer het niet allemaal in z’n eentje kan. Als we vergroening als samenleving met elkaar belangrijk vinden, moet je er wat voor overhebben.’’

Lees verder op pagina 15 $ DUURZAME SCHEEPVAART | 13

UW PARTNER IN ZONWERING & STOFFERING OP MAAT

Ve-stoffering is een betrouwbare partner, denkt met u mee en weet wat kwaliteit is of het nu gaat om uw woning, schip of kantoor. Onze kracht is de ervaring en goede samenwerking met u als klant, de interieurbouwers en andere aannemers zodat alles perfect op elkaar afgestemd en opgeleverd wordt. Ook voor uw (her)stoffering van banken en stuurstoelen tot aan matrassen en bed textiel.

NATUURLIJK HET PLAATSEN VAN SCREEN EN ONZE EIGEN VE-SCREEN ZONWERING

Hoofdstraat 23/25 - 2931 CE - Krimpen a/d Lek T 0180 - 51 90 71 M 06 -139 503 12 E-mail ve-stofferingwinkel@kpnmail.nl

www.ve-screen.nl

#Vervolg van pagina 13 APK voor schepen De banken ook? ,,Zeker. Het is in ieder geval al gelukt om ze bij de Green Deal aan tafel te krijgen. Ik denk niet als je aan een gemiddelde bankier vraagt met welke sector ze het meest

fanatiek bezig zijn, dat ze dan aan de binnenvaart denken. Ik

probeer goed het nationale belang voor het voetlicht te brengen en niet zozeer alleen te laten kijken naar de buisinesscase van een individuele ondernemer. We kunnen het ons niet

veroorloven dat het langzaam achteruit kachelt en we de

omgekeerde modalshift krijgen. En als we straks een nieuwe

eurocommissaris hebben, ga ik die natuurlijk ook meteen op dit onderwerp bevragen. Met Violeta Bulc van de Europese Commissie had ik goed contact. Die is ook echt voor het

multi-modale. En ik spreek uiteraard met onze Nederlandse

Europarlementariërs in de transportcommissie, zodat we los van politiek in Brussel allemaal het goede verhaal vertellen.’’

FOTO GEMEENTE NIJMEGEN

Aanpak harde laag Nijmegen Om problemen met de lage waterstanden zoals in 2018 aan te pakken, wordt de harde laag bij Nijmegen aangepakt. Bij

lage waterstanden wordt hier de streefdiepte van 2.80 meter al lang niet meer gehaald. Het gaat om een pilot. Daarnaast heeft de minister contact met de collega’s in Duitsland, die

hebben ervaren wat er gebeurt als de aanvoer naar de Duitse

industrie stokt. ,,Vorige zomer was voor hen een wake-up call. Ik zag in Duitsland een rivier die je te voet kon oversteken.

Hoe wil je benzinestations en fabrieken bevoorraden als je je waterwegen niet op orde hebt? Ze hebben de binnenvaart echt nodig.”

De minister op bezoek bij een werkbezoek in Rotterdam.

APK VOOR SCHEPEN

FOTO LENGKEEK & TAHEIJ

Een APK voor schepen ziet zij niet zitten. ,,De eisen zijn al ingewikkeld genoeg. Ik ben er wel mee bezig: hoe kan ik zorgen dat Duitsland en Frankrijk soepeler omgaan met

hardheidsclausules. Zeker om de haarvaten ook in die landen te benutten voor binnenvaart. Maar ook bij ons is de grens van de capaciteit van onze rivieren nog lang niet in zicht.”

Binnenvaartondernemers worden geconfronteerd met vele

regels, qua uitstoot en certificering. ,,Als je een bepaald niveau

FOTO MARIJN VAN HOORN

minder uitstoot, zou het niet moeten uitmaken hoe je het haalt, als je het maar haalt. De doelen staan centraal. Datzelfde geldt

voor ontgassen. Ik weet dat iedereen ervan af wil, maar het moet

Achterstallig onderhoud

zo snel mogelijk. Met dampverwerkingsinstallaties vergroot je

Er is veel achterstallig onderhoud aan vaarwegen, sluizen

En als er voorbeelden zijn van regels, meldt het specifieke

grote zorgen. Onverwachte stremmingen en vertragingen

wel kunnen. Daar ben ik pragmatisch in. Het verbod komt er wel, het noodzakelijke potentieel.

probleem en ik probeer nationaal of op Europees niveau mee te denken. Ik zie bij binnenvaartondernemers een enorme spirit.

Mensen die vooruit willen. Ik denk aan de mensen van de ASV die het ook in hele moeilijke tijden ervoor over hadden om te blijven varen. Daar neem ik mijn petje voor af. Die extra 100 miljoen euro moeten we heel goed gaan besteden.”

en bruggen in Nederland. De branche maakt zich daarover zijn daardoor dagelijks aan de orde. De locaties waar zich de

meeste storingen voordoen krijgen voorrang bij de besteding van het extra geld in de begroting van 2020. Zoals op de

Brabantse Kanalen en de Maas: de storingen bij sluis Weurt, verbetering van het schutproces bij de sluizen Born, Lith en Belfeld.

DUURZAME SCHEEPVAART | 15

LOGIC VISION:

‘Volle vaart vooruit richting digitale transformatie’

Voor Logic Vision General Manager Maarten Speet is het niet de vraag of, maar wanneer de stap naar de cloud gemaakt wordt: ‘Veel bedrijven in de maritieme sector hechten nu nog aan de hun eigen, vertrouwde server. Natuurlijk is dat de

komende jaren nog prima, maar uiteindelijk is de cloud een stuk veiliger en beter beschermd dan de eigen server op kantoor.’

16 | DUURZAME SCHEEPVAART

FOTO: LEONA MEIJER

Als softwarespecialist voor de maritieme industrie helpt Logic Vision ondernemers uit de scheepvaart om zo effectief en efficiënt mogelijk te werken, en alles uit hun organisatie te halen. Klaar voor de toekomst!

inclusief het automatiseren van het voorraadbeheer. En voor aan boord bieden we een bestel- en QHSEsysteem.’’

BUSINESS CENTRAL CLOUD In april 2018 vond de lancering plaats van Dynamics 365 Business Central – voorheen Dynamics NAV

– en dit is nu ook beschikbaar als cloudoplossing. ,,Business Central Cloud is de meest complete, alles-in-één (standaard)oplossing op de markt, Vanuit het kantoorpand in Hardinxveld-Giessendam, waar Logic Vision dit jaar het 20-jarige jubileum

viert, vertelt general manager Maarten Speet over de software-oplossingen van Logic Vision: ,,Onze software, op basis van Microsoft Dynamics 365

Business Central, ondersteunt alle processen binnen een organisatie. De software van Microsoft hebben we uitgebreid met eigen applicaties, specifiek gericht op de maritieme wereld. Eerst voor de

scheepsnieuwbouw, jachtbouw en scheepsreparaties, later ook voor rederijen en toeleveranciers.’’

De automatiseringsprocessen van Logic Vision helpen bij projectplanning, in- en verkoopadministratie,

magazijnbeheer, service en onderhoud, facturatie,

customer support en het inplannen van medewerkers.

PERSONEELSPLANNING ,,Een mooi voorbeeld is de interface die we ontwikkeld hebben voor Kotug Smit Towage, waarmee een

hectische bedrijfstak als de sleepbootwereld de

bemanning effectiever kan inplannen. Dit gebeurde voorheen veelal op het gevoel van de planners. Nu

is er een koppeling met het havensysteem. Wanneer

wordt een schip verwacht? Hebben we een contract? Is er contact met het schip? Is de loods geregeld?

Wat is de afmeting van het schip? Hierdoor kunnen

speciaal ontwikkeld voor kleine tot middelgrote

bedrijven. Eenvoudig en snel te implementeren. Geen investeringen in dure eigen servers, maar met een

paar gebruikers veilig in de cloud voor een betaalbare, vaste prijs per maand.’’

Logic Vision blijft met de cloud-variant van Business Central de focus houden op de maritieme industrie. Speet: ,,We weten pwat er leeft speelt binnen de

branche en kennen de bedrijfsprocessen. Hierdoor kunnen we inspelen op veranderingen en vragen

vanuit de sector. Met Business Central Cloud beheerst men alle bedrijfsprocessen in één (standaard)

applicatie en heeft men alle tools in huis om de

interactie met de klanten te verbeteren de beste beslissingen te maken.’’

VERTROUWD Door de volledige integratie met Office 365

kunnen gebruikers blijven werken met vertrouwde

programma’s. Een offerte verwerken vanuit Outlook? Het openen van gegevens in Excel? Rapporten printen vanuit Word? Allemaal geen probleem!

Dankzij het Microsoft Power Platform kunnen er zelf

applicaties gemaakt worden. Met Power BI kun je data verzamelen en analyseren en met Flow kan men zelf geautomatiseerde werkstromen maken.

ze precies zien hoeveel en welke tugs er nodig zijn.

Maarten Speet nodigt uit: ,,Bent u klaar voor de digitale

nauwelijks meer wachttijden. Dat bespaart ook nog

wij u bieden met Dynamics 365 Business Central? Wij

De afhandeling gebeurt nu veel efficiënter en er zijn eens onnodig veel brandstof en energie.’’

transformatie en benieuwd naar de mogelijkheden die komen graag vrijblijvend met u in contact!”

INZICHT ,,De grootste besparing zit in het efficiënt plannen’’, vervolgt Speet. ,,Of het nu gaat over personeel

maar

of over voorraden, zowel voor aan boord als voor

werven en rederijen. Het scheelt tijd, geld en energie als een leverancier maar één in plaats van drie keer

Logic Vision B.V.

onderdelen niet te veel voorraad hoeft te houden. Voor

info@logicvision.nl

hoeft voor te rijden. Of dat je van weinig gebruikte

scheepswerven hebben we een module ontwikkeld

die goed inzicht geeft in de planning van een project,

0184 – 677 588 logicvision.nl lv365bc.nl

DUURZAME SCHEEPVAART | 17

maar een voo

RTR Barging en L&D Support introduceren innovatieve attitudemeting

PREVENTIEVE ZORG VOOR JE MENSEN AAN BOORD

Van links naar rechts: Ruud de Gruijter (RTR Barging), Rob Daamen (L&D Support), Jacinta van der Staaij (Deen Shipping) en Johan van den Oever.

Het beste halen uit je mensen en voorkomen dat zij met stress gerelateerde gezondheidsklachten te maken krijgen. RTR Barging en L&D Support introduceren een ‘wetenschappelijk gevalideerde attitudemeting’ (een meting van gedrag) die het welzijn van je medewerkers in beeld brengt; een cruciaal aspect van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Matthijs Daniels

RTR BARGING RTR (Rotterdamse Tank Rederij) Barging is als

bevrachtingskantoor de tussenpersoon tussen 18 | DUURZAME SCHEEPVAART

oliemaatschappijen en de eigenaren van tankschepen die hun

producten vervoeren. ,,Wij brengen producenten en vervoerders tot elkaar. We verzorgen de planning en administratie voor scheepseigenaren en we staan hen bij met alles wat met veiligheid, gezondheid en milieu te maken heeft’’, vertelt

eigenaar Ruud de Gruijter. ,,Daar hoort people management bij: de zorg voor het welzijn van alle mensen aan boord.’’

Oliemaatschappijen vragen daarvoor al enige tijd aandacht,

weet De Gruijter. ,,Zij zien graag dat mensen getest worden op

‘resilience’, weerbaarheid, als ze met hun producten varen. Shell is daarin een voortrekker geweest en andere maatschappijen

gaan daarin mee. Resilience is steeds meer een eis geworden.’’ De reden daarvoor is helder. Bij incidenten op het water zijn de oorzaken in twee categorieën te verdelen: technisch falen en

menselijke fouten. Waarbij, na iets diepere ontleding, achter de

technische problemen vaak ook menselijke fouten zitten. Gebrek aan training, hoge werkdruk, stress. ,,Vaak worden verkeerde

beslissingen genomen in stresssituaties’’, stelt Ruud de Gruijter.

,,Dat is te trainen en te voorkomen, als je het maar vroegtijdig

UITROLLEN

herkent.’’

,,Wij gaan de persoonlijkheidsmeting uitrollen op alle schepen

L&D SUPPORT

ons staat in alles voorop dat iedereen veilig weer thuis komt.

RTR Barging werkte al langer met een mental coach.

Medewerkers kunnen daarmee in gesprek als daar behoefte aan is, bijvoorbeeld na een incident of als ze privé niet goed in hun vel zaten.

Getriggerd door de resilience-eisen van de oliemaatschappijen ging De Gruijter op zoek naar een manier om deze ‘mentale

bijstand’ meer structuur te geven. Daarvoor klopte hij aan bij

John Witte van L&D Support. Deze internationale organisatie

is gespecialiseerd in het meten van menselijke capaciteiten in allerlei hoedanigheden: competenties, passingsgraad in een

functie, het functioneren binnen een team. Maar ook de graad van resilience en het burn-out-risico.

L&D Support stelde haar instrumenten beschikbaar en voerde

de meting onlangs bij wijze van pilot uit onder de medewerkers op schepen van Deen Shipping en Bout Tankvaart (zie kader).

BURN-OUT De meting geeft inzicht in de mate van resilience en stress die de mensen ervaren, inclusief symptomen van een naderende burn-out. De Gruijter: ,,Verzekeringsmaatschappijen hebben

vastgesteld dat de schade van een burn-out kan oplopen tot

ruim 100 duizend euro. Als je het kunt voorkomen is dat dus een enorme schadelastbeperking; zowel voor de werkgever als de werknemer.’’

Het doel van de meting is tweeledig. De antwoorden op de

vragen en stellingen brengen namelijk ook de relaties tussen

mensen in beeld. ,,En dat is uniek op deze manier’’, stelt John Witte. ,,Je kunt er de beste samenstellingen van teams mee afwegen of de samenwerking in een team verbeteren. Een

simpel voorbeeld: de ene persoon is heel scherp op details,

terwijl een ander meer denkt in het grote geheel. Heb je een klus aan boord die een gedetailleerde aanpak vraagt, dan weet je

wie die het beste kan uitvoeren. Je komt op deze manier veel te weten over je human capital.’’

Dat is de uitgebreide meting. Er is ook een wat afgeslankte

versie die minder verdiept in persoonlijkheden en onderlinge

relaties, maar uitsluitend kijkt naar resilience en burn-out-risico.

die varen voor RTR Barging’’, vervolgt Ruud de Gruijter. ,,Voor

Deze meting is door een professionele organisatie opgezet, er zit goede nazorg bij en uiteraard wordt de Wet op de Privacy gevolgd. We willen de meting overigens niet exclusief voor

onszelf houden. Om ons heen varen andere schepen waarvan

we net zo graag willen dat het er veilig aan toegaat aan boord.’’

‘Voor een goede, prettige, veilige werkomgeving’ Bout Tankvaart en Deen Shipping deden mee aan de

pilot met de attitudemetingen van RTR Barging en L&D Support. HR-manager Jacinta van der Staaij van Deen Shipping is enthousiast: ,,Als je teams op je schepen hebt met mensen die bij elkaar passen levert dat zó veel op’’, vindt zij. ,,Dat is cruciaal voor een goede,

prettige en veilige werkomgeving, maar ook voor onze bedrijfsvoering. Op deze krappe arbeidsmarkt wil je

dat je medewerkers plezier hebben in hun werk. Als de samenwerking binnen een team aan boord niet naar

wens is loop je het risico dat er incidenten plaatsvinden

en dat je goede mensen kwijtraakt. Het is ook een vorm van waardering vanuit de werkgever als je hier energie insteekt en niet zomaar, lukraak teams van mensen samenstelt.’’

Coach Johan van den Oever vult aan: ,,De H in QHSEbeleid staat voor Health en daarmee voor Human. De mens is de spil in alle bedrijfsprocessen. Met deze

meting stel je de mens écht centraal. Op een van de

schepen die deelnamen aan de pilot zagen we aan de uitkomsten dat een kapitein en een medewerker van

verschillende schepen een goede combinatie zouden vormen in één team. Maar we zagen ook dat één van

hen behoefte had aan een coachingstraject. Hij kampte

met klachten die wezen op een naderende burn-out. Dat traject heeft hij met succes doorlopen. Nu kunnen we

in gesprek over samenwerking op één schip. Dat is een

Aanmelden

enorme winst. Je kunt het rapport zien als een nulmeting. In combinatie met de erop volgende coaching bied je het complete verhaal. Ik ben er erg blij mee.’’

De attitudemetingen zijn geschikt voor alle bedrijven in alle sectoren. Meer weten?

Neem dan contact op met L&D Support: www.ldsupport.nl, info@ldsupport.nl.

De meting laten uitvoeren kost 250 euro, plus de kosten voor de toelichting en nazorg door de mental coach.

Scheepseigenaren die voor 31 augustus 2020 een meting

laten uitvoeren onder hun medewerkers profiteren mee van een promotieactie van RTR Barging.

www.rtrbarging.com DUURZAME SCHEEPVAART | 19

ÂŽ

D&A Eprop - futureproof for all energy sources

Read more of D&A Electric BV on page 66

Proven technology Since 2006 23 ships 78 units total propulsion power over 100 MegaWatt

wer over 100 MegaWatt

Future proof propulsion Suitable for;

diesel-electric gas-electric dual fuel-electrice batteries fuel cells etc.

Fuel reduction up to 40% Unique Dynamic Power Management

D&A Electric BV / Brouwerstraat 28 / 2984 AR Ridderkerk / The Netherlands / 31 (0)180-419001 / info@da-electric.nl / www.da-electric.nl

VETH PROPULSION

Duurzame keuze is een keuze voor de toekomst Wie kiest voor duurzaam, kiest voor de toekomst. En dat vergt geduld, durf en de bereidheid om meer te investeren zonder dat de voordelen zich direct uitbetalen. Wat dat betreft, liggen er volop kansen in de scheepvaart, beseffen de medewerkers van thrusterfabrikant Veth Propulsion.

Uiteraard zijn er pioniers: rederijen en scheepseigenaren die buiten de

gebaande paden durven te gaan en bijvoorbeeld een volledig elektrisch

of parallel hybride aangedreven roerpropeller laten installeren. Het zijn dit

soort mensen die zo broodnodig zijn en de weg effenen voor investeringen

op breder terrein door veel meer ondernemers. Want die tijd komt, beseffen technisch directeur Marco Huisman en manager engineering Stefan Kraaij van Veth Propulsion. De ontwikkelingen zouden zomaar wel eens sneller kunnen gaan dan menigeen vermoedt, verwachten zij.

KENNISPARTNER Het tweetal signaleert een groeiend bewustzijn bij klanten. ,,We zien dat

steeds meer klanten vragen naar duurzame mogelijkheden’’,

verwoordt Marco Huisman. ,,Wij zijn in staat om te fungeren als

kennispartner en zelfs trendsetter, omdat wij onze klanten zover van tevoren kunnen adviseren over wat de wereld van nu en in de toekomst vraagt. Als die ontwikkeling doorzet en er bij

ondernemers vaker een moreel appél op elkaar wordt gedaan

om verantwoordelijkheid voor een duurzame toekomst te nemen, zullen grote stappen worden gemaakt, benadrukt hij.

Veth Propulsion is klaar voor die ontwikkeling en draagt graag bij aan meer duurzame oplossingen. Denk aan het plaatsen van geluidsluwe thrusters - prettig voor aan boord slapend

personeel - en een zelf ontwikkeld afdichtingssysteem dat grote

Wereldspeler

hoeveelheden smeermiddelen scheidt van de omgeving. En ook aan dieselelektrische, lng-elektrische of hybride voortstuwing.

Veth Propulsion is een internationaal opererende fabrikant van (hulp)voortstuwinginstallaties op schepen. Een familiebedrijf en wereldspeler, toonaangevend

Het zijn dit soort ontwikkelingen die bijdragen aan een beter

op het gebied van innovatie. Het van oorsprong Nederlandse bedrijf is gevestigd in Papendrecht en heeft 170 medewerkers.

