Kandıra, a city in Bithynia (English)

içindekiler

İmtiyaz Sahibi / Publisher

Abdülselam AĞDAĞ - Serap Bihter GÜR

Genel Müdür / Director General Abdülselam AĞDAĞ

Genel Koordinatör / General Coordinator Bihter GÜR Halkla İlişkiler & Reklam Genel Koordinatörü Public Relations & Advertising Coordinator Didem AYAZ - Serap AFFAK Metin Yazarı / Continuity Writer Ali AKTAŞ Editör / Editor Emine KİTİŞ Görsel Yayın Yönetmeni / Visiual Media Director Abdülselam AĞDAĞ Grafik Tasarım / Graphic Design Özer ÖZTÜRK Reklam Tasarım / Advertisement Design Serap AFFAK Hukuk Danışmanı / Legal Advisor Rahşan ŞAHİN KARABIYIK

Çeviri / Translation

Melpa Çeviri Hizmetleri

Fotoğraflar & Kaynaklar / Photographs & Sources

Kandıra Belediyesi Arşivi / Archive of Kandıra Municipality /Abdülselam AĞDAĞ / İhsan KORKUT / Ali AKTAŞ / Abdülselam AĞDAĞ

6-11 Tarihten

Günümüze Kandıra...

Kandıra From History To Today

35-37 Anılar & Nostalji

Memories & Nostalgia

12-14

38-50

15-20

51-54

21-22

55-68

23-30

69-75

Tarihi Yapılar Historical Structures

Kandıra’nın Coğrafi Yapısı Geographical Structure Of Kandıra

Eğtim Education

Kültürel Yaşam Cultural Life

Yöresel Lezzetler Regional Tastes

Turizm Tourism

Yapım / İProduction

İmge Basın Yayın Reklam Tanıtım Organizasyon Basım Yayıncılık 1534 Ada C:3 Blok Daire:2 Adapazarı/ Sakarya Telefon: 0264 513 32 39 GSM. 0 541 855 85 89 www.imgeajans.com.tr info@imgeajans.com.tr Baskı Yeri / Place of Printing Kateks Matbaacılık / 12.03.2011 • İMGE AJANS Basın Meslek İlkelerine Uymaya Söz Vermiştir. IMGE AJANS makes a commitment to comply with Professional Principles of Press.• Bu Kitap Kandıra Belediyesi’nin Kültür Tanıtım Hizmetidir. It is Cultural Representation Service of the municipality of Kaynarca • Bir Kez Yayınlanır. It is published for once.

Kandıra Ekonomisi Economy Of Kandıra

31-34 Sosyal Hayat Social Life

Ne & Nasıl?

What & How

Saklı Cennet Kandıra...

Yeşil ve mavinin birleştiği bir rüyadır Kandıra.

Karadeniz’in hırçın dalgalarının yanı başında kurulmuş sakin bir düş bahçesi gibidir. Geçmişten günümüze tarihiyle zamana meydan okuyan Kandıra, sahip olduğu eşsiz güzellikleriyle kendisini onu görmek isteyen gözlere, onu hissetmek isteyen yüreklere saklamıştır. Çam ormanlarının yeşili ve kokusu ona ruhunu vermiş, dingin ve sabırlı olmayı bilmiştir Kandıra. Karadeniz’in tuz kokusu ona canını vermiş, coşkun bir sevda olmuştur Kandıra. Sahilleriyle, gözlerden uzak saklı koylarıyla hep keşfedilmeyi beklemiştir Kandıra.

Kandıra’mızın değerlerini saymak istesek nereden başlanır ki? Pembe Kayalıkları mı önce anmak gerek yoksa yemyeşil ormanlarını mı, Taş Havuz’u mu yoksa Akçakoca Anıt Mezarını mı?

Belki de önce nefis tatlarından başlamak gere-

kiyordur Kandıra’mızın; hele ki yoğurdunun adını anmadan geçmek mümkün mü? Dartısıyla höşmelisiyle Kandıra bilir damak tadının en hasını.

Ya insanımız? Kandıra’yı bu kadar güzel yapan birbirleriyle sımsıcak bir bağ içinde yaşayan, saygılı, sakin ve alçak gönüllü insanımız değil mi aslında? Bir arada yaşamanın en güzel örneğini veren Kandıra’nın değerli halkına minnetimizi tekrarlamak için en iyi fırsat bu yazı belki de.

Kandıra kitabını değerli halkımıza sunmaktan ve bu hizmetin bizim dönemimizde gerçekleşmesinden büyük bir gurur duyuyoruz. Size Kandıra Belediye Başkanı olarak bana bu onuru yaşama fırsatı verdiğiniz için en derin teşekkürlerimi sunarım.

Hidden Paradise Kandıra...

Cengiz KAN

Kandıra

B e l e d i y e

B a ş k a n ı

K

A

N

D

I

R

A

B

E

be forgotten. With its pie (dartı) and höşmeli, Kandıra has the best tastes ever.

What about our people? Isn’t it our respectful, calm and humble people who live in a warm bond with each other that make Kandıra so beautiful? This article is probably the best opportunity to repeat our gratefulness to the valuable people of Kandıra who give the best example of living together. We are proud to provide the book of Kandıra to our valuable people and to see that his service is given in our age. I would like to thank you for giving me the opportunity to take this pride as the Mayor of Kandıra.

Kandıra / Pembe Kayalıklar

Kandıra is a dream where green meets blue. It is like a quiet dream garden next to the wild waves of the Black Sea. Kandıra, which challenges time with its history up to day, has preserved itself for the eyes that want to see its unique beauties and for the hearts that want to feel it.

Kandıra has its soul based on the green color and smell of pinewoods and has always been calm and patient. Kandıra has its life based on the salty smell of the Black Sea and has been an emotional love. It has always waited to be discovered with its beaches and far, hidden bays.

Where shall we start to count the values of Kandıra?

Shall we start with the Pink Rocks, green forests, Stone Pool or Akcakoca Mauseloum? Maybe we should start with the delicious tastes of our Kandıra; especially its yoghurt is one of the tastes that cannot

L

E

D

İ

Y

E

S

İ 5

Tarih / Since

Tarih / Since

Tarihten Önemli İsimler Important Names From History

Kandıra Adı Nereden Geliyor?

Where does the name Kandıra come from?

Kandıra Selçuklular zamanında önemli bir merkezdi.

Halk tarafından anlatılan menkıbeye göre Selçuklular zamanında Kandıra’nın fethi sırasında burada yapılan kanlı savaşlarda dere insan kanı ile kırmızıya boyanmış ve bundan dolayı bu adı almıştır. Kandıra ve çevresindeki eski muhtarların mühürleri incelendiğinde Kandıra adının hep Kandere şeklinde olduğu görülmektedir. Buradan da anlaşılacağı üzere Kanlıdere zamanla Kandere ardından da Kandıra şekline dönüşmüştür. Kandıra adının buradan geldiği bilinmektedir.

6

KANDIRA BELEDİYESİ

Kandıra was an important center at the time of Seljukians.

According to the legend told by its people, the river took the name from the red color of blood as a result of the bloody battles made here during the conquest of Kandıra at the time of Seljukians. When we analyze the seals of old headmen of Kandıra and its surroundings, it is seen that the name Kandıra has always been Kandere (river of blood). As understood here, Kanlıdere (bloody river) has converted to Kandere and then to Kandıra. It is known that the name Kandıra is based on this story.

Tarih Öncesinden Osmanlı’ya Kandıra Kandıra from the pre-history till the Ottoman period Anadolu’nun her köşesinde olduğu gibi Kandıra’da da efsaneler ağızdan ağza dolaşır. Bu efsanelerin kimisinde Sitler, Astlar ve Amazonların MÖ 3000’li yıllarda Kandıra’da yaşadıkları söylenmektedir. MÖ 7. yüzyılda Ege göç kavimleri ile gelen Mis’ler Bebrikler ve Megaralı’larında da Kandıra’ya yerleştiği söylenmektedir. Kandıra’ya bağlı Kerpe, Bitinya Krallığı’nın ardından Roma, Bizans ve Ceneviz gemilerinin de uğrağı haline gelmiştir.

Legends are rumored in Kandıra just like in every part of Anatolia. In some of these legends, it is said that Sits, Asts and Amazons lived in Kandıra in 3000s BC. It is also said that Mis’s, Bebriks and Megaralı’s settled in Kandıra with the Aegean immigrations in the 7th century BC. Kerpe, under the governorship of Kandıra, became the place frequented by Roman, Byzantine and Genoese ships after the Bithynian Kingdom.

KANDIRA BELEDİYESİ

7

Tarih / Since

Osmanlı Dönemi’nde Kandıra Kandıra at the Ottoman Period Kandıra ile Osmanlı’nın yolunun Orhan Bey döneminde kesiştiği bilinmektedir. Orhan Bey, Karadeniz’e doğru olan yerlerin fethiyle Konuralp’i, İzmit tarafının fethi ile de Akçakoca’yı görevlendirmiştir. 1320’de İzmit bölgesi ile görevlendirilen Akçakoca İzmit yakınlarına kadar ileri hareketini sürdürerek Sapanca Gölü kıyılarında bulunan küçük kaleleri ve daha sonra da Kandıra’yı fethetmiştir.

Ayrıca Osmanlı döneminde İstanbul’un ihtiyaçlarından odunkömürü, tomruk ve tahtanın bir kısmının da Kerpe’den nakliye edildiği söylenmektedir. Kandıra, 1868 senesine kadar Üsküdar’a bağlı bir nahiye iken bu tarihte kaza (ilçe) olunca bağımsız İzmit Sancağı’na bağlanır.

8

KANDIRA BELEDİYESİ

Tarih / Since

Milli Mücadele Yıllarında Kandıra Kandıra in the years of War of Independence It is known that Kandıra and the Ottoman came across at the period of Orhan Bey. Orhan Bey assigned Konuralp for the conquest of places toward the Black Sea and Akcakoca for the conquest of Izmit. Akcakoca, assigned for the region of Izmit in 1320, moved forward till the vicinity of Izmit and conquered the small castles at the sides of Sapanca Lake and then conquered Kandıra.

It is also said that a part of the needs of charcoal, log and wood of Istanbul was transported from Kerpe at the Ottoman period. While Kandıra was a district under the governorship of Uskudar till 1868, it became a town (city) in this year and went under the governorship of Izmit Sanjak.

Kandıra; İstanbul, İzmit ve Karadeniz’e yakınlığı sebebiyle İstiklal Savaşımız sırasında oldukça yoğun faaliyetlerin meydana geldiği bir yer olmuştur.

1918’de İngilizlerin, 1920’li yıllarda Yunanlıların işgaline uğrayan Kandıra halkı ve köyleri başlangıçtan itibaren Kuva-i Milliye’yi ve Mustafa Kemal’in önderliğinde Kurtuluş Savaşı’nı desteklemişlerdir.

Kendilerine birer lider seçerek köy ve nahiye olarak milis kuvvetleri kurup mücadeleye başlamışlardır.

Bunların bazıları; “Halit Molla” Şeyhler nahiyesi gençlerinden beş altıyüz kişilik bir kuvvetin başına geçerek halkın yardımıyla silahlanmış, 100 kişilik Rum ve Ermeni çetelerini tamamen imha ederek, Yunan taburuna da önemli kayıplar verdirmiştir. Bir diğeri Akçaova nahiyesinden Ahmet Reisoğlu ve Molla Rıfat’tır. ‘‘Rıfat Molla” 50 kişilik bir kuvvet kurarak önce kendi nahiye çevresindeki Rum çetelerini temizlemiş, İstanbul yolunu açmak için halkı soyarak gelmekte olan 300 atlı Çerkez ve Abaza çetelerine karşı verilen mücadeleye destek olmuştur. Kaymaz Nahiyesi’nden “Halit Pehlivan” ve “Dayı Mesut” çetesi Rum, Ermeni, Abaza çeteleriyle mücadele etmiştir. Kandıra ve Karasu Bölgesinden “İpsiz Recep”, “Küçük Aslan” ve “ Yahya Kaptan” çetelerinin de milli mücadeleye destekleri bilinmektedir.

Yine bu dönemde Kandıra halkı, Ankara Hükümeti’nin Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal Bey’e; Türk Milletinin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü korumak için, kanlarının son damlasına kadar mücadeleye hazır olduklarını belirten bir telgraf göndermiştir.

Kandıra became a place with substantially intense events during our War of Independence due to its closeness to Istanbul, Izmit and the Black Sea. The people and villages of Kandıra, occupied by the English in 1918 and by the Greeks in 1920s, supported the National Forces and the War of Independence under the leadership of Mustafa Kemal. They started to struggle against the war by establishing militia forces as a village and district by choosing a leader for themselves.

One of them is Halit Molla who took the leadership of a force of five to six hundred young people from the sheik district, took up arms with the help of people, completely destroyed the Greek and Armenian gangs of 100 people and made great losses in the Greek battalions. Two others are Ahmet Resioglu and Molla Rifat from the district of Akcaova. Rıfat Molla established a force of 50 people, defeated the Greek gangs around his own district and supported the struggle against the 300 Circassian and Abkhazian mounted troops who were proceeding by robbing the people in order to open the way to Istanbul. “Halit Pehlivan” and “Dayı Mesut” from the Kaymaz District struggled against Roman, Armenian and Abkhazian gangs. “Ipsiz Recep”, “Kucuk Aslan” and “Yahya Kaptan” gangs from the Regions of Kandıra and Karasu are known to support the war of independence.

Again in this period, the people of Kandıra submitted a telegraph to the Minister of Foreign Affairs of Ankara Government, Yusuf Kemal Bey stating that they are ready for the struggle till the last drop of their blood in order to protect the independence of the Turkish Nation and the territorial integrity.

KANDIRA BELEDİYESİ

9

Tarih / Historical Artifacts

Tarihi Eserler Historical Artifacts

Tarih / Historical Artifacts

Tarihi Eserler Historical Artifacts İki denize kıyısı olan ilimizde Kandıra yöresi Karadeniz kıyısında yer almaktadır. Bu yöre paleolitik döneme ait verileriyle İlimizdeki en eski yerleşimin yer aldığı bölgedir. Zira, İlimizde yapılan araştırmalarda, insanoğluna ait en erken izler, Kefken’in doğusundaki kovanağzı mevkii ile yine Kefken’in batısındaki Sarısu ağzında ve Cebeci sırtlarındaki geçici konaklama merkezlerine ait buluntu yerleridir.

Kovanağzı mevkii ile Cebeci sırtlarından elde edilen buluntular Alt Paleolitik döneme, Sarısu ağzından elde edilen buluntular ise Orta Paleolitik döneme tarihlenmiştir. Ayrıca yine Kefken burnunda, çeşitli dönemlerde kullanıldığı anlaşılan ve geniş bir alana yayılan çakmaktaşı işlik yerlerinin bulunduğu da belirtilmiştir. Bundan sonraki dönemler olan Üst Paleolitik, Epi-Paleolitik ve Neolitik dönemlere ait olabilecek herhangi bir buluntu veya yerleşim yeri tespit edilememiştir.

Batı Karadeniz kıyısındaki Kefken – Kovanağzı’ndan ele geçen, aralarında kazıyıcı, kesici ve delici aletlerin de yer aldığı insan elinden çıkmış taş eserler, bölgenin tarihini Paleolitik Devirlere kadar götürmektedir. Bulunan kalıntılar, bu bölgede çok eski zamanlara kadar uzanan bir yerleşimin olduğunu göstermektedir.

10

KANDIRA BELEDİYESİ

In our city which has coast on two seas, the region of Kandıra takes place on the coast of Black Sea. This region, with its data belonging to the paleolithic era, is the area where the earliest settlements were made. Yet, the researches made in our city found that the earliest traces belonging to humanity are the finding places belonging to the transit camps in the Kovanagzi at the east of Kefken, Sarisu at the west of Kefken and the hillsides of Cebeci. Findings of Kovanagzi and the hillsides of Cebeci belong to the Lower Paleolithic age while the findings of Sarısu belong to the Middle Paleolithic age. Besides, it is also determined that there are workshop places for flints which are understood to be used in various ages, spread on a large area again in the Kefken cape. There aren’t any other findings or settlements belonging to the following ages of Upper Paleolithic, Epi-Paleolithic and Neolithic periods.

Human made stone artifacts, including scraper, cutter and penetrating devices, found in Kefken – Kovanagzi on the coast of Western Black Sea, bring the history of the region back to Paleolithic Ages. Findings show that there was a settlement belonging to very early ages in this region.

KANDIRA BELEDİYESİ

11

Tarih / Historical Artifacts

Tarih / Historical Artifacts

Tarihi Yapılar Historical Structures

Tarihi Yapılar Historical Structures

Kandıra Sultan Orhan Camii / Kandıra Sultan Orhan Camii İlk defa 1330’lu yıllarda Gazi Süleyman Paşa tarafından babası Orhan Gazi adına ahşaptan yaptırılmış ve kitabeden anlaşıldığına göre beş-altı yüzyıl bu şekilde hizmet görmüştür. Ancak daha sonra iyice virane haline gelmiş ve 1887 yılında Sultan Abdülhamit Han tarafından temelinden yeniden bugünkü şekliyle inşa edilmiştir. Orhan Vakfı tarafından 1305 yılında yaptırılmıştır.

The mosque was first constructed of wood by Gazi Suleyman Pasha in the name of his father Orhan Gazi in 1330s and was used like this for five to six centuries as understood from the inscription. However, it was ruined in time and took its shape as we know today after the fundamental reconstruction made by Sultan Abdulhamit Han in 1887. It was made by Orhan Foundation in 1305.

Namazgah / Chapel Kandıra için büyük önem taşıyan Namazgâh, Kandıra’nın fethinde, ilk cuma namazının kılındığı ve yine fethi simgeleyen ulu çınarların bulunduğu yerdir. Namazgâh Kandıra denilince ilk akla gelen tarihi mekânlardan biridir.

12

KANDIRA BELEDİYESİ

Namazgah, which has a great importance for Kandıra, is the place where the first Friday prayer was performed at the conquest of Kandıra and where the great plane tree, symbolizing the conquest, takes place. Namazgah is one of the historical places that first come to mind when the subject is Kandıra.

KANDIRA BELEDİYESİ

13

Tarih / Historical Artifacts

Tarihi Yapılar Historical Structures Akçakoca Anıt Mezarı / Akçakoca Mausoleum Kandıra’yı Osmanlı topraklarına katan Akçakoca, Kefken yolu yakınlarında Baba Tepesinde yatmaktadır. 1234–1328 arasında yaşadığı sanılan Kocaeli Fatih’i Akçakoca için 1974’te ait anıt mezar yaptırılmıştır. Dışa açık piramidal gövdeli anıtın merkezinde basamaklarla çıkılan podyum üzerinde Akçakoca’nın mezarı vardır.Akçakoca Anıt Mezarı Anıtlar Kurulu tarafından tescil edilmiştir.

Akcakoca, who added Kandıra into the Ottoman territory, is buried in Baba Hill near the road to Kefken. A mausoleum was constructed in 1974 for Akcakoca, the Conqueror of Kocaeli, believed to have lived between 1234 and 1328.

The tomb of Akcakoca lies on a platform reached through some steps at the center of the pyramidal structured mausoleum. Akcakoca Mausoleum was registered by the Council of Monuments.

Seyrek Kaleleri / Seyrek Castles Seyrek, geçmişten gelen çeşitli rivayetlere göre Romalıların ithalat ve ihracat merkezi olmasından dolayı önemli bir iskeleymiş. Seyrek’te dikkati çeken ve bütün tatilcileri hayretler içinde bırakan, heybetli bir manzara ve iskeleyi korumak amacıyla yapılan Seyrek kalesinin kalıntıları vardır. .Bu kalenin Bizanslılar tarafından yapıldığı tahmin edilmekte olup şimdilerde ise iskelesi sular altında kalmıştır.

Kalenin yolu üzerinde Bizans Prenslerine ait lahit bulunmaktadır. Yine bu kalenin yanında kireç, taş ve tuğladan yapılmış hamam kalıntıları mevcuttur.

According to various rumors throughout the history, Seyrek was an important port town due to being the export and import center of Romans. The remains of Seyrek castle which takes the attention of and astounds all the visitors, which has a splendid view and which was constructed in order to protect the port can still be found in Seyrek.

It is assumed that his castle is made by the Byzantines; today, its port is under water. There is a tomb belonging to Byzantine Princes on the way to the castle. There are also remains of baths made of lime, stone and brick near this castle.

Coğrafya

Geographical

14

KANDIRA BELEDİYESİ

K

A

N

D

I

R

A

B

E

L

E

D

İ

Y

E

S

İ

Coğrafya / Geographical

Kandıra’nın Coğrafi Yapısı Geographical Structure Of Kandıra Karadeniz’in batı kıyılarında bir ilçe görürsünüz gelip geçerken, “Kandıra’ya hoş geldiniz” der size tepeler, yarlar, yaylalar. Kandıra’nın kaderidir yeşil renk, hem de her tonu... Kandıra’da da göz alabildiğine birbirini kucaklar yeşil ve mavi. Kandıra’da her mevsim görürüz yeşili. Efsanelerle dolu denizin bir heykeltıraş misali şekillendirdiği kıyılarının, Kocaeli ilinde, Karadeniz’e 55 km uzunluğunda kıyısı olan tek ilçedir Kandıra. Kocaeli’ye bağlı olan Kandıra, kuzeyinde Karadeniz, doğusunda Sakarya, güneyinde İzmit, batısında ise İstanbul’un bulunduğu 933 km² yüzölçümlü benzersiz bir ilçedir.

You will see a town at the western coasts of the Black Sea, its hills, cliffs and plateaus will say “Welcome to Kandıra” to you. The color green and all of its tones are the faith of Kandıra; green and blue embrace each other in Kandıra as far as the eye can reach. You can see the color green in Kandıra in every season. Kandıra is the only town having a coast of 55 km at the Black Sea, in the city of Kocaeli where the coasts are shaped by the sea full of legends like a sculptor. Kandıra, under the governorship of Kocaeli, is a unique town with a surface area of 933 km2 having the Black Sea on the north, Sakarya on the east, Izmit on the south and Istanbul on the west.

Bitki Örtüsü / Vegetation Kandıra, bitki örtüsü bakımından da şansı yaver giden güzel bir ilçemizdir. Karadeniz’in kıyı kesimleri boyunca yılın her mevsimi yeşilin her tonu ile Kandıra, ziyaretçilerinin kalbini bir kez daha kazanır. Orman teşkilatının tercihi ile hızlı gelişen çam türleri yetiştirilen Kandıra’nın doğal bitki örtüsünü gürgen, ıhlamur, kestane, kızılcık ve meşe oluşturmaktadır.

16

KANDIRA BELEDİYESİ

Kandıra is a beautiful town which is also lucky in term of vegetation. Kandıra wins the hearts of visitors with all tones of green in every season of the year through the coasts of the Black Sea. The natural vegetation of Kandıra where types of pine grow fast with the preference of the Forestry Organization consists of hornbeam, lime, chestnut, cornel and oak.

Coğrafya / Geographical

Kandıra’nın Coğrafi Yapısı Geographical Structure Of Kandıra Yeryüzü Şekilleri / Land Forms İlçemizin yükseltisi çok fazla olmamakla birlikte rakımı 75 metredir. Küçük tepelerle kaplı olduğunu söyleyebileceğimiz Kandıra’da yüksek sayılabilecek iki tepe mevcuttur. Bunlar 400 metre yüksekliği ile Babadağ ve 350 metre ile Çaltepesi’dir.

Our Town doesn’t have a high altitude; it has 75 meters above the sea. Kandıra, covered with small hills, has two hills that can be considered high. These are Babadag at an altitude of 400 meters and Caltepesi at an altitude of 350 meters.

İklim / Climate Karadeniz’in kıyısı boyunca uzanan Kandıra, Marmara ve Batı Karadeniz ikliminin etkisi altında olduğu için geçiş iklim özelliğini taşır ve her mevsim yağışlıdır. Sahil boyundaki tepelerin engellemesiyle kuzey rüzgârlarından çok fazla etkilenmeyen ilçemizde kışlar çok soğuk geçmemektedir.

Kandıra, lying through the coast of Black Sea, has the characteristics of transition climate as it is under the effect of both Marmara and Western Black Sea climates; it is rainy at every season. Our town, which is not affected by the western winds thanks to its hills throughout the coast, doesn’t have very harsh winters.

KANDIRA BELEDİYESİ

17

Coğrafya / Geographical

Kandıra’nın Coğrafi Yapısı Geographical Structure Of Kandıra

Coğrafya / Geographical

Kandıra’nın Coğrafi Yapısı Geographical Structure Of Kandıra

Akarsular / Rivers Kandıra ne yazık ki akarsu yönünden çok zengin sayılmaz. İlçenin en önemli üç deresi olan 7 km uzunluğundaki Kumcağız, 11 km uzunluğundaki Seyrek ve 25 km uzunluğundaki Sarısu Karadeniz’e dökülürler. Akarsuların taşıdıkları su miktarının da çok fazla olduğunu söylemek mümkün değildir. Değirmendere ise Kandıra’nın doğusundaki Alabaşlar Köyü yakınından doğar ve Kandıra - Kaynarca sınırını çizerek akar. Kaynarca’nın kuzeyinde Karaboğaz yöresinde denize dökülür.

Unfortunately, Kandıra is not very rich in terms of rivers.

The most important three rivers of the town, which are Kumcagiz at a length of 7 km, Seyrek at a length of 11 km and Sarisu at a length of 25 km, fall into the Black Sea. It is not possible to say that the amount of water carried by rivers is high either. Yirtmac Stream rises from Kustunek and falls into Acarlar lake at the border of Kaynarca-Karasu.

Degirmendere rises near the Alabaslar Village at the east of Kandıra and flows, drawing the border of Kandıra Kaynarca. It falls into the sea at the Karabogaz region at the north of Kaynarca.

Göller / Lakes Kandıra da hem doğal göller hem de göletler dikkatimizi çeker. Doğal göllerimiz Pınarlı Köyü’nde bulunan doğal Karamadın Gölü’dür. Karaağaç ve Kaynarca İlçesinin Arifağa Köyleri arasında Kamış Gölü’dür. Doğal göllerden göletlere geçecek olursak; önce Ütük’te bir göletle karşılaşırız, Ahmethacılar ile Kaymazerikli Köyleri arasındaki Toramanlar Göleti ve Seyitaliler ile Sarıcaali köyleri arasında sulama amaçlı kullanılan Arıklar Göleti de söz edilmesi gereken diğer göletlerimizdir.

18

KANDIRA BELEDİYESİ

Kandıra takes our attention both with natural lakes and lagoons. Our natural lakes include the natural Karamadin lake in Pinarli Village. It is the Kamis Lake between Karaagac and Arifaga Village in the Town Kaynarca. When we look at lagoons, we first see a lagoon at Utuk. Toramanlar Lagoon between Ahmethacilar and Kaymazerikli Villages, and Ariklar Lagoon used for purposed of irrigation between Seyitaliler and Sarıcaali villages are some of the other lagoons worth mentioning.

KANDIRA BELEDİYESİ

19

Coğrafya / Geographical

Kandıra’nın Coğrafi Yapısı Geographical Structure Of Kandıra Sahilleri / Beaches Kandıra’nın görülmeye değer sahillerini, İstanbul il sınırına en yakın Pınarlı Sahili’nden başlayarak sıralayabiliriz. Batıdan doğuya giderken; Bağırganlı, Seyrek, Sarısu, Kerpe, Kumcağız, Kefken, Kovanağzı, Cebeci, Tuzağzı, Babalı, Dikili köy sahilleri tertemiz denizi ve sıcacık insanlarıyla sizleri bekler.

We can list the worth-seeing beaches of Kandıra starting from the Pinarli beach, which is closest to the provincial border of Istanbul. Heading from west to east; Bagirganli, Seyrek, Sarisu, Kerpe, Kumcagiz, Kefken, Kovanagzi, Cebeci, Tuzagzi, Babali and Dikili village beaches welcome you with the clean sea and friendly people.

Eğitim

Education

20

KANDIRA BELEDİYESİ

K

A

N

D

I

R

A

B

E

L

E

D

İ

Y

E

S

İ

Eğitim / Education

Kandıra’da 4 tanesi merkezde, geri kalanı çeşitli köylerde olmak üzere 23 ilköğretim ve 1 tanesi de yaygın öğretim olan 24 ilköğretim okulu ve 5 tanesi Orta öğretim olmak üzere toplam 29 adet eğitim kurumu bulunmaktadır. İlçemizde okuryazarlık oranı %97 dir.

Kandıra has 29 educational institutions in total; 5 secondary schools and 24 elementary schools, 4 in center and the rest in the villages, 23 of which give elementary education and 1 of which gives informal education. The literacy rate of our town is 97%.

Kandıra Meslek Yüksek Okulu Kandıra Vocational High School Kocaeli Üniversitesi’ne bağlı olan, 1995 yılında kurulan, Kandıra Meslek Yüksek Okulu’nda; Halkla İlişkiler ve Tanıtım, İşletme Yönetimi, Bankacılık ve Sigortacılık, Tekstil Teknolojisi Bölümleri bulunmaktadır.

Kandıra Vocational High School established in 1995 under Kocaeli University has the Departments of Public Relations and Promotion, Business Management, Banking and Insurance, Textile Technology.

Halk Eğitim Merkezi Public Education Center Kandıra Halk Eğitim Merkezi gerek mesleki gerek sosyal kültürel gerekse okuma-yazma gibi dallarda kurslarını sürdürmektedir. Kandıra Halk Eğitim Merkezi’nde arıcılık, aşçılık, avcılık, bilgisayar işletmenliği, bilgisayarlı muhasebe, nakış, dikiş, emlak danışmanlığı, kuaförlük gibi mesleki kurslar verilmektedir. Okuma-yazma eğitiminin aralıksız olarak devam ettiği kurumda ayrıca bağlama, basketbol, gitar, satranç, İngilizce, Kick-Box ve tiyatro kursları da dileyenlerin hizmetine sunulmaktadır.

22

KANDIRA BELEDİYESİ

Kandıra Public Education Center gives vocational, social, cultural and literacy courses. Kandıra Public Education Center has vocational courses such as beekeeping, cookery, hunting, computer management, computerized accounting, embroidery, needlework, real estate consultancy, hairdressing. The institution where literacy courses continue without any interruption, also offers baglama (an instrument with three double strings), basketball, guitar, chess, English, Kick-Box and drama courses.

Ekonomi Economy

K

A

N

D

I

R

A

B

E

L

E

D

İ

Y

E

S

İ

Ekonomi / Economy

Ekonomi / Economy

Kandıra Ekonomisi Economy Of Kandıra

Kandıra Ekonomisi Economy Of Kandıra Tarım / Agriculture Kandıra’nın verimli toprakları Kandıra insanının yüzünü hiçbir zaman kara çıkarmamıştır. İkliminin hemen hemen ekilen her ürünü almaya elverişli olması ürün çeşitliliğini arttırmıştır. Buğday, fındık, arpa, yulaf, mısır, ayçiçeği, fasulye, patates, nohut, keten, domates, biber, patlıcan, bamya, salatalık, lahana, marul, kabak, taze soğan, sarımsak, ıspanak gibi pek çok ürün bu çeşitliliği gözler önüne serer.

Yıllık ortalama 57.750 ton hububat üretimi yapılmaktadır. Günümüzde çilek, biber, fasulye gibi sebzeler; fındık, mısır, buğday, arpa gibi taneli ürünler en çok tercih edilen ürünlerdir. Kandıra’da 54.984 hektar bitkisel üretim alanı, 1.800 hektar mera alanı, 26.100 hektar orman arazisi ve 10.416 hektar da diğer alanlar olmak üzere toplam 93.300 hektar tarım alanı mevcuttur. Tarım sektörüyle uğran kayıtlı çiftçi sayısı ise ortalama 5.000 civarında olup 3.000 kadar da fındık üreticisi vardır. Yıllık fındık üretimi 9.000 Ton’ dur. Tarım sektöründe yükselen makineleşme oranı sayesinde modern tarım yapılmaktadır.

The fertile soil of Kandıra has never disappointed its people. The fact that its climate is convenient to get all kinds of products increases the product range. Wheat, nut, barley, oat, corn, sun flower, beans, potatoes, chickpeas, linen, tomatoes, peppers, aubergine, gumbo, cucumber, cabbage, lettuce, zucchini, green onion, garlic, spinach and many other products prove this product range. An average of 57.750 tons of cereal production is made annually. Today, grainy products such as strawberry, pepper, beans, nuts, corn, wheat, barley are the most preferred products.

Kandıra has an agricultural land of 93.300 hectares in total; 54.984 hectares consisting of vegetative production land, 1.800 hectares consisting of pasture area, 26.100 hectares consisting of forest land and 10.416 hectares consisting of other areas. The number of registered peasants working in the agricultural sector is approximately 5.000 and there are around 3.000 nut producer. Annual nut production is 9.000 Tons. Modern agriculture is made thanks to the rising mechanization rate in the agricultural sector.

Hayvancılık / Husbandry Kandıra’da sığır, manda, koyun, keçi yetiştiriciliği ile tavuk ve hindi yetiştiriciliği fazladır. Orijinal adı “Amerikan Bronzu” olan siyah renkli hindi“Kandıra Hindisi” olarak anılmaktadır. Tavuk ve hindi yetiştiriciliği son yıllarda ciddi bir artış göstertirken 22.000 ton beyaz et üretilmektedir. Bölgede son verilere göre 17 milyon 61 bin kanatlı hayvan bulunmaktadır. Kandıra’da ayrıca 1.350 adet fenni kovan bulunmaktadır.

Kandıra’ da 20.000 büyükbaş, 10.200 küçükbaş hayvan bulunmaktadır. Veteriner kontrolünde yapılan hayvan yetiştiriciliği ve özellikle büyükbaş hayvancılık da yoğunlaşmıştır. Yıllık süt üretimi 28.000 tondur. Meşhur kandıra yoğurdunun dillere destan lezzetinin sırrı bu mandaların sütünden gelmektedir.

24

KANDIRA BELEDİYESİ

Kandıra primarily has cattle, buffalo, sheep and goat breeding as well as chicken and turkey breeding. The black turkey originally called “American Bronze” is known as the “Kandıra Turkey”. While chicken and turkey breeding shows an important increase in the recent years, 22.000 tons of white meat is produced. According to the most recent data in the region, there are 17 millions 61 thousands of poultry animals. There are also 1.350 beehives in Kandıra.

There are 20.000 cattle and 10.200 small cattle animals in Kandıra. Animal breeding made under the control of veterinary and especially cattle breeding have become more intense. There is an annual milk production of 28.000 tons. The secret of the legendary taste of the well known Kandıra yoghurt comes from the milk of these buffalos.

KANDIRA BELEDİYESİ

25

Ekonomi / Economy

Kandıra Ekonomisi Economy Of Kandıra Balıkçılık özellikle Kefken ve Bağırganlı halkı için önem arz etmektedir. Ayrıca Kerpe, Seyrek ve diğer koylarda da küçük teknelerle balık avcılığının yapıldığını görürüz. Bölgede istavrit, tekir, levrek, mezgit, kefal, sazan, kalkan ve palamut gibi değişik balık türleri bolca bulunmakta ve bu bolluk halkın denize olan minnetini arttırmaktadır. İlçemizde 147 adet tescilli toplam 450 adet tekne,1500 balıkçı(gemi adamı) vardır.

26

KANDIRA BELEDİYESİ

Ekonomi / Economy

Kandıra Ekonomisi Economy Of Kandıra Fishing is important especially for the people of Kefken and Bagirganli. We can also see that fish hunting is made in Kerpe, Seyrek and other bays on small boats. There are various abundant fish types in the region such as horse mackerel, red mullet, sea bass, whiting fish, grey mullet, carp, turbot and bonito and this abundance increases people’s gratefulness for the sea. In our Town, there are 1500 fishermen (seamen) and 450 boats, 147 of which are registered.

Turizm / Tourism Turizm, özellikle son yıllarda Kandıra için önemli bir geçim kaynağı hâlini almıştır. Güzel sahilleri ile çok yakınındaki İstanbul ve Kocaeli’nin dikkatini çeken Kandıra, misafirlerine şehirden fazla uzaklaşmadan doğayla buluşma fırsatı veriyor. Bu nedenle turizm, her geçen sene misafirleri katlanarak artan Kandıra’nın en önemli geçim kaynaklarından biri hâline gelmektedir.

Tourism has become an important source of income for Kandıra especially in the recent years. Kandıra, which takes the attention of Istanbul and Kocaeli with its beautiful beaches, gives its guests the opportunity to meet with the nature without getting away from the city. For this reason, tourism has become one of the most important sources of income of Kandıra whose number of visitors increases incrementally every year.

KANDIRA BELEDİYESİ

27

Ekonomi / Economy

Ekonomi / Economy

Kandıra Ekonomisi Economy Of Kandıra

Kandıra Ekonomisi Economy Of Kandıra

Sanayi & Fabrikalar / Industry and Factories

Kandıra Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Kandıra Food Expertıse Organızed Industrıal Zone

İlçemiz sanayi bakımından çok geniş bir yelpazeye sahip olmamakla birlikte 3 adet sanayi kuruluşu bulunmaktadır. Bu fabrikalar yaklaşık 50-100 kişiyi istihdam ederek İlçe ekonomisine katkı sağlamaktadırlar. İlçemizin tarım ürünlerinin çeşitliliği içinde ağırlığını hissettiren tahıl ürünleri sanayiye de yön vermiştir. Kandıra’da en dikkat çeken sanayi dallarından biri de yöreye özgü taş işçiliğidir. Kandıra Taşı olarak ün yapan ve Akçaova ile Çerçili’deki ocaklardan çıkarılan taşlar yine buralardaki işletmelerde kesilmekte ve işlenmektedir. Bu taşlar peyzaj mimariden dekorasyona, heykeltıraşlıktan, restorasyona kadar pek çok alanda kullanılmaktadır. İstanbul’daki pek çok tarihi eserin restore edilmesi sırasında Kandıra Taşı’nın tercih edilmesi bizi gururlandırmıştır.

While our town doesn’t have a large spectrum in terms of industry, it has 3 industrial enterprises. These factories employ approximately 50-100 people and make contribution to the provincial economy. Cereal products which are dominant in the diversity of agricultural products of our town have also shaped the industry. There are various flour mills in the town together with a big flour plant.

Another important branch of industry in Kandıra is the indigenous stonemasonry. Stones known as Kandıra Stone, extracted from the quarries in Akcaova and Cercili are cut and processed in the plants again in the same cities. These stones are used in many fields from landscape architecture to decoration, from sculpture to restoration. The use of Kandıra Stone in the restoration of many historical artifacts in Istanbul filled us with honor.

Kandıra bölgesinde %69’luk bir kesim kırsal alanda yaşamakta ve tarımla uğraşmaktadır. Kandıra GİOSB ise gelecekte tarımsal, hayvansal hammadde ihtiyacını yaklaşık 55.000 hektar ekilebilir arazisi, 57.750 tonluk hububat üretimi, 20.000 büyükbaş hayvancılık potansiyeli ve 261 kümesi ile fazlasıyla karşılamaktadır.

Bunun yanında bölgenin lojistik avantajı apayrı imkanlar sunmaktadır. Her türlü hammadde, limanlar, demiryolları, karayolu, otoyol vasıtası karşılanabilmektedir. Üretilen ürünler de aynı şekilde rahat ve çeşitli ulaşım imkanları vasıtası ile tüm dünyaya pazarlanabilmektedir.

Kandıra-GİOSB teknik ve ekonomik olarak incelendiğinde aşağıdaki sonuçlara ulaşılmaktadır. Proje 200 hektar alan üzerinde 62 fabrika faaliyete geçecektir. Kandıra –GİOSB’da yatırım yapacak olan firmalar ile ilgili görüşmeler yapılmış, anket çalışması uygulanmış, firma istekleri ve bilgileri alınmıştır.

Bölgede yatırım yapmayı düşünen firmalar genel olarak süt ürünleri, et ürünleri, yaş ve kuru sebzemeyve, çikolata şekerleme / unlu mamuller, kuruyemiş/bakliyat ve cips / hazır yemek ana kategorilerinde toplanmıştır.

28

KANDIRA BELEDİYESİ

In the region of Kandıra, 69% of the population live in rural areas and deal with agriculture. Kandıra Food Expertise Organized Industrial Zone (FEOIZ) largely meets the need of agriculture and animal feedstock with its 55.000 hectares of cultivated land, 57.750 tons of cereal production, potential of 20.000 bovine breeding and 261 poultry houses.

Besides, the logistic advantage of the region provides quite different opportunities. It meets all kinds of raw materials, port, railway, highway and motorway vehicles. The products can be marketed to all over the world easily by means of various transportation facilities.

The following results are found when Kandıra- FEOIZ is analyzed in technical and economic terms. 62 factories will come into operation on a land of 200 hectares within the scope of the project. Negotiations have been made, survey studies have been applied and the company information and demands have been taken with regard to the companies which will make investment in Kandıra – FEOIZ. Companies that consider making investments in the area generally take place in the main categories of dairy products, meat products, fresh and dry vegetables-fruits, chocolate, sweets / bakery products, dried fruits/legumes and chips/ catering.

KANDIRA BELEDİYESİ

29

Ekonomi / Economy

Kandıra Ekonomisi Economy Of Kandıra Ormancılık / Forestry Kandıra toplam 27.310 hektar ormanlık alana, 11.470 hektar verimli, 15.480 hektar ise bozuk ormanlık alana sahip olmakla beraber 85.472 hektar sorumluluk alanına sahiptir. Kandıra’da yetişen ağaç türleri arasında; meşe, kayın, gürgen, kestane, sahilçamı, radiata çamı ve fıstık çamı bulunmaktadır.

Kandıra Orman İşletme Şefliği her yıl 91 adet köyün toplam 60000 ster olmak üzere yakacak odun ihtiyacını karşılamaktadır. Orman köylüsü de bu ürünleri ilimize ve çevre illerde bulunan orman ürünleri işleyen fabrikalara bir kısmını da fırınlara satmaktadır. Ormancılıkta yapılan bir diğer çalışma ise 23.339 hektar alanda yapılan koru ormancılığı çalışmasıdır. Orman İşletme Şefliği’nin Kandıra halkına 2.300.000TL katkısı bulunmaktadır.

Kandıra has an area of responsibility of 85.472 hectares in total, consisting of forested lands of 27.310 hectares, fertile forested lands of 11.470 hectares, corrupted forested lands of 15.480 hectares. Among the tree types in Kandıra are oak, beech tree, hornbeam, chestnut, maritime pine, radiata pine and stone pine.

Kandıra Department of Forestry meets the need of fuel wood of 91 villages every year, consisting of 60000 sters in total. The countrymen of the forest sell these products to our city and to other factories which process the forestry products in the surrounding cities, and to bakeries. Another operation made in forestry is the high forestry made in an area of 23.339 hectares. Department of Forestry makes contributions of 2.300.000TL to the people of Kandıra.

Sosyal Hayat Social Life

30

KANDIRA BELEDİYESİ

K

A

N

D

I

R

A

B

E

L

E

D

İ

Y

E

S

İ

Sosyal Hayat / Social Life

Sosyal Hayat Social Life

Sosyal Hayat Social Life

Festivaller / Festivals

Bahar Şenlikleri / Spring Festivals

Kandıra’da her sene Kandıra Belediyesi Kültür ve Yoğurt Şenlikleri yapılmaktadır. Her sene geleneksel olarak yapılan şenliklere küçüğüyle büyüğüyle tüm Kandıra halkı katılır ve konserleriyle, güreşleriyle, yoğurt yarışmalarıyla herkes kendine göre bir eğlence mutlaka bulur. Şenliğin en heyecanla beklenen kısmı Kandıra’nın çeşitli köylerinden ve merkezinden yoğurt üreticilerinin katılımıyla gerçekleşen yoğurt yarışmasıdır. Bu yarışmada Kandıra’nın önde gelen isimlerinin oluşturduğu jürinin verdiği puanlarla o senenin en güzel yoğurdu seçilir. Şenliklerde çocuklar da unutulmaz, çocuklar kendi aralarında yoğurt yeme gibi yarışlar yaparlar ve yoğurtlara saklanmış altınları bulmaya çalışırlar. Animasyon gruplarıyla eğlencenin doruğunu yaşayan çocuklar her sene şenlik vaktini iple çeker.

32

Sosyal Hayat / Social Life

KANDIRA BELEDİYESİ

In Kandıra, Kandıra Municipality Culture and Yoghurt Feasts are held every year. All the people of Kandıra from every age participate in the feasts held traditionally every year and everyone definitely finds a favorite entertainment among the concerts, wrestles and yoghurt competitions.

The most exciting part of the festival is the yoghurt competition made with the participation of yoghurt producers from various villages and from the center of Kandıra. In this competition, the best yoghurt of the year is selected with the points given by the jury consisting of the prominent people of Kandıra. Children are also taken into consideration in the festivals; they make competitions among themselves such as eating yoghurt and finding gold coins hidden in the yoghurt. Children, getting the utmost enjoyment out of festivals with animation groups, look forward to the feast time every year.

Kandıra da en büyük eğlencelerden biri de Hıdırellez’de görülür. Hıdırellez, Kandıra ve çevresinde önemli sayılan bir gündür ve bu nedenle fazlasıyla önem verilir. Eğlenceyi gençler düzenler. Hazırlık bir gün önceden merkezde başlar, köylerde akşamdan ateşler yakılır. Genç kızlar ve erkekler toplanarak ateşin başında oyunlar oynar. O gece dilekler dilenir, dilekler gül ağacının dibine gömülür.

Merkezde veya yakın çevrede yaşayan halk Hıdırellez günü Kocaeli Fatihi Akçakoca’nın mezarının bulunduğu Baba Tepesine çıkarak eğlenceler düzenler, koçlar keserek topluca yemekler yerler.

One of the biggest entertainments in Kandıra is found in Hıdırellez. Hıdırellez is a day considered to be important in and around Kandıra and accordingly is given utmost importance. The entertainment is arranged by the youngsters. Preparations are started one day earlier at the center, fires are made in villages in the evening. Young girls and boys gather around the fires and play games. That night, wishes are made and buried under rose trees. People living in the center or in the immediate surroundings, go to the Baba Hill where the tomb of Kocaeli Conqueror Akcakoca lies on the Hıdırellez day, arrange entertainments, sacrifice rams and eat dinner altogether.

KANDIRA BELEDİYESİ

33

Sosyal Hayat / Social Life

Sosyal Hayat Social Life Avcılık / Hunting Kandıra’da 2010 yılının Temmuz ayında kurulan ‘Kandıra Avcıları Atıcıları Sportif Olta Balıkçıları ve Doğal Hayatı Koruma Derneği’, toplu balıkçılık ve toplu kara avcılığı gibi etkinlikler düzenlemektedir.

Her yıl av mevsimi Ağustos ayında başlayıp Şubat ayının sonlarına doğru bitmektedir.

Av olarak; yaban domuzu, tavşan göç hayvanlarından ördek, bıldırcın, yuğluk, üveyik gibi hayvanlar avlanabilmektedir. Doğal yaşamı korumak ve gece avını önlemek için, limitli avcılık yapılırken gençleri de bu konuda bilinçlendirmek için çalışmalar yapılmaktadır.

“Kandıra Hunters, Shooters, Sportive Anglers and Natural Life Protection Foundation” established in July 2010 in Kandıra, organizes activities such as collective fishing and collective land hunting.

The hunting season opens in August and ends toward the end of February every year.

Wild boar, rabbit; duck, quail, yugluk (a kind of bird), turtle dove among migrating animals can be hunted. While hunting is limited in order to protect the natural life and the prevent night hunting, there are also activities to raise the consciousness of young people in this issue.

Anılar &Nostalji Memories & Nostalgia

34

KANDIRA BELEDİYESİ

K

A

N

D

I

R

A

B

E

L

E

D

İ

Y

E

S

İ

Anılar & Nostalji / Memories & Nostalgia

Anılar & Nostalji Memories & Nostalgia

Nihat ERİM Yedinci ve sekizinci dönem milletvekilliği Bayındırlık Eski Bakanlığı yapan Nihat Erim, 1912’de Kandıra’da doğdu. Hukuk Fakültesi mezunu olan Nihat Erim Türkiye Cumhuriyeti eski Başbakan’ıdır.

Helva Sohbetleri / Cotton Candy Talks Kandıra’ya özgü pek çok gelenek vardır. Bunlardan biri de helva sohbetleridir. Mazisi çok eskilere dayanan bu sohbetlerde pişmaniyenin atası kabul edilen keten helvası yapılarak aynı yaşta kadınlar, erkekler ve aynı aileden olanlar bir araya toplanarak vakit geçirirler.

There are many traditions special to Kandıra. One of them is the cotton candy talks. In this tradition, very old in history, cotton candy which is considered to be the ancestor of fairy floss is made; women, men and family members at the same age meet and spend time together.

Kandıra’da Yetişmiş Önemli Kişiler Important People From Kandıra Turan GÜNEŞ 1954-1957 yıllarında ve 1974-1980 yılları arasında Kocaeli milletvekilliği yapmış olan ve 1974’te Dışişleri Bakanı olarak görev yapmış olan Turan Güneş, Türk Dış Politikası’nda derin izler bırakmıştır. 1920 yılında Kandıra’da doğan Güneş’in babası Hurşit Bey, annesi Tasfiye Hanım’dır. Evli ve iki çocuk babası olan Güneş 1982 yılında aramızdan ayrılmıştır.

Turan Gunes, Kocaeli deputy between 1954-1957 and 1974-1980 and minister of foreign affairs in 1974, left a deep mark on the Turkish Foreign Policy. Gunes, born in Kandıra in 1920, is the son of Hursit Bey and Tasfiye Hanim. Married with two children, Gunes passed away in 1982.

Mustafa KANDIRALI Türk müziğinin klarnet üstatlarından biri olarak tanınan Mustafa Kandıralı, 1930 yılında Kandıra’da doğmuştur. Halen hayatta olan Kandıralı’nın babası Recep Bey annesi Fahriye Hanımdır.

Mustafa Kandirali, known as one of the clarinet experts of the Turkish music, was born in Kandıra in 1930. Kandirali, who is still alive, is the son of Recep Bey and Fahriye Hanim.

36

KANDIRA BELEDİYESİ

Anılar & Nostalji / Memories & Nostalgia

Nihat Erim, who has worked as the deputy of seventh and eighth periods, Former Minister of Public Works, was born in Kandıra in 1912. A bachelor of laws, Nihat Erim is also a former Prime Minister of the Republic of Turkey.

M. Kazım DİNÇ Dilber Hanım ile Fehmi Dinç çiftinin oğlu olan M.Kazım Dinç, 1948 yılı Kandıra’ da doğan ilk ve orta öğretimini Kandıra’ da tamamlayan Dinç eski sağlık bakanlarımızdandır.

M. Kazim Dinc, son of Dilber and Fehmi Dinc, was born in 1948 in Kandıra. Dinc, who completed his primary and secondary education in Kandıra, is one of our former ministers of health.

Amir ATEŞ 1942 yılında İzmit-Kandıra’da doğdu. Babası Hafız Vehbi Efendi aynı zamanda uzman bir Tıp müntesibi idi. Gerek Kur-an ilimlerinde gerekse Musiki alanında değerli hocalarından ders ve feyzler almıştır. Çalışmalarında bir çok makamı ustalıkla kullanan bestekarın büyük kısmı TRT repertuarında bulunan 1000’i aşkın birbirinden güzel eserleri bulunmaktadır.

Ates was born in 1942 in Izmit-Kandıra. His father Hafiz Vehbi Efendi was at the same time an expert of Medicine.

He took courses and drew inspiration from valuable teachers both in the discipline of Quran and in the field of Music.

The composer, who can use many techniques in his works skillfully, has more than 1000 splendid works, most of which is under the repertoire of TRT.

KANDIRA BELEDİYESİ

37

Kültürel Yaşam Cultural Life

38

KANDIRA BELEDİYESİ

K

A

N

D

I

R

A

B

E

L

E

D

İ

Y

E

S

İ

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Kandıra’nın Değerleri Values of Kandıra

Kandıra’nın Değerleri Values of Kandıra

Kandıra Bezi / Kandıra Cloth Kandıra Yoğurdu / Kandıra Yoghurt Kandıra’nın en ünlü değerlerinden biri de yoğurdudur. Tadını manda sütünden yapılmasından alan Kandıra yoğurdu, üzerinde oluşan katmer katmer kaymağı ile de görenleri şaşırtıyor. Kıvamı ve lezzetiyle Kandıra yoğurdunu bir kez tadanlar bir daha bu lezzetten vazgeçemiyorlar.

40

KANDIRA BELEDİYESİ

One of the most famous values of Kandıra is its yoghurt.

Kandıra yoghurt, having its taste from the buffalo milk, also surprises people with the layer of cream on it. Those who once taste Kandıra yoghurt with its consistence and taste, can never do without this taste again.

Kandıra’nın en önemli değerlerindendir Kandıra bezi. Keten bezi diye de bilinen Kandıra bezinin üretimi ne yazık ki bugün eskisi gibi yoğun şekilde yapılamamaktadır. Kandıra’nın köylerinde dokuma tezgâhlarında dokunan kandıra bezinin şile bezinin asıl kaynağı olduğu bilinmektedir. Ham maddesi keten olan “Kandıra bezi” tohumun toprağa düşmesinden kumaşın tezgâhtan alınmasına kadar her aşamada hayli uğraş gerektiren bir üründür. Keten bir yıllık bir bitki olup sonbaharda ya da ilkbaharda ekilir. Tohumu bezir yağı elde etmek için kullanılan ketenin lifi de Kandıra bezi yapımında kullanılmaktadır. Kaynağı Kandıra’dır.

Kandıra cloth is one of the most important value of Kandıra. The production of Kandıra cloth, also known as linen, is unfortunately done much less in comparison with the past. It is known that Kandıra cloth, woven in the looms in the villages of Kandıra is the main source of gauze. “Kandıra cloth” whose raw material is linseed, is a product that requires lots of effort at every phase from the drop of seed to the soil to the transfer of cloth from to the loom. Linseed is a one-year plant, cultivated either in spring or in autumn. Its seeds are used to get linseed oil and its fibers are used at the production of Kandıra cloth.

It’s origin is Kandıra.

KANDIRA BELEDİYESİ

41

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Kültürel Yaşam Cultural Life

Kandıra’nın Değerleri Values of Kandıra Kandıra Taşı / Kandıra Stone Kandıra taşı ilçenin en önemli zenginliklerinden biridir. Akçaova ve Çerçili’de bulunan taş ocaklarından çıkarılan bu taşlar, sadece Kandıra’da değil Kocaeli, İstanbul gibi şehirlerde de özellikle restorasyonlarda tercih edilmektedir. İlçe genelinde duvar, parke, bodur gibi çalışmalarda kullanılan Kandıra taşı yine, otobüs durakları ve ilçe girişinde bulunan kale yapımında da kullanılmıştır.

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Kandıra stone is one of the most important fortunes of the town. These stones, extracted from the quarries of Akcaova and Cercili, are preferred in restorations not only in Kandıra but also in other cities such as Kocaeli and Istanbul. Kandıra stone, generally used in works such as wall, parquet, chunk in the town, was also used in the construction of bus stops and the castle at the entrance of the town.

Nüfus ve Etnik Gruplar: Kandıra’nın merkezde 17.450, köylerde 32.319 olmak üzere toplam nüfusu 49.769 ’dır. İlçede ağırlıkla ‘Manav’ adı verilen yerli halk yaşamaktadır. Manav; bir yere sonradan gelenleri yerleşiklerden ayırt etmek için kullanılan ve ‘Türkçe dışında dil bilmeyen’ topluluk anlamında kullanılan bir kavramdır. Başka bir deyişle ‘ Yerli Türk’ anlamında ‘Manav’ denilmektedir.

Kandıra’nın köyleri dağınık bir yerleşime sahiptir.

Balkan Muhaciri olan Dalça ve Karaağaç köyleri ile Laz etnik kökenli Beylerbeyi Köyü tek bir mahalle olarak karşımıza çıkar.

The total population of Kandıra is 49.769; 17.450 in the center and 32.319 in villages. The town generally has the native population called ‘Manav’. Manav is a term used to define the community that ‘doesn’t know any language other than Turkish’ in order to distinguish the native population from those who settle there later. In other words, ‘Manav’ is used for ‘Native Turkish’. The villages of Kandıra have a dispersed settlement. Dalca and Karaagac villages, consisting of immigrant people from the Balkans, and Beylerbeyi Village with an ethnic origin of Laz, form one district.

Kandıra Evleri / Kandıra Houses İnsan emeğinin yoğun kullanıldığı senelerde inşa edilip günümüze kadar gelen ahşap evler, Kandıra’da dikkat çeken mimarilerdendir. Genel olarak müstakil ve iki katlı karşımıza çıkan bu ahşap evlerin bakımları da yine itina ile yapılmaktadır. Çatıları kiremit, küçük ve fazla camlardan oluşmakta ve evlerin bahçelerinde yeşil alanlar bulunmaktadır. İçyapılarında ise genellikle büyük odaların kullanıldığı görülmektedir. Çandılı köy evleri; Yapı malzemesi olarak; ahşap, taş, kerpiç ve tuğlakiremit kullanılmaktadır. Çandılı evlerde kullanılan en önemli teknik, ‘ahşap yığma tekniği’dir. Bu teknik bölgede çandı çantı olarak adlandırılır.

Frame houses which were constructed in periods when man power was used intensively and which are still used today, are some of the most prominent architectures of Kandıra. Maintenance of these frame houses generally constructed as detached or duplex is also made carefully.

Their roofs are made of tile, small and big glasses and the houses have green areas in their gardens. Candılı village houses are; As construction material; wood, stone, sundried brick and brick-tile are being used. The most important construction technique in Candılı houses is “wood agglomerate technique”. This technique is named as “çandı çantı” in region.

42

KANDIRA BELEDİYESİ

KANDIRA BELEDİYESİ

43

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Kültürel Yaşam / Cultural Life

El Sanatları Handicrafts

Dokumacılık / Weaving Kandıranın köylerinde dokuma tezgâhlarında dokunan Kandıra bezi ile çay takımı, peçete, gömlek gecelik, masa örtüsü, köşe yastığı, yatak çarşafları eski Türk motifleri ile işlenerek yapılmaktadır.

Kalaycılık / Tinning With the Kandıra cloth woven on the looms in the villages of Kandıra, tea sets, handkerchiefs, nightshirts, table cloths, pillows, bed sheets are embroidered with Turkish patterns.

Kandıra’da bugün önemini yitiren diğer bir meslek ise kalaycılıktır. Günümüze değin babadan oğula geçerek gelen bu meslekler, bugün neredeyse yok olmak üzeredir. Bu meslekler eskiden oldukça fazla gelir sağlarken günümüzde sağlam bir kazanç kapısı olarak görülmemektedir. Bugün kalaycıların en çok iş yaptığı dönem, halkın Kurban Bayramı’ndan bir hafta önce kuzu tencerelerini kalaylattığı zamandır.

Another occupation which lost its importance in Kandıra today is tinning. These occupations passed from father to son up to now are about to be extinct today. While these jobs were providing substantially high incomes in the past, they are not considered to be a strong source of income today. Now the most active period for tinners is the period one week before the Feast of Sacrifice when everyone has stew pans tinned.

Küfecilik / Basket making Kaybolan değerlerimizden bir diğeri ise küfeciliktir. Günümüzden 20–25 sene önce güney illerimizin mandalina ve portakal küfesi ihtiyacını karşılayan Kandıra, bugün sadece pazarcılıkla uğraşanların sebze ve meyvelerini taşımak için aldıkları küfeleri üretmektedir. Bu yüzden kefelerin satışları çok düşüktür.

44

KANDIRA BELEDİYESİ

Another value that is vanishing is basket making.

Kandıra, which would meet the need of mandarin and orange baskets of our southern cities about 20-25 years ago, now only produces baskets for marketers who buy them in order to carry their vegetables and fruits. For this reason, sale of baskets is considerably low.

KANDIRA BELEDİYESİ

45

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Kandıra’da Evlenme Gelenekleri Wedding Traditions In Kandira

Kültürel Yaşam Cultural Life Yöresel Giysiler / Traditional dresses Kandıra ve köylerinde geleneksel giyim tarzı dikkat çeker. Bu giysiler içinde şalvar, renkli ve desenli basma motifleri işlenen kumaştan gömlek, gecelik, pantolon, entari, ak yazma ya da şerpe denen geniş, uçları püsküllü başörtülere rastlanır. Kadınlar şalvar, üç etek, es elibade denen kadife ceket ve topuklu pabuçları tercih ederken erkekler de dizlik, potur ya da zılga, içlik (mintan) aba ve kalpak giysileri giyerler.

46

KANDIRA BELEDİYESİ

Traditional dressing style stands out in Kandıra and its villages. These dresses include baggy trousers, colorful and patterned printed shirts, night clothes, trousers, loose robes, wide and fringed scarves called “ak yazma” (white scarf ) or “şerpe”. While women prefer baggy trousers, three skirts, velvet jacket called “es elibade” and heeled shoes, men wear kneepads, jodhpur or bolero, shirts, coarse woolen clothes and fur caps.

Kandıra’da her ne kadar son dönemlerde değişime uğrasa da evlenme geleneklerine özel bir önem verilir. Seneler öncesinin görücü usulü evlenme geleneği ise günümüzde yerini, karşılıklı anlaşma ve sevgi bağı çerçevesinde yapılan evliliklere bırakmıştır. Bir gün kız evinde diğer gün erkek evinde olmak üzere genellikle iki gün süren “büyük nişan”, limonata ve pasta ikramları yanı sıra tef ve darbuka eşliğinde düzenlenir. Bu eğlenceler sürerken takılar takılır. Kandıra’nın düğün adetlerinde Kız evinde “Dürü Çekme” vardır. İki ucundan tutulan çarşafa gelinin yakınları tarafından alınan hediyeler, maniler eşliğinde misafirlere gösterilerek konulur. Dürü çekmenin ardından gelin, gelinliğini çıkartır ancak duvağını çıkartmaz. Sonrasında da gelin ve arkadaşları bir araya gelip komşu evleri tek tek dolaşarak darbuka eşliğinde maniler söylerler. Komşular tarafından gelin ve arkadaşlarına fındık, çekirdek gibi çerezler verilir. “Heyamola” adı verilen bu durumda söylenen mani şöyledir: Heyamola, heyamola Kızın evi ışıl ışıl Oğlan evi mışıl mışıl Heyamola, heyamola.

Although wedding traditions went through changes in the recent periods in Kandıra, they have a special importance.

The old tradition of arranged marriage now has given its place to marriages made within the framework of mutual agreement and attachment. The “big engagement” is made for two days, one day in the girl’s, one day in the boy’s house with tambourine and tabor as well as lemonade and cake. Jewelries are pinned during these events.

Wedding traditions of Kandıra includes “Pack Pulling” in the girl’s house. The presents given by the relatives of the bride are put on the sheet held on two ends by showing them to the guests with poems. After the pack pulling activity, the bride takes her wedding dress out but doesn’t take her bridal veil out. At the henna night, the bride and her friends come together, go from one neighbor to another and sing poems accompanied with tabor. Neighbors give nuts and sunflower seeds to the bride and her friends. The poem sung in this event is “Heyamola” and is as follows: Heyamola, heyamola Girl’s house is shining Boy’s house is sound Heyamola, heyamola.

KANDIRA BELEDİYESİ

47

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Kültürel Yaşam Cultural Life

Kültürel Yaşam Cultural Life Kandıra Yöresi Erkek, Kadın Ve Çocuk Oyunları Dipdip, Met, Çelik-Çomak, Tunuç, Domuz, Zekkelambaç, Saklambaç, Çizgi, Tombala, Üçtaş, Beştaş, Dokuztaş gibi oyunlar, erkekli kızlı oynanan başlıca yöresel çocuk oyunlarıdır.

Erkek oyunları; yüzük, sıraman, adatopu, dalak çıkırığı, salıngaç, sinsana, arapuşağı ve kibrit .

Kadın oyunları ise; kız çalma ve sürmelibalık akla gelen oyunlardır.

Dönme: Yörede genellikle kına gecelerinde kadınların oynadığı bir oyundur. İki kadın bilindik türküleri çaldıkları teflerle tamamlarlar. Bu oyunu genellikle gelin görümcesiyle oynayarak başlatır. Oyunu oynayan kadınların başlarında pullu gırep (yemeni), üzerlerinde elbise, altlarında şalvar ve elde örülen yelekler vardır. Bekar kızlar gırebi saçları açık kalacak şekilde bağlar buna “kepleme” denilmektedir. Evli kadınlar ise bu oyuna eşlik ederken saçlarını tamamen örterler

Yöresel Maniler

Yöresel Atasözleri

Evlerim ıssız kaldı Destiler susuz kaldı Evdeki yengelerim Görümcesiz kaldı.

“Acele ile menzil alınmaz”, “Acılı başta akıl olmaz”, “Alt gıya oturulmadan üst gıya oturulmaz”, “Beyler buyruğu yoksula kan ağlatır”, “Bin dost az, bir düşman çok”, “Dert, saklayanda kalır”, “Ekmek mayadan, kız anadan olur”, “Erkek kısmı eşeğinden karı kısmı döşeğinden belli olur”, “Gece gözüyle bez, genç gözüyle kız alma”, “Her evin soğan soyması ayrı olur”, “Koca öküz otluk yığının devrildiği gün doyar”, “Kötü kabağın çekirdeği çok olur”, “Misafirin sevileni ekmek yapıldığı gün gelir”, “ Yürük at kendi yemini kendi artırır, yürük olmayan at kendi yemini kendi bitirir”.

Ayağımda yemeni Altı yok üstü yeni Babam köye kız vermez Yeminlidir yeminli Masa üstünde pekmez O pekmez bana yetmez Sakarya’nın kızları Başlıksız gelin gitmez Elimdeki yüzüğün, İki sarı taşı var; Yârim esmerdir ama Sevilecek başı var.

Alan düzün yolları Tahtadan tahtaya mı?

Yar bizim buluşmamız Haftadan haftaya mı?

48

KANDIRA BELEDİYESİ

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Yöresel Bilmeceler “Altı mermer üstü mermer içinde gelin oynar.” (dil) “Bıldırcın budunu kaşır, bulduğunu bana taşır.” (çatal) “Beş kardeş birbirini kovalar.” (çorap şişi) “Dal üstünde kitli sandık?” (ceviz) “Dağdan gelir dak gibi, kolları budak gibi, eğir bir su içer, bağırır oğlak gibi?” (geyik) “Dışı var içi yok, bir tekme çaksam suçu yok.” (top) “Sarıdır sarkar, düşecem diye korkar?” (ayva) “Tek direkli bin kiremitli?” (lahana) “Uzar uzar ip gibi, geri döner küp gibi?” (balkabağı) “ Yarım ektim bütün aldım?” (patates). “ Yeni gelinin fesi, acı gelir nefesi.” (biber) “ Yeşil mantolu, kırmızı entarili, siyah düğmeli.” (karpuz)

Kandıra Türküleri Kırktepenin Tepesi Kırktepenin tepesi de Eminemin altın küpesi Eminem çocuk yapmış da Kimdir bunun ebesi Kırktepe tepe içinde de Suyu da bardak içinde Eminem de çocuk yapıyor da Emneşerif ebesi Dedelerin çukuru da Hayriyenin uçkuru Alosmanoğlu gelirse de Bizi buralardan uçurur

A Benim Kara Yârim A benim kara yârim Perçemi tara yârim Yüzünde göz izi var Sana kim baktı yârim Kendime göre kendime göre Çor arıyom ben Atma da taşı vurursun Sonra da pişman olursun Çoktan beri görmediğim Geliyor göreceğim Kendime göre kendime göre Çor arıyom ben

Ölü Tavuk Pişirdiler Ölü tavuk pişirdiler Masamıza getirdiler Eriklerin ebesine Rakı şarap içirdiler Amannnn .. Naciye Naciye Cilveli Naciye Aman dali dali Goca Şükrü deli Nuri Caferiye Muhsine Hüsniye Lütfiye Amannnn .. Naciye Naciye Cilveli Naciye Aman dali dali Goca Şükrü deli Nuri Caferiye Muhsine Hüsniye Lütfiye

Tabakası gümüşten Haberim yok bu işten Bizi böyle yapanlar Ablamınan eniştem

Yeşilim Entarisi al basma Alıp divara asma Sen benimsin ben senin Her lafa kulak asma

Olmadı bacanak tek tek bas Bu gece de kaçamak yaramaz

Yeşillim yeşillim yeşillim Amman Yeşil yaprak altında üşürüm Amman

Taksi geldi düt dedi Annem çabuk git dedi Akşam dünürler geldi Beybabam ufak dedi

Gökte yıldız sayılmaz Çiğ yumurta soyulmaz Onbeş yaşında kızların Cilvesine doyulmaz

Entarisi mor meni Verem ettin sen beni Nasıl verem olmayım Eller seviyor seni

Gitmeyecem Yap yarim askerliğin bekleyecem

Olmadı Bacanak

Olmadı bacanak tek tek bas Bu gece de kaçamak yaramaz Gökte yıldız binaltmış Mevlam seni yaratmış Anası çöpten, çöpten amma Kızını da nurdan yaratmış Olmadı bacanak tek tek bas Bu gece de kaçamak yaramaz

Adalara Gel

Yeşillim yeşillim yeşillim Amman Yeşil yaprak altında üşürüm Amman

Bugün hava yaz yârim Gömleğin beyaz yârim Bisikletin üstünde Bana mektup yaz yârim

Entarisi basmadan Yar geliyor asmadan Esir ettin sen beni Yularımız tasmadan

Adalara gel Adalar kalabalık modalara gel

Yeşillim yeşillim yeşillim amman Yeşil yaprak altında üşürüm amman KANDIRA BELEDİYESİ

49

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Yöresel Lezzetler Regional Tastes

Kültürel Yaşam Cultural Life Cicilerin Başında Tabancam Kaldı Cicilerin başında tabancam kaldı Al topuklu Bahriyem kimlere kaldı Sen ağlama Bahriyem ben yine gelirim Asker olur gidersem ben yine sana dönerim Cicilerin başında üç gün oturdum Uç günün içinde a canım harbe tutuldum Sen ağlama Bahriyen ben yine gelirim Asker olur gidersem ben yine sana dönerim

Karadeniz gümbür gümbür gümeler Of yavrum of of Of ah gümeler de eski derdim Yeniler raman

Evlerinin Önü Evlerinin önü de vah vah Bulgur dibeği aman aman bulgur dibeği Dibeği vurdukça vurdukça sallar göbeği

Sarı saman harmanlarda savrulur Hep analar kuzusundan ayrılır

Evlerinirıönü de vah vah Nane de maydanoz aman aman nanede maydanoz Şu bizim haneye haneye gelmez oldunuz Evlerinin önü de vah vah Duttur geçilmez aman aman duttur geçilmez Şu dutun yaprağı yaprağı sıktır seçilmez Evlerinin önü de vah vah Bakla da börülce aman aman bakla da börülce Hamamdan geliyor gelin görümce

Kuşlar Gibi Kuşlar gibi kuşlar gibi ötüşelim biz aman aman Ötüşelim biz Al yanaktan kırmızı dudaktan öpüşelim biz Kuşlar gibi kuşlar gibi daldan dala uçuşalım biz aman aman Uçuşalım biz Al yanaktan, kırmızı dudaktan öpüşelim biz Kuşlar gibi kuşlar gibi çam dibinde buluşalım biz aman aman Buluşalım biz Al yanaktan, kırmızı dudaktan öpüşelim biz

50

Karadeniz Gümbür Gümbür

Nazlı yari alıp giden gemiler of yavrum of Ah neyleyim dostlar yazım buymuş aman Dostumuzdan düşmanımız çoğumuş aman Karadeniz ortasında bir nişan of yavrum of Ah gitti yarim oldu halim perişan aman Dua edin dostlar yare kavuşam of yavrum of

Cicilerin başında sıra söğütler Yârim binbaşı olmuş askeri öğütler Sen ağlama Bahriyem ben yine gelirim Asker olur gidersem ben yine sana dönerim

KANDIRA BELEDİYESİ

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Mancarlı Pide, Cevizli ekmek, Bayram Bileği, Kocamgörmez, Kuru Börek, Düdük Makarna, Kesme, Yalancı Mantı, Kaçamak(Malak) Ispanaklı Pide, Kandıra Hamursuzu, Kerpe Lokumu, Cizleme vardır hamur işlerinden. Çorbalardan Kesme Çorbası, Umaç Çorbası, Düğün Çorbası, Çeneçarpan, Poçuk Çorbası kışın sofraların olmazsa olmazlarıdır. Tatlılardan Akkabak Tatlısı, Sütlaç Zerde (Saraç) Bayramlarda yapılırken, Keten Helva, Gül Böreği, Üre, Kıvırma, Höşmeni (Höşemerim),Keten Helvası, Kuru börek tatlısı, Nazlı yöreye özgü tatlılardır. Yemeklerden Tavuklu Keşkek, İçli Hindi Dolması, Cevizli Çerkez Tavuğu, Evelik(Efelik), Ebegümeci, Kara Lahana Yemeği, Salata ve Mezelerden Su Mancarı Salatası, Semizotu Salatası, Karnabahar Salatası, Lahana Salatası, Ispanak Boranası, Patlıcan Boranası, ve Acıka’ya kadar yöreye özgü unutamayacağınız lezzetler vardır.

Some of the pastries include Mancarlı (Spinach) Pita, Walnut bread, Bayram Bilegi (Feast Wrist), Bayram Lokumu (Feast Delight), Kocamgörmez, Dry Pie, Macaroni, Kesme, Yalancı Mantı (Fake Pasty), Kaçamak (Malay), Spinach Pita, Kandıra Hamursuzu, Kerpe Lokumu (Kerpe Delight) and Cizleme. Kesme Soup, Umac Soup, Wedding Soup, Cenecarpan, Pocuk Soup are some of the indispensable soups of the winter. While Akkabak Desert, Rice Pudding, Zerde (Sarac) are made in Feasts, Cotton Candy, Rose Pastry, Ure, Kivirma, Hosmeni (Hosemerim), Dolu Helvası (Dolu Halva), Dry pie desert, Nazlı are some of the desert special to the region. Meals such as Tavuklu Keşkek (with chicken), İçli Hindi Dolması (stuffed turkey), Cevizli Çerkez Tavuğu (chicken with walnuts), Evelik (Efelik), Ebegümeci (Mallow), Şeker Pancarı (Sugar Beet), Kara Lahana Yemeği (Black Cabbage Meal); salads and appetizers such as Su Mancarı Salatası (Water Spinach Salad), Purslane Salad, Cauliflower Salad, Cabbage Salad, Carcur, Ispanak Boranası (with spinach), Patlıcan Boranası (with aubergine) and Acıka are some of the unforgettable tastes belonging to the region.

Annem beni veremedi dengime Bıçaklar çekeyim kendi kendime

Yöreye Özgü Kelimelerden Esker - çivi Eza - kibrit Ganat - tuvalet, wc Hayat - eski evlerde salon Pahıl - inatçı Yemen - ayakkabı Zollu - has, iyi, güzel Büzelek - içten pazarlıklı Cobuz - küçükçe çukur Çavale - hesapsız davranan Gıvırma - kabak tatlısı Mahrama - havlu Töngel - muşmula

KANDIRA BELEDİYESİ

51

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Kültürel Yaşam / Cultural Life

Lokum

Yöresel Lezzetler Regional Tastes Dımbıl

Malay

Mantı hamurundan daha ince açılan hamurun içerisine koyulan kavrulmuş soğan ve kırmızıbiberle bütünleşen dımbıl çorbası sade veya karagöz fasulyesiyle servis edilen tadına doyum olmaz bir lezzettir.

Mısır unu kaynayan suya yavaş yavaş yedirilerek ilave edilir. Koyulaşana kadar malay sopasıyla karıştırılır. Kaşık yardımıyla tabağa dizilir ve her kat arasına dartı sürülür.

Dini bayramlarda, kına, düğün gibi özel günlerde yapılan yöreye özgü bir hamur işidir. Ekmek hamurundan yapılan ayva büyüklüğündeki bezelerin içerisine ceviz koyularak pişirilir.

Bazlamaç Ekmek hamurundan daha sıvı bir hamurun sıcak saçın üstünde pişirilmesiyle hazırlanan yapımı kolay ama oldukça lezzetli bir yemektir.

Lokum Dartı Sütün üzeri veya yoğurdun kaymağı biriktirilip rengi kahveye dönene kadar kısık ateşte pişirilir. Biraz tuz eklenip tortusu aşağıya çökeltilerek kullanılır. Yörede kahvaltıların, hamur işlerinin ve bazı yemeklerin olmazsa olmazı niteliğindedir.

Kabak Tatlısı Kaynarca Mutfağı’nda kabak tatlılarının özel ve ağırlıklı bir yeri vardır. Yöre insanına kabak tatlısına olan düşkünlüğü nedeniyle “Gabakçı” denildiği de bilinmektedir. Gıvırma, pirinçli kabak, toplu kabak ve sütlü kabak yörede yetişen kabak türlerinden yapılan kabak tatlısı çeşitleridir.

Bayram Bileği

Mancarlı Pide

Gara Börek Eski düğünlerin vazgeçilmezi olan nostaljik bir lezzettir. Dartı, yumurta, bal, pekmez ve helva, tel tel dağılan gara böreğinin yanında sunulur

Üre Darı, süt ve şekerin karıştırılmasıyla elde edilir. Kaynarca yöresine özgü en bilinen ve sevilen tatlıdır.

Keşkek

52

KANDIRA BELEDİYESİ

Kesme Çorbası

KANDIRA BELEDİYESİ

53

Kültürel Yaşam / Cultural Living

Yöresel Lezzetler Regional Tastes Kandıra Yoğurdu / Kandıra Yoghurt Tadını üçte iki oranında manda sütünden yapılıyor olmasından alan organik Kandıra yoğurdunun üzerinde oluşan kaymak da bambaşka bir lezzettir.

Kesilip katlanarak ya da rulo olara servis edilebilen bu kaymak sade yenilebileceği gibi balla veya reçelle kombin de edilebilir. Kaymak yöresel bir lezzet olan “dartı” olarak da değerlendirebilmektedir. Hafif kısık ateşte kahverengileşene kadar ısıtılan Kandıra kaymağına biraz tuz eklenerek çökene kadar karıştırılır ve kahvaltıda ya da makarnaların üzerine sos olarak kullanabilir.

The organic Kandıra yoghurt, which takes its taste from the buffalo milk consisting of the two thirds of the yoghurt, has a delicious cream layer on top. This cream which can be served by cutting, folding or rolling it, can be eaten plainly or with the combination of honey or marmalade.

The cream can also be considered as a regional taste “darti”. You can cook Kandıra cream until it gets brown at medium heat, add some salt to it, mix it until it settles and use it at breakfasts or as a sauce on macaronis.

Turizm Tourism

54

KANDIRA BELEDİYESİ

K

A

N

D

I

R

A

B

E

L

E

D

İ

Y

E

S

İ

Turizm / Tourism

Turizm Tourism

Turizm Tourism Yeşilin ve mavinin birbirine kavuştuğu bir coğrafyadır Kandıra. Renkten renge giren ormanları, tertemiz denizi ve tarihi mekânları ile turistlerin tercih ettiği ilçemize son yıllarda turizm sektörünün çok büyük bir katkısı olmaktadır. İlçemiz İstanbul’a yakınlığı ile son yıllarda giderek artan bir ilgiyle karşı karşıyadır.

Turizm / Tourism

Kandıra has a geography where green and blue embrace each other. The tourism sector has a tremendous contribution to our town which tourists prefer to visit due to its colorful forests, clean sea and historical artifacts. Out town also faces an ever increasing attention in the recent years due to its closeness to Istanbul.

Kefken / Kefken Özellikle denizi, kumsalı, çam ormanları ile göze batan ve Kandıra’ya 20 km uzaklıkta bulunan Kefken, ilçenin kıyı boyu yerleşimlerinden en gelişmişlerindendir. Amatör sualtı avcıları içinde çeşitli olanaklar sunulmaktadır. Yine kıyıda iki orman ağzında bulunan orman içi dinlenme tesisleri bulunmaz güzellikte bir mesire yeridir. Bu alan piknik ve çocuk oyun alanları olarak düzenlenmiştir. Dinlenme tesisinde soyunma kabinleri, duş ve büfeler bulunmaktadır.

56

KANDIRA BELEDİYESİ

Kefken, which takes attention especially with its sea, beach and pinewoods and which has a distance of 20 km to Kandıra, is one of the most developed coastal settlements of the town. There are various opportunities for amateur underwater hunters. Resting areas at the entrance of two forests near the coast are also some of the recreation spots with extraordinary beauty. This area is arranged as picnic and child playground. Resting areas also have changing rooms, showers and snack bars.

Pembe Kayalar / Pink Rocks Kandıra, Pembe Kayaları içinde barındıran Kerpe Koyu’na da sahip olan Kefken için bu kayalar turizm kaynağıdır. Denizin içindeyken yumuşak olan bu kayalar, denizden çıkarıldıktan sonra sertleşmeleri ile ün kazanmış ve turistlerin dikkatini çekmiştir.

Osmanlı döneminde bu kayalardan kesilen ve insan gücüyle dikdörtgen şekli verilerek deniz yoluyla İstanbul’a taşınan bu taşların Sultan Ahmet Camii ve birçok caminin yapımında kullanıldığı söylenmektedir. Pembe Kayaların olduğu antik liman arkeolojik ve doğal sit alanı kapsamında koruma altındadır.

Pink Rocks are the tourism source for Kefken, having the Kerpe Bay covering these rocks in Kandıra. These rocks become known and draw the attention of tourists with their characteristics of getting solid while they are soft inside the sea. These rocks are said to be cut, shaped as rectangular, sent to Istanbul by sea and used in the construction of Blue Mosque and many other mosques in the Ottoman period. The antique bay having the Pink Rocks is under protection within the scope of being an archeological and natural site.

KANDIRA BELEDİYESİ

57

Turizm / Tourism

Turizm / Tourism

Turizm Tourism Kerpe / Kerpe Kandıra’ya 10 km, İzmit’e ise 50 km mesafede olan ve sırtını çam ormanlarına dayamış şirin bir sahil köyüdür. Kerpe plajı batıya bakmaktadır ve 150 metreye kadar sığ-ince kumlu bir denize sahiptir.

Bu kumsalın doğusunda bulunan Kerpe kayalıklarından günbatımını izlemek Kerpe’de tadılabilecek zevkler arasındadır. Antik ismi “Kalpe” olan köy, tarihi MÖ 5. yüzyıla kadar giden en eski ve en önemli yerleşim alanlarından biridir. Kerpe kıyılarında olağanüstü güzellikler deniz âşıklarını beklemektedir. Bu güzellikleri görmek isteyen amatörler için ilçemizde su altı eğitim ve keşif dalışları düzenlenmektedir.

58

KANDIRA BELEDİYESİ

Kerpe, in Kefken, is a cute sea village with pinewoods at its back, at a distance of 10 km to Kandıra, 50 km to Izmit.

Kerpe beach faces to the west and has a shallow, sandy sea up to 150 meters. Watching the sunset from the Kerpe rocks at the east of this beach is one of the pleasures you can get in Kerpe. The village, whose antique name was “Kalpe”, is one of the oldest and the most important settlements going back to the 5th century BC. Extraordinary beauties of Kerpe coasts wait for the sea lovers. Underwater trainings and discovery dives are arranged for amateurs who want to see these beauties.

KANDIRA BELEDİYESİ

59

Turizm / Tourism

Turizm / Tourism

Turizm Tourism Kefken Adası / Kefken Island Kefken’in sahip olduğu diğer bir güzellik de Kefken Adası’dır. Thynia (Thyn) Adası olarak da bilinen ada MÖ 8yy.’da Thynlerin ilk yerleştiği alandır. Ada üzerinde MÖ 4. ve 5. yüzyıla kadar giden oldukça sağlam sır kalıntıları mevcuttur. Yine bu ada Karadeniz’de yerleşimin devam ettiği tarihi özelliğe sahip tek adadır. Ada, Cebeci sahiline tekne ile 5 dakika uzaklıkta olup doğayla iç içe olmak isteyenlerin tercih ettiği mekânların başında gelir. Sahip olduğu sayısız koyla misafirlerine benzersiz bir deniz keyfi sunar.

Another beauty of Kefken is the Kefken Island. The island, also known as Thynia (Thyn) Island, is the first settlement of Thyns at the 8th century BC. There are strong remains on the island belonging to the 4th and the 5th centuries BC. This island is also the only island with historical importance in the Black Sea where settlement is still maintained.

The island has a distance of 5 minutes from the Cebeci coast by boat and is one of the leading places preferred by people who want to be in the nature. It offers a unique pleasure of sea to its guests with the numerous bays it has.

Cebeci / Cebeci Kandıra’nın bir diğer turistik mekânıdır Cebeci.

Kandıra’ya 27 km, Kefken’e ise 7 km mesafede olan belde, denizi, ormanları ve sahili ile turistlerin akınına uğrar. Deniz mevsimi, Haziran ortasında başlar ve Ağustos sonuna kadar sürer. Cebeci’de ‘cik cik’ denilen kum midyeleri çok ünlüdür. Ayrıca Eylül ve Ekim aylarında yaban ördeği, çulluk ve sülün açısından zengindir. Cebeci, çadır turizmi açısından yoğunluğun en fazla yaşandığı beldedir.

60

KANDIRA BELEDİYESİ

Another touristic place of Kandıra is Cebeci. This town, 27 km from Kandıra and 7 km to Kefken, is frequented by tourists with its sea, forests and beach. The sea season starts in the middle of June and continues till the end of August. Sand mussels called ‘cik cik’ are very famous in Cebeci. Besides, it is very rich with wild ducks, woodcocks and pheasants in the months of September and October. Cebeci is the town where tenting tourism is made most intensely.

KANDIRA BELEDİYESİ

61

Turizm / Tourism

Turizm / Tourism

Turizm Tourism

Bağırganlı /Bagirganli İlçenin turizm yönünden bir diğer kaynağı, Seyrek üzerinden gidilerek ulaşılan Bağırganlı’dır. Köy, kendine özgü kayalık kıyıları, güzel plajı ve harika doğası ile sakin bir tatili özleyenler için ideal bir mekândır. Bağırganlı, Kefken’den sonraki ikinci büyük sahil köyü olup Kandıra’ya 18 km mesafede bulunmaktadır. Burada elverişli arazi koşulları sayesinde yapılaşma daha ferah ve geniş bir alana yayılmaktadır. Modern ve lüks villaların yükseldiği Bağırganlı artan bir ilgiyle karşı karşıyadır.

62

KANDIRA BELEDİYESİ

Another tourism resource of the town is Bagirganli, reached by following the road over Seyrek. The village is an ideal place for those who missed having a quiet holiday with its unique rocky coasts, beautiful beach and splendid nature. Bagirganli is the second biggest sea village after Kefken and has a distance of 18 km to Kandıra. Settlements are made in more open and wide areas here thanks to its convenient field conditions. With its modern and luxurious villas, Bagirganli faces an increasing attention.

KANDIRA BELEDİYESİ

63

Turizm / Tourism

Turizm / Tourism

Turizm Tourism Seyrek / Seyrek Kandıra’ya 11 km mesafede bulunan Seyrek ise sahilin en şirin koylarından biridir. Mesire yerleri ve 300 metrelik kumsalıyla sakin ve huzur dolu bir dinlenme yeri olan Seyrek, aynı adı taşıyan deresi ile de adından söz ettirir. Bugün sular altında kalan ve izi bulunamayan limanı korumak üzere yapılmış olan Seyrek Kalesi kalıntıları burada yer almaktadır. Aynı zamanda kalenin hemen yanında kireç ve tuğladan yapılmış hamamın kalıntıları da görülebilir. Bu bölgede yer alan Bizans prenslerine ait lahit mezar kalıntılarının üzerleri zaman içinde taş ve toprakla örtülmüştür.

Seyrek, at a distance of 11 km to Kandıra, is one of the cutest bays of the coast. Seyrek, which is a quiet and peaceful resting place with its recreation spots and beach of 300 meters, is also known with its river having the same name.

The remains of Seyrek Castle, constructed to protect the port which is under water today and which cannot be traced, can be found here. You can also see the remains of the bath made of lime and brick just next to the castle.

Remains of tombs belonging to Byzantine princes in this region are covered with stones and soil in time.

Kurtyeri (Kumcağız) / Kurtyeri (Kumcagiz) Kefken’e gelmeden Kumcağız Sahiline sahip güzel bir köy olan Kurtyeri, geniş kumsalı ve temiz bir deniziyle kalabalıkları kendine çeker. Köyde Maliye Bakanlığı’na ait dinlenme tesisi ile Orman Bakanlığı’na ait orman içi çadır kampı mevcuttur.

64

KANDIRA BELEDİYESİ

Kurtyeri, a beautiful village with the Kumcagiz Beach just before Kefken, attracts people with its wide beach and clean sea. The village has a resting place belonging to the Finance Ministry and a forest tent camp belonging to the Ministry of Forestry.

KANDIRA BELEDİYESİ

65

Turizm / Tourism

Turizm / Tourism

Turizm Tourism Sarısu / Sarisu Sarısu Koyu, ziyaretçilerine harika bir manzara sunmaktadır. Sarısu Deresi’nin denizle kavuştuğu noktada yer alan koyda bir kilometrelik sahil boyunca dere, denize paralel akar ve kumun bittiği yerde denizle birleşir. Kumsala ulaşmak için tek yol bu dereyi sallar vasıtasıyla geçmektir. Henüz yapılaşmanın başlamadığı koy, bakir güzelliğini daha uzun yıllar koruyacak gibi görünmektedir. Sakinliğiyle tanınan koyda çadır turizmi gelişmiştir.

Sarisu Bay gives a splendid view to its visitor. The river flows in parallel with the sea along the beach of 1 kilometer at the bay where Sarısu River meets the sea and flows into the sea where sands disappear. The only way to reaching the beach goes through crossing this river by rafts. The bay, which has not been structured yet, seems to protect its untouched beauty for long years. Tent tourism has been developed in the bay known for its quietness.

Babalı / Babali Babalı sahilleri Kandıra’nın en uzak sahilleridir ve ilçeye yaklaşık 30 km mesafede bulunur. Açık deniz özelliği gösteren bu sahiller rüzgârlı havalarda meraklılarına sörf yapma imkânı sunar. Büyük sayılacak bir turistik merkezin bulunmadığı belde, bütün özellikleriyle bir cazibe merkezidir ve ziyaretçilerin konaklama ihtiyacını karşılayacak sayıda motel ve pansiyona sahiptir.. Çadır, kamp olanakları açısından oldukça uygundur. Kumsalı son derece geniş ve uzundur. Belde, mesafenin uzak, ulaşımın ise zorlu olması nedeniyle hâlâ bakirliğini korumaktadır. İstanbul’da başlayan yolun Karadeniz sahil yolu olarak devam etmesi, bu bölgelere gerçek değerini kazandıracaktır.

66

KANDIRA BELEDİYESİ

Babali coasts are the ones that have the most distance to Kandıra and are 30 km away from the town. These coasts, which show the characteristics of open sea, provide the opportunity of surfing in windy weathers. The town, which doesn’t have any big touristic center, is a center of attraction with all its characteristics and has enough motels and pensions to meet the accommodation need of its visitor. It is highly convenient for tent and camping opportunities. Its beach is considerably wide and long. The town still protects its virginity as it is far and the transportation is difficult. The construction of the road starting in Istanbul till the coast road of Black Sea will give the real value to these regions.

KANDIRA BELEDİYESİ

67

Turizm / Tourism

Turizm Tourism Miço Koyu / Mico Bay Kandıra’nın gizli cennetidir Miço Koyu. Kerpe ile Kefken arasındaki ormanın içinde bulunmaktadır ve adeta kendisini gözlerden saklamıştır. Kerpe’den deniz yoluyla ya da Kerpe ile Kumcağız yolu üzerindeki sık ormanın içinden yürüyerek ulaşılabilmektedir. Miço Koyu sadece gizli olması ile değil taş ve kayalıkların oluşturduğu değişik şekillerle de görenleri hayrete düşürür. Bu şekillerden en ilgi çekici olanı ise kayaların etrafını sararak havuz görünümü verdiği, ‘Taş Havuz’ denilen ve içinde yüzülebilen sudur.

Mico Bay is the secret heaven of Kandıra. It is inside the forest between Kerpe and Kefken and has literally hidden itself from people. It can be reached by sea from Kerpe or on foot through the forest on the way to Kerpe and Kumcagiz. Mico Bay surprises people not only with its secrecy but also with the strange shapes formed by rocks and stones.

The most interesting shape is the swimmable water called “Stone Pool” shaped by rocks surrounding the water like a pool.

Ne&Nasıl What& How

68

KANDIRA BELEDİYESİ

K

A

N

D

I

R

A

B

E

L

E

D

İ

Y

E

S

İ

Ne&Nasıl / What & How

Ne&Nasıl / What & How

Ne&Nasıl What&How

Ne&Nasıl What&How

Ulaşım / Transportation Kandıra’ya karayolundan 3 ayrı şekilde ulaşılabilmektedir. İstanbul-Ankara TEM Otoyolu üzerindeki Kandıra Sapağından ayrıldıktan 35km. sonra Kandıra’ya ulaşmak mümkündür. Adapazarı’na 45km. mesafede olan Kaynarca-Kaymas yolu üzerinden de Kandıra’ya ulaşılabilir. İstanbul ili, Şile ve Ağva yolundan da Kandıra’ya ulaşım olabilmektedir. Ağva-Kandıra arası ise 38km.’dir.

Kandıra can be reached by road in 3 different ways. It is possible to reach Kandıra by going 35 km’s more following the Kandıra Turn on Istanbul-Ankara TEM Highway.

You can also go to Kandıra from the Kaynarca-Kaymas way which is 45 km’s away from Adapazari. Another option is the road from the city Istanbul, Sile and Agva. The distance from Agva to Kandıra is 38 km’s.

Konaklama / Accomodation Kandıra’ya yolunuz düştüğünde, sıcacık tatil köyleri ile ziyaretçilerine kucak açan Kandıra sizlere en iyi konaklama imkânlarını sağlar. Muhteşem kumsalı ve eşsiz manzarasıyla Kandıra; otel, pansiyon ve çadır gibi konaklama çeşitleri sunarak siz ziyaretçilerimizin en iyi şekilde hizmetindedir. Kerpe, Kefken ve Cebeci’de birçok konaklama yapabileceğiniz yerler bulunmaktadır. Ailenizle güzel bir haftasonu geçirmek isterseniz Kandıra bulunmaz bir imkândır…

70

KANDIRA BELEDİYESİ

Kandıra, welcoming its visitors with its warm holiday villages, provides you the best accommodation opportunities.

Kandıra, with its splendid beach and unique view, provides you the best service by offering various accommodation options such as hotels, pensions and tents. There are many places where you can stay in Kerpe, Kefken and Cebeci. Kandıra is a golden opportunity for you if you want to spend a beautiful weekend with your family.

KANDIRA BELEDİYESİ

71

Kandıra’dan Resimler / Some Photographs

72

KANDIRA BELEDİYESİ

Kandıra’dan Resimler / Some Photographs

KANDIRA BELEDİYESİ

73

Kandıra’dan Resimler / Some Photographs

74

KANDIRA BELEDİYESİ

Kandıra’dan Resimler / Some Photographs

KANDIRA BELEDİYESİ

75

Kandıra’dan Resimler / Some Photographs

Ne&Nasıl / What & How

Yapmadan Dönmeyin Before you return, you MUST...

Kandıra’nın eşsiz manda yoğurdunun tadına bakmadan, Taste the unique buffalo yoghurt of Kandıra,

Tarihi Namazgah’ı Görmeden

Kerpe kayalıklarını görmeden, denizin ve kumun keyfini sürmeden,

Aslında Kandıra’nın temiz havasını içinize çekmeden ve sahillerin tümünü gezmeden,

See the rocks of Kerpe, enjoy its sea and sand,

Ahlat Dede Türbesini Görmeden...

Watch the impressing view of pink rocks,

See Ahlak Dede Mousolem

Sevgi ile yoğrulmuş ekmeğinin, mancarlı pidesinin tadına bakmadan Taste the bread, mancarlı pita cooked with love,

Kandıra’yı islam topraklarına katan Osmanlı Beyi Akçakoca’nın anıt mezarını ziyaret ederken, Babatepesinin eşsiz karadeniz manzarasını izlemeden...

Before watching the unique view of Karadeniz from Babatepe while visiting mausoleum of Osman Bey who added Kandira to Islam lands

See the Kefken Island, visit Akcakoca Mausoleum, KANDIRA BELEDİYESİ

Take a deep breath of the clean air of Kandıra and see all of its beaches.

Pembe kayalıkların eşsiz manzarasını seyretmeden,

Kefken Adası’nı görmeden, Akçakoca Anıt mezarını ziyaret etmeden,

76

See the Namazgah,

KANDIRA BELEDİYESİ

77