BTG in Business voorjaar 2019 by Magenta Communicatie

Voorjaar 2019

in business UITGAVE VAN BRANCHEVERENIGING ICT EN TELECOMMUNICATIE GROOTGEBRUIKERS

Vier 5G-projecten die het verschil maken Digitale transformatie vraagt om goede afspraken Graeme Muller (NZTech) Digital Nations 2030

Digital connectivity, continued

Smart city Den Haag voorsprong in 5G

www.btg.org

WhatsApp Business Solution Provider Sinds kort beschikbaar!

CPaaS: De volgende stap voor uw Customer Experience De “Communication Platform as a Service” (CPaaS) is op weg een volwassen markt te worden, en een sterk service platform voor organisaties die zich willen differentiëren in de Customer Experience. Organisaties integreren deze diensten naast de bestaande “Unified Communications” (UCaaS) diensten. CM.com is een cloud-based CPaaS aanbieder en biedt toegang tot communicatie kanalen zoals SMS, Voice, Push, Mail, RCS en Chat (WeChat, Facebook, Whatsapp). Karakteristiek zijn de schaalbare infrastructuur technieken en de programmeerbare APIs waarmee men connecteert met het CPaaS platform. Organisaties realiseren zich dat de gebruikers-ervaring doorslaggevend is in het digitale transformatie proces. Het negeren van meerdere kanalen is hierbij geen optie meer. Afhankelijk zijn van 1 enkel kanaal is risicovol en geeft de klant geen keuze. Organisaties willen communicatie kanalen wisselen afhankelijk van factoren zoals bereik, veiligheid en beschikbaarheid. CPaaS zet daarmee de klant ook centraal door hen te laten kiezen

London

Paris

Frankfurt

Brussels

Breda

Shanghai

welk kanaal hij prefereert. Markt onderzoekers zoals Gartner, Forrester en Juniper Research zijn unaniem in het voorspellen van een sterke groei voor CPaaS. Door het inzetten van een CPaaS aanbieder krijgt een organisatie toegang tot alle communicatiekanalen en kan het digitale transformatie proces veel sneller uitgevoerd worden. CM.com onderscheidt zich van enkelvoudige aanbieders door het beschikbaar stellen van alle relevante kanalen die via APIs, SDKs, Self-service online portals en Visual Builders direct inzetbaar zijn. Dit creëert een omgeving voor organisaties om te focussen op hun kernprocessen en eigen dienstverlening. Communicatie naar klanten verschuift daarmee naar het middelpunt van de dienstverlening, wat leidt tot een veel betere klantervaring. Wilt u samen met CM.com kijken naar wat CPaaS voor mogelijkheden biedt in uw organisatie, neem dan contact op met Richard van Anholt, CPaaS Consultant: richard.vananholt@cm.nl

Tokyo

Hong Kong Shenzhen

Cape Town

Dubai

Barcelona

voorwoord

Digitalisering en 5G (en nog veel meer…)

We staan aan de vooravond van 5G. Binnenkort kunnen we ook in Nederland de ervaringen van de pilots en fieldlabs omzetten naar de dagelijkse praktijk. Tot nu toe is 5G vooral een belofte met prachtige vergezichten. Onder de motorkap biedt het een aanzienlijk kortere reactietijd (latency), hogere datasnelheid en hogere capaciteit. Voor de verbeelding koppelen we dat aan aansprekende voorbeelden als zelfrijdende auto’s, operaties op afstand en groeikansen voor segmenten als smart cities, AI, virtual reality en IoT. U en ik weten dat er achter de schermen nog heel veel werk verzet moet worden. Dat begint al met de discussie over de technologiepartners en over de datum en procedure rond de frequentieveiling. Verder is er voor 5G een hogere dichtheid van antennes nodig. En het vereist een goede glasvezel-infrastructuur om de 5G-verbindingen op te kunnen bouwen. Het allerbelangrijkst voor de leden van BTG zijn echter de business cases en best practices. Als BTG houden we ook hier de vinger aan de pols. In deze editie van BTG Magazine vindt u een flink aantal voorbeelden van 5G-projecten. Verder vraag ik Wethouder Saskia Bruines (gemeente Den Haag) en CEO Søren Abildgaard (T-Mobile) naar hun ambities rond 5G en Smart Cities in Den Haag. Maar niet alleen 5G heeft onze aandacht in deze editie. We hebben onder meer aandacht voor communicatie rondom collaboration en IoT, de juridische aspecten van de digitale transformatie, inzichten in het KOOP-project binnen de overheid, de ICT-index die we samen met Motivaction gaan opstarten, smart mobility, de opkomst van Digital Nations, het DO IoT Fieldlab in Zuid-Holland waar we als BTG ook de schouders onder zetten en u leest in deze editie nog veel meer boeiende artikelen. De digitale transformatie is zo veelomvattend en complex, dat BTG haar leden op vele manieren faciliteert om de kennis en inzichten rondom onderwerpen als IoT, circulaire economie, cybersecurity, indoordekking en mission en business crital communicatie te versterken. Via themabijeenkomsten, expertgroepen, peergroups, business events, strategische tafels met executives en young professionals, maar ook door borging van kennis én kwaliteit via het BTG Kennisinstituut, bereikt BTG een zeer groot deel van de ICT en Telecommarkt. Daarnaast praten we met en adviseren we regelgevende instanties. Zo is BTG voortdurend in gesprek met de overheid voor een optimale belangenbehartiging van haar leden. Voor slimme organisaties, communities en steden zijn snelle en goede netwerken voor data en sensoren en optimale IT- en communicatieplatforms nodig. Maar meer nog dan over bits en bytes en connectiviteit moet het altijd en vooral gaan over oplossingen en diensten, bedoeld om welzijn en welvaart van mensen én organisaties te vergroten. We zitten midden in die digitale transformatie. Fascinerend. Maar het vraagt inzichten, kennis en sturing. Op dat snijvlak willen we als BTG het significante verschil maken, samen met onze dochterorganisatie TGG en met onze leden en klanten. Veel leesplezier en een mooie zomer! Namens Bestuur, Directie en Team van BTG Eric Reij, Voorzitter BTG █

Beeld: Barend Houtsmuller IN BUSINESS

inhoudsopgave

16 Wethouder Saskia Bruines (gemeente Den Haag) en SĂ¸ren Abildgaard (CEO T-Mobile) in gesprek met BTG-voorzitter Eric Reij over de rol van 5G voor smart cities Pagina 16

IN BUSINESS

34 3

Voorwoord

Innovatiejurist Sandra

Activiteiten voorjaar

van Heukelom-Verhage

Agenda najaar

Via een drone een

Over BTG

calamiteit oplossen?

Kennisinstituut

Column Frits Huffnagel

Over TGG

DO IoT Fieldlab in

Innovatienieuws

Zuid-Holland

Coverstory:

Young Professionals

Den Haag Nederlands

hebben de toekomst

eerste smart city op 5G

Graeme Muller:

IoT: van containerbegrip

Digital Nations 2030

naar praktijk

Column Luc van Bussel

Fun meets Function

Hoe houden we

De 4 meest

de uitdijende stad

opzienbarende

bereikbaar?

5G-pilots

Algemeen manager

Column

Onno Muchall over

Larissa van der Feen

UBR|KOOP

Colofon

ICT-barometer om

consumentengedrag

te voorspellen

Wie de juridische aspecten vergeet bij de implementatie van nieuwe technologieĂŤn, kan tegen forse kosten aanlopen, stelt Sandra van HeukelomVerhage, partner bij advocatenkantoor Pels Rijcken Pagina 20

IN BUSINESS

agenda voorjaar 2019

BTG Live: activiteiten voorjaar 2019 Ook dit voorjaar organiseerde BTG een groot aantal succesvolle events om kennis te delen. Voor het najaar staan weer nieuwe boeiende bijeenkomsten gepland. Houd de agenda op de website BTG.org in de gaten voor het laatste nieuws. De activiteiten worden overigens ook gedeeld via de nieuwsbrief van BTG.

Het jaar begon goed met een zeer geslaagde BTG Nieuwjaarsbijeenkomst bij Sociëteit de Witte. Een kleine 150 leden en genodigden hoorden inspirerende sprekers als CEO Søren Abildgaard (T-Mobile) en Dick Berlijn (voormalig commandant der strijdkrachten). BTG-voorzitter Eric Reij gaf inzichten over de activiteiten en doelen van BTG. Samen met wethouder Saskia Bruines van de gemeente Den Haag, de presentatoren Danny Frietman en Lieke Lamb en de aanwezigen bracht Reij een toost uit op het nieuwe jaar.

BTG Nieuwjaarsbijeenkomst: 5G en de impact op smart & sustainable cities Sociëteit De Witte - 23 januari

BTG is actief betrokken bij de weten regelgeving rondom indoordekking. De zeer actieve Expertgroep Indoordekking organiseerde op 3 december 2018 een goedbezochte bijeenkomst in het bestuursgebouw van de universiteit Utrecht en kwam op 1 februari weer bij elkaar.

