489low nowrap

ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

ΠΩΣ ΤΑ ΒΓΑΖΕΙ ΠΕΡΑ ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΘΗΝΑ

29092016

H ΑΘΗΝΑ

ΧΟΡΕΥΕΙ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ

4

ΜΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΎΣ ΧΟΡΟΓΡΆΦΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΜΆΔΕΣ ΤΟΥΣ

4 lifo – 29.9.16

☛ «Τι ήταν αυτό που έκανε τα ’80s ξεχωριστά;» αναρωτήθηκε στο άρθρο του ο Θοδωρής Αντωνόπουλος, απαριθμώντας τα θετικά και τα αρνητικά της δεκαετίας. Η αναγνώστρια Χριστίνα Μπέλλου (της γενιάς των ’90s, όπως γράφει) μας έστειλε την ακόλουθη επιστολή: «Κύριε Αντωνόπουλε, το 1980 ήμουν 2 χρονών. Ξεκίνησα, λοιπόν, να διαβάζω το άρθρο σας προκειμένου να πάρω μια γεύση από μια δεκαετία που δεν θυμάμαι σχεδόν καθόλου, εκτός από κάτι θολές αναμνήσεις από φριχτά μαλλιά με περμανάντ, τεράστιες βάτες και άλλα τέτοια στυλιστικά τέρατα (που εύχομαι η ανθρωπότητα να μη χρειαστεί να αντιμετωπίσει ποτέ, ποτέ ξανά) και κάτι ανεκδιήγητες βιντεοταινίες που ελπίζω να μην πέσουν ποτέ στα χέρια εξωγήινων και γίνουμε ρεζίλι ως ανθρώπινο είδος. Αν ανάμεσα στα θετικά της δεκαετίας πρέπει να λογίζεται η ευκολία “να πλαγιάσεις με έναν ή και περισσότερους αγνώστους που γνώρισες κάπου τυχαία” ή το να “πετύχεις έναν μεγάλο συγγραφέα να εκδίδεται ως τρανς” (Ειλικρινά, αυτό το θέλατε και το γράψατε; Η ιδιωτική ζωή του καθενός είναι ΙΔΙΩΤΙΚΗ και σε καμία περίπτωση λόγος για μια δεκαετία να είναι “και γαμώ τις φάσεις, δικέ μου” ή όχι), τότε είμαι πανευτυχής που ούτε έζησα τα ’80ς ούτε και πρόκειται να επιστρέψουν ποτέ. Μήπως αυτό με κατατάσσει κι εμένα στους “συντηρίλες νοικοκυραίους”; Ή μήπως μου αναγνωρίζετε το δικαίωμα να έχω διαφορετικές απόψεις για το σεξ και την πολυγαμία, χωρίς να μου κολλάτε υποτιμητικές ταμπέλες; (...)». Ο δε Vardaris σχολίασε: «Είναι πραγματικά εντυπωσιακό πόσο διαφορετική ανάγνωση κάνουμε για την ίδια περίοδο, η οποία δεν απέχει και τόσο από το σήμερα, κ. Αντωνόπουλε. Τελικά, τα αρνητικά ποια ήταν; Ότι ο Αντρέας δεν έκανε περισσότερα “καλά”; Ή ότι ουσιαστικά άρχισε η καταστροφή της χώρας; Διάλυση του Δημοσίου, ηθική κατάπτωση, υπερχρέωση, απαξίωση της αριστείας και της αξιοκρατίας, παντού κομπίνα και λαμογιά, για να πω λίγα μόνο. Και δεν ήταν “αριστερούτσικο” το ΠΑΣΟΚ του ’81, ήταν καραμπινάτη αριστερά, εκτός αν αριστερά είναι για σας μόνο ο κομμουνισμός. Έξω από το ΝΑΤΟ λέγανε, έξω από την ΕΟΚ, έξω οι βάσεις κ.λπ. Κρατικοποίηση των πάντων, κλείσιμο και καταστροφή της εγχώριας βιομηχανίας κ.λπ. Τι άλλο θα έπρεπε, δηλαδή, να κάνουν; Κατανοώ ότι για κάποια κοινωνικα στρώματα, τα οποία ήταν στη φτώχεια, ο Ανδρέας ήταν ο σωτήρας που τους έδωσε τη δυνατότητα να λαδώσουν το αντεράκι τους στο όνομα της αλλαγής και της, και καλά, επανόρθωσης των ηττημένων του Εμφυλίου. Το ότι μ' αυτά και μ’ αυτά διέλυσε μακροπρόθεσμα τη χώρα, δεν απασχολεί κανέναν. Αλλά κάποια στιγμή πρέπει να μας απασχολήσει...». Τέλος, ο mimikos έγραψε: «Εν ολίγοις, στα ’80s υιοθετήσαμε ό,τι πιο καρακίτς με καμένη ρίζα, μαλλί κάγκελο απ’ τη λακ, μια τεράστια τρύπα του όζοντος από τη λακ, βάτες που έπαιρναν κεφάλια, αναβιώσαμε την ομηρική διάλεκτο: “πού ’σαι, ρε δικέ μου”, “έλα, ρε δικιά μου”, “είδα τον έτσι να κυκλοφορεί με ένα εργαλείο!”, αλλά βγήκαν μακράν τα καλύτερα συγκροτήματα και τα ωραιότερα τραγούδια όλων των εποχών. Ξέχασα κι ένα ξεπούλημα του αξιακού συστήματος της χώρας, που πληρώνουμε σήμερα».

α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

feedback488

ΤΕΛΙΚΑ, ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ ’80;

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

☛ «Θέλω να γυρίσω σπίτι» λεγόταν το εντιτόριαλ του Στάθη Τσαγκαρουσιάνου, στο οποίο κατέληγε πως καθένας γίνεται αυτό που είναι. «Αγαπητέ Στάθη, έχουμε γυρίσει ήδη στο “σπίτι” μας εδώ και καιρό» του έγραψε ο Μιχάλης Ζευγουλάς. «Στους φίλους που μας στάθηκαν, στο ερωτικό μας κρεβάτι που δεν μας πρόδωσε, στην πόλη, που αν και κακοποιημένη, έχει ακόμη φωτεινά δρομάκια και ανοίγματα στον ουρανό. Στους στίχους που απαγγέλλουμε μπροστά σε ανοιχτά παράθυρα. Σε πρόσωπα που δεν ξέρουν ποιος είναι ο Προυστ, δεν έχουν ακούσει Σκαλκώτα η Τσάρλς Άιβς, που δεν διάβασαν Τζούντιθ Μπάτλερ ή Μίλτο Σαχτούρη και ίσως γι’ αυτό σε κατανοούν, σ’ αγαπούν και σε συμπονούν. Κι όταν χτυπάς την πόρτα τους σε φιλεύουν σπιτικό τουρσί και ζυμωτό ψωμί και σε τρατάρουν βύσσινο γλυκό! Τότε συνειδητοποιείς ότι αυτοί και αυτή είναι η χώρα σου και αποφασίζεις να χτίσεις εδώ, για πάντα, την καλύβα σου!» ☛ Για τη Μαρφίν, έξι χρόνια μετά, έγραψε ο Νικόλας Σεβαστάκης, και ο ανώριμος23 σχολίασε: «Δυστυχώς, αυτή η πράξη της Μαρφίν εκφράζει απόλυτα μεγάλο μέρος της νεοελληνικής κοινωνίας και την ηθική του λαού. Όποιος δεν έχει δουλειά ή χρήματα, εύχεται να πεθάνουν όσοι έχουν ακόμα ένα εισόδημα ή βγάζουν φήμες ότι π.χ. “κάθισαν” σε κάποιον κ.λπ. για να πάρουν τη δουλειά, ξεφτιλίζοντας προσωπικότητες. Αυτή είναι η καθαρά εκδικητική, μισάνθρωπη φύση του λαουτζίκου απέναντι σε όσους έχουν ακόμα ένα εισόδημα και τους ευκατάστατους. Όχι, ο Έλληνας δεν θέλει να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα, αυτό είναι ωραιοποίηση. Θέλει να ψοφήσει ο γείτονας επειδή έχει δύο φράγκα παραπάνω (για τα οποία εργάστηκε σκληρά αυτός ή οι πρόγονοί του)».

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

29.9.16 – lifo

5

Editorial

www.lifo.gr

aπ ο τ ον σ ταθη τ σ αγκ αρ ουσ ιανο

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικοσ διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ διευθυντής εκδοσησ M. Hulot εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης Νίκος Ζαφείρης art director Χρήστος Τζοβάρας

ΤΟ ΔIΧΤΥ ΤΗΣ ΝΟΣΤΑΛΓIΑΣ

συμβουλοσ σχεδιασμου Γιάννης Καρλόπουλος ––––––

Είναι ένα βόλεμα να ψάχνεις την ομορφιά μόνο στα πράγματα που ήδη ξέρεις. Είχα βάλει έναν στόχο μεγαλώνοντας: να μη μιλάω για αρρώστιες με τους συνομήλικούς μου και να μην τσιμπάω στο «θυμάσαι τι ωραία που ήταν τότε…». Δυστυχώς, τα κάνω και τα δύο. Στο πρώτο υπάρχει μια ηδονή. Μιλώντας για έναν πόνο που έχεις ή μια εξέταση που έκανες, νιώθεις και μια ανομολόγητη χαιρεκακία. Για όσους συνομήλικους την πάτησαν ήδη και πέθαναν. Και όσους συνομήλικους έχουν τους ίδιους πόνους, αλλά μάλλον θα την πατήσουν – ενώ λογικά εσύ είσαι έξω και πίνεις έναν καφέ φλυαρώντας. Όντως ήμουν έξω τις προάλλες, με έναν φίλο παλιό, που είχα καιρό να δω. Μιλούσαμε περί ανέμων και υδάτων και σε όσα λέγαμε, σαν πένθιμο ίσο, κουδούνιζε ένα καμπανάκι λήξης, γενικώς. Σαν να πέφτει η νύχτα σε ένα τραγούδι του Isaac Hayes. Δεν το παραδεχόμασταν, διότι κάνουμε τους μοντέρνους, αλλά ό,τι λέγαμε, σήμαινε το εξής: στον δικό μας τον καιρό όλα ήταν καλύτερα και γνησιότερα. Για να το εξειδικεύσω λίγο, μιλάγαμε για την Τέχνη. Τη σημερινή πληθώρα της και την ευκολία της, τον αναβρασμό και την ποικιλότητά της. Αυτός έλεγε ότι όλα τα είδε και τα χόρτασε, αλλά έχει μπαφιάσει λίγο με την αυτοαναφορικότητα των σημερινών καλλιτεχνών, πες το και αυτισμό τους, ακόμη κι όταν προσποιούνται ότι ασχολούνται με τα μεγάλα κοινωνικοπολιτικά θέματα. Τσόνταρα στον αισθητικό του θρήνο λέγοντας ότι τα παιδιά σήμερα γεννιούνται με ένα marketing kit μες στον εγκέφαλο, συμπεριφέρονται σαν μονοπρόσωπες εταιρείες, ακόμα και στις πιο καλλιτεχνικές τους υπερβάσεις. Η ανάγκη να τα καταφέρουν σε ένα εξόχως επιθετικό περιβάλλον τα έχει κάνει killers ακόμα κι όταν ντιλάρουν με την ποίηση. Ζαλισμένα από τη σαρωτική κυριαρχία της εικόνας επί του νοήματος στην εποχή των social media, έχουν πάψει πια να ξεχωρίζουν το ένα από το άλλο – με αποτέλεσμα ακόμα και οι κραυγές τους να έχουν ακραιφνές ντιζάιν. Αυτό, σε συνδυασμό με τη συστηματοποίηση της καλλιτεχνικής παραγωγής σε ένα εργοτάξιο ανατριχίλας, που πρέπει εύρυθμα να παράγεται και να πωλείται, έχει οδηγήσει σε αυτό περίπου που έλεγε ο Μπέρνχαρντ:

6 lifo – 29.9.16

προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη Σπύρος Γκατζούνας Άγγελος Παπαστεργίου

Εδώ, ο μεσήλιξ φίλος μου δεν κρατήθηκε. Με κοίταξε με το βλέμμα της παλιοσειράς και είπε αναστενάζοντας: – Αααα, ρε φίλε, πόσο ωραία ήταν τότε, που οι ηθοποιοί στον Κουν είχαν στο μυαλό τους μόνο την Τέχνη τους… και τα λοιπά και τα λοιπά.

–––––– συντονισμός ύλης Μαρκέλλα Ανδρικάκη συντακτική ομάδα Columnists: Νικόλας Σεβαστάκης Θοδωρής Αντωνόπουλος Ναταλί Χατζηαντωνίου Δημήτρης Πολιτάκης Δημήτρης Κυριαζής

Ένευα ναι, ναι… κι είχαμε μπει πια για τα καλά εντός του συναισθηματικού πορνό μας. Χωρίσαμε σαν γεροντάκια.

— Αλλά μετά τα έβαλα με τη φύση του ανθρώπου. Που νομίζει πάντα, σε κάθε, μα σε κάθε γενιά, ότι ο κόσμος τελειώνει σε αυτά που τον εξήψαν όταν ήταν νέος. Και γυρίζει σαν τη μύγα στις ληγμένες ομορφιές, προσπαθώντας να επαναφέρει μαζί με την παλιά παράσταση και τα είκοσι τρία του χρόνια. Και πιστεύει ότι η ομορφιά εκπίπτει, διαρκώς εκπίπτει, ότι χάνονται διά παντός οι αισθητικές αξίες, όπως περίπου χάθηκε το επάγγελμα της κορδελιάστρας.

Βιβλίο: Τίνα Μανδηλαρά Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Τάσος Μελεμενίδης Θέατρο: Ματίνα Καλτάκη Γεύση: Νίκη Μηταρέα

Μα, αν κάναμε αναγωγή στους θρήνους τόσων γενεών για την κατάπτωση των επερχόμενων, θα έπρεπε να είχαμε οδηγηθεί σε μια Τέχνη αποκλειστικά αγράμματων και γελοίων. Και στον προηγούμενο αιώνα θα έπρεπε να ήταν όλοι ανεξαιρέτως ιερά τέρατα, Μαρίες Κάλλας. Ενώ η ζωή λέει άλλα. Ότι υπάρχουν και σήμερα δυνατοί και γνήσιοι καλλιτέχνες που έρχονται απ’ το χάος και εκφράζουνε το χάος μας, δίνοντας σχήμα στο χυμαδιό της φάσης. Σε αυτό το σχήμα, αν θες, στηρίζεσαι. Κι αν θες, βεβαίως, αναμοχλεύεις τα παλιά. Κι αν είσαι μάγκας, τα ανακατεύεις και τα δύο. Διαισθανόμενος ότι το γούστο σου είναι ένα κλάσμα της ανθρώπινης καλλιτεχνικής εμπειρίας, που ενώ λέει τα ίδια βασικά ανά τους αιώνες, πρέπει να τα εκφράζει εκ νέου διαρκώς, για να συμπεριλάβει την Ιστορία, ενίοτε και την επικαιρότητα, και να μιλήσει με παραβολές, για να τα καταλάβεις καλύτερα. Οπότε, είναι κρίμα να νοσταλγείς τα φτερωτά ναυτάκια του Τσαρούχη, αξιότιμε κύριε. Είναι κόλλημα να γυρνάς στο Σπίτι των Υακίνθων. Δείχνει πιο μουντό, πιο άχαρο το σκηνικό σήμερα, αλλά αυτό έχουμε! Συνδυάζοντας μνήμη κι επιθυμία, πρέπει να πούμε το δικό μας τραγούδι. Ή τραγουδάκι.

Βλέπουμε έναν καλλιτέχνη του θεάτρου ακούμε μια καλλιεργημένη φωνή μια σοπράνο κολορατούρας αξιότιμε κύριε πάνω σε ένα βουνό από σκατά αξιότιμε κύριε η κουλτούρα είναι ένα βουνό από σκατά πάνω στο οποίο ευδοκιμούν οι θεατρόφιλοι και οι φιλόμουσοι ωστόσο είναι ένα βουνό από σκατά

αρχισυντακτeσ lifo.gr Άρης Δημοκίδης Θανάσης Χαραμής

StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη Σύνταξη: Αλέξανδρος Διακοσάββας Βασίλης Καψάσκης Νινέττα Γιακιντζή Φιλιώ Ράγκου Μαρίνα Πετρίδου Γιάννης Πανταζόπουλος Χρήστος Παρίδης Μαρία Παππά Λένα Φουτσιτζή Θεόφιλος Δουμάνης

φωτογραφία εξωφύλλου

Babette Mangolte

φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης Πάρις Ταβιτιάν Freddie F. aτελιέ Βανέσσα Φερλέ διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– senior direct market manager Κώστας Μαντάς direct market managers Βούλα Καραβαγγέλη Γιώργος Λυκουργιώτης Σπύρος Αποστολόπουλος υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος

www.facebook.com/stathis.tsagar

λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Άλκηστις Γκούμα εξωτερικες εργασιες Άκης Ιωάννου κωδικος εντυπου 7639

29.9.16 – lifo

7

Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν

iLoveAthens

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

νίκος αλεξίου: «ένα τέλος - μια αρχή» Κεντρικό Κτίριο Εθνικής Τράπεζας, πλ. Κοτζιά

Με την ευκαιρία του εορτασμού των 175 χρόνων από την ίδρυσή της, η Εθνική Τράπεζα προβάλλει στους τοίχους του κεντρικού κτιρίου της το έργο του Νίκου Αλεξίου (1960-2011) «Ένα τέλος - Μια αρχή». Πρόκειται για ένα έργο που γεννιέται και αναγεννιέται από τα υπέροχα μοτίβα του ψηφιδωτού δαπέδου της Μονής Ιβήρων, όπου ο Νίκος Αλεξίου διέμεινε για αρκετούς μήνες. Μέσα από την άσκηση της πειθαρχίας και του ελέγχου ο καλλιτέχνης επαναλαμβάνει σε αμέτρητες μεταγραφές την εμπειρία της κατασκευής του, επεκτείνοντας έτσι αενάως τη διαδικασία της δημιουργίας του. «Αυτό το σχέδιο, αυτές οι γραμμές βρίσκονται σε ένα όριο, σε ένα μεταίχμιο. Είναι ο θάνατος και η γέννηση ταυτόχρονα. Είναι το τέλος και η αρχή μαζί» αναφέρει ο ίδιος, σχολιάζοντας το έργο.

8 lifo – 29.9.16

Έως τις 3/10. Κεντρικό Κτίριο Εθνικής Τράπεζας, πλ. Κοτζιά. Η προβολή θα πραγματοποιείται καθημερινά από τις 19:30 έως τις 11:30.

22.11.12 – lifo 29.9.16 – lifo

9

10 lifo – 29.9.16

επιμελεια: the lifo team

aπο τον δημητρη κυριαζη

TheBuzz

TalkoftheTown 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ– 5 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016

Η DOCUMENTA ΑΠO ΤΟ 1 EΩΣ ΤΟ 14 Μια μικρή αναδρομή στην ιστορία της σπουδαιότερης έκθεσης μοντέρνας τέχνης του πλανήτη που συστήνεται για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό.

Η πρώτη documenta διοργανώθηκε από τον ζωγράφο και καθηγητή Arnold Bode στην πόλη του, το Κάσελ, το 1955, σε συνεργασία με τον ιστορικό τέχνης Werner Haftmann. Οι δυο τους παρουσίασαν μια αναδρομική έκθεση μοντέρνας τέχνης με έργα που είχαν λογοκριθεί από τους ναζί ως «εκφυλισμένα», αλλά και με έργα νεότερων καλλιτεχνών.

{❖} Η μεγάλη επιτυχία της πρώτης έκθεσης, με 130.000 επισκέπτες, έκανε τους δύο συνδιοργανωτές να την επαναλάβουν τέσσερα χρόνια μετά, το 1959, προσθέτοντας και άλλους εκθεσιακούς χώρους, πέραν του Μουσείου Fridericianum.

{❖} H documenta 3, η τελευταία υπό την επιμέλεια των αρχικών διοργανωτών, διοργανώθηκε το 1964 και ήταν τότε που χαρακτηρίστηκε «Μουσείο των 100 ημερών», οριστικοποιώντας ως διάρκεια της έκθεσης τις 100 ημέρες.

{❖} Η τέταρτη documenta διοργανώθηκε το 1968 από μια επιτροπή 23 μελών που επέλεξαν τους καλλιτέχνες μετά από έντονες προστριβές που

οδήγησαν στην παραίτηση τον Haftmann. Από δω και πέρα, η έκθεση θα αφορά μόνο νέα έργα τέχνης.

{❖} Το 1972, η documenta 5, οργανώνεται για πρώτη φορά από ένα πρόσωπο, τον Ελβετό επιμελητή Herald Szeemann. Η ιδέα του για τη documenta συνοψιζόταν στον τίτλο «The Questioning of Reality - Image Worlds Today».

{❖} H documenta 6, το 1977, υπό τον καλλιτεχνικό διευθυντή Manfred Schneckenburger, επικεντρώνεται σε φιλμ, φωτογραφία και βίντεο, ενώ η προσθήκη έργων καλλιτεχνών από την Ανατολική Γερμανία προκαλεί αντιδράσεις.

{❖} Στην documenta 7, το 1982, επιμελητής αναλαμβάνει ο Rudi Fuchs από την Ολλανδία, ο οποίος δίνει έμφαση στη ζωγραφική και κυρίως στο γερμανικό ρεύμα «Die neuen Wilden». Το έργο του Joseph Beuys που αποτελείται από 7.000 μελανόλιθους είναι ανάμεσα στα πιο εντυπωσιακά της έκθεσης.

και θέτει στο επίκεντρο «τις ιστορικές και κοινωνικές διαστάσεις της τέχνης». Ιδιαίτερη σημασία δίνεται σε installations με ήχο και εικόνα, καθώς και σε περφόρμανς, αρχιτεκτονική και design.

{❖} Στην documenta 9, το 1992, καλλιτεχνικός διευθυντής αναλαμβάνει ο Jan Hoet. Οι κριτικοί τέχνης επικρίνουν τον χαρισματικό Βέλγο για τις θεματικές του, αν και η έκθεση συγκεντρώνει 600.000 επισκέπτες.

{❖} Στην documenta 10, το 1997, καλλιτεχνική διευθύντρια αναλαμβάνει για πρώτη φορά μια γυναίκα, η Catherine David από τη Γαλλία. Η τελευταία documenta του αιώνα «ατενίζει ιστορικά και κριτικά την ίδια της την ιστορία».

{❖} Στην documenta 11, το 2002, αναλαμβάνει καλλιτεχνικός διευθυντής για πρώτη φορά ένας μη Ευρωπαίος, ο Νιγηριανός Okwui Enwezor, ο οποίος συμπεριέλαβε έργα από την Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική.

{❖}

{❖}

Στην documenta 8, το 1987, ο Manfred Schneckenburger επιστρέφει ως επιμελητής

Στην documenta 12, το 2007, η επιτροπή επέλεξε ως καλλιτεχνικό διευθυντή

τον Roger M. Buergel, έναν όχι και τόσο γνωστό Βερολινέζο επιμελητή, μόνιμο κάτοικο της Βιέννης, που συνεπικουρήθηκε στο έργο του από τη σύζυγό του Ruth Noack. Οι ερωτήσεις που έθεσε το δίδυμο ήταν: «Είναι η νεωτερικότητα η αρχαιότητά μας; Τι είναι η γυμνή ζωή; Τι πρέπει να γίνει με την εκπαίδευση;». Η έκθεση συγκέντρωσε 500 έργα τέχνης από 113 καλλιτέχνες.

{❖} Στην documenta 13, το 2012, υπό την επιμελήτρια Carolyn ChristovBakargiev, το κυρίως θέμα ήταν «Κατάρρευση και Ανάκτηση». Την έκθεση επισκέφθηκαν 905.000 φιλότεχνοι, αριθμός-ρεκόρ για τη διοργάνωση. H documenta 13 περιλάμβανε επίσης μια σειρά σεμιναρίων και μια τριανταήμερη έκθεση στην Καμπούλ του Αφγανιστάν, ένα οκταήμερο σεμινάριο στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και μια δεκατετραήμερη «απόσυρση» στο πάρκο Banff του Καναδά.

{❖} Η documenta 14 που θα πραγματοποιηθεί το 2017 υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του Πολωνού Adam Szymczyk, για πρώτη φορά στην ιστορία της θα διοργανωθεί παράλληλα και σε άλλη πόλη εκτός από το Κάσελ, στην Αθήνα, υπό

το σύνθημα «Μαθαίνοντας από την Αθήνα». Οι καλλιτέχνες θα κληθούν να εργαστούν και στις δύο πόλεις, ώστε να καταστεί δυνατή η καλλιτεχνική συνδημιουργία. Όπως είπε ο Szymczyk, η έκθεση θα αποκτήσει νέο ρόλο: του φιλοξενούμενου στην Αθήνα. Η documenta 14 θα ξεκινήσει στις 8 Απριλίου 2017 στην Αθήνα και στις 10 Ιουνίου στο Fridericianum του Κάσελ, παραμένοντας ανοιχτή στο κοινό αντιστοίχως για εκατό ημέρες.

{❖} Μια πρώτη γεύση για το τι θα δούμε στο πλαίσιο της έκθεσης πρόσφεραν οι «34 ασκήσεις ελευθερίας» στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, στο Πάρκο Ελευθερίας. Το συγκεκριμένο κτίριο υπήρξε κατά τη διάρκεια της χούντας το αρχηγείο της στρατιωτικής αστυνομίας, της περιβόητης ΕΑΤ-ΕΣΑ, ενώ ένα δεύτερο κτίριο ακριβώς πίσω από αυτό ήταν κέντρο κράτησης και βασανισμού.

{❖} Οι «34 ασκήσεις ελευθερίας» είχαν στόχο, όπως έγραψαν οι διοργανωτές, «να συνθέσουν μια queer αντιαποικιακή ευρωπαϊκή συμφωνία με αφετηρία τη δεκαετία του 1960 έως σήμερα, εμπλέκοντας στον διάλογο και φέρνοντας στο

προσκήνιο αντιφρονούσες, ετερογενείς και αποσιωπημένες αφηγήσεις». Στο δεκαήμερο των εκδηλώσεων ακούστηκαν «σύγχρονες γλώσσες αντίστασης, από την κουρδική επανάσταση της Rojava ως τους queer, τρανσέξουαλ, εκδιδόμενους και τις φωνές των μεταναστών στην Τουρκία, στην Ελλάδα, στο Μεξικό ή στη Βραζιλία, τους σύγχρονους αγώνες για την αποκατάσταση των αυτόχθονων πληθυσμών, τις νέες πολιτικές και καλλιτεχνικές πρακτικές που επινοούν νέες μορφές επίδρασης, γνώσης και πολιτικής υποκειμενικότητας, όπως ecosex, queer-indigenism και ριζοσπαστική επιτελεστικότητα», οι οποίες σχεδιάζουν όλες μαζί «έναν πολιτικό και ποιητικό χάρτη της Ευρώπης, διαφορετικό από εκείνον που σχεδίασε η Ευρωπαϊκή Ένωση».

{❖} Η επόμενη φάση της προεκθεσιακής περιόδου θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο με ένα πρόγραμμα εβδομαδιαίων δημόσιων δράσεων υπό την επιμέλεια του Πολ Πρεκιάντο, οι οποίες θα οδηγήσουν σταδιακά στην έκθεση τον Απρίλιο του 2017.

29.9.16 – lifo

11

ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ

Talk of the Town

ΠEΤΡΟΣ ΚΑΛΟYΠΗΣ Ο ιδρυτής του DisabledBook μας μιλά για το πρώτο κοινωνικό δίκτυο παγκοσμίως για τα ΑμεΑ. α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή

Ο ΑΥΘΕΝΤΙΚOΣ ΚYΡΙΟΣ ΤIΠΟΤΑ

ShortCut

α π ό τ ο ν δ η μ ή τρ η π ολ ιτάκ η

Στο τέλος θα έχουν επιβιώσει μόνο το metal, οι κατσαρίδες και ο Φώτης Κουβέλης.

12 lifo – 29.9.16

Η πολιτική σάτιρα εντός ορίων γούστου, πνεύματος και αισθητικής έχει κουκουλωθεί προ πολλού από τη βιτριολική ατζέντα και τα εμφυλιοπολεμικά χτυπήματα κάτω από τη ζώνη. Όχι ότι πριν ήταν υψηλού επιπέδου γενικά, ειδικά εκ μέρους των επίσημα κατοχυρωμένων φορέων της σ’ αυτήν τη μανιοκαταθλιπτική χώρα που δυσκολεύεται στις ενδιάμεσες πίστες μεταξύ βαριάς κλάψας και άγριου χαβαλέ, αλλά στην εποχή της κρίσης έχει μετακομίσει οριστικά στις παρυφές των σύγχρονων ψηφιακών μέσων, λαμβάνοντας διάφορες μορφές ανάλογα με το ύφασμα του κάθε μέσου. Μία απ’ αυτές είναι και τα ψεύτικα προφίλ επωνύμων, εκ των οποίων ένα από τα πιο ιδιοφυή και ξεκαρδιστικά ήταν (είναι; έχω μήνες να το πετύχω) αυτό του «Φώτη Κουβέλη» στο Τwitter υπό την επιμέλεια του χρήστη Αθυροστομίξ, ο οποίος φαντάστηκε τον πασπαρτού πολιτικό και χρόνιο φορέα μιας σεμνότυφης και ήπιας (ψιλο)αριστεροσύνης ως σκληροπυρηνικό «αντεγκράου» μπάχαλο με αδυναμία στα βαριά drugs και στο extreme metal (ένα χαρακτηριστικό μετεκλογικό tweet, από τα πιο «σεμνά»: «0,6% λοιπόν. Πληρώνω ξεκάθαρα το γεγονός ότι είμαι χάρντκορ σε μια χώρα με φλωράκια»). Όπως εξάλλου έχει λεχθεί από τους προφήτες, στο τέλος μόνο το metal και οι κατσαρίδες θα επιβιώσουν. Και ο Φώτης Κουβέλης. Ο οποίος ήταν πάντα εκεί στη ζωή μου ως μέλους του εκλογικού σώματος και με έχει ψήσει να τον ψηφίσω περισσότερες φορές απ’ όσες μπορεί κανείς να παραδεχτεί πριν κλείσει τη μύτη και ρίξει μακροβούτι από το μπαλκόνι. «Ψήσει» είναι μεγάλη κουβέντα βέβαια, διότι προφανώς δεν είχε σημασία τι ακριβώς πρέσβευε ή τι έκανε σε κάθε πολιτική περίσταση (ουδείς, νομίζω, κρεμάστηκε από τα χείλη του Φώτη Κουβέλη), απλώς ήταν πάντα εκεί, πρόθυμο δοχείο της ανασφάλειας, του σνομπισμού και της δυσανεξίας μας στην επίσημη συντήρηση και στον μονότονο σκοπό του δικομματισμού (όχι ότι αυτός μας χάλαγε στην πραγματικότητα, απλώς δεν θα λερώναμε και τα χέρια μας). Η ψήφος, δηλαδή, ως εργαλείο αποφυγής κάθε πολιτικής υπευθυνότητας, ως αισθητική σχεδόν χειρονομία. Ψηφίζουμε δηλαδή αλλά τύπου whatever, μη μας πουν και επιπόλαιους απολιτίκ. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι, όπως πολλοί από τους κατά καιρούς ψηφοφόρους που σαγήνευσε χωρίς προσπάθεια ο Φώτης-Φανούριος Κουβέλης (αυτό είναι

το πλήρες ονοματεπώνυμο, και το Φανούρης ταιριάζει ίσως περισσότερο στην κακομοιριά του/μας από το κυρ-Φώτης ή μπαρμπα-Φώτης, όπως συχνά κατονομάζεται), «ήμουν εξίσου πολιτικοποιημένος με μια πετσέτα μπάνιου», όπως χαρακτηριστικά δηλώνει ο αφηγητής της Υποταγής του Μισέλ Ουελμπέκ, καθώς θυμάται στο κοντινό μέλλον, που έχουν γίνει πουτάνα όλα, τις εποχές της μακαριότητας κατά την αέναη, νυσταλέα εναλλαγή κεντροαριστεράς και κεντροδεξιάς στην εξουσία των δυτικών χωρών: «… Οι δυτικές κοινωνίες αντλούσαν μια παράξενη περηφάνια από αυτό το σύστημα, παρόλο που δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια συμφωνία ανταλλαγής της εξουσίας μεταξύ δύο αντίπαλων συμμοριών, και ήταν πρόθυμες ακόμα και σε πόλεμο να φτάσουν για να το επιβάλουν σε έθνη τα οποία αδυνατούσαν να μοιραστούν τον ενθουσιασμό τους…». Δεν είχαν και ΚΚΕ εσωτ. αυτοί εκεί στη Γαλλία, ή ΕΑΡ ή Συνασπισμό ή, τέλος πάντων, μια official ανανεωτική (γενικώς) αριστερά, να ’χουν να ψηφίζουν κάτι μικρό, αλλά υπερβατικό ως δήλωση ταυτότητας, και με κάποιου είδους αστική ευγένεια, καλούς τρόπους και καθησυχαστικά αόριστο πολιτικό πρόγραμμα, αλλά να ’χει και κάτι από το ηθικό πλεονέκτημα και τον εξαγνισμό της αριστεράς ως σύγχρονης κολυμβήθρας του Σιλωάμ. Τον τελευταίο χρόνο ο Φώτης Κουβέλης, αφού συνειδητοποίησε προφανώς ότι το στοκ του δεν έχει πλέον πέραση ακόμα και στα απολιτίκ κορόιδα ή στους αγαθούς ηλικιωμένους συντηρητικούς ψηφοφόρους που έβλεπαν πάντα με συμπάθεια αυτό τον άκακο συνεχιστή της μειλίχιας και πολιτισμένης παρουσίας του Λεωνίδα Κύρκου, έχει συνταχθεί με την παρούσα κυβέρνηση, ενώ διαβάζω τώρα (ήμαρτον, μου είχε διαφύγει αυτή η κομβική πολιτική εξέλιξη) ότι είναι πρόεδρος της Ενωτικής Κίνησης Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Εκατό χιλιάδες lol δεν αρκούν. Καταλαβαίνει, όμως, μάλλον ότι οι εποχές αγρίεψαν και τη θέση που είχε καταφέρει να καπαρώσει στο πολιτικό σκηνικό έφτασε να του τη φάει κάποιος σαν τον Λεβέντη. Μεγάλη σκύλα το κάρμα, που λένε, αλλά ο Φώτης Κουβέλης μπορεί, άμα χρειαστεί, να μπουκετώσει και το κάρμα. Όπως θα έλεγε κι ο «ίδιος», «τι να πάει να πει χαρμάνης κι άφραγκος, ρε Σιδηρόπουλε; Επειδή ήσουνα χέστης να κάνεις φέρμα; Με δυο σκαμπίλια στη Βάθης ο Φώτης έγινε».

Πείτε μας πώς λειτουργεί το DisabledBook. Στο προσωπικό προφίλ του κάθε μέλους υπάρχουν διάφορα βασικά στοιχεία της δικτύωσης μαζί με εργαλεία. Το πιο δημοφιλές είναι αναμφισβήτητα ο Τοίχος, το οποίο είναι ουσιαστικά ένας εικονικός πίνακας ανακοινώσεων. Μηνύματα που έχουν αφήσει στον Τοίχο ενός μέλους μπορεί να είναι κείμενο, βίντεο ή φωτογραφίες. Ένα άλλο δημοφιλές συστατικό είναι τα εικονικά Άλμπουμ. Οι φωτογραφίες μπορούν να φορτωθούν από την επιφάνεια εργασίας ή απευθείας από μια φωτογραφική μηχανή smartphone. Δεν υπάρχει περιορισμός, αλλά το προσωπικό του DisabledΒook θα αφαιρέσει ακατάλληλες εικόνες ή αυτές με πνευματικά δικαιώματα. Μια διαδραστική λειτουργία του Άλμπουμ επιτρέπει στις επαφές του μέλους να σχολιάσουν τις φωτογραφίες ο ένας του άλλου. Ένα άλλο δημοφιλές συστατικό του προφίλ των μελών είναι οι ενημερώσεις κατάστασης, ένα είδος microblogging που επιτρέπει στα μέλη να μεταδίδουν σύντομες ανακοινώσεις στους φίλους τους. Όλες οι αλληλεπιδράσεις που δημοσιεύονται είναι μια ροή ειδήσεων η οποία διανέμεται σε πραγματικό χρόνο στους φίλους κάθε μέλους. Τι δυνατότητες έχουν οι άνθρωποι που το χρησιμοποιούν; Το DisabledΒook προσφέρει μια σειρά από επιλογές εργαλείων για την επικοινωνία μεταξύ των μελών, εάν αντιμετωπίζουν κάποια σοβαρή δυσκολία. Για παράδειγμα, η πλατφόρμα αναγνωρίζει εάν ο χρήστης έχει κάποιου είδους αναπηρία και του δίνει τη δυνατότητα να διαβάσει εάν είναι τυφλός ή να κάνει όποιες κινήσεις θέλει, εάν έχει κινητικά προβλήματα. Μπορεί να κουνήσει το ποντίκι δίνοντας εντολή με κίνηση του ποδιού ή να ενεργοποιήσει την κάμερα του υπολογιστή κουνώντας το κεφάλι του. Ποια είναι τα επόμενα βήματα που σχεδιάζετε για την πλατφόρμα; Αυτό που θέλω είναι συνεργασία με όλα τα πανεπιστήμια, τους δήμους και τις υπηρεσίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, να γίνει δηλαδή η πρώτη ψηφιακή βιβλιοθήκη-τόπος για την αναπηρία και την υγεία, στην οποία να συμμετέχουν ζωντανά όλες οι αποκλεισμένες μέχρι σήμερα ομάδες (κινητικά ανάπηροι, τυφλοί και κουφοί). Όταν λέμε «ένα παράθυρο στον έξω κόσμο» το εννοούμε. Θέλουμε έναν χώρο έρευνας για τους επιστήμονες, επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης για όλους τους υπόλοιπους, όπου τα στοιχεία και οι πληροφορίες σχετικά με την αναπηρία να έρχονται πραγματικά από την πηγή τους, τους χρήστες της πλατφόρμας. Ανάμεσα στις επιθυμίες του DisabledΒook ως νέας πλατφόρμας είναι να επιτρέψει σε τρίτους προγραμματιστές να δημιουργήσουν εφαρμογές και widgets που, μετά από έγκριση, θα μπορούσαν να διανεμηθούν μέσα από την κοινότητα του DisabledΒook και να μεταφραστούν σε 37 γλώσσες. Στόχος μας είναι οι 3 εκατ. χρήστες. www.disabledbook.com

29.9.16 – lifo

13

ΓΙΑ ΜIΑ… SELFIE ΜΕ ΤΟΝ ΘΕO!

