Τεύχος 497

Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΠΕΜΠΕΔΕΛΗ ΑΘΗΝΑΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

24112016

O KAHLIL JOSEPH ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΕ ΑΘΗΝΑΪΚΗ

ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΛΗ ΓΚΑΛΕΡΙ

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΑΥΘΕΝΤΙΚΑ ΜΠΙΛΙΑΡΔΑΔΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

ΣΕΡΓΚΕΪ ΠΟΛΟΥΝΙΝ ΤΟ ΚΑΚΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ ΜΠΑΛΕΤΟΥ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ ΣΤΗ LIFO ΤΟΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΜΥΘΟ

2 lifo – 24.11.16

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα. ☛ Ο Δημήτρης Καταλειφός ήταν ο Αθηναίος της Εβδομάδας στο προηγούμενο φύλλο μας (ο ηθοποιός αφηγήθηκε τη ζωή του στη Χριστίνα Γαλανοπούλου). Η ΕΛΠΟ σχολίασε: «Αχ, Δημήτρη Καταλειφέ, όταν πηγαίναμε στο Αττικόν ή στο Απόλλων ψήλωνε η αισθητική μας, ανέβαινε η αυτοεκτίμησή μας ως πολιτών, χωρίς να είμαστε μεγαλοαστοί. Εκτιμούσαμε το ωραίο. Και τώρα να θυμόμαστε τα αποκαΐδια! Όταν ένας λαός δεν προάγεται ούτε μισό βήμα κάθε χρόνο αλλά καίει, έστω με την ανοχή ή την ολιγωρία –μην ξεχνάμε τη Μαρφίν–, ανθρώπους, αρχιτεκτονήματα και βιβλιοπωλεία, έχει χάσει τον μπούσουλα και δεν φταίνε οι άλλοι γι’ αυτό. Μέσα στη χώρα είναι οι ένοχοι. Και λέγονται πολιτικοί. Αναγκαίοι (το μη χείρον βέλτιστον), αλλά μικροί». «Γοητευτικός, αυθεντικός και πολύ αγαπημένος» πρόσθεσε ο/η παλιόσκυλο. «Υπέροχη φωνή, γαλάζια μάτια με μελαγχολικό βλέμμα, αξέχαστες ερμηνείες. Απόλυτα πιστός στην τέχνη του, κράτησε πάντα την αξιοπρέπειά του, δεν αναλώθηκε και δεν έβαλε ποτέ προτεραιότητα τα χρήματα. Μία από τις πολύ ωραίες συνεντεύξεις. Ευχαριστώ, Χριστίνα Γαλανοπούλου». ☛ Για το μοναδικό ολοκληρωμένο μυθιστόρημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε που κυκλοφορεί σε μια υπέροχα επιμελημένη έκδοση έγραψε στο περασμένο μας τεύχος ο Κυριάκος Αθανασιάδης και η Haifischnet ανέφερε: «Από τα αγαπημένα μου μυθιστορήματα! Ο Πόε και ο Βερν μού κρατούσαν συντροφιά στο γυμνάσιο (το έχω ήδη σε δύο εκδόσεις). Μια ερώτηση: ο μεταφραστής της παρούσας έκδοσης, Πολύκαρπος Πολυκάρπου, είναι ο ηθοποιός που έπαιζε τον Μενεγάκο στον “Συμβολαιογράφο” (ΕΡΤ, 1979) ή πρόκειται για συνωνυμία;». ☛ «Ο καλύτερός μου φίλος ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ, αλλά τον αγαπώ ακόμα» είχε τίτλο το άρθρο του @aNameToCome στην ηλεκτρονική έκδοσή μας (μπορείτε να το διαβάσετε στο LIFO.gr). Συζητήθηκε πολύ και σταχυολογούμε μερικές απ’ τις αντιδράσεις. «Α, πάλι καλά που τον αγαπάς κιόλας. Φυσικά, δεν ξέρω πώς θα αντιδρούσε αυτός αν διάβαζε αυτό το κειμενάκι. Ελπίζω να το πάρει χιουμοριστικά». (ioannis_h) «Οι επιλογές των συνανθρώπων μας έχουν αντίκτυπο πάνω μας. Όταν, σήμερα, στο τέλος του 2016, νιώθω ότι καταστρέφομαι ως ελεύθερος επαγγελματίας που έχω την ατυχία να είμαι και πιστεύω ακράδαντα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο βασικός υπεύθυνος που δεν μπορώ να ζήσω, ε, τότε, θεωρώ συνυπεύθυνους τους ανθρώπους που με έφεραν ως εδώ. Τους θεωρώ και καταστροφείς μου, κι ας είναι φίλοι. Γιατί προειδοποίησα για τα χάλια, το έβλεπα το παγόβουνο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας κι εκείνοι ήταν που έκλειναν τα μάτια. Και τώρα που βουλιάζουμε μεγαλοπρεπώς (όλοι μαζί, κι ας μη φταίμε) έχουν μεγάλη ευθύνη!». (ArisK) «Mε τους γνωστούς και φίλους που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ έκανα το εξής: έκοψα, –μαχαίρι όμως– τις πολιτικές κουβέντες. Και όταν το θέμα πήγαινε κατά κει, έλεγα ένα: “ασ’ το, καλέ μου, θα γίνουμε κώλος”. Και άλλαζα κουβέντα. Για κάποιους, πάντως, προβληματίστηκα τι μυαλά κουβαλάνε, και, ναι, υπήρξαν περιπτώσεις που κόπηκαν τα πολλά-πολλά, μια και, επανεξετάζοντας κάποιες σχέσεις, ήρθε η συνειδητοποίηση πως δεν επρόκειτο ακριβώς για φιλίες αλλά για κοινωνικές σχέσεις συνήθειας, όπου υπήρχε πάντα κάτι το άβολο και το αταίριαστο, αλλά δεν είχε συνειδητοποιηθεί. Έγινε ένα ξεκαθάρισμα στο τοπίο γενικώς, πάντως». (no-body) «Απλώς, λοιπόν, χρειάζεται λίγη διπλωματία. Και για να μη χαλάτε τις καρδιές σας με τους φίλους σας και για τους παρακάτω πρακτικούς λόγους. Είναι άλλο να πεις “Τι μ@λ@κ@ς είσαι, ρε φίλε, που τους πίστεψες” και άλλο “μα, καλά, κι αυτοί τι τερατώδη ψέματα έλεγαν, ρε παιδί μου;”. Και στις δύο περιπτώσεις λες το ίδιο ουσιαστικά (γιατί πρέπει να είσαι και λίγο μ@λ@κ@ς για να πιστεύεις τερατώδη ψέματα), αλλά με τελείως διαφορετικό τρόπο. Στην πρώτη περίπτωση τον βάζεις απέναντί σου, στη θέση του κατηγορούμενου (οπότε είναι λογικό να προσπαθήσει να αμυνθεί, όπως κάθε κατηγορούμενος), στη δεύτερη τον βάζεις μαζί σου, στη θέση του αδικηθέντα (αφού εξαπατήθηκε)». ☛ Για την εκλογή του Τραμπ και την επίσκεψη του Ομπάμα έγραψε ο Νικόλας Σεβαστάκης στο άρθρο του με τίτλο «Αμερικανικά Πεπρωμένα». Ενδιαφέρον είχε το σχόλιο του Σαλιγκαριού: «Το πρόβλημά μας στην Ελλάδα είναι ότι νομίζουμε πως το καλό υπάρχει χωρίς το κακό. Κι έτσι περιμένουμε απ’ όλους και απ’ όλα να είναι μόνο καλοί και ποτέ κακοί, να είναι μόνο ηθικοί και ποτέ ανήθικοι, να είναι μόνο το ένα και ποτέ το άλλο. Αυτή η νοοτροπία αφενός έχει να κάνει με την Εκκλησία αλλά και την Αριστερά, που ως ιδεολογία έχει αντιγράψει αρκετά από τον χριστιανισμό, αφετέρου και μ’ εμάς ως λαό, που δεν θέλουμε να έχουμε κριτική σκέψη. Δεν θέλουμε να παιδευόμαστε με το να σκεφτόμαστε. Μας αρέσουν οι απλοϊκές εξηγήσεις. Αν βάλουμε σε αυτό και τον εγωισμό μας (που λέει ότι “είμαστε υπέροχοι”), τότε η απλοϊκή μας μετάφραση στα πάντα γίνεται αλαζονική και υπερφίαλη».

feedback496

ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΑΝΑΛΩΘΗΚΕ

α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

24.11.16 – lifo

3

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

a π ο τ ον σ ταθη τ σ αγκ αρ ουσ ιανο

Editorial

εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικοσ διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ διευθυντής εκδοσησ M. Hulot εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης Νίκος Ζαφείρης art director Χρήστος Τζοβάρας συμβουλοσ σχεδιασμου Γιάννης Καρλόπουλος –––––– αρχισυντακτeσ lifo.gr Άρης Δημοκίδης Θανάσης Χαραμής προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη Σπύρος Γκατζούνας Άγγελος Παπαστεργίου

ΟΙ ΑΓΝΟΗΜΕΝΕΣ, ΤΟΥ ΤΕΛΛΟΥ ΑΓΡΑ Ένα ώριμο και βαθύ ποίημα, για πρόσωπα που ως τότε δεν είχαν θέση στην ελληνική ποίηση, με το οποίο συνομιλεί ευθέως, χρόνια αργότερα, το τραγούδι του Σαββόπουλου «Τα κορίτσια που πηγαίνουν δυο δυο».

–––––– συντονισμός ύλης Μαρκέλλα Ανδρικάκη συντακτική ομάδα Columnists: Νικόλας Σεβαστάκης Θοδωρής Αντωνόπουλος Ναταλί Χατζηαντωνίου Δημήτρης Πολιτάκης Δημήτρης Κυριαζής Βιβλίο: Τίνα Μανδηλαρά Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Τάσος Μελεμενίδης

Nous sommes les ingénues aux bandeaux plats, à l’ oeil bleu — paul verlainε

Θέατρο: Ματίνα Καλτάκη Γεύση: Νίκη Μηταρέα StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη

Σκούφιες πλεχτές, κοντές κοτσίδες, σαλάκι τρεις φορές στριφτό – φτωχές μαθήτριες, κορασίδες...

Στο σπίτι, πάντα η φτώχεια, η λύπη∙ χάνεται η σάκα, το χαρτί, το «παιδί» κλαίει, η μητέρα λείπει,

Απρόσεχτες, παραπατάνε. Στις λάσπες, με ξεφωνητό, τα τρύπια τσόκαρα βουτάνε.

κι αυτές, στην τύχη απορριγμένες, ζούνε, συντροφιά ξεχωριστή, μια, αμόνοιαστες, μια, αγαπημένες.

Η Μοίρα δεν τους έχει κλώσει ουδέ μετάξι στα μαλλιά, ουδέ χρυσό στη μέση κρόσσι,

Αδέξιες , κι όμως περγελάνε∙ σκληρές, καταφρονετικές, βγάζουν τη γλώσσα, αντιμιλάνε.

μα άχαρες, πολυφορεμένες ποδιές, που κρέμεται η θηλιά, κι ούτε ως τα γόνατα φτασμένες

Παρήκοες στην ορμήνια, τρέχουν άστατες, άσκεφτες ψυχές που νόμο ή φταίξιμο δεν έχουν.

Κρυώνουν, κι άλλες τους ακόμα πεινάνε μα άλλες –πιο καλά– μασούν μαστίχα, άκρη στο στόμα.

Ανοιχτομάτες, καυχησιάρες. Θαυμάζουν – τούτο τες αρκεί. Λαίμαργες, μα ποτές ζηλιάρες.

Κι αν δεν κατέχουν τι είναι η Γνώση, στα μάτια τους τα βαθουλά τι πρώιμα που έχουν μεγαλώσει!

Μόνο, η φωνή τους, σαν ξεσπάζει στην τάξη, μες στην Ωδική, καίει – σαν τρυγόνι, που σπαράζει.

Σύνταξη: Αλέξανδρος Διακοσάββας Βασίλης Καψάσκης Νινέττα Γιακιντζή Φιλιώ Ράγκου Χριστίνα Γαλανοπούλου Πάνος Μιχαήλ Γιάννης Πανταζόπουλος Χρήστος Παρίδης Μαρία Παππά Λένα Φουτσιτζή Θεόφιλος Δουμάνης φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης Πάρις Ταβιτιάν Freddie F. assistant art director Rinétta Κοσκινίδου διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– senior direct market manager Κώστας Μαντάς direct market managers Βούλα Καραβαγγέλη Γιώργος Λυκουργιώτης Σπύρος Αποστολόπουλος υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Άλκηστις Γκούμα εξωτερικες εργασιες Άκης Ιωάννου

www.facebook.com/stathis.tsagar

4 lifo – 24.11.16

κωδικος εντυπου 7639

24.11.16 – lifo

5

εβδομαδιαία εφημερίδα πανελλαδικά! συμφωνα με τις αναγνωσιμοτητες bari smart (ιανουαριος -ιουνιος 2016) Με χαρά σάς ανακοινώνουμε την κατάκτηση της κορυφαίας θέσης στις πανελλαδικές αναγνωσιμότητες μεταξύ των εβδομαδιαίων ελληνικών εφημερίδων, δωρεάν και επί πληρωμή. Είναι η αναγνώριση μιας μακράς πορείας, σταθερής και ποιοτικής, 11 χρόνων, σε ένα επικοινωνιακό περιβάλλον δύσκολο και ταραγμένο. Σας ευχαριστούμε όλους και συνεχίζουμε, όπως πάντα, να δουλεύουμε για τη βελτιώσή μας. Αναλυτικά, οι αναγνωσιμότητες:

Η ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ (OΛΕΣ ΟΙ ΗΛΙΚΙΕΣ) LIFO

154.000

ATHENS VOICE

147.000

EΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

127.000

ΤΑ ΝΕΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ

123.000

ΑΓΟΡΑ

50.000

ΗΜΕΡΗΣΙΑ

42.000

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

26.000

ΟΙ ΝΕΑΝΙΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ (13 ΕΤΩΝ - 34 ΕΤΩΝ) LIFO

81.000

ATHENS VOICE

71.000

ΤΑ NEA ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ

28.000

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

25.000

ΗΜΕΡΗΣΙΑ

11.000

ΑΓΟΡΑ

7.000

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

4.000

ΥΓ.: Εν τω μεταξύ, στο Ίντερνετ, το συγγενές μέσο LIFO.gr εξακολουθεί τις θριαμβευτικές του επιδόσεις, με μέσο όρο 4.150.000 unique visitors τον μήνα!

6 lifo – 10.11.16

Η χρονιά που το να μη νοιάζεσαι για τα γεγονότα και να δημιουργείς τη δική σου πραγματικότητα έγινε φυσιολογικό. Το Λεξικό της Οξφόρδης ανακήρυξε λέξη της χρονιάς το «post-truth», «μετα-αλήθεια» στα ελληνικά, δηλαδή τη ρητορική εκείνη που δεν επηρεάζεται από την αλήθεια ή/και την πραγματικότητα αλλά δημιουργεί μια καινούργια, προσωπική και συχνά πλαστή εκδοχή της. Συμβολίζει μια κουλτούρα, ειδικά στην πολιτική, που δεν τα πάει καλά με τα γεγονότα και τις γνώμες των ειδικών.

Ο συντηρητικός υπουργός Μάικλ Γκοβ, υποστηρικτής του Brexit, όταν του ζητήθηκε, λίγες εβδομάδες πριν από το δημοψήφισμα, να αναφέρει μερικούς σοβαρούς οικονομολόγους που στήριζαν το Brexit, δήλωσε: «Ο λαός αυτής της χώρας έχει βαρεθεί τους ειδικούς». Και σε έναν βαθμό είχε δίκιο.

✍ Φυσικά, το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης βαρύνει τους πολιτικούς, δημαγωγούς και λαϊκιστές στις περισσότερες των περιπτώσεων, οι οποίοι, πολλές φορές εις γνώσιν τους, αδιαφορούν και μερικές αμφισβητούν επιστημονικώς αποδεδειγμένα φαινόμενα, όπως η κλιματική αλλαγή. Ή ακόμα και τη θεωρία της εξέλιξης του ανθρώπου, αν θέλουμε να μιλήσουμε για πιο σκληροπυρηνικές περιπτώσεις.

✍ Όμως σε αυτό το φαινόμενο έχουν συμβάλει και οι ίδιοι οι επιστήμονες και ερευνητές, οι «ειδικοί» με μια λέξη, που τα τελευταία χρόνια έχουν καταφέρει να απονομιμοποιήσουν την αυθεντία τους, χαλαρώνοντας τα στάνταρ πολλών ερευνών ώστε να μπορούν να μετέχουν με τα πληρωμένα αποτελέσματα της εργασίας τους στις στρατηγικές πολυεθνικών εταιρειών.

✍ Πώς γίνεται να υπάρχουν έρευνες για οτιδήποτε, συχνά αντικρουόμενες, που να αναδεικνύουν π.χ. τα υγιεινά χαρακτηριστικά προϊόντων που είναι συνυφασμένα με τη ζάχαρη; Όταν βλέπεις έναν αναγνωρισμένο γιατρό, όπως ο πασίγνωστος στην Αμερική Dr. OZ, να διαφημίζει «μαγικά χάπια» τα οποία αποδεικνύονται απάτη, δεν χάνεται η εμπιστοσύνη;

✍ Φυσικά, ο Ντόναλντ Τραμπ, ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος των ΗΠΑ, είναι η απόλυτη ενσάρκωση του posttruth. Στην τελευταία του εκπομπή ο Τζον Όλιβερ έδειξε πώς ακριβώς λειτουργεί ο κύκλος των ειδήσεων. Ο Τραμπ λέει μια βλακεία, άπειρα sites την αναδημοσιεύουν, γίνεται viral στο Facebook και όταν οι δημοσιογράφοι τον ρωτούν από πού βρήκε τα στοιχεία για τη βλακεία που είπε, λέει ότι τα γράφουν όλα τα sites.

✍ Στις περισσότερες περιπτώσεις τα sites δεν περιμένουν κάποια δήλωση ή αφορμή. Κατασκευάζουν μόνα τους μια είδηση εξ ολοκλήρου. Όλα θα ήταν καλά, αν έμεναν στο περιθώριο, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα, όμως αυτό δεν ισχύει πια. Έρευνα του BuzzFeed έδειξε

πως κατά τους τρεις τελευταίους κρίσιμους μήνες της προεκλογικής εκστρατείας για την προεδρία των ΗΠΑ, οι 20 πιο δημοφιλείς αναληθείς ειδήσεις από ψεύτικα sites και σελίδες φανατικών υποστηρικτών των υποψηφίων συγκέντρωσαν 8.711.000 shares και comments στο Facebook. Την ίδια στιγμή, οι 20 πιο γνωστές ειδήσεις για τις εκλογές από τα 19 μεγαλύτερα ειδησεογραφικά sites συγκέντρωσαν μόλις 7.367.000 shares και comments.

✍ Οι 17 από τις 20 ψεύτικες ειδήσεις ήταν είτε υπέρ του Τραμπ είτε κατά της Κλίντον. Δύο από αυτές ήταν η «αποκάλυψη» ότι η Κλίντον πούλησε όπλα στον ISIS και ότι ο Πάπας ανακοίνωσε πως υποστηρίζει τον Τραμπ. Οι τρεις ιστορίες που ήταν κατά του Τραμπ συμπεριλάμβαναν την ψεύτικη δήλωση του συνυποψηφίου του Πενς ότι η Μισέλ Ομπάμα είναι σαν πίθηκος με τακούνια, την είδηση ότι η Ιρλανδία δέχεται Αμερικανούς «πρόσφυγες» που εγκαταλείπουν την Αμερική του Τραμπ και την ψεύτικη δήλωση της RuPaul, σύμφωνα με την οποία ο Τραμπ την είχε χουφτώσει.

✍ Αρκετά ενδιαφέρουσες είναι επίσης οι έρευνες της «Guardian» και του BuzzFeed, σύμφωνα με

τις οποίες πολλά από τα ψεύτικα sites που, όπως είδαμε, βλέπουν τις ψεύτικες ειδήσεις τους να αναπαράγονται σε τεράστιους αριθμούς, προέρχονται όχι από το Τέξας ή το Μισισίπι αλλά από τα... Σκόπια. Συγκεκριμένα, μόνο η πόλη Βελεσά φαίνεται να διαθέτει 140 εν ενεργεία sites που ασχολήθηκαν με τις αμερικανικές εκλογές. Τα sites αυτά έφτιαχναν μια ψεύτικη είδηση, της έβαζαν έναν ευρηματικό τίτλο και τη μοίραζαν στο Facebook. «Αθώοι» Αμερικανοί την αναπαρήγαγαν, γινόταν viral και τα κλικ στην ιστοσελίδα έπαιρναν φωτιά, αυξάνοντας τα έσοδα από τις διαφημίσεις. Δύο από τις είκοσι πιο «αποδοτικές» ψεύτικες ειδήσεις που αναφέραμε προηγουμένως προήλθαν από σκοπιανά sites.

✍ Πολλοί ειδικοί ισχυρίζονται ότι το Facebook, επιτρέποντας να ανεβαίνουν στην πλατφόρμα του ψεύτικες ειδήσεις, χωρίς κανένα φιλτράρισμα, επηρέασε τις αμερικανικές εκλογές (υπέρ του Τραμπ). Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ απάντησε ότι αυτό «πρόκειται για μια θεότρελη ιδέα». Παρ’ όλα αυτά, πριν από λίγες μέρες η Google και το Facebook ανακοίνωσαν ότι παρόμοια sites θα αποβάλλονται από το διαφημιστικό τους πρόγραμμα (το οποίο είναι η κύρια πηγή εισοδήματός τους).

aπο τον δημητρη κυριαζη

post-truth

«ΜΕΤΑ-ΑΛΗΘΕΙΑ»: Η ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΟΞΦΟΡΔΗΣ

TheBuzz

TalkoftheTown 24–30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016

✍

24.11.16 – lifo

7

ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ Φωτό: Καλλιρρόη Παπαγεωργίου

Talk of the Town

ΧΡHΣΤΟΣ ΣΙΟΡIΚΗΣ Μιλήσαμε με τον επιμελητή του αφιερώματος για τον Ζαχαρία Παπαντωνίου στο τρέχον τεύχος της «Νέας Εστίας» σχετικά με τον συγγραφέα και την Αθήνα της εποχής του. α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή

ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΥΠΡΕΠΗΣ ΠΤΔ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΝΤΑΥΘΑ

α π ό το ν δη μ ή τ ρη π ολ ιτάκ η

ShortCut

Νοσταλγεί κανείς την προεδρική θητεία του Κωστή Στεφανόπουλου (1995-2005) ή την εποχή της πολιτικής σταθερότητας και της «επίπλαστης ευδαιμονίας»; Έχω προλάβει ηλικιακά όλους τους ΠτΔ της «Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας», όπως κάποιες φορές αποκαλείται με στόμφο η μακρά περίοδος της Μεταπολίτευσης (τελείωσε ή ακόμα;). Ήταν πάντα εκεί, στο περιθώριο ουσιαστικά της πολιτικής επικαιρότητας, ως επίτιμοι εθνικοί εκπρόσωποι (ως παροπλισμένοι λυκειάρχες που καλούνται τιμής ένεκεν στις εθνικές επετείους να εκφωνήσουν τον πανηγυρικό) και ως διεθνείς παραστάτες της χώρας, που ασκούσαν «κατά διακριτική ευχέρεια», λιγότερο ή περισσότερο χαρισματικά, τις περιορισμένες τους αρμοδιότητες – συμβολικές της ενότητας και συνέχειας του κράτους και ρυθμιστικές του πολιτεύματος. Κατανοώ μεν τον συμβολικό, διακοσμητικό, άχαρο, ενωτικό χαρακτήρα του θεσμού, αλλά και να μην είχαν υπάρξει –ή να ήταν άλλοι, αντιστοίχως «εργαλειοποιημένοι» από τα μεγάλα κόμματα, στη θέση τους–, δεν θα είχε αλλάξει απολύτως τίποτα στη ζωή μου (μας). Ουδείς μου ήταν ποτέ ιδιαιτέρως συμπαθής (εντάξει, προφανώς ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν μπορεί να κριθεί από τη θητεία του αυτή, στην οποία έμπλεξε δύο φορές μάλιστα), εκ των υστέρων πάντως αναγνωρίζω ότι ο γλαφυρός/γραφικός Σαρτζετάκης του «αναδέλφου» γένους και των κωμικοτραγικών επιλογών σε ζητήματα επικοινωνίας και δημόσιας εικόνας τουλάχιστον ήταν κάτι διαφορετικό σ’ αυτή την γκρίζα αλληλουχία «πρώτων πολιτών του κράτους». Ήταν ο πρώτος και ο τελευταίος ΠτΔ που δέχτηκε τόσο έντονο μπαράζ σκωπτικών σχολίων εις βάρος του (στη σύγχρονη εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ουδείς αλώβητος, βέβαια, όπως συχνά αντιλαμβάνεται ο Προκόπης Παυλόπουλος, όχι ότι δεν πάει γυρεύοντας με τον ληθαργικό του οίστρο) και επίσης ο τελευταίος, πριν καθιερωθούν για λόγους ισορροπίας, καλλιέργειας συναινετικού κλίματος, στρατηγικής και εκλογομαγειρέματος, τα «αλλαξοκωλίδια» των κομμάτων εξουσίας με τις εκάστοτε υποψηφιότητες για τη θέση του «θεματοφύλακα των θεσμών». Από τότε, κατά κανόνα επιλέγεται κάποιος επιφανής πολιτικός β’ διαλογής ως τοποτηρητής μιας αφηρημένης εθνικοφροσύνης –για να κρατάει τα μπόσικα κοινώς– που συνήθως καταγράφεται ως δημοφιλής στις σχετικές δημοσκοπήσεις, από τη στιγμή που κανείς δεν τρέφει

8 lifo – 24.11.16

έντονα συναισθήματα, ούτε για το πρόσωπο ούτε για τον ρόλο. Και πιο δημοφιλής απ’ όλους υπήρξε ο πρόσφατα αποθανών Κωστής Στεφανόπουλος, ο οποίος, κατά τη διάρκεια των δύο προεδρικών θητειών του τη δεκαετία 1995-2005, διατηρούσε σταθερά την κορυφαία θέση στις θετικές γνώμες των πολιτών για τα δημόσια πρόσωπα στις σχετικές σφυγμομετρήσεις. Χαίρω πολύ! Ειδικά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο της «επίπλαστης ευδαιμονίας», ακόμα κι ο Μπομπ Σφουγγαράκης να ήταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θα χτύπαγε αστρονομικά ποσοστά δημοτικότητας. Και είναι βέβαιο ότι πολλοί τον έχουν συνδέσει με τα χρόνια της ευμάρειας και της πολιτικής σταθερότητας, γεγονός που εξηγεί –πέρα από τον στεγνό ευπρεπισμό που εξέπεμπε και το ότι «την είπε» στον Κλίντον μ’ εκείνο το περίφημο λογύδριο αφηρημένης, οικουμενικής εθνικοφροσύνης– τις διθυραμβικές νεκρολογίες που έχουν γραφτεί αυτές τις μέρες. Ακόμα και ως εκπρόσωπος ενός κεντρώου φιλελευθερισμού παρουσιάστηκε ο εκλιπών ή, έστω, ως φορέας μιας καλοπροαίρετης κεντροδεξιάς (άλλο ένα δείγμα στροφής στο καταφύγιο του συντηρητισμού εν μέσω άγριων κοινωνικοπολιτικών συνθηκών), παρά το γεγονός ότι στην κομματική του καριέρα εμφανιζόταν ως ακραιφνής (καρα)δεξιός, ενώ οι στομφώδεις, καθαρευουσιάνικες ομιλίες του στο Κοινοβούλιο (πριν ανακηρυχθεί ΠτΔ) όχι μόνο δεν δικαιολογούσαν τον χαρακτηρισμό «αηδόνι της Βουλής», όπως τον αποκαλούσαν κάποιοι, αλλά θύμιζαν συχνά «δικολάβο επαρχιακού δικαστηρίου», όπως νομίζω τον είχε αποκαλέσει κάποτε ο Πάγκαλος. Έτσι είναι η φύση αυτού του ύπατου αξιώματος. Λειτουργεί και ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ, στην οποία λειαίνονται οι κοφτερές γωνίες και ξεπλένονται τα αμφιλεγόμενα στοιχεία του πρότερου πολιτικού βίου. Δεν θα μάθουμε ποτέ πώς ακριβώς θα λειτουργούσε ο ίδιος και ποια θα ήταν η συμπεριφορά της «κοινής γνώμης» αν είχε βρεθεί ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σ’ αυτήν τη θέση. Το βέβαιο είναι ότι όταν φύγει κάποτε κι εκείνος, οι RIPολογίες που θα ακολουθήσουν ένθεν και ένθεν θα ρίξουν πραγματικά το Ίντερνετ.

Πώς προέκυψε η ιδέα για έναν περίπατο βασισμένο στα κείμενα του Ζαχαρία Παπαντωνίου; Ήταν μια ιδέα που πρωτομπήκε στο μυαλό μου στις αρχές του καλοκαιριού. Μελετώντας το έργο του Παπαντωνίου, αρχικά λόγω της αγάπης μου γι’ αυτόν και στη συνέχεια λόγω και του αφιερώματος στη «Νέα Εστία», άρχισα να πέφτω πάνω σε κείμενα του συγγραφέα που αφορούσαν την πρωτεύουσα· άρθρα-παρεμβάσεις για τη μορφή της πόλης, διηγήματα και ποιήματα όπου πρωταγωνιστούν οι απλοί κάτοικοι, ποικίλες αναφορές σε διάφορα κείμενα. Άρχισα να βλέπω τη σχέση του Παπαντωνίου με την πόλη, τις δημόσιες θέσεις του, τη συγκίνησή του, την αγάπη του για τον τόπο στον οποίο έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Ένιωσα ότι η ματιά του και η ευαισθησία του είναι πράγματα που λείπουν σήμερα· ίσως δεν μας είναι ξένα, αλλά δεν έχουν και τον χώρο που τους αξίζει. Ποια ήταν, με λίγα λόγια, η Αθήνα του Παπαντωνίου; Ξεκινώντας να απαντώ σε αυτή την ερώτηση, νιώθω πως θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας το παρακάτω: «… στην Τσαμαδού 21 ήταν που είχαν και το κοτσύφι· το ’χε βρει ο Χαρίλαος [ο μεγαλύτερος αδερφός του Ζαχαρία] σε μια εκδρομή με σπασμένο το φτερό από σφεντονιά. Το γιατρέψανε· μα όταν του ανοίξαν το κλουβί, αυτό ξαναγύρισε κοντά τους. Του είχαν μάθει να σφυρίζει ένα μοτίβο από το Ριγολέττο· του το ’χε μάθει ο Ζαχαρίας, που αγαπούσε με πάθος τη μουσική και τραγουδούσε, με μια ζεστή φωνή τενόρου, ολόκληρες άριες από όπερες και παλιά γαλλικά τραγούδια. […] Το σπίτι της οδού Τσαμαδού […] το προτιμήσανε γιατί βρισκότανε ψηλά στα Εξάρχεια, με δρόμους ανηφορικούς και κακοτράχαλους κείνη την εποχή, για να θυμίζει Καρπενήσι…» (Δαλμάτη, Μ. (1970). «Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου και η μοίρα του», Νέα Εστία, τχ. 1.022, σ. 145-154. Και ο ίδιος ο Παπαντωνίου; Ποιες γειτονιές και σημεία της πόλης αγαπούσε; Ο Παπαντωνίου αγαπούσε πολύ τις γειτονιές της Πλάκας. Λέγεται, μάλιστα, ότι συμμετείχε σε παρέες που έκαναν καντάδες στη γειτονιά αυτή. Είχε μια σταθερή ανησυχία για το ιστορικό κέντρο της πόλης και σκεφτόταν πώς θα μπορούσε να προφυλαχθεί ο χαρακτήρας της ευρύτερης περιοχής γύρω από την Ακρόπολη. Ήταν περιπατητής του κέντρου και με ευχαρίστηση απολάμβανε αυτό που είχε να του δώσει το τοπίο. «Μπροστά σε μια δύση στα Προπύλαια, με τα φευγαλέα της χρώματα, μου λέγε κάποτε: «Αυτή δεν πιάνεται ούτε με πινέλο, ούτε με πέννα. Ψάχνω να βρω λόγια, φράσεις, αλλά δεν μπορώ. Μόνο επιγραμματικά μπορεί κανείς να την αποδώσει».([Ελευθερουδάκης, Κ. (1940)]. «Από τους αθηναϊκούς περιπάτους με τον Ζαχαρία Παπαντωνίου», Νέα Εστία, τχ. 319, σ. 453-455 (το τεύχος αυτό του περιοδικού είχε βγει λίγους μήνες μετά τον θάνατο του συγγραφέα και είναι αφιερωμένο σε αυτόν).

http://omadaasty.blogspot.gr/

24.11.16 – lifo

9

ΣΤΟ ΜΙΚΡΟ ΓΑΛΑΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ ΠΟΥ ΠΑΙΖΕΙ… ΜΠΑΧ!

Talk of the Town

Στην πρόβα του Λεωνίδα Καβάκου.

Το «Μουσείο Χωρίς Σπίτι» Μια έκθεση για τη φιλοξενία.