Expertgroep Indoordekking Neutral Hosting Kantoor BTG/TGG - 1 februari Missie-kritische communicatie is essentieel in bedrijfsprocessen van veel leden van BTG. De belangstelling voor de bijeenkomst van de BTG-expertgroep Kritische Mobiele Breedband Gebruikers (KMBG) bij leverancier CapX op 13 februari was dan ook groot. In deze bijeenkomst kwamen vraag- en aanbodzijde bij elkaar, gecombineerd met trends en ontwikkelingen.

Expertsessie kritisch mobiel in essentiële bedrijfsprocessen CapX – Nijkerk - 13 februari

IN BUSINESS

agenda voorjaar 2019

Algemene Ledenvergadering Bunnik- 15 februari

Expertgroep Cyber Security thema Identiteit BTG/TGG Kantoor - 11 maart

Aan de vooravond van MWC in Barcelona organiseerde BTG bij TNO in Den Haag een zeer leerzame themabijeenkomst over 5G, de stand van zaken en businesscases. Het werd een middag vol zeer boeiende presentaties, die duidelijk de stand van zaken aangaf rond 5G. Interessant was vooral de variatie aan sprekers en onderwerpen. Van TNO en Autoriteit, Consument en Markt (ACM), die meer ingingen op de ontwikkelingen en de gevolgen van de komst van 5G. Het ging daarbij ook met name om de verdienmodellen. Sprekers van 5Groningen en Philips Healthcare gingen in op concrete businesscases. Vervolgens was er een discussie met alle sprekers samen en BTG-voorzitter Eric Reij.

Op 20 maart organiseerde BTG in samenwerking met partner Arcadis, het NFO (Nationaal Frequentie Overleg) en het Cognitive Radio platform Nederland een interessante bijeenkomst over rollen in de waardeketen voor mobiele netwerken en diensten. De bijeenkomst werd druk bezocht door ruim honderd deelnemers, waaronder wetenschappers, bedrijven, overheid, operators, journalisten en adviseurs.

Themabijeenkomst: je leven in 5G in samenwerking met TNO TNO New Babylon - 19 februari

Uiteraard ontbrak BTG niet op het Mobile World Congress, hĂŠt mondiale industrie-event voor de telecomsector. BTG Nederland was nadrukkelijk aanwezig in Barcelona op het Holland Paviljoen en tijdens de goedbezochte Hollandse Avond op maandag, waar BTG mede-initiator van was. Hier troffen enkele honderden bezoekers uit Nederland elkaar, uit de wereld van leveranciers, resellers CIOâ&#x20AC;&#x2122;s en vertegenwoordigers van diverse overheden.

Themabijeenkomst: welke impact heeft spectrum toegang, neutral hosting en 5G roll out op jou? Arcadis - 20 maart BTG Business Event Digitalisering en 5G Grand Hotel Huis ter Duin - 6 juni

Mee over r info de Even BTG www ts op .btg agen .org/ da

IN BUSINESS

BIJDRAGEN AAN ICT-INNOVATIE? DAT KAN BIJ TNO!

Draag jij met jouw kennis van cyberveiligheid, cryptologie en het detecteren van anomalieën bij aan een hoger niveau van cyberweerbaarheid? Zetten we jouw expertise binnenkort in voor het Nederlandse bedrijfsleven en een veiligere maatschappij? Geef je op transparante en betrouwbare wijze inzicht in data met machine learning? Of verbeter je samenwerking tussen organisaties door ontwikkeling en toepassing van nieuwe technologieën voor data delen, zoals blockchain of semantic web? Unieke uitdagingen vind je binnen TNO’s expertisegebied Informatie & Communicatie Technologie. We zoeken data engineers, data scientists, projectleiders, consultants en cyber security specialisten. Geïnteresseerd? WWW.TNO.NL/ICTVACATURES

Recruiter: Yvonne Pribnow E yvonne.pribnow@tno.nl T 06 – 11 09 75 94

CHECK TNO.NL/CAREER VOOR ALLE OPENSTAANDE VACATURES

agenda

agenda najaar 2019 26 juni Themabijeenkomst en Algemene Ledenvergadering

Locatie: Cisco Systems International Amsterdam

2 juli Strategische tafel “nieuwe actoren in indoor” Locatie: nader te bepalen

Deze bijeenkomst begint met de Algemene Ledenvergadering voor de leden van BTG. Daarna neemt Cisco ons mee in de ervaringen rondom Workplace Transformation - hoe digitaal samenwerken effectiever gebruik maakt van medewerkers en gebouwen en Webex Cloud Collaboration.

De expertgroep Indoordekking organiseert speciaal voor gebouwbeheerders een strategische tafel over “nieuwe actoren in indoor”. Het programma gaat in op ervaringen van landlords, het tunnelmodel, best practices in kantoren en winkelcentra en templates voor base station hotels.

28 juni en 3 juli Kennistraining

Locatie: BTG-kantoor, Driebergen Kennistraining Mobiele Breedband Communicatie Technologie De expertgroep KMBG, kritisch mobiel breedband gebruikers, van BTG organiseert een tweetal unieke kennis trainingssessies van ieder een dagdeel, waarin de deelnemers meegenomen worden in de LTE-technologie. De mobiele breedband communicatienetwerken van vandaag de dag zijn gebouwd met LTE (4G) technologie. Deze technologie is wereldwijd gestandaardiseerd door de 3GPP organisatie.

12 september Masterclass “communiceren met Teams” Locatie: nader te bepalen

In samenwerking met BTG-partner StartReady organiseren we een masterclass over alle facetten van communiceren met Microsoft Teams.

3 oktober Themabijeenkomst ‘Innovaties in de zorg’ Locatie: Koning & Hartman, Delft

In samenwerking met BTG partner Koning & Hartman organiseren we een bijeenkomst over diverse innovaties in de gezondheidszorg. We maken onder andere kennis met de mogelijkheden van robotisering in de zorg.

10 oktober Internationale bijeenkomst voor kritische mobiele breedbandgebruikers Locatie: nader te bepalen

De expertgroep KMBG (kritische mobiele breedband gebruikers) organiseert een update op het gebied van kritisch mobiele toepassingen en nodigt internationale sprekers uit. In Nederland kunnen we veel leren van buitenlandse initiatieven.

30 oktober BTG Business Event Enterprise connectivity Locatie: KPN, Rotterdam

1 juli Strategische tafel “uitdagingen rondom IoT” Locatie: sTN IoT, Woerden

In samenwerking met BTG-partner sTN IoT organiseren wij een bijeenkomst voor eindgebruikers over de uitdagingen rondom IoT. Op welke vraagstukken zou je graag een antwoord willen hebben en waar kan BTG mee helpen.

18 september Themabijeenkomst “praktijkvoorbeelden IoT” Locatie: Wageningen Universiteit

De expertgroep IoT organiseert, in samenwerking met BTG partners sTN IoT en MCS een themabijeenkomst over de praktische toepassingen van IoT.

Op het hoofdkantoor van BTG-partner KPN organiseren we het jaarlijkse evenement over Enterprise Connectivity. Diverse keynote-sprekers en masterclasses staan op het programma.

16 januari 2020 Nieuwjaarsbijeenkomst

IN BUSINESS

over BTG

bruggenbouwer Het jaarthema bij BTG is ‘Digital Connectivity, to be continued’. Dit thema past uitstekend bij de rol van BTG als bruggenbouwer: ‘BTG building bridges in a digital environment’. Zo zijn we ook dit jaar weer de krachtige enabler van kennis, kunde en best practices voor ICT- en Telecomgrootgebruikers. Met nieuwe topics, nog meer verdieping en een zichtbare aanwas van nieuwe leden en partners.

Met deze aanpak sluit BTG grotendeels aan op het Actieplan Digitale Connectiviteit van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. De onderwerpen die hierbij aan bod komen zijn 5G, Smart Society, Artificial Intelligence, Connectivity, Cybersecurity, Internet of Things, Indoordekking en Circulaire Economie.

BTG organiseert events, bijeenkomsten en strategische tafels

Een van de hoofdtaken van BTG is en blijft het boeien en verbinden van de leden en het uitwisselen van kennis, kunde en best practices. De talrijke events en bijeenkomsten die we door het jaar heen organiseren, laten zien dat we dé kennisgedreven partij zijn voor ICT- en Telecomgrootgebruikers. Belangrijk en dus leading daarin zijn de BTG Expertgroepen. Deze komen regelmatig bij elkaar om kennis rondom inhoudelijke thema’s op te bouwen. In het kader van verjonging sluiten ook Young Professionals aan bij de expertgroepen. Voor hen geldt dat ze zo de markt leren kennen, weten wat er speelt, voorop lopen op bepaalde kennisgebieden en een interessant relatienetwerk opbouwen. Waardoor er weer een interessante opdracht gloort in de verte. En dan zijn er natuurlijk de Business Events zoals in Noordwijk en de altijd zeer goed bezochte themabijeenkomsten.

IN BUSINESS

Verder sluit BTG graag aan bij bestaande initiatieven, zoals Nyenrode en Digital Now.

BTG staat voor belangenbehartiging

Waar mogelijk en nodig, zet BTG zich in voor de gebundelde belangen van haar leden. De digitale transformatie vraagt veel van alle betrokkenen en roept ook vragen op. BTG is voortdurend in gesprek met regelgevende instanties, leveranciers en gebruikers om gemeenschappelijke belangen af te stemmen en te streven naar eenduidigheid, heldere afspraken en waar mogelijk standaardisatie en keurmerken. Verder is BTG intensief betrokken bij weten regelgeving op lokaal en landelijk niveau als het gaat om ICT- en telecomgerelateerde zaken. Op de wat langere termijn streeft BTG ook naar de regierol als aanjager van Nederland als Digital Nation.