Talk of the Town

α π ό τ h νατα λι χ ατ ζη αν τω νι ου

ΠλαγιοΜετωπικά

Αναμνήσεις από τη θητεία με τα Θρησκευτικά.

14 lifo – 29.9.16

Ένας κακότεχνος κύκλος με κιμωλία, κάτι απροσδιόριστα σύμβολα και κάτι κάθε άλλο παρά επεξηγηματικά κολλυβογράμματα. Ιδού η τριαδικότης που θα μας καταδίωκε ανελέητα τα υπόλοιπα πέντε χρόνια της γυμνασιακής και λυκειακής μας φοίτησης. Μας είχαν προειδοποιήσει και οι μεγαλύτεροι. Ο θεολόγος μας είχε εμμονή με το συγκεκριμένο σχεδιάγραμμα. Θα μας βασάνιζε με αυτό μέχρι τέλους. Περισσότερο θα βασανιζόταν ο ίδιος, διότι απαραίτητο μέρος της κληρονομημένης παράδοσης του σχολείου ήταν οι πλάκες εναντίον του αγαθού, γεροντοκόρου καθηγητή. Κάποιες ήταν τόσο χοντροκομμένες, που όταν έγιναν ανάμνηση, μας άφησαν ανεξίτηλα ίχνη ενοχών. Άλλες ήταν τόσο χαριτωμένες για τα εφηβικά μας δεδομένα, που πέρασαν στη μυθολογία του σχολείου... Έτσι διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε η σχέση μας με το μάθημα των Θρησκευτικών μέχρι τη Γ’ Λυκείου, οπότε ένας άλλος θεολόγος, επικαλούμενος την καρδιοπάθειά του, μας πρότεινε να απουσιάζουμε (αλλά άνευ «απουσίας») από το μάθημά του, αν δεν μας ενδιέφερε. Ο ίδιος επέλεξε, μάλιστα, στο τέλος της χρονιάς να μας υποδείξει και τα 10 από τα 5 θέματα που θα έβαζε στις εξετάσεις, όπου εξυπακούεται ότι πήραμε όλοι «20». Οι αναμνήσεις μου από τη θητεία μας στα Θρησκευτικά (διανθισμένες και με κάτι ταλαίπωρες αποστηθίσεις των αμφίων) ασφαλώς δεν είναι καθόλου πρωτότυπες. Η χαλάρωση, η καζούρα και στο τέλος το ευκολάκι του άριστου βαθμού εκπροσωπούν κατά κανόνα την εμπειρία της πλειονότητας των μαθητών του ελληνικού σχολείου από το συγκεκριμένο μάθημα. Και είναι προφανώς ένας κανόνας διαρκείας, αν κρίνω από τη συμβουλή που εισέπραξε η (βαφτισμένη καθολική) κόρη μου από συμμαθητές της, όταν σκέφτηκε να ζητήσει απαλλαγή από το μάθημα: «Και γιατί;» τη ρώτησαν. «Θα κάθεσαι μόνη σου στο προαύλιο, θα χάνεις την πλάκα και στο τέλος δεν θα δώσεις και εξετάσεις στα Θρησκευτικά, θα χάσεις συνεπώς κι ένα σίγουρο 20αράκι, ό,τι πρέπει για να σου ανεβάσει τον μέσο όρο». Σε αυτά, λίγο-πολύ, συνίστανται λοιπόν η εμπειρία και τα κίνητρα των μαθητών στο συγκεκριμένο μάθημα. Φαντάζομαι, μάλιστα, ότι τώρα τα πράγματα θα είναι ακόμα δυσκολότερα στην προσέγγιση εφήβων που ανήκουν σε γενιές πιο ορθολογικές, προσαρμοσμένες στις οθόνες και εθισμένες στα τεχνολογικά γκάτζετ τόσο, ώστε η μόνη περίπτωση να ασχοληθούν σε πρώτη φάση με θέματα πίστης είναι να μπορέσουν να βγάλουν μια selfie με τον Θεό… Αν, λοιπόν, υποθέσουμε ότι η εκπαιδευτική εμπειρία είναι η πρώτη που πρέπει να λειτουργεί σε αυτές τις περιπτώσεις, φοβάμαι ότι το μάθημα των Θρησκευτικών, όπως γίνεται μέχρι σήμερα, δεν συγκεντρώνει και πολλές… έξωθεν καλές μαρτυρίες, ούτως ή άλλως. Ξεκινώ απ’ αυτή την πρακτικότερη διαπίστωση και από κει και πέρα ασπάζομαι όλα τα υπόλοιπα επιχειρήματα υπέρ της αντικατάστασης του συγκεκριμένου μαθήματος από μια Ιστορία των Θρησκειών, πολύ συμβατότερη με ένα ανεξάρτητο, πολυπολιτισμικών αποχρώσεων ευρωπαϊκό κράτος. Προσωπικά, μάλιστα, βρίσκω την πρόθεση του αριστερού υπουργού Παιδείας άτολμη (αλλά κατανοητή ως πρώτο test drive σε μια κοινωνία όπου, δυστυχώς, κάποιοι σέβονται ακόμα τα παραληρήματα του Άνθιμου ή του Σεραφείμ). Πέρα από τον αυτονόητο διαχωρισμό Εκκλησίας-κράτους, το μάθημα των Θρησκευτικών, ως έχει, μπορεί να είναι επιλογή κατήχησης αλλά όχι εκπαίδευσης. Αντίστοιχα και η Θεολογική Σχολή, ως πανεπιστημιακός κλάδος, θα έπρεπε ίσως να έχει άλλο προσανατολισμό και την παρούσα αποστολή της, μαζί και τη χρηματοδότηση, να αναλάβει μια Ακαδημία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Υπάρχει, βέβαια, κι εκείνο το επιχείρημα που λέει ότι η Ορθοδοξία λειτουργεί ως εθνικός συνδετικός κρίκος, αλλά νομίζω ότι ειδικά αυτή την εποχή είναι εκ των πραγμάτων πιο παρωχημένο από ποτέ. Υπάρχει όμως και η εξής πραγματικότητα: ως «φιλοσοφικό σύστημα» η Ορθοδοξία είναι, αντίθετα με διάφορες λανθασμένες πεποιθήσεις, από τα πιο ανοιχτά και ανεκτικά. Και το λέω επικαλούμενη κι ένα προσωπικό παράδειγμα: η βάφτιση της κόρης μου ως καθολικής (κατά την πατρική της καταγωγή) προϋπέθετε την παρουσία μου τέσσερις συνεχόμενες Κυριακές στις 7 το πρωί στην Καθολική Εκκλησία, όπου ο ιερέας με υπέβαλε στο μαρτύριο ωριαίας κατήχησης και διακριτικών πιέσεων για αλλαγή δόγματος. Προσωπικά, μου ήταν αδιάφορο και το δικό του δόγμα και το δικό «μου» επίσης. Ούτως ή άλλως, θεωρώ κενές νοήματος και τις κατηχήσεις και τα μαθήματα Θρησκευτικών. Και σε εποχές σαν κι αυτές ο ιδανικότερος «προσηλυτισμός» στην Ορθοδοξία θα ήταν στο κάτω-κάτω η δρώσα κοινωνικά και οικονομικά ανακουφιστική πολιτική της Εκκλησίας, η χαλάρωση των αντιδράσεών της απέναντι σε συνθήκες που δεν είναι μόνο προοδευτικές αλλά και πολύ πιο οικονομικές ή πρακτικής αξίας (όπως ο πολιτικός γάμος ή η αποτέφρωση) και η απομόνωση των εξωφρενικά ακραίων φωνών και πρακτικών της.

Ένα ντοκιμαντέρ της σειράς Johnnie Walker Storyline για τους νησιώτες-ήρωες που στάθηκαν στο πλευρό των προσφύγων.

Ε

νας ψαράς που με τη βάρκα του έσωσε χιλιάδες γυναικόπαιδα από τα παγωμένα νερά του Αιγαίου, μια γυναίκα που έκανε το εστιατόριό της αυτοσχέδιο ιατρικό κέντρο και δεκάδες ανθρώπινες ιστορίες μεγαλείου ψυχής ξεδιπλώνονται σε ένα ντοκιμαντέρ που ο καθένας μας πρέπει να δει. Τόπος παραγωγής, η Λέσβος. Το νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου που σήκωσε το μεγαλύτερο βάρος της προσφυγικής κρίσης κι έγινε παράδειγμα στον κόσμο με τους ανοιχτόκαρδους κατοίκους του και την έμπρακτη αλληλεγγύη που έδειξαν σε χιλιάδες πρόσφυγες. Είναι η Ωδή στη Λέσβο, με πρωταγωνιστές κατοίκους του νησιού, τη σκηνοθετική ματιά του βραβευμένου Σύρου σκηνοθέτη Talal Derki και τη σφραγίδα της σειράς Johnnie Walker Storyline.

Μια ταινία πραγματική πηγή έμπνευσης για τον καθένα μας με αφορμή το πώς απλοί άνθρωποι παραμέρισαν τα δικά τους προβλήματα της καθημερινότητας και υιοθέτησαν θετική, δυναμική κι ελπιδοφόρα στάση απέναντι σε μια κατά τα άλλα τραγική κατάσταση. Η ταινία μικρού μήκους που παρουσιάστηκε την 21η Σεπτεμβρίου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης δημιουργήθηκε με την υποστήριξη του Johnnie Walker, του κορυφαίου σκωτσέζικου ουίσκι στον κόσμο, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Storyline», μέσω της οποίας ακούγονται πραγματικές ιστορίες από ολόκληρο τον κόσμο. Πέρα από το να δείξει όμως τον θαυμασμό και την ευγνωμοσύνη προς τους κατοίκους του νησιού, στόχος της ταινίας είναι να στηρίξει παράλληλα το έργο της Mercy Corps, μιας διεθνούς οργάνωσης που από

την αρχή του πολέμου στη Συρία, το 2011, μέχρι σήμερα έχει βοηθήσει πάνω από 7,7 εκατομμύρια άτομα και έχει επεκτείνει τον σχεδιασμό της έτσι ώστε να περιλαμβάνει την Ελλάδα και τα Βαλκάνια, ανταποκρινόμενη στη μεταναστευτική κρίση. Η Τούλα Κουταλέλλη, που τα τελευταία 17 χρόνια ζει με την οικογένειά της στη Σκάλα Συκαμνιάς και κατά τη διάρκεια του μαζικού κύματος προσφύγων μετέτρεψε το εστιατόριό της σε ένα αυτοσχέδιο ιατρικό κέντρο και χώρο υποδοχής, αλλά και ο Μυτιληνιός Στρατής Βαλαμιός που έκανε το καΐκι του σανίδα σωτηρίας για χιλιάδες κατατρεγμένους, τη στιγμή που προσπαθούσαν με βάρκες να βγουν στις ακτές της Λέσβου, περιγράφουν τη δική τους εμπειρία μέσα από την Ωδή στη Λέσβο και στέλνουν το πιο ηχηρό μήνυμα αλληλεγγύης και ανθρωπιάς στον κόσμο.

Η «Ωδή στη Λέσβο» παρουσιάστηκε την 21η Σεπτεμβρίου (Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης). Δείτε την στο επίσημο κανάλι του Johnnie Walker στο YouTube.

29.9.16 – lifo

15

Talk of the Town

Στο δίκτυο των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης λειτουργούν οι παρακάτω σταθμοί μετεπιβίβασης: Κ.Τ.Ε.Λ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» στη δυτική είσοδο της πόλης στον σταθμό των υπεραστικών λεωφορείων. Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός. Ανατολικός Σταθμός «ΙΚΕΑ» στην ανατολική Θεσσαλονίκη (Λεωφ. Γεωργικής Σχολής). Σταυρούπολης, στη βορειοδυτική είσοδο της πόλης. Διασταύρωση Χορτιάτη. Νέας Ελβετίας (οδός Αλεξ. Παπαναστασίου).

Γραμμές για όλους τους δήμους Στη Θεσσαλονίκη λειτουργούν 92 γραμμές που ενώνουν 24 δήμους.

16 lifo – 29.9.16

Θεσσαλονίκη: Μια πόλη σε παράλυση, χωρίς δημόσιες συγκοινωνίες, και κανείς δεν συγκινείται Οι ευθύνες των ΟΑΣΘ / κυβέρνησης / ΜΜΕ και οι Θεσσαλονικείς που δεν το βάζουν κάτω και αυτοοργανώνονται στο «Κίνημα Ωτοστόπ». Πολλοί μπορεί να μην το ξέρουν, αλλά οι Θεσσαλονικείς βιώνουν ένα δράμα το τελευταίο διάστημα. Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας εδώ και δέκα μέρες έχει μείνει ουσιαστικά χωρίς δημόσιες συγκοινωνίες, καθώς οι εργαζόμενοι στον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης απεργούν από τις 17 Σεπτεμβρίου, διεκδικώντας τα δεδουλευμένα δύο μηνών. Το αποτέλεσμα; Απίστευτο μποτιλιάρισμα, τεράστια οικονομική επιβάρυνση των εργαζομένων που πρέπει με κάποιον τρόπο να πάνε στις δουλειές τους και μείωση της κίνησης στα μαγαζιά. Για να δούμε πώς φτάσαμε ως εδώ πρέπει να μεταφερθούμε πίσω στο 1957. Εκείνη τη χρονιά η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ξηλώνει το τραμ ως «απαρχαιωμένο» μέσο μεταφοράς και συστήνει τον ΟΑΣΘ, τον οποίο προκρίνει ως οικονομικότερη λύση για τις δημόσιες συγκοινωνίες της πόλης. Μέχρι σήμερα ο ΟΑΣΘ παραμένει ένας μονοπωλιακός οργανισμός, με εξασφαλισμένη κερδοφορία μέσω των κρατικών επιχορηγήσεων (με στόχο τη χαμηλή τελική τιμή του εισιτηρίου) «βρέξει-χιονίσει». Πολλά έχουν γραφτεί για τους εργαζόμενους-μετόχους, για νεποτισμό στις προσλήψεις, για το «σκάνδαλο» της ενοικίασης των αμαξοστασίων από οργανισμό που ανήκει κατά κύριο λόγο σε μετόχους του ΟΑΣΘ, για τον υπόγειο πόλεμο του οργανισμού στο θέμα της ανάπτυξης ανταγωνιστικών συγκοινωνιακών μέσων (μετρό, τρόλεϊ, τραμ κ.λπ.). Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός πως το συνολικό ύψος των κρατικών επιδοτήσεων προς τον ΟΑΣΘ την περίοδο 2007-2013 εκτοξεύτηκε στα 910 εκατ. ευρώ, όταν το ίδιο διάστημα το σύνολο των αστικών συγκοινωνιών της πρωτεύουσας πήρε 980 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο η μέση ετήσια επιδότηση ανά όχημα ήταν 210.548 ευρώ προς τον ΟΑΣΘ και 55.878 ευρώ προς τον ΟΑΣΑ. Η μέση ετήσια επιδότηση ανά εργαζόμενο ήταν 50.046 ευρώ προς τον ΟΑΣΘ και 16.885 ευρώ προς τον ΟΑΣΑ. Η μέση ετήσια επιδότηση ανά επιβάτη ήταν 0,81 ευρώ προς τον ΟΑΣΘ και 0,21 ευρώ προς τον ΟΑΣΑ. Να σημειωθεί ότι κάθε μέρα απεργίας στοιχίζει στον ΟΑΣΘ 170.000 ευρώ, που αντιστοιχούν στα διαφεύγοντα έσοδα από τα εισιτήρια της ημέρας. Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας), Πάρης Μπίλιας, έθεσε το ζήτημα στη σωστή του βάση: «Ο ΟΑΣΘ, ελλείψει ανταγωνιστικού μέσου, παρέχει χαμηλής ποιότητας μεταφορικό έργο, το οποίο επιδεινώθηκε τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης». Από τη μεριά του ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, Μιχάλης Ζορπίδης, ζητά άμεση λύση, προειδοποιώντας ότι η αγορά έχει παραλύσει, ενώ σημειώνει σε ανακοίνωσή του: «Μόνο σε τριτοκοσμικές χώρες οι πολίτες δεν μπορούν να πάνε στη δουλειά τους επί έξι μέρες (σ.σ. η δήλωση έγινε στις 23/9) λόγω μιας απεργίας». Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης ζητά την καταγγελία της σύμβασης του ΟΑΣΘ που τη χαρακτηρίζει «σκανδαλωδώς ευνοϊκή για τον ίδιο και τους μετόχους του εις βάρος του κράτους και των πολιτών» και προτείνει ένα μεικτό, διαδημοτικό σύστημα συγκοινωνιών που θα περιλαμβάνει τον ΟΑΣΘ, το μετρό, την παράκτια αστική συγκοινωνία και το τραμ, όταν υλοποιηθούν. Καλά όλα αυτά, αλλά μέχρι τότε τι; Η κατάσταση που επικρατεί στη Θεσσαλονίκη δίνει έναυσμα για περαιτέρω προβληματισμό. Είναι δυνατόν να έχει παραλύσει η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, οι εργαζόμενοι επί δέκα και πλέον μέρες να μην μπορούν να πάνε στη δουλειά τους και να μη βρίσκεται λύση; Μπορεί να σκεφτεί κανείς να γίνεται το ίδιο στην Αθήνα, δηλαδή να απεργούν επί δέκα ημέρες τρένο, τραμ, μετρό, ΟΑΣΑ, προαστιακός κ.λπ. και αυτό να αποτελεί τριτοτέταρτη είδηση για όλα τα μεγάλα ΜΜΕ; Οι Θεσσαλονικείς, πάντως, δεν το βάζουν κάτω και μέσα σε όλα αυτά έχει ενδιαφέρον να βλέπεις την Κοινωνία των Πολιτών να αυτο-οργανώνεται και να προσπαθεί να δώσει έστω προσωρινές λύσεις υπό δύσκολες συνθήκες. Τις τελευταίες ημέρες έχει κάνει την εμφάνισή της στο Facebook η σελίδα «Κίνημα Ωτοστόπ», η οποία προσπαθεί να οργανώσει εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης, εφοδιάζοντας οδηγούς που θέλουν με ειδικά αυτοκόλλητα που δηλώνουν τον προορισμό τους και τοποθετούνται στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου. Με αυτό τον τρόπο κάποιος πεζός που κατευθύνεται στην ίδια περιοχή, βλέποντας το αυτοκόλλητο, μπορεί με τη γνωστή κίνηση του υψωμένου αντίχειρα να σταματήσει το αυτοκίνητο. Επίσης, κάποιος οδηγός μπορεί να γράψει στη σελίδα το δρομολόγιο που θα ακολουθήσει την επόμενη μέρα, ώστε να επικοινωνήσουν μαζί του τυχόν ενδιαφερόμενοι που πάνε προς την ίδια κατεύθυνση. Τα μέλη της σελίδας συγκεντρώθηκαν, μάλιστα, την Κυριακή στο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Νέα Παραλία για να συζητήσουν τρόπους με τους οποίους μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα το εγχείρημα. Όπως σημειώνεται στη σελίδα: «Μπορούμε μέσα σε όλο αυτό το πρόβλημα να σπάσουμε τον δισταγμό και την αποξένωση της εποχής. Μπορούμε να μοιράσουμε και να βιώσουμε λέξεις όπως εμπιστοσύνη, ανθρωπιά, συμπολίτης, φιλία, μοίρασμα, αλληλεγγύη, ενσυναίσθηση. Ο καθένας, βέβαια, κάνει χρήση της καλοσύνης με δική του ευθύνη. Το κακό περισσεύει αλλά και το καλό περιμένει την ευκαιρία του! Καλή αρχή και δύναμη σε όλους».

Ο Στέλιος Μάινας θα συμμετάσχει στην παράσταση που ετοιμάζει ο Σταμάτης Φασουλής στηριγμένη στο βιβλίο Νίκη του Χρήστου Χωμενίδη, μαζί με τους Φιλαρέτη Κομνηνού, Αλέξανδρο Λογοθέτη, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Μάξιμο Μουμούρη κ.ά.

q Μέχρι και Γάλλοι αρχιτέκτονες επιστρατεύτηκαν για να δανείσουν κάτι απ’ την παριζιάνικη αίγλη στην πλατεία Κυριακού, μετέπειτα Βικτωρίας. Φυσικά, όλοι οι μεγάλοι αρχιτέκτονες της εποχής έβαλαν την τέχνη τους κι έτσι έχουμε κάποια κτίρια ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού κάλλους. Μεταξύ αυτών και ο μεγάλος Πικιώνης, που έχτισε μία και μοναδική πολυκατοικία στην περιοχή μου, επί της οδού Χέυδεν. Συχνά-πυκνά φοιτητές του Πολυτεχνείου έρχονται για να τη φωτογραφίσουν και να τη μελετήσουν. q Εννοείται πως όπως κάθε πλατεία που σέβεται τον εαυτό της έτσι και η Βικτώρια έχει το άγαλμά της, που αντιστέκεται στα γκράφιτι και τις κουτσουλιές των περιστεριών, των οποίων ο πληθυσμός έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. q Εννοείται πως το βασικό χαρακτηριστικό της γειτονιάς μου είναι η πολυφυλετικότητα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Βέβαια, τα τελευταία χρόνια πολλοί εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και τις επιχειρήσεις τους. Άλλοι πούλησαν, άλλοι νοίκιασαν, κι έτσι υπάρχει μια αριθμητική υπεροχή των επιχειρήσεων που εξυπηρετούν μετανάστες κυρίως.

ΠΛΑΤΕΙΑ ΒΙΚΤΩΡΊΑΣ

από τον δημήτρη κυριαζή

✍

Σταθμοί μετεπιβίβασης

Ηθοποιός

Hγειτονιάμου

α π ό τ ον δ ημήτ ρ η κυρ ια ζ η

UrbanLife

ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΪΝΑΣ

q Για πολλές δεκαετίες το κέντρο της Αθήνας αποτελούσε το πρότυπο που θα ακολουθούσε η υπόλοιπη χώρα, κυρίως από την πλευρά του εξευρωπαϊσμού της. Έτσι, εκείνες τις δεκαετίες πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη γειτονιά μου χτίστηκαν και οι πρώτες πολυκατοικίες της εποχής ανάμεσα σε υπέροχα νεοκλασικά αλλά και παλιά αρχοντικά που τα ερείπιά τους θυμίζουν ακόμα το ένδοξο παρελθόν τους.

q Συνήθως δεν επιλέγω τη γειτονιά μου για να βγω, αν και ομολογώ πως η πλατεία έχει πολλά καφέ. Υπάρχει, μάλιστα, ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον που συγκεντρώνει πολλούς φίλους και γνωστούς, το Café des poetes, πάνω στην πλατεία, στη γωνία, υπάρχει ένα εξαιρετικό εστιατόριο, που όποτε μπορούμε το επισκεπτόμαστε, ο Κρούσκας, με σπιτικό φαγητό. Επίσης, τον τελευταίο χρόνο ανακάλυψα στη γειτονιά ένα πολύ ωραίο εστιατόριο, κλασικό, της δεκαετίας του ’70, την Αρχόντισσα, στην οδό Κοδριγκτώνος. Το έχουν πάρει δύο νέα παιδιά που μαγειρεύουν καταπληκτικά. Είχαμε και μια καταπληκτική κάβα, ενημερωμένη, με καλές τιμές και πολύ εξυπηρετική, με ευγενέστατο κόσμο, τον Καζάκο, που μετακόμισε στην Πατησίων, λίγο πιο ψηλά, δίπλα στον Κωτσόβολο. Έχουμε και εξαιρετικό βιβλιοπωλείο, το Έλλης, με χαρακτήρα και προσωπική εξυπηρέτηση, που θυμίζει τα παλιά καλά βιβλιοχαρτοπωλεία της γειτονιάς. Ενημερωμένος φούρνος στην Αριστοτέλους ο Βίνκλερ, με υποκατάστημα στη Χέυδεν, ψωμιά όλων των ειδών και κουλούρια εξαιρετικά. Στην πλατεία είναι και το μανάβικο του Γιάννη, με πολύ φρέσκα και εγγυημένα προϊόντα – εννοείται πως ψωνίζω από κει. q Στολίδι της περιοχής μου, το μόλις ξαναχτισμένο από την αρχή 2ο Γυμνάσιο. Είναι ένα ιστορικό γυμνάσιο που τελείωσαν, μεταξύ άλλων, ο Αγγελόπουλος και ο Λευτέρης ο Παπαδόπουλος. Είναι ένα από τα ωραιότερα σχολεία της Αττικής και εδώ και δέκα μέρες που άνοιξε έχει αναβαθμίσει τη γειτονιά μας. q Στη γειτονιά μου πιστεύω ότι ταιριάζει το «Οδός Αριστοτέλους» του Λευτέρη Παπαδόπουλου αλλά και το «Σπίτι Παλιό» με τη Μοσχολιού.

29.9.16 – lifo

17

ΧΟΡΟΣ Η ΣΤΈΓΗ ΤΟΥ ΙΔΡΎΜΑΤΟΣ ΩΝΆΣΗ ΞΕΚΙΝΆ ΤΟ ΦΕΤΙΝΌ ΤΗΣ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΕΚΤΌΣ ΣΤΈΓΗΣ, ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΌΣΙΟΥΣ ΧΏΡΟΥΣ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ, ΜΕ 4 ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΎΣ ΧΟΡΟΓΡΆΦΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΜΆΔΕΣ ΤΟΥΣ.

Boris Charmatz

×4

Cie. Willi Dorner

ΑΠΌ ΤΟΝ ΧΡΉΣΤΟ ΠΑΡΊΔΗ

18 lifo – 29.9.16

Trisha Brown

Η ΑΘΗΝΑ

ΧΟΡΕΥΕΙ

ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ

29.9.16 – lifo

19

Τ

ο ερχόμενο Σαββατοκύριακο, 1-2 Οκτωβρίου, η Στέγη ξεκινά τη φετινή καλλιτεχνική χρονιά με ένα μίνι φεστιβάλ χορού στους δρόμους της Αθήνας, με ελεύθερη είσοδο. Τέσσερις σημαντικοί χορογράφοι με τις ομάδες και τους συνεργάτες τους θα πειραματιστούν μαζί μας, έξω στον δρόμο, σε πολυσύχναστα σημεία του ιστορικού κέντρου της πόλης, (εξ)ερευνώντας τη σχέση σώματος, κίνησης και χώρου. Η Στέγη και οι Willi Dorner, Boris Charmatz, Γιάννης Μανταφούνης, Aoife McAtamney και Trisha Brown καλούν τους Αθηναίους και τους επισκέπτες της πόλης να μοιραστούν μαζί τους την εμπειρία του ανοιχτού πεδίου και της δημόσιας έκφρασης.

Τέσσερις σημαντικοί χορογράφοι με τις ομάδες και τους συνεργάτες τους θα πει-

CIE. WILLI DORNER BODIES IN URBAN SPACES Ο Willi Dorner και η ομάδα του, μέσα από το έργο Bodies in urban spaces, «εκμεταλλεύονται» κάθε πιθανή και απίθανη «ατέλεια» του αστικού ιστού. Σώματα «παραγεμίζουν» εσοχές, άλλοτε πάλι χώνονται κάτω από σκάλες ή σχηματίζουν τόξα, στοιβάζονται σε χαραμάδες, σκαρφαλώνουν σε στύλους, κρεμιούνται από σωλήνες, ανεβαίνουν τοίχους και χορεύουν, ενώ τα σώματά τους, χάρη στα πολύχρωμα κοστούμια τους, δημιουργούν εικόνες. Χρωματικές συνθέσεις μιας ιδιόρρυθμης κι απρόσμενης χορογραφίας που αντανακλά τους ρυθμούς της πόλης, από την οποία «δανείζεται» ή ακόμα και «κλέβει» τις συνήθειες των κατοίκων της, αναδεικνύοντας μ’ αυτό τον τρόπο τη μοναδικότητά της. Στις αντιδράσεις των περαστικών οι χορευτές ανταποκρίνονται ανάλογα και ξάφνου όλα αλλάζουν, η ατμόσφαιρα μετατρέπεται σε κάτι άλλο. Άλλωστε, τα μέλη της βιεννέζικης ομάδας χορού Cie. Willi Dorner που ειδικεύεται σε site-specific χορευτικά events πάντα επιλέγουν σημεία που είναι ξεχασμένα και παραμελημένα από τους κατοίκους της πόλης, δίνοντάς τους νέα πνοή. Αυτό θα αποπειραθούν να πετύχουν και στην Αθήνα. 1/10, 18:00. Σημείο εκκίνησης: πλατεία Συντάγματος

ραματιστούν μαζί μας, έξω στον δρόμο, σε πολυσύχναστα σημεία του ιστορικού κέντρου της πόλης, (εξ) ερευνώντας τη σχέση σώματος, BORIS CHARMATZ κίνησης και DANSE DE NUIT Ο αντισυμβατικός χορογράφος Boris Charmatz, χώρου.

παρ' όλη την κλασική του παιδεία, ερευνά μέσα από τη δουλειά του νέες μορφές και κώδικες έκφρασης που ανατρέπουν την αποδεκτή σχέση ερμηνευτή-κοινού. Ο ίδιος συνηθίζει να συμμετέχει σε αυτοσχεδιαστικά δρώμενα καλλιτεχνών, όπως οι Saul Williams, Archie Shepp και Médéric Collignon, και συνεργάζεται σταθερά με τη χορογράφο Anne Teresa de Keersmaeker. Η τελευταία φορά που εμφανίστηκε στη χώρα μας ήταν το 2013 στη Στέγη με το έργο Partita. Προκλητικός, ευφυής, επικριτικός απέναντι στις κινησιολογικές συμβάσεις των ανθρώπων, θέτει συνεχώς ερωτήματα επάνω στη «φύση» του χορού. Από πολύ νωρίς στην καριέρα του αμφισβήτησε τους παραδεδεγμένους κώδικες του συστήματος του θεάματος και επέλεξε να μεταφέρει τη δράση και τις παραστάσεις του σε εξωτερικούς χώρους. Συνεπακόλουθα ήταν σαν να επαναπροσδιόριζε τη σχέση δημιουργίας/ερ-

20 lifo – 29.9.16

Γιάννης Μανταφούνης & Aoife McAtamney

Boris Charmatz

ΧΟΡΟΣ

μηνείας και θέασης. Τα έργα του αποτελούν από κάθε άποψη μια μη-συνθήκη. Σαν τα σώματα να επιδιώκουν να επιστρέψουν στην πρωταρχική απόλαυση του χορού, χωρίς να προσδοκούν τίποτα περισσότερο από το να ερμηνεύσουν και να αφεθούν στην ευδαιμονία της έκφρασης. Στο Danse de nuit, το έργο που θα παρουσιάσει στο Dancing Athens, ο Charmatz επαναφέρει τον χορό στον γενέθλιο τόπο και στην καρδιά της πόλης. Μια «χειρονομία» μέσω της οποίας συνοψίζει όλα τα αναγνωρίσιμα και μη χαρακτηριστικά του χορού και τα «παντρεύει» με ζωντανές μορφές έκφρασης ώστε να δημιουργήσει έναν «χορό της πόλης». Ένα πείραμα ελάχιστα προβλέψιμο, όπου το ζητούμενο είναι η αίσθηση της επανακατοίκησης του δημόσιου χώρου από μια κοινότητα σωμάτων, δημιουργώντας μια ρωγμή μέσα στη νύχτα. Ο ανυποψίαστος θεατής θα συναντά αυτόν το νυχτερινό χορό καθώς θα περιφέρεται στους δρόμους, που ίσως πάλι να μην είναι παρά ένας μυστικός κώδικας επικοινωνίας των ανθρώπων μεταξύ τους. Να σημειώσουμε ότι τα τελευταία χρόνια ο Charmatz έχει δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον τρόπο που το σώμα μετατρέπεται σε ζωντανό «αρχείο» για την καταγραφή της ιστορίας του χορού. Επηρεασμένος από το παράδοξο αυτό εγχείρημα της σχεδόν μουσειακής καταγραφής του χορού μέσα από τη δημιουργία ενός αρχειακού υλικού κινήσεων, ίδρυσε το Μουσείο του Χορού (Musée de la danse), ένα ανορθόδοξο υβρίδιο που αντλεί το υλικό του από τις ίδιες τις αντιφάσεις του. Ένα εργαστήριο που ευνοεί τη σκέψη, την πρακτική και την περαιτέρω εξερεύνηση των ορίων του χορού και το οποίο έχει έδρα του τη Ρεν. Πρόκειται για ένα «μουσείο» έτσι φτιαγμένο ώστε να περιοδεύει, να διευκολύνει τις επιμειξίες ανάμεσα στις πρακτικές των εκθέσεων και των περφόρμανς, καθώς και τη διακίνηση των ιδεών, να αποτελεί εν ολίγοις έναν χώρο ο οποίος διατυπώνει τις θέσεις του και τις θέτει σε εφαρμογή, χωρίς ωστόσο να τις παγιώνει σε αμετάκλητους κανόνες. Αυτός ο νομαδικός χαρακτήρας επαληθεύει και όλη τη θεώρηση της τέχνης του Charmatz, ενός αμφισβητία καλλιτέχνη που διαρκώς επανεφευρίσκει τους τρόπους με τους οποίους δημιουργεί. 1-2/10, 21:00, πλατεία Κοτζιά, είσοδος ελεύθερη. Η παρακολούθηση της παράστασης από ανηλίκους πραγματοποιείται μόνο με τη συναίνεση των γονέων ή των κηδεμόνων τους.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΝΤΑΦΟΥΝΗΣ & AOIFE McATAMNEY ONE ONE ONE Ο γνωστός Έλληνας χορογράφος Γιάννης Μανταφούνης έχει θητεύσει στους κορυφαίους χορογράφους της εποχής μας, όπως ο William Forsythe, κι έχει κατακτήσει σπάνιες ερμηνευτικές ικανότητες. Παράλληλα, έχει αναπτύξει και μια δημιουργική εμμονή να πειραματίζεται επάνω στη χορογραφία. Το διήμερο αυτό θα συνεργαστεί με την εξαιρετική Aoife McAtamney επάνω σε ένα πείραμα με ανατρεπτικό χιούμορ και διαρκή μετασχηματισμό της κίνησης. Οι δυο τους θα ξετυλίξουν μια βεντάλια συναισθημάτων και εικόνων, δημιουργώντας μαγικές στιγμές

ανταλλαγής με το κοινό. Στην παράστασή τους One One One δύο καρέκλες και δύο γραμμές χαραγμένες στο έδαφος θα προορίζονται για ισάριθμους θεατές. Δηλαδή κάθε θεατής θα είναι το αποκλειστικό κοινό ενός χορού! Στην άκρη της γραμμής θα βρίσκεται ένας ερμηνευτής που θα χορεύει γι’ αυτούς την ώρα που οι υπόλοιποι θεατές θα συμμετέχουν, διαλέγοντας το τραγούδι που τους αρέσει. Οι ερμηνευτές θα αντανακλούν σαν καθρέφτης τις αντιδράσεις που προκαλεί ο χορός τους. Μια νέα πρόταση χορευτικής παράστασης στην οποία οι ρόλοι και τα όρια αμφισβητούνται και μολονότι θα εκτελείται σε δημόσιο χώρο, θα αποτελεί μια σχεδόν προσωπική υπόθεση. 2/10, 11:00, Μουσείο Ακρόπολης - προαύλιο. Είσοδος ελεύθερη

TRISHA BROWN IN PLAIN SITE Η διάσημη Αμερικανίδα χορογράφος Trisha Brown, εμβληματική μορφή του αμερικανικού μεταμοντέρνου χορού, έρχεται στη Στέγη και συμμετέχει επίσης στις δράσεις του διήμερου φεστιβάλ. Ο άνθρωπος που πρωτοστάτησε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 στη μεταμόρφωση της τέχνης του χορού, ανατρέποντας τους βασικούς κανόνες του, όταν έδεσε έναν χορευτή της με σχοινιά ορειβασίας και τον έβαλε να κατέβει περπατώντας την πρόσοψη ενός επταώροφου κτιρίου της Wooster Street στο Μανχάταν, δεν παύει να προκαλεί με τους προσωπικούς της κώδικες ακόμα και σήμερα. Στα έργα της συχνά οι χορευτές επικοινωνούν μεταξύ τους από ταράτσες κτιρίων, περπατούν σε τοίχους μουσείων από πάνω προς τα κάτω, εκτελούν χορογραφίες γεωμετρικής συμμετρίας πάνω σε σχεδίες στο μέσον μιας λίμνης. Ο χώρος στις χορογραφίες της Brown δεν είναι σκηνογραφία αλλά πάντα συμπληρώνει τη σύλληψη ως καταλυτικό στοιχείο, πολύτιμο πλαίσιο, σχεδόν παρτενέρ του ερμηνευτή. Πενήντα χρόνια μετά τους πειραματισμούς της Νέας Υόρκης των ’60s, όταν χορευτές, συνθέτες, ποιητές και εικαστικοί αναζητούσαν νέους παραστατικούς κώδικες, η Trisha Brown εξακολουθεί να τους αναζητεί και να πειραματίζεται με τη σχέση χώρου, κίνησης και θεατή. Σε αντίθεση με προηγούμενες site-specific δημιουργίες της, στην Αθήνα έρχεται να παρουσιάσει στους «αμόλυντους» και άπλετους χώρους του νέου Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης το έργο της In plain site. Μια σύνθεση από το ανεξάντλητο υλικό του ρεπερτορίου της, με την οποία ευελπιστεί να αναδείξει την ιδιαιτερότητα του επιλεγμένου χώρου. Θα αξιοποιήσει τον φυσικό φωτισμό, αναβιώνοντας αποσπάσματα από πρώιμα και πιο αφαιρετικά έργα, όπως το Accumulation του 1971, συνδυάζοντάς τα με πιο θεατρικά, όπως το Foray Forêt του 1990. Με την επιλογή του αυτή είναι σαν το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης να αποτίνει φόρο τιμής στην εικαστικό Trisha Brown, της οποίας η ζωγραφική τιμήθηκε το 2008 από το μουσείο Walker Art Center της Μινεάπολης με μεγάλη αναδρομική έκθεση των έργων της.