LANGERE TERMIJN milieu. Dat vergt grotere investeringen én daarom ook uitleg aan klanten, waarbij Veth Propulsion vraagt naar de toekomstvisie. Want wil je als ondernemer keuzes maken voor een beperkt aantal jaren of kies je voor de langere termijn, waarmee je

voorsorteert op een duurzame toekomst en kiest voor duurzame

technieken?

,,Wij laten zien welke toepassingen er zijn’’, verduidelijkt Stefan Kraaij. De

keuze is vervolgens uiteraard aan de klant zelf. En waarop de keuze ook valt,

één ding staat buiten kijf, benadrukken beide mannen: Veth Propulsion staat klaar met onvoorwaardelijke service en snel leverbare kwaliteitsproducten, gedurende 24 uur per dag en zeven dagen in de week. ,,Een schip moet zo snel mogelijk (weer) kunnen varen.’’

www.veth.net

DUURZAME INNOVATIES ENGINEERING EN CONSTRUCTIE VAN HYBRIDE PATROUILLEVAARTUIGEN

WWW.KOOIMANMARINEGROUP.NL

KOOIMAN MARINE GROUP | LINDTSEDIJK 84 | 3336LE ZWIJNDRECHT | (T) +31 (0)78 61 00 477

RPA 8 een bijzonder groen paradepaardje De Kooiman Marine Group in Zwijndrecht bouwt veel bijzondere duurzame en innovatieve schepen. Zo bouwde de scheepswerf ook de RPA8, een slim, schoon en zuinig hybride patrouillevaartuig voor het Havenbedrijf Rotterdam. Lekker stil ook.

De RPA 8 vaart op diesel en dieselelektrisch. Het veroorzaakt daarbij minder golfslag (niet hoger dan 29 centimeter) en is veel zuiniger dan de andere schepen van het

Havenbedrijf Rotterdam. Het is ontworpen, ontwikkeld en gebouwd door de Kooiman Marine Group. Kooiman gebruikte daarbij onder meer de kennis, opgedaan met de

bouw van de zeer krachtige Veerhaven-duwboten en heeft innovaties van superjachten toegepast.

,,Een groot deel van de tijd werkt het schip met lage patrouillesnelheden, maar moet in geval van nood uiteraard ook heel snel kunnen varen. En dan ook met een laag

brandstofverbruik en zo weinig mogelijk uitstoot. Bovendien moet het schip voldoen aan de eisen voor de hoogte van de stralingsgolven, zowel op kruissnelheid als bij maximaal vermogen’’, legt Kooiman uit.

MINDER VERMOGEN NODIG Vergeleken met de oudere patrouilleschepen, heeft RPA-8 maar 60 procent van het geïnstalleerde vermogen nodig in vergelijking met zijn voorganger

(2 x 382 kW versus 2 x 634 kW). Dit komt door een combinatie van een langere

scheepslengte een efficiënte rompvorm en de onderwaterspoiler, de Hull Vane®.

Het hybride voortstuwingssysteem is ontwikkeld met Hybrid Ship Propulsion (HSP). Kooiman: ,,Met het ‘parallel hybrid operation system’ kan op lage snelheid een

hoofdmotor worden uitgeschakeld. Een permanent magneetmotor werkt dan als dynamo en zorgt voor de aandrijving van zowel de andere schroef via de andere

permanent magneetmotor als het boordnet, waardoor slechts één goed belaste dieselmotor alles draaiende houdt.’’

FIJNE REGENBUI Het schip is ook veel stiller door luchtvering onder de stuurhut. Fijn voor bemanning. Bij 100 procent vermogen is een geluidsniveau gemeten van slechts 49 dB(A). Dit is vergelijkbaar met het geluidsniveau van een rustig kantoor of een fijne regenbui.

CONTACT: www.kooimanmarinegroup.nl

contactkooiman@kooimanmarinegroup.nl

et aluminium schip is 25 meter lang, 5,40 meter breed en H heeft een diepgang van 1.36 meter. Het is uitgerust met twee hoofdmotoren van 382kW, 2 permanent magneet motoren van 175 kW en een generator van 50kVA. RPA8 verbruikt 40 procent minder brandstof dan de RPA 1 & 2.

Scheepswerf Gebr. Kooiman B.V. verzorgde in eigen beheer het casco en de complete afbouw. Kooiman Scheepsinterieurbouw B.V. deed de aftimmering van het schip. RPA8 is gebouwd onder de eisen van Bureau Veritas en is voorzien van groen paspoort. DUURZAME SCHEEPVAART | 23

DE MOTOR VAN UW BEDRIJF Binnenvaartschepen, coasters en drijvende baggerwerktuigen zijn kostbare investeringen. Investeringen die alleen rendement opleveren als zij betrouwbaar hun werk doen. Dit is alleen mogelijk door goed vakmanschap en een snelle service. WWW.TEUSVLOT.COM

Teus Vlot Diesel & Marine Baanhoek 182-B 3361 GN Sliedrecht Tel.: +31 (0)184 493 888 Fax: +31 (0)184 493 889 info @ teusvlot.nl

Wij zijn autorised dealer van:

Het loopt storm: 1 miljoen euro beschikbaar, voor 3 miljoen aangevraagd

Waterstof en accu-elektrisch varen centraal in aanvraag voor subsidies Het Expertise- en Innovatie Centrum Binnenvaart (EICB) vormt het middelpunt van innovatie in de sector. Het loopt er storm. Voor de Subsidieregeling Duurzame Binnenvaart is dit jaar ruim 3 miljoen euro aan aanvragen binnengekomen, vertelt EICB-directeur Khalid Tachi.

Hoeveel aanvragen voor de Subsidieregeling Innovaties Duurzame Binnenvaart zijn er dit jaar ingediend?

Water, Topsector Logistiek, en Topsector

,,Dat zijn er 23. De hoofdstromen hierin

Is de binnenvaartsector in 2050, zoals de opgave is, emissieloos?

de binnenvaart en het inzetten van accu-

,,Ja! De binnenvaart kan emissieloos varen

miljoen euro beschikbaar, het totaal van de

wordt door onder meer een breed

zijn duidelijk waterstoftoepassingen in elektrische technieken. In totaal was 1

aangevraagde subsidie is meer dan drie maal zo hoog dit jaar. In de periode van

2014 tot 2018 zijn er grofweg 30 projecten gehonoreerd. De monitoring hiervan ligt ook bij het EICB. De twee genoemde

hoofdstromen komen ook veel voor in

de recentste IDB-rondes. Iets verder in

het verleden ging het vaker om projecten die voor- of nabehandelingstechnieken toepassen, bijvoorbeeld om de Stage

Door Ellen Lengkeek

V-emissie-eisen te behalen. Ook

alternatieve brandstoftoepassing is voorgekomen. Nu gaat het veel om

waterstof- en accu-elektrisch-varen.’’

EICB participeert in tal van vergroeningsprojecten en innovaties. Hoe komen jullie aan alle kennis? ,,Het EICB verzameld zijn kennis door deel te nemen aan projecten waar deze kennis wordt ontwikkeld. We zijn betrokken bij

projecten waar technische oplossingen, weten regelgeving, businesscases,

roadmaps of stimuleringsbeleid voor de Khalid Tachi van het EICB.

binnenvaart centraal staan. Ook zijn we van het project-platform InnovationLAB waar meer dan 30 partners – precompetitief − samenwerken aan oplossingen voor de

uitdagingen waar de binnenvaart voor staat. De thema’s worden periodiek geüpdatet.

Op dit moment gaat het om NRMM Stage

V certificering, elektrificatie en alternatieve energiedragers voor de binnenvaart. Ook werkt en haakt het EICB aan bij andere

platforms en organisaties zoals het VIV,

www.eicb.nl

Biobrandstoffen platform, het LNG-

platform, Waterstof associaties, Topsector

Energie.”

in 2050 als de weg ernaartoe gefaciliteerd gedragen roadmap voor energietransities en het integreren van de binnenvaart in

andere (energie-)sectoren. Ook moet er een businesscase komen voor investeringen en worden gedragen door de logistieke keten en niet alleen door de schipper.

Mogelijkheden tot financieringen zijn ook belangrijk.’’

Ziet het EICB voor de komende jaren een trend in het vergroenen van binnenvaart? Gaan de bestaande schepen vooral bijmengen in brandstof voor schonere effecten? ,,We zien dat vergroening in de binnenvaart

parallel loopt met de ontwikkelingen van de

mogelijkheden. Naarmate de mogelijkheden betaalbaar worden of terug te verdienen zijn des te meer deze geïmplementeerd zullen worden door de sector. Het bijmengen van biobrandstoffen draagt bij aan het verder omlaag brengen van de CO2

footprint van de binnenvaart. Op termijn zullen de biobrandstoffen geleidelijk

vervangen worden door synthetische

alternatieven. Het voordeel van bijmengen van biobrandstoffen op korte termijn en

synthetische brandstoffen in de toekomst

is dat de bestaande bunkerinfra benut kan

worden. Afhankelijk van de ontwikkelingen in andere industrieën (elektriciteit,

automotive) zal ook de snelheid van andere technieken in de binnenvaart toenemen. Dit geld voornamelijk voor batterijvaren

en brandstofcel-technieken-varen. Maar

alle technieken worden nu al ontwikkeld en gedemonstreerd.’’

DUURZAME SCHEEPVAART | 25

You’vegotgottotofeel feel it to believeit it You’ve You’ve got to feelit ittotobelieve believe it Twin Disc Quickshift Twin Disc Quickshift Twin Disc Quickshift snelst zachtst dede snelst enen zachtst de snelst en zachtst schakelende schakelende schakelende keerkoppeling keerkoppeling terter keerkoppeling ter wereld wereld wereld

Wat maakt de QuickShift zo anders en zoveel beter? maakt de QuickShift zo anders en zoveel beter? Wat maakt de QuickShift zo anders en zoveel beter? De Wat Quickshift-keerkoppeling schakelt sneller, zachter en Trolling mode heel langzaam gevaren worden met daardoor continu gevaren worden met daardoor continu De Quickshift-keerkoppeling schakelt sneller, en Trolling mode heelheel langzaam gevaren worden met daardoor continu De Quickshift-keerkoppeling schakelt sneller, zachterzachter en Trolling modewordt comfortabeler dankzij drie unieke componenten: Hierbij ingeschakeld met een laag eenlangzaam betere controle over het schip. een betere controle over schip. comfortabeler dankzij drie componenten: unieke componenten: Hierbij wordt ingeschakeld metlaag een laag Hierbij wordt ingeschakeld met een een betere controle over hethet schip. comfortabeler dankzij drie unieke - de Twin Disc-schakeltechnologie schroeftoerental van minimaal 50 toeren bij een - de Twin Disc-schakeltechnologie schroeftoerental van minimaal 50 toeren bij een schroeftoerental van minimaal 50 toeren bij een - de Twin - de Disc-schakeltechnologie Twin Disc General Purpose Valve gelijkblijvend motortoerental om perfect te kunnen Voorbeeld Voorbeeld - de Twin Disc General Valve gelijkblijvend motortoerentalperfect om perfect te kunnen - de Twin PurposePurpose Valve gelijkblijvend motortoerental kunnen - de Disc TwinGeneral Disc geavanceerde elektronische aanmeren en met grote om precisie en te gemak te kunnen Voorbeeld Motor maximaal 1800 omw/min, stationair 650 omw/ aanmeren engrote met grote precisie en gemak te kunnen Motor Motor maximaal 1800 omw/min, stationair 650 omw/ - Disc de Twin Disc geavanceerde elektronische - de Twin geavanceerde elektronische aanmeren en met precisie en gemak te kunnen maximaal 1800 omw/min, stationair 650 omw/ afstandsbediening EC300 varen. min, reductie keerkoppeling 5:1. reductie keerkoppeling 5:1. afstandsbediening afstandsbediening EC300 EC300 varen. varen. min,min, reductie keerkoppeling 5:1. motortoeren 650 900 1800 motortoeren 1800 motortoeren 650650 900900180 1800 De De combinatie vanvan deze drie componenten Express schroeftoeren Cruise 130 Expressmode mode schroeftoeren Cruise 130 180 360360 combinatie deze drie componentengeeft geeft schroeftoeren Cruise 130 180 360 De combinatie van deze drie componenten geeft Express mode de mogelijkheid dede voordelen van dede QuickShift Unieke en Cruise Cruisemode modewaarbij waarbij schroeftoeren schroeftoeren Trolling* 5050 variabel tot 180 de mogelijkheid voordelen van QuickShift Uniekecombinatie combinatie van van Trolling Trolling en Trolling* variabel tot 180 tot 180 schroeftoeren Trolling* 50 variabel de mogelijkheid de voordelen van QuickShift Unieke combinatie van Trolling en laag Cruise mode waarbij keerkoppelingen optimaal te de gebruiken. ingeschakeld schroeftoerental variabel schroeftoeren Express keerkoppelingen optimaal te gebruiken. ingeschakeld wordt wordt met met een een laag schroeftoerental schroeftoeren Express 5050 variabel tot tot 360360 variabel tot 360 schroeftoeren Express 50 ingeschakeld wordt met een laag schroeftoerental keerkoppelingen optimaal te gebruiken. van van daaruit, daaruit,in inéén één vanminimaal minimaal 50 50 toeren toeren en en van van minimaal 50 toeren en van daaruit, in één Bedieningsmode hendelbeweging, overgangnaar naar Trolling bedraagt maximale motortoerental Bedieningsmode hendelbeweging, een een gelijkmatige gelijkmatige overgang * *BijBijTrolling bedraagt hethet maximale motortoerental * Bij900 Trolling bedraagt het maximale motortoerental hendelbeweging, een naar Dit Bedieningsmode Cruise mode vol bij een motortoerental. Dit 900omw/min. omw/min. Lage schroeftoeren trolling Cruise mode volvermogen vermogen bijgelijkmatige een variabel variabelovergang motortoerental. Lage schroeftoeren bij bij trolling en en 900 omw/min. Lage schroeftoeren bij trolling enhet CruiseNormale, mode vol vermogen bij een variabel motortoerental. Dit gekende manier van varen, maar geeft manoeuvrerenbij bijkades, kades, expresszijn zijn instelbaar vanaf omw/min bij het Normale, gekende manier van varen, maarmet meteen een geeftvele velevoordelen voordelen tijdens manoeuvreren express instelbaar vanaf 5050 omw/min bij express zijn instelbaar vanaf 50 omw/min bij het Normale, gekende manier van varen, maar met een geeft vele voordelen tijdens manoeuvreren bij kades, zeer snelle en en zachte inschakeling. bruggen kanalenen enrivieren rivierenkan kan gewenste motortoerental. zeer snelle zachte inschakeling. bruggenen en sluizen. sluizen. Op smalle kanalen gewenste motortoerental. gewenste motortoerental. bruggen en sluizen. Op smalle kanalen en rivieren kan zeer snelle en zachte inschakeling. Esco Aandrijvingen Aandrijvingen BV Esco BV Esco a/d Aandrijvingen BV Postbus | 2400 Alphen Rijn | Ondernemingsweg19 19||2404 2404HM HMAlphen Alphen a/d –– 42 | I |www.esco-aandrijvingen.nl Postbus 349349 | 2400 AHAH Alphen a/da/d Rijn | Ondernemingsweg Rijn | T 0172 0172 42 33 3333 33||FF0172 0172––42 4233 334242| |E Einfo@esco-aandrijvingen.nl info@esco-aandrijvingen.nl I www.esco-aandrijvingen.nl Postbus 349 | 2400 AH Alphen a/d Rijn | Ondernemingsweg 19 | 2404 HM Alphen a/d Rijn | T 0172 – 42 33 33 | F 0172 – 42 33 42 | E info@esco-aandrijvingen.nl | I www.esco-aandrijvingen.nl 2015-03 Advertentie 266x189mm.indd 2015-03 Esco Esco Advertentie 266x189mm.indd 1 1 2015-03 Esco Advertentie 266x189mm.indd 1

18/03/2015 10:04:10 18/03/2015 10:04:10 18/03/2015 10:04:10

Veilig, Duurzaam en Milieuverantwoord transport staat bij Vario Shipping hoog in het vaandel

Noordeinde 119 • 3341 LW, Hendrik-Ido-Ambacht • 078 612 26 46 • info@varioshipping.nl

varioshipping.nl

Eerste LNG-KRAANSCHIP is ook nog eens heel slim In de Rotterdamse haven is een bijzonder kraanschip aan het werk gegaan. De Werkendam vaart als eerste kraanschip ter wereld op vloeibaar gas (lng) en is ook nog eens heel slim.

,,Het schip werkt naar volle tevredenheid’’, zegt Cor Paans. De Werkendam wordt

ingezet op de Nederlandse projecten die dochteronderneming Paans Van Oord

uitvoert. ,,Wij hebben met het kraanschip een mooi eerste onderhoudsbaggerproject in

de Rotterdamse haven opgeleverd. Ook in Amsterdam heeft de Werkendam inmiddels zijn visitekaartje achter gelaten. Daar baggeren we de nieuwe Hoogtij-kade vrij.

De productie van de Werkendam voldoet daarbij ruimschoots aan de verwachtingen.’’

Het is het eerste kraanschip ter wereld dat vaart en werkt op het vloeibare aardgas lng. Daarvoor zorgen de drie aan boord staande lng-generatoren. Een vierde motor draait op

diesel en dient als back-up. In vergelijking met andere kraanschepen kan de Werkendam veel schoner zijn werk doen.

SNELLE ACCU Het vaart niet alleen veel schoner, maar heeft ook meerdere innovaties aan boord, zoals de zogenaamde ultracaps; een ‘snelle accu’. Paans: ,,Lng is de brandstof voor

de generatoren die het schip volledig elektrisch bedienen. De kraan aan boord is

ook elektrisch. Het unieke is dat de kraan energie terugwint bij bijvoorbeeld het laten vieren van een last. Deze energie wordt opgeslagen in de ultracap en vervolgens weer gebruikt bij het hijsen.’’ De Werkendam is uitgerust met een spudpaalsysteem dat

aangedreven wordt met tandrad. Het is een robuust systeem waardoor het schip met

diverse spudpaallengtes kan werken tot een diepte van meer dan 30 meter. Ook dit systeem is elektrisch aangedreven en levert de energie die vrijkomt bij het zakken van

de spudpalen, eveneens terug aan de ultracaps. Verder is het schip voorzien van een Dynamic Positioning (DP) systeem. Daarmee kan het schip zich ook op positie houden zónder het gebruik van spudpalen. Niet voor niets

kreeg het schip een Gouden Green-award voor deze gunstige energieprestaties!

UITSTOOT FORS LAGER Het kraanschip stoot ten opzichte van een diesel-aangedreven schip ruim 80 procent minder fijnstof uit en 70 procent minder

stikstofoxiden. Ook is er een CO2-reductie van 25 procent. Het schip is gebouwd op de werf van Neptune in Hardinxveld-Giessendam, is 68 meter lang en ruim 11 meter breed. De Werkendam is medegefinancierd door de Europese Unie. Paans is onderdeel van internationale waterbouwer Van Oord.