We zetten stevig in op verjonging

Young professionals zijn de toekomst van onze sector. Zij bepalen in toenemende mate de strategie en inzet van middelen binnen de organisaties waarin we werken. Door de young professionals te koppelen aan ervaren professionals, ontstaat een optimale synergie op het gebied van kennis en kunde. Dit jaar zijn we gestart met speciale peergroups voor young professionals.

Ook managers zijn verenigd in een peergroup om kennis uit te wisselen en elkaar te ontmoeten en te versterken.

BTG staat voor korte lijnen tussen partners en leden

Bijzonder aan BTG is dat we zowel gebruikers op corporate niveau als leveranciers binnen onze gelederen hebben. Dat maakt snelle uitwisseling van informatie en kennis mogelijk. En het zorgt ervoor dat vraag en aanbod in de markt via korte lijnen met elkaar aan innovatie en uitbreiding van kennis kan werken. De voordelen daarvan leiden op de events tot inhoudelijke en boeiende discussies die de betrokkenen vaak op korte termijn in concrete acties kunnen omzetten.

Steeds meer sectoren zien de voordelen hiervan

Een ander voorbeeld is de power waarmee we een item als Smart Cities weten aan te pakken. Korte lijnen, vraag en aanbod op elkaar afstemmen en voortdurend in gesprek gaan met elkaar zorgen voor optimale kennisdeling. De laatste tijd zien we dan ook een toenemend aantal nieuwe leden uit alle sectoren die hierbij aan willen sluiten: overheid, corporates en leveranciers. Dit maakt de positie van BTG én van haar leden nog sterker.

over BTG

De kracht van het Kennisinstituut Vorig jaar lanceerden we het BTG Kennisinstituut. Dit instituut wint snel aan kracht en is dit jaar leidend in de beoordeling van de kandidaten voor de BTG Awards. Waar staat het BTG Kennisinstituut voor? Lees verder en overtuig uzelf! Kennis halen en brengen. Dat is de bindende factor tussen de BTG-leden. In rap tempo ontwikkelt het BTG Kennisinstituut zich tot dé autoriteit voor certificering van professionals werkzaam in ICT en Telecom. Petra Claessen: “Het Kennisinstituut is een community, een platform vanuit BTG waar ICTen Telecomprofessionals terechtkunnen om kennis te halen, te brengen en om vast te leggen wat het kennisniveau is op ICT-vlak.” Voor dat laatste start BTG het ICT Register. Petra Claessen: “In het register kan een ICT-professional op één van de vijf niveaus geregistreerd worden: Executive, Senior Manager, Manager, Young Professional en Student. Want BTG kent ook een Educational Membership voor scholen en studenten”, verduidelijkt Petra Claessen. “Eenmaal opgenomen in het BTG Register kunnen de ICT- of Telecomprofessionals hun kennis en kunde bijhouden en uitbouwen met de contentgedreven, inhoudelijke BTG-bijeenkomsten, events en strategische tafels.” Aan het BTG Kennisinstituut is het Register voor professionals in ICT en Telecom verbonden. Petra Claessen: “Een wezenlijk onderdeel. De De Stichting Examenkamer ziet erop toe dat het register een onafhankelijke positie behoudt: partners verzorgen de assessments en toetsen.” Alle genomineerden van de BTG Awards vanaf 2015 staan erin. Zij hebben vanwege hun nominatie al een assessment afgelegd voor een vakjury. De jurering voor de BTG Awards van Manager en Young Professional loopt dit jaar ook volledig langs het curriculum van het BTG Kennisinstituut. Zo verdiepen we kennis en kunde nog meer!

Petra Claessen, Managing Director & New Business BTG

Doel van het Kennisinstituut is: • • •

het vastleggen en delen van opgebouwde kennis (focusgebieden); het ontwikkelen en stimuleren van de groei van leden. Zowel in hun deskundigheid als op hun leef-, leer- en carrièrepad; het matchen van vraag en aanbod tussen partners

IN BUSINESS

TEAM UP MOVE FORWARD Kom naar de KPN Digital Dutch Xperience en ontdek in 1 dagdeel hoe uw bedrijf meer kan profiteren van digitalisering. Zet samen met KPN de volgende stap in uw digitale transformatie. www.kpn.com/ddx

TGG

TEM

• • • •

Online Factuur management portal Bevoorschotting facturen Provider onafhankelijke verzamelfacturatie Maatwerkrapportage

Inkoopvoordeel

Haas

Webshop

Advies

Endpoint devices

CPaaS

SaaS

MVNO

Endpoint management

Jaargang 2018

4,5

milj

267

TGG klanten

sm en ber s icht en

00 12.t5 e ur n

80 mil.

Fac

+/bruto gefactureerde omzet

De toekomst GG T r e ov Als serviceorganisatie exclusief voor de leden van BTG is TGG al heel lang een betrouwbare partner als het gaat om inkoop en dienstverlening rondom telecom en ICT. Ook verwerken we voor de leden de complexe facturering. Het ledenvoordeel zit hem in vraagbundeling en de bijbehorende dienstverlening. TGG ziet, als onderdeel van het BTG-platform, volop kansen om de services uit te breiden in een snel veranderende ICT-omgeving en zo haar leden nog beter van dienst te kunnen zijn. U kunt daarbij denken aan diensten rondom Smart Societies, Artificial Intelligence en Digital Connectivity. De kennis en kunde onder de leden van BTG is een goede bron om te toetsen welke diensten hiervoor optimaal geschikt zijn. De expertgroepen, het kennisinstituut en gesprekken met individuele leden en leveranciers in de markt leveren hiervoor de nodige input en versterken zo de positie van TGG als serviceorganisatie met toegevoegde waarde voor de leden van BTG.

www.telegrootgebruik.nl

Uitbreiding TGG Diensten als aanvulling op huidige diensten

Indoordekking

Wat u nog meer kunt verwachte n van TGG naast de h uidige diensten & producten

Mission Critical & Business Critical

kernwaarden

Artificial Intelligency

Smart Society

ontzorgen samenwerken versterken service

Digital Connectivity

Internet of Things

Cyber Security Black Listing, AVG

Circulaire economie

Aanbestedingen

Top in ICT en telecom services

innovatienieuws

Copy-paste-architectuur op de nieuwe Huawei-campus

Huawei heeft voor dertigduizend van haar honderdtachtigduizend medewerkers een nieuwe, acht vierkante kilometer grote campus ontwikkeld in het Chinese Dongguan. Bijzonder aan de campus is dat het is geĂŻnspireerd op twaalf populaire Europese steden, zoals Parijs, Granada, Verona en Brugge. Zo hebben ze de architectuur van bekende gebouwen gekopieerd:

de campus staat vol met natuurgetrouwe replicaâ&#x20AC;&#x2122;s van de originele ontwerpen uit Europa. Voor de verbinding tussen de gebouwen rijdt een soort treinen waarvoor de Zwitserse treinen model hebben gestaan. Op de campus is een Huawei-universiteit, er zijn appartementen voor de werknemers en productieruimtes.

Kijk, zo wonen we straks op Mars

NS-conducteurs uitgerust met smartwatch Sinds mei dit jaar dragen negentienhonderd NS-conducteurs een smartwatch om de pols. De smartwatch blijkt een goed hulpmiddel om op de seconde nauwkeurig te fluiten, zo blijkt uit meerdere onderzoeken. Dit draagt een steentje bij aan het nog beter op tijd kunnen rijden. Kort

voor vertrek geeft de smartwatch een trilsignaal, zodat de conducteur het vertrekproces kan starten. Daarna telt het horloge af tot het moment van vertrek, zodat de trein precies op de seconde nauwkeurig kan vertrekken.

NASA is druk bezig met het organiseren van reizen naar Mars. Een goed verblijf op de planeet hoort daarbij. De ruimtevaartorganisatie heeft een competitie uitgeschreven voor het ontwerp van een woonhuis op Mars. De eisen zijn hoog, het huis moet in 3D te printen zijn, op basis van gerecycled materiaal en van wat er op de maan of op Mars gevonden kan worden. SpaceFactory is met haar ontwerp (foto) doorgedrongen tot de laatste twee in de competitie. Voordat het ontwerp Tera op Mars bewoond gaat worden, zal het in een grotere versie al op planet earth worden ingezet. En via AirBnB worden verhuurd, zodat gebruikers het kunnen testen.