1-2/10, 12:00, ΕΜΣΤ (Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης). Είσοδος του κοινού από τη λεωφόρο Συγγρού, είσοδος ελεύθερη.

29.9.16 – lifo

21

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΠΩΣ

ΤΑ ΒΓΑΖΕΙ ΠΕΡΑ

ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΘΗΝΑ 22 lifo – 29.9.16

ΣΕ ΜΙΑ ΠΌΛΗ ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΑΠΌ 1.000 ΠΑΡΑΣΤΆΣΕΙΣ ΤΟΝ ΧΡΌΝΟ ΚΑΙ ΜΕ ΑΜΈΤΡΗΤΕΣ ΜΟΥΣΙΚΈΣ ΣΚΗΝΈΣ ΘΑ ΠΕΡΊΜΕΝΕ ΚΑΝΕΊΣ ΟΙ ΚΑΛΛΙΤΈΧΝΕΣ ΝΑ ΕΠΙΒΙΏΝΟΥΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΤΈΧΝΗ ΤΟΥΣ. ΤΙ ΓΊΝΕΤΑΙ ΌΜΩΣ ΑΝ ΔΕΝ ΕΊΣΑΙ ΠΡΏΤΟ ΌΝΟΜΑ ΚΑΙ ΤΥΧΕΡΌΣ 'Η ΔΕΝ ΈΧΕΙΣ ΠΛΟΎΣΙΟΥΣ ΓΟΝΕΊΣ ΝΑ ΣΕ ΣΤΗΡΊΖΟΥΝ;

Η

Μ. είναι μια νεαρή ηθοποιός 27 ετών που ασχολείται επαγγελματικά με το θέατρο από τότε που ήταν ακόμα στη σχολή και τα τελευταία δύο χρόνια έχει συμμετάσχει σε αρκετές αθηναϊκές παραστάσεις. Ήταν το όνειρό της από παιδί και κατά κάποιον τρόπο μπορείς να πεις ότι κατάφερε να το εκπληρώσει. Εκτός από μία λεπτομέρεια: είναι αδύνατο να ζήσει από τη δουλειά της ως ηθοποιού. «Το θέατρο είναι όλη μου η ζωή» λέει την ώρα που τη συναντώ στο κατάστημα καλλυντικών του μεγάλου εμπορικού κέντρου όπου δουλεύει – στέκεται μπροστά από έναν πάγκο και ψεκάζει με κολόνια τους περαστικούς. «Αν ασχολείσαι αποκλειστικά με αυτό, είναι πολύ δύσκολο να ζήσεις στην Ελλάδα, πρέπει να βρεις κι έναν τρόπο να πληρώνεις τους λογαριασμούς σου». Η Μ. δεν ανήκει στους λίγους και τυχερούς που είναι μεγάλα ονόματα, δεν έχει συμμετάσχει σε υπερπαραγωγές και παραστάσεις που παίρνουν μεγάλες χρηματοδοτήσεις, δεν έχει πλούσιους γονείς για να τη συντηρήσουν, ανήκει στην πλειονότητα που πασχίζει να τα βγάλει πέρα μόνη της και η «απασχόληση εκτός τέχνης» είναι αναγκαίο κακό. Αλλιώς «δεν τη βγάζει με την καμία». Στην Αθήνα με τα περισσότερα από 300 θέατρα και τις 1.000 παραστάσεις (τόσες ετοιμάζονται τη φετινή σεζόν, πέρσι ήταν 1.300!) και τόσες μουσικές σκηνές που χάνεις πια τον λογαριασμό, έχεις την εντύπωση ότι υπάρχει πολύς κόσμος που καταφέρνει να ζήσει από αυτό που αγαπάει: το θέατρο ή τη μουσική. Αν γνωρίζεις, όμως, μουσικούς, σκηνοθέτες ή ηθοποιούς και ζεις την καθημερινότητά τους, ξέρεις από πρώτο χέρι ότι οι περισσότεροι τα βγάζουν πέρα πολύ δύσκολα. Για την ακρίβεια, είναι πολύ λίγοι αυτοί που καταφέρνουν να ζήσουν από την τέχνη τους στην Ελλάδα. Ακόμα και καλλιτέχνες που έχουν μια πετυχημένη πορεία, έχουν ακουστεί πολύ και θεωρείς ότι αυτή η δημοσιότητα τους έχει εξασφαλίσει κάποιους πόρους, αναγκάζονται να κάνουν ένα σωρό άσχετες δουλειές για να ζήσουν. Έτσι κι αλλιώς, με την ανεργία να βρίσκεται στο μεγαλύτερο ποσοστό που υπήρξε ποτέ, αυτήν τη στιγμή δεν είναι εύκολο να βρεις οποιαδήποτε δουλειά. «Ζω εις βάρος του αδερφού μου και της μάνας μου» μου έλεγε πριν από κάνα δυο μήνες σε μια συνέντευξή του ο King Elephant, ντράμερ ενός από τα πιο δημοφιλή ελληνικά συγκροτήματα των τελευταίων χρόνων, των Baby Guru. «Δούλευα σε ένα καφέ, μετά βρήκα ένα DJιλίκι, αλλά το μαγαζί δεν μάζευε κόσμο και σταμάτησα. Τώρα κάνω το πειραματόζωο, πάω σε μια εταιρεία και μου βάζουν αλοιφές στην πλάτη για να τσεκάρουν νέα δερματολογικά προϊόντα. Θα πάρω 240 ευρώ. Μουσικός-πειραματόζωο. Πραγματικά σιχαίνομαι τους πολιτικούς, όλους τους πολιτικούς, κι είμαι περίεργος να δω, μετά τον Τσίπρα, ποιος

ΑΠΌ TON Μ. HULOT ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΟΥΣΗΣ 29.9.16 – lifo

23

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Η δημοσιότητα από τον Τύπο, δυστυχώς, δεν μεταφράζεται σε λεφτά, η αναγνώριση είναι μόνο ηθική, άντε να έρθουν και πέντε άγνωστοι να σε δουν στα live. Συνήθως δουλεύεις μόνο με τους φίλους σου.

24 lifo – 29.9.16

θα βγει. Και θα πάει κόσμος να τον ψηφίσει; Είμαι ένα άτομο που ούτε καπνίζω πια, ούτε πίνω έξω, ούτε τρώω έξω, δεν έχω έξοδα προσωπικά ή διασκέδασης. Μόνο την τροφή του σκυλιού πληρώνω, 11 ευρώ τον μήνα. Δεν σ’ την παίζω φτωχαδάκι, αλλά είμαι 33 χρονών και δεν παλεύεται. Έχω ενέργεια, θέλω να κάνω πράγματα και δεν βρίσκω τίποτα, είμαι ακινητοποιημένος. Ζηλεύω τα ξαδέρφια μου που ζουν στη Δανία. Το ψάχνω και εύχομαι να παίξω ντραμς σε ένα ελληνικό σχήμα σαν τις Μέλισσες. Για να έχεις ελπίδα πια να βγάλεις λεφτά από τη μουσική πρέπει να σε συμπαθήσει ο κόσμος – δες τι γίνεται με το “X Factor”. Είναι η εποχή των καλών παιδιών. Τα ροκ-σταριλίκια και οι μαλακίες δεν περνάνε». Σε μια χώρα όπου ο νέος καλλιτέχνης δεν έχει καμία απολύτως βοήθεια από το κράτος, η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, ακόμα και για ανθρώπους που την παλεύουν για χρόνια στον χώρο της τέχνης, είναι απελπιστική. Εκτός από το επίδομα ανεργίας –το οποίο δικαιούνται όλο και λιγότεροι, γιατί η πλήρης απασχόληση ενός καλλιτέχνη είναι πολυτέλεια στην Ελλάδα, όπως και η ασφάλιση– δεν υπάρχει καμία άλλη επιδότηση. Στη Δανία π.χ. 275 καλλιτέχνες παίρνουν επίδομα από 2.000 ευρώ τον χρόνο (μέχρι 19.000) για το υπόλοιπο της ζωής τους και στη Γαλλία, στην περιοχή του Παρισιού, δικαιούνται μέχρι 8.500 ευρώ μόνο για να εξοπλίσουν το στούντιό τους.

ΤΕΧΝΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΦΙ, ΕΣΟΔΑ ΑΝΥΠΑΡΚΤΑ «Ασχολούμαι με τη μουσική δέκα χρόνια σχεδόν» λέει ο Ν. «Στην αρχή φιλοδοξούσα να γίνει και επαγγελματική ασχολία, αλλά δεν κατάφερα να βγάλω ποτέ λεφτά από αυτήν. Ο πρώτος μου δίσκος βγήκε σε μια μικρή εταιρεία και πούλησε περίπου 90 αντίτυπα σε ενάμιση χρόνο. Η εταιρεία μπήκε μέσα, δεν πληρώθηκα ποτέ και όσα live μου έκλεισε, δεν ήταν με αμοιβή. Ούτε ένα. Από το 2006 έχω κάνει αμέτρητες ζωντανές εμφανίσεις σε μικρούς χώρους, έχω ανοίξει διάφορα ξένα ονόματα, έχω κάνει δικές μου βραδιές, αλλά ποτέ δεν έβγαλα ούτε ένα ευρώ – θα μπορούσα να πω ότι σε αρκετές περιπτώσεις πλήρωσα και από την τσέπη μου. Η δημοσιότητα από τον Τύπο, δυστυχώς, δεν μεταφράζεται σε λεφτά, η αναγνώριση είναι μόνο ηθική, άντε να έρθουν και πέντε άγνωστοι να σε δουν στα live. Συνήθως δουλεύεις μόνο με τους φίλους σου. Από το 2010 εργάζομαι σε μια εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, προσπαθώ να πείσω τον κόσμο να αλλάξει πάροχο και η μουσική είναι η διέξοδός μου. Θα ήθελα να είναι η κύρια ασχολία μου, αλλά είναι αδύνατο να σε ζήσει στην Ελλάδα αν δεν απευθύνεσαι σε μεγάλο κοινό, κι αν δεν είσαι λιγάκι κωλόφαρδος (έως πολύ). Δεν μπορώ να σκεφτώ τον εαυτό μου χωρίς μουσική. Ασχολούμαι όσο ασχολιόμουν πάντα, ετοιμάζω δίσκο, σχεδιάζω να κλείσω live, αλλά δεν περιμένω τίποτα πια από αυτήν, μου αρκεί που μπορεί να δίνει νόημα στη ζωή μου. Υπάρχουν κι άλλοι, με πιο ακριβά χόμπι. Ζω με τους γονείς μου γιατί τα λεφτά που βγάζω είναι πολύ λίγα. Είναι κάτι που με περιορίζει πολύ στην προσωπική μου ζωή, αλλά δεν έχω και πολλές επιλογές. Αφού δεν έχω σχεδόν καθόλου έξοδα για το σπίτι, τα κουτσοφέρνω βόλτα. Έτσι κι αλλιώς, βγαίνω σπάνια. Όταν δεν φτιάχνω τραγούδια, χαζεύω στο laptop ή πάω σε σπίτια φίλων να λιώσουμε στον καναπέ. Τα έξοδά μου είναι γύρω στα 400 ευρώ τον μήνα, μου μένουν και κάτι λίγα για να χώσω στη μουσική. Προς το παρόν, δεν σκέφτομαι να κάνω οικογένεια, δεν σκέφτομαι ούτε καν να φύγω από το σπίτι, παρόλο που έχω περάσει τα 30».

Ο Π.Α. είναι ηθοποιός και σκηνοθέτης. Κάνει αξιόλογες δουλειές, οι παραστάσεις του συζητιούνται, παίρνει καλές κριτικές, παρ’ όλα αυτά τα έσοδά του από το θέατρο είναι σχεδόν ανύπαρκτα. «Αν αναλογιστούμε τη βασική προτροπή των γονιών “πάρε πρώτα ένα πτυχίο και μετά κάνε το κέφι σου”, αντιλαμβανόμαστε αμέσως την αντίληψη που επικρατεί για τους ηθοποιούς, και εν γένει για τους ανθρώπους της τέχνης, στην ελληνική κοινωνία» λέει. «Το επάγγελμα του ηθοποιού στην Ελλάδα δεν έχει την αναγνώριση που του αναλογεί, καθώς λογίζεται περισσότερο ως χόμπι ή καπρίτσιο ή εναλλακτική ενασχόληση ανθρώπων που ολοκλήρωσαν την πορεία τους σε άλλους κλάδους, που συμπτωματικά είχαν προβολείς. Ως εκ τούτου, ο κοινωνικός ρατσισμός που δεχόμαστε από την επιθυμία μας να ασχοληθούμε με την τέχνη είναι μεγάλος, ο οποίος, σε συνδυασμό με την πληθώρα των άνεργων καλλιτεχνών και τα πενιχρά μεροκάματα, κάνει την καθημερινότητα πραγματικά δύσκολη. Παλεύοντας να ασκήσω την τέχνη μου με σεβασμό προς τον εαυτό μου και τους άλλους, δεν μένει χρόνος για δεύτερη απασχόληση. Είμαι αναγκασμένος να ζω με δανεικά ή με την αρωγή φίλων και γνωστών. Δεν είναι λίγες οι φορές που η οικογένεια του συντρόφου μου μας έχει προμηθεύσει με τα τρόφιμα του μήνα. Οι φίλοι μου είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν σ’ εμένα και η ποικιλότροπη συνδρομή τους είναι καταλύτης. Οι αμοιβές είναι χαμηλότατες και πλέον μετριούνται βάσει ποσοστών. Έχω αναγκαστεί να κλείσω το μπλοκάκι με τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών διότι ήταν αδύνατο να αντέξω τη φορολογία. Συν τοις άλλοις, πολλές παραστάσεις μου τις έχω χρηματοδοτήσει προσωπικά, είτε με ρευστό, είτε με αντικείμενα προσωπικής συλλογής, είτε με συνεισφορές φίλων. Δεν έχω τη δυνατότητα να πληρώσω τους συνεργάτες μου, πράγμα που με κάνει να αισθάνομαι πολύ άσχημα – βασίζομαι στην καλή τους πρόθεση και στην εμπιστοσύνη που δείχνουν στο πρόσωπό μου. Οι πρόβες, οι πολλές ώρες συζητήσεων, συσκέψεων, τα ξενύχτια, η μελέτη, δεν πληρώνονται – είναι σαν να μην υπάρχουν. Οι περισσότερες δουλειές πλέον ξεκινάνε από προσωπική προτροπή, διαφορετικά από στόμα σε στόμα. Η μεγαλύτερη δυσκολία με την οποία έρχομαι συχνά αντιμέτωπος είναι η έλλειψη ευκαιριών. Έχω διάθεση, έχω πάθος, έχω όρεξη, αλλά δεν έχω καμία πόρτα έστω και μισάνοιχτη για να μπορέσω να αποδείξω ποιος είμαι ακόμα και τώρα, που μετά από 20 χρόνια στον χώρο οι δουλειές μου μιλάνε πριν από μένα για μένα. Όπως φαίνεται, όλα είναι θέμα δικτύωσης και γνωριμιών, οι οποίες, δυστυχώς, απευθύνονται σε μια κλειστή κάστα χωρίς συγκεκριμένες προϋποθέσεις (γνώσεις, ταλέντο κ.λπ.). Το μέλλον μου δεν μπορώ να το φανταστώ, αλλά το δυστύχημα είναι ότι πλέον δεν μπορώ να το ονειρευτώ. Αγαπώ την τέχνη και δεν είμαι έτοιμος να την εγκαταλείψω, δεν μπορώ όμως να πω το ίδιο και για τη χώρα μου».

ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ: 2-4% «Το ποσοστό που παίρνoυν συνήθως ο σκηνοθέτης και ο ηθοποιός σε μια “μικρή” παράσταση είναι από 2% έως 4% επί των εσόδων κάθε βραδιάς» λέει ο Σ., ένας νεαρός ηθοποιός που μόλις τέλειωσε τη σχολή και ξεκίνησε πέρσι να συμμετέχει σε παραστάσεις. «Όλοι ζουν από καβάτζες, από τους γονείς, από το σπίτι που νοικιάζουν σε Airbnb, από το DJιλίκι. Τα λεφτά που έβγαλα την περσινή σεζόν ήταν 330 ευρώ και ήμουν από τους τυχερούς. Τους πιο πολλούς νέους ηθοποιούς τους παίρνουν να δουλέψουν αμισθί, εγώ τουλάχιστον έβγαλα τους καφέδες

μου. Ακούγονται πολλά, ότι παίρνουν σε θέατρα παιδιά από δραματικές σχολές και φτιάχνουν δύο γκρουπ, ένα που πληρώνεται και ένα που δουλεύει “για την εμπειρία”. Είχα τρεις προτάσεις να δουλέψω “για την εμπειρία”. Αν δεν είχε προκύψει η πληρωμένη δουλειά, θα έπρεπε αναγκαστικά να επιλέξω από αυτές – πρέπει με κάποιον τρόπο να μπεις στον χώρο και να κάνεις γνωριμίες. Χωρίς γνωριμίες, είσαι χαμένος από χέρι. Δεν ξέρω τι θα κάνω στο μέλλον. Βλέπω από φίλους μου ότι αν έχεις άλλη δουλειά και πρέπει να γεμίζεις ράφια σε σούπερ μάρκετ ή να σερβίρεις σε μπαρ, δεν σου μένει χρόνος να κάνεις αυτό που αγαπάς. Χρειάζεται τις θυσίες της η τέχνη, αλλά δεν ξέρω πόσος χρόνος σου μένει να της διαθέσεις. Η ζωή μου περιορίζεται αποκλειστικά μέσα στο σπίτι, επειδή δεν έχω λεφτά να βγω. Έχω κουραστεί να βλέπω ταινίες, σειρές και να παίζω παιχνίδια, άντε να πάω και στο σπίτι κάποιου φίλου. Ούτε μποέμ ούτε καλλιτεχνική ζωή, απλά βαρετή». Η Ι. είναι τραγουδίστρια σε μαγαζί του κέντρου, όχι σε κάποια μεγάλη σκηνή, αλλά είναι από τις τυχερές, γιατί δεν αναγκάζεται να κάνει κι άλλη δουλειά για να ζήσει. «Ασχολούμαι με τη μουσική 12 χρόνια, από τότε που τελείωσα το σχολείο» λέει. «Δουλεύω 5-6 φορές την εβδομάδα και, ανάλογα με το μαγαζί και την ημέρα, το μεροκάματο κυμαίνεται από 50 ως 80 ευρώ, αν και ποτέ δεν είναι σίγουρα, γιατί αν το μαγαζί δεν έχει κόσμο, ο ιδιοκτήτης μπορεί με μεγάλη ευκολία να σου πει “σόρι, φίλε, βλέπεις και μόνος σου, τα λέμε την άλλη εβδομάδα”. Τα έξοδά μου κάθε μήνα, μαζί με την ιδιωτική ασφάλεια που κάνω, γιατί τα ένσημα τα κυνηγάμε με ανιχνευτή χρυσού, είναι γύρω στα 600 ευρώ. Σε έναν μήνα γίνεται η παρουσίαση της πρώτης μου δισκογραφικής δουλειάς, την παραγωγή της οποίας έκανε δισκογραφική. Επίσης, ετοιμάζουμε και τον δεύτερο δίσκο, τον οποίο πληρώνει ένας άλλος παραγωγός. Θεωρώ πως η Αθήνα έχει πολλούς χώρους για live, ανάλογα με τη μουσική που παίζεις. Εγώ ασχολούμαι με το ρεμπέτικο και το λαϊκό και κάθε μαγαζί που ανοίγει θέλει μουσική-κράχτη. Οι μουσικές σκηνές είναι λίγες και δεν πληρώνουν αν δεν είσαι όνομα. Για να πάρεις ένα μεροκάματο της προκοπής πρέπει να πάρεις όποιον γνωστό ή άγνωστο έχεις για να έρθει να σε δει. Οι πρόβες, εννοείται, δεν πληρώνονται».

ΒΑΡΥ ΚΙ ΑΣΗΚΩΤΟ ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Ο Κ. είναι νέος συγγραφέας με ένα εξαιρετικό βιβλίο ως πρώτη κυκλοφορία, που είναι ήδη στη δεύτερη έκδοση, ο οποίος ασχολείται πλέον κυρίως με τη συγγραφή. «Εμείς οι συγγραφείς χαϊδεύουμε τους εαυτούς μας ότι κάνουμε κάτι πολύ δύσκολο, κάτι οριακά καταστροφικό, και ότι από αυτή την εντελώς αναπόδεικτη τιτάνια προσπάθεια συνάγεται το συμπέρασμα πως είμαστε τρομερά δυνατοί άνθρωποι που καταφέρνουμε να φέρουμε εις πέρας το βαρύ φορτίο της τέχνης» λέει. «Από την πλευρά μου, πιστεύω ότι το γράψιμο είναι πολύ πιο εύκολο από το να δουλεύεις σε μια αφόρητα επαναληπτική δουλειά 8 ή 10 ή 12 ώρες την ημέρα. Επίσης, το γράψιμο στην Αθήνα είναι σίγουρα πολύ πιο εύκολο από το να γράφεις στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών της Αφρικής, στη Ρωσία, στη Νοτιοανατολική Ασία, στις αραβικές χώρες και στη Λατινική Αμερική, αν δεν ανήκεις στο ελάχιστο ποσοστό του πληθυσμού της άρχουσας τάξης. Οπότε αισθάνομαι τυχερός. Ατυχία δεν είναι να σε αγνοεί το zeitgeist επειδή κάνεις κάτι που δεν εκτιμάται πια (όπως η λογοτεχνία) αλλά το να ανησυχείς μήπως μια πρόταση από το τελευταίο σου άρθρο ή βιβλίο ή ποίημα 29.9.16 – lifo

25

ΡΕΠΟΡΤΑΖ εκνευρίσει ένα υψηλόβαθμο στέλεχος σε κάποιο υπουργείο και δώσει την εντολή να εξαφανίσουν εσένα και την οικογένειά σου σε μια αόρατη φυλακή. Γράφω για τα προς το ζην, δουλεύοντας ως υπάλληλος γραφείου, ενίοτε και κουβαλητής. Έφτασα 38 χρονών για να γίνω, εν μέρει τουλάχιστον, χειρώνακτας και χαίρομαι πολύ γι’ αυτό. Δεν ζω από το γράψιμο, ούτε και νομίζω ότι μπορεί να ισχύσει αυτό για τους περισσότερους. Δεν υπάρχει η απαραίτητη αγορά που θα στηρίξει κάτι τέτοιο. Σίγουρα υπάρχουν συγγραφείς που το καταφέρνουν, αλλά αυτοί είναι υποχρεωμένοι να γράφουν ένα βιβλίο τον χρόνο, μπορεί και παραπάνω, και χρησιμοποιούν καθημερινά το Facebook, συντηρώντας ένα κοινό από το οποίο αντλούν αναγνώστες. Tα πράγματα δεν ήταν ποτέ πολύ διαφορετικά. Ίσως τη δεκαετία του ’90 να δόθηκε η ψευδαίσθηση σε μερικούς ότι μπορούν να ζήσουν έτσι, αλλά κάτι τέτοιο γρήγορα φάνηκε ότι δεν ίσχυε. Μπορεί παλιότερα να ήταν κάπως πιο εύκολο να εκδώσεις. Σήμερα μερικοί εκδότες έχουν αρχίσει να ζητούν τη χρηματοδότηση της έκδοσης, κάτι που αυξάνει τον βαθμό δυσκολίας για έναν νέο συγγραφέα – άσε που με αυτό τον τρόπο καταργείται ο λόγος ύπαρξης του εκδότη, που από κλειδοκράτορας γίνεται απλός τυπογράφος και διανομέας. Χωρίς να είμαι ειδικός, τα ποσοστά που παίρνει ένας νέος συγγραφέας από τις πωλήσεις του βιβλίου του κυμαίνονται σε ένα πολύ στενό φάσμα, από 10% μέχρι 14%, αν και υποθέτω ότι η Λένα Μαντά θα παίρνει αρκετά παραπάνω». «Οι συνθήκες για κάποιον που ασχολείται με τα εικαστικά στην Αθήνα είναι πάρα πολύ δύσκολες, συνήθως τόσο δύσκολες, που αναγκάζεσαι να τα παρατήσεις» προσθέτει ο Ν.Κ., ζωγράφος. «Υπάρχει μεγάλος αριθμός καταπληκτικών ταλέντων που χάνονται στον δρόμο, όχι μόνο από οικονομικής άποψης. Οι ζωγράφοι παραδοσιακά είναι μόνοι τους στην Ελλάδα, άρα πιο ευάλωτοι στις πιέσεις. Αν μάλιστα είσαι γυναίκα (που είναι και η πλειονότητα που βγαίνει από τις σχολές) και κάνεις και παιδιά, τότε οι πιθανότητες να επιβιώσεις στην τέχνη σου είναι μηδαμινές. Εργάζομαι ως δάσκαλος ζωγραφικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Μου προσφέρει ένα αξιοπρεπές και σταθερό εισόδημα και τουλάχιστον κάνω αυτό που είμαι και σπούδασα, όχι κάτι εντελώς άσχετο, όπως σερβιτόρος και μπάρμαν. Έχω δουλέψει στην εστίαση, ως κούριερ, κι έχω κάνει αρπαχτές, όπως εκκλησιαστικό βιτρό, ζωγραφική σε μπαρ σε αραιά χρονικά διαστήματα, ιδιαίτερα μαθήματα ζωγραφικής και άλλα πολλά. “Αν δεν τα ’χει ο μπαμπάς σου, σε γκαλερί δεν μπαίνεις” έλεγε η δασκάλα μου στην ΑΣΚΤ. Και στην Ελλάδα οι γκαλερί είναι πάρα πολύ λίγες και απευθύνονται σε μια πολύ μικρή και πολύ κακής ποιότητας ελίτ. Αν δεν πληρώσεις από την τσέπη σου, έκθεση δεν μπορείς να κάνεις. Μια έκθεση για να στηθεί έχει πάρα πολλά έξοδα, και τα έργα, για να γίνουν, τετραπλάσια έξοδα. Εκτός αν είσαι όνομα, οπότε η σχέση αναποδογυρίζει. Και μπούρδα να είναι το έργο, μπορεί να κάνει και 7.000 ευρώ και να μπει και σε μουσείο. Στην Αθήνα υπάρχουν μόνο κλίκες τέχνης και πάρα πολύ λίγες που είναι ανταγωνιστικές μεταξύ τους. Και για να μπεις σε αυτές θα πρέπει να πουλήσεις πολλά (αν όχι όλα τα) κομμάτια της ψυχής σου, άρα να μην κάνεις τελικά αυτό που θες και που είσαι. Τα περισσότερα λεφτά που έχω βγάλει σε έναν χρόνο από αρπαχτές και όχι από τα έργα μου είναι 3-4.000 ευρώ. Για έναν νέο καλλιτέχνη η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί είναι εντελώς αποτρεπτική. Αν δεν μπορείς να ζήσεις και

26 lifo – 29.9.16

να τροφοδοτήσεις τη συνέχεια της τέχνης σου, αναγκάζεσαι να κάνεις και κάτι άλλο. Είσαι στο 60% της ανεργίας στην Ελλάδα».

ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΕΣ ΣΕ ΜΙΑ ΠΟΛΗ «ΑΝΑΛΦAΒΗΤΩΝ» ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ «Το οικονομικό ήταν πάντα πρόβλημα για τους καλλιτέχνες του θεάτρου στην Αθήνα και σε όλη την Ελλάδα» λέει ο Φ., χορευτής. «Αυτό που θεωρώ πρόβλημα μεγάλο και όχι μόνο στον δικό μου χώρο είναι η εκμετάλλευση της ανάγκης να ζήσεις, που ίσως σε οδηγήσει σε αθλίως αμειβόμενες εργασίες, σχεδόν εξαναγκαστικές, μόνο και μόνο για να υπάρχεις. Έχω ακόμα τη χαρά να λέω ότι ζω από τη δουλειά μου. Για να έχω αυτή την πολυτέλεια, να ζω δηλαδή από τον χορό και το θέατρο, κάνω πολλά μαθήματα. Αυτό μου αρέσει πολύ και μου δίνει ένα κάπως πιο σταθερό εισόδημα. Επιπλέον, συμμετέχω σε αρκετές παραγωγές κάθε χρόνο και συνήθως ταυτόχρονα. Αυτό σημαίνει πολλές, πάρα πολλές ώρες δουλειάς και κούρασης και τραυματισμών. Υπάρχουν ελάχιστοι που ακόμα σέβονται τον κόπο και την εργασία και προσπαθούν να κρατήσουν ένα επίπεδο στις αμοιβές, να πληρώσουν τις πρόβες και να ασφαλίσουν τους καλλιτέχνες τους. Υπάρχει και η περίπτωση των νέων δημιουργών και καλλιτεχνών που δεν έχουν χρήματα να στήσουν μια παραγωγή. Εκεί βοηθάμε και αμισθί! Δουλειά βρίσκω με όλους τους πιθανούς τρόπους. Η οντισιόν είναι μια γνωριμία που μπορεί να εξελιχθεί σε συνεργασία και η γνωριμία μια οντισιόν στην οποία θα πρέπει να αποδείξεις την αξία σου. Δικτυώνεσαι με τον χρόνο, την ενεργή ύπαρξή σου στον χώρο, τη συμπεριφορά σου στους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεσαι και την αξία σου. Αυτή βέβαια είναι η δική μου άποψη. Από την άλλη, τίποτα δεν είναι μόνιμο. Αν υπολόγιζα τα λεφτά που έχω βγάλει τα τελευταία χρόνια, θα απογοητευόμουν. Θυμάμαι μόνο πως πριν από την κρίση υπήρχαν περίοδοι που συμμετείχα σε δύο παραγωγές κι έκανα και μαθήματα και ξεπερνούσα μηνιαίως το τριχίλιαρο. Τώρα δεν βγάζω ούτε το ένα τρίτο (όταν υπάρχει δουλειά)». «Η ζωή για κάποιον καλλιτέχνη στην Αθήνα είναι δονκιχωτική» λέει ο Α.Β., εικαστικός. «Με το ποσοστό αναλφάβητων βασικής εκπαίδευσης στα ύψη και των αναλφάβητων επιστημόνων –δηλαδή αυτών που δεν ξανάνοιξαν βιβλίο σχετικό με τη δουλειά τους μετά την αποφοίτηση–, τα εικαστικά είναι ψιλά γράμματα για τους πολίτες αυτής της χώρας και τη στρατιωτική δομή της παιδείας. Ασχέτως του αν οι φοιτητές της ΑΣΚΤ προ κρίσης ήταν οι ακριβότεροι του κράτους –κοστίζαμε περίπου 1.500 ευρώ κάθε μήνα–, είμαστε μια διακόσμηση σε εφημερίδες, όπως προ κρίσης, σε άσχετα άρθρα. Το κράτος θα έπρεπε να με βοηθάει να βγάλω τουλάχιστον αυτά που ξόδεψε για μένα, όχι να με επιδοτεί, αυτό είναι fashion φασισμός. Για να ζήσω έχω κάνει κατά καιρούς τον δάσκαλο σχεδίου, τον δάσκαλο ιστορίας της τέχνης, τον ηθοποιό, τον σκηνογράφο, τον βοηθό σκηνοθέτη, τον γκαλερίστα, τον γραμματέα, τον εκδότη, τον δοκιμιογράφο, τον βιβλιογράφο, τον εικονογράφο, τον ντίλερ, προσεχώς ψήστης. Από λεφτά, στο χέρι δεν είδα ποτέ κάτι περισσότερο από την αξία των υλικών στο ετήσιο σύνολο, αλλά μόνο και μόνο το ερώτημα “πόσα βγάζεις;” με καταρρακώνει, γιατί πρέπει να αναστοχαστώ τελικά το ζητούμενο ετήσιο εισόδημα – να μην υπολογίσω συνολικό κόστος σπουδών, υλικών κ.λπ. σε σχέση με σύνολο εσόδων όλων των χρόνων: πανωλεθρία!».¶

Η ζωή μου περιορίζεται αποκλειστικά μέσα στο σπίτι, επειδή δεν έχω λεφτά να βγω. Έχω κουραστεί να βλέπω ταινίες, σειρές και να παίζω παιχνίδια, άντε να πάω και στο σπίτι κάποιου φίλου. Ούτε μποέμ ούτε καλλιτεχνική ζωή, απλά βαρετή.

29.9.16 – lifo

27

Αναζητώντας την πρωτοτυπία Την ανάδειξη και επιβράβευση πρωτότυπων ιδεών που θα συμβάλουν στην ανάπτυξη πρωτοπόρων συστημάτων και εφαρμογών αλλά και στην εξάπλωση της χρήσης των νέων τεχνολογιών επιδιώκει μέσω του Διαγωνισμού Καινοτομίας & Τεχνολογίας που διοργανώνει η Εθνική Τράπεζα.

Σ

χεδόν 4.000 φιλόδοξοι επιστήμονες και νέοι επιχειρηματίες, με πάνω από 2.200 καινοτόμες ιδέες και επιχειρηματικές προτάσεις, είδαν τα σχέδιά τους να παρουσιάζονται σε εξειδικευμένο κοινό και πολλά απ’ αυτά να αξιοποιούνται και να μετουσιώνονται σε start ups. Ο θεσμοθετημένος πλέον Διαγωνισμός Καινοτομίας & Τεχνολογίας του προγράμματος NBG Business Seeds της Εθνικής Τράπεζας ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα και τη νεανική επιχειρηματικότητα και δίνει τη δυνατότητα σε φρέσκες ιδέες να ξεχωρίσουν και σε νέους ανθρώπους να κάνουν πραγματικότητα τα όνειρά τους. Σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών επιλεγμένες προτάσεις παρακολουθούν προγράμματα εκπαίδευσης σε θέματα επιχειρηματικότητας, λαμβάνουν δωρεάν υπηρεσίες και προϊόντα της Amazon και της Microsoft, ενώ τους παρέχονται υπηρεσίες incubation σε συνεργασία με τον ΣΕΒ και τον incubator 1776 με έδρα τις ΗΠΑ. Πέρα, όμως, από τη διαγωνιστική φάση και τη βράβευση των προτάσεων, το σημαντικότερο είναι ότι οι προτάσεις που έχουν διακριθεί υποστηρίζονται στην υλοποίησή τους μέσα από τις δράσεις του προγράμματος NBG Business Seeds (www.nbg.gr/nbgseeds). Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται σε δράσεις καθοδήγησής τους σε συνεργασία με την Google, την Grant Thornton, τη Watson Farley and Williams, το Israel Advanced Technology Industries (IATI), καθώς και σε πρωτοβουλίες δημιουργίας και ανάπτυξης επαγγελματικής δικτύωσης σε συνεργασία με την Endeavor Greece και το Ελληνο-αμερικανικό Επιμελητήριο.

