E book μια μπαλάντα για τη ρεβέκκα

2ο Γυμνάσιο Αγίου Δημητρίου-Δημήτρης Γληνός

Β 1 & Β5

ΜΙΑ ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΡΕΒΕΚΚΑ ΜΑΡΟΥΛΑ ΚΛΙΑΦΑ ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ & ΑΛΛΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

Υπεύθυνη καθηγήτρια: Μαρία Μιχάλη

Περιεχόμενα Μαρούλα Κλιάφα-Ακροστιχίδες ............................................................................ 2 Οι πρώτες εντυπώσεις... ........................................................................................... 3 Βιβλιοπαρουσιάσεις .................................................................................................. 5 Ένα διαφορετικό τέλος για τη Ρεβέκκα... ............................................................. 9 Ο παππούς κι η γιαγιά θυμούνται από τα χρόνια της Κατοχής... ............... 13 Ένα πρόσωπο που μου τράβηξε την προσοχή .................................................. 15 Παίζοντας με τον τίτλο... ....................................................................................... 17 Οπτικοποιήσεις εικόνων του βιβλίου .................................................................. 18 Συνάντηση με τη Μαρούλα Κλιάφα ................................................................... 19 Φύλλα εργασίας: Θέματα για συζήτηση και δραστηριότητες ....................... 22

* Το e book περιλαμβάνει ενδεικτικές εργασίες των μαθητών/ριών που έγραψαν τα κείμενά τους στο word.

1

Μαρούλα Κλιάφα-Ακροστιχίδες

Κατάγεται από τα Τρίκαλα Λογοτέχνης συγγραφέας Ι937 γεννήθηκε Ασχολείται με τη συλλογή παλιών φωτογραφιών Φοίτησε σε σχολή δημοσιογραφίας Ακαδημία Αθηνών τη βράβευσε

Κατοικεί στα Τρίκαλα Λογοτεχνικά βιβλία για εφήβους κυρίως γράφει Ιστορία του τόπου της μελετάει Άγρια παιχνίδια ένα από τα μυθιστόρημά της Φωτογραφίες παλιές και λαϊκά παραμύθια συλλέγει Αποσπάσματα των έργων της έχουν συμπεριληφθεί στα σχολικά βιβλία

2

Οι πρώτες εντυπώσεις... Η Ναταλία Τ και η Αλεξάνδρα Δ. καταγράφουν τις πρώτες εντυπώσεις: Γιάννης Π.: Του άρεσε το γεγονός ότι έδειξε τη σκληρότητα του πολέμου μέσα από τα παιδικά μάτια μιας έφηβης. Επίσης, το πώς αλλάζει ο πόλεμος κάποιους ανθρώπους. Γιώργος: Ζωντανή περιγραφή. Του άρεσε η ιδέα με τη ζωγραφιά στο δέντρο του φασισμού Βασίλης: Την περίοδο της ειρήνης όλοι θυμούνται τα γενέθλια της Ρεβέκκας, ενώ στον πόλεμο τα ξεχνούν Ευάνθης: Του άρεσε το γεγονός ότι είδαμε γεγονότα από την καθημερινότητα την περίοδο της Κατοχής παράλληλα με την πορεία της Ρεβέκκας, καθώς μεγάλωνε. Κωστής: Η καθημερινή ζωή κατά τη διάρκεια του πολέμου Έντι: Του άρεσαν τα ποιηματάκια που υπήρχαν κατά διαστήματα στην αφήγηση Μάριος: Το θάρρος των παιδιών να γράφουν συνθήματα και να αντιστέκονται. Ιωάννα: Οι ιστορικές αναφορές Μαριλένα: Συμφωνεί με την Ιωάννα και τον Γιάννη. Επίσης, της άρεσε το τέλος. Την εντυπωσίασε η δύναμη της Ρεβέκκας και η αισιοδοξία της για το μέλλον. Αλεξάνδρα: Δεν της άρεσε το τέλος. Θα ήθελε να σωθεί η μητέρα κι ο αδερφός της Ρεβέκκας. Νίκος: Η συμμετοχή των παιδιών στις αντιστασιακές οργανώσεις Άγγελος: Το γεγονός ότι ο πατέρας αντιμετώπιζε χιουμοριστικά κάποιες δύσκολες καταστάσεις Έλενα: Το τετράδιο με τις δύσκολες λέξεις που τις μάθαινε. Επίσης, παρά το γεγονός ότι βρισκόταν σε μια δύσκολη περίοδο, η Ρεβέκκα δεν σταμάτησε να κάνει πράγματα που την ενδιέφεραν. Κωνσταντίνα: τα ιστορικά γεγονότα, γνώρισε κάποια πράγματα για εκείνη την εποχή Αντώνης: Το γεγονός ότι το τέλος δεν είναι ξεκάθαρο (μπορεί να ζει η μητέρα κι ο αδερφός της…) Μιχάλης: η συνάντηση του μαστρο Γιάννη με τη Ρεβέκκα

3

Βασιλική: Της άρεσε το κομμάτι με τους πρώτους έρωτες της Ρεβέκκας Κατερίνα: Η περιγραφή, οι ζωντανές εικόνες Θεοφανία: Το γεγονός ότι η Ρεβέκκα δεν τα παράτησε Δημήτρης: η πλοκή της ιστορίας Αλεξάνδρα: τα μηνύματα που περνάει το βιβλίο

Τα υπόλοιπα παιδιά τοποθετήθηκαν στις απόψεις των συμμαθητών/ριών τους.