IN BUSINESS

innovatienieuws

Notre Dame brand meester dankzij robot De brand die de Notre Dame zwaar beschadigde werd met hulp van Colossus bedwongen: de robot van de Parijse brandweer. Op het moment dat de brandweer haar mensen vanwege instortingsgevaar terugtrok uit de kathedraal, ging Colossus naar binnen. Niet alleen om te blussen, maar ook om informatie door te geven via beeld en andere sensoren die iets konden zeggen over de situatie in de kerk. De vijfhonderd kilo wegende robot laat zich door niets en niemand tegenhouden. Behalve camera’s zijn er ook gasen rookdetectoren aan boord, kan hij aan een waterslang gekoppeld worden om ondertussen te blijven blussen en kan hij materiaal en zelfs gewonden vervoeren. Trappen en obstakels kan hij nemen dankzij de gepantserde rupsbanden. Colossus kan een ton aan lading dragen en een gewicht van twee ton aan de kant duwen. Het was eerste keer dat Colossus bij zo’n grote

brand werd ingezet. De brandweer van Parijs gebruikte hem tot nu toe vooral voor ondergrondse branden. Daar kan rook moeilijk weg, is

het zicht slecht en de hitte hoger. De robot kan dan de zuurstof wegzuigen en de temperatuur met zijn waterslang tegelijkertijd doen dalen.

Nieuw augmented- en virtual reality-platform voor enterprises Lenovo’s nieuwe platform ThinkReality voor augmented en virtual reality moet de concurrentie aangaan met HoloLens van Microsoft. Het platform is apparaat- en cloud-agnostisch: grootzakelijke gebruikers kunnen het platform inzetten om augmented en virtual reality-software-applicaties te beheren op meerdere

besturingssystemen, cloud-diensten en apparaten. Het nieuwe platform is ontworpen voor augmented reality-applicaties die bijvoorbeeld reparatietijden verkorten, workflows stroomlijnen, samenwerkingen verbeteren en trainingen van werknemers verbeteren. Het portfolio voor bij dit platform bestaat uit hard-

en software. Het eerste apparaat voor bij dit platform is al onthuld: de ThinkReality A6, een heads-up, handsfree lichtgewicht VR-headset. Met een veertig graden diagonaal blikveld en een resolutie van 1080p per oog.

IN BUSINESS

interview

Den Haag: Nederlands eerste smart city op 5G 16

IN BUSINESS

interview

Den Haag gaat in 2020 als eerste stad van Nederland volledig over op 5G. Wat betekent dit voor de stad? Hoe ziet de samenwerking met T-Mobile eruit en wat gaan de inwoners van Den Haag er van merken? BTG voorzitter Eric Reij in gesprek hierover met wethouder Saskia Bruines en Søren Abildgaard, CEO van T-Mobile. █

beeld: Barend Houtsmuller

De komst van smart cities heeft sterk te maken met tal van veranderingen die steden wereldwijd doormaken. Ook Den Haag staat voor grote uitdagingen. Het inwoneraantal zal flink groeien, maar de stad moet wel bereikbaar en leefbaar zijn. “Daar moeten we slim mee omgaan, om te zorgen dat Den Haag de aantrekkelijke stad blijft die het is. Technologie en innovatie spelen daarbij een sleutelrol. Om te innoveren moet je experimenteren. Daarom creëren we een 5G Field Lab waarin we samen met marktpartijen, kennisinstellingen en inwoners slimme oplossingen ontwikkelen en uitproberen. En als een oplossing werkt, kunnen we deze in de hele stad inzetten. Zo’n proefomgeving is erg belangrijk als je als stad smart-city ambities hebt. Den Haag is natuurlijk niet de enige stad die op dit vlak actief is. Daarom werken we goed samen met de andere grote steden zodat het hele land kan profiteren.”

Abildgaard: ‘5G heeft de belofte om nieuwe dingen mogelijk te maken zoals zorg via internet of bijvoorbeeld de snelste route naar het strand Meer dan slimme lantaarnpalen

Bruines geeft aan dat een smart city meer is dan sensoren en slimme lantaarnpalen. “Een smart city draait om hoe je als stad data en digitalisering inzet om stedelijke vraagstukken als sociale inclusie, bereikbaarheid, veiligheid, werkgelegenheid en duurzaamheid efficiënt op te lossen. En dat op een verantwoorde manier, waarbij de privacy en rechten van burgers

IN BUSINESS

interview

gewaarborgd blijven. Maatschappelijke vraagstukken staan centraal.” Abildgaard vult aan: “Duidelijk is dat een smart city aan meer eisen moet voldoen om zich smart te mogen noemen. Maatschappelijke meerwaarde staat zeker centraal. Toch kan een slimme stad niet zonder hoogwaardige connectiviteit, bestaande uit 5G en glasvezel. Al die data en apps werken uiteindelijk via het internet.”

Intensieve samenwerking

Reij wil vervolgens graag weten waar de samenwerking van de gemeente Den Haag en T-Mobile uit bestaat? Duidelijk is immers dat Den Haag de eerste stad wordt in Nederland die volledige 5G-dekking krijgt. T-Mobile heeft begin dit jaar samen met de gemeente bekend gemaakt 5G in 2020 als eerste in Den Haag volledig uit te willen rollen. Ter voorbereiding op de uitrol van 5G werkt de gemeente met T-Mobile een plan uit voor het starten van pilotprojecten met 5G-technologie in het 5G Field Lab. Met deze pilots kunnen 5G-toepassingen getest worden, zoals e-Health en smart mobility. Bruines:“Met deze pilotprojecten ontdekken we wat 5G voor een stad kan beteken. T-Mobile zorgt voor de 5G-connectiviteit en begeleiding. De gemeente heeft natuurlijk ideeën over toepassingen die we kunnen ontwikkelen waar de stad profijt van heeft. Ook beschikken we over een breed netwerk van partners in de stad om bij de pilots te betrekken. Denk aan marktpartijen, kennisinstellingen, inwoners en andere overheden. We werken ook samen met studenten. Als gemeente hebben we ook oog voor maatschappelijke aspecten van 5G zoals bescherming van data en zorgen over eventuele gezondheidseffecten. Dat moet natuurlijk wel goed geregeld zijn en houden we in de gaten. Zo zijn er internationale limieten voor antennestraling. Dat geldt nu al voor 3G en 4G. Daar verandert 5G niks aan. Daarom zien we er op toe dat de stralingsniveaus ook worden gemeten.” Er is ook al zicht op het moment waarop Den Haag over kan op 5G. Abildgaard: “T-Mobile heeft aangegeven om na de veiling van de frequenties – hopelijk al in het eerste kwartaal van 2020 – met ‘een druk op de knop’ 5G te activeren. Voor de eerste uitrol

Bruines: ‘Een smart city is natuurlijk meer dan slimme lantaarnpalen. Maatschappelijke meerwaarde staat centraal’

IN BUSINESS

zal T-Mobile de 700MHz band inzetten. Het kunnen activeren van 5G is natuurlijk wel afhankelijk van de exacte timing en uitkomst van de veiling.”

Vereisten

5G-internet kan ook niet zonder glasvezel, stellen de geïnterviewden vast. “De gemeente is daarom blij dat T-Mobile, Primevest Capital Partners en VolkerWessels Telecom een consortium hebben gevormd om een glasvezel netwerk aan te leggen (Fiber to the Home). De brede uitrol van Fiber-tothe-Home in de stad levert een goede digitale connectiviteit op voor alle Haagse burgers. Er wordt als eerste gestart met 33.000 adressen in het stadsdeel Segbroek.” Samenwerken en goed nadenken over de aanpak is essentieel, om de uitrol van 5G te doen slagen. “Onze steden zijn al heel druk en we moeten wel aandacht hebben voor het straatbeeld. Dat moeten we gezamenlijk slim aanpakken om er een succes van te maken. We zien het liefst dat we functies combineren. Bijvoorbeeld een antenne in een slimme lantaarnpaal.”

Veranderingen

De inwoners gaan in ieder geval het nodige merken van de komst van 5G. Het datagebruik neemt exponentieel toe. 5G zorgt ervoor dat de Haagse inwoners supersnel internet hebben om al die data te versturen en te ontvangen. “Maar het gaat niet alleen om Netflixen op het strand. 5G heeft de belofte om nieuwe dingen mogelijk te maken zoals zorg via internet, bijvoorbeeld de snelste route naar het strand Ondertussen worden er al op allerlei vlakken testen voorbereid met 5G toepassingen binnen het 5G fieldlab. T-Mobile gaat over de inrichting van het fieldlab. De gemeente is blij met dit initiatief waarbij studenten, onderzoekers en bedrijven innovatieve toepassingen ontwikkelen waarbij het verbeteren van de stedelijke omgeving voorop staat.

Duidelijke meerwaarde

Duidelijk is dat een smart city meerwaarde heeft voor haar burgers, stellen beiden vast. Bruines geeft hiervan tot slot enkele voorbeelden uit de praktijk van nu: “Een mooi voorbeeld is ons project ‘gezond lang thuis’, waarin we samen met Haagse ouderen zorgdomotica hebben ontwikkeld. Denk aan zorgrobots, sensoren die een val detecteren en robothuisdieren die als gezelschap dienen. Zo kunnen zij langer thuis wonen. Een ander voorbeeld is dat de stad beter bereikbaar is geworden dankzij slimme verkeerslichten en sensoren op parkeerplekken. Betaald parkeren kan tegenwoordig makkelijk en snel op kenteken. Daar hebben de inwoners van Den Haag direct profijt van. De digitalisering is verregaand en gaat erg snel. Als stad moeten we bijblijven. Inwoners zijn dat gewend bij commerciële bedrijven en verwachten dat ook van hun gemeente.”

interview

Rechts BTG-voorzitter Eric Reij en links wethouder Saskia Bruines

IN BUSINESS

digitale transformatie

Innovatiejurist Sandra van Heukelom-Verhage:

‘De advocaat wordt vaak pas heel laat ingeschakeld’ █

Marjolein Straatman

Nieuwe technologieën kunnen bedrijfsprocessen efficiënter maken. Tegelijkertijd dringen zich met de toepassing ervan juridische vragen op. Worden die niet beantwoord, dan kunnen de kosten enorm oplopen volgens Sandra van Heukelom-Verhage. Ze is partner bij advocatenkantoor Pels Rijcken en begeleidt overheden en bedrijven bij hun digitale transformatie.