DUURZAME SCHEEPVAART | 27

ADVERTORIAL

GREEN AWARD

Certificaat populairder, maar nog een wereld te winnen Ruim 900 gecertificeerde schepen varen wereldwijd met een Green Award-certificaat. Dat zijn er veel, maar kunnen er nog veel meer worden, betoogt de organisatie achter het milieukeurmerk: Green Award Foundation. Die signaleert een groeiend milieubewustzijn en toenemende investeringsbereidheid bij scheepseigenaren en verladers. Green Award is altijd een vrijwillig certificatie programma geweest met als doel om de verbetering van kwaliteit, veiligheid en het milieu te stimuleren. De bedoeling is handvatten te bieden aan de scheepsmanagers en –eigenaren die hoger willen inzetten dan de wettelijke minimumeisen op het gebied van milieu en veiligheid. Het programma is zowel in de binnenals in de zeevaart aktief. Met andere woorden: mondiaal en Europees. Al snel na haar oprichting in 1994 werd het Green Award certificaat een onderscheiding, die aan de scheepvaartindustrie duidelijk liet zien ‘dit is een top schip’. De industrie omarmde het. Vele havens en bedrijven wereldwijd werkzaam in scheepvaartsector begonnen mee te doen aan Green Award. Ze stelden de zogenaamde incentives: kortingen en andere voordelen beschikbaar aan de Green Award certificaathouders. Schonere en veiligere schepen werden makkelijk zichtbaar met het Green Award certificaat. De voordelen waarvan ze konden genieten spoorden meerdere scheepseigenaren aan om zich bij het certificatieprogramma aan te sluiten.

De Stichting propagandeert dan ook: Samenwerken biedt mogelijkheden. De organisatie is nu exact 25 jaar actief. Met een internationaal bestuur en technische commissie, met daarin vertegenwoordigers

van talrijke toonaangevende overkoepelende organisaties, weet de organisatie zich breed verankerd in de maritieme wereld. Bij de start in 1994 was het programma slechts beschikbaar voor olietankers in de zeevaart, in deze sector was op dat moment echt een verbetering nodig. Denk aan in het oog springende incidenten zoals Exxon Valdez in Noord Amerika en Erika in de Golf van Biskaje. Vandaag de dag wordt er op 52 elementen geaudit en naast olietankers, bulkcarriers en lng-carriers, worden nu ook lpg-carriers, chemicaliën-tankers en offshore supply schepen gecertificeerd.

Twee Platinum-schepen Brons is mooi, zilver nog mooier en goud is prachtig. Het summum is echter het Platinum Green Award-label waarmee zero emission is gegarandeerd. Twee binnenvaartschepen varen nu met dit Platinum label. Wat betekent dat zij minimaal drie uur lang zonder uitstoot kunnen varen. Volledig elektrisch aangedreven (batterij of brandstofcel) dus. Amsterdam, en vooral ook Rotterdam, waarderen dit Platinum label en hun incentive stuwt de innovatie op dit gebied. Zo’n Platinumlabel vergt wel grote investeringen en een omslag in denken. Toch zullen steeds meer scheepseigenaren de uitdaging aangaan en meer Platinum-labels worden uitgegeven. In de toekomst ook in de zeevaart, verwacht de Green Award Foundation.

28 | DUURZAME SCHEEPVAART

In 2011 werd op verzoek van de Nederlandse zeehavens en het ministerie van Verkeer & Waterstaat ook de binnenvaart betrokken. In deze sector is uiteraard sprake van minder te auditen elementen en ligt de nadruk vooral op de uitstoot van NOx en PM (fijnstof) vanwege het veelvuldig varen door bewoond gebied. Maar ook hier heeft het programma oog voor het water, het mariene milieu en bijvoorbeeld afvalmanagement. Voor het binnenvaartprogramma wordt er een andere aanpak toegepast. Er wordt gewerkt met brons, zilver en goud-certificatie. Alleen schepen waarvan de hoofdmotoren voldoen aan de emissiestandaard EU Stage V, of voortstuwing door lng, komen in aanmerking voor het gouden certificaat. Mits uiteraard aan nog meer voorwaarden wordt voldaan. Schepen waarvan de hoofdmotoren voldoen aan het emissie-plafond (NOx en PM) CCR-2, kunnen aanspraak maken op ‘brons’ en ‘zilver’. ,,Het doel is schippers te motiveren net een stapje harder te lopen,’’ verduidelijkt Jan Fransen (directeur). Wat dat betreft, zijn er nog grote sprongen te maken. Maar kansen zijn er volop om vergroening van de bedrijfsvoering tot een succes te maken. Wat dat betreft is de recente ondertekening van de Green Deal waarvoor de minister 15 miljoen euro aan compensatiegelden heeft uitgetrokken een belangrijke stap vooruit. Maar dat alleen is niet voldoende. Verandering moet

somt Fransen op. Dit helpt zeker, maar uiteindelijk is voor de ondernemer de business case bepalend. Verladers en overheden kunnen daarom een belangrijke rol spelen. Het Green Award-programma geeft een win-win situatie voor iedereen, benadrukt Fransen, die erop wijst dat binnen het programma 11 van de in totaal 17 duurzaamheidsdoelstellingen van de VN samenkomen. ,,Als platform is ons er veel aan gelegen om alle betrokken partijen samen te brengen. Want het allerbelangrijkste is dat we met z'n allen onze planeet in stand houden. Dáár is het ons om te doen.’’

Meer dan 135 incentive providers wereldwijd, waaronder 28 binnenvaarthavens en 37 zeehavens, zijn nu aangesloten bij de Green Award Foundation

vooral uit de sector zelf komen. Want hoewel veel scheepseigenaren het belang inzien en het aantal omzettingen van bronzen naar zilveren certificeringen opvallend sterk stijgt, staan nog lang niet alle scheepseigenaren te trappelen voor het nemen van groene maatregelen. Investeren in duurzaamheid kost immers geld. Maar er staat veel tegenover. ,,Zoals kortingen op havengelden en apparatuur voor zee- en binnenvaartschepen, maritieme trainingen, voorkeursbehandelingen bij bijvoorbeeld milieuaudits ,’’

Dat dragen ze trots uit, ziet de organisatie. Het gaat om onder meer de havens van Rotterdam, Amsterdam, North Sea Ports, Zwijndrecht, Dordrecht, Moerdijk, Arnhem en het Twentekanaal. Maar ook Vancouver, Yokohama en wellicht binnenkort in de Perzische Golf. Het aantal aangesloten havens en toeleveranciers groeit significant. Grote en kleine spelers, kijk maar op de website www.greenaward.org. Op deze manier wordt een schonere en veiligere scheepvaart ondersteunt vanuit de industrie. Green Award gelooft dat alleen middels een gezamenlijke aanpak gewerkt kan worden aan een groene en veilige toekomst in de scheepvaart en blijft zich ervoor inzetten.

CERTIFICAAT

INCENTIVE PROVIDERS

135+

975+

Incentive providers

Schepen geinspecteerd en gecertificeerd (Zee & Binnenvaart)

40+

Ship managers*

265+

Zeegaande schepen

710+

Binnenvaartschepen

Zeehavens

Binnenvaarthavens

75+

Andere incentive providers

*Ship managers worden alleen binnen zeevaartprogramma gecertificeerd DUURZAME SCHEEPVAART | 29

BALLASTWATER MOET SCHONER MET NIEUWE REGELS Industrie en scheepvaart zijn momenteel druk met de invoering van het vernieuwde IMO ballastwaterverdrag. Zeeschepen moeten voortaan voldoen aan de D2-standaard. Dat betekent dat ballastwater aan boord moet worden behandeld of moet worden afgegeven in de haven.

Al in 2017 werd bekendgemaakt dat schepen nog twee jaar

Door Ellen Lengkeek

schepen moeten direct al aan de nieuwe regelgeving voldoen.

de tijd kregen om aan het ballastwaterverdrag van de IMO te

voldoen. Nu is van de D1-standaard, waarbij schepen gedurende de reis ballastwater moesten verversen, overgestapt op de D2standaard. Schepen die hun IOPP-certificaat vernieuwen, wat

iedere vijf jaar moet gebeuren, moeten dus voortaan aan deze tweede standaard voldoen.

Dit betekent dat alle schepen tussen 8 september 2019 en 8

september 2024 aan de D2-lozingseisen zijn gehouden. Nieuwe

ULTRAVIOLET Verwacht wordt dat veel schepen een ballastwatersysteem zullen installeren. Afgegeven in havens kan ook, mist er voorzieningen zijn. Damen Green Solutions heeft daar

enkele jaren geleden al op ingespeeld met een innovatief concept van een mobiele installatie, de InvaSave300

genoemd. ,,Het IMO-gecertificeerde systeem is een externe ballastwaterbehandelingsunit die in ĂŠĂŠn keer mechanische filtratie en ultraviolette straling gebruikt om invasieve

organismen uit ballastwater te verwijderen en uit te roeien

wanneer het wordt afgevoerd uit inkomende schepen, volgens 30 | DUURZAME SCHEEPVAART

FOTO’S DAMEN

IMO-D2-normen. Het kan ook ballastwater van dezelfde

kwaliteit leveren aan uitgaande schepen. Het hele systeem

wordt geleverd in een enkele 40ft container en is dus volledig

mobiel; ideaal voor plaatsing op een binnenschip, werkboot of trailer voor eenvoudige verplaatsing rond een haven, haven of scheepswerf’’, zegt Philip Rabe van Damen Green.

De installatie kan ook worden ingezet bij FPSO’s in de offshore-

industrie. Zo’n drijvend productieplatform is weliswaar vaak jaren achtereen op zee en heeft zelden ballastwater nodig, maar moet zich ook aan de nieuwe regels houden.

USCG De Verenigde Staten doen het anders. Zij hebben hun eigen

eisen voor het behandelen van ballastwater. De U.S. Coast Guard (USCG) staat lozen van ballastwater alleen toe via een door

de USCG goedgekeurd systeem, of wanneer er een alternate

management system aan boord is. Afgeven in de haven kan ook.

Krabben, kwallen, oesters en wormen Ballastwater kan gevaarlijk zijn als het micro organismen en uitheemse diertjes bevat, die in ons water terechtkomen. Zo arriveerden de Chinese wolhandkrab, de wolkrab en ook de penseelkrab en de blaasjeskrab in Nederland. We hebben nu ook zoetwaterkwalletjes uit China en oesters. Schepen kunnen invasieve exoten ook meenemen op de scheepsromp. Sommige exoten kunnen grote economische en ecologische gevolgen hebben als ze de overhand krijgen. Schelpdieren, algen en exotische kokerwormen en zeepokken kunnen zich ook vastzetten in koelwatersystemen.

DUURZAME SCHEEPVAART | 31

6 scheepswerven 3 constructiebedrijven 18 maritieme toeleveranciers 11 maritieme dienstverleners Werkendam: alles aan boord werkendammaritimeindustries.nl

Praktisch denken met de juiste service.

Wij doen het!

JP Isolatie B.V. staat voor hard werken, praktisch denken, oplossingen bieden en onze klanten vooruit helpen. Op deze manier hebben we met zowel klanten als leveranciers een jarenlange en uitstekende persoonlijke band opgebouwd. En dat doen we nog steeds. Wij vinden het niet meer dan logisch dat wij 24/7 service bieden en dat klanten bij spoedklussen altijd verzekerd zijn van een supersnelle oplossing. Dit zorgt voor stabiliteit en vertrouwen.

Op deze basis hebben wij in ongeveer 24 jaar tijd uit kunnen groeien tot wat we nu zijn: een belangrijke internationale speler op het gebied van isolatie, tracing, asbestsanering, steigerbouw, generatoren,

straal- en schilderwerk en brandwerende doorvoeringen. Met onze hoofdvestiging in Maasdijk kunnen wij nationale en internationale opdrachten uitvoeren. Wij voeren onze werkzaamheden uit in de

petrochemie, de voedingsmiddelen- industrie, scheepsbouw en offshore. Alle werkzaamheden worden uitgevoerd volgens de officiële regels en veiligheidsnormen. Wij zijn VCA-P en NEN-EN-ISO 9001

gecertificeerd. Bovendien zullen wij altijd de bedrijfsnormen en regels, die in uw bedrijf van toepassing zijn, respecteren.

Onze” Rijnmondse” roots klinken luid en duidelijk door in hoe wij werken:

heldere communicatie, geen onnodig lange vergaderingen, geen onduidelijke offertes van honderd pagina’s. Gewoon aanpakken, geen nonsens. Hard

werken, doen waar je goed in bent en dat zo goed mogelijk doen. Mooi werk leveren en daar een eerlijke prijs voor rekenen. Niet stoppen voordat je zelf helemaal tevreden bent over wat je levert. Dat is waar JP Isolatie B.V. voor staat.

In de huidige maatschappij kunnen wij geen seconde meer zonder stroom.

Sinds 2016 heeft JP Isolatie B.V. JP Generators B.V. opgericht om de markt

optimaal te kunnen bedienen. Wij ontwikkelen en leveren nieuwe en gebruikte (nood) stroomaggregaten met vermogens van 10 kVA tot 2500 kVA. Deze

verhuren en verkopen wij. Bovendien sluiten wij onderhoudscontracten af voor deze en uw eigen generatorsets.

Al meer dan 15 jaar is JP Asbestsanering B.V. een modern en vooruitstrevend bedrijf dat gespecialiseerd is in het verwijderen van

asbesthoudende en/of asbestverdachte materialen.

Wij hebben een 24/7 calamiteitendienst die bij brand

of andere ongevallen in staat is om snel en adequaat te

handelen. In het bezit van het SC-530 certificaat bieden wij onze klanten een totaalpakket voor het verwijderen

Korte Kruisweg 64 - 2676 BS Maasdijk

eindmeting inclusief rapportage. Alle zorg wordt de klant

info@pronkisolatie.nl

van de asbest: van inventarisatierapport tot de uit handen genomen.

+31 10 590 35 80

www.pronkisolatie.nl

DUURZAME SCHEEPVAART | 33

KETELBINKIE. DE MEEST COMPACTE OLIEGESTOOKTE (COMBI) KETEL VOOR AAN BOORD.

Al sinds 1967 is Polmai Brandbeveiliging actief in de binnenvaart, zeevaart en het MKB. Met ons team van gecertificeerde monteurs verzorgen wij voor u het onderhoud en de levering van alle brandblusmaterialen, brandblusinstallaties en veiligheidsmiddelen. wij bieden u een totaalpakket; van onderhoud tot aan certificering.

YOUR SAFETY OUR BUSINESS Prijs vanaf

â&#x201A;Ź 2407.04 excl. BTW

Jan van der Heijdenstraat 1 3281 NE Numansdorp T 088-1180800 E info@maritimebooster.nl

Brandblusmaterialen Veiligheidsmiddelen Blusgasinstallaties

Gasdetectie Reddingsvesten Laad- en losslangen

Oosteinde 12 - 14

T. +31 (0)10 292 73 84

2991 LG Barendrecht

I. www.polmai.nl

The Netherlands

M. info@polmai.nl

www.maritimebooster.nl

U hebt de containers, wij de passende vervoersoplossing: trimodaal, flexibel en punctueel.

Contargo Waterway Logistics | www.contargo.net Scheepmakerij 110 | 3331 MA Zwijndrecht | The Netherlands Telefoon: +31 78 6254600 | E-Mail: info.cwl@contargo.net

Nieuwe brandstof Changetl reduceert CO2 met 16%

Op een eenvoudige manier emissie verlagen? Dat kan door een unieke

combinatie van GTL, FAME én

natuurlijke enzymen. De nieuwe KG

Vidol Fuel biedt met ChangeTL een nieuwe brandstof die zonder investeringen of

aanpassingen in de infrastructuur in alle dieselmotoren bruikbaar is. ChangeTL helpt

binnenvaartschippers zo om bij te dragen aan een betere lokale luchtkwaliteit en aan de doelstellingen in de Green Deal om in 2024 de CO2-uitstoot met minimaal

brandstof ChangeTL vermindert

20 procent terug te dringen. Voor schadelijke luchtemissies is een reductiedoel van

procent, NOx met 19 procent en

product voor de binnenvaart zal gaan worden.

de lokale uitstoot van CO2 met 16 roet en fijnstof met 33 procent.

Deze brandstof is bovendien niet

alleen beter voor het milieu, maar

ook voor de motoren.

10 procent afgesproken. De verwachting is dan ook dat de brandstof een structureel 16 Procent CO2-reductie staat volgens Vidol Fuel gelijk aan het gebruik van 1525

elektrische auto’s per jaar. In totaal rijden nu in Nederland ongeveer 40.000 elektrische auto’s. ,,Veertig schepen die varen op ChangeTL realiseren net zoveel CO2 reductie als

het gehele Nederlandse elektrische wagenpark in een jaar”, aldus Gerrit Slurink.

LAGERE ONDERHOUDSKOSTEN Naast minder uitstoot zorgt ChangeTL voor lagere onderhoudskosten en betere prestaties door de combinatie van GTL en de enzymtechnologie van ChangeXL.

De natuurlijke enzymen werken als een bio-katalysator. Dit unieke enzymconcentraat zorgt voor een moleculaire verandering van de brandstof wat leidt tot een snellere en

betere verbranding. Deze enzymen verbeteren de eigenschappen van de brandstof en

blijven actief doorwerken in de gehele brandstofketen en hebben een reinigend effect. Daarnaast breken de enzymen water, bacteriën en sludge af en lost deze geleidelijk

op in de brandstof. Het reinigende effect zorgt voor schonere brandstofsystemen van tanks tot motoren.

CHANGETL IS BETROUWBAAR GTL bestaat uit een unieke combinatie van GTL, FAME en de enzymtechnologie van

ChangeXL. GTL is een dieselbrandstof die voldoet aan de Europese EN15940 norm en de gebruikte FAME voldoet aan de EN14214 norm. De enzymtechnologie van

ChangeXL is uitvoerig getest door onafhankelijke laboratoria en veilig bevonden voor gebruik in alle motoren.

BIJ U AAN BOORD www.licornefuel.com/changetl www.vidol.nl

Om zelf aan boord de verandering met deze brandstof door te voeren, is meer

informatie te vinden op de website van licornefuel.com/changetl of vidol.nl. Ook de bunkerstations helpen graag bij het geven van meer informatie.

DUURZAME SCHEEPVAART | 35

Verhoef is 78 jaar geleden opgericht en specialiseerde zich in

aluminium reddingsboten, toen nog open sloepen die middels davits en staaldraden te water werden gelaten. Als pionier in

de branche ontwikkelde Verhoef in 1962 de eerste aluminium vrijeval reddingsboot. Deze overkapte reddingsboot werd

schuin in slede geplaatst en bij geval van nood van binnenuit ontkoppelt. Door de zwaartekracht dook de reddingboot

soepel het water in en door het specifieke ontwerp kon hij

binnen enkele seconden de zeelieden op veilige afstand van het rampgebied (brandende olietankers of boorplatforms) brengen.

G-KRACHTEN Recent heeft Verhoef een nieuwe generatie van deze

reddingsboten ontwikkeld. Directeur Ruud Schwegler geeft

aan dat dit een complex proces was. ,,Wij zijn het enige bedrijf ter wereld dat aluminium vrijeval reddingsboten maakt en nu

dus ook de eersten die een elektrisch exemplaar ontwikkelden. Het testmodel moest real-life worden getest aan de hand van

valproeven, duurtesten en kantelproeven. Alleen op deze manier konden we ontdekken of de accu’s en de elektromotoren de G-krachten van een val van 40 meter hoogte goed konden

weerstaan.’’. Testen die de elektrische vrijeval reddingsboot met

verve heeft doorstaan, waarna het eerste exemplaar begin 2019 aan de Noorse opdrachtgever AkerBP werd geleverd. Dit model is bestemd voor een nieuw boorplatform in de Noordzee dat volledig elektrisch is ingericht.