10 lifo – 24.11.16

ΠλαγιοΜετωπικά

απ ό τ h ναταλ ι χατζη α ν τω ν ι ου

E

να πουκάμισο, πολύχρωμες κηρομπογιές, ένα παιχνίδι, ένα τουμπερλέκι… Αυτά είναι μερικά από τα αντικείμενα που «εκτίθενται» από τις 14 Νοεμβρίου 2016 στο πρωτότυπο, ξεχωριστό «Μουσείο Χωρίς Σπίτι», μια πρωτοβουλία του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας και της Oxfam, της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Οργανώσεων για την Καταπολέμηση της Φτώχειας. Από τις 14 Νοεμβρίου 2016 όλη η Αθήνα μετατρέπεται σε ένα «μουσείο» αφιερωμένο στην ανάδειξη και στην αναγνώριση της αλληλεγγύης των Ελλήνων και των Ελληνίδων προς τους ανθρώπους που έπρεπε να αφήσουν την πατρίδα τους. Μια Έκθεση για τη Φιλοξενία που καλεί τους Έλληνες και όλους τους ανθρώπους παντού στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των ηγετών, σε μια δέσμευση για τη διεκδίκηση ασφάλειας και αξιοπρέπειας για όλους. Στο «Μουσείο Χωρίς Σπίτι» τα «εκθέματα» είναι πραγματικά αντικείμενα που πρόσφεραν Έλληνες και Ελληνίδες –άνδρες, γυναίκες, παιδιά– σε ανθρώπους που έφτασαν τους τελευταίους μήνες στη χώρα μας για να απαλύνουν τον πόνο τους και να βοηθήσουν όσο μπορούν τη δύσκολη καθημερινότητά τους. Τα αντικείμενα αυτά αντιπροσωπεύουν την ένδειξη αλληλεγγύης και συμβολίζουν τις φιλικές σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα στους ανθρώπους τους τελευταίους μήνες. Φωτογραφίες των αντικειμένων θα έχουμε την ευκαιρία να συναντήσουμε σε στάσεις λεωφορείων και τραμ, σε βαγόνια τρένων του ΗΣΑΠ καθώς και σε διαφημιστικές πινακίδες σε στάσεις του μετρό της Αθήνας. Παράλληλα, πραγματικές προθήκες θα τοποθετηθούν στο Μουσείο της Ακρόπολης, στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο Μουσείο Φρυσίρα καθώς και στο Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης, με τους επισκέπτες να μπορούν να δουν από κοντά «εκθέματα» γεμάτα προσφορά και αγάπη. Όλα τα εκθέματα συνοδεύονται από πραγματικές ιστορίες αλληλεγγύης και ελπίδας που αποτυπώνουν τη δύναμη των ανθρώπων να πραγματοποιούν αλλαγές προς μια θετική κατεύθυνση. Την ίδια στιγμή, στο www.museumwithoutahome.gr θα μπορούν όλοι και όλες να δουν τα «εκθέματα» και να διαβάζουν τις προσωπικές μαρτυρίες των ανθρώπων που «κρύβονται» πίσω από καθένα από αυτά. Επιπλέον, στην ιστοσελίδα της εκστρατείας αυτής το κοινό θα έχει τη δυνατότητα να στηρίξει με την υπογραφή του τις προσπάθειες που καταβάλλει το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας και η Oxfam, διεκδικώντας ασφάλεια και αξιοπρέπεια για όλους. Η Ελλάδα είναι μια χώρα γνωστή για τη συνεισφορά της στη Φιλοσοφία, στη Δημοκρατία και στον πολιτισμό γενικότερα. Εκατομμύρια άνθρωποι επισκέπτονται τη χώρα κάθε χρόνο, κυρίως για να γνωρίσουν από κοντά την Ιστορία της και να επισκεφθούν τα μουσεία της. Το «Μουσείο Χωρίς Σπίτι» συνιστά φόρο τιμής στους πολίτες της σημερινής Ελλάδας που στήριξαν, σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, με όλες τους τις δυνάμεις τους ανθρώπους που έπρεπε να φύγουν από την πατρίδα τους. Είναι ένα «μουσείο» αφιερωμένο στον ανθρωπισμό και την ελπίδα, δύο έννοιες που δεν πρέπει να «ξεθωριάσουν» ποτέ.

Λίγο καιρό πριν είχα το προνόμιο να παρακολουθήσω μια πρόβα του Λεωνίδα Καβάκου. Μπήκα, βέβαια, στην Αίθουσα Δοκιμών επιπόλαια κι ανέτοιμη και «μολυσμένη» με την τοξικότητα της ημέρας μου: κάτι ψιλοκαβγάδες στο γραφείο, κάτι ξεκατινιάσματα στην πολιτική επικαιρότητα, πολλά προσωπικά άγχη και αυτή η σχεδόν μόνιμη, κατεβασμένη στα σκέλια «ουρά» της θλίψης που σέρνουμε όλοι εδώ και πολύ-πολύ καιρό. Μπήκα επιπλέον κάπως καχύποπτη με αυτόν τον αναμφίβολα τεράστιο μουσικό, ο οποίος, όμως, στις συνεντεύξεις του κάπως με απογοήτευε με αυτή την εκλεκτική, «εθνική» αποστασιοποίηση του ανθρώπου που ζει στο εξωτερικό και κουβαλάει την απογοήτευσή του από την ελληνική εμπειρία σε τέτοιο βαθμό, ώστε να την εκφράζει κατά καιρούς με μια ισοπεδωτική για τη χώρα και τον κόσμο της πικρία. Τον παρατηρούσα, επιφυλακτική στην αρχή, να δοκιμάζει τον ήχο του και τον συντονισμό του συναδέλφου του (Ρόμαν Σίμοβιτς, εξάρχοντα της Συμφωνικής Ορχήστρας του Λονδίνου) και της Ορχήστρας στο Διπλό κοντσέρτο για βιολί του Μπαχ. Να διορθώνει τη ροή, το τέμπο ή τις μουσικές φράσεις με ευγένεια και διακριτικότητα καθόλου συνεπή με τις ιδιοτροπίες της ντίβας που είχα φτιάξει στο μυαλό μου. Να κάνει λεπτές υποδείξεις με έναν λόγο που ακουγόταν σχεδόν ποιητικός, όταν π.χ. ζητούσε απ’ τα έγχορδα το τάδε σημείο «να παιχτεί με το μέσον του δοξαριού και όχι με την άκρη, γιατί έτσι ο ήχος έρχεται πιο αβίαστος κι ελαφρύς». Να σκύβει πάνω από κάθε ομάδα μουσικών οργάνων, να ενθαρρύνει τις βιόλες, να χαμογελάει στα βιολιά, να διορθώνει κάτι ελάχιστο στα τσέλα. «Στον ωραίο κόσμο του» ψιθύρισα. Και βέβαια ο ίδιος δεν μου επέτρεψε σε καμία περίπτωση να σκεφτώ ότι αυτό το υγιές «χάσιμο» είναι μια πολυτέλεια προορισμένη για όποιον, λόγω ταλέντου κι επιλογών, έχει λυμένο το πρόβλημα της επιβίωσης και το προνόμιο να παρακολουθεί τη χώρα του από ένα πολύ ψηλό και πολύ μακρινό «πόντιουμ». Όχι, όχι. Εδώ είχα να κάνω με την αυταξία της αφοσίωσης… Άλλωστε, και οι μουσικοί αυτοί, μόνιμοι κάτοικοι Ελλάδας και μέλη μιας Κρατικής Ορχήστρας (Αθηνών), την ίδια συννεφένια έκσταση εξέπεμπαν. Για κάποια λεπτά είχε και γι’ αυτούς καταργηθεί ο έξω κόσμος. Άνθρωποι έμπειροι και της «πιάτσας» χρόνια, που δεν εντυπωσιάζονται από μεγάλα ονόματα, ούτε μασάνε με δύστροπους χαρακτήρες, ακολουθούσαν συνεπαρμένοι. Συγκινητικοί και συγκινημένοι. Υποδειγματικοί. Προσηλωμένοι σ’ ένα σύμπαν όπου δεν υπήρχε η κακόφωνη χορωδία της απειλητικής καθημερινότητας, το ιστριονικό Διαδίκτυο… Υπήρχε μόνο το κίνητρο της ανταπόκρισης, η ευγενέστατη άμιλλα, ο λόγος για τον οποίο έγιναν κάποτε μουσικοί, η ερωτική σχέση με τις χορδές ή το πνευστό ή την υφή του δέρματος στα τύμπανα. Υπήρχε, τελικά, μόνο ένα γαλατικό χωριό, που εν προκειμένω έπαιζε Μπαχ, Σούμαν και Μότσαρτ. «Ασχολούμαι όσο λιγότερο μπορώ με την επικαιρότητα πια. Παρατηρώ στον εαυτό μου ένα είδος πολιτικού αναχωρητισμού. Η αλήθεια είναι ότι με απορροφά ό,τι κάνω» με έκοψε λίγες ημέρες αργότερα ένας φίλος καλλιτέχνης, καθώς φλυαρούσα για τα της επίσκεψης Ομπάμα, για τη «σκιώδη» κυβέρνηση Μητσοτάκη, για την εικόνα του Τσίπρα. Και ξέρω ότι δεν το έλεγε με πόζα, αλλά αναγνωρίζοντας ότι αυτήν τη μάταιη εποχή των επαναλαμβανόμενων διαψεύσεων, η Τέχνη του, περισσότερο ή λιγότερο, δεν έχει σημασία, είναι μια σχεδία επιβίωσης και ταυτόχρονα μια συναρπαστική «πολυτέλεια». Άλλωστε, όσο διαρκεί η προετοιμασία μιας παράστασης και μετά, όσο διαρκεί η παράσταση, παύει ο «θόρυβος» και πρυτανεύει εκείνη η δυσεύρετη σιωπή που, ως απαραίτητος διάδρομος υποδοχής κάθε καλλιτεχνικού έργου, σπάει μόνο από το κοινό μήνυμα και τη συντονισμένη ανάσα. Τελικώς, η Τέχνη –ίσως εν μέρει και ο αθλητισμός– είναι το μόνο εκ των πραγμάτων απρόσβλητο πεδίο, το μόνο πράγμα που μπορεί να διατηρεί ζωντανή την προοπτική του σε μια χώρα άνευ προοπτικής. Κι ακόμα, είναι το μοναδικό πεδίο επικοινωνίας που μπορεί να αναγνωρίζει ή και να απαιτεί την αξία της –επιτέλους– σιωπής, κλείνοντας ερμητικά την πόρτα στη διαρροϊκή φλυαρία, στον ατελείωτο καβγά, στη διαρκή αρνητική ψυχική ένταση. Ναι, ευνοεί τον διάλογο (παραφράζοντας εκείνη την άλλη, την πολιτική ευχή του Ρίτσου, «η Τέχνη μας ξαναμαθαίνει πώς να μιλάμε ήσυχα-ήσυχα κι απλά») και αποκλείει τον καβγά, αν και πρέπει να διευκρινίσω ότι αναφέρομαι στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα και όχι στις όλο και δυσμενέστερες συνθήκες της εκκόλαψής του, πολλώ δε μάλλον στο θεσμικό παρασκήνιο του πολιτισμού, το οποίο αναπαράγει κι αυτό την πολιτική παθογένεια. Απλώς, η Τέχνη, με κεφαλαίο «Τ», χωρίς παράγοντες και παραγοντίσκους, αλλά μόνο ως άμεσα προσλήψιμη εισβολή θετικότητας, σκέψης, σιωπής, ευγένειας και παιδείας, έχει, σε αντίθεση με το παρόν μας, απτή προοπτική, τη δυνατότητα της εξέλιξης και αποκλειστικότητα στο προνόμιο της πολυπόθητης και μάταια πολυχρησιμοποιημένης «ανάπτυξης». Αν μας μένει τελικά κάτι, είναι ό,τι υπαινίσσεται ξανά, με παραλλαγμένους όρους, εκείνο τα παλιό σύνθημα του ’68, «η φαντασία στην εξουσία».

24.11.16 – lifo

11

ΦΩΤΟ: ETHAN MILLER/GETTY IMAGES

Οι δύο Αμερικές: Πιο έντονη από ποτέ η πολιτική διαίρεση ανάμεσα στον αστικό και στον αγροτικό πληθυσμό στις ΗΠΑ Πρώτα συμπεράσματα από το γεωγραφικό κριτήριο στις τελευταίες προεδρικές εκλογές. Η αναπάντεχη, για πολλούς, νίκη του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ την προηγούμενη Τρίτη έχει ξεσηκώσει θύελλα συζητήσεων, η οποία πιθανότατα θα διαρκέσει πολύ καιρό ακόμα. Εμείς εδώ, υπό το αστικό πρίσμα της στήλης, θα ασχοληθούμε με τον τρόπο που ψήφισαν οι κάτοικοι των μικρών και μεγάλων πόλεων και αυτοί των αγροτικών περιοχών.

Οι πέντε Πολιτείες όπου πήρε τα μεγαλύτερα ποσοστά ο Τραμπ είναι με τη σειρά: Γουαϊόμινγκ 7.174.248 ψήφοι, δηλαδή 70,1%, Δ. Βιρτζίνια 68,7%, Oκλαχόμα 65,3%, Β. Ντακότα 64,1%, Aλαμπάμα 62,9%.

Άλλαξες γνώμη; Ξαναψήφισε! Τουλάχιστον 7 Πολιτείες επιτρέπουν στους ψηφοφόρους τους να ξαναψηφίσουν εάν άλλαξαν γνώμη, εάν έχουν ψηφίσει πριν από την ημέρα των εκλογών. Το Γουισκόνσιν δίνει το δικαίωμα στους ψηφοφόρους της Πολιτείας να αλλάξουν γνώμη πριν η ψήφος τους καταμετρηθεί επίσημα την ημέρα των εκλογών. Και μόνο μία ψήφος μετράει (φυσικά). Άλλες Πολιτείες που το επιτρέπουν είναι οι Mινεσότα, Πενσιλβάνια, Νέα Υόρκη, Κονέκτικατ και Mισισίπι.

Η Βένια θα παίζει κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 22:00 ως τις 5 Ιανουαρίου στην παράσταση No man’s Land (Aller/Retour - Βαρώσια 13 Ιουλίου) της Alexandra Badea στη β’ σκηνή του Θεάτρου Από Μηχανής. Είναι μια παραγωγή της ομάδας θεάτρου «Μπουλούκι» σε σκηνοθεσία Γιώργου Λύρα και συμπρωταγωνιστές την Άρτεμι Γρύμπλα και τον Ηλία Λάτση.

Ας αρχίσουμε από τα βασικά: πυκνότητα του πληθυσμού και ποσοστό αστικοποίησης μιας Πολιτείας. Η υποψηφιότητα της Κλίντον στηρίχθηκε σε Πολιτείες όπου η πυκνότητα του πληθυσμού είναι μεγάλη (0,71), όπως και το ποσοστό της αστικοποίησης (0,63). Από την άλλη, τα ποσοστά του Τραμπ ήταν αυξημένα στις Πολιτείες όπου οι περισσότεροι εργαζόμενοι πηγαίνουν στη δουλειά με αυτοκίνητο (0,53) –ένα στοιχείο που δείχνει την εξάπλωση του πληθυσμού σε μεγάλη γεωγραφική επιφάνεια–, καθώς και στις Πολιτείες όπου το ποσοστό των ιδιοκτητών κατοικίας (homeowners) είναι μεγάλο (0,61). Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η υποψηφιότητα Τραμπ στηρίχθηκε ισχυρά από τους λευκούς ψηφοφόρους που ζουν στην πόλη όπου γεννήθηκαν. Τραμπ ψήφισε επίσης, αλλά σε χαμηλότερο ποσοστό, και η πλειοψηφία των λευκών ψηφοφόρων που ζουν εκτός της πόλης στην οποία γεννήθηκαν, αλλά σε δύο ώρες απόσταση από αυτήν, ενώ εκείνοι που μένουν περισσότερο από δύο ώρες μακριά προτίμησαν την Κλίντον. Να σημειώσουμε ότι αρκετές έρευνες συνδέουν την εσωτερική μετανάστευση με υψηλότερο επίπεδο μόρφωσης. Τα στοιχεία από το Brookings είναι ακόμα πιο διαφωτιστικά. Σε αυτές τις εκλογές ψήφισαν 11,4 εκατ. περισσότεροι άνθρωποι απ’ ό,τι στις τελευταίες. Το 47% αυτών των έξτρα ψήφων προήλθε από αγροτικές περιοχές και μικρές πόλεις, παρόλο που αυτές οι περιοχές συγκεντρώνουν μόνο το 36% του εκλογικού σώματος. Επίσης, η υποστήριξη προς τον Τραμπ σε αυτές τις περιοχές ήταν πολύ πιο έντονη (58%) απ’ ό,τι στον προηγούμενο υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων Μιτ Ρόμνεϊ το 2012 (56%). Αυτές οι διαφορές (1% στις μικρές πόλεις και 3,5% στις αγροτικές περιοχές) μπορεί να φαντάζουν μικρές στον Έλληνα ψηφοφόρο, όμως υπήρξαν κρίσιμες για την εξασφάλιση Πολιτειών όπως η Πενσιλβάνια, το Μίσιγκαν, το Γουισκόνσιν και άλλες στις οποίες ο νικητής παίρνει όλες τις εκλεκτορικές ψήφους. Αντίθετα, στο κέντρο των μεγάλων πόλεων και στα προάστια κοντά στο κέντρο και ο Τραμπ και η Κλίντον έχασαν ψήφους σε σχέση με το 2012, ενώ σημείωσαν αναλογικά μεγάλα κέρδη οι υποψήφιοι των τρίτων κομμάτων. Ας περάσουμε όμως στο γιατί. Ένας από τους λόγους που εξηγεί αυτήν τη διαίρεση είναι, φυσικά, η οικονομία. Στις μικρότερες πόλεις και στις αγροτικές περιοχές έχουν χαθεί θέσεις εργασίας από τη μεγάλη ύφεση του 2008, που δεν έχουν επιστρέψει ακόμα. Όμως δεν είναι μόνο η οικονομία. Η πολιτική επιστήμονας Κάθι Κρέιμερ από το Πανεπιστήμιο του Γουισκόνσιν έχει μια εξήγηση για τον λόγο που η ομώνυμη Πολιτεία ψήφισε ρεπουμπλικάνο υποψήφιο για πρώτη φορά από το 1984. Η Κρέιμερ επισκεπτόταν επί χρόνια τις μικρές πόλεις και τις αγροτικές περιοχές της Πολιτείας κάνοντας έρευνα για το βιβλίο της The politics of resentment και ανακάλυψε, μετά από ατελείωτες ώρες συζητήσεων με τους κατοίκους, μια ισχυρή αίσθηση ταυτότητας και μια ψυχολογία «εμείς εναντίον αυτών» – «αυτοί» είναι οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων. Μιλάμε για ανθρώπους σε πρώην βιομηχανικά προπύργια που είδαν τις δουλειές τους να φεύγουν στο εξωτερικό και νιώθουν ότι η υπόλοιπη κοινωνία τούς έχει προσπεράσει. Γι’ αυτούς η κοινωνία είναι η εικόνα που εκφράζεται μέσα από την τηλεόραση, δηλαδή οι μεγάλες πόλεις κυρίως, όπου, σύμφωνα με την οπτική των συγκεκριμένων ψηφοφόρων, εδρεύουν οι ελίτ που τους περιφρονούν, που τους αποκαλούν ρατσιστές, ανόητους κ.ά., όπου διοχετεύονται όλοι οι πόροι για την εκπαίδευση, τις δημόσιες συγκοινωνίες κ.λπ. Φαίνεται, λοιπόν, ξεκάθαρα ότι μιλάμε για δύο Αμερικές. Στη μια πλευρά βρίσκονται το κέντρο και τα κοντινά σε αυτό προάστια των μεγάλων πόλεων, κοσμοπολίτικες και πυκνοκατοικημένες περιοχές με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και χαμηλή ανεργία, που αισιοδοξούν για το μέλλον. Από την άλλη βρίσκονται οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών και των μικρών πόλεων που αισθάνονται αδικημένοι, έχουν πληγεί από την ανεργία και φοβούνται για το μέλλον. Και οι δύο πλευρές ενδιαφέρονται για μια νέα εναλλακτική, που εκλογικά όμως εκφράζεται διαφορετικά.

12 lifo – 24.11.16

Hθοποιός

ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ

από τον δημήτρη κυριαζή

✍

Ο θρίαμβος του Τραμπ

ΒEΝΙΑ ΣΤΑΜΑΤΙAΔΗ

Hγειτονιάμου

α π ό τ ον δ ημήτ ρ η κυρ ια ζ η

UrbanLife

Talk of the Town

q Μένω στα Βριλήσσια ή, μάλλον, στα «σύνορα» Βριλησσίων-Χαλανδρίου. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως έχω ταχυδρομικό κώδικα Βριλησσίων, μένοντας δίπλα στο γήπεδο Χαλανδρίου. Πώς γίνεται, θα μου πεις. Κι όμως… Ο δρόμος μου κινείται στον παλμό αυτού του γηπέδου. Κόσμος μπαίνει, βγαίνει, τρέχει κι όταν έχει αγώνα πήζεις στην κίνηση και τα διπλοπαρκαρισμένα. Για λίγο νιώθεις πως ζεις στη Λεωφόρο!

q Μένω εδώ από μικρό παιδί. Με έχω δει να μεγαλώνω και να αλλάζω μαζί με τη γειτονιά. Έχω φωτογραφίες πάνω σε ποδήλατο με βοηθητικές και γύρω μου χωράφια. Από τότε έχουν περάσει χρόνια, οι βοηθητικές βγήκαν από το ποδήλατο, τη θέση του ποδηλάτου πήρε το αυτοκίνητο και στα χωράφια χτίστηκαν πολυκατοικίες και μεζονέτες. Σε γωνιές, όμως, υπάρχουν ακόμα τα απομεινάρια εκείνης της παλιάς εποχής, σημεία άχτιστα με χώμα που μυρίζει όταν βρέχεται στις αρχές του φθινοπώρου. q Γιατί την επιλέγω; Προσπαθώ να δώσω μια απάντηση, αλλά όλο κάτι μου ξεφεύγει. Ίσως να είναι η ησυχία, οι πιο χαλαροί ρυθμοί, το πράσινο, τα τιτιβίσματα το ξημέρωμα που δεν τα καλύπτει ο θόρυβος από τα αυτοκίνητα. Η αλήθεια είναι πως πολλές φορές έχω φλερτάρει με την ιδέα τού να φύγω. Κινούμαι πολύ στο κέντρο και η απόσταση με έχει κουράσει. Τελικά, όμως, μένω. Γκρινιάζω, ναι, αλλά, πώς να γίνει, εδώ είναι το σπίτι μου. q Η πλατεία Αναλήψεως είναι ο τόπος συνάντησης των απανταχού Βριλησσιωτών. Στη μέση μια μεγάλη εκκλησία, γύρω χαμός από πιτσιρίκια που κλοτσάνε μπάλες και κάνουν ποδήλατο και περιμετρικά καφετέριες με εφήβους που πίνουν τον πρώτο τους φραπέ. Εκεί ήταν το ωδείο όπου πήγα στα εφτά μου για να μάθω πιάνο, εκεί ήταν και το πρώτο μέρος όπου βγήκα για καφέ στα τέλη του γυμνασίου, εκεί τριγύρναγα μετά το φροντιστήριο στο λύκειο, κι αυτό το «εκεί» άφησα πίσω μου στα φοιτητικά μου χρόνια. Όμως τώρα πάλι εκεί γυρνάω κάποιες στιγμές. Το αγαπημένο μου σημείο στη γειτονιά είναι ένα καφέ λίγο πιο έξω από την πλατεία Αναλήψεως. Λέγεται The Old Pharmacy και σε μεταφέρει για λίγο στο Παρίσι της δεκαετίας του ’70. Πολλή ευγένεια, χαμόγελα, αισθητική και μεράκι. q Ανάμεσα στις καινούργιες πολυκατοικίες με τις πιλοτές, τα μπαλκόνια και τα μεγάλα σουπερ-μάρκετ, βλέπεις ακόμα οικόπεδα με κοτέτσια, σπίτια χαμηλά με αυλή, μικρούς κήπους με λαχανικά κι ένα-δυο κοπάδια πρόβατα! Αλήθεια! Και κάπου εκεί ανάμεσα βλέπεις συνήθως και μια γιαγιά ή έναν παππού να τριγυρνάνε και να ξεγελάνε τον χρόνο. Αυτή η αντίθεση με γοητεύει πολύ και γι’ αυτό εκεί νομίζω πως θα πήγαινα κάποιον για να καταλάβει τη γειτονιά μου. q Αν τριγυρίσεις στους δρόμους, θα παρατηρήσεις σπίτια εξοχικά και παλιά αρχοντικά που είχαν φτιαχτεί όταν η περιοχή ήταν ακόμα χωριό και τόπος παραθερισμού. Τα πιο πολλά από αυτά σήμερα έχουν εγκαταλειφθεί, μπροστά από κάποια έχουν περάσει κιόλας δρόμοι ταχείας κυκλοφορίας. Είναι περίεργο, νιώθεις σαν κάποιος να έφυγε από κει κυνηγημένος, χωρίς να πάρει τίποτα μαζί του. q Τη γειτονιά μου την έχω απόλυτα συνδυασμένη με τη «Νυχτερινή Εκπομπή» της Αφροδίτης Μάνου. Οι νυχτερινές διαδρομές με το αυτοκίνητο είναι για μένα κομμάτι της. Την Κηφισίας, την Πανόρμου και τον Βασιλόπουλο τα περνάω καθημερινά ακούγοντας τζαζ-ροκ!

24.11.16 – lifo

13

ΣΙΝΕΜΑ-ΧΟΡΟΣ

14 lifo – 24.11.16

ΙNFO: Η ταινία «Ο Χορευτής» βγαίνει στις αίθουσες στις 24 Νοεμβρίου από τη Filmtrade. Η παράσταση «Νatalia Osipova - Sergei Polunin» στο Παλλάς 1, 2, 3/12, εισιτήρια από 30 ευρώ.

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΘΟΔΩΡΗ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛO

ΤΟ ΚΑΚΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ ΜΠΑΛΕΤΟΥ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ ΣΤΗ LIFO ΤΟΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΜΥΘΟ.

ΕΡΓΚΕΪ ΠΟΛΟΥΝΙ

Σ

τα 27 του χρόνια ο Σεργκέι Πολούνιν, ο Ουκρανός χορευτής που χαρακτηρίστηκε μυθικός και ατσάλινος, ένα σπάνιο ταλέντο που έλαμψε νωρίς και κάηκε σαν τον Ίκαρο στα σπλάχνα της Βασιλικής Ακαδημίας Χορού, αναγεννήθηκε εντυπωσιακά χάρη στο πείσμα και την έμπνευσή του να χορογραφήσει σπαρακτικά το γνωστό τραγούδι «Take me to church» του Ιρλανδού Hozier. Στο λυτρωτικό ντοκιμαντέρ του Στίβεν Κάντορ Ο Χορευτής, ο Πολούνιν ξεγυμνώνεται, ξορκίζοντας φωτογενώς τους δαίμονές του από την εποχή του λονδρέζικου εφιάλτη που έζησε στα κόκκινα, μιλώντας για τις θυσίες που έκανε αυτός και η θρυμματισμένη του οικογένεια για να σπουδάσει, αποκαλύπτοντας την απερίσκεπτη, όσο και τη γοητευτική πλευρά του εύθραυστου χαρακτήρα του. Η τεχνική και η επιβλητική του παρουσία στη σκηνή καθηλώνουν και η συνεχής προσπάθειά του να αποκτήσει ελευθερία σε ένα περιβάλλον ασφυκτικά αυστηρό φέρνει στον νου τους μαγικούς προκατόχους του, τον Νουρέγιεφ και τον Μπαρίσνικοφ. Ωστόσο, στη συνάντησή μας στον κινηματογράφο Δαναό (ένας συνεσταλμένος, ευχάριστος και mellow νέος άνδρας, με πολλά τατουάζ), όπου ήρθε για την προβολή της ταινίας στο πλαίσιο του φεστιβάλ Νύχτες Πρεμιέρας και φωτογραφήθηκε με παιδιά που ενθουσιάστηκαν που τον είδαν από κοντά, ο Πολούνιν ομολόγησε πως το είδωλό του απέχει παρασάγγας από τον συντηρητικό κόσμο του μπαλέτου και πως τα όνειρά του πάνω στη λεπτή γραμμή της καλλιτεχνικής εκλαΐκευσης δεν περιλαμβάνουν μόνο τον χορό, στον οποίο επέστρεψε με τους δικούς του όρους αυτήν τη φορά –αποδεσμευμένος από τις ισόβιες υποχρεώσεις των θιάσων–, με πολλαπλές multimedia δραστηριότητες σε εμπορική βάση.

— Ήρθατε τελευταία φορά στην Αθήνα πέρσι, σωστά; Ναι, χόρεψα Ζιζέλ με τη Σβετλάνα Ζαχάροβα.

— Πώς ήταν το κοινό; Μείνατε ικανοποιημένος; Φανταστικό! Έχω έρθει μερικές φορές στην Ελλάδα στο παρελθόν και η γιαγιά μου δούλευε στη χώρα επί 10 χρόνια.

— Η αλήθεια είναι πως το είδα στο ντοκιμαντέρ. Βοηθούσε μια ηλικιωμένη κυρία. Και το έκανε ως μέρος της «οικογενειακής θυσίας» για να συγκεντρωθούν τα δίδακτρα για τις δικές σας σπουδές. Στην Αθήνα δούλευε η γιαγιά σας; Ναι, στην Αθήνα.

— Και δεν την είδατε καθόλου όλο αυτό το διάστημα; Μόνο μιαδυο φορές.

— Ελληνικό είναι και το τατουάζ του Αχιλλέα που έχετε στο πόδι σας… Ήταν το πρώτο μου. Είναι γραμμένο στα ελληνικά, όμως δεν το χτύπησα στη γάμπα, όπως θα έπρεπε, αλλά στο πόδι. Έκανα λάθος!

— Γιατί ο Αχιλλέας; Τι να πω! Εμπνεύστηκα από τους αρχαίους Έλληνες πολεμιστές. Για μένα αντιπροσωπεύει την αληθινή ανδρεία. Τη δύναμη και τη ρώμη.

— Από την άλλη, είχατε υπόψη σας ότι στο συγκεκριμένο σημείο του σώματος του Αχιλλέα βρισκόταν και η μοναδική του αδυναμία; Το τρωτό του σημείο; Έτσι σκόπευα να δω την καριέρα μου να ολοκληρώνεται, με τον αχίλλειο τένοντα να σκίζεται! (γελάει) — Αστειεύεστε; Εννοείτε με εξαιρετικά δραματικό τρόπο; Ναι. (εξακολουθεί να γελάει) — Δεν ήσασταν και τόσο δραματικός στην παιδική σας ηλικία, ωστόσο. Στο ντοκιμαντέρ βλέπουμε ένα τρυφερό παιδί που εργαζόταν σκληρά. Τίποτα δεν προμήνυε την περιπέτεια που ακολούθησε. Αυτό συνέβη με την απογοήτευση που δοκίμασα όταν πέτυχα. Όταν έφτασα στην κορυφή, αναρωτήθηκα «αυτό είναι, αυτός είναι ο καρπός των κόπων μου;». Δεν μπορούσα να δω ενωμένη την οικογένειά μου, παρά τις πολλές θυσίες, τις δικές μου και τις δικές τους. Ο κόσμος του μπαλέτου δεν μου έδινε αυτά που προσδοκούσα, την ελευθερία, τη βοήθεια και τις επιλογές.

— Εγκαταλείψατε τη Βασιλική Ακαδημία Χορού του Λονδίνου στα 21 σας χρόνια. Κρίνοντας αναδρομικά την απόφασή σας, πιστεύετε πως με την εμπειρία που έχετε τώρα θα είχατε κάνει το ίδιο; Όχι. Θα είχα μείνει και θα προσπαθούσα να κεφαλαιοποιήσω την πείρα και τη δουλειά μου εκεί. Θα έβρισκα τρόπο να αναπτυχθώ, αλλά τότε το μόνο που καταλάβαινα ήταν να τα καταστρέψω όλα και να ξεκινήσω από την αρχή. Δεν είχα υποστήριξη από μάνατζερ ή ατζέντη. Το μπαλέτο δεν τα έχει αυτά. Πάλευα γιατί μου έλειπε η οικογένειά μου, ένας μέντορας ίσως. Το μόνο που είχα ήταν το μυαλό μου. Και ό,τι μου κατέβαινε στο μυαλό, το έκανα. Ήθελα άλλα πράγματα, αλλά οι άνθρωποι του χορού δεν θα σε οδηγήσουν σε μιούζικαλ, σε ταινίες ή διαφημιστικά. Πρέπει να το κυνηγήσεις μόνος σου.

— Έχετε δηλώσει επανειλημμένα πως θα σταματήσετε τον χορό, αλλά εξακολουθείτε να χορεύετε. Ποιες είναι οι πραγματικές σας επιδιώξεις; Να χορεύετε σποραδικά; Ως καλεσμένος σε θιάσους;

Επιλεκτικά και με τους δικούς σας όρους; Ή να κάνετε τελείως διαφορετικά πράγματα, όπως να πάτε στην Αμερική και να γίνετε ηθοποιός; Στην πορεία, συνειδητοποίησα πως θέλω να είμαι καλλιτέχνης και να πετύχω πολλά πράγματα, όχι να είμαι μόνο ηθοποιός ή χορευτής. Το μυαλό μου διευρύνθηκε και απέκτησε επιλογές. Επανήλθα σε μεγάλους θιάσους, ως έκτακτος, και δουλεύω πάνω σε δικά μου πρότζεκτ, σε δικές μου παραγωγές χορού. Πέρασα από ακροάσεις και σε μία με πήραν. Έτσι, ξεκινώ τα γυρίσματα της πρώτης μου ταινίας τον Δεκέμβριο. Είναι μεγάλη παραγωγή, με γνωστούς ηθοποιούς, αλλά δεν μπορώ ακόμη να αποκαλύψω λεπτομέρειες. Είμαι όμως ενθουσιασμένος, μπαίνω σε ένα νέο περιβάλλον, άγνωστο σ’ εμένα. Στο μέλλον θα ήθελα να κάνω δικές μου παραγωγές, που να συνδυάζουν χορό και υποκριτική.

— Επιμένετε στον χορό… Ναι, γιατί απευθύνεται σε όλους, πέρα από τη γλώσσα. Εμπεριέχει ψυχή και καρδιά. Συγκινεί άμεσα.

— Όπως η χορογραφία σας στο «Take me to church» του Hozier, που έχει εκατομμύρια views και, φαντάζομαι, εκφράζει την προσπάθεια που μου περιγράφετε… Τη χορογραφία την έκανα με έναν Έλληνα, τον Jade-Hale Christofi – από την οικογένειά του στο Λονδίνο έμαθα να τρώω ελληνικά. Όταν κυκλοφόρησε το video αυτό, κατάλαβα πως, αντί να είμαι το κακό παιδί, μπορώ να εμπνεύσω νέα παιδιά. Αντιλήφθηκα τη δύναμη του καλού και της ομορφιάς. Συνομιλώντας με τον Ντέιβιντ Λασαπέλ, που το σκηνοθέτησε, είδα τι κάνουν οι καλλιτέχνες: ενώνουν και δημιουργούν. Παρακολουθώντας τον Ντέιβιντ, εμπνέομαι από το όραμά του, θέλω να βαδίσω στα χνάρια του, να κάνω το μπαλέτο θέαμα για όλο τον κόσμο.