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ WIFINS Μάριος Παπαδόπουλος Η Wifins, η οποία ιδρύθηκε το 2014, αποτελεί ένα καινοτόμο διαδραστικό μέσο μαζικής επικοινωνίας βασισμένο σε δίκτυα Wi-Fi. Μέσω της Wifins οι καταναλωτές εξασφαλίζουν άμεσα τη σύνδεσή τους με τοπικά Wi-Fi δίκτυα, αφού πρώτα λάβουν

Αυτή την περίοδο είναι σε εξέλιξη η υποβολή συμμετοχών στον 7o Διαγωνισμό Καινοτομίας & Τεχνολογίας, δράση του προγράμματος NBG Business Seeds, με την προθεσμία να λήγει τη Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2016, στις 15:00. Μη χάνεις χρόνο, λοιπόν. Δήλωσε ατομικά ή ομαδικά συμμετοχή στον Διαγωνισμό της Εθνικής και

στις κινητές τους συσκευές περιεχόμενο συναφές με προϊόντα και υπηρεσίες που σχετίζονται με τους χώρους που επισκέπτονται. Συγκεκριμένα, η Wifins είναι σε θέση να παρέχει στους καταναλωτές έναν εγγυημένο τρόπο σύνδεσης στο Διαδίκτυο, στις επιχειρήσεις μια αξιόπιστη παροχή προς τους πελάτες τους, στα διαφημιζόμενα μέλη ένα νέο μέσο επικοινωνίας με το καταναλωτικό κοινό και στους παρόχους κινητής τηλεφωνίας έναν τρόπο δημιουργίας οικονομιών κλίμακος. «Η συμμετοχή της Wifins στον Διαγωνισμό Καινοτομίας και Τεχνολογίας», όπως επισημαίνει ο CEO της εταιρείας Μάριος Παπαδόπουλος, «ήταν μια ξεχωριστή και απολύτως εποικοδομητική επαγγελματική εμπειρία. Οι υπεύθυνοι του προγράμματος από πλευράς Εθνικής Τράπεζας συνέβαλαν τα μέγιστα στη βελτίωση της εταιρικής ταυτότητας του προϊόντος, καθώς επίσης και στη δημιουργία στιβαρών βάσεων για την περαιτέρω ανάπτυξη της εταιρείας».

δες το όνειρό σου να γίνεται πραγματικότητα. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ • «Ηλεκτρονική Επιχειρηματικότητα» • «Περιβάλλον & Τεχνολογία» • «Πολιτισμός & Τεχνολογία» ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΕΠΑΘΛΑ • Α' Βραβείο €20.000

• Β' Βραβείο €10.000 • Γ' Βραβείο €6.000 • Δ' Βραβείο €4.000 • Στους υπόλοιπους 6 προκριθέντες στη γ' φάση έξι βραβεία των €1.500 έκαστο. Ταμπλέτες (tablets) θα δοθούν στους επόμενους 10 διακριθέντες (θέσεις 11 με 20).

Δες αναλυτικά όλες τις πληροφορίες για το περιεχόμενο κάθε θεματικής ενότητας και όλες τις λεπτομέρειες για το Διαγωνισμό στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Εθνικής Τράπεζας www.nbg.gr/nbgseeds/competition

28 lifo – 29.9.16

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

4ο ΒΡΑΒΕΙΟ

CHAMPIONSID

SUNNYCLIST

PROGNOSIS

Κωνσταντίνος Συνοδινός

Εμμανουήλ Τσικανδυλάκης

Βασιλική Μπικιά, Δέσποινα-Αναστασία Ευθυμιάδου, Δημήτριος Ιακωβάκης, Κωνσταντίνος Μαυροδής και Λεόντιος Χατζηλεοντιάδης

5ο ΒΡΑΒΕΙΟ

Το ChampionsID.com είναι ένα one stop του παγκόσμιου αθλητικού οικοσυστήματος, ένα market place αθλητικών ταλέντων, ευκαιριών καριέρας και σημαντικών διασυνδέσεων. Η ψηφιακή αυτή πλατφόρμα βοηθάει τους αθλητές να αναδειχθούν, να παρουσιάσουν το ταλέντο τους σε ένα παγκόσμιο κοινό αλλά και να αναζητήσουν ευκαιρίες καριέρας σε όλο τον πλανήτη. Λειτουργεί ως ένα social/ επαγγελματικό εργαλείο μέσω του οποίου αθλητές, ερασιτέχνες και επαγγελματίες από όλα τα sports, προπονητές, scouters, managers, agents, αθλητικοί δημοσιογράφοι, αθλητικά σωματεία και οργανισμοί δημιουργούν την αθλητική/ψηφιακή τους οντότητα και αλληλεπιδρούν, εξερευνούν ευκαιρίες ή αναζητούν γνώση και δικτύωση. «Το ChampionsID.com έχει ήδη συνάψει στρατηγικές συνεργασίες με αθλητικούς οργανισμούς και σημαντικούς παράγοντες του διεθνούς αθλητικού χώρου» επισημαίνει ο ιδρυτής του Κωνσταντίνος Συνοδινός.

Το πέμπτο βραβείο του 6ου Διαγωνισμού μοιράστηκαν έξι προτάσεις που έλαβαν €1.500 έκαστη:

BOOKSECRETS Νίκος Αργύρης, Χρήστος Πατερίτσας και Θεοφάνης Χαραλάμπους

Το Booksecrets είναι μια διαδικτυακή πλατφόρμα, μέσα από την οποία οι αναγνώστες ανακαλύπτουν τα «κρυφά μυστικά» των βιβλίων, σκανάροντας μόνο το isbn τους.

STREAMOWL

Σάββας Αργυρόπουλος

Το Streamowl παρέχει προϊόντα και υπηρεσίες για τη διαχείριση της ποιότητας υπηρεσιών μετάδο-

Πρόκειται για ένα αστικό τριθέσιο ηλεκτρικό-ηλιακό όχημα, το οποίο κινείται με την ηλεκτρική ενέργεια που αποθηκεύεται σε μια μπαταρία λιθίου και μπορεί να φορτίσει από τον ήλιο, από μια οικιακή πρίζα και την κίνηση των επιβατών του. Είναι το πιο οικονομικό περιβαλλοντικό όχημα και μπορεί να κινηθεί καθημερινά έως 70 ελεύθερα χιλιόμετρα, με το μικρότερο δυνατό αντίκτυπο στο περιβάλλον και ελάχιστο κόστος χρήσης. Όπως δηλώνει ο σχεδιαστής του Εμμανουήλ Τσικανδυλάκης: «Η μοναδικότητα του Sunnyclist έγκειται στην εξελιγμένη σχεδίασή του. Τα οχήματα που το ανταγωνίζονται είναι τα μικρά ηλεκτρικά οχήματα πόλης και τα οχήματα για χρήση σε ξενοδοχεία τύπου golf cart. Η διάκριση του επιχειρηματικού σχεδίου στον Διαγωνισμό της Εθνικής Τράπεζα προσέδωσε περαιτέρω αναγνώριση και κύρος στην προσπάθειά τους και τους βοήθησε να έρθουν σε επαφή με έμπειρους ανθρώπους της αγοράς».

σης video μέσω Internet, όπως, για παράδειγμα, υπηρεσίες IPTV, Over-the-Top και mobile video streaming.

WARRATES

Βασίλης Γερμανόπουλος, Θανάσης Χαϊκάλης, Κώστας Χαϊκάλης Το WarRates είναι η πρώτη διαδικτυακή πλατφόρμα στον χώρο της ασφάλισης πλοίων παγκοσμίως και παρέχει τη δυνατότητα άμεσης, έγκυρης και χρήσιμης πληροφόρησης όταν ένα πλοίο πρέπει να διασχίσει ή να πλεύσει σε μια περιοχή υψηλού κινδύνου.

H εφαρμογή Prognosis, που σχεδίασε η ομάδα φοιτητών του Πολυτεχνείου ΑΠΘ στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, έχει στόχο την έγκαιρη διάγνωση της νόσου του Πάρκινσον. Εκμεταλλευόμενοι νέες τεχνολογίες, όπως οι αισθητήρες του κινητού, σε στάδιο που ακόμα τα πρώιμα συμπτώματα δεν είναι εμφανή σε γιατρούς και ασθενείς. Δεύτερος στόχος του Prognosis είναι οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση της ζωής των ασθενών. Συνδέοντας την εφαρμογή με ένα «έξυπνο» περικάρπιο, επιτυγχάνουν δύο πράγματα: πρώτον, γίνεται αντιληπτό πότε ο ασθενής σταματάει να περπατάει και, δεύτερον, με την αναπαραγωγή μιας δόνησης στον καρπό του και ενός ηχητικού ερεθίσματος του δίνουν και πάλι έναν ρυθμό, ώστε να συνεχίσει να περπατά. Το κοινό στο οποίο απευθύνονται είναι ασθενείς του Πάρκινσον, αλλά και συγγενείς αυτών, λόγω τυχόν προδιάθεσης να αναπτύξουν την ασθένεια.

SMARTFIELD Γιώργος Μητραλέξης

Το Smartfield είναι μια εύχρηστη εφαρμογή που σκοπό έχει να δώσει στους Έλληνες αγρότες ένα σύγχρονο εργαλείο ελέγχου και διαχείρισης της καλλιέργειας, καθώς μέσω ενός υπολογιστή, tablet ή smartphone μπορούν να παρακολουθούν απομακρυσμένα, σε πραγματικό χρόνο, τις συνθήκες που επικρατούν στο χωράφι.

TRUSTPORTER Λάμπρος Μουσελίμης Το Trustporter είναι μια πλατφόρμα που συνταιριάζει αιτήματα μεταφοράς αντικειμένων ή μετακινήσεων ανθρώ-

πων με άτομα εμπιστοσύνης που εκτελούν ένα συμβατό δρομολόγιο με αξιόπιστο και οικονομικό τρόπο.

NOODIO

Ανάργυρος Στεργίου, Νικόλαος Νανάς, Γεώργιος Σκιαδόπουλος, Χριστόφορος Δημητριάδης και Χριστόφορος Βαρακλιώτης To noodio.fm δεν είναι απλώς ένα ραδιόφωνο αλλά μια μοναδική πλατφόρμα προώθησης των πιο ταλαντούχων νέων μουσικών στο κοινό που πραγματικά ενδιαφέρεται. Οι ακροατές του μπορούν να ακούσουν δωρεάν μουσική, είτε ανεξαρτήτως είδους, είτε με βάση το μουσικό είδος της επιλογής τους.

29.9.16 – lifo

29

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΕΛΕΝΑ ΝΑΣΣΑΤΗ

ΑΠΌ ΤΗ ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ

Η ΣΟΦΊΑ ΕΞΆΡΧΟΥ ΈΦΤΙΑΞΕ ΜΙΑ ΤΑΙΝΊΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΗΜΕΡΙΝΟΎΣ ΕΦΉΒΟΥΣ ΜΕ ΤΟ ΑΒΈΒΑΙΟ ΜΈΛΛΟΝ. ΚΑΙ ΣΑΡΏΝΕΙ ΤΑ ΒΡΑΒΕΊΑ ΣΕ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΦΕΣΤΙΒΆΛ.

CINEMA

30 lifo – 29.9.16

29.9.16 – lifo

31

Η ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΜΙΑΣ ΑΠΕΛΠΙΣΜΕΝΗΣ ΓΕΝΙΑΣ

PARK:

CINEMA

Μ

ΙNFO Park Σενάριο/σκηνοθεσία: Σοφία Εξάρχου Πρωταγωνιστούν: Δημήτρης Κίτσος, Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Ενούκι Γκβενετάτζε, Λένα Κιτσοπούλου, Γιώργος Παντελεάκης, Thomas Bo Larsen, Τζούλιο Κατσής, Γκόγκα Τσικλαούρι, Ντάβιντ Σίμτσακ, Μινέλλα Μπαλλή, Παναγιώτης Παπαδόπουλος, Νίκος Ζεγκίνογλου, Μάριο Τζούτι, Σάββας Μπαλαχαζβίλι, Γιώργος Μοναστηριώτης, Τεό Αγγέλοφ Μουσική: Τhe Boy

32 lifo – 29.9.16

ια παρέα παιδιών που ζουν μέσα στην απομόνωση και την πλήξη στις παρατημένες εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Χωριού, έρημου και ερειπωμένου δέκα χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, είναι το θέμα της ταινίας Park της Σοφίας Εξάρχου, η οποία κέρδισε μόλις το βραβείο του τμήματος «Νέοι Σκηνοθέτες» στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαν Σεμπαστιάν και ετοιμάζεται να ταξιδέψει σε ένα σωρό άλλα κινηματογραφικά φεστιβάλ (έχει ανακοινωθεί ήδη η συμμετοχή της σε αυτά του Ρέικιαβικ, της Βαρσοβίας, του Λονδίνου και της Ρώμης). Λίγες μέρες πριν από τη βράβευσή του στο Σαν Σεμπαστιάν, το Park προβλήθηκε στο Φεστιβάλ του Τορόντο, όπου κέρδισε τις εντυπώσεις του κοινού και των κριτικών – η νέα κινηματογραφίστρια έχει μόλις επιστρέψει στην Αθήνα. Με το Park κάνει ουσιαστικά το ντεμπούτο της, αφού είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία στην οποία υπογράφει το σενάριο και τη σκηνοθεσία –στο ενεργητικό της έχει επίσης δύο μικρού μήκους ταινίες– και σε κερδίζει με την ωμή αλήθεια, χωρίς φτιασίδια και τάσεις ωραιοποίησης. Τη ρωτώ γιατί θέλησε να ασχοληθεί με τη νέα γενιά, μια γενιά για πολλούς από χέρι χαμένη. «Η ιδέα ξεκινά από μια παρέα νέων παιδιών και όχι από το Ολυμπιακό Χωριό, όπως νομίζουν πολλοί» λέει. «Θέλησα να αφηγηθώ την ιστορία μιας παρέας έφηβων αγοριών που ζουν σε ένα απομονωμένο μέρος, απ’ όπου δεν υπάρχει καμία διέξοδος και καμία ελπίδα, τίποτα. Το Ολυμπιακό Χωριό υπήρξε η έμπνευση για να κατασκευάσω έναν χώρο αφηρημένο και όχι τυπικά ελληνικό, ένα no man’s land. Ουσιαστικά χρησιμοποίησα εγκαταστάσεις και εγκαταλελειμμένα αθλητικά κτίρια εκτός Ολυμπιακού Χωριού. Φυσικά, αυτό το “μέρος” κάνει και ένα καυστικό και σκληρό σχόλιο σε σχέση με την πορεία της χώρας μας, αλλά ταυτόχρονα δίνει και την αντίθεση μεταξύ της νέας γενιάς και ενός χώρου στοιχειωμένου. Αν οι Ολυμπιακοί

της Αθήνας φαντάζουν μακρινή ανάμνηση, ας θυμηθούμε αυτούς του Ρίο. Η ιστορία του μεγάλου σόου και της πτώση, μετά το σόου επαναλαμβάνεται». «Άρα, θα ήταν λάθος να πούμε ότι πρόκειται για μια ταινία που μιλάει για την ελληνική κρίση» σκέφτομαι δυνατά. «Μου αρέσει που οι περισσότερες κριτικές που έχουν γραφτεί μέχρι στιγμής από ανθρώπους που έχουν δει την ταινία δεν αναφέρονται στην κρίση και στην Ελλάδα αλλά εντάσσουν την ιστορία στο πλαίσιο μιας γενικότερης κρίσης, πανευρωπαϊκής ή ακόμα και παγκόσμιας. Μιας κρίσης που αφορά περισσότερο τον δυτικό κόσμο, τέλος πάντων. Αυτό ήταν και η αρχική μου πρόθεση, να μιλήσω για το τι συμβαίνει εδώ, αλλά με έναν τρόπο που αυτό να αφορά κι έναν άνθρωπο που βρίσκεται οπουδήποτε στον κόσμο». Η ιστορία του Park τοποθετείται δέκα χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και παρακολουθεί μια παρέα αγοριών που ζει ανάμεσα στις εγκαταλελειμμένες αθλητικές εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Χωριού της Αθήνας. Τα αγόρια περιφέρονται άσκοπα ανάμεσα στα ερείπια, στήνοντας παιχνίδια-βίαιες απομιμήσεις των ολυμπιακών αθλημάτων και οργανώνοντας ζευγαρώματα σκύλων για να βγάλουν χρήματα. Ο μεγαλύτερος της παρέας, ο Δημήτρης, ετών 17, μαζί με την Άννα, ετών 22, και πρώην αθλήτρια, προσπαθούν να ξεφύγουν από το Χωριό με προορισμό τα τουριστικά ξενοδοχεία των νοτίων προαστίων, αναζητώντας την αποδοχή, πολλές φορές με άγριο και απελπισμένο τρόπο. Εκτός από ελάχιστους επαγγελματίες ηθοποιούς, οι πιο πολλοί από τους οποίους είναι σπουδαστές σχολών υποκριτικής, και έναν-δυο του Εθνικού, τους περισσότερους χαρακτήρες στην ταινία τους υποδύονται καθημερινά παιδιά, τα οποία είναι ως επί το πλείστον παιδιά μεταναστών. Για να τα βρουν, η Σοφία και οι συνεργάτες της χρειάστηκε να οργανώσουν κάστινγκ που κράτησαν σχεδόν έξι μήνες και από τα οποία πέρασαν

πάνω από 500 παιδιά. «Νομίζω πως αυτή ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στη δημιουργία της ταινίας» εξηγεί. «Στο τελικό στάδιο των οντισιόν εστιάσαμε στα αυτοσχεδιαστικά παιχνίδια, προκειμένου να δημιουργηθεί μια ομάδα αγοριών που θα ταιριάζουν μεταξύ τους και θα είναι σε θέση να επικοινωνούν και να σχετίζονται. Η ταινία δεν έχει πολλούς διαλόγους και βασίζεται περισσότερο στην ωμή ενέργεια αυτών των παιδιών. Το σενάριο που έγραψα έγινε εκατό φορές πιο σημαντικό όταν ξεκίνησα να δουλεύω με αυτά τα παιδιά, κι αυτό με συγκινεί πολύ. Τα περισσότερα από αυτά βιώνουν δυσκολίες και στην πραγματική τους ζωή». Αναρωτιέμαι πόσο δύσκολο είναι να φτιάχνεις μια ταινία στην οποία οι περισσότεροι συμμετέχοντες δεν είναι ηθοποιοί. « Ήταν πολύ δύσκολο. Κέρδισα όμως μια αμεσότητα που δεν θα μπορούσαν να μου δώσουν οι επαγγελματίες, κι ας με τρέλαιναν όταν καμιά φορά μου έλεγαν: “Μα, την ίδια σκηνή θα κάνουμε τώρα, κυρία; Βαριόμαστε. Ας κάνουμε κάτι άλλο”. Δεν είχαν συναίσθηση του ότι κάναμε ταινία». «Τελικά, αυτή η γενιά έχει μέλλον;» «Η εφηβεία αυτής της γενιά έχει, δυστυχώς, συμπέσει με μια πολύ δύσκολη συγκυρία κι έτσι κανείς δεν μπορεί να φανταστεί το μέλλον τους. Αυτό που διαφαίνεται όμως είναι πως θα χρειαστεί να καταβάλουν μεγαλύτερο κόπο απ’ ό,τι οι έφηβοι της δικής μου γενιάς. Πάντως, σε ό,τι αφορά την ταινία, δεν είναι πρόθεσή μου να πω αν υπάρχει ή όχι ελπίδα, αν και καταλαβαίνω πως ο κόσμος την έχει ανάγκη. Μακάρι να μπορούσα να του τη δώσω, αλλά έτσι δεν θα ήμουν ειλικρινής σε αυτό που βλέπω εγώ. Η κρίση είναι παντού και η εικόνα που δημιουργεί είναι αρκετά ζοφερή. Ακόμα και η ίδια η πραγματικότητα μας ξεπερνά καμιά φορά. Κοίτα, για παράδειγμα, τις εγκαταστάσεις κάτω στο Φάληρο, όπου έγιναν κάποια από τα γυρίσματα. Σήμερα βρίσκονται μετανάστες εκεί και εν τέλει η εικόνα της πραγματικότητας είναι ακόμα πιο θλιβερή από αυτό που λέει η ταινία». ¶

ελληνικεσ εικονεσ «larry clark» Η ταινία θα συμμετάσχει στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια θα προβληθεί στις αθηναϊκές αίθουσες.

29.9.16 – lifo

33

q Γεννήθηκα το 1945 στην Αθήνα και μεγάλωσα σε ιατρικό και πανεπιστημιακό περιβάλλον. Το επάγγελμα του

το βιβλίο του Καραγάτση Ο κοτζάμπασης του Καστρόπυργου, που απομυθοποιούσε την πατριωτική μυθολογία. Από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι τον Εθνικό Κήπο, τη Δεξαμενή και τη Βασιλική Φρουρά. Φυσικά, στον Εθνικό Κήπο δεν πηγαίναμε μόνοι μας αλλά με τις νταντάδες μας, διότι τότε δεν ήταν εύκολο να αμολήσεις τα παιδιά μόνα τους στον Κήπο, αφού κυκλοφορούσαν οι λεγόμενοι «ανώμαλοι». Οι εικόνες που με ακολουθούν από τα νεανικά μου χρόνια προέρχονται από πολιτικά και ιστορικά γεγονότα. Η κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου, η 21η Απριλίου του 1967 με τα τανκς στη Βασιλίσσης Σοφίας, ο ερχομός του Γρίβα-Διγενή και του Μακάριου, καθώς και οι διαδηλώσεις στη Μητροπόλεως, έξω από το υπουργείο Παιδείας. Η πρώτη διαδήλωση που συμμετείχα ήταν όταν ανέλαβε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών ο Ιάκωβος, που υποτίθεται ότι ήταν ομοφυλόφιλος, και εμείς διαμαρτυρόμασταν γιατί θεωρούσαμε ότι και η τότε κυβέρνηση ήταν κυβέρνηση ομοφυλοφίλων, με πρώτο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

απο τον γιαννη πανταζοπουλο. φωτογραφια: παρις ταβιτιαν.

q Στο Κολέγιο Αθηνών οφείλω την πολιτικοποίησή μου. Κάθε

τάξη είχε το προεδρείο της και υπήρχε μια υποτυπώδης πολιτική ζωή. Ήμουν αρχισυντάκτης του μαθητικού περιοδικού «Ο Αθηναίος» και έγραφα για τις διεκδικήσεις των νέων ή για τις νεολαίες ξένων χωρών. Τότε το Κολέγιο αποτελούσε και καταφύγιο για καθηγητές που λόγω αριστερών φρονημάτων δεν μπορούσαν να διοριστούν στο Δημόσιο. Θυμάμαι, το 1956, που είχε γίνει η Oυγγρική Επανάσταση και πνίγηκε στο αίμα από τον Σοβιετικό Στρατό, να κόβω φωτογραφίες από το «Paris Match» και το «Life» και να τις κρεμάω στην τάξη, στην εφημερίδα τοίχου, για την οποία ήμουν υπεύθυνος. Ένας από τους καθηγητές μου ήταν κομμουνιστής και με το που τις είδε, έγινε έξαλλος και τις έσκισε αμέσως. Όλα αυτά στο λεγόμενο αμερικανικό κολέγιο. Υπήρχε όμως ένα πλαίσιο για πολιτική έκφραση. Στη συνέχεια ακολούθησα σπουδές Νομικής, μια προφανής επιλογή για κάποιον που ήθελε να ασχοληθεί με τις κοινωνικές επιστήμες. Έγινα ηγετικό στέλεχος στο φοιτητικό κίνημα, το ζήτημα όμως είναι ότι πάντα θεωρούσα τον εαυτό μου «Βόρειο» που βρέθηκε κατά λάθος στον Νότο. Ήμουν ο «γραφειοκράτης» που σε μια φοιτητική οργάνωση κρατούσε αρχείο, έγγραφα και ντοκουμέντα. Κυκλοφορούσα συνεχώς με μια τσάντα και πολλοί με θεωρούσαν σχεδόν «νούμερο». Οι άλλοι συνδικαλιστές ήταν πιο χύμα, επέλεγαν να σπαταλούν την ώρα τους στα καφενεία παίζοντας πρέφα, αλλά αργότερα έγιναν υπουργοί. Ανήκω σε μια γενιά που πίστευε ότι μετά την πτώση της δικτατορίας θα γινόταν ένα νέο ξεκίνημα για τη χώρα. Γι’ αυτό ήθελα να ασχοληθώ ενεργά, ως «γραφειοκράτης», σε ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Τα πράγματα στράβωσαν, ήρθε ο Ανδρέας Παπανδρέου, δημιούργησε ένα λαϊκίστικο κίνημα, στο οποίο δεν είχα καμιά θέση. Έτσι, το πανεπιστήμιο ήταν μια διέξοδος, αφού δεν μπορούσα να ασχοληθώ με την πολιτική. Πίστευα ότι θα μπορούσα να συνεισφέρω, κατά κάποιον τρόπο, στην αγωγή του πολίτη. Και αντιλαμβανόμουν τη διδασκαλία της Ιστορίας ως μια συμβολή στην πολιτική διαπαιδαγώγηση των αυριανών πολιτών. Ως ιδέα ήταν πολύ ωραία, αλλά δεν είχε καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα.

q Τους περισσότερους φοιτητές μου δεν τους είδα ποτέ. Εμφανιζόντουσαν μόνο στις εξετάσεις, κοβόντουσαν συστηματικά και διαμαρτύρονταν συνεχώς. Κάποιοι με χαρακτήρισαν «χούντα» επειδή δεν τους άφηνα να έχουν το κινητό τους στη διάρκεια της εξέτασης, για να μην αντιγράφουν. Οι εξετάσεις και οι επιτηρήσεις ήταν ό,τι πιο εφιαλτικό θυμάμαι από τον πανεπιστημιακό χώρο. Κατέληξα να κάνω μόνος μου όλες τις επιτηρήσεις, για να μην εξαρτώμαι από τους άλλους. Γι’ αυτό τελικά απομονώθηκα από το υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό, επειδή πολλοί συνάδελφοί μου θεωρούσαν ότι δεν χρειαζόταν να δίνω τόση σημασία. Οι ίδιοι προτιμούσαν να μοιράζουν αφειδώς δεκάρια, όπως ο πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Μητρόπουλος, που λόγω αυτού του γεγονότος ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής. Ευτυχώς, υπήρξε ένας αρκετά μεγάλος αριθμός φοιτητών μου που έμαθαν Ιστορία και αποτελούν τη μόνη αντίρρηση στη σκέψη ότι χαράμισα τη ζωή μου και το αποδεικνύουν μέχρι σήμερα, όταν με συναντούν στον δρόμο. Υπήρχαν δύο διαδρομές στον χώρο της παιδείας, μια υγιής και μια νοσηρή. Στην πρώτη ερχόταν ο φοιτητής, έδινε εξετάσεις και αποτύγχανε. Ελάχιστοι ήταν αυτοί που έρχονταν να ρωτήσουν γιατί κόπηκαν. Το λογικό θα ήταν να πας σπίτι σου και να αναρωτηθείς γιατί απέτυχες. Τη δεύτερη φορά, είτε θα περνούσες το μάθημα είτε θα αποτύγχανες ξανά. Την τρίτη φορά, αν δεν είχες κάποιο παθολογικό πρόβλημα, θα το περνούσες, έχοντας μάθει πλέον για ποιους λόγους κοβόσουν. Η νοσηρή διαδρομή αφορά αυτούς που έρχονταν χωρίς να έχουν καν ανοίξει βιβλίο, υπολογίζοντας στην αντιγραφή από τον διπλανό τους, καθώς και στις σημειώσεις από τις φοιτητικές παρατάξεις. Αποτύγχαναν εκ νέου και με κατηγορούσαν επειδή δεν τους περνούσα. Σε άλλη χώρα τον φοιτητή που θα εμφανιζόταν παραπονούμενος επειδή κόπηκε δώδεκα φορές θα τον έπαιρναν με τις ντομάτες. Για να κοπείς τόσες φορές, σημαίνει ότι κάνεις μόνο για φύλακας ορνιθοτροφείου. Το σημαντικότερο είναι ότι δεν υπήρχαν καν οι στοιχειώδεις γνώσεις της έκτης δημοτικού σε ερωτήσεις-κλειδιά για τη γεωγραφική συγκρότηση του ελληνικού κράτους, μολονότι όλοι κόπτονται, κατά τα συνηθισμένα, ότι είναι έτοιμοι να χύσουν το αίμα τους. Θυμάμαι μια φορά που μια φοιτήτρια δεν γνώριζε ποιες περιοχές αποτελούσαν το ελληνικό κράτος πριν από τους Βαλκανικούς Πολέμους. Η συγκεκριμένη ήταν υπό την προστασία του κυρίου Μπαμπινιώτη, τότε πρύτανη. Την έκοψα και ζήτησε, μαζί με κάποιες άλλες φοιτήτριες, να την επανεξετάσω. Εξετάστηκαν από τριμελή επιτροπή και κόπηκαν ξανά. Πήγαν πάλι στο Πρυτανικό Συμβούλιο και ζήτησαν ξανά επανεξέταση, μολονότι ήταν παράνομο. Δεν το δέχτηκα, αλλά οι συγκεκριμένες φοιτήτριες, απ’ ό,τι είδα στη συνέχεια, χωρίς να γνωρίζω πώς, πήραν πτυχίο κανονικά. Χωρίς την υπογραφή μου. Ο χώρος της παιδείας εξακολουθεί και παραμένει αθεράπευτος.

q Το ελπιδοφόρο είναι ότι πάντοτε υπάρχει μια δυναμική μειονότητα νέων που δραστηριοποιούνται και είναι αυτή που τελικά αλλάζει τα πράγματα. Απορείς πώς μέσα σε ένα τόσο εχθρικό περιβάλλον καταφέρνουν να ξεχωρίσουν. Και είναι αυτοί που σήμερα επιλέγουν να φύγουν στο εξωτερικό, γιατί πολύ απλά επιλέγουν να πάρουν τη ζωή τους στα χέρια τους. Δυστυχώς, οι υπόλοιποι είναι τόσο ευνουχισμένοι από τις μαμάδες τους, τα σχολεία τους και το κράτος, που το μόνο που κάνουν είναι να περιμένουν κάποιος, κάποτε, να έρθει και να τους δώσει δουλειά. Πρόκειται για μια λογική ανευθυνότητας που πλαισιώνεται από την άποψη ότι για όλα φταίνε κάποιοι άλλοι και ποτέ οι ίδιοι.

q Το κυριότερο συμπέρασμα από την τριαντάχρονη διδασκαλία της Ιστορίας στο πανεπιστήμιο ήταν ότι

34 lifo – 29.9.16

IΣΤΟΡΙΚΟΣ, ΤΕΩΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ. ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΜΕΝΕΙ ΣΤΟ ΚΟΛΩΝΑΚΙ.

q Οι «Ελληνικοί Χοροί» του Σκαλκώτα ήταν ένας από τους δίσκους που μου έχουν αποτυπωθεί έντονα, όπως και

ΓΙΏΡΓΟΣ ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΆΤΟΣ

πατέρα μου ήταν οδοντίατρος-χειρουργός, διευθυντής του Ευαγγελισμού και καθηγητής πανεπιστημίου. Νονός μου ήταν ο Γεώργιος Ιωακείμογλου, καθηγητής Φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και ακαδημαϊκός, μια σημαντική μορφή που με επηρέασε βαθύτατα.

οι νεοέλληνες δεν τη χρειάζονται. Αδιαφορούν. Είμαστε η χώρα της μηδενικής προσπάθειας. Πάσχουμε από εθνικό αυτισμό και μας κατατρέχουν διαχρονικά οι μύθοι. Ο νεοέλληνας γεννήθηκε ανασφαλής και χρειάζεται τους μύθους ως άλλοθι είτε για την ανεπάρκειά του είτε για την οκνηρία του. Ποιος φταίει για τη Μικρασιατική Καταστροφή; «Οι Άγγλοι. Ωραία, φέρε το ψητό τώρα». Δεν χρειάζεται να συζητήσεις, να διαβάσεις, να μάθεις, αφού την απάντηση πιστεύεις ότι τη γνωρίζεις. Ο νεοέλληνας έχει οξύτατο πρόβλημα πνευματικής και σωματικής οκνηρίας.

q Ασχολήθηκα αρχικά με την έρευνα για τον Εθνικό Διχασμό, επειδή ήθελα να καταπολεμήσω την προπαγάνδα της δικτατορίας και των υποστηρικτών της, ιδίως στο εξωτερικό. Ήθελα να αποδείξω ότι στην Ελλάδα η συμμετοχή του λαού μέσω των εκλογών, ήταν αποφασιστικής σημασίας και πως κάποιες επιλογές του άλλαξαν την Ιστορία. Ότι είχαμε μια ουσιαστική και δημοκρατική εξέλιξη. Θυμάμαι πολύ έντονα μια στιγμή, όταν ήμουν φαντάρος στο Κιλκίς κατά τη διάρκεια της Επταετίας. Τότε ήρθε ο στρατηγός και μας ρώτησε γιατί είχε γίνει η «επανάσταση». Απάντησε ένας στρατιώτης ότι «η επανάσταση έγινε για να νικηθεί ο κομμουνισμός και η φαυλοκρατία». Όταν όμως ρωτήθηκε «και τι σημαίνει φαυλοκρατία;», απάντηση δεν έδωσε και ο στρατηγός έγινε έξαλλος. Ήθελα, λοιπόν, να αποδείξω ότι η δημοκρατία ήταν υπαρκτή, παρά τις όποιες ατέλειες.

q Η επιτυχία του τελευταίου μου βιβλίου για τον Εθνικό Διχασμό δείχνει ότι ο κόσμος σήμερα αναζητά απα-

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

ΓΙΏΡΓΟΣ ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΆΤΟΣ

ντήσεις λόγω της οικονομικής κρίσης. Διχαστικές λογικές υπάρχουν σε όλες τις κοινωνίες και είναι μέρος της πολιτικής ζωής. Σήμερα, βέβαια, είναι περισσότερο θεωρητικές οι εμφυλιοπολεμικές διαμάχες και κινούνται στα νέα πλαίσια των social media. Ακόμη και αυτή την περίοδο εξακολουθεί να υπάρχει ένα γενικότερο πρόβλημα απόστασης μεταξύ λόγων και έργων. Δεν σηκώνουμε μύγα στο σπαθί μας για την ονομασία της Μακεδονίας ή για τα σύνορά μας, αλλά όταν έρθει η κρίσιμη στιγμή κλαίμε και οδυρόμαστε. Όπως όταν είχαμε στείλει ένα πλοίο πριν από αρκετά χρόνια στον Περσικό Κόλπο και στο λιμάνι ζήσαμε στιγμές αρχαίας τραγωδίας. Δεν νομίζω ότι οι νέοι σήμερα έχουν τα κότσια να δράσουν και να διακινδυνεύσουν προς χάριν αυτών που λένε. Κάποτε, σε μια φοιτητική παράδοση, είπα στους φοιτητές μου να μην κρίνουν τόσο αυστηρά τους αντιβενιζελικούς που δεν ήθελαν να πάνε να πολεμήσουν για τη Μακεδονία. «Πόσοι από εσάς είστε διατεθειμένοι να πολεμήσετε για την Κύπρο;» τους ρώτησα. Σε άλλες εποχές θα αντιδρούσαν ότι τους προσβάλλω. Και όμως, δεν μίλησε κανείς.

q Χαρισματικούς ηγέτες είχαμε, αλλά μετρημένους στα δάχτυλα. Χαρισματικός ηγέτης ήταν και ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος έσπειρε την καταστροφή. Αν μιλήσουμε για θετικές πολιτικές φυσιογνωμίες, σίγουρα ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Σήμερα φαίνεται ότι έχει σχηματιστεί μια σημαντική μερίδα του λαού, και των νέων, που διψάει για μια θετική, αξιόπιστη και υπεύθυνη κυβερνητική πρόταση. Αν ξεχώριζα κάποιον, αυτός που ανταποκρίνεται περισσότερο αυτήν τη στιγμή είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Μακάρι να προκύψουν και άλλοι που θα μπορέσουν να ακολουθήσουν τις νέες επιταγές της εποχής. Το δυστύχημα είναι ότι η «σαβούρα» ή τα «βαρίδια» είναι πολλά και εκεί θα κριθεί ο επόμενος ηγέτης, ο οποίος θα επιτύχει μόνο όταν καταφέρει να παραμερίσει τη σαβούρα. Όσο για το «πρώτη φορά αριστερά», είναι κρίμα που αυτή ήταν η «πρώτη φορά αριστερά».