GEEN KANS OP UITVAL Zowel AkerBP als de officiële certificeringsinstantie DNV waren

VERHOEF ACCESS TECHNOLOGY:

Klantgericht door innovatie en kwaliteit Continu innoveren, verduurzamen én kwaliteit leveren. Voor Verhoef Access Technology zijn dit speerpunten die centraal staan binnen de gehele organisatie. De onderneming uit Aalsmeer was de eerste die een aluminium vrije val reddingsboot ontwierp. Dit jaar zorgde het bedrijf voor een nieuwe primeur door het eerste elektrisch aangedreven exemplaar ter wereld te ontwikkelen. 36 | DUURZAME SCHEEPVAART

tijdens het hele project nauw betrokken bij de ontwikkeling. Schwegler: ,,Alle reddingsboten waren tot nu toe voorzien van dieselmotoren, die niet milieuvriendelijk zijn en hoge

onderhoudskosten met zich meebrengen. Een elektrische

vrijeval reddingsboot is zowel duurzamer, en veel goedkoper

in onderhoud, als veiliger. De conditie van de reddingsboot is

op afstand te monitoren door ingebouwde sensoren. Zo weet

AkerBP vanaf de wal dat de boot klaar is voor gebruik of dat er een zekering stuk is of een accu opgeladen moet worden.’’ Het feit dat Verhoef pionier is op het gebied van vrijeval

reddingsboten was de reden voor AkerBP om daar aan te

kloppen. ,,Drie jaar geleden zijn wij al met de eerste ideeën voor elektrische reddingsboot gestart. Ons bedrijf is altijd op zoek naar vernieuwing. Dat geldt ook voor onze andere producten

zoals de gangway-systemen voor petrochemische terminals, waarin wij ook wereldwijd marktleider zijn.”

Voorsprong hebben en behouden - Verhoef Access Technology: Gangway-systemen zijn torenconstructies waaraan een

telescopische aluminium trap bevestigd zit (om scheepslieden

van en aan boord van grote olietankers te krijgen). ,,Deze trappen

moeten soms wel 20 meter hoogteverschil kunnen overbruggen. Innovatie is enorm belangrijk, omdat wij de markt op elk vlak willen kunnen bedienen.’’

KWALITEIT LEVEREN: ALTIJD EN OVERAL Zoals eerder benoemd is het leveren van kwalitatief

hoogstaande producten enorm belangrijk voor Verhoef. Dit kan alleen wanneer zij projecten opleveren waarbij de klantwens zo goed mogelijk is vertaald naar het uiteindelijke product. Het is daarom noodzaak dat Verhoef onder elke omstandigheid grip

houdt op het project. Jan Snoey, manager Planning & Logistics: ,,Bij een nieuw, innovatief project, zoals het ontwikkelen

van de elektrische vrijeval reddingsboot, is communicatie

tussen engineering en productie cruciaal om een kwalitatief

hoogwaardig product te kunnen fabriceren. Het ontwerp moet immers operationeel uitvoerbaar zijn.”

,,Zo zorgen we vanuit engineering dat het inkoopproces

gevoed wordt met de juiste informatie, zodat we materialen tijdig inkopen en ter beschikking hebben. Daarnaast is het

van belang dat we de werkzaamheden en productiecapaciteit goed plannen, zodat we een omvangrijk project als dat van

de elektrische vrijeval reddingsboot tijdig kunnen opleveren.

Oók als een tussentijdse voortgangssessie met de klant leidt tot aanpassingen in productspecificaties. We kunnen hier

gemakkelijk en snel op inspelen mede door inzichten die we halen uit Trimergo ERP software”, aldus Snoey.

Voor Verhoef is inzicht en grip dus belangrijk, maar ook hun

jarenlange ervaring zorgt ervoor dat Verhoef bij veranderende omstandigheden weet welke keuzes er gemaakt moeten

worden. De combinatie van kennis, een goed proces en de juiste software zorgt ervoor dat Verhoef in staat is om mee te denken met de klant, dit te vertalen naar een aanpak op operationeel niveau en topkwaliteit te leveren.

VOORSPRONG BEHOUDEN OP HET GEBIED VAN INNOVATIE Bij Verhoef speelt innovatie ook bínnen de organisatie een

belangrijke rol. Net als de drang om producten verder door te ontwikkelen, is het optimaliseren van interne processen essentieel. Snoey: ,,We zijn we momenteel bezig met de

implementatie van een nieuw platform, Trivest Connect. Dit platform stelt ons in staat het inkoopproces en de

samenwerking met onze leveranciers verder te automatiseren, waardoor we nog meer grip krijgen op de doorlooptijd van ons logistieke proces.”

DE TOEKOMST VOOR VERHOEF Bij Verhoef blijft innovatie ook in de aankomende jaren een speerpunt, samen met het investeren in goede technisch

onderlegde medewerkers. Het vormt de basis voor groei en het vasthouden van de marktpositie in de gebieden waar zij actief zijn.

www.verhoef.eu DUURZAME SCHEEPVAART | 37

THIS IS DURABILITY

U kunt bij ons terecht voor: Elektrische installaties ● Onderhoud en reparatie ● Stuurwerken ● Ontwerp en panelenbouw ● Zonnepanelen ● Energieopslag ● Besturingssystemen ●

NEW: Global Shield Coating Technology

Voor meer informatie kunt u contact opnemen via: 06 - 105 473 44 • info@martronics.nl

Exceptional corrosion resistance Less friction (Minimum HRC 54) for durability

MarTronics

www.martronics.nl

The Global Shield piston rod coating is very Corrosion-Resistant. This breakthrough, proprietary technology, owned and manufactured by Parker Hannifin Corporation, has been thoroughly tested in the lab and in the field to validate performance in the areas of corrosion and dynamic wear resistance. Cylinders protected with Parker’s Global Shield coating

Gaat u hermotoriseren, uw schip verlengen of andere brandstof besparende of milieuvriendelijke investeringen uitvoeren?

have demonstrated resistance to corrosion up to eight times longer than conventional coatings.

Neem vrijblijvend contact op om de subsidiemogelijkheden te bespreken! Er is meer mogelijk dan u denkt!

JOCABO BEDRIJVENADVIES / DE WITTE MOL B.V. parker.nl

Wilbert Jansen Volière 1 2935 WV Ouderkerk aan den IJssel Telefoon: (06) 519 235 63 E-mail: jocaboadvies@hotmail.com Internet: www.jocaboadvies.nl

Wij werken circulair

FOTO ANTHONY VEDER

40 | DUURZAME SCHEEPVAART

DOSSIER BRANDSTOF

SCHONE BRANDSTOF LNG WINT STEEDS MEER TERREIN Door Ellen Lengkeek

Een groeiend aantal schepen meert aan bij de lng-terminal van Vopak en Gasunie op de Maasvlakte. Het vloeibaar aardgas wordt als schoner alternatief gezien voor conventionele scheepsbrandstoffen. De opslag wint terrein. Er is nu ook een varend lng-tankstation voor de binnenvaart en bunkerstations groeien in het achterland. Lees verder $ DUURZAME SCHEEPVAART | 41

DOSSIER BRANDSTOF

HET WORDT STEEDS DRUKKER BIJ LNG-TERMINAL ,,Lng is to stay en to grow’’, zegt Björn van de Weerdhof in

overschaduwd door een reus van een cruiseschip van Aida

van de beroemde Rotterdamse rederij Anthony Veder. De

sector die allesbehalve schoon is, is behept met het lng-

de hout en marmer opgetrokken statige vergaderkamer manager business and fleet development van de rederij

wijst op een PowerPoint naast hem met beelden van lngvessels en populaire lng-landen als Qatar en Australië.

In de Veerhaven, er pal naast, dobberen oude zeilboten, die het nog altijd met de wind moeten doen. Ze worden

aan de overzijde. Zelfs die Duitse rederij, opererend in een virus.

Björn is een van de 700 medewerkers van de Anthony

Verder Group, die zich heeft gespecialiseerd in het vervoer van vloeibaar gas. De rederij zag ruim tien jaar geleden

de lng-markt opkomen en breidde haar vloot uit met de

eerste lng-tanker Coral Methane voor haar Noorweegse klant Gasnor. Het tiende lng-schip is nu in aantocht.

‘Lng is to stay and to grow’

TIJDSWINST

- Anthony Veder Group

een lng-tweedaagse door de haven. Ook een fotograaf

FOTO’S ANTHONY VEDER

42 | DUURZAME SCHEEPVAART

In het kielzog van het Havenbedrijf Rotterdam hebben

nationale en internationale journalisten zich gemeld voor

van internationaal persbureau Reuters schuift aan voor mooie

Group aan de Parklaan. En dat is logisch. Titan LNG uit

gaat van de Maasvlakte, het nieuwste stuk Nederland, naar

Veder en stuurde het naar Indonesië voor de eerste offshore

beelden op de Maasvlakte bij de lng-terminal. De excursie

een bezoek aan de gloednieuwe FlexFueler I in de haven van Rotterdam. Het schip van gasinkoper Titan wordt bemand

door speciaal opgeleid personeel van AMS uit Zwijndrecht.

,,Een ingenieuze oplossing’’, zegt de eigenaar van dit kleine brandstofschip met geschilderde spuwende draken als

Amsterdam charterde onlangs nog een schip van Anthony

lng-bunkering in dit deel van de wereld. Aan de ontvangende kant schitterde Sleipnir, het nieuwste schip van Heerema. De

FlexFueler is daarmee vergeleken een ‘kleintje’ maar trendsetter in het ARA-gebied (Amsterdam, Rotterdam, Antwerpen).

boegbeeld. ,,Door het innovatieve ontwerp van de FlexFueler

GOEDKOPER

haar vaste ligplaats.’’ Met een duwboot wordt het drijvende

wereldwijd terrein en wordt goedkoper. Dat komt mede doordat

kan het schepen die langszij komen bedienen met lng vanaf

Kortom, lng is booming, De alternatieve schonere brandstof wint

lng-station naar, vooral nog, zeeschepen in de haven gevaren

meer landen lng gaan produceren en de containervaart ook

zodat deze niet onnodig lang hoeven te wachten op brandstof. Binnen twee uur moet er getankt kunnen worden. Ook rekent het bedrijf op meer binnenvaartklanten in de toekomst.

Het persbezoek vervolgt zijn tocht naar de Anthony Veder

‘De overslag van lng in Rotterdam neemt gigantisch toe’ -Havenbedrijf Rotterdam

meer geïnteresseerd raakt. Ook voor binnenvaart kan (nu nog relatief duur vanwege de investering) lng interessant worden.

De omschakeling gaat langzaam, maar gestaag. VEKA Group in Werkendam levert in elk geval een flinke bijdrage met de bouw van 15 dual fuel-tankers, die onder meer varen voor Shell. De brandstof is here to stay en de aanen afvoer van vloeibaar aardgas zal blijven stijgen, zegt Björn van de Weerdhof. En daarmee meer beschikbaar komen.

Lees verder $ Feiten & Cijfers

DUURZAME SCHEEPVAART | 43

DOSSIER BRANDSTOF lng staat voor liquid natural gas, is een fossiele brandstof en wordt beschouwd als veelbelovend alternatief voor conventionele brandstof in de overgang naar schoon transport in de scheepvaart. De brandstof is goedkoper dan traditionele diesel.

Feiten &Cijfers

In Nederland komt het meeste lng uit Qatar. AustraliĂŤ en MaleisiĂŤ zijn ook grote producenten.

In Nederland varen nu 11 binnenvaartschepen op lng.

Grote energiespelers als Shell en Exxon-Mobil zetten

steeds meer in op het vloeibare aardgas.

FOTO ANTHONY VEDER

44 | DUURZAME SCHEEPVAART

De Danser Group nam vijf jaar geleden het eerste omgebouwde binnenvaartschip op lng in gebruik.

Bij een jaarlijks gasolieverbruik van meer dan 500 m3 loont het volgens onderzoeksbureau EICB voor een binnenvaartschip om over te stappen op lng. Dit verbruik leidt tot een terugverdientijd van 5 tot 10 jaar.

Titan is de eerste geaccrediteerde lngbunkerleverancier die in staat is de brandstof te leveren met binnenvaartschepen. De FlexFueler001 heeft zijn thuisbasis in Amsterdam. De FlexFueler002, die in 2020 gereed moet zijn, wordt ingezet in de haven van Antwerpen samen met het lng-bedrijf Fluxys. Bouwer is de Kooijman Groep in Zwijndrecht. Een derde is ook al in de planning.

Lng is aardgas in vloeibare vorm en wordt bij een temperatuur van -162 graden 600 keer verkleind. Daarmee is het eenvoudig te vervoeren en op te slaan.

Scheepseigenaren die meer willen weten wat komt

kijken bij een overstap naar lng kunnen terecht bij het kennis- en expertisecentrum EICB in Rotterdam. eicb.nl

LNG wordt afgerekend in kilogrammen. EĂŠn ton lng kost ongeveer â&#x201A;Ź 400,-.

Lees verder $

Primeur voor Keulen: lng-Bunkerstation

DUURZAME SCHEEPVAART | 45

DOSSIER BRANDSTOF

PRIMEUR VOOR KEULEN: LNG-BUNKERSTATION In de haven van Keulen is het eerste vaste bunkerstation voor binnenvaartschepen in gebruik genomen. Initiatiefnemer PitPony. LNG hoopt ook de Duitse markt te veroveren met deze schonere scheepsbrandstof. Het nieuwe bunkerstation voor vloeibaar aardgas is onderdeel van de plannen van de Europese Commissie om meer lng-

infrastructuur over water te realiseren en is medegefinancierd door de Europese Unie. Het station onlangs opgeleverd en is te vinden aan de Molenkopf 17 langs de Rijn in de haven van Keulen.

,,Met de bouw van dit bunkerstation zetten wij een grote stap in het realiseren van onze doelstelling om schoner transport over

weg én water mogelijk te maken. Dit bunkerstation aan Europa’s drukste waterweg is een belangrijke mijlpaal in de verdere

uitbreiding van de internationale tankinfrastructuur voor lng”,

zegt PitPoint-directeur Jan Willem Drijver. ,,Dit is de eerste vaste lng-tanklocatie voor binnenvaartschepen in Europa. Nu worden de schepen voornamelijk nog met tankauto’s beleverd. De

komst van dit station biedt vele voordelen voor de binnenvaart,

zoals onder meer flexibiliteit door 24/7 beschikbaarheid en een aanzienlijk kortere bunkertijd.’’

WERKENDAM Het eerste schip dat langszij kwam, nog voor de recente officiële opening, was het duurzame RPG Stockholm van Plouvier

Transport. De moderne en 110 meter lange tanker vaart onder meer voor Shell. De oliemaatschappij heeft met Plouvier

Transport en zusteronderneming Intertrans Tankschiffahrt vier jaar geleden een tijdcharter-overeenkomst afgesloten voor

vijftien nieuw te bouwen (Vortex) dual fuel-tankers. De casco’s worden gebouwd op de Poolse werf Centromost in Plock,

onderdeel van de VEKA Group, en vervolgens afgebouwd bij

VEKA in Werkendam. Het gaat om enkelschroefs schepen die

varen op het schonere lng. De Stockholm is het derde lng-schip van deze partij, dat inmiddels in de vaart is genomen. 46 | DUURZAME SCHEEPVAART

In de Dordtse Zeehaven werkt PitPoint samen met het Havenbedrijf Rotterdam aan een bunkerstation voor lng en andere schone brandstoffen.

RPG Stockholm was een van de eerste schepen die langszij kwam bij het nieuwe vaste lng-bunkerstation in Keulen. FOTO PITPONYLNG

DUURZAME SCHEEPVAART | 47

DOSSIER BRANDSTOF

Kwestie van tijd:

DE BATTERIJEN KOMEN ERAAN Nog even geduld, maar vanaf 2021/2022 kunnen jaarlijks 50 containerschepen worden toegevoegd aan het nieuwe systeem met zogenoemde Mobile Energy Containers (MEC). Komend voorjaar valt de beslissing over de verwisselbare energiecontainers en welk schip daarmee als eerste wordt uitgevoerd. Door Conny Taheij

Deze voorspelling klonk tijdens het nationale

binnenvaartcongres in Rotterdam. ,,Met een groep bedrijven werken we samen om dit concept van de grond te krijgen: technische bedrijven, energieleveranciers, vervoerders,

FOTO DURACELL

verladers, financiers: de hele keten. Het gaat om deskundige

hebben: schepen met elektromotoren, batterijcontainers

Concordia Damen en Eneco. We werken nu gezamenlijk hard toe

rond rekenen. Daarvoor hebben we in de opstartfase ook

partijen als Engie, ING, Wärtsila, Heineken, CCT, BCTN,

naar de beslissing om het te gaan doen. Ik hoop en verwacht dat we in het voorjaar van 2020 kunnen aankondigen dat het

gaat gebeuren”, laat ook Ankie Janssen, programma manager alternatieve brandstoffen van het Havenbedrijf Rotterdam, weten.

en oplaadstations. En het businessmodel moet je natuurlijk ondersteuning van het Rijk nodig. Anders wordt het verschil in kosten te groot met de bestaande binnenvaart. Die subsidie

is gerechtvaardigd vanwege de voordelen voor luchtkwaliteit, stikstofuitstoot en CO2-reductie.”

,,De bijna lege containers wissel je op verschillende punten om

KANSRIJK

van de batterij-containers. Je laadt bij voorkeur op als de stroom

volgens ingewijden. Dat betekent dat er niet enkel batterijen

voor volle. Dat geeft ook flexibiliteit in het moment van opladen

Vooral het modulaire concept van de MEC’s is zeer kansrijk

goedkoop is.”

op elektriciteit, maar ook op waterstof, ammoniak of luchtdruk

ONDERSTEUNING In eerste instantie moet er een goede oplaad/

wisselinfrastructuur komen in het ARA-gebied. De locaties

daarvoor zijn in beeld. Janssen: ,,Je moet alles tegelijk geregeld

en combinaties kunnen worden benut. De flexibiliteit van

het systeem maakt het sterk en maakt het ook mogelijk op

langere naar het achterland te varen, bijvoorbeeld door eerst op ‘reguliere’ batterijen te varen en als deze leeg zijn over te schakelen naar waterstof- of andere batterijen.

Bier: zero emissie De elektrisch aangedreven Alphenaar is een van de schepen, die wacht op de beschikbaarheid van wisselaccu’s en wisselpunten. Het plan is om met het schip een emissieloze lijn op te zetten waarmee volle bierflesjes worden vervoerd vanuit Alphen aan den Rijn naar Moerdijk, waarna lege bierflesjes weer mee terugvaren naar Alphen. FOTO HEINEKEN

48 | DUURZAME SCHEEPVAART

,,Flow-batterijen zijn de enige manier om de maritieme sector om te bouwen voor de energietransitie.” Ton van Meegen van de PortLiner BV is er zeker van. ,,Deze batterijen zijn niet ontvlambaar, je kunt de vloeistof gewoon tanken als brandstof. En het past binnen de bestaande logistiek van de bunkerstations.’’ Foto PortLiner

PortLiner:

‘Flow-batterijen zijn de toekomst’ Met de keuze voor de vanadium redox flow batterij (VRFB) kiest PortLiner BV voor

een nieuwe weg, na jarenlang gepuzzel rond volledig elektrisch varen. De plannen en het casco van de eerste PortLiner (135x11.45m) lagen al lang klaar, maar een groot probleem bleek de infrastructuur om de batterijen te kunnen opladen. Het wachten was op overeenstemming tussen energiebedrijven en het ministerie.

PATENT ,,Cora van Nieuwenhuizen is de enige die echt trekt aan de vergroening van

de binnenvaart. Zij heeft bij wijze van spreken geen haar op haar tanden, maar vlechten. Ik voel me echt gehoord door het ministerie.” De ondernemer wilde echter niet langer wachten en koos zijn eigen route. De miljoenen Europese subsidie voor de toepassing van lithium ion batterijen in zogenoemde

E-Powerboxen heeft hij geretourneerd aan Brussel, omdat de regeling geen ruimte bood om met flowbatterijen zero-emissie te halen. ,,We hebben zelf miljoenen geïnvesteerd en zijn blij dat we in het tweede kwartaal van 2020

elektrisch gaan varen.” In de vanadium redox batterij is vloeibaar elektrolyt

opgeslagen in twee tanks (een positief en een negatief). Door de vloeistof door elektrochemische cellen te pompen, wordt energie afgegeven of opgeslagen. Groot voordeel is dat de batterijen zichzelf niet ontladen en hebben een

levensduur van zo’n 20 jaar. Van Meegen heeft het VRFB-systeem voor de

scheepvaart gepatenteerd. ,,Dat wil niet zeggen dat we het voor onszelf houden. Bij duurzaamheid past ook het delen van kennis. Dit is niet alleen een uitkomst

Waal Energie Buiten het ARA-gebied ziet energiebedrijf Engie kansen voor een hub bij de Flevokust Haven en aan de Waal, op de locatie van een voormalige kolencentrale die nu wordt gesloopt. Het zogenoemde duurzame energiepark Waal Energie ligt naast de containerterminal van BCTN. ,,Vanwege de oude kolencentrale ligt er al een infrastructuur met een vermogen van 480 megawatt. Dus het opladen van accu’s voor onder meer de scheepvaart is mogelijk en er is voldoende ruimte voor een wisselstation voor batterijcontainers”, vertelt woordvoerder Michael Verheul. Engie onderzoekt ook of de Maxima-centrale bij de Flevokust Haven en de centrale op de Maasvlakte een rol zouden kunnen vervullen in het logistieke netwerk van batterijen.

voor de binnenvaart, maar ook voor de zeevaart.”