— Συνεπώς, κινείστε στο ίδιο μήκος κύματος με τον Μπενζαμέν Μιλπιέ, που αναμειγνύει τον χορό με άλλες τέχνες, ανοίγεται σε διαφορετικούς τρόπους έκφρασης. Είναι σημαντικό να κάνω το μπαλέτο πιο πoπ. Τα θέατρα είναι μικρά, δεν μπορούν να στηρίξουν το μπαλέτο χωρίς υποδομή. Στα άμεσα πλάνα μου είναι να εντάξω δικηγόρους και μάνατζερ για να διευρύνω τον χώρο. Αλλιώς, το μπαλέτο θα ξεμείνει και κανείς δεν θα ενδιαφερθεί.

— Παρατηρώντας την αφίσα του ντοκιμαντέρ με επίκεντρο εσάς, του «Χορευτή», φράσεις όπως «επαναστάτης» και «ο Τζέιμς Ντιν του μπαλέτου» ξεχωρίζουν. Να μην ξεχάσουμε και το «κακό παιδί», που σας συνοδεύει εδώ και χρόνια, ειδικά μετά το μεγάλο άρθρο και το εξώφυλλο στο «Intelligent Life». Συμφωνείτε με τη φήμη που δημιουργήσατε; Μμμ, αισθάνομαι μάλλον άβολα όταν τα βλέπω. Ζαρώνω από αμηχανία. Η αφίσα μού αρέσει, δούλεψα με τη δημιουργική ομάδα για να γίνει ωραία, αλλά όταν πρωτοείδα την ταινία, ήπια αρκετές μπίρες για να αντέξω να δω τον εαυτό μου.

— Τελικά, σας ενοχλεί η φήμη; Η φήμη είναι σημαντική για να μπορείς να δράσεις. Κανείς δεν μου έδινε σημασία πριν βγει το «Take me to church». Τώρα με ακούνε. Χρησιμοποιώ τη δημοτικότητα για να ανοίγω πόρτες.

— Επιτρέψτε μου μια ερώτηση σχετική με το περιεχόμενο της ταινίας «Ο Χορευτής». Είναι ένα από τα λίγα ντοκιμαντέρ με τόσο άμεσο και εξομολογητικό τόνο: δίνετε το ελεύθερο στον σκηνοθέτη Στίβεν Κάντορ να μιλήσει με τους συναδέλφους και την οικογένειά σας, μιλάτε για το παρελθόν και τα προβλήματά σας χωρίς να κρύβετε κάτι, εμπιστεύεστε προσωπικό υλικό. Ωστόσο, δεν αναφέρεστε καθόλου στους φίλους ή στην ερωτική σας ζωή. Παράξενο για τόσο ενδελεχές πορτρέτο. Γιατί; Η ταινία ρέει αβίαστα στο διάστημα που γυρίστηκε και καλύπτει τα γεγονότα πριν από το 2015. Προς το τέλος έκανα δεσμό με τη φίλη μου, τη Νατάλια Οσίποβα, η οποία φαίνεται μόνο σε ένα πλάνο, στον καθρέφτη. Επιλογή του σκηνοθέτη ήταν η αντανάκλασή της και μόνο. Για μένα σήμαινε πολλά. Εκτός από αυτό, το ντοκιμαντέρ με βοήθησε να εκτιμήσω τους κοντινούς μου ανθρώπους και να γιατρέψω πληγές.

— Και δωρεάν ψυχανάλυση! Ποιο είναι το μεγάλο σας όνειρο; Να αποκτήσω επιρροή ως καλλιτέχνης και να συνδράμω τις σπουδές παιδιών ιδρύοντας έναν οργανισμό, με τον ίδιο τρόπο που το Nureyev Foundation πλήρωσε για τις δικές μου σπουδές.

— Ο Νουρέγιεφ είναι το πρότυπό σας; Μάλλον ο Μίκι Ρουρκ είναι το είδωλό μου. Τον έχω συναντήσει φυσικά και έκανα τατουάζ το όνομά του (μου το δείχνει, στο χέρι του) πριν από μία εβδομάδα. Είναι φοβερός τύπος. Και μεγάλος καλλιτέχνης. Θεωρείται κακό παιδί κι αυτός, και νομίζω πως για να κουβαλάς στην πλάτη σου τόσο αρνητικό φορτίο για τόσο πολύ καιρό, πρέπει να έχεις μεγάλη καρδιά – για να αντέξεις να είσαι δακτυλοδεικτούμενος. Μου χάρισε το παντελόνι του από το Wrestler.

— Το spandex; Ναι, το πράσινο. Ελπίζω κάποια στιγμή να συμπρωταγωνιστήσουμε σε ταινία!

24.11.16 – lifo

15

VINIETA

ΣΕ ΕΝΑ ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΜΠΑΡ, ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΨΗΛΟ ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΓΚΟ, ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΙΑ ΑΔΥΝΑΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ, ΜΕ ΜΑΥΡΑ, ΠΥΚΝΑ, ΚΑΤΣΑΡΑ ΜΑΛΛΙΑ. ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΣΠΡΕΣ ΤΡΙΧΕΣ ΠΟΥ ΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΡΧΕΣ ΜΠΟΥΚΛΕΣ ΤΙΣ, ΟΙ ΠΑΝΑΔΕΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΓΟ ΤΗΣ ΒΗΜΑ ΠΡΟΔΙΔΟΥΝ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ, ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΟΜΩΣ ΑΠΟΠΝΕΕΙ ΔΥΝΑΜΙΣΜΟ. ΕΙΝΑΙ Η Κ. ΔΗΜΗΤΡΑ ΛΟΥΜΠΑΡΔΙΑ ΠΟΥ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΤΑΙ ΩΣ Η «ΚΟΛΟΝΑ» ΤΟΥ MISTER 100, ΤΟΥ ΜΠΙΛΙΑΡΔΑΔΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ ΚΟΥΚΑΚΙ, ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΜΠΕΙ ΟΥΚ ΟΛΙΓΕΣ ΦΟΡΕΣ ΣΕ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥΣ ΟΔΗΓΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΕΔΡΕΥΕΙ ΕΚΕΙ, ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 1990, ΠΙΘΑΝΟΤΑΤΑ ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΤΟ ΜΠΙΛΙΑΡΔΟ ΖΟΥΣΕ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΤΟΥ ΔΟΞΕΣ.

16 lifo – 29.9.16

ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΙΠΠΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΑΥΘΕΝΤΙΚΑ ΜΠΙΛΙΑΡΔΑΔΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

29.9.16 – lifo

17

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

¶ Το μπιλιάρδο είναι σαν τη ζωή. Θέλει προσωπικότητα, χαρακτήρα, οξύ πνεύμα, ταλέντο, θέλει να διαβάζεις τον αντίπαλό σου. Αν δεν τα έχεις όλα αυτά μαζί, δεν μπορείς να παίξεις.

¶ 18 lifo – 29.9.16

Μ

προστά από το μπαρ, σε ένα από τα τραπεζάκια του Mister 100, τρεις άντρες πίνουν καφέ και παρακολουθούν έναν ψαρομάλλη κύριο που ετοιμάζεται να ανατρέψει το σκορ σε ένα από τα δύο τραπέζια γαλλικού μπιλιάρδου που διαθέτει το μαγαζί. Πρόκειται για τον κ. Ηλία, «τον καλύτερό μας παίχτη», όπως τον χαρακτηρίζει η κ. Δήμητρα, που βρίσκεται καθημερινά στο μαγαζί, από το πρωί μέχρι το βράδυ, και κατεβαίνει συνεχώς σε τουρνουά. Οι κουρτίνες στην τζαμαρία του μπιλιαρδάδικου είναι σχεδόν μισάνοιχτες, δύσκολα όμως επιτρέπουν στο μελαγχολικό φως αυτού του φθινοπωρινού πρωινού να περάσει μέσα στο μαγαζί. Την ατμόσφαιρα ενισχύουν κλασικές ροκ μπαλάντες που ακούγονται από το ραδιόφωνο. Τους κρεμ τοίχους του χώρου κοσμούν φωτογραφίες του Στέλιου Καζαντζίδη, του Άκη Πάνου και του Νίκου Παπάζογλου μεταξύ άλλων, καθώς και ένα κορνιζαρισμένο αυτόγραφο της Χαρούλας Αλεξίου από την παρουσίαση του δίσκου «Βύσσινο και νεράντζι». «Είναι η μεγάλη μου αγάπη» εξομολογείται η κ. Λουμπαρδιά, παρόλο που η Χάρις δεν έχει περάσει ποτέ από το Mister 100. «Το αγαπημένο μου τραγούδι της; Δύσκολο να διαλέξω... Θα έλεγα το “ Ίσως”». Από το μαγαζί της κ. Δήμητρας έχει περάσει όμως ο Γιώργος Μαργαρίτης. «Του έφτιαχνα καμιά φορά και φαγητό και μου φώναζε: “Οι πατάτες σου δεν συγκρίνονται με κανενός!”» λέει. «Το Mister 100 το άνοιξε ο γιος μου, στα τέλη του 1995. Του άρεσε το μπιλιάρδο, έπαιζε και ο ίδιος. Κάποια στιγμή αρρώστησε και μέχρι να γίνει καλά, κρατούσα εγώ το μαγαζί. Έκτοτε, είμαι βράχος εδώ, κολόνα. Βεβαίως και μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’90 το μπιλιάρδο ήταν πολύ δημοφιλές, όμως εμείς έχουμε τακτικούς πελάτες. Να, κοίτα (βγάζει ένα τετράδιο), τώρα έχουμε μαζευτεί 32 άτομα και κάνουμε αγώνες μεταξύ μας. Έχουμε και πολλά νέα παιδιά, που έρχονται κυρίως βράδυ. Εκείνα προτιμούν το αμερικάνικο, όμως εμείς προσπαθούμε να τους μυήσουμε και στο γαλλικό. Είναι δύσκολο άθλημα το μπιλιάρδο, πρέπει να ξέρεις μαθηματικά και γεωμετρία. Το μαγαζί μου εγώ το λέω “εκκλησία”. Ο κόσμος δεν φωνάζει και η μουσική είναι πάντα απαλή και σχετικά χαμηλά, γιατί το μπιλιάρδο, ειδικά το γαλλικό, θέλει ησυχία. Πολλές φορές με συστήνουν τα ξενοδοχεία της περιοχής και τα hostels σε όσους αναζητούν ένα καλό μέρος για να παίξουν μπιλιάρδο. Εγώ δεν τα ξέρω αυτά, αλλά παιδιά που έρχονται μου λένε ότι βρήκαν το Mister 100 από σελίδες στο Internet που περιγράφουν τι μπορείς να κάνεις ως τουρίστας στην περιοχή». Την πρόσοψη του Mister 100 κοσμεί μια ταμπέλα που αναγράφει «Σύλλογος Ερασιτεχνικού Μπιλιάρδου Ολυμπιάδα». «Παλιά, κάθε μαγαζί που είχε παίκτες έπρεπε να έχει και έναν σύλλογο για να μπορούν παίρνουν μέρος στα τουρνουά, έτσι φτιάξαμε κι εμείς τον δικό μας. Κατεβάζαμε 10, 15, 20 παίκτες και γίνονταν και διασυλλογικοί αγώνες, το ένα μαγαζί εναντίον του άλλου. Υπήρχε και η Ομοσπονδία Μπιλιάρδου που έδινε και κρατικές επιδοτήσεις στους συλλόγους κάποτε – φυσικά, αυτά έχουν σταματήσει εδώ και χρόνια» εξηγεί η κ. Δήμητρα. Ο κ. Ηλίας, σε ένα διάλειμμα από το παιχνίδι, επεμβαίνει στην κουβέντα για να σημειώσει πως «η νέα γενιά επιστρέφει στο μπιλιάρδο» που έχει ταυτιστεί με τη δεκαετία του ’80 και τα περίφημα ουφάδικα. Στο Mister 100, πάντως, μπορεί κανείς να δοκιμάσει την τύχη του στο αμερικάνικο με 5 ευρώ την ώρα και να μυηθεί στο γαλλικό με 7 ευρώ την ώρα.

Mister 100, Δημητρακοπούλου 53-55, Κουκάκι, 210 9215392

O MΙΚΗΣ, Ο ΚΟΚΟΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΕ ΜΙΑ ΣΤΕΚΑ Στο χαλάκι που έχει στην εξώπορτα το υπόγειο μπιλιαρδάδικο «Roi Mat», στην πλατεία Αμερικής, υπάρχει πεσμένο ένα δέκα σπαθί. Η πινακίδα γράφει «Roi Mat 1974» και κατεβαίνοντας τις σκάλες, οι ρομαντικοί σίγουρα φαντάζονται τις πιένες που γνώρισε ο χώρος τις περασμένες δεκαετίες. Κάτι από ’70s θυμίζουν μόνο τα πτυσσόμενα δερμάτινα καθίσματα του Roi Mat και οι υπεράριθμες φωτογραφίες (και εδώ) με διάσημους που έχουν κάνει το πέρασμά τους από το μπιλιαρδάδικο, το οποίο έχει τη μυσταγωγική ατμόσφαιρα ενός καταφύγιου. Δεξιά της εισόδου υπάρχει μια μεγάλη κορνίζα. Στη φωτογραφία φαίνεται ο Μίκης Θεοδωράκης, έτοιμος να ρίξει μια στεκιά. Δίπλα του ο Σταμάτης Κόκοτας τον εμψυχώνει, με το βλέμμα στην μπάλα, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου αγωνιά για την έκβαση της κίνησης, ενώ η Μαρία Δημητριάδη παρακολουθεί με ήρεμη έκφραση την τριανδρία που κάποτε πέρασε από το μαγαζί. Καθώς φαίνεται, οι μεγάλοι ερμηνευτές και συνθέτες τιμούσαν τα μπιλιαρδάδικα. Πίσω από το μπαρ βρίσκεται ο Αλέξανδρος, ένα παιδί που μεγάλωσε μέσα στο Roi Mat του Νίκου Αποστολέρη και μερικές φορές στέκεται στο πόδι του, όταν εκείνος έχει εξωτερικές δουλειές. «Υπήρχαν άλλα οκτώ Roi Mat στην Αθήνα πριν από 15 χρόνια. Στους Αμπελόκηπους, στην Πανόρμου, σε όλη την Αθήνα σχεδόν» λέει ο νεαρός, ενώ παράλληλα φτιάχνει καφέ για τους πελάτες. «Μεγάλωσα μέσα στο μαγαζί, το δούλεψα αρκετά χρόνια κι έχω να σου πω ότι από δω μέσα έχουν περάσει μέχρι και εφοπλιστές, άνθρωποι που πάρκαραν απ’ έξω τη Φεράρι τους και κατέβαιναν να παίξουν μπιλιάρδο». Μια παρέα Μαροκινών παίζει παθιασμένα σε ένα από τραπέζια (αμερικάνικο, που είναι άλλωστε και το μόνο που διαθέτει το μαγαζί, προς 5 ευρώ την ώρα, ενώ μπορεί κανείς να επωφεληθεί και από την προσφορά, που με δύο αναψυκτικά ή δύο καφέδες ή δύο μπίρες μπορεί να παίξει με 7 ευρώ την ώρα), ενώ στο πίσω μέρος του καταστήματος τα ανθρωπάκια σε ένα ξύλινο ποδοσφαιράκι κινούνται νευρικά, αλλά δεν διακρίνονται καλά εκείνοι που παίζουν. Στο Roi Mat, εκτός από μπιλιάρδο, μπορεί να παίξει κανείς πινγκ-πονγκ, ποδοσφαιράκι, σκάκι, τάβλι και PlayStation. Από έναν υπολογιστή παίζει μια αυτόματη λίστα του YouTube ’80s Ρower Βallads. Ένας κύριος που μοιάζει να έχει βγει από κάποιο σίριαλ της ίδιας δεκαετίας, με ροζ πουκάμισο κι ένα χρυσό σταυρουδάκι να ξεπροβάλει από τα δύο πρώτα μισάνοιχτα κουμπιά του μαζί με ένα τριχωτό στέρνο, χαιρετά εγκάρδια τον Αλέξανδρο. «Εδώ, ο κύριος να σου πει τι γινόταν κάποτε εδώ μέσα...» Μετά από μερικές κουβέντες με τον παλιό θαμώνα του μαγαζιού, η συζήτηση επιστρέφει στο μπιλιάρδο. Ο Αλέξανδρος είναι αφοπλιστικός. «Το μπιλιάρδο είναι σαν τη ζωή. Θέλει προσωπικότητα, χαρακτήρα, οξύ πνεύμα, ταλέντο, θέλει να διαβάζεις τον αντίπαλό σου. Αν δεν τα έχεις όλα αυτά μαζί, δεν μπορείς να παίξεις. Αν έπρεπε να πω κάτι για το Roi Mat, είναι ότι γύρω από τα τραπέζια του έχουν βρεθεί οι πιο ετερόκλητοι άνθρωποι, που όμως έγιναν αμέσως μια παρέα. Αυτό ήταν και είναι το Roi Mat, ένα παρεΐστικο μαγαζί».

Roi Mat, Λευκωσίας 5, πλατεία Αμερικής, 210 8613722

ΜΑΣ ΕΦΑΓΑΝ ΤΑ ΦΑΣΤ ΦΟΥΝΤ Στην πάντα ζωηρή γειτονιά του Ζωγράφου τα σύννεφα έχουν πυκνώσει και τα λεωφορεία είναι ασφυκτικά γεμάτα με φοιτητές από και προς το πανεπιστήμιο. Στην οδό Καββαθά βρίσκεται ένα ακόμα υπόγειο μπιλιαρδάδικο, και μάλιστα το παλαιότερο κατάστημα στον δήμο, σύμφωνα με την άδειά του. Πάνω στην τζαμένια πρόσοψη με τα μπλε αυτοκόλλητα γράμματα διαβάζει κανείς «Αίθουσα Αναψυχής». Είναι το Κεντρί, που έχει πάρει το όνομά του από την ομώνυμη ταινία με τον Πολ Νιούμαν και τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ. Ο Νίκος Μακρυδημόπουλος έχει πια παραδώσει τη σκυτάλη στην κόρη του Μάρα, που ανέλαβε πρόσφατα τα ηνία της επιχείρησης κι έτσι εκείνος μπορεί να κάθεται στην μπάρα και να λέει ιστορίες για τους κορυφαίους του ρεμπέτικου, τη Γιώτα Γιάννα που κάποτε σύχναζε στο Κεντρί και τον πρωταθλητή Eλλάδας στο μπιλιάρδο «Κατσανό», που μέχρι σήμερα συντηρεί τα τραπέζια του μαγαζιού. Ανέλαβε το μαγαζί, το οποίο έπειτα αγόρασε, το 1977, ενώ αυτό είχε ανοίξει ήδη από 1972. Ο κ. Νίκος είχε κάποτε δύο ρεμπετάδικα στην Πάτρα που δεν υπάρχουν πια, δεν ξέχασε όμως να πάρει μαζί του δύο τεράστιες αφίσες της Μαίρης Λίντα και του Μανώλη Χιώτη από τα στούντιο της θρυλικής Columbia που κατέληξαν κάποια στιγμή στα χέρια του. Η μία βρίσκεται στα δεξιά της εισόδου και η άλλη απέναντι από ένα μικρό γύψινο σιντριβάνι στη μέση του μαγαζιού που λειτουργεί άψογα ακόμα. «Μέχρι τα μέσα του ’90 το μπιλιάρδο ήταν ένα δημοφιλές παιχνίδι, αργότερα όμως έκανε φοβερή κοιλιά. Ωστόσο, εδώ έχω πελάτες που έρχονταν όταν ήταν 11 χρονών και τώρα φέρνουν τα παιδιά τους. Έχουμε και τους φοιτητές που συνήθως το ανακαλύπτουν μόνοι τους ή κάπου έχουν ακούσει για το μαγαζί κι έρχονται να παίξουν». Το «Κεντρί» αυτήν τη στιγμή ανακαινίζεται από τη νέα του ιδιοκτήτρια που θέλησε να ενισχύσει τον ’70s χαρακτήρα που ήδη διέθετε. Το διακρίνει κανείς από τα μαύρα τραπεζοκαθίσματα που θα παραμείνουν για λίγο ακόμα στον χώρο, με τα μαξιλάρια με τα ψυχεδελικά patterns που θυμίζουν έπιπλα από το σπίτι κάποιας μακρινής θείας. Εκτός από τα αμερικάνικο και γαλλικό μπιλιάρδο (6 ευρώ την ώρα και τα δύο), στο υπόγειο μπιλιαρδάδικο στου Ζωγράφου υπάρχει πινγκ πονγκ καθώς και πολλά επιτραπέζια παιχνίδια. Το Κεντρί/The Sting, Υπολοχαγού Καββαθά 9-11, Ζωγράφου, 210 7717885

T

α περισσότερα αυθεντικά μπιλιαρδάδικα εξαφανίστηκαν μαζί με τα «ουφάδικα» και τη θέση τους πήραν μεγάλοι χώροι ψυχαγωγίας σε πολυκαταστήματα, multiplex, ακόμα και σε αλυσίδες fast food. Όμως τα παραπάνω και μερικά ακόμη μπιλιαρδάδικα στέκονται ακόμα σε καιρούς που, όπως είπε και ο θαμώνας του Roi Mat με το ροζ πουκάμισο, «το χόμπι των νέων είναι το tablet», έχοντας αλλάξει ελάχιστα πράγματα στη διακόσμηση ή στην πολιτική τους βέβαια, σαν μικρές πύλες στον χρόνο. Κάποιοι από τους ιδιοκτήτες συνειδητοποιούν ότι έχουν περάσει στη σφαίρα του καλτ και κλείνουν πονηρά το μάτι με έξυπνες κινήσεις, άλλοι όχι. Σε καθένα από αυτά όμως κάποια στιγμή θα παίξει το «Cat People» και στο απέναντι τραπέζι ο «Μπίλιας» και ο «Παύλος» ίσως να σκαρώνουν μια κακόγουστη πλάκα.

ΓΝΩΡΙΣΕ ΤΟΥΣ Η Samsung Electronics Hellas μας συστήνει τρεις Έλληνες παραολυμπιονίκες που διέπρεψαν στο Ρίο.

Η

μπιακής Ομάδας. Οι Έλληνες αθλητές που εκπροσώπησαν τη χώρα μας στους Παραολυμπιακούς Αγώνες στο Ρίο επέστρεψαν όλοι νικητές! Με εκπληκτικές επιδόσεις, νέα παραολυμπιακά και παγκόσμια ρεκόρ, καθώς και με 13 μετάλλια, μεταξύ των οποίων 5 χρυσά. Μαζί μας τρεις εξαιρετικοί αθλητές που αξίζει να τους γνωρίσουμε.

ΦΩΤΟ: Νίκος Καρανικόλας / Rawimages.gr

ΦΩΤΟ: Νίκος Καρανικόλας / Rawimages.gr

Samsung Electronics Hellas, Μέγας Χορηγός της Ελληνικής Παραολυμπιακής Επιτροπής και της ελληνικής αποστολής αθλητών στους 15ους Παραολυμπιακούς Αγώνες, δημιούργησε την καμπάνια «Γνώρισέ τους» για να φέρει στο προσκήνιο την ήδη εντυπωσιακή αθλητική διαδρομή και τις διακρίσεις των αθλητών-μελών της Παραολυ-

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΜΙΧΑΛΕΝΤΖΑΚΗΣ

ΜΑΝΩΛΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥΔΑΚΗΣ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΣΑΠΑΤΑΚΗΣ

Είσαι 18 ετών και ήδη κάτοχος χρυσού παραολυμπιακού μεταλλίου με ρεκόρ αγώνων στα 100 μέτρα πεταλούδας στην πρώτη συμμετοχή σου σε αυτό το επίπεδο! Πόσο «εύκολο» ήταν όλο αυτό και τι περιμένεις από τον εαυτό σου στη συνέχεια; Η ηλικία είναι απλώς ένας αριθμός! Έφτασα στην κορυφή του κόσμου πολύ νωρίς – αυτό θα το αξιοποιήσω όσον το δυνατόν πιο θετικά για το μέλλον. Την ερχόμενη σεζόν έχω παγκόσμιο πρωτάθλημα και ο στόχος είναι το μετάλλιο, που είναι πολύ δύσκολο να το κατακτήσω σε τέτοιο επίπεδο! Πώς βίωσες την επιστροφή σου στην Αλεξανδρούπολη μετά την κατάκτηση του μεταλλίου; Είχε «ξαγρυπνήσει» η πόλη για να δει την προσπάθειά σου; Η υποδοχή ήταν μεγαλειώδης. Πάρα πολύς κόσμος με τίμησε με την παρουσία του: γκρεμίσαμε τα τείχη της πόλης κι έτσι ξεκίνησε η γιορτή της επιστροφής μου!

Συλλέκτης ρεκόρ και μεταλλίων σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις, με αποκορύφωμα το χρυσό στο ακόντιο στους Παραολυμπιακούς του Ρίο, με νέο ρεκόρ αγώνων! Τι σου δίνει κίνητρο και τι περισσότερο μπορούμε να περιμένουμε από σένα στη συνέχεια; Κίνητρό μου η αγάπη και η υποστήριξη του κόσμου και της οικογένειάς μου, καθώς και η αγάπη μου γι’ αυτό που κάνω. Μου αρέσει ο αθλητισμός και το αγώνισμά μου. Γι’ αυτό κι έχω φτάσει εκεί που έχω φτάσει. Σημαντικό μερίδιο στην επιτυχία έχει και η προπονητική μου ομάδα, η οποία με τη βοήθεια και την υποστήριξη που μου προσφέρει με απογειώνει. Τέλος, σημαντικό ρόλο έχουν και οι χορηγοί μου, που με στηρίζουν όλα αυτά τα χρόνια ηθικά και οικονομικά, γιατί χωρίς αυτούς δεν μπορεί να υπάρξει πρωταθλητισμός, τα έξοδα είναι δυσβάσταχτα. «Τα αγαθά κόποις κτώνται» ή για όλα φταίει το κρητικό DNA; Ναι, τα αγαθά κόποις κτώνται. Θέλουν μεγάλες θυσίες και στερήσεις, τόσο από εμάς όσο και από την οικογένειά μας. Δεν γνωρίζουμε από γιορτινές μέρες, διακοπές, ξεκούραση, κακοκαιρία. Πρώτα απ’ όλα η προπόνηση και το πρόγραμμα. Ίσως να υπάρχει και κάτι από το κρητικό DNA, κυρίως από το κρητικό πείσμα. Είναι αυτό που μας βοηθάει να αντέχουμε.

Εκτός παραολυμπιακών μεταλλίων στην κολύμβηση «για μια χεριά». Απογοήτευση ή μεγαλύτερο κίνητρο για τον επόμενο αγώνα; Πάντα υπάρχει κίνητρο. Ακόμα και αν είχα πάρει το χρυσό μετάλλιο, θα πολεμούσα για να είμαι ακόμα καλύτερος στους επόμενους αγώνες. Δεν έχει σημασία, επομένως, ούτε αν έμεινα εκτός μεταλλίων «για μια χεριά», ούτε «για μισή χεριά», ούτε ακόμα και η ίδια η νίκη. Το κίνητρο πρέπει να υπάρχει στη ζωή μας γενικά. Πάντα πρέπει να βάζουμε στόχους και να προχωράμε και στους επόμενους. Δεν έχει σημασία αν τον κατέρριψες ή όχι. Πολεμάς για να τον καταρρίψεις και προχωράς στον επόμενο. Και αν σε κάποιον αγώνα δεν τον πετύχεις, εννοείται πως δεν απογοητεύεσαι αλλά πεισμώνεις. Και πολεμάς στη συνέχεια ακόμα περισσότερο, μέχρι να τον καταρρίψεις. Πρωταγωνίστησες στην καμπάνια «Γνώρισέ τους» της Samsung. Τι μήνυμα πιστεύεις ότι έδωσες; Το μήνυμα που δόθηκε μέσω της καμπάνιας ήταν να γνωρίσει το κοινό αθλητές που φέρνουν μετάλλια και διακρίσεις στη χώρα, αλλά ο κόσμος δεν ξέρει και αξίζει να τους μάθει. Η συμμετοχή μου στην καμπάνια δεν περιγράφεται με λόγια. Φαντάζομαι πως όταν βλέπεις σε ένα βίντεο κάποιους ανθρώπους που χρειάζονται διπλή προσπάθεια για να καταφέρουν αυτό που κάνεις εσύ, τότε σου προκαλεί ένα μούδιασμα και η σκέψη που μπορεί να σου περάσει από το μυαλό είναι «μπράβο τους, μπορώ κι εγώ να κάνω τα πάντα». Αυτό που πρέπει να δείξουμε στη σημερινή εποχή είναι πως στη ζωή μας πρέπει να υπάρχει ισότητα και πίστη πως όλοι μπορούμε να πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας, όπως έκανα κι εγώ με το παραμύθι μου. Έδειξα στον κόσμο πως ό,τι ονειρεύεσαι μπορεί να γίνει αλήθεια και πως ό,τι ονειρεύεσαι ίσως είναι μπροστά σου.

«Θέλω να ξαναζήσω τέτοιες στιγμές, όσο το δυνατόν πιο σύντομα και πιο έντονα!»

29.9.16 – lifo

19

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

K

endrick Lamar, Flying Lotus, Beyoncé, FKA Twigs. Μερικά από τα πιο επιτυχημένα και current ονόματα της χιπ χοπ αλλά και της ηλεκτρονικής σκηνής έχουν περάσει μπροστά από την κάμερα του εικαστικού-σκηνοθέτη Kahlil Joseph, ο οποίος έρχεται αυτή την Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2016 στην γκαλερί Bernier/Eliades, όπου και θα παρουσιάσει την πρώτη του ατομική έκθεση σε ευρωπαϊκή πόλη.

O Kahlil Joseph είναι μια σκιά. Ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για τον ίδιο, καθώς σπάνια δίνει συνεντεύξεις και σε αυτήν εδώ είναι ιδιαίτερα λακωνικός. Η μεγάλη έκρηξη γύρω από το όνομά του έγινε το 2012 με τη μικρού μήκους ταινία Until the quiet comes για τον ομότιτλο δίσκο του παραγωγού Flying Lotus, η οποία βραβεύτηκε με το Grand Jury Prize για ταινίες μικρού μήκους στο κινηματογραφικό φεστιβάλ Sundance του 2013 και ως Βίντεο της Χρονιάς στα Βραβεία UKMVA το 2013. Την επόμενη χρονιά η ταινία συμπεριλήφθηκε στη διάσημη έκθεση της Kara Walker, «RuffneckConstructivists», στο Institute of Contemporary Art στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα φιλμ 4 περίπου λεπτών που ξεκινά με μια σκηνή που κόβει την ανάσα. Ένα μικρό αγόρι αφρικανικής καταγωγής υψώνει το χέρι του και σχηματίζει με τον δείχτη και τον αντίχειρα ένα όπλο, ένας πυροβολισμός ακούγεται και σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου το αγόρι πέφτει νεκρό, μέσα σε μια λίμνη αίματος. Γυρισμένο στην περίφημη συνοικία του Nickerson Gardens στο Λος Άντζελες, αποτυπώνει στιγμές από τη ζωή των Αφροαμερικανών της πόλης, μια ζωή στοιχειωμένη από την αστυνομική βία.

—Πώς γνώρισες τον Flying Lotus; Θεωρείς ότι το φιλμ αυτό ήταν η αρχή για όλες τις ηχηρές συνεργασίες που ακολούθησαν; Τον γνώρισα το 2009 και του ζήτησα να συνεργαστούμε. Τελικά αυτό συνέβη το 2012, όταν μου το ζήτησε εκείνος. Ναι, σίγουρα μετά το Until the quiet comes όλα άλλαξαν δραματικά. Πάρα τη θερμή υποδοχή του φιλμ, ο Kahlil Joseph δεν εκμεταλλεύτηκε το buzz που δημιουργήθηκε γύρω από το όνομά του για να προωθήσει, μαζί με τη δουλειά του, και μια περσόνα μέσω των social media ή άλλων τρόπων. Τα μόνα στοιχεία που υπάρχουν για εκείνον αφορούν αποκλειστικά τη δουλειά του. Γεννήθηκε το 1981 στο Σιάτλ, όπου και μεγάλωσε, ενώ αυτήν τη στιγμή ζει στο Λος Άντζελες, την πόλη που πρωταγωνιστεί στις σημαντικότερες δουλειές του. Σπούδασε τηλεοπτική παραγωγή στο Πανεπιστήμιο Loyola Marymount και μετά τις σπουδές του μαθήτευσε πλάι σε διακεκριμένους σκηνοθέτες, κινηματογραφιστές και εικαστικούς, όπως ο Malik Sayeed (οι επιρροές του είναι εμφανείς στο έργο του Joseph) και ο Arthur Jafa. Εξάλλου, δεν χρειάζεται να γνωρίζει κανείς περισσότερα. Το έργο του μιλά ξεκάθαρα. Η ιδιαίτερη ματιά του, τα παιχνίδια με τον χρόνο και η συνεχής αμφιταλάντευση ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα τράβηξαν την προσοχή μερικών από τους πιο επιτυχημένους καλλιτέχνες της χιπ χοπ και της ηλεκτρονικής σκηνής των ΗΠΑ, που τα τελευταία χρόνια δίνουν πολύ μεγάλη βάση στη σωστή οπτικοποίηση της μουσικής τους (η οποία, τις περισσότερες φορές, ανταγωνίζεται σε μεγαλείο το μουσικό τους έργο). Παράλληλα, και μάλλον καθόλου τυχαία, οι καλλιτέχνες αυτοί είναι επίσης αφροαμερικανικής καταγωγής και υποστηρικτές του κινήματος «Black Lives Matter».