Ακόμη και αυτή την περίοδο εξακολουθεί να υπάρχει ένα γενικότερο πρόβλημα απόστασης μεταξύ λόγων και έργων. Δεν σηκώνουμε μύγα στο σπαθί μας για την ονομασία της Μακεδονίας ή για τα σύνορά μας, αλλά όταν έρθει η κρίσιμη στιγμή κλαίμε και οδυρόμαστε. Όπως όταν είχαμε στείλει ένα πλοίο πριν από αρκετά χρόνια στον Περσικό Κόλπο και στο λιμάνι ζήσαμε στιγμές αρχαίας τραγωδίας.

q Από την πόλη της Αθήνας αναπολώ την εποχή κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’50, που τα τρόλεϊ ήταν το μοντέρνο μέσο μεταφοράς. Τα χρησιμοποιούσες για να κάνεις μεγάλες διαδρομές. Μέχρι δύο στάσεις περπατούσες, για παραπάνω έπαιρνες το τρόλεϊ. Είχες την αίσθηση ότι η πόλη μέσα από αυτές τις διαδρομές και τον λιγότερο πληθυσμό της ήταν πιο οικεία. Ήταν ένας ενιαίος χώρος. Σήμερα, το να κάνω τις ίδιες διαδρομές μου φαίνεται βουνό. Επιπρόσθετα, οι δρόμοι σήμερα στις εννιά το πρωί είναι έρημοι, όπως ήταν παλιά στις επτά το απόγευμα. Το Ζάππειο, το Σύνταγμα και το Κολωνάκι είναι οι περιοχές στις οποίες μου αρέσει να μετακινούμαι πιο πολύ. Αυτό που με ενοχλεί περισσότερο είναι η φθορά και η σταδιακή εγκατάλειψη της πόλης. Τα οδοστρώματα χαλασμένα, τα πεζοδρόμια διαλυμένα, τα κτίρια και οι προσόψεις έχουν αφεθεί στη μοίρα τους. Περπατάς από τη μια μουτζούρα στην άλλη. Επίσης, τα γκράφιτι είναι μια μεγάλη ρύπανση, μια αλλοίωση ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας. Οι καταστροφές των αγαλμάτων είναι κάτι ακόμη χειρότερο, και μάλιστα διαχρονικό. Το 1983 είχαν σπάσει το χέρι του αγάλματος του Κοραή στα Προπύλαια. Τότε η απάντηση της Συγκλήτου ήταν να αντικατασταθούν τα αγάλματα από αντίγραφα και τα πρωτότυπα να μεταφερθούν σε προστατευμένο μέρος. Έγραψα ένα άρθρο στην «Καθημερινή» και σημείωνα ότι δεν μένει παρά να αντικατασταθεί και το πανεπιστήμιο από αντίγραφο και να μεταφερθεί σε προστατευμένο μέρος. Επίσης, αυτό που δεν μπορείς να συνηθίσεις και να κατανοήσεις είναι η οδική συμπεριφορά των οδηγών και των μοτοσικλετιστών. Έχω φάει και μπουνιές επειδή διαμαρτυρήθηκα σε οδηγό που σταμάτησε ελάχιστα εκατοστά μπροστά μου και η αμίμητη απάντησή του ήταν «γιατί, σε άγγιξα;».

q Ένα από τα μυστηριώδη και οξύτερα προβλήματα αυτής της χώρας είναι ότι δεν ξέρουν οι άνθρωποι πώς να σε χρησιμοποιήσουν. Είτε προτιμούν να σε κόψουν λόγω αντίθετων ιδεολογιών είτε επιλέγουν να μη σου απαντήσουν ποτέ σε εκδηλώσεις ενδιαφέροντος. Και εκεί που προσπαθείς να δημιουργήσεις κάτι καλό ή να προβείς σε κάποιες χρήσιμες κινήσεις που θα βοηθήσουν το κοινωνικό σύνολο, παραμένεις συνεχώς δίπλα στο τηλέφωνο που τελικά δεν θα χτυπήσει ποτέ. Για λόγους παράλογους και ανεξήγητους, υπάρχει μια δυσκαμψία στο να χρησιμοποιήσουμε τον κατάλληλο άνθρωπο στην κατάλληλη δουλειά. Εργασίες που τις αφήνουμε και δεν γίνονται. Και προτιμούμε να πέσει ο τοίχος παρά να φωνάξουμε τον ειδικό να μας τον φτιάξει.

q Το 1984, για το βιβλίο μου Stillborn Republic, τιμήθηκα με το Woodrow Wilson Foundation Award, την ανώτατη διάκριση της Αμερικανικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης. Ίσως το μεγαλύτερο λάθος μου ήταν τελικά που επέλεξα να μείνω στην Ελλάδα. Από τη στιγμή που είχα καταλήξει ότι τα πράγματα στη χώρα θα πάνε από το κακό στο χειρότερο, μάλλον θα έπρεπε να είχα δεχτεί μια θέση στην Αμερική, όταν μου την προσφέρανε. Πάντως, είμαι περήφανος για κάποιους φοιτητές μου, για τα βιβλία μου και για τον γιο μου. Για όποιον κάνει παιδιά, αντιπροσωπεύουν μια επιβίωση πέρα από τον δικό του θάνατο. Ακόμη, λοιπόν, και αν δεν έχεις καμία ελπίδα για τον εαυτό σου, έχεις αυτομάτως ελπίδες για το παιδί σου. Η πατρική μου οικογένεια έπαιξε θετικό ρόλο στη ζωή μου. Όμως την οικογένεια που πήγα να φτιάξω εγώ μου τη διέλυσαν άλλοι. Στην πορεία της ζωής μου ερωτεύτηκα πολλές φορές. Αλλά η φορά που νόμιζα ότι θα ήταν η τελική, δυστυχώς μου βγήκε ξινή. Αυτή ήταν και η μεγάλη αποτυχία μου. Η ζωή με έχει διδάξει ότι τίποτε άλλο δεν αξίζει περισσότερο από το να έχεις ήσυχη τη συνείδησή σου. Και αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από τον εαυτό σου. Αυτό που δεν εξαρτάται μόνο από εσένα είναι η ευτυχία σου.

36 lifo – 29.9.16

ΙNFO

Το βιβλίο του Γιώργου Μαυρογορδάτου 1915, Ο Εθνικός Διχασμός κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.

489

Η

ΑΓΟΡΑ

ΤheGOODLIFO

τησ δασ α εβδομ

ΜΟΔΑ

Clothes for humans Η νέα φιλοσοφία της United Colors of Benetton

Tα ρούχα ως προέκταση της ζωής μας είναι η γενική σκέψη πίσω από τη νέα καμπάνια της United Colors of Benetton. Τα ρούχα παίζουν σπουδαίο συναισθηματικό ρόλο στη ζωή μας. Κάθε πρωί που διαλέγουμε τι θα φορέσουμε αποφασίζουμε και για τη διάθεση που θα έχουμε τη μέρα που ξεκινάει, όπως και για το πώς θα συντονιστούμε με τις στιγμές που μας περιμένουν. Εδώ ακριβώς στηρίζεται η φιλοσοφία των Clothes for Humans. Τα ρούχα λειτουργούν υποστηρικτικά, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και να απολαμβάνουν στο μέγιστο τις εμπειρίες τους. Dress Up: κομψότητα στη δουλειά και στις ειδικές περιστάσεις. Dress Down: χαλαρό στυλ για όλες τις στιγμές της μέρας. Dress to Move: λειτουργικά ρούχα για έναν αθλητικό τρόπο ζωής. facebook.com/benetton, twitter.com/Benetton, youtube.com/benetton

29.9.16 – lifo

37

Λουμίδης Κουπάτος

NAL O S R E P ER SHOPP

Το ειδικό χαρμάνι Λουμίδης Κουπάτος προορίζεται για κατανάλωση σε κούπα και φυσικά οι άνθρωποι του Λουμίδη έχουν προβλέψει για την κατάλληλη. Διατίθεται αποκλειστικά μέσα από ειδικές προωθητικές συσκευασίες. Στείλτε μήνυμα στο www.facebook. com/LoumidisPapagalos.

ë

Nescafé

Λουμίδης

Τα συλλεκτικά φλιτζάνια και κούπες του Λουμίδης Παπαγάλος έχουν γίνει πλέον συνώνυμα του ελληνικού καφέ και όχι μόνο. Αυτό το βασικό «εργαλείο» για έναν άψογο καφέ διατίθεται αποκλειστικά μέσα από ειδικές προωθητικές συσκευασίες. Στείλτε μήνυμα στο www.facebook. com/LoumidisPapagalos.

ë

Paraphernalia

Ένα από τα πιο χαριτωμένα σετ από κούπες για καφέ διατίθεται στο Paraphernalia. Το Mr Penguin Coffee Cup Set αποτελείται από τέσσερις κούπες που όταν τις στοιβάζεις, σχηματίζεται η φιγούρα ενός χαριτωμένου πιγκουίνου. www.paraphernalia.gr

ù

Starbucks

Τα Starbucks έχουν κάτι καινούργιο να προτείνουν κάθε χρόνο στα ράφια τους. Πέρα από τις κλασικές κούπες που επαναλαμβάνονται, η γνωστή εταιρεία λανσάρει και custom designs. Τη νέα φθινοπωρινή σειρά θα τη βρίσκετε στα καταστήματα Starbucks μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου. Στη φωτογραφία η κούπα Raindrops Siren Mug.

ΤheGOODLIFO

ú

Nespresso

Η Krups Inissia Ruby Red είναι μία από τις ομορφότερες μηχανές που παίρνουν ταμπλέτες καφέ εσπρέσο. Σε όλα τα καταστήματα Nespresso και στο www. nespresso.com/gr

ú

Η κλασική κόκκινη κούπα του Νescafé είναι, εκτός από κλασική, όμορφη και εργονομική με την απλή γραμμή της. Οι κούπες του Νescafé είναι διαθέσιμες σε καταστήματα λιανικής.

ü

kειμενο μεροπη κοκκινη

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

ΕΧΕΙΣ ΓΟΥΣΤΟ

Πώς θα χαρακτήριζες το στυλ σου; Αυστηρό, κουλ, με εκλάμψεις girly.

ΜΑΙΡΗ ΡΕΤΣΙΝΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΉ ΠΑΡΑΓΩΓΌΣ

Πόσο συχνά κοιτάζεσαι στον καθρέφτη; Κοιτάζομαι μια φορά το πρωί, πριν φύγω για τη δουλειά, και μια στον καθρέφτη του αυτοκινήτου πριν από κάποιο σημαντικό ραντεβού. Νομίζω ότι έχουμε μια νορμάλ σχέση, που μάλλον ο ένας έχει βαρεθεί τον άλλο. Με ποιο κομμάτι της γκαρνταρόμπας σου έχεις κολλήσει τελευταία; Ένα αμάνικο μαύρο τζιν φόρεμα είναι το δέρμα μου τις τελευταίες μέρες γιατί μπορώ να το φοράω 24 ώρες το 24ωρο και επειδή με δύο-τρία διαφορετικά αξεσουάρ μπορώ να μετατρέψω το look από casual chic σε preppy και, στα μεγάλα κέφια, σε punk. Τι έχεις δει σε βιτρίνα τελευταία και το έχεις λιμπιστεί; Μια τεράστια ζαμπονοτυρόπιτα, σε έναν φούρνο κοντά στη δουλειά μου. Κρατάς ρούχα περασμένων χρόνων ή τα ξεφορτώνεσαι με ευκολία; Ξεφορτώνομαι ρούχα με τεράστια ευκολία γιατί ποτέ δεν μου άρεσε το «κράτα το κι αυτό, ποτέ δεν ξέρεις πού θα χρειαστεί». Με πιέζει περισσότερο το να έχω πάρα πολλά ρούχα, προτιμώ να έχω δέκα κομμάτια με τα οποία να νιώθω απόλυτα ο εαυτός μου. Τι φοράς συνήθως όταν πας στη δουλειά; Συνήθως άνετα, oversized ρούχα, είτε αυτά είναι τζιν, Τ-shirts, κιμονό ή καθημερινά φορεματάκια. Πιστεύεις ότι οι Αθηναίες έχουν στυλ; Πιστεύω πως οι Αθηναίες τα τελευταία χρόνια νιώθουν πιο άνετα με το σώμα τους και τολμούν outfits που παλαιότερα θα τις «φορούσαν». Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Το τζιν, το τιραντάκι και τα παπούτσια είναι πολύ basic πράγματα, δεν θυμάμαι καν πότε τα αγόρασα. To bomber jacket είναι Mary Katratzou for Adidas Originals και, αν δεν κάνω λάθος, έκανε 140 ευρώ. Τo layering των κοσμημάτων είναι Jour.

H Μαίρη Ρετσίνα είναι ραδιοφωνική παραγωγός στον Hit 88.9 και κάνει εκπομπή κάθε μέρα 10:00-14:00. Επίσης, διατηρεί τη δική της στήλη, «Mary and Me», στο Didee.gr.

29.9.16 – lifo

39

Παγκόσμια Ημέρα Ζώων: Γιατί είναι καλύτερο να ζεις με ένα κατοικίδιο!

ΤheGOODLIFO

Μετά από πολυάριθμες μελέτες, οι ερευνητές έχουν αποδείξει ότι η συμβίωση με ένα κατοικίδιο προσφέρει στον άνθρωπο πολλά σημαντικά οφέλη, σωματικά αλλά και ψυχολογικά. Τι θα κερδίσεις από τη συμβίωση με ένα κατοικίδιο; Πολλά! Ας αρχίσουμε με τα σωματικά οφέλη Όσοι ζουν με κάποιο κατοικίδιο, στατιστικά έχουν χαμηλότερη πίεση, χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων στο αίμα, καλύτερη φυσική κατάσταση. Ο καθημερινός περίπατος του σκύλου είναι ένα ισχυρό κίνητρο για περισσότερο περπάτημα και κίνηση, έτσι οι ιδιοκτήτες έχουν λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν στεφανιαία νόσο αλλά και αυξημένες πιθανότητες επιβίωσης μετά από καρδιακή προσβολή, αυξημένα επίπεδα των φυσικών αντικαταθλιπτικών ουσιών του οργανισμού, όπως οι ενδορφίνες και η ντοπαμίνη, λιγότερο στρες, άρα και ισχυρότερο αμυντικό σύστημα. Τέλος, οι έρευνες δείχνουν πως κατά μέσο όρο οι ιδιοκτήτες κατοικιδίων ζουν 2-5 χρόνια περισσότερο. Αντίστοιχα είναι τα οφέλη και στο ψυχολογικό επίπεδο. Η ευθύνη της συμβίωσης με ένα κατοικίδιο δίνει σκοπό στη ζωή των μοναχικών ανθρώπων και προσφέρει μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση στα παιδιά, ενώ η παρουσία ενός κατοικιδίου στον χώρο εργασίας ενθαρρύνει τις κοινωνικές σχέσεις μεταξύ των συναδέλφων και συμβάλλει στη δημιουργία ενός ευχάριστου

κλίματος. Η συνύπαρξη με έναν σκύλο ή μια γάτα προσφέρει ανακούφιση και καταπολεμά την κατάθλιψη, η συντροφιά και η αγάπη δίχως όρους που προσφέρουν τα κατοικίδια δίνουν ψυχική σταθερότητα αλλά και χαρά και διασκέδαση. Τα κατοικίδια είναι μια αφορμή για να γνωρίσει κάποιος καινούργιους ανθρώπους και να δημιουργήσει νέους πυρήνες κοινωνικής ζωής. Η απόκτηση ενός κατοικιδίου ζώου δεν έρχεται χωρίς ευθύνες Όταν κάποιος αποφασίζει να υιοθετήσει ένα ζώο, θα πρέπει να το έχει σκεφτεί σοβαρά. Πρόκειται για σχέσεις ζωής, με δέσμευση και ευθύνες. Υιοθετούμε ένα κατοικίδιο, έχοντας πλήρη συναίσθηση ότι θα μείνει κοντά μας όλη του τη ζωή. Αν δεν ζούμε μόνοι, θα πρέπει να έχουμε τη συναίνεση της υπόλοιπης οικογένειας. Ένα ζώο στο σπίτι φέρνει πολλή χαρά αλλά και ευθύνες που όλοι πρέπει να μοιράζονται. Ο τρόπος ζωής μας πρέπει να καθορίζει το κατοικίδιο που θα πάρουμε. Οι μόδες πολλές φορές είναι παραπλανητικές. Χρειάζεται ενημέρωση από πριν. Δεν είναι όλα τα σκυλιά κατάλληλα για διαμερίσματα. Ούτε όλες οι γάτες ίδιες. Το ζώο πρέπει να έχει το δικό του κατάλυμα, να ξέρει

πού βρίσκεται το φαγητό του, να ζει σε συνθήκες σταθερότητας. Για να είναι πάντα τα κατοικίδιά μας υγιή, δεν παραμελούμε τις τακτικές επισκέψεις στον κτηνίατρο για προληπτικό έλεγχο και εμβολιασμούς, ενώ για την ασφάλειά τους αλλά και την υγιεινή συμβίωση μαζί μας δεν αφήνουμε ποτέ τα κατοικίδια να περιφέρονται μόνα και ανεξέλεγκτα στον δρόμο. Ο καθημερινός περίπατος δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ζωτική ανάγκη για τον σκύλο μας και μια θαυμάσια ευκαιρία σωματικής άσκησης για μας. Η απόφαση για στείρωση είναι ένα πολύ σοβαρό στάδιο στη συμβίωση με ένα ζώο. Αφήνουμε τη σκύλα ή τη γάτα μας να ζευγαρώσει μόνον αν έχουμε εξασφαλίσει την τύχη των μικρών που θα γεννηθούν. Διαφορετικά, η σωστή λύση είναι η στείρωση. Η σωστή διατροφή είναι η πιο σημαντική παράμετρος υγείας και μακροζωίας. Τρέφουμε τον σκύλο ή τη γάτα μας μόνο με βιομηχανοποιημένη τροφή υψηλής ποιότητας, ειδικά σχεδιασμένη για το είδος, την ηλικία και τον τρόπο ζωής τους. Είναι η μόνη διατροφή που μπορεί να καλύψει τις ιδιαίτερες ανάγκες του αλλά και η μόνη ασφαλής, αφού προφυλάσσει και εμάς και το ζώο από την πιθανότητα μετάδοσης διαφόρων ασθενειών.

29.9.16 – lifo

41

KET H MARA RC RESE

Μαζί για τα επόμενα 4 χρόνια ΟΠΑΠ και Ελληνική Παραολυμπιακή Επιτροπή Ο ΟΠΑΠ, την Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2016, ανακοίνωσε την ανανέωση της χορηγικής συνεργασίας με την Ελληνική Παραολυμπιακή Επιτροπή για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, αποδεικνύοντας έμπρακτα, γι’ ακόμη μία φορά, τη στήριξή του στην ελληνική κοινωνία και τον αθλητισμό. Η ανακοίνωση πραγματοποιήθηκε κατά την τελετή υποδοχής των 60 αθλητών της πιο δυνατής ομάδας που συμμετείχε στους Παραολυμπιακούς Αγώνες Ρίο 2016, η οποία κατέλαβε την 24η θέση με 13 μετάλλια: 5 χρυσά, 4 αργυρά και 4 χάλκινα. Ο εκτελεστικός πρόεδρος του ΟΠΑΠ, κ. Καμίλ Ζίγκερ, συνεχάρη τους αθλητές για τη συμμετοχή και τις προσπάθειές τους στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο, τονίζοντας ότι «μπορούμε να πούμε με υπερηφάνεια ότι καθένας από εσάς είναι νικητής και ότι γυρίσατε ως η πιο δυνατή ομάδα του κόσμου. Συγχαρητήρια σε όλους σας για τη συμμετοχή και τις προσπάθειές σας. Συγχαρητήρια στους προπονητές σας και στους συνοδούς που έχετε δίπλα σας. Οι επιτυχίες σας στο Ρίο ήταν συγκλονιστικές και μας έκαναν όλους, σε όλη την Ελλάδα, χαρούμενους και υπερήφανους». Ανακοινώνοντας την επέκταση της χορηγικής συνεργασίας του ΟΠΑΠ με την Ελληνική Παραολυμπιακή Επιτροπή επισήμανε χαρακτηριστικά: «Ο ΟΠΑΠ έχει δεσμευτεί και αποκτήσει ισχυρούς δεσμούς με το Παραολυμπιακό Κίνημα και τις βασικές αρχές που αυτό υπηρετεί. Τα τελευταία πέντε χρόνια στηρίζουμε τους αθλητές για να έχουν την ευκαιρία να κυνηγήσουν και να επιτύχουν τους στόχους τους. Θα παραμείνουμε στο πλευρό της πιο δυνατής ομάδας για άλλα τέσσερα χρόνια, καθ’ όλη την προετοιμασία της για τους επόμενους Παραολυμπιακούς Αγώνες, αποδεικνύοντας έμπρακτα, γι’ ακόμα μία φορά, τη στήριξή μας στην ελληνική κοινωνία και τον αθλητισμό».

εκπαιδευτικό πρόγραμμα διατροφής σε μαθητές δημοτικών σχολείων από την dole! Η Dole, η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής και εμπορίας φρούτων υψηλής ποιότητας παγκοσμίως, συνέχισε για πέμπτη συνεχόμενη σχολική χρονιά το πρόγραμμα διατροφικής εκπαίδευσης με τίτλο «Υγιεινή Διατροφή - Σωστή Εκπαίδευση» στα δημοτικά σχολεία όλης της χώρας. Το πρόγραμμα με τη δωρεάν διανομή φρούτων τυγχάνει ευρείας αποδοχής από μεγάλο αριθμό σχολείων, το διδακτικό προσωπικό, τους γονείς και φυσικά τους μαθητές τους. www.dole-earth.com

Η δημοφιλής σειρά «Suits» καθημερινά στο Fox! Η πιο πολυσυζητημένη δικηγορική σειρά των τελευταίων ετών έρχεται για να μονοπωλήσει τις τηλεοπτικές μας βραδιές! Tο «Suits» διαδραματίζεται στη Νέα Υόρκη με επίκεντρο τη δικηγορική εταιρεία Pearson - Hardman. Ο Harvey Specter (Gabriel Macht) είναι ένας από τους κορυφαίους δικηγόρους του Μανχάταν και αναζητάει καινούργιο συνεργάτη. Βρίσκει τον ιδανικό υποψήφιο στο πρόσωπο του πανέξυπνου, αλλά χωρίς κανένα κίνητρο πρώην φοιτητή που άφησε στη μέση τις σπουδές του, Mike Ross (Patrick J. Adams). Αν και στην πραγματικότητα δεν είναι δικηγόρος, αυτή η ιδιοφυΐα της Νομικής διαθέτει τις γνώσεις ενός αποφοίτου του Χάρβαρντ, σε συνδυασμό με την εμπειρία του δρόμου. Το cast της σειράς συμπληρώνουν οι Rick Hoffman στον ρόλο του Louis Litt, η Meghan Markle στον ρόλο της Rachel Zane, η Gina Torres ως Jessica Pearson και η Sarah Rafferty στον ρόλο της Donna Paulsen, της μοναδικής προσωπικής βοηθού του Harvey Specter. Η σειρά, που έχει γίνει ο τηλεοπτικός εθισμός εκατομμυρίων φαν, έκανε την πρεμιέρα της στο κανάλι Fox, στις 23 Σεπτεμβρίου, στις 21:05. Το κανάλι θα προβάλλει, ξεκινώντας από τον 1ο κύκλο, όλους τους κύκλους της σειράς καθημερινά, από Δευτέρα έως Παρασκευή, στις 21:05. Το κανάλι FOX είναι διαθέσιμο στην Ελλάδα μέσω Nova, ΟΤΕ TV, Vodafone TV και Cyta Τηλεόρασης.

Lidl: Βιώνοντας μια μοναδική εμπειρία στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ζαγοράς Πηλίου!

ΤheGOODLIFO

Τα LIDL στηρίζουν τους Έλληνες παραγωγούς και τα ελληνικά προϊόντα και έχουν πλήρη επίγνωση όλων των σταδίων της παραγωγής. Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς είναι από τους αρχαιότερους συνεταιρισμούς, αφού ιδρύθηκε το 1916 από 199 Ζαγοριανούς. Παράγει μήλα ελεγμένα, υψηλής ποιότητας, εγγυημένα και με προστατευμένη ονομασία προέλευσης. Η διάκριση αυτή πιστοποιεί ότι το μήλο Ζαγορίν είναι προϊόν υψηλών προδιαγραφών. Με τη μέθοδο της «ολοκληρωμένης διαχείρισης» είναι πεντακάθαρο και υγιεινό, γι’ αυτό το εμπιστευόμαστε τόσο εμείς στη Lidl Hellas όσο και οι πελάτες μας. www.lidl-axizei.gr, www.lidl-hellas.gr, www.twitter. com/Lidl_Hellas, www.instagram.com/lidl_hellas, Snapchat: Lidl Hellas

Τα νέα αποσμητικά Noxzema Total Protect+ τώρα και σε spray Τα νέα αποσμητικά της σειράς Noxzema Total Protect+ είναι πλέον διαθέσιμα και σε spray, για να προσφέρουν σίγουρη προστασία και μοναδικό άρωμα φρεσκάδας με διάρκεια. Όπως και τα roll-on, τα Spray Total Protect+ έχουν σχεδιαστεί ειδικά για τις ανάγκες του κάθε φύλου, απαντώντας στις απαιτήσεις και στις ανάγκες της σύγχρονης γυναίκας και του άντρα, ειδικά τώρα που η καθημερινότητά μας επιστρέφει σε γρήγορους και απαιτητικούς ρυθμούς. Τα αποσμητικά Total Protect+ Fresh Touch για τη γυναίκα και Total Protect+ Fresh Power για τον άντρα διαθέτουν το ολοκληρωμένο σύστημα προστασίας Double Deo Technology και εξασφαλίζουν αποτελεσματική 48ωρη προστασία από τον ιδρώτα και την κακοσμία, ενισχυμένη αίσθηση φρεσκάδας που διαρκεί, σύνθεση ενάντια στα λευκά σημάδια, άρωμα ειδικά σχεδιασμένο για τον ανδρικό και το γυναικείο ιδρώτα. Γι’ ακόμα μεγαλύτερη αίσθηση φρεσκάδας και φροντίδας, συνδυάστε τα αποσμητικά Noxzema με τα αφρόλουτρα της σειράς Noxzema Bath Care.

Το 3ο Run with your dog πραγματοποιείται από τα Friskies στις 2 Οκτωβρίου, στον Λόφο Πανί, στον Άλιμο Μετά από δύο συνεχόμενες επιτυχίες το 2014 και το 2015, το Run with your dog γίνεται πλέον θεσμός, και φέτος τα Friskies πραγματοποιούν το 3ο Run with your dog στην Ελλάδα, την Κυριακή 2 Οκτωβρίου, 09:00-15:00, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων. Θα πραγματοποιηθεί στον Λόφο Πανί στον Άλιμο, υπό την αιγίδα του Δήμου Αλίμου. Οι συμμετέχοντες καλούνται να τρέξουν μαζί με το κατοικίδιό τους, χωρισμένοι σε ομάδες των 25. Όπως και πέρσι, έτσι και φέτος, εκτός από τους ενήλικες δρομείς, οικογένειες θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε ειδικά «family runs». Το έπαθλο για τους πρώτους νικητές είναι τροφή για 1 ολόκληρο χρόνο από τα Friskies. Οι δεύτεροι και τρίτοι νικητές κερδίζουν τροφή για 6 και 3 μήνες αντίστοιχα, ενώ όλοι οι συμμετέχοντες θα λάβουν αναμνηστικά διπλώματα. Η πρωτότυπη αυτή ψυχαγωγική εκδήλωση υποστηρίζει το έργο της Ελληνικής Φιλοζωικής Εταιρείας, αφού, για κάθε συμμετοχή, 20 γεύματα προσφέρονται από τα Friskies για τη σίτιση των αδέσποτων σκύλων που φιλοξενεί. Σε ειδικά διαμορφωμένο περίπτερο η Ελληνική Φιλοζωική Εταιρεία θα ενημερώνει για το έργο της.

ΤheWeek

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα. σελιδα

44

ΒΙΒΛΙΟ

ΓΕΥΣΗ

STARFAX

Η Τίνα Μανδηλαρά διαβάζει πρώτη το βιβλίο του Ρίτσαρντ Φορντ.

Η Νίκη Μηταρέα για τον Δυόσμο και το Polly Maggoo.

Τι λένε τα άστρα γι' αυτή την εβδομάδα.

σελιδα

50

σελιδα

52

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Μόραλης και Καπράλος στο ΚΠΙΣΝ Σκέψεις και ονειροφαντασίες σχετικά με την έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης με έργα των Μόραλη και Καπράλου στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

ΣΙΝΕΜΑ Μις Πέρεγκριν: Στέγη για ασυνήθιστα παιδιά (3D)

Από τον Γιάννη Κωνσταντινίδη.

σελιδα

48

Όταν ο πολυαγαπημένος παππούς του Τζέικ αφήνει στοιχεία για ένα μυστήριο που διατρέχει διαφορετικούς κόσμους και εποχές, εκείνος βρίσκει ένα μαγικό μέρος γνωστό ως Μις Πέρεγκριν: Στέγη για ασυνήθιστα παιδιά. Τα μυστήρια και οι κίνδυνοι όμως μεγαλώνουν όταν γνωρίζει τους ενοίκους και μαθαίνει για τις ειδικές τους δυνάμεις αλλά και για τους παντοδύναμους εχθρούς τους. Η νέα ταινία του Τιμ Μπέρτον με την Άζα Μπάτερφιλντ και την Έβα Γκριν είναι η μεταφορά στο σινεμά της νουβέλας του Αμερικανού συγγραφέα Ransom Riggs, με τον χαρακτηριστικά σκοτεινό παραμυθένιο τρόπο που τον έκανε έναν από τους πιο ασυνήθιστους σκηνοθέτες των τελευταίων δεκαετιών. ä Κριτική από τον Θ. Κουτσογιαννόπουλο στη σελ. 46

σελιδα

53

EVENTS ΓΙ' ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Young Lear

ΜΟΥΣΙΚΗ

Saint Etienne

Μία από τις καλύτερες βρετανικές μπάντες όλων των εποχών που σημάδεψε τα ’90s με την αιθέρια φωνή της Sarah Cracknell και με μια σειρά από αξέχαστες επιτυχίες, όπως το «Nothing can stop us», έρχεται στην Αθήνα για μια εμφάνιση. Το σημαντικό με τους Saint Etienne είναι ότι, σε αντίθεση με άλλα σύγχρονά τους συγκροτήματα, ο ήχος τους δεν γέρασε ποτέ. Η μουσική τους λειτούργησε σαν γέφυρα μεταξύ του acid house και των rave parties την περίοδο των επιθετικών ’90s. Τη συναυλία ανοίγει η Etten.

Gagarin 205, Λιοσίων 205, 210 8547600-1, 30/9, 21:00, είσοδος: €25-28

44 lifo – 29.9.16

Mια παράσταση της Ιόλης Ανδρεάδη βασισμένη στον Βασιλιά Ληρ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Σε αυτήν τη σύγχρονη εκδοχή του έργου όλα πραγματοποιούνται στο παρόν σε ένα νοσοκομείο, στον προθάλαμο της αίθουσας χειρουργικών επεμβάσεων, όπου πέντε αδέρφια βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής, καθώς ο πατέρας τους υποβάλλεται σε μία εξαιρετικά επικίνδυνη επέμβαση. Ύστερα από πολλές στιγμές αμηχανίας, φόβου και σιωπηρής αγωνίας, ο πρώτος γιος παίρνει τον λόγο και αναλαμβάνει τον ρόλο του πατέρα. Τα λόγια του είναι τα λόγια του Βασιλιά Ληρ και ξεχειλίζουν αβίαστα από το στόμα του. Οι συνομιλητές του τον υποδέχονται διστακτικά. Γιατί κάποιος να θέλει τον ρόλο του πατέρα; Σταδιακά υποκύπτουν στο παιχνίδι του και τον ακολουθούν. Τον υπονομεύουν. Τον προκαλούν. ä Θησείον, Τουρναβίτου 7, Θησείο, 210 3255444, 1/10, 19:00 (πρεμιέρα), 2/10-30/1, Παρ.-Κυρ. 21:15, είσοδος: €12

2. MOYΣΙΚΗ

God Is Αn Astronaut Οι God Ιs Αn Astronaut είναι ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά ονόματα του post-rock, ενώ στις εμφανίσεις τους χρησιμοποιούν εντυπωσιακά visuals, δημιουργώντας ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που ταιριάζει απόλυτα με τη μουσική τους. Σχηματίστηκαν το 2002 στην Ιρλανδία από τα δίδυμα αδέρφια Niels και Torsten Kinsella που εμπνεύστηκαν το όνομα της μπάντας από μια αναφορά στην ταινία του Clive Barker, Nightbreed. Οι Ιρλανδοί post-rockers θα πραγματοποιήσουν δύο μεγάλες συναυλίες: την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου στο Fix Factory of Sound στη Θεσσαλονίκη και το Σάββατο 1 Οκτωβρίου στο Fuzz Live Music Club στην Αθήνα. ä Fuzz Club, Πατριάρχου Ιωακείμ 1, Ταύρος (Πειραιώς & Χαμοστέρνας), 210 3450817, 1/10, 20:00, είσοδος: €19-25

3. NΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ Sonita

Top

1. ΘΕΑΤΡΟ

8

θισμένους περιορισμούς του γήρατος και του θανάτου ξεκινά τη ζωή του ως Άγγλος ευγενής κατά την ελισαβετιανή περίοδο και φτάνει ως χειραφετημένη γυναίκα στον 20ό αιώνα. Ζει αναρίθμητες εμπειρίες και δοκιμάζει τη ζωή με λύσσα, επιζητώντας διαρκώς τη βαθιά και πραγματική συνάντηση με τους ανθρώπους, αυτήν τη «φωνή που απαντά σε μια άλλη φωνή». ä 30/9-4/12, Skrow Theatre, Αρχελάου 5, Παγκράτι, 210 7235842, Παρ., Σάβ., Κυρ.

21:00, είσοδος: €8-12

5. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Σπύρος Παπαλουκάς Στο πλαίσιο του CineDoc θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε το ντοκιμαντέρ Sonita αυτή την εβδομάδα. H δεκαοκτάχρονη Σονίτα, πρόσφυγας από το Αφγανιστάν, ζει στα φτωχά προάστια της Τεχεράνης και ονειρεύεται να γίνει διάσημη ράπερ. Η οικογένειά της έχει εντελώς αντίθετα σχέδια: να την παντρέψουν για να κερδίσoυν 9.000 δολάρια. Το ντοκιμαντέρ την ακολουθεί ενώ μάχεται μέσα από την τέχνη της για να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα. Στο κέντρο της ταινίας δημιουργεί ένα δραματικό ραπ βίντεο κατά του καταναγκαστικού γάμου που απειλεί την ελευθερία της. Η Σονίτα, οπλισμένη με πάθος και επιμονή, προσπαθεί να μετατρέψει τα εμπόδια σε ευκαιρίες. Η ταινία ξεχώρισε στο Φεστιβάλ του Sundance, όπου απέσπασε δύο βραβεία, της Κριτικής Επιτροπής και του Κοινού. ä 5/10, Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, Σίνα 31, 21:30

29

4. ΘΕΑΤΡΟ

ΣΕΠΤ.–

H Ιώ Βουλγαράκη διασκευάζει και σκηνοθετεί Βιρτζίνια Γουλφ και συγκεκριμένα το αριστουργηματικό έργο Ορλάντο, με πρωταγωνίστρια την Αμαλία Καβάλη. Ένα πλάσμα που δεν υπόκειται στους συνη-

ΟΚΤ.

Ορλάντο

5

Εκατό και πλέον πολύτιμα αντιπροσωπευτικά έργα, αγιογραφίες, σχέδια και μακέτες της εξελικτικής πορείας του μεγάλου ανανεωτή της ελληνικής ζωγραφικής, Σπύρου Παπαλουκά, θα παρουσιαστούν στο Ίδρυμα Β & Μ Θεοχαράκη με τίτλο SYNOPSIS. Τα έργα αυτά αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα της πορείας προς την εδραίωση της προσωπικής του έκφρασης. Το σχέδιο αποτελούσε τον πυρήνα της ζωγραφικής του δράσης. Άριστος σχεδιαστής και σπουδαίος ζωγράφος, αν και έζησε την ταραγμένη περίοδο ανάμεσα στον Α’ και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και βίωσε τις τραυματικές εμπειρίες του Εμφυλίου στον τόπο μας,

συνειδητά στράφηκε στην αποτύπωση της γαλήνιας ενατένισης της ζωής. Τοπία, νεκρές φύσεις και πορτρέτα συνθέτουν το κύκνειο άσμα της δημιουργικής του δράσης. ä Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β & Μ Θεοχαράκη, Βασ. Σοφίας 9 & Μέρλιν 1, 210 3611206. 28/9-30/10, Δευτ.-Τετ., Παρ.-Κυρ. 10:00-18:00, Πέμ. 10:00-20:00

6. MΟΥΣΙΚΗ

We’re Loud Fest 2016: Thessaloniki to Athens!