4

Βιβλιοπαρουσιάσεις Στο βιβλίο «Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα» της Μαρούλας Κλιάφα περιγράφονται τα γεγονότα της Κατοχής μέσα από τα μάτια ενός παιδιού, της Ρεβέκκας. Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε τον Μάρτιο του 2011.

5

Η Ρεβέκκα, μια νεαρή εβραιοπούλα χάνει την πρώτη μέρα του πολέμου εξαιτίας της αμυγδαλίτιδας. Αυτό το γεγονός την κάνει να πάρει την απόφαση να είναι παρούσα σε όλες τις μεγάλες στιγμές που έρχονται. Η Ρεβέκκα πολλά συνταρακτικά γεγονότα που σημαδεύουν την εφηβεία της. Η ηρωίδα παρά τα δυσάρεστα γεγονότα που έζησε, στέκεται στα πόδια της δημιουργώντας καινούριες φιλίες, κάνοντας όνειρα και συμμετέχοντας ενεργά σε διαδηλώσεις γράφοντας συνθήματα με τα άλλα μέλη της αντιστασιακής ομάδας. Όλες αυτές οι δυσκολίες που περνά την κάνουν πιο ώριμη και της δίνουν κουράγιο και δύναμη να κάνει μια νέα αρχή μετά το τέλος του πολέμου. Η συγγραφέας με το να προσθέσει ιστορικά γεγονότα στο βιβλίο μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζουμε με έναν διαφορετικό τρόπο εκείνη την περίοδο. Επίσης, πληροφορηθήκαμε για τις γιορτές, τον πολιτισμό και τις διατροφικές συνήθειες των Εβραίων.

Ο λόγος είναι άμεσος και σου δίνει την εντύπωση ότι τα γεγονότα διαδραματίζονται μπροστά σου. Η περιγραφή των γεγονότων είναι αρκετά λεπτομερής, δίνοντας συγχρόνως πολλά ιστορικά στοιχεία. Τα επίθετα που χρησιμοποιεί η συγγραφέας δημιουργούν πολλές εικόνες στο μυαλό των αναγνωστών. Η χρήση του διαλόγου κάνει το κείμενο πιο ζωντανό και παραστατικό. Η ιστορία είναι πλούσια σε πλοκή, συναισθήματα και διδάγματα που αποκλείεται να μη σε συγκινήσει. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου ταξιδεύεις σε εκείνη την εποχή, αφήνοντας πίσω την καθημερινότητά σου. Ιωάννα Χ. Β 5

6

Στο βιβλίο αυτό πρωταγωνίστρια είναι η Ρεβέκκα, μια νεαρή εβραιοπούλα που ζει με την οικογένειά της την περίοδο της Κατοχής. Το βιβλίο δεν περιγράφει μόνο την κατοχή και τη σκληρότητα του πολέμου μέσα από τα παιδικά μάτια μιας έφηβης κοπέλας. Συγκρίνει τη ζωή της Ρεβέκκας πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου και μας δείχνει την πορεία της προς την ενηλικίωση. Φιλίες, συνθήματα, αποχαιρετισμοί και πρώτοι έρωτες σε καθηλώνουν σε αυτό το βιβλίο.

Αν και θα προτιμούσα ένα διαφορετικό τέλος, με εντυπωσίασε η δύναμη και η υπομονή της Ρεβέκκας, καθώς και η αισιοδοξία της για το μέλλον. Το ίδιο συναρπαστικό είναι και το θάρρος που έχουν τα παιδιά να γράφουν συνθήματα και να αντιστέκονται για το καλό της πατρίδας τους. Είναι ένα βιβλίο που αξίζει κανείς να διαβάσει. Ναταλία Τ. Β 5

Στο βιβλίο «Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα» περιγράφονται μερικά στοιχεία της καθημερινότητας της Ρεβέκκας, μιας νεαρής εβραιοπούλας, την περίοδο της Κατοχής. Το ταξίδι της προς την ενηλικίωση περιλαμβάνει γεγονότα, όπως επώδυνους και οριστικούς αποχωρισμούς, καινούριες φιλίες και διάφορα άλλα περιστατικά που αξίζει να ανακαλύψει κανείς στις σελίδες του. Η σκληρότητα, η ασπλαχνία, το αίσθημα της στέρησης, ο πόνος κι η αγωνία παρουσιάζονται μέσα από τα παιδικά μάτια και την αθωότητα. Ακόμη, στις σελίδες του

7

ανακαλύπτουμε τον πολιτισμό, τις γιορτές και τις διατροφικές συνήθειες των Εβραίων.

Η συγγραφέας μας δίνει τη δυνατότητα να πληροφορηθούμε για την ελληνική ιστορία και να αντιληφθούμε τις δυσκολίες του πολέμου. Κατά τη γνώμη μου, η συγγραφέας χρησιμοποιεί έναν τρόπο γραφής που σε μεταφέρει σε εκείνη την εποχή σαν να ζεις κι εσύ τα γεγονότα. Τέλος, κάτι που μου κίνησε το ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η Ρεβέκκα δείχνει θαρραλέα, δυνατή και διαθέτει μια νότα αισιοδοξίας για το μέλλον. Πρόκειται για ένα βιβλίο που σου «διδάσκει» να ξεπερνάς τις δυσκολίες της ζωής και σου κρατάει μια όμορφη συντροφιά, καθώς σε μεταφέρει σε μια άλλη εποχή. Έλενα Π. Β 5

8

Ένα διαφορετικό τέλος για τη Ρεβέκκα... Αφού η Ρεβέκκα έμαθε από τον μαστρο –Γιάννη ότι ο πόλεμος τελείωσε, δανείστηκε το ποδήλατό του και πήγε στο σπίτι των παππούδων της. Εκεί τους βρήκε όλους συγκεντρωμένους σε ένα κλίμα αισιοδοξίας με γέλια, φωνές κι αγκαλιές. Τότε κι εκείνη άφησε πίσω της όλες τις δύσκολες στιγμές και τις στενοχώριες και χάρηκε μαζί τους. Ξαφνικά γύρισε το κεφάλι της και στην κουζίνα του σπιτιού είδε τη μητέρα της και τν αδερφό της, τον Οβαδία να την κοιτάνε γεμάτοι συγκίνηση. Έτρεξε στην αγκαλιά τους και τους ρώτησε πώς κατάφεραν κι επέστρεψαν. Τότε η μητέρα της είπε: «Ελευθερωθήκαμε χάρη στον κύριο Εμμανουήλ, τον ανιψιό του παππού Χριστόφορου, ο οποίος μας είδε ότι ήμασταν ανάμεσα στους αιχμαλώτους, στενοχωρήθηκε που είχε προδώσει την οικογένειά του και μας είπε ότι το λιγότερο που μπορούσε να κάνει είναι να μας βοηθήσει να βγούμε από τη δύσκολη κατάσταση. Γι’ αυτό λοιπόν είπε στους Γερμανούς ότι είμαστε δικοί του άνθρωποι. Μάλιστα είπε ψέματα ότι δεν είμαστε Εβραίοι και δεν είναι σωστό να μας φέρονται έτσι». Η Ρεβέκκα έκλαιγε από συγκίνηση. Επιτέλους ήταν ξανά όλοι μαζί!

Στη συνέχεια, η γιαγιά έδωσε ένα γράμμα στη Ρεβέκκα και της είπε ότι το έδωσε ένας νεαρός στο χωριό. Εκείνη το άνοιξε και αφού είδε ότι ήταν μια χειρόγραφη παρτιτούρα από τον Κωνσταντίνο, πήρε το ποδήλατο και πήγε στο πατρικό της σπίτι το οποίο ήταν άδειο. Μόνο το πιάνο υπήρχε κι έτσι η Ρεβέκκα άρχισε να παίζει τη μπαλάντα. Προς το τέλος της μελωδίας παρατήρησε ότι μια νότα του πιάνου ήταν χαλασμένη... Εκείνη τη στιγμή εμφανίστηκε στην πόρτα ο Κωνσταντής

9

που με ένα πλατύ χαμόγελο της είπε ότι και χωρίς τη νότα τη μπαλάντα την έπαιζε εξαιρετικά. Εκείνη τη στιγμή η Ρεβέκκα αποφάσισε να αφήσει πίσω της όλες τις δυσκολίες και να συνεχίσει τη ζωή της. Αλεξάνδρα Δ. Β1

Η Ρεβέκκα βγαίνει από τη σοφίτα. Το λαμπερό φως του ήλιου την τυφλώνει Κατεβαίνει τη μικρή σκαλίτσα του μύλου και πατάει πάνω στο γρασίδι. Αν και ήθελε να μάθει πού ήταν όλοι, βαθιά μέσα της φοβόταν. Ένα μεγάλο κομμάτι, όμως, είχε πάψει να νοιάζεται για το τι θα γίνει. Είχε στερηθεί τόσα πολλά που απλά ήθελα να ζήσει. Ακόμα κι αν κινδύνευε. Προχωρά ως την άκρη του δρόμου ξυπόλητη και κοντοστέκεται στην ερημιά... στη συνέχεια αποφασίζει να προχωρήσει. Τα βήματά της την οδηγούν στην κεντρική πλατεία από την οποία ακούγονται φωνές. Όλοι είχαν μαζευτεί στην πλατεία, χόρευαν, γελούσαν και τραγουδούσαν. Στη μέση της πλατείας ήταν υψωμένη η ελληνική σημαία. Αμέσως η Ρεβέκκα έτρεξε στο σπίτι των παππούδων της. Χτύπησε το κουδούνι. Η πόρτα άνοιξε και τότε αντίκρισε όλους τους συγγενείς της να γελούν και να τραγουδούν. Από το βάθος άκουσε μια κραυγή «Ρεβέκκα! Ρεβέκκα»! Γύρισε κι είδε τον Οβαδία. Η Ρεβέκκα τα ‘χασε. Έτρεξε και τον πήρε αγκαλιά. Οι δύσκολες στιγμές είχαν πια περάσει. Αναστασία Β. Β 1 Η Ρεβέκκα αφού έπαιξε την μπαλάντα που της είχε γράψει ο Κωνσταντής, άκουσε δυνατές φωνές χαράς έξω από το πατρικό της. Έτρεξε όσο πιο γρήγορα μπορούσε στο κατώφλι της εξώπορτας και αντίκρισε τους παππούδες της, μαζί με τη μητέρα της, τον πατέρα της, τον Οβαδία και όλους τους φίλους της χριστιανούς κι εβραίους. Μαζί τους ήταν και η Αύρα, η καλή της φίλη που μόλις την είδε, έτρεξε στην αγκαλιά της. Τότε πίσω της άκουσε δυο γνώριμες αγορίστικες φωνές να συζητούν. Γύρισε ξαφνιασμένη και είδε τον Κωνσταντή με τον Αντρίκο να την κοιτάζουν με χαρά. Τους χαιρέτισε και τους αγκάλιασε όλους.

10

Στη συνέχεια πήρε το ποδήλατό της και χωρίς λόγια έδωσε ένα πεταχτό φιλί στη μαμά της κι έφυγε προς το βουνό. Την ακολούθησαν ο Κωνσταντής κι ο Αντρίκος... Μόλις έφτασε στο βουνό, άφησε το ποδήλατό της και ξάπλωσε στη σκιά μιας βελανιδιάς. Τα αγόρια κάθισαν δίπλα της. Της εξήγησαν πως γνωρίζονταν από παλιά, καθώς ήταν μακρινά ξαδέρφια. Η Ρεβέκκα έμεινε άφωνη. Ο καθένας της εξέφρασε τα συναισθήματά του και η Ρεβέκκα δεν έβγαλε μιλιά. Η Ρεβέκκα ήξερε πως ο ένας από αυτούς θα μπορούσε να είναι μόνο φίλος, ενώ ο άλλος ο αγαπημένος της. Σηκώθηκε, έτρεξε κι έπεσε στην αγκαλιά του και του ψιθύρισε «Επιλέγω να είμαι μαζί σου». Κωνσταντίνα Γ. Β 1 «Η Ελένη...» Προφέρει το όνομα με δυσκολία, λες κι οι συλλαβές έχουν μπλεχτεί στο λαρύγγι του. Βήχει νευρικά και κατευθύνεται προς τον τοίχο, όπου κρέμεται το πορτρέτο του μακεδονομάχου θείου του.. Το κατεβάζει και στον τοίχο εμφανίζεται έν μυστικό χρηματοκιβώτιο. Ο παππούς σχηματίζει κάποιους αριθμούς και ύστερα γυρίζει το πόμολο. Αμέσως βγάζει το μαργαριταρένιο περιδέραιο της γιαγιάς. Μα προς τι αυτή η κίνηση; Το πολύτιμο αυτό κόσμημα είχε συναισθηματική αξία. Ήταν τόσο μοναδικό όσο κι ακριβό. Πάνω απ’ όλα, όμως, έβαζε τη ζωή της μητέρας. Αν οι Γερμανοί βρουν Εβραίους στα σπίτια, τους φορτώνουν στα καμιόνια υπογράφοντας έτσι την καταδίκη τους. Φυσικά κάποιοι

11

πληρώνουν λύτρα για να συνεχίσουν το ταξίδι της ζωής... Για το καλό, λοιπόν, της μαμάς και του αδερφού μου, ο δωσίλογος Εμμανουήλ προσφέρθηκε να μας βοηθήσει προτείνοντας σε έναν γερμανό αξιωματούχο την ανταλλαγή: το μαργαριταρένιο κολιέ με τη ζωή της μαμάς και του αδερφού μου.... Έτσι, την ημέρα λήξης του πολέμου η μαμά κι ο Οβαδίας ήταν στο σπίτι σώοι. Από τότε, κάθε φορά που θυμόμαστε ιστορίες από την κατοχή, προτιμούμε να τις κρατάμε για τον εαυτό μας. Μα θα έρθει κάποτε η μέρα που τα παιδιά μου θα με ρωτάνε: «Μαμά, θυμάσαι να μας πεις κάτι από την περίοδο της Κατοχής;» Έλενα Π. Β 5

12

Ο παππούς κι η γιαγιά θυμούνται από τα χρόνια της Κατοχής... Με αφορμή το βιβλίο της Μαρούλας Κλιάφα «Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα», οι μαθητές/ριες ρωτούν παππούδες/γιαγιάδες για τα χρόνια του Πολέμου και της Κατοχής. Εκείνοι θυμούνται ή ανασύρουν μνήμες από άλλες διηγήσεις και αφηγούνται...

Δημιουργία του μαθητή Ευάνθη Ρ.

Β΄5

Ο παππούς θυμάται... Η Κατοχή της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1941 με τη γερμανική εισβολή. Ήμουν πολύ μικρός και θυμάμαι ότι τα παιδιά της γειτονιάς μαζευόμασταν και πηγαίναμε να ζητήσουμε από τους Γερμανούς φαγητό, γιατί υπήρχε πολύ πείνα. Οι Γερμανοί μας έδινα κάτι χάρτινα κουτάκια που είχαν μέσα οδοντόκρεμα. Από την πείνα μας και μην ξέροντας τι είναι τα τρώγαμε και οι Γερμανοί γελούσαν... Ένα ακόμη γεγονός που θυμάται... Μετά την Κατοχή είχε δημιουργηθεί ένας οργανισμός, η ΟΥΝΤΡΑ που πρόσφερε βοήθεια κυρίως ρουχισμό στον ελληνικό λαό. Θυμάμαι πως με ανυπομονησία περίμενα να πάρω κάποιο ρούχο. Περίμενα να έρθει η Ούντρα. Μου έτυχε ένα μάλλινο πράσινο γυναικείο παλτό σε μεγαλύτερο νούμερο. Παρόλο που κρύωνα, δεν το φόρεσα ποτέ, γιατί θα με κορόιδευαν... Θεοφανία Γ.

13

-Παππού, μπορείς να μου διηγηθείς μια εμπειρία σου από την Κατοχή; -Βεβαίως, αλλά επειδή ήμουν πολύ μικρός μπορώ να σου διηγηθώ μία περιπέτεια του πατέρα μου. Ο προπάππους σου, Γεώργιος Κώτης, κατετάγη εθελοντής στο Ναυτικό την περίοδο της Κατοχής. Σε μία αποστολή, το πολεμικό πλοίο στο οποίο υπηρετούσε, πήρε εντολή να πάει να καταλάβει ένα γερμανικό πλοίο στα παράλια της Αφρικής φορτωμένο με πολεμοφόδια, το οποίο επέβλεπε μια μικρή φρουρά Γερμανών. Σαν έφτασαν ξημερώματα και πλησίασαν, άναψαν οι προβολείς από το γερμανικό πλοίο και άρχισαν να πυροβολούν οι Γερμανοί. Οι Έλληνες κατάφεραν και πήδηξαν στο εχθρικό πλοίο. Ο παππούς φάνηκε άτυχος. Πηδώντας γλίστρησε και η κουμπωμένη του χλαίνη γαντζώθηκε στη δέστρα του πλοίου. Στα πέντε μέτρα τον σημάδευε ένας Γερμανός. Πατάει την σκανδάλη αλλά το όπλο δεν εκπυρσοκρότησε. Βλέποντας αυτά ο παππούς τραβάει την ξιφολόγχη του, κόβει το κουμπί από τη χλαίνη και πέφτει στη θάλασσα. Αυτό ήταν η σωτηρία του. Μετά από λίγη ώρα βγήκαν νικητές οι Έλληνες, μάζεψαν τον παππού από τη θάλασσα και επέστρεψαν συνοδεύοντας το γερμανικό πλοίο με τα πολεμοφόδια στο λιμάνι της Χάιφα (Λίβανος), όπου βρισκόταν το Ελληνικό στρατηγείο. Τους υποδέχτηκαν σαν ήρωες!!

-Ευχαριστώ πολύ παππού!!

-Τίποτα αγόρι μου. Γιώργος Σ. Ο παππούς μου μού διηγήθηκε ένα περιστατικό που αφορούσε τον προπάππου μου... Κατά τη διάρκεια της κατοχής οι Γερμανοί έδωσαν τον έλεγχο των περιοχών ανατολικά του Στρυμόνα ποταμού, στους συμμάχους τους Βουλγάρους. Οι Γερμανοί έδρασαν με αυτόν τον τρόπο από ανάγκη, διότι έπρεπε να μεταφέρουν τα στρατεύματα τους στην Ευρώπη και την Αφρική όπου ακόμη έκαναν επεκτατικούς πολέμους . Το χωριό μου ,η Μονοκκλησιά Σερρών ήταν από τις περιοχές ανατολικά του Στρυμόνα που κατέλαβαν τελικά οι Βούλγαροι. Οι Βούλγαροι ήταν πιο σκληροί από τους Γερμανούς και προκάλεσαν πολλά περιστατικά. Σε ένα από αυτά συγκέντρωσαν ανήλικα αγόρια, σχετικά, μεγάλα σε ηλικία. Ήταν και ο προπάππους μου εκεί. Τους έδειραν όλους πάρα πολύ. Τον προπάππου μου, αφού τον έδειραν, τον μαχαίρωσαν στο κεφάλι, πίσω από το αυτί, με αποτέλεσμα να χάσει την ακοή του και να είναι αναγκασμένος να φοράει ακουστικό για όλη την υπόλοιπη ζωή του. Κωνσταντίνα Γ.

14

Ένα πρόσωπο που μου τράβηξε την προσοχή Εντύπωση μου έκανε η μαμά της Ρεβέκκας, γιατί παρόλο που ζει δύσκολες καταστάσεις παραμένει ψύχραιμη (τις περισσότερες φορές) και προτείνει λύσεις για πολλά προβλήματα. Ακόμη, βρίσκεται πάντα κοντά στα παιδιά της. Παρουσιάζεται μέσα από τα λόγια της Ρεβέκκας στοργική, ήρεμη κι έξυπνη. Προσπαθεί να κρατήσεις την οικογένειά της ενωμένη και εξαφανίζει εντάσεις και διαφωνίες με τον δικό της γλυκό τρόπο. Το γεγονός ότι προσπαθεί με κάθε τρόπο να προστατέψει τα παιδιά της φαίνεται και στο τέλος του βιβλίου. Στο χωριό που βρισκόταν, ο Οβαδίας ο μικρός αδερφός της Ρεβέκκας αρρώστησε και επειδή δεν υπήρχε ιατρείο στο χωριό, η μητέρα αποφάσισε να τον πάει στην πόλη... μέχρι και το τελευταίο λεπτό προσπάθησε με κάθε τρόπο να σώσει τον γιο της. Κωνσταντίνα Γ & Αναστασία Β Το πρόσωπο που μου τράβηξε την προσοχή για τον (άσχημο) χαρακτήρα του είναι ο κύριος Εμμανουήλ, ο ανιψιός του παππού Χριστόφορο, που πρόδωσε την πατρίδα του κι έλεγε ότι δεν είναι Έλληνας αλλά αγωνιστής στο πλευρό των Ιταλών και των Γερμανών. Πρόκειται για έναν καιροσκόπο. Μάλιστα με προβλημάτισε και με στενοχώρησε το γεγονός ότι χαιρέτισε τους Γερμανούς λέγοντας «Χάι Χίτλερ!» Αλεξάνδρα Δ.

Το πρόσωπο που μου τράβηξε την προσοχή ήταν ο Οβαδίας, ο αδερφός της Ρεβέκκας. Μου έκανε εντύπωση που μπήκε στο δωμάτιό της φωνάζοντας "Πό-λε-μος" σαν να ήταν κάτι ευχάριστω. Λόγω της ηλικίας του δεν ήξερε τι σημαίνει πόλεμος και τον αντιμετώπιζε σαν παιχνίδι. Μάριος Π. Ο Αντρίκος είναι ένα αγόρι με πολύ δυναμικό χαρακτήρα και αυτοπεποίθηση. Παρόλο τον έρωτά του με τη Ρεβέκκα, αποφασίζει να υπηρετήσει στο ανταρτικό μόλις από την εφηβική του ηλικία. Από αυτή του την πράξη φαίνεται ο αυθορμητισμός του αλλά και η επιπολαιότητά του ταυτόχρονα. Επίσης, έγινε για ένα χρονικό διάστημα μέλος μιας εφηβικής αντιστασιακής οργάνωσης, της Ε.Π.Ο.Ν., όπου πέρασε άλλοτε καταπληκτικές και άλλοτε υπερβολικά τρομακτικές εμπειρίες. Επιπλέον, από τότε που αποφάσισε να ανέβει στα βουνά, παρόλο την αντίθετη άποψη της Ρεβέκκας, έχασε κάθε επαφή μαζί της. Πιστεύω είναι ένα

15

αρκετά σημαντικό πρόσωπο που με την συνέχεια του έργου όλο και εξαφανίζεται. Γιώργος Σ.

16

Παίζοντας με τον τίτλο...

17



Μια καινούρια ζωή για τη Ρεβέκκα



Μια νέα αρχή για τη Ρεβέκκα



Οι νότες του πολέμου



Οι νότες της ζωής



Η απουσία μιας νότας...



Ο πόλεμος μέσα από τα μάτια της αθωότητας



Στα χρόνια της Κατοχής



Μια ελπίδα ξεπροβάλλει...



Όταν η ελπίδα ξεπροβάλλει...



Η ιστορία της Ρεβέκκας



Η "πολύχρωμη" ζωή της Ρεβέκκας



Πό-λε-μος και Κα-το-χή

Οπτικοποιήσεις εικόνων του βιβλίου

Μπορείτε να τις δείτε στον παρακάτω σύνδεσμο σε μορφή βίντεο: http://slide.ly/view/f8e3c6199226b8cc28d92046aad17baf?utm_source=Em_O RG_Share

18

Συνάντηση με τη Μαρούλα Κλιάφα Γιώργος Σ.: Θα ήθελα περισσότερο χρόνο μαζί με την συγγραφέα. Ανυπομονώ για το καινούριο της βιβλίο. Στέλιος: Κοντά στα παιδιά και στους νέους. Ενημερωμένη για τις δραστηριότητές τους (videogames) Ευάνθης: Παρόλο που είναι γύρω στα 80 το πνεύμα της είναι πολύ νέο. Έχει πολύ ενέργεια και θετικότητα Παναγιώτης: Γεμάτη ζωντάνια Βαγγέλης: Είναι ένας πολύ χαρούμενος άνθρωπος Μάριος: Πολύ συγκεκριμένη στις απαντήσεις της και πολύ οικεία. Έλενα: Πολύ οικεία. Ήθελε να ακούσει και τις τυχόν αρνητικές απόψεις μας για το βιβλίο. Ιωάννα: Κοντά στα παιδιά Δεν μου άρεσε, όμως, που μας είπε ότι δεν ήταν καλό το διαφορετικό τέλος που δώσαμε στο βιβλίο, αλλά ήταν ειλικρινής μαζί μας. Ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία. Μαριλένα: Άκουγε με προσοχή τις εντυπώσεις μας. Βασίλης: Ειλικρινής κι ενημερωμένη Έντι: Ενημερωμένη για την τεχνολογία Γιάννης: Ενδιαφέρουσα, αν και στην αρχή δεν μου άρεσε που ξεκίνησε με μία παρατήρηση αλλά ήταν ειλικρινής. Κωστής: Θα ήθελα να μας αφιερώσει το καινούριο της βιβλίο. Θα ήθελα κι άλλο χρόνο για συζήτηση μαζί της.

19

Κατερίνα Β.: Στην αρχή είχα άγχος αλλά όταν άρχισε να μας μιλά με έκανε να νιώσω άνετα. Και με όσα μας είπε μεταφέρθηκα στην εποχή της Ρεβέκκας. Βασιλική: Ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία. Αλεξάνδρα: Με βοήθησε να καταλάβω πώς σκέφτονται οι συγγραφείς. Αντώνης: Μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι της αρέσει να γράφει ακούγοντας μουσική Δημήτρης: Μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι είναι 80 ετών και συνεχίζει να γράφει βιβλία έχοντας τόση ζωντάνια. Θεοφανία: Ήταν πραγματικά μια πολύ ωραία εμπειρία Γιάννος: Εκτός από αυτά που είπαν οι συμμαθητές μου μού άρεσε η υπόθεση του καινούριου βιβλίου της.

20

Οι υπόλοιποι/ες μαθητές/ριες τοποθετήθηκαν πάνω στα σχόλια των συμμαθητών/ριών τους. Πραγματικά ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία για τα παιδιά.

21

Φύλλα

εργασίας:

Θέματα

για

συζήτηση

και

δραστηριότητες 1ο Φύλλο εργασίας1 (εισαγωγή) Το μυθιστόρημα «Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα» έχει για θέμα την ιστορία μιας Εβραιοπούλας στα χρόνια της Κατοχής.

 Ας σχολιάσουμε τον τίτλο του βιβλίου: Γιατί επιλέχτηκε αυτός ο τίτλος; Πώς σχετίζεται ο τίτλος με το περιεχόμενο του βιβλίου; Έχετε να προτείνετε έναν διαφορετικό τίτλο; Σημαντικά γεγονότα εκείνης της περιόδου για τα οποία γίνεται λόγος και στο βιβλίο 1933 Ο Αδόλφος Χίτλερ με την ψήφο του γερμανικού λαού ανέρχεται στην εξουσία. Στόχος του να κατακτήσει την Ευρώπη και να δημιουργήσει τον υπεράνθρωπο.

  Παρατηρήστε τις τέσσερις καρικατούρες και προσπαθήστε να τις ερμηνεύσετε.

___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________

1

Το 1ο φύλλο εργασίας βασίζεται σε εκπαιδευτικό υλικό της συγγραφέως του βιβλίου Μαρούλας Κλιάφα, ωστόσο έγινε κάποια προσαρμογή στο πλαίσιο του δικού μας μαθήματος Ολόκληρο το εκπαιδευτικό υλικό μπορείτε να το κατεβάσετε από: http://www.metaixmio.gr/images/ekpaideftiko_yliko/rebekka.pdf

22

___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________

 Γνωρίζετε ποια σημαντικά γεγονότα συνέβησαν στις παρακάτω ημερομηνίες; Με τη βοήθεια του βιβλίου της ιστορίας και του διαδικτύου (αναζήτηση με λέξεις κλειδιά, π.χ. «ιστορικά γεγονότα 1942».2) Να συμπληρώσετε (3-4 γραμμές) τα σημαντικότερα γεγονότα στις ημερομηνίες που σας δίνονται.  1936:___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________  1940:___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________  1941: __________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ 1942: __________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ 1944: __________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ 1945: __________________________________________________________________

2

Αν ακόμα δυσκολεύεστε, δείτε κι αυτό: http://www.lit.auth.gr/sites/default/files/documents/nef206_mike_istorika_gegonota.pdf

ή http://1dim-makroch.ima.sch.gr/wp-content/uploads/2014/10/1940.pdf

23

Θέματα για συζήτηση και δραστηριότητες (2ο μέρος) 1) Παρατηρήστε την εικονογράφηση του εξωφύλλου: Πώς σχετίζεται το περιεχόμενο του βιβλίου με την εικόνα; 2) Πώς σχετίζεται ο τίτλος με το περιεχόμενο του βιβλίου; Εσείς ποιον τίτλο θα δίνατε; 3) Συζητάμε και καταγράφουμε τα σημεία που μας άρεσαν ή δεν μας άρεσαν. Ποιο θεωρείτε το πιο δυνατό σημείο του βιβλίου; 4) Ποια είναι τα σημεία εκείνα που προκαλούν αγωνία; Ποια είναι η πιο έντονη στιγμή της ιστορίας (κορύφωση).

5) Ποια θέματα θίγει το βιβλίο; 6) Να γράψετε μια βιβλιοπαρουσίαση για το βιβλίο, σύμφωνα με τις οδηγίες που σας δόθηκαν.

7) Ο τίτλος στο 1ο κεφάλαιο είναι «Πο-λε-μος» γιατί η λέξη είναι χωρισμένη; 8) Τι σημαίνει ο τίτλος του 2ου κεφαλαίου «Κοιμηθήκαμε σκλάβοι και ξυπνήσαμε συγγραφέα)

ελεύθεροι»;

(Δραστηριότητα

προτεινόμενη

από

τη

3

9) Τι σημαίνει η φράση «Τα φαινόμενα συχνά μας εξαπατούν»; (Δραστηριότητα προτεινόμενη από τη συγγραφέα) 10) Γιατί η Ρεβέκκα αποφεύγει να θυμάται το παρελθόν; (Δραστηριότητα προτεινόμενη από τη συγγραφέα).

11) Ποιο από τα πρόσωπα του μυθιστορήματος (εκτός από τη Ρεβέκκα) σας έκανε εντύπωση; Γιατί; Σκιαγραφήστε το με λίγα λόγια.

12) Όταν η Ρεβέκκα αρχίζει να παίζει στο πιάνο την μπαλάντα που συνέθεσε για χάρη της ο Κωνσταντίνος, ανακαλύπτει πως μια νότα είναι χαλασμένη. «Στο πιάνο υπάρχει ένα κενό. Όπως και στη ζωή μου» γράφει. Τι εννοεί; (δραστηριότητα προτεινόμενη από τη συγγραφέα).

3

Η συγγραφέας του βιβλίου έχει δημιουργήσει εκπαιδευτικό υλικό για την προσέγγιση του, το οποίο μπορείτε να κατεβάσετε από: http://www.metaixmio.gr/images/ekpaideftiko_yliko/rebekka.pdf

24

13) Τον Δεκέμβριο θα συναντήσετε τη συγγραφέα. Τι θα θέλατε να την ρωτήσετε. Να καταγράψετε τις ερωτήσεις σας.

14) Αν ήσασταν εσείς συγγραφείς, πώς θα τελειώνατε το βιβλίο; 15) Ζωγραφίστε μια εικόνα εμπνευσμένη από το βιβλίο.

16) Μπορείτε να ζωγραφίσετε ή να δημιουργήσετε ένα άλλο εξώφυλλο για το βιβλίο; 17) Μπορείτε να οπτικοποιήσετε σκηνές από το βιβλίο και να δημιουργήσετε μια ιστορία; (Λογισμικό παρουσίασης) 18) Η Ρεβέκκα είναι παιδί ενός Εβραίου και μιας χριστιανής. Η ίδια ομολογεί πως «κάποιες φορές νιώθει λιγάκι ξεκρέμαστη». Tι γνώμη έχετε για τους μεικτούς γάμους; (Δραστηριότητα προτεινόμενη από τη συγγραφέα) 19) Η Αύρα ήταν η καλύτερη φίλη της Ρεβέκκας. Κι όμως, κάποια στιγμή της ζήτησε να πάψουν να βλέπονται. Γιατί; Συζητήστε το θέμα της φιλίας. Τι σημαίνει για τον έφηβο αληθινός φίλος; (Δραστηριότητα προτεινόμενη από τη συγγραφέα) 20) Στην κατοχή οι παππούδες σας ήταν παιδιά. Ζητήστε τους να σας αφηγηθούν ένα περιστατικό από την εποχή εκείνη και μαγνητοφωνήστε το (Δραστηριότητα προτεινόμενη από τη συγγραφέα)

25