20 lifo – 24.11.16

—Πώς επιλέγεις τους καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργάζεσαι; Μου αρέσει να δουλεύω με ανθρώπους που έχουν ψυχή και είναι αυθεντικοί. Ίσως η πιο σημαντική στιγμή της μέχρι τώρα καριέρας του είναι το «m.A.A.d.». Πρόκειται για μια συνεργασία με τον μουσικό Kendrick Lamar που εξελίχθηκε από ταινία μικρού μήκους σε οπτικοακουστική βιντεο-εγκατάσταση με δύο οθόνες το 2014. Είναι ένα πλούσιο πορτρέτο της συνοικίας του Compton στην Καλιφόρνια, που κατοικείται κυρίως από Αφροαμερικανούς. Η κάμερα απαθανατίζει καθημερινές σκηνές που κυμαίνονται ανάμεσα στο πραγματικό και στο ονειρώδες, όπως ακριβώς και στις υπόλοιπες δουλειές του. Ανάμεσα στον πόνο και την αγωνία, τη χαρά και την ταπεινότητα. Η εγκατάσταση εκτέθηκε στο Museum of Contemporary Art του Λος Άντζελες το 2015, στην έκθεση με τίτλο «Double Conscience», που ήταν και η πρώτη μεγάλη ατομική έκθεση του Joseph σε μουσείο. Το 2016 η γκαλερί Bernier/Eliades παρουσίασε το έργο στην Art Basel Unlimited και τώρα το φέρνει και στην Αθήνα, ως το ένα από τα τρία έργα που θα παρουσιαστούν στην έκθεση που θα διαρκέσει έως και τις 5 Ιανουαρίου 2017.

—Μπορείς να μας πεις πώς νιώθεις για το «m.A.A.d.» του Kendrick Lamar και το «Black Up» των Shabazz Palaces; Είναι πραγματικά δύο από τις αγαπημένες μου συνεργασίες. Και στα δύο πρότζεκτ είχα μεγάλη ελευθερία να κάνω ό,τι ήθελα με τη μουσική και τη φόρμα. Είναι λάθος, ωστόσο, να πιστέψει κανείς ότι τον Kahlil Joseph τον ενδιαφέρει μονάχα η ζωή στις αφροαμερικανικές συνοικίες του Λος Άντζελες. Όπως έχει πει ο ίδιος σε μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις του στο i-D: «Κινηματογραφώ αυτές τις συνοικίες γιατί πιστεύω είναι πολύ πλούσιες σε εικόνες, κρύβουν πολλή ειλικρίνεια και πόνο. Έναν πόνο που βρίσκεται εκεί αιώνες. [...] Δεν είναι όμως ότι με ενδιαφέρει μόνο η “γειτονιά”. Απλώς, οι δουλειές μου με τον Κendrick Lamar και τον Flying Lotus πραγματεύονται τη ζωή εκεί, καθώς αυτή είναι η ιστορία που ήθελαν αυτοί οι δύο καλλιτέχνες να διηγηθούν». Όντως, υπάρχουν κι άλλα σημαντικά και εξίσου εντυπωσιακά έργα. Ο Joseph βρίσκεται πίσω από ένα σημαντικό κομμάτι του «Lemonade» της Beyoncé –του πιο πολυσυζητημένου πρότζεκτ της χρονιάς–, όντας ο ένας από τους επτά κινηματογραφιστές που τη βοήθησαν να πραγματώσει αυτό το οπτικοακουστικό διαμάντι. Το 2014, επίσης, επιμελήθηκε ένα διαφημιστικό της Kenzo για την κολεξιόν Άνοιξη/ Καλοκαίρι 2014, στο οποίο, εκτός από τον παριζιάνικο οίκο, συνεργάστηκε και πάλι με το χιπ χοπ δίδυμο Shabazz Palaces, καθώς στο φιλμ ακούγεται το κομμάτι τους «Dawn in Luxor» και ένας από τους πρωταγωνιστές είναι ο Ishmael Butle, frontman του διδύμου.

—Πώς είναι να δουλεύεις για ένα διαφημιστικό; Ένιωσες διαφορετικά; Ναι, πολύ διαφορετικά. Δεν μου αρέσει η διαδικασία. Μου προκαλεί περιέργεια η δημιουργία και ο τρόπος που κάποια πράγματα αλληλοσυμπληρώνονται, αλλά συνειδητοποίησα ότι δεν είμαι πολύ καλός στο να γυρίζω διαφημιστικά.

—Πώς φαντάζεσαι την Αμερική μετά τον Ομπάμα; Γιατί πιστεύεις ότι ο αμερικανικός λαός εξέλεξε τον Τραμπ; Φοβάσαι ότι τα πράγματα για την αφροαμερικανική κοινότητα θα πάνε τώρα από το κακό στο χειρότερο; Δεν μπορώ να προβλέψω πώς θα είναι η Αμερική μετά τον Ομπάμα. Νομίζω ότι στους ανθρώ-

πους αρέσει η αυθεντικότητα και ο Τραμπ δεν μοιάζει με τους κανονικούς πολιτικούς. Τα πράγματα θα μπορούσαν να εξελιχθούν προς το χειρότερο, ναι, αλλά ελπίζω για το καλύτερο.

—Είσαι ενθουσιασμένος που θα επισκεφθείς την Ελλάδα; Αγαπώ πραγματικά την Ελλάδα. Πιστεύω πως ως χώρα έχει την περισσότερη ψυχή από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές. Αγαπώ όποιον Έλληνα έχω γνωρίσει στην Αμερική. Στην έκθεση, εκτός από τα «m.A.A.d.» και «Until the quiet comes», θα προβληθεί και η ταινία Wildcat που γύρισε ο βραβευμένος κινηματογραφιστής Malik Sayeed και καταγράφει τον πραγματικό και πνευματικό κόσμο ενός ροντέο εξ ολοκλήρου Αφροαμερικανών, στην πόλη Grayson της Οκλαχόμα. Το Institute of Contemporary Art στο Λονδίνο συμπεριέλαβε το Wildcat στην Μπιενάλε Εικαστικών Ταινιών του 2014, Avant-Noir, που επελέγησαν από τον Greg de Cuir.

KAHLIL JOSEPH: ΑΠΟ ΤΟΝ KENDRICK LAMAR ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ Ο ΠΙΟ ΕΠΙΔΡΑΣΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΚΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΧΙΠ ΧΟΠ ΚΑΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΛΗ. ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΙΠΠΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ

until the quiet comes 1.

Video still from Until the quiet comes, 2012, Courtesy: Kahlil Joseph, BernierEliades.

2.

Video still from Until the quiet comes, 2012 3.

Video still from «m.A.A.d.», 2014 Double screen projection, 35 mm film Courtesy: «m.A.A.d», 2014, The Museum of Contemporary Art, Los Angeles

¶ Η ιδιαίτερη ματιά του, τα παιχνίδια με τον χρόνο και η συνεχής αμφιταλάντευση ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα τράβηξαν την προσοχή μερικών από τους πιο επιτυχημένους καλλιτέχνες.

ΙNFO Kahlil Joseph Εγκαίνια: 24 Νοεμβρίου 2016-5 Ιανουαρίου 2017, Bernier/Eliades, Επταχάλκου 11 Θησείο, Τρ.-Παρ.

10:30-18:30, Σάβ.

12:00-16:00.

24.11.16 – lifo

21

¶

q Θεωρώ ότι είναι από τα πιο μεγάλα και τυχερά πράγματα που μου έχουν συμβεί. Αν δεν είχα φοιτήσει –γιατί ήμουν νεαρότατο κορίτσι τότε και πάντα μαθήτευες δίπλα του– στον Κουν, δεν θα είχα μάθει τόσο πολλά στην περαιτέρω πορεία μου, όπως όλοι οι άνθρωποι που έμπαιναν εκεί και ήθελαν να ακούσουν και να μάθουν. Ο Κουν ήταν ένας άνθρωπος που είχε αντιθέσεις και αντιφάσεις. Καταρχάς, είχε μια έμφυτη αρχοντιά. Αλλά κάποιες φορές φερόταν σαν να μην ήξερε γράμματα, λόγω των εκρήξεων που τον χαρακτήριζαν. Αυτές οι εκρήξεις δεν ήταν ούτε κακία ούτε στριφνάδα. Ήταν η αγωνία του να φτάσει στο αποτέλεσμα. Να πείσει τους ηθοποιούς γι’ αυτό που τους ζητούσε, να τους δώσει να καταλάβουν. Όταν δεν καταλαβαίναμε, όταν δεν κάναμε κάτι σωστά ή αργούσαμε να το κάνουμε σωστά, γινόταν έξαλλος. Ήταν οικείος, γλυκύτατος και απόμακρος. Και ψυχρός και απών. Και ευγενικός. Είχε μια παιδικότητα μέσα του. Καθόταν στο ιστορικό γραφειάκι του και μας υποδεχόταν καθώς μπαίναμε στα καμαρίνια. Κάθε βράδυ έβλεπε την παράσταση από το ηλεκτρολογείο. Όσο εμείς παίζαμε, βλέπαμε δυο γυαλιά να γυαλίζουνε.

απο τον χρήστο παρίδη. φωτογραφια: παρις ταβιτιαν.

ΟΙAΘΗΝΑΙΟΙ

q Όταν έκανα το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» και γνωριστήκαμε με τον Μίκη Θεοδωράκη, με τον οποίο κάναμε πρόβες γιατί τα τραγούδια ήταν ζωντανά επί σκηνής με τον Μπιθικώτση και την ορχήστρα κάθε βράδυ, ο Μίκης με πήρε και τραγουδούσα στις συναυλίες του. Στο μεταξύ, ήμουν και στον Κουν, ο οποίος το έμαθε. Μου είπε: «Αν θέλεις να μείνεις εδώ μέσα που εγώ σε θέλω, θα σταματήσεις. Ή τραγούδι ή θέατρο, διάλεξε». Αυτό ήταν, διάλεξα. Αυτομάτως. Πάντα λέω, όταν αφηγούμαι αυτό το δίστρατο όπου βρέθηκα, ότι δεν το μετάνιωσα. Γιατί σε όλη τη θεατρική μου πορεία έχω πει τόσο ωραία τραγούδια, και στο αρχαίο δράμα, στην τραγωδία, μοιρολόγια, κομμούς, και Έλληνες και Κύπριους συνθέτες. Δεν μου έλειψε το τραγούδι ποτέ.

q Καμαρώνω να λέω ότι στο Θέατρο Τέχνης πήρα μέρος κι εγώ στους ιστορικούς Όρνιθες. Αυτούς που πήγαν στο Λονδίνο πρώτα, στο Aldwych Theatre. Θεέ μου, τι ωραία που ήταν! Η πρώτη μου εμπειρία σ’ ένα ξένο θέατρο, ευρωπαϊκό – κόσμος, κόσμος, κόσμος. Είχαν έρθει πρίγκιπες και δούκες. Κι ένας ενθουσιασμός απερίγραπτος από το κοινό. Μετά η παράσταση πήγε στο Παρίσι και πήρε το βραβείο στο Θέατρο των Εθνών.

q Ήταν μια ομάδα Κυπρίων που είχαν έρθει να συμπληρώσουν τις σπουδές τους στο Θέατρο Τέχνης και ο Κουν κράτησε δυο-τρεις από αυτούς και ως ηθοποιούς. Μεταξύ αυτών και τον Στέλιο Καυκαρίδη. Γνωριστήκαμε, ερωτευτήκαμε, παντρευτήκαμε. Το να ερωτευτείς μέσα στο Θέατρο Τέχνης τότε ήταν δύσκολο, γιατί τα πράγματα ήταν πάρα πολύ σφιχτά. Θα μου πεις, αφού ήταν πάρα πολύ σφιχτά, πώς; Ε, ο έρωτας δεν σε ρωτάει. Έρχεται μόνος του και σου χτυπάει την πόρτα. Βέβαια, οι Κύπριοι έφεραν έναν άλλο αέρα, μια ανοιχτοσύνη, μια ντομπροσύνη, και ο άντρας μου δεν το δεχόταν αυτό, να είναι κρυφό. Όταν πήγαμε στο Λονδίνο για τις παραστάσεις, βγαίναμε μαζί έξω και μαζί γυρίζαμε από τις βόλτες μας. Ο άντρας μου μού το επέβαλε. Βέβαια, εγώ έφυγα από το Θέατρο Τέχνης.

q Ενώ ήμουν στις διανομές, κάποια στιγμή, και ενώ παίζαμε Όρνιθες στο Πορεία, δεν είδα το όνομά μου. Με κάλεσε ο Λαζάνης και μου είπε: «Ο κύριος Κουν είπε ότι δεν θα είσαι». Τον ρώτησα: «Τι σημαίνει αυτό; Ότι δεν θα είμαι στη διανομή ή στο θέατρο;». Μου είπε: «Δεν ξέρω, πήγαινε ρώτα τον». Δεν τον ρώτησα. Κατάλαβα ότι ήταν ένας πλάγιος τρόπος για να μου πει να φύγω. Κι έφυγα.

q Ο Κουν ήταν άσπρο-μαύρο. Ήρθε στον γάμο μας και μας έφερε ένα πανάκριβο δώρο. Δεν μπορούσα να θυμώσω ή να τον διαγράψω. Ούτε ως άνθρωπο. Μου ήταν αδιανόητο να αλλάξω άποψη για την προσωπικότητά του. Έτσι ήθελε, αυτό ήταν. Ο σύζυγος παρέμεινε στο Τέχνης. Εμένα το μόνο μου παράπονο ήταν ότι δεν μπόρεσα να μείνω περισσότερα χρόνια εκεί μέσα. Ε, δεν έμεινα, δεν πειράζει. Γνώρισα κι άλλους σκηνοθέτες, κι άλλους μεγάλους ηθοποιούς. Είχα αυτή την τύχη, να μπαίνω σε θιάσους με πολύ σημαντικούς ανθρώπους.

q Πήγα στου Μυράτ και έπαιξα στη Δίκη του Ιησού, όπου επιστήμονες ανέλυαν το δισυπόστατο του Χριστού. Μετά, στον θίασο του Αλέκου Αλεξανδράκη και της Αλίκης Γεωργούλη, όπου έμεινα 4 χρόνια. Ο Αλεξανδράκης έκανε σινεμά για να διοχετεύει τα κέρδη του στο θέατρο ρεπερτορίου. Το 1969 τα παιδιά αποφάσισαν να γυρίσουν στην Κύπρο. Είχαν όνειρο να γυρίσουν να κάνουν θέατρο στην πατρίδα τους. Εγώ είχα ενταχθεί πια στην παρέα τους λόγω γάμου και ακολούθησα. Και δεν το μετάνιωσα.

q Η Κύπρος τότε ήταν ένα νησάκι που μόλις είχε αποκτήσει την ανεξαρτησία του. Πολύ οργανωμένο, με ιδιωτικές και κρατικές υπηρεσίες που είχαν πίσω τους το στίγμα του Εγγλέζου, γι’ αυτό και δούλευαν τα πάντα ρολόι. Είχα μείνει άλαλη τότε, γιατί, φεύγοντας από δω, έκανα τη σύγκριση. Από το ’69 μέχρι το ’74, που ήρθε η συμφορά κι ακόμα συνεχίζεται, κάναμε μεγάλα βήματα. Ιδρύθηκε το θεατράκι του ΡΙΚ με πρωτοβουλία του τότε διευθυντή του και σε μια διετία κάναμε σπουδαία πράγματα. Παραμένει σημείο αναφοράς για τη θεατρική ιστορία της Κύπρου.

q Υπήρχε μια συμφωνία στα συμβόλαιά μας: μόλις τελείωνε μια παράσταση στο θεατράκι, το οποίο στεγαζόταν στο ΡΙΚ –ένα καταπληκτικό μικρό θεατράκι–, να περνάει στην τηλεόραση. Ήταν τόσο ανεπτυγμένη η τεχνική, τηλεσκηνοθέτες, κάμεραμαν, μπούμαν, όλοι ήταν σπουδασμένοι στην Αγγλία. Αυτές οι παραγωγές ήταν μάθημα για τους Ελλαδίτες. Παίχτηκαν όλες οι παραγωγές στην ελληνική τηλεόραση με τη Μεταπολίτευση. Το 1971, τη δεύτερη χρονιά του ΡΙΚ, ιδρύθηκε ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου. Και τι έγινε; Έκλεισε το θεατράκι του ΡΙΚ, γιατί δεν υπήρχαν ηθοποιοί να επανδρώσουν τον ΘΟΚ. Έτσι, πήγαμε όλοι εκεί.

q Θεωρώ τον εαυτό μου, και όλη μας την οικογένεια, πραγματικά τυχερούς που από τις δύο φοβερές δοκιμασίες, του πραξικοπήματος και της εισβολής, δεν χάσαμε κανέναν. Περιουσίες δεν είχαμε για να χάσουμε. Την ιστορία την ξέρουμε. Μέχρι τώρα παλεύουν. Τώρα είναι στην Ελβετία για να τα βρουν. Αν τα βρουν.

22 lifo – 24.11.16

ΗΘΟΠΟΙΟΣ, ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΣΤΗ ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ, ΖΕΙ ΜΕΤΑΞΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΘΗΝΑΣ.

άτες πρόσφυγες μετά την Καταστροφή. Όταν μεγάλωσα λίγο και μπορούσα να έχω φίλες στο σχολείο, γνώρισα αυτούς τους ανθρώπους. Ο πατέρας μου έψαλλε στην Αγία Παρασκευή. Εκεί οι Μικρασιάτες είχαν πολύ ενεργό συμμετοχή. Ως επίτροποι στην εκκλησία, οι γυναίκες οργάνωναν ομάδες και έκαναν τα πρώτα παζάρια με γλυκίσματα και κεντήματα που έφτιαχναν οι ίδιες για να βοηθήσουν τους ντόπιους. Στον πόλεμο και στον Εμφύλιο που ακολούθησε σπάραξε όλος ο τόπος εκεί. Ήταν σπουδαίοι και δημιουργικοί άνθρωποι και, παρ’ όλα όσα είχαν περάσει, έφεραν έναν πραγματικό πολιτισμό. Ήταν τόσο δοτικοί και αλληλέγγυοι και πολιτισμένοι, νοικοκυραίοι που έδωσαν έναν άλλο αέρα, μια καινούργια νοοτροπία στον χώρο.

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΠΕΜΠΕΔΕΛΗ

q Γεννήθηκα στη Νέα Σμύρνη, στον πόλεμο. Η περιοχή ονομάστηκε έτσι επειδή κατοικήθηκε από τους Μικρασι-

24.11.16 – lifo

23

q Από τον καιρό που το νησί χωρίστηκε, η ζωή στο νησί άλλαξε. Πάρα πολλοί Κύπριοι έφυγαν. Άδειασε η Κύπρος από άντρες. Πήγαν στα Εμιράτα και δούλεψαν, γιατί τα έχασαν όλα. Είχαν περιουσίες, είχαν το έχει τους. Οι Κύπριοι όμως είναι δημιουργικοί άνθρωποι, δουλευταράδες, ορθοπόδησαν πάλι. Ο οικογενειακός ιστός είναι πολύ συμπαγής. Δεμένες οικογένειες, δουλεύουν για τα παιδιά τους, να τα μορφώσουν, να τα προικίσουν. Παρόλο που δεν υπάρχει ο θεσμός της προίκας, θέλουν να αφήσουν κάτι και στην κόρη αλλά και στον γιο.

q Δούλεψα πολύ ωραία στον ΘΟΚ, γιατί έφερναν και σκηνοθέτες απ’ έξω, από Ευρώπη, Αμερική, Ρωσία, Γερμανία, Αγγλία, Βουλγαρία. Έρχονταν πολλοί σκηνοθέτες που μας αναζωογονούσαν κάθε τόσο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είχαμε κι εμείς σημαντικούς, όπως ο Εύης Γαβριηλίδης, ο κουνιάδος μου Βλαδίμηρος Καυκαρίδης, ο Νίκος Χαραλάμπους. Κι έπαιξα πάρα πολύ σημαντικούς ρόλους από το κλασικό ρεπερτόριο, τραγωδία και ποιητικό θέατρο και Σαίξπηρ.

q Στο πλαίσιο ανταλλαγών με τη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας και έναν χρόνο μετά την εισβολή, το ’75, ήρθε ο Ανατολικογερμανός σκηνοθέτης Χανς Ούβε Χάουζ κι έκανε τον Κύκλο με την κιμωλία, όπου έπαιξα τη Γρούσα. Τον μεθεπόμενο χρόνο επέστρεψε και έκανε τη Μάνα Κουράγιο, όπου έπαιξα την Άννα Φίρλινγκ. Προσκληθήκαμε να παίξουμε αυτή την παράσταση στο Εθνικό Θέατρο κι έγινε πάταγος. Ήταν κάτι το συναρπαστικό, και για μας και για το κοινό.

q Στην Αθήνα φέραμε και τον Βυσσινόκηπο, στην Επίδαυρο την παράσταση-σταθμό του Χαραλάμπους, τις Ικέτιδες του Ευριπίδη. Έκτοτε ερχόμασταν κάθε χρόνο, από το ’80 και μετά. Έκανα Εκάβη στις Τρωάδες, Ιοκάστη στις Φοίνισσες, Αγαύη στις Βάκχες, Ηλέκτρα του Σοφοκλή και, βέβαια, Αριστοφάνη και Μένανδρο. Παραστάσεις που ξεχωρίζω είναι εκείνες που έκανα με τον Χανς Ούβε Χάουζ, από τον οποίο έμαθα πώς σκηνοθετείται και παίζεται ο Μπρεχτ. Πόσο μεγάλη σημασία έχει για τον ηθοποιό! Επίσης, έκανα σπουδαία εργασία στη Μαρία Στιούαρτ, όπου κρατούσα τον ρόλο της Ελισάβετ, όπως και ως Τρελή του Σαγιό ή Αρκάντινα – είναι πάρα πολλοί οι ρόλοι, απ’ όλο το φάσμα.

ΟΙAΘΗΝΑΙΟΙ

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΠΕΜΠΕΔΕΛΗ

q Τα πρώτα χρόνια δεν ήταν εύκολη η ανταπόκριση. Το να ανεβάσεις το 1969 το Περιμένοντας τον Γκοντό στην Κύπρο ήταν πολύ μεγάλο άλμα. Μετά, στο Δημοτικό Θέατρο, με τον ΘΟΚ, άρχισε το κοινό σιγά-σιγά να αποκτάει θεατρική συνείδηση. Τώρα είμαστε σε ένα στάδιο όπου υπάρχουν πολλοί θίασοι κι έχουν γίνει δημοτικά θέατρα. Ενώ παλιά παίζαμε σε καφενεία και κινηματογράφους, όταν κάναμε περιοδείες, τώρα όλες οι πόλεις έχουν δικά τους, πανέμορφα θέατρα. Βέβαια, δεν συγκρίνεται με το ελληνικό κοινό. Είναι θέμα χαρακτήρα, ξέρετε. Οι Κύπριοι δεν ξανοίγονται πάρα πολύ. Τα τελευταία χρόνια έχουν ξεδώσει, άρχισαν να καυχώνται ως λαός ότι έχουν θέατρο.

q Μετά την επιτυχία με το Μάνα Κουράγιο στον ΘΟΚ, μου πρότεινε ο Γιάννης Φέρτης να κάνω τους Βρικόλακες. Πήρα

Ο Κουν ήταν άσπρομαύρο. Ήρθε στον γάμο μας και μας έφερε ένα πανάκριβο δώρο. Δεν μπορούσα να θυμώσω ή να τον διαγράψω. Ούτε ως άνθρωπο. Μου ήταν αδιανόητο να αλλάξω άποψη για την προσωπικότητά του. Έτσι ήθελε, αυτό ήταν.

άδεια από τον ΘΟΚ και το έκανα. Η πρώτη μου επιστροφή, μετά το ’93, ήταν με τον Θάνατο του εμποράκου με τον Ντασέν, στο Καρέζη. Χριστέ μου, τι σπουδαία προσωπικότητα! Το ότι γνώρισα τον Ζιλ Ντασέν και σκηνοθετήθηκα από εκείνον είναι από αυτά που φυλάω μέσα μου ως μεγάλα κέρδη. Γύρισα στον ΘΟΚ και το ’95 μου πρότεινε ο Γιάννης Βούρος να κάνουμε με τον Ιορδανίδη το Χάρολντ και Μοντ. Πήρα άδεια τον πρώτο χρόνο από τον ΘΟΚ, αλλά η παράσταση είχε μεγάλη επιτυχία κι έπρεπε να πάρω και δεύτερη. Ο ΘΟΚ δεν μου έδινε κι έφυγα. Δεν το μετάνιωσα, γιατί άνοιξε ο δρόμος για την Αθήνα, όπου έκανα πολλά.

q Τότε έκανα ένα πολύ ωραίο τηλεοπτικό, το «Περί ανέμων και υδάτων», με τον σπουδαίο φίλο και άνθρωπο, τον Βέγγο. Ο Βέγγος ήταν ο «καλός μας άνθρωπος». Όπως τον βλέπαμε στις ταινίες, έτσι ήταν και στη ζωή. Αυτό ήταν μια μοναδικότητα. Λέμε για ηθοποιούς ότι παίζουν τον εαυτό τους κι έχουμε μια απαρέσκεια ως προς αυτό. Τον έβλεπες να παίζει όπως ήταν στη ζωή του και το απολάμβανες. Δεν σκεφτόσουν ότι έτσι τον βλέπω και στον δρόμο, δίπλα μου. Ήταν τόσο πηγαίος, αυθόρμητος, αεικίνητος και καλός άνθρωπος. Αυτό που έλεγε, το «καλέ μου άνθρωπε», ο πρώτος καλός άνθρωπος ήταν εκείνος. Συνεπέστατος, ευγενέστατος, τρυφερός, οικογενειάρχης σπουδαίος. Μας στοίχισε πάρα πολύ όταν έφυγε.

q Συμμετείχα στο Μια αιωνιότητα και μια μέρα του Αγγελόπουλου.

Έτρεχα πάνω-κάτω, Θεσσαλονίκη-Αθήνα, αλλά ήταν μια εμπειρία. Δεν μπορώ την ταλαιπωρία του κινηματογράφου, να τρέχω από το ένα μέρος στο άλλο, βρέξει-χιονίσει. Το θέατρο είναι μια άλλη λειτουργία, η μελέτη γίνεται στη γωνιά μου, θα πάω στην πρόβα μου, θα συναντήσω τους συναδέλφους μου, τον χώρο μου. Άλλο είναι να ετοιμάσεις μια παράσταση και άλλο μια ταινία. Ο Αγγελόπουλος δεν ήταν εύκολος άνθρωπος. Ήταν απαιτητικός, όπως όλοι οι άνθρωποι που θέλουν να κάνουν τη δουλειά τους κι έχουν απαιτήσεις από τους συνεργάτες τους.

q Τα τελευταία 10 χρόνια είμαι στην Κύπρο, όπου παίζω, σκηνοθετώ και διδάσκω στο «Σατιρικό», το θέατρο που ίδρυσε ο κουνιάδος μου, αλλά δεν πρόλαβε να χαρεί, γιατί έφυγε λίγο μετά. Είχα αποφασίσει, αν και είχα πάρει πολλές χαρές και συγκινήσεις, ότι είναι κουραστικό να λείπεις 9-10 μήνες από το σπίτι σου. Από τον Αύγουστο, που ξεκινάνε οι πρόβες, μέχρι Κυριακή των Βαΐων. Είχα σκοτωθεί να παίρνω αεροπλάνο Δευτέρα-Τρίτη για να βλέπω τον άντρα μου και τα παιδιά μου και να γυρίζω πίσω. Είχα πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις, αλλά δεν ήθελα να λείπω από το σπίτι μου τόσο καιρό. Γιατί στο μεταξύ έκανα και εγγόνια, που είναι διπλή χαρά από τα παιδιά. Πλήθυνε η οικογένεια, δεν μπορώ να την αποχωριστώ. Είπα: «Δεν μπορώ να το κάνω πια, φτάνει». Έλα που ήρθε η Φιλιώ! Είπα το «ναι» γιατί συγκινήθηκα πάρα πολύ με αυτό το βιβλίο και γιατί είναι ένας τόπος, η Ανατολή, που δεν μου είναι άγνωστη. Η Φιλιώ είναι Σμυρνιά, οι γονείς μου ήταν Κωνσταντινουπολίτες, η Ανατολή είναι Ανατολή. Όσα διάβασα στο βιβλίο της Φιλιώς τα έχω ακούσει από τη γιαγιά μου, είναι η μάνα μου, ο πατέρας μου, η ζωή τους. Υπάρχει ένα μιξάζ πραγμάτων. Λίγο η Κύπρος, με τον πόλεμο, με τη σφαγή, με την προσφυγιά, λίγο η Κωνσταντινούπολη, οι αφηγήσεις της μάνας μου, λίγο ο πόλεμος που εγώ ως παιδάκι βίωσα μέσα από τις αφηγήσεις της μάνας μου – όλα αυτά είναι και της Φιλιώς. Τα αφηγείται στην εγγονή της. Γεννήθηκε το 1899 και πέθανε το 2007, 107 ετών. Έζησε τρεις αιώνες.

q Όταν μεγάλωνα εγώ κι έπαιρνα το λεωφορείο μέχρι τη Σίνα για να πάω στο Γαλλικό Ινστιτούτο, έβλεπα την Ακρόπολη αριστερά, γιατί ήταν διώροφα τα σπίτια. Μου αρέσει η Αθήνα, αλλά λυπάμαι. Η πόλη βρόμισε και σκοτείνιασε. Μνημόνια, αφραγκιές, ανεργίες. Δυσάρεστα πράγματα. Βλέπω κλειστά μαγαζιά. Όταν πηγαίνω να κάνω «προσκύνημα» στη Νέα Σμύρνη, το μόνο που έχει μείνει ατόφιο είναι το πρώτο εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής. Το σπίτι όπου γεννήθηκα, όπου με γέννησε η μάνα μου με μαμή, τώρα είναι βενζινάδικο, στην Ελευθερίου Βενιζέλου 129. Ψάχνω να βρω τα σπίτια των φιλενάδων μου, είναι όλα πολυκατοικίες. Οι δρόμοι, τα δρομάκια ήταν όμορφα. Εξακολουθεί να είναι μια πάρα πολύ ωραία πόλη. Γιατί έγινε πόλη η Νέα Σμύρνη.

q Οι καλλιτέχνες δεν νεάζουν, διατηρούν μια νεανικότητα η οποία είναι λυτρωτική. Δεν μας αφήνει να αφεθούμε. Αυτή η συνεχής σχέση με ρόλους, η μεταμόρφωση, η μετουσίωση, η εισδοχή του εαυτού μας στον ρόλο και του ρόλου μέσα μας, αυτό μας κρατάει διαρκώς σε εγρήγορση και σε ενέργεια.

24 lifo – 24.11.16

ΙNFO

Η Δέσποινα Μπεμπεδέλη θα πρωταγωνιστήσει στην παράσταση «Φιλιώ Χαϊδεμένου» σε σκηνοθεσία Βασίλη Ευταξόπουλου, στο θέατρο Βεάκη (Στουρνάρα 32, Εξάρχεια, 210 5223522).

497 H

ΑΓΟΡΑ τησ δασ α εβδομ

Absolut Facet

ΤheGOODLIFO

Η νέα συλλεκτική φιάλη της Absolut υπόσχεται τις πιο απροσδόκητες νύχτες. Με ασύμμετρο design, σχεδιασμένο έτσι ώστε να μοιάζει με πολύτιμο πετράδι, και σε εντυπωσιακή μπλε απόχρωση, η νέα συλλεκτική φιάλη της Absolut είναι εδώ και υπόσχεται να μας χαρίσει τις πιο απροσδόκητες #AbsolutNights. Μετά την περσινή επιτυχία της Absolut Electrik σε μπλε μεταλλικό και ασημί χρώμα, η νέα Absolut Facet συνεχίζει την παράδοση του κορυφαίου brand βότκας, που κάθε χρόνο δημιουργεί νέες, μοναδικές συλλεκτικές φιάλες. Η αισθητική της Absolut Facet μας ταξιδεύει στις αυθόρμητες στιγμές μαγείας της νυχτερινής ζωής, υπενθυμίζοντάς μας ότι οι καλύτερες νύχτες συμβαίνουν απροσδόκητα! Απολαύστε τη σκέτη, με πάγο ή σε δροσερά κοκτέιλ για μια Absolut εμπειρία.

24.11.16 – lifo

25

KENZO X H&M

NAL O S R E P ER SHOPP

Γυναικεία μπότα σε τόνους ροζ-μαύρο με εντυπωσιακό σχεδιασμό τακουνιού και σόλας από τη σειρά Kenzo για τα H&M. Στα καταστήματα H&M.

Κατερίνα Μπατουδάκη & Βασίλης Παπαγιάννης [ιδιοκτητεσ του βooks plus]

Πώς αποφασίσατε να ανοίξετε βιβλιοπωλείο μια εποχή που όλα κλείνουν; Πρώτον, ήταν ένα όνειρο ζωής που ψάχναμε τον τόπο και τον τρόπο να το πραγματοποιήσουμε. Δεύτερον, πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει καλός και κακός χρόνος αλλά ότι πρέπει να βρίσκουμε τον τρόπο να κάνουμε το δύσκολο, εύκολο, το αδύνατο, δυνατό.