DUURZAME SCHEEPVAART | 49

DOSSIER BRANDSTOF

WATERSTOF IS ‘HOT’ Waterstofprojecten op het land buitelen over elkaar heen en ook op het water gaan de ontwikkelingen rap. Zeeland wil vooroplopen met het eerste door waterstof aangedreven binnenvaartschip. De NPCR en partners onderzoeken de realisatie van het eerste schip op groene waterstof. En ook Future Proof Shipping in Rotterdam werkt aan een retrofit.

Door Conny Taheij

In Zeeland gaat het om een pilot met vloeibare waterstof, die bij

De Vera Cruz wordt uitgerust met een aandrijving op vloeibare waterstof.

een temperatuur van -253 graden aan boord wordt genomen.

is een van de directe partners in dit project.

Salemink van de Zeeuwse ontwikkelingsmaatschappij Impuls.

en België zijn ook Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk betrokken

,,Dit bestaat nog niet en is een grote uitdaging”, vertelt Erwin

Een schip is er wel: het 172 meter lange koppelverband (4200 ton droge lading) Vera Cruz van de Belgische reder Fabian de Wachter, dat vaart tussen Bergen op Zoom en Metz.

De Vera Cruz krijgt vooralsnog een hybride aandrijving. ,,We

bouwen een deel van de aandrijving om, waardoor het schip

stroomafwaarts waarschijnlijk helemaal op waterstof kan varen en stroomopwaarts de dieselmotor kan bijzetten.” In februari

2021 begint naar verwachting de ombouw van het schip om in

Bijzonder is de internationale samenwerking. Behalve Nederland bij het project dat 16 miljoen euro kost. Financieel wordt het

ondersteund door het Europese programma Interreg 2 Zeeën. Salemink: ,,We moeten met elkaar ervaring opbouwen. De

kennis die wij opdoen kan ook voor andere schepen worden

benut. Het is een verkenning of deze route ons dichterbij zero-

emissie brengt. Dat gaat in kleine stapjes, maar je moet ergens beginnen.”

het najaar te gaan varen.

UITDAGINGEN

PUZZEL

boord van schepen. Certificering is daardoor een ingewikkeld

Of er straks vaste tanks aan boord komen of een verwisselbaar frame is nog in onderzoek. ,,We zijn nu zover dat we denken te weten hoe we de opbouw gaan maken. Het is de laatste fase van de engineering. Nu is de puzzel: hoe komen we aan alle

componenten? Want die haal je niet van een plank, maar moet je

bestellen.” Drie universiteiten kijken mee en ook Lloyd’s Register 50 | DUURZAME SCHEEPVAART

Er is nog geen ervaring met gebruik en opslag van waterstof aan proces. Ook zijn de brandstofcelmodules en de opslagtanks voor (vloeibare) waterstof aan boord erg kostbaar, net als de

brandstof zelf. En waterstof is nog nauwelijks beschikbaar voor

de transportsector. Binnen het project wordt onderzocht welke

infrastructuur voor het bunkeren van waterstof het best haalbaar is, aldus Erwin Salemink.

‘Straks alleen nog maar waterdamp als uitlaatgas’

Gegevens verzamelen voor refit Future Proof Shipping werkt aan de retrofit van een eigen

Harm Lenten vaart met zijn ms Antonie zout van Delfzijl naar de Botlek in

binnenvaartschip (110 x 11.45 meter)

waterstof als bijproduct. Deze schone brandstof wordt - als de plannen

basis van een combinatie van 635 kW

2020 valt de beslissing over het project waarbij behalve Lenten en Nouryon

ion batterijpakket. ,,We verzamelen

vertelt NPRC-lid Lenten.

containerschip op de route Rotterdam,

laten voor de volgende generaties. Daarom varen we al groen, met een

verwerken in de nieuwe voortstuwing”,

ons interessant, omdat we een langetermijncontract krijgen en daarmee

verwachting start de refit eind 2020 en

meer, alleen nog maar waterdamp als uitlaatgas. Daar willen we naartoe. En

jaarlijks een emissieverlaging van 2000

Rotterdam voor chemiebedrijf Nouryon Nederland. Dat produceert groene

met een voortstuwingssysteem op

doorgaan - straks ingezet voor het vervoer van een eigen product. Begin

waterstofcellen en een 300 kWh Lithium

ook de NPRC en andere partners betrokken zijn. ,,Het ziet er gunstig uit”,

momenteel gegevens verzameld van het

Waarom hij instapt? ,,Wij vinden het belangrijk de wereld goed achter te

Antwerpen en Meerhout om te

roetfilter en katalysator. Bedrijfseconomisch is dit waterstofproject voor

aldus het Rotterdamse bedrijf. Naar

de risico’s kunnen afdekken. Straks hebben we aan boord geen uitstoot

wordt volgens huidige berekeningen

iemand moet de eerste stap nemen. Klimaatneutraal in 2050? Wij kunnen

ton CO2 bereikt.

het al zijn in 2021.”

BESTE KEUZE Om zijn 135 meter lange vrachtschip 100 procent elektrisch op 100

procent groene waterstof te laten varen, zouden voorop het schip drie 20

voets containers moeten komen voor de brandstofopslag. De twaalf 40 kW brandstofcellen en het accupakket worden onderdeks ingebouwd. Voor een tocht van Delfzijl naar Rotterdam is 1200 kilo waterstof nodig.

Kees de Vries van de Waterstofcoalitie Binnenvaart toonde het eerste

stroomschema tijdens het nationale binnenvaartcongres in oktober. De

Vries: ,,We gaan de wereld van het waterstof en de batterijen verkennen, zodat we hiermee straks ook de Rijn kunnen bevaren. Het is de beste

Chris van de Weerd.

deze optie. Al is het maar vast om deels zero-emissie te kunnen varen.”

Havenvloot op waterstof

keuze voor de toekomst. Als je over tien jaar nog wilt varen, kijk dan naar Belangrijk is het volgens hem wel dat de sector straks kiest voor dezelfde techniek om deze betaalbaar te krijgen.

Nu het Havenbedrijf Rotterdam met de RPA8 een nieuw hybride patrouillevaartuig in de vaart heeft genomen, wordt ook gekeken naar vergroening van de overige schepen. De RPA8 kan zowel op diesel als dieselelektrisch varen. ,,Daarbij sluiten we de optie van groene waterstof zeker niet uit’’, zegt Chris van de Weerd van het Havenbedrijf. Hij is nauw betrokken bij groenprojecten in de haven, zoals de walstroom voor zeeschepen aan de Parkkade. ,,We varen al met schonere diesel, maar in de toekomst zou groene waterstof belangrijke brandstof zijn voor onze patrouilleschepen. Als we hier een bunkerstation krijgen, voorzie ik dat de stap naar groene waterstof de meeste Harm Lenten met op zijn schouder een brandstofcel ‘stack’ van 15 kW

logisch is voor ook onze vloot.’’ DUURZAME SCHEEPVAART | 51

DESMI helpt scheepsindustrie vergroenen DESMI is een wereldwijde onderneming gespecialiseerd in de ontwikkeling en productie van pompoplossingen voor onder meer de scheepvaart. Daarin anticipeert het bedrijf op de talloze milieuregels en voorschriften rond de verduurzaming van schepen. En dat op zo’n manier dat er ook flink kan worden bespaard. Het is een bekend gegeven, stelt DESMI, dat de

beter overeenkomen met de werkelijke lading van het schip op

steeds weer nieuwe milieuregels. Van de IMO-wetgeving voor

,,Veel systemen aan boord, zoals koelwatersystemen, zijn zo

scheepvaartindustrie zich al jaren moet conformeren aan

ballastwaterbeheer tot EEDI (de Energy Efficiency Design

Index voor nieuwe schepen) en SEEMP (Ship Energy Efficiency Management Plan). Scheepseigenaren moeten klaar zijn om

nu en in de komende jaren het energieverbruik en de uitstoot drastisch te verlagen. En met dat in gedachte heeft de onderneming bijzondere producten ontwikkeld.

DESMI: ,,Producenten van schepen en apparatuur zijn natuurlijk de uitdaging aangegaan en hebben tools en strategieën

ontwikkeld van nieuwe, energiebesparende rompverven tot

containerschepen met een grotere capaciteit. Maar, zo vroegen wij ons af, is er ook een manier om aan deze voorschriften te

voldoen, en daarvoor dus te investeren, en tevens te besparen? Daarop geven wij een aantal positieve antwoorden.’’

OptiSave™ stemt energieverbruik af op werkelijke behoefte Hulpsystemen in machinekamers en hun pompcomponenten zijn ontworpen om de slechtst mogelijk te verwachten

omstandigheden aan te kunnen. In werkelijkheid kunnen

dergelijke systemen op bedrijfsniveaus worden uitgevoerd, die 52 | DUURZAME SCHEEPVAART

een bepaald tijdstip.

ontworpen alsof het schip constant onder 100 procent belasting is en te maken heeft met luchttemperaturen tot 50 graden Celsius en zeewatertemperaturen tot 32 graden Celsius’’,

zegt John Kristian Pedersen, directeur marine en offshore.

,,Maar die omstandigheden weerspiegelen misschien slechts 1 procent van de levensduur van een schip. De rest van de

tijd, zou je kunnen zeggen, is het alsof je de verwarming in je

huis op volle toeren laat draaien met de ramen wijd open. Wij

richten ons daarom al een aantal jaar op het ontwikkelen van

besturingssystemen die het energieverbruik nauw afstemmen op de werkelijke behoefte.’’

De onderneming biedt de klant zijn OptiSave ™-systeem. Een energie-optimaliserend systeem waarmee een reder

geld terugverdient op brandstofverbruik. Bijvoorbeeld bij het koelwatersysteem stemt OptiSave ™ de energievraag af op

de werkelijke vraag en bespaart daarmee brandstof voor de

generatorsets. Dat gaat bij 28 graden Celsius al om 50 procent van de brandstof. Het energieverbruik van de pomp word vier keer verlaagd ten opzichte van de snelheidsverlaging van

de pomp. De energie-optimaliserende systemen van DESMI zorgen er tevens voor dat bedrijfsmodellen van rederijen geen extra belasting ondervinden van brandstofverbruik

van ballastwaterbehandelingssystemen en andere nieuwe,

verplichte apparatuur. Brandstof is het duurste onderdeel van

het maritieme bedrijfsmodel. Dus zodra een energiebesparend

systeem is geïnstalleerd, kan het snel zijn waarde bewijzen, stelt DESMI.

Southernlight

DESMI Ocean Guard: Behandelsystemen ballastwater

DESMI scrubber-

DESMI Ocean Guard, onderdeel van de DESMI-groep, ontwikkelt

uitgerust met pompen.

en verkoopt ballastwaterbehandelingssystemen voor het verwijderen van levende organismen uit ballastwater van

schepen. De CompactClean is een nieuw beproefd Ballast

Water Managment System, dat voldoet aan de strikte USCGtypegoedkeuringsvereisten.

Het bestaat uit een automatisch terugspoelfilter, een UV-

eenheid, kleppen, sensoren en bedieningselementen. Verder bevat het systeem veel functies die van belang zijn voor de

dagelijkse werking. Een voorbeeld is het automatisch genereren

van pdf-rapporten, die alle uitgevoerde ballastwaterbehandeling documenteren, in een formaat dat geschikt is voor indiening

bij lokale havenautoriteiten en anderen. Een ander voorbeeld is dat het systeem een pomp bevat, die kan worden gebruikt als strippomp bij het strippen van ballast, waardoor een van de belangrijkste problemen voor installaties van Schonere uitlaatgassen door pompen van DESMI. DESMI is een gerenommeerde leverancier van scrubberpompen.

ballastwaterbeheersystemen wordt opgelost.

Voor alle producten geldt dat DESMI een uitstekende aftersales en services biedt, wereldwijd, telefonisch of persoonlijk 24 uur per dag en zeven dagen in de week. Het bedrijf is strategisch

gevestigd in Alblasserdam, waardoor een snelle service mogelijk is in Randstad en haven Rotterdam.

DESMI B.V.

Kelvinring 7, 2952 BG Alblasserdam Netherlands Tel.: +31 30 2610024

E-mail: desmibv@desmi.com www.desmi.com Een gemonteerde BWMS installatie. DUURZAME SCHEEPVAART | 53

WasteShark hapt afval De WasteShark verzamelt in havens wereldwijd en op kleine vaarwegen zwerfvuil uit het water, nu

nog aangestuurd door een operator aan de wal. Met het dockingstation SharkPod kan deze varende drone van RanMarine steeds meer autonoom opereren: zelf aanleggen, legen en weer verder varen. Een operator houdt nog wel een oogje in het zeil. De autonome afvalinzamelaar vaart sinds oktober

op proef in Amsterdam. In de toekomst zouden WasteSharks autonoom moeten varen met monitoring vanuit een controlroom.

Drones robots,

FOTO RANMARINE

Testzone voor drones in Amsterdam

ze duiken overal op

Ze worden ingezet bij inspecties, reparaties, als vliegende neus. Drones en robots zijn niet meer weg te denken uit de havens. 54 | DUURZAME SCHEEPVAART

In de haven van Amsterdam is voor varende drones een testzone van 4500

vierkante meter ingericht bij de innovatiehub Prodock in de Moezelhaven. Drone

innovators en bedrijven worden hier bij elkaar gebracht. De drones ‘leren’ zo in de praktijk om bewegende objecten uit de weg te gaan. ,,Voor de vliegende drones

in onze haven bleek de weten regelgeving, met name vanwege de nabijheid van luchthaven Schiphol, een struikelblok. Door versoepeling van de regels vorig

jaar kan nu onder strenge voorwaarden in een groot deel van de haven gevlogen worden. Indoor toepassingen, zoals inspecties van loodsen en ballasttanks van

schepen, kunnen wel al worden uitgevoerd’’, zegt projectmanager Joost Zuidema van het Havenbedrijf Amsterdam.

FOTO PORT OF AMSTERDAM

Zorgvuldig baggeren

VLIEGENDE NEUZEN

Op de bodem van de Nederlandse open waterwegen belandt jaarlijks gemiddeld 1 tot 2 centimeter slib. Bij het baggeren

wordt meestal groot materieel ingezet. Een baggerrobot zou slimmer en zorgvuldiger de omgeving kunnen beheren, de

waterkwaliteit monitoren, bepalen waar aanwas van slib is. En

In de Rotterdamse haven gaan vliegende drones de uitstoot

Dordtse Aqitec Water Systems onderzoekt de haalbaarheid

de waterkant uitgerust met sensoren die zwavel kunnen meten.

van schepen controleren. Zij worden net als snuffelpalen aan

kan continu baggeren of direct om blokkades weg te halen. Het van de elektrische slibrobot met een bijdrage uit het MKBkatalysatorfonds Drechtsteden.

FOTO AQITEC

Een te hoog zwavelgehalte betekent dat de brandstof niet

aan de milieurichtlijnen voldoet. De drones kunnen vlak over de schoorsteen vliegen. De Inspectie Leefomgeving en Transport gebruikt

Kademuren aftasten

al drones bij bedrijfsinspecties, om te

controleren of binnenvaartschippers zich aan de regels houden bij het luchten van

hun ruimen en bij calamiteiten, zoals voor

het in beeld brengen van vloeistoflekkages. De brandweer in de Rotterdamse haven

gebruikt een drone om snel brandhaarden te detecteren of mensen op te sporen.

Bij de inspectie van olieopslagtanks en leidingen van Maasvlakte Olie Terminal Krijg je met een onderwaterrobot net zoveel of meer informatie bij een

inspectie van een kademuur als via een duiker? North Sea Port evalueert de uitkomsten van een eerste test. De hightech-onderwaterrobot van

Asset Insight is uitgerust met sensoren, zoals ultrasoon, laser, PEC, sonar en een hoge resolutie-camera. ,,We konden de inspectie goed volgen op

een dashboardâ&#x20AC;?, vertelt een woordvoerder over de innovatieve methode.

zijn dit najaar testen uitgevoerd met een autonoom vliegende drone.

FOTO ILT

Zout &

diepgang meten

De inzet van een robot onder water is veiliger en nog een voordeel: schepen kunnen gewoon kunnen blijven varen.

FOTO NORTH SEA PORT

Poetsen maar De Fleet Cleaner reinigt met hogedruk waterjets

scheepsrompen, terwijl schepen liggen te laden en

Deze zomer is ook het 9 meter lange

gewoonlijk de aangroei van de huid verwijderen.

de haven van IJmuiden. Apparatuur aan

meetvaartuig de Telemetron getest bij

lossen. De schoonmaakrobot vervangt duikers die

boord meet het zoutgehalte in het water,

Hij wordt aangestuurd vanaf een werkschip met een

kan een digitale scan maken van het

afvalwaterfiltersysteem waar naartoe de verwijderde

aangroei wordt gepompt. De verzamelde aangroei wordt

in big bags verzameld en door een erkend afvalverwerker op de kant verwerkt.

De Fleet Cleaner, ontwikkeld door een bedrijf in Delft, heeft na uitgebreide testen vergunningen voor de hele ARAG-regio.

FOTO FLEET CLEANER

onderwaterschip van zeeschepen en

de diepgang van marginale zeeschepen controleren. Volgend jaar wordt het

autonoom varen met de Telemetron getest.

FOTO PORT OF AMSTERDAM

DUURZAME SCHEEPVAART | 55

• John Deere dealership • Elektronica specialisten • Snel en vakkundig • Scheepsbouw uit staal en aluminium • Nieuwbouw, refits, casco, reparaties, inspecties en onderhoud

MERWELANDS.NL

MERWELANDS SHIPYARD ROTTERDAM VOOR ONDERHOUD EN SCHEEPSBOUW

Een kleine werf met grote mogelijkheden

Merwelands Shipyard Rotterdam is een zelfstandige werf in de haven van Rotterdam. Het is de huiswerf van de Koninklijke Roeiers Vereeniging Eendracht en oorspronkelijk opgericht om de vloot te onderhouden en te vernieuwen.

Het heeft in die jaren een grote deskundigheid opgebouwd bij de bouw en onderhoud van schepen. Dat heeft ertoe geleid dat naast de KRVE veel andere klanten de werf vinden voor werkzaamheden, zoals het Havenbedrijf Rotterdam. Daarbij faciliteert

Merwelands werkruimte met een travellift en twee zelf supportende botenwagens van 40 en 100 ton.

RONDSPANT Merwelands Shipyard heeft veel ervaring opgedaan met de KRVE, die bijna 125

jaar werkzaam is in de Rotterdamse haven. Op de werf wordt gebouwd met staal en

aluminium en het beheerst ook het duurzame rondspantbouwen. ,,Het plaatmateriaal kan op de werf worden gevormd. Rondspantbouw zorgt voor een zeer sterke

constructie en maakt het schip geschikt om ruiger water te weerstaan’’, legt Chiel Redelijk uit. ,,Het schip ligt door haar vorm zeer natuurlijk in het water. En het is

gebleken dat een rondspant door zijn ligging minder brandstof verbruikt, omdat de motor minder vermogen hoeft te maken. De schepen kunnen daarbij onder elke

gewenste classificatie worden gebouwd.’’