IN BUSINESS

digitale transformatie

technologieën binnen digitale transformatie werd gewerkt om gegevensuitwisseling te verbeteren. Corporates waren er eerder bij en vormden hun industrie om naar ICT-gestuurde bedrijfsvoeringen; Nederland transformeert steeds meer van een maak- naar een datagedreven service-economie. Als advocaat word je, ook bij dit soort processen, vrij laat ingeschakeld en dat zorgt voor uitdagingen. Soms zijn er al miljoenen gestoken in een technologische implementatie als ons wordt gevraagd of het eigenlijk wel mag. Daarom streven we ernaar om steeds meer aan de voorkant te werken. Hiermee bedoel ik dat de innovatie-advocaat veel eerder in de digitaliseringsslag of bij een innovatietraject is betrokken. Liefst al in de ideefase.”

Hoe kijk je naar nieuwe technologieën zoals AI, blockchain en IoT? “Ze zijn onomkeerbaar. De digitale transformatie is een niet te stoppen trein. We bewegen toe naar een datagedreven economie waarin elke economische beslissing wordt genomen op basis van datasets. Daar zijn alle inspanningen van overheid en bedrijfsleven op gericht. Tegelijkertijd bestaat er veel vrees voor de gevolgen van nieuwe technologieën. Ik snap dat, maar kijk er anders tegenaan. Veel is te ondervangen met goede afspraken en duidelijke spelregels voor het gebruik van technologieën. Er moet alleen nú worden gehandeld.” Hoe kun je overheden en bedrijven begeleiden? “Van origine ben ik staats- en bestuursrechtadvocaat, maar ik noem mezelf ook wel een juridische innovatie-adviseur of innovatie-advocaat. Pels Rijcken werkt onder meer voor ministeries, grote steden en bedrijven. Enkele jaren geleden signaleerden we hoe de overheid zich transformeerde van analoog naar digitaal en hoe er vervolgens met de inzet van nieuwe

Kun je een voorbeeld geven? “Er wordt geëxperimenteerd met de mogelijkheden om blockchain te beschouwen als een logboek met transacties. Blockchain is onveranderlijk, maar tegelijkertijd kan de privacywet AVG eisen dat bepaalde informatie wordt veranderd. De vraag is hoe daarmee om te gaan en daarover moet je vooraf dus al hebben nagedacht. Een ander voorbeeld: we zien bedrijven samenwerken, maar niet vastleggen bij wie het intellectuele eigendom van een innovatie rust. Het recht wordt wel eens weggemoffeld om het gezellig te houden.” Wat is het risico wanneer de jurist pas later in een proces wordt ingeschakeld? “Op termijn extreme kapitaalvernietiging. Bedrijven willen een nieuwe technologie implementeren en halen de ICT-bouwer erbij. Er volgt een lang traject, en dan: de champagne open. Totdat de jurist, een risicozoeker, erbij wordt gehaald. Na de juridische toets kan dan ineens blijken dat er toch nog grote aanpassingen moeten worden gemaakt om naar de wet te handelen. Een overheid kan ervoor kiezen een blockchain te bouwen en er data op te beheren. Een aspect dat men misschien vergeet, is dat overheden zich moeten houden aan de Archiefwet en data moeten opslaan. Heeft de blockchain hiervoor geen functionaliteit - waarbij data uit de blockchain wordt gehaald voor opslag- of is er verzuimd te melden aan andere partijen dat die plicht er is, dan heb je echt een probleem. En dat is nog maar één juridisch aspect. De al eerder genoemde AVG is daarnaast een voorbeeld, maar ook de Wet Openbaarheid

‘Bedrijven willen een nieuwe technologie implementeren en halen de ICT-bouwer erbij. Er volgt een lang traject, en dan: de champagne open. Totdat de jurist, een risicozoeker, erbij wordt gehaald’ van Bestuur en wetgeving omtrent mededinging kunnen een rol spelen. Afgezien van kapitaalvernietiging, kan ook de reputatie worden geschaad als de zaken juridisch niet op orde zijn. Facebook bijvoorbeeld, nam het aanvankelijk niet zo nauw met de privacy-regels en liep na toetsing aan de GDPR reputatieschade op. Te laat handelen kan impact hebben op de betrouwbaarheid en beurswaarde.” Van hoe we moeten omgaan met nieuwe technologieën en de gevolgen bestaat weinig jurisprudentie. Vind je dat wetgeving hierop achterloopt? “Dat wordt gezegd, maar we hebben in Nederland nog nooit een specifieke wet gehad voor een specifieke technologie. Er is altijd sprake geweest van open normen die op een sector betrekking hebben of op een situatie die technologie-onafhankelijk is. In de wet is verankerd dat je niet onrechtmatig mag handelen maar hierbij zijn geen omstandigheden vermeld. Steeds nieuwe wetten maken lijkt me geen goed idee. Ik pleit voor een contextspecifieke invulling van normen. Als transparantie bijvoorbeeld wordt verlangd, moet per situatie worden getoetst of er rechtmatig is gehandeld. Het is ook belangrijk dat de rechterlijke macht sneller uitspraken kan doen in gevallen waarbij de maatschappij rechtszekerheid zoekt.” Wat adviseer je bedrijven en overheden die technologieën willen inzetten? “Het is een goed idee om één van de juristen in de organisatie innovatie-advocaat te maken. Dit is bij voorkeur een creatief persoon die innovatietrajecten snapt en een generalist die ook over technologische vaardigheden beschikt. Laat ‘m vooral de beginstappen van programmeren

IN BUSINESS

Connectivity

Mission Critical

Cyber Security

Aanbestedingen

Wat biedt BTG: • Events, bijeenkomsten, strategische tafels en netwerken • Leden & Partners • Samenwerking & belangenbehartiging • Kennisinstituut & Sourcing • Added value & producten en diensten, uitrol via TGG

Kennisinstituut

Indoordekking

Internet of Things

Innovatie

BTG verbindt organisaties in hun gezamenlijke belangen op het gebied van ICT en Telecommunicatie. Binnen BTG bundelen overheidsorganisaties, commerciële bedrijven, kennisorganisaties, leveranciers van telecomdiensten en providers hun wensen, kennis en expertise. BTG is bruggenbouwer in het digitale domein. Hiervoor organiseren we een structurele lobby tussen overheid, leveranciers en leden. Ook bieden we onze leden een netwerk voor ontmoeting en kennisdeling. BTG signaleert trends en vertaalt deze in strategie, duiding en activiteiten. Daarnaast realiseren we ledenvoordeel door de bundeling van vraag en de daarop gebaseerde dienstverlening binnen de BTG-serviceorganisatie TGG.

Heidestein 7 – 3971 ND Driebergen – officemanager@btg.org – Telefoon: 0348 495045 – www.btg.org

digitale transformatie

Steeds nieuwe wetten maken lijkt me geen goed idee. Ik pleit voor een contextspecifieke invulling van normen.

onder de knie krijgen zodat hij met de ICT-architect kan praten. Investeringen in dit soort mensen verdienen zich dubbel en dwars terug. Een goede innovatiejurist herkent de risico’s. Stel dat je een tool gebruikt waarmee informatie over de concurrentie van internet is te scrapen en waardoor er inzicht is over de prijzen die worden gehanteerd. En stel nu, dat als gevolg hiervan een richtprijs ontstaat die verschillende partijen volgen; dan kunnen er verboden prijsafspraken ontstaan. Een generalist herkent dit. Hij signaleert, heeft een ontzettend sterke intuïtie en een goed ontwikkeld rechtsgevoel. Vervolgens gaat hij naar de juridische specialist toe om verder advies in te winnen als hij het niet vertrouwt. Verder raad ik organisaties aan om, wanneer ze bijvoorbeeld met AI willen werken, experimenteerruimte en de samenwerking te zoeken. Met goede afspraken.” Hoe vind je dat Nederland het doet in de digitale transformatie? “Goed. Nederlanders ondernemen niet met gestrekt been, maar willen zich aan de wet houden. We hebben daarnaast toezichthouders die duidelijk willen zijn in wat wel en niet is toegestaan. Ik denk alleen dat men onderschat dat het mee laten lopen van het juridische aspect doorgaans vrij veel tijd kost, en dat dit niet is gerealiseerd binnen 24 uur. Bij de ontwikkeling van een blockchain voor pensioenen waarbij Pels Rijcken nauw betrokken is, worden er maanden besteed om deze compliant te krijgen. Cruciaal, want met de juridische toets zijn potentiële problemen te voorkomen.”