IKEA

Πλαστική φούξια πολυθρόνα σε pop-design με μαύρο μαξιλαράκι. www.ikea.gr

Μουσείο Μπενάκη

Το Πωλητήριο του Μουσείου Μπενάκη παρουσιάζει τη συλλογή κοσμημάτων της Κατερίνας Ανέστη. Λεπταίσθητα και αέρινα κοσμήματα εμπνευσμένα από τους θησαυρούς του Μουσείου. Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Κριεζώτου 3, www.benakishop.gr

Taschen

ΤheGOODLIFO

Οι εκατό σημαντικότεροι εκπρόσωποι της τεχνικής manga σε ένα απίθανο λεύκωμα. www.taschen.com

Πώς και αναλάβατε τον συγκεκριμένο χώρο, το πρώην βιβλιοπωλείο του Παπασωτηρίου; Δεν αναλάβαμε το πρώην βιβλιοπωλείο Παπασωτηρίου. Φτιάξαμε από την αρχή ένα νέο βιβλιοπωλείο-πολυχώρο που στους τρεις ορόφους του στεγάζει ένα πλήρες βιβλιοπωλείο, μεγάλο τμήμα χαρτικών, εξαιρετικά είδη ζωγραφικής κ.ά. Ποιοι το αναλαμβάνετε; Η Books plus έχει δύο μέλη, την Κατερίνα Μπατουδάκη και τον Βασίλη Παπαγιάννη. Είμαστε βιβλιοπώλες όλη μας τη ζωή. Ο Βασίλης είναι από τη Φλώρινα κι εγώ από την Αθήνα. Την επιμέλεια του art café έχει η Φλώρα Σαρτζετάκη. Δεν νομίζουμε ότι θα μπορούσαμε να σταθούμε περισσότερο τυχεροί. Είναι ο ιδανικός άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Με ποιον τρόπο σκοπεύετε να είστε ανταγωνιστικοί; Τι σημαίνει ανταγωνιστικοί; Όλοι είμαστε κομμάτια της ίδιας αγοράς. Εφόσον το βιβλίο αρχίσει να «απλώνεται» πάλι, ίσως να ξαναγίνει κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Θα προσφέρουμε όσο καλύτερες υπηρεσίες μπορούμε, ακολουθώντας πολιτική χαμηλών τιμών. Έχουμε υποχρέωση να κάνουμε το βιβλίο όσο πιο προσιτό γίνεται. Έμπειροι βιβλιοπώλες θα εξυπηρετούν και θα ενημερώνουν. Απλά πράγματα, ήσυχα και ανήσυχα ταυτόχρονα. Τι μπορεί να βρει κανείς σ’ εσάς; Ό,τι ψάχνει. Πώς θα χρησιμοποιείται το πατάρι; Εκεί θα είναι το art café. Παλαιότεροι και νεότεροι καλλιτέχνες θα εκθέτουν, θα πίνουμε τον καλύτερο μονοποικιλιακό καφέ της πόλης ανάμεσα σε έργα τέχνης, θα παρακολουθούμε παρουσιάσεις βιβλίων εντός του βιβλιοπωλείου με μικρές αντίκες γύρω μας, βλέποντας τη βιβλιοθήκη μπροστά μας. Σας λέω ότι θα είναι πολύ γοητευτικό. Ετοιμάζετε κάτι για το άμεσο μέλλον; Το άμεσο μέλλον είναι τώρα.

ΡΩΤΗΣΑΜΕ ΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ

kειμενο μεροπη κοκκινη

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

ΕΥΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΣΧΕΔΙΆΣΤΡΙΆ ΡΟΎΧΩΝ

Δίνεις μεγάλη σημασία στην εμφάνιση, Εύα; Δεν είμαι μανιακή του στυλ. Το παρατηρώ και το θαυμάζω, αλλά εκτιμώ περισσότερο μια φυσιογνωμία ή μια συμπεριφορά. Πώς θα περιέγραφες το στυλ σου; Συγκεχυμένο. Μπορεί να με δεις λέτσο αλλά και πιο προσεγμένη, ανάλογα με τη διάθεσή μου. Μου αρέσει το κομψό ντύσιμο με μια δόση αλητείας. Βολεύομαι πολύ μέσα στα ανδρικά πουκάμισα. Πώς και ασχολήθηκες με τον σχεδιασμό ρούχων; Το αγαπούσα και μολονότι ασχολιόμουν από μικρή, το άφησα κατά μέρος όσο σπούδαζα Οικονομικά και, όταν αποφοίτησα, αποφάσισα να παρακολουθήσω σεμινάρια με την Ελληνίδα σχεδιάστρια Vasso Consola κι επέστρεψα στη βάση μου. Τι έχεις στο μυαλό σου όταν τα σχεδιάζεις; Με εμπνέουν οι φίλοι και τους φαντάζομαι με συγκεκριμένο στυλ ή ρούχο, υφάσματα και patterns που τους δίνω μορφή με το ιδανικό κατ’ εμέ σχέδιο. Χρονικά έχω παρατηρήσει πως μου έρχονται ιδέες σε αυτή την ψυχεδελική φάση μεταξύ ύπνου και ξύπνιου. Πες μου κάποιους σχεδιαστές που σου αρέσουν πολύ. Ο J.W. Anderson. Μου αρέσει πολύ η νεο-eighties αισθητική του. Ταυτόχρονα, με ενθουσιάζει ο μινιμαλισμός και η γεωμετρία του Issey Miyake. Από ελληνικά brands, οι Akira Mushi. Φτιάχνουν απλά και σικ ρούχα και νιώθεις ξεχωριστός μέσα σε αυτά. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Μαύρο bomber και μαύρο faux leather τζάκετ, και τα δύο από την τελευταία μου συλλογή. Μαύρη pencil φούστα και μαύρα μποτάκια h&m. Είναι σίγουρα πενταετίας και δεν θυμάμαι ακριβώς τιμές. Νομίζω, όμως, ότι κοστίζουν γύρω στα 20 ευρώ το καθένα.

Το brand της Εύας ονομάζεται ΕΕΚ και τα ρούχα της μπορεί κανείς να τα βρει στη Γουαδελούπη (Πρωτογένους 12) ή να τα αναζητήσει στις αντίστοιχες σελίδες της στο Facebook και στο Etsy.

24.11.16 – lifo

27

ΤΙ ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΣΕ ΟΛΟ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΛΕΜΕ ΦΑΓΗΤΟ ΦΕΤΟΣ ΤΟ ΡΕΤΡΟ

Δεν είναι μόνο το βιβλίο με συνταγές μαγειρικής του Σαλβαντόρ Νταλί που έχει επανακυκλοφορήσει μετά από δεκαετίες που ήταν εκτός κυκλοφορίας. Ούτε και τα άρθρα σε ξένες κυρίως εφημερίδες που ανακαλύπτουν φωτογραφίες από βιβλία μαγειρικής αλλοτινών εποχών και τις μοστράρουν ως αξιοπερίεργο. Είναι αυτό το διασκεδαστικό παιχνίδι με τη μνήμη και το παρελθόν που μόνο πράγματα της καλοπέρασης μπορούν να σου προσφέρουν. Κοιτάς, ας πούμε, την Baked Alaska που έβγαλαν στην Cookoovaya να περνάει από μπροστά σου και θυμάσαι πολλά. Ότι έμαθες να φτιάχνεις ιταλική μαρέγκα από τον πατέρα σου σε ανύποπτη στιγμή. Και πως ευτύχησες να δεις στα ’80s μία τουλάχιστον σημαντική εκδοχή αυτού του γλυκού, τότε που δεν είχες ιδέα, να διασχίζει ένα σαλόνι που στα βάζα είχε γαρίφαλα φλεγόμενη, έτσι όπως έπρεπε.

ΛΟΓ Ι Α Ο Ρ Ε ΗΜ AΣ

N KOYZI

ΤΟ HEALTHY

Όσο κι αν θες να το αποφύγεις, υπάρχει εκεί έξω ένας ωκεανός πλέον από πληροφορία για τον υγιεινό τρόπο διατροφής και μαγειρικής. Ωμοφαγία, βιγκανισμός, χορτοφαγία και πολλά ακόμα. Αβοκάντο, λάδι καρύδας, kale κι άλλα παράξενα λαχανικά. Μπορεί κανείς να γίνει υστερικός. Να τρελαθεί. Και να ξοδέψει πολλά λεφτά αδίκως, γιατί όλα αυτά είναι πανάκριβα. Χωρίς να λέω «ναι» με σιγουριά, πιστεύω πως είναι κάτι που πρέπει να εξερευνήσουμε και να βρούμε ποια απ’ όλα αυτά μας βολεύουν, μας αρέσουν, τα απολαμβάνουμε, μας κάνουν καλό χωρίς να προκαλούν υστερία. Σε όποιον επιθυμεί να διαπιστώσει πώς μπορεί να πετύχει την απόλυτη νοστιμιά, χωρίς να καταναλώνει κρέας ας πούμε (για μένα αυτό είναι μια αρχή), θα πρότεινα να διαβάσει και να μαγειρέψει συνταγές από το Plenty και Plenty More του Yotam Ottolenghi. Θα εκπλαγεί ευχάριστα. Είναι ένα πανηγύρι γεύσεων, χρωμάτων και υλικών. Και είναι ένα από τα μοναδικά βιβλία χορτοφαγικής μαγειρικής όπου οι συνταγές σε κάνουν να ξεχνάς ότι «κάτι λείπει». Είναι τέλειες.

ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ

του μιχαλη μιχαηλ

Το ξέρεις ότι πλέον μπορείς να παραθέσεις ένα τραπέζι χωρίς να κάνεις τον παραμικρό κόπο στην κουζίνα σου, πέρα από μια απλή προετοιμασία και μια απλή επίσκεψη σε μερικά καλά μαγαζιά της πόλης. Και πριν βιαστείτε να πείτε ότι όλο αυτό κοστίζει, τα αλλαντικά, τα τυριά κ.λπ., να σας πω ότι υπάρχουν λύσεις για όλα τα βαλάντια και ότι στο φαγητό less is more. Το πιστεύω απόλυτα πια αυτό. Το μόνο που χρειάζεται είναι να μάθεις την πόλη σου. Τα μαγαζιά, τις λαϊκές, να ξέρεις ποιος φέρνει τι και πότε. Αν γουστάρεις το καλό φαΐ, πρέπει πια να βγεις από τη βολή σου και να ανακαλύψεις την πόλη. Ποτέ ξανά δεν υπήρχαν τόσες κάβες, τόσα delis, τόσοι φούρνοι στην Αθήνα όπως σήμερα. Είμαστε τυχεροί.

ΤheGOODLIFO

Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΤΙΜΙΑΣ

Δεν πετυχαίνει πάντα. Κι εμένα με εξοργίζουν οι αποτυχημένες προσπάθειες, οι υπερβολές, οι πειραματισμοί. Τα ελληνικά εστιατόρια και οι Έλληνες σεφ δεν προσπαθούν μόνο να αντιγράψουν ή να αφομοιώσουν τάσεις από αλλού, όπως συχνά τους κατηγορούμε. Γίνονται πολύ σοβαρές προσπάθειες. Κι αν ακόμα δεν έχουν μπει στη σωστή συχνότητα με τον έξω κόσμο ή δεν έχουν αποκτήσει την αυτοπεποίθηση που χρειάζεται για να κάνουν αυτό που θέλουν, έρχεται ο καιρός που όλα θα γίνουν σωστά. Τρώμε, πάντως, πολύ καλά τα τελευταία χρόνια στα αθηναϊκά εστιατόρια. Έχουν υπάρξει μεγαλειώδεις στιγμές. Έχουμε δοκιμάσει πιάτα που τα θυμόμαστε και τα αναζητούμε. Και έχουμε γίνει κι εμείς πιο περιπετειώδεις στις επιλογές μας. Έχει μπει ο όρος fun στην εμπειρία μας. Σιγά-σιγά όλα θα γίνουν.

ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΛΕΙΠΕΙ

Καλά τα εστιατόρια, οι διεθνείς τάσεις, το street food κ.λπ. Τείνει όμως να εκλείψει η ταβέρνα, τουλάχιστον όπως τη σκέφτομαι εγώ. Απλή, νοικοκυρεμένη, με πέντε φαγητά θεία και (μακάρι) λίγη μουσική τα Σαββατοκύριακα. Όχι κοσμικά γλέντια. Λίγα ρεμπέτικα, ένα παλιό λαϊκό, έτσι όπως γινότανε παλιά, μερικά χρόνια πριν μετατραπεί όλο το κέντρο της πόλης σε ένα γιγαντιαίο σουβλατζίδικο. Αυτά πρέπει να ξαναγίνουν. Σας φιλώ.

AΦΙΕΡΩΜΑΥΓΕΙΑ

απο την aλεξία σβώλου

ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΟΙ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ ΤΗΣ ΑΓΝΟΙΑΣ

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

ΜΕ ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ

Σ Πρόσεξε την υγεία σου. Κάνε προληπτικές εξετάσεις. Οι περισσότερες χρόνιες ασθένειες εξελίσσονται σιωπηλά και όταν τις ανακαλύπτεις «τυχαία» ή μετά από μια επιπλοκή που σε στέλνει υποχρεωτικά στον γιατρό, είναι πια αργά…

την πατρίδα του Ιπποκράτη θα περίμενε κανείς ότι οι απόγονοί του θα έδιναν προτεραιότητα στην πρόληψη, εφαρμόζοντας στην πράξη το αρχαίο ρητό του «πατέρα» της Ιατρικής, σύμφωνα με το οποίο «κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν». Ωστόσο, η εικόνα που δίνει η χώρα μας είναι τελείως διαφορετική: είμαστε ουραγοί στην πρόληψη πανευρωπαϊκά! Αφενός σε ατομικό επίπεδο, χάνοντας την υγεία μας, και αφετέρου σε εθνικό, με υπέρογκες δαπάνες περίθαλψης, από το δυσβάσταχτο κόστος των επιπλοκών, να γονατίζουν τον ήδη συρρικνωμένο από τα μνημόνια Εθνικό Προϋπολογισμό. Κι επειδή στη ζωή τα παραδείγματα βοηθούν να… πάρουμε το μάθημά μας, ακολουθούν οι περιπτώσεις του σακχαρώδους διαβήτη και της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας που δείχνουν πόσο δραματικά υποδιαγνωσμένα παραμένουν τα χρόνια νοσήματα στην Ελλάδα και πόσο απαραίτητες είναι οι εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κόσμου για τους κινδύνους που καραδοκούν.

ΟΙ ΜΙΣΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΤΙ ΝΟΣΟΥΝ Ακάθεκτος συνεχίζει να εξαπλώνεται στον εγχώριο πληθυσμό ο σακχαρώδης διαβήτης, δικαιώνοντας τον τίτλο της επιδημίας του 21ου αιώνα, με τα πρόσφατα στοιχεία που συγκέντρωσε από το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης (ΗΔΙΚΑ) ο σύλλογος των ασθενών ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ να φανερώνουν ότι στην Ελλάδα οι ασθενείς ανέρχονται σε 1,2 εκατομμύρια. Όπως επισημαίνει όμως ο κ. Παναγιώτης Χαλβατσιώτης, επίκουρος καθηγητής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών στη Β’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική - Μονάδα Έρευνας και στο Διαβητολογικό Κέντρο του Νοσοκομείου «Αττικόν», η συχνότητα εμφάνισης του διαβήτη στις μεγαλουπόλεις είναι εξαιρετικά αυξημένη. «Στον γηρασμένο πληθυσμό των ελληνικών πόλεων ένας στους τέσσερις κατοίκους άνω των

60 ετών είναι διαβητικός, αλλά μόνο οι μισοί γνωρίζουν ότι νοσούν» λέει ο κ. Χαλβατσιώτης. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, που αποτελεί το 95% του συνόλου των περιστατικών με διαβήτη χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ο πλέον «ύπουλος», καθώς τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής του υφίσταται χωρίς να εκδηλώνει καθόλου συμπτώματα. Έτσι, όπως υπογραμμίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας κ. Νίκος Τεντολούρης, περνά τουλάχιστον μια 6ετία πριν από τη διάγνωση της νόσου, η οποία συνήθως γίνεται από τον οφθαλμίατρο που ανακαλύπτει την αμφιβληστροειδοπάθεια, δηλαδή την επιπλοκή της νόσου στα μάτια του ασθενούς. «Οι βασικότερες επιπλοκές του διαβήτη, που τελικώς κοστίζουν και τη ζωή των ασθενών, είναι οι καρδιαγγειακές και οι νεφρολογικές, ενώ για το 2015 οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι θάνατοι που σχετίζονται με τον διαβήτη στην πατρίδα μας ανήλθαν σε 4.963. Παράλληλα, οι διαβητικοί υφίστανται νευροπάθεια, μόνιμες βλάβες στον αμφιβληστροειδή χιτώνα των ματιών και μια σοβαρή επιπλοκή των άκρων, το διαβητικό πόδι, που οδηγεί σε 3.000 αναίτιους ακρωτηριασμούς ετησίως» προσθέτει ο καθηγητής Παθολογίας, Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Σακχαρώδους Διαβήτη των πανεπιστημίων Αθηνών και Ουλμ Γερμανίας, κ. Σωτήρης Ράπτης, πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Πρόληψης και Θεραπείας του Σακχαρώδους Διαβήτη και των Επιπλοκών του (ΕΚΕΔΙ). Το 70% των ακρωτηριασμών αφορά διαβητικούς και μπορεί να αποφευχθεί, ενώ όλες οι επιπλοκές του διαβήτη μπορούν να προληφθούν, εφόσον ο ασθενής διαγνωστεί εγκαίρως και ρυθμιστεί το σάκχαρό του. Πέραν της υπο-διάγνωσης, στον διαβήτη υπάρχει πρόβλημα και με τη ρύθμιση του σακχάρου, καθώς, παρά την πληθώρα των διαθέσιμων φαρμάκων, μόνο το 60% των ασθενών είναι ρυθμισμένο. Το κόστος του αρρύθμιστου ασθενή είναι διπλάσιο από αυτό του ρυθμισμένου και τριπλασιάζεται όταν ληφθεί υπόψη και η δαπάνη για τις επιπλοκές, όπως προκύπτει από μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ).

Είμαστε ουραγοί στην πρόληψη πανευρωπαϊκά!

Η αιτία που ο διαβήτης έχει πάρει διαστάσεις «πανδημίας» την τελευταία δεκαπενταετία κρύβεται στη στενή του συσχέτιση με την παχυσαρκία. Άλλωστε, ήδη οι επιστήμονες χρησιμοποιούν διεθνώς τον όρο diabetobesity για να περιγράψουν την επιδημία του 21ου αιώνα και στην Ελλάδα η πρωτιά στην παχυσαρκία παιδιών και ενηλίκων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι κινδυνεύουμε να γίνουμε «έθνος διαβητικών»! Ανησυχητική αύξηση καταγράφεται και στα περιστατικά διαβήτη τύπου 1 (του λεγόμενου ινσουλινοεξαρτώμενου) που αποτελεί γονιδιακό νόσημα, με μοναδική εξήγηση του φαινομένου τη θεωρία της υγιεινής. Στη μνημονιακή Ελλάδα, οι διαβητικοί, πέρα από την ασθένειά τους, έχουν να αντιμετωπίσουν σωρεία προβλημάτων, όπως η αποδόμηση των κρατικών δομών για την αντιμετώπισή του, φαινόμενο που παρουσιάζεται πρωτίστως στην περιφέρεια, ο ρατσισμός στα σχολεία απέναντι στα διαβητικά παιδιά λόγω άγνοιας και φόβου, καθώς και η αύξηση της ανεργίας μαζί με την απώλεια της κοινωνικής ασφάλισης των διαβητικών ατόμων. Όπως επισημαίνει εκ μέρους του Συλλόγου Ασθενών ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ η κ. Γκόλφω Γεμιστού, καθυστερεί και το ΦΕΚ για την ένταξη του διαβήτη στις μη αναστρέψιμες παθήσεις, ώστε να παρέχεται 50% ποσοστό αναπηρίας εφ’ όρου ζωής.

ΑΚΡΙΒΗ ΜΟΥ, ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ Κι όμως, ο διαβήτης δεν είναι η πιο δαπανηρή ασθένεια στην πατρίδα μας. Ακριβότερη αναδεικνύεται η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια που πλήττει συνολικά 700.000 άτομα, εκ των οποίων οι 400.000 δεν έχουν ιδέα ότι νοσούν. Κι ενώ η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, γνωστή και με το ακρωνύμιο ΧΑΠ, απειλεί να σκοτώσει 700.000 Έλληνες και να τινάξει την… μπάνκα του προϋπολογισμού για την υγεία στον αέρα, «ο αντικαπνιστικός νόμος δεν εφαρμόζεται και ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, κ. Πολάκης, δίνει πρώτος το κακό παράδειγμα, καπνίζοντας αρειμανίως στις δημόσιες εμφανίσεις του» ξεσπά ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας, κ. Θοδωρής Βασιλακόπουλος. Όπως εξηγεί ο κ. Γεώργιος Χειλάς, ταμίας της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, 400.000 ασθενείς παραμένουν μη διεγνωσμένοι, θεωρώντας τον τσιγαρόβηχα, το πρώτο σινιάλο της νόσου, φυσιολογική απόρροια του καπνίσματος. Το κόστος κάθε ασθενή με ΧΑΠ ανέρχεται σε 5.500 ευρώ ετησίως, εκ των οποίων τα 2.800 ευρώ συνιστούν το άμεσο ιατρικό κόστος και τα υπόλοιπα 2.700 ευρώ το έμμεσο.

3 ΦΟΡΕΣ ΠΙΟ «ΦΟΝΙΚΗ» ΑΠΟ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ Η ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ Δραματική είναι η κατάσταση στην περιφέρεια, με τον αγροτικό πληθυσμό να καπνίζει σε διπλάσιο ποσοστό από τον αστικό. Όπως εξηγούν οι ειδικοί της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, οι ασθενείς δεν υποτιμούν μόνο τον τσιγαρόβηχα, θεωρώντας τον αθώο βήχα, αλλά και την ίδια την ασθένεια, καθώς συνεχίζουν να καπνίζουν, τη στιγμή που αν πάθουν παρόξυνση και εισαχθούν στο νοσοκομείο για νοσηλεία, έχουν 3πλάσιο κίνδυνο να πεθάνουν σε σύγκριση με τους εμφραγματίες! Για την πρόληψη των αναπνευστικών νοσημάτων και ειδικότερα του άσθματος και της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία υλοποιεί την εκστρατεία ενημέρωσης «Πρόσεξε τα πνευμόνια σου… σαν τα μάτια σου».

24.11.16 – lifo

29

AΦΙΕΡΩΜΑΥΓΕΙΑ απο την aλεξία σβώλου

Μετρώντας 135.000-160.000 ασθενείς στην πατρίδα μας και με περίπου 3.500 νέες μολύνσεις να προστίθενται στο «παγόβουνο» με τα ήδη υπάρχοντα περιστατικά, η ηπατίτιδα C εξυφαίνει τα δίχτυα της στην ελληνική κοινωνία. Κι όπως συμβαίνει με όλα τα παγόβουνα, μόνο ελάχιστα περιστατικά λαμβάνουν θεραπεία, αφού οκτώ στους δέκα ασθενείς δεν γνωρίζουν καν πως έχουν μολυνθεί με τον ιό της ηπατίτιδας C, με συνέπεια να μεταδίδουν εν αγνοία τους τη χρόνια λοίμωξη, που αν μείνει αθεράπευτη οδηγεί σε ηπατικό καρκίνο και κίρρωση του ήπατος, άρα στον θάνατο. Η μοιραία κατάληξη, ωστόσο, μπορεί να αποφευχθεί, καθώς χάρη στις νέες καινοτόμες θεραπείες η νόσος θεραπεύεται πλήρως. Όμως το πρώτο βήμα για την εκρίζωση του ιού της ηπατίτιδας είναι η διάγνωση, με την εκστρατεία ενημέρωσης και πρόληψης της ηπατίτιδας C, που C αφορά. Εξετάσου!

Η

ηπατίτιδα C δεν αποτελεί φλέγον πρόβλημα μόνο για την Ελλάδα. Είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που έχει τρομακτικό αντίκτυπο, καθώς νοσούν περίπου 185 εκατ. ασθενείς, σε ένα μεγάλο ποσοστό άνθρωποι που έκαναν μετάγγιση ή λάμβαναν παράγωγα αίματος πριν από το 1992. Ωστόσο από πρόσφατες μελέτες προκύπτει ότι το 40% των ασθενών είναι άτομα του γενικού πληθυσμού, άνθρωποι της διπλανής πόρτας που δεν ανήκουν σε κάποια ομάδα υψηλού κινδύνου. Αυτό που καθιστά την ηπατίτιδα C αληθινή απειλή για τη δημόσια υγεία είναι πως το συντριπτικό ποσοστό των ασθενών, συγκεκριμένα το 80%, δεν γνωρίζει πως έχει μολυνθεί από τον ιό ΗCV και δεν το υποψιάζεται καν, αφού η νόσος παραμένει ασυμπτωματική για πολλά χρόνια. Επιπλέον, τα όποια συμπτώματα εμφανίζουν οι ασθενείς δεν τους προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς περιλαμβάνουν κόπωση, δερματικά προβλήματα, αϋπνία και πεπτικές διαταραχές, που εύκολα αποδίδονται σε άλλες αιτίες. Συνεπώς, η ηπατίτιδα C εξελίσσεται σιωπηλά και οι ασθενείς μακροπρόθεσμα αναπτύσσουν προοδευτικά επιδεινούμενη ηπατική ίνωση που ενδέχεται να καταλήξει σε κίρρωση του ήπατος, καθώς και σε ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. Για την αφύπνιση της κοινής γνώμης, ο Σύλλογος Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας» απευθύνει κάλεσμα σε όλη την ελληνική κοινωνία να εξεταστεί και να συμβάλει στη διασφάλιση της ατομικής και της δημόσιας υγείας, αφού το νόσημα μεταδίδεται μέσω της επαφής αίματος με αίμα.

ΜΙΑ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ C ΑΦΟΡΑ!

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΝΕΑ: Η ΑΦΙΞΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ, FAST TRACK ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ Η ηπατίτιδα C μπορεί να συνιστά απειλή για τη δημόσια υγεία, αλλά είναι θεραπεύσιμη. Ο ιός της μπορεί να εκριζωθεί από τον ανθρώπινο οργανισμό και να επιτευχθεί πλήρης ίαση. Στις παλαιότερες θεραπείες που κυκλοφορούσαν και στη χώρα μας πριν από το 2014 ανταποκρίνονταν μόνο οι μισοί ασθενείς, ενώ τα θεραπευτικά σχήματα ήταν ενέσιμα και συνοδεύονταν από έντονες, ανεπιθύμητες ενέργειες. Την τελευταία διετία η ιατρική φαρέτρα ενισχύθηκε με νέες θεραπείες χωρίς τις ανεπιθύμητες ενέργειες των προγενέστερων φαρμάκων, δίνονται από το στόμα και εκριζώνουν τον ιό με fast track ρυθμούς, οδηγώντας σε ίαση εντός τριμήνου! Επιπλέον, η ανταπόκριση των ασθενών αγγίζει το 100%, με συνέπεια ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας να καταστρώνει στρατηγική για την εξάλειψη της ηπατίτιδας C μέχρι το 2030, όπως στο παρελθόν εξαλείφθηκαν η ευλογιά και η πολιομυελίτιδα.

Ο Σύλλογος Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας» παρέχει υποστήριξη στους ανθρώπους που ζουν με ιογενείς ηπατίτιδες Β και C ή άλλα νοσήματα του ήπατος, καθώς και τεκμηριωμένη πληροφόρηση σε θέματα ηπατιτίδων. [Λ. Αλεξάνδρας 213Β, Αμπελόκηποι | Τηλ.: 211 0122102 | www.helpa-prometheus.gr | hlpaprometheus@gmail.com]

ΜΕ ΤΟ ΣΤΑΓΟΝΟΜΕΤΡΟ ΟΙ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ C ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Συνεπώς, θεραπεία υπάρχει, όμως στην Ελλάδα η πρόσβαση των ασθενών στα νέα φάρμακα δεν είναι απρόσκοπτη. Στην πατρίδα μας υπολογίζεται ότι περίπου 135.000-160.000 άνθρωποι ζουν με χρόνια ενεργή ηπατίτιδα C, εκ των οποίων ποσοστό 80% δεν το γνωρίζει. Παράλληλα, κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 3.700-4.000 νέα κρούσματα μόνο από τον ΗCV, τα οποία στην πλειονότητά τους θα παραμείνουν αδιάγνωστα, με τους νέους αλλά και τους παλιότερους ασθενείς να μη λαμβάνουν έγκαιρα την απαραίτητη ιατροφαρμακευτική φροντίδα. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, λόγω του υψηλού κόστους των νέων θεραπευτικών σχημάτων, ο ΕΟΠΥΥ εισήγαγε κριτήρια, ήτοι έναν «κόφτη», ώστε να τα παρέχει μόνο στους ασθενείς που έχουν προχωρημένο στάδιο ηπατικής βλάβης (κίρρωση του ήπατος). Σε αυτή την περίπτωση, από τις νέες θεραπείες δεν ωφελείται το σύνολο των διαγνωσμένων τουλάχιστον ασθενών. Για την κατάργηση αυτού του άδικου «κόφτη», ο Σύλλογος Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας» προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά του ΕΟΠΥΥ για την ακύρωση προγενέστερης απόρριψης της αίτησής του, προκειμένου να αναθεωρηθούν τα κριτήρια αποζημίωσης των φαρμάκων που χορηγούνται στους ασθενείς με ηπατίτιδα C. Παράλληλα, οι εκπρόσωποι του «Προμηθέα» υπογραμμίζουν τη σημασία επίτευξης χαμηλότερων τιμών για τα νέα θεραπευτικά σχήματα μέσω της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης, προκειμένου να διευρυνθούν τα παραπάνω κριτήρια ή να εξαλειφθούν. Σε αριθμούς, μόνο το 30% των ασθενών έχει πρόσβαση στις νεότερες θεραπείες και εξαιρούνται ολόκληρες ομάδες πασχόντων που σύμφωνα με τα διεθνή κλινικά δεδομένα θα έπρεπε να λάβουν θεραπεία κατά προτεραιότητα. Λιγότεροι από 1.000 ασθενείς στην Ελλάδα ξεκινούν τις νέες θερεπείες για την ηπατίτιδα C ετησίως, αριθμός που αντιστοιχεί σε σταγόνα στον ωκεανό! Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας, κ. Γεώργιος Παπαθεοδωρίδης, διευθυντής της Πανεπιστημιακής Γαστρεντερολογικής Κλινικής στο Λαϊκό Νοσοκομείο, εκτός του ότι μόνο το 20% των ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα C έχει διαγνωσθεί, λιγότεροι από τους μισούς διαγνωσμένους ασθενείς (ήτοι το συνολικό 10%) έχουν λάβει θεραπεία! Έτσι, ενώ διεθνώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καλεί όλες τις χώρες σε συστράτευση για να πέσουν… τίτλοι τέλους στην ηπατίτιδα C μέχρι το 2030, στην Ελλάδα πρόσφατα επιδημιολογικά μοντέλα φανερώνουν ότι στο ίδιο χρονικό διάστημα οι θάνατοι από ηπατίτιδα C θα έχουν αυξηθεί κατά 123,5%, αν δεν αναληφθεί ουσιαστική δράση.

Oι θάνατοι από την ιογενή ηπατίτιδα C στην Ελλάδα θα αυξηθούν κατά 123,5% μέχρι το 2030, αν δεν αναληφθούν ουσιαστικές δράσεις για την έγκαιρη διάγνωση και τη σωστή αντιμετώπιση της νόσου.

30 lifo – 24.11.16

24.11.16 – lifo

31

AΦΙΕΡΩΜΑΥΓΕΙΑ απο την aλεξία σβώλου

Βάλτε τα γυαλιά στα προβλήματα όρασης με τις τεχνικές της διαθλαστικής χειρουργικής Τα μάτια δεν είναι μόνο ο καθρέφτης της ψυχής αλλά και το προσωπικό μας παράθυρο επικοινωνίας με τον κόσμο, με την απώλεια της όρασης να αποτελεί τον μεγαλύτερο φόβο του ανθρώπου. Κι επειδή τα μάτια νοσούν, η ιατρική φαρέτρα έχει εξοπλιστεί με τις τεχνικές της διαθλαστικής χειρουργικής, ώστε να μπορούμε να βλέπουμε τον κόσμο πιο καθαρά, χωρίς τη βοήθεια γυαλιών ή φακών επαφής. Με τις επεμβάσεις της διαθλαστικής χειρουργικής αντιμετωπίζουμε τη μυωπία, την υπερμετρωπία και τον αστιγματισμό.

Θεοδώρα Παπαγεωργίου, χειρουργός οφθαλμίατρος στο ΙΑΣΩ General

Κάθε χρόνο, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι υποβάλλονται σε επεμβάσεις διαθλαστικής χειρουργικής προκειμένου να βελτιώσουν την πιο πολύτιμη αίσθηση, την όρασή τους. Με τις επεμβάσεις αυτές διορθώνουμε τις λεγόμενες διαθλαστικές ανωμαλίες, αλλάζοντας την καμπυλότητα του κερατοειδούς μέσω της σμίλευσης της επιφάνειάς του με laser. Έτσι, το φως εστιάζεται στον αμφιβληστροειδή και έχουμε ευκρινή όραση, χωρίς τη χρήση γυαλιών. Οι διαθλαστικές ανωμαλίες που αντιμετωπίζονται είναι η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός, ενώ οι κύριες τεχνικές περιλαμβάνουν τη LASIK (Laser in situ kertomileusis) και τις επιφανειακές φωτεκτομές (PRK-Photorefractive Keratectomy). Ο «ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ» ΤΩΝ ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ Η μέθοδος LASIK συνδυάζει δύο στάδια κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Καταρχάς, με femtosecond laser ανασηκώνεται ένας λεπτός κρημνός του κερατοειδούς χιτώνα. Έπειτα, το excimer laser αλλάζει την καμπυλότητα του κερατοειδούς. Στη συνέχεια ο κρημνός επανατοποθετείται και κλείνει χωρίς συρραφές, μετά από λίγα λεπτά. Για να επιταχυνθεί η θεραπευτική διαδικασία, ενσταλάσσονται στο μάτι οφθαλμικές σταγόνες. Η αποκατάσταση της όρασης είναι γρήγορη, χωρίς μετεγχειρητική ενόχληση. Από την άλλη, η μέθοδος PRK διορθώνει επίσης τη μυωπία (myopia), την υπερμετρωπία (yperopia) και τον αστιγματισμό (astigmatism). Στην PRK το επιθήλιο, δηλαδή το στρώμα των κυττάρων που καλύπτουν τον κερατοειδή, αφαιρείται και το excimer laser αλλάζει την καμπυλότητα του κερατοειδούς, διορθώνοντας το διαθλαστικό σφάλμα. Ένας φακός επαφής τοποθετείται στο τέλος της επέμβασης για να επιταχύνει την επιθηλιοποίηση, η οποία διαρκεί συνήθως δύο με τρεις ημέρες. Επειδή η PRK απαιτεί την αφαίρεση του επιθηλίου του κερατοειδούς, η πλήρης αποκατάσταση της όρασης καθυστερεί λίγο περισσότερο απ’ ό,τι με την τεχνική LASIK. Η PRK και οι συναφείς μέθοδοι επιφανειακής αφαίρεσης συστήνονται σε ασθενείς με λεπτούς κερατοειδείς χιτώνες ή με άλλα διαθλαστικά χαρακτηριστικά ή συγκεκριμένο τρόπο ζωής. ΘΕΡΑΠΕΎΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΕΣΒΎΩΠΙΑ Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες εστιάζουν τις έρευνές τους στη χειρουργική θεραπεία της πρεσβυωπίας με τα ενδοστρωματικά ένθετα κερατοειδούς. Τα πλεονεκτήματα της νέας τεχνολογίας είναι ότι τα ένθετα είναι αφαιρούμενα, δεν αφαιρείται κερατοειδικός ιστός, όπως στις διαδικασίες LASIK και PRK, είναι λιγότερο επεμβατική σε σχέση με την ένθεση ενδοφακού και μπορεί να συνδυαστεί με επέμβαση LASIK για τη διόρθωση διαθλαστικών σφαλμάτων. Θα πρέπει όμως να τονιστεί ότι απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για την επιβεβαίωση της μακροχρόνιας ασφάλειας και για τη διερεύνηση των εφαρμογών της.