STOP THE !

PRESS LIVE Οι μεγαλύτερες επιτυχίες τους μαζί με καινούργια και ανέκδοτα τραγούδια και τον συνήθη πανικό των live τους.

Death disco, 1/10, 22:00, €7

7. ΜΟΥΣΙΚΗ

Sivert Hoyem with his band & strings Ο Νορβηγός μουσικός είναι ένας από τους πιο αγαπημένους καλλιτέχνες στη χώρα μας ήδη από την εποχή που ήταν μέλος των Madrugada. Στο Ηρώδειο θα παρουσιάσει τραγούδια τόσο από την εποχή του συγκροτήματος όσο και από τη μετέπειτα σόλο καριέρα του. Η πρώτη συναυλία του, στις 29/9, είναι ήδη sold out, γι’ αυτό o Sivert Hοyem προσθέτει και δεύτερη ημερομηνία εμφάνισης στο Ηρώδειο, δείχνοντας ξεκάθαρα ότι δεν θέλει να απογοητεύσει τους φίλους του που δεν πρόλαβαν να αποκτήσουν το πολυπόθητο εισιτήριο. ä Ηρώδειο, Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Αθήνα, 210 3235582, Πέμ. & Κυρ.

29/9 & 2/10, 21:00, είσοδος: €25-55

8. EΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Brian Eno - The Ship

☛

Συνθετικοί

Η αμερικανική Slovenly Recordings επαναλαμβάνει το περσινό της πείραμα και την 1η Οκτώβρη προσκαλεί στο Κύτταρο πανκ θρύλους, όπως οι σπουδαίοι Death, τρεις Αφροαμερικανοί που έπαιζαν πανκ πριν ακόμη υπάρξουν οι Ramones και οι Sex Pistols, οι Spits, οι Demon’s Claws κ.ά. Μία μέρα πριν θα κάνουν την παρθενική τους εμφάνιση στην Αθήνα οι νεοσύστατοι Nomos 751 αλλά και το side project των Acid Baby Jesus, Voyager 8, σε μυστική τοποθεσία που δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη. ä Κύτταρο, Ηπείρου 48 & Αχαρνών, 210 8224134, 30/9-2/10, Παρ.-Κυρ.

21:00, είσοδος: €25 (εκπτωτικά), €45

ΠΡΟΒΟΛΗ Η όπερα της πεντάρας Στο πλαίσιο του Νational Theatre Live, το Μέγαρο Μουσικής θα προβάλει σε μαγνητοσκοπημένη μετάδοση από το Olivier Theatre του Λονδίνου την Όπερα της πεντάρας των Μπέρτολτ Μπρεχτ και Kουρτ Βάιλ σε συνεργασία με την Elisabeth Hauptmann. Πρόκειται για μια νέα διασκευή του αριστουργήματος των Μπρεχτ και Βάιλ από τον Simon Stephens, μια ανελέητη σάτιρα της διαφθοράς, σε μια τολμηρή, ανατρεπτική παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου της Αγγλίας. Στο ρόλο του Μακ του Μαχαιροβγάλτη ο βραβευμένος με Olivier, Rory Kinnear (Άμλετ, Οθέλος, Τζέιμς Μποντ). Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, Χίλτον, 29/9, 21:00, είσοδος: €8-15

Με εννοιολογική αφετηρία τη βύθιση του Τιτανικού, τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη διαρκή «τραμπάλα» του ανθρώπινου γένους ανάμεσα στην ύβρη και στην παράνοια, ο Μπράιαν Ίνο, από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της μουσικής του 20ού και του 21ου αιώνα, παρουσιάζει την ακουστική εγκατάσταση «The Ship», συνδυάζοντας για πρώτη φορά σε έργο του τρεις από τις πιο σημαντικές πτυχές της πλούσιας καλλιτεχνικής παραγωγής του: την ambient μουσική, τις εγκαταστάσεις και την τραγουδοποιία. Ανάλογα με τις χωροταξικές προδιαγραφές του εκάστοτε χώρου, ο Ίνο σχεδιάζει την εγκατάσταση in situ και την εξελίσσει διαρκώς, διαμορφώνοντας κάθε φορά μια διαφορετική εμπειρία διαλογισμού και πνευματικής ανύψωσης για τον ακροατή. ä 3-23/10, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση (εκθεσιακός χώρος), Συγγρού 107, 12:00-21:00, ελεύθερη είσοδος με δελτία εισόδου, www.sgt.gr 29.9.16 – lifo

45

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Μις Πέρεγκριν: Στέγη για ασυνήθιστα παιδιά (3D)

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p

Κακό

Miss Peregrin’s home for peculiar children

46 lifo – 29.9.16

VILLAGE RENTI 2,4,7,10,20 - VILLAGE MALL 2,4,7,14 - VILLAGE PAGRATI 5 - VILLAGE FALIRO 6,7,8 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,2 - ODEON GLYFADA 2 - ODEON MAROUSI 1 - ODEON ATLANTIS 2 - ODEON STARCITY 5,7 - STER ILION 3 - ΑΕΛΛΩ 2 - ΕΜΠΑΣΣΥ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο, συνοψεις ταινιών: τασοσ μελεμενιδησ

έχουν λακίσει από τις προστατευμένες λούπες έχουν αποκτήσει βαμπιρικές ιδιότητες και μόνο ο Τζέικ μπορεί να τους δει, καθιστώντας τον μέλος της παρέας, αλλά με το προνόμιο του επισκέπτη στον χρόνο. Πρόθεση του Μπέρτον είναι να πραγματευτεί για μια ακόμη φορά τον πόνο και τα διλήμματα της διαφορετικότητας στην ευαίσθητη ηλικία και το κάνει από την πρώτη σεκάνς, όταν συνομήλικοι του Τζέικ του κάνουν bullying στον χώρο εργασίας του, με τον ίδιο ανήμπορο να αντιδράσει. Το βασικό μοτίβο του Μπέρτον δεν έχει διαφοροποιηθεί, αν και τα θέματά του πλέον ακολουθούν μια αναμενόμενη αφηγηματική πεπατημένη. Έχοντας στα χέρια του μεγάλους προϋπολογισμούς και ακριβά ψηφιακά παιχνίδια, αναπαριστά τις μάχες με σπιλμπεργκικό αέρα, διατηρώντας ένα ταπεινότερο προφίλ στην παρατήρηση που δεν αυξομειώνεται με μεγάλες ταλαντώσεις ανάμεσα στο μελό και στο έπος. Το Σπίτι για ασυνήθιστα παιδιά είναι καλή ταινία, έχει δουλευτεί στις λεπτομέρειες του σεναρίου και των τεχνικών κατηγοριών και το σκηνοθετικό άγγιγμα του Μπέρτον είναι απαλό, ανώδυνο και ενίοτε ζωηρό, όπως στη μονομαχία των τεράτων, των παιδιών και των σκελετών. Ωστόσο, το μήνυμα (ήμαρτον, πλέον) της διαφορετικότητας δεν καθαγιάζει σχεδόν ποτέ το περιεχόμενο και η χαρακτηριστική εκκεντρικότητα του Ψαλιδοχέρη, του Σκαθαροζούμη, του Sleepy Hollow, του Εντ Γουντ ή του Κουρέα έχει πλέον ξεθυμάνει. Γενικά, ένας μασκαρεμένος Τζόνι Ντεπ πάντα προσθέτει, ακόμη και σε μικρότερους ρόλους. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το ασυνήθιστο, το παράξενο, το διαφορετικό, αλλά η έξτρα ποιότητα που φώτιζε και φλόγιζε τις πρώτες του ταινίες ανήκει σε ένα παρελθόν πολύ λιγότερο κατάλληλο για ανηλίκους, και σίγουρα πιο τολμηρό στη σύλληψη και τα μέσα εκτέλεσης.

Κινηματογράφος

Λίγα χνάρια έχουν απομείνει από τα παλιά μαγικά του Τιμ Μπέρτον, του προέδρου στη λέσχη των ασυνήθιστων σκηνοθετών πριν από μερικές δεκαετίες. Χωρίς να έχει απολέσει πλήρως το κάποτε εκθαμβωτικό, και πλέον ευχάριστο, λοξό του βλέμμα στους outsiders, ο Αμερικανός σκηνοθέτης σταδιακά ντισνεϊοποιήθηκε, ανεξάρτητα από το στούντιο με το οποίο συνεργάζεται κάθε φορά – αυτή η ταινία έγινε στη Fox. Εκτός όμως από τη διαφορά από ένα προεφηβικό κοινό που σηματοδοτήθηκε με την τεράστια επιτυχία της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων, η κρίσιμη καμπή παρατηρείται από το Big Fish, ένα ήπιο μελό ενηλικίωσης, όχι μόνο του χαρακτήρα αλλά κυρίως του ίδιου του Μπέρτον, που με την πατρότητα άλλαξε κατεύθυνση και, για να το θέσουμε στη βάση του, αυτοψυχαναλύεται σύστοιχα με την καριέρα του. Η προσθήκη της Έλενα Μπόναμ Κάρτερ είχε μάλλον ευεργετικό αποτέλεσμα (μια goth μούσα που τον συνέδεε με την αυθεντική βρετανική παράδοση που ούτως ή άλλως ελλόχευε στη φιλμογραφία του), ενώ η απουσία της έπεσε στα μαλακά με άλλες δυναμικές, στα όρια της αφέντρας, γυναίκες, όπως η Έβα Γκριν, που υποδύεται τον κεντρικό χαρακτήρα, τη Μις Πέρεγκριν, μια γυναίκα που μπορεί να μεταμορφώνεται σε πτηνό και να προσφέρει ασφαλές καταφύγιο σε ξεχωριστά παιδιά με ειδικές ικανότητες. Ωστόσο, ο πρωταγωνιστής της ταινίας, τυπικά ενσαρκώνοντας τους φαινομενικά δειλούς ήρωες του Μπέρτον της τελευταίας περιόδου του, είναι ο Τζέικ, που έχει αδυναμία στον παππού του, θυμάται πολύ καλά τις ιστορίες για μοχθηρά τέρατα που του έλεγε από την παιδική του ηλικία και κατορθώνει να τρυπώσει σε μια τρύπα του χρόνου, έναν βρόχο όπως αποκαλείται εδώ, και να ανακαλύψει το περίφημο σπίτι κάπου στην Ουαλία εν καιρώ πολέμου, γοητευμένος και φοβισμένος ταυτόχρονα από τη μέρα της μαρμότας που ζουν όλοι οι «τρόφιμοι» λίγο πριν από έναν μοιραίο βομβαρδισμό, αλλά και από τη νεαρή ξανθιά που αψηφά τη βαρύτητα και μελαγχολικά τον θέτει προ του ερωτικού του σκιρτήματος. Όσοι ιδιαίτεροι

Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Σάνμπεργκ Πρωταγωνιστούν: Τερέζα Πάλμερ, Μαρία Μπέλο Όταν η Ρεμπέκα έφυγε από το πατρικό της, πίστεψε ότι άφησε πίσω της τους φόβους που στοίχειωναν τα παιδικά της χρόνια. Μεγαλώνοντας, δεν ήταν ποτέ σίγουρη τι ήταν αληθινό και τι όχι, αφότου έσβηναν τα φώτα. Τώρα, ο μικρός της αδερφός, ο Μάρτιν, βιώνει τα ίδια ανεξήγητα και τρομακτικά γεγονότα που κάποτε δοκίμασαν την πνευματική της υγεία και απείλησαν την ασφάλειά της.

Σκηνοθεσία: Τιμ Μπέρτον Πρωταγωνιστούν: Άζα Μπάτερφιλντ, Έβα Γκριν

Όταν ο πολυαγαπημένος παππούς του Τζέικ αφήνει στοιχεία για ένα μυστήριο που διατρέχει διαφορετικούς κόσμους και εποχές, εκείνος βρίσκει ένα μαγικό μέρος γνωστό ως Μις Πέρεγκριν - Στέγη για ασυνήθιστα παιδιά. Τα μυστήρια και οι κίνδυνοι όμως μεγαλώνουν όταν γνωρίζει τους ενοίκους και μαθαίνει για τις ειδικές τους δυνάμεις αλλά και για τους παντοδύναμους εχθρούς τους.

ΜΗ ΣΒΗΣΕΙΣ ΤΟ ΦΩΣ Lights Οut

Ο Ντέιβιντ Σάνμπεργκ αναπτύσσει τη δική του μικρού μήκους ταινία και τρομάζει αποτελεσματικά με ένα σφιχτοδεμένο, καθαρόαιμο b-movie τρόμου που αξιοποιεί πλήρως τον φόβο του σκοταδιού, συνδέοντάς τον με την ψυχική ασθένεια της μητέρας που αδυνατεί να ξορκίσει μια παιδική της, ας πούμε, φίλη από το μυαλό της, απειλώντας τον σύζυγο, τη μεγαλύτερη κόρη που έχει φύγει από το σπίτι και τον μικρό της γιο. Η ψευδεπιστημονική εξήγηση για την (dirty) Diana, το φάντασμα που δεν είναι ακριβώς φάντασμα, καθώς εμφανίζεται στο σκοτάδι και σωματοποιεί την καταπιεσμένη οργή της προς την οικογένεια που βρέθηκε στο ολέθριο διάβα της, δεν ευσταθεί ακριβώς, αλλά δεν πειράζει. Το Μη σβήσεις το φως δεν επιδιώκει να πλασαριστεί ως ανθολόγηση φρίκης με grande εκτέλεση, όπως το μεγαλοπιασμένο, αλλά τελικά πάμφτωχο σε καινούργιες ιδέες Κάλεσμα του Τζέιμς Γουάν (που εδώ αρκείται στην παραγωγή), κι ευτυχώς ικανοποιείται με μια ταπεινή σβελτάδα, μετατρέποντας τα γνώριμα στοιχεία του οικιακού τρόμου όχι ακριβώς σε κάτι ανοίκειο, αλλά σε μια σειρά από συνθέσεις δυνατής απειλής. Ξεχωρίζει η Τερέζα Πάλμερ με το βαρύ γαλανό βλέμμα της, η οποία βιώνει το δράμα της μάνας της με τσαντίλα και συμπόνια μαζί – ψιλά γράμματα για άλλα θριλεράκια του συρμού.

VILLAGE RENTI 8,11,14 - VILLAGE MALL 10 VILLAGE FALIRO 1 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 5 ODEON STARCITY 3,6 - ODEON ΜΑΡΟΥΣΙ 2 - STER ILION 4,5 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 3 - ΑΙΓΛΗ 2 - ΑΝΟΙΞΗ 1 - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΝΑΝΑ 1,3 - ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΓΙΑ - ΡΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ

ΠΑΡΤΙ ΜΕ ΛΟΥΚΑΝΙΚΑ (3D) Sausage Party Σκηνοθεσία: Κόνραντ Βέρνον, Γκρεγκ Τίρναν Ακούγονται οι Σεθ Ρόγκεν, Κρίστεν Γουίγκ, Σάλμα Χάγιεκ Το «Sausage Party» είναι μια ταινία κινουμένων σχεδίων με κεντρικό ήρωα ένα λουκάνικο. Στο λουκάνικό μας γεννιούνται κάποιες υπαρξιακές αγωνίες και ερωτήματα σχετικά με τον προορισμό του στον μάταιο τούτο κόσμο. Ποια είναι η ημερομηνία λήξης του; Είναι το άλλο του μισό ένα αφράτο ψωμάκι; Για ποιον λόγο τού κολλάνε η κέτσαπ και η μουστάρδα; Ξεκινώντας, λοιπόν, το ξεψάχνισμα, συμπαρασύρει και άλλα τρόφιμα, ώστε από κοινού να καταλάβουν τι ακριβώς συμβαίνει.

Τελείως διαφορετική από τα παιδικά animation πρωτότυπη στη σύλληψη και

κυρίως στην αθυρόστομη εκφορά κωμωδία κινουμένων σχεδίων για ενηλίκους, με ήρωες φαγώσιμα σε ένα σούπερ μάρκετ που χάφτουν τη χαρούμενη διαφήμιση, γενικά πιστεύουν πως θα δώσουν ευτυχία στα σπιτικά φαγητά για τα οποία προορίζονται, ώσπου ανακαλύπτουν πως οι θεοί τους, οι άνθρωποι δηλαδή, δεν θέλουν τίποτε άλλο από να τα σκοτώσουν με τον χειρότερο τρόπο, κάτι που περιγράφεται splatter-ικά με μια αιματοβαμμένη σεκάνς ξεπαστρέματος πάσης φύσεως εδώδιμων, συσκευασμένων και μη. Κάτω από την προφανή ομπρέλα του καταναλωτισμού στην πιο ειδεχθή του μορφή, με τα κακόμοιρα τα τρόφιμα στη θέση των προβάτων επί σφαγήν, το φιλμ που συνδημιούργησαν δύο πεπειραμένοι animators και ο Έβαν Γκόλντμπεργκ με τον Σεθ Ρόγκεν, στη φλέβα του Interview και κυρίως του αναρχικού This is the end, είναι ελευθεριάζον, αλλά καθόλου ασυμμάζευτο, καθώς επικεντρώνεται στη γεμάτη εμπόδια διαδρομή ανάμεσα σε ένα λουκάνικο κι ένα ψωμάκι που ονειρεύονται να ενωθούν για να δημιουργήσουν επιτέλους το πιο σεξουαλικό, αν το καλοσκεφτείτε, από όλα τα εδέσματα, το hot dog! Μέχρι να φτάσουμε στο σεξ (άλλη μια σπαρταριστή σκηνή που φέρνει στον νου τον παλιό Φριτς τον πονηρόγατο) μεσολαβεί ένα τριπαριστό ιντερλούδιο, όπου οι άνθρωποι μόνο υπό την επήρεια ουσιών καταφέρνουν να δουν και να ακούσουν τα τρόφιμα, και πολλοί αστείοι χαρακτήρες, με κορωνίδα την ξαναμμένη λεσβία-τάκο της Σάλμα Χάγιεκ. Το Πάρτι με λουκάνικα θα ήταν ακόμη καλύτερο αν δεν επιδιδόταν σε μια αχρείαστη υστερία από βρισιές, που ενώ συντάσσονται με το γενικότερο πνεύμα, ποντάρουν σε χαβαλέ με τον τρόπο που ένας 13χρονος επιτέλους ξεσπάει μακριά από τους καταπιεστικούς γονείς του.

VILLAGE RENTI 19 - VILLAGE MALL 3 - VILLAGE FALIRO 3 - ODEON STARCITY 9 - ΑΕΛΛΩ 4 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 4 ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 2 - ΕΛΛΗ - ΣΙΝΕΑΚ

ΣΟΝΑΤΑ ΣΕ ΚΛΕΙΣΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ Illegitimate Σκηνοθεσία: Άντριαν Σιτάρου Πρωταγωνιστούν: Άντριαν Τιμπιένι, Ρόμπι Ουρς Κατά τη διάρκεια ενός οικογενειακού δείπνου με τα τέσσερα, ενήλικα πλέον, παιδιά του και τους συντρόφους τους, ο Βίκτορ απολαμβάνει τον ρόλο του ως αρχηγού της οικογένειας. Η συζήτηση κυλάει ομαλά μέχρι τη στιγμή που ο γιος του, ο Κόσμα, αναφέρει ότι το όνομά του εμφανίστηκε σε ιστορικά έγγραφα που αποδεικνύουν ότι κατέδιδε γυναίκες που ήθελαν να κάνουν έκτρωση, παρά την απαγόρευση που ίσχυε μέχρι το 1989. Η ατμόσφαιρα απότομα αλλάζει. Ο Βίκτορ προσπαθεί να υπερασπιστεί τη θέση του, υποστηρίζοντας πως και τα δίδυμα παιδιά του, η Σάσα και ο Ρόμι, χρωστούν τη ζωή τους στις πεποιθήσεις του. Λίγο καιρό αργότερα η Σάσα ανακοινώνει πως είναι έγκυος και τα πιστεύω του Βίκτορ θα δοκιμαστούν σε άλλη κλίμακα.

Παίρνοντας μια ενδιαφέρουσα απόσταση από κάθε κήρυγμα περί ηθικής, ο Ρουμάνος σκηνοθέτης Άντριαν Σιτάρου κοιτάζει κατάματα ένα από τα κορυφαία ζητήματα ηθικής, το οποίο προκύπτει κατά τη διάρκεια ενός ευχάριστου οικογενειακού γεύματος στο ξεκίνημα της ταινίας: τα τέσσερα παιδιά, δύο αγόρια και δύο κορίτσια, ενήλικοι όλοι, «ανακρίνουν» τον γυναικολόγο πατέρα τους για τη θέση εναντίον των εκτρώσεων που πήρε όταν δούλευε στο καθεστώς Τσαουσέσκου, ανασύροντας φαντάσματα απολυταρχικής συμπεριφοράς στα οποία ο ίδιος δεν έδωσε σημασία και δεν αισθάνεται τύψεις. Ο 60άρης απογοητεύεται και εκρήγνυται, αδυνατώντας να κρατήσει την ψυχραιμία του μετά την αρχική παράθεση των επιχειρημάτων του. Το δραματικό πρόβλημα

είναι πως ένας γιος και μια κόρη του, δίδυμοι και ιδιαίτερα αγαπημένοι, διατηρούν ερωτική σχέση και το πρακτικό πρόβλημα που προκύπτει εξαπλώνεται σαν κατάρα αρχαιοελληνικής τραγωδίας και χρειάζεται επειγόντως μια λύση που δεν είναι καθόλου εύκολο να δοθεί. Ανάμεσα στα επιστημονικά και ηθικά επιχειρήματα για το λεπτό ζήτημα της ζωής, η πολιτική σκιά πλανάται σε μια κοινωνία που, όπως είχαμε διαπιστώσει και στο 4 μήνες, 3 εβδομάδες και 2 ημέρες του Κριστιάν Μουνγκίου, δεν έχει ξεπεράσει την αντιδραστική επιβολή του νόμου με τον πολυπόθητο εκσυγχρονισμό και την αυτοδιάθεση. Ο Σιτάρου στήνει σχεδόν θεατρικά το κεντημένο σενάριό του, παρακολουθώντας στενά τα διλήμματα. Η προσθήκη της αιμομιξίας προκύπτει μεν από την ανάπτυξη, αλλά κυρίως χρησιμεύει καταλυτικά κι εμφατικά. Πρόκειται για έργο (μεστού) σεναρίου, με μία μόνο σκηνοθετικά εμπνευσμένη σκηνή, την τελευταία. ΑΤΤΑΛΟΣ - ΔΙΑΝΑ - ΝΙΡΒΑΝΑ - ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΪΣ ΤΡΙΑΝΟΝ

ΗΡΩΙΚΟΙ ΠΙΟΝΙΕΡΟΙ Pioneer Ηeroes Σκηνοθεσία: Νατάλια Κουντριασόβα Πρωταγωνιστούν: Νατάλια Κουντριασόβα, Αλεξέι Μίτιν 1987. Τρία παιδιά, η Όλγκα, η Κάτια και ο Αντρέι, μπαίνουν στην οργάνωση των Νεαρών Πιονιέρων και με οδηγό τους τη σοβιετική ιδεολογία ονειρεύονται να γίνουν ήρωες. Ο Αντρέι ονειρεύεται να δημιουργήσει ένα χάπι που θα σώσει την ανθρωπότητα από τον θάνατο και την αρρώστια. Η Όλγκα καταδιώκει μυθικούς πράκτορες που κυνηγούν τα παιδιά των Σοβιετικών. Και η Κάτια ονειρεύεται να γίνει μια πιονιέρισσα, αλλά έχει εφιάλτες όταν ανακαλύπτει ότι ο παππούς της είναι λαθρέμπορος.

Έντονα προσωπική και αλληγορική, η ταινία που έγραψε και σκηνοθέτησε η Νατάλια Κουντριασόβα (πρωταγωνιστεί η ίδια) γκρεμίζει τα οράματα τριών παιδιών που στα παιδικά τους χρόνια φιλοδοξούσαν να γίνουν πρωτοπόροι στο σοβιετικό πνεύμα του Λένιν και στα 30 τους βρήκαν την επιτυχία, αλλά και τη δυστυχία, σε μια απαξιωμένη Ρωσία. Συλλέγοντας βιώματα δικά της και φίλων και συνομηλίκων της, η Κουντριασόβα αντιπαραθέτει τις δύο περιόδους με κουνημένα και σταθερά πλάνα για να καταδείξει την εσωτερική αναζήτηση και την ασφάλεια αντίστοιχα με ένα συνεχές πισωγύρισμα στον χρόνο, αποφεύγοντας το ευθύ πολιτικό σχόλιο, υπερτονίζοντας ωστόσο τη θέση της για την πίκρα και την απογοήτευση μιας χαμένης γενιάς – με μια κομψή, διάχυτη γκρίνια. ΑΣΤΟΡ

MA MA Σκηνοθεσία: Χούλιο Μέντεμ Πρωταγωνιστούν: Πενέλοπε Κρουζ, Λουίς Τοσάρ Με την καρδιά της ήδη πληγωμένη από την απόφαση του συζύγου της να την αφήσει, η Μάγδα ανακαλύπτει ότι έχει καρκίνο του μαστού. Ο γιατρός της τρέφει ελπίδες, αλλά θα πρέπει να υποστεί επίπονες θεραπείες. Την ίδια ημέρα της διάγνωσης η Μάγδα γνωρίζει τον Αρτούρο, που δείχνει να περνάει το προσωπικό του δράμα. Δύο τραγικά συμβάντα γεννούν έναν ιδιαίτερο δεσμό ανάμεσα στους δυο τους, έναν δεσμό που θα αντέξει στον χρόνο και τις ανατροπές

στις ζωές τους.

Ο καρκίνος του μαστού, η πιο διαδεδομένη μορφή καρκίνου σήμερα στις γυναίκες, παρά το ότι προσβάλλει όλο και περισσότερες και εξελίσσεται σε μία από τις μείζονες αρρώστιες της εποχής μας, σπάνια αποτελεί κεντρικό θέμα ταινιών και ακόμη σπανιότερα παρουσιάζεται με ωμότητα αντίστοιχη αυτής αληθινών περιπτώσεων. Ο Ισπανός εικονοκλάστης Χούλιο Μέντεμ (Οι εραστές του Αρκτικού Κύκλου, Το σεξ και η Λουσία) χειρίζεται ένα ανάλογο θέμα και προσπαθεί, χωρίς να φεύγει ποτέ όμως από το εύθραυστο πρόσωπο της Πενέλοπε Κρουζ, να μη συμβιβαστεί με την ωραιοποίηση, δίνοντας τις σκληρές εικόνες της αλλαγής του ανθρώπινου σώματος σε ένα ξεπλυμένο κατάλευκο, σχεδόν κλινικό φόντο, αυτό του ιατρείου. Η ιστορία όμως αλλάζει σχετικά νωρίς και μετατρέπεται σε ένα αλόγιστο δράμα, βουτηγμένο σε στοιχεία σαπουνόπερας, όπου συμπληρωματικοί χαρακτήρες ξεχνούν εντελώς τα προβλήματα της ζωής τους για να βρίσκονται πλάι στην κεντρική ηρωίδα, με την Κρουζ να φέρνει πλέον σε μια σχεδόν αγιοποιημένη μορφή, ένα θαύμα του σύγχρονου κόσμου που γιορτάζει τη ζωή παρά τα μύρια προβλήματα, και να μετατρέπει την ταινία από στιβαρό, συγκεκριμένου στόχου δράμα σε ένα αμφιλεγόμενο ματαιόδοξο πρότζεκτ – η ίδια είναι και παραγωγός της. ΑΒΑΝΑ 1 - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 1 - ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΙΛΙΟΝ ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 2

* Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη

DEEPWATER HORIZON Σκηνοθεσία: Πίτερ Μπεργκ Πρωταγωνιστούν: Μαρκ Γουόλμπεργκ, Κερτ Ράσελ, Τζον Μάλκοβιτς Στις 20 Απριλίου του 201ο στο Deepwater Horizon του Κόλπου του Μεξικού συνέβη μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές που έχει προκαλέσει ο άνθρωπος. Η ιστορία της ταινίας τιμά τους γενναίους άνδρες και γυναίκες, ο ηρωισμός των οποίων έμελλε να σώσει πολλά μέλη του πληρώματος και να αλλάξει τις ζωές όλων για πάντα.

Βασισμένο στα πραγματικά γεγονότα, που στοίχισαν τη ζωή σε 11 μέλη του πληρώματος της πλατφόρμας εξόρυξης πετρελαίου Deepwater Horizon, το 2010, στον Κόλπο του Μεξικού, το ομώνυμο φιλμ διασχίζει με πατριωτική ευλάβεια τους χαρακτήρες και τα περιστατικά που προηγήθηκαν της οικολογικής και κυρίως ανθρώπινης τραγωδίας και προσφέρει μια σειρά από εντυπωσιακές, αλλά βαρετές, πολλαπλές πύρινες εκρήξεις και μεγάλα λόγια αυτοθυσίας ως ηχο-συγκινητική συνοδεία. Ο Πίτερ Μπεργκ, όπως είδαμε και στο πιο σφιχτοδεμένο Lone Survivor, ξεκινάει ως Κλιντ Ίστγουντ, αλλά καταλήγει εκεί όπου ανήκει η καρδιά του: ως Τζέρι Μπρουκχάιμερ, απλά όχι τόσο φασαριόζος και τρελαμένος με τις τεχνικές λεπτομέρειες. Τον ενδιαφέρει η εργατική ψυχή, ο καθημερινός άνδρας, ο βιοπαλαιστής που δεν είναι κακομοίρης και αν δεν βρει ήρωα στον δρόμο του, τον κατασκευάζει. Στην περίπτωση του Deepwater Horizon, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αν όλα έγιναν «όπως στο σινεμά», αν και οι πρωταγωνιστές του, βγαλμένοι απευθείας από αποδυτήρια ή στρατώνες, blue collar men με καθαρό κούτελο και ψηλά το κεφάλι, ενάντια στα πονηρά συμφέροντα επιχειρηματικών κολοσσών, φέρονται σαν παλικάρια και λεβέντες, και τονίζει ο Πίτερ Μπεργκ με αμερικανική υπερηφάνεια. Το Deepwater Horizon, αν και φαινομενικά βάλλει εναντίον της corporate America, είναι από εκείνες τις ταινίες, όπως άλλωστε και οι παραγωγές

του Μπρουκχάιμερ, που ο στρατός θα ενέκρινε από τη φάση του σεναρίου και θα παραχωρούσε τα άρματα μάχης για καλό σκοπό.

VILLAGE RENTI 6 - VILLAGE MALL 11 - VILLAGE PAGRATI 1 - VILLAGE FALIRO 2 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 4 - ODEON OPERA 1 - ODEON GLYFADA 1 - ODEON MAROUSI 3 - ODEON ATLANTIS 1 - ODEON STARCITY 1,10 - STER ILION 1 - ΑΕΛΛΩ 3 - ΒΑΡΚΙΖΑ 1, 3 ΘΕΡΙΝΟ - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΡΦΕΑΣ ΘΕΡΙΝΟ ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΖΕΑ - ΦΟΙΒΟΣ

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ Memoires Σκηνοθεσία: Ζαν Πολ Ρουβ Πρωταγωνιστούν: Ανί Κορντί, Μισέλ Μπλαν, Ματιέ Σπινοζί Ο Ρομέν θέλει να γίνει συγγραφέας, αλλά προς το παρόν είναι νυχτερινός θυρωρός σε ένα ξενοδοχείο. Ο πατέρας του συνταξιοδοτείται και φέρεται σαν να μην τον νοιάζει. Ο συγκάτοικός του έχει μόνο ένα πράγμα στο μυαλό του: να γοητεύσει μια κοπέλα. Η γιαγιά του βρίσκεται σε οίκο ευγηρίας και αναρωτιέται τι γυρεύει εκεί με όλους τους γέρους. Μια μέρα ο πατέρας του καταφθάνει έντρομος. Η γιαγιά εξαφανίστηκε. Ο Ρομέν αρχίζει να την αναζητά κάπου μέσα στις αναμνήσεις του.

Δραματική κομεντί που βασίζεται στο μυθιστόρημα του Νταβίντ Φενκινός και χρωστάει το συγκινητικό της κομμάτι στην ιδιαίτερη αγάπη που τρέφει ο 20χρονος εγγονός στη γιαγιά που εισάγεται σε οίκο ευγηρίας και το σκάει για να αναζητήσει τις παιδικές της μνήμες, ενώ το κωμικό στον σπουδαίο Μισέλ Μπλαν που εκτροχιάζει ευπρόσδεκτα το χαλαρό αφηγηματικό δέσιμο της ταινίας με το μεγάλο ταλέντο του, υποδυόμενος τον γιο της γηραιάς κυρίας (η θρυλική Βελγίδα αρτίστα και ηθοποιός Ανί Κορντί) που βυθίζεται σε τύψεις για τον χειρισμό του γάμου και της μάνας του, σε φουλ υπαρξιακό στραπάτσο. Η ταινία κυλάει με ευχάριστο τέμπο και προβλέψιμα περιστατικά. Το μόνο ενδιαφέρον στοιχείο, που μάλλον οφείλεται στον συγγραφέα και συν-σεναριογράφο, είναι ο κοινός τόπος που βρίσκουν, από αντίθετες χρονικές αφετηρίες: ο νεαρός που ψάχνεται και η μεγάλη κυρία που αφήνεται. ΑΘΗΝΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΒΑΡΚΙΖΑ 1,2 - ΕΚΡΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΕΛΛΗ - ΚΗΦΙΣΙΑ 2 - ΟΑΣΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΔΑΝΑΟΣ 2

BARBIE: ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΈΤΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΉΜΑΤΟΣ Barbie: Star light adventure Σκηνοθεσία: Άντριου Ταν, Μάικλ Γκογκέν Η Barbie, η κοσμική πριγκίπισσα, πετά ψηλά με το διαστημόπλοιο μέσα στο μακρινό σύμπαν, με τον αφοσιωμένο της σύντροφο και αξιολάτρευτο κατοικίδιο Pupcorn. Μια μέρα όλα αλλάζουν, όταν τα αστέρια αρχίζουν να σκοτεινιάζουν και να επιβραδύνουν τον χορό τους στον ουρανό. Η Barbie ταξιδεύει σε έναν όμορφο νέο πλανήτη για να ενταχθεί σε μια ειδική ομάδα διάσωσης με αποστολή να σώσει τα αστέρια. Εκεί θα συνεργαστεί με μια ομάδα νέων ταλαντούχων φίλων για να σώσει τον Γαλαξία μέσα από συναρπαστικές διαστημικές περιπέτειες.