Zelfrijdende auto’s: wie is verantwoordelijk? Technologieën maken de kloof tussen mens en machine ook groter volgens Van Heukelom-Verhage, met juridische gevolgen. Naarmate bijvoorbeeld een zelfrijdende auto meer leert en zelf beslissingen neemt, doemt de vraag op of de auto nog aan de persoon kan worden gelinkt. En: wie er verantwoordelijk is als de auto een fout maakt. Van Heukelom-Verhage: “De auto moet wellicht meer worden gezien als een zelfstandig object in ons rechtsverkeer. Denkbaar is dat de auto een eigen verzekering krijgt met een daaraan gekoppelde bankrekening. We moeten er goed over nadenken hoe dat juridisch wordt vastgelegd.”

IN BUSINESS

reportage

Via een drone een calamiteit oplossen? Het kan

IN BUSINESS

reportage

Stel je voor: op een bedrijfslocatie doet zich een calamiteit voor. Er is niemand in de buurt. Een sensor detecteert onraad, bepaalt de ernst van de situatie op basis van Artificial Intelligence en activeert direct een calamiteitenplan. Communicatie is op dat moment cruciaal. Er wordt volautomatisch een digitale meldkamer voor de calamiteit ingericht, alle relevante personen en instanties worden aangesloten. Ondertussen is een drone ter plekke gearriveerd. Die rapporteert de situatie via beelden en data aan de meldkamer. De drone kan via spraak worden aangestuurd. Iedereen die betrokken is kan nu meekijken en anticiperen. Via een vaste werkplek, maar ook op de weg via zijn of haar mobiele telefoon.

█

Joost Heessels beeld: Toine Dammen

Toekomstmuziek? Zeker niet voor de bezoekers van het BTG Business Event op 6 juni in Noordwijk. Zij ervaren die dag een reallife-simulatie van een dergelijke situatie, georganiseerd door Alcatel-Lucent Enterprise. Deze demonstratie en de presentatie op het event is in handen van Moussa Zaghdoud, General Manager Cloud Communication business division bij AlcatelLucent Enterprise. BTG Magazine sprak met Paul Spaargaren, Senior Director Partner Alliances bij Alcatel-Lucent Enterprise (ALE) en als langjarig BTG-lid aanwezig en betrokken bij de demo. Spaargaren is verantwoordelijk voor de partners in de Benelux en een deel van Duitsland. Volgens hem laat deze demo goed zien wat allemaal mogelijk is. En hoe belangrijk het automatiseren van processen kan zijn. Bijvoorbeeld om door de snelheid van, veelal geautomatiseerd, handelen potentiële rampen te voorkomen.

Aanpak

Centraal in de communicatie staat het Rainbowplatform van ALE. Hierin komen alle aspecten rond big data, AI, IoT, Security, XAAS, 5G, digitale transformatie, mobile en privacy samen. Daarbij gaat het om het verbinden van (mobiele) medewerkers en klanten. Rainbow is een open en cloud based communicatieplatform voor samenwerking (zoals chat-functies, beschikbaarheidsstatus en document sharing), communicatie (audio-/videocalls, koppeling met vaste toestellen, screen sharing en videoconferencing) en het opbouwen van groepschats (zogeheten bubbles). En dus het aankoppelen van devices en locatiegebaseerde services. Uiteraard te benaderen via vast, mobiel (softphone), pc en webclient (op basis van webrtc). En niet alleen

voor intern gebruik, het is dus heel gemakkelijk om businesspartners of klanten in de communicatieketen te betrekken. Bijzonder is dat het via API’s en applicaties eenvoudig te koppelen is aan bestaande systemen en te integreren in business-applicaties. Uitgebreide beveiligingsprotocollen zorgen ervoor dat de beveiliging van de communicatie gewaarborgd is. Ook AI is opgenomen in Rainbow. Zo zijn de nieuwste toestellen voorzien van een chatbot-vertaler, die tekst naar spraak

guratie die we bij BTG laten zien, is nog niet actief. Er is wel veel belangstelling voor vanuit de verticals, waaronder smart cities.” Voorbeelden van succesvolle Rainbow-implementaties zijn er inmiddels te over. Zo is Rainbow voor een grote bank gekoppeld aan diens eigen systemen, waardoor klanten binnen de bankomgeving na authenticatie met hun adviseur kunnen bellen of chatten. De IT-afdeling kan Rainbow eenvoudig beheren. Dankzij de integratie met Active Directory, een webportal om gebruikers te beheren, analytics en backup-services.

Klantbeleving

‘De configuratie die we bij BTG laten zien, is nog niet actief. Er is wel veel belangstelling voor vanuit de verticals, waaronder smart cities’

en vice versa kan omzetten. Rainbow is naast UCaaS ook een CPaaS platform. Dat laatste is nodig voor de IoT integraties en wordt ook gebruikt tijdens de demo.

Innovaties

De demo met de drone werkt ook op basis van het Rainbow-platform. Spaargaren: “De confi-

Meest aansprekend is misschien wel het grootste en meest prestigieuze resort Jeju Shinwa World in Zuid-Korea. Op een terrein van 2.500 hectare kunnen bezoekers hier terecht in casino’s, pretparken, winkels, waterparken en in één van de tweeduizend kamers in het 5-sterren hotel. Innovatie en optimale klantbeleving staan centraal in dit resort. Zowel voor de eigen communicatie als voor de klantbeleving is voor Rainbow gekozen (Omni PBX base). De gast krijgt hier een Smart Connecting Room-ervaring. Hij of zij kan via de speciale app zaken als airco, licht en ‘niet storen’ aansturen, maar ook via touch screen de communicatie met diverse diensten van het hotel tot stand brengen of bestellingen plaatsen. Het resort is hiermee koploper in de digitale transformatie van de Hospitality-industrie in Zuid-Korea. Jeju koos voor ALE vanwege diens innovatieve aanpak in de Hospitality industrie en de wereldwijde ervaring.

Optimale hub

“Het gaat ons om het automatiseren van acties”,

IN BUSINESS

Magenta Communicatie

DĂŠ contentspecialist voor uw branche

Wist u dat Magenta naast vakbladen, websites en meetings ook steeds vaker actief is als contentprovider van leveranciers en vakhandels. Wilt u uw (online) zichtbaarheid vergroten? Een betere SEO? Wij leveren op regelmatige basis kwalitatieve content in de vorm van artikelen en berichten. En zorgen dat deze via uw en onze kanalen optimaal onder de aandacht van uw doelgroep komen.

www.magentacommunicatie.nl

reportage

‘Het gaat ons om het proactief maken van systemen en het verbinden van alle devices in één applicatie, embedded in een netwerk’

stelt Spaargaren. “Het proactief maken van systemen en het verbinden van alle devices in één applicatie, embedded in een netwerk, waarbij wij de totaaloplossing bieden. Zoals bij de drone is het IoT-netwerk de hub voor acties, het communicatieplatform erachter is bedoeld om de actie te communiceren. Dat hele ecosysteem kunnen wij leveren. Waar gewenst met partners, op basis van onze open standaarden. Onze mission statement is dan ook: Where everything connects. We verbinden mensen, machines en verschillende protocollen met elkaar, zodat alles met elkaar praat.”

BTG-lid

Zoals gezegd is Spaargaren al veel langer betrokken bij BTG: “Ik ben al heel lang actief lid en bezoek vrijwel alle bijeenkomsten. Tien jaar geleden vond ik het wel een oubollige club. Ik zie dat er de laatste tijd een frisse wind waait, het veel innovatiever is en meer aanspreekt om mee aan de slag te gaan. Ook de aandacht voor young professionals is een goede keuze. En thema’s als smart cities zijn voor ons erg interessant. Ik kijk uit naar de volgende meeting.”

Alcatel-Lucent Enterprise (ALE) biedt communicatie- en netwerkoplossingen aan bedrijven wereldwijd. Gedreven door innovatie en toegewijd aan het succes van de klant bedient ALE met ruim 2.200 medewerkers en 3.000 partners meer dan 830.000 klanten in meer dan 50 landen. Spaargaren: “Vanuit Alcatel Lucent leveren we hybride communicatie-oplossingen voor bedrijven, on premise en in de cloud. Draadloos en bedraad. De complete infrastructuur inclusief toestellen en managementsystemen.” De focus ligt daarbij op vijf verticals of industrieën: overheid (waaronder smart cities), hospitality, educatie, healthcare en transport. We gaan steeds meer naar nieuwe oplossingen op het terrein van IoT, Artificial Intelligence (AI), natural language processing, unified communication as a service (UCaaS). Bij IoT levert Alcatel-Lucent Enterprise niet zozeer de sensoren, maar zorgt het bedrijf dat alle devices met elkaar praten. Plus dat ze herkend en automatisch in het systeem ingeregeld kunnen worden. Op basis van de IoT-fingerprint van een device gaat dat zonder allerlei administratieve handelingen.”

IN BUSINESS

5G eweldige redenen om Strict te bellen

1. Volledig onafhankelijk

2. Adviseren ministeries over freqeuntieverdelingen en zitten dus dicht bij het vuur 3. Integrale innovaties, dus alles werkt van a-z over meerdere oplossingen heen 4. Fantastische klantcases bij de mooiste brands, ziekenhuizen, ministeries en organisaties 5. Kennis over digitale innovatie, en dat is veel meer dan alleen 5G.