INFO Ο ασθενής επιστρέφει στην εργασία του την επόμενη ημέρα στη μέθοδο LASIK και μετά από τρεις ημέρες στη μέθοδο PRK.

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΎΝ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Οι διαθλαστικές τεχνικές δεν εφαρμόζονται σε άτομα κάτω των 18 ετών, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του θηλασμού, σε περίπτωση κερατόκωνου, γλαυκώματος, καταρράκτη, σοβαρής ξηροφθαλμίας, λεπτού κερατοειδούς και σε ασθενείς με ιογενείς λοιμώξεις του κερατοειδούς, αρρύθμιστο διαβήτη, νοσήματα του κολλαγόνου ή που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά. Πριν από τη διόρθωση με το laser πραγματοποιούνται οφθαλμολογικές μετρήσεις, ενώ δεν πρέπει να έχουν χρησιμοποιηθεί φακοί επαφής για δέκα ημέρες. Μετά την επέμβαση είναι απαραίτητη η χρήση κολλυρίων, ενώ αποφεύγεται η επαφή με το νερό βρύσης και το τρίψιμο των ματιών.

Οι ασθενείς στο επίκεντρο Σε δύσκολους καιρούς για την πρόσβαση στην περίθαλψη, η φαρμακευτική εταιρεία Novartis Hellas στηρίζει έμπρακτα τους ασθενείς, με όραμα, ευθύνη και συνέπεια. Έχοντας «σημαία» της την ασθενοκεντρική προσέγγιση σε όλες της τις δραστηριότητες, η Novartis Hellas εστιάζει τα προγράμματα της εταιρικής της υπευθυνότητας σε δύο τομείς: αφενός στην επέκταση της πρόσβασης των πολιτών στην υγεία και αφετέρου στην υπεύθυνη επιχειρηματική δραστηριότητα, ώστε να δημιουργεί προστιθέμενη αξία για την κοινωνία. Στο πλευρό των ασθενών, με πλήρη επίγνωση της ευθύνης της, όραμα και συνέπεια στέκεται η Novartis Hellas, πραγματοποιώντας για το κοινό προγράμματα πρόληψης σχετικά με νοσήματα με σοβαρό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, τα χρόνια δερματικά νοσήματα και η πολλαπλή σκλήρυνση. Παράλληλα, υλοποιεί προγράμματα υποστήριξης των ασθενών με σοβαρές και απειλητικές ασθένειες, όπως είναι τα ογκολογικά νοσήματα, η σπάνια νόσος μεγαλακρία και οι παθήσεις «κλέφτες» της όρασης, ενδυναμώνοντας ολιστικά τους πάσχοντες, ώστε να αντεπεξέλθουν με σθένος και αυτοπεποίθηση στον σκληρό καθημερινό τους αγώνα. Ενδεικτικό πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η μοναδική στο είδος της πρωτοβουλία για τις γυναίκες ασθενείς με καρκίνο του μαστού με τίτλο «Είσαι γυναίκα, είσαι δύναμη» που έτυχε απίστευτης αποδοχής σε όλες τις πόλεις-σταθμούς του προγράμματος και συνεχίζεται με μεγάλη επιτυχία και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Εξίσου επιτυχημένη είναι η εκστρατεία «Αναπνέω» για τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια που ταξίδεψε σε απομονωμένα νησιά και δυσπρόσιτους γεωγραφικούς προορισμούς, μυώντας τους πολίτες στην αξία της σπιρομέτρησης. Κατά την τριετία 2013-2015 η Novartis Hellas επένδυσε συνολικά 138,2 εκατ. ευρώ στην ελληνική κοινωνία μέσω έρευνας και ανάπτυξης, πληρωμών φόρων, δωρεών και χορηγιών. Συγκεκριμένα, οι επενδύσεις για τη διεξαγωγή περισσότερων από 180 κλινικών μελετών ξεπερνούν τα 18,8 εκατ. ευρώ και η συνεργασία της

με ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, όπως η Demo, η Elpen, η Famar, η Pharmathen και η WinMedica για την παραγωγή και την προώθηση φαρμακευτικών σκευασμάτων, πραγματοποιείται μέσα από επένδυση 80 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία διατηρεί το ποσοστό των αγορών της από εγχώριους προμηθευτές στο 88%, ενισχύοντας περαιτέρω την εγχώρια οικονομία με την επένδυση 9,4 εκατ. ευρώ σε κοινωνικά προγράμματα, δωρεές και χορηγίες που αποτελούν τη «ναυαρχίδα» των δραστηριοτήτων της Εταιρικής Κοινωνικής της Ευθύνης, υποστηρίζοντας περισσότερους από 35 συλλόγους ασθενών. Στο πλαίσιο του υπεύθυνου επιχειρείν, η Novartis Hellas υλοποιεί προγράμματα ανακύκλωσης, μείωσης της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου, ενώ, μεταξύ άλλων, πέτυχε τη μείωση της κατανάλωσης νερού κατά 7,8% σε σχέση με το 2010. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Novartis Hellas, Riccardo Canevari, εξέφρασε τη δέσμευση της εταιρείας να σταθεί στο πλευρό των Ελλήνων λέγοντας: «Η Novartis Hellas εδώ και 20 χρόνια έχει αποδείξει ότι βρίσκεται δίπλα στον ασθενή και στην ελληνική κοινωνία. Καθώς η χώρα δοκιμάζεται από τη χειρότερη ύφεση των τελευταίων χρόνων, ενισχύεται η ευθύνη μας ως ηγέτιδας εταιρείας να βρισκόμαστε δίπλα στους Έλληνες ασθενείς και πολίτες που δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Κανένας ασθενής που λαμβάνει τα φάρμακά μας δεν θα μείνει ποτέ χωρίς την κατάλληλη γι’ αυτόν θεραπεία, ανεξαρτήτως των οικονομικών και κοινωνικών συγκυριών».

Νέα «όπλα» καθ’ οδόν. Επιβεβαιώνοντας τη θέση της ως ηγέτιδας φαρμακευτικής εταιρείας, η Novartis Hellas πρόκειται να ενισχύσει το θεραπευτικό της «οπλοστάσιο» με νέες θεραπείες που καλύπτουν θεραπευτικά κενά. Ανάμεσα στα νέα «πυρομαχικά» περιλαμβάνονται τα εξής: μια επαναστατική θεραπεία για τις κεφαλαλγίες και τις ημικρανίες, από τις οποίες πάσχουν 1.300.000 Έλληνες, μια νέα θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού και ένα νέο φάρμακο αποσιδήρωσης για τους χιλιάδες Έλληνες ασθενείς με μεσογειακή αναιμία σε μορφή χαπιού.

32 lifo – 24.11.16

24.11.16 – lifo

33

KET H MARA RC RESE

το national geographic ξεκίνησε το παγκοσμίο ταξίδί γία την αποίκηση του κοκκίνου πλανητη

O Pharrell Williams παρουσιάζει την πρώτη του συλλογή ως Head of Imagination της G-Star RAW

ΤheGOODLIFO

Ο Pharrell Williams αποκαλύπτει τη νέα συλλογή Elwood X25, μια νέα έκδοση του εμβληματικού 3D denim της G-Star, που γιορτάζει φέτος τα είκοσί του χρόνια. Η συλλογή αποτελεί το πρώτο δημιουργικό πρότζεκτ του Pharrell Williams από τη συνεργασία του με την G-Star, με τον ίδιο Head of Imagination του brand. Η συλλογή παρουσιάστηκε με ένα ξεχωριστό installation στην έκθεση «ComplexCon» στην Καλιφόρνια, όπου προβλήθηκε για πρώτη φορά το εμβληματικό τζιν παντελόνι σε 25 διαφορετικούς χρωματισμούς, με φόντο ένα απόλυτα φυσικό αλπικό σκηνικό. Τα 25 μοτίβα της συλλογής που επιλέχθηκαν προσεκτικά από τον ίδιο τον Pharrell και συμπεριλαμβάνουν καρό, καμουφλάζ και παραδοσιακά σχέδια απ’ όλο τον κόσμο συμβολίζουν τη συνεχή δέσμευση της G-Star για καινοτομία και αυτοέκφραση.

Embrace your Dream Η Li-LA-LO συνεχίζει την παράδοση και δημιουργεί το πιο καλότυχο και κομψό γούρι για τη νέα χρονιά! Το 2017 απεικονίζεται με γοητευτικούς κύκλους μέσα στον σχεδιασμό του κοσμήματος και «αγκαλιάζει » το όνειρό μας, συμβολίζοντας ότι τη νέα χρονιά διεκδικούμε και ζούμε ό,τι ονειρευόμαστε! Προσφέρεται σε ασήμι 925ο σε 2 μεγέθη και 3 αποχρώσεις: λευκό, ροζ και κίτρινο χρυσό με αλυσίδα ή κορδόνι (από 30 έως 50 ευρώ). Επίσης, κυκλοφορεί και σε συλλεκτική έκδοση (limited edition) σε χρυσό 18Κ. Μπορείτε να το αποκτήσετε στα καταστήματα και στο www.lilalo. com.

Η νέα σειρά ντοκιμαντέρ ΑΡΗΣ του National Geographic έκανε avant premiere στις 8/11 στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου, με τους καλεσμένους να συμμετέχουν σε μια μοναδική εμπειρία προβολής του πρώτου επεισοδίου της νέας σειράς. Η προβολή έγινε στον εντυπωσιακό θόλο του πλανηταρίου, ο οποίος δημιούργησε την καθηλωτική αίσθηση του έναστρου νυχτερινού ουρανού. Η αρχή της βραδιάς έγινε με μια προβολή αποκλειστικά για τους νικητές του διαγωνισμού που «έτρεξε» μέσα από τη σελίδα του National Geographic στο Facebook, συγκεντρώνοντας πάνω από 4.000 συμμετοχές! Ακολούθησε η προβολή για τους καλεσμένους, ταξιδεύοντάς τους στον κόκκινο πλανήτη.

Johnnie Walker Blenders’ Batch Ένα νέο, ριζοσπαστικό blend από το Johnnie Walker πήρε τα εύσημα από κορυφαίους mixologists και bartenders της Νέας Υόρκης, όταν αντικατέστησε το παραδοσιακό αμερικανικό rye whisky σε ένα κλασικό Μanhattan Cocktail. Το Johnnie Walker Blenders’ Batch αποτελεί μια νέα σειρά από ουίσκι και το πρώτο της σειράς, το Johnnie Walker Blenders’ Batch Red Rye Finish, είναι εμπνευσμένο από τις δυναμικές γεύσεις του αμερικανικού ουίσκι. Δημιουργήθηκε από μια μικρή ομάδα expert blenders του Johnnie Walker, με επικεφαλής τον master blender, Jim Beveridge, και συνιστά το αποτέλεσμα των εκατοντάδων πειραμάτων γεύσης που πραγματοποιούνται στη Σκοτία. Περιλαμβάνει malt και grain whiskies παλαιωμένα σε βαρέλια bourbon που τους τελευταίους έξι μήνες της παραγωγικής διαδικασίας ωριμάζουν σε βαρέλια σίκαλης (rye). Χρειάστηκαν περισσότερα από 50 πειράματα και 203 δείγματα από malt και grain whiskies για το Red Rye Finish, το οποίο δημιουργήθηκε από ένα blend τεσσάρων ουίσκι, συμπεριλαμβανομένων του Cardhu single malt, για τη ζωντανή, φρέσκια φρουτώδη γεύση του, και του κρεμώδους ουίσκι από κόκκους βανίλιας Port Dundas, το αποστακτήριο του οποίου δεν είναι πλέον σε λειτουργία.

ΤheWeek

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ

ΣΙΝΕΜΑ Σύμμαχοι Έρωτας ή μέρος μιας πλεκτάνης; Ο Μπραντ Πιτ και η Μαριόν Κοτιγιάρ πρωταγωνιστούν στο κατασκοπικό δράμα του Ρόμπερτ Ζεμέκις. Κριτική από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο.

σελιδα

Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα. σελιδα

36

ΒΙΒΛΙΟ

STARFAX

POETRY

Η Τίνα Μανδηλαρά γράφει για το Έγκλημα στο φιόρδ.

Τι λένε τα άστρα γι’ αυτή την εβδομάδα;

Η Τζένη Μαστοράκη επιλέγει Βασίλη Στεριάδη.

σελιδα

40

σελιδα

45

σελιδα

46

ΕΚΘΕΣΗ ΝΕΟΝ: Flying over the Αbyss

Ο ΝΕΟΝ παρουσιάζει την έκθεση «Η Υπέρβαση της Άβυσσος» που αξιοποιεί ένα μεγάλο πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας μας, τον στοχαστή Νίκο Καζαντζάκη, φέρνοντας το έργο του Ασκητική σε διάλογο με δημιουργίες 34 Ελλήνων και ξένων σύγχρονων καλλιτεχνών, φωτίζοντας τη διαδρομή της ανθρώπινης ζωής, από το τραύμα της γέννησης και τον αγώνα για τη ζωή και τη δημιουργικότητα έως τον θάνατο. Το χειρόγραφο της Ασκητικής θα εκτίθεται στο πλαίσιο της έκθεσης, στην οποία θα συμμετάσχουν οι Marina Abramovi΄c, Aλέξης Ακριθάκης, Matthew Barney, Louise Bourgeois, Heidi Bucher, Βλάσης Κανιάρης, Σάββας Χριστοδουλίδης και πολλοί άλλοι. ä 18/11/16-29/1/17, Ωδείον Αθηνών, Ρηγίλλης & Βασ. Γεωργίου Β’ 17-19, Τετ.-Παρ.

12:00-20:00, Σάβ.-Κυρ. 11:00-19:00. Είσοδος ελεύθερη.

38

24.11.16 – lifo

35

ΣΥΝΑΥΛΙΑ Chickn & Victim of Society Η επίσημη παρουσίαση του πρώτου τους δίσκου γίνεται ένα πάρτι με καλεσμένους τους Victim of Society. Στη σκηνή θα ανέβει διψήφιος αριθμός μουσικών, δίνοντας σάρκα και οστά σε ένα όνειρο χρόνων: το να μπορέσουν να παίξουν επιτέλους μαζί όλοι όσοι κατά καιρούς στελέχωσαν αυτό το μουσικό όχημα. Η σύμπραξη αναμένεται εκστατική!

24/11, Gagarin 205, Λιοσίων 205, είσοδος: €8 προπώληση, €10 ταμείο.

2. ΕΚΘΕΣΗ Η αρχιτεκτονική των βιβλιοθηκών στον δυτικό πολιτισμό Από τη μινωική εποχή στον Μιχαήλ Άγγελο (1600 π.Χ.1600 μ.Χ.), η έκθεση είναι οργανωμένη σε πέντε διακριτές περιόδους που αντιπροσωπεύουν την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής της βιβλιοθήκης, σύμφωνα με τα πνευματικά και πολιτισμικά κριτήρια καθεμίας από τις εποχές (ελληνικός κόσμος, ρωμαϊκή εποχή, Βυζάντιο,

36 lifo – 24.11.16

Nicolas Grenier, Going For It (II) (2016)

EVENTS ΓΙ' ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

¨ N 2016 PLISSKΕ

Το Plisskën από θερινό γίνεται χειμερινό κι επιστρέφει δυναμικά με ένα πολυσυλλεκτικό line-up, με 40 καλλιτέχνες σε τρεις διαφορετικούς χώρους. Στις 2 και 3 Δεκεμβρίου έρχεται με ό,τι πιο φρέσκο και πρωτοποριακό υπάρχει στη μουσική αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με ένα διήμερο γεμάτο ηλεκτρονικούς ρυθμούς, πειραματικούς ήχους και καινούργια πράγματα, που μπορεί να είναι μικρά, αλλά έρχονται στην ώρα ακριβώς που αξίζει να τα δεις: όταν γεννιούνται. Την Παρασκευή και το Σάββατο το πρόγραμμα θα ξεκινήσει από τις 7 το απόγευμα και θα ολοκληρωθεί τις πρώτες πρωινές ώρες, σε τρεις χώρους, με events για όλα τα γούστα. Vatican Shadown, La Femme, Zomby, Babyfather, Prefuse ’73, Tuxedomoon, Death In Vegas, The Four Owls, Forest Swords, ATH Kids, Klein, NTS Radio κι άλλοι πολλοί. 1 & 2/12, Main Stage: Piraeus 117 Academy, Πειραιώς 117, Τunnel & Republic: Μεταλλουργείον, Πειραιώς 127, Αquarium: The HUB Events, Aλκμήνης 12, Pop Up Store: The Loft, Πειραιώς 123. Είσοδος: Το διήμερο κοστίζει €45 μέχρι 1 Δεκεμβρίου. Για κάθε μέρα ξεχωριστά το εισιτήριο κοστίζει €25 μέχρι 1 Δεκεμβρίου και €30 στο ταμείο του φεστιβάλ.

Δύση κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους και Αναγέννηση). Υπομνήματα, αρχιτεκτονικά σχέδια, χάρτες, φωτογραφικό υλικό και αυθεντικά χαρακτικά που χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα και μετά. Μεταξύ άλλων, παρουσιάζονται αναπαραστάσεις του συγκροτήματος της Σχολής του Αριστοτέλη, του Λυκείου και της Ακαδημίας του Πλάτωνα, καθώς και ανασχεδιασμοί της εικόνας που είχαν οι μνημειακές βιβλιοθήκες της ρωμαϊκής εποχής, όπως αυτές της Οκταβίας και των αυτοκρατόρων Τραϊανού και Αδριανού. Και άλλα πολλά.

1/12/16-8/1/17, Μουσείο Μπενάκη, Κεντρικό Κτίριο, Κουμπάρη 1 & Βασ. Σοφίας, €5-€7, εγκαίνια: 30/11/2016, 20:00

Top

1. ΦΕΣΤΙΒΑΛ

8

από το Μουσείο Μπουζιάνη στη Δάφνη, σε συνεργασία με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Άνδρου - Ίδρυμα Β & Ε Γουλανδρή και σημαντικούς Έλληνες συλλέκτες. Παράλληλα, εκτίθενται προσωπογραφίες των «δασκάλων» που επηρέασαν τον καλλιτέχνη, μέσα από έργα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά (ελαιογραφίες των Συμεών Σαββίδη, Νικηφόρου Λύτρα, Περικλή Πανταζή, Νικόλαου Κουνελάκη και Πολυχρόνη Λεμπέση). 22/11/16-29/1/17, Μουσείο Μπουζιάνη, Γ. Μπουζιάνη 27-31, Δάφνη, 213 2085521

4. ΣΥΝΑΥΛΙΑ Μύθοι του κόσμου γίνονται τραγούδια για παιδιά

3. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Η προσωπογραφία στο έργο του Μπουζιάνη Ελαιογραφίες που δημιουργήθηκαν από το 1913 ως το 1945 και δείχνουν την εξέλιξη του σημαντικού ζωγράφου από τα σπουδαστικά του χρόνια μέχρι την εξπρεσιονιστική του περίοδο. Οι προσωπογραφίες αποτελούν το κύριο μέρος στο έργο του ζωγράφου, ο οποίος δεν εστιάζει στην ανατομία, τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός προσώπου ή την προσωπική ιστορία του υποκειμένου, κυρίως επειδή θέλει να εκφράσει στην καθολικότητά του το δράμα που περιέχει η ύπαρξη του ανθρώπου. Η έκθεση πραγματοποιείται

24–30 NOEM.

Ο Νάρκισσος, η Καλλιστώ, ο Ταρζάν και οι καλικάντζαροι. Μια ιστορία με σκιές και ήχους. Η μυθολογία από την Ελλάδα και χώρες όλου του κόσμου, με ξεχωριστές, πανέμορφες ιστορίες για φανταστικά και θρυλικά πλάσματα, γίνεται αφορμή για τη δημιουργία ενός ανθολογίου 20 νέων τραγουδιών. Τα τραγούδια θα παρουσιαστούν σε δύο συναυλίες με στοιχεία θεατρικής παράστασης. 3/12, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Συγγρού 107, Κεντρική Σκηνή, 18:00 & 4/12, 12:00, είσοδος: €12 [μειωμένο, φίλος, παιδικό, μικρή παρέα (5-9 άτομα) €8, μεγάλη παρέα (10+ άτομα), ΑμεΑ & Συνοδός ΑμεΑ, άνεργοι: €5]

5. ΜΟΥΣΙΚΗ The Music Pleasure Project

STOP THE S PRES

Ο Γιώργος Μαζωνάκης πρωταγωνιστεί φέτος σε ένα πρωτοποριακό show που διεγείρει όλες τις αισθήσεις και μας προ(σ)καλεί σε ένα ολονύχτιο διαδραστικό πάρτι. Χορευτές, DJs, 36 μουσικοί και περφόρμερ σε μια έντονη και συνεχή αλληλεπίδραση στο Έναστρον της οδού Πειραιώς που μεταμορφώθηκε σε Σημείο G με 4 μπαρ, 3 private σουίτες και εντυπωσιακό λόμπι.

2/12 και κάθε Παρασκευή και Σάββατο, Πειραιώς 178 @ ΕΝΑΣΤΡΟΝ, www.simeiog.gr

ΕΚΘΕΣΗ Β is everything you can imagine… Στην καινούργια εγκατάσταση του Δημήτρη Φουτρή με τίτλο «Β is everything you can imagine from the material world», εγκατάσταση, φωτογραφία και βίντεο πραγματεύονται τα όρια μεταξύ του υλικού και του άυλου, των αντικειμένων και της γλώσσας.

29/11/16-28/1/17, Ileana Tounta, Αρματολών & Κλεφτών 48

6. CLUB Ρομάντσο Club Opening To Club του Ρομάντσου επιστρέφει δυναμικά και ξεκινάει τη νέα σεζόν με ένα διήμερο opening party. Φέτος, το Club του Ρομάντσου εστιάζει στην ενεργή μουσική σκηνή της Αθήνας. Tο πρόγραμμα θα προκύπτει καθώς ο ένας DJ θα προσκαλεί τον άλλον, ώστε να δημιουργηθεί ένα κομβικό σημείο συνάντησης της μουσικής κοινότητας της Αθήνας. Από αυτό το δίκτυο, φυσικά, δεν αποκλείονται οι διεθνείς εκπρόσωποι της club σκηνής. 25/11: Black Athena, DJ Problems, Giganta, Khmer Rouge, Vesta, 26/11: Paul Bennett, Sepho, Breakin Moves, Terra Exotica. 25 & 26/11, Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-6, είσοδος ελεύθερη

24.11.16 – lifo

37

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Σύμμαχοι

p

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο Κακό

Allied

Σκηνοθεσία: Ρόμπερτ Ζεμέκις Πρωταγωνιστούν: Μπραντ Πιτ, Μαριόν Κοτιγιάρ

38 lifo – 24.11.16

νούς, επανέρχεται σε μια ενισχυμένη εκκρεμότητα καχυποψίας. Είναι όντως αλήθεια; Ισχύει ο έρωτάς τους; Μήπως το τεστ είναι μέρος μιας πλάνης ή μιας πλεκτάνης; Το θρίλερ στοιχείο του έργου αυτοπεριορίζεται από τη χιονοστιβάδα κλισέ και το τονισμένο ρομάντσο είναι ένα τανγκό για έναν, διότι η Κοτιγιάρ προσπαθεί, με μια ακροβατική ερμηνεία ανάμεσα στον παλιομοδίτικο εξπρεσιονισμό μιας Λουίζε Ράινερ και τη σύγχρονη registre που γνωρίζει καλά, ενώ ο Πιτ προχωρά μηχανικά, εκφράζεται νωχελικά και δηλώνει ωσεί παρών – λείπει το χιούμορ του Άδωξοι Μπάσταρδη και η ένταση του Fury, οι προηγούμενες συμμετοχές του σε δράματα για, και όχι μόνο με φόντο, τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα πλούσια σκηνικά και τα (ατσαλάκωτα, ραμμένα στην πένα) κοστούμια της Τζοάνα Τζόνστον θριαμβεύουν, αν και σε ένα μουσειακό επίπεδο, φαντασίωσης σχεδόν, για οποιονδήποτε επαγγελματία καλείται να περιγράψει και να ντύσει εμβληματικές τοποθεσίες και υπέροχες φιγούρες. Το ουσιαστικό σχόλιο απουσιάζει. Και πώς είναι δυνατόν να επιλέγεις να επιστρέψεις σε μια ειπωμένη εποχή, αν δεν διαθέτεις ιστορία με αιχμή και στιβαρές προσωπικότητες ή αν δεν αντιδράς διά της παραβολής στα σημερινά γεγονότα, όπως έκαναν ο Στίβεν Σπίλμπεργκ με τον Τομ Χανκς στη Διάσωση του στρατιώτη Ράιαν και στην επική τηλεοπτική σειρά «Band of Brothers», απαντώντας με τον τρόπο τους στις πολεμοχαρείς προθέσεις της κυβέρνησης Μπους; Στους Συμμάχους δεν πιστεύεις λέξη από τους διαλόγους. Απλώς, το πρώτο μέρος στην Καζαμπλάνκα είναι χαζευτικό, χάρμα ιδέσθαι στην υπερβολή του, ενώ το δεύτερο μέρος του Λονδίνου μια φωσκολική ευκολία στη διαδοχή των καταστάσεων, άρρυθμη, γεμάτη επιτηδευμένες καθυστερήσεις και σκηνές που συχνά ψευτίζουν. Το μεγάλο μυστικό της Καζαμπλάνκα του 1942 είναι πως, ενώ ήταν μία από τις δεκάδες ταινίας της χρονιάς για τη Warner, περίπου της σειράς, μιλούσε σύγχρονα για τον πόλεμο, είχε μια αμεσότητα ενεστώτα (here’s looking at you, kid), φτιάχνοντας την επιτυχία και αργότερα τον μύθο της από τις χρονικές και πολιτικές συγκυρίες, εκτός φυσικά από το ταλέντο των συντελεστών της – ας μην ξεχνάμε τον διφορούμενο Κλοντ Ρέινς και την «αρχή μιας ωραίας φιλίας» ή τον Μαξ Στάινερ στη μουσική, μαζί με την τρυφερότητα του σκληρού πρωταγωνιστή και την αποφασιστικότητα της όμορφης πρωταγωνίστριας. Ευτυχώς, οι Σύμμαχοι δεν έχουν διάθεση μεταμοντέρνου κανιβαλισμού του πρωτότυπου υλικού (αυτό το ξεπερασμένο χιουμοράκι του εξυπνάκια), αλλά, ως ένα εξωγήινο πάντρεμα επαγγελματισμού με τελειότητα, δεν έχουν λόγο ύπαρξης και δεν δημιουργούν αφορμή στη διαδρομή.

VILLAGE RENTI 1,8,11,20 - VILLAGE MALL 5,10,11,13,14 - VILLAGE PAGRATI 2,5 - VILLAGE FALIRO 1,6,8,9 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,3 - ODEON MAROUSI 3 ODEON STARCITY 1,6 - STER ILION 1,5 - ΑΕΛΛΩ 3,4 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1 - ΑΙΓΛΗ 1 - ΑΝΟΙΞΗ 2 - ΒΑΡΚΙΖΑ 1,2 - ΕΜΠΑΣΣΥ - ΚΗΦΙΣΙΑ CLASS ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΝΑΝΑ2,4 - ΟΣΚΑΡ ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΣΙΝΕΑΚ

Κινηματογράφος

Το φιλμ Σύμμαχοι, πριν καν βγει στις αίθουσες, εντάχτηκε, και μαζί καταδικάστηκε, στην ελίτ ομάδα των μυθολογικά διχοτομημένων ταινιών, εκείνων που δημιουργούν ίντριγκα κινηματογραφικών διαστάσεων στο περιθώριο της κανονικής τους πλοκής – σαν την Κλεοπάτρα, χωρίς τον παραφουσκωμένο προϋπολογισμό και τις ασθένειες. Τα βλέμματα στρέφονται στις ομοιότητες: η σχέση των Πιτ-Τζολί γεννήθηκε και έσβησε μέσα στο σινεμά, από τον Κύριο και την κυρία Σμιθ (οι κατάσκοποι-δολοφόνοι χωρίς επώνυμο) μέχρι το Δίπλα στη θάλασσα, ένα ρέκβιεμ φωτογενών επωνύμων. Ξεκίνησε με σφαίρες, βρισιές και πάταγο, σε χολιγουντιανό τέμπο, και τελείωσε με μια μερικώς και εντέχνως αυτοβιογραφική, ευρωπαϊκού τύπου ματιά στις σχέσεις και την απώλεια, έναν franco-μελαγχολικό απολογισμό βουτηγμένο στο ποτό, τα τσιγάρα και τα δειλινά πάνω στην Κυανή Ακτή. Οι Σύμμαχοι είναι η Γαλλίδα αντιστασιακή Μαριάν και ο Καναδός αξιωματικός της βρετανικής αντικατασκοπείας Μαξ, και πάλι δυο όμορφοι δολοφόνοι, ενωμένοι από τη μοίρα σε έναν ιερό σκοπό: να εκτελέσουν έναν ναζί αξιωματούχο στην Καζαμπλάνκα, διόλου συμπτωματικά το 1942. Πάνω στην ταράτσα, μέσα στο αυτοκίνητο, στο κέντρο της αμμοθύελλας, στην καρδιά του πολέμου και στα ανοιχτά της πραγματικότητας, ερωτεύονται. Όντως, τον ρεαλισμό τον αντιμετωπίζει πολύ χαλαρά ο Ρόμπερτ Ζεμέκις και δεν έχει πρόβλημα να το δηλώσει από την αρχή. Η ταινία στάζει μέλι για το Χόλιγουντ της χρυσής περιόδου, με την προφανή αναφορά στην Καζαμπλάνκα του Μάικλ Κερτίζ, σε ατμόσφαιρα κι ένα μικρό post παιχνίδι στη νοσταλγία. Εκεί που ο Ρικ του Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ με την Ίλσα της Ίνγκριντ Μπέργκμαν είχαν να θυμούνται για πάντα το Παρίσι, το λίκνο του έρωτά τους και την ουτοπία της ελευθερίας και της διαφυγής από ένα βρόμικο περιβάλλον που μυρίζει ψέμα και θάνατο, η Μαριάν και ο Μαξ, άγνωστοι μεταξύ τους και έμπειροι στις αλλαγές ταυτότητας, υποδύονται τους παντρεμένους. Το μέλλον τους εξαρτάται από τις εξελίξεις, την έκβαση της αποστολής τους, αλλά το παρελθόν τους είναι κινηματογραφικά συντεταγμένο από τις σινεφίλ αναφορές. Ο εξωτισμός της Καζαμπλάνκα και η επί του πλατό αναπαράσταση της εξιδανικευμένης βόρειας Αφρικής αντικαθίσταται από κρουστό έγχρωμο και μια αίσθηση «ταινίας μέσα στην ταινία» στις σκηνές εσωτερικών χώρων. Ο Ζεμέκις αγαπά την κλασική αφήγηση όσο λατρεύει την τεχνολογία και παρεμβαίνει ψηφιακά, στο μοντάζ και σε λεπτομέρειες, ακόμη και στο σιδερωμένο πρόσωπο του Μπραντ Πιτ, γιατί δεν τον βοηθά το σενάριο. Οι Σύμμαχοι έχουν λιανό στόρι, «λίγη» πλοκή και τετριμμένο σασπένς. Το θέμα τους είναι η προδοσία, η αμφιβολία και η δοκιμασία. Όταν πληροφορούν τον Μαξ πως η γυναίκα που ερωτεύτηκε και με την οποία έκαναν μια κόρη αντικατέστησε τη νεκρή Μαριάν Μποσεζούρ (που σημαίνει καλή διαμονή) και αποκωδικοποιεί πληροφορίες για τους Γερμα-

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο, συνοψεις ταινιών: τασοσ μελεμενιδησ

1942. Ένας Γαλλο-καναδός κατάσκοπος ερωτεύεται και παντρεύεται τη Γαλλίδα Μαριάν μετά από μια αποστολή στην Καζαμπλάνκα. Σύντομα θα ειδοποιηθεί πως η Μαριάν ενδέχεται να είναι κατάσκοπος των ναζί και ξεκινά την έρευνα.

CAPTAIN FANTASTIC Σκηνοθεσία: Ματ Ρος Πρωταγωνιστούν: Βίγκο Μόρτενσεν, Τζορτζ Μακέι Βαθιά μέσα στο δάσος ένας πατέρας μεγαλώνει τα έξι παιδιά του με αυστηρό σωματικό και πνευματικό πρόγραμμα εκπαίδευσης, θέλοντας να τους δώσει την ευκαιρία να έχουν την πιο αγνή και ουσιαστική παιδική ηλικία, μακριά από τη σύγχρονη κοινωνία. Όταν αναγκαστεί να οδηγήσει την οικογένεια μακριά από τον παράδεισό τους και να μπουν μαζί στον κόσμο, όλες του οι απόψεις για το τι πρέπει να είναι ένας γονιός θα αλλάξουν.