‘Minder brandstof met rondspant’

VEEL MOGELIJKHEDEN De werf beschikt over twee hallen. Eén hal

voor nieuwbouw en reparaties van schepen en voor de bouw van diverse componenten ten

behoeve van de ShoreTension. Chiel Redelijk:

,,Dat is een systeem voor het veiliger afmeren

van zeeschepen. Bij wind of zuiging door andere scheepvaart zorgt dit ShoreTensionsysteem ervoor dat het schip rustig afgemeerd blijft liggen. Dit gebeurt door middel van cilinders, die met een power pack eenmaal onder spanning worden gezet en verder de krachten van de trossen (Dyneema) gebruiken.’’

In de andere hal vindt inbouw plaats en worden elektrische installaties voorbereid.

Voor specifiek werk, bijvoorbeeld laswerkzaamheden van aluminium, is een aparte

ruimte beschikbaar. ,,We zijn relatief een kleine werf maar met veel mogelijkheden en Heijplaatweg 9 + 19 • 3089 JC Rotterdam

T: (010) 487 72 77 • F: (010) 487 72 78 info@merwelands.nl

een directe en snelle communicatie met onze opdrachtgevers.’’

Merwelands Shipyard is dealer in Nederland van John Deere motoren. Redelijk:

,,Uiteraard verlenen wij ook service aan andere motoren zoals Caterpillar. Wie meer wilt weten, geven we graag een rondleiding.’’

DUURZAME SCHEEPVAART | 57

MS 31 Unmanned Machinery Space System

MS 601 Signal Generator

MS 802 Two Channel Tank Sounding System

MS 421B Bridge Nautical Watch Alarm System

MS 715 Tachograph

MS 325 Emergency Telegraph

Marble Fire Alarm Panel

Two loop Addressable MS10B 10 Channel Alarm Unit

Joystick control voor T sleep- en werkboten Een unieke bediening waarbij altijd één hand vrij is! De Straathof Controls iQJ joystick biedt een subtiele besturing van motor, boegschroef en 11111

0321 382315 ~ Dronten, Flevoland ~ info@straathofcontrols.nl ~ https://www.straathofcontrols.nl ~

stuurwerk met maar slechts één hand!

Keteldiep 6, Urk. Tel. +31 527-687953

www.marbleautomation.com

-- Leverancier van ZF motorbedieningen --

REINTJES Green Solutions: REINTJES Green Solutions: REINTJES Green Solutions: The Hybrid System REINTJES Green Solutions: The The Hybrid Hybrid System System TheUpHybrid System to 2,650 kW from diesel or gas engine

Up to 630 kWe electric motor power from Up to 2,650 2,650 kW kW from diesel diesel or or gas gas engine engine 25% electric drive Up to Giving 2,650 kW from diesel or gas engine Up to 630 kWe motor power Up to 630 kWe electric motor power Up to Giving 630 kWe electric motordrive power 25% electric Giving 25% electric drive can supply: GivingWe 25% electric drive A systemsupply: including the gearbox, the electric We We can can supply: motor/generator, the power electronics, the We can supply:including A A system system including the the gearbox, gearbox, the the electric electric shaft line andthe thegearbox, propeller. A system including theelectronics, electric the motor/generator, the motor/generator, the power power electronics, the motor/generator, the power electronics, the shaft line and the propeller. shaft line and the propeller. shaft line and the propeller.

Duurzaam in de haven

Grootste groene waterstofinstallatie van Europa FOTO ENECO

Wildernis zagen in de Wild Port of Europe de Nieuwe Wildernis

Is het mogelijk de grootste groene waterstoffabriek van Europa te bouwen in Rotterdam? BP, dat in zijn raffinaderij waterstof gebruikt om brandstoffen te ontzwavelen, onderzoekt dit samen met het Havenbedrijf en Nouryon. Het gaat om een installatie van 250 megawatt die jaarlijks 45.000 ton groene waterstof kan produceren.

samen aan de film die in 2021 in de bioscoop verschijnt. De film

Daarvoor zijn vele windmolens nodig. Volgens planning wordt

Rotterdam en Moerdijk, de waterwegen, de scheepvaart en de

aan offshore windenergie opgewekt. Die capaciteit is nog

Jong leven in de haven: De Nieuwe Wildernis 2.0. Het kuiken van de visdief, kikkervisjes, konijntjes, marters,

zeehonden. De natuur in en nabij de grootste en drukste haven van Europa vindt haar eigen weg. De makers van De Nieuwe 2.0. Van Oord en de filmbedrijven EMS en Veldkijker werken

belooft weer spectaculaire beelden; dit keer van de havens van kwetsbaarheid en kracht van de natuur.

FOTO VELDKIJKER FILMSÂ

in 2030 in het Nederlandse deel van de Noordzee 12 gigawatt steeds onvoldoende voor de behoefte aan groene stroom en

waterstof in Rotterdam. In 2022 valt de beslissing over de bouw. In Delfzijl wordt volgend jaar een knoop doorgehakt over de

bouw van een groene waterstoffabriek. Nouryon en Gasunie

bestuderen de uitbreiding van 20 naar ruim 60 megawatt. Deze waterstof zou worden ingezet voor de productie van duurzame vliegtuigbrandstof: biokerosine. Shell opent bij de Rheinland raffinaderij in 2020 een groene waterstoffabriek met een jaarproductie van 1.300 ton groene waterstof.

De supermarktgroep Colruyt en de gasnetbeheerder Fluxys beslissen eind 2019 of ze in de haven van Antwerpen of in

Zeebrugge een elektrolyse-installatie van 12 tot 25 megawatt bouwen om waterstof te maken met windenergie.

DUURZAME SCHEEPVAART | 59

BALLAST WATER MANAGEMENT TREATMENT As of 8 September 2017, when the BWM WUHDWPHQW HQWHUHG LQWR IRUFH H[LVWLQJ vessels need to meet the ballast water treatment standard D2 by the date of a VSHFLÂżHG UHQHZDO VXUYH\ Ship owners and â&#x20AC;&#x201C;operators are looking for the optimized â&#x20AC;&#x153;approvedâ&#x20AC;? system, ZKLFK FRYHUV DQG IXOÂżOOV UHTXLUHPHQWV for their trade. Wolfard & Wessels guides, advises and supports their clients in this matter. After an optimized system is selected and pre-designed, a planning for budget, design, production and installation will be determined. Wolfard & Wessels performs UHÂżW SURMHFWV DV WXUQNH\ installation, as well as delivery of prepared packages for installation abroad under our supervision, and other possible SURMHFW DSSURDFKHV LQ FORVH cooperation with the client.

Zwedenweg 6, 9601 ME Hoogezand | P.O. Box 200, 9600 AE Hoogezand P +31 (0)598 361 777 | W www.wolfard.nl

Duurzaam in de haven 3D-boot in Guinness Book of Records Een boot van 7,5 meter lang en 2200 kilo zwaar printen in 70 uur. Het Advanced Structures and Composites Center van Maine University in

de VS is het gelukt. Met hun 3D-geprinte boot 3Dirigo behaalde de universiteit i n oktober in een klap drie Guinness World Records: voor

de grootste 3D geprinte boot, voor ’s werelds

grootste prototype polymeer 3D-printer én het grootste solide 3D-geprinte object. FOTO UNIVERSITY OF MAINE

Varende goederentrein economisch haalbaar Varen in een treintje. Na twee jaar

onderzoek blijkt dat de zogeheten vessel

FOTO OTFLOW

train economisch haalbaar zou zijn. De

komende twee jaar worden de technische

aspecten in beeld gebracht: waaraan moet

het leidend schip voldoen, de navigatie, hoe

koppel je schepen in het systeem, hoe kan een terminal de lading qua route goed verdelen?

,,Novimar zou een antwoord kunnen zijn op het

Koele vloer tegen voedselverspilling

tussenoplossing in volledig autonoom varen.

De luchtstroom in koelcontainers is bij het gebruik van pallets niet

nog beter benutten voor goederenvervoer”,

niet helemaal. Zo ontstaat bij de deur, het zwakste deel van de reefer, een

Kortom, nog veel te onderzoeken. Maar:

tekort aan menskracht in de binnenvaart en een En het zou het ruim beschikbare vaarwater

zegt projectleider Danitsja van Heusden van Netherlands Maritime Technology. Op 21

november 2019 worden de tot dusver behaalde NOVIMAR-projectresultaten gepresenteerd tijdens een conferentie in Brussel. Novimar.eu

ILLUSTRATIE NOVIMAR

optimaal. De koude lucht komt te vroeg naar boven en bereikt het einde

temperatuurverschil. Daardoor daalt de waarde van laatste twee tot vier

pallets vol fruit - of groenten, bloembollen en medicijnen - en soms worden

ze weggegooid. Zonde van – bijvoorbeeld - de kiwi’s die zes weken onderweg zijn van Australië naar Nederland, vonden de ondernemers van Otflow. Zij

bedachten een taps toelopende mat gemaakt van recyclede melkpakken die onder de pallets wordt uitgeklapt, zodat de koude lucht via de ribben in de vloer weer volledig kan circuleren.

DUURZAME SCHEEPVAART | 61

Hybride aandrijvingen in de scheepvaart verlagen emissies én onderhoudskosten Ook de scheepvaart heeft in het kader van de weten regelgeving te maken met beperkende eisen ten aanzien van de uitstoot van uitlaatgassen. De ultieme oplossing ligt in een volledig elektrisch schip maar zover zijn de ontwikkelingen met betrekking tot de accu’s, energiedragers of alternatieve brandstoffen nog niet.

het mogelijk is om langzamer te varen dan wanneer zij vaart op de dieselmotoren. Door gebruik van generatorsets kan beter worden ingespeeld op het benodigde brandstofverbruik dan

wanneer men op de twee hoofdmotoren vaart, wat uiteindelijk voor minder uitstoot zorgt.

ADS van STIGT heeft ook een Power Management Systeem geleverd, wat regelt dat het overige gedeelte van het schip voorzien wordt van elektriciteit door een generatorset bij te zetten óf minder hard te varen. Het vermogen op de

elektromotoren wordt teruggenomen als er teveel elektrisch Een hybride aandrijving – waarbij een dieselmotor wordt

gecombineerd met een elektrische aandrijving – wordt op dit moment dan ook gezien als de beste oplossing tussen een

volledig diesel aangedreven schip en het streven om in 2050 volledig klimaatneutraal te varen.

ADS van STIGT bouwde in samenwerking met haar partners al verschillende hybride scheepsaandrijvingen en levert

hiervoor onder andere ‘hybrid-ready’ keerkoppelingen met

PTI van ZF en Masson. De hybride aandrijvingen blijken daarbij nog meer voordelen te bieden ten aanzien van onder andere

manoeuvreerbaarheid, onderhoudskosten en energieverbruik.

Ze zijn geschikt voor diverse toepassingen, variërend van grote

luxe jachten en snelle schepen tot de commerciële scheepvaart. Een mooi voorbeeld is de geleverde hybride installatie voor het

schip Zr. Ms. Mercuur, bestaande uit een keerkoppeling met PTI

(Power Take-In), elektromotor, remweerstanden, elektrisch filter en een bedieningssysteem. Met deze hybride installatie is het

vermogen aan boord van het schip gevraagd wordt voor het

hotelbedrijf, bijvoorbeeld wanneer de keuken gebruikt wordt. Dit hybride systeem is volledig geautomatiseerd.

Deze hybride installatie is zodanig opgebouwd dat de

spanningsvervorming op het boordnet ruim binnen de door Lloyds opgelegde classificatie –eisen blijft, ofwel een schoon elektrisch netwerk.

NIEUWE HYBRIDE PRODUCTEN OP KOMST Tijdens de beurs Europort in de eerste week van november

dit jaar, heeft ADS van STIGT de eer om namens Masson het 3D-model van het nieuwste type keerkoppeling te lanceren. Deze MM W8400 wordt toegevoegd aan de serie om zo te

voldoen aan de vraag naar grotere reducties voor coasters,

sleepboten en vissersschepen. Tevens laten zij een prachtige samenwerking zien met ZF in de unieke Katsa schakelbare

koppeling inclusief PTO, waarmee Katsa ook mooie oplossingen biedt voor hybride aandrijving.

mogelijk om diesel-conventioneel te varen, diesel-elektrisch

EEN ONBEZORGDE VAART IS WAAR HET OM DRAAIT

dat de dieselmotoren uitschakelen, wordt de elektrische

vertegenwoordiger van een ruim aanbod aan A-merken zoals

én vloeiend over te schakelen tussen beiden. Op het moment

ADS van Stigt is vanuit de fabriek officieel erkend

voortstuwing opgewekt door een diesel-generatorset.

ZF en Masson. De fabrieksgarantie blijft u behouden op het

Afhankelijk van de vaarsnelheid betreft dit één, twee of drie

generatorsets. Door toevoeging van de diesel-elektrische optie

is het schip milieuvriendelijker en beter manoeuvreerbaar omdat

moment dat zij service uitvoeren doordat er alleen originele

onderdelen worden gebruikt. ADS biedt haar service wereldwijd. Zo blijft u verzekerd van een onbezorgde vaart, waar u ook bent.

ADS van STIGT adviseert u graag! Belt u voor vragen gerust met hen op 0183 65 00 00 of mail naar sales@vanstigt.com 62 | DUURZAME SCHEEPVAART

Zr. Ms. Mercuur 1 torpedowerkschip

Zr. Ms. Mercuur is een torpedowerkschip dat op

oefening mee gaat met onderzeeboten en fungeert onder meer als varende onderhoudsloods voor

torpedo’s. Tevens fungeert de Mercuur als doelwit voor de onderzeeboten. Hierbij wordt niet op, maar onder

het schip door geschoten. ADS van Stigt leverde voor dit schip een volledige hybride installatie bestaande uit een keerkoppeling met PTI (Power Take-In),

elektromotor, remweerstanden, elektrisch filter en een bedieningssysteem.

FOTO: MINISTERIE VAN DEFENSIE

Nora B 2

Tug schip

Sleepboot Nora B is eind februari 2019 te water gelaten door Neptune Shipyards en maakt

gebruik van een hybride installatie bestaande uit twee ZF keerkoppelingen met PTI met hieraan

gekoppeld twee 192 kW elektromotoren. Met deze configuratie kan de sleepboot met een minimaal

brandstofverbruik varen op lage snelheid en in DP

modus. De elektromotoren zijn ook te gebruiken in

combinatie met de 970 kW dieselmotoren waarmee het schip extra vermogen heeft bij daadwerkelijke sleepwerkzaamheden.

FOTO: NEPTUNE MARINE

Zeiljacht 3 Foto ter illustratie

Een 43.58 mtr. zeiljacht van een Ship Motion Group B.V. klant zal dit jaar een refit ondergaan. Het huidige voortstuwing wordt

vervangen door een hybride versie, bestaande uit een ZF 3311

PTI keerkoppeling en Controllable Pitch Propeller met regeneratie

capaciteit. Deze is geschikt voor aandrijving via de dieselmotor én/ of elektromotoren. Naast aandrijving bestaat ook de mogelijkheid om efficiënt energie te regenereren tijdens zeilen, en via diesel,

e-motoren of regeneratie hydraulisch pompen aan te drijven tijdens de verschillende vaar modi.

DUURZAME SCHEEPVAART | 63

REPARATIES VAN ALLE MERKEN POMPEN TEVENS VERKOOP VAN NIEUWE POMPEN

Perfect in pompen!

ALL PUMPS HOLLAND B.V. All Pumps Holland BV Buitendijks 11, 3356 LX Papendrecht Nederland

Tel : +31 (0) 78 6414090 E-mail : info@allpumpsholland.nl

www.allpumpsholland.nl

OVERVAREN OP BATTERIJEN E-ferry Ellen, de grootste volledig

elektrisch varende roro-veerboot ter wereld. FOTO LECLANCHÉ

Schipper mag ik overvaren? Dat kan op steeds meer trajecten in de wereld ook elektrisch of hybride. De grootste volledig elektrisch varende roro-veerboot ter wereld vaart sinds september vijf tot zeven keer per dag tussen de Deense havens Fynshav en Søby. Met een volledig geladen accupakket

MILJOEN LITER DIESEL

40 kilometer en kan het tweehonderd

die 34 keer per dag 6 kilometer vaart tussen twee dorpen, het hele jaar door. Het

van 4,3 MWh is het bereik ten minste

Al in 2015 kwam in Noorwegen de eerste grote e-ferry (80x20m) in de vaart, de Ampere,

passagiers en dertig voertuigen in een

elektrisch varen scheelt de Noren zo’n miljoen liter diesel per jaar én de bijbehorende

keer vervoeren. De bouwer van de batterij van deze ferry, het Zwitserse bedrijf

Leclanché, heeft berekend dat jaarlijks

uitstoot: 2680 ton CO2 en 37 ton NOx. In Amsterdam varen vier hybride IJ-veren tussen noord- en het station. De eerste al sinds 2016, de laatste kwam begin 2019 in de vaart.

een emissiereductie van 2000 ton CO2,

FJORD

wordt behaald.

Damen Marine Components leverde de stuursystemen. Het 160 meter lange en

42 ton stikstof en 1,4 ton zwaveldioxide

De Color Hybrid is de grootste plug-in hybride ferry met een Nederlands tintje.

27 meter brede schip vaart sinds augustus voor Color Line op de route van Sandefjord

Het Noorse plug-in hybride schip Color Hybrid heeft een Nederlands tintje. FOTO UAVPIC

in Noorwegen, waar een oplaadstation staat, naar Strömstad in Zweden.

Met een batterijpakket van 4,7 MWh kan de veerboot 12 nautische mijlen op elektriciteit varen. Het schip vaart in elk geval emissieloos en dus milieuvriendelijk het fjord in en uit.

De Color Hybrid kan meer dan 2.000 passagiers en 500 auto’s vervoeren en is tijdens de NorShipping beurs in Oslo gekozen als schip van het jaar.

Inwoners van en toeristen in

Copenhagen kunnen zich vanaf

begin volgend jaar laten overzetten door vijf volledig elektrische

veerponten, gebouwd door het Gorcumse Damen Shipyards in opdracht van Arriva.

De Damen Ferry 2306 E3 heeft

ruimte voor 80 personen. Bij de

haltes komen snelle oplaadpunten, die in 7 minuten de batterijen

kunnen opladen. Ook voor Canada bouwt Damen een volledig

elektrisch veer voor het vervoer van personen en auto’s.

DUURZAME SCHEEPVAART | 65

Besparing op brandstof tot 40 % en open voor elke energiebron

D&A: Eprop is futureproof oplossing

Voor welk type brandstof of motor moet ik gaan kiezen voor mijn schip? Deze vraag

speelt bij velen door het hoofd met het oog op de toekomst. D&A Electric biedt met

zijn beproefde Eprop-aandrijfsysteem een

futureproof oplossing: direct een besparing tot 40 procent op brandstofverbruik én

Je kunt het vergelijken met van het gas af. Dat moeten we

allemaal, maar hoe en wat is nog de grote vraag. Als ik nu mijn

verwarming moet vernieuwen, wat moet ik kiezen? Wordt alles elektrisch of gaan we toch over op waterstof? Het zou een

uitkomst zijn als er een oplossing is, die geschikt is voor elke vervanger van het gas. Iets wat altijd goed is.

BEWEZEN CONCEPT Juist dat geldt voor de keuze voor het Eprop-systeem van D&A

Electric uit Ridderkerk. De afgelopen twaalf jaar is de aandrijflijn

onafhankelijk van alle (nieuwe) manieren van energieopwekking.

Energie opslag

D&A ontwikkelt samen met MC Energy een energieopslagsysteem voor de scheepvaart en

op het land. Een veilige NiMH-batterij, die niet kan ontploffen en zelfstandig werkt. Jeroen van

Tilborg: ,,De elektrotechniek is belangrijk binnen de energietransitie. Uit onze sector moeten de ontwikkelingen komen, die de omslag mogelijk maken.