Kijk voor meer informatie op: strict.nl

column

Smart voor de burger In de tijd dat ik in Amsterdam wethouder was en later in Den Haag, stonden smart cities nog in de kinderschoenen. De laatste jaren is het mogelijk geworden om netwerken en data aan elkaar te knopen en er slimme software aan te koppelen. Voor je het weet kun je al die data gebruiken om veel van wat er in de stad gebeurt te registeren, te analyseren en er op te acteren. Zo’n verslimming van de stad is mooi, maar gaat niet vanzelf. Het vraagt wat van de bestuurders, de gebruikers én de inwoners van de stad. Want bij smart cities draait het op dit moment nog iets te veel om technologie. Recent onderzoek laat zien dat er nog al wat verschil is tussen de prioriteiten van bewoners, ondernemers en die van hun bestuurders. De belangrijkste zorgen van bewoners zijn: gezondheidszorg, veiligheid en kwaliteit van leven. De zorgen van ambtenaren en politici zijn van een andere orde: mobiliteit, duurzaamheid en data. Toen ik als wethouder aan de slag ging met citymarketing, was de belangrijkste les dat een stad draait om bewoners, bedrijven en bezoekers. In die volgorde. Ook bij een smart city gaat het om mensen. En veel minder om technologie. Gelukkig zijn er voorbeelden van hoe het wel goed kan. In Amsterdam bijvoorbeeld, hebben meer dan 6.600 bewoners en professionals de handen ineengeslagen binnen het platform Amsterdam Smart City. Zij geven duidelijk aan dat een smart city een publiekprivate zaak is. Vòòr ons allen, dòòr ons allen. Extra belangrijk, omdat veel mensen bang zijn dat slimme steden een bedreiging vormen voor hun privacy en veiligheid. Besturen die begrijpen dat dit het startpunt is van de verslimming, doen het goed. Ook voor kleinere gemeenten is er veel eer te behalen. Zoals Krimpen aan den IJssel laat zien. Dat was de eerste gemeente in Nederland die zich aansloot bij het Smart Cities-programma van de VN.

Over Frits Huffnagel

Frits Huffnagel is op 6 juni dagvoorzitter van het BTG Business Event. Van 2004 tot 2006 was hij wethouder van Financiën, Economische Zaken, ICT en Luchthaven in Amsterdam. Hij introduceerde daar de succesvolle Iamsterdam-campagne. Van 2006 tot 2010 was hij wethouder in Den Haag met als portefeuilles Citymarketing, Binnenstad, Internationale Zaken, ICT en Personeel & Organisatie. De hofstad zette hij op de kaart als de internationale stad van Vrede en Recht en hij zorgde er voor dat Rotterdam Airport werd omgedoopt in Rotterdam The Hague Airport. Verder introduceerde hij voor beide gemeenten een algemeen telefoonnummer, respectievelijk 14020 en 14070. In die periode was hij ook campagneleider tijdens de verkiezingen van Gerrit Zalm (2003) en Mark Rutte (2006). Na zijn politieke carrière werd Huffnagel ondernemer en adviseur onder de naam Frits Huffnagel, Citymarketing & Communicatie. Sinds dit jaar is hij medeoprichter van Castro Communicatie. Hij treedt regelmatig op in talkshows en heeft zijn eigen talkshow Frits! bij Omroep West.

Een goede strategie, op basis van voldoende specialisme, met optimale participatie van bewoners en ondernemers, is de basis voor een smart city in wording. En het mag duidelijk zijn dat wie zich de komende jaren niet alleen smart noemt, maar het ook waarmaakt, een mooi staaltje citymarketing kan neerzetten.

IN BUSINESS

IoT fieldlab

DO IoT Fieldlab in Zuid-Holland; taking IoT to the extreme “De beste manier om de toekomst te voorspellen is deze zelf te creëren” Een bijdrage door Bram van den Ende, TNO en Lenneke de Voogd, TU Delft in samenwerking met Petra Claessen, Managing Director & New Business BTG Nieuwe generatie toepassingen vraagt om vernieuwing in verbinding

Er gloort een grote marktpotentie voor een nieuwe generatie producten en diensten rondom vraaggedreven use cases op basis van uiterst slimme technologische oplossingen. Sleutelbegrippen daarbij zijn IoT, Big Data en Autonoom en intelligent gedrag van systemen. Het ‘Internet of Things’ (IoT), waarbij grote aantallen apparaten informatie draadloos uitwisselen, breidt snel uit naar interacties tussen onderling verbonden autonoom functionerende slimme systemen. Zoals auto’s, drones en energiesystemen, maar ook het ‘tactile internet’. Zuid-Holland heeft een digitale basisinfrastructuur die voor veel toepassingen al toereikend is. In de toekomst is echter behoefte aan meer en anders. Voor alle use cases waarbij mobiliteit een factor

IN BUSINESS

van belang is, ontstaat er in rap tempo vraag naar mobiele netwerken die snelle verbindingen mogelijk maken. Dit zijn verbindingen met een hoge betrouwbaarheid en korte reactietijden. De aankomende generatie mobiele communicatienetwerken (vaak aangeduid met 5G) gaat deze mogelijkheden bieden, maar speelt ook veel beter in op de groeiende behoefte aan maatwerk. Denk bijvoorbeeld aan mogelijkheden om een fysiek mobiel netwerk op te splitsen. Zodat bedrijven een ‘eigen virtueel netwerk’ op maat wordt aangeboden. Dit biedt ruimte voor de ontwikkeling van zeer uiteenlopende toepassingsmogelijkheden. Ook komen er meer mogelijkheden voor lokale netwerken op basis van 5G-technologie. Volledig in eigen beheer, maar wel aangesloten op de publieke infrastructuur. Wij zijn van mening dat dergelijke nieuwe voorzieningen op

den duur een ‘must have’ zijn voor een innovatieve regio zoals Zuid-Holland. De uitrol van 5G gaat in 2020 van start als de eerste frequenties geveild zijn. Operators bereiden zich daar nu op voor. Zij voorzien de komende jaren een zakelijk verstandige en dus vraaggedreven introductie van 5G-technologie in hun netwerken. Dit komt er in onze ogen op neer komt dat inlossing van de totale 5G-belofte de komende jaren geleidelijk vorm krijgt.

Behoefte aan onafhankelijke, open proeftuin in regelluwe omgeving

Tot nu toe zijn er eigenlijk weinig of geen mogelijkheden voor start-ups en het MKB om hun innovatieve producten en diensten op basis van échte 5G-technologie op een onafhankelijke manier te testen en te demonstreren. Buiten het

IoT fieldlab

Meer we

ten? Ga naar www.5g fieldlab.n of mail n l aar Len neke de (h.deVo V o o g ogd-Cla d essen@ tudelft.n Bram va l), n den E nde (bram.v andene nde@tn o.nl) of Petra Claesse n (petracla essen@ btg.org). klassieke laboratorium om in een fieldlabsetting met eindgebruikers in een regelluwe omgeving. De bestaande zogenoemde 5G-fieldlabs werken nog op basis van pre-5G-technologie. Bovendien is het vooral voor kleinere bedrijven vaak niet eenvoudig de samenwerking te vinden met kennisinstellingen en andere (grote) bedrijven met onderzoekers en experts in de relevante vakgebieden. Onder andere ICT en data science. TU Delft, TNO, SURF, MCS, Unmanned Valley, Research Autonomous Mobility, Robovalley, The Green Village, MRDH, Holland Rijnland en de gemeentes Delft, Katwijk, Den Haag en Rotterdam, slaan daarom samen met BTG en haar achterban de handen ineen. Samen willen zij een dergelijke faciliteit voor de regio Zuid-Holland ontsluiten. Ook willen zij een digitale test-infrastructuur creëren als innovatieve, quasi reallifeproeftuin voor producten dienstinnovaties die baat hebben bij IoT en 5G-technologie. Dit Fieldlab genaamd DO IoT, richt zich nadrukkelijk op geavanceerde vormen van Internet of Things, inclusief de realtimeinteractie tussen autonome systemen. De focus ligt op het opzetten van een kleine duurzame organisatie, activiteiten en faciliteiten om onderzoek en innovatieactiviteiten rondom IoT-5G te stroomlijnen en te versnellen. Met als hoger doel om de economische kracht van het MKB in de regio te versterken. Natuurlijk ontstaan hierdoor ook nieuwe samenwerkingsverbanden, business start-ups, spin-offs en spin-outs. We streven met dit Fieldlab naar een versnelling van de ontwikkeling van nieuwe innovaties, vooral in het MKB en start-ups. Dit zijn innovaties die worden gedreven door concrete behoeften (use cases) in de regio in verschillende marktsectoren. Met name Logistiek, Industrie, Mobiliteit, Gezondheidszorg. Daarnaast moet het Fieldlab een bruisende broedplaats worden van nieuw ICT-talent waar bedrijven kennis mee kunnen maken.