Μια ταινία με χίπικη καρδιά που θα προβληματίσει τους περιποιημένους χίπστερ, το Captain Fantastic θέτει ερωτήματα για την εναλλακτική ανατροφή των παιδιών στο περιθώριο μιας κοινωνίας κανόνων και υλισμού, ερευνά τα όρια της πειθαρχίας και της ελευθερίας, βαδίζει στο τεντωμένο σχοινί της πεισματάρικης, ζορισμένης αντισυμβατικότητας και έχει πολλή πλάκα στις κωμικές παρενθέσεις του – που δεν είναι λίγες. Ο φανταστικός πάτερ φαμίλιας είναι ακαταμάχητος και ακατάβλητος, ένας αναχωρητής ακαδημαϊκός με γυμνασμένο κορμί και ισχυρή θέληση, ο Μπεν (ο Βίγκο Μόρτενσεν σε ρόλο που του πάει γάντι), που ηγείται μιας μίνι στρατιάς ασυνήθιστων, λιλιπούτειων κομάντο με μυαλό, ικανότητες και ταχύτητα, ηλικίας από 7 μέχρι 18, με κουφά ονόματα όπως Μπόντεβαν και Βέσπιρ, στα δάση του Όρεγκον. Με τη σύζυγό του, που δεν ζει πια, έκαναν μια τολμηρή επιλογή ζωής, δηλαδή να μεγαλώσουν τα παιδιά τους μακριά από τον ενεστώτα πολιτισμό του εικονικού ρεαλισμού και της συσσωρευμένης καρντασιανής βλακείας, χωρίς ηλεκτρισμό και ανέσεις, με αναλογικές γνώσεις και κανονικά όπλα, διδάσκοντάς τα γράμματα, τέχνες, φιλοσοφία και πώς να κυνηγούν για να επιβιώσουν. Αυτή η ανάδελφη φυλή θα πρέπει να έρθει, κάποια στιγμή, σε επαφή με την οργανωμένη κοινωνία και να συγκρουστεί μετωπικά μαζί της – ο πεθερός δεν έχει συγχωρέσει τον Μπεν που του πήρε μακριά την κόρη και, κατ’ αυτόν, ευθύνεται για τον θάνατό της, ενώ οι υπόλοιποι συγγενείς βλέπουν τα παιδιά σαν ούφο και τον Μπεν σαν έναν πάλαι ποτέ πολλά υποσχόμενο άνδρα, που έγινε ένας επιθετικός ψυχοπαθής, γεμάτος μίσος για οτιδήποτε και οποιονδήποτε νορμάλ και απειλεί να καταστρέψει ευαίσθητες υπάρξεις με την επιμονή του για έναν, αλά Θορό, επικίνδυνο απομονωτισμό. Βιτριολικό, αν και ψύχραιμο σχόλιο για το ισοπεδωτικό lifestyle που διασχίζουμε χωρίς επιστροφή, το Captain Fantastic θα ήταν αρτιότερο αν δεν μπουρδούκλωνε τις ιδέες του σε ένα στρογγυλεμένο φινάλε, αλλά, ακόμη κι αν δεν απογειώνεται στο τέλος, διατηρεί μια φρεσκάδα που διαρκεί πέρα από το ορμητικό ξεκίνημά της, διατηρώντας την αιχμή και την επινοητικότητά της. Η αμφισβήτηση του Μπεν, ενός μορφωμένου ξερόλα που ανατρέχει σε Νόαμ Τσόμσκι και δεν μπορεί να κρύψει την αυταρχικότητά του πίσω από την ολιστική, αριστερή κοσμοθεωρία του, έρχεται από τα ίδια τα υπερήφανα δημιουργήματά του: ο έφηβος γιος του γίνεται ρεζίλι όταν, φουσκωμένος από τις ορμόνες και την επιθυμία, αρθρώνει τον παράταιρο λόγο του ως φάλτσος λόγιος σε λάθος ηλικία στην κοπέλα που ξυπνάει τα ένστικτά του – εκεί που η διαφορετική φωνή τρώει τα μούτρα της. Και τα μικρά παιδιά του κάποια στιγμή μολύνονται από το «παραπέρα», τους γλυκούς πειρασμούς,

όταν δεν κινδυνεύουν πρακτικά από την έλλειψη ιατρικής βοήθειας στη μέση του πουθενά. Ο Ματ Ρος, γνωστός ηθοποιός και βραβευμένος στις Κάννες για το σκηνοθετικό του break με το Captain Fantastic, καλύπτει σωστά τις πίστες. Σίγουρα βρίσκεται κοντά στη συναρπαστική πρόταση μιας αυθεντικά indie οικογένειας, αλλά αναγνωρίζει τον αντίλογο και τις αντιρρήσεις και δημιουργεί μια δραματική κομεντί αξιώσεων, ταυτόχρονα σουρεαλιστική και συγκινητική, ζωηρή και πρωτότυπη.

GLYFADA ODEON 2 - ODEON ATLANTIS 2 - ODEON OPERA 1 - ODEON STARCITY 3 - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ CINERAMA

GIMME DANGER Σκηνοθεσία: Τζιμ Τζάρμους Η ιστορία των Stooges, ενός από τα μεγαλύτερα ροκ εν ρολ συγκροτήματα όλων των εποχών, που με το δυναμικό κι επιθετικό ύφος τους δημιούργησαν έναν κρατήρα στο μουσικό τοπίο του τέλους της δεκαετίας του ’60. Καθώς ορμούσαν στο κοινό τους μ’ ένα μείγμα ροκ, μπλουζ, r&b και free jazz, φύτεψαν τον σπόρο γι’ αυτό που τις επόμενες δεκαετίες θα ονομαζόταν πανκ και εναλλακτικό ροκ. Η ταινία παρουσιάζει τo μουσικό, πολιτισμικό, πολιτικό και ιστορικό πλαίσιο της ανόδου των Stooges και αφηγείται τις περιπέτειες και τις κακοτυχίες τους, αλλά και τη μεγάλη κληρονομιά που άφησαν πίσω τους.

Απλότητα είναι ίσως η λέξη που θα χαρακτήριζε καλύτερα την προσέγγιση του Τζιμ Τζάρμους στο ντοκιμαντέρ-εξερεύνηση για τη δημιουργία, την άνοδο, την πτώση και τη διαχρονικότητα των Stooges και του Ίγκι Ποπ. Με τον τελευταίο προεξάρχοντα αλλά και με τη βοήθεια των εν ζωή μελών του συγκροτήματος, γίνεται μια λεπτομερής καταγραφή της πορείας που ακολούθησαν μέσα στα χρόνια, που αφήνει έξω ζουμερές, κουτσομπολίστικες ιστορίες και στέκεται κυρίως στη μουσική. Η απλότητα έγκειται στον ξεκάθαρο λόγο του Ίγκι για τις προθέσεις του ως καλλιτέχνη, στην παραδοχή πως όλα τα μέλη δούλεψαν εξαντλητικά μεν, αλλά πάνω σε πολύ απλούς τύπους της ροκ για να πετύχουν κάτι το διαφορετικό στους δίσκους τους, αλλά και στην απομυθοποίηση μιας εποχής που σε μουσικό επίπεδο σήμερα φαντάζει αγνή, ελεύθερη και πολυσύνθετη – κατά τον ίδιο ήταν αρκετά ελεγχόμενη και τυποποιημένη. Ο Τζάρμους βάζει στην άκρη τους συνήθεις ρυθμούς του και αφήνεται σε πιο γρήγορους και παιχνιδιάρικους που ταιριάζουν περισσότερο σε ένα τέτοιου είδους πορτρέτο, παραδίδοντας ένα χορταστικό θέαμα που δεν κάνει το λάθος να απευθύνεται αποκλειστικά στους fans αλλά λειτουργεί άριστα και ως οδηγός για όσους ακούν πρώτη φορά το όνομα Stooges. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΑΣΤΥ - ΠΤΙ ΠΑΛΑΙ

Ο ΧΟΡΕΥΤΗΣ Dancer Σκηνοθεσία: Στίβεν Κάντορ Μια χωρίς προηγούμενο ματιά στη ζωή της σύνθετης προσωπικότητας του Σεργκέι Πολούνιν, που έκανε το μπαλέτο viral στο Internet. Επαναστάτης, ανατρεπτικός, το «κακό παιδί» του χορού ή ο «άγγελος από τους ουρανούς», άλλαξε τη μορφή του μπαλέτου όπως το γνωρίζαμε μέχρι τώρα.

Όταν πριν από λίγα χρόνια είδα τυχαία τον Σεργκέι Πολούνιν στο εξώφυλλο του «Intelligent Life» με πιασάρικο τίτλο και σκοτεινό βλέμμα, διαβάζοντας ανακάλυψα το ζουμερό περιεχό-

μενο, το saga ενός χορευτή που ξεπερνάει τα όρια του μπαλέτου, ανήσυχου, αντιρρησία και «αμφιλέγοντα», με μια ενδιαφέρουσα διγλωσσία: από τη μια έβραζε καιρό κι έσκασε θορυβωδώς μέσα στην αυστηρότητα του βρετανικού συστήματος χορού και από την άλλη γούσταρε τη φήμη, το παρατσούκλι του κακού παιδιού, τη δοξαστική ρετσινιά του επαναστάτη. Είχε αιτία, αλλά και ψώνιο. Τέλεια αφορμή για ταινία, σκέφτηκα, και να το ντοκιμαντέρ του Στίβεν Κάντορ (ως ιδανική προθέρμανση για την καριέρα στο σινεμά που στρώνει μεθοδικά ο Ουκρανός χορευτής), φροντισμένο, ενδελεχές και προσαρμοσμένο στην ταραγμένη ζωή του Πολούνιν, τη θυσία της οικογένειάς του για να σπουδάσει, τη ρήξη και τις καταχρήσεις, την επανασύστασή του στο ευρύ κοινό με την παθιασμένη, τέρμα μελό και τεχνικά απογειωτική περφόρμανς του στο «Take me to church» του Χόζιερ. Φτιαγμένος από έναν άνθρωπο που δεν έχει άμεση σχέση με το σύμπαν του χορού, ο Χορευτής δεν παραλείπει να συνδυάσει τη λαμπερή τελειότητα των παραστάσεων με την πεζή, επώδυνη εκπαίδευση πριν από τη μεγάλη βραδιά, καθώς και να ερευνήσει έναν χαρακτήρα που, ενώ δεν μοιάζει τόσο περίπλοκος όσο θέλει να πιστεύει, έχει έναν μυστήριο τρόπο να μη λέει αυτά που θέλει, προτιμώντας να σβήσει μονοκοντυλιά το δικό του οικοδόμημα και τις ελπίδες των άλλων με μια εκρηκτική θεατρικότητα που κρατάει συνεχώς το ενδιαφέρον.

ODEON ATLANTIS 1 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 3 - ΔΑΝΑΟΣ 1 - ΕΛΛΗ

ΜΗΔΕΙΑ, ΚΡΕΙΣΣΩΝ ΚΑΙ ΕΜΩΝ ΒΟΥΛΕΥΜΑΤΩΝ Σκηνοθεσία: Νίκος Γραμματικός Πρωταγωνιστούν: Γιούκι Κροντηρά, Βαγγέλης Μουρίκης, Τάσος Νούσιας Η ταινία του Νίκου Γραμματικού είναι μια κινηματογραφική περιπέτεια βασισμένη στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη. Διαδραματίζεται στους δρόμους της σύγχρονης Αθήνας και παίρνει τη μορφή μιας συναρπαστικής, σχεδόν αστυνομικής έρευνας, στην οποία ντετέκτιβ δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον σκηνοθέτη.

ΤΡΕΧΑΤΕ ΠΟΔΑΡΑΚΙΑ ΜΟΥ Ozzy

ΣΦΑΓΕΙΟ Abattoir

Σκηνοθεσία: Αλμπέρτο Ροντρίγκεζ

Σκηνοθεσία: Ντάρεν Λιν Μπούσµαν Πρωταγωνιστούν: Τζόε Άντερσον, Τζέσικα Λόουντες, Ντέιτον Κάλι, Λιν Σέι

Ο Όζι θα δει την ειδυλλιακή ζωή του να αναστατώνεται όταν η οικογένειά του θα αποφασίσει να κάνει ένα ταξίδι στην Ιαπωνία, όπου δεν επιτρέπονται τα σκυλιά! Καθώς δεν μπορούν να πάρουν τον αγαπημένο τους Όζι μαζί στο ταξίδι, η οικογένεια Μάρτιν συμβιβάζεται με την αμέσως καλύτερη επιλογή, μία από τις καλύτερες πανσιόν για σκύλους, το Γάργαρο Ρυάκι. Όμως το εντυπωσιακό με την πρώτη ματιά μέρος είναι απλή συγκάλυψη για να μπορεί ο μοχθηρός ιδιοκτήτης του να πιάνει ευκολότερα σκύλους.

Σκύλοι που υποτίθεται πως θα περνούσαν υπέροχα σε υπερπολυτελές ξενοδοχείο καταλήγουν στη φυλακή, κάνοντας πλουσιότερο τον ιδιοκτήτη της και ξεχνώντας την παλιά τους ζωή. Θα τους ξυπνήσει ο Όζι σε μια ιστορία που δεν φαίνεται να έχει ενδιαφέρον για τους μεγαλύτερους (σοφή και η απόφαση να προβληθεί μόνο μεταγλωττισμένη), εκτός από κάποια δάνεια ως και αρπαγές ατόφιων σκηνών από το Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ, που, πέρα από την απλή παρατήρηση, δεν παρουσιάζουν περαιτέρω ενδιαφέρον. Η περιπέτεια εδώ, άλλωστε, είναι αρκετά πιο προβλέψιμη και χωρίς επιμέρους ιδέες που θα έκαναν κάποιες στιγμές πιο ξεχωριστές και έχει ως στόχο το αξιοπρεπές γέμισμα του 90λεπτου για ένα μικρό παιδί, χωρίς να μένει αξιομνημόνευτη. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 9,20 - VILLAGE MALL 3,5 - VILLAGE PAGRATI 4 - VILLAGE FALIRO 3,4 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 2,5 - ODEON STARCITY 9 - STER ILION 1,2,5 - ΑΕΛΛΩ 4 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 3 - ΑΙΓΛΗ 1 - ΑΝΟΙΞΗ 1 - ΒΑΡΚΙΖΑ 1 - CINERAMA - ΔΙΑΝΑ ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΝΑΝΑ 2,6 - ΟΣΚΑΡ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΑΡΤΕΜΙΣ - ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ ΟΝΑΡ - ΣΙΝΕΑΚ

Σε έναν κόσµο όπου υπάρχει πάντα σκοτάδι, ακόµα και µέσα στην ηµέρα, η Τζούλια Τάλµπεν βλέπει τις ισορροπίες της ζωής της να ανατρέπονται, όταν δολοφονείται η οικογένειά της. Παρόλο που η υπόθεση κλείνει, η Τζούλια συνειδητοποιεί ότι κρύβει πολύ περισσότερα απ’ όσα αποκαλύφθηκαν και επιστρέφει στον τόπο του εγκλήµατος.

Ο σκηνοθέτης τριών ταινιών της σειράς Σε Βλέπω και αρκετών μικρού βεληνεκούς ταινιών που κινούνται αποκλειστικά γύρω από το horror κάνει μια μικρή στροφή, παρουσιάζοντας μια ιστορία που επενδύει περισσότερο στο μυστήριο παρά στον φθηνό τρόμο, μολονότι ακόμη και ο τίτλος της παραπέμπει στο δεύτερο. Ξεκινώντας ως δημοσιογραφική έρευνα για μια σειρά φόνων σε ένα μη τοποθετημένο χρονικά σύμπαν και καταλήγοντας σε μια πόλη-φάντασμα, το Σφαγείο προσπαθεί να κρατήσει τους κώδικες ενός αστυνομικού θρίλερ και να διατηρεί μια ισορροπία, από τη στιγμή που η ιστορία του ρέπει προς το φανταστικό. Εκεί όμως που χάνει είναι στη διεκπεραίωση αρκετών σκηνών που αφαιρούν από πάνω του τη μυστηριώδη ατμόσφαιρα, στη φανερή έλλειψη χημείας μεταξύ του πρωταγωνιστικού ζευγαριού αλλά και στη φλυαρία του ανθρώπου που κρύβεται πίσω απ’ όσα βλέπουμε, ειδικά από τη στιγμή που αυτός εμφανίζεται σχετικά νωρίς στο φιλμ. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 15,18 - VILLAGE MALL 3 - VILLAGE FALIRO 3 - ODEON STARCITY 4 - ΑΕΛΛΩ 2 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 4 - NANA 3

Αποστασιοποιημένος από την κινηματογραφική παραγωγή, ο Νίκος Γραμματικός, με αφορμή μια προσωπική του ιστορία, στέκεται απέναντι στον μύθο της Μήδειας αλλά και στο ομώνυμο κείμενο του Ευριπίδη, το οποίο προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει με τη βοήθεια των ηθοποιών και λοιπών συνεργατών του. Μέσα σε μια πορεία αρκετών χρόνων θα χάσει τον δρόμο του, θα το μετανιώσει, αλλά με πείσμα και υπομονή θα συνεχίσει. Αυτό που τελικά δημιουργεί, ενώ εκ πρώτης όψεως έμοιαζε με ένα υπερφίαλο, εμμονικό πρότζεκτ που δεν έπρεπε να αφορά κανέναν άλλο πέρα από τον ίδιο, είναι ένα αξιόλογο docudrama που παραμερίζει τον ίδιο και στέκεται περισσότερο στη θέση της Μήδειας τη σημερινή εποχή. Ο ίδιος αποδέχεται σε ένα σημείο πως τα έβαλε με κάτι πολύ μεγάλο για την αφεντιά του και παίρνει έναν διττό ρόλο δημιουργού-κοινού, ορίζοντας μεν την πορεία της έρευνας, αλλά και παρακολουθώντας με αγωνία την επίδραση του έργου στους συνεργάτες και τελικώς στον αποδέκτη της δουλειάς του. Επίσης, άθελά του ίσως, υπενθυμίζει και τη δύναμη του κινηματογράφου ως εκφραστικού μέσου, που με εργαλεία όπως η κίνηση της κάμερας και το μοντάζ κερδίζει οποιαδήποτε θεατρική παράσταση θα επιχειρούσε να φέρει τη Μήδεια στο σήμερα. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΤΡΙΑΝΟΝ

24.11.16 – lifo

39

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Ο Γιορν Λιρ Χορστ ξέρει τι σημαίνει έγκλημα Ο Νορβηγός συγγραφέας έρχεται σε λίγες μέρες στην Ελλάδα για να παρουσιάσει το βιβλίο του «Έγκλημα στο φιόρδ» .

από την τίνα μανδηλαρά

Βιβλίο

Ο

40 lifo – 24.11.16

Γιορν Λιρ Χορστ (Jorn Lier Horst) είναι άλλος ένας ακόμα λόγος για να αγαπήσει κανείς τα νουάρ του Βορρά αλλά και να ξεχωρίσει τη δική του γραφή από τις άλλες, κι αυτό γιατί οι ιστορίες του είναι βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά, αντλημένες από τα αρχεία και τις βιωματικές καταγραφές που έχει να αφηγηθεί ο ίδιος ως πρώην επικεφαλής του Εγκληματολογικού. Μιλώντας, επομένως, από πρώτο χέρι, ο Νορβηγός συγγραφέας της δεκάτομης σειράς με πρωταγωνιστή τον επιθεωρητή Βίλιαμ Βίστιν ξέρει τι σημαίνει εξιχνίαση εγκλήματος και τι πραγματικός δολοφόνος, αφού τον έχει αντικρίσει πολλές φορές στα μάτια: «Οι εμπειρίες της δουλειάς με επηρέασαν ως άνθρωπο και ίχνη από αυτήν βρίσκονται στα βιβλία μου» γράφει ο συγγραφέας σε ένα από τα παρεμβατικά του άρθρα. «Η δουλειά μου ως επιθεωρητή μου επέτρεψε να περάσω τις διαχωριστικές γραμμές και να βαδίσω ανάμεσα στα απομεινάρια και στα ίχνη στυγερών εγκλημάτων. Να δω το αποτέλεσμα μιας ανελέητης πάλης. Να περπατήσω σε δωμάτια κλειστά, τα οποία έκρυβαν ανεξερεύνητα μυστικά. Εκεί θέλω να οδηγήσω και τους αναγνώστες». Ο βραβευμένος συγγραφέας θα βρίσκεται στη χώρα μας σήμερα, 24 Νοεμβρίου, στο Public του Συντάγματος, στις 19:00, όπου θα συνομιλήσει με τον δημοσιογράφο Μάκη Προβατά για τις εμπειρίες του, για το βιβλίο του Έγκλημα στο φιόρδ, που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα, και για το τι σημαίνει να προσεγγίζει κανείς τα εγκλήματα ως επιθεωρητής και να γράφει γι’ αυτά. Το πόσο ακριβώς τον βοήθησε η προσωπική του ματιά στην έρευνα αλλά και η επαφή του με τον άγριο κόσμο του εγκλήματος το ανέλυσε μάλιστα σε μια σειρά από κείμενα, όπου εξηγεί πώς είναι να «έχει κανείς μεγάλη εμπειρία στην αστυνομική έρευνα». Και είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικός στην προσωπική του κατάθεση: « Έχω μεγάλη εμπειρία από ποικίλα είδη αστυνομικής έρευνας. Τα τελευταία δέκα χρόνια, προτού αποχωρήσω από το Σώμα, εργαζόμουν ως αστυνομικός επιθεωρητής, κάτι που σημαίνει πως ήμουν εγώ ο κύριος ερευνητής σοβαρών και πολύπλοκων υποθέσεων, όπως

οι ανθρωποκτονίες. Αυτό το επαγγελματικό υπόβαθρο είναι και η μεγαλύτερη δύναμή μου ως συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας. Η αστυνομία είναι ένα εξαιρετικό παρατηρητήριο της κοινωνίας, όπως και μια καλή αρχή για τη συγγραφή ρεαλιστικών αστυνομικών μυθιστορημάτων. Αργά ή γρήγορα, τα δυσλειτουργικά κομμάτια της κοινωνίας μας έρχονται αντιμέτωπα με την αστυνομία. Ως επιθεωρητής, ήρθα σε επαφή με πολλούς δολοφόνους, βιαστές και διαρρήκτες. Πέρασα πολλές ώρες μαζί τους. Διάβασα τη σκέψη τους. Οι εμπειρίες μου –η κατανόηση του λόγου για τον οποίο οι άνθρωποι εγκληματούν– είναι υπερπολύτιμες για μένα, τουλάχιστον συγγραφικά». Όχι τυχαία, η συγγραφική του καριέρα ξεκίνησε με μια υπόθεση δολοφονίας: «Το ντεμπούτο μου, The Key Witness, βασίζεται σε μία από τις πιο παράξενες και βίαιες δολοφονίες στη σύγχρονη ιστορία της Νορβηγίας, τον φόνο του Ρόναλντ Ραμ το 1995. Εν μέρει, την καριέρα μου ως συγγραφέας την άρχισα την πρώτη μου μέρα ως αστυνομικός. Ήταν η μέρα που ο Ρόναλντ Ραμ βρέθηκε βιασμένος και δολοφονημένος στο ίδιο του το σπίτι, στην πόλη μου, το Λάρβικ. Ήταν ανατριχιαστική η εμπειρία τού να βρίσκομαι σε μια τέτοια σκηνή εγκλήματος. Να βλέπω πώς ακριβώς εξελισσόταν η μάχη μέχρις εσχάτων, από δωμάτιο σε δωμάτιο, μέχρι που κατέληξε στους εξωτερικούς διαδρόμους, όπου ο Ραμ βρέθηκε δολοφονημένος, με τα χέρια δεμένα. Για έναν νεαρό αστυνομικό ήταν μια ιδιαίτερη εμπειρία το να βρίσκεται στο κατώφλι του τόπου του εγκλήματος και να ξέρει, όπως εγώ, πως βρισκόταν στα βήματα ενός άγνωστου δολοφόνου. Ό,τι κι αν συνέβη όμως πριν από 20 χρόνια παραμένει άγνωστο. Ο δολοφόνος δεν συνελήφθη ποτέ, το μυστήριο όμως λύνεται στο μυθιστόρημά μου». Και τι, αλήθεια, μπορεί να προσθέσει ένας συγγραφέας σε μια ιστορία που βγαίνει από τα σενάρια της πιο ριζοσπαστικής νουάρ φαντασίας, όταν μια δωδεκάχρονη, η Κριστίν Γιούελ Γιοχάνεσεν, βρίσκεται νεκρή, σε ένα έγκλημα που έμεινε επίσης για χρόνια ανεξιχνίαστο και έτυχε να περιέλθει στην εποπτεία του τότε αστυνομικού και νυν συγγραφέα Ήταν το 1999 που η 12χρονη βγήκε για

jοrν lier hοrsτ Έγκλημα στο φιόρδ

Μτφρ.: Δέσποινα Παπαγρηγοράκη Εκδόσεις Διόπτρα

βόλτα με το ποδήλατό της και δεν ξαναγύρισε ποτέ. Όπως γράφει ο συγγραφέας σε κείμενό του, περιγράφοντας όλη την πορεία μέχρι να βρεθεί τελικά ο δολοφόνος, η εξιχνίαση του είχε γίνει παραπάνω από εμμονή. Για χρόνια δεν ασχολιόταν με τίποτε άλλο πέρα από την ανεύρεση του δολοφόνου: «Η Κριστίν και αυτό που της συνέβη βρίσκονταν πάντοτε στον νου μου. Οι υποψίες έπεσαν πρώτα σε έναν ήσυχο άντρα με νοητική υστέρηση, ο οποίος είχε περάσει από το χωριό με μια μικρή μοτοσικλέτα, αλλά καθώς προσετίθεντο κι άλλες λεπτομέρειες, η έρευνα άλλαξε κατεύθυνση. Ακολούθησα μια διαφορετική οδό, η οποία οδήγησε στη σύλληψη ενός εικοσιτετράχρονου άντρα στη Στοκχόλμη. Διώχθηκε, ωστόσο τα στοιχεία δεν έφτασαν για την καταδίκη του και αθωώθηκε». Επί σειρά ετών, ακόμα και όταν σταμάτησε να δουλεύει ως αστυνομικός, ο Χορστ έψαχνε μανιωδώς τον δολοφόνο, κρατώντας παράλληλα επαφή με τους οικείους της αδικοχαμένης μικρής, π.χ. με τον πατέρα της Ρόαρ. Από αυτόν, μάλιστα, έμαθε πολλά σε σχέση με τα νουάρ και τη λογοτεχνία, αφού ήταν φανατικός αναγνώστης αστυνομικών και ο ίδιος, εφαρμόζοντας όσα διάβαζε προκειμένου να μπορέσει να εντοπίσει ο ίδιος τον δολοφόνο της κόρης του. Επέμενε να μην κλείσει το αρχείο και δεν εγκατέλειψε την υπόθεση αυτή. Γι’ αυτό και δεν ήταν μεγάλη έκπληξη όταν σε κάποιο από τα τηλεφωνήματά τους ο πατέρας ενημέρωσε τον συγγραφέα πως η αστυνομία είχε συλλάβει έναν άντρα ως φονιά της κόρης του. Στον εντοπισμό του δολοφόνου είχε βοηθήσει και η βελτίωση των μεθόδων ανίχνευσης του DNA από στοιχεία που είχαν αντλήσει από τα νύχια της Κριστίν. «Ο άντρας που συνελήφθη ήταν ο ίδιος άντρας που είχα συλλάβει πριν από 15 χρόνια» ομολογεί ο συγγραφέας σ’ εκείνο το άρθρο του. Εν ολίγοις, σημασία έχει να μην εγκαταλείπει ποτέ κανείς τις προσπάθειες και να χρησιμοποιεί όλα τα μέσα που έχει για τον εντοπισμό του δράστη. Σε αυτό σημαντικό ρόλο δεν παίζουν μόνο η ικανότητα, η εμπειρία και η ευφυΐα αλλά και οι γνώσεις, πολιτικές, κοινωνιολογικές ακόμα και ιστορικές, ώστε να μπορεί να ανιχνεύσει κανείς τα διαφορετικής υφής κίνητρα. Σε αντίθεση με ό,τι νομίζουμε, ο Χορστ επιμένει πως «Το έγκλημα σχετίζεται με τον κόσμο που βλέπουμε γύρω μας. Οι ιστορίες φόνου και εγκλημάτων προέρχονται από την κοινωνική αδικία και δυστυχία, την οποία αναγνωρίζουμε κι εμείς οι ίδιοι». Και εδώ ακριβώς διαφαίνεται και η πολιτική του σφραγίδα, καθώς στα βιβλία του θίγονται όλα τα σύγχρονα πολιτικά ζητήματα, όπως ο ρατσισμός, οι κοινωνικές προκαταλήψεις και η μετανάστευση, θέματα κυρίαρχα στις αλλοτινά εύρωστες κοινωνίες του Βορρά. «Νομίζω πως η αστυνομική λογοτεχνία λειτουργεί ως καθρέφτης της κοινωνίας. Το είδος φέρνει αντιμέτωπη την κοινωνία με τον εαυτό της. Δίνει στα βιβλία διαχρονική αξία και ποιότητα, πέρα από την ψυχαγωγία που προσφέρουν. Ανοίγοντας ένα βιβλίο, ανοίγονται άπειρες δυνατότητες: δυνατότητες νέων εμπειριών, νέων ανακαλύψεων και αισθήσεων. Το διάβασμα και η λογοτεχνία μπορούν να μας δώσουν γνώση και άποψη. Όσο περισσότερο διαβάζουμε, τόσο περισσότερα μαθαίνουμε. Και όσο περισσότερα μαθαίνουμε, τόσο περισσότερες ερωτήσεις κάνουμε. Πέρα από τη δυνατότητα που μας δίνει να καταλάβουμε καλύτερα την πραγματικότητα, η λογοτεχνία μάς προσφέρει την ικανότητα να δραπετεύσουμε από αυτήν».

RADIO BOOKSPOTTING από τον γιώργο-ίκαρο μπαμπασάκη

Βάλτερ Μπένγιαμιν Προάγγελος του 21ου αιώνα. Το βάλσαμο Μπένγιαμιν. Ότε ευρίσκω εαυτόν εις καιρούς τραμπάλας (όπως μεταφράζαμε, παίζοντας, τον στίχο «when I find myself in times of trouble»), όταν τα πράγματα από κιτς γίνονται ζοφερά και αντιστρόφως, όταν χρειάζομαι λέξεις παρηγοριάς, μια χειρολαβή για τα τραντάγματα, κάτι να με κρατήσει όταν βλέπω τα πάντα να καταπίπτουν, καταφεύγω στη σκέψη ότι μένουν άφθαρτοι, και μάλιστα γίνονται ολοένα και πιο επίκαροι, τρεις σπουδαίοι άνθρωποι και νόες: ο Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν (1889-1951), ο Βάλτερ Μπένγιαμιν (1892-1940) και ο Γκυ Ντεμπόρ (1931-1994). Οι τρεις τους, σκέφτομαι, προλόγισαν τον 21ο αιώνα, και στη σκέψη και στον βίο τους προσφεύγουμε, ολοένα και περισσότερο, στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τα όσα διαδραματίζονται γύρω μας σήμερα. Προσέφυγα, τον τελευταίο καιρό, και πάλι στον Μπένγιαμιν. Διάβασα ξανά μια βιογραφία, ένα μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον ίδιο, και ένα δικό του, εξόχως σημαντικό πόνημα: ο Μόμε Μπρόντερσεν υπογράφει το Βάλτερ Μπένγιαμιν - Η ζωή, το έργο, η επίδραση (μτφρ. Ιωάννα Μεϊτανή, εκδ. Αλεξάνδρεια), όπου ερχόμαστε σε γόνιμη επαφή με τον βίο και την περιπέτεια του Μπένγιαμιν, με τα θέματα που τον απασχόλησαν, με τους ανθρώπους που τον σημάδεψαν. Ο Bruno Arpaia έρχεται να μας γοητεύσει με τον Άγγελο της Ιστορίας (μτφρ. Χρύσα Κατκατσάκη, εκδ. Ίνδικτος), όπου καταγράφονται μυθιστορηματικά τα τελευταία χρόνια της ζωής του Μπένγιαμιν, χρόνια εξορίας, ζόφου αλλά και σπουδαίας δημιουργικότητας. Τα Παιδικά χρόνια στο Βερολίνο το χίλια εννιακόσια (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου, εκδ. Άγρα) είναι ένα ποιητικό έργο, απαρτιζόμενο από σύντομα κεφάλαια, «ολέθρια τρυφερές μικρογραφίες», σύμφωνα με τον Τέοντορ Αντόρνο, μέσα από τα οποία ο Μπένγιαμιν ασκεί προφητική κριτική στην ανάδυση του ναζισμού.

walter benjamin

Για το έργο τέχνης Μτφρ.: Αντώνης Οικονόμου Εκδόσεις Πλέθρον Σελίδες: 182

βαλτερ μπενγιαμιν

Η αποστολή του μεταφραστή Μτφρ.: Γιώργος Σαγκριώτης Εκδόσεις Πατάκη Σελίδες: 207

Με τα λόγια του Μπένγιαμιν. «Η μόδα μυρίζεται το επίκαιρο, οπουδήποτε αυτό κινείται μέσα στην πυκνή φυλλωσιά του άλλοτε. Είναι το άλμα της τίγρης πάνω στο παρελθόν. Μόνον που το άλμα γίνεται μέσα σε μιαν αρένα που ελέγχει η άρχουσα τάξη. Το ίδιο άλμα στον ανοιχτό ουρανό της ιστορίας είναι το διαλεκτικό, η επανάσταση όπως την εννούσε ο Marx» γράφει, σπαρακτικά, ο Γερμανός στοχαστής στην 14η από τις Θέσεις για την έννοια της Ιστορίας (στον τόμο Μπένγιαμιν, μτφρ. Σπύρος Δοντάς, εκδ. στιγμή). Και αλλού: «Δεν διαβάζονται όλα τα βιβλία με τον ίδιο τρόπο. Τα μυθιστορήματα, για παράδειγμα, υπάρχουν για να τα καταβροχθίζεις. Η ανάγνωσή τους συνιστά μια ηδονή της ενσωμάτωσης. Δεν πρόκειται για ενσυναίσθηση. Ο αναγνώστης δεν μετατίθεται στη θέση του ήρωα αλλά ενσωματώνει ό,τι συμβαίνει σε αυτόν» (Η αποστολή του μεταφραστή, μτφρ. Γιώργος Σαγκριώτης, εκδ. Πατάκη). Και αλλού: «Η ανθρωπότητα, η οποία κάποτε υπήρξε στον Όμηρο το αντικείμενο θέασης των θεών του Ολύμπου, έχει καταστεί πλέον η ίδια αντικείμενο θέασης δι’ εαυτήν. Η αυτοαποξένωσή της έχει φτάσει σ’ εκείνο τον βαθμό που της επιτρέπει να βιώσει την εκμηδένισή της ως αισθητική απόλαυση πρώτης τάξεως» (Για το έργο τέχνης - τρία δοκίμια, μτφρ. Αντώνης Οικονόμου, εκδ. Πλέθρον). Για τον Μπένγιαμιν. Προσφάτως κυκλοφόρησαν δύο τόμοι με δοκίμια: ο Homo Liber του Σάββα Μιχαήλ (Αθήνα, 1947), από τις εκδόσεις Άγρα, και το Ενδεχομένως αταξίες του Στάθη Γουργουρή (Χόλιγουντ, 1958) από τις εκδόσεις Νήσος. Και στους δύο βρίσκουμε πολύτιμες σελίδες για τον Βάλτερ Μπένγιαμιν. Ο Μιχαήλ υπογράφει τα κείμενα «Ο μονόδρομος των καταπιεσμένων» (σσ. 243256) και «Το πλήρωμα του χρόνου» (σσ. 257-275). Ο Μιχαήλ τονίζει, και μας θυμίζει, ότι «Ο Μπένγιαμιν δίνει ιδιαίτερη προσοχή στο ζήτημα της τεχνικής, ιδιαίτερα μετά την καταστροφική της χρήση στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά δεν είναι καθόλου ένας νοσταλγός του προβιομηχανικού πολιτισμού και βρίσκεται, επίσης, στους αντίποδες του Heidegger, με τον οποίο θέλησαν να τον ταυτίσουν οι σταλινικοί, προκαλώντας την οργή του Γερμανοεβραίου μεσσιανικού μαρξιστή». Ο Γουργουρής, στο δοκίμιό του «Βάλτερ Μπένγιαμιν: Φυσιοδίφης και φωτογράφος της Ιστορίας» (σσ. 131-139), επισημαίνει: «Το έργο του Μπένγιαμιν διαρκώς ψηλαφεί τη δυνατότητα να λογοτεχνηθεί το μονοπάτι που θα μας οδηγήσει, με την όπισθεν, στις άρρητες και σκοτεινές πηγές της Ιστορίας. Αυτή η λογοτεχνική πράξη –γιατί περί αυτού πρόκειται το καθήκον του στοχασμού: το πράττειν της σκέψης και του ποιείν– δεν σκοπεύει να κατανοήσει την ιστορία ως επιστήμη αλλά ως κεντρική χωροχρονική διάσταση της ψυχικής ύλης. Με αυτή την έννοια το άψυχο παύει να υφίσταται στον φυσικό κόσμο. Και οι πέτρες ακόμη (και σίγουρα τα ερείπια, η νεκρή φύση του πολιτισμού) αποτελούν μέρος της ατέρμονης ιστορικής δυναμικής». radiobookspotting.blogspot.gr/ 24.11.16 – lifo

41

AΦΙΕΡΩΜΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΤΕΚΙΑ

8 ΜΑΓΑΖΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΠΟΥ ΛΑΤΡΕΥΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΤΥΠΙΑ ΚΑΙ ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΙ ΝΕΟ ΝΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ.