Wij als D&A Electric hebben de handschoen opgepakt, omdat we denken dat het nodig is en

globe www.mc-energy.nl

66 | DUURZAME SCHEEPVAART

dat we kunnen bijdragen aan het beperken van de klimaatverandering.

We moeten er met z’n allen voor zorgen dat het beter gaat met het klimaat.”

in combinatie met het Distributed Power Management Systeem (DPMS) ingebouwd in 23 schepen in 78 units met in totaal meer dan 100 megawatt aan vermogen. Zowel in nieuwbouw als bij refit.

Een in de markt bewezen concept, dat klaar is voor de

toekomst, stelt directeur Jeroen van Tilborg, niet zonder trots. ,,Dieselelektrisch, dual fuel, LNG, batterijen en straks ook

fuelcells. Het maakt voor ons systeem niet uit welke energiebron wordt gekozen. Onze software past de snelheid van de schroef aan de watersnelheid naar de schroef aan. Dat levert een

enorme brandstofbesparing op, zonder ook maar iets aan

snelheid te verliezen. Onze klanten bewijzen dat jaar na jaar. Er is

bovendien minder vermogen nodig, en dus kleinere, goedkopere motoren, om dezelfde effectieve stuwkracht te krijgen. Het is het enige systeem ter wereld die dat kan en dat zich daadwerkelijk laat terugverdienen. Bovendien dringt het systeem de uitstoot ook fors terug.”

BACK-UP D&A heeft haar elektrische voortstuwing de afgelopen jaren verder geoptimaliseerd. ,,Ons DPMS reageert dynamisch op

MTS Amulet

heeft vanaf november 2010 tot einde augustus 2019 het volgende bereikt: ● 1.060.000 liter brandstof minder verbruikt ● 3424 ton CO² minder uitgestoten

veranderingen, zonder dat je de grote verbruikers aan boord

hoeft af te schakelen, waardoor de generator niet overbelast raakt. Elke generator heeft zijn eigen PMS, en deze werken allemaal samen. Met elke generator aan boord stijgt de

Dat staat gelijk aan;

downtime. Ook dat is een groot voordeel van Eprop.”

● 3.145 hectare bos

● 157.271 bomen

redundantie van het systeem als geheel. Daardoor is er minder Niet voor niets kiest het Nederlandse loodswezen bewust voor de systemen van D&A Electric. De drie zeegaande

loodsvaartuigen zijn dan ook al jarenlang de paradepaardjes van de elektrotechnische onderneming. ,,De veiligheid van

ons DPMS is beter dan DP2 high speed. Kans op uitvallen is

er niet. We ontwikkelen nu ook een systeem waarbij een van

de generatoren wordt vervangen door een batterij”, licht Van

De economische waarde van bestaand bos van die afmetingen is ongeveer 39 miljoen euro. Wanneer een dergelijk bos nieuw moet worden aangelegd in Nederland kost dat tussen de 100 en 150 miljoen euro (gebaseerd op het onderzoeksrapport ‘100.000 hectare extra bos in Nederland’ van CE Delft). Naast de forse besparingen is het economische belang van de D&A-voortstuwing in de scheepvaart dus vele malen groter dan de directe besparing.

Tilborg toe.

Sleephopperzuiger Wilma vaart al twaalf jaar naar tevredenheid met Eprop en DPMS, mts Amulet bespaart al tien jaar zo’n

FINANCIERING

binnenvaartschip. De hypermoderne LNG-aangedreven-

elektrische voortstuwing voor de kleine zeevaart. ,,Een probleem

30 procent brandstof ten opzichte van een vergelijkbaar

D&A Electric werkt nu aan een installatie op basis van

sleephopperzuiger TSHD Ecodelta van Van der Kamp is als

voor deze sector is dat de financiële afschrijving van het schip

laatste opgeleverd. ,,Die draait als een zonnetje”, weet de ondernemer.

als geheel is verkort tot vijftien jaar. Als we over tien jaar de energiebron eenvoudig kunnen veranderen, kan het schip

natuurlijk veel langer mee, wel 25 of 30 jaar. Banken staan daar

weer voor open. Dit is ook interessant voor de binnenvaart. Wij zijn betrokken bij een innovatief project van Thecla Bodewes

Shipyards rond futureproof shipping om de energiebron ‘los te knippen’ uit de financiering om zo investeringen betaalbaar te krijgen, zowel voor de zeevaart als de binnenvaart.”

globe www.da-electric.nl DUURZAME SCHEEPVAART | 67

CDNI, ADN, PMV, DICHTBEVOLKT…

Ontgassen!

Hoe nu verder in 2020? Ontgassen. Binnenvaartschippers zien door de bomen het bos niet meer. Er komt een internationaal verbod, maar wanneer? En wat is tussentijds het alternatief voor de tankers die hun restladingen benzine, kerosine, benzeen en styreen kwijt moeten? Deskundige Erwin Tijssen kan er inmiddels een dik boek over schrijven. Enkele vragen aan hem. Wanneer komt er duidelijkheid? ,,Na de invoering van het internationale CDNI (het

Scheepsafvalstoffenverdrag en in Nederland uitgewerkt in het ScheepsAfvalstoffenBesluit). Het maakt het complexer dat

er nu in dichtbevolkte gebieden moet worden gehandhaafd

Erwin Tijssen is beleidsadviseur

milieu en veiligheid bij branchevereniging BLN-Schuttevaer. FOTO BLN

op basis van een andere wetgeving: het ADN, als specifieke

veiligheidswetgeving voor het vervoer van gevaarlijke stoffen.’’

Wanneer verwacht je de invoering en welke landen doen mee?

voornamelijk de eigenaar van het te transporteren product -

,,Om internationale wetgeving nationaal in te voeren, moet per

is ontgassen naar de buitenlucht nog ‘gratis’. Waarom zou je

deelnemend land het in 2017 goedgekeurde verdrag getoetst worden aan nationale wetgeving. Of de nationale wetgeving moet herschreven worden om aan het verdrag te voldoen.

Duitsland bijvoorbeeld, zal naar verwachting het verdrag als

laatste ratificeren medio 2020, omdat het land met veel interne wetgeving te maken heeft (per Bundesland). De landen die het

CDNI dan geratificeerd hebben zijn Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Zwitserland.”

We zijn al een jaar of 20 bezig met het probleem rond varend ontgassen. Er zijn twee ontgassinginstallaties in Nederland. Waarom komt er geen oplossing? ,,Niemand is voorstander van varend ontgassen. De

binnentankvaart wil er zelf als eerste vanaf. Met name de

financiële consequenties van het ontgassen en het ontbreken van ontgassinginstallaties geven de marktpartijen en

NB. Deze foto is illustratief:

deze schepen hebben geen relatie tot de tekst. 68 | DUURZAME SCHEEPVAART

en dat is niet de schipper - geen reden om het te regelen. Nu ervoor gaan betalen terwijl een concurrent dat niet doet? De

overheid moet er nu voor zorgen dat er faciliteiten komen om aan een verbod te kunnen voldoen. Zonder installaties liggen

bijna alle tankers stil bij de een of twee plaatsen waar men kan ontgassen. Een verbod zonder middelen is geen oplossing.’’

Wat kost het om een gemiddeld schip te ontgassen via een installatie? ,,Het ontgassen kan tot tweemaal zoveel kosten dan de

opbrengst van het vervoer van de producten. Daarom moet dit verdrag zo snel mogelijk worden geratificeerd. Hierin

is vastgesteld dat deze kosten wettelijk voor de verlader/

opdrachtgever zijn. We moeten ons realiseren dat de eigenaar

van het product in ladingtanks niet de schipper is. Die moet van A naar B varen, heeft daarvoor een schoon schip ingezet en wil een schoon schip terug.’’

Het bedrijf ATM op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk verwerkt gevaarlijk afval en is een bekende ontgaslocatie. Hier staat sinds zes jaar een installatie, waar twee schepen tegelijkertijd kunnen ontgassen. In een jaar tijd worden hier nu ruim 500 schepen ontgast.

FOTO ATM

Waarom is de discussie weer zo enorm opgelaaid? ,,Die is terecht opgelaaid doordat bewoners en recreanten langs de vaarwegen soms vreemde stoffen ruiken. Actiegroepen

hebben geconstateerd dat er wel provinciale verboden zijn,

die metingen zijn toen ook al de tankschepen die ontgasten

meegenomen. De uitstoot van schadelijke dampen ligt nu onder de wettelijke norm. De kern van de klachten is nu vaak de geur.’’

maar dat de verboden niet (kunnen) worden gehandhaafd.

Hoe nu verder?

op provinciale vaarwegen, maar niet op rijksvaarwegen. En de

dichtbevolkte gebieden, maar de praktijk biedt nog geen

Het is en was ook niet uit te leggen dat een verbod wel geldt

,,Er moet wettelijk gehandhaafd worden, met name in

meeste vaarwegen vallen onder de autoriteit van het rijk.”

werkbare oplossingen. Als er dichtbevolkte gebieden worden

Hoe gevaarlijk is het varend ontgassen voor de leefomgeving? ,,We worden dagelijks blootgesteld aan concentraties benzeen.

Denk aan tabaksrook, de lucht rondom benzinestations,

uitstoot van motorvoertuigen, de industrie. De concentratie

aangewezen, zijn er ook niet-dichtbevolkte gebieden waar weer discussie ontstaat. Is een stof wel schadelijk voor tien inwoners en niet voor twee? En omvaren naar vrije gebieden betekent

meer stikstof. Regelgeving moet mogelijk maken dat partijen ontgassingsinstallaties kunnen en willen exploiteren.

benzeen in de atmosfeer boven Nederland is normaal zeer

Ook zijn er plannen om de wetgevingen ADN en CDNI zodanig

op verschillende vaste plaatsen, in de stedelijke en landelijke

giftige stoffen is geregeld. Dat dure producten in dampvorm ook

laag en ruim onder de Europese gemiddelden. Er zijn tot 2013 omgeving, benzeenmetingen uitgevoerd. Toen bleek dat de

jaargemiddelden, door genomen maatregelen, ver onder de wettelijke grenswaarden kwamen, is men ermee gestopt. In

op elkaar af te stemmen dat het ontgassen van schadelijke en als lading gebruikt kunnen blijven worden en dat definities als

‘dichtbevolkt’ niet meer nodig zijn, omdat een tankschip via het CDNI onder alle normen is ontgast.’’

DUURZAME SCHEEPVAART | 69

INDUSTRY

OFFSHORE

MARINE

ENGINEERING

WIJ ZIJN LEEMBERG.

AL 50 JAAR NO-NONSENSE SERVICE VOOR INDUSTRIE | OFFSHORE | SCHEEPVAART Leemberg. Al 50 jaar één met scheepvaart. Hierdoor weten we wat er speelt in de binnenvaart. Onze kennis en ervaring met het meedenken, organiseren en uitvoeren van uw leidingsysteem project is groot. En groeit steeds. Ontwikkelen en toepassen van passende innovaties vinden wij vanzelfsprekend. Zo komen wij tot het beste resultaat. Voor én met onze klanten. Jarenlang, 24 uur per dag. Dat is Leemberg.

a Scheepmakersstraat 8A 3334 KG Zwijndrecht

t +31 (0)78 6771166 f +31 (0)78 6772438

e info@leemberg.nl w www.leemberg.nl

LEEMBERG SPECIALIST IN INSTALLATIE NABEHANDELINGSSYSTEMEN BALLASTWATER Leemberg Pijpleidingen en Apparatenbouw BV is een middelgroot productiebedrijf op het gebied van leidingen en apparatenbouw voor de offshore, industrie en maritieme scheepvaart. Het gecertificeerde bedrijf is daarbij een belangrijke speler in het beheersen van ballastwater en het mede zorgdragen van een schoon milieu in het kader van het verplichte IMO Ballast Water Management.

Cost engineer Frank van der Graaf: ,,Leemberg heeft ervaring in alle implementatiefasen voor BWTM-systemen.”

Leemberg, met meer dan 50 jaar ervaring, draagt zorg voor het gehele

installatieproces van ballastwaternabehandelingssystemen op zeevarende-

en binnenvaartschepen. ,,Nu het IMO Ballast Water Management Convention in werking is getreden, onderhandelen meer klanten dan ooit over hun

ballastwaterbehandelingssystemen. Voor veel schepen is de meest praktische manier om aan deze nieuwe voorschriften te voldoen het installeren van

zo’n ballastwaterbehandelingssysteem. Andere alternatieve nalevingsopties kunnen ook geschikt zijn voor bepaalde scheepstypes en trades’’, zegt cost engineer Frank van der Graaf. 3D-scans

Het bedrijf installeert verschillende soorten en merken BWM-systemen en

heeft op dat gebied ook veel kennis van wetgeving om te kunnen voldoen aan naleving van het WWM-verdrag en andere nationale vereisten. Van der Graaf:

,,Ons bedrijf houdt zich niet alleen bezig met engineering en scannen, maar ook met fabricage en installatie. We bieden het hele pakket en maken ook gebruik van snelle 3D-scans in de machinekamer om heel precies te kunnen werken. Zo kunnen we de complete set - leidingen, verbindingen en funderingen -

prefabriceren waardoor het montageproces snel verloopt. Daarbij bieden we Leemberg Pijpleidingen en

Apparatenbouw BV

Scheepmakersstraat 8A

3334 KG Zwijndrecht | Nederland

T +31 (0) 78 6771166 F +31 (0) 78 6772438 E info@leemberg.nl

installaties van elk type buismateriaal, GRE, GFK, roestvrij staal, CuNifer, zwart of gegalvaniseerd staal.’’

De eigenaar van het schip bepaalt met de fabrikant welk ballastwatersysteem er nodig is, waarna Leemberg al het verdere werk verricht. Er wordt voor

het systeem de beste routing en locatie in het schip bepaald aan de hand

van onder meer 3D-scans. Daarna volgen ontwerp, engineering, aankoop,

prefabricage en uiteindelijk installatie aan boord. Van der Graaf: ,,Uiteraard helpen wij daarna bij het testen en het inbedrijfstellen van de installatie.’’

DUURZAME SCHEEPVAART | 71

Van der Leun maakt duurzaam investeren betaalbaar De maritieme sector staat op scherp. De noodzaak tot energiezuinig varen tekent zich steeds duidelijker af. Aan de bereidheid om te investeren in duurzaamheid, ligt het dan ook vaak niet, signaleert Van der Leun. Het Sliedrechtse bedrijf is specialist in ontwerp, engineering, installatie en onderhoud van elektrische installaties voor onder meer de maritieme industrie. ,,Het probleem zit vaak in de kosten.’’ Daar heeft het bedrijf een oplossing voor gevonden. In de

vorm van het inbouwen van elektrische systemen die Van der Leun afgelopen jaren in eigen beheer heeft ontwikkeld en die hun meerwaarde ruimschoots hebben bewezen. Dankzij de

combinatie van maatwerk en kleine aanpassingen specifiek gericht op de doelstelling en het gebruik van producten die al op de markt zijn, worden de ontwikkelingskosten zo laag

mogelijk gehouden. ,,En hoeft dus niet telkens het wiel te worden uitgevonden, waardoor je tegen nieuwe ontwikkelingskosten 72 | DUURZAME SCHEEPVAART

aanloopt’’, verduidelijkt Ronald Visser, manager service department.

GLASVEZEL Het bedrijf werkt hierbij samen met andere bedrijven die voor de scheepvaart eveneens slimme producten produceren. Zoals met Van Alfen, die met transformatorstations,

energieopslagsystemen, laadpalen voor elektrische auto’s en een diversiteit aan andere producten en diensten het

middelpunt en de verbindende factor in het elektriciteitsnet vormt. En die samen met Van der Leun klaar is om tot de

maritieme sector toe te treden. Ook wordt samengewerkt met

ONS Fiber Parts & Tools BV in Alblasserdam, marktleider op het gebied van meetapparatuur, glasvezel blaas- en lasmachines in de telecommarkt. ,,Met glasvezel kun je heel veel doen’’, vertelt

Visser. ,,Zoals doorbuiging, temperaturen en krachten meten op schepen.’’

Dat alles scheelt aanzienlijk in de prijs, stelt het bedrijf. Waardoor zowel investeringen in duurzaamheid voor nieuwbouwschepen - waarbij Van der Leun vanaf de eerste bouwtekeningen

meedenkt - maar óók voor oudere schepen rendabel zijn. Deze

is wat betreft het beloningssysteem voor energiezuinig en

tussen de keuze wél of niet te investeren in energiezuiniger

van kortingen op havengelden of voorrang op aanbestedingen

betaalbare mogelijkheden maken voor klanten vaak het verschil varen. Want feit is dat duurzame oplossingen vaak erg duur zijn, beseft het bedrijf dat vanuit Sliedrecht met doordacht

materiaalgebruik de volledige besturing van alle processen aan boord verzorgt.

STABIEL VERBRUIKSPATROON Van der Leun profileert zich als allround system integrator

waarbij volledig geïntegreerde installaties op schepen worden ingebouwd. Zodat alle processen relatief eenvoudig en

eenduidig kunnen worden gemonitord en aangestuurd.

Recentelijk ontwikkelde Van der Leun een systeem voor Van

Oord dat pieken in de belasting opvangt. ,,Waarbij dankzij een stabiel verbruikspatroon zo min mogelijk brandstof wordt

verbruikt en zoveel mogelijk rendement wordt gehaald uit

de lng-verbrandingsmotor’’, verduidelijkt Ronald Visser. Ook

voltooide Van der Leun onlangs een nieuwbouwproject voor

Damen Shipyards Group waarbij twee zowel volledig elektrisch als dieselelektrisch varende hybride ferry’s in de vaart werden

daarmee milieuvriendelijker transport. In bijvoorbeeld de vorm

bij projecten. ,,Ook dat speelt immers mee bij de beslissing van scheepseigenaren en rederijen.’’

Aan Van der Leun ligt het niet. Die staat gesteld voor de

toekomst. Zoals het bedrijf al honderd jaar klaarstaat voor de klant, die weet dat de in totaal 180 medewerkers hen, zoals

Ronald Visser het uitdrukt, nóóit de rug zullen toekeren. ,,Wij

gaan tot het uiterste. De klant kan 24/7, 365 dagen per jaar bij ons terecht. Dankzij ons wereldwijde netwerk zijn we overal

ter wereld vertegenwoordigd.” Wat dat betreft is nog altijd de mate van betrokkenheid van medewerkers voelbaar die een familiebedrijf vaak kenmerkt. ,,Want wij hebben ze: collega’s

die al 40 tot 45 jaar bij ons in dienst zijn’’, aldus Visser, die ook aangeeft dat tevens continu de focus op het opleiden van

nieuw talent ligt. Zoals het een gezond bedrijf betaamt. ,,De

jeugd heeft immers de toekomst.’’ En brengt nieuwe kennis

binnen. Kennis die aansluit bij de omslag naar het alom beoogde milieuvriendelijker werken.

gebracht.

De medewerkers vertellen graag over de vele mogelijkheden en systemen die kunnen worden toegepast en doen dat

veelvuldig op beurzen en evenementen. Medewerkers staan

altijd klaar en zijn tussentijds ook altijd bereikbaar om vragen te beantwoorden. Daarbij tonen zij vaak een zelfontwikkelde simulator om bemanning te trainen in het gebruik van de ontwikkelde apparatuur.

