De man met de bolhoed Cultuur

Onze boeken top 4 Cultuur

DE MAN MET DE BOLHOED

CULTUUR HET WERK VAN RENÉ MAGRITTE SPREEKT TOT DE VERBEELDING. HET IS ALSOF JE IN EEN ANDERE WERELD STAPT. EEN BEZOEK AAN HET RENÉ MAGRITTE MUSEUM IS ABSOLUUT DE MOEITE WAARD.

Met het werk ‘Ceci n’est pas une pipe’ raakte René Magritte wereldwijd bekend. Officieel heet het ‘la trahison des images’ of ‘het verraad van beelden’. Is het een pijp of niet? Nee, want je kan ze niet stoppen, zei René Magritte laconiek. Over wat hij bedoelde, braken tal van kunstliefhebbers, filosofen en een psycholoog als Michel Foucault zich het hoofd. René Magritte was een spilfiguur in de stroming van het surrealisme dat hoogtepunten kende tussen 1925 en 1940. Vaak wordt verwezen naar het ‘manifest’ dat de Franse schrijver en dichter André Breton in 1924 schreef, en de grondslagen van het surrealisme omschreef. Hij geloofde in een universum waar droom en werkelijkheid samenkomen. Het surrealisme is een stroming die het accent legt op fantasie, met verrassende werken als gevolg. Giorgio de Chirico was een belangrijke inspiratiebron voor René Magritte. Deze Grieks-Italiaanse schilder was een voorloper van het surrealisme. Hij schilderde raadselachtige taferelen die vreemd overkomen, maar toch herkenbaar zijn.

JEUGDJAREN

René Magritte werd geboren in 1898 in Lessines, en groeide op in Charleroi. Hij was de oudste van drie zonen. Het gezin verhuisde vaak, onder meer naar Brussel. Daar volgde

Magritte vanaf zijn 18de les bij Académie des Beaux-Arts. Hij woonde van 1930 tot 1954 in Jette en verhuisde daarna naar Schaarbeek. Daar woonde hij tot hij in 1967 overleed. Zijn jeugdjaren waren niet zo fantastisch. De moeder van het gezin werd in 1912 in de Samber gevonden, zelfmoord luidde het. René Magritte was toen veertien jaar. De kinderen werden door een gouvernante opgevangen. Er vloeiden heel wat speculaties uit voort over de vraag of de dood van zijn moeder invloed had op zijn werk.

ABSURDITEIT

René Magritte maakte twee wereldoorlogen mee, wat wellicht zijn zin voor absurditeit aanscherpte. Het enorme bloedvergieten deed hem nadenken over wat nu eigenlijk de zin van alles is. Na WO II maakte hij een sprongetje en schilderde ‘Jean-Marie’, een stroper-dief met een groen gelaat en een houten been. Het gaat om zijn zogenoemde ‘période vache’. Hij maakte in die periode voor een solo tentoonstelling in Parijs een dertigtal werken, vaak met groteske figuren en felle kleuren. Vache betekent in het Nederlands koe, maar kan ook een scheldwoord zijn, zoals helleveeg of loeder. Naar verluidt had Magritte, die al behoorlijk wat bekendheid genoot, geen hoge pet op van wat er zich in de Parijse kunstscene afspeelde.

HEIMWEE

René Magritte heeft samen met zijn echtgenote Georgette Berger drie jaar in Frankrijk gewoond, dit in Le Perreux-sur-Marne. René Magritte kon er niet aarden en kreeg bovendien ruzie met André Breton, die hij af en toe ontmoette. Op een feestje droeg zijn echtgenote een gouden juweel met een kruisje. André Breton vond het lelijk en beledigde haar, waarop het echtpaar boos opstapte. Ze keerden in 1930 terug naar België. Toen de Duitsers in 1940 ons land binnenvielen, sloeg Magritte op de vlucht. Hij had zich behoorlijk links geprofileerd en was bang opgepakt te worden. Omdat zijn echtgenote ziek was, ging ze niet mee naar Frankrijk. Magritte miste haar enorm, hij wou zelfs met de fiets terugkeren, maar deze tocht liep spaak. Na enkele maanden lukte het hem wel naar Brussel te reizen. Magritte en Berger kenden elkaar vanuit hun jeugd, ze waren zielsverwanten.

PEGGY GUGGENHEIM

In Frankrijk kon hij het werk ‘Het rijk der lichten’ aan Peggy Guggenheim verkopen, het geld had hij broodnodig. Peggy Guggenheim woonde in New York, ze verwierf op jonge leeftijd een grote erfenis. Haar

© visit Brussel Huis Magritte in Jette vader was omgekomen bij de scheepsramp met de Titanic. Ze werkte in een progressieve boekhandel en besloot in 1920 naar Parijs te trekken. Ze maakte er kennis met tal van kunstenaars, zoals Marcel Duchamp en Jean Cocteau. Het boeide haar om een kunstcollectie aan te leggen, waarmee ze tegelijkertijd financiële ondersteuning bood aan kunstenaars die soms in armoedige omstandigheden leefden en werkten. De Peggy Guggenheim Collection is nu te zien in Venetië.

HONKVAST

René Magritte zocht geen avonturen op, hij was behoorlijk honkvast in Brussel. Het alledaagse was voor hem een inspiratiebron, maar daar vond hij telkens iets op dat de werkelijkheid tartte. Een brandende trompet, een schip dat er als water uitziet en eerder een luchtkasteel lijkt, een kasteel bovenop een zwevend rotsblok, een paraplu met daarop een glas water. Magritte vertelde dat hij niet fantaseerde terwijl hij aan het schilderen was, hij zag de beelden effectief voor zich. Is er dan toch geen kloof tussen droom en werkelijkheid? Hij speelt ook met taal. De namen van de werken spreken tot de verbeelding. ‘De glazen sleutel’ is een rots op een bergtop. Er is ook ‘De valse spiegel’; een oog met wolken. Het oog is geen spiegel van de ziel, want daar krijgen we niets van te zien, wel van de buitenwereld.

BOLHOED

Magritte droeg vaak een bolhoed, die komt ook in zijn werk voor. Bekend is ‘Golconda’, een schilderij waar identiek geklede mannen met lange zwarte jas en een bolhoed rondzweven. Ook in het werk ‘De maand van de wijnoogst’ zien we anonieme mannen met een bolhoed bij een venster. Naar verluidt schilderde hij graag ’s ochtends. Schaken was een hobby, daarvoor trok hij naar Greenwich in de buurt van de Beurs. Ook de Cirio en Le Petit Rouge waren zaken waar hij graag heen ging.

MUSEUM BRUSSEL

In het Magritte Museum vind je tekeningen, schilderijen en commerciële affiches van René Magritte. Je start het bezoek op de derde verdieping waar je kennismaakt met zijn beginjaren, zoals zijn ontdekking van Giorgio de Chirico. Er zijn ook historische tijdschriften en briefwisseling van de kunstenaar te zien. Op de tweede verdieping is er werk van de periode na 1930, toen hij was teruggekeerd naar Brussel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog houdt hij zich wat op de achtergrond, maar na de bevrijding is er zijn ‘période vache’. Op het eerste niveau vind je topwerken zoals ‘Het rijk der lichten’ en ‘Het domein van Arnheim’. In het museum kan je ook verschillende films bekijken.

Musée Magritte Museum Koningsplein 1, 1000 Brussel www.musee-magritte-museum.be

MUSEUM JETTE

Het huis waar René Magritte en zijn echtgenote leefden van 1930 tot 1954 kan je bezoeken. Je maakt kennis met zijn leefwereld en waar hij de meest productieve jaren doorbracht. Op het gelijkvloers wandel je door het appartement dat bijna volledig met de oorspronkelijke meubels ingericht is, op de verdiepingen is er een biografische tentoonstelling.

René magritte museum Esseghemstraat 135, 1090 Jette www.magrittemuseum.be

Het beroemde Goudblommeke in Papier was een ontmoetingsplaats voor kunstenaars. Initiatiefnemer Geert van Bruaene was thuis in de toenmalige kunstwereld. Heel wat bekende namen van de surrealistische stroming, Cobra en schrijvers gingen er langs. Er waren Marcel Mariën, Jean Dubuffet, Louis Paul Boon, Simon Vinkenoog, Hugo Claus. René Magritte ging er wel langs, maar was eerder introvert. Met Marcel Broodthaers was Magritte goed bevriend. Ze maakten kennis in 1945 en Broodthaers kreeg een kopie van een gedicht van Mallarmé cadeau. Op zijn beurt plaatste Broodthaers in zijn museum Musée d’art moderne - Département des Aigles bordjes met ‘Dit is geen kunstwerk’.

RECLAME

Magritte was een vaste waarde op internationale tentoonstellingen, maar kon een lange tijd niet leven van zijn kunst. Dus nam hij baantjes aan en illustreerde behangpapier en affiches; bijvoorbeeld voor Alfa Romeo of het sigarettenmerk Belga. Ook ontwierp hij covers van muziekpartituren, zoals ‘Marche des snobs’ waarop hij drie mannen met hoge buishoed en een strikje laat zien. Samen met zijn broer Paul richt hij in 1930 Studio Dongo op. Reclamewerk vond hij eigenlijk maar niets, maar hij kon er toch artistiek veel in kwijt en bleef ontwerpen, ook toen het financieel niet meer nodig was.

SABENA

Reclamelui haalden hun gading bij het werk van Magritte. Een advertentie voor Grand Marnier toont hoe glazen in typische Magritte-wolkjes zweven. Sabena, de vroegere Belgische luchtvaartmaatschappij, vroeg in 1965 aan Magritte om als surrealistische kunstenaar een logo te ontwerpen, niet als reclameman. Het werd ‘L’oiseau de ciel’ of ‘Luchtvogel’. Het is een witte duif met wolkjes die op de vleugeltippen van de vliegtuigen was te zien, maar varianten ervan kwamen ook terecht op andere Sabena spullen zoals het porseleinen servies en speelkaarten. Deze opdracht legde hem financieel geen windeieren. Hij kreeg in 1998, honderd jaar na zijn geboorte, een portret op het geldbriefje van 500 frank.

ORTHOPEDISCHE HULPMIDDELEN OP MAAT VAN PATIËNTEN: MORE HAPPY PATIENTS!

SPRONKEN ORTHOPEDIE IS HEEL NAUW BETROKKEN BIJ DE ZORG VAN PATIËNTEN IN HET REVALIDATIECENTRUM VAN GEEL. EEN ORTHOPEDISCH EXPERT VAN SPRONKEN WERKT SAMEN MET DE ARTSEN, KINESISTEN EN ERGOTHERAPEUTEN VAN HET REVALIDATIECENTRUM.

Zowel zorgverstrekkers als patiënten kunnen rekenen op vakmanschap, wetenschappelijke gedrevenheid, innovatie en een uitstekende dienstverlening. Met 130 medewerkers en ruim 300 aanmeet- en servicelocaties kan Spronken snel een oplossing vinden voor elke patiënt.

EXPERT IN ORTHOPEDISCH MAATWERK

Spronken Orthopedie is een erkende leverancier van alle mutualiteiten. Ze zijn expert in het volledig assortiment van orthopedische hulpmiddelen zoals arm- en beenprothesen, orthesen bij verlammingen, steunzolen, rolstoelen, scooters, fietsen, rollators, op maat gemaakte schoenen… Als patiënt kan je ook terecht voor herstellingen of hernieuwingen van hulpmiddelen, prothesen en rolstoelen, of voor een second opinion. Bij een amputatie word je als patiënt vaak al voor de ingreep door een orthopedisch verstrekker van Spronken gezien, zodat de begeleiding dan al start. Zes weken na de amputatie kan je aan de slag met jouw been- of armprothese. De revalidatiemedewerkers van Ziekenhuis Geel begeleiden je daarna om weer maximaal mobiel te worden.

GEPREFEREERDE PARTNER

Het revalidatiecentrum van Ziekenhuis Geel streeft naar de beste zorg voor elke patiënt. Daarom heeft het ziekenhuis Spronken Orthopedie als geprefereerde partner gekozen. Spronken is toonaangevend in de sector. Ze werken ook samen met universitaire en grotere ziekenhuizen, woonzorgcentra, orthopedische en neurologische afdelingen en revalidatiecentra die aan kwaliteitsnormen zoals JCI, Qualicor of KIWA voldoen.

INNOVATIE

Naast expertise is ook innovatie belangrijk in de zorgsector. En dat geldt zeker voor Spronken Orthopedie. Het bedrijf is pionier in het maken van 3D geprinte braces op maat en is ook koploper in vernieuwende technologie voor kinderorthopedie, scoliose, hulpmiddelen bij verlamming, spasticiteit en prothesiologie.

60 JAAR KWALITEIT

Spronken Orthopedie bestaat ruim 60 jaar. Vanaf het begin draagt het kwaliteit hoog in het vaandel. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Spronken als eerste orthopedisch maatbedrijf in België bekroond werd met het BS EN ISO 13485:2016 kwaliteitscertificaat voor het maken van orthopedische hulpmiddelen. Een duidelijke erkenning voor de ruim 60-jarige expertise van dit zorgbedrijf.

Meer info: www.spronken.com

De man met de bolhoed Cultuur

Next Article

Onze boeken top 4 Cultuur