ΑΓΙΟΣ Ένα μπαρ που κολάζει και... αγίους

Όταν η νύχτα προχωρά, έχεις ανάγκη ν’ ακούσεις μουσική που να μιλάει στην ψυχή σου. Ο Άγιος, το νέο μπαράκι στο κέντρο της Αθήνας, φιλοξενεί τα πιο αγαπημένα κλασικά τραγούδια της ελληνικής μουσικής, επιλεγμένα από ανθρώπους που την ξέρουν και την αγαπούν. Σε ένα υπέροχο νεοκλασικό κτίριο, διακοσμημένο με γούστο και αγάπη για τη μουσική, για ένα ήσυχο ποτό πιο νωρίς ή για το κλείσιμο της νυχτερινής εξόδου, ο Άγιος είναι εδώ για να ακούει τις νυχτερινές εξομολογήσεις. Και επειδή όλοι έχουμε τα μυστικά μας, στο τέλος της βραδιάς όλοι γίνονται μια παρέα! Θα τον βρείτε ανοιχτό Τετάρτη με Σάββατο, από τις 21:30 μέχρι αργά το βράδυ ή, αλλιώς, μέχρι νωρίς το πρωί. Νέα σεζόν, νέες συνήθειες.

42 lifo – 24.11.16

Διδότου 33 & Ιπποκράτους, 210 3647968 & 6932 749597 www.facebook.com/ agiosbardidotou

Ένα κυκλαδίτικο στέκι στην Καλλιθέα. Από το όνομα και μόνο μπαίνεις σε mood κυκλαδίτικο, κάτι που αποτυπώνεται στη διακόσμηση και στον χώρο. Θα το βρείτε στον πεζόδρομο του Ηλεκτρικού στην Καλλιθέα και πραγματικά θα νιώσετε ότι βρίσκεστε σε νησιώτικο σοκάκι. Στον χώρο του ΜΠΑΡ θα απολαύσετε δροσερά κοκτέιλ υπό τον ήχο ροκ, φανκ και freestyle μουσικών επιλογών, ενώ συχνά θα πέσετε πάνω σε κάποιο live. Στο Αμοργιανό Πέρασμα θα βρείτε και χειροποίητη ψημένη ρακή που θα συνοδεύσετε με σπιτικούς νησιώτικους μεζέδες, φτιαγμένους με υλικά από την Αμοργό. Tο MΠΑΡ είναι ανοιχτό καθημερινά, εκτός Δευτέρας και Τρίτης, από τις 10 το βράδυ, ενώ το Αμοργιανό Πέρασμα από τις 11 το πρωί.

Σιβιτανίδου 51Β, Καλλιθέα, 210 9592080 facebook/ΤΟ-ΜΠΑΡΑμοργιανο-Περασμα

A EXTR P TI ά πάρτι

ατικ ά θεμ γνωστά Συχν με υ e v li τεχνο και ου έν . ατα τ ονόμ αγουδιού τρ

AΦΙΕΡΩΜΑΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑΣΤΕΚΙΑ

ΜΠΑΡ ΑΜΟΡΓΙΑΝΟ ΠΕΡΑΣΜΑ

Lab

EXTR A TIP Διαθ έτ

ει μία από ωρα στην ίες αυλές Αθήν α.

τις πιο

COFFEE N’ DRINKS Ένα παρεΐστικο συνοικιακό καφέ-μπαρ στην Πανόρμου. Πολύ κοντά στην πιάτσα της Πανόρμου, αλλά μακριά από τον θόρυβο, το Lab Coffee‘n’Drinks είναι ο ορισμός του καλού συνοικιακού καφέμπαρ που θέλεις να έχεις για στέκι. Ζεστός, άνετος χώρος, με industrial χαρακτηριστικά στη διακόσμηση, καθώς κυριαρχούν το σίδερο, το ξύλο, το τούβλο και το τσιμέντο, και με μια μεγάλη μπάρα για όσους ξέρουν να απολαμβάνουν το ποτό. Το φιλόξενο προσωπικό και η χαρούμενη αύρα που αποπνέει ο χώρος με το που περνάς το κατώφλι του σε προϊδεάζουν για ένα καφέ-μπαρ με πολύ παρεΐστικη διάθεση, ιδανικό για κάθε ώρα και ημέρα της εβδομάδας. Από δω μπορείτε να ξεκινήσετε την μέρα σας με εξαιρετικό καφέ, σπάνιες ποικιλίες τσαγιού και άλλα ροφήματα, χαζεύοντας το καταπράσινο πάρκο. Το βράδυ τα φώτα χαμηλώνουν και η ένταση της μουσικής δυναμώνει, καθώς μπαίνουν στο παιχνίδι ποτά και ευφάνταστα κοκτέιλ σε πολύ καλές τιμές.

Τριφυλλίας 71, Αθήνα, 215 5500791 facebook.com/ labcoffeeanddrinks

ΜΠΑΡΑΛΛΟΥ Το πρώτο εναλλακτικό στέκι στην Αργυρούπολη.

Μαρ. Γερουλάνου 115 & Ελ. Βενιζέλου, Αργυρούπολη, 211 2137370 facebook.com/ Mparallou enallaktikosteki

Το Μπαραλλού, το πρώτο εναλλακτικό στέκι που άνοιξε στην Αργυρούπολη, δεν άργησε να κερδίσει την αγάπη του κόσμου χάρη στη διαφορετικότητά του αλλά και τις συνεχείς του αναζητήσεις. Ο ζεστός του χώρος με την ιδιαίτερη διακόσμηση και τα καλά ελληνικά προϊόντα, όπως και οι μουσικές εναλλαγές από funk, σουίνγκ μέχρι ροκ και τζαζ είναι από τα στοιχεία του που σας προδιαθέτουν να το κάνετε στέκι. Εδώ θα βρείτε 40 περίπου διαφορετικά είδη μπίρας, κρασί, χύμα οινόμελο και ρακόμελο, πολύ καλά κοκτέιλ σε εξαιρετικές τιμές και γευστικές επιλογές από τάπας και ορεκτικά για να συνοδεύσετε το ποτό σας.

24.11.16 – lifo

43

A EXTR TIPωθείτε

El Convento DEL ARTE

Ένας καλλιτεχνικός χώρος γεύσεων.

Βιργ. Μπενάκη 7 , Μεταξουργείο, 210 5200602 www.elconvento.gr https://el-gr. facebook.com/ElConvento-Del-Arte

Χώρος που μοιάζει βγαλμένος από τον κινηματογράφο, το El Convento Del Arte έχει αφήσει ήδη το στίγμα του στην ανερχόμενη πιάτσα του Μεταξουργείου. Υψηλή γαστρονομία με στιβαρά πιάτα που φέρουν την υπογραφή του σεφ Μιχάλη Ντουνέτα και μνήμες από τα υλικά με τα οποία μεγαλώσαμε, δοσμένες με μοντέρνες τεχνικές. Θα τα συνοδεύσετε ιδανικά με κρασιά του ελληνικού αμπελώνα που ξεδιπλώνουν τα αρώματα και τον χαρακτήρα τους ως άξιοι πρωταγωνιστές επί σκηνής. Όπως μαρτυρά και το όνομά του, εδώ δεν θα μπορούσε παρά να έχει εξέχουσα θέση η τέχνη με σχήματα όλων των μουσικών διαδρομών, από το λαϊκό έως τις μουσικές του κόσμου, βραδιές τάνγκο και τζαζ, εναλλακτικές θεατρικές παραστάσεις, μάγοι, περφόρμερ και ακροβάτες.

Ένα καφέ-μπαρ με τους δείκτες σταματημένους στη διασκέδαση.

Λεωφόρος Σμύρνης 47, Βύρωνας, 6944 573179 www.facebook. com/Roloi-coffeealcohol-304221 649687096

Όσοι το έχουν γνωρίσει, ξέρουν τι θα πει να σταματάς να κοιτάς το ρολόι. Εδώ και οκτώ χρόνια το Ρολόι στον Βύρωνα έχει γίνει στέκι για πολλούς, ενώ τα συχνά events και οι ιδιαίτερες μουσικές του που πλαισιώνονται από πολλούς guest DJs και γνωστούς radio producers το έχουν κάνει γνωστό και εκτός συνόρων. Ζεστός και νεανικός χώρος, γεμάτος χειροποίητα ρολόγια, που φέρει την υπογραφή γνωστής σκηνογράφου. Το βράδυ θα πιείτε καθαρά ποτά και εμπνευσμένα κοκτέιλ διά χειρός Αργύρη Οικονομάκου, που είναι και bartender/co-owner του νέου ελληνικού brand Vermood//Junique!

Ένα μοντέρνο στέκι με παραδοσιακές γεύσεις στα Πετράλωνα.

Το ιστορικό cool μπαράκι του Κολωνακίου.

44 lifo – 24.11.16

ΡΟΛΟΪ

ΚΟΜΠΡΕΜΙ

ΙΠΠΟΠΟΤΑΜΟΣ Στην μπάρα του και στους μικρούς του χώρους, που θυμίζουν σπίτι καλλιτέχνη, έχουν περάσει νύχτες με ποτά γενιές και γενιές. Ο Ιπποπόταμος, το θρυλικό μπαράκι στον πεζόδρομο της Δελφών, με τιμές Εξαρχείων και ανεπιτήδευτο στυλ, μετρά σχεδόν 40 χρόνια και είναι το πιο κουλ μπαράκι του Κολωνακίου. Εδώ θα βρείτε την περίφημη σανγκρία του, 28 ετικέτες μπίρας εισαγωγής αλλά και από ελληνικές μικροζυθοποιίες, κοκτέιλ με βάση τη ρακή και νόστιμες επιλογές φαγητού (guacamole, τάρτες, chili con carne κ.λπ.) για να συνοδεύσετε το ποτό σας. Ανοιχτά από το πρωί για καφέ μέχρι αργά το βράδυ, με καλή ροκ, τζαζ, σόουλ και φανκ μουσική.

AΦΙΕΡΩΜΑΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑΣΤΕΚΙΑ

ερ Ενημ λίδα του η σε από τ ebook για ac στο F vents! τα e

Δελφών 3Β, Κολωνάκι, 210 3634583 facebook.com/ ippopotamos.bar

Μοντέρνο στέκι, ιδανικό για κάθε ώρα της ημέρας, το Κομπρεμί στα Άνω Πετράλωνα είναι ένα μαγαζί που, αν δεν το έχετε επισκεφθεί ακόμα, βάλτε το στο πρόγραμμα. Θα το βρείτε ανοιχτό από το πρωί με βιολογικό fair-trade καφέ, ενώ, όσο περνάει η ώρα, στο παιχνίδι μπαίνουν εξαιρετικά αποστάγματα, από ρακή, τσίπουρο και βιολογικό κρασί μέχρι μπίρες ελληνικής μικροζυθοποιίας και κλασικά ποτά που μπορείτε να συνοδεύσετε με μερακλίδικους μεζέδες. Κάθε Κυριακή στο Κομπρεμί είναι γιορτή με ρεμπέτικα παραδοσιακά γλέντια, ενώ κάποιες μέρες της εβδομάδας το πρόγραμμα περιλαμβάνει stand-up comedy και εναλλακτικά μουσικά δρώμενα, από τζαζ μέχρι ρέγκε, ρoκ και ανατολίτικους ήχους.

A EXTR P I T άστε

Δοκιμ γλυκά ιτικά α τ σπ ν καφέ με το όρπιο! επιδ ή για

Δωριέων 26 & Δημοφώντος, Άνω Πετράλωνα, 210 3456553 www.facebook.com/ Κομπρεμί

ΚΡΙΟΣ Η τελευταία εβδομάδα του μήνα σάς βρί-

ΛΕΩΝ Είστε πλέον σίγουροι για την κατεύθυνση

ΤΟΞΟΤΗΣ Τα οικονομικά σας βελτιώνονται, αλλά

σκει πιο αισιόδοξους και δραστήριους, ορισμένα προβλήματα που σας απασχολούν βρίσκουν τις λύσεις τους κι έχετε την ευχέρεια να πραγματοποιήσετε ορισμένες αγορές. Η Νέα Σελήνη τη Δευτέρα αυξάνει τη δημιουργικότητα και την έμπνευσή σας και ταυτόχρονα, με τη σταθερότητα που επιστρέφει στη ζωή σας, μπορείτε να ασχοληθείτε και να προωθήσετε τα ταλέντα σας με περισσότερη σιγουριά. Τολμήστε να συζητήσετε με το ταίρι σας δίχως αναστολές, ώστε να επιλυθούν ορισμένα ζητήματα που σας απασχολούν σχετικά με την ερωτική σας ζωή. Ανικανοποίητες ανάγκες μπορούν να αλλοιώσουν τη σχέση σας. Μην τις κρατάτε μέσα σας κι εκφράστε με άνεση τις επιθυμίες σας. Στον οικογενειακό τομέα ενδεχομένως να δημιουργηθεί μια παρεξήγηση με ένα συγγενικό σας πρόσωπο, αλλά θα είναι παροδική, αρκεί να κάνετε κι εσείς ένα βήμα πίσω.

που θέλετε να πάρετε και εστιάζετε σε συγκεκριμένο στόχο, δίχως να επηρεάζεστε από τις αρνητικές αντιδράσεις του περιβάλλοντός σας. Κάποιες οφειλές που σας στρέσαραν έντονα θα καταφέρετε να τις τακτοποιήσετε εγκαίρως, ενώ θα έχετε και την ευχέρεια να πραγματοποιήσετε ένα επαγγελματικό ταξίδι που θα συμβάλει στη βελτίωση της δουλειάς και στην αύξηση του εισοδήματός σας. Μην αφήνετε επαγγελματικές εκκρεμότητες για να μην κριθείτε αναποτελεσματικοί. Περάστε κάποιο διάστημα αποστασιοποιημένοι από άτομα που ρίχνουν το ηθικό σας. Περάστε από τις σκέψεις στις πράξεις και αρχίστε να σκέφτεστε πώς θα βελτιώσετε τη σχέση σας. Σύντομες αποδράσεις ή επαγγελματικά ταξίδια ανανεώνουν τη διάθεσή σας και είστε πιο πρόθυμοι να επανεξετάσετε κι ενδεχομένως να δώσετε μια δεύτερη ευκαιρία στη σχέση σας. Κατάλληλη εποχή για να ξεκινήσετε διατροφή και άσκηση.

υπάρχουν οικονομικές εκκρεμότητες που πρέπει να τακτοποιηθούν. Η αγανάκτησή σας είναι μεγάλη, καθώς βλέπετε πως όσο κι αν τρέξετε, όσο κι αν προσπαθήσετε, δεν μπορείτε να ικανοποιήσετε τις προσωπικές σας ανάγκες και αναζητάτε λύσεις γρήγορου κέρδους, χωρίς να είστε σίγουροι για τις ενέργειές σας. Σχέσεις με συνεργάτες μπορεί να κλονιστούν εξαιτίας οικονομικών διαφορών, προσπαθήστε όμως να μην ανοίξετε διαμάχες που θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο τις κινήσεις σας. Κατάλληλη εποχή για να ασχοληθείτε περισσότερο με τον εαυτό σας και να βελτιώσετε την εμφάνισή σας, ώστε να ανακτήσετε την αυτοπεποίθησή σας. Ενδεχομένως για κάποιους να προκύψει ένα ζήτημα υγείας που θα σας επιβάλει να αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες – όπως και να ’χει, είναι σημαντικό να υιοθετήσετε ένα σωστό διατροφικό πρόγραμμα που θα συμβάλει στην τόνωση του οργανισμού σας. Αποφύγετε τις υπερβολές.

ΤΑΥΡΟΣ Ο κυβερνήτης σας Αφροδίτη από τη

ΠΑΡΘΕΝΟΣ. Ερμής και Κρόνος σάς προκαλούν έντονα την ανάγκη να αφοσιωθείτε στους στόχους σας και να περιορίσετε τα έξοδά σας. Οι προτεραιότητές σας αλλάζουν και αφήνετε στο πίσω μέρος του μυαλού σας αγορές που δεν είναι της παρούσης. Φανείτε πιο πρόθυμοι για καινούργιες συνεργασίες και συμμαχίες που θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε ορισμένα εμπόδια σε σχέση με το Δημόσιο. Μην έχετε την ψευδαίσθηση πως μπορείτε να λειτουργήσετε ανεξάρτητοι. Οι εποχές είναι δύσκολες και χρειάζεστε άτομα που θα στηρίξουν τις προσπάθειές σας. Έντονο υπαρξιακό άγχος σάς βάζει σε διαδικασία πειραματισμών, όμως εσείς δεν αναζητάτε εφήμερες σχέσεις. Η δημιουργία οικογένειας είναι ένα ζήτημα που σας απασχολεί πολύ και είναι αποτέλεσμα των πιέσεων που δέχεστε από το περιβάλλον σας περισσότερο παρά προσωπική σας ανάγκη. Όπως και να έχει, διανύετε μια φάση που σας έχει κουράσει η εργένικη ζωή και αναζητάτε μια μόνιμη σχέση.

ΔΙΔΥΜΟΣ Οι εμπειρίες και οι γνώσεις σας μπο-

ΖΥΓΟΣ Ορισμένες αλλαγές στον επαγγελματικό

ρούν να σας προφυλάξουν από πιθανές κακοτοπιές, αρκεί να μη γίνουν εμπόδιο στην υλοποίηση των πλάνων σας. Η Νέα Σελήνη τη Δευτέρα ευνοεί την κατάστρωση σχεδίων καθώς και το ξεκαθάρισμα σχέσεων που σας προκαλούν ασφυξία. Είστε σε μια φάση που αναζητάτε την ηρεμία και δεν έχετε καθόλου υπομονή να ανέχεστε ιδιότροπες συμπεριφορές και εντάσεις. Ένα σύντομο ταξίδι ή μια επαφή με το εξωτερικό ανοίγει νέες πόρτες και εδώ καλείστε να αντεπεξέλθετε στις απαιτήσεις της δουλειάς σας με υπευθυνότητα. Ξεκαθαρίστε τα συναισθήματά σας και τη θέση σας όσοι αισθάνεστε πως η σχέση σας έχει βαλτώσει, δίχως να αισθάνεστε ενοχές. Το να παραμένετε με κάποιον, ενώ δεν ικανοποιεί τις ανάγκες σας, είναι, αν μη τι άλλο, χάσιμο χρόνου και ενέργειας. Στον τομέα της φιλίας επικρατεί μια αμήχανη κατάσταση και κινδυνεύουν να διαλυθούν σχέσεις.

τομέα σάς προκαλούν άγχος, αν καταφέρετε όμως να δείτε ψύχραιμα τα γεγονότα, θα διαπιστώσετε πως δεν έχετε λόγους να φοβάστε. Έχετε εδραιωθεί στη δουλειά σας και είναι άσκοπο να ανησυχείτε για κάτι που δεν πρόκειται να συμβεί. Ο μήνας σάς αποχαιρετά αφήνοντας πίσω του οφειλές που θα πρέπει να τακτοποιηθούν εγκαίρως, ώστε να μη διακινδυνέψει η ακίνητη περιουσία σας. Μη διστάσετε να ζητήσετε τη στήριξη από το περιβάλλον σας αν διαπιστώσετε πως αρχίζει να ξεφεύγει η κατάσταση. Ίντριγκες θα σας απασχολήσουν πολύ μέσα στις επόμενες μέρες και είναι μια καλή ευκαιρία για να γίνει ένα ξεσκαρτάρισμα στις σχέσεις σας. Όσο συναναστρέφεστε με άτομα που ρουφάνε την ενέργειά σας, μένει πίσω η προσωπική σας ζωή και είστε μονίμως εκνευρισμένοι. Κρατήστε κοντά σας όσους πραγματικά αξίζουν την προσοχή σας και προφυλάξτε τον εαυτό σας από σχέσεις που δεν σας ικανοποιούν.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Μέχρι το τέλος του μήνα θα έχετε

ΣΚΟΡΠΙΟΣ Κάποιες εκκρεμότητες από το παρελ-

Starfax

καταφέρει να βάλετε σε μια τάξη λογαριασμούς και χρέη, οπότε θα έχετε περισσότερη διάθεση για να εντείνετε τις επαγγελματικές σας προσπάθειες. Η ευχάριστη παρουσία σας προκαλεί θετικές εντυπώσεις στο περιβάλλον σας και είστε πολύ δημοφιλείς, κάτι που θα έχει θετικά αποτελέσματα στη δουλειά σας. Η Νέα Σελήνη τη Δευτέρα προσελκύει ευχάριστα γεγονότα στη ζωή σας και είστε γεμάτοι ενθουσιασμό. Η αποφασιστικότητά σας να βγείτε κερδισμένοι είναι η κινητήριος δύναμη σας. Η ερωτική σας ζωή είναι αρκετά περιπετειώδης και άστατη, κάτι που δεν σας απασχολεί καθόλου, μια και δεν είστε σε φάση για να κάνετε μια μόνιμη σχέση. Ενδεχομένως να οφείλεται στη συνεχή ενασχόλησή σας με θέματα καριέρας – όπως και να 'χει, οι ανάγκες σας δεν μένουν ανικανοποίητες. Ιδιαίτερη προσοχή αν δεν σκοπεύετε να αποκτήσετε απογόνους. Είναι μια καλή στιγμή για να επιλυθούν θέματα γάμου.

από τη μαριβίκυ καλλέργη (starfax@lifo.gr)

θέση του Αιγόκερω σχηματίζει δύσκολες όψεις με Δία και Ουρανό, προκαλώντας ορισμένες αντιξοότητες στον επαγγελματικό τομέα που θα πρέπει να διαχειριστείτε ψύχραιμα. Ακατάλληλη εποχή για συνεταιρισμούς και για επενδύσεις που στοχεύουν σε γρήγορο κέρδος. Η ανάγκη σας για ανέσεις μπορεί να γίνει κακός σύμβουλος και να σας οδηγήσει σε επικίνδυνα μονοπάτια. Ξεκαθαρίστε επαγγελματικές υποθέσεις που δεν σας εξυπηρετούν και μη διστάσετε να αφήσετε στην άκρη ένα εγχείρημα που δεν αποδίδει. Μην αρνείστε τις προκλήσεις στον ερωτικό τομέα και ξεπεράστε τα κατάλοιπα του παρελθόντος που σας κυνηγούν. Η Νέα Σελήνη ευνοεί τη βελτίωσή σας ξεκινώντας από την εμφάνιση (εφόσον υπάρχουν θέματα που σας ενοχλούν), αλλά θα πρέπει να δουλέψετε περισσότερο με τον εαυτό σας, ώστε να ανακτήσετε τη χαμένη σας αυτοπεποίθηση. Ενισχύστε τη σχέση σας μέσω της ψυχαγωγίας και παθιαστείτε με οτιδήποτε αποτελεί διέξοδο από την πλήξη.

θόν κάνουν την εμφάνισή τους και αισθάνεστε πολύ στριμωγμένοι, θα πρέπει όμως να δράσετε γρήγορα για να αποτρέψετε τις όποιες αρνητικές εξελίξεις. Είναι μια εποχή που θα πρέπει να πάρετε σημαντικές αποφάσεις για να καταφέρετε να βγείτε από το αδιέξοδο, κάτι που είναι πολύ δύσκολο, εφόσον βρίσκεστε σε σύγχυση. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες συναντάτε εμπόδια που φρενάρουν τις ενέργειές σας, με αποτέλεσμα να εκτίθεστε σε συνεργάτες σας. Η εμφάνιση ενός πρώην έρωτα έρχεται να ταράξει τα νερά της σχέσης σας, δεν θα πρέπει όμως να πέσετε στην παγίδα των συναισθημάτων σας. Μη ρισκάρετε για κάτι που απέτυχε στο παρελθόν, ενώ βαθιά μέσα σας ξέρετε πως θα αποτύχει και πάλι. Αν έχετε αποφασίσει να επισημοποιήσετε τη σχέση σας, ενδεχομένως να σας πιάσουν αμφιβολίες, αλλά θα είναι παροδικές. Σχεδιάστε το μέλλον με το ταίρι σας και ξεπεράστε αδιέξοδες καταστάσεις.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Ενώ βλέπετε πως υπάρχουν προοπτικές για να βελτιώσετε την οικονομική σας κατάσταση, υπερισχύει ο φόβος και αντί να πηγαίνετε ένα βήμα μπροστά, κάνετε δύο πίσω. Η εποχή απαιτεί αποφασιστικότητα και τόλμη για να καταφέρετε να βγείτε από το αδιέξοδο και δεν είναι ώρα να βασίζεστε στη στήριξη των άλλων. Αξιοποιήστε τις γνωριμίες σας, αναζητήστε εναλλακτικές κατευθύνσεις και κάντε τις απαραίτητες επαφές για να προωθήσετε τις ιδέες σας. Μη διστάσετε να πάρετε πρωτοβουλίες στη δουλειά σας και επιμείνετε, αν σας φέρουν αντιρρήσεις. Η ερωτική σας ζωή είναι σκοτσέζικο ντους. Υπάρχουν στιγμές που είστε ικανοποιημένοι από τη σχέση σας, όμως δεν παύετε να έχετε την αίσθηση του ανικανοποίητου, καθώς εξαρτάστε συνεχώς από τις διαθέσεις του συντρόφου σας. Θέματα εκπαίδευσης των παιδιών θα σας δυσκολέψουν αρκετά και θα πρέπει να ασχοληθείτε πιο εντατικά μαζί τους, ώστε να βρούνε τους ρυθμούς τους προτού δημιουργηθούν μεγάλα κενά.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ Θέματα Δημοσίου και οφειλές θα είναι το βασικό σας μέλημα, όσο όμως κι αν έχετε την καλή διάθεση να τα τακτοποιήσετε, κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο. Η εβδομάδα είναι κρίσιμη και θα πρέπει να παρθούν αποφάσεις που μπορεί να σας στενοχωρούν, αλλά θα σας βγάλουν από το αδιέξοδο. Αξιοποιήστε τα ταλέντα σας και προωθήστε τα στα κατάλληλα άτομα. Η λύση μπορεί να βρίσκεται μπροστά σας, αλλά να μην τη διακρίνετε λόγω πανικού και απόγνωσης. Η στάση που κρατάτε απέναντι σε σημαντικά ζητήματα που απασχολούν το ταίρι σας έχει ως αποτέλεσμα να το απομακρύνετε από κοντά σας και είναι πλέον εμφανές το χάσμα που έχει δημιουργηθεί – το θέμα είναι να το καταλάβετε. Δείξτε περισσότερο ενδιαφέρον, συζητήστε με τον σύντροφό σας και μη γυρνάτε την πλάτη κάθε φορά που δυσκολεύουν τα πράγματα.

ΙΧΘΥΣ Κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν τρελή μια καινούργια ιδέα σας και θα προσπαθήσουν να σας αποτρέψουν από την υλοποίησή της, αν όμως είστε σίγουροι και κατασταλαγμένοι, δεν θα σας επηρεάσουν γνώμες τρίτων. Οι συνεχείς πιέσεις που δέχεστε σας έχουν φέρει στα όρια σας και είστε αποφασισμένοι να βγείτε από το αδιέξοδο με κάθε τρόπο. Επαφές με το εξωτερικό ευνοούνται πολύ μέσα στο επόμενο διάστημα και είναι πολύ πιθανό να ξεκινήσετε μια νέα συνεργασία εξ αποστάσεως. Μη δεσμευτείτε με υπογραφές προτού σιγουρευτείτε για τους μελλοντικούς σας συνεργάτες. Ένα καινούργιο πρόσωπο που μπαίνει δυναμικά στη ζωή σας ξυπνά ένστικτα που ήταν σε λήθαργο, βγάζοντας στην επιφάνεια την αισθησιακή σας πλευρά, και είναι μια εποχή που μπορείτε να απολαύσετε τον έρωτα δίχως αναστολές. Έπειτα από ένα μεγάλο διάστημα αποχής από το ερωτικό παιχνίδι, οι ανάγκες σας είναι πολλές και δεν σκοπεύετε να τις περιορίσετε καθόλου.

SUDOKU No 491 7

2 9 3

1 6 2 8 7

3 4 7 5 3

6 5

7 9 6 3

3 4 8

8 2

Η λύση του προηγούμενου 8 2 1 5 3 4

4 3 6 9 2 7

7 9 5 1 8 6

2 5 8 6 7 9

6 4 3 2 1 8

9 1 7 3 4 5

5 8 9 7 6 1

3 6 4 8 5 2

1 7 2 4 9 3

9 5 4 3 7 6 2 1 8 6 1 2 4 9 8 3 7 5 7 8 3 1 5 2 4 9 6

24.11.16 – lifo

45

ΗΤζένηΜαστοράκηδιαλέγειέναποίημα

ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΕΡΙΑΔΗΣ ΤΟ ΒΑΣΙΛΙΚO ΦΘΙΝOΠΩΡΟ

Έτσι τα έφτιαξα με τη λευκή κοπέλα ταξιδεύοντας με μοτοσακό στα λογοτεχνικά μου ύψη. Παράνομο ζεύγος τυλιγμένο με μαλλιά αγγέλου, που είναι το ίδιο με την καμπαρντίνα των κοινών ανθρώπων. Ζηλεύεις για την επικοινωνία μου με ουράνιες ακριτικές περιοχές. Απλώς καρφώνω ένα σημείωμα στο στήθος της, πάνω απ’ το σουτιέν, κι οι καλλονές με τα πευκάκια κάτω απ’ τα φουστάνια τους πέφτουνε μέσα σε ένα «Τριάντα χρόνια, και δεν κάναμε ποτέ μια σοβαρή κουβέντα. Μου έλεγε για τις απόκριες που ντύθηκε Τομ Σόγιερ. Τον έλεγα Billy the Kid. Μου φόραγε παρατσούκλιακαρτούν. Με το όνομά μου με πρωτόπε σ’ ένα ποίημα που δε σφύριζε τη νύχτα. Και τέλος. Ο φίλος μου, ο Βασίλης Στεριάδης, τι σπουδαίος ποιητής. “Πέθανε από βλακεία, όπως στα παλιά γουέστερν”. Του είχα μεγάλη αδυναμία».

δευτερόλεπτο της αθλητικής ζωής μου. Είναι μια τάση για φθινόπωρο, όταν σαπίζουν τα ποιήματα, να λιγοθυμήσω μερικούς μεγάλους άνδρες που πεθάναν από ίκτερο ή από καλοριφέρ. Μόνο με το ένα πόδι μου, δηλαδή το γύφτικο, που έπαιζε ποδόσφαιρο, ενώ το δεξί πήγαινε ακόμα στο πανεπιστήμιο για υψηλότερες σπουδές.

— tζένη mαστοράκη, ποιητρια, μεταφραστρια

[Βασίλης Στεριάδης (1947-2002), Το ιδιωτικό αεροπλάνο, εκδόσεις Λωτός, 1971]

46 lifo – 24.11.16

επιμελεια: μαρκελλα ανδρικακη

24.11.16 – lifo

47

48 lifo – 24.11.16