BETROKKEN Het bedrijf houdt nauwgezet de ontwikkelingen rond de

energietransitie bij. ,,Want het gaat razendsnel’’, beseft Visser, maar tegelijkertijd signaleert dat er nog een wereld te winnen

www.vanderleun.nl DUURZAME SCHEEPVAART | 73

De waterstofstack op de beurs in Amsterdam

KOEDOOD MARINE GROUP GAAT VOOR WATERSTOF Opnieuw heeft Koedood Marine Group met partners een opvallende rol in het vergroenen van de binnenvaartsector met het implementeren van waterstofbrandstofcellen. ,,Het is de toekomst.’’ Het bedrijf neemt bewust het voortouw in vroege implementatie

‘INVENTIEVE SCHOENENDOOS’

van deze techniek, infrastructuur en ketenmanagement in heel

generatorkast maar het geheim schuilt natuurlijk aan de

van waterstofsystemen als voorbeeld voor de verdere uitrol

Zo van de buitenkant bekeken, lijkt de vinding op een gewone

Europa.

binnenzijde. Daar wordt in een ‘inventieve schoenendoos’

Het innovatie-gen van het bedrijf Koedood is bekend. Het

ontwikkelde jaren geleden al een dieselelektrisch modulair

voortstuwingssysteem waar dit waterstofsysteem nu eenvoudig is in te passen. Koedood is eveneens betrokken bij de opzet

van een platform waar waterstoftechnologie centraal staat. Dit HEAT-Lab is onlangs gestart in Sliedrecht. 74 | DUURZAME SCHEEPVAART

waterstof, koelwater en zuurstof uit de lucht afzonderlijk van

elkaar in brandstofcellen gevoerd en schone energie opgewekt. Dat kan nog niet volledig emissieloos omdat het grootste deel uit grijze waterstof bestaat (gewonnen uit fossiele bronnen),

in afwachting van meer groene waterstof waarbij deze wordt

geproduceerd uit bijv. wind of zon. Koedood maakt nu voor de brandstofcellen gebruik van grijze en groene waterstof.

Waterstofplatform Met ondersteuning van het MKB Katalysatorfonds hebben De Ruyter Dieseltechniek en de Koedood Marine Group ook de handen ineengeslagen om het eerste maritieme Zero emission field lab te

verwezenlijken. De papieren zijn daarvoor inmiddels ondertekend. Het platform heet HEAT-Lab en wordt gevestigd in een loods bij De Ruyter in Sliedrecht. Waterstoftechnologie staat er centraal.

De eerste maritiem gekeurde cel zal in het field

lab worden gebouwd en andere innovatieve hoog risicovolle technologieën worden er ontwikkeld. Daarbij werken de bedrijven samen met

kennisinstellingen. De Universiteit Twente zal

kennispartner zijn bij de ontwikkeling van een

nieuwe manier van warmteterugwinning. Ook met

de andere technische universiteiten zijn gesprekken gaande. Het Da Vinci College in de Drechtsteden is partner op gebied van onderwijs. Studenten gaan meewerken aan projecten.

Groeiende vraag Koedood merkt vanuit haar klanten dat er Sander Roosjen (l) en Gertjan de Gelder met de waterstofbrandstofcel.

WATERSTOFKETEN Koedood startte 8 jaar geleden samen met Hybrid Ship

Propulsion (HSP) aan zijn zoektocht naar alternatieve en

uitwisselbare energiebronnen om uitstoot te verminderen. ,,We experimenteren ook met accupakketten, maar gaan

ons met name concentreren op het gebruik van waterstof

als energiedrager’’, zegt innovatie-manager Sander Roosjen

namens het bedrijf. ,,Scheepvaart heeft een aanzienlijke rol in de

energietransitie om emissieloos te transporteren en potentie om

een groeiende vraag is naar elektrisch varen en varen op waterstof. Sander Roosjen: ,,We

moeten ons wel realiseren dat deze innovatieve

waterstofsystemen nog in de kinderschoenen staan en dat we de dieselmotor met of zonder emissie nabehandelingssysteem op korte termijn nog absoluut niet kunnen missen.”

Met de strengere uitstoot eisen van Stage V wil Koedood samen met De Ruyter Dieseltechniek

het HEAT-Lab gebruiken om ook in de toekomst

zijn klanten te kunnen bedienen met zero-emissie

oplossingen en de nieuwe generatie medewerkers op te leiden met deze nieuwe technieken.

te verduurzamen. Het toepassen van waterstofbrandstofcellen op binnenvaartschepen is een eerste stap om de hele waterstofketen uiteindelijk sluitend te maken.’’

ONGEKENDE LEVENSDUUR De eerste ‘generatorset van de toekomst’ presenteerde Koedood vorig jaar op de offshore & energy beurs in

Amsterdam. Diverse schepen zullen er mee worden uitgerust.

CONTACT: Sander Roosjen – s.roosjen@koedood.nl www.deruyterdieseltechniek.nl www.heatlab.nl

Roosjen: ,,De set is van hogere kwaliteit dan gebruikt in de vrachtwagenindustrie en bestaat in de kern uit een

viertal waterstofstack van NEDStack en is goed voor een

piekvermogen van 55kW. Na 25.000 uur garanderen wij een vermogen van 40kW, dit is een ongekende levensduur in de

wereld van de brandstofcellen en een belangrijke overweging bij het kiezen voor een waterstofsysteem.’’

M A R I N E

G R O U P

www.koedood.nl DUURZAME SCHEEPVAART | 75

Al 37 jaar lang maken wij afval voor 95% geschikt voor hergebruik. En dit doen we 24/7 met 220 collegaâ&#x20AC;&#x2122;s veilig en verantwoord.

Verpakt chemisch afval Verontreinigde grond Oliehoudend slib Scheepsreiniging Scheepsafval Afvalwater

DE TOEKOMST DEELEKTRISCH TOEKOMST IS IS ELEKTRISCH Hybride Hybride // full full electric electric aandrijfsystemen aandrijfsystemen scheepstypes voor alle scheepstypes Hybridevoor / fullalle electric aandrijfsystemen voor alle scheepstypes

Ontgassing

0168 - 389 289 | info@atm.nl | www.atm.nl

www.werkina.nl www.werkina.nl www.werkina.nl

Brandstof besparen met zeilpanelen De Groningse rederij Van Dam Shipping laat zeilpanelen

installeren op haar vrachtschip Ankie om met inzet van de

wind brandstof te besparen. De Ventifoil is een vinding van eConowind, dat voortkomt uit het eveneens Groningse Conoship International. Het heeft het systeem voor

ondersteunende aandrijving door de wind op zeeschepen de afgelopen drie jaar ontwikkeld. Uit tests in 2019 op de Lady

Christina van Wijnne Barends bleek dat bij een gunstige wind 10 procent brandstofbesparing mogelijk is.

,,We verwachten dat de verlaging van de brandstofkosten

Test aan boord van de Lady Christina.

van het systeem. Het vervult onze droom om de wind weer te

De modulaire Ventifolie units bestaan uit niet-roterende vleugels

eigenaar van Van Dam Shipping.

maken van zogenoemde boundary layer-zuigkracht voor

over een periode van ongeveer drie jaar gelijk is aan de kosten gebruiken in de moderne scheepvaart’’, aldus Jan van Dam,

met ventilatieopeningen en een interne ventilator die gebruik

maximaal effect. De installatie is voorzien van twee vleugels van 10 meter lang, samen met twee verlengingen van 6 meter. Deze

zullen een flinke kracht genereren waardoor het motorvermogen kan verminderen en zo energie wordt bespaard.

Zeevaart aan de mobiele walstroom Een simulatie van de installatie van het twin ventifoil systeem aan boord van de MV Ankie. FOTO’S ECONOWIND

Na de binnenvaart moet ook de zeevaart over op walstroom. Sinds deze herfst loopt een proef in

Rotterdam. Op de Parkkade wordt tot het voorjaar van

2020 elke twee tot vier weken een nieuw systeem getest. De geluids- en emissiereducties van deze systemen

worden gemeten ten opzichte van generatoren, die een schip anders gebruikt om stroom op te wekken. Op de

ruim 500 ligplaatsen voor de binnenvaart is het gebruik van walstroom al jaren verplicht. Het is voor het eerst

in Europa dat zo’n grote proef met mobiele walstroom voor de zeevaart plaatsvindt. Er wordt een hybride

systeem met een Big Battery Box getest, geïntegreerd met een motor-generator op biobrandstof (HVO). Een

hybride container met een batterij in combinatie met een generator op blauwe diesel (HVO) in een 10ft container. Een lng gedreven motor in een 20ft container, een

bio-lng gedreven turbine in een 20ft container en een

brandstofcel-aggregaat op waterstof in combinatie met

een kleine batterij. ,,Het is een van de vele projecten waar we aan werken om lokaal de luchtkwaliteit te verbeteren en mondiaal klimaatverandering tegen te gaan”, aldus

Ronald Paul, directeur infrastructuur en maritieme zaken van het Havenbedrijf Rotterdam.

DUURZAME SCHEEPVAART | 77

Het modulaire ontwerp met de bijzondere rompvorm van de

Sendo Liner is opnieuw toegepast in de Sendo Liners XL.

SENDO LINER XL

Haalbare businesscase met ontzettend groen schip Met de Sendo Liner heeft Sendo Shipping i.s.m. Concordia Damen de trend gezet voor een nieuwe rompvorm en emissieloos varen. De twee Sendo Liners XL zullen met een brandstofreductie van maar liefst 40 procent nog beter presteren. ,,Een haalbare businesscase met een ontzettend groen schip.”

,,Kijk daar vaart hij.” Enthousiast wijst Sebastiaan van der Meer op het casco met de kenmerkende groene kleur dat via de

Beneden Merwede op weg is van Concordia in Werkendam

naar Neptune in Hardinxveld-Giessendam. Het zijn hectische

weken sinds de twee casco’s in augustus uit China in Nederland arriveerden. De eerste Sendo Liner XL komt eind dit jaar

in de vaart, de tweede begin 2020. De schepen gaan een

lijndienst van CTVrede-Steinweg invullen tussen Amsterdam en Rotterdam. ,,De terminal zocht een lange termijn samenwerking met duurzame en schone schepen en wij hebben daar met de Sendo Liner XL een antwoord op; aangepast op het traject en het ladingpakket”, zegt Van der Meer.

MEER CONTAINERS De Sendo Liner meet 110 bij 11.45 meter, zijn grotere broers zijn 122.75 meter lang, 14.20 meter breed en hebben een

laaddiepte van 4.10 meter. Daarmee stijgt het aantal containers dat kan worden vervoerd aanzienlijk: bij drie lagen gaat het

aantal containers van 164 naar 233 TEU en bij vier lagen van 220 naar 313 TEU. ,,Uiteraard zijn de boegschroeven en de twee generatoren – Mitsubishi S6R - iets groter, maar de De twee casco’s, herkenbaar aan de groene kleur, kwamen in augustus aan uit China. 78 | DUURZAME SCHEEPVAART

rest is gebaseerd op het modulaire ontwerp van de Sendo

Liner, waardoor we het schip kunnen aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen qua voortstuwing, brandstof en accu’s.”

Bijzonder is het ontwerp van het onderwaterschip. Een nieuwe dubbele tunnelvorm verbetert de aanstroming van het water

naar de straalbuizen, waardoor de vierbladschroeven met een diameter van 1700 mm een optimale stuwkracht genereren.

VOORDELEN In combinatie met de weerstandsarme roeren levert dit bij de Sendo Liner een brandstofbesparing op van 30 procent ten

opzichte van een regulier binnenvaartschip. De berekeningen kloppen, blijkt na de eerste zeven maanden varen. Voor de

XL-schepen is een reductie van 40 procent gecalculeerd. Het

accupakket maakt het bovendien mogelijk in havengebieden of

bij steden enkele uren emissieloos te varen.

Sebastiaan van der Meer op de werf van Concordia Damen Shipbuilding in Werkendam.

CTVrede kiest voor innovatie Om klaar te zijn voor de toekomst kiest CTVrede voor het aantrekken van schonere en toekomstbestendige schepen waarmee de uitstoot van CO2 sterk wordt verminderd. En waarmee we, zodra de technologie zover is, eenvoudig over kunnen stappen op duurzamere energiebronnen zoals volledig varen op accupakketten of waterstof. ,,Voor de langere termijn zijn wij de samenwerking aangegaan met Sendo Shipping. Een innovatief binnenvaartbedrijf met veel kennis en jarenlange ervaring met, onder meer, het verduurzamen van transport over water. De Sendo Liner XL zet door het ontwerp een nieuwe standaard neer voor het vervoer van containers per binnenvaartschip.”

,,Ok, deze schepen zijn duurder om te maken, maar door de

generaties. De vraag naar producten neemt toe en wij kunnen

op brandstof en ook op onderhoudskosten – denk eens aan

producent en de consument tot nu toe nog niks kosten, terwijl

voordelen heb je een gezond bedrijfsmodel. Je bespaart fors smeerolie en filters - en de emissie daalt fors. In de haven van

Rotterdam betalen we geen havengeld, vanwege het duurzame karakter van het schip”, licht Van der Meer toe. ,, We zijn bezig om wisselbare accupakketten toe te gaan passen. Door de

modulaire opbouw van deze schepen is dit zeer eenvoudig te realiseren.”

die vervoeren, op een schone manier. Helaas mag dat de

een beloning op zijn plaats zou zijn. Onze verladers steken nu wel hun nek uit. Als je verladers hebt die daarin geloven, kun

je dingen veranderen, met z’n allen. We moeten vooruitkijken: wat is het doel en wat gaan we doen? We moeten denken in

mogelijkheden. Het zou mooi zijn als we een werkbare funding krijgen en een langere periode om duurzame schepen af te

schrijven. Banken staan daar gelukkig nu wel meer voor open. ”

BOODSCHAP Sendo Shipping geeft met de keuze voor deze nieuwe schepen

Sendo Shipping vaart met vijf schepen en 40 medewerkers.

moeten met z’n allen nog schoner varen. Ook als binnenvaart

schip omgebouwd tot hybride containerschip. Voor het

ook een boodschap af: ,,We hebben geen andere keus. We

kunnen we daar niet meer onderuit. De schaalvergroting en daarmee het schaalvoordeel, hebben we achter de rug en natuurlijk zijn we per container nog steeds stukken

Ms Nadorias is een aantal jaar geleden als eerste conventionele ombouwen van ms Fides worden de mogelijkheden onderzocht. De Sendo Liner is genomineerd voor Schip van het jaar 2019.

zuiniger dan een vrachtwagen. Met de Sendo Liner

XL halen we straks 175 tot 200 vrachtwagens van de weg”, rekent Van der Meer voor. Doordat we

6 procent meer containercapaciteit hebben, halen we zelfs een reductie van de CO2 uitstoot per vervoerde eenheid van 46 procent.

,,We moeten vooral kijken naar de volgende

sendo-shipping.nl

concordiadamen.com DUURZAME SCHEEPVAART | 79

Europort: nieuwste technologie

Artificial Intelligence, Internet of Things en 3D printen.

Technologie waar ook de maritieme wereld steeds vaker mee te maken krijgt. Tijdens een van de congressen tijdens Europort 2019 onderzoekt Royal Institution of Naval Architects, hoe

nieuwe innovaties in digitale technologie de maritieme industrie

Bananen over water: CO2-reductie 50%

de komende tien jaar zullen transformeren. ,,Dat is een opmaat voor de editie 2020/2021, waarin we zeker zullen inspelen op de sterke groei van onbemande systemen met onder meer robotisering en drones”, vertelt beursmanager Raymond Siliakus.

Duurzaamheid is al jaren een van de grote onderwerpen in de

maritieme sector en dus ook tijdens deze editie met als thema Special Ships, Smart Solutions. ,,Een op de vijf bezoekers van

onze vakbeurs komt uit het buitenland. Niet voor niets. In deze vier dagen presenteren we ontwikkelingen in verschillende

maritieme sectoren uit de hele wereld aan elkaar en kunnen

ondernemers, overheid en onderwijs met elkaar meedenken.” Waar de CEDA Dredging Days en de masterclasses rond

offshore, ferries en cruiseschepen onder meer ingaan op de

gevolgen van de energietransitie voor de sector, efficiëntie en

het reduceren van de carbon

footprint, zijn de European Tugowners in gesprek over nieuwe verdienmodellen. ,,Met elkaar

brengen we verdieping aan op de thema’s smart, people, business en technologie. We mogen echt trots zijn in Nederland met zo’n

beurs die op de wereldkaart staat.”

De bananen van Chiquita vervolgen hun weg na hun aankomst in Vlissingen voortaan via de Nederlandse rivieren richting het distributiecentrum van Bakker Barendrecht. Logistiek dienstverlener Kloosterboer kiest er sinds september voor om het fruit in gekoelde containers per binnenvaartschip te vervoeren naar BCTN in Alblasserdam. Daarmee verdwijnen wekelijks gemiddeld 40 trucks van de weg op dit traject. Vanuit Alblasserdam is het nog maar een kort ritje richting Barendrecht. Door dit multimodaal transport wordt op dit traject een CO2 reductie behaald van meer dan 50% per container. In elke container passen wel 1080 dozen met 18 kilo bananen. FOTO BCTN DUURZAME SCHEEPVAART | 81

Indexpagina Bedrijven

A ADS van Stigt

All Pumps Holland B.V. ATM B.V.

Berg Maritieme Meetsystemen Breko Reparatie / PSI Piping

62 + 63 64 76

Clearfright 2

D&A Electric

20 + 66 + 67

De Waal B.V.

8+9

De Groot Diesel Marine Service Desmi B.V.

Dutch Harbour

Esco Aandrijvingen BV Europort Rotterdam

Galle Makelaars

GJV Diesel Service

Holland Warmte BV

J.P. Isolatie BV

Jocabo Bedrijvenadvies

52 + 53 76

80 + 81

83 10

33 38

Koedood Marine Group

74 + 75

Koninklijke Roeiers Vereniging Eendracht

56 + 57

Kooiman Marine Group

82 | DUURZAME SCHEEPVAART

70 + 71

Logic Vision B.V.

16 + 17

Licorne Fuel BV

Contargo Waterway Logistics

Leemberg Pijpleidingen en Apparatenbouw BV

22 + 23

Marble Automation B.V.

MarTronics Maritieme Elektro

Merwelands Shipyard Rotterdam

Parker Hannifin B.V.

Polmai Brandbeveiliging

Reintjes Benelux BVBA RTR barging

Scheepswerf Poppen

58 38

56 + 57

38 34

18 + 19

Scylla 32 Sendo Shipping B.V.

Stichting Green Award

Straathof Controls B.V.

Teus Vlot Diesel & Marine

Trimergo / Verhoef Access Technology

Van der Leun electrical marine systems

Van Oord Dredging and Marine contractors Vario Shipping VE Stoffering

Verm Services B.V. Veth Propulsion Vink Diesel B.V.

78 + 79 28 + 29 58

36 + 37

72 + 73 27 26 14 6

21 7

Werkendam Maritime Industries

Wolfard & Wessels Werktuigbouw BV

Werkina Werkendam BV

gallemakelaars.nl

SINDS 1923 HET VERTROUWDE ADRES VOOR DE AAN- EN VERKOOP VAN BINNENVAART SCHEPEN!

T +31 (0)183 50 70 40 | E info@gallemakelaars.nl | Biesboschhaven Noord 12 | 4251 NL Werkendam

Wij zijn klaar voor STAGE V

+ STAGE V gecertificeerd

< 300kW (400pk)

voortstuwing & hulpvermogen Deze zuinige en milieubewuste common-rail motor is uiterst geschikt voor de toekomst in de binnenvaart. De 6-cilinder STAGE V af fabriek gecertificeerde MAN motor is leverbaar medio 2020. Voortstuwingstoepassing: Type: Vermogen: Inhoud:

D2676LE447 270kW â&#x20AC;&#x201C; 367pk @ 1.800tpm 12,42 liter

Inbouw, ombouw en installatie:

Hulpvermogen: D2676LE487 290kW -394pk @ 1.800tpm 12,42 liter

Type: Vermogen: Inhoud:

Benieuwd naar de mogelijkheden en prijzen? De Groot Diesel Marine Services Tel. 078 - 303 97 00 info@degrootmarine.com www.degrootmarine.com

D2676LE328 295kW â&#x20AC;&#x201C; 400pk @ 1.500 /1.800tpm 12,42 liter

Importeur: