Τεύχος 690

free press 17.6.2021

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ. κυκλοφορει καθε πεμπτη

ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΣ ΞΑΝΑ ΤΟΝ

Ο ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΡΑΠΕΡ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ΧΑΜΕΝΟ ΡΥΘΜΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

2 lifo – 17.6.21

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ εμπορικη διευθυνση Ρένα Κροκίδα

www.lifo.gr

διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

διευθυντής mikropragmata. lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας –––––– ε μπο ρικο τμημα direct sales director Κώστας Μαντάς senior advertising manager Ξένια Στασινοπούλου advertising manager Άννα Λαπαρδάγια advertising executive Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr)

εικονα εξωφύλλοy: Freddie F.

direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Αντώνης Ζωγράφος digital campaign manager Γιώργος Γιαννή –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/ προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου

παρακαλουμε ανακυκλωστε

social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head), Ηλέκτρα Χατζηκάλφα συν ταξη συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Βασίλης Βαμβακάς, Γιάννης Βασιλείου, Ευτύχης Βαρδουλάκης, Αρετή

Γεωργιλή, Ματίνα Καλτάκη, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Γιάννης Κωνσταντινίδης, Λασκαρίνα Λιακάκου, Τίνα Μανδηλαρά, Τάσος Μελεμενίδης, Νίκη Μηταρέα, Νίκος Μπακουνάκης, Γλυκερία Μπασδέκη, Αργυρώ Μποζώνη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Κωστής Παπαϊωάννου, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Ζωή Παρασίδη, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Φώτης Σεργουλόπουλος, Βασιλική Σιούτη, Βίβιαν Στεργίου, Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος, Δέσποινα Τριβόλη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή, Γιώργος Ψωμιάδης newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Kλεοπάτρα Γιαρίμογλου, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης, Άκης Ιωάννου, Έφη Ηλιοπούλου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

17.6.21 – lifo

3

Feedback

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Βαγγέλη Μουρίκη & Τζώρτζη Γρηγοράκη, τι είναι το «Digger» που σάρωσε στα βραβεία Ίρις;

Α ΡΧ Α Ι ΟΛΟ Γ Ι Α

Φως στα μυστήρια της προϊστορικής Κέρου

podcasts που αξίζει να ακούσετε

Μια συζήτηση με τον πρωταγωνιστή και τον σκηνοθέτη της καλύτερης ελληνικής ταινίας της χρονιάς, σύμφωνα με τα βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

Ακολουθήστε τα podcasts της LiFO στην Apple, στο Spotify ή στην Google.

του ακη καπρανου

Μια συζήτηση με τους επιμελητές της πολυσυζητημένης έκθεσης, που παρουσιάζεται στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων. ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ

page

Πάει πολύς καιρός αφότου έκανα ελεύθερη κατασκήνωση στα Κουφονήσια, θυμάμαι όμως άριστα πόσο μας εξίταρε ο ευμεγέθης βράχος που ορθωνόταν μέσα από τη θάλασσα απέναντί μας. Ήταν η μυστηριώδης νήσος Κέρος, μόνιμο σκηνικό στο βάθος του ορίζοντα, που μας δημιουργούσε δέος, καθώς ακούγαμε διάφορες ιστορίες και θρύλους για το πλήθος των αρχαίων που βρίσκονταν θαμμένα εκεί αλλά και τους αρχαιοκάπηλους που τα λυμαίνονταν. Σχεδιάζαμε, μάλιστα, να την επισκεφτούμε με κάποιο βαρκάκι, κάτι που δεν κατορθώσαμε τελικά.

Υπάρχει αυτό το σπάνιο είδος ελληνικής ταινίας που εμφανίζεται μία φορά στο «τόσο», της ελληνικής ταινίας δηλαδή που έρχεται με άποψη και με θέση, ενώ την ίδια στιγμή παραμένει «ανοιχτή» και προσβάσιμη, φέρνοντας με τη σειρά της κάτι καινούργιο στη μέχρι τώρα γραφή μας. Το Digger μπορεί να είναι η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Τζώρτζη Γρηγοράκη, ο ίδιος όμως δρα στο τερέν των μικρού μήκους από το 2007 – η πιο γνωστή απ’ αυτές είναι το Κι εγώ για μένα, πάλι με πρωταγωνιστή τον Μουρίκη. Και όποιος παρακολουθεί τι συμβαίνει στη Δράμα τα τελευταία χρόνια, ξέρει πως ο Γρηγοράκης έχει μέσα του ένα δυνατό ντεμπούτο. Βραβευμένο στο Βερολίνο, σκηνοθετημένο με προσοχή, το Digger σμίγει το προσωπικό δράμα των ηρώων του με το σινεμά καταγγελίας, παίρνοντας αναπάντεχες κατευθύνσεις, για να οδηγηθεί σε ένα πραγματικό φινάλε ανθολογίας για το ελληνικό σινεμά. Η χθεσινή βράβευση της ταινίας με δέκα βραβεία Ίρις έχει πραγματικό αντίκρισμα, που σημαίνει πως η Ακαδημία δείχνει να ξεπερνά κάποιες αστοχίες του παρελθόντος (όπως η απουσία του Γιώργου Λάνθιμου στις υποψηφιότητες, έστω, για τις Άλπεις του 2011, που αγνοήθηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά). Δυστυχώς, η επέλαση του Covid-19 την κράτησε εκτός αιθουσών ενάμιση χρόνο τώρα, αλλά αυτά μοιάζουν περασμένα-ξεχασμένα τώρα που κουβεντιάζω με τον σκηνοθέτη της ταινίας, τον Τζώρτζη Γρηγοράκη, και τον πρωταγωνιστή της, Βαγγέλη Μουρίκη – είναι βραβευμένοι πλέον και οι δυο για το Digger.

Α ΠΟ Ψ ΕΙ Σ

Συνέδριο Γονιμότητας

— Πόσα χρόνια πέρασαν από τη σύλληψη της αρχικής ιδέας μέχρι την πρεμιέρα της ταινίας στο Βερολίνο; Τζώρτζης Γρηγοράκης: Πέρασαν περίπου έξι χρόνια από την αρχική ιδέα, που ήρθε με την εικόνα ενός τύπου ο οποίος έχει ξεμοναχιαστεί στην καρδιά ενός ορεινού δάσους, έχει απαρνηθεί τα εγκόσμια, έχει γίνει ένα με το περιβάλλον και παλεύει με μια βιομηχανία που διαταράσσει τον τρόπο ζωής και την ηρεμία του. Σε αυτό το πλαίσιο σκάει ένα φάντασμα από το παρελθόν.

Πώς φτιάχνεται ένας Καιάδας για γυναίκες.

Τι είναι αυτό που εξοργίζει περισσότερο στο πολυσυζητημένο και απολύτως κατάπτυστο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γονιμότητας και Αναπαραγωγικής Αυτονομίας (sic); Αν μπορούσε κανείς να φτιάξει έναν χάρτη – έναν χάρτη που χωρίζει τις γυναίκες σε άτεκνες και μη–, θα στεκόταν στους τρομακτικά άσχετους συνέδρους και τους εμβόλιμους ομιλητές. Στο ντροπιαστικό σποτάκι για τις 40άρες. Στο ταξικό και ιδεολογικό πρόσημο της προσέγγισης ενός τόσο λεπτού θέματος. Στις πληγωτικές ανοησίες που ακούγονται στα βίντεο των σελέμπριτις. Στον πραγματικό στόχο που δεν είναι απλώς το «κάντε παιδάκια» αλλά το «θέστε τα σώματά σας στις υπηρεσίες του κράτους και των συνεργατών του».

4 lifo – 17.6.21

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

— Πώς τοποθετεί κανείς την κάμερα απέναντι από ένα δάσος; Τζ.Γ.: Ξέρεις, έκανα την ίδια ερώτηση στον Μάικλ Τσιμίνο το 2013. Ήμουν στη Γαλλία, μόλις είχα αρχίσει να δουλεύω αυτή την ιδέα, και τότε παρουσίαζε στην Ταινιοθήκη της Λατινικής Συνοικίας του Παρισιού το director’s cut του Heaven’s Gate. Δύο ερωτήσεις του έκανα όλες κι όλες, και η πρώτη ήταν πώς σκηνοθετείς ένα δάσος. «Το δάσος δεν το σκηνοθετείς εσύ», μου είπε, «απλώς περιμένεις. Δίνεις χρόνο και κάποια στιγμή το δάσος σού κάνει ένα δώρο». Ήταν έτσι ακριβώς – και μην ξεχνάς πως στο Digger το δάσος και τα στοιχεία της φύσης παίζουν έναν δραματουργικό ρόλο. Κάποιες φορές δίνουν λύσεις στους πρωταγωνιστές κι άλλες τόσες τούς βάζουν εμπόδια. Έτσι και στο γύρισμα, το δάσος έδινε λύσεις και μας έβαζε εμπόδια.

LIVING Όσα πρέπει να ξέρετε για τα φυτά στο σπίτι

1

Παύλος Καστανάς (Astronio): «Είμαστε πλασμένοι από τα υλικά των άστρων» «ΑΚΟΥ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ» ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ

2

Η εξαφάνιση του Γιώργου Μαρίνου «ΜΙΚΡΟΠΡΑΓΜΑΤΑ» ΤΟΥ ΑΡΗ ΔΗΜΟΚΙΔΗ

3

Η Λενιώ Κακλέα για τη «Wanda» της Μπάρμπαρα Λόντεν «Η ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΟΥ» ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑ

4

Γιάννης Νιάρρος: Multi performer, άγριο ταλέντο και αβίαστα αστείος «PULP FICTION» ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΗ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ

Εργαλεία, τεχνικές και συμβουλές για σωστό plant parenting.

του m. hulot Το 1998, οι Αμερικανοί βοτανολόγοι Elisabeth Schussler και James Wandersee εισήγαγαν τον όρο του «plant blindness» προκειμένου να περιγράψουν την αντιμετώπιση της χλωρίδας ως κατώτερης από την πανίδα.

Tώρα που η χρήση του όρου μοιάζει περιττή, δημοσιεύουμε στο LIFO.gr τον απόλυτο οδηγό για να κάνετε τα πρώτα σας βήματα στο plant parenting.

5

Οδυσσέας Ιωάννου: Ο άνθρωπος που έδωσε νέα πνοή στη μελωδία του ραδιοφώνου «ΜΕΡΕΣ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ» ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΟΥΧΤΑΡΙΔΗ

17.6.21 – lifo

5

Aυτήν τη στιγμή διαβάζετε το μεγαλύτερο εβδομαδιαίο έντυπο της Ελλάδας

σχεδιο του μιχαλη κατζουρακη, 1965

Έρευνα Focus Bari (Ιούνιος–Δεκέμβριος 2020)

Στην κορυφή, αλλά με ποιότητα

Νο 1 Πανελλαδικά

MORE!

614,9 6 lifo – 17.6.21

Εφσυν

Τα Νέα

Athens Voice

Παραπολιτικά

610,6

484,8

477,2

369,8

Και τρίτη μεταξύ όλων των εντύπων (κυριακάτικων και εβδομαδιαίων) στην Αττική

σε χιλιάδες

σε χιλιάδες

Πρώτη μεταξύ όλων των εβδομαδιαίων εντύπων

Καθημερινή

Πρώτο Θέμα

492,5

461,1

351,7

Το Βήμα

Real News

Athens Voice

326,5

282,8

282,3

17 - 23 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

T. 690

βασι λ ι κ η σι ου τ η— βασι λ η σ βα μ βα κ α σ — δ ε σ π ο ι να τ ρ ι β ολη

• Νοσταλγία: Φυγή στο παρελθόν ή στο μέλλον; • Γυμνοί και εμβολιασμένοι σε χωράφια με ξανθά στάχυα

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Τι είδαμε στη σύνοδο του ΝΑΤΟ Θέατρο στο προσκήνιο, υπόγειες διαβουλεύσεις στο παρασκήνιο. απ ό τh βασιλ ικη σιουτ η

Η «θετική ατζέντα» και το «ήρεμο καλοκαίρι» ήταν οι φράσεις με τις οποίες η ελληνική κυβέρνηση επιχείρησε να μιλήσει για την πολιτική της στα ελληνοτουρκικά τις προηγούμενες μέρες και ως εκ τούτου αυτές κυριάρχησαν και στα σχετικά ρεπορτάζ. Η αισιοδοξία που εμφανίζει δημοσίως η κυβέρνηση, όμως, προκύπτει κυρίως από το γεγονός ότι έχει βάλει πολύ χαμηλά τον πήχη. Διεθνείς αναλυτές και διπλωμάτες επισημαίνουν ότι η Τουρκία αυτή την περίοδο είναι πιο αδύναμη από ποτέ στα τελευταία πολλά χρόνια. Το ίδιο, φυσικά, και ο ηγέτης της. Η πίεση που δέχεται η τουρκική οικονομία και το νόμισμά της, το στρίμωγμα από τις ΗΠΑ για τους S-400, οι αποκαλύψεις του Τούρκου μαφιόζου Σεντάτ Πεκέρ που ρίχνουν κι άλλο τη δημοτικότητα του Ερντογάν και η απεγνωσμένη ανάγκη του για οικονομική βοήθεια από την Ευρώπη δημιουργούν για πολλούς μια ιδανική συγκυρία για την Ελλάδα, ώστε να θέσει με αποφασιστικό τρόπο τις κόκκινες γραμμές της και να αναγκάσει την Τουρκία να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο. Η Ελλάδα, ωστόσο, ακόμα και σε αυτήν τη δύσκολη φάση για την Τουρκία και τον Ταγίπ Ερντογάν, με σχετικά ευνοϊκή τη διεθνή συγκυρία για εκείνη, φαίνεται να αδυνατεί να πετύχει κάποια διπλωματική 17.6.21 – lifo

7

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

α πό τh βα σι λι κη σ ιου τη

νίκη. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και η άρση της απειλής πολέμου από την Τουρκία δεν μοιάζει να αποτελεί έναν επιτακτικό στόχο για τις ελληνικές κυβερνήσεις, καθώς η ελληνική διπλωματία προσπαθεί να παίζει μόνο κατενάτσιο, χωρίς να απαιτεί την παύση των παράνομων ενεργειών με απόλυτα ξεκάθαρο και άμεσο τρόπο. Η Ελλάδα δεν θέτει αποφασιστικά ούτε στην Ε.Ε. το θέμα της άρσης του (μοναδικού σε κράτος-μέλος) casus belli, ενώ ο Ερντογάν καλλιεργεί μεθοδικά το εθνικιστικό αφήγημα περί «γαλάζιας πατρίδας», μέσα από το οποίο διεκδικεί το μισό ελληνικό Αιγαίο. Και δεν πτοείται από τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται και τους ισχυρούς παίκτες που έχει απέναντί του (ΗΠΑ, Γαλλία, Ισραήλ κ.ά.). Αντιθέτως, η Τουρκία προσπαθεί να κρύψει την αδυναμία της και να πλασαριστεί ως περιφερειακή δύναμη που προσφέρεται να κάνει για λογαριασμό της Δύσης τις «βρόμικες» δουλειές στη Μέση Ανατολή. Πάντα με αντάλλαγμα φυσικά.

ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Αυτό που είδαμε στη σύνοδο του ΝΑΤΟ ήταν έναν Ερντογάν που έμοιαζε με την ηρωίδα του Σαίξπηρ στην κωμωδία Το ημέρωμα της στρίγκλας και στον ρόλο του Πετρούκιου τον Τζο Μπάιντεν. Ο Ερντογάν, που πριν από λίγο καιρό καταφερόταν κατά των ηγετών της Ε.Ε. και των ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντας ψυχοπαθή τον Μακρόν, υποστηρίζοντας ότι ο Μπάιντεν έχει αίμα στα χέρια του και λέγοντας για τον Μητσοτάκη ότι δεν θέλει να μιλήσει μαζί του, ήταν ένας άλλος στη Σύνοδο των Βρυξελλών, αγνώριστος. Ο «μεταμορφωμένος» Ερντογάν χαρακτήρισε «καλή συζήτηση» τον διάλογο που είχε με τον Μητσοτάκη και «πολύ εποικοδομητική» τη συνάντηση με τον Μπάιντεν. Στο ίδιο κλίμα μίλησε και για τον Εμανουέλ Μακρόν. Αυτή ήταν η πιο διπλωματική και εγκρατής συμπεριφορά που μπορούσε να επιδείξει και ήταν προφανές ότι έκανε πολύ μεγάλη προσπάθεια. Κανείς από τους αναλυτές που παρακολουθούν την πορεία του Ερντογάν δεν έχει αμφιβολία ότι επρόκειτο περί θεάτρου, προκειμένου να πάρει αυτά που θέλει και να βγει από τη δύσκολη θέση στην οποία έχει βρεθεί. Σε αυτές τις συναντήσεις κορυφής, πάντως, κανείς δεν περιμένει να λυθούν τα μεγάλα προβλήματα. Άλλωστε οι πραγματικές διαπραγματεύσεις διεξάγονται στο παρασκήνιο και σε κατώτερο επίπεδο. Οι ηγέτες συνήθως απλώς επικυρώνουν ειλημμένες αποφάσεις. Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας ασχολούνται εδώ και καιρό με τη «θετική ατζέντα», δηλαδή τα θέματα χαμηλής πολιτικής που δεν δημιουργούν εντάσεις, όπως προγράμματα οικονομικής και περιβαλλοντικής συνεργασίας, την ατμοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης - Σμύρνης, τη σιδηροδρομική σύνδεση Θεσσαλονίκης - Κωνσταντινούπολης, την αναγνώριση των εθνικών πιστοποιητικών κατά του Covid-19 κ.λπ.

Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ-ΕΡΝΤΟΓΑΝ Όλοι γνωρίζουν ότι ο Τούρκος Πρόεδρος παριστάνει τον μεταμελημένο μέχρι να περάσει και η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. και να τακτοποιήσει τις «εκκρεμότητες» με τον Πρόεδρο Μπάιντεν. Ο Ερντογάν επιβεβαίωσε άλλη μια φορά ότι προτιμά τη διαπραγμάτευση μεταξύ των δύο κρατών και δεν επιθυμεί τα ελληνοτουρκικά να μετατραπούν σε ευρωτουρκικά, αυτό που αποτελεί δηλαδή τη βασική επιδίωξη της ελληνικής κυβέρνησης. «Όταν υπάρχει ένα ζήτημα, μπορούμε να το λύσουμε οι δυο μας στο τηλέφωνο» είπε ο Ταγίπ Ερντογάν, αναφερόμενος στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Αυτή είναι η πάγια στρατηγική της Άγκυρας, αντίθετη φυσικά με τη στρατηγική της Αθήνας. Γι' αυτό ο Ερντογάν διαμαρτύρεται συχνά και γκρινιάζει ότι την Ελλάδα τη σώζει και την προστατεύει συνεχώς η Δύση, με προφανείς υπαινιγμούς που παραπέμπουν και στη νεότερη ιστορία της. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τον συνάντησε χωρίς να έχει μεγάλες προσδοκίες. Οπότε, με χαμηλωμένο τον πήχη και την πίεση των ΗΠΑ να δουλεύει (και) υπέρ της Ελλάδας, ο Ερντογάν φαίνεται να συναίνεσε στο «ήρεμο καλοκαίρι», με όση αξιοπιστία μπορεί να

8 lifo – 17.6.21

έχει η συναίνεσή του. Η προσωπική συμπεριφορά του, πάντως, ήταν πιο συγκαταβατική από εκείνη του περασμένου Φεβρουαρίου, όταν του διεμήνυε να γνωρίζει τα όριά του, γιατί αλλιώς θα γνωρίσει καλά τους «τρελούς Τούρκους». Η κυβέρνηση ωστόσο επιχαίρει για το μίνιμουμ κι ας μην είναι ούτε αυτό δεδομένο και, σύμφωνα και με την Ντόρα Μπακογιάννη, αυτή την περίοδο το ζητούμενο είναι η «μη κρίση». Κυβερνητικά στελέχη παρουσιάζουν επίσης ως επιτυχία ότι στο Κοινό Ανακοινωθέν της Συνόδου των πενήντα σελίδων υπήρξε μία μικρή αναφορά στην παράγραφο 2, σύμφωνα με την οποία οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συμφωνούν «να ενισχύσουν τις διαβουλεύσεις όταν η ασφάλεια ή η σταθερότητα απειλείται ή όταν οι θεμελιώδεις αξίες και αρχές μας βρίσκονται σε κίνδυνο».

Όλοι γνωρίζουν ότι ο Τούρκος Πρόεδρος παριστάνει τον μεταμελημένο μέχρι να περάσει και η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. και να τακτοποιήσει τις «εκκρεμότητες» με τον Πρόεδρο Μπάιντεν. Ο Ερντογάν επιβεβαίωσε άλλη μια φορά ότι προτιμά τη διαπραγμάτευση μεταξύ των δύο κρατών και δεν επιθυμεί τα ελληνοτουρκικά να μετατραπούν σε ευρωτουρκικά, δηλαδή αυτό που αποτελεί τη βασική επιδίωξη της ελληνικής κυβέρνησης.

ΚΑΜΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ Η συνάντηση των δύο ηγετών διήρκεσε περίπου πενήντα λεπτά και αυτό που μάθαμε ήταν ότι συμφώνησαν στη διατήρηση του μηχανισμού που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στα δύο επιτελεία, καθώς και στη διατήρηση των επαφών των συμβούλων τους, Σουρανή και Καλίν. Γνωρίζουμε ότι Ερντογάν έβαλε μια μεγάλη γκάμα θεμάτων, όπως το συνηθίζει, μαζί με τις «εμμονές» του περί παράδοσης «τρομοκρατών» (όπως αποκαλεί τους γκιουλενιστές πρώην υποστηρικτές του, τους Κούρδους και τους αριστερούς αντικαθεστωτικούς), αλλά τα περισσότερα και τα πιο σημαντικά από αυτά που ειπώθηκαν δεν έγιναν γνωστά. «Έσπασε ο πάγος», όμως, όπως μας ενημέρωσαν διπλωματικές πηγές της κυβέρνησης, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Κάποιοι σύμβουλοι του πρωθυπουργού παραμένουν εξαιρετικά αισιόδοξοι, παρά τις συνεχιζόμενες προκλήσεις και την άρνηση της Άγκυρας να υποχωρήσει στο παραμικρό, και φαίνεται να τον ενθαρρύνουν «να οικοδομήσει με τον Ερντογάν μια σχέση εμπιστοσύνης, για να αποφεύγονται οι παρεξηγήσεις». Ο Ταγίπ Ερντογάν στο πρόσφατο παρελθόν θεωρούσε ότι θα είχε μια καλή σχέση και συνεργασία με τον Τσίπρα, σύμφωνα με όσα έχει πει, όμως «στράβωσε» μαζί του όταν δεν του έστειλε τους οκτώ καταζητούμενους Τούρκους στρατιωτικούς, που αποκαλεί «πραξικοπηματίες», παρά τις δηλώσεις που είχαν κάνει τότε Κοτζιάς και Τσίπρας, αδυνατώντας να αντιληφθεί ότι για το θέμα αυτό αποφάσισε η Δικαιοσύνη και δεν ήταν στην αρμοδιότητα της εκτελεστικής εξουσίας. Στη συνέχεια απογοητεύτηκε και από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, καθώς τον περίμενε πιο «ρεαλιστή» στα ελληνοτουρκικά. Η πολιτική της κυβέρνησης στον Έβρο τον ενόχλησε, το ίδιο και η μεταναστευτική πολιτική με την αυστηροποίηση των ελέγχων των θαλασσίων συνόρων στο Αιγαίο. Η μείωση των μεταναστευτικών ροών, με τις οποίες εκβιάζει την Ευρώπη, του στερεί ένα σημαντικό γι' αυτόν μέσο, οπότε είναι αναμενόμενο να αντιδρά.

Ο Ι Η Π Α Α Π Α Ι ΤΟΥ Ν Υ Π ΟΧ Ω Ρ Η Σ Η ΤΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ Ο Ερντογάν μπορεί να ισχυρίστηκε ότι «δεν υπάρχει κανένα θέμα μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΠΑ που δεν μπορεί να επιλυθεί», αλλά στην ουσία δεν έπεισε κανέναν, καθώς, παρά τις υποσχέσεις που μοίρασε σε όλους, δεν φάνηκε πρόθυμος να κάνει καμία ουσιαστική υποχώρηση και οι ΗΠΑ φαίνεται ότι θα επιμείνουν μέχρι να την κάνει. Ούτε ο ίδιος εμπιστεύεται τους Αμερικανούς (και ειδικά τον Μπάιντεν), άλλωστε αυτός ήταν από τους βασικούς λόγους που συμμάχησε με τη Ρωσία, παρά τα αντίθετα συμφέροντα που έχουν σε πολλές περιοχές, όπως στην Ουκρανία, την Αρμενία, τη Συρία, τη Λιβύη κ.ά. Παρ’ όλα αυτά, αυτό που εξακολουθεί να πουλάει στη Δύση είναι ότι εκείνος μπορεί να περιορίσει τη ρωσική επιρροή στις περιοχές αυτές. Η απρόβλεπτη προσωπικότητα του Ερντογάν, όμως, δεν εμπνέει καμία εμπιστοσύνη στο επιτελείο του Μπάιντεν, γι’ αυτό και δεν βασίζεται ιδιαίτερα στον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει η Τουρκία όσο εκείνος παραμένει ηγέτης της.

17.6.21 – lifo

9

ΚΟΙΝΟΙ ΤΟΠΟΙ

Νοσταλγία: Φυγή στο παρελθόν ή στο μέλλον; Γιατί, άραγε, νοσταλγούμε το παρελθόν; Ποιοι είναι αυτοί που το νοσταλγούν και γιατί ;

α πο τον βασ ί λη βα μβακα

O Βασίλης Βαμβακάς είναι αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας στο ΑΠΘ.

10 lifo – 17.6.21

παλιότερες γενιές θυμούνται το παρελθόν, αλλά συνήθως δεν το νοσταλγούν και τόσο. Ειδικά όσοι έζησαν πόλεμο, εμφύλιο, φτώχεια και όλες τις βίαιες εμπειρίες δύσκολα θα νοσταλγήσουν τα παιδικά τους χρόνια. Οι αναμνήσεις υπάρχουν, αλλά σπάνια γίνονται αφορμή για μια θετική επιστροφή στο παρελθόν. Επίσης, η νοσταλγία τα παλιότερα χρόνια αφορούσε κυρίως τον τόπο, όχι τον χρόνο. Η μετανάστευση ήταν μια βασική αιτία νοσταλγίας για την πατρίδα, το χωριό, τον τόπο καταγωγής. Αντίθετα, όσο απομακρυνόμαστε από τις γενιές που έζησαν εκείνες τις εμπειρίες βαναυσότητας και ανέχειας, τόσο το παρελθόν φαντάζει όχι μόνο μια προσωπική, ευχάριστη θύμηση αλλά και μια εξαιρετική συλλογική εμπειρία που αξίζει να αναπολήσει κανείς. Οι παλιότερες δεκαετίες, ειδικά από το 1960 και ύστερα, γίνονται σταθερές αναφορές ολόκληρων τρόπων ζωής, παίρνοντας μάλιστα τις σχετικές διεθνείς ονομασίες τους: ’60s, ’70s, ’80s, ’90s. Ο υλικός πολιτισμός εκείνων των περασμένων «εποχών» φετιχοποιείται και σε ορισμένες περιπτώσεις αναγεννιέται (βλ. βινύλιο). Η δημοφιλής κουλτούρα κάθε δεκαετίας γίνεται πεδίο μιας παράξενης αγιογραφίας. Το διαδίκτυο και τα social media αποδείχτηκαν ιδανικές πλατφόρμες αναζωπύρωσης του νοσταλγικού πνεύματος. Αρκετές μελέτες έχουν αρχίσει να βλέπουν το φαινόμενο της νοσταλγίας με μεγάλο ενδιαφέρον, ειδικά όταν αυτό επικεντρώνεται γύρω από τον παλιό και νέο κόσμο των media. Η τηλεόραση, για παράδειγμα, από κει που στο παρελθόν θεωρούνταν συνώνυμο της αλλοτρίωσης και της αποβλάκωσης, αναθεωρείται ως σημαντικό σημείο αναφοράς της παλιάς οικογενειακής συνοχής και της παιδικής ηλικίας με συγκροτημένα αφηγηματικά-πολιτισμικά πρότυπα. Άλλες μελέτες βλέπουν το φαινόμενο της νοσταλγίας (ειδικά για τις δεκαετίες του ’70 και του ’80) ως αποτέλεσμα μιας τάσης για αποστασιοποίηση από τα προβλήματα του παρόντος και της δημιουργικής ατροφίας του. Για άλλους, πάλι, η νοσταλγία συνιστά μια αντίδραση στο βίωμα της παροδικότητας και της χρονικής ασυνέχειας που επιφέρει η σύγχρονη ζωή. Η αναζήτηση μιας εποχής αυθεντικότητας στο παρελθόν εδράζεται στη ρευστότητα των κοινωνικών και πολιτισμικών προτύπων και επιχειρεί να αισθητοποιήσει και να εμπορευματοποιήσει διάφορες «χρυσές εποχές» μέσα από τη δυνατότητα πολιτισμικής διάσωσης, ανακύκλωσης και αναδιαμόρφωσης του χθες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες. Είναι γεγονός ότι, αν παρατηρήσει κανείς με προσοχή τον νοσταλγικό λόγο που αναπτύσσεται στο διαδίκτυο και αλλού, θα βρει τρεις αλληλένδετες εκδοχές απώλειας: την απώλεια μιας ηλικίας ή χρονικής εμπειρίας που έχει χαθεί αμετάκλητα. Την απώλεια που έχει να κάνει με το ηθικό ή αισθητικό επίπεδο της νεότητας. Την απώλεια της αθωότητας που κρύβεται στο παρελθόν και το οποίο έρχεται να αλωθεί από τη νέα κάθε φορά τεχνολογία επικοινωνίας και ψυχαγωγίας. Οι τρεις αυτές εκδοχές ενός ανεπίστρεπτου παρελθόντος συγκροτούν ένα συντηρητικό περίβλημα γύρω από το συναίσθημα της νοσταλγίας, αφού ουσιαστικά το φέρνουν σε

ρήξη με το παρόν. Δεν είναι όμως οι μοναδικές. Για να μείνουμε σε λίγα μόνο παραδείγματα, ας προσέξουμε όλα αυτά τα μιμίδια που παράγονται για τη δεκαετία του ’80 και τη διακυβέρνηση ΠΑΣΟΚ. Το παρελθόν σε αυτή την περίπτωση πράγματι το αναπολούμε ως μια εποχή ευμάρειας που παρήλθε, πράγματι εξιδανικεύεται, αλλά ταυτόχρονα σατιρίζεται και αποδομείται σε όρους αισθητικούς και πολιτικούς (ως υπερβολική, ψεύτικη, προσωρινή κ.λπ.). Οι νοσταλγοί παλιών τηλεοπτικών εκπομπών ή διαφημίσεων νοσταλγούν εικόνες, πρωταγωνιστές και ατάκες του παρελθόντος όχι μόνο ως εμβληματικά σπαράγματα της εφηβείας τους, των παλιών συνηθειών μιας πιο «αθώας» εποχής αλλά ταυτόχρονα και για να θυμηθούν πόσο παράξενες, αστείες ή ανεξήγητες ήταν οι επιλογές τους στο παρελθόν όσον αφορά τη διασκέδαση ή την κατανάλωση. Ένα τελευταίο παράδειγμα είναι, επίσης, η τηλεοπτική σειρά «Τα καλύτερά μας χρόνια» στην ΕΡΤ, που γνωρίζει επιτυχία, μεταξύ των άλλων και γιατί συγκροτεί, όπως υποδηλώνει άλλωστε και ο τίτλος της, ένα νοσταλγικό αφήγημα για τη δεκαετία του ’70. Μια εποχή που είναι στην αρχή της πολιτικά ζοφερή, εξαιτίας της χούντας, αλλά την ίδια στιγμή προαναγγέλλει το τέλος του ελληνικού αντιδραστικού συντηρητισμού, τόσο μέσα από την κοινωνική ανοδικότητα και την εξωστρεφή κατανάλωση/ψυχαγωγία όσο και στο επίπεδο των έμφυλων σχέσεων και άλλων κοινωνικών ρόλων (την εποχή της Μεταπολίτευσης). Κατά συνέπεια, η εντύπωση που τείνει να διαμορφωθεί ότι η νοσταλγία αναγκαστικά είναι ένα άκριτο συναίσθημα για το παρελθόν, που απλώς το εξιδανικεύει και «κλαίει» την απώλειά του, δεν είναι καθόλου ακριβής. Όπως, επίσης, ότι η νοσταλγία είναι αναγκαστικά ξένη προς την επιθυμία για ιστορική γνώση. Η νοσταλγία και η δημόσια εξωτερίκευσή της είναι ένα αρκετά καινούργιο φαινόμενο, άρρηκτα συνδεδεμένο με αναμνήσεις κατά βάση ειρηνικές που γεννιούνται από τη μακρά περίοδο οικονομικής ευημερίας της μεταπολεμικής περιόδου αλλά και αναμνήσεις ιδιαίτερα αντιφατικές για βιώματα, σύμβολα και πρότυπα που δύσκολα μπορούν να καταταγούν σε γνωστές κατηγορίες «καλού» και «κακού» γούστου, ήθους ή μιας ξεκάθαρης ιδεολογίας. Η νοσταλγία μπορεί να λειτουργήσει, και λειτουργεί συχνά, ως ένας δημόσιος αναστοχασμός, πλούσιος σε αμφιταλάντευση μεταξύ εύκολου ρομαντισμού και αμφίσημου αυτοσαρκασμού. Έρχεται πολλές φορές όχι μόνο να αναπολήσει «τις μέρες τις καλές» αλλά και να ξύσει με χαριτωμένο τρόπο τραύματα ή κενά που δεν έχουν πλήρως αναγνωριστεί. Υπάρχει περίπτωση να σκεφτόμαστε στο μέλλον με νοσταλγία την περίοδο της οικονομικής κρίσης ή της πανδημίας; Είναι κάπως απίθανο να νοσταλγήσουμε τα μνημόνια και τα αντιμνημόνια. Είναι σχεδόν αδιανόητο να νοσταλγήσουμε τις μάσκες, την καραντίνα, πόσο μάλλον τους θανάτους που έφερε η πανδημία. Κι αυτό όχι γιατί δεν θα έχουμε ισχυρές αναμνήσεις για όλα αυτά αλλά γιατί εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία έχουμε εισέλθει σε μια εποχή πραγματικών απωλειών που θα θέλουμε να ξεχάσουμε. Σε μια εποχή που το μέλλον ευχόμαστε να είναι πιο κοντά στο παρελθόν μας.

FOOTNOTES

Γυμνοί και εμβολιασμένοι σε χωράφια με ξανθά στάχυα «Τότο, έχω την αίσθηση ότι δεν είμαστε πια στο Κάνσας».

από τη δ ε σ ποι να τρι β ολη

ια κυρία στο αεροπλάνο, μόλις είπε “έχω κάνει εμβόλιο, έχω κάνει αποτρίχωση (waxed and vaxed) και είμαι έτοιμη για λίγη δράση σε αυτό το ταξίδι”. Αυτό ακριβώς πρέπει να είναι το vibe όλων μας αυτό το καλοκαίρι» έγραψε ένας (μάλλον άγνωστος) Αμερικανός σεφ στις 21 Απριλίου στο Τwitter. Το σλόγκαν «waxed and vaxed» έγινε meme, t-shirt, σκετς στο SNL, thread στο Reddit. Την ίδια ώρα οι ειδικοί μίλησαν για μια άνοιξη των γραμμάτων και των τεχνών, για μια επιστροφή στη γιορτή και στην ακολασία. Το καλοκαίρι αυτό, μας είπαν, θα βγούμε όλοι έξω χορεύοντας γυμνοί και εμβολιασμένοι, σε χωράφια με ξανθά στάχυα. Λίγους μήνες πριν, ένα απόγευμα του Μαρτίου, στα βάθη της πανδημίας, ετοιμαστήκαμε για την καθιερωμένη μας απογευματινή βόλτα ως το Πάρκο Ελευθερίας. Ήταν ένα από τα λίγα κοντινά μέρη όπου μπορούσαμε να πάμε το μωρό με το καρότσι. Για χρόνια το Πάρκο Ελευθερίας φιλοξενούσε κυρίως ζωόφιλους που έβγαζαν βόλτες τα σκυλιά τους, γονείς με μικρά παιδάκια που έκαναν βαρελάκια, κουτρουβαλώντας τα λοφάκια του γκαζόν, μερικές παρέες που έκαναν τάι-τσι και σκέιτερ που έκαναν βόλτα μπροστά από το άγαλμα του Βενιζέλου. Ήταν σχεδόν πάντα ήσυχα. Με την πανδημία το πάρκο άρχισε να γεμίζει ασφυκτικά με παρέες εφήβων. Τις Κυριακές έδινε πια την αίσθηση μιας μόνιμης υπαίθριας συναυλίας. Εκείνο το απόγευμα κοιτούσαμε την κίνηση στη Βασιλίσσης Σοφίας, πίνοντας μπίρα από το περίπτερο και κουνώντας μανιωδώς το καρότσι μπρος-πίσω για να κοιμηθεί το μωρό, όταν συνειδητοποιήσαμε πως πίσω μας, στο βάθος του πάρκου, κάποιος έκανε πάρτι με φωτιές και τραγούδια. Φαντάστηκα πως ήταν ένα από αυτά τα πάρτι που γίνονταν στις παραλίες, αρχές των ’00s, όπου καθόμασταν όλοι γύρω από τη φωτιά, ένας ψηλός με κοτσίδα έπαιζε το ίδιο πονεμένο ρεπερτόριο στην κιθαρούλα του (λίγο Pink Floyd, λίγο «Ό,τι αξίζει πονάει κι είναι δύσκολο», τραγουδισμένο με λυγμό στη φωνή) και κάναμε όλοι ασκήσεις θάρρους, καταπιέζοντας τους εφηβικούς μας πόθους. Πλησιάζοντας, συνειδητοποίησα πως σε αυτό το πάρτι κανείς δεν κα-

ταπίεζε τους πόθους του. Τρία αγόρια με ξυρισμένα φρύδια μοιράζονταν ένα άσπρο μπουκάλι χωρίς ετικέτα και φιλιόντουσαν, την ώρα που από κάποιο κινητό ακούγονταν τσιφτετέλια. Πιο δίπλα κάποιος βάραγε ένα τουμπελέκι στους ρυθμούς του κινητού, ενώ κάτι κορίτσια με μακριά μαλλιά γελούσαν υστερικά πάνω από τη φωτιά. Κάποιος είχε σκάψει έναν λάκκο στο γκαζόν, είχε βάλει μερικά ξύλα και είχε ανάψει φωτιά. Πάνω από το κεφάλι τους πλανιόταν ένα σύννεφο από καπνό και ορμόνες. «Τότο, έχω την αίσθηση ότι δεν είμαστε πια στο Κάνσας» λέει η έκπληκτη Ντόροθι, όταν ο ανεμοστρόβιλος τη μεταφέρει στη Χώρα του Οζ. Δεν είχα την ψευδαίσθηση πως με την πανδημία όλοι είχαν κάτσει σπίτι τους, καταπίνοντας τα αντικαταθλιπτικά με τις χούφτες και βλέποντας Νetflix, αλλά νομίζω πως εκεί συνειδητοποίησα ότι, όποιος ήθελε να κάνει σεξ ή να κάνει πάρτι, τα κατάφερνε μια χαρά. Όταν διηγήθηκα την ιστορία στις φίλες μου, με αντιμετώπισαν με μπλαζέ ψυχραιμία. Η μία είχε στείλει μόλις το μήνυμα 4 (παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη) για να κάνει σεξ με κάποιον που γνώρισε στο Τinder. Η άλλη μου είπε πως οι κουβέντες για το σεξ είναι «βαρετές» και «ας μιλήσουμε καλύτερα για τη σεξουαλικότητα». Με ισοπέδωσαν με ατάκες όπως «το σεξ είναι άλλη μια βιολογική λειτουργία και το έχουμε κάνει θέμα λόγω καταπίεσης» και «ηρέμησε με τις γενικότητές σου, το σεξ είναι απλώς μια δραστηριότητα», λες και μιλούσαμε για τένις σε καλοκαιρινή κατασκήνωση. Στο μόνο που συμφωνήσαμε είναι πως η πανδημία λειτούργησε περίπου ως επιταχυντής. Όπως μετά από μια μεγάλη φυσική καταστροφή ή μια απώλεια αναθεωρούμε τα πάντα, έτσι και η πανδημία μάς έδωσε άπλετο χρόνο μόνο και μόνο για να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν έχουμε καθόλου χρόνο. «Η ζωή είναι μικρή», σκεφτήκαμε, «γιατί να περιμένω για να κάνω σεξ, σχέση ή παιδί;». Όλα, αναγκαστικά, έγιναν πολύ πιο γρήγορα, ίσως γιατί βρεθήκαμε εβδομάδες ολόκληρες μόνοι μας με τις επιλογές μας. Αντίστοιχα, βέβαια, πολύς κόσμος σκέφτηκε και κάτι άλλο: «Η ζωή είναι μικρή, θα περάσω εγώ άλλα δέκα χρόνια με αυτόν τον τύπο;».

Όπως μετά από μια μεγάλη φυσική καταστροφή ή μια απώλεια αναθεωρούμε τα πάντα, έτσι και η πανδημία μάς έδωσε άπλετο χρόνο μόνο και μόνο για να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν έχουμε καθόλου χρόνο. «Η ζωή είναι μικρή», σκεφτήκαμε, «γιατί να περιμένω για να κάνω σεξ, σχέση ή παιδί;»

17.6.21 – lifo

11

συνε ντε υ ξ η: γ ι άν ν ησ π αν ταζ ό π ουλοσ, φωτ ο γ ραφι εσ: π αρι ς τα β ι τ ι α ν

120 λεπτα με τον συγγραφεα και φιλοσοφο

Στέλιο Ράμφο

«Είμαστε ακόμα υποχείρια της οικογένειάς μας και του περιβάλλοντός μας – μαμάκιες».

καλοκαιρινό απόγευμα στα ορεινά της παλαιάς πεντέλης. Μια απόλυτη ησυχία επικρατεί παντού. Το σπίτι του συγγραφέα και φιλοσόφου Στέλιου Ράμφου δεσπόζει στην πλαγιά ενός λόφου της περιοχής. Με υποδέχεται στην είσοδο και κατευθυνόμαστε στην αυλή. Όση ώρα περπατάμε, γύρω μου παρατηρώ μποστάνια, κήπους, ξύλινα παιδικά σπιτάκια και διάφορα σημεία με όμορφα λουλούδια. Καθόμαστε κάτω από τη σκιά ενός πεύκου. Η θέα προς κάθε σημείο της πρωτεύουσας είναι άκρως εντυπωσιακή. Καθ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησής μας διακρίνω έναν άνθρωπο ευγενή, άμεσο, φιλόξενο και προσηνή. Ο λόγος του είναι σαγηνευτικός και σε κάθε απάντηση αναπτύσσει με σαφή τρόπο τα επιχειρήματά του. Θεωρείται από τους κορυφαίους Έλληνες διανοητές. Τα βιβλία του βρίσκονται πάντοτε στη λίστα των ευπώλητων, ενώ οι διαλέξεις του γίνονται συχνά sold-out. Κατά καιρούς επιχειρεί να φωτίσει άγνωστα σημεία της

12 lifo – 17.6.21

ελληνικής πραγματικότητας και να ερμηνεύσει βαθύτερα προβλήματα και αγκυλώσεις. Το βέβαιο είναι ότι παρεμβαίνει, αναλύει και εκφράζει χωρίς δισταγμό τις αιρετικές του απόψεις. Φυσικά, δεν είναι λίγες οι φορές που έχει βρεθεί στο στόχαστρο της κριτικής. Αναμφίβολα, πρόκειται για έναν παρεμβατικό φιλόσοφο με πιστούς ακόλουθους και φανατικούς εχθρούς.

— Τι εποχή είναι αυτή που ζούμε; Ποιες είναι οι προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε; Ζούμε σε μια μεταβατική εποχή, που απαιτεί νέες συνθέσεις. Η ανθρωπότητα βρίσκεται μπροστά σε πολύ σοβαρές προκλήσεις. Αφήνουμε πίσω μας μεγάλες βεβαιότητες και κατευθυνόμαστε προς άλλες, παρόμοιες, ψηφιακού περιεχομένου. Βιώνουμε την ετερογονία των σκοπών. Όλα είναι ρευστά. Απουσιάζει η σταθερότητα. Κυριαρχούν οι συντελεστές του αγνώστου. Τεχνολογικές εξελίξεις, ασύλληπτες προοπτικές και απεριόριστη πρόσβαση στη γνώση και την πληροφορία. Φρονώ ότι οδηγούμαστε σε μια περίοδο όπου ανθεί η επιστήμη των δεδομένων. Βέβαια, στην περί-

17.6.21 – lifo

13

120 λεπτά με τον Στέλιο Ράμφο

Το νέο του βιβλίο με τίτλο Η Ελλάδα των ονείρων – Σπουδή στο συλλογικό μας φαντασιακό κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός.

πτωση αυτή σημαίνει ότι τα ερωτηματικά δεν θα διαδραματίσουν κανέναν ρόλο. Και εδώ, φυσικά, ελλοχεύει ένας ορατός πνευματικός κίνδυνος.

— Η επιστήμη κέρδισε το στοίχημα το διάστημα της πανδημίας; Προφανώς, και τα εμβόλια είναι η απάντηση που το αποδεικνύει. Ωστόσο, δεν ξέρω αν ο άνθρωπος κέρδισε το στοίχημα. Ο κορωνοϊός επιβεβαίωσε ότι είμαστε όντα που έχουμε όρια. Αν αποδειχτεί ότι ο ιός ήταν αποτέλεσμα εργαστηρίων, θα εισέλθουμε σε νέου τύπου ανταγωνισμούς. Οι ιοί αποτελούν έναν φοβερό κίνδυνο, αφού μπορούν να κατεδαφίσουν ουρανοξύστες και να αποσταθεροποιήσουν ακλόνητα συστήματα. Επομένως, διαβαίνουμε προς νέα πεδία συγκρούσεων. Σήμερα, στην επικοινωνιακή εποχή, αν προκύψει ένας τρίτος παγκόσμιος πόλεμος, θα πραγματοποιηθεί χωρίς όπλα. Μια κυβερνοεπίθεση είναι ικανή να επιφέρει μεγαλύτερο πανικό και καταστροφή από τη βόμβα στη Χιροσίμα.

— Στην πρώτη φάση της πανδημίας είχατε δηλώσει ότι «ο κορωνοϊός μπορεί να εξελιχθεί σε ευλογία» και δεχτήκατε έντονη κριτική. Το πιστεύετε ακόμη; Κάθε δυσκολία, εμπόδιο ή πρόβλημα ακολουθείται από έναν συντελεστή θετικότητος. Πολλά δεινά μπορεί να εξελιχθούν σε κάτι καλύτερο και σε μια νέα αρχή. Μια αντιξοότητα μπορεί να γίνει ευκαιρία. Αυτό εξαρτάται, βέβαια, και από το κατά πόσο, δυνητικά, μπορείς να μάθεις κάτι από μια καταστροφή. Απ’ ό,τι φαίνεται, στη χώρα μας δεν επικράτησε η λογική της ατομικής ευθύνης – ίσως σε περιορισμένο βαθμό. Αντ’ αυτού, κυριάρχησαν τα αντανακλαστικά φόβου. Και ξέρετε, ο φόβος δεν σε κάνει να νιώθεις υπεύθυνος αλλά να αισθάνεσαι μόνος, δίχως να σκέφτεσαι τους υπόλοιπους. Η ευθύνη είναι μια επένδυση στους τρίτους. Έχω, λοιπόν, την εντύπωση ότι ουσιαστικά στην πρώτη φάση της πανδημίας κινηθήκαμε σωστά και αμυντικά, αλλά με περίσσια ανευθυνότητα στην έλευση του δεύτερου κύματος του κορωνοϊού. Τώρα, ως προς το αν θα μείνει κάτι απ’ όλη αυτήν την ιστορία, πιθανόν να πλένουμε πιο συχνά τα χέρια μας.

— Πώς εξηγείτε το μίσος που επικρατεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Η επικοινωνία φέρνει κοντά, αλλά και απέναντι, τους ανθρώπους. Δεν είναι μόνο ανταλλαγή απόψεων, είναι και διοχέτευση συναισθημάτων. Στην ελληνική περίπτωση, λοιπόν, όπου ο φθόνος αποτελεί ένα ισχυρό συναίσθημα, οι αντιπαλότητες πολλαπλασιάζονται. Επίσης, στην Ελλάδα επικρατεί η κλειστή κουλτούρα του οικογενειακού συστήματος. Το παιδί δεν προλαβαίνει να αναπτύξει τη δική του προσωπικότητα. Μεγαλώνει με σκληρά απωθημένα, χωρίς άλλες διεξόδους, το μόνο που μαθαίνει είναι η κατεδάφιση του επιτυχόντος. Γι’ αυτό για όλα ευθύνονται οι άλλοι και ποτέ εμείς.

— Τι σας ενοχλεί στη δημόσια σφαίρα; Το ότι επικρατεί ένα έλλειμα πράξεως. Έχει ατονήσει η προσπάθεια να κατανοήσουμε τα προβλήματα και να τα επιλύσουμε. Σκέψη χωρίς πράξη σημαίνει αερολογία.

— Ποια είναι η βαθύτερη ελληνική παθογένεια; Το γεγονός ότι δεν έχουμε γίνει υπεύθυνα άτομα. Είμαστε ακόμα υποχείρια της οικογένειας και του περιβάλλοντός μας. Είμαστε «μαμάκιες». Είναι τρομακτικό το μητρικό συναίσθημα.

— Έλληνας γεννιέσαι ή γίνεσαι; Ας θυμηθούμε καλύτερα τον Καβάφη, που έλεγε: «Δεν είμαι Έλλην, είμαι ελληνικός». Ή, όπως έλεγε ο Ισοκράτης: « Έλληνες είναι όσοι μετέχουν της ελληνικής παιδείας». Τώρα, αν έχει τύχει να γεννηθείς εδώ ή να μιλάς και τη γλώσσα, μπράβο.

— Τι λαός είναι ο ελληνικός; Ποια είναι δηλαδή η ψυχοσύνθεση του νεοέλληνα; Ο Έλληνας είναι ανοιχτόκαρδος, ευφυής, καπάτσος αλλά είναι και ματαιόδοξος. Έχει την ανάγκη να παίρνει την εικόνα του από απέναντι και όχι ως απόρροια της δικής του αυτοπεποιθήσεως. Εγκλωβιζόμαστε στις αδυναμίες και τις εξαρτήσεις μας. Απουσιάζει η κουλτούρα ανεξαρτησίας, κατά την οποία τα κενά δεν καλύπτονται από κομπίνες αλλά με δημιουργικότητα. Η δυσκολία μας έχει να κάνει με τη ροπή μας προς την ευκολία. Μας ενδιαφέρουν οι δικαιολογίες για τις ατυχίες μας. Κουβαλάμε ένα βαρύ ενοχικό υπόστρωμα. Γι’ αυτό αναζητάμε φθονερούς ξένους που θέλουν να μας καταστρέψουν. Μια θετική έκφραση ματαιοδοξίας, όμως, είναι το φιλότιμο. Δηλαδή η αγάπη να σε τιμούν για κάτι καλό που κάνεις.

— Οι ιδεολογίες έχουν τελειώσει. Έχουμε ανάγκη από ιδέες; Οι ιδεολογίες είναι φαντασιώσεις. Οι ιδέες είναι συντελεστές σταθερότητας σαν το μάρμαρο. Στην Ελλάδα το συναίσθημα δεν έχει όριο, καλπάζει. Τα όρια τα θέτει η

σκέψη. Επομένως, έχουμε ανάγκη το όριο, γιατί είναι αυτό που δίνει μορφή. Χωρίς μορφή, όλα είναι αόριστα. Και στην αοριστία κατοικοεδρεύουν όλα τα αρνητικά και οι αναποδιές.

— Πώς ορίζετε τον αριστερό σήμερα; Τι πήγε λάθος από την «πρώτη φορά αριστερά»; Δεν κατάλαβαν ότι ήταν πρώτη και τελευταία φορά αριστερά. Ήταν κάτι που προήλθε από λάθος, από σύγχυση και από φασαρία. Ήταν, λοιπόν, πρώτη και τελευταία. Και μάλιστα, αυτή η πρώτη φορά αριστερά επιθυμεί να μετασχηματιστεί σε σοσιαλίζουσα. Άρα, ούτε η ίδια θέλει να είναι «πρώτη φορά αριστερά» αλλά μια δεύτερη αλλιώτικη. Στην Ελλάδα το πρόβλημα της αριστεράς είναι βαθύτερο γιατί ακολουθείται από ψυχολογικές παραμέτρους, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της οποίας μας τα έχει δώσει ο Ντοστογιέφσκι: «Επαναστάτης είναι ένας ασήμαντος άνθρωπος με αβυσσαλέα φιλοδοξία». Αυτό έχει μια διαχρονική δύναμη. Και το κλείνω εδώ.

— Τι είναι για σας η δημιουργία; Η πίστη στο αλλιώς.

— Τι σας έχει μάθει η ενασχόληση με τη φιλοσοφία; Το πιο σπουδαίο δίδαγμα είναι η σοφία της αγάπης, η σοφία τού να ζεις για να αγαπάς.

— Ζήσατε όλα όσα επιθυμούσατε; Το μόνο σχέδιο που είχα στη ζωή μου ήταν να προχωρώ. Επομένως, στα 82 μου, παραμένω ανοιχτός σε όλα.

— Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο σήμερα; Να κυνηγά την επιθυμία του και να είναι αποφασισμένος να πληρώσει και να πληρωθεί.

— Υπάρχει μια βαθιά πληγή που σας ακολουθεί ακόμη; Δεν έχω μετανιώσει για τίποτα στη ζωή μου, ούτε και για το ότι στα νιάτα μου ήμουν αριστερός. Είναι μια ιστορία που ξεκίνησε στα δεκαεπτά και ολοκληρώθηκε στα είκοσι τρία μου. Ήταν τα χρόνια της ύστερης εφηβείας στον μαρξισμό, που, όπως έχω πει, είχε τις απαντήσεις για όλα και δημιουργούσε την ψευδαίσθηση της επάρκειας.

— Το άλλο για το οποίο σας κατηγορούν είναι το ότι συνδεθήκατε με την περιβόητη νεο-ορθοδοξία. Μα η ορθοδοξία είναι προέκταση της αριστεράς. Και θεωρώ ότι είναι πολύ φυσικό ένας που κατέχεται από θρησκευτικό πολιτικό πνεύμα να κάνει το επόμενο βήμα και να μεταπηδήσει από το αντίγραφο στο αυθεντικό. Ουσιαστικά, δηλαδή, να ακολουθείς το δόγμα και την αναγκαιότητα να πιστεύεις σε μια ακλόνητη αλήθεια. Αλλά αυτή, φυσικά, είναι μια εφηβική ανάγκη.

— Έχει νόημα η πίστη στις θρησκείες στις μέρες μας; Η πίστη είναι η ανάγκη του ανθρώπου να μη ζει μέσα στην αμφιβολία. Να πράττει και να αισθάνεται ανεμπόδιστα. Σ' εμάς, συνήθως, η πίστη εξελίσσεται σε μια κατάσταση στην οποία δεν σκεπτόμαστε. Αντιθέτως, η βαθιά πίστη ξεχειλίζει από ερωτήματα. Ένας άνθρωπος που δεν πιστεύει είναι καταθλιπτικός. Άλλωστε, η κατάθλιψη είναι η έλλειψη αυτοπεποίθησεως. Δηλαδή δεν υπάρχει εμπιστοσύνη σε τίποτε. Ο άνθρωπος που ζει πιστεύει, χωρίς να σημαίνει ότι παραδίδει τη σκέψη του κάπου, αλλά είναι ελεύθερος να παραδοθεί.

— Τι σημαίνει ελεύθερος άνθρωπος; Αυτός που ξέρει πότε να βάζει όρια στη ζωή του.

— Σας τρομάζει ο θάνατος; Ξέρω ότι το τέλος θα ’ρθει και ό,τι κάνω προσπαθώ να το πραγματοποιώ στην προοπτική της ζωής. Ως τότε, ζω.

— Υπάρχουν πολλοί που σας ακολουθούν πιστά και άλλοι που εναντιώνονται σε όσα λέτε κατά καιρούς. Τι απαντάτε; Πράττουν ορθά όσοι εναντιώνονται, γιατί το χειρότερο για έναν άνθρωπο είναι να είναι οπαδός.

— Από τη διάδραση που έχετε με τον κόσμο, είτε μέσα από την ανάγνωση των βιβλίων σας είτε από τις διαλέξεις, τι εισπράττετε; Απεργάζομαι την απλότητά μου. Όταν γράφεις μόνος σου, διατρέχεις τον κίνδυνο να συνομιλείς με τις δικές σου παραστάσεις. Όταν αυτό συμβαίνει με άλλους, υποχρεούσαι να συντονιστείς μαζί τους, να σεβαστείς τη σχέση σας και μέσα απ’ αυτήν να μπορέσεις να κριθείς. Διότι, όταν είσαι σύνθετος και απόκοσμος, αυτό δεν επιτυγχάνεται.

— Ευτυχία τι θα πει; Να έχεις μια ήρεμη σχέση με τον εαυτό σου.

— Αγάπη τι σημαίνει; Μια βαθιά μορφή ανιδιοτέλειας.

— Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή; Να μη μετράς τα πράγματα με βάση τη ροή του χρόνου αλλά με τη σταθερότητα της διάρκειας. Για να μπορείς να διακρίνεις αν κάτι είναι σαθρό ή στέρεο. Η αιωνιότητα είναι αυτή που μετρά. Γι’ αυτό, άλλωστε, οι Αρχαίοι έπαιζαν ταυτόχρονα με τον «χρόνο» και τον «καιρό».

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr.

14 lifo – 17.6.21

Εγκλωβιζόμαστε στις αδυναμίες και τις εξαρτήσεις μας. Απουσιάζει η κουλτούρα ανεξαρτησίας, κατά την οποία τα κενά δεν καλύπτονται από κομπίνες αλλά με δημιουργικότητα. Η δυσκολία μας έχει να κάνει με τη ροπή μας προς την ευκολία. Μας ενδιαφέρουν οι δικαιολογίες για τις ατυχίες μας.

17.6.21 – lifo

15

16 lifo – 17.6.21

ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΣ ΞΑΝΑ ΤΟΝ ΧΑΜΕΝΟ ΡΥΘΜΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

17.6.21 – lifo

17

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

αθωντας ν σπ α β ρο

χοροσ

Sara μετράει αρκετά χρόνια ως χορεύτρια, δασκάλα χορού και χορογράφος. Πέρα από το dancehall, που προσπαθεί να εξελίσσει όσο καλύτερα μπορεί χρόνο με τον χρόνο, διοργανώνει από το 2014 το «TUN it Up Festival», με δασκάλους από την Τζαμάικα και από όλο τον κόσμο, ενώ το 2016 βρέθηκε στην πρώτη θέση στον παγκόσμιο dancehall διαγωνισμό «Dancehall Master World» στο Παρίσι, ως σόλο χορεύτρια. Ετοιμάζει χορευτικά training προγράμματα για το καλοκαίρι, ενώ τα πρότζεκτ, τα βίντεο και οι συνεργασίες για την ίδια μοιάζουν να μη σταματούν ποτέ, αφού, όπως λέει, «δεν ησυχάζει αν δεν σχεδιάζει εκατό πράγματα μαζί». Όταν τη συναντάμε στην Ομόνοια, φοράει κόκκινα και ξεχωρίζει από μακριά, μαζί με την ομάδα της, που αποτελείται από νεαρόκοσμο. Χαμογελαστή και γεμάτη αυτοπεποίθηση, σου μεταδίδει αμέσως τη θετική της ενέργεια. Όταν ήταν μικρή, οι γονείς της δούλευαν σε έναν χώρο όπου διοργανώνονταν βραδιές χορού με καλλιτέχνες και DJs. «Θυμάμαι να ανεβαίνω ξυπόλυτη στην πίστα, να χορεύω ασταμάτητα και να μην κατεβαίνω έως το πρωί. Από τότε οι γονείς μου κατάλαβαν ότι όλο αυτό το κομμάτι του χορού ήταν μέσα μου» λέει. Όταν ήρθε σε ηλικία πέντε ετών στην Αθήνα, την έγραψαν σε μαθήματα μπαλέτου και συνέχισε για πολλά χρόνια, μέχρι να ανακαλύψει την αγάπη της για τα street styles. Οι συναυλίες και τα βιντεοκλίπ του Michael Jackson στο MTV δημιούργησαν για εκείνη το μεγαλύτερο είδωλο και την έκαναν να συνειδητοποιήσει ότι ο χορός ήταν αυτό που θα ήθελε να κάνει στην υπόλοιπη ζωή της. «Όλο αυτό υπήρχε στο μυαλό μου για πολλά χρόνια, μέχρι που ωρίμασε ως ιδέα και ξεκίνησα το πρώτο dance project “Nyctophilia”, το καλοκαίρι του 2020» λέει. «Τα μηνύματα που έλαβα γι’ αυτό ήταν πολύ όμορφα, καθώς το βίντεο πήρε διαστάσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό. Έτσι συνέχισα και τα επόμενα. Όλο αυτό ξεκίνησε γιατί, πολλές φορές, όταν αναλάμβανα δουλειές ως χορογράφος με Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες, υπήρχε κάποιος περιορισμός στο τι θέλω να κάνω και πώς να το προβάλω. Όλο αυτό με περιόριζε ως καλλιτέχνιδα και με ενοχλούσε, έτσι λοιπόν πήρα την πρωτοβουλία για τα πρότζεκτ “Nyctophilia”, θέλοντας να δείξω το όραμά μου ως χορογράφου και σκηνοθέτιδας, και το πώς μπορώ μέσα από το δικό μου χορευτικό λεξιλόγιο να αξιοποιήσω κάθε χορευτή εντελώς διαφορετικά, χωρίς να χάσει την ταυτότητά του. Στο τελευταίο μου “Nyctophilia vol3” δημιούργησα για πρώτη φορά ένα βίντεο με τριάντα χορευτές και άλλα τριάντα άτομα, καθώς μέσα από αυτό ήθελα να αναδειχθούν πολλά styles και χορευτές της Αθήνας. Όλο

ΣΤΟΥΣ ΔΡΌΜΟΥΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΕΡΙΝΉΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΉΣ ΑΘΉΝΑΣ

αυτό ήταν πολύ δύσκολο για μένα, αλλά με ωρίμασε πάρα πολύ, καθώς έμαθα πράγματα από πλευράς σκηνοθεσίας και παραγωγής, που, αν δεν είχα τολμήσει να τα δοκιμάσω, σήμερα δεν θα τα ήξερα. Διδάσκοντας dancehall από το 2013 στην Ελλάδα, έφτιαξα την ομάδα αυτή στην Αθήνα το 2018 με ένα όραμα, βάζοντας σε όλο αυτό μαθητές μου που ήθελαν να εξελιχθούν μέσα από τον χορό, καθώς ήθελα να σπρώξω, ως δασκάλα τους, άτομα που έβλεπα ότι είχαν το ταλέντο να φτάσουν σε ένα χορευτικό επίπεδο στο οποίο σε λίγα χρόνια θα δημιουργούν δικούς τους μαθητές και, γιατί όχι, θα αναλαμβάνουν επαγγελματικές δουλειές. Η ομάδα ξεκίνησε με τέσσερα άτομα, πλέον υπάρχουν είκοσι ενεργά μέλη. Είμαι απίστευτα περήφανη γι’ αυτά τα παιδιά, γιατί σε όλα αυτά τα χρόνια σκληρής προπόνησης και δουλειάς κατάφεραν να έχουν διακρίσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό. Πολλά πλέον διδάσκουν και έχουν αντίστοιχα δικές τους ομάδες που προπονούν και εξελίσσουν. Για μένα αυτό είναι επιτυχία. Ξεκίνησα να χορεύω σε πολύ μικρή ηλικία, ενώ χορεύω επαγγελματικά από το 2013. Το street culture στην Ελλάδα έχει εξελιχθεί πολύ και πλέον υπάρχουν χορευτές από διάφορα styles που μπορούν να συγκριθούν με χορευτές του εξωτερικού, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για τη χώρα μας. Επίσης, πιστεύω ότι υπάρχουν χορευτές με φρέσκιες ιδέες και τεράστιο χορευτικό background, που δίνουν σημαντικές βάσεις στη νέα γενιά. Θεωρώ ότι έχουμε πολλούς ταλαντούχους χορευτές που, αν ενώσουν τις δυνάμεις τους, μπορούν να δημιουργήσουν υπέροχα καλλιτεχνικά δρώμενα. Αυτό που δεν έχουμε, όμως, και το λέω με μεγάλη λύπη, είναι στήριξη από το ίδιο μας το κράτος. Τι εννοώ; Δεν υπάρχουν καλλιτεχνικές χορηγίες, δεν υπάρχουν επιχορηγήσεις ώστε οι καλλιτέχνες να οργανώνουν events και φεστιβάλ, δεν υπάρχει σωστή αναγνώριση του κλάδου μας, όπως συμβαίνει π.χ. με αθλητές που βγαίνουν στο εξωτερικό, διαγωνίζονται και φέρνουν στη χώρα μας διακρίσεις. Αυτό δεν έχει αναγνωριστεί ποτέ σε χορευτικό επίπεδο. Διότι υπάρχουν χορευτικά ζευγάρια στα ballrooms και χορευτές της street κοινότητας που έχουν αφιερώσει όλη τους τη ζωή στην προπόνηση, στο να εξελιχθούν σε αυτό που κάνουν, καθώς πολλοί από αυτούς έχουν τρομερές διακρίσεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, αλλά δυστυχώς δεν τους ξέρει κανείς στην Ελλάδα. Αυτό για μένα είναι λυπηρό. Έμπνευση στην πόλη μού δίνει το οτιδήποτε. Τα μαγαζιά, τα κτίρια, ένα ζευγάρι που περπατά σε ένα στενό, μέχρι και ένα graffiti σε μια αλάνα. Η Αθήνα είναι πολύ όμορφη πόλη, τρελαίνομαι να περπατάω στα στενά του κέντρου. Μου βγάζει ταυτόχρονα μια ενέργεια αστικού στοιχείου και χρωμάτων των νησιών μας κι αυτό είναι που με τραβάει πιο πολύ ώστε να εμπνέομαι και να δημιουργώ».

Η SARA GANEM ΚΑΙ ΟΙ UNITY VYBZ ΚΆΝΟΥΝ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΈΣ ΧΟΡΟΓΡΑΦΊΕΣ ΣΤΟ ΚΈΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ. ΑΠΌ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΨΩΜΙΑΔΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

ΙNFO Τα βίντεο του πρότζεκτ «Nyctophilia» υπάρχουν στο κανάλι της στο YouTube. https://www. youtube.com/channel/ UCJgUAnQnzzsW4cwhFFIi4HA Instagram: @saraganemofficial

18 lifo – 17.6.21

17.6.21 – lifo

19

20 lifo – 17.6.21

17.6.21 – lifo

21

έκθεση “You and AI – Η τεχνητή νοημοσύνη κι εσύ” είναι μια έκθεση που ασχολείται με την Τεχνητή Νοημοσύνη, αλλά στην πραγματικότητα ασχολείται με το πώς εμείς αλλάζουμε σε σχέση με την Τεχνητή Νοημοσύνη» λέει ο Πρόδρομος Τσιαβός, διευθυντής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας στο Ίδρυμα Ωνάση. «Γι’ αυτό και επιγράφεται “You and AI”, για να δηλώσει το σχεδόν διαπροσωπικό και μάλλον πολύ προσωπικό, σχεδόν σωματικό, που έχουμε σε σχέση με την Τεχνητή Νοημοσύνη. «Είναι μια έκθεση για την Τεχνητή Νοημοσύνη όχι ως μελλοντική πιθανότητα αλλά ως καθημερινή πραγματικότητα. Από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που μέσω αλγορίθμων επιλέγουν το περιεχόμενο που θα δούμε και θα ακούσουμε, τους φίλους μας και τα μέρη που θα βγούμε, μέχρι τους ψηφιακούς χάρτες που μας προτείνουν πώς και πού να πάμε ή και τους ίδιους τους διορθωτές κειμένου στις κινητές μας συσκευές, που συμπληρώνουν τις λέξεις μας και γράφουν μαζί μας, η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι πάνω στο ίδιο μας το σώμα. Η έκθεση θα γίνει στο Πεδίον του Άρεως, θα διαρκέσει από τις 24 Ιουνίου μέχρι τις 18 Ιουλίου και συμβαίνει εκεί ακριβώς επειδή πρόκειται για έναν χώρο που είναι δημόσιος, ο οποίος δίνει την αίσθηση φυσικού περιβάλλοντος, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα τεχνητό πάρκο. Αντίστοιχα, η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ο απαραίτητος σύντροφός μας σε οποιαδήποτε μορφή ψηφιακού δημόσιου περιβάλλοντος, το οποίο και τεχνητό είναι και πραγματικά αμφίβολο αν είναι δημόσιο. Τις περισσότερες φορές είναι ιδιωτικό, γιατί περιλαμβάνει και τα κοινωνικά δίκτυα, τα οποία αλληλεπιδρούν πια στον ψηφιακό χώρο. Η έκθεση αυτή ξεκινάει από το γεγονός ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ήδη εδώ, αυτό είναι το βασικό μας σημείο, είναι το περιβάλλον μας. Και αν κινηθείς ανάμεσα στα έργα, δεν θα δεις πουθενά ένα ρομπότ, δεν θα δεις τσιπάκια και καλώδια, η τεχνητή νοημοσύνη, όπως και η τεχνολογία, είναι εδώ και είναι παντού, στα κινητά μας τηλέφωνα, στα ρολόγια μας, στα αυτοκίνητά μας, στα ψυγεία μας, δεν είναι κάτι το οποίο θα έρθει σε είκοσι χρόνια. Ήρθε πριν από δέκα χρόνια, από τη στιγμή που είχαμε κοινωνικά δίκτυα και άρχισαν τα αυτοκίνητα και τα κινητά μας να γίνονται “έξυπνα”. Έτσι, η έκθεση αυτή, ακριβώς επειδή έχει στόχο να μιλήσει για μια τεχνητή νοημοσύνη που είναι ήδη εδώ, προσπαθεί να το κάνει δείχνοντας διάφορες εικόνες που μας είναι πολύ γνώριμες –τουλάχιστον κάποιες από αυτές– και οι οποίες έχουν μέσα τους μια ποιητικότητα. Έτσι μας κάνουν να αναρωτιόμαστε πώς βλέπουμε εμείς την Τεχνητή Νοημοσύνη και πώς μας βλέπει εκείνη. Η έκθεση απαρτίζεται από τρία κομμάτια που εξετάζουν το πώς ακριβώς υπάρχουμε εμείς και η Τεχνητή Νοημοσύνη. Το πρώτο κομμάτι αφορά τον τρόπο με τον οποίον διαμορφώνει η Τεχνητή Νοημοσύνη τον δημόσιο χώρο, τη συμμετοχή και τη δημοκρατία. Είναι πάρα πολύ βασικό κομμάτι, γιατί μιλάμε συνέχεια σήμερα για μια νέα κανονικότητα,

22 lifo – 17.6.21

YOU AND

RTIFICIAL Η ΣΤΕΓΗ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΩΝΑΣΗ «ΒΓΑΙΝΕΙ» ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ ΜΕ ΜΙΑ ΑΚΡΩΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟΝ ΤΟΥ ΑΡΕΩΣ. 24 ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΑΖΙ ΤΗΣ ΑΠΌ ΤΟΝ M. HULOT

I

DEEP MEDITATIONS A BRIEF HISTORY OF ALMOST EVERYTHING IN 60 MINUTES, MEMO AKTEN

NTELLIGENCE

17.6.21 – lifo

23

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

αθωντας ν σπ α β ρο

ZIZI , QUEERING THE DATASET_JAKE ELWES

24 lifo – 17.6.21

ζουν για το εάν εμείς συνιστούμε έναν πιθανό κίνδυνο για το αεροδρόμιο, π.χ. αν είμαστε τρομοκράτες, αν έχουμε επιδείξει παραβατική συμπεριφορά, και χίλια δυο άλλα πράγματα. Αυτό, βέβαια, το βλέπουμε έντονα σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και το Τελ Αβίβ, αλλά είναι κάτι που θα εμφανίζεται όλο και περισσότερο στο μέλλον. Ταυτόχρονα, βλέπουμε κι άλλα έργα, τα οποία έχουν να μας μιλήσουν για αντίστοιχα ζητήματα, όπως το “Abra” της Hiba Ali, ένα βίντεο με μια εργάτρια στο Amazon, η οποία μιλάει με την AI που καθορίζει τον τρόπο και τον χρόνο εργασίας της, κι αυτό είναι ένα σχόλιο πάνω στον τρόπο με τον οποίο δομείται η εργασία στα μεγάλα εργοστάσια που φτιάχνουν πλέον τα πράγματα που φτάνουν σ’ εμάς απ’ όλο τον κόσμο. Και εδώ είναι ένα σχόλιο που έχει να κάνει με τον τρόπο που δεν εργαζόμαστε πια μόνοι μας, αλλά πάντοτε με κάποια μεσολάβηση της τεχνητής νοημοσύνης. Το δεύτερο section έχει να κάνει με το πώς βλέπουμε τον αλγόριθμο και πώς μας βλέπει αυτός – επειδή μιλάμε συνεχώς για αλγορίθμους και δεν τους βλέπουμε ποτέ. Στην κεντρική

ENCOUNTERS WITH AQUATIC CHIMERAS, ENTANGLED OTHERS

WHENWORDSFAIL, STEPHANIE DINKINS

εικαστικα για τον τρόπο με τον οποίο απειλείται ή δεν απειλείται η δημοκρατία, και αυτό το συζητάμε λες και απασχολεί μόνο τους ανθρώπους, ενώ, στην πραγματικότητα, τις περισσότερες φορές υπάρχει η διαμεσολάβηση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ένα έργο σχετικά με αυτό είναι η μεγάλη εγκατάσταση “Normalizing Machine” που θα βρίσκεται ακριβώς πίσω από το άγαλμα του Κωνσταντίνου όπως μπαίνεις στο Πεδίον του Άρεως, που θα σε φέρνει αντιμέτωπο με διάφορες εικόνες και να θα σου ζητάει να αποφασίσεις τι σου φαίνεται ότι είναι πιο κανονικό. Δηλαδή, κάθε φορά θα έχει ένα πρόσωπο και θα σε ρωτάει “το δεξί πρόσωπο ή το αριστερό είναι πιο κανονικό;” και στο τέλος θα σου ζητάει να κάνεις κι εσύ μια κρίση για τον εαυτό σου, αν θεωρείς ότι είσαι κανονικός ή όχι. Το έργο αυτό, που είναι φτιαγμένο από τον Mushon Zer-Aviv, τον Dan Stavy και τον Eran Weissenstern, έρχεται ακριβώς να μιλήσει για το πώς χρησιμοποιούμε διαρκώς την παρακολούθηση, δηλαδή για το πώς από το κινητό μας τηλέφωνο και τα αεροδρόμια μάς τραβάνε διαρκώς κάμερες, αλλά αυτές οι κάμερες ταυτόχρονα αποφασί-

ΙNFO You and AI, Πεδίον του Άρεως, 24/6-18/7, με ελεύθερη είσοδο. Μια παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Mushon Zer-Aviv, Dan Stavy, Eran Weissenstern // Hiba Ali // Nye Thompson // Algorithmic Justice League // Bill Balaskas & Stop LAPD Spying Coalition // Stephanie Dinkins // Naho Matsuda // Kyriaki Goni // Memo Akten // Jake Elwes // Catherine D’Ignazio, Lauren F. Klein & Marcia Diaz Agudelo // Egor Kraft // Tega Brain, Julian Oliver & Bengt Sjölén // Alexandra Daisy Ginsberg // Helena Nikonole // Anna Ridler // Jenna Sutela // Entangled Others (Sofia Crespo x Feileacan McCormick) // slow immediate // Katerina Kana // Evi Kalogiropoulou // Manolis Manousakis // Ilan Manouach

πλατεία του Πεδίου του Άρεως θα έχουμε μια τεράστια εγκατάσταση, όπου θα είναι κολλημένος ένας αλγόριθμος, ακριβώς για να δείξει ότι πρόκειται για κάτι που είναι πολύ δύσκολο να το καταλάβεις, αν το δεις απλώς ως μια εξίσωση, αλλά ταυτόχρονα και κάτι που αλλάζει πάρα πολύ τη ζωή σου. Και έχουμε το τελευταίο κομμάτι, που είναι η τεχνητή νοημοσύνη και η φύση, μια σειρά από έργα πολύ όμορφα αισθητικά, τα οποία παρουσιάζουν είδη που εξαφανίστηκαν και τα έχουμε ξαναφτιάξει, όπως είναι ένας τεράστιος τεχνητός ιπποπόταμος, ο οποίος έχει μοντελοποιηθεί από έναν εξαφανισμένο ιπποπόταμο, ή διάφορα ψεύτικα λουλούδια ή φυτά, τα οποία έχουν γίνει computer generated, ή ήχοι πουλιών, τεχνητά κατασκευασμένοι. Όλα αυτά μοιάζουν αληθινά, αλλά, όταν τα παρατηρείς, κάτι δεν σου πηγαίνει καλά. Έχουμε μια σειρά από έργα και στους τρεις τομείς που διασχίζουν το Πεδίον του Άρεως και απαντούν τρία ερωτήματα κομβικά: πώς είναι η τεχνητή νοημοσύνη κι εμείς, δηλαδή πώς τη βλέπουμε και πώς μας βλέπει, τι θα πει τεχνητή νοημοσύνη και δημόσιος χώρος, πολιτικός και φυσικός, και τέλος τι σημαίνει τεχνητή νοημοσύνη και φύση. Συνολικά θα έχουμε είκοσι τέσσερα έργα σε πολλαπλά μέσα, κυρίως έργα σε οθόνες που εμφανίζονται με διάφορες μορφές εγκαταστάσεων, οι οποίες τοποθετούνται μέσα στην τεχνητή φύση του Πεδίου του Άρεως. Ένα από τα πολύ εντυπωσιακά σε μέγεθος είναι το έργο του Memo Akten, ενός Τούρκου εικαστικού που έχει φτιάξει έναν επτάμετρο πύργο, όπου αναγράφεται το εξής: “A brief history of almost everything in 60 minutes”. Παρουσιάζει footage της φύσης και του σύμπαντος μέσω Google Earth μέσα σε εξήντα λεπτά, δείχνοντας πώς επιλέγει η τεχνητή νοημοσύνη να χαρτογραφήσει τον κόσμο μας και ταυτόχρονα πώς αυτό μπορεί να έχει μια ποιητικότητα. Ένα άλλο έργο είναι το “Substitute” της Alexandra Daisy Ginsberg, ένας τεχνητός ιπποπόταμος,

EVERY THING EVERY TIME, NAHO MATSUDA

BEFORE THE BULLET HITS THE BODY, BILL BALASKAS & STOP LAPD SPYING COALITION

LEARNING TO SEE GLOOMY SUNDAY, MEMO AKTEN

πάλι πολύ μεγάλος σε μέγεθος, ο οποίος κινείται μέσα στο πράσινο. Υπάρχουν και τεχνητά λουλούδια πάνω στις λίμνες του πάρκου, αλλά έχουμε και γλυπτά. Ένα από τα έργα που θεωρώ ότι παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το γλυπτό του Egor Kraft, στο οποίο, μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, κάνει ένα reconstruction βάσει διαφόρων αντικειμένων από την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή ιστορία, δηλαδή η τεχνητή νοημοσύνη κάνει κάποια συμπληρώματα σε κάποια γλυπτά, όπως φαντάζεται τα κομμάτια που λείπουν. Το άλλο πολύ ενδιαφέρον έργο στην ίδια λογική είναι αυτό της Κατερίνας Κανά, μια μαρμάρινη πλάκα η οποία περιέχει fine numbers, που στην πραγματικότητα είναι τα “χωρίς όριο άτομα του μαθηματικού κόσμου”, αυτά που δεν μπορούν να διαιρεθούν παρά μόνο με τον εαυτό τους. Παρουσιάζοντάς το, εμφανίζει το βάθος και το απέραντο του αλγορίθμου. Επίσης, έχουμε ένα πολύ ενδιαφέρον έργο του Memo Akten, ο οποίος μας δείχνει διάφορα αντικείμενα της καθημερινής ζωής, π.χ. έναν φορτιστή με το καλώδιό του, τον οποίο η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αντιληφθεί ως ένα κύμα που σπάει στον βράχο. Γι’ αυτό και ο υπότιτλος της έκθεσης είναι “βλέποντας μέσα από τον λογοριθμικό φακό”. Στην ουσία είναι είκοσι δύο έργα, συν δύο έργα-έκπληξη, που θα εμφανιστούν μετά τις 2 Ιουλίου».

— Πώς θα είναι δομημένη η έκθεση; Θα υπάρχει κάποια σειρά με την οποία θα μπορείς να δεις τα έργα; Ναι και όχι. Μπορείς να μπεις από το άγαλμα του Κωνσταντίνου, να ακολουθήσεις τις σημάνσεις και να δεις τα τρία σημεία σειριακά, αλλά, απ’ οπουδήποτε και να μπεις, ακριβώς επειδή το Πεδίον του Άρεως είναι ένα μέρος ανοιχτό, μπορείς να τα παρακολουθήσεις άνετα. Κάθε κομμάτι διακρίνεται από έναν χρωματισμό που έχουμε φτιάξει, έτσι ώστε να ξέρεις πού βρίσκεσαι, ενώ στις τσιμεντένιες πλάκες που υπάρχουν ήδη στον χώρο βάλαμε αυτοκόλλητα με την περιγραφή του έργου. Αν τα σκανάρεις με το QR code, μπορείς να μάθεις περισσότερα για τα έργα. Η έκθεση, εκτός από το φυσικό της κομμάτι στο Πεδίον του Άρεως, έχει ένα πολύ πλούσιο ψηφιακό διαδικτυακό κομμάτι. Θα έχουμε μια προβολή του ντοκιμαντέρ «Coded Bias», το οποίο ασχολείται ακριβώς με το πώς η τεχνητή νοημοσύνη έχει προκαταλήψεις, μια συνέντευξη με τη σκηνοθέτιδα Joy Buolamwini και δύο events τα οποία θα είναι πιο εξειδικευμένα, ένα για την τέχνη και την τεχνητή νοημοσύνη και ένα δεύτερο, που θα είναι για την τέχνη, την ηθική, την τεχνητή νοημοσύνη και την επιστήμη. Ταυτόχρονα, θα γίνουν αρκετές συνεντεύξεις, και μέσα από το ραδιόφωνό μας, το movement radio, και θα υπάρχει κι άλλο υλικό που θα βγαίνει διαρκώς από το site, onassis.

org. Η έκθεση θα είναι υπαίθρια, με ελεύθερη είσοδο. Σκοπός της είναι να «πέσεις πάνω της». Υπάρχει μια επιμελημένη τυχαιότητα, απ’ όπου και να μπεις στο Πεδίον του Άρεως, δεν μπορείς να τη χάσεις. Θα υπάρχουν μεγάλες οθόνες, ταυτόχρονα όμως δεν είναι στον διάδρομό σου, αν θέλεις να μπεις πιο μέσα, μπορείς να πλησιάσεις και να απολαύσεις τα έργα όπως κάνεις τη βόλτα σου ή να μπεις με το QR Code σε μεγαλύτερο βάθος. Στο site θα υπάρχει συνεχής ενημέρωση και εκεί θα μπορείς να βρεις περισσότερες πληροφορίες για όσα σχετίζονται με αυτήν. Ένα πολύ ενδιαφέρον έργο είναι το «Every thing every time» της Naho Matsuda, γιατί βγάζει διαρκώς data points από διάφορα σημεία σε όλη την Αθήνα, πράγματα που συμβαίνουν αυτήν τη στιγμή στην πόλη μας. Έχουμε και ένα από τον Ιλάν Μανουάχ στην πλατεία Πρωτομαγιάς, το «It’s not YOU, it’s me», ένα monumental έργο γύρω στα είκοσι πέντε τετραγωνικά, που παρουσιάζει πρόσωπα να κάνουν ένα διαρκές morphing – και είναι η Ελλάδα του 2021, το πραγματικό Greece 2021. Γι’ αυτό θα κάνουμε και μια σχετική καμπάνια, ζητώντας από τον κόσμο να μοιραστεί τη σέλφι του για να δει τον εαυτό του να γίνεται morphed σε αυτόν τον χάρτη. Γιατί η τεχνητή νοημοσύνη μάς λέει ότι η Ελλάδα του 2021 είναι οι άνθρωποι, που δεν είναι μόνο λευκοί αλλά αλλάζουν διαρκώς, είναι στα social media και γίνονται mediated από αλγορίθμους. Η μεγάλη πρόκληση σε αυτή την έκθεση είναι ο δημόσιος χώρος, μπαίνουμε στο Πεδίον του Άρεως με πολύ σεβασμό. Είναι από τα μέρη που αναδείχτηκαν από την πανδημία, δεν το επιλέξαμε τυχαία. Είναι η σημερινή Αθήνα. Γι’ αυτό και στο κεντρικό σημείο της έκθεσης υπάρχει το έργο του Ιλάν Μανουάχ που προαναφέραμε. Αυτή είναι η Αθήνα σήμερα, αυτή είναι η Ελλάδα σήμερα. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει εισιτήριο, γι’ αυτό επιλέξαμε να είναι σε ανοιχτό χώρο, πήραμε ρίσκο, αλλά πιστεύουμε πολύ σε αυτό το event. Ελπίζουμε ότι και η πόλη θα το αποδεχτεί.

THE SUBSTITUTE, ALEXANDRA DAISY GINSBERG

17.6.21 – lifo

25

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

αθωντας ν σπ α β ρο

ΤΏΝΗΣ ΜΟΥΣΟΥΛΊΔΗΣ, ΧΩΜΕΝΊ, 1976

εικαστικα

ΜΙΑ ΈΚΘΕΣΗ ΠΟΥ ΕΝΘΑΡΡΎΝΕΙ

Η ΝΈΑ ΈΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΙΔΡΎΜΑΤΟΣ ΔΕΣΤΕ ΚΑΤΑΦΈΡΝΕΙ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΘΕΊ ΚΥΡΊΩΣ ΜΕ ΗΠΙΌΤΗΤΑ ΣΤΟ ΠΟΛΎ ΝΩΠΌ ΑΚΌΜΗ ΤΡΑΎΜΑ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΟΙΚΊΛΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΏΝ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠΙΦΈΡΕΙ ΣΤΗ ΖΩΉ Η ΕΜΠΕΙΡΊΑ ΠΟΥ ΌΛΟΙ ΑΚΌΜΑ ΒΙΏΝΟΥΜΕ. ΑΠΌ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΊΔΗ 26 lifo – 17.6.21

Η Κύπρος γίνεται ο ιδανικός προορισμός για σπουδές Πανεπιστήμια υψηλών προδιαγραφών, με χαμηλότερο κόστος σπουδών, σε περιμένουν σε μια μοναδική εκπαιδευτική εμπειρία.

Ο

ι πανεπιστημιακές σπουδές είναι μια σημαντική περίοδος, αλλά ταυτόχρονα είναι και η πιο απολαυστική. Με τα νέα δεδομένα, πολλοί τελειόφοιτοι μαθητές αγγλόφωνων αλλά και ελληνόφωνων σχολείων, οι οποίοι έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό και έκαναν τον απαραίτητο οικονομικό σχεδιασμό για σπουδές σε βρετανικά πανεπιστήμια, βρέθηκαν ξαφνικά ενώπιον νέων δεδομένων που ανατρέπουν τα πλάνα τους. Κι αυτό γιατί το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ήδη εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που συνεπάγεται σημαντική αύξηση στο κόστος των διδάκτρων που θα κληθούν να καταβάλουν, μη πρόσβαση στο φοιτητικό δάνειο που μέχρι πρότινος παρείχε η βρετανική κυβέρνηση με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους και ανάγκη υποβολής αίτησης για την απόκτηση βίζας διαμονής. Η Κύπρος ανταγωνίζεται πλέον, ως φοιτητικός προορισμός, όχι μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και την Ολλανδία και άλλους φοιτητικούς προορισμούς, με πανεπιστήμιά της να κατατάσσονται σήμερα ανάμεσα στα καλύτερα στον κόσμο σύμφωνα με τα Times Higher Education ( THE) Wor ld Univer sit y R ankings 2021 και τα Impact Rankings 2021. Εξάλλου, το χαμηλό κόστος ζωής και σπουδών, το γεγονός ότι μπορεί να σπουδάσει κάποιος το αντικείμενο που επιθυμεί, με επιλογή γλώσσας διδασκαλίας τα ελληνικά ή τα αγγλικά, αλλά και η απόκτηση πτυχίου με διεθνή αναγνώριση, ώστε να πετύχει την άμεση απορρόφηση από την παγκόσμια αγορά εργασίας, αποτελούν

τα βασικά επιχειρήματα που την κάνουν μια άκρως ελκυστική επιλογή.

ΣΠΟΥΔΕΣ ΜΕ ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Η Κύπρος δεν θα σου εξασφαλίσει μόνο κατά 30%-50% χαμηλότερο κόστος σπουδών αλλά θα αποδειχτεί ίσως η καλύτερη επένδυση για τη μελλοντική σου σταδιοδρομία, ανέλιξη και επαγγελματική αποκατάσταση. Φτάνει να λάβεις υπόψη σου τη μεγάλη γκάμα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών που προσφέρουν τα πανεπιστήμιά της, αναγνωρισμένα από τον ΔΟΑΤΑΠ αλλά και διεθνώς, την υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκή ποιότητα και την ευχέρεια διαμόρφωσης ενός προγράμματος σπουδών, βασισμένου στις δικές σου προσωπικές ανάγκες, επιλέγοντας πλήρη ή μερική φοίτηση.

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΖΩΗ ΜΕ ΤΑ ΟΛΑ ΤΗΣ Στα πρότυπα της φοιτητικής στέγασης σε παγκόσμιο επίπεδο, η Κύπρος προσφέρει ποικίλες επιλογές ως αποτέλεσμα των μεγάλων επενδύσεων που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για εστίες που βρίσκονται σε εξαιρετικά μικρή απόσταση από τις πανεπισ τημιουπόλεις, σε αντίθεση με αντίστοιχες εστίες πανεπιστημίων του εξωτερικού. Βρίσκονται, μάλιστα, πολύ κοντά σε υπηρεσίες, χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας. Κι αν κάτι χαρακτηρίζει τη φοιτητική ζωή, δεν είναι άλλο από την ελεύθερη επιλογή να περνάς τον χρόνο σου όπως εσύ επιθυμείς, να εξερευνάς νέα πεδία δραστηριότητας και να

δοκιμάζεις τι σου αρέσει και τι όχι. Προς αυτή την κατεύθυνση δραστηριοποιούνται σε όλα τα πανεπιστήμια της Κύπρου ενδιαφέροντες φοιτητικοί όμιλοι και αθλητικές ομάδες, ενώ, καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, διοργανώνονται ποικίλες εκδηλώσεις για τη φοιτητική κοινότητα, οι οποίες δημιουργούν έ να σύνολο αξέ χαστων εμπειριών. Μεταξύ αυτών, μεγάλη ποικιλία αθλητικών π ρ ογρ αμμάτων κ αι σύγ χ ρονες ε γκαταστάσεις για άθληση. Με άλλα λόγια, το όνειρο κάθε νέου που κάνει τα πρώτα του βήματα στην ενήλικη ζωή.

Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Με μια πρώτη ματιά, η Κύπρος σε κρατάει κοντά στα ελληνικά σύνορα, με τις καθημερινές πτήσεις να σου προσφέρουν ευελιξία, φέρνοντάς σε κοντά στο πατρικό και στην οικογένειά σου, όποτε εσύ το θελήσεις. Επί της ουσίας, όμως, πρόκειται για μια απόφαση που σου παρέχει, αν θέλεις, και μια ολοκληρωμένη εμπειρία φοίτησης σε άλλες χώρες του εξωτερικού. Ποιος δεν θα ήθελε να συμπεριλάβει στο βιογραφικό του τη μερική φοίτηση σε κάποιο ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο μέσω του Erasmus; Η Κύπρος, μέσω αυτού του προγράμματος, σου δίνει τη δυνατότητα να διεκδικήσεις 400-900 ευρώ τον μήνα προς κάλυψη των πρόσθετων δαπανών διαβίωσης στο εξωτερικό, να συνδεθείς με φοιτητές απ’ όλο τον κόσμο, να τελειοποιήσεις βιωματικά μια δεύτερη ή ακόμα και τρίτη ξένη γλώσσα και να αποκτήσεις ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά εργασίας. Τι περιμένεις;

17.6.21 – lifo

27

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

αθωντας ν σπ α β ρο

28 lifo – 17.6.21

ΓΙΏΡΓΟΣ ΛΆΠΠΑΣ, KNAPSACK WITH EARS, 1996

εικαστικα

περίπτωση του τραγικού ποιητή Φρυνίχου, ενός από τους γενάρχες του αρχαίου ελληνικού δράματος, ο οποίος καταδικάστηκε σε πρόστιμο επειδή, από σκηνής, με το έργο του Μιλήτου Άλωσις έφερε αντιμέτωπο το αθηναϊκό κοινό με μια πολύ πρόσφατη τότε και ως εκ τούτου αναφομοίωτη και δυσβάστακτη για την ψυχή πολεμική θηριωδία κατά την κατάκτηση της πόλης της Μικράς Ασίας από την Αθήνα είναι ένα πολύ γνωστό παράδειγμα για το πώς η τέχνη θα όφειλε να «τηρεί αποστάσεις ασφαλείας» από την πραγματικότητα, προκειμένου να προσφέρει στον θεατή αυτό που εκείνος ζητά, δηλαδή τη μετουσίωση του τραυματικού, μέσα από κάποιο σχήμα μεταφοράς, σε κάτι που να του είναι ανεκτό και καθησυχαστικό, σε σημείο που να αντλήσει αρκετές δυνάμεις για να το υπερβεί. Η καινούργια έκθεση στο ίδρυμα ΔΕΣΤΕ διαφεύγει τον κίνδυνο να βρεθεί στη θέση του αρχαίου τραγικού ποιητή, χάρη στο ότι δεν επιδιώκει να μας συμβιβάσει με το σοκ της πανδημίας του κορωνοϊού αλλά με τον αναμενόμενο αντίκτυπό της στην καθημερινή ζωή. Όλα ξεκίνησαν από τέσσερα έργα του Ελβετού καλλιτέχνη Urs Fischer, της περιόδου 2006-2007, τα οποία ανήκουν στη συλλογή Δάκη Ιωάννου και τα οποία τοποθετήθηκαν στον εκθεσιακό χώρο του ιδρύματος ΔΕΣΤΕ. Ακολούθησε η ανάθεση στον γκαλερίστα Ανδρέα Μελά να εμπνευστεί μια έκθεση με έργα Ελλήνων καλλιτεχνών που θα συνυπάρχουν με αυτά του Fischer. Φτάνοντας στο ΔΕΣΤΕ, ο επισκέπτης ακολουθεί τη ράμπα με το εκτυφλωτικό κόκκινο χαλί και εισέρχεται στον προθάλαμο του εκθεσιακού χώρου, ο οποίος διαμορφώθηκε σε έργο με τον τίτλο «Ramp Room» από το Σωτήριο Κωτούλα. Εκεί αντιλαμβάνεται αμέσως ότι το σημείο στο οποίο βρίσκεται του υποβάλλει την αίσθηση μιας μάλλον ανεκτής, ακαθόριστης αναστάτωσης, που θα μπορούσε να αποδοθεί στα πολύ έντονα και κορεσμένα χρώματα στους τοίχους, και της σκοτεινιάς του γενικότερα. Είναι σημαντικό να σταθεί κάποιος στη φωτογραφία του Ανδρέα Εμπειρίκου που εκτίθεται εκεί και η οποία δείχνει έναν από τους δύο μαρμάρινους φαλλούς προς τιμήν του θεού Διονύσου που υπάρχουν στη Δήλο. Η εν λόγω φωτογραφία λειτουργεί ως σύμβολο του Διονύσου και προφανώς των αποθεωμένων απολαυσιακών συμπαραδηλώσεών του στην προ πανδημίας κατάστασή μας. Με την είσοδο στο πρώτο από τα τρία δωμάτια του εκθεσιακού χώρου το βλέμμα αιχμαλωτίζεται από τα δύο γλυπτά του Urs Fischer που βρίσκονται εκεί, τον «Θάνατο μιας στιγμής», που είναι οι ανεπαίσθητα κινούμενοι τεράστιοι καθρέφτες απέναντί του, και την «Άβυσσο», το ένα από τα τρία αρχιτεκτονικής κλίμακας γλυπτά του που μοιάζουν με σύστημα από εναέριες ρίζες, οι οποίες επιδεικνύουν όλο το σφρίγος της ζωής τους και την αυτοπεποίθηση της δύναμής τους, καθώς κατακτούν τον χώρο και του επιβάλλονται. Για την ακρίβεια, είναι τόσο δυνατή η παρουσία αυτών των έργων, που προσβάλλουν ακόμα και την αντίληψη της ορθογωνιότητας της αίθουσας, με αποτέλεσμα ο επισκέπτης να χρειάζεται κάποια δευτερόλεπτα για να ορίσει καινούργια σημεία αναφοράς της κίνησής του μέσα στον χώρο. Η ίδια αίσθηση παράγεται και κατά την είσοδο του επισκέπτη στις δύο επόμενες αίθουσες, με τη διαφορά ότι τα έργα του Fischer δεν κόβουν πλέον την ανάσα, παρά λειτουργεί περισσότερο η ευχαρίστηση που γεννά η συναρπαγή του βλέμματος

ρυθμο καλο ας κ μ

ΙNFO Η έκθεση «Anti-Structure / Αντι-Δομή», σε επιμέλεια Ανδρεά Μελά, περιλαμβάνει έργα των Urs Fischer, Διοχάντης, Ανδρέα Εμπειρίκου, Τάκη Ζενέτου, Γιώργου Λάππα, Τώνη Μουσουλίδη, Παντελή Ξαγοράρη, Μαρίνας Ξενοφώντος, Σωτήριου Κωτούλα, Ντόρας Οικονόμου, Αλίκης Παναγιωτοπούλου, Ραλλούς Παναγιώτου, Χριστόδουλου Παναγιώτου, Ναυσικάς Πάστρα, Γεωργίας Σαγρή, Λουκά Σαμαρά, Χριστιάνας Σούλου, Takis, Θανάση Τότσικα, Ίριδας Τουλιάτου, Γιώργου Τουρκοβασίλη και Γιαννούλη Χαλεπά. Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, Φιλελλήνων 11 & Εμμ. Παππά, Νέα Ιωνία Μέχρι 27/10/21 Ωράριο: Τετ.-Πέμ. 12:0020:00 https://deste.gr/

από την κλίμακα και τη μορφή των γλυπτών. Η «οργανική» φόρμα τους, που παραπέμπει με έναν τρόπο και σ’ εκείνη του ανθρώπινου φλεβικού συστήματος, υποβάλλει μια πίστη στη δύναμη και τελικά στην προοπτική νίκης της ζωής, που οφείλεται στον προϊδεασμό κατά την προσέγγιση αυτών των έργων που γεννά η έννοια της «Αντι-δομής», την οποία πραγματεύεται η έκθεση. Για τον λόγο αυτό, απ’ όλα όσα μπορεί να ενεργοποιήσει αυτή η έκθεση στον θεατή, που είναι πολλά και ποικίλα, συχνά και αντίρροπα, υπερισχύει συνήθως μια αίσθηση αγαλλίασης και αισιοδοξίας. «Η αντιδομή είναι σε κάθε περίπτωση και στο πλαίσιο μιας εξελικτικής διαδικασίας η συνθήκη που επιβάλλει σε κάποιον να βγει από την πεπατημένη του» λέει ο Ανδρέας Μελάς. «Κάθε μεταβατική διαδικασία περιλαμβάνει τρία στάδια. Το πρώτο είναι η αποχώρηση από το προϋπάρχον, η απόσχιση από αυτό επειδή αποσυντίθεται. Μετά, έρχεται το μεσοστάδιο, που είναι εκείνο της αντι-δομής. Και το τελικό στάδιο είναι η εγκατάσταση της νέας τάξης, του νέου κοινωνικού ιστού, μια και πρόκειται για μια έννοια που αναφέρεται στην κοινωνία». Η έκθεση, της οποίας ο κορμός (δηλαδή τα έργα του Urs Fischer) προέρχεται από τη συλλογή Δάκη Ιωάννου, δεν βασίζεται σε έργα της συλλογής του. Ωστόσο, συμμετέχουν σε αυτήν καλλιτέχνες για τους οποίους ο συλλέκτης έχει δείξει ιδιαίτερο και σταθερό ενδιαφέρον, υποστηρίζοντάς τους από την αρχή της καριέρας τους. «Χάρη στη στήριξη ενός ιδρύματος όπως το ΔΕΣΤΕ μπόρεσα να προσεγγίσω συλλογές σαν εκείνη της Εθνικής Γλυπτοθήκης και του Ιδρύματος Ωνάση. Επίσης, χωρίς αυτήν τη συνδρομή ίσως να μην μπορούσα να παρουσιάσω την πολύ μικρή προτομή από πηλό του Χαλεπά, που ανήκει στο Γενικό Νοσοκομείο της Κέρκυρας, και στην πραγματικότητα είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται σε κοινό» λέει ο Ανδρέας Μελάς. Πρόκειται για το μόνο έργο του θρυλικού γλύπτη που επιβίωσε από την περίοδο του εγκλεισμού του στο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας. Τα περισσότερα εκείνης της περιόδου είτε τα κατέστρεφε ο ίδιος είτε οι περί αυτόν. Ο μύθος λέει ότι το συγκεκριμένο διασώθηκε από έναν φύλακα που θεώρησε ότι έπρεπε να το προστατεύσει και να το διαφυλάξει, επειδή αναγνώρισε ότι είχε ιδιαίτερη αξία. Πρόκειται για ένα έργο που αποτελεί σημαντικότατο σημείο πύκνωσης της έκθεσης και στέκεται ως σύμβολο της αλήθειας ότι, εν μέσω μιας «διάλυσης» και της φάσης της αντιδομής που έπεται αυτής, ο καθένας μπορεί να περισώσει αυτό το οποίο πιστεύει με βεβαιότητα ότι έχει πραγματική αξία. Μια μεγάλη δύναμη της έκθεσης είναι η γοητεία που ασκούν στον θεατή τα έργα που έχουν επιλεγεί – η ομορφιά τους. Εκείνα της Διοχάντης, για παράδειγμα, που μοιάζουν να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται μαγικά – κατά τη βούλησή τους. Ή τα μαχαίρια του Θανάση Τότσικα – μια έκπληξη για το πώς τα έντονα, φωτεινά και σχεδόν φθορίζοντα χρώματα της ζωγραφικής του που είδαμε πέρσι στην Αθήνα εισβάλλουν σε αυτά, τα οποία ανήκουν σε μια αυτόνομη ενότητα έργων και τους δίνουν μια εντελώς νέα τροπή. Η μεγάλη επιτυχία της έκθεσης είναι ότι ο θεατής τη νιώθει να του απευθύνεται προσωπικά, επειδή γοητεύεται από την ομορφιά των έργων. Για τον ίδιο λόγο νιώθει αισιοδοξία, συσχετίζοντας όσα βλέπει με την προοδευτική αποδρομή της πανδημίας. «Πιστεύω πολύ στην ομορφιά των πραγμάτων» λέει ο Ανδρέας Μελάς. «Αναγνωρίζω ότι υπάρχει ένα ταμπού σχετικά με το κατά πόσο ασχολούμαστε μαζί της. Αλλά θεωρώ ότι έχω μάθει πάρα πολλά από αυτήν».

17.6.21 – lifo

29

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

αθωντας ν σπ α β ρο

φεστιβαλ

ε τη σταδιακή επιστροφή στην κανονική ζωή επιστρέφει και το Borderline Festival, το φεστιβάλ ηλεκτρονικής πειραματικής σκηνής της Στέγης, για να μας υπενθυμίσει ότι ο ήχος μπορεί να απευθυνθεί σε όλες μας τις αισθήσεις, στον νου αλλά και στο σώμα μας. Αν και το καθιερωμένο του ραντεβού ήταν τον Απρίλιο, στη δέκατη εκδοχή του θα γίνει τον Ιούνιο και για τρεις ημέρες, από τις 25 έως 27/6, σε δύο τοποθεσίες έξω από το κέντρο της Αθήνας, αλλά και ψηφιακά. « Έναν χρόνο τώρα ακούμε μουσική από μικρά ηχειάκια και από ακουστικά. Το να νιώσουμε στο σώμα μας όλες τις ηχητικές συχνότητες εμένα προσωπικά μου φαντάζει σαν όαση» αναφέρει ο Μιχάλης Μοσχούτης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Borderline. «Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους προχωρήσαμε στον προγραμματισμό του φεστιβάλ σε ανοιχτούς χώρους, με ένα σχετικά μαζεμένο πρόγραμμα, το οποίο όμως εξασφαλίζει τον φεστιβαλικό χαρακτήρα του Borderline. Έχουμε τρία ζωντανά σετ κάθε μέρα, με μικρή διάρκεια, χωρίς διαλείμματα, ενώ παράλληλα θα έχουμε τρία βίντεο που θα ανέβουν στο ψηφιακό κανάλι της Στέγης. Είναι σημαντικό φέτος ότι είχαμε τη δυνατότητα να αναθέσουμε σε καλλιτέχνες τη δημιουργία νέων έργων και νομίζω ότι τα τρία νέα online έργα του φεστιβάλ δίνουν μια νέα δυναμική και έκταση στο Borderline. Εκτιμώ ότι η νέα αυτή hybrid πραγματικότητα ήρθε για να μείνει και ότι θα αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι των πολιτιστικών δράσεων». Επομένως, την πρώτη μέρα του φεστιβάλ στη Νέα Μασκώτ (Δημοτικός Κινηματογράφος Ταύρου) θα παίξουν οι Kostadis και Julia Reidy, ενώ θα γίνει και η αναλογική προβολή (φιλμ 16mm) της ταινίας Honor and Obey του Αμερικανού σκηνοθέτη Warren Sonbert, παράλληλα με τους ηλεκτρικούς ήχους και την τρομπέτα της Θάλειας Ιωαννίδου aka Pinna Bounce. Στις 26 Ιουνίου, στο Θέατρο Πολυχώρου Λιπασμάτων Δραπετσώνας (Είσοδος Σφαγείων) θα εμφανιστούν οι Wild Terrier Orchestra, δηλαδή ο Δημήτρης Παπαδάτος (Jay Glass Dubs) με τη Φωτεινή Κορρέ, ο Thomas Köner και τέλος η κολεκτίβα τ@ Mica Levi, CURL. Η αυλαία πέφτει στις 27 Ιουνίου στη Νέα Μασκώτ με τη Lea Bertucci και δύο αναθέσεις της Στέγης, το Testimonium - Athens του Jacob Kirkegaard και το ARIA των Coti K., Ερατώς Τζαβάρα και Andrea Bonetti. Τέλος, τρία online μουσικά βίντεο θα βγουν στον αέρα από τις 19 Ιουνίου στο Onassis Channel στο YouTube: της Αντιγόνης Τσαγκαροπούλου aka Bunny, που μας εισάγει στον sci-fi, queer φεμινιστικό κόσμο των Dentata Pearls, το «Infinity» της Νικολέτας Χατζοπούλου καθώς και το Testimonium - Athens του Kirkegaard, που, όπως προαναφέραμε, θα παρουσιαστεί και ζωντανά.

Αδιαμφισβήτητα το μεγάλο όνομα του φεστιβάλ δεν είναι άλλο από τ@ Mica Levi από τη Βρετανία, που γνωρίζει ήδη μεγάλη καταξίωση, έχοντας καθιερωθεί από σάουντρακ ταινιών όπως το Under the Skin του Jonathan Glazer και πιο πρόσφατα το Monos του Alejandro Landes. Το 2016 προτάθηκε για Όσκαρ για το σκορ που συνέθεσε για την ταινία Jackie με πρωταγωνίστρια την Νάταλι Πόρτμαν. Η καριέρα τ@ Levi, όμως, ξεκίνησε πολύ νωρίτερα, ως DJ, στο Λονδίνο, όταν ήταν έφηβος. Μουσική έγραφε και έπαιζε από τότε που ήταν τεσσάρων, ενώ ξεκίνησε να πηγαίνει σε μουσικό σχολείο στα εννέα. Εδώ να αναφέρουμε ότι ο πατέρας του ήταν καθηγητής μουσικής στο Royal Holloway, στο πανεπιστήμιό του, και η μητέρα του καθηγήτρια τσέλου. Έχει καταγωγή από τη Ρουμανία. Το 2008, όταν σπούδαζε στο Guildhall, μία από τις πιο σημαντικές σχολές παραστατικών τεχνών στη Βρετανία, ανέλαβε να γράψει ένα κομμάτι για τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου. Περίπου τότε σχημάτισε και τους Micachu and the Shapes, μαζί με τη Raisa Khan (πλήκτρα) και τον Marc Pell (ντραμς). Από τότε έχουν μετονομαστεί σε Good Sad Happy Bad και είναι ακόμα ενεργοί. Το τελευταίο τους άλμπουμ, «Shades», κυκλοφόρησε πέρσι. Είχαν προκαλέσει τόση αίσθηση στο 2009 με την πειραματική προσέγγισή τους στην ποπ, που εν μια νυκτί υπέγραψαν στη Rough Trade και τη συμπαραγωγή στο πρώτο τους άλμπουμ, το «JeweIlery», ανέλαβε ο Matthew Herbert. Τότε θεωρούσαν τ@ Levi, που πρόσφατα είχε κάνει coming out ως non-binary, τεράστιο ανερχόμενο αστέρι, κάτι σαν σωτήρα της βρετανικής ανεξάρτητης σκηνής, και όχι άδικα. Σπάνια εμφανίζεται ένας τόσο πολυτάλαντος μουσικός. Και αν κάτι το πιστοποιεί, είναι η επιρροή που ασκεί στην ανεξάρτητη σκηνή του Λονδίνου. Φαίνεται μέσα από τις σπουδαίες παραγωγές που κάνει σε νέους καλλιτέχνες, όπως η Tirzah, αλλά και από τους μουσικούς με τους οποίους συνεργάζεται σε διάφορα παράλληλα πρότζεκτ. Η κολεκτίβα CURL που θα δούμε στο Borderline είναι αποτέλεσμα των φιλικών σχέσεων που έχει συνάψει αυτά τα χρόνια. Μπορεί να διατηρεί ένα αρκετά χαμηλό προφίλ και να αδιαφορεί πλήρως για τη δημοσιότητα, αλλά, απ’ ό,τι φαίνεται, δείχνει εξωστρέφεια και φιλικότητα εκεί που χρειάζεται, στη μουσική. Ακόμα και σήμερα σπάνια απασχολεί τα μέσα αν δεν πρόκειται για δουλειά. Δεν δίνει συνεντεύξεις συχνά και όταν το κάνει, δεν λέει πολλά. Και γιατί να το κάνει άλλωστε; Στόχος πάντα ήταν να δημιουργήσει κάτι νέο μουσικά, να πειραματιστεί, αλλά ταυτόχρονα να βγάζει αμεσότητα στο ευρύ κοινό, και αυτό είναι κάτι που έχει καταφέρει από την αρχή μιας αξιοσημείωτης καριέρας.

ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΆΛ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉΣ ΜΟΥΣΙΚΉΣ ΤΗΣ ΣΤΈΓΗΣ, ΕΠΙΣΤΡΈΦΕΙ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΌ. ΑΠΌ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ ΙNFO

ΤΟ ΜΕΓΆΛΟ ΌΝΟΜΑ ΤΟΥ BORDERLINE FESTIVAL 30 lifo – 17.6.21

Borderline Festival 2021, No Borders, No Boundaries, Just Sound, 25-27/6, 21:00 - 23:00, Νέα Μασκώτ (Δημοτικός Κινηματογράφος Ταύρου) και Θέατρο Πολυχώρου Λιπασμάτων Δραπετσώνας (Είσοδος Σφαγείων), €10, Μειωμένο, Φίλος: €7, Ανεργίας, ΑμεΑ: €5

Ο πολιτισμός είναι η Αθήνα

Ο Δήμος Αθηναίων στηρίζει τον πολιτισμό και συνδημιουργεί με τους ανθρώπους του ένα ξεχωριστό καλοκαίρι.

Ο

πολιτισμός που τόσο μας έλειψε ξαναμπαίνει στη ζωή μας κι αυτό ίσως είναι ό,τι πιο σημαντικό συμβαίνει αυτήν τη χρονική περίοδο. Ο Δήμος της Αθήνας ανάβει τα φώτα, σηκώνει αυλαία και προσφέρει ένα καλοκαίρι γεμάτο μουσική, συναυλίες, χορό και θεατρικές παραστάσεις για μεγάλους και παιδιά. Τέσσερις εμβληματικοί χώροι της πόλης, η Τεχνόπολη, τα θέατρα Κολωνού και Γκράβας του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού & Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) και ο κινηματογράφος ΑΒ ανοίγουν τις πόρτες τους για να υποδεχτούν τις εκδηλώσεις που διοργανώνονται στο πλαίσιο του «Culture is Athens / Ο πολιτισμός είναι η Αθήνα», ενός σχεδίου που μετουσιώνει το όραμα μιας πόλης, όπου ο πολιτισμός αποτελεί δομικό στοιχείο. Η αρχή γίνεται αυτό το καλοκαίρι, με τον δήμο Αθηναίων να στηρίζει έμπρακτα για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά τον κλάδο του πολιτισμού, καλλιτέχνες και εργαζόμενους που έχουν πληγεί από τις συνέπειες της πανδημίας. Άλλωστε, πώς μπορεί να υπάρξει πολιτισμός, χωρίς τους ανθρώπους του; Σε αυτούς απευθύνθηκε η ανοιχτή πρόσκληση, ώστε η Επιτροπή Εκδηλώσεων του δήμου Αθηναίων να επιλέξει εκατό από τις συμμετοχές που κατατέθηκαν, που θα συνθέ-

σουν το φετινό πολιτιστικό καλοκαίρι. Από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο, ο δήμος Αθηναίων διαθέτει δωρεάν τέσσερις σημαντικούς χώρους σε καλλιτέχνες, ομάδες και εταιρείες για τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων, ενώ ταυτόχρονα παρέχει όλες τις απαραίτητες υποδομές για την πραγματοποίησή τους. Το πρόγραμμα που επιμελήθηκαν ο ΟΠΑΝΔΑ και η Τεχνόπολη παρουσιάζει περισσότερες από εκατό εκδηλώσεις που περιλαμβάνουν τα πάντα: συναυλίες, φεστιβάλ, θεατρικές και μουσικοθεατρικές παραστάσεις και χορευτικές περφόρμανς και, φυσικά, τους πιο αγαπημένους καλλιτέχνες, που επιτέλους θα απολαύσουμε επί σκηνής μετά από πολύ καιρό! Η Μουσική Τεχνόπολη μέχρι τις 19 Σεπτεμβρίου θα παρουσιάζει ένα πλούσιο πρόγραμμα με μεγάλους καλλιτέχνες, όπως η Άλκηστις Πρωτοψάλτη και ο Μιχάλης Χατζηγιάννης, η Καίτη Γαρμπή, ο Γιώργος Νταλάρας και ο Δημήτρης Μυστακίδης, άλλα και οι Nightstalker, ο Wim Mertens, οι MEΛΙSSES, ο Εισβολέας καθώς και σημαντικά φεστιβάλ που αντιπροσωπεύουν την πιο σύγχρονη πλευρά της εγχώριας και διεθνούς σκηνής – το Off the Ηook και το Plisskën 2021 είναι κάποια από αυτά. Μια μοναδική μουσική εμπειρία με ρεπερτόριο που περιλαμβάνει

από ρεμπέτικο μέχρι electro και θα μεταδοθεί σε live streaming για όσους δεν μπορούν να την απολαύσουν κάτω από τις τρεις εμβληματικές κόκκινες καμινάδες. Στον καταπράσινο λόφο του Ιππίου Κολωνού, σε έναν ζωτικό χώρο πολιτισμού, στην Γκράβα, τα θέατρα του ΟΠΑΝΔΑ (Θέατρο Κολωνού και Γκράβας) θα υποδέχονται από τη Δευτέρα 28 Ιουνίου θεατρικές και μουσικοθεατρικές παραστάσεις για όλους, δίνοντας ζωή στις γειτονιές, όπου χτυπάει η καρδιά της Αθήνας. Κλασικές συνθέσεις από τις ορχήστρες του δήμου Αθηναίων, τζαζ crossovers, περιπλανήσεις στα μονοπάτια της παράδοσης, ελληνικό και ξένο ρεπερτόριο με ονόματα όπως η Ρίτα Άντωνοπούλου, οι Rebetien, ο Γιώργος Μαργαρίτης και η Πέννυ Μπαλτατζή, η Αγγελική Τουμπανάκη, η Ανδριάνα Μπάμπαλη και ο Γιώργης Χριστοδούλου θα ηχήσουν στις δύο σκηνές, ενώ σημαντικοί σκηνοθέτες και ομάδες θα παρουσιάζουν παραστάσεις για μικρούς και μεγάλους καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα ελληνικού και διεθνούς ρεπερτορίου. Επίσης, το ιστορικό θερινό σινεμά των Άνω Πατησίων, ο Κινηματογράφος ΑΒ, ανοίγει ξανά τις πόρτες του ανανεωμένος, από την Παρασκευή 2 Ιουλίου, για να υποδεχτεί χορευτικά δρώμενα με θεματολογία που αφορά τον σύγχρονο άνθρωπο, περφόρμανς σύγχρονου χορού, που αφηγούνται αληθινές ιστορίες, τάνγκο, μουσικές παραστάσεις αλλά και παραστάσεις κουκλοθεάτρου, διαδραστικές θεατρικές και μουσικοθεατρικές παραστάσεις για όλη την οικογένεια. Το φετινό πολιτιστικό καλοκαίρι στη Αθήνα συνδιαμορφώνεται από τον δήμο Αθηναίων και τους ανθρώπους του πολιτισμού, ώστε να αναδείξει τις δικές τους ιδέες. Και μαζί αναδεικνύει τη σημαντικότητα των ανθρώπων αυτών, ώστε η δική μας καθημερινότητα να γίνει καλύτερη.

cultureisathens.gr opanda.gr athens-technopolis.gr

17.6.21 – lifo

31

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

αθωντας ν σπ α β ρο

επετειοσ

έκθεση «1821 Πριν και Μετά» είναι μία από τις σημαντικότερες εκθέσεις που έχει διοργανώσει το Μουσείο Μπενάκη και η μεγαλύτερη έκθεση για τον νεότερο ελληνισμό που έχει παρουσιαστεί ποτέ. Τα περισσότερα από 1.200 αντικείμενά της παρουσιάζουν εκατό χρόνια ιστορίας του νεότερου ελληνισμού, από το 1770 μέχρι το 1870. Οι εικόνες μιας Ελλάδας που αλλάζει προς το μέλλον συνθέτουν ένα γοητευτικό ταξίδι το οποίο αποτυπώνει τα θετικά στοιχεία που δόμησαν τον νεότερο ελληνισμό. Μας ξεναγεί ο Γιώργης Μαγγίνης, επιστημονικός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη. «Οι πρώτοι περιηγητές έφτασαν στη μακρινή αυτή γωνιά της Ευρώπης για τα ερείπιά της. Τούτη είναι ίσως μια τετριμμένη διαπίστωση, αλλά είναι δηλωτική για το βλέμμα τους πάνω στη γη και τους ανθρώπους της. Όπως οι προσκυνητές στην Παλαιστίνη κατά τον Μεσαίωνα, οι περιηγητές αρχικά περιδιάβαιναν τους “αγίους τόπους” της Αθήνας, των Δελφών ή του Σουνίου ως να ήταν σε άλλον χρόνο, σε μια παράλληλη πραγματικότητα. Κάποιοι έκαναν μερικά βήματα παραπέρα: παρατηρούσαν τα όρη, τη θάλασσα, τις πεδιάδες, τα άνθη, κάποτε και τους ανθρώπους, εν είδει κλίμακας. Το τοπίο αλλά και οι μορφές που το κατοικούσαν παρέμεναν συχνά συμπληρωματικά των ερειπίων στοιχεία και μόνον η δραματικότητα ενός γεγονότος (μιας μάχης ή μιας λεηλασίας, όπως αυτή που βίωσε ο William Gell) εστίαζε την προσοχή σε αυτά. Η ματιά των ανθρώπων που κατοικούσαν τον τόπο ήταν εξαρχής διαφορετική. Συχνά δεν κατέγραφαν κάποιο συγκεκριμένο τοπίο, αλλά αναδιέτασαν στοιχεία του, όπως αυτά είχαν εμπεδωθεί μέσα από μια συντεχνιακή μαθητεία. Στις τοιχογραφίες των αρχοντικών στα πλούσια νησιά και τις εύφορες πεδιάδες του βορρά, όλες οι πόλεις ήταν η Κωνσταντινούπολη, όλες οι εκκλησιές η Αγιά Σοφιά. Όταν οι καλλιτέχνες καλούνταν να ανακαλέσουν ένα συγκεκριμένο τοπίο, το αποτέλεσμα είχε αφοπλιστική ειλικρίνεια δίχως τη φενάκη της γεωμετρικής ή ατμοσφαιρικής προοπτικής – όπως στα έργα του Ζωγράφου για τον Στρατηγό Μακρυγιάννη. Ίσως όμως οι πιο δηλωτικές ματιές που ανακαλύπτουμε στην έκθεση “1821 Πριν και Μετά” να είναι αυτές που μας προσφέρει η χαρτογραφία, όπου η τομή την οποία ανοίγει η Επανάσταση είναι ευκρινέστερη απ’ ό,τι στη ζωγραφική. Η ακριβής και ταυτόχρονα ιδεαλιστική Χάρτα του Ρήγα Βελεστινλή, ενός χάρτη στον χώρο αλλά και στον χρόνο, συμπυκνώνει την παράδοση στην οποία ανήκουν και ο Xavier Scrofani ή ο M.G.F.A. de Choiseul-Gouffier, μια παράδοση που κωδικοποίησε τον βιωμένο τόπο των περιηγητών στον μαθηματικό χώρο των χαρτογράφων. Από την άλλη, ο χάρτης του Alexandre-Émile Lapie από το 1826 είναι μια αποτύπωση του “εδώ”, του καταμετρημένου χώρου, και του “τώρα”, του παρόντος χρόνου όπως αυτός ενσαρκώνεται από την κόκκινη γραμμή που τεμαχίζει τη χώρα. Ακόμα και οι γεμάτοι όνειρα χάρτες της νέας, αθηναϊκής πρωτεύουσας, με τις προτάσεις των ιδεολόγων πολεοδόμων, δεν κοιτούν πια την Ελλάδα στη διαχρονία. Η ιστορία είναι πλέον παρούσα στον τόπο των αναγεννημένων Ελλήνων».

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ 32 lifo – 17.6.21

O ΓΙΏΡΓΗΣ ΜΑΓΓΊΝΗΣ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΌΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΉΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΊΟΥ ΜΠΕΝΆΚΗ, ΜΑΣ ΞΕΝΑΓΕΊ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΗ ΈΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΌ ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΕΊ ΠΟΤΈ. ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΙNFO «1821 Πριν και Μετά» Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς 138, έως τον Νοέμβριο 2021. benaki.org

17.6.21 – lifo

33

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

αθωντας ν σπ α β ρο

ΕΚΘΕΣΗ 34 lifo – 17.6.21

PO

Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΝΕΟΝ ΔΙΝΕΙ ΖΩΗ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΚΑΠΝΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΤΗΣ ΛΕΝΟΡΜΑΝ ΜΕ ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΜΕ ΕΡΓΑ 59 ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ ΑΠΟ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ. ΑΠΌ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΠΑΡΙΔΗ

πέχει μόλις μερικά χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, μπορείς να φτάσεις σε λιγότερο από μισή ώρα από την πλατεία Καραϊσκάκη περπατώντας, όπως άλλωστε εξίσου κοντινός είναι ο σταθμός μετρό των Σεπολίων. Αλλά, μια ηλιόλουστη μέρα, η βόλτα διασχίζοντας τις φιλήσυχες γειτονιές του Κολωνού αποτελεί μια θαυμάσια ιδέα. Συνήθως, όταν ανάλογες πρωτοβουλίες παίρνουν σάρκα και οστά, η υποβαθμισμένη περιοχή μιας μεγαλούπολης, που είχε την τύχη να επιλεγεί, αλλάζει συλλήβδην προφίλ, αναπτύσσεται πλήρως. Άραγε θα μπορούσε να συμβεί το ίδιο με τον Κολωνό και το εμβληματικό Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν; Το οικοδόμημα του 1930, που χτίστηκε για να στεγάσει βιοτεχνίες τσιγάρων της εποχής και απασχολούσε χιλιάδες εργάτες, εξαιρετικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου, μετά από χρόνια εγκατάλειψης ανήκει πια στη Βουλή των Ελλήνων και μόλις ανακαινίστηκε μέρος του από τον ΝΕΟΝ. Η τακτική που επαναλαμβάνει τα τελευταία χρόνια ο καλλιτεχνικός οργανισμός και ο ιδρυτής του κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος, αναλαμβάνοντας να αξιοποιήσει δημόσιους χώρους της πόλης, όχι μόνο αφήνει το στίγμα του ΝΕΟΝ αλλά προσφέρει στους Αθηναίους και στους επισκέπτες της πόλης καλλιτεχνικές δράσεις διεθνών προδιαγραφών ως δημόσιο αγαθό. Αυτήν τη φορά, με την επέμβαση στο Καπνεργοστάσιο και τη μεγαλειώδη έκθεση PORTALS (Πύλη) σε μια τόσο σημαντική στιγμή για τη χώρα και για τους καιρούς μας, την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, και παράλληλα κοντά στο τέλος της μακρόχρονης, παγκόσμιας επιστημονικής και κοινωνικής κρίσης που άλλαξε, διεθνώς, την εξέλιξη της σύγχρονης ιστορίας, είναι σαν να δίνει ένα νέο λάκτισμα στην κοινωνία ως σύνολο και κοινή μοίρα. Άλλωστε, τη σύλληψη της έκθεσης την οφείλουμε σε άρθρο της Aρουντάτι Ρόι στους «Financial Times», η οποία παρομοίαζε την πανδημία με μια «πύλη», σημείο μετάβασης από έναν κόσμο σε έναν άλλον. Το ρήγμα που δημιουργήθηκε τόσο συλλογικά όσο και ατομικά θα μπορούσε να αποτελέσει για τον καθένα από εμάς μια μετάβαση σε αυτή την πύλη, «σέρνοντας πίσω μας τα κουφάρια και τις προκαταλήψεις και το μίσος και την πλεονεξία μας, τις τράπεζες δεδομένων και τις νεκρές ιδέες μας, τα νεκρά ποτάμια και τους μολυσμένους ουρανούς μας ή μπορούμε να τη διαβούμε ανάλαφρα, με λίγες αποσκευές, έτοιμοι να φανταστούμε έναν άλλο κόσμο», διατείνεται η διάσημη συγγραφέας. Η έκθεση που επιμελήθηκαν από κοινού η διευθύντρια του ΝΕΟΝ Ελένη Κουντούρη και η διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγο Madeleine Grynsztejn έχει ως πυξίδα ακριβώς αυτόν τον οικουμενικό στόχο, τη «μετάβαση» της παγκόσμιας (και ψηφιακής) κοινότητας σε μια νέα εποχή. Από την εγκατάσταση του Νίκου Ναυρίδη στην οροφή του κτιρίου, τα φωτεινά κόκκινα γράμματα με τη φράση του Σάμιουελ Μπέκετ «Try again. Fail again. Fail better» που παρατηρείς καθώς πλησιάζεις, μέχρι τις εντυπωσιακές υπερμεγέθεις επεμβάσεις των Μαρία Λοϊζίδου (ένα πλέγμα από την κορυφή μέχρι κάτω), Steve McQueen (μια τεράστια αφίσα με επαναλαμβανόμενη φωτογραφία, φόρο μνήμης στην ανθρώπινη βαναυσότητα), El Anatsui, Glen Ligon (επαναλαμβανόμενος διάσημος στίχος του Καβάφη) και Dan Vo στο κατάφωτο, χάρη στη γυάλινη σκεπή, αίθριο –τον δημόσιο χώρο της έκθεσης– μέχρι τους εσωτερικούς εκθεσιακούς χώρους στον διάδρομο, στα πατάρια, στα παλιά λουτρά, στο παλιό τελωνείο, στις αίθουσες που κάποτε υπήρξαν εργασιακοί χώροι χιλιάδων εργατών, η έκθεση αναπτύσσεται με εντυπωσιακό τρόπο. Αναθέσεις του ΝΕΟΝ, δάνεια από μουσεία και συλλογές, έργα νέων ενεργών καλλιτεχνών, άλλων πιο καταξιωμένων διεθνώς, έργα σημαντικών ανθρώπων που έχουν φύγει από τη ζωή, πενήντα εννιά συνολικά καλλιτέχνες που «μιλάνε» για την εποχή μας και τον σύγχρονο άνθρωπο, για την ανισότητα και την ισότητα, για την αγωνία και την ανάγκη για ώριμες αποφάσεις, έργα από κάθε πιθανή και απίθανη πλευρά του κόσμου, ένα πανόραμα της εποχής μας. Μια χειρονομία μεγάλης πνοής που καθηλώνει από τους μυημένους μέχρι τους λιγότερο γνώστες σε ό,τι έχει να κάνει με τη σύγχρονη τέχνη, προσφέροντάς μας την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με τις αντιφάσεις, τα έκτροπα και τα οράματα της εποχής μας. Πολυμεσική τέχνη, όπου οι λέξεις διαλογίζονται και λογοδοτούν, οι εικόνες κρίνουν και κρίνονται, οι ανθρώπινες συμπεριφορές προδίδουν και προδίδονται. Μνημειακά έργα των Γιάννη Κουνέλη, Cornelia Parker, Michael Rakowitz, Kutlug Ataman, ένα δίωρο φιλμ του Adrian Villar Rojas, πρωτοποριακά έργα των Αλέξανδρου Τζάννη, Sidsel Meineche Hansen, Tala Madani, Μυρτώς Ξανθοπούλου σε διάλογο με παλιότερες γενιές της πρωτοπορίας, και έργα των Άλεξ Μυλωνά, Erika Verzutti, Dana Schultz, Liliane Lijn, Daphne Wright, αλλά και των Paul Mpagi Sepuya, Francis Picabia, ο φόρος τιμής στους Βλάση Κανιάρη και Νίκο Αλεξίου, υφαντά, γλυπτά, ζωγραφική, ταπετσαρίες και τοιχογραφίες στο παλιό τελωνείο από τον Duro Olowu, και μια σύνθεση εικόνων του Πάνου Κοκκινιά συνθέτουν το ψηφιδωτό μιας οικουμένης που μέσα από τους καλλιτέχνες της πολεμάει για την ελπίδα να γεννηθεί το νέο και το δίκαιο.

ΙNFO PORTALS | ΠΥΛΗ 11/06/- 31/12, πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο - Βιβλιοθήκη και Τυπογραφείο Βουλής | Λενορμαν 218 Δευτ.-Τρ.: κλειστά, Τετ., Παρ., Σάβ.: 12:00-20:00, Παρ.: 12:00-21:00, Κυρ.: 11:00-14:00 & 17:00-21:00 Είσοδος Ελεύθερη

17.6.21 – lifo

35

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΊΡΙ ΠΟΥ ΕΠΙΣΤΡΈΦΕΙ ΤΟ

αθωντας ν σπ α β ρο

φεστιβαλ

T ΔΎΟ ΑΠΌ ΤΙΣ ΕΚΠΡΟΣΏΠΟΥΣ ΤΟΥ ΝΈΟΥ ΡΕΜΠΈΤΙΚΟΥ, ΠΟΛΥΤΆΛΑΝΤΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΈΣ, ΜΑΣ ΜΙΛΟΎΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΈΝΝΗΣΗ ΕΝΌΣ ΕΊΔΟΥΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΤΑΜΆΤΗΣΕ ΠΟΤΈ ΝΑ ΜΙΛΆ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΆ ΤΩΝ ΑΝΘΡΏΠΩΝ. ΑΠΌ ΤON ΓΙΩΡΓΟ ΨΩΜΙΑΔΗ

36 lifo – 17.6.21

φωτό: παρισ ταβιτιαν

ΙNFO «Τα τραγούδια της Σωτηρίας» θα παίζουν στο Στέκι του Ηλία, Επταχάλκου 5, 28-30/6 και 1/7, στις 21:00.

ΑΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙΣ ΣΩΣΤΑ, ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΣΤΟΧΕΥΣΕΙΣ ΠΙΟ ΨΗΛΑ.

JOBSEEKERS.CONNECTED Με τη νέα πρωτοβουλία υποστηρίζουμε έμπρακτα αυτούς που αναζητούν εργασία, με μια ολοκληρωμένη σειρά ενεργειών που απαντούν στις ανάγκες τους και τους προετοιμάζουν να κάνουν μια νέα αρχή στην αγορά εργασίας.

Together we can. Είμαστε έμπρακτα δίπλα σε όσους αναζητούν εργασία για να κάνουν μια νέα αρχή.

H Vodafone και το kariera.gr, το μεγαλύτερο hub για την απασχόληση στην Ελλάδα, διαμορφώνουν νέο περιεχόμενο που δημιουργείται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Jobseekers.Connected και προσφέρουν ανοιχτή πρόσβαση και knowledge sharing σε σύγχρονες πρακτικές καθοδήγησης υποψηφίων. Παρακολούθησε τα 4 webinars που θα γίνουν ο οδηγός σου στο lifo.gr σύντομα.

17.6.21 – lifo

37

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΑΞΟΥΡΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΜΠΕΛΛΟΥ

αθωντας ν σπ α β ρο

CLICK BY ΗΛΙΆΝΑ BENNET, ΕΜΦΑΝΊΖΟΝΤΑΙ ΣΕΜΈΛΗ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΊΟΥ ΚΑΙ ΕΛΈΝΗ ΜΆΡΤΟΥ. BACKSTAGE ΑΠΌ ΤΑ ΝΈΑ ΤΗΣ ΑΛΕΞΆΝΔΡΑΣ RECLAIM SHORT FILM/MUSIC VIDEO ΤΗΣ ΒΆΣΙΑΣ ΝΤΟΎΛΙΑ

φεστιβαλ

ΙNFO https://www.youtube. com/watch?v=yqC_ iUOFo8c&t=7s Instagram: @semeli.re

Στο τέλος του Ιούνιου, στο Στέκι του Ηλία, τα τραγούδια της αρχόντισσας του ρεμπέτικου Σωτηρίας Μπέλλου θα έχουν την τιμητική τους. Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή της, τα τραγούδια που ερμήνευσε με την τραχιά, ξεχωριστή φωνή της, θα ακουστούν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών από τη φωνή της Χριστίνας Μαξούρη. Έχοντας πολλές παραστάσεις και μουσικές ερμηνείες στο βιογραφικό της, από τα «Δανεικά Παπούτσια» και τα «20+1 λαϊκά μεταπολεμικά τραγούδια με μπαρόκ σύνολο» μέχρι τον δίσκο «Το άσπρο μαμά νοσταλγώ» και πολλά άλλα, τώρα θα ερμηνεύσει τα «Τραγούδια της Σωτηρίας», δηλαδή τραγούδια του Τσιτσάνη, του Παπαϊωάννου, του Μητσάκη, του Καλδάρα, του Σαββόπουλου κ.ά. «Η ιδέα του Δημήτρη Χαλκιώτη ήταν να γίνει μια παράσταση βασικά με τα τραγούδια της Σωτηρίας Μπέλλου και να υπάρχουν σε διάφορα σημεία περιστατικά και μικρές ιστορίες από τη ζωή της, που είναι πάρα πολλές και θα λέγονται ανάμεσα στα τραγούδια, σαν να ήμασταν μια παρέα σε γιορτή» λέει. Όπως εξηγεί, προκειμένου να μπει στον

Η ΡΕΜΠΕΤΙΣΣΑ-ΡΑΠΕΡ ΣΕΜΕΛΗ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

T 38 lifo – 17.6.21

κόσμο της Μπέλλου, μελέτησε τα πάντα για εκείνη. «Είναι πολύ συγκινητικό το ότι ήταν αδάμαστη, αυθεντική, πολύ τίμια και γενναία και πολύ βασανισμένη από μικρή ηλικία. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην επαρχία, το πρώτο κορίτσι πολύτεκνης, εύπορης οικογένειας, και είχε χαρακτήρα ανυπότακτο, γι’ αυτό οι γονείς της ήθελαν να την περιορίσουν. Έτσι, είτε της έθεταν απαγορεύσεις είτε την έδερναν – ακολουθούσαν διάφορες μεθόδους. Την έβαλαν, για παράδειγμα, στο Σώμα Ελπιδοφόρων για να τη συνετίσουν, να μάθει χειροτεχνία, γλυπτική, να κεντάει – τέτοια πράγματα σε ένα πλάσμα που ήταν πολύ ελεύθερη φύση. Είχε έναν εντελώς δικό της δρόμο και όπου δεν της άρεσε, έφευγε. Δεν χαμπάριαζε. Ήθελε να κάνει παρέα με αυτόν; Έκανε. Δεν τον γούσταρε; Γύρναγε την πλάτη. Το ρεμπέτικο είναι ένα είδος μουσικής βουτηγμένο στην αλήθεια, την απλότητα και την καθαρότητα. Καθαρά όλα τα λόγια, οι μελωδίες, τα συναισθήματα. Δεν έχει ηδυπάθειες, δεν έχει μελό, δεν έχει μικροπεριπτώσεις. Είναι ένα είδος που έχει μεγάλη αλήθεια και νομίζω ότι όποιοι αγαπούν ή συγκινούνται από αυτήν τη μουσική, είτε είναι μέσα σε αυτήν και την αναπαράγουν είτε είναι ακροατές, στην πραγματικότητα συνδέονται μαζί της μέσω αυτής της καθαρότητας και της αλήθειας».

Η Σεμέλη Παπαβασιλείου είναι ένα από τα πρόσωπα που ξεχωρίζουν στο ελληνικό τραγούδι. Ρεμπέτισσα από μικρή ηλικία αλλά και ράπερ – πρόσφατα έκανε ένα session και εντυπωσίασε. Η ίδια μοιάζει να γράφει και να ερμηνεύει με τη γνησιότητα που χαρακτηρίζει κάθε της εμφάνιση και δραστηριότητα. Live, solo, μουσικά σχήματα ή video project που κάνουν τον γύρο του διαδικτύου: με ό,τι κι αν καταπιαστεί τα φώτα είναι στραμμένα πάνω της. Ένα από τα τελευταία πρότζεκτ στα οποία συμμετείχε είναι το μικρού μήκους μουσικό ταινιάκι Τα νέα της Αλεξάνδρας | reclaim, όπου εμφανίζεται και τραγουδάει. « Ήταν μια πολύ όμορφη εμπειρία και η Βάσια (σ.σ. σκηνοθέτις και εμπνεύστρια του concept) είναι εξαιρετική συνεργάτις» αναφέρει η Σεμέλη. «Το φιλμ πραγματεύεται την αληθινή εκδοχή των παραπλανητικών στίχων του λαϊκού τραγουδιού “Tα νέα της Αλεξάνδρας”, που κρύβουν μια διαφορετική ιστορία. Πρόκειται για τη θλιβερή, αλλά συχνή περίπτωση, όπου μια αθώα κοπέλα βιάζεται και μετά τη χλευάζουν κιόλας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση διαπομπεύτηκε ακόμα περισσότερο, καθώς έγινε και λαϊκό άσμα. Θέλουμε να πάρουμε το αίμα της πίσω, όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει» συμπληρώνει. Το ρεμπέτικο για την ίδια είναι κάτι το οικείο και οι μνήμες σχετικά με αυτό κρατούν από τότε που ήταν μικρή. Τι το κάνει ξεχωριστό; «Όλα τα είδη μουσικής είναι ξεχωριστά. Μου αρέσει, γιατί το συνήθισα. Ο μπαμπάς μου παίζει μπουζούκι, οπότε για μένα ήταν ένα οικείο άκουσμα και από πολύ νωρίς άρχισα να αποστηθίζω το ρεπερτόριο. Φαντάσου ότι όταν ήμουν τεσσάρων, παιδάκι ακόμα, ανέβαινα και έλεγα ως quest μερικά τραγούδια, εκεί που έπαιζαν στην Ικαρία. Εγώ, όπως και πολλοί άνθρωποι, σίγουρα ταυτιζόμαστε με τη μουσική που εκφράζει τον ανθρώπινο πόνο και όχι μόνο. Είναι για τον λαό». Πέρα από το ρεμπέτικο, η επαφή της με το ραπ δεν είναι κάτι καινούργιο, αφού έγραψε το πρώτο της ραπ κομμάτι το 2006. «Από πολύ μικρή ηλικία θυμάμαι τον εαυτό μου με ένα παιδικό μαγνητοφωνάκι και ένα μικρόφωνο να ηχογραφώ τα πάντα. Μετά έφτιαχνα αυτοσχέδια τραγούδια πάνω σε διάφορες συνθήκες» λέει. «Ραπ, ποπ, μπλακ μέταλ, ηλεκτρονική μουσική, πέρασα απ’ όλα τα είδη της μουσικής και έκανα δοκιμές πάνω σε διάφορα από αυτά. Μετά πήγαινα στο σχολείο και έβαζα μεγαλύτερους να τα ακούνε και να μου λένε τη γνώμη τους. Οι μεγαλύτεροι “ξέρουν”, έτσι ένιωθα» συνεχίζει αναφορικά με την πορεία της. «Το πρώτο μου ραπ κομμάτι το έγραψα το 2006 για ένα σχολικό φεστιβάλ και είχε θέμα την καταστροφή του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο. Στο Dozen ήταν να πάμε με άλλο σχήμα, αλλά, αφού, μια, δυο, τρεις κάτι πήγε λάθος και δεν μπορούσαμε, αποφάσισα να πάω με κάποια παλιότερα ραπ κομμάτια μου, για να μην ξανακάψω τη συνάντηση. Πήγε απρόσμενα καλά και νιώθω ευγνώμων γι’ αυτό». Μάλαμας, Εισβολέας και πολλοί άλλοι: οι συνεργασίες που έχει κάνει όλα αυτά τα χρόνια είναι πολλές. Πώς βιώνει καθεμία από αυτές; Υπάρχει κάποια που ξεχωρίζει; «Είναι συγκλονιστικό να συναναστρέφεσαι με δημιουργικά άτομα. Τους ευχαριστώ όλους μέσα από την καρδιά μου. Η πιο συγκινητική συνεργασία που έχω κάνει ποτέ είναι στο μαγαζί του Κακούργου, στο Δίστομο, γύρω στο 2006, όπου ανέβηκα να τραγουδήσω στη σκηνή μαζί με τον πατέρα, τη νονά μου (που παίζει λαϊκή κιθάρα) και την κυρία Λένα Παπαδοπούλου, μεγάλη ντίβα του ρεμπέτικου και κάποτε συνάδελφος του Μάρκου Βαμβακάρη. Σπουδαία οργανοπαίχτρια και φωνή». Τι περιμένουμε από την ίδια στο επόμενο διάστημα; « Έχω τρία παράλληλα πράγματα που δουλεύω. Μια ραπ ανθολογία με παλιά κομμάτια, μια συνεργασία με άτομα του ρεμπέτικου πάνω σε συνθέσεις μου, αλλά και έναν προσωπικό δίσκο με διάφορα μέσα. Είναι πολλά, όμως, και παίρνουν χρόνο».

17.6.21 – lifo

39

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

αθωντας ν σπ α β ρο

moyσikh ια τρίτη συνεχόμενη χρονιά το Athens Music Week παρουσιάζει τον Ιούνιο ένα πλούσιο πρόγραμμα που καλύπτει όλα τα είδη μουσικής και όλες τις νέες μουσικές τάσεις που θα μας απασχολήσουν στο μέλλον. Βέβαια, λόγω της πανδημίας έρχεται με την υβριδική μορφή του, καθώς οι περισσότερες εκδηλώσεις και τα showcases θα γίνουν διαδικτυακά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει και μια ζωντανή συναυλία που θα κλείσει το πρόγραμμα. Σε αυτό συμμετέχουν 19 καλλιτέχνες από 10 διαφορετικές χώρες. Για πέντε ημέρες, από τις 22 έως τις 26 του μήνα, o επισκέπτης/ θεατής θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει ομιλίες, παρουσιάσεις, showcases αλλά και να συμμετάσχει σε σεμινάρια στο πλαίσιο του AMW Conference. Το μόνο που πρέπει να κάνει είναι να κάνει εγγραφή δωρεάν για να μπορέσει να παρακολουθήσει το online networking event, διαλέξεις και συζητήσεις για το πώς λειτουργεί η μουσική βιομηχανία και όλες τις τελευταίες εξελίξεις που συμβαίνουν στον χώρο. Έτσι, θα υπάρχουν πάνελ με ειδικούς καλεσμένους όπου θα γίνονται συζητήσεις για το ελληνικό χιπ-χοπ, τις συναυλίες και τα μουσικά φεστιβάλ την εποχή του Covid-19, τις ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρείες, το Blockchain, το Spotify, το Kickstarter, το online ραδιόφωνο, τον ρόλο των γυναικών στη μουσική, τα πνευματικά δικαιώματα των καλλιτεχνών κ.ά. Ένας από τους σημαντικότερους ομιλητές είναι ο κορυφαίος σαξοφωνίστας Shabaka Hutchings, που θα μιλήσει για την έκρηξη της βρετανικής τζαζ σκηνής την τελευταία πενταετία. Στα showcases την Τρίτη 22 Ιουνίου θα εμφανιστούν οι Marva von Theo (GR), [LEAK] (DE), Ikaru (TR) και Saske (GR). Την Τετάρτη 23 Ιουνίου, οι IBERI (GE), badfocus (CZ), BAiLDSA (GR), John Wolfhooker (CZ) και ORGAZMA (GR). Την Πέμπτη 24 Ιουνίου, οι Puuluup (EE), WERA (GR), Dysanatolia (GR), Kit Kido (GR) και Mongooz and the Magnet (HU). Tην Παρασκευή 25 Ιουνίου, οι NAKED (RS), Johnny Labelle (GR), FUNKorporation (RO), Baris Demirel ft. Da Poet (TR), OCEANDVST (GR). Τέλος, το Σάββατο 26 Ιουνίου στη σκηνή της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων θα ανέβουν ο Good Job Nicky (στην πρώτη του ζωντανή εμφάνιση), οι Atomic Love και ο Solmeister.

40 lifo – 17.6.21

ATOMIC LOVE! (ΕΥΑ ΒΑΣΙΛΟΝΙΚΟΛΟΥ) Η Εύα Βασιλονικολού είναι η φωνή των Atomic Love, ενός dream pop τρίο που συμπληρώνουν oι Πάνος Λιάπης (κιθάρα) και Παύλος Μόρφης (πλήκτρα). Το ντεμπούτο άλμπουμ τους «Vol/1» κυκλοφόρησε μέσα στο 2021 και αμέσως ξεχώρισαν με τον σύγχρονο, άλλοτε ψυχεδελικό και άλλοτε σκοτεινό ήχο τους, που παραπέμπει στην Björk, τους Radiohead, τους London Grammar, αλλά και τους Portishead και Florence and the Machine. Θα ανέβουν κι αυτοί στο main stage της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων για μια ζωντανή εμφάνιση το Σάββατο 26 Ιουνίου.

ATHENS MUSIC WEEK

4 ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΜΦΑΝΙΣΤΟΥΝ ΣΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΜΟΥΣΙΚΟ EVENT ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ LIFO ΣΤΟ ΣIΝΤΡΙΒΑΝΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ. ΑΠΌ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ 17.6.21 – lifo

41

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

αθωντας ν σπ α β ρο

ΙNFO ATHENS MUSIC WEEK 22-26 Ιουνίου 2021 Τεχνοπολη Δήμου Αθηναίων Όλο το πρόγραμμα στο athensmusicweek.gr

SASKE

Ένας από τους νεότερους εκπροσώπους της σύγχρονης ελληνικής χιπ-χοπ σκηνής, στα 23 του μετράει ήδη μια πενταετία στο ραπ game. Καθιερώθηκε με κομμάτια όπως τα πλατινένια «Ξέρω Μάνα» και «Cyan», ενώ το «Saskepticism vol. 1», το πρώτο προσωπικό άλμπουμ του, έγινε χρυσό. Αν και έχει κλασικές επιρροές, δεν φοβάται να πειραματίζεται με την ατμοσφαιρική ηλεκτρονική ποπ, όπως στο εξαιρετικό «Spaceman» (που ένα sample του μάλιστα δανείστηκε πρόσφατα ο Βρετανός ράπερ slowthai), γι’ αυτό δεν μπορείς να τον κατατάξεις απόλυτα σε καμία κατηγορία ή υποείδος της ραπ. Αυτήν τη στιγμή ετοιμάζει το δεύτερο προσωπικό του άλμπουμ. Θα είναι ένα από τα showcases την Τρίτη 22 Ιουνίου.

42 lifo – 17.6.21

Ο Solmeister (aka Μανώλης Σολιδάκης) έγινε γνωστός ως ο πρώτος Έλληνας εκπρόσωπος του emo rap πριν από τρία χρόνια. O πολυδιάστατος ήχος του συνδυάζει στοιχεία από το ραπ, το πανκ και το emo με προσωπικούς στίχους, βγαλμένους από τις εμπειρίες του, που ξεχειλίζουν από συναίσθημα. Το 2019 κυκλοφόρησε το πρώτο του άλμπουμ με τίτλο «Το χάρτινο βασίλειο». Φέτος ήταν η χρονιά της δεύτερης δισκογραφικής του δουλειάς, με το άλμπουμ «Τα λέμε στην κόλαση». Θα είναι ένας από τους καλλιτέχνες που θα εμφανιστούν ζωντανά το Σάββατο 26 Ιουνίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων. Θα παρουσιάσει ένα ξεχωριστό show με συνοδεία της φουλ μπάντας του Cool Kids Never Die.

SOLMEISTER

KIT KIDO

Το Kit Kido είναι το προσωπικό πρότζεκτ της Κατερίνας Κοζαντινού, η οποία χτίζει μια σειρά από μελωδικές ιστορίες χτισμένες σε synth noir αισθητική και νεορομαντικούς στίχους. Δεν περιορίζεται όμως σε αυτό το ύφος. Με σπουδές στην τζαζ και επιρροές από την ποπ της δεκαετία του ’90, μπορεί να κινηθεί με άνεση ανάμεσα σε funk, soul και pop μονοπάτια. Τα πρώτα singles που κυκλοφόρησε, τα «Sharp Blade» και «Bonnie & Clyde» αποτελούν μόνο μια γεύση από το επερχόμενο άλμπουμ της που θα κυκλοφορήσει στο τέλος του 2021. Στο Athens Music Week θα είναι ένα από τα showcases που θα παρουσιαστούν την Πέμπτη 24 Ιουνίου.

THANK YOU Ευχαριστούμε τον δήμο Νέας Σμύρνης για τη συνεργασία του στη φωτογράφιση.

17.6.21 – lifo

43

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΕΜΑΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙ ΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

αθωντας ν σπ α β ρο

ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

αρχαιολογικοσ χωροσ Βιβλιοθήκη του Αδριανού εγκαινιάστηκε μεταξύ των ετών 130 και 132 μ.Χ., όταν ο αυτοκράτορας Αδριανός επισκέφθηκε για τρίτη φορά την Αθήνα. Για να μιλήσουμε για το κτίριο, που είναι συνδεδεμένο με τον Αδριανό και την ιστορία της πόλης των Αθηνών, πρέπει να μιλήσουμε πρώτα για τον ίδιο. Εδώ φτάσαμε για να συναντήσουμε τον αρχαιολόγο της Εφορείας Αρχαιοτήτων της Πόλης των Αθηνών Δημήτρη Σούρλα, να ξεναγηθούμε σε έναν χώρο άρρηκτα συνδεδεμένο με την πολιτική, κοινωνική και θρησκευτική ζωή της πόλης και να μάθουμε μία ιστορία ακόμα για τη ρωμαϊκή περίοδο της Αθήνας, μια περίοδο λιγότερο γνωστή, που βρίσκεται στο επίκεντρο των μελετών και της έρευνας τις τελευταίες δεκαετίες. Ο Publius Aelius Traianus Hadrianus υπήρξε από τους μακροβιότερους αυτοκράτορες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, κυβέρνησε για 21 χρόνια και τα περισσότερα από αυτά ταξίδεψε στα όρια της αυτοκρατορίας. Ο Αδριανός ήταν μια εξέχουσα φυσιογνωμία, πολύ σημαντική και ιδιαίτερη, καθώς ο ίδιος ήταν λάτρης της Αθήνας, λάτρης των τεχνών και των γραμμάτων, ερασιτέχνης αρχιτέκτονας –σε σημείο που ήρθε σε αντιπαράθεση με πολύ γνωστούς αρχιτέκτονες της Ρώμης–, ο οποίος προώθησε όσο λίγοι τις τέχνες και τα γράμματα και έκανε κάθε δυνατή προσπάθεια να προσδώσει στην Αθήνα τη χαμένη της αίγλη. «Ο Αδριανός, που ταξίδεψε περισσότερο από κάθε άλλον αυτοκράτορα, ήρθε στην Αθήνα τρεις φορές, έμεινε στην πόλη και είτε εγκαινίαζε είτε έκανε έργα» λέει ο Δημήτρης Σούρλας. «Τα πιο σημαντικά έργα του που διασώζονται είναι η ολοκλήρωση του ναού του Ολυμπίου Διός, ένα τιτάνιο έργο που ξεκίνησε από τον Πεισίστρατο, συνεχίστηκε με τον Αντίοχο, αλλά

44 lifo – 17.6.21

ολοκληρώθηκε από τον Αδριανό, η Βιβλιοθήκη, το Πάνθεον, ο ναός όλων των θεών, μέρος του οποίου σώζεται σε ανασκαφές που έχουν γίνει επί της οδού Αδριανού και είναι ορατό, και το πλέον σημαντικό για τη ζωή της πόλης, το υδραγωγείο στη Δεξαμενή, που ήταν το σημείο της πόλης όπου απέληγαν τα νερά τα οποία έφταναν μέσω καναλιών και υπόγειων δεξαμενών από πηγές στις Αχαρνές. Αυτό ήταν ένα εξαιρετικά επωφελές έργο για την πόλη και τους κατοίκους, αλλά αξιοσημείωτα ήταν και μικρότερα έργα στην Αρχαία Αγορά, στο θέατρο του Διονύσου και σε άλλα σημεία της πόλης. Έχτισε δυο πολύ σημαντικές γέφυρες: η μία σώζεται στην Ελευσίνα, είναι γνωστή και ορατή, και η άλλη αποκαλύφθηκε στις ανασκαφές του μετρό στον Βοτανικό, όπου μέρη των ποδαρικών είναι ορατά. Πρόκειται για τρομερή και αξιοθαύμαστη κατασκευή». Ο ίδιος είχε φτάσει, όπως κάθε Ρωμαίος αυτοκράτορας που σεβόταν τον εαυτό του, στην Ελευσίνα και μυήθηκε στα μυστήρια. Η αθηναϊκή πολιτεία αυτό το εκμεταλλεύτηκε με κάποιον τρόπο∙ η Ελευσίνα ήταν δέλεαρ και μάλιστα εκεί βρίσκονται και πολλά έργα που χρηματοδοτήθηκαν από Ρωμαίους αυτοκράτορες για να τιμήσουν το ιερό. Ο Αδριανός έγραψε ποιήματα και πεζά που δεν σώθηκαν, αλλά φημολογείται ότι διασώθηκαν αποσπάσματα έργων του από μεταγενέστερους Ρωμαίους συγγραφείς. «Ο Αδριανός, ένας από τους πιο καλά διαβασμένους αυτοκράτορες της εποχής του, φρόντισε να κοσμήσει όλες τις πόλεις της μεγάλης τότε αυτοκρατορίας με δικά του πορτρέτα, αλλά έφτιαξαν και πάρα πολλά εκείνη την εποχή για να τον τιμήσουν. Η εικόνα, που κατασκευάστηκε για πρώτη φορά τον 5ο π.Χ. αιώνα, είναι η ταυτότητα του εικονιζομένου, τα αγάλματα και οι απεικονίσεις του αυτοκράτορα είναι και το μέσο διασποράς της εικόνας του. Σήμερα δεν το αντιλαμβανόμαστε εύκολα, αλλά τα νομίσματα, που ήταν κατά βάση κοινά σε όλη την αυτοκρατορία,

Doukas Summer Camp Μια μοναδική καλοκαιρινή εμπειρία που ενθουσιάζει τα παιδιά κάθε ηλικίας.

Τ

ο τέλος της σχολικής περιόδου είναι εκείνη η χρονική στιγμή που όλοι μαθητές περιμένουν με ανυπομονησία και όλοι οι γονείς κυριεύονται από άγχος για το τι θα κάνουν ώστε τα παιδιά τους να περάσουν καλά και, φυσικά, να μείνουν μακριά από τις οθόνες των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το Summer Camp των Εκπαιδευτηρίων Δούκα δίνει την ιδανική λύση για τη δημιουργική απασχόληση που αναζητάς μέχρι τις καλοκαιρινές διακοπές. Με προγράμματα που απευθύνονται σε παιδιά από 3 έως 17 ετών, το Doukas Summer Camp προσφέρει ψυχαγωγία, επαφή με τη ζωή στην ύπαιθρο και τη θάλασσα και δημιουργεί νέες εμπειρίες, προσαρμοσμένες σε κάθε ηλικία. Αθλητικές δραστηριότητες, εκδρομές, διδακτικές ενότητες και δημιουργικές δρά-

σεις συνδυάζονται σε μια καλοκαιρινή εμπειρία, κατά τη διάρκεια της οποίας τηρούνται αυστηρά όλοι οι υγειονομικοί κανόνες, όπως αυτοί προβλέπονται από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς. Το «Play 4 Fun» απευθύνεται σε παιδιά 3-6 ετών και περιλαμβάνει mini tennis, αυτοάμυνα, παιχνίδια με μπάλα, ρυθμική γυμναστική, χορό, yoga for children, swimming games στην πισίνα baby του αθλητικού κέντρου «Δαΐς» και μια σειρά από δημιουργικές δραστηριότητες που ενισχύουν τον αυτοσχεδιασμό, αλλά και εκδρομές στη θάλασσα ή εξερεύνηση στο δάσος. Στο «Super Active» συμμετέχουν παιδιά που θα φοιτήσουν στη Β’ Δημοτικού και καθημερινά έρχονται σε επαφή με μια σειρά από αθλήματα όπως το μπάσκετ, το ποδόσφαι-

ρο, το βόλεϊ, το χάντμπολ, ο στίβος, το mini tennis, το mini golf και η αυτοάμυνα. Ταυτόχρονα, συμμετέχουν σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες, απολαμβάνουν την προβολή παιδικών ταινιών, κάνουν εκδρομές στη θάλασσα και σε θεματικά πάρκα και συμμετέχουν σε βιωματικές εκπαιδευτικές δράσεις για τα ζώα. Τα αγόρια που αγαπούν το ποδόσφαιρο θα λατρέψουν το πρόγραμμα «Football» για ηλικίες 8-12 ετών. Σε αυτό προπονούνται από πιστοποιημένους προπονητές της UEFA, παίρνουν μαθήματα κανονισμών από διακεκριμένους διαιτητές και, φυσικά, παίζουν ποδόσφαιρο σε γήπεδα 5x5 και 11x11 με φυσικό και τεχνητό χλοοτάπητα. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος επισκέπτονται προπονητικά κέντρα μεγάλων ομάδων της Super League, συναντιούνται με γνωστούς ποδοσφαιριστές και προπονητές και συμμετέχουν σε φιλικούς αγώνες με άλλα σχολεία και συλλόγους. Αντίστοιχα, το «Sports» για αγόρια και κορίτσια 8-12 ετών προσφέρει αυτό ακριβώς που λέει το όνομά του, την επαφή με όλα τα σπορ, από βόλεϊ και μπάσκετ μέχρι τραμπολίνο και ενόργανη και από πινγκ-πονγκ μέχρι καράτε. Δεν λείπουν ούτε από αυτό το πρόγραμμα οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες με παιχνίδια στρατηγικής, οι καλλιτεχνικές δράσεις (ζωγραφική σε t-shirts, γυαλί, και πέτρα) και, φυσικά, οι εκδρομές στη φύση. Το πρόγραμμα «Dance» για κορίτσια 8-12 ετών προσφέρει μαθήματα σε όλα τα είδη χορού, που θα συναρπάσουν τις μικρές χορεύτριες. Ballet, modern & free jazz choreography, hip-hop videoclip, latin dance & ballroom και cheerleaders dance συνοδεύονται από τη γνωριμία με τη θεατρική σκηνή, ενώ το Body Percussion - «Δημιουργώ μουσική με το σώμα μου» είναι μια μοναδική εμπειρία. Για τους πιο περιπετειώδεις μαθητές, το «Adventure» για αγόρια και κορίτσια 8-12 αποτελεί μια μοναδική εμπειρία. Ιππασία, lazer tag, roller skating, bowling, αναρρίχηση, go karts, adventure parks, δράσεις στο βουνό με πεζοπορία και ποδηλασία, παιχνίδια επιβίωσης, δράσεις στη θάλασσα με ιστιοπλοΐα, wind surfing και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς περιλαμβάνονται σε αυτό το πρόγραμμα του Doukas Summer Camp. Όσο για τα παιδιά του γυμνασίου και του λυκείου, έχει σχεδιαστεί το πρόγραμμα «Teens» με δραστηριότητες στο «Δαΐς». Από aerobic μέχρι yoga και από TRX μέχρι ενδυνάμωση κορμού με fit ball και βιωματικά παιχνίδια διατροφικής συμπεριφοράς, το «Teens» τα έχει όλα. Δεν λείπουν οι δράσεις στην ύπαιθρο με παιχνίδια προσανατολισμού, πεζοπορία, εξερεύνηση και team building, που αναπτύσσουν τις δεξιότητες των παιδιών. Όλα τα προγράμματα έχουν σχεδιαστεί από καθηγητές φυσικής αγωγής, εξειδικευμένους προπονητές και εκπαιδευτικούς του σχολείου και περιλαμβάνουν πλήρη διατροφή των παιδιών στις εγκαταστάσεις των Εκπαιδευτηρίων Δούκα, ασφάλιση ατυχημάτων και δυνατότητα φύλαξης των παιδιών από τις 8 το πρωί, καθώς και εκπτώσεις για αδέλφια. Οι σύγχρονες εγκαταστάσεις των Εκπαιδευτηρίων Δούκα και του αθλητικού κέντρου «Δαΐς» γίνονται το ιδανικό περιβάλλον για να φιλοξενήσουν τους μαθητές, προσφέροντάς τους ό,τι καλύτερο για τη σωματική τους υγεία, την πνευματική τους ανάπτυξη και την ψυχική τους ηρεμία. Κι αυτή η ασφάλεια προσφέρει ένα πιο όμορφο καλοκαίρι όχι μόνο στα παιδιά αλλά και στους γονείς τους.

Έναρξη: Δευτέρα 28 Ιουνίου Ημέρες & ώρες λειτουργίας: Δευτέρα - Παρασκευή, 09:00-16:00 Πληροφορίες: www. doukassummercamp. com, 210 6186115

17.6.21 – lifo

45

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

αθωντας ν σπ α β ρο

αρχαιολογικοσ χωροσ 46 lifo – 17.6.21

ήταν το μέσο για να γίνει οικεία η εικόνα του αυτοκράτορα. Φυσικά, τα πορτρέτα, οι προτομές που φτιάχνονταν στα μητροπολιτικά εργαστήρια της Ρώμης, αντιγράφονταν και έφταναν στην Αθήνα. Tα πορτρέτα του Αδριανού που παράγονται στην Αθήνα, αλλά κυρίως στο αττικό εργαστήριο, είναι ιδιαίτερης τέχνης και ομορφιάς. Ακόμα και αν μιμούνται πιστά τα πρότυπα της μορφής του αυτοκράτορα, όπως επιβάλλει η γραμμή της εξουσίας, αυτό γίνεται υπό το πρίσμα ή το φάσμα της παράδοσης του αθηναϊκού εργαστηρίου». Με τον Αδριανό εισάγεται η εικόνα του γενειοφόρου αυτοκράτορα που παραπέμπει στους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Μακριά γενειάδα, ατημέλητη κόμη με βοστρύχους, που δεν ήταν ατημέλητη ακριβώς, την έφτιαχναν οι δούλοι με τη μασιά, ωστόσο με αυτόν εισάγεται η εικόνα που έχουμε συνήθως για φιλοσόφους ή μεγάλους στρατηγούς, όπως ο Περικλής, ο Μιλτιάδης ή η εικόνα μεγάλων ιστορικών προσώπων της κλασικής αρχαιότητας. Αυτό είναι ένα μέσο σύνδεσης του ίδιου του Αδριανού με τα πρόσωπα της κλασικής αρχαιότητας, με το πρόσωπο του φιλειρηνιστή, πασιφιστή αυτοκράτορα και όχι του κοντοκουρεμένου πειθαρχημένου στρατιωτικού. Κάποιοι μελετητές υποστηρίζουν ότι ήταν μια τακτική, ένα μέσο ώστε να προσεταιριστεί τους ελληνικούς πληθυσμούς που ήταν διασκορπισμένοι στην αυτοκρατορία και πολύ δυναμικοί. «Η εικόνα του ειρηνιστή αυτοκράτορα δεν είναι η ακριβής» επισημαίνει ο Δημήτρης Σούρλας. «Ο Αδριανός παρέλαβε μια αυτοκρατορία στα μέγιστα και πράγματι δεν έκανε επεκτατικούς πολέμους. Μάλιστα, τις επαρχίες της Αρμενίας τις άφησε, καθιστώντας τους ηγέτες φόρου υποτελείς για να αποσύρει ρωμαϊκά στρατεύματα και λεγεώνες από κει. Την όψη του αυτοκράτορα που είχε ένα ευρύτερο πνεύμα με όλη την εξουσία και τη δύναμη που του έδινε ο τίτλος του την απέδειξε όταν ενεπλάκη σε μια σκληρή, θηριώδη μάχη, ένα αιματοκύλισμα, όταν κατέπνιξε τη μεγάλη επανάσταση των εβραϊκών πληθυσμών και κατέσφαξε τους Εβραίους που προηγουμένως είχαν κατασφάξει τους ελληνικούς πληθυσμούς». «Η εικόνα του Αδριανού που έχουμε σήμερα είναι κυρίως ένα δημιούργημα της Ευρώπης του ’50, όταν η ήπειρος έβγαινε από τον καταστροφικό Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ήθελε το πρότυπο ενός ειρηνιστή αυτοκράτορα για να ξεφύγει από αιματηρούς δικτάτορες, τον Χίτλερ και τα δεινά του πολέμου. Ήθελε να δείξει την εικόνα ενός αυτοκράτορα που πραγματικά αγαπούσε τις τέχνες και τα γράμματα, τη ζωή, το κυνήγι, και αυτό αποκρυσταλλώθηκε και υιοθετήθηκε και επιστημονικά. Εξαιρετική επιρροή σε αυτή την εικόνα άσκησε το βιβλίο της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ Αδριανού Απομνημονεύματα, που είναι όμως μυθοπλασία. Επηρέασε τόσο πολύ, που η εικόνα του Αδριανού άρχισε να παραλλάσσεται κατά τα τελευταία είκοσι χρόνια, όταν άρχισαν λίγο να αντιμετωπίζουν την πραγματικότητά του και να αναζητούν άλλες προεκτάσεις και πλευρές του προσώπου του. Και βέβαια, αναφερόμενοι στην προσωπικότητά του, δεν μπορούμε να παραλείψουμε τη σχέση του με τον Αντίνοο, του οποίου αγάλματα επίσης βρίσκονται παντού. Πρέπει, όμως, να αναφέρουμε ότι πρόκειται για μια σχέση που σε κάθε εποχή μπορούμε να τη δούμε κάτω από άλλο πρίσμα, σημειώνοντας ότι οι σχέσεις μικρότερων και μεγαλύτερων ανδρών τότε ήταν άλλου προσδιορισμού και άλλης ταυτότητας. Τα έργα του Αδριανού στην Αθήνα τα γνωρίζουμε μέσα από τον περιηγητή Παυσανία. Περιγράφει ένα κτίριο που έχει χρήση βιβλιοθήκης, δεν αναφέρεται ως βιβλιοθήκη και είναι το πρώτο στοιχείο που έχουμε για την ύπαρξη βιβλιοθήκης από τον Αδριανό». Μιλώντας για βιβλιοθήκες, στην Αθήνα γνωρίζουμε ότι οι μεγαλύτερες και πρώτες, πλούσιες βιβλιοθήκες φτιάχτηκαν στα γυμνάσια, προκειμένου όσοι έφταναν εκεί να έχουν πρόσβαση και να διαβάζουν κείμενα φιλοσοφίας ή αστρονομίας, κυρίως τα ελληνιστικά χρόνια. Στην Αθήνα έχουμε και γνωρίζουμε κτίρια βιβλιοθηκών, με σημαντικότερο τη Βιβλιοθήκη του Πανταίνου, του 1ου αιώνα μ.Χ., στην ανατολική πλευρά της Αρχαίας Αγοράς, η οποία καταστράφηκε συθέμελα, αλλά σώθηκαν επιγραφές λειτουργίας της με το ωράριο, με οδηγία ότι τα βιβλία δεν βγαίνουν από

τον χώρο και πληροφορίες για το πότε χτίστηκε. «Τον 2ο αιώνα μ.Χ. εγκαινιάζεται το υπέρλαμπρο αυτό κτίριο της Βιβλιοθήκης του Αδριανού, το οποίο σώζεται αποσπασματικά, αλλά ό,τι έχει απομείνει είναι ικανό να μας υποδείξει τον πλούτο και τη μορφή που είχε. Ήταν ένα ορθογώνιο οικοδόμημα, μνημειώδες κτίριο, περίκλειστο, επιβλητικό συγκριτικά με τη Ρωμαϊκή Αγορά, γιατί αν εκεί υπάρχει το στοιχείο της κλασικής ελληνιστικής αρχιτεκτονικής, εδώ μπαίνει περισσότερο το επιβλητικό στοιχείο της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής – πρόκειται για αμιγώς ρωμαϊκό κτίριο. Έχει μια είσοδο, ένα μνημειώδες πρόπυλο 100 x 70 μέτρα και στην ανατολική πλευρά του είναι τα βασικά κτίρια λειτουργίας του χώρου» μας ξεναγεί ο Δημήτρης Σούρλας. «Πρέπει να πούμε ότι η πτέρυγα με τους κίονες ήταν ορατή σε όλη την ύστερη αρχαιότητα, στον Μεσαίωνα, στην Τουρκοκρατία, και διατηρήθηκε ως τέτοια. Μπαίνουμε από τη δυτική πλευρά, και ενώ ο χώρος έχει ταυτιστεί, δεν έχουμε κάποια επιγραφή, παρά μόνο ενδείξεις. Μάλιστα, η απουσία πρωτογενών πηγών οδήγησε πολλούς να ταυτίσουν τον χώρο με άλλα κτίρια. «Η Βιβλιοθήκη στη συνέχεια συνδέεται ιστορικά και αρχαιολογικά με δυο μορφές της Αρχαιολογίας στην Ελλάδα, τον πρώτο Έλληνα αρχαιολόγο, τον Κυριακό Πιττάκη, και βέβαια με τον μεταγενέστερο Στέφανο Κουμανούδη, που έκανε τις πρώτες μεγάλες ανασκαφές στον χώρο. Ήταν ο πρώτος που ανέγνωσε κάπου σε μια χαμένη σήμερα επιγραφή ότι εδώ ήταν η Βιβλιοθήκη. Ήταν περίκλειστος χώρος, με οικοδόμημα με στοές και στις τέσσερις πλευρές, πράγμα πολύ σημαντικό για να προστατεύονται οι εισερχόμενοι. Σε καθεμία από τις πλευρές είχε μια κόγχη, ένα στρογγυλό δηλαδή σημείο στον περίβολο, και στην ανατολική πλευρά υπήρχαν τα άλλα κτίρια. Στο κέντρο του κτιρίου, στην αυλή εσωτερικά, υπήρχε μια μεγάλη δεξαμενή νερού και επιπλέον μια πισίνα με νερό χάριζε την απαραίτητη δροσιά στον χώρο. Η Βιβλιοθήκη είχε στην πρόσοψη δύο πτέρυγες από πεντελικό μάρμαρο όπου προβάλλονται κίονες μονολιθικοί, αράβδωτοι, από καρύστειο μάρμαρο, το λεγόμενο “τσιπολίνο”, γιατί έχει φλούδες. Το πρόπυλο είναι από φρύγιο μάρμαρο, υπόλευκο με πορφυρές φλεβώσεις, που ήρθε από λατομεία της Μικράς Ασίας. Αυτό συμβαίνει γιατί οι Ρωμαίοι αγαπούν την πολυχρωμία. Τα πολύχρωμα μάρμαρα ήταν υπερπολύτιμα και τα λατομεία αυτά ήταν ιδιοκτησία του αυτοκράτορα. Έφταναν από τη Μικρά Ασία και άλλες περιοχές σε συγκεκριμένα έργα και σε συγκεκριμένους όγκους για την κατασκευή κτιρίων». «Τι υπήρχε πριν χτιστεί η Βιβλιοθήκη στη συγκεκριμένη θέση; Προκύπτει από τις ανασκαφές ότι υπήρχε συγκρότημα υστεροελληνιστικών κατοικιών με τοιχογραφίες του 1ου π.Χ. και 1ου μ.Χ. αιώνα. Υπάρχουν τα σπίτια και η αυλή και ο δρόμος και λυχνοστάτες. Τον 2ο αιώνα μ.Χ., όταν αποφασίστηκε η θέση όπου θα χτιζόταν η Βιβλιοθήκη –και δεν είναι τυχαία–, εξαγοράζονται και κατεδαφίζονται». Όσο για την ιστορία της Βιβλιοθήκης; Η επιδρομή των Ερούλων στην Αθήνα προκαλεί ζημιές στη Βιβλιοθήκη, αλλά δεν την καταστρέφει. Καταστρέφονται μάλλον εσωτερικά οι στέγες και οι στοές, οι οποίες αντικαθίστανται αργότερα. Όμως όλος ο περίβολος της Βιβλιοθήκης και η πρόσοψη έγιναν κάποια στιγμή μέρος του αμυντικού τείχους των Αθηνών. Καταστρέφεται ένα μέρος της Βιβλιοθήκης τον 3ο αι. αλλά τον 5ο αι. επισκευάζεται. Έχει συνδεθεί με τον έπαρχο Ερκούλιο, γιατί αναφέρεται το όνομά του σε επιγραφές, μνημονεύεται επί του τοίχου ως σοφιστής, αξίωμα διοικητικό σπουδαιότατο, που ταιριάζει να τιμάται εδώ. Αυτός δίνει τα απαραίτητα χρήματα για να επισκευαστεί το εσωτερικό. Γιατί στο εσωτερικό –και το ξέρουμε από τον Παυσανία– είχε εκατό κίονες από φρύγιο μάρμαρο. Στις ανασκαφές δεν έχουν βρεθεί παρά σπαράγματα, που σημαίνει ότι από την επιδρομή διαλύθηκε το σύμπαν και έγιναν όλα οικοδομικά υλικά. Στην επισκευή του Ερκούλιου υπάρχουν περισσότεροι από εκατό κίονες πια. «Η μεγάλη αλλαγή στη Βιβλιοθήκη συμβαίνει με την κατασκευή πλέον τον 5ο αιώνα του κτιρίου που λέγεται ναός. Εδώ, στη θέση όπου υπήρχε η δεξαμενή, στο κέντρο της Βιβλιοθήκης, χτίζεται το λεγόμενο τετράκοχο οικοδόμημα. Αν το δει κανείς από ψηλά, έχει σε κάθε πλευρά μια κόγχη. Το κτίριο αυτό ήταν διώροφο, σώζονται ψηφιδωτά, κυρίως σε χώρους των κλιμακοστασίων. Τι κτίριο είναι και γιατί χτίστηκε; Η μία άποψη είναι πως είναι ο πρώτος καθεδρικός ναός των Αθηνών και χτίστηκε από την αυτοκράτειρα Ευδοκία τον 5ο αιώνα μ.Χ. Ήταν αφιερωμένος στην Παρθένο, γι’ αυτό και ανεγέρθηκε σε αυτό το σημείο, γιατί είμαστε στο κέντρο των Αθηνών των πρωτοχριστιανικών χρόνων. Η άλλη άποψη υποστηρίζει ότι είναι κοσμικό κτίριο, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει με ασφάλεια. Το κτίριο αυτό καταστράφηκε και στη θέση του χτίστηκε ή διαμορφώθηκε

τον 11ο αι. μια τρίκλιτη βασιλική. Βέβαια, στην τρίκλιτη βασιλική υπάρχει ένα αίθριο που δεν έχει ανασκαφεί, το οποίο καταστρέφεται και χτίζεται μετά ο μικρός ναός της Μεγάλης Παναγιάς, της οποίας σώζεται ένα μέρος. Εδώ έχουμε αλλεπάλληλες φάσεις με λίγες μαρτυρίες που θα μας βοηθούσαν να έχουμε μια σαφή εικόνα. Στην ανατολική πλευρά είναι η καρδιά της Βιβλιοθήκης, το βιβλιοστάσιο, ο χώρος φύλαξης των βιβλίων. Αυτό το διαμέρισμα της Βιβλιοθήκης ήταν διώροφο και απέναντι είχε μικρά ορθογώνια ανοίγματα όπου έμπαιναν τα βιβλία και οι πάπυροι. Στην κεντρική κόγχη υπήρχε το άγαλμα του αυτοκράτορα ή των θεοτήτων που προστατεύουν τη γνώση. Εκατέρωθεν του βιβλιοστασίου ήταν οι χώροι αντιγραφής: αυτή ήταν μια άλλη λειτουργία των βιβλιοθηκών, οι πάπυροι έπρεπε να αντιγράφονται για να διαδίδονται επ’ αμοιβή και σε παραγγελίες. Επίσης υπήρχαν και μικρά αμφιθέατρα, στα οποία γίνονταν διδασκαλίες. Η γωνία της Βιβλιοθήκης βρίσκεται στα υπόγεια του κτιρίου απέναντι, του ξενοδοχείου Αίολος, που ήταν το πρώτο των Αθηνών». Από τους βυζαντινούς χρόνους και μετά έχουμε τις δυο ουσιαστικά μεγάλες παρεμβάσεις, τη μετατροπή του τρίκοχου ναού στη Μεγάλη Παναγιά, ενώ χτίζεται επί της πρόσοψης της Βιβλιοθήκης, στα σκαλιά, ο Άγιος Ασώματος, που ήταν μονή και είχε και καλογήρους από την οικογένεια Χαλκοκονδύλη. Αυτή η μικρή εκκλησία έχει αποτυπωθεί σε πολλές γκραβούρες και σήμερα σώζεται στον τοίχο της Βιβλιοθήκης μια τοιχογραφία με αγγέλους, την προδοσία του Ιούδα και τη Γεσθημανή. Ο ναός κατεδαφίστηκε τον 19ο αιώνα, όταν έγιναν οι μεγάλες απαλλοτριώσεις. «Εδώ λειτουργούσε το κεντρικό παζάρι της πόλης και όλο το κέντρο της Βιβλιοθήκης ήταν κατειλημμένο, με τη Μεγάλη Παναγιά στο κέντρο. Μάλιστα, το 1815 μέσα στη Βιβλιοθήκη τοποθετείται και ο Πύργος του Έλγιν. Ο Έλγιν, όταν πήρε τα μάρμαρα του Παρθενώνα, δώρισε στην πόλη ως αντίδωρο ένα ρολόι πύργου. Οι Αθηναίοι το τοποθέτησαν μέσα σε πύργο που έχτισαν μέσα στη Βιβλιοθήκη. Το ρολόι καταστράφηκε τελικά από την αιτία που καταστράφηκε όλο το παζάρι, μια τρομερή πυρκαγιά. Τότε δεν υπήρχε ως αρχαιολογικός χώρος, ήταν η μεγάλη αγορά της Αθήνας. Μάλιστα, μέχρι το 1855 ο Πιττάκης μάζευε εδώ τις αρχαιότητες που επιχειρούσε να σώσει, οι οποίες μεταφέρθηκαν μετά στο πρώτο μουσείο που ιδρύθηκε. Ας μην ξεχνάμε ότι υπήρχε στη νότια πτέρυγα της Βιβλιοθήκης το Βοϊβοδαλίκι των Αθηνών, που κατέλαβε όλη τη νότια πλευρά της Βιβλιοθήκης και γκρέμισε και ένα μεγάλο μέρος από το πρόπυλο με τοποθέτηση δυναμίτη. Γι’ αυτό έχουμε στην άλλη γωνία προς το Μοναστηράκι και το περίφημο τζαμί του Δισδαράκη, του πιο μισητού και ανηλεούς βοεβόδα των Αθηνών, που φορολόγησε μέχρι και τα μπακίρια του Ολυμπιείου και με το μάρμαρο έφτιαξε το τζαμί, αλλά έκανε και ένα θηριώδες οχυρωματικό έργο προς την Άρεως. Αυτό καταστράφηκε, αλλά φτιάχτηκε ξανά από τους Βαυαρούς ως έδρα του ιππικού και μέσα στον χώρο βλέπουμε ίχνη, όπως μια σκάλα της οθωνικής εποχής. Δηλαδή στη μισή Βιβλιοθήκη ήταν εγκαταστάσεις Οθωμανών ή Οθώνων και στην υπόλοιπη το παζάρι. Μετά τη φωτιά του 1884, οπότε καταστράφηκε ολοσχερώς το παζάρι, η Αρχαιολογική Υπηρεσία στέλνει σμέσως, με τον γραμματέα της και σπουδαίο αρχαιολόγο Κουμανούδη, μια επιστολή για τη σημασία της ανασκαφής της στοάς, όπως λεγόταν τότε, του Αδριανού και το 1885 το ελληνικό κράτος αδειοδοτεί την Αρχαιολογική Εταιρεία να αρχίσει ανασκαφές. Σε δυο χρόνια ο Κουμανούδης ανέσκαψε όλο τον χώρο που βλέπουμε σήμερα και μαζί με αυτά κατεδάφισε και τις δυο εκκλησίες που υπήρχαν. Αυτό του το χρεώνουν, βέβαια, γιατί θα μπορούσε να τις είχε διατηρήσει, αλλά οι εποχές τότε ήταν άλλες. Ο Κουμανούδης προσπαθούσε να βρει το τετράκογχο οικοδόμημα και ό,τι άλλο μπορούσε. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήταν άλλη εποχή. Κατεδαφίστηκαν προς αναζήτηση του αρχαίου κλέους. Υπήρχε ανάγκη εξεύρεσης και τόνωσης της εθνικής ταυτότητας. Καρδιά της εμπορικής λειτουργίας, κέντρο της ρωμαϊκής πόλης και η ψυχή της πόλης κατά την υστερότερη περίοδο, δεν είχε την τύχη που της άρμοζε, γιατί μετά τις ανασκαφές Κουμανούδη, και παρά τις προσπάθειες του Παναγή Καββαδία να διορθωθεί η κατάσταση, λόγω της θέσης της και των εμπορικών καταστημάτων υπήρξε ένας τόπος παρατημένος, στον οποίο ζητούν, για παράδειγμα, να τοποθετηθούν δημόσια αποχωρητήρια. Στην πρόσοψη της Βιβλιοθήκης υπήρχε σιδηρουργείο και υπάρχουν έγγραφα για την απομάκρυνσή του. Η Βιβλιοθήκη του Αδριανού άνοιξε για το κοινό το 2004, με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ήταν κλειστή μέχρι τότε. Το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού την ενέταξε στο πρόγραμμα των μεγάλων έργων. Έγιναν εκτεταμένες ανασκαφές και αναστηλώσεις που ολοκληρώθηκαν το 2010 και σήμερα ο χώρος έχει αυτή την εικόνα, που σε καμία περίπτωση δεν είναι ολοκληρωμένη. Η οικονομική κρίση των προηγούμενων ετών έπληξε τους αρχαιολογικούς χώρους βάναυσα, αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι η Βιβλιοθήκη είναι ένας εξαιρετικά δημοφιλής, με μεγαλύτερους αριθμούς επισκεψιμότητας από τη Ρωμαϊκή Αγορά και τον Κεραμεικό, και αυτό γιατί είναι ένας εύκολα προσβάσιμος και πολύ εντυπωσιακός σε όψη και ιστορία χώρος».

ΙNFO Άρεως 3, Αθήνα, Μοναστηράκι (Νομός Αττικής) Τηλέφωνο: +30 210 3249350

17.6.21 – lifo

47

1. Νικηφόρος Λύτρας (1832 1904), Προσωπογραφία κυρίας Σερπιέρη, 1869 Λάδι σε μουσαμά, 248 x 148 εκ. Δωρεά Ιωάννη Β. Σερπιέρη

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

13. Κωνσταντίνος Παρθένης (1878/1879 - 1967) Τοπίο, πριν το 1903 Λάδι σε μουσαμά, 75,7 x 71 εκ.

αθωντας ν σπ α β ρο

ΤΑ ΚΡΥΜΕΝΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΉΜΑΤΑ

εικαστικα 48 lifo – 17.6.21

Μ α ρ ίνα Λ α μπρ ά κη-Πλάκα, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, μας υποδέχεται στην Εθνική Πινακοθήκη για να μας ξεναγήσει σε μερικά από τα αριστουργήματα που το κοινό μπορεί σε μια πρώτη επίσκεψη να μην παρατηρήσει. Με μεγάλα έργα να τραβούν την προσοχή, δεν είναι λίγα αυτά που κρέμονται πιο διακριτικά, παρά τη βαριά υπογραφή και την αριστουργηματική πολλές φορές σύνθεσή τους. Μοιάζει με κυνήγι θησαυρού, οι ιστορίες και οι λεπτομέρειες για την απόκτηση των έργων δημιουργούν ένα έργο πίσω από το ορατό και ένα πλαίσιο για τη μυθολογία του πίνακα, του δημιουργού και της εποχής του. Η κ. Λαμπράκη-Πλάκα δεν μπορεί παρά να μας επαναλάβει, πριν μας οδηγήσει στις πτέρυγες του δέκατου ένατου αιώνα, τη σημασία της «Λαϊκής Αγοράς» του Παναγιώτη Τέτση, του έργου που υποδέχεται τους επισκέπτες στην είσοδο της Πινακοθήκης ως πρόσκληση σε ένα μέρος ανοιχτό που θα προσφέρει τη χαρά, την ευτυχία, την ευωχία της επαφής με τα μεγάλα ελληνικά έργα τέχνης. Διασχίζοντας το κομμάτι της Πινακοθήκης που φιλοξενεί την έκθεση για το ’21, μαθαίνουμε ότι, όταν η έκθεση τελειώσει, στη θέση του θα μπει ο Γκρέκο που τώρα δεν εκτίθεται, η μεταβυζαντινή τέχνη από την οποία κατάγεται ο Γκρέκο, γιατί έτσι ξεκίνησε και η πρώιμη τέχνη του ελεύθερου ελληνικού κράτους από το 1830 ως τα μέσα του αιώνα. «Μπαίνουμε στη μεγάλη αίθουσα του δέκατου ένατου αιώνα, στο δεύτερο μισό του, πιο συγκεκριμένα πρόκειται για την τέχνη που αναπτύχθηκε μετά την έξωση του Όθωνα, που εγώ την ονομάζω περίοδο της καλλιτεχνικής βαυαροκρατίας μετά το τέλος της πολιτικής βαυαροκρατίας, γιατί οι καλλιτέχνες που είχαν πάει στο Μόναχο για σπουδές επιστρέφουν στην Ελλάδα και γίνονται οι κυρίαρχοι του πεδίου, δηλαδή η σχολή του Μονάχου κυριαρχεί σε όλη την καλλιτεχνική ζωή μετά το 1862, μετά την έξωση του Όθωνα» εξηγεί η κ. Λαμπράκη-Πλάκα. «Σε αυτήν τη μεγάλη έκθεση βλέπουμε πρόσωπα, εκπληκτικά πορτρέτα της μεγαλοαστικής κοινωνίας που δημιουργείται ιδιαίτερα στην περίοδο του Τρικούπη, ο οποίος δίνει μεγάλη ανάπτυξη στον τόπο. Δημιουργείται νέος πλούτος και χτίζονται τα νέα νεοκλασικά της Αθήνας, που είναι τεράστια και ψηλοτάβανα και μπορούν να χωρέσουν τα τεράστια πορτρέτα που τώρα παραγγέλνουν οι πλούσιοι αστοί. Βλέπουμε τέτοια υπέροχα μεγάλα εντυπωσιακά έργα όπως το πορτρέτο της κυρίας Σερπιέρη, έργο που δεν εξετίθετο λόγω μεγέθους αλλά και βάρους του κάδρου. Το κάδρο παραγγέλθηκε και αυτό στο εξωτερικό, είναι πανέμορφο, είναι επίχρυσο, και χρειάστηκαν οκτώ άνθρωποι για να μπορέσουν να το αναρτήσουν».

2. Νικηφόρος Λύτρας (1832 - 1904) Προσωπογραφία Μαριάνθης Λ. Χαριλάου, π. 1895-1900 Λάδι σε μουσαμά, 155 x 78 εκ.

6. Κωνσταντίνος Βολανάκης (1837-1907) «Μαζεύοντας τα δίχτυα», 1871 Λάδι σε μουσαμά, 69 x 135 εκ.

ΜΙΑ ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΣΕ 16 ΟΧΙ ΤΟΣΟ ΓΝΩΣΤΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΘΑΥΜΑΣΕΤΕ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ. ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΡΓΥΡΏ ΜΠΟΖΏΝΗ

4. Γεώργιος Άβλιχος (1842 - 1909) «Κοπέλα στο παράθυρο», 1877 Λάδι σε μουσαμά, 63,5 x 50,2 εκ.

«Αυτή η μεγαλοπρεπής κυρία είναι η Κλεμάνς Σερπιέρη, σύζυγος του Τζιοβάνι Μπατίστα Σερπιέρι. Είναι αριστοκράτισσα, Μασσαλιώτιδα, και ο άντρας της είναι αυτός που εκμεταλλεύεται όλα τα λατομεία της Ελλάδας, του Λαυρίου και όλων των νησιών. Βλέπουμε ένα καταπληκτικό έργο του Νικηφόρου Λύτρα, του γενάρχη της σχολής του Μονάχου, ο οποίος έρχεται εκείνη την εποχή στην Αθήνα, γίνεται καθηγητής στο Σχολείον των Τεχνών και εκπαιδεύει όλους τους ζωγράφους που θα βγουν στο μέλλον. Ο ζωγράφος έχει εμπνευστεί από όλη την παράδοση της προσωπογραφίας, από τον Τιτσιάνο και τον Βελάσκεθ».

1.

Όμως, πέρα από την επιβλητική κυρία Σερπιέρη, αξίζει να σταθούμε σε ένα άλλο έργο του Λύτρα, την Προσωπογραφία της Μαριάνθης Λ. Χαριλάου. Εδώ αποδεικνύει ότι είναι μέγας ζωγράφος. Είναι ένας πίνακας λευκό στο λευκό, με πολύ φίνες αποχρώσεις από ώχρα και βιολέ, αδιόρατες σχεδόν, οι οποίες κάνουν την επιφάνεια να δονείται, γιατί αυτή είναι η μεγάλη ζωγραφική. Εδώ βλέπουμε και το γούστο της μεγαλοαστικής κοινωνίας, πώς έχει εξελιχθεί, φοράει ένα μαργαριταρένιο κολιέ, έχει στο στήθος ένα μπουκετάκι βιολέτες και κρατά κίτρινα γάντια, και αυτά είναι όλα κι όλα τα χρώματα τα φανερά. Είναι σαν να μας κλείνει ο ζωγράφος το μάτι. Οι μόνοι σκούροι τόνοι σε αυτή την υπέροχη ζωγραφική συμφωνία του λευκού είναι τα καστανά μαλλιά της κυρίας, το μπουκετάκι από μενεξέδες και τα μαύρα κρόσσια της ομπρέλας».

2.

«Περνώντας στην ηθογραφία, περνάμε στον τρόπο που απεικόνισαν οι ζωγράφοι μας τα ήθη και τα έθιμα, εξευγενισμένα και εξιδανικευμένα. Στην Ευρώπη την εποχή εκείνη υπήρχε ο ρεαλισμός που δεν κάνει κομπλιμέντα, είναι άγριος, διότι έχουμε την πρώτη κρίση της βιομηχανικής εποχής, τους πληθυσμούς που δεν μπορεί να υποδεχτεί η πόλη και συνωστίζονται. Ο ρεαλισμός, απορρίπτοντας την ιστορική ζωγραφική, προσγειώνεται βίαια στην πραγματικότητα και την καταγγέλλει. Πού εμείς τέτοια πράγματα; Εμείς είμαστε ακόμα στη νοσταλγία, στα νοσταλγικά ήθη και έθιμα, να υμνήσουμε τον ελληνικό λαό, να δείξουμε τα «Αρραβωνιάσματα», το «Φίλημα», αλλά πού και πού έχουμε ένα έργο πιο δραματικό. Ένα τέτοιο έργο είναι το «Ψαριανό μοιρολόι» του Λύτρα, έργο πρωτοποριακό και από πλευράς τεχνικής, που είναι σαν ατελείωτο, ενώ δεν είναι ατελείωτο, γεγονός που δείχνει ότι ο Νικηφόρος Λύτρας θα μπορούσε να είναι και μοντέρνος ζωγράφος. Περιγράφει ένα νησιώτικο σπίτι με μια σκηνή που αποπνέει έντονη δραματικότητα, γυναίκες και παιδιά που θρηνούν γύρω από τον κόκκινο σκούφο, ό,τι έχει απομείνει, δηλαδή, από τον ναυτικό που χάθηκε στη θάλασσα. Ο πατέρας, τραγική μορφή, κάθεται στο άκρο δεξιά, σκυφτός. Ένα πρόχειρο εικονοστάσι έχει στηθεί πάνω σε μια καρέκλα δεξιά. Το αναποδογυρισμένο σκαμνί συμβολίζει την απουσία του νεκρού».

3.

3. Νικηφόρος Λύτρας (1832-1904) «Το ψαριανό μοιρολόι», πριν από το 1888 Λάδι σε μουσαμά, 97 x 140 εκ.

5. Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909) «Η λεία», πριν από το 1906 Λάδι σε μουσαμά, 133 x 100 εκ. Συλλογή Ιδρύματος Ε. Κουτλίδη

παράδοση του ακαδημαϊσμού της εποχής του. Η ατμόσφαιρα των έργων του έχει κάτι το ποιητικό και αλλοπαρμένο, μια διάσταση σχεδόν μεταφυσική, η οποία προαναγγέλλει τον Ντε Κίρικο και τον Μπαλτίς, έναν σύγχρονο ζωγράφο. «Μια μορφή ηθογραφίας είναι ο οριενταλισμός, η λατρεία που εκδηλώνουν οι Ευρωπαίοι για την Ανατολή, τα ήθη, τα έθιμα, τα κοστούμια, τα χαρέμια. Και εμείς είμαστε ένα κομμάτι της Ανατολής, φοράμε τις παλιές μας φορεσιές, διατηρούμε τα παλιά ήθη, άρα όταν οι ζωγράφοι μας ζωγραφίζουν ηθογραφικές σκηνές κάνουν οριενταλισμό χωρίς να το θέλουν. Υπάρχουν και αυθεντικοί οριενταλιστές, όπως είναι ο Θεόδωρος Ράλλης. Έχουμε το καλύτερό του έργο στην Πινακοθήκη, τη “Λεία”. Το έργο το χάρισε ο ίδιος στην Πινακοθήκη και είναι από τα πρώτα έργα που μπήκαν στις συλλογές μας» λέει η κ. Λαμπράκη-Πλάκα. « Ένα εξαιρετικό έργο με μια επισήμανση: ότι αυτό το θέμα προοριζόταν για ξένο και όχι Έλληνα πελάτη, ο οποίος δύσκολα θα έβαζε ένα τέτοιο θέμα στο σπίτι του. Η δραματική σκηνή που βλέπουμε εδώ τοποθετείται στο εσωτερικό μιας ορθόδοξης εκκλησίας, μπροστά στο βημόθυρο. Έχει προηγηθεί άγριος βανδαλισμός και ιεροσυλία από τους Τούρκους, οι οποίοι έχουν απογυμνώσει την εκκλησιά από τα πολύτιμα σκεύη της, που τα βλέπουμε συσσωρευμένα στο δάπεδο. Η πρωταγωνίστρια, ωστόσο, της σκηνής είναι η όμορφη ημίγυμνη Ελληνοπούλα που βρίσκεται κατατρομαγμένη και δεμένη στα στασίδια της εκκλησιάς. Το πρόσωπό της μαρτυρεί πόνο, αγανάκτηση και θυμό».

5.

«Η ενότητα με την οποία περνάμε και σε μια άλλη εποχή είναι η τοπιογραφία, το τοπίο και η θαλασσογραφία, με τον μεγάλο μας εκπρόσωπο Κωνσταντίνο Βολανάκη. Ο Βολανάκης, που έκανε καριέρα στο Μόναχο, ήρθε εκεί σε επαφή με τα ιμπρεσιονιστικά ρεύματα. Μάλιστα, τα πρωιμότερα έργα του, που κάνει στο Μόναχο, είναι πολύ πιο ιμπρεσιονιστικά, όπως το “Τσίρκο” και το “Μαζεύοντας τα δίχτυα”, ένα πάρα πολύ ιμπρεσιονιστικό έργο που αγοράσαμε και μάλιστα πολύ φθηνά, γιατί οι εφοπλιστές δεν εκτιμούν αυτά τα έργα, συνήθως αγοράζουν πίνακες με καράβια, πλοία», λέει η κ. Λαμπράκη-Πλάκα. «Το υπέροχο αυτό έργο, που αποκτήθηκε το 2002 από την Εθνική Πινακοθήκη, παρουσιάζει το μάζεμα των διχτυών από τους ψαράδες την ώρα της ανατολής. Η βάρκα και οι ψαράδες είναι σκοτεινοί, διότι το φως έρχεται από πίσω, από το βάθος του πίνακα. Ουρανός και κύματα είναι πλημμυρισμένα από το φως, που αποδίδεται με πορτοκαλί και ιώδεις τόνους. Η πινελιά είναι ελεύθερη και ολόκληρο το έργο πάλλεται από ζωντάνια».

6.

Τι να αγναντεύει άραγε η νεαρή Ρουμπίνα (γιατί ξέρουμε το όνομά της), κόρη του Ιωάννη Γεράσιμου Καβαλιεράτου, από το ανοικτό παράθυρο του εξοχικού της στα Βλαχάτα της Σάμης; Το βλέμμα της, ονειροπόλο, βυθίζεται στο γαλάζιο του ουρανού και το μικρό λευκό σκυλάκι που κρατάει στην αγκαλιά της μοιάζει και αυτό συνεπαρμένο από το ίδιο αθέατο για μας όραμα. Το λευκό αέρινο φόρεμά της, ζωγραφισμένο με ανάλαφρους τόνους λιλά και ώχρας, έρχεται σε αντίθεση με τη μαύρη βεντάλια και τα λυτά κορακίσια μαλλιά της. Ένα θαλασσινό αεράκι, ένας ζέφυρος που μυρίζει Ιόνιο, αναδεύει τα μαλλιά του κοριτσιού και μαδάει το κόκκινο τριαντάφυλλο που τα στολίζει. Μήπως αυτό το φυλλορρόημα του ρόδου παραπέμπει συμβολικά στο εφήμερο της νιότης, που ο χρόνος τη μαδάει κι αυτή σαν τριαντάφυλλο; Ο Γεώργιος Άβλιχος, ο Kεφαλονίτης δημιουργός αυτού του αριστουργήματος, ποιητής, μουσικός και ζωγράφος με σπουδές στην Ιταλία, ξεφεύγει τελείως από την

4.

17.6.21 – lifo

49

«Με τα πρώτα ιμπρεσιονιστικά σκιρτήματα βλέπουμε ένα έργο του Ιακωβίδη, από τα λιγότερο γνωστά του, την “Αγαπημένη της γιαγιάς”. Ο Γεώργιος Ιακωβίδης έγινε κυρίως γνωστός και κοσμαγάπητος ως ζωγράφος της παιδικής ηλικίας. Ο Ιακωβίδης είναι και ο πρώτος διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης που μόλις είχε ιδρυθεί, το 1900, και παρέστησε με απαράμιλλη τέχνη, με αξιοθαύμαστη γνώση του σχεδίου, του χρώματος, του φωτός, και με βαθιά διαίσθηση της ψυχολογίας τις σχέσεις των δύο ηλικιών. Η καλοσυνάτη γιαγιά, σκουροντυμένη, κρατάει στην ποδιά της ένα χαριτωμένο ξανθό κοριτσάκι, το οποίο φοράει άσπρη ανθοστόλιστη ποδιά και κόκκινα καλτσάκια. Όλη η προσοχή του συγκεντρώνεται στον χάλκινο δίσκο με τα φρούτα, ευκαιρία για τον ζωγράφο να αποδώσει μια υπέροχη νεκρή φύση».

7.

«Φτάνοντας χρονολογικά στην αίθουσα με τα έργα γύρω στο 1900, στην αίθουσα που αντιπροσωπεύει τα νέα ρεύματα από το Μόναχο, τη Βιέννη και το Παρίσι, βλέπουμε αριστουργήματα. Και φυσικά, κυριαρχεί το έργο του Νικολάου Γύζη “Ιδού ο νυμφίος”, που είναι πασίγνωστο και δείχνει την εξέλιξη του Γύζη σε έναν μεγάλο μεταφυσικό μυσταγωγικό ζωγράφο, συμβολιστή πια, ο οποίος, πριν από το τέλος της ζωής του, φτιάχνει ένα έργο με υπερφυσικό φως, με τον Χριστό να εμφανίζεται ένθρονος, ολόφωτος, μέσα σε ένα χρυσοπόρφυρο φόντο. Είναι ένα έργο που σε κάνει να ανατριχιάζεις, ένα έργο μνημειακό, επιβλητικό, και δίπλα έχει τέσσερις μελέτες που αξίζει να προσέξει κανείς. Με άσπρο κραγιόνι σε μαύρο χαρτί είναι η προετοιμασία για το μεγαλειώδες υπερβατικό του έργο με θέμα τη Δευτέρα Παρουσία. Ο ζωγράφος το προετοίμασε με πολλές μελέτες. Χρυσές νεφέλες σχηματίζουν γύρω του ομόκεντρους κύκλους. Χρυσές ακτίνες, που ξεκινούν από τη μορφή του Χριστού, διαχέονται σε όλο το έργο που εμπνέεται και από την “Αποκάλυψη” του Ιωάννη, όμως ο Γύζης, όπως μαρτυρεί σε ένα γράμμα του, δεν έβλεπε τον Χριστό ως τιμωρό και εκδικητή αλλά ως έναν γλυκό θεό που έρχεται να φέρει στον κόσμο φως, λύτρωση και παρηγοριά».

8.

και κομψές γυναίκες που απεικονίζονται μέσα σε πλούσια ανάκτορα ή σε κήπους. Είναι μια ζωγραφική ευχάριστη και ανώδυνη. Η “Αθηναϊκή βραδιά”, ένα από τα πιο γοητευτικά έργα του τέλους του δέκατου ένατου αιώνα, εκφράζει το κλίμα ευφορίας, το ευ ζην των πλούσιων αστών της Αθήνας στο τέλος του αιώνα. Στην ταράτσα ενός νεοκλασικού σπιτιού στην περιοχή της Πλάκας, ένας όμορφος αξιωματικός του ιππικού απαγγέλλει ποίηση σε δύο ωραίες Αθηναίες που τον ακούνε μαγεμένες, μέσα σε ένα διαβρωτικό ποιητικό αίσθημα που κάνει το έργο αξιολάτρευτο».

8. Νικόλαος Γύζης (1842-1901) «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται», 1899-1900 Λάδι σε μουσαμά, 200 x 200 εκ.

«Οφείλουμε να αποτίσουμε φόρο τιμής στη Σοφία Λασκαρίδου, την πρώτη γυναίκα που φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών με την παρέμβαση του βασιλιά Γεωργίου Α’. Σε μια εποχή που οι γυναίκες δύσκολα διάβαιναν τις πόρτες των ανώτατων ιδρυμάτων, αποφοιτά κανονικά και μετά πηγαίνει στο Μόναχο, στο Παρίσι, μια γυναίκα απελευθερωμένη και ελεύθερη, που έχει κάνει ένα εξαιρετικό έργο επηρεασμένη από τις μεταϊμπρεσιονιστικές σχολές του Παρισιού. Είναι ένα γυναικείο γυμνό δίπλα στο τζάκι. Την ίδια τη Λασκαρίδου έχει ζωγραφίσει και ο Παρθένης σε έργο χρονολογημένο του 1900, είναι “Η κυρία της Μπελ Επόκ” που απέκτησε η Εθνική Πινακοθήκη, ένα μικρό έργο, αλλά τη βλέπει κάποιος με το καπέλο της, γοητευτική, όπως τη ζωγράφισε ένας ομότεχνός της, ο φίλος της Κωνσταντίνος Παρθένης.

15,16.

«Πρέπει να πούμε ότι ο Λύτρας, ο Γύζης και πολλοί άλλοι ζωγράφοι αυτής της περιόδου ξεκίνησαν από πολύ φτωχούς γονείς, αγράμματους, και κατάφεραν μέσα σε τριάντα χρόνια να γίνουν μεγάλοι ζωγράφοι, να μορφωθούν και να φτάσουν τους δασκάλους τους. Αυτό ήταν μεγάλο κατόρθωμα. Πολλές φορές, όταν έχω παιδιά που ξεναγώ, λέω “να γονατίζετε μπροστά σε αυτούς τους καλλιτέχνες γιατί φανταστείτε από πού ξεκινήσανε και που φτάσανε”» λέει η κ. Λαμπράκη-Πλάκα, ενώ οδηγούμαστε στον Κωσταντίνο Παρθένη της Βιέννης.

9,12.

«Οι πρώτες σπουδές του Παρθένη είναι στη Βιέννη, όπου κάνει και σπουδές ζωγραφικής και σπουδές μουσικής. Παίζει βιολί ο Παρθένης και έχει μια εξαιρετική μόρφωση. Τα πρώτα έργα του είναι διαποτισμένα από την αρ νουβό της Βιέννης, τη Ρήξη. Δίπλα στον “Χριστό”, το περίφημο αυτό έργο του, υπάρχουν τέσσερα έργα που έχουν σχέση με τον Κλιμτ, τρία τοπία στα πέριξ της Βιέννης και το τέταρτο, που λέγεται “Eλληνικό Nησί” και έχουμε αγοράσει για λογαριασμό της Πινακοθήκης. Είναι όλα πανέμορφα, αλλά αξίζει να σταθούμε και στο πορτρέτο της γυναίκας του, που είναι ένα έργο “πολύ Κλιμτ”, παρά το ότι έχει φιλοτεχνηθεί στο Παρίσι. Η γυναίκα του είναι αοιδός και αισθαντική, όπως φαίνεται σε αυτό το μαγικό πορτρέτο».

13.

«Αξίζει να κοιτάξουμε ένα έργο που έχουμε δει, αλλά λίγοι γνωρίζουν τον καλλιτέχνη πίσω από αυτό. Είναι η ταράτσα του Ιάκωβου Ρίζου που σπούδασε στο Παρίσι, εκφράζει το πνεύμα της Μπελ Επόκ, και η ζωγραφική του έχει ως κύριο θέμα όμορφες

14.

50 lifo – 17.6.21

7. Γεώργιος Ιακωβίδης (1853-1932) «Η αγαπημένη της γιαγιάς», 1893 Λάδι σε μουσαμά, 78,5 x 60,3 εκ.

14. Ιάκωβος Ρίζος (1849-1926) «Στην ταράτσα», 1897 Λάδι σε μουσαμά, 111 x 167 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη

16. Παρθένης Κωνσταντίνος (1878/1879-1967) «Κυρία της Belle Epoque» (Προσωπογραφία Σοφίας Λασκαρίδου), 1900 Λάδι σε ύφασμα, 59,7 x 30,1 εκ.

ε τον παλι υμ ο ρο

15. Σοφία Λασκαρίδου (1882-1965) «Εμπρός στο τζάκι», 1910-1912 Λάδι σε μουσαμά, 100 x 81 εκ. Κληροδότημα Σοφίας Λασκαρίδου

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

αθωντας ν σπ α β ρο

εικαστικα

13. Παρθένης Κωνσταντίνος (1878/1879-1967) Προσωπογραφία Ιουλίας Παρθένη, 1911-1914 Λάδι σε μουσαμά, 185 x 97 εκ. Δωρεά Σοφίας Παρθένη

17.6.21 – lifo

51

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

ΟΙ ΦΊΛΟΙ ΤΗΣ ΌΠΕΡΑΣ ΉΔΗ ΠΑΡΑΛΗΡΟΎΝ ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑ

αθωντας ν σπ α β ρο

οπερα

ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΆ ΣΤΟ ΚΑΛΛΙΜΆΡΜΑΡΟ ΜΕ ΤΗΝ

52 lifo – 17.6.21

ο κορυφαίο γεγονός του καλοκαιριού για τους φίλους της όπερας δεν είναι άλλο από την εμφάνιση για πρώτη φορά στην Ελλάδα της σούπερ σταρ της όπερας Άννα Νετρέμπκο στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Η κορυφαία σοπράνο της εποχής μας θα τραγουδήσει σε ένα all-star γκαλά Βέρντι που διοργανώνει η Εθνική Λυρική Σκηνή, σε ιδανικό timing, καθώς βρίσκεται στην κορυφή μιας εικοσαετούς ανοδικής πορείας, που έχει περάσει από τη νεοϋορκέζικη Met και τα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα της Ευρώπης. Το κοινό που θα βρεθεί στο Καλλιμάρμαρο εκείνη τη βραδιά θα έχει την ευκαιρία να ακούσει πασίγνωστες αγαπημένες άριες από την Αΐντα, τη Δύναμη του Πεπρωμένου, τον Τροβατόρε και τον Ριγολέτο. Δίπλα στη Ρωσίδα σοπράνο με την εξωστρεφή προσωπικότητα και τη μεγάλη φωνή θα δούμε μερικά ακόμα μεγάλα ονόματα της όπερας: την κορυφαία μέτζο της εποχής μας Ανίτα Ρατσβελισβίλι, τον τενόρο Γιουσίφ Εϊβάζοφ και τον Έλληνα βαρύτονο Δημήτρη Πλατανιά.

17.6.21 – lifo

53

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

Η ΝΕΑ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥ 21ΧΡΟΝΟΥ MANGAKA ODY. ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΑ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΛΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΟΣΟΙ ΑΓΑΠΟΥΝ ΤΑ MANGA.

αθωντας ν σπ α β ρο

ΑΠΌ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ

komik 54 lifo – 17.6.21

Oδυσσέας Θεoδωράτος ξεκίνησε να κάνει manga από τα δεκαέξι, όταν είδε anime για πρώτη φορά στη ζωή του. Σήμερα, στα είκοσι ένα του, έχει αφοσιωθεί στη γιαπωνέζικη αυτή τέχνη. Είναι μία από τις πιο δύσκολες σκηνές στον τομέα των κόμικ – είναι σχεδόν ακατόρθωτο να επιβιώσεις σε αυτήν αν δεν κατάγεσαι από την Ιαπωνία. Τα τελευταία χρόνια αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει, όπως μου λέει ο Οδυσσέας. «Παρόλο που τα τελευταία χρόνια η σκηνή των anime έχει γίνει πιο φιλική προς τους καλλιτέχνες της Δύσης, παραμένει δύσκολη η κατάσταση. Αν δεν είσαι Ιάπωνας και θέλεις να κάνεις όνομα στον χώρο των manga, θα πρέπει να είσαι έτοιμος, ψυχολογικά και σωματικά, να αφιερώσεις κάθε λεπτό της ζωής σου στην τέχνη αυτή. Ακριβώς όπως κάνουν οι μεγάλοι mangaka της Ιαπωνίας». Ο ίδιος δεν το βάζει κάτω. Έχει διακριθεί σε διάφορους διαγωνισμούς στο εξωτερικό, όπως τα μηναία Manga Awards του Shounen Shoujo, ενώ ήταν ανάμεσα στους φιναλίστ του Kyoto International Manga Contest. Η τελευταία του δουλειά είναι το Tomahawk Angel, που δημοσιεύεται εβδομαδιαία στο Webtoon, την κορεατική πλατφόρμα για κόμικ. Από τις πρώτες δύο εβδομάδες έχει καταφέρει να κάνει 40.000 views, που συνεχώς ανεβαίνουν. Η υπόθεσή του διαδραματίζεται το 2050 στην Αθήνα. Η ηρωίδα του είναι ένα κορίτσι που ζει σε έναν δυστοπικό κόσμο, στα πρόθυρα της καταστροφής λόγω της κλιματικής αλλαγής. «Και σαν να μην είναι αυτό αρκετό, με έναν μυστηριώδη τρόπο έχει κατακλυστεί από τέρατα άγνωστης προέλευσης. Η καταστροφή του κόσμου, σε συνδυασμό με τέρατα, είναι η ιστορία που πάντοτε ήθελα να γράψω. Είναι ο κόσμος μέσα στον οποίον θα ήθελα να υπάρξω. Φυσικά, δεν θέλω να καταστραφεί ο κόσμος και να γεμίσει τέρατα ο τόπος» προσθέτει ο Οδυσσέας. «Ο μεγαλύτερος στόχος μου είναι να γίνει anime ή σειρά στο Netflix. Ήταν ένας λόγος που αποφάσισα να το δημοσιεύσω στο Webtoon, επειδή αυτή η πλατφόρμα είναι η ιδανικότερη για νέους καλλιτέχνες, καθώς το κοινό εκεί είναι πολύ μεγάλο και πολύ φιλικό. Το επόμενο πράγμα που θέλω να καταφέρω είναι να μπω στα Webtoon Οriginals. Τα Webtoon Originals είναι τα πιο πετυχημένα κόμικ στην πλατφόρμα του Webtoon και αρκετά γίνονται anime ή σειρές. Για να γίνει αυτό, πρέπει να συνεχίσω να βγάζω ένα κεφάλαιο κάθε βδομάδα. Aργότερα σχεδιάζω να βγάλω το Tomahawk Angel σε μορφή βιβλίου. Ιδανικά, θα ήθελα να εκδοθεί από έναν μεγάλο εκδοτικό οίκο στην Ιαπωνία, αλλά αυτό είναι κάτι πολύ δύσκολο να γίνει». Ο Οδυσσέας μού μιλάει για την απόφασή του να ασχοληθεί με τη ζωγραφική, ένα πάθος που ξεκίνησε από την ηλικία των τεσσάρων και δεν το άφησε ποτέ. « Ήμουν πάντα κάπως κλειστός ως παιδί και μου ήταν δύσκολο να εκφραστώ και να επικοινωνήσω με τους συμμαθητές μου στο σχολείο, κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην έχω πολλούς φίλους στα παιδικά μου χρόνια. Αυτό με επηρέασε αρκετά, γιατί γενικά ένιωθα πολύ μόνος και πολλές φορές σκεφτόμουν σκοτεινά πράγματα, είχα περίεργες φαντασιώσεις. Ωστόσο, χαίρομαι

που όλα αυτά τα κράτησα μέσα μου, γιατί αργότερα αυτό έγινε το “καύσιμο” που χρειάστηκα για να δημιουργήσω τα manga που δημιουργώ σήμερα. Πλέον είμαι πιο χαρούμενος από ποτέ. Στην αρχή, είχα άλλα σχέδια, να γίνω αρχιτέκτονας ή ζωγράφος, όμως όλα αυτά άλλαξαν όταν στα δεκαέξι ανακάλυψα την τέχνη των γιαπωνέζικων κόμικ. Είδα το Death Note και το Tokyo Ghoul και αμέσως πήγα και αγόρασα τα manga. Από τότε η ζωή μου άλλαξε για πάντα, επειδή κάθε λεπτό που είμαι ξύπνιος ζωγραφίζω manga χωρίς διακοπή. Τώρα, πλέον, δεν ασχολούμαι με τίποτε άλλο πέρα από αυτό και κάτι που ήταν ένα απλό πάθος για ζωγραφική, τώρα έχει γίνει ο κύριος λόγος για τον οποίο ζω. Όταν ζωγραφίζω manga, η ζωή μου έχει νόημα, γι’ αυτό έχω αποφασίσει να ασχοληθώ επαγγελματικά και να δώσω το 100% του εαυτού σε αυτή την τέχνη. Δεν έχω κάποιο plan b.

I’m going all the way with this. Τα σκίτσα του Tokyo Ghoul ειδικά ήταν το πιο εντυπωσιακό πράγμα που είδα ποτέ, ό,τι πιο εκφραστικό. Ο καλλιτέχνης που έπαιξε τον μεγαλύτερο ρόλο στον τρόπο που σχεδιάζω ήταν ο Sui Ishida, μετά ο Takeshi Obata (του Death Note), ο Hajime Isayama (του Attack on Titan) και ο Yusuke Murata (του One Punch Man). Έχω μελετήσει τον τρόπο σχεδίασης πολλών καλλιτεχνών, αλλά αυτοί οι τέσσερις είναι οι πιο σημαντικοί για μένα. Θεματικά, έχω επηρεαστεί όχι μόνο από άλλα manga/anime άλλα και από ταινίες κυρίως, όπως το Αlien franchise, το Τhing, το Μaze Runner και ταινίες zombie. Όπως φαίνεται, τείνω πιο πολύ προς το horror genre και το post-apocalyptic. Θεωρώ αυτά τα είδη ταινιών τα πιο συναρπαστικά, επειδή πάντα με κάνουν να σκέφτομαι τι θα έκανα εγώ εκείνη τη στιγμή. Δεν ξέρω γιατί, αλλά για κάποιον λόγο πάντα μου άρεσαν περισσότερο οι ιστορίες στις οποίες πρωταγωνιστούσε μια γυναίκα, π.χ. στο Hunger Games ή στο Alita Battle Angel. Οι ηρωίδες μού φάνηκαν πολύ δυναμικές κι αυτό μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Έτσι κι εγώ ήθελα η δική μου ιστορία να έχει ως κύριο χαρακτήρα ένα δυναμικό κορίτσι που το κοινό θα αγαπούσε. Θα μπορούσα να διαλέξω ένα αγόρι, αλλά, τουλάχιστον εμένα, αυτό μου φαίνεται λίγο συνηθισμένο. Προσωπικά, νομίζω πως χωρίς τη Valerie ως πρωταγωνίστρια, η ιστορία του Tomahawk Angel δεν θα ήταν αυτό που είναι τώρα. Τα κόμικ μάς χαρίζουν τη δυνατότητα να διηγηθούμε μια ιστορία με έναν μοναδικό τρόπο. Όλοι κρύβουμε μέσα μας πράγματα που θέλουμε να εκφράσουμε και τα κόμικ αποτελούν, εκτός από έναν τρόπο αφήγησης, έναν τρόπο επικοινωνίας, κάτι που χρειαζόμαστε εδώ, στην Ελλάδα, πιο πολύ από κάθε άλλη στιγμή. Όλοι έχουμε περάσει δύσκολες στιγμές τα τελευταία χρόνια και περισσότερα κόμικ σημαίνει περισσότερο χρώμα στη ζωή μας. Για την ώρα, δεν έχω μεγάλα κέρδη από αυτό που κάνω. Ζω με τον πατέρα μου, καθώς εκείνος είναι ο άνθρωπος που με στηρίζει τόσα χρόνια, μόνος του, χωρίς καμία βοήθεια. Ωστόσο, σιγά-σιγά αρχίζω να βλέπω αποτελέσματα. Ακολουθώντας αυτό που αγαπώ, ξέρω πως η επιτυχία κάποια στιγμή θα έρθει κι αυτό είναι θέμα χρόνου, όσο η προσπάθεια δεν σταματάει. Όσο έχω κυρίως τον πατέρα μου αλλά και την κοπέλα μου δίπλα μου, ξέρω πως μπορώ να συνεχίσω να προχωράω».

ΙNFO Μπορεί κανείς να διαβάσει το «Tomahawk Angel» στο https:// www.webtoons.com https://www.instagram. com/mangaka_ody/

17.6.21 – lifo

55

VINIETA θμο ε τον παλι υμ ο ρο

καλ οκ

στην πολη – ρι π αι

ρυ ας μ

αθωντας ν σπ α β ρο

komik 56 lifo – 17.6.21

17.6.21 – lifo

57

ε τον παλι υμ ο ρο

στην πολη – ρι π αι

ρυθμο καλο ας κ μ

αθωντας ν σπ α β ρο

retronaut

A F R REGGAE HEATWAVE ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΚΑΥΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1988 ΚΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΣΠΆΝΙΑ ΜΟΥΣΙΚΉ ΕΚΔΉΛΩΣΗ ΠΟΛΎΧΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΦΥΛΕΤΙΚΉΣ ΜΟΥΣΙΚΉΣ, ΜΕ VIBES ΠΟΥ ΚΡΑΤΆΝΕ ΑΚΌΜΗ. . ΑΠΌ ΤΟΝ ΦΏΝΤΑ ΤΡΟΎΣΑ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ

FE STIVA 58 lifo – 17.6.21

O

E

L

ταν ο πολύ ζεστός Ιούλιος του 1988. Μπορεί να μην ήταν σαν εκείνον της προηγούμενης χρονιάς, που είχε αφήσει πίσω του συντρίμμια, όμως ήταν σχεδόν το ίδιο «φωτιά και λάβρα». Καύσωνας με τα όλα του. Απλώς ήταν κάπως μικρότερος σε διάρκεια, και μας είχε βρει, σίγουρα, καλύτερα προετοιμασμένους (ως κοινωνία, και ως κρατικό μηχανισμό). Εντάξει, ως φοιτητές είχαμε τότε τις δικές μας αγωνίες και προτεραιότητες, αλλά, από την άλλη, δεν είναι δυνατόν να ξεχαστούν και μερικές σκηνές απείρου κάλλους. Όπως το να κάθεσαι (όχι να στέκεσαι) παρακολουθώντας συναυλία στις 10 το βράδυ, και να τρέχει επάνω σου ο ιδρώτας «ποτάμι». Εκείνη την περίοδο το ταξίδι Πάτρα-Αθήνα και Αθήνα-Πάτρα ήταν σταθερό και μόνιμο. Στην Πάτρα αναπτυσσόταν το 3ο Διεθνές Φεστιβάλ του Δήμου Πατρέων, επί Θάνου Μικρούτσικου στην καλλιτεχνική διεύθυνση, ενώ στην Αθήνα πάμπολλες συναυλίες, από διάφορους φορείς, έδιναν κι έπαιρναν. Υπήρχε οργασμός. Κοιτώντας τώρα στα χαρτιά μου, ώστε να κεντράρω κάπως τις αναμνήσεις, συνειδητοποιώ το «σώσε» που γινόταν, καθώς μέσα σ’ έναν μήνα, χοντρικά από τις 20 Ιουνίου έως και τις 20 Ιουλίου 1988, είχα δει με τη σειρά Leonard Cohen, Keith Jarrett, Μίκη Θεοδωράκη, Al Di Meola, Jethro Tull, Afro-Reggae Heatwave Festival και Wynton Marsalis – και αυτά από major events, γιατί «έπαιζαν» και τα μικρότερα, για τα οποία δεν κρατούσα αναλυτικό λογαριασμό. Θυμάμαι, επίσης, να βλέπω μια συναυλία το ένα βράδυ στην Πάτρα και το επόμενο βράδυ στην Αθήνα, ή το ανάποδο. Υπήρχε όρεξη για περιπέτεια, διάθεση για να είσαι παντού και κάποιο χρήμα φυσικά, όχι πολύ, που όδευε βασικά σε τέτοιες καταστάσεις.

17.6.21 – lifo

59

VINIETA θμο

FESTIVAL

ε τον παλι υμ ο ρο

καλ οκ

στην πολη – ρι π αι

ρυ ας μ

AFRO

αθωντας ν σπ α β ρο

REGGAE

retronaut

HEATWAVE

60 lifo – 17.6.21

Πολλές συναυλίες, δε, τις παρακολουθούσαμε δίχως να γνωρίζουμε επακριβώς τι θα δούμε και τι θ’ ακούσουμε. Μας αρκούσε το γεγονός πως θα ήμασταν «εκεί», μαζί με άλλους. Φίλους, γνωστούς κι αγνώστους. Πως θα γευόμασταν μια εμπειρία. Και πως, όπως συχνά συνέβαινε, από μια συναυλία θα ξεκινούσε ενδεχομένως και μια «γνωριμία» μ’ ένα συγκρότημα ή μ’ έναν καλλιτέχνη, που θα βαστούσε μια ζωή. Περαιτέρω, ορισμένες συναυλίες διαφημίζονταν από τον Τύπο της εποχής ως κάτι ξεχωριστό –υπήρχαν τέτοιες, σίγουρα–, οπότε, αν δεν παρευρισκόσουν σ’ αυτές, θεωρούσες πως κάτι θα έχανες. Και για κάποιες ήταν έτσι. Έχανες. Για να πω την αλήθεια, λοιπόν, το 1988 δεν είχα αναπτύξει ως ακροατής κάποια ιδιαίτερη σχέση με τη reggae και με την afro μουσική. Ήξερα μερικά βασικά πράγματα, που τα ήξερε όλος ο κόσμος. Κάποια τραγούδια του Bob Marley, του Jimmy Cliff και του Peter Tosh, ίσως και μερικών ακόμη, κάτι από Alpha Blondy επίσης, που ήταν στη μόδα τότε, ίσως να είχα ακούσει λίγο King Sunny Adé, ενώ μάλλον πρέπει να είχε πάρει το αυτί μου από τον Γιάννη Πετρίδη (στις ραδιοφωνικές εκπομπές του) και κάτι από Linton Kwesi Johnson. Δεν ήξερα ούτε τον Joe Higgs, ούτε εκείνη την γκρουπάρα, τους Culture, ούτε τον Yellowman, ενώ ίσως να είχα πιάσει επαφή με Salif Keita και Youssou N’Dour (που τον ήξερα σίγουρα ως όνομα, λόγω Peter Gabriel). Το γεγονός, όμως, πως οργανωνόταν ένα φεστιβάλ με τόσο πολλά ξένα ονόματα, «άλλων μουσικών», όχι ροκ, ποπ, πανκ και τα ανάλογα, κάτι όχι καθημερινό και συνηθισμένο, από μόνο του σε εξίταρε. Δεν χρειαζόταν να έχεις τη δισκογραφία των καλλιτεχνών για να αποφασίσεις να πας. Ο «όγκος» του event μπορούσε να σε στείλει από μόνος του. Ένα διήμερο στον παραθαλάσσιο Άλιμο (από το οποίο διήμερο, τελικά, θα κατάφερνα να παρακολουθήσω μόνο την πρώτη μέρα – τη reggae), μέσα στην κάψα του καλοκαιριού, με μουσικές χορευτικές και tropical, ήταν κάτι που θα τα είχε όλα. Και τα είχε. Τώρα που το σκέφτομαι, μάλιστα, λέω πως εκείνο το event, το Σαββατοκύριακο 16-17 Ιουλίου 1988, ήταν κάτι πολύ προχωρημένο για την εποχή και απολύτως μοναδικό έως και σήμερα. Πιέζω, δε, το μυαλό μου να θυμηθώ μήπως συνέβη κάτι άλλο ανάλογο, όλα τα επόμενα χρόνια, αλλά δεν βρίσκω. Και γιατί «προχωρημένο» και «μοναδικό»; Μα γιατί η οργάνωση (την οποία είχε αναλάβει το νέο, τότε, κλαμπ Ρόδον) κεντράριζε σε δύο μουσικά είδη, ξεχωριστά από τη φύση τους.

Reggae και afro! Δύο μουσικές διαφορετικές μεν μα και «ίδιες», επηρεασμένες η μία από την άλλη, άρα σε επικοινωνία, έντονα πολιτικοποιημένες, με στίχους το ίδιο καυτούς με τα μουσικά patterns, στην αυγή σχεδόν του ethnic – με το οποίο θα ξεσάλωνε ο κόσμος, παντού, και στην Ελλάδα, όλη την επόμενη δεκαετία και πέρα απ’ αυτή. Το φεστιβάλ WOMAD υπήρχε ήδη, χωρίς βεβαίως την αίγλη που θα αποκτούσε αργότερα, αλλά η Real World Records του Peter Gabriel δεν είχε ιδρυθεί ακόμα, ούτε ο Καιρός των Τσιγγάνων του Εμίρ Κουστουρίτσα είχε προβληθεί στις αίθουσες. Εκείνο που θα ονομαζόταν ethnic και world, τέλος πάντων, τότε ξεκινούσε. Και το afro επίσης, ως global music, που έφευγε και ερχόταν μέσα στα χρόνια, στην Ελλάδα, τότε έσκασε ξανά με πάταγο, μ’ εκείνο το απίθανο «Yé ké yé ké» (1987) του Mory Kanté, ή και με τα άλμπουμ της Earthworks / Virgin, αν θέλετε (Mahlathini, Youssou N’Dour κ.λπ.), για να μην πούμε και για το «Gimme hope Jo’Anna» του Eddy Grant, που τράνταζε τους πάντες το καλοκαίρι του ’88.

Το Afro-Reggae Heatwave Festival άνοιγε, σε κάθε περίπτωση, έναν δρόμο, μια λεωφόρο, όταν ο δρόμος ήταν ακόμη μονοπάτι. Γι’ αυτό ήταν μπροστά από την εποχή του. Γιατί αν συνέβαινε ακόμη και δέκα χρόνια αργότερα, το 1998 φέρ’ ειπείν, πάλι «μπροστά» θα ήταν! Ας δούμε το line-up εκείνου του φεστιβάλ στην παραλία του Αλίμου. Την πρώτη μέρα, το Σάββατο 16 Ιουλίου 1988, θα εμφανίζονταν οι Joe Higgs, Culture, Linton Kwesi Johnson με Dennis Bovell & Dub Band, συν Don Cherry και ακόμη οι King Yellowman & The Sagittarius Band, ενώ την Κυριακή 17 Ιουλίου στο stage θα ανέβαιναν οι Abdullah Ibrahim & Ekaya, Salif Keita, Youssou N’Dour και King Sunny Adé. Μια σειρά από απίστευτα ονόματα: από το πιο προχωρημένο reggae (dub και dancehall)

μέχρι τους προπάτορες της jazz και afro-jazz (τους γίγαντες Don Cherry και Abdullah Ibrahim), και από τους μάστερ του afrobeat, του afro-funk και της afro-pop, μέχρι τους νέους, για την Ευρώπη τότε, super heroes του african-ethnic-world. Τι μπορεί να θυμάται κανείς μετά από 33 ολόκληρα χρόνια από ένα τέτοιο event ή και από άλλα ανάλογα; Στην πράξη λίγα πράγματα – αν και κάποια δημοσιεύματα της εποχής, αν υπάρχουν κρατημένα, σίγουρα βοηθάνε στην αναθέρμανση των αναμνήσεων. Τα μουσικά περιοδικά προαναγγέλλανε τις

συναυλίες, ήταν κομμάτι της ύλης τους, αλλά σπανίως είχαν ανταποκρίσεις στο επόμενο τεύχος τους από αυτές. Αν μια συναυλία συνέβαινε στην αρχή ή στο μέσον του μήνα, το να γράφεις γι’ αυτή μετά από είκοσι ή τριάντα μέρες στο επόμενο τεύχος ενός μουσικού περιοδικού ήταν κάπως άκαιρο. Δεν υπήρχε, επίσης, σε έντονο βαθμό και το ρεπορτάζ, τότε, στα μουσικά περιοδικά. Οπότε; Οπότε μόνον οι εφημερίδες της επόμενης ή της μεθεπόμενης μέρας, αν διέθεταν σοβαρό πολιτιστικό team, θα είχαν ενδεχομένως κάποια ανταπόκριση. Είχα αγοράσει λοιπόν την «Ελευθεροτυπία» της Δευτέρας 18 Ιουλίου 1988, έχοντας κρατημένο από τότε ένα δισέλιδο ρεπορτάζ –που το εντόπισα με κάποιο κόπο, είναι αλήθεια– από την πρώτη μέρα εκείνου του live στον Άλιμο, από τη reggae μέρα δηλαδή, ή μάλλον νύχτα, με κείμενο και έγχρωμες φωτογραφίες από τους Ντίνα Βαγενά και Βασίλη Κ. Καλαμαρά. Άρχισα να θυμάμαι... Καταρχάς, τη μικρή ταλαιπωρία για να φθάσουμε στην παραλία. Την πολλή ζέστη, παρότι ήταν βράδυ, τις μπίρες που κουβαλούσαμε και που αναγκαστήκαμε να τις πιούμε μάνι-μάνι τις περισσότερες απ’ έξω, γιατί απαγορεύονταν τα ποτά στον χώρο, και ακόμα τους υπερβολικά πολλούς αστυνομικούς, με σκυλιά και ΜΑΤ ανάμεσα, που ήταν σκόρπιοι, ανά πολυμελείς ομάδες, σε όλη την έκταση του live. Αρχικά, δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε τι ψάχνανε να βρούνε – αν και γρήγορα κάναμε τη σύνδεση, λόγω reggae, ganja κ.λπ. Ήταν ενήμερες, φαίνεται, οι Αρχές... Υπήρχε ισχυρή αστυνόμευση, τέλος πάντων, και καθόλου διακριτική. Πλήθος πολύχρωμο – και επώνυμοι ανάμεσα, όπως η τραγουδίστρια Ελένη Δήμου, που δύο χρόνια αργότερα (1990) θα τραγουδούσε στα ελληνικά («Συννεφάκι μοιάζεις») μια σύνθεση του Linton Kwesi Johnson! Π α ρ ά ξ ε ν α κ ο υ ρ έ μ ατ α - χ τ ε ν ί σ μ ατ α (dreadlocks), ντυσίματα απλά, τζιν με t-shirts, πολλά αμάνικα με στάμπες Bob Marley, αλλά και Metallica(!) εξ όσων βλέπω σήμερα σε φωτογραφίες, και με κάποιους/-ες να δοκιμάζουν ακόμη και τη θάλασσα, με ρούχα ή εσώρουχα. Δεν θυμάμαι πολλά πράγματα από τον Joe Higgs, καθώς μάλλον χάσαμε το μεγαλύτερο μέρος του σετ του, αλλά θυμάμαι πολύ καλά το πυρετικό σετ των Culture, με τον έντονα πολιτικοποιημένο λόγο τους – σε μιαν εποχή που κυριαρχούσε η φυλάκιση του Nelson Mandela από το καθεστώς του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Οι Linton Kwesi Johnson με Dennis Bovell & Dub Band συν Don Cherry ήταν μια προχωρημένη ομάδα, με πολύ επαναστατημένο speaking ανάμεσα στα τραγούδια, που κατά βάση δεν ήταν τραγούδια αλλά πολιτικά μανιφέστα γύρω από τη ζωή των φυλετικών μειονοτήτων στη συνοικία Brixton του Λονδίνου. Για τους πολύ σκληροπυρηνικούς φαν της σύγχρονης τότε reggae, με τον Linton Kwesi Johnson να έχει την τύχη να περιλαμβάνει στην ομάδα του και τον μέγιστο jazzman Don Cherry, που έπαιζε διάφορα περίεργα tribal όργανα και φυσικά τη «σήμα κατατεθέν» pocket τρομπέτα του. Η βραδιά θα ολοκληρωνόταν τα ξημερώματα πια, μετά τις 4 το πρωί, με τον σίφουνα Yellowman – έναν απίστευτο Τζαμαϊκανό αλμπίνο περφόρμερ, που κινούνταν σαν τίγρης πάνω στη σκηνή, δοκιμάζοντας τις εξαντλημένες αντοχές του πλήθους στον χορό, που έπλεε πλέον στα όρια του πανζουρλισμού και της έκστασης. Το τελευταίο που έχει μείνει στο μυαλό μου είναι να φεύγουμε λουσμένοι στον ιδρώτα, και με τα πόδια, από την παραλία του Αλίμου, βγαίνοντας προς λεωφόρο Αμφιθέας και περπατώντας προς Συγγρού, όσο αντέχαμε τέλος πάντων, μέχρι να σκάσουν τα πρώτα πρωινά 17.6.21 – lifo

61

q Όταν γεννήθηκα, οι γονείς μου έμεναν στον δήμο Ευόσμου-Κορδελιού, στη Θεσσαλονίκη, εκεί μεγάλωσα και έζησα τα πρώτα μου χρόνια. Στη συνέχεια μετακομίσαμε σε διάφορα σπίτια, ήταν η εποχή που ήταν όλοι καλά οικονομικά, οπότε πηγαίναμε μία στο Ρετζίκι, μία στο Ωραιόκαστρο – ο πατέρας μου είχε νυχτερινά μαγαζιά όταν ήμουν πιτσιρικάς και ήταν στα πολύ high του, αλλά δεν το είχε ποτέ με την αποταμίευση, οπότε έγινε το μεγάλο μπραφ, την έφαγε πιο χοντρά απ’ όλους και έμεινε στον άσο.

q Μεγάλωσα στη Θεσσαλονίκη μέχρι και την έκτη δημοτικού, όταν αποφάσισα να πάω να μείνω με τη μάνα μου. Είχαν χωρίσει με τον πατέρα μου όταν ήμουν πέντε χρονών, ζούσε με τον τότε σύζυγό της στα Γιαννιτσά και αποφάσισα να μείνω μαζί τους. Έκανα εκεί την έκτη δημοτικού και όλο το γυμνάσιο και στην Α’ Λυκείου, όταν είδα ότι δεν με σήκωναν τα Γιαννιτσά, ούτε η νοοτροπία ούτε ο κόσμος, τα ξαναμάζεψα και πήγα Θεσσαλονίκη. Έμεινα στη Νεάπολη για κάποια χρόνια και μετά στην Ξηροκρήνη.

Ράπερ. Γεννήθηκε στο Κορδελιό Θεσσαλονίκης, ζει στην Κηφισιά.

θεωρώ ότι έπαιξε μεγάλο ρόλο στο πώς χειρίζομαι τώρα τον λόγο. Είχα ευφράδεια από μικρός, αλλά την καλλιεργούσα κιόλας. Η μάνα μου ήθελε να κάνω πολύ περισσότερα πράγματα απ’ όσα έκανα και τότε την έκραζα, αλλά τώρα το μετανιώνω. Ήθελε να μάθω και γαλλικά και σουαχίλι, επειδή είναι από την Κένυα. Γράφτηκα να κάνω ολλανδικά, αλλά δεν έμαθα ποτέ. Ευτυχώς, κάποια από τα πράγματα που με έβαλε να κάνω μου έμειναν. Έχω τα αγγλικά ως δεύτερη γλώσσα, τα μιλούσα από πέντε χρονών, σαν τα ελληνικά. Απέκτησα άνεση με τον λόγο και διαβάζω βιβλία, γιατί δεν γίνεται να πηγαίνεις γυμναστήριο, να φουσκώνεις τα μπράτσα και να μην κάνεις κάτι για το μυαλό σου.

q Όταν ήμουν στη Γ’ Γυμνασίου είχε κυκλοφορήσει ένα άλμπουμ από κάποιον παλιό ράπερ και βάλαμε να το ακούσουμε στο κινητό, στο προαύλιο του σχολείου, με τον φίλο μου τον Νίκο Μποζνέα. Έπαιζε ένα κομμάτι και μου λέει «γαμάει το τραγουδάκι». Ακούω το rhyming scheme, τις ατάκες, το επίπεδο της μουσικότητας και γυρνάω και του λέω «γαμάει αυτό; Άμα κάτσω δεκαπέντε λεπτά τώρα, μπορώ να γράψω καλύτερο κομμάτι». Ήταν τότε που ήθελα να γίνω δικηγόρος και θυμάμαι ότι είχα πει στην παρέα μου: «Άμα δεν καταφέρω να κάνω τίποτα στη ζωή μου, θα γίνω Έλληνας ράπερ, είναι το πιο εύκολο πράγμα στον πλανήτη. Αν αυτό είναι το επίπεδο και αυτό είναι που γουστάρετε, το έχω, θα γίνω ο καλύτερος ράπερ στην Ελλάδα. I’m gonna blow your mind!».

LIGHT

q Από μικρός μού άρεσε πολύ να διαβάζω βιβλία, οπότε διάβαζα πάρα πολύ, κυρίως μυθιστορήματα, κι αυτό

q Με το ραπ ασχολούμαι επαγγελματικά από το 2012, από τα δεκαεφτά μου, όταν μπήκα στην Capital. Πριν από αυτό άκουγα πάρα πολύ ραπ και έγραφα για μένα, αλλά δεν είχα σκοπό να ηχογραφήσω τα κομμάτια ούτε να τα κυκλοφορήσω. Η Capital για μένα είναι το Νο 1 label στην Ελλάδα, όπως ήταν και όλα αυτά τα χρόνια που υπάρχει. Για όποιον το αμφισβητεί, υπάρχουν οι αριθμοί. Και το influence που έχει είναι ασύλληπτο, έκανε πολλά παιδιά να θέλουν να γίνουν ράπερ. Είναι μια εταιρεία που τα έχτισε όλα από το μηδέν και έγινε αυτό που είναι μόνη της, όχι από κάποιον κολοσσό.

q Όλοι οι ράπερ βάζουν σάλτσα στα κομμάτια τους. Όποιος λέει ότι δεν βάζει είναι ψεύτης. Αυτό δεν το κάνουν μόνο στην Ελλάδα, το κάνουν και στο εξωτερικό. Υπάρχει το στοιχείο της υπερβολής, αλλά πρέπει να υπάρχει ένας ρεαλισμός και μια επαφή με την πραγματικότητα. Δεν είμαι φαν του «fake it till you make it» και μπορεί να το δει αυτό κάποιος από τη μουσική μου. Αν ακούσει κάποιος το «Nero Greco», θα δει ότι δεν λέω τα ίδια πράγματα που λέω τώρα, θέλω πάντα αυτό που γράφω να έχει επαφή με την πραγματικότητα, αλλά η μουσική που κάνουμε, πέρα από τα προσωπικά κομμάτια, που πρέπει να είναι 100% real, έχει και την πλευρά της διασκέδασης, to make people have fun. Οπότε, άμα κάποια φορά υπερβάλλεις, δεν πειράζει, υπάρχουν υπερβολές που είναι ευχάριστες και το κάνουν το κομμάτι πιο διασκεδαστικό.

q Η διαφορά είναι ότι οι πιτσιρικάδες που βγαίνουν τώρα προσπαθούν να πάνε από το level 0 στο level 200, οπότε μπαίνει ο πιτσιρικάς στο στούντιο για πρώτη φορά και προσπαθεί να γράψει τις ίδιες μαλακίες μ’ εμένα: «Είμαι μέσα στο Panamera, έχω κάνει 20 χιτς, έχω όλες τις γυναίκες, οι δικοί μου όλοι είναι shooters, πυροβολάνε, με ένα τηλέφωνο θα σε στείλουμε στο διάολο, κι έχω ένα εκατομμύριο στην άκρη». Ηρέμησε φίλε, παίξε μπάλα δύο-τρία, πέντε χρόνια, βγάλε κάτι να έχεις να δείξεις. Είναι διαφορετικό το να είσαι ράπερ και διαφορετικό το να είσαι entertainer.

AΘΗΝΑΊΟΙ

q Επειδή ως παιδί ήμουν εύγλωττος και κοινωνικός και είχα πάντα φίλους, ήμουν αρχηγός στις παρέες και ήμουν

62 lifo – 17.6.21

καλός στα αθλήματα, δηλαδή αυτά που μετράνε στις παιδικές παρέες, δεν είχα πρόβλημα ως nero greco. Υπήρχαν άτομα που μου έλεγαν «άντε ρε, κωλόμαυρε», αλλά ήξερα να τους βάλω στη θέση τους, γελούσαν όλοι, στενοχωριόταν αυτός που με πείραζε και τελείωνε εκεί πέρα. Μου το λέγανε, αλλά στα παιδάκια έχει σημασία να μην κάνεις πίσω, αν υποχωρήσεις, θα σε διαλύσουν. Βίωσα ρατσισμό, αλλά όχι σε σημείο που να μου δημιούργησε πρόβλημα, το έπιασα από τη ρίζα και το ξερίζωσα. Τώρα είναι το πολύ ενδιαφέρον: βλέπω σε διάφορες σελίδες ότι δεν έχουν κάτι να μου προσάψουν για τη μουσική μου, το κλασικό που θα πει κάποιος, ο οποίος θα μπει να με κράξει, είναι ότι είμαι «γύφτος», ότι είμαι «Πακιστανός», ότι είμαι «κωλόμαυρος». « Έλα, ρε αράπη, τι μιλάς για την Ελλάδα που σε ταΐζει!». Τώρα, στα είκοσι έξι μου, με όλο αυτό το success, ξεφυτρώνουν όλοι αυτοί. Το ανησυχητικό είναι ότι τα πιο πολλά μηνύματα είναι από παιδιά δώδεκα-δεκατριών χρονών, που λένε πράγματα που σε σοκάρουν. Ακούνε τους μπαμπάδες τους που λένε «πάλι έφεραν εδώ πέρα αυτούς τους κωλοαραπάδες;».

q Είμαι άνθρωπος που κάνει και πολιτική κριτική, κι ας είναι κακό για το business, γιατί έχασα πολλές χορηγίες από τα stories που έκανα πέρσι και φέτος, που έκανα κριτική στη διακυβέρνηση. Αλλά έχω μια πλατφόρμα και θέλω να την χρησιμοποιώ για καλό, για ό,τι κρίνω εγώ ως καλό. Όταν έβγαινα κι έκανα αυτή την κριτική, εμφανίζονταν αυτά τα παιδάκια και μου έστελναν μηνύματα του τύπου «τι μιλάς, ρε κωλόμαυρε, να πας πίσω στη χώρα σου, που η Ελλάδα σε ταΐζει και την κρίνεις, δεν έχεις δικαίωμα να μιλάς!». Πριν από έξι μήνες όλοι βγήκαν και πανηγύριζαν που μπήκε στη φυλακή η Χρυσή Αυγή, ήταν μόδα ο αντιρατσισμός, και έξι μήνες μετά επιστρέψαμε στην «κανονικότητα».

q Είναι πολύ εγωκεντρική η ραπ, αλλά έτσι κι αλλιώς είναι πολύ δύσκολο να κρατήσεις φιλίες όταν έρχεσαι από ένα street περιβάλλον, όπου όλοι είναι λύκοι και καρχαρίες. Γιατί μόνο έτσι επιβιώνεις στον δρόμο, αν είσαι λύκος ή καρχαρίας. Όταν φτάνεις σε ένα σημείο που ένας παίρνει το success, ό,τι και να δώσεις πίσω, ποτέ δεν είναι αρκετό. Θα δώσεις δέκα και θυμηθούν αυτήν τη μία φορά που είπες όχι. Έτσι είναι, όμως, ο δρόμος. Αλλιώς δεν επιβιώνεις.

q Αυτήν τη στιγμή όλα τα παιδιά θέλουν να γίνουν ράπερ γιατί είναι το δικό μας American dream. Γιατί βλέπουν αυτούς που δεν είχαν τίποτα να βγάζουν λεφτά, να φοράνε διαμαντένια ρολόγια, να οδηγούν super cars, να έχουν τοπ γυναίκες, και όλα αυτά με τις λέξεις. Είναι το δικό μας αμερικανικό όνειρο το ραπ, «if i did it, then you can do it». Θέλει ταλέντο προφανώς και σκληρή δουλειά, αλλά είναι κάτι πολύ αόριστο, δεν είναι σαν ένα άθλημα, άμα αρέσεις, μπορείς να κάνεις success. Γι’ αυτό θέλουν όλα τα παιδιά να γίνουν ράπερ, γιατί, ειδικά στην Ελλάδα της φτώχειας και της κρίσης, όταν βλέπεις άλλους ανθρώπους να διαπρέπουν κάνοντας κάτι που σου αρέσει λες «οk, μπορώ να κάνω αυτό, μαμά θα γίνω ράπερ».

απο τoν m. hulot φωτογραφιeσ: freddie f.

greek mentality Η Ελλάδα είναι η χώρα της μιζέριας, του Καζαντζίδη, του Παντελίδη, του «με πλήγωσες», «θα πέσω απ’ τον γκρεμό», «τι θα κάνω τώρα;», η χώρα του Βασιλάκη Καΐλα. Είναι αυτό το mentality, το ελληνικό, που έχουμε φάει στα μούτρα όλα αυτά τα χρόνια, και η αποστροφή που όλα τα νέα παιδιά νιώθουν γι’ αυτό είναι ακριβώς επειδή μας έχουν ταΐσει ένα κάρο σκατά.

17.6.21 – lifo

63

q Υπάρχει πολλή οργή γενικά στα νέα παιδιά. Η φτώχεια δεν πάει χωρίς νεύρα και τα νεύρα χωρίς βία, οπότε η μουσική που θες να ακούσεις είναι αυτή, για τζουριές, για σκηνικά, για κλoτσομπούνια, γιατί ταυτίζεσαι και εκτονώνεσαι. Μπήκαν πολύ δυναμικά τα οπαδικά μέσα στο ραπ game και αυτά που ακούς τώρα δεν υπήρχαν πριν από πέντε χρόνια.

Light

ΙNFO

Το «Immortale» του Light κυκλοφορεί σε όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες από την Capital Music/Panik Records. Όλα τα βίντεο του Light υπάρχουν στο κανάλι της Capital Music στο YouTube. instagram.com/nerogreco

q Το μόνο που έχει να ζηλέψει το ελληνικό rap game από το αμερικανικό είναι τα budgets. Τίποτε άλλο. Θεωρώ ότι υπάρχουν και οι Kendrick Lamars στο ελληνικό rap game, και Lil Pumps και Drakes και Migos. Έχει πετύχει τρομερή άνθηση το ελληνικό ραπ game, δεν θεωρώ ότι έχει να ζηλέψει κάτι, καλλιτεχνικά μιλώντας ή δημιουργικά, πέρα από τα budgets. Δεν συγκρίνονται, φυσικά, οι δύο οικονομίες. Πιο ρεαλιστική ερώτηση θα ήταν πώς είναι το ελληνικό ραπ σε σχέση με το γερμανικό, το γαλλικό ή το ιταλικό, που είναι πιο κοντά στη δική μας πραγματικότητα. Εκεί υπάρχει μια κουλτούρα στήριξης στον καλλιτέχνη που δεν έχει αποτυπωθεί ακόμα στον Έλληνα ακροατή. Ο Έλληνας ακροατής τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να πληρώνει το Spotify του, ώστε ο αγαπημένος του ράπερ να μη χρειάζεται να είναι περιπτεράς, να ζει με παρανομίες ή να έχει δουλειά 9-5 για να μπορεί να κάνει τη μουσική που αγαπάει. Στις άλλες χώρες –κι αυτό είναι κάτι που το έχουν εδώ και πολλά χρόνια– όταν ο αγαπημένος τους artist βγάλει ένα δίσκο σε CD, σε βινύλιο, το merch του θα το αγοράσουν για να τον στηρίξουν και να μη χρειάζεται να κάνει τίποτε άλλο, ώστε να είναι αφοσιωμένος στη μουσική. Ευτυχώς, αυτό είναι κάτι που μαθαίνουν αυτόν τον καιρό στην Ελλάδα. Δεν θεωρώ ότι θα είμαι από αυτούς που θα το καρπωθούν, αλλά οι επόμενες γενιές ράπερ θα είναι σε πολύ καλύτερη μοίρα.

Επίσης, το μποϊκοτάζ του ραπ από τα mainstream media είναι κάτι που δυσκολεύει πολύ την άνοδο των budgets. Όταν το ραδιόφωνο και η τηλεόραση αρνούνται να παίξουν κάτι, κι ας είναι το Νο 1, υπάρχει πρόβλημα. Αυτό γίνεται γιατί υπάρχουν κλίκες που θέλουν να ταΐσουν τους δικούς τους. Αρχικά πίστευα ότι είναι άσχετοι, αλλά στο τέλος της ημέρας στο ραδιόφωνο είναι και businessmen, και όταν τα νούμερα είναι τόσο μεγάλα και αρνείσαι να αναπαράγεις μια επιτυχία, κάτι άλλο κρύβεται πίσω από αυτό. Προσπαθούν με νύχια και με δόντια να κρατήσουν το ραπ ως το παραπαίδι της ελληνικής μουσικής και ελπίζουν και προσεύχονται ότι είναι μια μόδα που θα φύγει σε έναν χρόνο. Αυτό το ζω από το 2012. Παρακαλούν να μην έχουν να ασχοληθούν του χρόνου με τον Light ή τον Snik, αλλά εδώ και εννιά χρόνια γινόμαστε όλο και πιο δυνατοί. Κι εμείς όταν ξεκινήσαμε δεν είχαμε κανέναν να μας πει τι να κάνουμε, μάθαμε by trial and error, για να φτάσουμε εδώ που είμαστε. Κι έχουμε φτάσει να έχουμε την εταιρεία μας, να την τρέχουμε και σε πέντε χρόνια θα μπορέσουμε να είμαστε και μέσα σε όλα αυτά από τα οποία μας αποκλείουν τώρα. Και θα είμαστε εμείς που θα λέμε πώς θα μοιράζεται η πίτα.

Μου αρέσει πάρα πολύ να περνάω χρόνο με την οικογένειά μου γιατί, μεγαλώνοντας, δεν είχα αυτήν τη δυνατότητα. Ήταν χωρισμένοι οι δικοί μου, δεν είχα αδέλφια. Τα αδέλφια μου είναι πολύ μικρότερά μου, ο πρώτος μου αδελφός γεννήθηκε όταν ήμουν δέκα, οι γονείς μου ήταν ο ένας στα Γιαννιτσά και ο άλλος στη Θεσσαλονίκη, οπότε αυτός είναι ο λόγος που θέλω πάρα πολύ να κάνω μεγάλη οικογένεια. Και μου αρέσει πάρα πολύ που στις γιορτές μαζευόμαστε, κάνουμε μεγάλο τραπέζι, είμαστε δέκα άτομα, τρώμε, γελάμε, παίζουμε επιτραπέζια παιχνίδια. Μου αρέσει πάρα πολύ να ταξιδεύω, να πηγαίνω σε καινούργια μέρη, όχι για δουλειά, γιατί έτσι δεν προλαβαίνεις να δεις και πολλά πράγματα. Μου αρέσει να κάνω άκυρα πράγματα εκεί πέρα, να ζω όπως οι ντόπιοι. Ενθουσιάζομαι όταν έχω ιδέες και μου αρέσουν πολύ τα πρώτα τριάντα λεπτά όταν κατεβαίνω στο στούντιο για να ηχογραφήσω, μου αρέσει να είμαι παραγωγικός. Γενικά, μου αρέσει να γεμίζω τη μέρα μου με δουλειές, ίσως επειδή κάνω κάτι που αγαπώ. Μου αρέσει να φτάνω στο σπίτι κουρασμένος, έχοντας κάνει ένα σωρό πράγματα μέσα στη μέρα μου. Μου αρέσει το sense of achievement, ότι έκανα κάτι, δεν μου αρέσει να νιώθω αδρανής.

Ο πιο μεγάλος μου φόβος είναι μήπως δεν πετύχω τα πράγματα που θέλω να πετύχω στη ζωή μου και από τις επιλογές μου να μείνω μόνος στα γηρατειά μου. Η ζωή αυτή είναι μια ζωή του φαίνεσθαι, του γρήγορου χρήματος, του εύκολου σεξ, της απόλαυσης κ.λπ. και άμα δεν δημιουργήσεις ουσιώδεις σχέσεις και την αφήσεις να σε καταπιεί, δεν είναι καθόλου δύσκολο να καταλήξεις όπως πολλοί καλλιτέχνες που γνωρίζουμε, τραγουδιστές, ηθοποιοί, οι οποίοι έμειναν μόνοι τους, με τα ναρκωτικά ή ένα μπουκάλι για συντροφιά, γιατί δεν έδωσαν ποτέ αξία στα βασικά. Επειδή ακριβώς με φοβίζουν όλα αυτά, λειτουργώ έτσι ώστε να μη βρεθώ σε τέτοια θέση. Πάντα βρίσκω χρόνο μέσα στην εβδομάδα να μιλήσω με τη μάνα μου, με τα αδέλφια μου, με τους φίλους μου, όσο μπορώ.

Η Ελλάδα είναι η χώρα της μιζέριας, του Καζαντζίδη, του Παντελίδη, του «με πλήγωσες», «θα πέσω απ’ τον γκρεμό», «τι θα κάνω τώρα;», η χώρα του Βασιλάκη Καΐλα. Είναι αυτό το mentality, το ελληνικό, που έχουμε φάει στα μούτρα όλα αυτά τα χρόνια, και η αποστροφή που όλα τα νέα παιδιά νιώθουν γι’ αυτό είναι ακριβώς επειδή μας έχουν ταΐσει ένα κάρο σκατά. Δεν θέλουμε να ψάξουμε να βρούμε έναν καημό και να τον εξυμνήσουμε. Να γιατί όλοι θέλουν να γίνουν ράπερ, γιατί αναζητούν το αμερικανικό όνειρο. Πλέον υπάρχει το mentality «θέλεις κάτι; Βγες έξω και παρ’ το». Δεν είναι κακό να βγάζεις λεφτά. Ζούμε σε μια χώρα που ενοχοποιεί το να είσαι πετυχημένος. Θα πρέπει να αισθάνεσαι άσχημα που βγάζεις λεφτά επειδή ο άλλος δεν βγάζει και θα έπρεπε να είσαι ταπεινός. Πρέπει να ζήσεις το success story σου, ρε φίλε. Δουλεύεις, δεν τα έκλεψες από κανέναν και πρέπει να είσαι περήφανος. Να τα δείξεις, να τα χαρείς, γιατί τα έβγαλες με τον ιδρώτα σου. Εγώ γι’ αυτό το αποστρέφομαι αυτό το mentality, γιατί φέρνει μόνο μιζέρια. Και τη μουσική μου δεν θέλω να την ακούει κάποιος και να μιζεριάζει.

Είναι η δεύτερη φορά μέσα σε έξι μήνες που ένα άλμπουμ μου μπαίνει στο παγκόσμιο Tοp 10 του Spotify. Τον Δεκέμβριο το «Supernova» με τον Hawk και τώρα το «Immortale». Κι έχει συμβεί μόνο δύο φορές στα ελληνικά χρονικά άλμπουμ οποιοδήποτε είδους να καταφέρει να περάσει μεγάλα παγκόσμια ονόματα και να μπει στα δέκα πρώτα παγκοσμίως. Το «Immortale» βρέθηκε στο Νο 9, ανάμεσα σε τεράστια ονόματα. Σε όσους αρνούνται τη δυναμική του ραπ έχω να πω ότι δεν έχω δει ούτε ένα ελληνικό ποπ άλμπουμ, ούτε λαϊκό, ούτε έντεχνο, ούτε άλλου είδους, να το καταφέρνει αυτό. Ραπ ήταν και τις δύο φορές. Και τα βίντεό μου έχουν συνολικά πάνω από 250 εκατομμύρια views στο YouTube.

Υπάρχει πολλή οργή γενικά στα νέα παιδιά. Η φτώχεια δεν πάει χωρίς νεύρα και τα νεύρα χωρίς βία, οπότε η μουσική που θες να ακούσεις είναι αυτή, για τζουριές, για σκηνικά, για κλoτσομπούνια, γιατί ταυτίζεσαι και εκτονώνεσαι. Μπήκαν πολύ δυναμικά τα οπαδικά μέσα στο ραπ game και αυτά που ακούς τώρα δεν υπήρχαν πριν από πέντε χρόνια.

Η ζωή μού έχει μάθει να μην τα παρατάω και if at first you don’t succeed, try again, γιατί τις περισσότερες φορές δεν πετυχαίνεις με την πρώτη. Είναι θέμα επιμονής και υπομονής. Έχω μάθει ότι τις περισσότερες φορές το πιο λαμπερό, το πιο φωτεινό, το πιο έντονο δεν είναι αναγκαστικά το καλύτερο. Μου έχει μάθει ότι το να μπορείς να εμπιστεύεσαι ανθρώπους είναι σπάνιο αγαθό και όταν το βρίσκεις, δεν πρέπει να το μεταχειρίζεσαι ελαφρά. Και ότι ενώ είναι σημαντικό να δουλεύεις για την επόμενη μέρα και να λειτουργείς σαν μέρμηγκας που προετοιμάζεται για τον χειμώνα, τους χειμώνες της ζωής γενικότερα, πρέπει να είσαι και λίγο τζίτζικας και να απολαμβάνεις κάθε στιγμή γιατί δεν γυρνάει ποτέ, καμία πίσω. Έχεις μόνο εβδομήντα, ογδόντα χρόνια πάνω σε αυτόν τον πλανήτη και πρέπει να τα ευχαριστηθείς.

64 lifo – 17.6.21

Lifo Taste

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η ΓΕΥ ΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗ ΝΑΣ

ΠΟΥ ΘΑ ΦΑΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

από τη λινα ιντζεγιαννη φωτο: γιωργοσ αδαμοσ 17.6.21 – lifo

65

Lifo Taste

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΓΕΥ ΜΑ ΜΕ ΘΕΑ 4 ΥΠΕΡΟΧΕΣ ΤΑΡΑΤΣΕΣ, 4 ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΟΚΙΜΑΣΕΤΕ

από τη λινα ιντζεγιαννη φωτο: γιωργοσ αδαμοσ

66 lifo – 17.6.21

ROOFTOP RESTAURANT & BAR

Mira Me Athens

H O T E L S R O O F T O P Από δω βλέπεις την αλήθεια αυτής της πόλης.

Όταν αυτή η ταράτσα σού λέει «κοίταξέ με», καλά θα κάνεις να ανοίξεις όχι μόνο τα μάτια σου αλλά όλες τις αισθήσεις σου για να απολαύσεις αυτό που έχει να σου προσφέρει. Το Mira Me Athens Rooftop Restaurant & Bar, στον τελευταίο όροφο του ξενοδοχείου Mira Me Athens, χαμηλά στην Ερμού, κοιτάζει την Ακρόπολη κατάματα και σε παρασύρει σε αυτή την ανυπέρβλητη θέα που κόβει την ανάσα. Ένας νέος, ανοιχτός χώρος που είναι σε άμεσο διάλογο με την αυθεντική εικόνα της Αθήνας, αφού βρίσκεται σε μια τυπική αθηναϊκή κατοικία του 1925 που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέα. Η διακόσμηση διατηρεί χαμηλούς τόνους μέσα από έπιπλα λιτού design και με τον διακριτικό φωτισμό να αφήνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην Αθήνα. Αυτός ήταν ο στόχος του αρχιτέκτονα Γιάννη Ζαχαράκη - a+architects που ανέλαβε το ιδιαίτερο εγχείρημα του Mira Me Athens. Το rooftop, μία από τις ωραιότερες ταράτσες της Αθήνας, ξεχωρίζει όχι μόνο για τη θέα στην Ακρόπολη και στα υπόλοιπα μνημεία αλλά και γιατί σου προσφέρει απλόχερα την αληθινή εικόνα αυτής της πόλης που δεν χορταίνεις να χαζεύεις. Η κουζίνα, μεσογειακή με comfort χαρακτήρα, εκφράζει κάθε τόσο τον σε-

βασμό της στις κουζίνες του κόσμου και το μενού προτείνει επιλογές που βασίζονται στις άριστες πρώτες ύλες και τις άψογες τεχνικές. Πρωταγωνιστές σε κάθε πιάτο οι μικροί παραγωγοί που συλλέγουν από τις καλλιέργειες και τα μποστάνια τους ό,τι πιο φρέσκο και αγνό, ώστε κάθε συνταγή να είναι ξεχωριστή. Φρέσκα ψάρια, κρέατα ιδιαίτερης κοπής, πάστα και ριζότι, χειροποίητα ψωμιά και γλυκά με ιδιαίτερες γεύσεις και υφές συνθέτουν το μενού που αναδεικνύει την αγάπη και το μεράκι των ανθρώπων που βρίσκονται πίσω από αυτό. Τα πιάτα ημέρας εναλλάσσονται ανάλογα με τις φρέσκες πρώτες ύλες που εμπνέουν κάθε δημιουργία. Η λίστα κρασιών είναι σχεδιασμένη με προσοχή, ενώ ανάμεσα στις προτάσεις ζύθου θα βρεις την Delphi και τη Marea, δυο ελληνικές φρέσκες και πολύ ιδιαίτερες ετικέτες μπίρας από τη μικροζυθοποιία ELIXI της Χαλκίδας. Οι baristas του Mira Me Athens αναλαμβάνουν τις μείξεις –και μπορείς να είσαι σίγουρος ότι το ποτό σου βρίσκεται σε καλά χέρια–, ενώ το ταλέντο και η αγάπη όλης της ομάδας αναδεικνύονται σε κάθε λεπτομέρεια και κυρίως στο άψογο service. Το Mira Me Athens είναι εκείνη η ιπτάμενη γωνιά που αλλάζει την οπτική σου για την καλοκαιρινή Αθήνα!

Mira Me Athens Boutique Hotel. Restaurant & Bar. Ερμού 118, Αθήνα, 215 2151930 – 215 2151931, info@mirameathens.com, www.mirameathens.com, Facebook: Mira Me Athens, Instagram: mirame.athens 17.6.21 – lifo

67

Royal Roof A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

Οι ταράτσες της Αθήνας είναι η πιο γοητευτική πλευρά του καλοκαιριού στην πόλη. Ανάμεσά τους θα βρεις μια νέα πρόταση που θα σε κερδίσει. Σαν μια έκπληξη που σου επιφυλάσσει το κέντρο, το Royal Roof, που βρίσκεται στον έκτο όροφο του ξενοδοχείου Royalty Hotel Athens, είναι ένας προορισμός απόλυτης χαλάρωσης και ξεκούρασης. Με θέα την Ακρόπολη και τον Λυκαβηττό, θα γευτείς δημιουργικές προτάσεις που εμπνέονται από τις κουζίνες όλου του κόσμου και ταιριάζουν σε κάθε στιγμή της μέρας. Από τον αρωματικό καφέ, που γίνεται απολαυστική συνήθεια, το lunch break, το after office drink ή τη βραδινή βόλτα, το Royal Roof σε υποδέχεται σε ένα μοναδικό σκηνικό. Ανάμεσα στις γεύσεις που πρέπει να δοκιμάσεις είναι τα dumplings φέτας με μέλι ντομάτας και τραγανές ελιές αλλά και τα κεφτεδάκια γλυκοπατάτας με βινεγκρέτ ψημένου λάιμ και τσίλι. Εξαιρετικές και οι γαρίδες κανταΐφι με μαγιονέζα μάνγκο, κάρι και λάιμ, ενώ δεν πρέπει να παραλείψεις τη γαστρονομική τρέλα των bao buns με χοιρινό και μους γιαουρτιού. Στα επιδόρπια θα βρεις τα churros με ζαχαρένια επικάλυψη, που βουτάς σε ντιπ πραλίνας μπουένο και χάνεις τα λόγια σου. Το μπαρ του Royal Roof είναι βασικός λόγος για να βρεθείς στον τελευταίο όροφο του Royalty Hotel Athens, αφού τα signature cocktails

συνδυάζουν φρέσκα υλικά και ξεχωριστές συνταγές που σε κάνουν φανατικό. Must try το Jack Sparrow με μαύρο ρούμι, χυμό λάιμ, σιρόπι Falernum, bitters angostura-tiki - γκρέιπφρουτ και φύλλα μέντας. Η διακόσμηση του Royal Roof έρχεται να συμπληρώσει το urban chic περιβάλλον, αλλά εκείνο που πραγματικά θα σε κερδίσει είναι το χαμόγελο των ανθρώπων του, που βρίσκονται εκεί για να σου προφέρουν πολύτιμες στιγμές μακριά ή, μάλλον, πάνω από την καθημερινότητα.

Αγίας Ειρήνης 43, 6ος όροφος, 210 3210014 Facebook: The Royal Roof, Instagram: theroyalroof Facebook: Royalty Hotel Athens, Instagram: Royalty Hotel Athens

niche

Hotels-Rooftop 68 lifo – 17.6.21

Μια εμπειρία modern snack που ίπταται πάνω από την πόλη.

Μια εξωτική ατμόσφαιρα βρίσκεται λίγα μέτρα πάνω από την πόλη. Το niche μπορεί να σε προβληματίσει λίγο στο πώς να το προφέρεις (για την ιστορία, προφέρεται «Νις») και αυτό το μυστήριο είναι που το κάνει πιο γοητευτικό. Κι αν νομίζεις ότι, αφού είσαι κάτοικος Αθηνών, δεν μπορείς να απολαύσεις τον υπέροχο νέο χώρο φιλοξενίας του κέντρου, το niche σού κλείνει το μάτι και σε καλωσορίζει στον τελευταίο όροφο του κτιρίου. Το roof garden με την ανοιγόμενη τζαμαρία, που λειτουργεί χειμώνα - καλοκαίρι, σε συναρπάζει, καθώς η θέα της Ακρόπολης κερδίζει τα βλέμματα, ενώ ταυτόχρονα το elegant chic περιβάλλον σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή. Η μίνιμαλ επίπλωση «κοντράρει» ευχάριστα το πράσινο των φυτών που νιώθεις ότι προσγειώθηκαν από μια εξωτική χώρα στο κέντρο της πόλης, ενώ η ένταση των χρωμάτων φέρνει τη δική της ποπ αισθητική, που συμπληρώνει την ατμόσφαιρα. Οι γεύσεις του stork bar-restaurant αναλαμβάνουν τον

δικό τους ρόλο στην εμπειρία απόλαυσης με ένα μενού για όλες τις ώρες. Τις Κυριακές μπορείς να απολαύσεις τις προτάσεις brunch της κουζίνας 13:00-18:00, με πιάτα όπου η αμερικανική συνήθεια μπλέκεται ιδανικά με την ελληνική παράδοση. Καγιανάς με καπνιστό χοιρινό, κρητικό hot-dog με χειροποίητο λουκάνικο, μοσχαρίσιο μπέργκερ με μους φέτα και μαρμελάδα ντομάτα συμπληρώνονται από το λαχταριστό fudge brownies με μπανάνα, φιστικοβούτυρο και παγωτό βανίλια Μαδαγασκάρης αλλά και από τα αφράτα pancakes με φρέσκα φρούτα, maple syrup ή πραλίνα. Αν, πάλι, είσαι απογευματινός τύπος, η ταράτσα του niche γίνεται ιδανικός προορισμός για after office drinks με μια πλούσια λίστα κοκτέιλ που θα σε κάνουν να ξεχαστείς από την καθημερινότητα μέσα σε μια χαλαρωτική ατμόσφαιρα. Άλλωστε, αυτό δεν είναι που ορίζει τις πιο όμορφες στιγμές μας;

Λεωφ. Συγγρού 21 & Βούρβαχη 2, 216 0700500, nichehotelathens.gr Facebook: Niche Hotel Athens, Instagram: niche_hotel_athens

ROOF GARDEN

Zillers

H O T E L S R O O F T O P Προσφέρει μια πιο απολαυστική εικόνα της καθημερινότητας. Λένε ότι η εικόνα που έχεις για τον κόσμο εξαρτάται από το σημείο στο οποίο βρίσκεσαι. Αν βρίσκεσαι στην ταράτσα του Zillers, αυτή η εικόνα είναι ίσως η πιο γοητευτική που θα μπορούσες να απολαύσεις, ενώ ταυτόχρονα οι γεύσεις σε ταξιδεύουν πάνω από την πόλη. Στον τελευταίο όροφο του Zillers Ηotel θα ζήσεις μια εμπειρία συναισθημάτων, καθώς η θέα της Ακρόπολης κλέβει την παράσταση, ενώ γεύεσαι συνταγές που σε συγκινούν με τη μοναδικότητά τους. Το Zillers roof garden σε υποδέχεται από το πρωί, αφού το πλούσιο breakfast του ξενοδοχείου ανοίγει για όλους τους επισκέπτες, προσφέροντας μια σειρά από εκλεκτά πιάτα. Στο μεσημεριανό μενού οι γεύσεις του τόπου μας ανανεώνονται μέσα από τη δημιουργική ματιά του βραβευμένου executive chef Παύλου Κυριάκη και σε ενθαρρύνουν να τις μοιραστείς με μια παρεΐστικη διάθεση

που ταιριάζει στο ελληνικό ταμπεραμέντο. Το ριζότο γεμιστών, η πίτσα μουσακάς και οι λουκουμάδες μπακαλιάρου είναι κάποιες από τις προτάσεις όπου η παράδοση κλείνει το μάτι στη σύγχρονη γαστρονομία. Όσο για τη βραδινή πλευρά του Zillers, αυτή αφορά μια εξαιρετική εμπειρία degustation: τρία μενού, εκ των οποίων το ένα είναι vegetarian, με εκλεκτούς συνδυασμούς πιάτων και wine pairing που αναδεικνύει τις γεύσεις, για να επιλέξεις, με δυσκολία, ποιο σου ταιριάζει. Ο Φώτης Κουλέτος, με τις signature μείξεις του, αναλαμβάνει τη βραδινή πλευρά του roof top. Must try, το Ziller’s Paloma με λευκή τεκίλα, σπιτική σόδα καρπουζιού και γαρνιτούρα φέτα που ξυπνά αναμνήσεις με τον άκρως καλοκαιρινό συνδυασμό των υλικών. Από το πρωί μέχρι το βράδυ το Zillers roof garden σε κάνει να βλέπεις την πιο απολαυστική πλευρά του καλοκαιριού.

Μητροπόλεως 54, Αθήνα, 210 3222277, Facebook: The Zillers Athens Boutique Hotel Instagram: thezillersathens, thezillersathenshotel.com 17.6.21 – lifo

69

Lifo Taste

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

RESTO LOVE

ΤΑ ΜΑΓΑΖΙΆ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ ΣΥΝΘΈΤΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΉ ΕΙΚΌΝΑ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ

από τη λινα ιντζεγιαννη φωτο: γιωργοσ αδαμοσ

70 lifo – 17.6.21

Mexha

Γ Ε Υ Σ Η

Tacos και κοκτέιλ στην Αγίου Κωνσταντίνου.

Μια καλή αφορμή για να ανηφορίσει κανείς ως το Μαρούσι είναι το Mexha, το νέο μεξικάνικο gastrobar, που άνοιξε στα βόρεια προάστια και βάζει την Αγίου Κωνσταντίνου στον γαστρονομικό χάρτη της Αθήνας. Η ανοιχτή κουζίνα, με τους μάγειρες να δημιουργούν σε κοινή θέα, είναι με δυο λέξεις νόστιμη και δημιουργική. Υποδειγματικά εκτελεσμένες είναι οι κλασικές συνταγές, όπως το μοσχάρι Barbacoa, που λιώνει στο στόμα, το chili con carne, που μοσχοβολάει από τις καπνιστές πιπεριές, ή το κοτόπουλο Asado, που εντυπωσιάζει με τη γευστική του μαρινάδα. Όσο για το φρέσκο, χειροποίητο chorizo, παρασκευάζεται καθημερινά και μαρινάρεται για είκοσι τέσσερις ώρες σε πάστα achiote. Φανατικό κοινό έχουν αποκτήσει ήδη και οι vegan επιλογές, το Vegan Mexha Chili, με τις πιπεριές να μεταμορφώνουν τις φακές, και τα Mexha’s Red Beans με κόλιανδρο και κύμινο να κερδίζουν ακόμη και τους λάτρεις του κρέατος. Στην καρδιά της κουζίνας του Mexha βρίσκονται οι σάλτσες, όλες δουλεμένες στο χέρι, με φρέσκα μυρωδικά, ξηρούς καρπούς και μπαχαρικά. Από την εξαιρετική dulcita με καπνιστή πάπρικα ή τη χειροποίητη σάλτσα τυριού queso ως την ψαγμένη chimexa, ένα

mexican inspired pesto με λάιμ, jalapeno και φρέσκο κόλιανδρο, ή τη bruja, με καβουρδισμένο ηλιόσπορο, λάιμ και habanero chili, όλες συμπληρώνουν ιδανικά τα burritos, τις quesadillas και τα tacos με χειροποίητες τορτίγιες καλαμποκιού. Must try είναι, φυσικά, το γουακαμόλε, που φτιάχνεται αποκλειστικά από ώριμα αβοκάντο. Ο κατάλογος του Mexha, που φέρει την υπογραφή του Χάρη Βέντη, είναι έτσι δομημένος, ώστε ο επισκέπτης να συνθέσει το πιάτο του ακριβώς όπως το θέλει και, κυρίως, με όσο chili αντέχει. Και επειδή μεξικάνικο χωρίς κοκτέιλ δεν γίνεται, στον κατάλογο που επιμελήθηκε ο έμπειρος Πέτρος Δανέζης φιλοξενείται μια συλλογή από Μαργαρίτες –η Spicy Passion Margarita έχει ήδη φανατικούς οπαδούς– και signature cocktails με βάση την τεκίλα, το ρούμι και το τζιν. Ξεχωρίζουν το Cox Daquiri με φρέσκο ανανά, τόνκα και χειροποίητο σιρόπι βανίλιας και το Revolucion, όπου το ρούμι συνδυάζεται υποδειγματικά με λάιμ και τζίντζερ. Τέλος, ενδιαφέρουσα προσθήκη είναι τα Revivals, με εκτελέσεις ιστορικών κοκτέιλ όπως το Sidecar (ο «πατέρας» της Mαργαρίτας), το αρωματικό Gin Daisy, το δροσιστικό Gin Smash και το κλασικό Sazerac.

Αγίου Κωνσταντίνου 56, Μαρούσι, 216 0017188 www.mexha.com, Facebook: Mexha 17.6.21 – lifo

71

Γεύση 72 lifo – 17.6.21

L'arte del gelato

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

Η απόλαυση μετριέται σε 500 γεύσεις παγωτού!

Οι πιο πετυχημένες και αγαπημένες συνήθειες είναι αυτές που δημιουργούνται από την αυξανόμενη ανάγκη μας για καλύτερη ποιότητα στην καθημερινότητα και γενικά στη ζωή μας. Το L’arte del gelato δημιουργήθηκε μέσα από τη μεγάλη μας αγάπη για το δημοφιλέστερο προϊόν του κόσμου, το παγωτό. Το παγωτό είναι αγαπημένη συνήθεια για όλες τις ηλικίες σε κάθε γωνιά του πλανήτη και η ποιοτική και γευστική εξέλιξή του ήταν, και είναι, μια πρόκληση για εμάς. Η ποικιλία, οι εναλλαγές των γεύσεων και η κουλτούρα που διαθέτει το προϊόν μας, χαρακτήρισε τον τίτλο της επιχείρησής μας ως «η τέχνη του παγωτού». Το L’arte del gelato είναι η μοναδική επιχείρηση παγωτού που διαθέτει 500 γεύσεις gelato, βασισμένες σε μία από τις παλαιότερες συνταγές της Ιταλίας, τις οποίες εναλλάσσει καθημερινά. Φρέσκα βιολογικά φρούτα εποχής για τα σορμπέ, γεύσεις για όλες τις προτιμήσεις, που ταιριάζουν σε κάθε διάθεση, και πολλές ιδιαίτερες premium συνταγές με φρέσκο γάλα, αλλά και vegan, δημιουργημένες με εκλεκτές πρώτες ύλες από την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο. Στο L’arte del gelato θα γευτείς το παγωτό που θα σε εντυπωσιάσει και γι’ αυτό τα concept καταστήματά μας στην Ηλιούπολη, τη Γλυφάδα, την πλατεία Ψυρρή και την αγα-

πημένη Ίο είναι τα must σημεία αναφοράς που πρέπει να αναζητήσεις και είμαστε σίγουροι ότι θα τα ξεχωρίσεις. Σημαντικό συστατικό της τέχνης μας είναι και ο αρωματικός espresso του L’arte del gelato, τον οποίο είμαστε περήφανοι που εισάγουμε απευθείας από την Ιταλία, ειδικά όταν κορυφαίας ποιότητας espresso δεν εξάγονται συχνά από τη γειτονική χώρα! Αυτός ο περιορισμένης παραγωγής espresso, που εισάγει για τα καταστήματά του το L’arte del gelato, ορίζει τη διαφορά μεταξύ κρύων και ζεστών ροφημάτων, ενώ μοναδική εμπειρία απόλαυσης θα βιώσετε στον συνδυασμό τους με το παγωτό μας. Επιπλέον, θα πρέπει να δοκιμάσετε την άψογα ψημένη και ολόφρεσκη βάφλα μας, τα σπιτικά soft cookies που παρασκευάζουμε καθημερινά και απαρτίζουν το γευστικό L’arte del gelato cookie burger, και, φυσικά, δεν ξεχνάμε τα καλύτερα χωνάκια της Ιταλίας, διαθέσιμα σε πολλές και διαφορετικές γεύσεις, βραβευμένα με παγκόσμια πατέντα γεύσης και ποιότητας, που αξίζει πραγματικά να δοκιμάσετε, διότι οι λέξεις δεν είναι αρκετές για να τα περιγράψουν! Όταν λοιπόν, οι εκατοντάδες γεύσεις του L'arte del gelato, είναι η must καθημερινή συνήθεια εντός και εκτός Ελλάδας, εσύ ακόμα να τις δοκιμάσεις;

Καταστήματα: Ηλιούπολη, Γλυφάδα, Ψυρρή, Ίος. www.lartedelgelato.gr Facebook: lartedelgelatogr, Instagram: lartedelgelatogr

φωτό: alex antoniadis

Monzu

CUCINA - SPRITZERIA

Γ Ε Υ Σ Η

Σε ένα διατηρητέο αρχοντικό της Κηφισιάς και έναν από τους πιο όμορφους και κατάφυτους κήπους των βορείων προαστίων.

To Monzù σε υποδέχεται για να σου προσφέρει μια γαστρονομική casual fine dining εμπειρία αλά ιταλικά μέσα από την ξεχωριστή και βιωματική ματιά του executive chef Γιάννη Λιόκα. Η λέξη «Monzù» προκύπτει από το γαλλικό «Monsieur» και αναφέρεται σε όλους τους επαγγελματίες chefs που εκπαιδεύτηκαν στη Γαλλία κατά τη διάρκεια του δέκατου όγδοου και δέκατου ένατου αιώνα, εργάστηκαν για την αριστοκρατία της Νότιας Ιταλίας και καθόρισαν αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως ιταλική παραδοσιακή γεύση. Ο σεφ Γιάννης Λιόκας δηλώνει εδώ και χρόνια οπαδός της βιωματικής κουζίνας. Υλικά, αναμνήσεις και τεχνικές μπερδεύονται και δημιουργούν τις δικές του ξεχωριστές εκδοχές των γεύσεων του κόσμου (του). Ο ίδιος, με καταβολές από την Ήπειρο και σημαντική πορεία χρόνων στην ελληνική γαστρονομική σκηνή, μαθήτευσε πλάι σε διακεκριμένους σεφ στο Μιλάνο και το Παρίσι, ενώ πιθανότατα έχεις δοκιμάσει πρόσφατα τις επιδόσεις του τόσο στο Stories Urban Bistronomy στην καρδιά της Αθήνας, στο Royal Monkey της Κηφισιάς αλλά και στο Hide & Seek στο Χαλάνδρι. Το μενού αριθμεί συνολικά είκοσι πιάτα, χωρισμένα σε starters, πάστα – ριζότι, mains και πέντε πίτσες, αποτελώντας μια νεωτεριστική προσέγγιση των κλασικών ιταλικών γεύσεων, πάντα δοσμένων αλλιώς. Αγνές και διαλεχτές πρώτες ύλες, χειροποίητη ζύμη για πίτσα με προζύμι biga, χειροποίητα ζυμαρικά, κρέας και ψάρι σε τέλεια ισορροπία και τεχνικές που δανείζονται στοιχεία από τη «Mama Italia», χωρίς να εγκλωβίζονται λεπτό σε γεωγραφικά, γαστρονομικά στερεότυπα. Μην παραλείψεις να δοκιμάσεις την πικάντικη πίτσα Diavola με fior di latte, καραμελωμένα κρεμμύδια, ντοματίνια, σαλάμι Πικάντε και

‘nduja, τα linguine gamberi με ζωμό γαρίδας, σαφράν και ταρτάρ γαρίδας, την κοτολέτα Milanese με μοσχάρι γάλακτος πανέ, γλυκιά κάππαρη, ντοματίνια confit και παλαιωμένη παρμεζάνα και τα χτένια με εικονικό ριζότο και κρέμα από topinambur, καμένο βούτυρο, φουντούκι και μαύρη τρούφα. Για το τέλος, φυσικά, υπάρχουν τρεις γλυκές προτάσεις, με την τιραμισού από φιστίκι να πρωτοστατεί και να σου χαρίζει ένα συναρπαστικό γευστικό φινάλε. Φυσικά, από τον χώρο δεν θα μπορούσαν να λείπουν τα κοκτέιλ. Τον κατάλογό τους έχει επιμεληθεί ο Σπύρος Κερκύρας και η ομάδα του, οι Λυκούργος Χριστοθανόπουλος και Γιάννης Καραπάς. Η λίστα με τα ποτά χωρίζεται σε πέντε βασικές κατηγορίες: Spritz, Negronis, Americanos & Highball, Espresso Martinis και κοκτέιλ. Στα must τα πέντε Spritz, τα οποία ανοίγουν, συνοδεύουν και κλείνουν ιδανικά κάθε γεύμα: τo Spritzal Bitter, η κλασική συνταγή από τη βόρεια Ιταλία, με Campari, λευκό κρασί Sauvignon Blanc, σόδα και προσθήκη cordial από εσπεριδοειδή για extra refreshment, το Gin Spritz με χειροποίητο wildflower gin, το οποίο φτιάχνεται με λουλούδια και φρούτα, αφρώδη οίνο και σόδα, το Ginger Truffle Negroni, με λευκή τρούφα και τζίντζερ, λευκό μπίτερ και λευκό γλυκό βερμούτ, το οποίο, περασμένο από σιφόν, σερβίρεται ανθρακωμένο με γαρνιτούρα από καμένο λάδι και πορτοκαλί, τo Garibaldi, που αναβιώνει την παλιά κλασική και δοκιμασμένη συνταγή με ένα twist και περιέχει Campari, lemon cordial και orange soda, θυμίζοντας το αγαπημένο ποτό στους παλιούς και κερδίζοντας τους νέους με τη fizz και ανανεωμένη εκδοχή του. Η λίστα με τα κρασιά περιλαμβάνει εκλεκτές ετικέτες από εγχώριους και διεθνείς αμπελώνες, επιλεγμένες για έμπειρο food matching.

Λεωφ. Κηφισίας 317b, Κηφισιά, 210 6200495 Instagram: monzu_kifisia 17.6.21 – lifo

73

RESTAURANT

Agora Select

Διαχρονική αξία εκλεκτών γεύσεων.

Ο όρος «διαχρονικό» είναι μεγάλη κουβέντα. Κρύβει μέσα του όλη την ασφάλεια, την ποιότητα αλλά και μια classy αισθητική που σε κάνει να αισθάνεσαι οικεία. Κάπως έτσι νιώθεις στην ατμόσφαιρα του Agora Select. Στο καλύτερο σημείο της Αθήνας, όπισθεν του Hilton, αυτό το διαχρονικό, all-day εστιατόριο γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της κοσμοπολίτικης γειτονιάς του κέντρου. Εδώ ο σεφ Κωνσταντίνος Κωστόπουλος δημιουργεί προτάσεις που εμπνέονται από την ελληνική και την ευρωπαϊκή κουζίνα και παρουσιάζει πιάτα που απευθύνονται σε όλες τις αισθήσεις. Οι σταθεροί πελάτες του Agora Select, οι οποίοι καταφθάνουν απ’ όλη την Αθήνα, γνωρίζουν πολύ καλά πως θα ζήσουν μια γαστρονομική εμπειρία που βασίζεται στα εξαιρετικά υλικά και στις δημιουργικές τεχνικές. Εκλεκτές κοπές κρέατος και ολόφρεσκα ψάρια συνδυάζο-

νται σε ένα μενού που σε καλεί να ανακαλύψεις νέες γεύσεις που συγκινούν. Καβουροσαλάτα με πολύχρωμα ντοματίνια, αβοκάντο και λάδι βασιλικού, κεμπάπ με νεροβούβαλο από τη λίμνη Κερκίνης, τραγανή πάπια cherry valey με σάλτσα δαμάσκηνου, είναι κάποια από τα πιάτα που πρέπει να δοκιμάσεις, ενώ τα ψάρια ημέρας εναλλάσσονται για να εμπλουτίσουν έναν εξαιρετικό κατάλογο. Ό,τι κι αν επιλέξεις, θα το συνοδεύσεις με τις ετικέτες κρασιών από την αξιόλογη κάβα που διαθέτει το Agora Select, ώστε να αναδεικνύει ακόμα περισσότερο κάθε πιάτο. Άλλωστε, με τον θεσμό «Ο παραγωγός του μήνα» μπορείς να γνωρίσεις νέες γεύσεις και να αφεθείς σε ένα ταξίδι στο ελληνικό αμπελώνα. Ένα ταξίδι όπως αυτά που ξέρει να δημιουργεί πολύ καλά με τις γεύσεις του το Agora Select, σε μια μοναδική ατμόσφαιρα.

Γεύση 74 lifo – 17.6.21

Che

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

COCINA Y BARRA SUDAMERICANA

Κωνσταντίνου Βεντήρη 9, 210 7252252 Facebook: Agora Select Restaurant, Instagram: agoraselect

Κάνει την καθημερινότητα να μοιάζει με διακοπές στην πόλη. Το μυστικό για να μπορείς να περάσεις ένα όμορφο καλοκαίρι στην πόλη είναι να νιώθεις πως βρίσκεσαι σε καλοκαιρινές διακοπές με το που κλείνεις πίσω σου την πόρτα της δουλειάς. Δεν είναι τόσο δύσκολο όσο ακούγεται. Ο κήπος του Che θα σε μεταφέρει άνετα σε μια άλλη ατμόσφαιρα που θυμίζει πλατεία της Λατινικής Αμερικής, με όλα τα χρώματα, την ενέργεια αλλά και τις γεύσεις εκείνης της πλευράς του πλανήτη. Από το πρωί για καφέ και brunch μέχρι το βράδυ για πιάτα και δροσιστικά κοκτέιλ, έχεις πάντα έναν καλό λόγο να βρεθείς στον Πειραιά για να νιώσεις την ενέργεια μιας πληθωρικής κουλτούρας. Το μενού, που επιμελείται ο μάστερ του είδους σεφ Θάνος Στασινός, εμπνέεται από τις κουζίνες χωρών όπως το Περού και η Βραζιλία και προσφέρει μια γαστρονομική εμπειρία μέσα από τη Nikkei οπτική του. Στις νέες προτάσεις θα βρεις συνταγές βασισμένες σε βιολογικά προϊόντα και εξαιρετικά vegan πιάτα που

σε κάνουν φανατικό, ακόμα και αν είσαι λάτρης του κρέατος. Τα Tacos de Camarones με γαρίδα, γουακαμόλε, κίμτσι και χαλαπένιος, αλλά και το Pork Belly Taco με αργομαγειρεμένο χοιρινό Ιberico, japanese mayo και καραμελωμένα κρεμμύδια είναι must try προτάσεις που θα συνοδεύσεις με τη δροσερή σαλάτα κινόα με αβοκάντο, καλαμπόκι ψητό, ντοματίνια, λάιμ και πετιμέζι. Στη βραδινή πλευρά του, το Che θα σου προτείνει signature μείξεις με βάση το ρούμι, την τεκίλα ή αποστάγματα της ελληνικής παράδοσης. Η Mastiha Colada με λικέρ μαστίχα, κρέμα καρύδας και ρυζιού και χυμό ανανά είναι ανάμεσα σ’ εκείνα που πρέπει να δοκιμάσεις. Ο χώρος, ανανεωμένος –θα καταλάβεις τη διαφορά μόλις πατήσεις το πόδι σου–, σε υποδέχεται με μια ατμόσφαιρα που σε παρασύρει, θέλεις δεν θέλεις, σε μια καλοκαιρινή φαντασίωση. Κι αυτό είναι ό,τι ακριβώς χρειάζεσαι στην καλοκαιρινή Αθήνα.

Καραΐσκου 151, Πειραιάς, 210 4296660 Facebook: CHE Cocina y Barra Sudamericana, Instagram: che_piraeus

Brauhaus 3K

Γ Ε Υ Σ Η

Στρώνει την καλοκαιρινή της αυλή, προσφέροντας άφθονη μπίρα και καλό φαγητό. Πολλοί θεωρούν πως η υπόθεση «καλή μπίρα και φαγητό» ενδείκνυται για χειμωνιάτικες βραδιές δίπλα στο τζάκι. Οι μπιραρίες, δε, συνήθως χαρακτηρίζονται από τα «βαριά» τους σαλόνια, την πέτρινη διακόσμηση και τα μεγάλα ξύλινα μοναστηριακά τραπέζια. Και παρότι η Brauhaus 3Κ στη Νέα Φιλαδέλφεια είναι ένα τέτοιο μαγαζί, διαθέτει ένα σπουδαίο πλεονέκτημα σε σχέση με τα υπόλοιπα του είδους: την υπαίθρια, σούπερ καλοκαιρινή αυλή της! Αν η λεωφόρος Δεκελείας φαντάζει δρόμος πολυσύχναστος σε τοπίο αστικό, οι νέοι ιδιοκτήτες του πλήρως ανακαινισμένου Παλαιού Αρχοντικού έχουν φροντίσει να εμπλουτίσουν τον περιβάλλοντα χώρο με τρόπο τέτοιο, που μέσα σε λίγα λεπτά σού παίρνει το μυαλό από τη μουντίλα της πόλης και σε κάνει να πιστέψεις για λίγο πως είσαι σε μέρος εξοχικό ή ακόμα και στο εξωτερικό! Είτε επιδιώκεις μια ποιοτική αθηναϊκή βραδιά με καλή ροκ μουσική, μαγειρική υψηλού επιπέδου και την πιο παγωμένη μπίρα που μπορείς να βρεις εκεί έξω είτε είσαι γευσιγνώστης και η ποικιλία σε κερδίζει, η Brauhaus 3Κ έχει την απάντηση στο τσεπάκι. Το κυρίως πιάτο είναι, φυσικά, οι ογδόντα εμφιαλωμένες και δεκα-

τέσσερις βαρελίσιες ετικέτες σε μπίρες κάθε είδους, ζύμωσης και προέλευσης, ενώ τα πέντε signature beer cocktails που φέρνουν το καλοκαίρι στο ποτήρι σου είναι αυτό που λέμε «όποιος πίνει, ξαναπίνει». Το φαγητό είναι πεντανόστιμο, υπέρ το δέον χορταστικό, και ποικίλλει, από δροσιστικές σαλάτες και χορτοφαγικές επιλογές μέχρι αργοψημένα κρέατα και ποικιλίες παραδοσιακών λουκάνικων, αλλαντικών και τυριών, ενώ τα πιάτα της κατηγορίας «Beer Food», εκτός από μια καλή, οικονομική λύση γι’ αυτούς που... ήρθαν φαγωμένοι, αποτελούν, όπως λέει το όνομά τους, ιδανική συνοδεία για την μπίρα σου. Οι εκλεκτικές μουσικές επιλογές και οι πανέξυπνες ροκ θεματικές (μην ξεχάσεις φεύγοντας να «κλέψεις» ένα από τα rock music history σουπλά) απογειώνουν ακόμα περισσότερο την ιδιαίτερη εμπειρία της Brauhaus 3Κ, που ξεκάθαρα μπορεί να κερδίσει την καρδιά σου, χωρίς να αδειάσει το πορτοφόλι σου! Η προσφορά 1+1, δε, που ισχύει από Δευτέρα έως Παρασκευή, 17:00-20:00, αποτελεί το πιο ηχηρό μότο για το καλοκαίρι του 2021: «Ραντεβού στην Brauhaus 3Κ!».

Δεκελείας 67, Ν. Φιλαδέλφειας, 210 2526624 Facebook: Brauhaus 3K, Instagram: brauhaus3k 17.6.21 – lifo

75

Ventiri

Η ελληνική γαστρονομία τιμάται δεόντως μέσα σε ένα elegant περιβάλλον. Η μαγειρική στα κάρβουνα είναι μια τέχνη που συνδέεται απόλυτα με τη γαστρονομία της χώρας μας. Αυτή η πλευρά της ελληνικής κουζίνας αναδεικνύεται ως αριστοτεχνική διαδικασία στο Ventiri Grill House. Εδώ η φιλόξενη ατμόσφαιρα σε καλωσορίζει σε μια γευστική εμπειρία, όπου το κρέας είναι πρωταγωνιστής σε κάθε μαγειρική τεχνική. Κι όταν μιλάμε γι’ αυτή την πρώτη ύλη, εννοούμε την ανώτερη ποιότητα που μπορείς να γευτείς χάρη στην ωρίμανση σαράντα πέντε ημερών που προσφέρει σε κάθε συνταγή μια ξεχωριστή νοστιμιά. Το μενού περιλαμβάνει πικάνια Black Angus ωρίμανσης είκοσι οκτώ ημερών, T-Bone σβησμένο με Jack Daniels, χοιρινό μάγουλο Iberico με πουρέ κουνουπίδι miso και, φυσικά, ψητές απολαύσεις, όπως η μπριζόλα tomahawk ή σταβλίσια και το συκώτι σχάρας, που σε κάνουν να ξεχάσεις οτιδήποτε παρό-

μοιο έχεις δοκιμάσει. Η ελληνική παράδοση ξεπροβάλλει στις επιλογές του μενού (πρέπει να δοκιμάσεις το κρητικό γαμοπίλαφο με ζυγούρι), αποδεικνύοντας ότι της αξίζει μια σημαντική θέση στην υψηλή γαστρονομία, και το Ventiri Grill House ξέρει να τιμά αυτήν τη θέση με τον καλύτερο τρόπο. Ο χώρος είναι ιδανικός για lunch break ή after office drinks με μια λίστα κρασιών από τον ελληνικό αμπελώνα ή κοκτέιλ που συνοδεύουν –ή συνοδεύονται από– τις γεύσεις της κουζίνας. Στο κέντρο της κοσμοπολίτικης γειτονιάς του Hilton, αυτό το grill house θα φιλοξενήσει εταιρικά events ή premium γεύματα, εντυπωσιάζοντας τους καλεσμένους με τις γεύσεις και την ατμόσφαιρά του. Μια ατμόσφαιρα όπου τα whisky blues και ροκ ακούσματα συμπληρώνουν ένα σκηνικό απόλυτης χαλάρωσης.

Γεύση

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

76 lifo – 17.6.21

Άμα Λάχει

Κωνσταντίνου Βεντήρη 5, Αθήνα, 210 7295491 Facebook: Ventiri Grill House, Instagram: ventirigrillhouse

Γεύσεις που μοιράζεσαι σε μία από τις πιο όμορφες αυλές της Αθήνας. Το Άμα Λάχει το ξέρεις πολύ καλά, και όχι επειδή «έλαχε». Το ξέρεις γιατί είναι ίσως μία από τις ωραιότερες αυλές της Αθήνας, που σαν μαγική κάψουλα σε μεταφέρει μακριά από το κέντρο, προσφέροντας στιγμές αληθινής χαλάρωσης. Και αυτό το πετυχαίνει πολύ καλά από το πρωί κιόλας, αφού εδώ θα βρεις αρωματικό ποιοτικό καφέ για να ξεκινήσεις την ημέρα σου, συνοδεύοντάς τον με προτάσεις brunch από το νέο του μενού. Οι vegan τηγανίτες με πετιμέζι, καρύδια και κανέλα, το veggie burger με μπιφτέκι από κόκκινα φασόλια και μανιτάρια και το πεϊνιρλί με σπιτικό καβουρμά και μανιτάρια είναι ανάμεσα σ’ εκείνες τα προτάσεις που θα απολαύσεις στο ξεκίνημα της μέρας και η γεύση τους θα σε συνοδεύει για ώρες. Όσο για το μενού, που έχει κάνει την αυλή must be place του

κέντρου, εμπνέει το μοίρασμα, με δημιουργικούς μεζέδες που βασίζονται σε εκλεκτές πρώτες ύλες, επιλογές ΠΟΠ και συνεργασίες με παραγωγούς που μπορούν να εγγυηθούν την υψηλή ποιότητα των προϊόντων τους.

Must try τα αυγά με κρέμα κρητικής στάκας και παστό χοιρινό Καλαμάτας, το χυλοπιτάκι με χωριάτικο λουκάνικο Καρδίτσας ραγού και μυζήθρα αλλά και τα τηγανητά μανιτάρια πλευρώτους με μαγιονέζα εστραγκόν και «χώμα» από παξιμάδι χαρουπιού. Ό,τι κι αν επιλέξεις, θα το συνοδεύεις με κάποιο από τα κρασιά του ελληνικού αμπελώνα που προτείνει στην πλούσια λίστα του το Άμα Λαχει, αλλά και με ελληνικά αποστάγματα, απαραίτητα σε κάθε παρεΐστικη βόλτα. Οι στιγμές στο Άμα Λάχει είναι αυτές που μετατρέπουν τη βόλτα στο κέντρο σε γευστικές σύντομες διακοπές.

Καλλιδρομίου 69, Εξάρχεια, 210 3845978 Facebook: ΑΜΑ ΛΑΧΕΙ, Instagram: amalaxeinef

Γ Ε Υ Σ Η

Smash Burgers & Luigi's

Στελιος Κατετανάκης & Τάσος Αντωνίου

Ένα νέο concept street food που φέρνει στον Πειραιά ατμόσφαιρα εξωτερικού. Κάποιες συνεργασίες μπορούν να αλλάξουν το τοπίο της καθημερινότητας και να γράψουν τη δική τους ιστορία στη γεύση. Ο Τάσος Αντωνίου (mamapeinao.gr) και ο Στέλιος Καπετανάκης (από το γνωστό Che) συναντήθηκαν, ένωσαν τις γνώσεις και την έμπνευσή τους και δημιούργησαν δύο νέα στέκια. Το Smash Burgers και το Luigi’s φέρνουν μια νέα άποψη στην κατηγορία street food και οι δύο δημιουργοί μάς μιλούν για όσα συμβαίνουν στην κεντρική πλατεία του Πειραιά.

— Τάσο και Στέλιο, τι είναι αυτό που σας έφερε κοντά; Πώς ξεκίνησε αυτή η συνεργασία; Στέλιος: Με τον Τάσο γνωριστήκαμε στο Che πριν από τέσσερα χρόνια και, όσο συζητούσαμε, καταλαβαίναμε πως έχουμε κοινό όραμα για την εστίαση, το φαγητό και το ποτό. Τώρα είπαμε να συνεργαστούμε για να δημιουργήσουμε την απόλυτη εμπειρία ποιοτικού street food.

— Τι είναι αυτό που θέλετε να πετύχετε με το νέο αυτό πρότζεκτ; Tάσος: Έχοντας μεγάλη εμπειρία στο street και comfort food σε Λονδίνο, Νέα Υόρκη και Παρίσι, ένιωθα ότι υπήρχε χώρος για μια τέτοια γευστική πρόταση, προσαρμοσμένη στα δικά μας δεδομένα. Ως Πειραιώτης, θεωρώ ότι η τοπική αγορά «διψούσε» για κάτι τόσο φρέσκο και πρωτότυπο. Θέλουμε το κοινό και οι φίλοι μας να δουν αυτό το πρότζεκτ ως ένα στέκι, ένα γευστικό σημείο συνάντησης όπου μπορούν να απολαύσουν νόστιμο street food στο χέρι, στην πιο κεντρική πλατεία του Πειραιά, σε take away ή και delivery.

— Αμερικανική και ιταλική κουζίνα στη street εκδοχή τους. Αυτή είναι μια αγαπημένη «συνταγή» για το ελληνικό κοινό; Τ.: Είμαστε πολύ περήφανοι, γιατί όλοι όσοι δοκιμάζουν τα μπέργκερ και τα φρέσκα ζυμαρικά έχουν να πουν τα καλύτερα! Νομίζω ότι μέσα από το πρότζεκτ αυτό δίνουμε στον κόσμο την «ελευθερία» να βγει με την παρέα του και να διαλέξει αυτό που του κλείνει το μάτι εκείνη τη στιγμή. Το φαγητό πρέπει να φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά και πιστεύω ότι, μέσα από αυτό το γευστικό «πάντρεμα», το έχουμε καταφέρει με επιτυχία!

— Τι θα προτείνατε να δοκιμάσει από κάθε κουζίνα κάποιος που έρχεται πρώτη φορά στα δύο νέα food spots; Σ.: Είμαι τόσο χαρούμενος με το αποτέλεσμα και στα δύο πρότζεκτ, που δυσκολεύομαι, όταν μου κάνουν αυτή την ερώτηση! Νομίζω πως την ποιότητα στο μπέργκερ την καταλαβαίνεις στις πιο «απλές» συνταγές, οπότε θα προτείνω ανεπιφύλακτα το διπλό Smash Burger και το Chicken Sandwich. Για το Luigi’s, δική μου αγαπημένη είναι σίγουρα το Chicken Philadelphia με λίγο έξτρα φρέσκο πιπέρι.

— Το φαγητό στο χέρι, σε ένα τέτοιο σκηνικό, όπως αυτό που έχετε στήσει, δίνει μια αίσθηση ελευθερίας. Το εισπράττετε αυτό από τον κόσμο που έρχεται; Σ.: Ναι, σίγουρα, η αποστολή μας είναι το χαμόγελο και η έκφραση απόλαυσης στα πρόσωπα των πελατών μας και το εισπράττουμε αυτό κάθε φορά. Αποστολή μου είναι σε όλα τα μαγαζιά μας να προσφέρουμε κάτι παραπάνω από νόστιμο και ποιοτικό φαγητό. Σκοπός μας είναι να προσφέρουμε αξέχαστες, απολαυστικές εμπειρίες.

Καραΐσκου 117, Πειραιάς. Smash Βurgers: 210 3000535 Facebook: Smash Burgers, Instagram: lovesmashburger, smashburgers.gr Luigi’s: 210 3000556, Facebook: Luigi’s Fresh Pasta Instagram: luigisfreshpasta, luigis.gr 17.6.21 – lifo

77

Τα Καραμανλίδικα του Φάνη

Μερακλίδικες γεύσεις σε μια πανέμορφη ταράτσα, στο κέντρο της πόλης. Τα Καραμανλίδικα του Φάνη είναι αυτή η σταθερή αξία που δεν σε απογοητεύει ποτέ. Κυρίως όταν αναζητάς αγνές γεύσεις, που στο άρωμά τους και μόνο αναγνωρίζεις ένα πολύ σημαντικό μέρος της νεότερης ιστορίας. Εδώ μπορείς να απολαύσεις νοστιμιές στο πιάτο σου ή να προμηθευτείς από το παντοπωλείο τα εξαιρετικά προϊόντα που θα σε εμπνεύσουν να μαγειρέψεις στο σπίτι ή να ετοιμάσεις μεζεκλίδικα πιάτα που έρχονται από τα βάθη της Ανατολής. Εκλεκτά αλλαντικά ωρίμανσης, τυριά από ποικιλίες ΠΟΠ, τσίπουρα παλαίωσης, βιοδυναμικά κρασιά αλλά και χειροποίητα γλυκά είναι κάποιες από τις προτάσεις που θα απολαύσεις στο γνωστό στέκι. Τώρα, μάλιστα, που ο χώρος «άνοιξε», μπορείς να ευχαριστηθείς τις αγαπημένες σου γεύσεις μέσα σε μια εντελώς νέα ατμόσφαιρα. Το «Αίθριο» της οδού Ευριπίδου απέκτησε σύγχρονη μορφή –πάντα

σύμφωνα με την ατμόσφαιρα των Καραμανλίδικων– και σε περιμένει σε μια πανέμορφη ταράτσα με ανοιγόμενη οροφή, ανάμεσα στα πολύχρωμα λουλούδια και στο πράσινο των φυτών, να απολαύσεις τους μεζέδες που έχεις λατρέψει. Από τις νέες προτάσεις, πρέπει οπωσδήποτε να γευτείς το πελμένι, ένα ποντιακό ζυμαρικό γεμιστό με κιμά, αλλά και το σαγανάκι με γαρίδες και παστουρμά που θα σε ενθουσιάσει με την ιδιαίτερη γεύση του. Ό,τι κι αν επιλέξεις, θα το απολαύσεις κάτω από τον καλοκαιρινό ουρανό της Αθήνας σε μια ατμόσφαιρα που αποπνέει όλη την αυθεντικότητα που χρόνια τώρα συνδέεται με τα Καραμνλίδικα του Φάνη. Ένα στέκι για μερακλήδες, που φέρνει στο κέντρο της πόλης ιστορίες γεύσης από την Ανατολή. Και μια συμβουλή: δεν είναι απαραίτητο, αλλά καλύτερα να κάνεις κράτηση!

Γεύση

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

78 lifo – 17.6.21

Το Βουργιαλάκι

Σωκράτους 1 & Ευριπίδου, 210 3254184, www.karamanlidika.gr Facebook: Karamanlidika - Tα Καραμανλίδικα του Φάνη, Instagram: ta_karamanlidika_tou_fani, Παντοπωλείο: 08:00-21:00, Κουζίνα: 12:00-23:00, κρατήσεις 13:00-21:30

Η αγνότητα των κρητικών προϊόντων χωράει σε μια μικρή βούργια. Η Κρήτη είναι ένας τόπος που σημαδεύει για πάντα τους ανθρώπους της. Ακόμα κι αν είσαι μακριά της, ακόμα κι αν η Αθήνα είναι το μέρος όπου μεγάλωσες, το κρητικό αίμα είναι ένας άρρηκτος δεσμός με τα πάτρια εδάφη. Αυτά τα εδάφη που προσφέρουν πολύτιμους θησαυρούς γεύσης, δημιουργώντας μια δική τους, εντελώς ξεχωριστή γαστρονομία. Το Βουργιαλάκι της Κάλλιας και του Γιάννη συγκεντρώνει όλα όσα παράγει ο τόπος καταγωγής τους και τα προσφέρει σε όλους εκείνους που γνωρίζουν ή θέλουν να δοκιμάσουν την αγνότητα των κρητικών προϊόντων. Αλλαντικά και τυροκομικά που δεν θα βρεις αλλού, όπως η γραβιέρα, η μυζήθρα και το στακοβούτυρο, μοιράζουν περήφανα τη γεύση του τόπου προέλευσής τους. Μαρμελάδες, τσάτνεϊ, μέλια, χειροποίητα ζυμαρικά, αυθεντικά κρητικά παξιμάδια, ελιές και λάδι είναι κάποια

από τα προϊόντα που τοποθετεί καθημερινά στα ράφια και στα ψυγεία του το Βουργιαλάκι. Όλα καταφθάνουν ολόφρεσκα από μικρούς τοπικούς παραγωγούς ή συνεταιρισμούς της Κρήτης, αναδεικνύοντας την αγνότητα και την αυθεντικότητά τους. Ανάμεσα σ’ εκείνα που πρέπει να δοκιμάσεις είναι το κρασί από κρητικούς αμπελώνες, εμφιαλωμένο ή χύμα, αλλά και η ρακή οικογενειακής παραγωγής, που θα σε κάνει να ξεχάσεις ό,τι έχεις δοκιμάσει μέχρι σήμερα στο είδος. Οι φαν της μπίρας θα γευτούν ετικέτες από μικροζυθοποιίες του νησιού, ενώ οι διαφορετικές κρητικές πίτες (σφακιανόπιτα, μυζηθρόπιτα, μαραθόπιτα) θα κατακτήσουν με τη γεύση τους το καθημερινό σου τραπέζι. Όπως λέει και η μαντινάδα του μαγαζιού: «Ό,τι κι αν λιγουρεύτηκες από τη μάνα Κρήτη, έλα σ’ εμάς, και θα το βρεις για να το πάρεις σπίτι».

Τζον Κέννεντυ 156, Περιστέρι, 213 0904798 tovourgialaki.gr, Facebook: Το Βουργιαλακι, Instagram: to_vourgialaki

φωτό: stavros kostakis & spyros hound photography

The Royal Monkey

FOOD & DRINK CONSPIRACY

Γ Ε Υ Σ Η

Καλοκαιρινά vibes, ανάλαφρη ατμόσφαιρα, colonial chic αισθητική και mix 'n’ match γευστικές προτάσεις πρωταγωνιστούν στο open air Royal Monkey στην καρδιά της καλοκαιρινής Κηφισιάς. Ο funky χαρακτήρας του μαγαζιού δένει τέλεια με την έννοια bar-restaurant και το μενού αποτελεί μια ωδή σε αυτό που ονομάζουμε fusion γεύση. Εδώ θα απολαύσεις φαγητό και cocktails από νωρίς το απόγευμα μέχρι αργά το βράδυ, θα ακούσεις μουσικές του κόσμου και θα βρεις το τέλειο σημείο στο κατάφυτο αίθριο για να μοιραστείς στιγμές και γεύσεις με όλη την παρέα. Πριν περάσουμε στις επιλογές του καταλόγου, αξίζει να σταθούμε στην αύρα που αποπνέει το ίδιο το μαγαζί. Ο χώρος, σχεδιασμένος σε concept Ινδοκίνας, με ταπετσαρίες, καθρέφτες, αρκετά φυτά και μια τεράστια γύψινη κεφαλή του Βασιλιά Πίθηκου, έργο του εικαστικού καλλιτέχνη Γιώργου Τσεριώνη, να ξεχωρίζει στο βάθος του μαγαζιού, είναι ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο και στη γαλλική αποικιοκρατία στη Νοτιανατολική Ασία. Τον κατάλογο του φαγητού έχει επιμεληθεί ο executive chef Γιάννης Λιόκας και αυτήν τη φορά μας συστήνει την πιο funky πλευρά του, σε ένα concept διαφορετικό από ό,τι τον έχουμε συνηθίσει έως τώρα, με όλα τα πιάτα να κινούνται σε λογική East meets West. Τεχνικές και πρώτες ύλες από όλο τον κόσμο συνδυάζονται επιδέξια, δημιουργώντας ένα μενού που σε ταξιδεύει στις κουζίνες όλου του κόσμου. Εδώ τα πιάτα συνδυάζονται έξυπνα με τον κατάλογο των cocktails και, γαστρονομικά μιλώντας, η νοστιμιά γίνεται ουσιαστική και η όλη εμπειρία αποκτά μια fun και παιχνιδιάρικη χροιά που την απολαμβάνεις καλύτερα με αυτούς που αγαπάς να βρίσκεσαι γύρω από το ίδιο τραπέζι. Μην παραλείψεις από το ανανεωμένο με-

νού το Royal Steak Tartare με μοσχαρίσιο φιλέτο, πιπέρι espelette, καπνιστό cheddar, horseradish και τραγανό φαγόπυρο. Τα πικάντικα tacos από γαρίδες με ιαπωνικό καρύκευμα furikake, chutney ντομάτα-chorizo και spicy κρέμα από γιαούρτι και yuzu kohso. Τη δροσερή σαλάτα Asian Slaw με κινέζικο λάχανο, καρότο, κολοκύθι, κάσιους και sesame-oil yuzu dressing. Το ζουμερό burger από black angus μοσχάρι, καραμελωμένο κρεμμύδι, bacon, μαρούλι και pickle mayo. Φυσικά τα πιάτα συμπληρώνουν οι ξεχωριστές και ψαγμένες μίξεις πίσω από την μπάρα, διά χειρός Αντώνη Μπούκα. Ξεχωρίζουν: Το γλυκό και ξινό Royal Zombie με Angostura Rum Blend, λικέρ Falernum και λικέρ πορτοκαλιού, φρούτα του πάθους, ανανά, λάιμ, λεμόνι, pink grapefruit και αρωματικά bitters. To γλυκόξινο, αλμυρό και πικάντικο The Bloody King με Belenkaya Vodka infused με χρένο και άνιθο, sake, ντομάτα, λεμόνι, τσίλι, σόγια, πιπέρι Sechuan, καπνιστό αλάτι και bitters σέλινου. Το γλυκόξινο και πικάντικο Pink Hot Chili Monkey με tequila infused με πιπεριές chili, τζίντερ, pink grapefruit, λάιμ, αγάβη και αλάτι Χαβάης και Ιμαλαίων. Τέλος, το γλυκόξινο The Verdant Land με Broker’s Gin, πιπέρι Γουϊνέας, αγγούρι, λάιμ, λουίζα και bitters κάρδαμου.

INFO: Φέτος το καλοκαίρι το The Royal Monkey εγκαινιάζει για πρώτη χρονιά και το νέο ομώνυμο pop-up resto στο Imabari Seaside Lounge Bar & Restaurant, στο νησί της Κέρκυρας, το οποίο θα λειτουργεί παράλληλα με το μαγαζί της Κηφισιάς, για τους επόμενους τέσσερις μήνες.

Λεβίδου 11, Κηφισιά, 145 62, Τ: 2108011679 Instagram: the_royal_monkey 17.6.21 – lifo

79

ΨΑΡΟΤΑΒΈΡΝΑ

Βαρκούλες

Μόλις ανακάλυψες ένα μυστικό απολαυστικών γεύσεων. Η ελληνική κουζίνα διαπνέεται από το μεγαλείο της θάλασσας. Εκεί, άλλωστε, βρίσκονται κρυμμένοι θησαυροί που γίνονται βάση για μια γαστρονομία μοναδική. Ο σεφ Θέμης Ζεάκης γνωρίζει από θάλασσα λόγω της κρητικής του καταγωγής, αλλά γνωρίζει πολύ καλά και από ελληνική γαστρονομία. Στις Βαρκούλες δημιουργεί πιάτα που μυρίζουν Ελλάδα, με ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά που καταφθάνουν καθημερινά από καΐκια και ψαροντουφεκάδες, αφήνοντας το δικό του στίγμα σε αυτό που λέμε νόστιμη ελληνική κουζίνα. Γιατί στις Βαρκούλες, ό,τι κι αν δοκιμάσεις, θα σε κερδίσει με την υψηλή ποιότητα αλλά και τις μαγειρικές τεχνικές που κρύβονται πίσω από τις εξαιρετικές πρώτες ύλες και τις αναδεικνύουν όπως τους αξίζει. Όταν ανακαλύψεις αυτή την ψαροταβέρνα, θα πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσεις το εξαιρετικό κριθαρότο γαρίδας που αποτελεί ορόσημο του μενού – και όχι άδικα!

Ο μουσακάς τόνου είναι ένα πιάτο που θα λατρέψεις, καθώς ο συνδυασμός της μελιτζάνας χουγιάρ με το τρυφερό φιλέτο ψαριού και την κρέμα παρμεζάνας προσφέρει μια νοστιμιά πρωτόγνωρη, ενώ θα το συνοδεύσεις με τη σαλάτα με φαγόπυρο, κινόα και ρέγγα καπνιστή. Στις νέες προτάσεις θα βρεις το εντυπωσιακό μιλφέιγ λαβράκι με χόρτα εποχής και μυρωδικά που προκαλεί τον ουρανίσκο σου σε νέα γευστικά μονοπάτια. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι εδώ θα βρεις κόσμο απ’ όλη την Αθήνα, που αναζητά μια αξέχαστη γευστική εμπειρία, είτε πρόκειται για τους μεζέδες που θα συνοδεύσουν το μεσημεριανό τσιπουράκι είτε το γεύμα που θα σε γεμίσει με αληθινή απόλαυση. Ό,τι κι αν ψάχνεις, θα το βρεις στο νησιώτικο σκηνικό που βρίσκεται καλά κρυμμένο, σαν ένα πολύτιμο μυστικό, στο στενό της Νέας Ιωνίας, με τον Θέμη να σε καλωσορίζει για να σε ταξιδέψει στον κόσμο των θαλασσινών γεύσεων.

Γεύση

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

80 lifo – 17.6.21

Pax Burgers

Αλαΐας 2, Ν. Ιωνία, 213 0358767, www.psarotaverna-varkoules.gr Facebook: Βαρκούλες - Varkoules, Instagram: seafood_varkoules. Ώρες λειτουργίας: Τρ.- Κυρ. 13:00-00:00

To μπεργκεράδικο που θέλεις για το καλοκαίρι σου.

Pretty amazing and Xtraordinary burgers. Αν είσαι λάτρης των μπέργκερ, πρέπει να ξέρεις από πού πήραν το όνομά τους τα Pax, που αποτελούν το απόλυτο σημείο συνάντησης για όσους θέλουν να ζήσουν μοναδικές στιγμές street-food απόλαυσης. Φτιαγμένα με 100% φρέσκο μοσχαρίσιο κιμά, ψήνονται τη στιγμή της παραγγελίας, εξασφαλίζοντας το πιο ζουμερό και γευστικό μπιφτέκι που έχεις γευτεί. Άλλωστε, τόσο το μπιφτέκι όσο και τα ψωμάκια αποτελούν αποκλειστική συνταγή που φτάνει καθημερινά στα καταστήματα για να διατηρούνται πάντα αφράτα και γευστικά.

Όλα τα υλικά είναι φρέσκα και κορυφαίας ποιότητας, οι σος χειροποίητες, ενώ οι φρέσκες τηγανητές πατάτες απογειώνουν τη γευστική εμπειρία. Στα must-try η νέα εναλλακτική πρόταση CrunchWraps: γεμιστές tortillas με κολασμένους συνδυασμούς υλικών και μια τραγανή corn tortilla, για να κάνει το απαραίτητο… κρατς! Ψήνονται σε πλάκα, κόβονται στη μέση και τρώγονται χωρίς αναστολές. Ένα urban στέκι που προσφέρει μοναδικές, συγκλονιστικές, ψαγμένες εμπειρίες που PAXίζει να ζήσεις!

Αθήνα: Αιόλου 34 & Αθηναΐδος 12. Θεσσαλονίκη: Καλαποθάκη & Βενιζέλου 8, κέντρο - Mediterranean Cosmos, Πυλαία. www.paxburgers.gr, Facebook: Pax burgers Instagram: paxburgers

καταστημα θεμιστοκλέους

Το Αθηναϊκόν

Γ Ε Υ Σ Η

Φέρνει μια ιστορία γεύσης στη σύγχρονη Αθήνα.

Λένε ότι η ιστορία γράφεται στην καθημερινότητα. Το Αθηναϊκόν έχει γράψει τη δική του ιστορία στο κέντρο της πόλης, ξεκινώντας από το πρώτο μαγαζί που δημιουργήθηκε το 1932 στην οδό Σανταρόζα, συνεχίζοντας στη Θεμιστοκλέους το 1985 και καθιερώνοντας στο νούμερο 34 της Μητροπόλεως ένα σημείο αναφοράς για την ελληνική γεύση. Σε μια ατμόσφαιρα που συνδυάζει τη σύγχρονη αισθητική με την εικόνα της αριστοκρατικής Αθήνας, ο χώρος που επιμελήθηκε κατασκευαστικά ο Ηλίας Μπαρμπαλιάς αναδεικνύει πως ο «πολιτισμός είναι η καθημερινότητα που επέζησε», όπως έχει πει ο ίδιος. Μέσα σε αυτόν τον πολιτισμό περιέχεται ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής γαστρονομίας που υπηρετείται με πάθος από τους ανθρώπους του Αθηναϊκόν και παρουσιάζεται σε ένα πλούσιο μενού προσιτό σε όλους και ταυτόχρονα αντιπροσωπευτικό της υψηλής ποιότητας που εδώ και χρόνια συνοδεύει αυτό το όνομα. Ανάμεσα στις προτάσεις θα βρεις παραδοσιακές συνταγές που θυμίζουν το τραπέζι της Κυριακής αλλά και την αυθόρμητη καθημερινή κουζίνα που αξιοποιεί τα φρέσκα προϊόντα που ακολουθούν τις εποχές.

Πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσεις τις περίφημες κροκέτες γαρίδας-καραβίδας με σως Αθηναϊκόν, το κριθαρότο θαλασσινών, αρωματισμένο με μυρωδικά, αλλά και το φρέσκο ψάρι ημέρας που σε μεταφέρει στις ελληνικές θάλασσες. Καθημερινά εναλλάσσονται διαφορετικά πιάτα, όπου η φύση του τόπου μας βάζει τη δική της σφραγίδα, και τα οποία αναδεικνύουν τις παραδοσιακές συνταγές στην πιο elegant μορφή τους. Ο pastry chef του Αθηναϊκόν ολοκληρώνει τη γευστική σου εμπειρία με λαχταριστά επιδόρπια όπως το «Σοκολατένιο Νησί» με τραγανά φύλλα σοκολάτας, γκανάς και καραμελωμένα φιστίκια Αιγίνης σε σάλτσα λευκής σοκολάτας ή ο παραδοσιακός μπακλαβάς με φιστίκι Αιγίνης, που σε κάνει φανατικό. Στους τοίχους, τα ζωγραφικά πορτρέτα και σκίτσα ποιητών –έργα του ζωγράφου Απόστολου Γιαγιάννου– συμβάλλουν στη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας όπου τίποτα δεν έχει τοποθετηθεί τυχαία. Όπως δεν είναι τυχαίο πως το Αθηναϊκόν, συνυφασμένο με το νεοκλασικό διατηρητέο κτίριο στο οποίο στεγάζεται, είναι σημείο γευστικής αναφοράς, προσφέροντας την ιστορία του στην Αθήνα του σήμερα.

Μητροπόλεως 34, Σύνταγμα, 210 3252688, Θεμιστοκλέους 2 & Πανεπιστημίου, Ομόνοια, 210 3838485, www.athinaikon.gr, Facebook: Το Αθηναϊκόν, Instagram: athinaikon 17.6.21 – lifo

81

Lifo Taste

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΦΑΓΗ ΤΟ & ΠΟΤΟ ΟΛΗ ΜΕΡΑ 15 ΜΕΡΗ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΩΡΑ ΤΗΣ ΜΕΡΑΣ

από τη λινα ιντζεγιαννη φωτο: γιωργοσ αδαμοσ

82 lifo – 17.6.21

A L L D A Y

TGI Fridays

TM

B A R

Η πιο απολαυστική πλευρά του καλοκαιριού βρίσκεται στις αυλές των αγαπημένων food spots. Οι μικρές αποδράσεις της καθημερινότητας είναι αυτές που σου δίνουν την ενέργεια –το λες και κουράγιο– να αντιμετωπίσεις τη ρουτίνα στην πόλη και τελικά να περάσεις ένα όμορφο καλοκαίρι. Οι αυλές των TGI Fridays™ άνοιξαν και σε καλωσορίζουν σε ένα εξωτικό, all-day περιβάλλον, γεμάτο από γεύσεις, δροσιστικά κοκτέιλ και φυσικά θετικά vibes που παίρνεις μαζί σου φεύγοντας. Τα εντυπωσιακά νέα μπέργκερ του καταλόγου έρχονται να δημιουργήσουν καινούργιες αγαπημένες συνήθειες, ενώ μένουν πιστά στη γνωστή υψηλή ποιότητα, με το αφράτο ψωμί μπριός να παρασκευάζεται καθημερινά, χωρίς καθόλου συντηρητικά. Το Truffle Parmesan Burger με καπνιστό τυρί Gouda, mushrooms ragout και truffle parmesan sauce προστίθεται στη λίστα των μοναδικών μπέργκερ με 100% φρέσκο μοσχαρίσιο κιμά και πρέπει να το δοκιμάσεις. Το ίδιο ισχύει για το «άτακτο, με ιταλικό ταπεραμέντο» The Italian Job με fried mozzarella, garlic parmesan sauce, λιωμένη mozzarella, φέτες pepperoni και spicy pizza sauce. Στις πιο «τολμηρές επιλογές» θα βρεις το Texan Cowboy με μοσχαρίσιο μπέργκερ, σιγομαγειρεμένο μοσχάρι φούρνου, μανιτάρια σοτέ, grilled balsamic onions, Swiss, τραγανά frizzled onions και au jus sauce, που σε συνεπαίρνει σε νέα γευστικά μονοπάτια. Οι chicken lovers θα απολαύσουν το Californian Chicken Dream με στήθος κοτόπουλου σχάρας με μπαχαρικά Cajun, Swiss, φρέσκο guacamole

και sweet chili sauce που σε μεταφέρει στις ακτές του Λος Άντζελες. Ενώ οι vegetarians θα λατρέψουν το Homemade Quinoa Burger, με χειροποίητο μπιφτέκι λαχανικών από τρίχρωμη κινόα, μανιτάρια champignon, κόκκινα φασόλια, soy sauce και θυμάρι. Η cocktail list των TGI Fridays™ συνοδεύει ιδανικά κάθε γεύμα, με προτάσεις όπως το Caribbean Rum Punch με τροπικό μάνγκο, passion fruit και ρούμι, που θα σας ταξιδέψει στις ακτές της Καραϊβικής, και η Spicy Pineapple Margarita με φρέσκο χυμό λάιμ, σπιτικό jalapeno-pineapple syrup και τεκίλα θα φέρει την παραλία του Κανκούν στο ποτήρι σου. Οι εξωτερικές αυλές των αγαπημένων food spots γίνονται προορισμός απόλαυσης, όπου κι αν βρίσκεσαι. Ξεκινώντας από τα βόρεια προάστια, το κατάστημα της Κηφισιάς αποτελεί το απόλυτο σημείο αναφοράς των TGI Fridays™, που δροσίζει τις ζεστές ημέρες και νύχτες του καλοκαιριού με τη μοναδική του αυλή, ενώ στα νότια προάστια το κατάστημα της Γλυφάδας συνδυάζει τον αέρα των κοντινών παραλιών με την εύκολη πρόσβαση στην πόλη. Αν, πάλι, θέλεις να απολαύσεις γευστικές στιγμές με θέα τη μαρίνα, το κατάστημα του Φλοίσβου είναι το ιδανικό hot spot. Το καλοκαίρι στην πόλη περνά από τα TGI Fridays™ για μια αυθεντική αμερικάνικη εμπειρία ή μια μεξικάνικη βραδιά, παρέα με τα αγαπημένα Fridays Cocktails. Εκεί όπου κάθε μέρα είναι Παρασκευή!

www.fridays.gr, Facebook: TGI Fridays Greece, Instagram: tgifridaysgr, YouTube: TGI Fridays Greece 17.6.21 – lifo

83

Lot 51

Ο ορισμός της αστικής exotic ατμόσφαιρας.

Το Lot51 δεν έχει στηθεί τυχαία στην πλατεία Βραζιλίας. Πού αλλού θα μπορούσε να μεταφέρει όλη την καλοκαιρινή, τροπική του διάθεση ένας χώρος που σε μεταφέρει με κάθε τρόπο στις σερφάδικες παραλίες του κόσμου, ενώ ταυτόχρονα διατηρεί μια urban χαρακτηριστική ταυτότητα; Εδώ θα πιεις έναν από τους καλύτερους καφέδες της Αθήνας, signed by Area51, από ποικιλίες μοναδικής γεωγραφικής προέλευσης, που έρχονται απ’ όλο τον κόσμο. Στα new entries θα βρεις τον νέο Cold Brew Lot51 που προσφέρεται σε κουτάκι και μπορείς να γευτείς όποια στιγμή θέλεις, απολαμβάνοντας το δυνατό του άρωμα και την υψηλή του ποιότητα. Εκείνο όμως που θα αλλάξει τις καλοκαιρινές σου βόλτες είναι τα long drinks που σερβίρει το Lot51 αλλά και τα signature

cocktails που κλείνουν το μάτι στις κλασικές συνταγές. Πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσεις το Mai Thai και το Zombie που ετοιμάζουν οι bartenders του, για να αντιληφθείς τη νοστιμιά των συνταγών που βασίζονται σε premium αποστάγματα. Ό,τι κι αν επιλέξεις, τα πιάτα του Lot51 θα το συνοδεύσουν κατάλληλα, όποια στιγμή κι αν βρεθείς στο αγαπημένο στέκι. Η sour dough pizza με τη ζύμη αργής ωρίμασης θα σε ενθουσιάσει, ενώ στα must try και η οcean beef ταλιάτα που αναδεικνύει με τη γεύση της την αριστοτεχνική κοπή. Κι όπως αράζεις, απολαμβάνοντας τις γεύσεις του Lot51, μπορείς να χαζέψεις τις προβολές από εξωτικές παραλίες, που παίζουν στον τοίχο. Τότε μπορεί να νιώσεις ότι σε πιτσιλάει το κύμα – είναι το Lot51 effect.

All-day bar

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

84 lifo – 17.6.21

Bootleg

Παπαδιαμαντοπούλου 24Β, Ιλίσια, 6937 337066 Facebook: LOT51, Instagram: lot.51

Το στέκι που επανήλθε ανανεωμένο, για να σου φτιάξει τη διάθεση. Τα στέκια που μας έλειψαν και θέλουμε να ξαναβρούμε είναι εκείνα που κάνουν την καθημερινότητά μας πιο όμορφη. Το Bootleg, που εδώ και χρόνια αποτελεί στέκι με ξεχωριστή άποψη στον Χολαργό, εκφράζει για άλλη μία φορά την ανήσυχη πλευρά του, αφού σε περιμένει με ανανεωμένο κατάλογο γεύσεων αλλά και νέα cocktail list, για να σου προσφέρει αυτό ακριβώς που επιθυμείς κάθε στιγμή της ημέρας. Από το πρωί, για εξαιρετικό καφέ και πρωινό, ή brunch, μέχρι το βράδυ για πιάτα και ποτάκι, το Bootleg έχει πάντα κάτι να σου πει, αφού είναι στη φύση του η συνεχής αναζήτηση νέων τάσεων και γεύσεων που θα σε εκπλήξουν. Στον μεγάλο εξωτερικό χώρο σε υποδέχονται με ένα πλατύ χαμόγελο οι άνθρωποί του, προσφέροντας όλη την απαραίτητη ασφάλεια των αποστάσεων, ενώ η εξω-

τική ατμόσφαιρα του tiki bar γίνεται το τέλειο σκηνικό για δροσερές καλοκαιρινές στιγμές. Τα signature cocktails είναι must, αφού για άλλη μία φορά η ομάδα που βρίσκεται πίσω από την μπάρα έχει βάλει τα δυνατά της, δημιουργώντας μοναδικές συνταγές για κάθε ώρα – από απογευματινά aperitivo μέχρι βραδινές βόλτες με την παρέα σου. Η ανανεωμένη οινική λίστα περιλαμβάνει εκλεκτές ετικέτες για να συνοδεύσεις το γεύμα σου και, φυσικά, η κουζίνα δημιουργεί προτάσεις βασισμένες σε ποιοτικές πρώτες ύλες και δημιουργικές τεχνικές. Στο Bootleg, που πήρε το όνομά του από την εποχή της παράνομης διακίνησης αλκοόλ στην Αμερική του δέκατου ένατου αιώνα, όλα μοιάζουν να έχουν ανανεωθεί για να φτιάξουν τη διάθεσή σου. Κι αυτό ακριβώς είναι ό,τι χρειάζεσαι!

Φανερωμένης 8, Χολαργός, 210 6511288. www.bootlegathens.gr Facebook: Bootleg Athens, Instagram: Bootleg Athens

A L L D A Y

Piu Verde

B A R

Ο αγαπημένος μας all-day παράδεισος. Μέσα σε πεύκα και λίμνες, στην καρδιά του Άλσους Παπάγου, μας ταξιδεύει και μας αγκαλιάζει από παντού, με το καταπράσινο τοπίο του και τη φιλική του ατμόσφαιρα, δημιουργώντας μας την αίσθηση ότι βρισκόμαστε με την παρέα μας σε ένα φιλόξενο, cozy σπίτι μέσα στο δάσος. Ένα καταπράσινο τοπίο, σημείο αναφοράς για τους Αθηναίους από το 2002, με ζεν ατμόσφαιρα, μόλις 10 λεπτά από το κέντρο της πόλης. Η φιλοσοφία του Piu Verde εμπνέεται καθημερινά από τον σεβασμό και την αγάπη στο φυσικό τοπίο που το περιβάλλει και από το φιλόξενο πνεύμα της παρέας που έχει δημιουργήσει. Όλη η ομάδα του μας καλωσορίζει καθημερινά σε έναν φιλικό, απολαυστικό, comforting κόσμο, όπου μοιραζόμαστε ωραίες και ξεχωριστές εμπειρίες. Το Piu Verde είναι η αγαπημένη μας επιλογή για να χαλαρώσουμε και να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα, απολαμβάνοντας από το πρωί ως αργά το βράδυ καφέ, breakfast και brunch (pancakes, βάφλες, αυγά με πικάντικη σάλτσα ντομάτας, vegan burger, sandwich με χούμους μανιταριών κ.ά.) με πολλές πρωτότυπες επιλογές, ώστε να μπορούμε κάθε μέρα να δοκιμάζουμε έναν διαφορετικό συνδυασμό. Οι σεφ Κωνσταντίνος Τσίγκας (executive chef ) και Λεωνίδας Σιώκος (chef de cuisine) μας ταξιδεύουν με την εμπειρία τους και τις γαστρονομικές τους προτάσεις στην ακαταμάχητη ζεστασιά της αυθεντικής cucina italiana, με ξεχωριστές γεύσεις και φρέσκες

πρώτες ύλες υψηλής ποιότητας, δημιουργώντας ένα καλειδοσκόπιο γεύσεων που πρέπει να δοκιμάσετε!

Crostini con burrata με προσούτο, καρπάτσιο από μοσχάρι ή γαρίδα, arancini «μαύρο» με κρέμα από καλαμάρι και πικάντικη n’duja, ξεχωριστές επιλογές σε ζυμαρικά και ριζότο, όπως garganelli με ραγού από κουνέλι και μαύρα linguini με γαρίδες, μύδια και φιλέτο λαβράκι, καθώς και μοναδικές λευκές και κόκκινες πίτσες με την απολύτως αυθεντική ναπολιτάνικη ζύμη (αγαπημένες μας η Funghi Μisti με μανιτάρια, ταλέτζιο, γκοργκοντζόλα, θυμάρι, κρεμμύδι και παντσέτα και η n’duja με φρέσκο πικάντικο λουκάνικο από τη Σικελία, μοτσαρέλα, ψητό σκόρδο και καυτερό μέλι) μας μεταφέρουν στην Ιταλία, ικανοποιώντας και τους πιο απαιτητικούς λάτρεις του είδους. Προσθέτοντας και τα ακαταμάχητα γλυκά, όπως το Torte (σοκολάτα και αμύγδαλο, γκανάς σοκολάτας, κρέμα από βανίλια bourbon και παγωτό βανίλια) και το Paris-Brest (choux, τραγανή βάση με τριμμένη βάφλα, μους σοκολάτα γάλακτος και χειροποίητη πραλίνα φουντουκιού), οι γευστικές προτάσεις του Piu Verde συνωμοτούν για να δημιουργήσουν αξέχαστες αναμνήσεις στον ουρανίσκο μας. Όταν η νύχτα πέφτει, η ατμόσφαιρα παίρνει μυθικές διαστάσεις και το πιο όμορφο open green bar της πόλης μάς υποδέχεται με συναρπαστικά κοκτέιλ, συνθέτοντας το απόλυτο καλοκαιρινό σκηνικό.

Piu Verde. Go Green, Go Friendly.

Piu Verde, Στρ. Παπάγου & Πεντέλης, Άλσος Παπάγου, Μετρό Εθνική Άμυνα, 210 6546185, facebook.com/PiuVerdePapagou, instagram.com/ PiuVerdePapagou, www.piu-verde.gr 17.6.21 – lifo

85

Agora Riviera

Γεύσεις της θάλασσας που σε συνεπαίρνουν.

Η θέα της θάλασσας σου γεννά μοναδικά συναισθήματα. Αυτά τα συναισθήματα ξεπηδούν μέσα από κάθε γαστρονομική δημιουργία του Agora Riviera για να σε συνεπάρουν και να σε οδηγήσουν σε ένα ταξίδι στα πιο όμορφα ελληνικά νησιά. Λίγα λεπτά μακριά από την πολύβουη Αθήνα, o Άγγελος Κιάμος, γνωστός από πετυχημένα food concepts της Μυκόνου, και η ομάδα του σε περιμένουν να σε φιλοξενήσουν σε μια μαγευτική ατμόσφαιρα δίπλα στη θάλασσα και να σου προσφέρουν μια μοναδική γευστική εμπειρία, βασισμένη στα ολόφρεσκα ψάρια και τα θαλασσινά που καταφθάνουν καθημερινά, κατευθείαν από τα δίχτυα των ψαράδων. Στο μενού θα βρεις λαχταριστά ορεκτικά που μπορούν να συνοδεύσουν ως εκλεκτοί μεζέδες το ούζο ή το τσίπουρο αλλά και μια ποικιλία από ψάρια που ψήνονται αριστοτεχνικά για να αναδείξουν την ντελικάτη γεύση τους. Πρέπει να δοκιμάσεις το χταπόδι καρπάτσιο με πικάντικη

βινεγκρέτ λεμονιού, ελαιόλαδο και τραγανό κρεμμύδι, το ταρτάρ τόνου με μοσχολέμονο, τζίντζερ, σχοινόπρασο, σησαμέλαιο και φρυγανισμένο ψωμί, αλλά και το εξαιρετικό ριζότο γαρίδας με ψητή τομάτα, μπισκ αστακού, σχοινόπρασο και ελαιόλαδο. Στη λίστα κρασιών θα βρεις προτάσεις από τον ελληνικό αμπελώνα, που θα ολοκληρώσουν την απόλαυση των γεύσεων, ενώ τα κοκτέιλ που προτείνει το Agora Riviera θα σoυ προσφέρουν την απόλυτη χαλάρωση, καθώς απολαμβάνεις ένα από τα πιο ωραία ηλιοβασιλέματα. Η τέντα που καλύπτει τον εξωτερικό χώρο δίνει τη δυνατότητα για διοργάνωση κοινωνικών ή εταιρικών events σε ένα πανέμορφο σκηνικό, χωρίς το άγχος των καιρικών συνθηκών. Άλλωστε, στο Agora Riviera ακόμα και ο καιρός αποκτά μια άλλη έννοια, καθώς παρασύρεσαι από την ελευθερία της θάλασσας σε ένα τοπίο μοναδικής αισθητικής.

All-day bar 86 lifo – 17.6.21

Burrattino

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

SPRITZERIA

Ηλίου & Ιούς, Βουλιαγμένη, 210 8961191 Facebook: Agora Riviera Restaurant, Instagram: agorariviera

Μια «βενετσιάνικη αυλή» στην καρδιά του Συντάγματος! Λίγο πριν από τη Μητρόπολη θα βρεις την πολύχρωμη αυλή του Burrattino. Aυτή η αυθεντική spritzeria-cicchetteria με τη ζεστή και ανάλαφρη ατμόσφαιρα σε υποδέχεται στις άνετες φερφορζέ και στους cozy καναπέδες για να σου προσφέρει αυθεντικό Spritz venecciano, καθώς και δέκα ακόμα μοναδικά Spritz με άρωμα Μεσογείου, που δημιούργησε η ομάδα της. Στην κάβα θα βρεις εκλεκτά ιταλικά κρασιά, χωρίς να λείπουν βέβαια επιλεγμένες ετικέτες από την Ελλάδα και τα μοναδικά ροζέ της Προβηγκίας. Για τους βιαστικούς ή τους γευσιγνώστες, όλα τα κρασιά σερβίρονται και σε μισό ποτήρι – όπως λένε οι φίλοι μας οι Βενετσιάνοι: «Andemo a bever un’ombra!». Όσο για το μενού, ακολουθεί μια φιλοσοφία εμπνευσμένη από τα βενετσιάνικα bàcari, που σημαίνει συνοδευτικά πιατάκια που τρώγονται με το χέρι. Eδώ θα απολαύσεις επιλεγμένες ποικιλίες αλλαντικών του οίκου Villani και τυριών ιταλικής προέλευσης και, φυσικά, πεντανόστιμα

cicchetti, δηλαδή καρπάτσιο σολομού ή χταποδιού, μπρουσκέτες με αλλαντικά ή ψαρικά, κροκέτες ριζότου με παντζάρι, τρούφα ή σαφράν, γνωστά ως suppli ή arancini, καθώς και την αυθεντική pinsa romana σε τρεις διαφορετικές γεύσεις. Οι λάτρεις του καλού καφέ θα απολαύσουν στην αυλή του Burrattino τον αυθεντικό καφέ της Βενετίας, Caffe Del Doge, αλλά και μοναδικά μονοποικιλιακά χαρμάνια που εναλλάσσονται κάθε τόσο. Η μέρα σου θα ξεκινήσει από νωρίς με χειροποίητα φρεσκοψημένα corneti και bombolini, όπως και με αυθεντικά ιταλικά panini - tramezzini, focaccia ή panuozzo. Μην ξεχάσεις να δοκιμάσεις τα amatriciana eggs με spicy σάλτσα ντομάτας και καπνιστή πανσέτα και τα truffle scrambled eggs, αρωματισμένα με μαύρη τρούφα πάνω σε προζυμένιο ψωμί! Το όνομα Burrattino, που σημαίνει μαριονέτα, είναι εμπνευσμένο από την Commedia dell Arte και υπόσχεται να σε μυήσει στις απολαυστικές βενετσιάνικες συνήθειες!

Μητροπόλεως 36 Facebook: Burrattino, Instagram: Burrattino.spritzeria

A L L D A Y

Belle Amie

B A R Η ωραία ελληνική κουζίνα. Στον πεζόδρομο της Αγγέλου Μεταξά στο Πασαλιμάνι, το Belle Amie, το υπέροχο νεοκλασικό κτίριο, αποτελεί τον απόλυτο προορισμό για ένα άκρως ποιοτικό και γευστικό ταξίδι. Με το θαλασσινό αεράκι να σε αγκαλιάζει και με φόντο τη μαρίνα Ζέας θα απολαύσεις καθημερινά ωραίες στιγμές, γεύσεις, εικόνες και συναισθήματα στην πιο όμορφη καταπράσινη και ανθισμένη αυλή στην καρδιά του Πειραιά. Ο σεφ Marko Rossi μάς προτείνει ένα comfort μενού δημιουργικής ελληνικής κουζίνας με fusion χαρακτήρα, το οποίο συνθέτουν αγαπημένες παραδοσιακές συνταγές με ένα σύγχρονο twist. Ένα ιντριγκαδόρικο γαστρονομικό mix με τα πιο αγνά υλικά της φύσης ενορχηστρώνει ένα ευρηματικό ρεπερτόριο γευστικών προτάσεων με βαθύτατα ελληνική προέλευση. Στο μενού θα ανακαλύψεις ξεχωριστές δημιουργίες που σε προκαλούν να τις δοκιμάσεις: αμπελοντολμάδες με ρύζι, μύδια, γαρίδες, τσορίθο και γιαούρτι, πατάτες baby με καπνιστή πέστροφα, άνηθο, horseradish και αυγό τουρσί, σπαγγέτι με χέλι καπνιστό, αυγοτάραχο, παρμεζάνα, βούτυρο και σχοινόπρασο, μύδια με ζωμό κακαβιάς, φύλλα λάιμ, γάλα καρύδας και φρυγανισμένο ψωμί, γαρίδες με κουρκουμά, τζίντζερ, ξύσμα λεμόνι, φρέσκο κόλιανδρο, ντομάτα, φέτα και ρύζι μπασμάτι, αλλά και κλασικά αγαπημένες αξίες, όπως κεφτεδάκια με φρέσκα αρωματικά, τζίντζερ, λεμονόχορτο και χαρίσα, κατσικάκι με μανέστρα, μελωμένη ντομάτα, ξινομυζήθρα και πέστο βασιλικού, κοκοράκι λεμονάτο με τραχανά ξυνό, λουίζα, αρσενικό Νάξου και γκρεμολάτα, αλλά και σεφταλιά προβατίνας με γραβιέρα Λειψών, mutabbal, σταφίδες και μέντα. Μια σύγχρονη

ποικιλία ελληνικών γαστρονομικών προτάσεων που μπορείς να γευτείς ως κυρίως γεύμα ή να μοιραστείς στη μέση με την παρέα σου, σε συνδυασμό με εκλεκτές ετικέτες κρασιών και αποσταγμάτων. Το μενού συμπληρώνεται με απολαυστικές προτάσεις brunch που φέρουν την υπογραφή του Marko Rossi, o οποίος το σύστησε στο αθηναϊκό κοινό το 2008 στο Nixon, καθιερώνοντάς το ως αγαπημένη γευστική συνήθεια. Σερβίρεται καθημερινά με ιδιαίτερες επιλογές πιάτων όπως αυγά του δάσους (ομελέτα με ποικιλία άγριων μανιταριών, γραβιέρα Λειψών, θυμάρι και πάστα τρούφας), Gravlax (αυγά scrambled πάνω σε φρυγανισμένο μπριός με παστό σολομό, τυρί κρέμα και σχοινόπρασο), καγιανάς (στραπατσάδα σε φωλιά από κουλούρι Θεσσαλονίκης, σάλτσα φρέσκιας ντομάτας και φέτα), pancakes και πολλές άλλες all-day προτάσεις, όπως το Sloppy Joe (ψωμί μπριός με σιγομαγειρεμένο μοσχαρίσιο κιμά, κρέμα τσένταρ και τηγανητό αυγό) και το Classic Burger (ψωμί μπριός με μοσχαρίσιο μπιφτέκι, διπλό τυρί τσένταρ, κρεμμύδι, ντομάτα, iceberg, σπιτικές πίκλες, secret mayo και πατάτες τηγανητές), που συντροφεύουν απολαυστικά κάθε μας στιγμή. Τις νύχτες τις αγαπημένες μας γεύσεις συνοδεύουν τα αρώματα γιασεμιού και νυχτολούλουδου στην πιο όμορφη αυλή του Πειραιά, σε συνδυασμό με μια άκρως καλοκαιρινή διάθεση, συναρπαστικά κοκτέιλ και ατμοσφαιρικές μουσικές. Η ωραία ζωή είναι στο Belle Amie και συνθέτει τις πιο όμορφες καλοκαιρινές και γευστικές εμπειρίες.

Belle Amie. Αγγ. Μεταξά 11, Πασαλιμάνι, Πειραιάς, 210 4175740 facebook: belleamiegr, instagram: belleamiepiraeus 17.6.21 – lifo

87

BackdooR Juan Rodriguez Bar

φωτογραφίες: tourette media

88 lifo – 17.6.21

φωτογραφίες: panos katranas

All-day bar

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

Επαναφέρει το extravagant σε μια ατμόσφαιρα όπου όλα είναι πιθανά. Κατηφορίζεις από το κέντρο της πόλης, εκεί όπου η σκιά της Ακρόπολης ενώνει την ενέργειά της με το Θησείο και τον Κεραμεικό σε μια μαγική δίνη. Ξαφνικά, νιώθεις τον χρόνο να αλλάζει ρυθμό και η διαίσθησή σου σε οδηγεί στη γειτονιά του Ψυρρή, στη Σαρρή 39. Πολύτιμες βελούδινες κουρτίνες, midnight blue φόντο, αντικέ χρυσός, πολυέλαιοι και αύρα καμπαρέ: καλώς όρισες στο Back Door, the place where the creatures meet. Με concept από άλλη εποχή, που δένει αρμονικά με την downtown διάθεση, κάθε λεπτομέρεια στο BackdooR, από τους ζωγραφισμένους τοίχους, τα ρετρό φωτιστικά και τους χρυσούς φοίνικες μέχρι τα πολυτελή υφάσματα, είναι εμπνευσμένη από κινηματογραφικά αριστουργήματα και μουσικούς θρύ-

λους που σε προδιαθέτουν για την απόλυτη entertainment extravaganza.

«I wonder what they do in there», η μουσική μπορεί και να σου το μαρτυρήσει. Γύρνα το βλέμμα προς το DJ booth και ψυχανεμίσου. Ω, ναι, μόλις το ’πιασες. Όλα είναι πιθανό να συμβούν εδώ, από live gigs και stand up comedy μέχρι pole dancing και burlesque shows. Κανείς δεν είπε ότι δεν μπορούν να προκύψουν ανά πάσα στιγμή. #staytuned Ανοιχτά από τις 10 το πρωί έως αργά το βράδυ, είτε για coffee break, catching up και refuelling με μικρά θαύματα από τα χέρια των βιρτουόζων πίσω από την μπάρα είτε για real bar food με γκουρμέ και healthy επιλογές. Το BackdooR ήρθε για γίνει η αγαπημένη σου διέξοδος.

BackdooR. Σαρρή 39, Ψυρρή, 694 506 2979. Facebook: BackDoorAthens, Ιnstagram: back_door_athens

Το alter ego σου σού κλείνει το μάτι.

Το Juan Rodriguez Bar •Compania de Bebida είναι η καρδιά της πόλης που λατρεύεις, με εντυπωσιακό σκηνικό που μεταλλάσσεται στο πέρασμα του χρόνου, εκπληκτικά κοκτέιλ από κορυφαίους bartenders, που σου ξυπνούν μελλοντικές αναμνήσεις του ολοζώντανου εαυτού σου, ψαγμένα spirits για τους μυημένους, μουσικάρες από τις θεότητες που καταλαμβάνουν τα decks καθημερινά και γκουρμέ πιάτα που εκτοξεύουν το bar food πολλά επίπεδα πάνω. Να θυμάσαι: τίποτα δεν είναι τυχαίο εδώ. Ο Juan Rodriguez γίνεται το alter ego σου, που ξεκινά ελεύθερο την περιπλάνησή του από τον Παναμά και διασχίζει τον κόσμο, φέρνοντας μαζί του εμπειρίες που πρέπει να

διαδοθούν. Θα τον βρεις στα στενά του Ψυρρή, στην Παλλάδος 3, να αφηγείται ιστορίες που εμπλέκουν όλες τις αισθήσεις. Εξωστρεφές όσο ποτέ, το Juan Rodriguez Bar αυτό το καλοκαίρι σού κλείνει το μάτι με νόημα και γκρουβάρει έξω, στον δρόμο, εκεί όπου γίνεται παιχνίδι ή, αν οι συνθήκες το «απαιτούν», σε πιο πριβέ γωνιές, διακοσμημένες πάντα με το ανατρεπτικό αποικιακό concept που λατρεύει. Είναι το ιδανικό μέρος για να απολαύσεις από νωρίς τον καφέ σου, τα θεϊκά brunches ή τα early drinks μετά τη δουλειά που επιβάλλει το καλοκαιρινό mood, αλλά ο signature groove χαρακτήρας του κορυφώνεται, όταν η μουσική από τα decks του πλημμυρίζουν την Παλλάδος.

Παλλάδος 3, Ψυρρή, Αθήνα, 6986 432909 Facebook: juanrodriguezbar, Instagram: juanrodriguezbar_athens

A L L D A Y

φωτό: stavros kostakis / spyros hound photography

Hide & Seek

BAR RESTAURANT

B A R

Ένας μυστικός, καταπράσινος και δροσερός κήπος γίνεται για ένα ακόμη καλοκαίρι η αγαπημένη επιλογή για το διάλειμμα στην πόλη. Το Hide & Seek βρίσκεται κρυμμένο στο μέσον της Κηφισίας και, αφού διασχίσεις την πόρτα του, μεταφέρεσαι σε έναν all-day bar-restaurant μικρόκοσμο που φτιάχτηκε πραγματικά για κάθε στιγμή. Για καφέ, για brunch, για το μεσημεριανό lunch break, για after office cocktails ή για dinner με την παρέα, το σημείο στο Χαλάνδρι είναι ένα και εδώ μπορείς πραγματικά να χαλαρώσεις ανάμεσα σε ψηλούς φοίνικες, καστανιές και ακακίες. Και το καλύτερο; Μπορείς να απολαύσεις comfort πιάτα και κοκτέιλ που μιλούν απευθείας στην καρδιά και ξεχωρίζουν για την ποιότητα των υλικών τους αλλά και για την τεχνική τους. Τον κατάλογο του φαγητού έχει επιμεληθεί ο executive chef Γιάννης Λιόκας, με comfort πιάτα εμπνευσμένα από τη μεσογειακή και ευρωπαϊκή κουζίνα. Στο κυρίως μενού φιγουράρουν το δροσερό καρπάτσιο μυλοκόπι με γαλάκτωμα από αυγά χρυσής ρέγγας, piment d’Espelette και λεμονάτο ντρέσινγκ, η ιδιαίτερη πατατοσαλάτα με καπνιστό χέλι, νεροκάρδαμο, φρέσκα μυρωδικά και γαλάκτωμα με γλυκό σκόρδο, το άριστης τεχνικής αυθεντικό ριζότο με σαφράν, καραβίδες και σάλτσα από τον ζωμό τους. Και για τους meat lovers, σίγουρα στα must συγκαταλέγεται το απολαυστικό hanger steak από μοσχάρι black angus. Το brunch στο Hide & Seek σερβίρεται καθημερινά από το πρωί μέχρι και τις έξι το απόγευμα και περιλαμβάνει από πιάτα με αυγά

Βenedict έως σπαγγέτι και μπέργκερ. Σίγουρα οφείλεις να το δοκιμάσεις, συνδυάζοντάς το με προτάσεις από τη λίστα των κοκτέιλ. Άλλωστε, ο κήπος ενδείκνυται για food matching που κερδίζει και ενθουσιάζει και τους πιο απαιτητικούς. Και μια και ο λόγος έφτασε στα κοκτέιλ, να αναφερθεί ότι στο Hide & Seek το συγκεκριμένο θέμα είναι ξεχωριστό κεφάλαιο από μόνο του. Ο βραβευμένος κατ’ επανάληψη Λυκούργος Χριστοθανόπουλος και η ομάδα του επιδίδονται σε ψαγμένες μείξεις χρόνια τώρα. Έτσι, στον πρόσφατα ανανεωμένο κατάλογο ξεχωρίζει το A&B The Return, με Tanqueray μαγειρεμένο με blueberries, τζίντζερ και cordial πράσινου μήλου, το T-Umami με τεκίλα Don Julio Reposado, infused με καπνιστή παπάγια, καπνιστό μπέικον και εσπεριδοειδή, η Invisible Colada με Pampero Blanco, μαγειρεμένο με ανανά, καρύδα, σπόρους τόνκα και εσπεριδοειδή, το Blue Harmony, με ρούμι Pampero Blanco, γιαπωνέζικο λικέρ Umeshu, λικέρ μπανάνας και ανανά, acid solution και blue magic. Το Hide & Seek αναμειγνύει επιδέξια όλα τα απαραίτητα συστατικά για τη διασκέδασή σου σε ένα περιβάλλον χαλαρό και ήρεμο, με μουσικές του κόσμου και ανάλαφρη, άκρως καλοκαιρινή, open air αύρα. Προσφέρει δηλαδή ό,τι ζητάς από κάθε σου έξοδο στην πόλη.

Λεωφόρος Κηφισίας 254, Χαλάνδρι, 210 6776747 Instagram: hideandseekathens 17.6.21 – lifo

89

Παλιάτσος φωτογραφίες: panos katranas

All-day bar 90 lifo – 17.6.21

Θα μπορούσε να είναι ένας αποστάτης ήρωας από το λιμπρέτο του Λεονκαβάλο, που αποφάσισε να μεγαλουργήσει στην πιο βορινή πλατεία της Αττικής. Ο Παλιάτσος είναι ένας τρισυπόστατος glamour, all-day προορισμός για όσους εκτιμούν την υψηλή αισθητική και αναζητούν την πολυτέλεια σε κάθε λεπτομέρεια. Η βραβευμένη, επί σειρά ετών, κουζίνα του είναι highly recommended, όπως και η κάβα του, που έχει να επιδείξει μια wine list υψηλών απαιτήσεων και σπάνια διαμάντια του fine drinking για τους μυημένους. Οι κορυφαίοι bartenders του Παλιάτσου φροντίζουν, όπως πάντα, να βάζουν τον πήχη πολύ ψηλά και με τα κυριολεκτικά απίστευτα κοκτέιλ που δημιουργούν. Τρία open air, ατμοσφαιρικά σκηνικά συνθέτουν το concept του φετινού καλοκαιριού στον Παλιάτσο, με τις χρυσές λεπτομέρειες να αποτελούν τον συνδετικό κρίκο ανάμεσά τους. Πρώτη στάση, η Favela,

ένας ολάνθιστος κήπος σε μπορντό φόντο, με πολυτελή υφάσματα, ρετρό τραπεζάκια, βελούδινους καναπέδες και αιωρούμενους πολυελαίους να δημιουργούν μια τέλεια οφθαλμαπάτη. Δεύτερη στάση, ακριβώς δίπλα, το Paliatsaki, ίσως η πιο ρομαντική εκδοχή του Παλιάτσου, με το δεντρόσπιτο-σήμα κατατεθέν του και το χρυσό σιντριβάνι να δεσπόζει στον χώρο. Τρίτη στάση, ακριβώς απέναντι, απλώνεται με κάθε μεγαλοπρέπεια όλο το essence του Παλιάτσου στην πιο αγαπημένη αυλή του κόσμου, με την εντυπωσιακή της μπάρα να εποπτεύει τον χώρο στο βάθος, απέναντι από το booth, όπου οι άνθρωποι της μουσικής κάνουν τα δικά τους θαύματα κάθε μέρα. Έτσι είναι ο Παλιάτσος, πολυσχιδής και ταλαντούχος. Ανοιχτά από το πρωί, ιδανικό για events και business meetings, έως αργά το βράδυ, είναι η πιο αγαπημένη σου συνήθεια.

Παλιάτσος. Βασιλέως Γεωργίου Β’ & Σουβαλιώτου, πλατεία Αγ. Τριάδας, Πεντέλη, 210 8100889, 6945 409040. Facebooκ: PaliatsosBarAthens, Instagram: paliatsos_bar

Λήθη

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

Ανακάλυψε τις διαφορετικές μορφές του!

Ελληνικές γεύσεις σε ένα στέκι που σε κάνει να ξεχαστείς. Η υπόσχεση είναι βαριά κουβέντα. Ειδικά όταν τη δίνεις στον εαυτό σου, γιατί τότε έχει την έννοια του τάματος. Η Λήθη είναι η εκπλήρωση μιας τέτοιας υπόσχεσης που δόθηκε πάνω σε ένα σκάφος και ονομάστηκε από αυτό, δημιουργώντας μια ξεχωριστή, δική της ιστορία. Δυο παλιά φανοποιεία ενώθηκαν για να δημιουργήσουν έναν μεγάλο βιομηχανικό χώρο, όπου ο ήλιος διαχέεται από το εντυπωσιακό αίθριο και τα φυτά συμπληρώνουν το σκηνικό όπου το μέσα μπερδεύεται με το έξω – οι ανοιχτές τζαμαρίες στον διαμπερή χώρο συμβάλλουν σε αυτό. Στο μενού της Λήθης θα βρεις γεύσεις που βασίζονται στην ελληνική κουζίνα και αναδεικνύουν τα τοπικά προϊόντα από διάφορα μέρη του τόπου μας. Πρέπει να δοκιμάσεις τη δροσιστική σαλάτα Λήθη με μαρούλι, λόλα πράσινη και κόκκινη, σταφίδες, καραμελωμένα φλέικς αμυγδάλου και φλέικς γραβιέρας. Το μοσχαρίσιο μπιφτέκι

με σος ροκφόρ είναι must επιλογή, ενώ στα πιάτα ημέρας θα βρεις μικρές εκπλήξεις που εναλλάσσονται ανάλογα με την εποχικότητα των φρέσκων υλικών. Μη φύγεις χωρίς να γευτείς το χειροποίητο cheesecake και, φυσικά, χωρίς να απολαύσεις τα ιδιαίτερα κοκτέιλ με πρώτο το Λήθη – μια μυστική μείξη που θα σε ενθουσιάσει! Σύντομα θα επανέλθουν τα live με πρωταγωνιστές το βιολί, τη λύρα, το μπουζούκι, την ασκομαντούρα και άλλα παραδοσιακά όργανα που σε παρασύρουν στη μουσική παράδοση της Ελλάδας. Τα τραπεζάκια που έχουν στηθεί στον εξωτερικό χώρο είναι το ιδανικό σκηνικό για να απολαύσεις τη δροσιστική σπιτική λεμονάδα του καταλόγου και, φυσικά, να συνεχίσεις τη μέρα σου με γεύσεις και αποστάγματα για κάθε στιγμή. Ένα στέκι που θα σε κάνει να ξεχαστείς, αλλά όχι να το ξεχάσεις!

Πέλλης 26 & Μελενικού 25, Βοτανικός, 210 3465017 Facebook: Λήθη, Instagram: lithi_athens

A L L D A Y

Gazi College

B A R

Have a nice Gazi College Summer!

Tο Gazi College, το πιο φιλόξενο all-day στέκι στο Πασαλιμάνι, σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή με το comfort περιβάλλον του και την άρτια αισθητική του. Urban casual ατμόσφαιρα, υδρόγειοι και οι τεράστιες-σήμα κατατεθέν βιβλιοθήκες είναι το σκηνικό που ομορφαίνει την καθημερινότητά μας και της προσδίδει μια ιδιαίτερη νότα. Ιδανικό σημείο για καφέ με τη συνοδεία πρωϊνών σνακ και brunch, τόπος συνάντησης για χαλαρωτικό lunch break, meeting point για τη βραδινή διασκέδαση, αποτελεί εγγύηση για μια ξεχωριστή, all-day εμπειρία. Οι απολαυστικές και πάντα φρέσκες γευστικές δημιουργίες που προσφέρονται μέχρι και αργά το βράδυ, αλλά και η πλούσια ποικιλία από κοκτέιλ και επιλεγμένα κρασιά συμπληρώνει ιδανικά το παζλ της διασκέδασης στο επιτυχημένο και άκρως ξεχωριστό hot-spot του Πειραιά. Φρέσκα υλικά καταφθάνουν κάθε μέρα και μεταμορφώνονται σε υπέροχες εμπνεύσεις. Από νωρίς για πρωινό και brunch με πλούσιες ομελέτες και πολλές επιλογές σε αυγά, ζεστά κρουασάν, λαχταριστά pancakes, αλμυρές και γλυκές κρέπες και ιδιαίτερες προτάσεις σάντουιτς, μέχρι αργά το βράδυ με ποιοτικές

προτάσεις κουζίνας που εστιάζονται στην πίτσα με ιταλική ζύμη της στιγμής, αγαπημένες επιλογές pasta, δροσερές σαλάτες και main courses κρεατικών και λαχταριστών μπέργκερ, αποτελεί την καθημερινή μας επιλογή για dine-in, take-away ή delivery. Το all-day μενού συνθέτουν και υγιεινές επιλογές, όπως φρέσκοι χυμοί, vitamin bars, εξαιρετικά mixed smoothies και bowls με super fruits και γιαούρτι, καλύπτοντας μια ευρεία γκάμα γεύσεων. Τη χαλαρή και παρεΐστικη ατμόσφαιρα συνοδεύουν ξεχωριστά signature cocktails με έντονα χρώματα, όπως το Big Blue (brugal rum, καρύδα, blue liquer), το Starlight (Μetaxa, βανίλια, τζίντζερ, ανανάς) και το GnG (gin, ροζ γκρέιπφρουτ, φρούτα του δάσους), καθώς και ιδιαίτερες προτάσεις mocktails, όπως το Japanese Ale (κίτρο, κεράσι, λάιμ και ginger ale). Ανακάλυψε την αγαπημένη σου θέση στην αυλή του Gazi College στον πεζόδρομο στο Πασαλιμάνι, απόλαυσε την περατζάδα και τη mix & match ενέργεια του κόσμου και γίνε κι εσύ μέρος του πιο όμορφου καλοκαιρινού σύμπαντος!

Gazi College. All Day Café Eatery Bar. Γρηγορίου Λαμπράκη 117, Πασαλιμάνι, Πειραιάς, 210 4100612. facebook: gazicollege, instagram: gazicollege 17.6.21 – lifo

91

Art

Η τέχνη του καφέ είναι η τέχνη της απόλαυσης.

Η υπόθεση «καφές» επαναπροσδιορίζεται στο Art Coffee Shop, που καταφέρνει ό,τι ακριβώς λέει το όνομά του, να παρουσιάσει την τέχνη του καφέ μέσα από τα μονοποικιλιακά blends της Samba Coffee, τα οποία αφυπνίζουν τις αισθήσεις με το άρωμα και τη γεύση τους. Αιθιοπία, Γουατεμάλα, Περού, Βραζιλία, οι καλύτερες καλλιέργειες απ’ όλο τον κόσμο σερβίρονται στο φλιτζάνι σου, αφού πρώτα περάσουν από την αριστοτεχνική διαδικασία που γνωρίζουν πολύ καλά οι barista του Art Coffee Shop. Άλλωστε, εδώ ο καφές χρεώνεται το ίδιο με τον take-away, για να δοκιμάσεις οπωσδήποτε την ποιότητά του. Στη συνοδεία αυτής της απόλαυσης θα βρεις σνακ και γλυκά που κλείνουν το μάτι στην αμερικανική κουζίνα – must-try το cinnamon roll, το απολαυστικό carrot cake και, φυσικά, το εμβληματικό red velvet, ενώ στις αλμυρές

επιλογές θα βρεις προτάσεις για κάθε στιγμή της ημέρας, φτιαγμένες με ολόφρεσκα υλικά. Το απογευματινό after office drink ή η βραδινή βόλτα περιλαμβάνει παγωμένες μπίρες από ελληνικές ζυθοποιίες που σε ξεναγούν σε διαφορετικά μέρη της χώρας αλλά και δροσιστικά signature cocktails με πρωταγωνιστές τα ελληνικά αποστάγματα. Παράδειγμα η σανγκρία με παλαιωμένο τσίπουρο και χειροποίητο σιρόπι από πράσινο μήλο, που θα σε κάνει φανατικό αυτής της mixology φιλοσοφίας. Σε κάθε πρόταση τα εποχικά φρούτα αναδεικνύουν τα αρώματά τους, ενώ δεν λείπουν τα mocktails, εξίσου δροσιστικά, για όσους αποφεύγουν το αλκοόλ. Στα στρογγυλά τραπεζάκια του Art Coffee Shop θα απολαύσεις την υψηλή ποιότητα των γεύσεών του κάθε στιγμή της ημέρας και θα νιώσεις πως ξεφεύγεις σε μια χαλαρή ατμόσφαιρα που σε κερδίζει αμέσως!

All-day bar

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

92 lifo – 17.6.21

Crepaland

Περικλέους 100, Πετρούπολη, 210 5029690 Facebook: Art Coffee Shop, Instagram: artcoffeeshop2020

Ψήνεσαι για το ωραίο φύλλο;

Η κρέπα, αυτό το λατρεμένο φύλλο που υποδέχεται διαφορετικούς συνδυασμούς, δημιουργώντας κάθε φορά μια άλλη γευστική εμπειρία, ξανασυστήνεται στην πιο ποιοτική εκδοχή της και σου θυμίζει ότι αυτό το φύλλο ορίζει από μόνο του μία ολόκληρη κατηγορία street food. Τα Crepaland δημιουργούν από το 1992 εμπειρίες απόλαυσης, με το πιο γευστικό, φρέσκο και τραγανό φύλλο κρέπας που έχεις δοκιμάσει ποτέ! Στα Crepaland, εκτός από κρέπες, θα απολαύσεις βάφλες και (το αγαπημένο πλέον) wafflino, αλλά και pancakes, σάντουιτς και μπέργκερ και, φυσικά, εκλεκτούς καφέδες, από νωρίς το πρωί

μέχρι αργά το βράδυ. Στο μενού, οι γλυκές κρέπες δανείζονται τα ονόματά τους από δημοφιλείς παραλίες και σε ταξιδεύουν σε άκρως καλοκαιρινές στιγμές. Το ταξίδι ξεκίνησε από την Κεφαλονιά, όπου τα Crepaland είναι πια must hot-spot. Σήμερα, δεκαπέντε καταστήματα λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα και επτά στην Κύπρο. Στην Αττική, θα τα βρεις στο Πασαλιμάνι, στον Κορυδαλλό, στο Χαϊδάρι, στη Γλυφάδα, στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αλλά και εκτός των τειχών, με δύο καταστήματα στη Μύκονο, την Κατερίνη, την Ιθάκη και σύντομα και στη Θεσσαλονίκη, τα Χανιά και τη Σπάρτη.

www.crepaland.gr Facebook: Crepaland Greece, Instagram: crepalandgreece

Books

www.lifoshop.gr Α ΓΟ ΡΆΣΤΕ ΜΕ ΈΚΠΤΩΣ Η . ΆΜ ΕΣ Η ΑΠΟΣ ΤΟΛΉ Σ Ε ΌΛΟ ΤΟ Ν ΚΌΣΜ Ο 17.6.21 – lifo

93

PERSONAL SHOPPER

î

A FISH NAMED FRED Floral πουκάμισο. www.newcult.gr

ö

Boogaloo Ολόσωμο μαγιό. Σε επιλεγμένα καταστήματα

ñ

Realme Smartphone Realme 8 Dual 5G. Σε επιλεγμένα καταστήματα

ò

Turbo-X Ασύρματη IP Camera 1080pt VII. www.plaisio.gr

ö

ñ

ö

Kiehl’s

KORRES

Ultra Facial Cream.

Αντηλιακό γαλάκτωμα spray σώματος & προσώπου.

Στα καταστήματα καλλυντικών

Sky Premium Life Συμπλήρωμα διατροφής Mastic. Στα φαρμακεία

Στα φαρμακεία

ñ

ö

JBL

ö

Garnier

Bozikis

Σαμπουάν για όγκο, με καρπούζι.

Σανδάλια με μεταλλική λεπτομέρεια.

Στα καταστήματα καλλυντικών

www.bozikis.gr

Ηχεία Bluetooth Flip 5. www.plaisio.gr

ò

Γερμανός Powerbank CELLY Energy. www.germanos.gr

94 lifo – 17.6.21

17.6.21 – lifo

95

PERSONAL SHOPPER

ö

Life Roots Yuzu Lemon υγρό σαπούνι χεριών. www.liferoots.gr

î

CeraVe Ενυδατικό καθαριστικό προσώπου.

ñ

Στα φαρμακεία

Bagnero Ολόσωμο μαγιό σε lime απόχρωση. www.bagnero.com

ò

Nivea Λοσιόν ενυδάτωσης σώματος Naturally Good. Στα καταστήματα καλλυντικών

ñ

Swatch

î

Κωτσόβολος

Ρολόι από τη συλλογή Pride.

Huawei FreeBuds Pro.

www.swatch.com

www.kotsovolos.gr

ò

Havaianas

Ανδρικό μαγιό.

Σαγιονάρες από τη συλλογή Pride 2021.

Στο εμπορικό κέντρο Golden Hall

ò

The Motley Goat T-shirt από 100% οργανικό βαμβάκι. www.themotleygoat. com

î

ö

Vans Παπούτσια EVDNT UltimateWaffle. Σε επιλεγμένα καταστήματα

NUXE Λοσιόν After Sun. Στα φαρμακεία

ò

Maybelline Sky High mascara. Στα καταστήματα καλλυντικών

î

Collagen Pro-active Πόσιμο κολλαγόνο. Στα φαρμακεία

96 lifo – 17.6.21

ö

Vilebrequin

Σε επιλεγμένα καταστήματα

17.6.21 – lifo

97

ΈΧΕΙΣ ΓΟΎΣΤΟ Κωνσταντίνος Παπαβασιλείου Fashion designer

Κωνσταντίνε, τι σε έκανε να αγαπήσεις τη μόδα; H μοναδικότητα και η διαφορετικότητα που μπορείς να εκφράσεις μέσα από τα ρούχα. Μεγαλώνοντας σε μια μικρή κοινωνία, η μόδα ήταν αυτή που με έκανε να ξεχωρίσω και να εκφράσω την μοναδικότητά μου ως ατόμου! Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με το fashion design επαγγελματικά; Πιστεύω ότι πάντα υπήρχε στο πίσω μέρος του μυαλού μου, αλλά εκεί που πραγματικά ξεκίνησα να βλέπω τη μόδα ως πιθανό επάγγελμα είναι όταν παρακολούθησα το MadWalk για πρώτη φορά και συγκεκριμένα το show του Απόστολου Μητροπούλου. Ίσως ήταν κάτι στη μοναδική χρήση των prints και στην ελευθερία των σχεδίων του αλλά και η αυτοπεποίθηση των μοντέλων και ο αέρας τους πάνω στην πασαρέλα. Στα μάτια ενός εφήβου που μεγαλώνει σε μια κλειστή κοινωνία ήταν το κλειδί που του άνοιξε τους ορίζοντες.

από τηn αφροδιτη σακκα φωτο: παρισ ταβιτιαν

Τι είναι αυτό που σε ωθεί να δημιουργείς και να σχεδιάζεις; Οι άνθρωποι που φοράνε τα ρούχα που σχεδιάζω. Όταν βλέπω την έκφρασή τους τη στιγμή που τους παραδίδω ένα ρούχο και ξέρω ότι είναι για μια σημαντική στιγμή της ζωής του, κάτι που θα θυμούνται για πάντα. Αυτό το χαμόγελο. Πώς πιστεύεις ότι αλλάζει ο κόσμος της μόδας την εποχή που διανύουμε; Πιστεύω πως οι επιλογές μας αλλάζουν τη μόδα. Για παράδειγμα, αυτή η αλλαγή που συμβαίνει τώρα από το fast fashion στο custom made και στις μικρότερες επιχειρήσεις με τα limited κομμάτια και τα πιο ιδιαίτερα σχέδια. Εκεί βλέπω την αλλαγή. Πάνω σε τι πρότζεκτ δουλεύεις αυτόν τον καιρό; Φτιάξε καφέ να σ’ τα πω! Αυτήν τη στιγμή τρέχουν πολλά και διαφορετικά πρότζεκτ. Η νέα συλλογή για το brand που δουλεύω, το «Eirini Makkou», και βεβαίως οι καθημερινοί πελάτες του καταστήματος. Κάτι ιδιαίτερο με την εταιρεία «2 handmade Aprons», με την οποία συνεργάζομαι από την αρχή της, που δημιουργεί custom ποδιές για χώρους εστίασης και όχι μόνο. Καθώς και τα πλάνα για μια δική μου συλλογή, που έρχεται. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Ένα κοστούμι που βρήκα σε thift shop ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά και το πήρα 13 ευρώ. Ένα t-shirt από λευκή δαντέλα που έφτιαξα μόνος μου (και δεν μου κόστισε κάτι – τα καλά του επαγγέλματος) και λευκά sneakers Adidas που κόστισαν 70 ευρώ. Πού πηγαίνεις τώρα; Ως σωστός workaholic, πού αλλού, στη δουλειά! @constantine_papa

98 lifo – 17.6.21

17.6.21 – lifo

99

MARKET RESEARCH Η ομάδα Plaisiobots βραβεύεται για τη «χρυσή» της νίκη στη Διεθνή Ολυμπιάδα Ρομποτικής και δίνει το έναυσμα για το «Plaisiobots: The Race» με έπαθλο ένα μοναδικό ταξίδι στο ΜΙΤ WATT+VOLT: Έφτασε τα 70 καταστήματα σε χρόνο ρεκόρ και συνεχίζει δυναμικά Η διαρκής διεύρυνση του δικτύου των φυσικών καταστημάτων της WATT+VOLT ήταν και είναι από τους βασικούς της στόχους. Σήμερα, με μέσο όρο ανάπτυξης δικτύου τα 4 νέα καταστήματα ανά μήνα, αριθμεί 70 καταστήματα στην ηπειρωτική αλλά και τη νησιωτική Ελλάδα και σχεδόν 200.000 πελάτες, γεγονός που αιτιολογεί πλήρως τον τίτλο της ταχύτερα αναπτυσσόμενης εταιρείας στην Ελλάδα, σύμφωνα με τους «Financial Times», και της 204ης στην Ευρώπη. Η καινοτομία και η τεχνογνωσία είναι δύο από τις βασικές αξίες της WATT+VOLT, που γίνονται αισθητές με μια επίσκεψη σε ένα από τα 70 καταστήματά της. Εκεί ο πελάτης έχει την ευκαιρία να ζήσει μια ολοκληρωμένη εμπειρία ενέργειας και με τη βοήθεια του άρτια καταρτισμένου προσωπικού να γνωρίσει τα πάντα γύρω από το ρεύμα και το φυσικό αέριο, διαλέγοντας το πρόγραμμα που τον συμφέρει πραγματικά, να ανακαλύψει τον κόσμο της «έξυπνης» ενέργειας και να μετατρέψει το σπίτι του σε αυτόνομο, προσφέροντάς του ασφάλεια αλλά και οικονομία.

New Era

«Summer City»: Η νέα καλοκαιρινή σειρά του γνωστού lifestyle brand.

Η

New Era, το αμερικανικό lifestyle brand, φέτος το καλοκαίρι λανσάρει τη «Summer City» σειρά. Εμπνευσμένη από τα πιο καλοκαιρινά χρώματα και τοπία, δημιούργησε τη νέα και πολυαναμενόμενη κολεξιόν. H New Era κάνει την πόλη σου εξωτική και δίνει ένα summer look στο outfit σου, απογειώνοντάς το. Με σημείο αναφοράς το NBA, επιλέχθηκαν τρεις από τις πιο θρυλικές ομάδες του NBA: οι Chicago Bulls, οι Miami Heats και οι LA Lakers. Φέτος τα εμβληματικά logos, σε συνδυασμό με τους φοίνικες και τα καλοκαιρινά ηλιοβασιλέματα, θα σε συνεπάρουν. Υποστήριξε την ομάδα σου ή, αλλιώς, επίλεξε ποιο logo σού ταιριάζει και απόλαυσε το φετινό καλοκαίρι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα γιορτάσουμε ένα μοναδικό New Era καλοκαίρι, που θα είναι γεμάτο ξέγνοιαστες στιγμές κάτω από τον ήλιο, με φόντο τα ελληνικά νησιά.

100 lifo – 17.6.21

ACS: ΝΈΑ ΥΠΗΡΕΣΊΑ ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΑΣ ΑΝΈΠΑΦΗΣ ΠΑΡΑΛΑΒΉΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΉΣΗ PIN Η ACS Ταχυδρομικές Υπηρεσίες, στο πλαίσιο της συνεχούς αναβάθμισης των υπηρεσιών της, προσφέρει στους πελάτες της τη δυνατότητα ανέπαφης παραλαβής των αποστολών τους, με τη χρήση μοναδικού κωδικού (PIN), χωρίς να απαιτείται η υπογραφή του παραλήπτη της αποστολής. Το PIN γνωστοποιείται με μήνυμα SMS ή Viber στον παραλήπτη, αποστέλλεται στο κινητό του σε κάθε αποστολή και για λόγους ασφαλείας ισχύει μόνο για τη συγκεκριμένη αποστολή. Κατά τη διαδικασία παράδοσης, ο παραλήπτης έχει τη δυνατότητα να κάνει χρήση αυτής της νέας δωρεάν υπηρεσίας, ενημερώνοντας τον διανομέα ότι διαθέτει PIN ανέπαφης παράδοσης. Η ίδια διαδικασία ισχύει και για την παραλαβή της αποστολής από τη ρεσεψιόν του καταστήματος παράδοσης.

Η ομάδα ρομποτικής Plaisiobots, που αποτελείται από παιδιά συνεργατών της εταιρείας και εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Διεθνή Ολυμπιάδα Ρομποτικής (IROC) στο Daegu της Νότιας Κορέας, κατέκτησε την κορυφή στον διαγωνισμό με θέμα «Robot: The Future Transportation». Η σημαντική αυτή διάκριση ήρθε χάρη στη δημιουργικότητα και το ταλέντο των παιδιών, τα οποία κατασκεύασαν το «Buddy the Cane», ένα ρομποτικό μπαστούνι που απευθύνεται σε άτομα με προβλήματα όρασης. Η αξιοθαύμαστη νίκη της ελληνικής ομάδας έρχεται να αναδείξει το όραμα της Πλαίσιο Computers, που είναι η προσφορά των κατάλληλων εφοδίων στους νέους για να πετύχουν τους στόχους τους. Έτσι, στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία, θέλοντας να δώσει την ευκαιρία και σε άλλους νέους, μαθητές και φοιτητές, να δοκιμάσουν τις ικανότητές τους στον μοναδικό κόσμο της ρομποτικής, διοργανώνει τον 1ο Open Call Διαγωνισμό Ρομποτικής και Επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα «Plaisiobots: The Race», με κορυφαίο έπαθλο για τους νικητές ένα εκπαιδευτικό ταξίδι στο φημισμένο Πανεπιστήμιο ΜΙΤ.

P&G - ΑΒ Βασιλόπουλος: «Προσφέρουν» για 4η χρονιά καθαρότερες ελληνικές θάλασσες & ακτές Η P&G και τα προϊόντα της, όπως Ariel, Fairy, Pampers, και η ΑΒ Βασιλόπουλος πραγματοποίησαν για 4η χρονιά το πρόγραμμα «Προσφέρω» με στόχο τον καθαρισμό των ελληνικών θαλασσών και ακτών από απορρίμματα. Φέτος, παρά τις ιδιαίτερες συνθήκες λόγω της πανδημίας, οι δράσεις συνεχίστηκαν με υποβρύχιους καθαρισμούς από την καταδυτική ομάδα της iSea σε συνεργασία με τοπικά καταδυτικά κέντρα και άλλους φορείς, ολοκληρώνοντας με επιτυχία 60 επιπλέον υποβρύχιους καθαρισμούς στο Βόρειο Αιγαίο. Ειδικότερα, στο πλαίσιο του προγράμματος «Προσφέρω», που υλοποιείται από τον Μάιο του 2018, έχουν ολοκληρωθεί περισσότεροι από 138 παράκτιοι και υποβρύχιοι καθαρισμοί, ενώ έχουν συγκεντρωθεί και απομακρυνθεί περισσότεροι από 46 τόνοι απορριμμάτων.

H AVIN υιοθετεί την παραλία του Σχινιά στο πλαίσιο του προγράμματος PARALIES Η AVIN υιοθετεί μέρος της παραλίας του Σχινιά, επιδιώκοντας τον καθαρισμό της από απορρίμματα, τα οποία θα συλλέγονται και θα επαναχρησιμοποιούνται ως νέα προϊόντα. Με αυτή την πρωτοβουλία, η AVIN αναλαμβάνει τον βαθύ καθαρισμό 800 μέτρων παραλίας από εξειδικευμένο προσωπικό, δύο φορές τον χρόνο, καθώς και τον συνεχή και καθημερινό καθαρισμό της. Ταυτόχρονα, θα εξοπλιστεί η παραλία με ειδικούς κάδους για τη συγκέντρωση των απορριμμάτων, τη διαλογή και κατηγοριοποίησή τους. Τα απορρίμματα, αφού θα συλλέγονται, θα μετατρέπονται σε νέα προϊόντα, όπως ρούχα και αξεσουάρ, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας. Επιπλέον, η AVIN θα είναι υπεύθυνη για την ενημέρωση του κοινού με στόχο την κινητοποίησή του σε θέματα μείωσης της χρήσης πλαστικών, εξοικονόμησης των φυσικών πόρων, ανακύκλωσης και κυκλικής οικονομίας.

690

ΣΙΝΕΜΑ

Ερωτική Επιθυμία Ο Τσόου μετακομίζει με τη σύζυγό του σε ένα καινούργιο σπίτι, όπου γνωρίζεται με τη Λι-Ζεν, την όμορφη γυναίκα της διπλανής πόρτας, σύζυγο ενός εμπορικού αντιπροσώπου, ο οποίος βρίσκεται συνήθως σε επαγγελματικό ταξίδι. Η σύζυγος του Τσόου λείπει, επίσης, συχνά από το σπίτι. Κάποτε θα συνειδητοποιήσουν ότι οι σύζυγοί τους είναι εραστές και τότε θα βρεθούν στα χνάρια μιας ερωτικής επιθυμίας που κανείς τους δεν παραδέχεται πως είναι δική του. Το αριστούργημα του Γουόνγκ Καρ Βάι είναι μια ελεγεία στυλ και συναισθημάτων που αποθεώνει το φλερτ, το καθαγιάζει και το διαφυλάσσει ως κόρη οφθαλμού, χωρίς να αποστειρώνει τον πόθο. Η ταινία παίζεται στις αίθουσες αυτή την εβδομάδα. Κριτική από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο στη σελίδα 102.

102

ΣΙΝΕΜΑ Οι νέες ταινίες της εβδομάδας

106

ΒΙΒΛΙΟ

Παύλος Μεθενίτης και Βαγγέλης Ραπτόπουλος: Αναζητώντας τον εαυτό στην Ελλάδα του σήμερα

108

ΒΙΒΛΙΟ

Ο θεατρικός Καμύ

17.6.21 – lifo

101

Μαχητές των δρόμων 9

Σινεμά

απο toν θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Κακό

102 lifo – 17.6.21

Οι «Μαχητές των Δρόμων» έχουν τόσο ξεπεράσει τις λογικές συνάψεις, ακόμα και το φάσμα της αυτοπαρωδίας, που σταματούν κάθε αντίρρηση και παγώνουν κάθε αντίδραση. Είναι στον κόσμο τους, παίζουν χωρίς αντίπαλο και τρέχουν με χίλια, μαρσάροντας για τους φαν που δεν τους κάνει καρδιά να αποχωριστούν το, παιδοψυχολογικά μιλώντας, πρωκτικό στάδιο. σύνοψη: Ο Ντομ Τορέτο ζει μια ήσυχη ζωή μαζί με τη Λέτι και τον μικρό τους γιο, όμως γνωρίζει καλά ότι ο κίνδυνος πάντα θα καραδοκεί στον ορίζοντα. Μια νέα απειλή θα αναγκάσει τον Ντομ να αντιμετωπίσει τις αμαρτίες του παρελθόντος του, αν θέλει να σώσει τους αγαπημένους του ανθρώπους. Η ομάδα του συγκεντρώνεται ξανά, αυτήν τη φορά με σκοπό να σταματήσει μια συνωμοσία παγκοσμίων διαστάσεων, της οποίας ηγείται ο πιο ικανός δολοφόνος και ο πιο δεινός οδηγός που έχουν αντιμετωπίσει ποτέ.

Ό

ταν ο Ταϊρίς Γκίμπσον γυρίζει στον Λούντακρις και τον ρωτά, με τη συνήθη αφέλειά του, πώς είναι δυνατό, μετά από όσα έχουν περάσει, τα μύρια δυστυχήματα, τις παράτολμες κινήσεις στο κενό, τα παρά τρίχα ραντεβού της παρέας με τον άλλο κόσμο, να μην έχουν πάθει τίποτα, ούτε σοβαρό τραύμα (ούτε καν αμυχή, απ’ ό,τι φαίνεται), διερωτώμενος αν είναι θέμα τύχης, ο ισόβιος συνοδοιπόρος του τον γειώνει απότομα: «Α, είσαι ηλίθιος». Κάπου εκεί η νύξη ρεαλισμού, ως υπαρξιακή παρένθεση σε μία από τις εμπορικά αποδοτικότερες κινηματογραφικές σειρές στην ιστορία, κλείνει με ένα ακόμη άδοξο χιουμοράκι. (Roman+Tej= Timon+Pumbaa) Διότι υπάρχουν κι άλλες περιπέτειες που αψηφούν την αληθοφάνεια, και μάλιστα συστηματικά. Ο Μποντ, ο Μπορν και ο Χαντ φλερτάρουν με την καταστροφή, ρισκάρουν με αυτοθυσία, δίνουν τα ρέστα τους σαν να μην υπάρχει αύριο, αλλά με μια μεγάλη διαφορά: οι 007, τα Bourne Identity και οι Επικίνδυνες Αποστολές δεν είναι ταινίες που αρχίζουν και τελειώνουν με κορόνα στο κεφάλι τους την οικογένεια και την πολύτιμη σημασία της. Μετά τις αρχικές, άτσαλες, αλλά σίγουρα πιο αυθεντικές εκδρομές του στο υπογάστριο του διεθνούς υποκόσμου, ο Ντόμινικ Τορέτο γυροφέρνει την ιδέα της μόνιμης συνταξιοδότησης, προτείνοντας την πιο σοβαρή από τις δυο-τρεις εκφράσεις/ πόζες που είναι ικανός να πάρει μπροστά στην κάμερα, γιατί όλο αυτό το λούνα παρκ της παρανομίας που καλείται να ξεπαστρέψει

φαντάζει ασήμαντο μπροστά στα τρυφερά λογάκια του γιου του και την ήρεμη σιγουριά της συντρόφου του. Ακόμη χειρότερα, το F9 επικεντρώνεται στο παρελθόν, διότι τα νήματα της συμφοράς κινεί από εκδικητικότητα και απωθημένο κόμπλεξ κατωτερότητας ο μικρότερος αδελφός του, ο Τζέικομπ. Μήλον της έριδος, ένα μυστικό που χωρίζει τους Τορέτο και σχετίζεται με τη μοιραία κούρσα του πατέρα τους, την τελευταία διαδρομή στην πίστα, που σκιάζει ανεπανόρθωτα τον δεσμό αίματος και επηρεάζει δραματικά, ή τουλάχιστον θα ήθελε, την ένατη συνέχεια των Μαχητών των Δρόμων. Στο διά ταύτα, η συναινετική αδελφή των οργισμένων παλιόπαιδων, ένας κακομαθημένος γιος ολιγάρχη που θέλει να ξεπεράσει κι αυτός τον δικτάτορα μπαμπάκα του, μια «χακτιβίστρια» που αποδεικνύεται οδηγός για βραβείο και ένα φάντασμα από τα παλιά, που όλοι θεωρούσαν εδώ και χρόνια τελειωμένο, εμφανίζονται σε μια παταγώδη οικογενειακή βεντέτα, το πρόσχημα ενός στόρι που γαρνίρεται με σκηνές δράσης αναμενόμενα εξωφρενικές. Και πάλι η αντίθεση με τους κλασικούς και κλασάτους (ο καθένας με τον τρόπο του) ήρωες δράσης είναι η παντελής έλλειψη χάρης και γούστου. Απουσιάζουν τα κοστούμια, τα μαρτίνι, τα διπλά υπονοούμενα, οι γρίφοι, μια συνείδηση που ξεπερνά το αλφάβητο της βασικής ενοχής και λύτρωσης, οι αλλαγές προσώπων έστω, ή ο Πολ Γκρίνγκρας, με τη στέρεη επαφή με τον κατασκοπικό ρεαλισμό και τη ρεβιζιονιστική ανανέωση του είδους, αισθητικά, αφηγηματικά και σκηνοθετικά. Οι Μαχητές διατηρούν το χρόνιο απωθημένο του ανταγωνισμού με τις περιπέτειες υπερηρώων. Μας βάζουν να τους φανταζόμαστε ως μασκαρεμένους εξωγήινους που, δεν μπορεί, κάποια στιγμή θα αποκαλυφθούν, γιατί αλλιώς δεν γίνεται να βγαίνουν αλώβητοι από τέτοιες αποκοτιές. Οι υπετρομπαρισμένοι Τορέτο, άλλωστε, πλησιάζουν το στεγνό κόμικ style σε εκφορά λόγου και σωματική διάσταση, όσο κι αν προσπαθούν να αντλήσουν συναίσθημα για τις αμαρτίες και τη λύση που κρυφά επιζητούν, έστω την ύστατη στιγμή. Κι όταν, σε

INFO ΜΑΧΗΤΕΣ ΤΩΝ ΔΡΟΜΩΝ 9 Fast and Furious 9 σκηνοθεσία:

Τζάστιν Λιν πρωταγωνιστούν:

Βιν Ντίζελ, Σαρλίζ Θερόν, Τζον Σένα, Μισέλ Ροντρίγκεζ

προηγούμενο επεισόδιο, αυτοκίνητα έπεφταν από τον ουρανό και αναπαύονταν με άνεση στα φιλόξενα οδοστρώματα, περιμέναμε μια πειστική απάντηση στο Moonraker, δηλαδή μια βόλτα στο Διάστημα, κάτι που εδώ συμβαίνει, ευτυχώς με περιπαικτική διαδικασία δράσης, φυσικά από το απαραίτητο δίδυμο της κωμικής ανακούφισης. Οι Μαχητές των Δρόμων έχουν τόσο πολύ ξεπεράσει τις λογικές συνάψεις, ακόμα και το φάσμα της αυτοπαρωδίας, που σταματούν κάθε αντίρρηση και παγώνουν κάθε αντίδραση. Είναι στον κόσμο τους, παίζουν χωρίς αντίπαλο και τρέχουν με χίλια, μαρσάροντας για τους φαν που δεν τους κάνει καρδιά να αποχωριστούν το, παιδοψυχολογικά μιλώντας, πρωκτικό στάδιο. Οι σεκάνς δράσης μοιάζουν με στοίχημα σε έναν πλειστηριασμό κασκάντας, και μάλλον το κερδίζουν από τον πρώτο γύρο – ο Τζάστιν Λιν είναι στο τιμόνι και δεν θέλει να χάσει στα σημεία. Στα πιτς, δηλαδή τις λίγες σκηνές ανάπαυλας, ο διάλογος δεν αντέχει σε κριτική και τα λόγια είναι περιττά. Το μοναδικό πιθανό ελαφρυντικό μιας τέτοιας ταινίας, αν, ας πούμε, παραδινόταν με αυταπάρνηση και γενναιότητα στην κωμωδία, υπονομεύεται από τον χλιαρό και επαναλαμβανόμενο μελοδραματισμό. Ο πυρηνικός συντηρητισμός του F9 λειτουργεί ως συντομογραφία που το εμποδίζει από το πλήρες παρανάλωμα. Γι’ αυτό και το καθιστά τόσο ενοχλητικά βαρετό, ως προϊόν που πασχίζει σε κάθε ευκαιρία να ξεπεράσει τις μονόχορδες, αυτοαναφορικές υπερβολές του. Το να επισημαίνει το «Screen Daily» πως η σειρά έχει αρχίσει να χάνει λίγη από τη φρεσκάδα της είναι ένας εξαιρετικά ευγενικός τρόπος για να πει πως έχει κάψει φλάντζα. Οι επίτιμοι καλεσμένοι απλώς παρευρίσκονται στην τελετή. Η Έλεν Μίρεν πατά γκάζια και τραβά τον λεβιέ ταχυτήτων σαν να απολαμβάνει ένοχα τη συμμετοχή της στο εξωπραγματικό όνειρο, στη συνάντησή της με τον «αγαπημένο της Αμερικανό», τον Ντομ, η απαθώς αινιγματική Cipher/Σαρλίζ Θερόν μετρά ανάποδα την ώρα και τη στιγμή που θα υποδυθεί ξανά την πραγματική Φουριόζα, αν και στο μεταξύ μάς κερνά ένα καμαρωτό περπάτημα, με την ατελείωτη κορμοστασιά της να παρελαύνει τσαντισμένη, ενώ ο Τζέισον Στέιθαμ ξεφυτρώνει σαν φευγαλέο επιδόρπιο, για να μας (υπεν)θυμίσει τη δρομολογημένη συνέχεια. Διότι θα υπάρξει σίκουελ. Η παλιά αφίσα του Τσε στην Αβάνα ακόμη ανεμίζει με απορία… ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΙΛΓΗ 3 ΘΕΡΙΝΟ-ΑΛΕΚΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΡΙΑΝ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΕΛΛΗΝΙΣ ΘΕΡΙΝΟΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΠΟΡΤΙΓΚ 3 ΘΕΡΙΝΗ-ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΡΤΕΜΙΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΙΓΛΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΛΕΞ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΛΙΚΗ ΘΕΡΙΝΟΑΜΑΡΥΛΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ-TYMVOS 2 ΘΕΡΙΝΗ-ΡΙΑ ΘΕΡΙΝΟΣΙΝΕ ΚΕΚΡΩΨ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ-ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΟΝΕΙΡΟ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ

Ερωτική επιθυμία IN THE MOOD FOR LOVE

σκηνοθεσία: Γουόνγκ Καρ Βάι πρωταγωνιστούν: Μάγκι Τσανγκ, Τόνι Λιούνγκ

σύνοψη: Ο Τσόου μετακομίζει με τη σύζυγό του σε ένα καινούργιο σπίτι, όπου γνωρίζεται με τη Σου Λι-Ζεν, την όμορφη γυναίκα της διπλανής πόρτας, σύζυγο ενός εμπορικού αντιπροσώπου, ο οποίος βρίσκεται συνήθως σε επαγγελματικό ταξίδι. Η σύζυγος του Τσόου λείπει, επίσης, συχνά από το σπίτι. Κάποτε θα συνειδητοποιήσουν ότι οι σύζυγοί τους είναι εραστές και τότε θα βρεθούν στα χνάρια μιας ερωτικής επιθυμίας που κανείς τους δεν παραδέχεται πως είναι δική του.

ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ «Θυμάται αυτά τα χρόνια που χάθηκαν πια, σαν να βλέπει από ένα παράθυρο με σκονισμένα τζάμια. Το παρελθόν είναι κάτι που μπορεί να δει, αλλά όχι να το αγγίξει. Κι όλα όσα βλέπει είναι θολά και ακαθόριστα». Ο επίλογος του In the mood for love γράφεται στον εμβληματικό ναό Άνκορ Βατ στην Καμπότζη. Ο Τσόου ψιθυρίζει σε έναν τοίχο με γυρισμένη την πλάτη και αφού εξομολογείται την αγάπη του στη Σου, σφραγίζει τα λόγια του, και μαζί το μυστικό που δεν θα μοιραστεί με κανέναν άλλο. «Μυστικά» ήθελε να ονομάσει την ταινία του ο Γουόνγκ Καρ Βάι (σε μια απροσδιόριστη αρχική ιδέα δυο εραστών που τρώνε νουντλς και ανταλλάσσουν επισκέψεις), αλλά ο διευθυντής του Φεστιβάλ Καννών τού συνέστησε να βρει άλλον τίτλο, γιατί θα μπερδευόταν με άλλους που ήταν της μόδας εκείνη την περίοδο. Κάπως έτσι γεννήθηκε η Ερωτική Επιθυμία και σήμερα, είκοσι ένα χρόνια μετά την πρεμιέρα της, στοιχειώνει και συνταράσσει γαλήνια. Το αέναο βαλς του μισεμού παραμένει η σημαία της αγνής αγάπης, μιας επιθυμίας που δεν πρόλαβε να αναλωθεί, γιατί οι εραστές δεν καταδέχτηκαν ποτέ να ευτελίσουν την προσωπική τους ηθική. Αν και το κομψό δράμα του δημιουργού του Τσάνκινκγ Εξπρές και των Έκπτωτων Αγγέλων εκτυλίσσεται στο βρετανικό Χονγκ-Κονγκ του 1962, η σχέση ανάμεσα στον δημοσιογράφο Τσόου και στην υπάλληλο μιας ναυτιλιακής εταιρείας, τη Σου, αναπτύσσεται στο περιθώριο του χρόνου, σαν να τον περιφρονεί.

Το ρολόι, ένας ειρωνικός οφθαλμός που τους παρακολουθεί, δείχνει συνεχώς μια διαφορετική ώρα που ποτέ δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Και το αξέχαστο μουσικό θέμα του Σιγκέρου Ουμεμπαγιάσι υποκαθιστά μια χωροχρονική λούπα, σε αντίστιξη με την επαναλαμβανόμενη υπόσχεση που δίνει ο Νατ Κινγκ Κόουλ, τραγουδώντας το «Quizàs», το ενδεχόμενο της ολοκλήρωσης, διόλου τυχαία στην ισπανόφωνη βερσιόν του, αφού ο Καρ Βάι υπονοεί μια λάτιν φλόγα στους καθωσπρέπει πρωταγωνιστές του, προφανώς επηρεασμένος από την προηγούμενη ταινία του, το Ευτυχισμένοι Μαζί. Παρά την αποχή από το σεξ, με τον δικό τους τρόπο οι δυο μοναχικοί σύζυγοι είναι ευτυχισμένοι μαζί (ή, καλύτερα, θα βιώσουν τη μεγαλύτερη ευτυχία στη ζωή τους, κοιτάζοντάς την αναδρομικά), όσο κι αν τους χωρίζει η αυστηρή συνείδηση και μια ιδιότυπη ενοχή. Δεν αργούν να αντιληφθούν πως οι σύζυγοί τους τούς απατούν. Προφέρουν την ατιμία που τους συνέβη δύσκολα – είναι κάτι που δεν μπορούν να μοιραστούν με τους συναδέλφους και τους φασαριόζους γείτονες που τους περιστοιχίζουν, στα διπλανά διαμερισματάκια που έχουν νοικιάσει, ψελλίζοντας ανώδυνες προφάσεις, χωρίς να φταίνε. Δικαιολογούν τις παρασπονδίες των «δικών» τους, τους καλύπτουν για τα μάτια του κόσμου, πενθούν ιδιωτικά και βαδίζουν απολύτως παράλληλα, τόσο στην αργή διαδικασία «ανάνηψης», όσο και στο βουβό πάθος για την επόμενη κίνηση που γεννιέται ταυτόχρονα. Οι εραστές αυτοί δεν είναι πλατωνικοί: ο Καρ Βάι αποτυπώνει το πλησίασμά τους με κάθε πιθανό σωματικό θρόισμα, κάτω από διαφορετικά σημεία λήψης,

μέσα στη μοναχικότητα και στις αντιδράσεις που έχουν στο περιθώριο των βλεμμάτων. Η μεγάλη του σκηνοθετική κατάκτηση είναι πως η ταινία μοιάζει με ατελέσφορο ταξίδι της μνήμης, ενώ ρέει εμφανώς στο παρόν. Κάθε τους νεύμα εγκυμονεί συνέχεια, αλλά η φυσική εγκράτεια τούς περιορίζει σε ευγενική υποχώρηση. Βρίσκονται σε έναν δανεικό μικρόκοσμο, εκπατρισμένοι από τη Σανγκάη, φιλοξενούμενοι με άψογους κοινωνικούς τρόπους, που στην πορεία αποδεικνύονται αληθινοί. Είναι άνθρωποι που νοιάζονται πέρα από την επιφανειακή συμπεριφορά, αλλά δεν θέλουν να δίνουν δικαιώματα. Η φυλακή τους είναι διπλή και ο χώρος που τους δίνει ο Καρ Βάι απαιτεί κυκλική χορογραφία. Η βραβευμένη στις Κάννες ωρολογιακή αισθητική διάταξη τονίζει το ονειρικό σύμπαν στο οποίο λικνίζονται. Η Μάγκι Τσανγκ αλλάζει τα πολύχρωμα cheongsam της σαν μεταξωτά πουκάμισα και ο Τόνι Λιούνγκ πνίγεται σε σύννεφα καπνού. Διαβάζουν ιστορίες, μπαινοβγαίνουν σε ταξί, σπάνια τολμούν να ανοιχτούν και αμέσως το μετανιώνουν, αποφεύγουν τον συγχρονισμό, συχνά υποχωρούν, συγκρίνουν εμπειρίες, αντί να αποκαλυφθούν άμεσα, διασχίζουν εγκλωβισμένοι έναν συμβολικό διάδρομο, τον προθάλαμο μιας διαδρομής διφορούμενης και καταδικασμένης. Η παρηγοριά της συνεύρεσής τους, αυτό το βάσανο της παραμυθίας, καταλήγει σε ένα παιχνίδι συνεχούς επιστροφής στο σημείο μηδέν. Η ελεγειακή διατύπωση του Γουόνγκ Καρ Βάι αποθεώνει το φλερτ, το καθαγιάζει και το διαφυλάσσει ως κόρη οφθαλμού, χωρίς να αποστειρώνει τον πόθο. ΕΚΡΑΝ ΘΕΡΙΝΟ-ΟΑΣΙΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΦΛΕΡΥ ΘΕΡΙΝΟΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΡΙΝΟ

Υποσχόμενη νέα γυναίκα PROMISING YOUNG WOMAN

σκηνοθεσία: Έμεραλντ Φένελ πρωταγωνιστούν: Κάρι Μάλιγκαν, Μπο Μπέρναμ,

Άλφρεντ Μολίνα σύνοψη: Μια γυναίκα κοντά στα τριάντα, τραυματισμένη από ένα δραματικό γεγονός που συνέβη στην καλύτερή της φίλη, ετοιμάζει ένα ιδιότυπο σχέδιο εκδίκησης με στόχο τους δράστες, ενώ παράλληλα παριστάνει τη μεθυσμένη σε κλαμπ για να τιμωρήσει τους αρσενικούς που θα επιχειρήσουν να το εκμεταλλευτούν. Στο βραβευμένο με Όσκαρ Σεναρίου Promising Young Woman, η Κάσι της Κάρι Μάλιγκαν παρασύρει στην κρεβατοκάμαρά της άνδρες που της την πέφτουν στο μπαρ όπου συχνάζει, παριστάνοντας, όπως πολύ γρήγορα τους αφήνει να καταλάβουν, τη μεθυσμένη. Στο παρά πέντε τούς αποκαλύπτει πόσο νηφάλια είναι και διακόπτει απότομα μια πολλά υποσχόμενη βραδιά προς τη μονόδρομη ολοκλήρωση. Η αντίδρασή τους, όταν αντιλαμβάνονται πως το σεξουαλικό τρόπαιο του Σαββατοκύριακου δεν είναι η λιπόθυμη fast-food λεία που ονειρεύονται, είναι όλα τα λεφτά: μπροστά στον φόβο της καταγγελίας ή της ποινικής δίωξης για βιασμό, τα χάνουν, οπισθοχωρούν, εκλιπαρούν, ζητούν συγχώρεση. Το πρόθυμο θύμα μετατρέπεται σε αυτόκλητο τιμωρό και η ταινία, που αποτε-

17.6.21 – lifo

103

ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Σινεμά

απο toν θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Κακό

104 lifo – 17.6.21

λεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Βρετανίδας ηθοποιού Έμεραλντ Φένελ, αναποδογυρίζει το κλισέ του θρίλερ εκδίκησης, με την εμμονική ηρωίδα να ξεφεύγει γρήγορα από την παγίδα που στήνει στις νυχτερινές της εξορμήσεις, γιατί διακατέχεται από βαθύτερο τραύμα, και να καταστρώνει ένα πιο στοχευμένο σχέδιο από το να συνετίσει, γενικώς, τα άτακτα αγόρια της νύχτας. Η Κάσι μένει ακόμα με τους γονείς της, έχοντας εγκαταλείψει τις σπουδές της στην Ιατρική, δουλεύει σε καφετέρια, αποφεύγει τις σχέσεις με άνδρες, υιοθετεί αντικοινωνική, συχνά κυνική συμπεριφορά – κουβαλά ένα εφηβικό δράμα που, ενώ όλοι οι άλλοι έχουν ξεπεράσει, οι ενοχές και η ηθική της δεν της επιτρέπουν να αφήσει πίσω. Η καλύτερή της φίλη έπεσε θύμα ομαδικού βιασμού, δεν βρήκε έγκαιρα τη στήριξη που χρειαζόταν και άξιζε, γιατί κανείς δεν την πίστεψε, έφυγε άδοξα και πρόωρα από τη ζωή, όπως υπονοείται, η υπόθεση κουκουλώθηκε ύπουλα, δηλαδή συνωμοτικά, και η ζωή της Κάσι δεν συνήλθε ποτέ μετά το συμβάν. Κι ενώ ένας από τους παλιούς της συμμαθητές, ο ευγενικός Ράιαν Κούπερ (ο ηθοποιός και YouTube περφόρμερ Μπο Μπέρναμ, που έχει σκηνοθετήσει το εξαιρετικό 8th Grade), την πολιορκεί με όλες του τις δυνάμεις, πασχίζοντας να της δείξει πως δεν είναι όλοι οι άνδρες γουρούνια, η ασίγαστη επιθυμία της για δικαιοσύνη δεν κοπάζει. Άνθρωπος είναι και η Κάσι, φτιαγμένη από αισθήματα, αλλά η ιστορία δεν τελειώνει τόσο ρόδινα. Και αυτή η δεύτερη πράξη του έργου, μια τροπή στην υπόθεση που ξεπερνά τα στενά πλαίσια του θρίλερ αυτοδικίας με μια μουρλή βιτζιλάντε και ένα μάτσο κακούς να γλιτώνουν την τιμωρία, μόνο και μόνο επειδή μπορούν, ξεχωρίζουν την Πολλά υποσχόμενη γυναίκα του τίτλου από μια τυπική φεμινιστική φαντασίωση που εκμεταλλεύεται τη συγκυρία και το κλίμα εξισορρόπησης των φύλων. Ο τόνος που ακολουθεί η Φένελ δίνει ενέργεια και fun χωρίς να επιστρατεύει το χιούμορ – πώς θα μπορούσε άλλωστε, με δεδομένο πως η Κάσι φέρει βαρέως μια πολύ σοβαρή υπόθεση. Η ταινία ακολουθεί το σχέδιο της Κάσι και το ξεδιπλώνει έξυπνα, σαν τακτική που ορίζεται από αστάθμητες παραμέτρους: όλα εξαρτώνται από την αντίδραση των εμπλεκομένων στην παλιά, αλλά όχι ξεχασμένη αμαρτία. Ακόμα και εκεί που το πλάνο μοιάζει προμελετημένο σε κάθε λεπτομέρεια, ξεφυτρώνει μια ανατροπή στην πορεία, που συνεχίζει να κρατά το ενδιαφέρον κυριολεκτικά μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο – τα spoilers πληθαίνουν όσο περνά η ώρα, άρα καλύτερα να σταματήσουμε κάπου εδώ. Η Κάρι Μάλιγκαν ξεκίνησε επίσης ως πολλά υποσχόμενη, φέρελπις βρετανική εισαγωγή στο μεταίχμιο του ανεξάρτητου με το mainstream σινεμά, με το An Education, πριν από μια δεκαετία. Εδώ δικαιολογεί τις προσδοκίες, με μια υποψηφιότητα για Όσκαρ α’ γυναικείου ρόλου, που έμοιαζε σίγουρο χρυσάφι, μέχρι να επικρατήσει η Φράνσις Μακντόρμαντ. Περνάει όλες τις απατηλές πίστες και συλλαμβάνει την ουσία της σφοδρής τελικής σεκάνς, δίνοντας νόημα σε όλες τις αξίες για τις οποίες πάλευε μόνη της στη διάρκεια της καουμπόικης διαδρομής της προς την άκρη του νήματος. Ξεκινά ως ιδεοληπτική γυναίκα που βασανίζει ακόμα και τους ανύποπτους με την αρνητική της διάθεση, ασκώντας μια ιδιότυπη, διδακτική πρακτική στους μάτσο παραβάτες του συναινετικού έρωτα. Δεν είναι εύκολο να την παρακολουθήσου-

με, γιατί δεν διαφαίνεται πουθενά η αγάπη για κάτι ή για κάποιον. Σταδιακά, ωστόσο, κερδίζει το point της, καθώς η Φένελ, η σκηνοθέτις της, η οποία έγραψε και το σενάριο, την οδηγεί σε ακραία λύτρωση, γνωρίζοντας εκ των προτέρων πως, για να ρεζιλέψεις τους εκπροσώπους ενός ολόκληρου φύλου, οφείλεις να σκεφτείς πρωτότυπα, και αν θέλεις να πραγματευτείς ένα πολιτικό θέμα ή, εν πάση περιπτώσει, ένα ζήτημα με κοινωνικά πατήματα και σοβαρό περιεχόμενο, και να το περάσεις ψυχαγωγικά σε ένα μεγαλύτερο κοινό, καλύτερα να ανακατέψεις τους κώδικες ενός κινηματογραφικού είδους, παρά να το αντιμετωπίσεις με κουμπωμένο ακαδημαϊσμό. ΑΜΥΝΤΑΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΝΕΣΙΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΘΕΡΙΝΟΛΑΟΥΡΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΙΝΕ ΨΥΧΙΚΟ ΘΕΡΙΝΟ-ΦΙΛΙΠ ΘΕΡΙΝΟ-ΦΙΛΟΘΕΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΚΤΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ-ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΜΑΡΙΕΛ ΘΕΡΙΝΟ-ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ

Digger σκηνοθεσία: Τζώρτζης Γρηγοράκης πρωταγωνιστούν: Βαγγέλης Μουρίκης, Αργύρης

Πανταζάρας, Σοφία Κόκκαλη σύνοψη: Ο Νικήτας ζει απομονωμένος στην κορυφή ενός ορεινού δάσους. Η άφιξη του γιου του, ο οποίος επιστρέφει για να διεκδικήσει το μερίδιο του κτήματος που κληρονόμησε μετά τον θάνατο της μητέρας του, θα οδηγήσει τους δύο άνδρες σε σύγκρουση. Εκεί που προσπάθησε και χάθηκε κομψά στο καλλιγραφικά σχεδιασμένο διάστημα και τα υπαρξιακά του εφέ το Ad Astra, το κατάφερε, ταπεινά και au naturel, το Digger του Τζώρτζη Γρηγοράκη. Ό,τι έψαχνε ο Μπραντ Πιτ στη διαπλανητική του βόλτα στις εσχατιές του σύμπαντος ως την τρεμάμενη, γεμάτη απωθημένα συνάντησή του με τον Τόμι Λι Τζόουνς, για να λύσει τις άρρητες μεταξύ τους διαφορές και να βρει την ταυτότητά του, το εντόπισε με αμεσότητα και καθαρή σύγκρουση ο Αργύρης Πανταζάρας απέναντι στον λακωνικό, εξίσου βλοσυρό, no bullshit τύπο που είναι ο Βαγγέλης Μουρίκης. Είναι και οι δύο ασυμβίβαστοι καβαλάρηδες: ο απρόθυμος πατριάρχης, ο Νικήτας, πάνω στο άλογο, αχώριστος με το τουφέκι του, και ο «μικρός», ο Γιάννης, πάνω στη μηχανή, ανταριασμένος και μαινόμενος, διψασμένος για οριστικό κλείσιμο λογαριασμών. Ο Γιάννης ήρθε με φόρα για να εισπράξει. Για να εξηγηθεί, πιο συγκεκριμένα, με τον άφαντο πατέρα, του ζητά να ξεπληρώσει το χρέος του προς εκείνον, να πουλήσει την ορεινή φάρμα, το μοναδικό του βιος, να πατσίσουν και να εξαφανιστούν ο ένας από τη ζωή του άλλου. Το απαιτεί, χωρίς αντίτιμο. Είναι μια ιδιωτική βεντέτα, η βίαιη λύση σε μια πληγή που χρονίζει. Ωστόσο, η απειλή είναι μεγαλύτερη από τους δυο τους. Μπορεί να σκάβουν στη λάσπη της γης και του παρελθόντος για να βρουν το νήμα ενός ανθρώπινου συμβιβασμού, αλλά η επικείμενη καταστροφή ξεπερνά το στενό πλαίσιο των εσφαλμένων επιλογών ή των παλιών αμαρτιών. Σε μια ταινία όπου πρωταγωνιστεί το προσωπικό bras de fer, η ενδιαφέρουσα ανατροπή είναι η συνειδητοποίηση, έστω και αργά, της αληθινής προτεραιότητας, αυτής που επανατοποθετεί τη φυσική τάξη πραγμάτων. Πεισματάρικο και πολύτιμο, το Digger είναι

μια αρχετυπική αναμέτρηση γιου με πατέρα σε ένα ιδιότυπο, οικολογικής αιχμής γουέστερν με ήρωες τους καλούς γηγενείς και καουμπόηδες του «άλλους» – οι σφετεριστές της φύσης είναι οι αόρατοι εχθροί που έρχονται στο προσκήνιο την κατάλληλη στιγμή. Γήινο και πολυθεματικό, προικισμένο με αδρούς χαρακτήρες και ατμοσφαιρική φωτογραφία του Γιώργου Καρβέλα, το πολυβραβευμένο δράμα του Γρηγοράκη ξεφεύγει έγκαιρα από την εσωτερικότητα της αφήγησης, μετατοπίζει τα κίνητρα και τις προθέσεις και ξεχύνεται σε εντάσεις και σασπένς, με φόντο την άγρια γοητεία της δασικής Χαλκιδικής. Ο Βαγγέλης Μουρίκης, για τον οποίον γράφτηκε ο ρόλος, είναι δυναμίτης και ο Αργύρης Πανταζάρας τον παρακολουθεί δημιουργικά, ώσπου αναδεικνύεται σε πολύτιμο παίκτη της υπόθεσης, ειδικά στο περιθώριο των διαλόγων. Με την ψύχραιμη καθοδήγηση του Γρηγοράκη, δεν καταρρίπτουν απλώς το μάτσο πρότυπο του άνδρα που πιστεύει πως θα επιβληθεί προς πάσα κατεύθυνση αλλά συντρίβουν την πρωτόγονη γελοιότητά του. ΛΑΙΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΡΙΒΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΤΡΙΑΝΟΝ ΘΕΡΙΝΟ

Γιάλντα, Η νύχτα της συγχώρεσης ΥALDA

σκηνοθεσία: Μασούντ Μπακσί πρωταγωνιστούν: Σαντάφ Ασγκαρί, Μπενάκ Τζα-

φαρί σύνοψη: Η Μάριαμ είναι μια νεαρή γυναίκα, η οποία έχει καταδικαστεί σε θάνατο για τη δολοφονία του ηλικιωμένου συζύγου της. Τη νύχτα της Γιάλντα θα παρουσιαστεί σε μια ζωντανή τηλεοπτική εκπομπή για να απολογηθεί για το έγκλημά της. Για να σωθεί, θα πρέπει η Μόνα, η κόρη του θύματος, να τη συγχωρήσει. Αλλά η συγχώρεση αποδεικνύεται δύσκολη υπόθεση, όταν οι δύο γυναίκες αναγκάζονται να ξαναζήσουν το παρελθόν. Το εύρημα της reality εκπομπής, που μετατρέπει σε θέαμα την εφαρμογή του ιρανικού νόμου, είναι αρκετό για να κινήσει το ενδιαφέρον σε αυτό το ιρανικό φιλμ που βρίσκεται μεταξύ καταγγελίας των ΜΜΕ και ηθογραφίας αλά Φαρχαντί. Στις ταινίες του ο Φαρχαντί συχνά στηλιτεύει ένα απάνθρωπο δικαιικό σύστημα που μεταβιβάζει την αρμοδιότητα της απονομής δικαιοσύνης στον ιδιώτη, «νίπτοντας τας χείρας» του και διαιωνίζοντας τα σκληροπυρηνικά πατριαρχικά ήθη του παρελθόντος. Βέβαια, εκεί που ο Φαρχαντί υφαίνει λαβυρινθώδεις πλοκές, αφήνοντας δεξιά κι αριστερά μυστικά που υποδηλώνουν μια μεγαλύτερη εικόνα από αυτήν που βλέπεις, ο Μασούντα Μπακσί επιλέγει τη σαφήνεια, την απλότητα αλλά και την απλοϊκότητα ενός λαϊκού θεάματος, το οποίο, όμως, αδυνατεί να υπηρετήσει η φεστιβαλική γραφή του. Οι σκηνές εντός της εκπομπής συλλαμβάνουν πειστικά την ατμόσφαιρα ενός ριάλιτι, μόνο που το ανθρώπινο δράμα πίσω από την κάμερα συχνά παραπέμπει εξίσου στην αισθητική και την εκτέλεση ανάλογων εκπομπών κι αυτό αμφιβάλλουμε αν ήταν στις προθέσεις του Ιρανού σκηνοθέτη.

Aπό τον Γιάννη Βασιλείου ΔΑΦΝΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΚΑΡΜΕΝ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΤΕΛΛΑ ΘΕΡΙΝΟ

Ρία Δάμα: «Αίνιγμα σε εννέα συλλαβές»

Ο

τίτλος «I’m a riddle in nine syllables» («Αίνιγμα σε εννέα συλλαβές») περιγράφει με ακρίβεια το περιεχόμενο της ατομικής έκθεσης της Ρίας Δάμα, που παρουσιάζει ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ). Όλα τα έργα είναι φτιαγμένα με υπομονή και επιμονή και έμφαση στη λεπτομέρεια. Μεταξοτυπίες με μοτίβα από παραδοσιακά κεντήματα, συνθέσεις φράσεων και μοτίβων τυπωμένες ανάγλυφα χωρίς μελάνι, φωτεινά κουτιά που αντιστοιχούν σε ισάριθμες θεματικές, καδραρισμένα έργα με αλλεπάλληλα στρώματα από φύλλα χαρτιού, όπου φράσεις γραμμένες σε γραφομηχανή συνδιαλέγονται με σχεδιασμένα μοτίβα, και, τέλος, επιδαπέδιες εγκαταστάσεις με πλακίδια πορσελάνης, που αναπαράγουν μοτίβα από κεντήματα των Σποράδων. Η αινιγματική αίσθηση που υποβάλλουν τα έργα της Δάμα εξηγεί και την κεντρική θεματική της έκθεσής της, η οποία εστιάζει στον ψυχικό κόσμο της γυναίκας, προσεγγίζοντας αυτό που ο Φρόιντ ονόμασε «γρίφο της φύσης της θηλυκότητας».

φωτό: μενέλαος μυρίλλας

Στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη»

Επιμέλεια: Χριστόφορος Μαρίνος Διάρκεια: έως 18/7 Ώρες: Τρ.-Παρ. 11:0019:00, Σάβ.-Κυριακή 10:00-15:00 Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη», Αγγελική Χατζημιχάλη 6, Πλάκα, 210 3243987, 210 3243972, www.opanda.gr

17.6.21 – lifo

105

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

συνεχίσουν να συμπυκνώνονται, να θερμαίνονται, να στροβιλίζονται και, ορίστε! Ένας καινούργιος ήλιος, ένας ήλιος-μωρό, από τα υλικά των παλιότερων!». Πού θα βρει, άλλωστε, κανείς την ελπίδα πέρα από την ποιητική μεταφορά και τη λογοτεχνία;

Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Ό,τι καλύτερο μου έχει συμβεί, Κέδρος

Σ Παύλος Μεθενίτης και Βαγγέλης Ραπτόπουλος: Αναζητώντας τον εαυτό στην Ελλάδα του σήμερα Δύο διαμετρικά αντίθετοι συγγραφείς προσεγγίζουν τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα με άξονα τη λογοτεχνία.

Παύλος Μεθενίτης, Άδειο Άλογο

Βιβλίο

απο την τινα μανδηλαρα

106 lifo – 17.6.21

Α

πό το πρώτο του κιόλας βιβλίο, ο Παύλος Μεθενίτης φλερτάρει με τους ήρωες που βαδίζουν στα σκοτεινά: αποσυνάγωγους, λούζερ, χαμένους κάπου μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, αντάρτες που έφτασαν να αλληλοεξοντωθούν γιατί στην πείνα τους πάνω κατανάλωσαν παραισθησιογόνα μανιτάρια –η πραγματική ιστορία που κρύβεται πίσω από το «Αμανίτα Μουσκάρια»–, πρωταγωνιστές που οικειοποιούνται ξένες ταυτότητες στον «Άλλο». Στο νέο του βιβλίο, που εγκαινιάζει τη «μεταγραφή» του από τις εκδόσεις Καστανιώτη στον Εύμαρο, με τον τίτλο Άδειο Άλογο ο συγγραφέας φτάνει την έννοια της αποξένωσης από το περιβάλλον και τον εαυτό στα άκρα: ο απολυμένος ήρωάς του, ένας καθημαγμένος λούζερ που βλέπει την αγαπημένη του γυναίκα να τον εγκαταλείπει για το αφεντικό του και άλλοτε καλύτερό του φίλο, τα χάνει και οπλισμένος με ένα Μόσμπεργκ ορκίζεται να εκδικηθεί – ή μήπως το έχει κάνει ήδη; Η εναρκτήρια σκηνή ενός δυνάμει σπλάτερ, με τον αιματοβαμμένο αντικατοπτρισμό του συγγραφέα να μοιάζει με αυτόν ενός άδειου αλόγου, δίνει το στίγμα αυτού που θα ακολουθήσει: μια ονειροπαγίδα ή ένας εφιάλτης που υψώνεται πάνω από το παραλήρημα του ήρωα, ο οποίος έτσι κι αλλιώς δεν κοιμάται ποτέ. Καινοφανής, λοιπόν, ο τρόπος που ένα αντι-μυθιστόρημα φτιαγμένο από φραγκμέντα, εικόνες καταστροφής, θεωρίες συνωμοσίας, όλα σχεδόν αποκυήματα ενός κατεστραμμένου μυαλού σε εποχές πλήρους ισοπέδωσης, συμβιώνει απόλυτα και παράλληλα με την πραγματικότητα του αντι-ήρωα. Πρόκειται για ένα άκρως ευρηματικό, κομμένο στα ελληνικά μας μέτρα science fiction, που σκοπό έχει να αποτινάξει κάθε ικμάδα λογικής και ισορροπίας από τον ταραγμένο νου και κλείνοντας το μάτι στον αναγνώστη να καταθέσει το δικό του εκρηκτικό μανιφέστο κόντρα σε μια κοινωνία που δεν κατάφερε ποτέ να χωρέσει

τους χαμένους. Προ πολλού κατεστραμμένος, ο Ηλίας Πανταζής αναγκάστηκε να μοιραστεί από νεαρός ακόμα, τις επιθυμίες και την αγαπημένη του XT 500 με τον κολλητό του τον Νίκο, τον οποίο πάντοτε θαύμαζε, να βλέπει τον πατέρα του να αγωνίζεται στο εργοστάσιο του Παπαστράτου για τα προς το ζην, ηττημένος από τους πολιτικούς αγώνες, να παρατηρεί τα όνειρά του, καθώς συντρίβονται στο θρίλερ της καθημερινότητας. Και εδώ είναι η σπουδαιότητα του Άδειου Αλόγου: ότι δεν χρειάζεται καμία ανεκδοτολογική, υπερβολική ιστορία φερμένη από την άκρη της Αμερικής, όπως αυτές που παρατίθενται σαν αντεστραμμένη πολιτική σάτιρα στο βιβλίο, όταν μιλάει η πιο σκληρή πραγματικότητα, με τα σενάριά της να ανταγωνίζονται την πιο ικανή επιστημονική φαντασία. Ο ήρωας, άλλωστε, που έχει βγει από τα όρια της λογικής και του εαυτού του, το ομολογεί, παραπέμποντας απευθείας στον Στίβεν Κινγκ: «Νιώθω σαν κομπάρσος στον εφιάλτη κάποιου άλλου». Στη ρητορική του βιβλίου που στήνεται μέσα από έναν παραληρηματικό λόγο, ο οποίος ακροβατεί μεταξύ των σεναρίων του Οικονομίδη και των αυτοαναφορικών μονολόγων του Ουελμπέκ, αντιπαραβάλλονται διάφορα ρητά, λατινικές φράσεις, επαναλήψεις, σύμφυτα με τις μεγαλομανείς εκλάμψεις του μισάνθρωπου ήρωα. Κι όμως, σε αυτόν τον φανατισμένο, οργισμένο, θυμωμένο, σεξιστικό και άκρως αρνητικό λόγο αυτού του άκρως αντιδραστικού λούζερ φαίνεται να λάμνει κάτι μεγάλο: η ανείπωτη αγάπη για τον γιο του και για την πιο αθώα του πλευρά, που έχει εντελώς χαθεί. Και κάπου εδώ προκύπτουν κάποιες ανέλπιστες εκφράσεις τρυφερότητας, ποτισμένες με μπόλικες δόσεις χιούμορ, που μας κάνουν να θυμόμαστε πως τρελοί, κακοί, ανάποδοι, χαμένοι και κερδισμένοι, είμαστε όλοι άνθρωποι κάτω από ένα απέραντο σύμπαν που μας κοροιδεύει και μας περιγελά: «Όπως οι ανθρώπινες σχέσεις, όπως οι μηχανές, όπως τα αστέρια που κάποια στιγμή μετά από πολλά χρόνια σκάνε, κάνουν ένα κοσμικό μπαταμπούμ! Και εκτοξεύουν τα υλικά τους στο διάστημα. Κοσμικά μπάζα, μεγάλε. Τα οποία κάποια στιγμή θα

παύλος μεθενίτης Άδειο Άλογο

Εκδόσεις Εύμαρος Σελ.: 192

βαγγέλης ραπτόπουλος Ό,τι καλύτερο μου έχει συμβεί Εκδόσεις Κέδρος Σελ.: 168

τη μαζική απόβαση στις νέες τάσεις και σχήματα υπάρχουν κάποιοι συγγραφείς που επιμένουν να σου θυμίζουν ότι η σχέση με τη γραφή είναι απλώς οι εμμονές σου: τα διαβάσματα, οι εικόνες στις οποίες ο συγγραφέας ομνύει φανατικά, οι επιθυμίες, όλα όσα επανέρχονται για να γκρεμίσουν τις αμφιβολίες. Αυτή την απαράμιλλη επιστροφή σε συγκεκριμένους συγγραφείς και διαβάσματα αλλά και την πίστη ότι πριν από τη γραφή υπάρχουν οι άνθρωποι εκφράζει ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος, ένας συγγραφέας που ποτέ δεν φοβήθηκε να συνδέσει το όνομά του με το καθημερινό και το υπάρχον. Ως γραφιάς που ακολούθησε τα σήματα της εποχής του, προτιμώντας την ανθρώπινη μυρωδιά από τη στωική απομάκρυνση, δεν θα μπορούσε παρά με αντίστοιχη συνέπεια κάποια στιγμή να πετάξει μακριά τις προφάσεις των συγγραφικών προσωπείων και να μιλήσει έξω από τα δόντια για όλα όσα εμμονικά τον απασχολούν: την Αθήνα, την Ελλάδα, την καταγωγή του, τις συνήθειες αλλά και τα πιο στενά του πρόσωπα, για τα οποία απερίφραστα ομολογεί πως είναι «ό,τι καλύτερο μου έχει συμβεί». Αυτός είναι άλλωστε ο τίτλος του αυτοβιογραφικού βιβλίου που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος, με τριάντα έξι κείμενα για τις εμμονές, τις αγάπες και τα πάθη του συγγραφέα. Η απενοχοποιημένη νοσταλγία ποτίζει τις σελίδες – ειδικά όταν ο Ραπτόπουλος μιλάει για αγαπημένους συγγραφείς, όπως ο Στίβεν Κινγκ, και για παλιές, καλές παρέες. Συγκινητικός ο τρόπος που αναπαριστά ένα ολόκληρο κλίμα συνεπούς φιλίας μεταξύ ανθρώπων που τους ένωναν οι κοινές αγάπες για τα βιβλία, και κυρίως ο φόρος τιμής στους ανθρώπους του συγγραφέα που έφυγαν από τη ζωή μέσα σε λιγότερο από μια δεκαετία: εκτός από τον πατέρα του, τη Λιλή και τον Μένη Κουμανταρέα, την Κάτια Λεμπέση, τον Νίκο Παναγιωτόπουλο. Ίσως η αίσθηση της απώλειας να γέννησε και την ανάγκη για την επαναπραδιαγμάτευση με τους κεντρικούς αρμούς του σήμερα: την Ελλάδα όπου ζούμε ακόμα, αλλά τη βλέπουμε να βυθίζεται στην αχλή μιας νέας πραγματικότητας απ’ όπου απουσιάζουν πλέον οι μεγάλες λογοτεχνικές διαμάχες, οι συγγραφικοί διαξιφισμοί, ακόμα και ο δημόσιος λόγος. Αυτό το ηχόχρωμα μιας περιόδου που χάνεται και εδώ εκφράζεται φύσει και θέσει ως αυθόρμητη αμεριμνησία, αφού σκοπός είναι να καταγραφεί «ό,τι καλύτερο μου έχει συμβεί», δίνει το στίγμα μιας θετικής ενατένισης, που ωστόσο περιλαμβάνει δυσκολίες, αμαρτίες και κυρίως λάθη. Επομένως, αν κάτι συνδέει τα κείμενα αυτά είναι οι περίσσιες δόσεις ειλικρίνειας με τις οποίες ο συγγραφέας μπορεί να παραδέχεται την ατελή του φύση: από τη δυσκολία τού να μάθει τέλεια ξένες γλώσσες μέχρι το να τα βρει πολιτικά με τη γυναίκα του, με τη συμπερασματική παραδοχή ότι η ατέλεια και η αδυναμία είναι άμεσα και αδιάσειστα συνυφασμένες με την ίδια την ανθρώπινη φύση, αφού «τίποτα ανθρώπινο δεν μου είναι ξένο».

Stoiximan

O πιο πιστός φίλος του Euro είναι ο... Rex.

Δ

ιαβάζει ποδοσφαιρικές αναλύσεις, μελετά στατιστικά και, φυσικά, ζει τον αγώνα με πάθος! Δεν είναι ένας συνηθισμένος φίλαθλος αλλά ο υπέροχος σκυλάκος Rex, ο μεγάλος πρωταγωνιστής του φετινού Εuro, τον οποίο μας συστήνει η Stoiximan στο νέο της τηλεοπτικό σποτ. Στη νέα καμπάνια της Stoiximan ο Rex και ο καλύτερός του φίλος, ο Αλέξανδρος, έχουν την τέλεια σχέση και, φυσικά, κάνουν σχεδόν τα πάντα μαζί. Όμως, φέτος η σχέση «δοκιμάζεται», καθώς το Euro φαίνεται να αλλάζει τα δεδομένα. Ο Αλέξανδρος καλεί τους φίλους του στο σπίτι και ο Rex μένει έξω από το παρεάκι, αφού δεν ξέρει τίποτε από ποδόσφαιρο. Εκείνος όμως είναι αποφασισμένος να «γυρίσει το παιχνίδι» και να ζήσει τη μεγάλη ποδοσφαιρική γιορτή ως μέλος της ομάδας! Ένα μεγάλο event, που τόσο μας έλειψε και, φυσικά, κανείς δεν θέλει να χάσει μετά από τόση αναμονή και υπομονή. Ακόμα και η σχέση σκύλου και ανθρώπου, μια ανιδιοτελής αγάπη, άνευ όρων, παραγκωνίζεται από μια άλλη μεγάλη αγάπη, αυτή του ποδοσφαίρου. Όμως ο Ρεξ, στην προσπάθειά του να γίνει μέρος της ποδοσφαιρικής παρέας και να συμμετάσχει στη γιορτή, θα διαβάσει, θα ενημερωθεί και θα παρακολουθήσει συστήματα και τακτικές, φτάνοντας στο σημείο να «προτείνει» και να έχει γνώμη, αποδεικνύοντας ότι «κανείς δεν χάνει αυτό το Ευρωπαϊκό»! Το εντυπωσιακό αποτέλεσμα της ταινίας προέκυψε από τη συνεργασία της Stoiximan με τη διαφημιστική εταιρεία Another Circus, την παραγωγή ανέλαβε η Filmiki, ενώ στα γυρίσματα συμμετείχαν ειδικοί εκπαιδευτές. Μια υπέροχη ταινία, κινηματογραφική σχεδόν, που θα μας συντροφεύσει σε όλο το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, ενώ οι μικρότερες ταινίες (cuts) ακολουθούν με πολλές εκπλήξεις. Η συνέχεια στο κανάλι της Stoiximan στο YouTube!

17.6.21 – lifo

107

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΟ

απ ο toν nik o μπα κουνακη

Ο θεατρικός Καμύ

Βιβλίο

Σε έναν τόμο τα τέσσερα θεατρικά έργα του συγγραφέα της «Πανούκλας». Επίκαιρα, όσο ποτέ, μας δίνουν κλειδιά για να κατανοήσουμε ένα πολύπτυχο συγγραφικό σύμπαν.

108 lifo – 17.6.21

Ο

Αλμπέρ Καμύ είναι από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του εικοστού αιώνα. Το μυθιστόρημά του Η πανούκλα, που εκδόθηκε το 1947, θεωρείται ως το σημαντικότερο μεταπολεμικό ευρωπαϊκό μυθιστόρημα. Ο Καμύ δεν ήταν βέβαια μόνο συγγραφέας. Ήταν και δημοσιογράφος. Ήταν και φιλόσοφος-στοχαστής, πολύ επιδραστικός με την πάροδο του χρόνου, ίσως γιατί οι ιδέες του είναι ανθρωποκεντρικές και ουμανιστικές, σε σύγκριση με τον κυνισμό του σύγχρονού του Ζαν-Πολ Σαρτρ. Ήταν επίσης θεατρικός συγγραφέας. Στο θέατρο ο Αλμπέρ Καμύ δεν ευτύχησε όπως στην πεζογραφία. Τα τέσσερα θεατρικά έργα που έγραψε και που παρουσιάστηκαν στη σκηνή όσο ο ίδιος ζούσε (σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα το 1960) έτυχαν μέτριας υποδοχής, τόσο από το κοινό όσο και από την κριτική. Ιδιαίτερα το τελευταίο του έργο Κατάσταση Πολιορκίας, του οποίου η πρεμιέρα έγινε στις 27 Οκτωβρίου 1948, αποδείχτηκε φιάσκο. Μόνο είκοσι παραστάσεις, παρόλο που τη σκηνοθεσία υπέγραφε ο μεγάλος Γάλλος θεατράνθρωπος Ζαν-Λουί Μπαρό, τα σκηνικά και τα κοστούμια ο ζωγράφος Μπαλτίς, τη μουσική ο συνθέτης Άρθουρ Χόνεγκερ και μια all star διανομή, που περιελάμβανε τη Μαντλέν Ρενό, τον Πιερ Μπρασέρ, τη Μαρία Καζαρές, μεγάλο έρωτα του Καμύ, τον ίδιον τον Μπαρό και τον μίμο Μαρσέλ Μαρσό. Ο ίδιος ο Καμύ αναθεωρούσε διαρκώς τα θεατρικά έργα του, ίσως για να τα φέρει πιο κοντά στη σύγχρονη θεατρική τραγωδία, ίσως πάλι γιατί έβλεπε ότι δεν «λειτουργούν» στη σκηνή και στην πλατεία των θεάτρων. Αλλά εξήντα και πλέον χρόνια μετά τον βίαιο θάνατο του συγγραφέα, αυτά τα θεατρικά έργα του εξακολουθούν να παίζονται και να εκτιμώνται πολύ περισσότερο απ’ ό,τι στην εποχή τους, να έχουν περισσότερο κοινό, να έλκουν περισσότερους σκηνοθέτες∙ ίσως γιατί το θέατρο των ημερών μας είναι περισσότερο αντιθεατρικό παρά θεατρικό, με όρους παράδοσης. Ο σύγχρονος αναγνώστης πρέπει να ξέρει ότι ο κόσμος του Αλμπέρ Καμύ είναι ενιαίος. Πεζογραφία, δοκίμια, θεατρικά έργα, επικοινωνούν μεταξύ τους, το ένα υπάρχει γιατί υπάρχει το άλλο, το ένα βρίσκεται μέσα στο άλλο, όπως στα κινέζικα κουτιά ή στις ρώσικες κούκλες. Στους Δίκαιους θα βρούμε τον Επαναστατημένο Άνθρωπο. Στον Καλιγούλα θα βρούμε τον Μύθο του Σίσυφου και τον Ξένο. Στην Κατάσταση Πολιορκίας θα βρούμε την Πανούκλα. Στην Παρεξήγηση θα βρούμε τον Ξένο ή την Πτώση. Καταλαβαίνουμε έτσι πολύ καλά τις εκδόσεις Καστανιώτη, τον βασικό εκδότη των έργων του Καμύ στα ελληνικά, που αποφάσισαν να εκδώσουν τα θεατρικά του άπαντα. Συνένωσαν σ’ έναν τόμο τις τέσσερις αυτοτελείς εκδόσεις με τα τέσσερα έργα του, μαζί με όλο το συνοδευτικό υλικό, το ιστορικό των παραστάσεων, τις κριτικές των εφημερίδων και των περιοδικών, κείμενα του Καμύ γραμμένα ειδικά για τα έργα αυτά κ.λπ. Αυτή η πλούσια έκδοση με τα θεατρικά κείμενα και τα κριτικά και δραματουργικά δοκίμια μάς δίνει κλειδιά για να δούμε καλύτερα το

σύμπαν του Καμύ. Μας δίνει επίσης κλειδιά για να καταλάβουμε το πώς σκεφτόταν και τι ήθελε ο κόσμος τα πρώτα χρόνια αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τι θεωρούσε ωραίο και τι άσχημο. Να δούμε τα νέα αισθητικά ρεύματα (ο Καμύ ανήκε και δεν ανήκε στο «παράλογο»), την παραγωγή ιδεών, τις αντιπαραθέσεις και τα νέα προτάγματα σε σχέση με τη δημοκρατία, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, τη βία, την επανάσταση, την τρομοκρατία, που αποτελούν θεματικές δεξαμενές για τη λογοτεχνία και τον στοχασμό. Η έμπειρη μεταφράστρια Ρίτα Κολαΐτη, που παλιότερα είχε μεταφράσει τη βιογραφία του Καμύ από τον Ολιβιέ Τοντ (επίσης στις εκδόσεις Καστανιώτη), έφερε σε πέρας με μεγάλη μαεστρία αυτό το δύσκολο έργο. Δεν χρησιμοποιώ τυχαία τη λέξη μαεστρία. Σ’αυτό το βιβλίο των εξακοσίων σελίδων βρίσκουμε δύο γλώσσες: αυτή του θεατρικού δράματος κι αυτή του δοκιμίου και της δοκιμιακής πρόζας. Αλλά και μέσα στη γλώσσα του δράματος υπάρχουν οι υπο-γλώσσες. Αυτή των Ρωμαίων στον Καλιγούλα, των ηρώων του αστυνομικού δελτίου στην Παρεξήγηση, των Ρώσων αναρχικών στους Δίκαιους, των Ισπανών του μεσαιωνικού Κάδιθ στην Κατάσταση Πολιορκίας. Τα θεατρικά έργα γράφονται για τη σκηνή, εκεί ολοκληρώνονται. Αλλά, όπως συμβαίνει με μεγάλα θεατρικά κείμενα του παρελθόντος, τα θεατρικά του Καμύ διαβάζονται και ως αναγνώσματα. Το δοκίμασα με την Παρεξήγηση, που είναι το πιο αγαπημένο μου από τα τέσσερα. Η ανάγνωσή του με καθήλωσε και

αλμπέρ καμύ Τα θεατρικά: Καλιγούλας Η παρεξήγηση - Οι δίκαιοι Κατάσταση Πολιορκίας

Μτφρ.: Ρίτα Κολαΐτη Εκδόσεις Καστανιώτη Σελ.: 600

ξέχασα ότι αυτό που διάβαζα ήταν θεατρικό. Σ’ ένα πανδοχείο, κάπου στην Κεντρική Ευρώπη, η πανδοχέας και η κόρη της σκοτώνουν τους πελάτες τους για να τους πάρουν τα λεφτά. Ένας από τους ταξιδιώτες που δολοφονούν είναι ο γιος και ο αδελφός αντίστοιχα που δεν μπόρεσαν να τον αναγνωρίσουν επειδή έλειπε πολλά χρόνια. Αυτή είναι η «παρεξήγηση» του τίτλου. Πρόκειται για ένα σκοτεινό έργο, που κινείται στα όρια της τραγωδίας. Ο ίδιος ο Καμύ είχε γράψει ότι με το έργο αυτό επιχείρησε να επαναλάβει «σε μια σύγχρονη μυθοπλασία την αρχαία θεματολογία της Μοίρας». Αλλά όταν το έργο τελειώνει, καταλαβαίνουμε ότι ο Καμύ δεν συνηγορεί υπέρ της άκριτης υποταγής στη Μοίρα. Μας λέει ότι πρέπει να λέμε ποιοι είμαστε, να μη σιωπούμε για την ταυτότητά μας, γιατί αλλιώς θα ζήσουμε στη δυστυχία και θα πεθάνουμε μόνοι. Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στις 24 Ιουνίου 1944, αλλά ο Καμύ το επεξεργαζόταν συνέχεια, έως και το 1958, όπως άλλωστε έκανε με όλα τα θεατρικά. Τον ρόλο της κόρης έπαιζε η Μαρία Καζαρές, νεαρή Ισπανίδα ηθοποιός, στη γοητεία της οποίας ο Καμύ υπέκυψε αμέσως. Ο Καλιγούλας, το πρώτο θεατρικό του Καμύ, που ο συγγραφέας επεξεργαζόταν συνέχεια από το 1939 έως και το 1958, πρωτοπαρουσιάστηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 1945 με τον Ζεράρ Φιλίπ στον κεντρικό ρόλο του αυτοκράτορα-δήμιου. Όταν ο Καμύ έγραφε το έργο, σχεδίαζε να παίξει ο ίδιος τον Ρωμαίο αυτοκράτορα. Το ανέκδοτο λέει ότι ο συγγραφέας είχε δύο γάτες, που τη μία την έλεγε Κάλι και την άλλη Γούλα. Στο οπισθόφυλλο της έκδοσης του Gallimard με το κείμενο του έργου, ο Καμύ είχε γράψει ότι ο Καλιγούλας μάς λέει ότι δεν μπορείς να είσαι ελεύθερος ενάντια στους άλλους ανθρώπους. Το έργο οι Δίκαιοι πρωτοπαρουσιάστηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1949. Η Μαρία Καζαρές έπαιζε εδώ, και πάλι, κεντρικό ρόλο. Ο Καμύ εμπνέεται από πραγματικό γεγονός: τον Φεβρουάριο του 1905, στη Μόσχα, τρομοκράτες που ανήκαν στο Σοσιαλεπαναστατικό Κόμμα οργάνωσαν μια βομβιστική επίθεση εναντίον του Μεγάλου Δούκα Σεργκέι, θείου του Τσάρου. Ο Καμύ διατηρεί στους Δίκαιους τα ιστορικά πρόσωπα και τα γεγονότα, αλλά δεν κάνει μια ιστορική τοιχογραφία. Το θέμα του ήταν να δείξει πώς «το μίσος που βάραινε τούτες τις σπάνιες ψυχές σαν μια αφόρητη οδύνη έγινε ένα βολικό σύστημα». Τα θέματα της τρομοκρατίας, της εκτέλεσης ως πράξης δικαιοσύνης κ.λπ. κάνουν το έργο αυτό επίκαιρο. Ας θυμηθούμε ότι το 2016 οι Δίκαιοι, μαζί με κείμενα του καταδικασμένου τρομοκράτη Σάββα Ξηρού, παρουσιάστηκαν σε ενιαία παράσταση με τίτλο Ισορροπία του Νας στο Εθνικό Θέατρο της Αθήνας. Τέλος, η Κατάσταση Πολιορκίας ήταν παραγγελία του Ζαν-Λουί Μπαρό στον Καμύ, μετά τη μεγάλη επιτυχία του μυθιστορήματός του Η πανούκλα. Το έργο, «μια επιδημία πανούκλας σ’ ένα ονειρικό Κάδιθ», δεν είχε επιτυχία, όπως είδαμε. Πάντως το έργο αυτό βρίσκεται πιο κοντά στην τραγωδία. Η πανούκλα προσωποποιείται – τον ρόλο έπαιζε ο Πιερ Μπερτέν, ενώ τα χορικά αποτελούν εξαιρετικές λυρικές σελίδες, πλημμυρισμένες από τη συγκίνηση που βρίσκουμε στα αφηγήματα των συλλογών «Καλοκαίρι» και «Γάμοι».

17.6.21 – lifo

109

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6]

star

Με την επιστροφή του Δία σε ανάδρομη πορεία στις 20/6 ξεκινά μια περίοδος διάρκειας τεσσάρων μηνών και δύο φάσεων. Η πρώτη είναι μέχρι τις 28/7, που παραμένει στους Ιχθύς και δίνει έμφαση στην καριέρα και τη φήμη. Επανεξετάστε τις παραμέτρους μιας επιχειρηματικής προσπάθειας και εκμεταλλευτείτε αυτό το διάστημα, ρίχνοντας τους ρυθμούς σας και αναπληρώνοντας τις δυνάμεις σας. Από τις 28/7 και μέχρι τις 18/10 θα περάσει στον Υδροχόο, οπότε θα σας απασχολήσουν σπουδές και διαδικαστικές υποθέσεις. Με το θερινό ηλιοστάσιο και την είσοδο του Ήλιου στον Καρκίνο στις 21/6 ενεργοποιείται ο τομέας των οικονομικών και των αποκτημάτων σας, έτσι τον επόμενο μήνα θα έχετε την ευχέρεια να τακτοποιήσετε τον προϋπολογισμό σας και να αυξήσετε τα κέρδη σας. Ωστόσο, αποφύγετε τις επιπόλαιες δαπάνες. Στις 22/6, που επιστρέφει ο κυβερνήτης σας Ερμής σε ορθόδρομη πορεία, θα ξεκαθαρίσουν προσωπικά σας ζητήματα.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Στις 20/6 ο Δίας ξεκινά την ετήσια τετραμηνιαία οπισθοδρόμησή του, έως τις 18 Οκτωβρίου. Φέτος, θα χωρίσει την αντίστροφη μετακίνηση μεταξύ Ιχθύων και Υδροχόου. Μέχρι τις 28/7 θα πρέπει να προσέξετε τις αποφάσεις σας σχετικά με θέματα σπουδών ή ένα ταξίδι και να επανεξετάσετε μια συνεργασία με το εξωτερικό. Ενδεχομένως να προκύψουν διαδικαστικά ζητήματα που θα δοκιμάσουν την υπομονή σας. Έπειτα θα διανύσει τον τομέα των κοινών πόρων και θα πρέπει να διευθετήσετε τις οφειλές σας. Στις 21/6, μαζί με το θερινό ηλιοστάσιο και την είσοδο του Ήλιου στο ζώδιό σας, ξεκινά ο μήνας των γενεθλίων σας, σηματοδοτώντας την πιο κατάλληλη εποχή για να δώσετε προτεραιότητα στον εαυτό σας. Στις 22/6 επιστρέφει ο Ερμής σε ορθόδρομη πορεία και κάποιες μπερδεμένες σκέψεις αρχίζουν να ξεδιαλύνονται. Αποφάσεις ζωής χρήζουν προσοχής.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8]

Με την επιστροφή του Δία σε ανάδρομη πορεία ξεκινά μια εποχή κατά την οποία θα σας απασχολήσουν οφειλές και κοινοί πόροι, τουλάχιστον μέχρι τις 28/7. Από κει κι έπειτα, και μέχρι τις 28/10, που θα διανύει τον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων, θα επαναπροσδιορίσετε τους όρους μιας συνεργασίας και θα επανεξετάσετε τη σχέση σας. Με την είσοδο του Ήλιου στον Καρκίνο και το θερινό ηλιοστάσιο στις 21/6 οι ρυθμοί πέφτουν. Τον επόμενο μήνα ασχοληθείτε με την ψυχική σας ευεξία, εξασκήστε τα ταλέντα σας, μια και η έμπνευσή σας θα είναι στα ύψη, και ασχοληθείτε με ό,τι σας κάνει πραγματικά ευτυχισμένους. Στις 22/6 επιστρέφει ο Ερμής σε ορθόδρομη πορεία, ευνοώντας την κοινωνική ζωή των γεννημένων το 2ο δεκαήμερο.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Αυτή την εποχή

από τη μα ρ ιβ ίκυ καλλέ ρ γ η (s tar f ax@ li f o. g r )

110 lifo – 17.6.21

θα σας απασχολήσουν οι σχέσεις σας και θα πρέπει να προσέξετε καθώς υπάρχει κίνδυνος λήψης εσφαλμένων αποφάσεων. Στις 20/6 γυρίζει ο Δίας στους Ιχθύς σε ανάδρομη πορεία και επανέρχονται ζητήματα που σας απασχολούσαν σχετικά με μια συνεργασία ή τον γάμο σας, αλλά δεν είχατε το σθένος να τα αντιμετωπίσετε. Από τις 28/7, που εισέρχεται στον Υδροχόο, συνεχίζοντας την ανάδρομη πορεία του, και μέχρι τις 18/10, θα σας δοθεί η ευκαιρία να ολοκληρώσετε μια επιχειρηματική προσπάθεια και να βελτιώσετε τις μεθόδους σας. Με το θερινό ηλιοστάσιο και την είσοδο του Ήλιου στον Καρκίνο στις 21/6 φωτίζεται ο τομέας της κοινωνικής σας ζωής και θα είστε αρκετά δημοφιλείς. Στις 22/6 επανέρχεται ο Ερμής σε ορθόδρομη πορεία, έτσι θα επιλύσετε κάποια προβλήματα που προκαλούσαν στασιμότητα στην καριέρα σας. Επαφές με πρόσωπα εξουσίας θα έχουν επιτυχή αποτελέσματα.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Εργασία, υγεία και θέ-

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]

ματα της καθημερινότητας θα αποτελέσουν το επίκεντρο της προσοχής σας με τον Δία ανάδρομο μέχρι τις 28/7 στους Ιχθύς και θα είναι μια καλή εποχή για να σκεφτείτε πόσο είστε ικανοποιημένοι με την τρέχουσα εργασία σας. Ολοκληρώστε ένα πρόγραμμα διατροφής και εκγύμνασης που αφήσατε στη μέση και αλλάξτε κάποιες συνήθειες. Από τις 28/7 κι έπειτα ξεκινά η δεύτερη φάση της οπισθοδρόμησης του Δία, στον Υδροχόο πλέον, και μπορεί να επανέλθει στη ζωή σας ένας έρωτας από το παρελθόν, αλλά δεν πρέπει να πάρετε βιαστικές αποφάσεις. Με το θερινό ηλιοστάσιο και την είσοδο του Ήλιου στον Καρκίνο στις 21/6 θα δώσετε έμφαση στην καριέρα και θα μπορέσετε να διακριθείτε για τις δεξιότητές σας. Στις 22/6 επιστρέφει ο Ερμής σε ορθόδρομη πορεία, ευνοώντας σπουδές και τα ταξίδια.

Οικονομικά θέματα θα σας απασχολήσουν το προσεχές διάστημα, από τις 20/6, που γυρίζει ο Δίας στους Ιχθύς ανάδρομος, και μέχρι τις 28/7 θα πρέπει να επανεξετάσετε τη διαχείριση των πόρων σας, ώστε να μη βρεθείτε σε αδιέξοδο. Από τις 28/7 και μέχρι τις 18/10, που συνεχίζεται η οπισθοδρόμησή του στο ζώδιό σας, θα είναι μια καλή εποχή για να σκεφτείτε τις προσωπικές σας επιθυμίες και να δείτε ποιοι τομείς της ζωής σας χρήζουν βελτίωσης. Στις 21/6 ο Ήλιος, με την είσοδό του στον Καρκίνο, θα σημάνει την έναρξη ενός κύκλου ευκαιριών για επαγγελματική πρόοδο και θα βελτιώσετε την εμφάνισή σας μέσω διατροφής και άσκησης. Με την επιστροφή του Ερμή σε ορθόδρομη πορεία στις 22/6 εμπόδια σε επενδύσεις και ερωτικά θέματα θα αποτελέσουν παρελθόν και θα επιδοθείτε σε απολαύσεις.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11]

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3]

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Με την επιστρο-

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Ο Δίας γυρίζει ανάδρο-

φή του κυβερνήτη σας Δία σε ανάδρομη πορεία στις 20/6 επανέρχονται στο προσκήνιο θέματα σπιτιού και ακίνητης περιουσίας και μέχρι τις 28/7 θα μπορέσετε να διευθετήσετε όσα σας απασχολούν. Στη δεύτερη φάση οπισθοδρόμησης και μέχρι τις 18/10 θα είναι μια καλή εποχή για να ολοκληρώσετε έναν κύκλο σπουδών και να επανεξετάσετε τους τρόπους επικοινωνίας των προϊόντων και των υπηρεσιών σας. Με το θερινό ηλιοστάσιο και την είσοδο του Ήλιου στον Καρκίνο στις 21/6 θα επικεντρωθείτε στη διευθέτηση οφειλών, αναζητώντας μια νέα πηγή εσόδων. Πολύ καλή εποχή για να ξεκινήσετε μια ρύθμιση ή μια ερωτική σχέση που θα έχει διάρκεια και ομαλή πορεία. Ο τομέας των διαπροσωπικών σας σχέσεων με την επιστροφή του Ερμή σε ορθόδρομη πορεία στις 22/6 βελτιώνεται και θα σας κάνουν μια ενδιαφέρουσα πρόταση συνεργασίας.

μος από τις 20/6 μέχρι τις 28/7 και στη συνέχεια θα περάσει στον Υδροχόο για το υπόλοιπο της οπισθοδρόμησης, μέχρι τις 18/10. Η καλλιτεχνική σας διάθεση τον επόμενο μήνα θα είναι στα ύψη και θα είναι ιδανική εποχή για να ολοκληρώσετε ένα ημιτελές έργο οι γεννημένοι το 1ο δεκαήμερο. Στις 21/6 εισέρχεται ο Ήλιος στον Καρκίνο και μαζί με το θερινό ηλιοστάσιο ξεκινά μια περίοδος κατά την οποία θα δώσετε έμφαση σε θέματα σπιτιού. Ασχοληθείτε με τη βελτίωση του χώρου σας και με την αξιοποίηση ενός ακινήτου. Στις 22/6 επιστρέφει ο Ερμής σε ορθόδρομη πορεία και αρχίζουν να υποχωρούν τα προβλήματα στις μετακινήσεις και την επικοινωνία, οπότε θα έχετε τη δυνατότητα να προωθήσετε τις υπηρεσίες σας με επιτυχία και να επιλύσετε παρεξηγήσεις με αδέλφια και οικείους.

Επενδύσεις, ρίσκα και ερωτικές υποθέσεις ενδεχομένως να επιβραδυνθούν με την επιστροφή του Δία σε ανάδρομη πορεία και μέχρι τις 28/7 θα πρέπει να αποφύγετε ενέργειες που θα θέσουν σε κίνδυνο τους πόρους σας. Παράλληλα, μπορεί να ανακινηθεί και η συζήτηση περί απόκτησης παιδιού με το ταίρι σας. Η δεύτερη φάση της οπισθοδρόμησης θα διαρκέσει μέχρι τις 18/10, στον Υδροχόο, ξαναφέρνοντας στο προσκήνιο θέματα ακίνητης περιουσίας ή μια οικογενειακή σας υπόθεση. Στις 21/6, με την είσοδο του Ήλιου στον Καρκίνο και το θερινό ηλιοστάσιο, σηματοδοτείται η έναρξη μιας περιόδου κατά την οποία θα ευνοηθούν τα ταξίδια και οι σπουδές, ενώ θα βάλετε και μια τάξη σε διαδικαστικά ζητήματα. Με την επιστροφή του Ερμή σε ορθόδρομη πορεία στις 22/6, προκλήσεις που αφορούν κοινούς πόρους αρχίζουν να υποχωρούν και επιλύονται προβλήματα σε μοα ερωτική σχέση.

Θα νιώθετε έξω από τα νερά σας από τις 20/6, με την επιστροφή του Δία στο ζώδιό σας σε ανάδρομη πορεία, και δεν θα είστε σε θέση να πάρετε σημαντικές αποφάσεις που θα αφορούν την προσωπική ή την επαγγελματική σας ζωή. Από τις 28/7, που θα συνεχίσει την οπισθοδρόμησή του στον Υδροχόο, και μέχρι τις 18/10 θα είναι μια καλή εποχή για να επαναπροσδιορίσετε τις ανάγκες σας και να δώσετε έμφαση στην ολοκλήρωση ενός δημιουργικού σας έργου. Στις 21/6, με την είσοδο του Ήλιου στον Καρκίνο και το θερινό ηλιοστάσιο, φωτίζεται ο τομέας των απολαύσεων και του έρωτα και όσοι έχετε προγραμματίσει τις διακοπές σας θα περάσετε στιγμές που θα σας μείνουν αξέχαστες. Ιδιαίτερη προσοχή στη διαχείριση των χρημάτων σας, καθώς θα είστε επιρρεπείς σε σπατάλες. Από τις 22/6, που επανέρχεται ο Ερμής σε ορθόδρομη πορεία, μπορείτε να βελτιώσετε τις σχέσεις με την οικογένεια.

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Αυτή την εποχή επανέρχονται στο προσκήνιο θέματα εκπαίδευσης, καθώς ο Δίας γυρίζει σε πρώτη φάση στις 20/6 ανάδρομος στους Ιχθύς, ενώ μπορεί να σας απασχολήσουν και οι σχέσεις με συγγενείς. Από τις 28/7, που ξεκινά η δεύτερη φάση της οπισθοδρόμησης, στον Υδροχόο, θα ανακινηθούν οικονομικές υποθέσεις και θα είναι μια καλή εποχή για να επανεξετάσετε τον προϋπολογισμό σας, αποφεύγοντας τις σημαντικές αγορές και τις επιπόλαιες δαπάνες. Στις 21/6 εισέρχεται ο Ήλιος στον Καρκίνο και μαζί με το θερινό ηλιοστάσιο σηματοδοτούνται η έναρξη μιας θετικής φάσης για νέες συνεργασίες και η βελτίωση των σχέσεων με τους συνεργάτες ή το ταίρι σας. Από τις 22/6, που επιστρέφει ο Ερμής σε ορθόδρομη πορεία, θα ευνοηθούν οι συνεννοήσεις στον τομέα της εργασίας, ενώ θα ακούσετε και κάποιες ενδιαφέρουσες πληροφορίες που θα σας δώσουν το έναυσμα να ασχοληθείτε με τη φυσική σας κατάσταση.

Sudoku No 690 3 5 9 2 9 8 3 8 6 4 5 3 1 7 4 6 3 5

1 3 9

4 9 6

8 1 5 3

3

Η λύση του προηγούμενου 3 2 8 9 7 6

6 1 7 8 4 5

5 9 4 3 2 1

8 6 2 1 5 4

9 5 3 7 8 2

7 4 1 6 3 9

4 3 9 5 6 8

2 8 6 4 1 7

1 7 5 2 9 3

1 3 8 9 6 2 7 5 4 5 2 7 3 4 8 1 9 6 4 9 6 7 1 5 2 3 8

Στις 20/6 ξεκινά η τετραμηνιαία ετήσια οπισθοδρόμηση του Δία, η οποία θα διαρκέσει έως τις 18/10. Στην πρώτη φάση της, μέχρι τις 28/7, που θα διανύει τον τομέα της συλλογικότητας, μπορεί να αναβληθεί μια συνεργασία ή να δώσετε έμφαση στην υλοποίηση μιας ιδέας που είχε μείνει στα σκαριά. Από κει κι έπειτα, και μέχρι τις 18/10, θα βρίσκεται στον Υδροχόο, ενεργοποιώντας τον τομέα της καριέρας. Με την είσοδο του Ήλιου στον Καρκίνο την ίδια μέρα με το θερινό ηλιοστάσιο, στις 21/6, ξεκινά ένα διάστημα διάρκειας ενός μήνα, ιδανικό για μάθηση, διδασκαλία, μάρκετινγκ και σύντομες εξορμήσεις. Μη διστάσετε να προωθήσετε τις ιδέες σας, καθώς οι συνθήκες θα σας ευνοούν. Στις 22/6 επιστρέφει ο Ερμής στους Διδύμους σε ορθόδρομη πορεία και κάποιες καθυστερήσεις ή ασάφειες γύρω από οικονομικές υποθέσεις θα αποτελέσουν παρελθόν. Πολύ καλή εποχή για μια σημαντική αγορά.

17.6.21 – lifo

111