VILLAGE RENTI 5,12 - VILLAGE MALL 4,10 - VILLAGE PAGRATI 1 - VILLAGE FALIRO 5,7 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,3 - ODEON MAROUSI 3 - ODEON STARCITY 3 - STER ILION 1,7 - ΑΕΛΛΩ 4 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 2 - ΑΙΓΛΗ 2 - ΑΜΥΝΤΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΝΟΙΞΗ 2 - ΒΑΡΚΙΖΑ 1 - CINERAMA - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2 - ΝΑΝΑ 6 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2 - ΜΑΓΙΑ - ΖΕΑ - ΦΟΙΒΟΣ

29.9.16 – lifo

47

ΕΚΘΕΣΗ ΜΌΡΑΛΗΣ-ΚΑΠΡΆΛΟΣ ΣΤΟ ΚΠΊΣΝ

Τα ασημένια κηροπήγια της γιαγιάς Σκέψεις και ονειροφαντασίες σχετικά με την έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης με έργα των Μόραλη και Καπράλου στο Κέντρο Πολιτισμού - Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

1

απο ton γιάννη κωνσταντινίδη

Εικαστικά

Α

48 lifo – 29.9.16

ς υποθέσουμε ότι στην πόλη ανοίγει ένα καινούργιο εστιατόριο. Όχι όμως κάτι απλό αλλά ένα εστιατόριο φιλόδοξο. Με φόντα να αποκτήσει διεθνή αναγνώριση. Συγχρόνως, όλοι πιστεύουν ότι θα τα καταφέρει – επειδή είναι τόσο καλό αυτό το εστιατόριο. Κι έτσι, όλοι θα το έχουν ακόμα πιο πολύ καμάρι και θα χαίρονται χωρίς ενδοιασμούς κι αναστολές. Ωραία ως εδώ, αλλά θα μπορούσε να προκύψει και μια απορία από τις ευχάριστες αυτές υποθετικές σκέψεις. Άραγε, θα έπρεπε κάποιος να είναι πανευτυχής από την πρώτη, ή και τη δεύτερη, επίσκεψή του στο εστιατόριο, επειδή έφαγε εκεί το ωραίο και ζουμερό φιλέτο σχάρας που του προτάθηκε; Ή μήπως θα έπρεπε να σκαλώσει στην ταγκισμένη γεύση της απουσίας κάποιας πιο εξεζητημένης επιλογής; Μήπως η πίστη του στην αναγνώριση του εστιατορίου θα είχε ενισχυθεί πραγματικά μόνο εάν είχε φύγει από κει έχοντας φάει π.χ. μαγουλάκια παραδείσιων πτηνών, ελαφρώς σοτέ και σβησμένα σε πράσινο τσάι από τους αυτοκρατορικούς κήπους της Ιαπωνίας; Ας «επιδιορθώσουμε» όμως αυτήν τη διερώτηση, για να την απογυμνώσουμε από τυχόν υποψίες ότι μπουρδουκλώνεται κάπως στο σημείο όπου προσπαθεί να φορέσει το πέπλο της μεγαλομανίας. Αν, λοιπόν, κάποιος έχτιζε ένα υπέροχο και υπερσύγχρονο σπίτι αξιοθαύμαστης αρχιτεκτονικής, κάτι που γύρω του δεν έχει όμοιο, θα έκανε άραγε καλά να εμπιστευτεί τη διακοσμήτρια, η οποία το πρώτο στολίδι που του πρότεινε για εκεί ήταν τα ασημένια κηροπήγια της γιαγιάς του; Τεράστιο το δίλημμα. Και πώς να επιλέξεις; Αφού δεν υπάρχει ασφαλές κριτήριο μεταξύ προόδου και παράδοσης.

i Γιάννης Μόραλης Χρήστος Καπράλος: Μια φιλία ζωής και τέχνης ΚΠΊΣΝ - Φάρος Μέχρι τις 18/12, είσοδος ελεύθερη

1. Χρήστος Καπράλος (Παναιτώλιο Αγρινίου 1909 - Αθήνα 1993). Σύνθεση (Μάνα και παιδί), 1983. Μπρούντζος, 133x58x66 εκ. Πρώην Ίδρυμα Χρήστου και Σούλης Καπράλου. Αρ. έργου Π.11767 2. Γιάννης Μόραλης (Άρτα 1916 - Αθήνα 2009). Ερωτικό, 1982. Ακρυλικό σε μουσαμά, 200x230,4 εκ. Αρ. έργου Π.6794

Αλλά και γιατί να επιλέξεις; Γιατί να μην έχεις και το ένα και το άλλο; Αυτό μάλλον θα αντιπρότεινε η άδολη κοινή λογική που τα γουικέντ αγαπά τις εικαστικές τέχνες. Και μάλλον δεν φταίει όταν το αντιπροτείνει. Αφού –κι ας μην το νιώθει έτσι– είναι και η ίδια ισοπεδωμένη, καθότι ανηλεώς βομβαρδισμένη επί σειρά γενεών με την ιδέα ότι συνιστά πραγματική αξία το «να συνδυάζεις το κλασικό με το μοντέρνο». Κι εδώ φτάνουμε επιτέλους στο κουκουτσάκι του προβλήματος. Αυτό το φραστικό κλισέ, το «συνδυάζει το κλασικό με το μοντέρνο», στέκεται πάντα σαν άλλοθι και υπεκφυγή που μαζί γλιτώνουν τον άνθρωπο από όλα τα διλημματικά σχήματα που υψώνονται μπροστά του. Από τα δύο διαλέγει και τα δύο, όχι τόσο για τη χαρά της υπερκατανάλωσης αλλά προκειμένου να μη διαλέξει. Αυτή είναι, δυστυχώς, μια πολύ μαύρη αλήθεια. Και το αποτέλεσμα είναι ένα «λίγο απ’ όλα», που, ως γνωστόν, υπήρξε ο μακροβιότερος τίτλος παράστασης του εθνικού θεάτρου σκιών. Από τη στιγμή, λοιπόν, που το κοινό δεν θα διαμαρτυρηθεί, μήπως θα έπρεπε να είχε αναχαιτίσει το φαινόμενο το ίδιο το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), όπου παρουσιάζεται η έκθεση «Γιάννης Μόραλης - Χρήστος Καπράλος. Μια φιλία ζωής και τέχνης», απαιτώντας μια λιγότερο εύκολη εικαστική πρόταση για το πρόγραμμά του, η οποία θα κοιτάζει προς τον ορίζοντα που διανοίγει μπροστά μας η σύγχρονη αρχιτεκτονική αυτού του οικοδομήματος και όχι προς το ένδοξο παρελθόν; Αφού είναι γεγονός (όπως φαίνεται στο εισαγωγικό κείμενο του καταλόγου της έκθεσης) ότι το ΚΠΙΣΝ αντιλαμβάνεται την ανάγκη αυτά που παρουσιάζει να ανταποκρίνονται κάπως στην αισθητική του κτιρίου. Όμως η βασική επιδίωξη του ΚΠΙΣΝ ήταν να δώσει στέγη (και χρηματοδότηση) στην Εθνική Πινακοθήκη για το διάστημα που απομένει μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών επέκτασης των κτιριακών εγκαταστάσεων στην έδρα της και όχι να της υποδείξει τι θα κάνει. Άρα, το βάρος πέφτει στην Εθνική Πινακοθήκη. Εκείνη θα όφειλε να προτείνει το κάτι άλλο. Μια ιδέα για μια έκθεση πιο σύνθετη και δομημένη, που μέσω της πληθώρας εξαιρετικών έργων που διαθέτει το ίδρυμα θα προσέγγιζε πιο συναισθητικά (μακάρι και πιο γαργαλιστικά) τη δυναμική που αναπτύσσεται στο Φάληρο με την προσφορά του κτιρίου του Renzo Piano. Τελικά, όμως… μόνο φιλέτο σχάρας. Κλασική αξία. Είναι, άραγε, σοβαρό να σου προσφέρουν φιλέτο σχάρας κι εσύ να συνεχίζεις να μουρμουρίζεις; Τι σημασία έχει, αφού κανείς δεν θα δικαιώσει το μουρμουρητό σου, ακόμη κι αν είναι σοβαρό. Ο κόσμος, πάντως, αγαπά το κλασικό. Το προτιμά. Θα κατακλύζει τον εκθεσιακό χώρο και θα εκστασιάζεται μπροστά στις «Δύο φίλες» του Μόραλη, προσπαθώντας να θυμηθεί αν τις είδε πρώτα τυπωμένες στο Λαϊκό Λαχείο ή στο γραμματόσημο των ΕΛ.ΤΑ. Το κλασικό είναι αήττητο. Γι’ αυτό και επιμένει τόσο πολύ με αυτό η

διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης - Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου (ΕΠΜΑΣ) κ. Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. Και «τι σημαίνει κλασικόοος;» ήταν η ρητορική ερώτησή της, με την οποία η κυρία διευθύντρια πέτυχε μια γενικευμένη νηπιοποίηση του κοινού κατά την τελετή των εγκαινίων της έκθεσης. Και από εκείνη τη θέση της απολυτοποιημένης γνώσης που με τόση ευκολία, χάρη και αυτοπεποίθηση κατέλαβε, επέβαλε στον καθένα από τους ακροατές μιαν απρόσμενη παλινδρόμηση σε παιδική του καθήλωση ή, έστω, στην ανάμνηση αλησμόνητου σωματικού πόνου, όπως είναι, για παράδειγμα, εκείνος του κόκκινου και φουντωμένου αυτιού που τράβηξε η δασκάλα.

Γ

ιατί κανείς δεν ήξερε ότι «κλασικόοος» είναι ο ζωγράφος που «κινείται πάντα εντεύθεν των ορίων του». Ας τον σημειώσουμε, λοιπόν, αυτό τον ορισμό, μη γίνουν τίποτα λάθη στο μέλλον. Ας σημειώσουμε επίσης ότι το κοινό είναι κι αυτό «κλασικόοο», ακριβώς για τον ίδιο λόγο. Δεδομένου ότι δεν απαιτεί κάποιο πολιτιστικό προϊόν που θα βρισκόταν εκείθεν των ορίων του και το οποίο ίσως να μεταβαλλόταν τότε σε υποκινητικό ερέθισμα (που θα συναντιόταν με το υπάρχον αρχιτεκτονικό υποκινητικό ερέθισμα και από κοινού θα συνεργούσαν). Φαύλος κύκλος! Καλύτερα οι εναπομείναντες που μουρμουρίζουν να σχηματίσουν μια μικρή ανθρώπινη αλυσίδα και να αρχίσουν τις προσευχούλες ζητώντας να φτάσει νωρίτερα το 2018, κατά το οποίο προβλέπεται η αποπεράτωση των κτιριακών επεκτάσεων της ΕΠΜΑΣ και η επιστροφή των εκθέσεών της στην έδρα τους. Μέχρι τότε, όμως, ας χαρούμε τα ασημένια κηροπήγια της γιαγιάς με τον ίδιο τρόπο που θα μας ευχαριστούσε η ακρόαση δύο συλλογών με τις μεγαλύτερες επιτυχίες αγαπημένων τραγουδιστών. Σίγουρα θα είναι μια ανακούφιση και για τους αξιοσέβαστους συνάδελφους δημοσιογράφους και φίλους που είναι Νότιοι στον εμφύλιο της documenta 14. Στην έκθεση Μόραλη - Καπράλου, κάθε Σκάρλετ Ο’Χάρα θα βρει βελούδινες κουρτίνες για να ράψει καινούργιο φόρεμα, σαν να μη συμβαίνει τίποτα, παρ' ότι ο πόλεμος μαίνεται και, ακόμα χειρότερα, χάνεται. Χρειάζεται μόνο λίγη προσοχή σε ένα μικρό σημείο. Ο τίτλος «Γιάννης Μόραλης - Χρήστος Καπράλος. Μια φιλία ζωής και τέχνης» δεν θα έπρεπε να προϊδεάσει τον επισκέπτη ότι εξιχνιάζει καλλιτεχνικές συνάφειες με αντιπαραθέσεις έργων τους κ.λπ. Η σχέση των Μόραλη - Καπράλου (οι οποίοι ήταν και γείτονες στην Αίγινα) θα μπορούσε να περιγραφεί περιεκτικά και εν συντομία με ένα ταοϊστικό «ανέκδοτο»: «Για περισσότερο από είκοσι χρόνια ο διδάσκαλος Ναν-Κουό-Τζου ήταν γείτονας του Λιε Τζου, αλλά δεν είχαν καμιά σχέση μεταξύ τους – τόσο, που θα νόμιζε κανείς πως ήταν εχθροί. Έχοντας βρει την αλήθεια, ο ΝανΚουό-Τζου ενσάρκωνε την τελειότητα 2 του κενού: ούτε άκουγε, ούτε έβλε-

LIVE

O Ούγγρος μουσικός που ντύνει με τους ήχους του τις ταινίες του Μπέλα Ταρ έρχεται στην Αθήνα για δύο εμφανίσεις στο θέατρο Σφενδόνη.

Σ

απο ton γιώργο-ίκαρο μπαμπασάκη

* Απόσπασμα από το βιβλίο του Υβ Λε Μανάκ «Ο ΚΗΠΟΣ / η δικαιοσύνη, τα κορίτσια και η αιωνιότητα» (εκδόσεις Αλήστου Μνήμης, 2014) σε μετάφραση Γιάννη Δ. Ιωαννίδη.

Mihaly Vig: Ο ποιητής της αγέρωχης μελαγχολίας

Μουσική

πε, ούτε μίλαγε, ούτε σκεφτόταν πια. Δεν υπήρχε λοιπόν κανένας λόγος να πας να τον ενοχλήσεις*» (δεν έχει σημασία ποιος εκ των δύο θα πάρει τον ρόλο του Ναν-Κουό-Τζου και ποιος εκείνον του Λιε Τζου, η ιστοριούλα περιγράφει εξίσου όμορφα την καλλιτεχνική σχέση τους και με τις δύο διανομές). Η κ. Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα έχει επιμεληθεί την παρουσίαση των έργων του Γιάννη Μόραλη. Τα έχει τοποθετήσει σε απόλυτη χρονολογική σειρά, κάνοντας πολύ ευδιάκριτες τις εξελικτικές τομές στο έργο του, καλύπτοντας με τις επιλογές της την παραγωγή ενός διαστήματος 50 περίπου ετών, από τη δεκαετία του 1930 μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του 1980. Συγχρόνως, μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει τρία ντοκιμαντέρ για τον Μόραλη (που η διάρκειά τους αθροιστικά φλερτάρει με τις 3 ώρες). Πολύ σημαντικό και μάλλον σπάνιο έκθεμα είναι η μακέτα της επιτοίχιας μαρμάρινης σύνθεσης που φιλοτέχνησε ο Μόραλης για την πρόσοψη του ξενοδοχείου Χίλτον επί της οδού Βασιλίσσης Σοφίας. Η μακέτα αυτή είχε στόχο να εντυπωσιάσει τον κύριο Χίλτον που θα ενέκρινε την κατασκευή της και περιέχει όλη την αξιοθαύμαστη μαεστρία του Μόραλη στη ζωγραφική, ο οποίος με πολλά μικρά πανέξυπνα τίποτα έχει καταφέρει να συνθέσει μιαν αναπόδραστα θελκτική –μια μαγευτική– εικόνα του σχεδίου του. Η κ. Άρτεμις Ζερβού, που είναι επιμελήτρια της ΕΠΜΑΣ, ανέλαβε την παρουσίαση των γλυπτών του Χρήστου Καπράλου. Οι ασυγκράτητες δυνάμεις που εκλύουν όλες αυτές οι υπερεκτάσεις σωμάτων και μελών σωμάτων, το λακωνίζειν και η ακριβολογία των δραμάτων που αφηγούνται, αλλά και η τιθασευμένη μελαγχολία τους, η οποία είναι ισόβια καταδικασμένη να στέκεται στη σκιά της ηρωικής τους διάστασης, κάνουν αυτές τις γλυπτικές συνθέσεις να μοιάζουν με απέλπιδες ακρωτηριασμένους, πλην όμως μονίμως απτόητους μαχητές σε ιλιαδικές σφαγές. Έτσι, είναι εύλογο, όταν βλέπει κάποιος τα δεκαοκτώ στο σύνολό τους χάλκινα έργα του Καπράλου πάνω στο γκρίζο τετραγωνισμένο βάθρο που δημιουργήθηκε γι’ αυτήν εδώ την παρουσίασή τους, να υποθέσει πως αυτό επιλέχθηκε για να υποβάλει την ιδέα ότι οι φιγούρες βρίσκονται σε ένα ρινγκ. Ωστόσο, το βάθρο αυτό που σχεδίασαν οι Γιώργος Παρμενίδης και Christine Longuépée (σταθεροί συνεργάτες της ΕΠΜΑΣ στην αρχιτεκτονική μελέτη των εκθέσεών της) εμπνέεται από τη σειρά έργων με τον τίτλο «La Place/ Πλατεία» του Alberto Giacometti, τα οποία θεωρούνται από τις πλέον δυναμικές αναπαραστάσεις της ψυχολογικής απομόνωσης, και από το ευάλωτο του ανθρώπου της πόλης. Μια πολύ ενδιαφέρουσα σχέση αναπτύσσεται, λοιπόν, μεταξύ των γλυπτών του Καπράλου και του κόσμου, που ανεβαίνει στο επίπεδο στο οποίο αυτά εκτίθενται. Σαν ο κόσμος και τα γλυπτά να βρίσκονται μαζί σε μια πλατεία του Giacometti. Γρήγορα, όμως, αυτή η αίσθηση διαλύεται από την ευδιαθεσία που επιβάλλει η αρχιτεκτονική του Renzo Piano και κάνει τους επισκέπτες να μοιάζουν περισσότερο με χορευτές της Pina Bausch κατά την είσοδό τους στη σκηνή.

ε μια εποχή πλησμονής πληροφοριών, σε καιρούς ακαριαίας διάδοσης της παραμικρής λεπτομέρειας για την όποια τρέχουσα ασημαντότητα (που φυσικά είναι προορισμένη να καταναλωθεί με βουλιμία και να επιστρέψει τάχιστα στη λίμνη της λήθης), είναι όμορφο, είναι πολύ όμορφο, να ανάγονται σε θρύλο κάποιες προσωπικότητες, κάποιοι δημιουργοί που άλλο δεν κάνουν από το να διακονούν με επίμονο πάθος την ποίηση της ζωής. Τέτοια προσωπικότητα είναι, το δίχως άλλο, ο Μιχάλι Βιγκ (Mihaly Vig). Είναι ο ποιητής της μουσικής. Είναι ο μουσικός της ποίησης. Είναι το φθινόπωρο της μουσικής, η νοτερότητά της, το δάκρυ της. Ελάχιστα τα όσα γνωρίζουμε γι’ αυτό τον Ούγγρο. Καλύτερα έτσι. Μένουν οι νότες και οι αρμονίες του. Το έργο του. Μένει η προσφορά του, που συνεχίζεται ακάθεκτη εδώ και τέσσερις δεκαετίες μακριά από τα απατηλά φώτα της δημοσιότητας και κοντά σε ό,τι σημαίνει αγέρωχη αξιοπρέπεια και αγέρωχο βλέμμα. Οι μουσικές του κυκλοφορούν σαν προκηρύξεις, χέρι με χέρι, για κάποιους μυημένους, για εκείνους που αναζητούν την ουσία, το μεδούλι των πραγμάτων, τη μελαγχολία της αντίστασης στον βόρβορο του τίποτα. Μια νεοαναγεννησιακή μορφή, ο Μιχάλι Βιγκ, είναι ποιητής, κιθαρίστας, τροβαδούρος, ηθοποιός. Είναι ο μουσουργός που δίνει τη δέουσα βαρύτητα στις ασπρόμαυρες σκηνές του φίλου του, μέγιστου σκηνοθέτη της ανθρώπινης ευθραυστότητας, του Μπέλα Ταρ (Béla Tarr). Είναι ο εμψυχωτής δύο συγκροτημάτων που μπόλιασαν το πανκ με την κλασική μουσική και τη μινιμαλιστική φιλοσοφία («γυμνάζει τη σκέψη σε απογύμνωση» έγραφε ο Νίκος Καρούζος). Γεννημένος στις 21 Νοεμβρίου του 1957, στη Βουδαπέστη, ο Μιχάλι Βιγκ άλλο δεν έστερξε να κάνει από το να αφοσιωθεί στην τέχνη. Πολύτιμοι αρωγοί και μόνιμοι σύντροφοί του σ’ αυτό το ταξίδι βρέθηκαν να είναι δύο άλλοι Ούγγροι κορυφαίοι καλλιτέχνες, ο Μπέλα Ταρ και ο Λάσλο Κρασναχορκάι (Laszlo Krasznahorkai). Αυτή η τριάδα είναι θρυλική πλέον, ιδίως στους κύκλους εκείνων που επιμένουν ότι η ζωή είναι μια αλληλουχία θαυμάτων ακόμα και μες στο σκουπιδαριό και ότι το σεντούκι της ανθρωπιάς είναι γεμάτο με τιμαλφή. Κανείς μας δεν παύει να ακούει ξανά και ξανά τη μουσική του Βιγκ στην εναρκτήρια σκηνή της ταινίας Οι αρμονίες του Βέρκμαϊστερ του Ταρ, που μετέφερε στη μεγάλη οθόνη το μυθιστόρημα Η μελαγχολία της αντίστασης του Κρασναχορκάι. Κανείς μας δεν παύει

να βλέπει ξανά και ξανά τον Βιγκ στο ρόλο του Ιερεμία στο μεγαλειώδες Satantango του Ταρ. Κανείς μας δεν παύει, στις ταραχώδεις, αλλά ωραίες συνάξεις μας, να ανοίγει το βιβλίο Πόλεμος και Πόλεμος (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου, εκδ. Πόλις), αυτό το θησαυροφυλάκιο-μεταμυθιστόρημα του Κρασναχορκάι, και να διαβάζει στην εκάστοτε ομήγυρη τις σελίδες στις οποίες εμφανίζεται ο Βιγκ και οι Balaton, η μπάντα του. «Κι έμεινε εκεί καρφωμένος, με τις σκέψεις του σκόρπιες μες στο κεφάλι του, να κοιτάζει το συγκρότημα, μετά το πλήθος, μετά πάλι το συγκρότημα, προσπάθησε μάταια να πιάσει το αυτί του κάποιες λέξεις από τα μουσικά κομμάτια που διαδέχονταν το ένα το άλλο, ασταμάτητα, έπιασε στον αέρα μόνο κάποια ψίχουλα, “είναι το τέλος”, “όλα είναι ελεεινά”, κι εκείνη η παγωμένη μελαγχολία των τραγουδιών τον άγγιξε αμέσως (…) παρατήρησε τον τραγουδιστή, που το αυστηρό του βλέμμα μαρτυρούσε τη θανάσιμη ανία του και τη διάθεση να μιλήσει μόνο για τη θανάσιμη ανία και, πότε πότε, σάρωνε με το αυστηρό του βλέμμα το μαζεμένο μπροστά στα πόδια του πλήθος και έδινε την εντύπωση πως ήθελε, στη θέα αυτού του πλήθους, να εγκαταλείψει τη σκηνή για πάντα, αλλά έμενε και συνέχιζε να τραγουδά (…). Μια καρδιά από τεφλόν, σιγοτραγουδούσαν εν χορώ με τον τραγουδιστή και, αμέσως μετά, έκαναν ένα τσιγαριλίκι και τέρμα οι έγνοιες, μόνον ο ελαφρύς τελετουργικός ίλιγγος (…) βρέθηκε πρόσωπο με πρόσωπο με τον τραγουδιστή, ο οποίος, με συντετριμμένο ύφος, του έριξε μόνο μια διαπεραστική ματιά –πρέπει να ήταν ο Μιχάλι Βιγκ, εξήγησε ο Κόριμ την επομένη–, και πέρασε δίπλα του με μεγάλες δρασκελιές, τα μακριά μαλλιά του λικνίζονταν στον ρυθμό των βημάτων του» γράφει ο Λάσλο Κρασναχορκάι, και θυμίζει, με τον ανυπέρβλητο τρόπο του, τις ρυθμικές, σχεδόν παραληρηματικές σκηνές από το On the Road, όπου ο Τζακ Κέρουακ απαθανατίζει τον Τσάρλι Πάρκερ και τους μεγάλους της τζαζ. Κανείς μας δεν παύει να ακούει ξανά και ξανά το τραγούδι του Βιγκ στο νουάρ Κολαστήριο του Μπέλα Ταρ. Αυτός ο σπαραγμός δεν ξεχνιέται ποτέ. Ένας λιτός, βουρκωμένος, υέτιος σπαραγμός. Μια τσαλακωμένη φωνή κι ένα ξεχαρβαλωμένο παλιό αρμόνιο, τίποτε άλλο. Και τα λόγια: «Τελείωσε./ Πάει πια./ Πάει./ Και δεν έχει άλλο./ Δεν θα υπάρξει άλλο./ Ποτέ ξανά./ Σαν εφιάλτης είναι./ Όλα αυτά./ Εφιάλτης./ Αλλά ίσως κάποια μέρα./ Ίσως κάτι άλλο./ Κάτι καινούργιο./ Από πού θα έρθει;/ Από πού;».

i Ο Mihaly Vig θα εμφανιστεί στο Θέατρο Σφενδόνη την Παρασκευή 7 και το Σάββατο 8 Οκτωβρίου. Πριν από τις εμφανίσεις θα προβληθούν οι δύο ταινίες του Μπέλα Ταρ, Turin Horse (7/10) και Werckmeister Harmoniak (8/10). Οι προβολές αρχίζουν στις 18:15 και ο Vig εμφανίζεται στις 21:30. ΘEΑΤΡΟ ΣΦΕΝΔOΝΗ Μακρή 4, Μακρυγιάννη, τηλ. κρατήσεων: 215 5158968 Είσοδος: 20 ευρώ

29.9.16 – lifo

49

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Ρίτσαρντ Φορντ: Σκέψου, αν τολμάς Διαβάσαμε πρώτοι και σας περιγράφουμε το υπό έκδοση βραβευμένο με Πούλιτζερ βιβλίο του Ρίτσαρντ Φορντ, «Ημέρα Ανεξαρτησίας», λίγες μέρες πριν από την άφιξη του ίδιου του συγγραφέα στη χώρα μας.

από την τίνα μανδηλαρά

Βιβλίο

Α

50 lifo – 29.9.16

ντί να φωνάζει, να στήνει περίτεχνα ρητορικά σχήματα και να διατυμπανίζει ότι πέρα και πάνω απ’ όλα ενδιαφέρεται για τη λογοτεχνία, ο Ρίτσαρντ Φορντ προτίμησε να σιγήσει. Ή μάλλον να κάτσει μακριά και σαν καλός και άρτιος συγγραφέας να παρατηρήσει, προτού βάλει την πρώτη λέξη στο χαρτί, τι είναι αυτό που σιγοτρώει, σαν αόρατο σαράκι, την αμερικανική ψυχή. Δεν είναι να απορείς πώς αυτός ο μάστορας της περιγραφής και της εσωτερικότητας έπασχε μικρός από δυσλεξία, πώς πέρασε από αυτό το στάδιο του ανέκφραστου που χρειαζόταν για να δει το άπαν. Όχι τυχαία, στην Ημέρα Ανεξαρτησίας του, που πρόκειται να κυκλοφορήσει σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Πατάκη σε ακριβή μετάφραση του Θωμά Σκάσση, ο Φορντ τολμά να κατεβάσει τη λογοτεχνία από το βάθρο του εκλεκτού και την αφήνει να αναμετρηθεί, ενίοτε αμείλικτα και αδυσώπητα, με την ανθρώπινη ιστορία. Δεν της χαρίζεται, ούτε παρασύρεται από τα φτιασίδια της. Ειδικά σε αυτό το βραβευμένο ταυτόχρονα με Πούλιτζερ το 1996 και με βραβείο Φώκνερ δεύτερο μέρος της τετραλογίας με ήρωα τον

Φρανκ Μπάσκομπ (στα ελληνικά έχουν εκδοθεί το πρώτο μέρος, Ο Αθλητικογράφος, και το τρίτο, Η χώρα όπως είναι), ο κτηματομεσίτης, πρώην αθλητικογράφος και διηγηματογράφος ήρωάς του γίνεται, για μια ακόμα φορά, έστω και άθελά του, ένας υπαρξιακός φιλόσοφος που χαρίζει απογυμνωμένες απαντήσεις στα ανθρώπινα ερωτήματα – ποιος είμαι, πού πάω, γιατί υπάρχω. Όχι τυχαία, κάπου στο τέλος του βιβλίου ο ίδιος αναφέρεται στον Μάρκο Αυρήλιο («Το πνεύμα σου θα διαμορφωθεί ανάλογα με τις σκέψεις σου, γιατί η ψυχή χρωματίζεται από αυτές») και κάπως έτσι φτιάχνεται η πολύχρωμη αφηγηματική παλέτα πάνω σε ένα μουντό, ασφυχτικό τοπίο: διαβάζοντας τις ατελείωτες περιγραφές των Δυτικών Πολιτειών της Αμερικής έρχονται στον νου οι πίνακες του Χόπερ, οι χρυσές, όπως τις αποκαλεί, εκτάσεις από καλαμπόκι, τα άδεια γήπεδα μπάσκετ, τα μοτέλ και οι ανθρώπινες τραγωδίες που μετράνε το ίδιο με τις αστραφτερές διαφημίσεις. Γι’ αυτό και στις αφηγηματικές περιγραφές δεν υπάρχει κρεσέντο αλλά μια υπόκωφη δύναμη που ενδυναμώνει υπαρξιακά τις συνειδήσεις –ιδού ο Μάρκος Αυρήλιος– και κατευθύνει τις

ριτσαρντ φορντ Ημέρα Aνεξαρτησίας Μτφρ.: Θωμάς Σκάσσης Εκδόσεις Πατάκη

εσωτερικές σκέψεις ενός ήρωα μονίμως και επαρκώς σε αδιαφορία. Τίποτα δεν είναι πια ικανό να καλύψει το σημείο μηδέν των συναισθημάτων του, καθώς έχει περάσει ήδη ένα μεγάλο πένθος από τον θάνατο του γιου του Ραλφ και παλεύει με δυσκολία να σώσει και τον προβληματικό έφηβο έτερο γιο του Πολ, αγωνίζεται να βρει την παραμικρή ευχαρίστηση στο επάγγελμά του, ξέρει ότι τα όνειρά του βγήκαν όλα πλάνες και φυσικά αδυνατεί να ξεπεράσει τον πρόσφατο χωρισμό του από τη γυναίκα του Αν. Κάπου εκεί ανάμεσα στις αυτοματοποιημένες αντιδράσεις του –απόρροια ενός στωικισμού ή μιας βαθιά αποτυπωμένης σοφίας;– προβάλλουν νέες αγαπητικιές ή περιστασιακές ερωμένες, όπως η Σάλι, αλλά σχεδόν μέχρι το τέλος τίποτα δεν είναι ικανό να του χαρίσει αν όχι σεξουαλικά κρεσέντο τουλάχιστον, κάποιες στιγμές τρυφερότητας (νιώθει «άτρωτος στην τρυφερότητα», όπως χαρακτηριστικά παραδέχεται). Τα πάντα είναι ίδια ή συνάδουν με τις επιταγές της κενής «Υπαρξιακής Περιόδου», όπως την περιγράφει, «αυτού του βαδίσματος στο τεντωμένο σκοινί της ομαλότητας, του σταδίου

RADIO BOOKSPOTTING από τον γιώργο-ίκαρο μπαμπασάκη

που έπεται της μεγάλης πάλης που οδήγησε στη μεγάλη έκρηξη». Είναι η φάση όπου ο ίδιος αντιλαμβάνεται πως η ύπαρξη είναι ένα θέατρο που ενδεχομένως να μην έχει καν θεατές και μένει να παρατηρεί τα πάντα από απόσταση, προτιμώντας να νιώθει μέσα και έξω από τα γεγονότα, να μην ανεβάζει ρυθμούς και απλώς να μπορεί να αναπνέει, αναμειγνύοντας τις βιωμένες δραματικές εμπειρίες με τις αβίωτες. Επτακόσιες σχεδόν σελίδες, στις οποίες εκτείνεται αυτό το τριήμερο της «Ημέρας Ανεξαρτησίας», φτάνουν για να αντιληφθεί εν τέλει ο Φρανκ πόσο άμεσα συνδέεται η πραγματική ζωή με την ψεύτικη και πόσο τελικά δεν είναι κάτι «αυθεντικό» το να μπορεί να σκέφτεται περισσότερο από τους ποταπούς και ηλίθιους αγοραστές του. Εν ολίγοις, η πολυπαινεμένη από το αμερικανικό όνειρο εξυπνάδα δεν σώζει τον ήρωα από τα τραγικά συμβάντα, ούτε καν τον βοηθάει να κρατήσει ζωντανό τον γάμο του, όπως αντίστροφα και η ομοιομορφία της ζωής δεν αποδυναμώνει την ένταση με την οποία τη ζει. Η εσωτερική αποστασιοποίηση δείχνει, εν προκειμένω, να ταιριάζει γάντι με μια αναίμακτη σχετικά δεκαετία για την Αμερική, όπως ήταν το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80: οι προεκλογικές αφίσες, τις οποίες περιγράφει λεπτομερώς ο Φρανκ, προμηνύουν ψευδεπίγραφα νίκη του Μάικ Δουκάκη, οι μεγάλες εντάσεις του Ψυχρού Πολέμου αποτελούν λίγο-πολύ παρελθόν και οι κτηματομεσίτες χαίρονται τα πρώτα χρόνια του οικονομικού κλέους, μακριά από το σκάνδαλο των ακινήτων, προτού τα φονικά αεροπλάνα απειλήσουν τα σύμβολα της αμερικανικής αυτοκρατορίας. Ο Φρανκ ωστόσο αδυνατεί να ταυτιστεί με αυτό το θέατρο της ευτυχίας, υποπίπτοντας στο ύψιστο για την Αμερική αμάρτημα να παραδεχτεί ότι δεν είναι ικανός ούτε για τα σπουδαία ούτε για τα μεγάλα, παρά μόνο να συστήνει βιβλία-οδηγούς αυτοπεποίθησης στον έφηβο γιο του. Ενίοτε θυμίζει τους ήρωες του Μπέλοου που δεν παρασύρονταν από τα μεγάλα όνειρα αλλά κατάφερναν να επιβιώσουν, άτρωτοι στα μεγάλα πάθη, στο πλαίσιο ενός παράδοξου, ειρωνικού υπαρξισμού. Κάπως έτσι διάγει τον βίο του ο Φρανκ ως ένας ανεπανάληπτος ψεύτης, ένας κυνικός ρεαλιστής που προασπίζεται με κάθε τρόπο τους ρόλους του –μια «αρσενική Πολυάννα», όπως κάποια στιγμή αυτοχαρακτηρίζεται–, δωρίζοντας διαρκώς «όνειρα» στα θύματά του-υποψήφιους αγοραστές ακινήτων, όπως αυτό το προβληματικό ζευγάρι, η Φύλλις και ο Τζο. Όνειρα που τελειώνουν προτού καν γίνουν πραγματικότητα και βγαίνουν από τη βιτρίνα, από το πιο μικρό έως το πιο μεγάλο. Αποδομείται ακόμα και το πολυαγαπημένο στους Αμερικανούς Παρίσι, όπου κάποια στιγμή βρέθηκε ο πρωταγωνιστής με μια όμορφη νεαρά, δοκιμάζοντας κρασιά κι εμπειρίες και αποδεικνύοντας πως όλα αυτά δεν έκαναν τίποτε άλλο από το να προσθέσουν μια ακόμα σειρά από αλλόκοτες ψευδαισθήσεις στον προβλέψιμο

βίο του. Όλα τα εκθέματα της ωραιοποίησης αποκαθαίρονται, όπως τα ποπ σύμβολα ή οι πρωταγωνιστές από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων (από τον Τζίμι Χόφα έως διαβόητους κακοποιούς, όπως ο Τζόρτζ Κέλι), στην προσπάθεια του πρωταγωνιστή να καταγγείλει τη βιτρινοποίηση της ζωής, χωρίς να έχει την αυταπάτη πως κι ο ίδιος αποτελεί έκθεμά της. Ωστόσο, ως πρώην συγγραφέας μικρών ιστοριών ο Φρανκ μπορεί ακόμα να προασπίζεται το δικαίωμα στην αλληγορία, αφού ο Τ.Σ. Έλιοτ, ο Τσώσερ ή ο Ράνταλ Τζάρελ είναι οι πρώτες και οι πιο τυχαίες αναφορές του. Εν ολίγοις, μέσω της λογοτεχνίας αφήνει ένα μικρό περιθώριο στην παρένθεση της ύπαρξης για κάτι το ανεπανάληπτο, για τα ξεφτίσματα μιας γοητείας που θα είναι φευγαλέα, αλλά θα τον κάνουν πάντα να προσπαθεί. Τα πράγματα πάνε πάντα αλλιώς, αν και ο αγώνας για την ανεξάρτητη έκφραση δεν έχει να κάνει με το δικαίωμα στο όνειρο αλλά πρωτίστως με το δικαίωμα στη σκέψη: «Το σύνθετο δίλημμα της ανεξαρτησίας δεν είναι κάτι τόσο απλό, και γι’ αυτό πασχίζουμε να γίνει γνωστό το πόσο σκληρά προσπαθούμε αντί για το πόσο πολύ πετυχαίνουμε» λέει κάπου ο Φρανκ. Αλλά και «η εθνική αισιοδοξία είναι η πιο ευάλωτη διάθεση σε ύπουλες επιθέσεις». Και αυτές οι επιθέσεις διαπιστώνονται παντού, καθώς οι πρωταγωνιστές του αμερικανικού ονείρου, του μικροαστικού τρόπου ζωής ή του έγγαμου βίου, από το Χάνταμ του Νιου Τζέρσεϊ όπου ζει ο Φρανκ έως το Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, επιδιώκουν «απλώς κάτι άλλο, αυτό είναι όλο. Κάτι πέρα απ’ ό,τι υπάρχει». Γι’ αυτό παραμένουν ανελέητα τρωτοί. Αντίθετα, η δική του γραμμή άμυνας είναι να μη θέλει τίποτα, ασχέτως του αν η ασύδοτη επιθυμία του τον κάνει να φλερτάρει ακόμα και με την Ελληνίδα γιατρό την ώρα που κινδυνεύει να χάσει το μάτι του ο γιος του, πέρα από το να μπορεί να παραμένει ένας αμετανόητος και ικανός για το καλό και το κακό άνθρωπος, να διατηρεί το αναφαίρετο δικαίωμα να προασπίζεται τις αδυναμίες του και να θέλει να μένει για πάντα λειψός, έτοιμος να παραδοθεί στις αρχές της μοίρας με τον ίδιο τρόπο που παραδίδονται τα έμβια όντα στη φύση. Άλλωστε, όπως γράφει στο βιβλίο: «Μόνο η ζωή αξίζει, όχι ότι την έχεις ζήσει» και «Αυτό είναι όλο. Όλα όσα αποτελούσαν κρίσιμο ζήτημα για ένα χρονικό διάστημα τελειώνουν καλά με τη σύντομη μετάβαση σε μια παρέλαση». Τελικά, αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι πως είμαστε θνητοί, και γι’ αυτό ανεξάρτητοι, με τον ίδιο τρόπο που ο Φορντ είναι ένας σπουδαίος συγγραφέας. Και αυτό το δικαίωμά του το πιστώνουμε μέχρι τέλους περισσότερο και από το δικαίωμά του να ανασαίνει.

Ο Φορντ τολμά να κατεβάσει τη λογοτεχνία από το βάθρο του εκλεκτού και την αφήνει να αναμετρηθεί, ενίοτε αμείλικτα και αδυσώπητα, με την ανθρώπινη ιστορία.

Ο Ρίτσαρντ Φορντ θα δώσει διάλεξη στην Αθήνα τη Δευτέρα 10 Οκτωβρίου, στις 19:00, στο πλαίσιο της καθιερωμένης σειράς διαλέξεων «Κίμων Φράιερ» (Kimon Friar) του Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδος, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Πολύτιμη Πανίσχυρη Πένα Για τον Λάσλο Κρασναχορκάι. Κρυμμένη αισιοδοξία. Όπως ο Μπέρνχαρντ, όπως ο Μπέκετ πρωτύτερα, όπως ο Μπάροουζ και ο Μπάλαρντ, έτσι και ο Λάσλο Κρασναχορκάι (Laszlo Krasznahorkai) όχι μόνον ανανεώνει το μυθιστορηματικό είδος, όχι μόνο το πλουτίζει με μια αδιανόητη ποιητικότητα και ένα πλήθος ακριβών γνώσεων, αλλά το καθιστά κρίσιμη πραγματεία για την ομορφιά και την απώλεια, για την αξιοπρέπεια και την υπενθύμιση όσων κάνουν θησαυρό τη ζωή παρά τις κακουχίες, τις αντιξοότητες και τις συνέπειες της βαναυσότητας. Οι Ούγγροι ξέρουν τη διαλεκτική οδύνης/ ηδονής, ξέρουν να διαβάζουν το βλέμμα του ανθρώπου και το πώς φωτίζεται ακόμα και σε ζοφερούς καιρούς, ξέρουν τι σημαίνει διατηρώ μια έστω παραλογισμένη αισιοδοξία εκεί όπου όλα μοιάζουν σκοτεινά. Η αισιοδοξία του Λάσλο Κρασναχορκάι δεν είναι φανερή με την πρώτη ματιά, κρύβεται σε κόγχες του έργου του, καλύπτεται πολλές φορές πίσω από ένα υπόγειο χιούμορ και από ένα καμουφλαρισμένο πάθος για ζωή.

laszlo krasznahorkai Seiobo there below

Εκδόσεις Tuskar Rock Press Σελίδες: 451

Αθήνα και Ακρόπολη. Ήταν λίαν ευπρόσδεκτη η απροσδόκητη για πολλούς επιτυχία του μυθιστορήματος Πόλεμος και Πόλεμος (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου, εκδ. Πόλις), αυτού του καταιγιστικού μυθιστορήματος, μέρος του οποίου μάλιστα γράφτηκε στην κουζίνα του άλλου εξέχοντος μέλους της μπιτ γενιάς, του ποιητή Άλεν Γκίνσμπεργκ. Ενώ αναμένουμε την έκδοση του άλλου δυνατού μυθιστορήματός του, της Μελαγχολίας της Αντίστασης, μας συνεπαίρνει η ανάγνωση του πιο πρόσφατου έργου του Κρασναχορκάι, του πολυεπίπεδου μυθιστορήματος Seiobo there below, που κυκλοφόρησε στα αγγλικά και ήδη έχει αποσπάσει το Best Translated Book Award. Θυμίζουμε ότι ο Κρασναχορκάι τιμήθηκε με το Booker το 2015. Το Seiobo there below κυκλοφόρησε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2013 από τον οίκο New Directions Books και τώρα κρατάμε στα χέρια μας την όμορφη δεμένη αγγλική έκδοση από τον οίκο Tuskar Rock Press. Κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι η κατίσχυση του κάλλους έναντι της ασχήμιας της εξουσίας και της εξουσιαστικής ασχήμιας. Όσο κι αν παραμένει περιθωριακός ο δημιουργός, το έργο του δεν παύει να εμπνέει, να αλλάζει αιφνιδιαστικά και πολλές φορές ακατανόητα τη ζωή του ανθρώπου που έρχεται σε επαφή μαζί του, ενίοτε τυχαία, αναπάντεχα. Με συνεχή ταξίδια στον χώρο και στον χρόνο, με παιχνίδια της τύχης, με τραγικές τροπές των πραγμάτων και, βέβαια, με τις δαιδαλώδεις φράσεις του ο Λάσλο Κρασναχορκάι μιλάει για γλυπτά, αρχιτεκτονήματα, μουσικές, μάσκες του Θεάτρου Νο, αγιογραφίες που η ομορφιά τους μένει ανοξείδωτη και προκαλεί απρόσμενες εξελίξεις στη ζωή των χαρακτήρων του που έρχονται σε επαφή μαζί τους. Είκοσι πυκνές σελίδες του βιβλίου περιγράφουν την ανάβαση του πρωταγωνιστή τους στον βράχο της Ακροπόλεως, τη συνάντησή του, προηγουμένως, με μια παρέα νεαρών Αθηναίων που πίνουν μπίρες, σχολιάζουν το εμβληματικό τραγούδι «The Guns of Brixton» και φέρονται με άδολη φιλικότητα στον ήρωα των σελίδων του Κρασναχορκάι. Είναι θελκτική και εξαντλητικά λεπτομερής η περιγραφή του ιστορικού κέντρου των Αθηνών και του βόμβου που δεσπόζει εδώ. Λάσλο, Πίντσον, Θελόνιους Μονκ. Ο Κρασναχορκάι μάς μεταφέρει στην Περσία, στην Ιαπωνία, στη Βενετία, μας μεταφέρει σε εποχές άλλες για να μιλήσει με ενάργεια για τη δική μας. Τα δεκαεπτά κεφάλαια/ιστορίες που συνθέτουν το μυθιστόρημα αριθμούνται σκόπιμα με την ακολουθία Φιμπονάτσι, υποδεικνύοντας στον αναγνώστη ότι κάθε ιστορία εμπεριέχει και τις δύο προηγούμενες. Μας εξοικειώνει έτσι και με μια αρχαιολογία της αισθητικής και με μια φιλοσοφία της τέχνης: κάθε ανθρώπινο καλλιτεχνικό επίτευγμα εμπεριέχει κάποια προηγούμενα επιτεύγματα. Ακόμα και το μότο του βιβλίου είναι έτσι συντεθειμένο. Πρόκειται για μια φράση του μεγάλου δημιουργού της τζαζ, του Θελόνιους Μονκ, την οποία χρησιμοποίησε ο Τόμας Πίντσον στο πολυπρισματικό μυθιστόρημά του Against the Day και τώρα τη χρησιμοποιεί εκ νέου ο Κρασναχορκάι, παραλλάσσοντάς την και δηλώνοντας, μέσω του εκδότη του, ότι ακριβώς πρόκειται για μια ανάπλαση της παράθεσης της αρχικής περιλάλητης φράσης. Αποφαίνεται ο Μονκ: «It’s always night, or we wouldn’t need light» («Πάντα νύχτα είναι, αλλιώς δεν θα χρειαζόμασταν το φως»). Ο Πίντσον χρησιμοποιεί ατόφια τη φράση. Ο Κρασναχορκάι παραλλάσσει, καταγράφοντας τα ονόματα του τζαζίστα δημιουργού και του Αμερικανού μυθιστοριογράφου: «Either it’s night, or we don’t need light – Thelonious Monk – Thomas Pynchon» («Είτε είναι νύχτα, είτε δεν χρειαζόμαστε φως»). Μέσα από την ομορφιά του έργου του που μιλάει για την ομορφιά άλλων έργων, ο Ούγγρος συγγραφέας άλλο δεν κάνει από το να μας προτρέπει να ανακαλύπτουμε την ομορφιά ακόμα και εκεί όπου φαινομενικά, αλλά και συντριπτικά, κυριαρχεί η ασχήμια. radiobookspotting.blogspot.gr/ 29.9.16 – lifo

51

TASTE OF THE WEEK (€13). Το φαγκρί, ψημένο αριστοτεχνικά, με τραγανή την πέτσα και ζουμερή τη σάρκα του, συνοδευμένο ταιριαστά από το καραμελωμένο φινόκιο και τη μεταξένια σος, ήταν πεντανόστιμο. Ένα πιάτο που μας απασχόλησε ευχάριστα με κουβέντες και ανταλλαγή απόψεων για το παιχνίδι της υφής των υλικών και τον τρόπο που το αντιλαμβανόμαστε γευστικά. Ακολούθησε το συκώτι γάλακτος με κονιάκ και αληθινό, καλοφτιαγμένο πουρέ πατάτας (€13). Για το τέλος ήρθε μια ανάλαφρη μους λεμονιού με τραγανά φύλλα (€5). Το Polly Maggoo διαθέτει POLLY MAGGOO και ενδιαφέροντα κατάλογο κρασιών που μπορείς να συνοδεύσεις με μικρά πιάτα που φιγουράρουν στην αρχή του καταλόγου. Και, όπως δείχνουν τα πράγματα, έχει μπει ήδη η καινούργια διεύθυνση στο καρνέ εξόδου των Αθηναίων. ☛ Polly Maggoo, Άγγ. Σικελιανού 8, Νέο Ψυχικό, 210 5241120

Πίσω στις σάλες των εστιατορίων Γαλλική φινέτσα στο Polly Maggoo και στον πειραιώτικο Δυόσμο ελληνικές γεύσεις.

στο μετσοβο

Βγες

aπο τη νικη μηταρεα

επιτέλους

Οκτώβριος, καιρός για οινοτουρισμό στην καλύτερη ελληνική μορφή του, αφού προσφέρεται με την υπογραφή «Κατώγι Αβέρωφ». Στο Μέτσοβο, λοιπόν, μπορείς να περάσεις ένα Σαββατοκύριακο (30/09-02/10) με γεύσεις από τους πιο ορεινούς αμπελώνες της Ελλάδας. Το πακέτο ισχύει για όλους τους τύπους δωματίου ή σουίτας, για δύο άτομα με δύο διανυκτερεύσεις και περιλαμβάνει πρωινά, δείπνα και γεύματα με πρώτες ύλες από φρέσκα τοπικά προϊόντα. Βεβαίως, τα κρασιά του κτήματος θα είναι πανταχού παρόντα σε αυτό το γεμάτο γευστικές εμπειρίες διήμερο.

26560 42505

52 lifo – 29.9.16

ενα κοκτεϊλ με μαστιχα Καλέστε φίλους στη βεράντα σας κι ετοιμάστε ένα ωραίο κοκτέιλ, αποχαιρετώντας τον Σεπτέμβρη με καλή διάθεση. Η ποτοποιία Πολυκαλά προτείνει ένα σπιτικό κοκτέιλ του Σεπτέμβρη. Υλικά: 1 φιάλη Μαστίχα, 1 μικρό πεπόνι, πολύς πάγος. Καθαρίζουμε το πεπόνι και το χτυπάμε στο μπλέντερ. Ρίχνουμε σε ψηλό ποτήρι άφθονο πάγο, προσθέτουμε τον χυμό πεπονιού και ένα σφηνάκι μαστίχα. Ανακατεύουμε και σερβίρουμε.

r «Η Polly Maggoo μπορεί να είναι η Αθήνα που μεταμορφώνεται, οι γειτονιές της που αλλάζουν». Με αυτήν τη φράση, όπως θυμάμαι, μας υποδεχόταν το μενού του μπιστρό Polly Maggoo του σεφ Γιώργου Ηλιού στην περιοχή του Μεταξουργείου όταν άνοιξε το 2010. Προφητική, μια και το Polly Maggoo αποφάσισε να αφήσει το κέντρο και να κάνει ντεμπούτο στη γειτονιά του Νέου Ψυχικού. Ο καινούργιος χώρος μοιράζεται σε δύο επίπεδα, είναι στημένος με άποψη και γνώση από τον συνιδιοκτήτη Χάρη Μιχαλογιαννάκη, σκηνοθέτη, και την αρχιτέκτονα Παναγιώτα Καμπέρου. Στο πρώτο επίπεδο τα τραπέζια είναι πολύ κοντά το ένα στο άλλο στη λογική των γαλλικών μπιστρό και στο βάθος ένα γοητευτικό μπαρ, φτιαγμένο με πολύχρωμες ψηφίδες διά χειρός Ηλέκτρας Παπαγιαννάκη. Ο Γιώργος σε υποδέχεται με χαρά στον νέο χώρο, έχοPOLLY MAGGOO ντας στήσει με κέφι την κάρτα του μενού με προτάσεις από τη γαλλική κουζίνα που εμπνέεται από τα υλικά της εποχής. Στα ορεκτικά φιγουράρει το πιάτο-υπογραφή του σεφ, η σαλάτα φακή, που στην κορυφή της έχει ένα αυγό ποσέ και ενισχύεται με σχοινόπρασο (€9). Γευστική η σπυρωτή φακή που απογειώνεται όταν αναμειχθεί με τον κρόκο του αυγού. Πεθυμήσαμε τα σαλιγκάρια όπως τα μαγειρεύουν στη Γαλλία, που είναι σοταρισμένα με σκόρδο, ντομάτα και αρωματισμένα με δεντρολίβανο και έρχονται σε ωραίο σκεύος (€9). Από τις τρεις σαλάτες επιλέξαμε αυτήν με τα ανάμεικτα σαλατικά που συνόδευε ζεστό κατσικίσιο τυρί και ωραία βινεγκρέτ με μουστάρδα Dijon (€8). Τραγανά τα φύλλα από τα σαλατικά που συνόδευε η βινεγκρέτ και ταιριαστό το κατσικίσιο τυρί. Το ριζότο, αρωPOLLY MAGGOO ματισμένο με λάδι λευκής τρούφας και παρμεζάνα (€12), ήταν απλό και καλοφτιαγμένο. Σίγουρα, τις δάφνες διεκδικεί το πιάτο με το φιλέτο φαγκρί πάνω σε καραμελωμένο φινόκιο, πατάτες σοτέ και σος «Soupe aux moules»

r Το Εδεσματοπωλείο Δυόσμος βρίσκεται στον Πειραιά, πιο συγκεκριμένα στη Φρεαττύδα, και συμπληρώνει έναν χρόνο παρουσίας. Το άρωμα του δυόσμου αμίμητο και οι αρετές του στην κουζίνα αδιαφιλονίκητες. Λέγεται ότι οι αρχαίοι Έλληνες, πριν γευματίσουν, αρωμάτιζαν το τραπέζι τους με φυλλαράκια δυόσμου για να ανοίξουν την όρεξη. Φτάνοντας στον Δυόσμο, το οίκημα στο οποίο στεγάζεται σε εντυπωσιάζει. Πρόκειται για ένα κτίριο νεοκλασικό που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας ιδιοκτήτης του το 1920, όταν ήρθε από την Κωνσταντινούπολη. Το κτίριο γνώρισε ένδοξες εποχές τη δεκαετία του ’80 ως κρεπερί, όπου έδιναν το ραντεβού τους οι Πειραιώτες. Οι φρέσκοι ιδιοκτήτες έχουν αγάπη για το μέρος και μεράκι. Η σάλα με το ξύλινο πάτωμα είναι όμορφα διακοσμημένη με λουλουδάτες κουρτίνες στα παράθυρα, διαφορετικού χρώματος καρέκλες, ενώ φαναράκια, χαριτωμένα καδράκια και γλαστράκια με λουλούδια συνθέτουν ένα οικείο και χαλαρό περιβάλλον. Όσο ο καιρός είναι ακόμα καλός, μπορείς να κάτσεις στην ταράτσα, που έχει λίγα τραπέζια και το προνόμιο της θαλασσινής αύρας. Ο Στέλιος Παράσχος, ο ένας από τους ιδιοκτήτες, μας υποδέχτηκε φιλόξενα και όταν τον ρωτήσαμε πώς προέκυψε η ονομασία «δυόσμος», απάντησε: «Σημαίνει “δύο οσμές” και εκπροσωπεί ΔΥΌΣΜΟΣ εμένα και τον συνέταιρό μου, που αποφασίσαμε να στήσουμε το μαγαζί παρά την κρίση». Το μενού περιλαμβάνει νοστιμιές με καλοδιαλεγμένα υλικά από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Η επιλογή των ορεκτικών φαντάζει δύσκολη. Η αρχή γίνεται με μεταξένιας υφής φάβα από τη Σχοινούσα, που η νοστιμιά της έδενε με το ψιλοκομμένο κρεμμύδι και την κάππαρη (€4). Συνέχεια με φλογέρες γεμισμένες με Φέτα της Χήρας, πασπαλισμένες με μέλι και παπαρουνόσπορο (€4,50). Η Φέτα της Χήρας έχει παραγωγή με παράδοση στον Πειραιά, είναι πιπεράτη και δένει γευστικά το σύνολο. Ωραιότατα και με τραγανό φύλλο είναι τα ρολάκια με παστουρμά Μιράν, νιώτικο κεφαλοτύρι και ντομάτα (€5), τα οποία συνοδεύονται με πικάντικη μαρμελάδα πιπεριάς τσίλι. Πιο γήινο πιάτο, που τρώγεται ευχάριστα, είναι η τηγανιά μανιταριών που ενισχύεται με εξαιρετικό κασέρι Ξάνθης και λίγες σταγόνες λάδι τρούφας (€5). Τα λουκάνικα Τζουμαγιάς που ψήνονται στη σχάρα θα ενθουσιάσουν τους λάτρεις του είδους (€7). Η σαλάτα Δυόσμος με μαρούλι, ρόκα, κόκκινη λόλα, λαδογραβιέρα Ζακύνθου και καραμελωμένα αμύγδαλα έφτασε στο τραπέζι μαζί με βινεγκρέτ εσπεριδοειδών (€6,50). Από τα κυρίως πιάτα, πρόταση για δύο άτομα είναι ο κόκορας με χυλοπίτες που σιγομαγειρεύεται στη γάστρα με την κόκκινη ντοματένια σάλτσα του και σερβίρεται με μυζήθρα (€16) – ένα πολύ καλό πιάτο. Στην κουζίνα ο Άγγελος Αρβανίτης μαγειρεύει με την καρδιά του. Ζυμώνει και ανοίγει φύλλο, αναζητά τις ντόπιες πρώτες ύλες σε κάθε ελληνική γωνιά και ποτέ δεν εφησυχάζει. Η μοσχαρίσια σπαλομπριζόλα έρχεται ψημένη όπως ακριβώς τη ζητήσαμε, με λίγο αρωματισμένο βούτυρο και από δίπλα κυματιστά τσιπς πατάτας (€17,50). Το γεύμα συμπλήρωσε γλυκά ο κορμός σοκολάτας, το γνωστό αγαπημένο παιδικό γλυκό (€3,50). Αξίζει να δοκιμάσετε και την τάρτα σοκολάτας. Για τη βάση της ο σεφ εμπνέεται από τα μπισκοτάκια που φτιάχνει παραδοσιακά ο Ντουρουντούς στα Σφακιά με χαρουπόμελο, καραμέλα βουτύρου και αλατισμένο φιστίκι, συμπληρώνοντάς την με cremeux γαλλικής σοκολάτας Valrhona (€6,50). ☛ Δυόσμος, λεωφόρος ΔΥΌΣΜΟΣ Φρεαττύδος 42Α, Πειραιάς, 210 4611335

ΚΡΙΟΣ

ΛΕΩΝ Ο Οκτώβριος σας βρίσκει αισιόδοξους

Ο Οκτώβριος ξεκινά με Νέα Σελήνη στον Ζυγό και ανοίγει ένας κύκλος με νέους στόχους και κανόνες, κάτι που σας αναγκάζει να προσαρμοστείτε άμεσα, ώστε να αξιοποιήσετε την ευνοϊκή αυτή φάση της ζωής σας στο έπακρο.

Mη βιαστείτε να απορρίψετε προτάσεις συνεργασίας που δεν σας ικανοποιούν. Προτιμήστε να συνδυάσετε το παλιό με το καινούργιο για να αυξήσετε τα κέρδη σας και να υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις στην περίπτωση που δεν εξελιχθούν οι καταστάσεις όπως περιμένατε. Φανείτε προνοητικοί με τα χρήματά σας. Ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με την ανανέωση του χώρου σας και να δημιουργήσετε μια cozy ατμόσφαιρα. Μετακομίσεις και αλλαγή επαγγελματικής στέγης ευνοούνται πολύ, ευκαιρίες με τις οποίες μπορείτε να εξοικονομήσετε χρήματα υπάρχουν επίσης πολλές, το μόνο που μένει είναι να βάλετε σε εφαρμογή τα σχέδιά σας.

ΤΑΥΡΟΣ

Παρακολουθήστε προσεχτικά τις ανακατατάξεις και τις επικρατούσες συνθήκες και μην παρασύρεστε από τον ενθουσιασμό σας για οτιδήποτε μπορεί να φαντάζει εύκολο, καθώς το πιο πιθανό είναι να πέσετε έξω στους υπολογισμούς σας και να χάσετε αδίκως χρόνο και χρήμα. Οι νέοι που ξεκινάτε τώρα τη σταδιοδρομία σας ενδεχομένως να απογοητευτείτε από τις επιλογές που υπάρχουν και δεν αποκλείεται να φύγετε στο εξωτερικό. Όπως και να ’χει, μη χάνετε τις ελπίδες σας και κυνηγήστε τα όνειρά σας με αποφασιστικότητα. Το Σάββατο η Νέα Σελήνη προκαλεί ευνοϊκό κλίμα για τις διαπροσωπικές σας σχέσεις και είναι ιδανική στιγμή για να κάνετε ένα ξεσκαρτάρισμα ώστε να επιλύσετε τυχόν διαφορές με άτομα που αξίζουν να είναι κοντά σας, ενώ παράλληλα να απομακρυνθείτε από τοξικές σχέσεις που δεν σας εξυπηρετούν πουθενά. Κατάλληλη εποχή για απόκτηση ενός παιδιού.

ΔΙΔΥΜΟΣ

Έπειτα από ένα μεγάλο διάστημα ανατροπών και αναγκαίων αλλαγών στη ζωή σας, βλέπετε πλέον πιο ρεαλιστικά τις καταστάσεις κι έχετε καταλάβει πως δεν πρέπει να βασίζεστε στην καλή θέληση των άλλων όταν πρόκειται για τις οφειλές σας. Ο Οκτώβριος σας βρίσκει αποφασισμένους να μη βρεθείτε ξανά σε δεινή θέση, κάτι που σας δίνει ώθηση να ασχοληθείτε με περισσή αφοσίωση με τα επαγγελματικά σας, μια και είναι ο μόνος τρόπος για να επιλύσετε τα προβλήματά σας. Καινούργιες συνεργασίες ευνοούνται, αρκεί να ακούσετε τις συμβουλές που θα σας δοθούν. Η σωματική και ψυχική κούραση των προηγούμενων ημερών βγαίνει στην επιφάνεια και δεν αποκλείεται να βρεθείτε αντιμέτωποι με ένα πρόβλημα υγείας το οποίο δεν θα είναι ανησυχητικό μεν αλλά θα πρέπει να το αντιμετωπίσετε εγκαίρως. Ιδανική στιγμή για να κόψετε επιβαρυντικές για τον οργανισμό σας συνήθειες.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ Αν ξεπεράσετε κάποια στιγμή τις

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Οι Αιγόκεροι ξεπερνάτε κάποιες

ανασφάλειες που κουβαλάτε από το παρελθόν και δείτε μέσα από ένα πρίσμα αισιοδοξίας τα γεγονότα, ο Οκτώβριος μπορεί να εξελιχθεί πολύ θετικά τόσο για τα επαγγελματικά όσο και για τα οικονομικά σας. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να δώσετε έμφαση στην προώθηση των προϊόντων και των υπηρεσιών σας, καθώς και στην προσωπική επαφή με το κοινό σας. Αποφύγετε τις επιπολαιότητες για την εξοικονόμηση χρημάτων και φροντίστε να διατηρήσετε ή ακόμα και να βελτιώσετε την ποιότητα των προϊόντων σας. Σχέσεις με παιδιά χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής μέσα στις επόμενες μέρες και είναι κατάλληλη εποχή για να αντιμετωπίσετε τα αγαπημένα σας πρόσωπα με τον σεβασμό και την εκτίμηση που τους αξίζει. Όσο συνεχίζετε να αναλώνεστε σε παρελθοντικές ιστορίες, δεν θα μπορέσετε να βάλετε γερά θεμέλια στις σχέσεις σας και τα προβλήματα θα διαιωνίζονται.

αμφιβολίες που σας προκαλούσαν στασιμότητα και καθώς ο Οκτώβριος ξεκινά θετικά για τα επαγγελματικά σας, είστε πρόθυμοι να εντείνετε τις προσπάθειές σας και να μην αφήσετε καμία ευκαιρία ανεκμετάλλευτη. Ιδανική εποχή για να διευρύνετε τις γνώσεις σας παρακολουθώντας σεμινάρια ή ξεκινώντας μια ξένη γλώσσα, καθώς και για να αλλάξετε εξοπλισμό στη δουλειά σας. Αποφύγετε σημαντικές επενδύσεις και επικεντρωθείτε στην επίτευξη των στόχων σας. Στον τομέα της φιλίας υπάρχουν ορισμένα σύννεφα που σας προκαλούν απογοήτευση και έντονες τάσεις μοναχικότητας, αν ξεπεράσετε όμως την πεποίθηση πως πρέπει όλοι να φέρονται κατά τον τρόπο τον δικό σας και αποδεχτείτε τους άλλους ως έχουν, θα μπορέσετε να έχετε μια πιο ισορροπημένη ζωή και πιο αρμονικές σχέσεις. Η ανάγκη σας για ανεξαρτησία μπορεί να προκαλέσει εντάσεις στη σχέση σας και είναι πιθανό να διαταραχθούν οι ισορροπίες.

βριος, καθώς ξεκινά με Νέα Σελήνη στο ζώδιό σας και σας δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψετε καινούργιες κατευθύνσεις που θα καλύπτουν τις ανάγκες σας, παρέχοντάς σας ταυτόχρονα και την ικανοποίηση που αναζητάτε, οπότε μην κάθεστε με σταυρωμένα τα χέρια. Η βελτίωση των οικονομικών σας δεν θα πρέπει να σας παρασύρει σε επιπόλαιες αγορές και επενδύσεις, καθώς υπάρχουν έξοδα που βρίσκονται καθ’ οδόν και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα. Η εξωτερική σας εμφάνιση θα σας απασχολήσει πολύ και προκειμένου να χάσετε την αυτοπεποίθησή σας, ξεκινήστε ένα σωστό διατροφικό πρόγραμμα σε συνδυασμό πάντα με άσκηση, ώστε να φτάσετε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Καινούργιες ενασχολήσεις σας δίνουν την ευκαιρία να διευρύνετε τον κύκλο των γνωριμιών σας και να φλερτάρετε.

από τη μαριβίκυ καλλέργη (starfax@lifo.gr)

Περιορίστε τις ευθύνες σας και στρέψτε την προσοχή σας στην εφαρμογή των σχεδίων σας, καθώς η Νέα Σελήνη το Σάββατο προκαλεί πρόσφορο έδαφος για να βελτιώσετε τον τρόπο ζωής σας. Η ανάγκη να αυξήσετε το εισόδημά σας είναι η κινητήριος δύναμή σας, προσέξτε όμως γιατί είστε ενθουσιώδεις και μπορεί να πέσετε σε παγίδες αν δεν εξετάσετε διεξοδικά τις προτάσεις που θα σας κάνουν. Παρότι τα οικονομικά σας βελτιώνονται, δεν υπάρχουν περιθώρια για πολυτέλειες. Οικογένεια και σπίτι είναι το βασικό σας μέλημα και είναι μια καλή στιγμή για να βελτιώσετε σχέσεις με γονείς ή ακόμα και με τα παιδιά σας, αρκεί να κάνετε την αυτοκριτική σας και να αντιμετωπίσετε τα λάθη σας. Καινούργιες γνωριμίες κάνουν περισσότερο ενδιαφέρουσα την ερωτική ζωή των ελεύθερων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ξεπεράσουν τις ανασφάλειες που τους προκαλούσαν στασιμότητα.

ΤΟΞΟΤΗΣ Νέα Σελήνη με το ξεκίνημα του Οκτωβρίου και νέα πλάνα μπαίνουν σε εφαρμογή, υπό καλύτερες συνθήκες αυτήν τη φορά και συνεπώς με περισσότερες προοπτικές για θετικές εξελίξεις. Ένα σχέδιο που μελετούσατε για καιρό κι έχετε ξεκινήσει ήδη την υλοποίησή του μπορεί να αναπτυχθεί με αποτελέσματα πέραν των προσδοκιών σας, οπότε βάλτε τα δυνατά σας τώρα που οι συνθήκες σας ευνοούν και μην αναλώνεστε σε επαγγέλματα που είναι αποδεδειγμένο πως δεν αποδίδουν. Ιδανική εποχή για να αλλάξετε επαγγελματική στέγη ή για να βελτιώσετε τον χώρο σας. Η ερωτική σας ζωή πλήττεται εξαιτίας τρίτων που προσπαθούν να εισχωρήσουν στα προσωπικά σας και θα πρέπει να βάλετε συγκεκριμένα όρια, ώστε να προστατέψετε τη σχέση σας. Περιορίστε τις επαφές με άτομα που δεν συμπεριφέρονται με τακτ και ενδυναμώστε τη σχέση με το ταίρι σας μέσα από ένα ταξίδι ή μια σύντομη απόδραση.

ΖΥΓΟΣ Μήνας ευχάριστων ανατροπών ο Οκτώ-

Starfax

ΚΑΡΚΙΝΟΣ

και αποφασισμένους να απαγκιστρωθείτε από άτομα και καταστάσεις που δεν σας ωφελούν, ενώ παράλληλα σας δίνεται η ευκαιρία να διευρύνετε τους ορίζοντές σας μέσα από επαγγελματικά ταξίδια που θα αυξήσουν τα κέρδη σας. Θέματα σπουδών εξελίσσονται θετικά και μπορείτε να αναζητήσετε την τύχη σας, αρκεί να μην εξιδανικεύετε καταστάσεις. Τα οικονομικά σας βελτιώνονται και μπορείτε να ικανοποιήσετε τις επιθυμίες σας με άνεση. Αξιοποιήστε τα ταλέντα σας και μην παραμερίζετε τα όνειρά σας εξαιτίας της καθημερινότητας που ρουφάει την ενέργειά σας. Φροντίστε να εξοικονομείτε χρόνο πάση θυσία για τον εαυτό σας, ώστε να γεμίζουν οι μπαταρίες σας και να μην έχετε την αίσθηση του ανικανοποίητου. Στον ερωτικό τομέα, ένα καινούργιο πρόσωπο που μπαίνει στη ζωή σας αλλάζει εντελώς τον τρόπο σκέψης σας, κάτι που θα ξενίσει το περιβάλλον σας.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ Αναζητάτε καινούργιες κατευθύνσεις που θα ικανοποιήσουν επαρκώς τις ανάγκες σας, προσέξτε όμως καθώς υπάρχει κίνδυνος βεβιασμένων αποφάσεων που θα σας οδηγήσουν σε αδιέξοδο. Περιορίστε τα έξοδά σας και ξεκαθαρίστε τους στόχους σας, ώστε να ξέρετε πού βαδίζετε. Οι επόμενες μέρες μπορεί να αποβούν αρκετά εποικοδομητικές, αρκεί να δείτε πιο ρεαλιστικά τις δυνατότητές σας. Συνεργασίες με φιλικά σας πρόσωπα θα πρέπει να εξεταστούν προσεχτικά προτού δεσμευτείτε. Μια παράλληλη σχέση που ξεκινά στον χώρο της εργασίας θέτει σε κίνδυνο, εκτός από τον γάμο σας, και τη δουλειά σας, οπότε θα πρέπει να αποστασιοποιηθείτε για λίγο από τις καταστάσεις, ώστε να επανέλθει η λογική, προτού βρεθείτε αντιμέτωποι με δυσάρεστες εξελίξεις. Οι ελεύθεροι αντιμετωπίζετε με αδιαφορία όσους σας πλησιάζουν κι έτσι η ερωτική σας ζωή παραμένει στάσιμη.

DARILFY AX STA

Καθημερινές αστρολογικές προβλέψεις στο www.lifo.gr από τη Μαριβίκυ Καλλέργη

ΥΔΡΟΧΟΟΣ

Ορισμένες ανατροπές στον επαγγελματικό τομέα σάς προκαλούν άγχος και ανασφάλεια, όμως, αν παραμείνετε ψύχραιμοι, θα διαπιστώσετε πως είναι προς όφελός σας. Η εβδομάδα μπορεί να εξελιχθεί θετικά και να καταφέρετε να βάλετε μια τάξη στα έξοδά σας, θα πρέπει όμως να σταματήσετε τις υπερβολές και να φανείτε συνεπείς στις υποχρεώσεις σας. Ιδανική εποχή για ανακαίνιση του χώρου σας. Παρότι έχετε έντονη κοινωνική ζωή, δεν έχετε καταφέρει να βρείτε το πρόσωπο που θα σας κινήσει το ενδιαφέρον και αναλώνεστε συνεχώς σε κουτσομπολιά και ίντριγκες. Ακολουθήστε τα ένστικτα που τα έχετε θάψει στην κυριολεξία και φανείτε πρόθυμοι για νέες γνωριμίες. Ιδανική εποχή για να επισημοποιήσετε τη σχέση σας.

ΙΧΘΥΣ

Ο Οκτώβριος ξεκινά με αλλαγές στον επαγγελματικό τομέα που θα συμβάλουν στην αύξηση του εισοδήματός σας, αρκεί να μη χάσετε την αισιοδοξία σας. Ιδανική εποχή για να στείλετε βιογραφικά και να δώσετε συνεντεύξεις καθώς και για να ξεκινήσετε τη δική σας επιχείρηση. Εξετάστε προσεχτικά τον προϋπολογισμό σας και αν κάπου δεν τα καταφέρνετε, προτιμήστε να ζητήσετε τη στήριξη των μελών της οικογένειας, παρά να στραφείτε στη λύση δανεισμού από τράπεζες. Αν σκοπεύετε να μετακομίσετε ή να αλλάξετε τη διακόσμηση του χώρου σας, είναι κατάλληλη στιγμή για να το εφαρμόσετε. Ξεκαθαρίστε εγκαίρως τι θέλετε να κάνετε και μην πειραματίζεστε δίχως να συμβουλευτείτε κάποιο άτομο με γνώσεις και εμπειρία, ώστε να μην πάνε χαμένα τα χρήματα και οι κόποι σας. Όσοι ετοιμάζεστε να υποδεχθείτε ένα νέο μέλος στη οικογένεια, πρέπει να κάνετε αλλαγές στον χώρο σας.

✍

SUDOKU No 483 4

7 9 5 7

9

6 1

2 3 1

2 3

4

8

9

1

3

5

1

5 4 9

2

Η λύση του προηγούμενου 8 5 6 3 9 4

7 3 1 5 2 6

4 2 9 7 1 8

6 1 4 2 3 7

5 8 2 1 4 9

9 7 3 6 8 5

2 9 5 8 7 3

3 6 8 4 5 1

1 4 7 9 6 2

2 4 3 5 7 1 6 9 8 7 9 6 8 3 4 1 2 5 1 8 5 9 6 2 4 7 3

29.9.16 – lifo

53

«Επιλέγω αυτό το μικρό ποίημα που εξυμνεί τη γενναιότητα του ανθρώπου, ο οποίος συνεχίζει να προχωρά εμπρός, ακόμα κι όταν οι άλλοι τον έχουν καταληστέψει από τα πιο πολύτιμά του».

— βαγγέλης χατζηγιαννίδης, συγγραφέας

54 lifo – 29.9.16

Στο τραγούδι μου έφτιαξα παλτό Από παλιές μυθολογίες βγαλμένο Με στολίδι καλυμμένο Απ’ τη φτέρνα ως τον λαιμό. Μ’ άντρες ανόητοι τ’ αρπάξαν, Στου κόσμου τα μάτια Φορέσαν το παλτό Και σαν να το κέντησαν εκείνοι προχωρούν. Τραγούδι μου, άσε τους να το φορούν Γιατί είναι τολμηρότερο, θαρρώ, Να περπατάς γυμνός.

[ Aπό τη συλλογή Responsibilities, 1910. Μετάφραση: Θωμάς Τσαλαπάτης, εκδόσεις Εκάτη ]

WILLIAM BUTLER YEATS O Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης διαλέγει ένα ποίημα

ΕΝΑ ΠΑΛΤΟ