Opzet van het DO IoT Fieldlab

Het Fieldlab bestaat ten eerste uit een digitale testinfrastructuur (5G connectiviteit, opslag en computing) op een strategisch belang-

rijke locatie: de TU Delft Campus. Deze infrastructuur wordt in samenwerking met eerder genoemde partijen in 2019-2020 gerealiseerd. Op de Campus bij The Green Village kunnen start-ups en MKB’ers zelfstandig of samen met grote bedrijven, kennisinstellingen, potentiële afnemers en eindgebruikers, tegen zeer gunstige voorwaarden innovaties testen en verbeteren. Ook kunnen zij deze demonstreren aan mogelijke afnemers en eindgebruikers. De Unmanned Valley Valkenburg is een tweede strategische locatie van het Fieldlab. Hier gaat men zich bezighouden met 5G-toepassingen voor drones. Ten derde krijgen bedrijven die via een pilotproject bij het Fieldlab betrokken zijn

en daar klaar voor zijn, de mogelijkheid van een kleinschalig lokaal 5G-netwerkoplossing aangeboden. Ook krijgen zij testmogelijkheden op de campuslocatie aangeboden. Zo kan men op eigen terrein op kleine schaal experimenteren. Uiteraard is daarvoor de tijdelijke lokale beschikbaarheid van een frequentie van belang. Hiervoor houden we nauw contact met het Agentschap Telecom. Vanuit BTG organiseren we diverse bijeenkomsten, events en strategische tafels rondom de thema’s IoT en 5G. De inhoud hiervan bepalen we in onderling overleg met de consortiumpartners.

Over de rol van BTG

Op het moment van verschijnen van deze editie van BTG In Business Magazine werken de oprichters aan een gedetailleerd projectplan voor het Fieldlab. Dat doen zij als onderdeel van een EFRO-financieringsaanvraag bij het Kansen voor West (regio Zuid-Holland)-programma. Ook BTG heeft hier met veel belangstelling kennis van genomen. Tijdens het verschijnen van deze publicatie is BTG met de TUD en TNO in gesprek over hoe we voor BTG en onze leden en voor het Fieldlab een win-winsituatie kunnen creëren. Managing Director Petra Claessen van BTG: “We zetten samen de schouders onder een verregaande samenwerking. Ik denk dat die samenwerking een toegevoegde waarde oplevert voor zowel de leden van BTG als voor de andere betrokkenen bij dit mooie project.”

IN BUSINESS

young professional

‘Young proffessionals hebben de toekomst’ █

Lisette Biesenbeek

Concrete plannen hebben ze nog niet, maar ambities des te meer. De nieuw opgerichte Peergroup voor Young ICT Professionals van BTG heeft één doel: een brug slaan tussen de gevestigde orde binnen de branchevereniging en nieuw jong talent door middel van inspiratie en impact. Het bestuur van de peergroup wordt gevormd door Tom van Kooten, Ruben Delil en Maurice Hartevelt. Delil en Van Kooten waren de winnaars van de Young Professional ICT/Telecom Awards 2018 in respectievelijk de categorie Leveranciers en Gebruikers. Hartevelt was hiervoor genomineerd. “Na de uitreiking van de BTG Awards 2018 hebben we contact gehouden met BTG”, vertelt Hartevelt. Hartevelt is Young Professional in het Digital traineeship van YSE, dat een partnership heeft met de branchevereniging. Hartevelt: “Samen met BTG heeft YSE het evenement

‘Wij worden ook ooit grijs. Wil je de continuïteit van een bedrijf, of breder gezegd: de wereld, waarborgen, dan moet het stokje op een juiste manier worden overgedragen’

IN BUSINESS

Digital NOW! georganiseerd, om jonge mensen te enthousiasmeren voor de digitale wereld.”

Green meets grey

Hartevelt en de andere genomineerde young professionals voor de BTG Awards constateerden dat het voor grote bedrijven, of eigenlijk het hele netwerk van BTG, interessant is om de ervaren professionals en de youngsters met elkaar te verbinden, ook om het bestaansrecht van de vereniging in de toekomst zeker te stellen. “We hebben gemerkt dat het voor de ervaren spelers in de telecom en ICT leuk is om van jonge, ambitieuze talenten te horen hoe zij denken over de toekomst van de branche en vice versa. Vanuit die filosofie heeft Petra Claessen (Managing Director & New Business van BTG.) de peergroup opgericht, om young professionals te verbinden met meer ervaren werknemers. Oftewel, green meets grey. Petra heeft Tom, Ruben en mij gevraagd om de kar te trekken.” Wat die kar precies inhoudt is nog niet concreet.

Ideeën zijn er echter genoeg. Op 19 april kwam het viertal, onder leiding van de kersverse voorzitter Tom van Kooten, voor het eerst bij elkaar om te brainstormen. Hartevelt: “We willen verbinden, inspireren en impact maken. Dit willen we doen door bijvoorbeeld collegetours te organiseren waarbij kopstukken uit het bedrijfsleven hun verhaal vertellen voor een jong publiek. Maar andersom kan ook: jongeren die vanuit hun werkgebied en expertise iets vertellen en daarmee anderen inspireren.”

Van inspiratie naar inzicht

Hartevelt heeft zelf een opdracht gedaan bij ABN AMRO: “Wat je in de financiële sector merkt is dat er veel nieuwe technologieën zijn die de sector erg veranderen. Voor veel van die technologieën wordt gekeken op lokaal niveau: wat gebeurt er in Nederland, wat doet de concurrent? Ik heb in het buitenland gestudeerd, in China, de VS en Dubai. Daar zie je heel andere dingen. In China bijvoorbeeld, is de manier waarop betalingen

young professional

worden gedaan, compleet anders dan hoe wij dat hier doen. Mensen betalen daar niet met een pinpas of creditcard, maar via een app en QR-codes. Ik heb daar een presentatie over gegeven aan mijn collega’s bij ABN AMRO, om hen te inspireren en te laten zien wat er in China gebeurt. ABN AMRO heeft nu een aantal tests gedaan met QR-codes, zoals het betalen van een Tikkie met een QR-code. Ik weet niet of dit komt door mijn presentatie, maar een dergelijke presentatie kan voor bedrijven wel een inspiratie zijn om tot bepaalde inzichten te komen.”

Nieuwe denkwijzen

De peergroup hoopt ook de challenges van grote bedrijven op te lossen. Hartvelt: “Jonge mensen staan er vaak wat frisser in, misschien wat naïever. Maar naïever is niet per se iets negatiefs. Je kunt naïef ook zien als open minded, onbevooroordeeld, een nieuwe manier van denken. Oudere mensen gaan vaak door op een manier die

altijd voor hen heeft gewerkt. Jonge mensen hebben vaak geen ervaring die ze belemmert. En jonge mensen hebben nieuwe denkwijzen die ze hebben geleerd door vallen en opstaan en waardoor ze tot hele andere inzichten komen. Dát is de kracht van een jongerennetwerk.”

“We zijn van plan om binnenkort weer bij elkaar te komen. We willen iets van onszelf laten zien. Ook dit jaar wordt weer een BTG Award voor Young Professionals uitgereikt, waarbij wij als young professionals iets willen vertellen over de projecten waar we mee bezig zijn.”

Young boys

Stokje overdragen

Maar binnen de peergroup willen de young professionals ook elkáár inspireren. Hartevelt: “We zitten allemaal om dezelfde redenen in de peergroup, we hebben dezelfde interesses en ambities. Maar we zijn allemaal werkzaam bij verschillende werkgevers, zitten op verschillende projecten en zien wat voor trends er zijn binnen ons vakgebied. We kunnen dus ook van elkaar leren. Het hoeft niet alleen het old boys network te zijn, het kan ook een young boys network zijn waarin we elkaar helpen om beter te worden.” Behalve dat Tom van Kooten is aangewezen als voorzitter ligt verder nog niets vast. Hartevelt:

Hartevelt hoopt dat de oude garde binnen BTG openstaat voor de young professionals. “De realiteit is dat wij de toekomst zijn. Wij worden ook ooit grijs. Wil je de continuïteit van een bedrijf, of breder gezegd: de wereld, waarborgen, dan moet het stokje op een juiste manier worden overgedragen. De peergroup zie ik als het middel om dit goed te doen en om het netwerk van BTG voor de toekomst klaar te stomen.”

IN BUSINESS

visie

digital nations 2030 34

IN BUSINESS

visie

Hoe kunnen landen die koploper zijn in digitalisering zorgen voor een sterkere digitale wereld? Graeme Muller, CEO van NZTech, deelt zijn inzichten van de Digital Nations 2030 Summit in Nieuw-Zeeland in dit verhaal, en tijdens het BTG Business Event, op 6 juni in Noordwijk. █

Graeme Muller (vertaald)

Technologie is voor de meeste mensen in Nieuw-Zeeland, maar ook hier in Nederland, een belangrijk onderdeel in het leven van alle dag. We zijn in toenemende mate afhankelijk van technologie: voor toegang tot informatie, om ons werk te doen en om onze relatie met vrienden en familie te onderhouden. Technologie is ook de aanjager van een bloeiende, levendige en inclusieve wereld. Landen die de digitale transformatie omarmen, hebben een voorsprong op andere en verbeteren het leven van hun burgers. Technologieën zoals artificial intelligence (AI), drones, netwerksensoren, robotisering, synthetische biologie en 3D-printen groeien allemaal exponentieel. Iedere twee jaar verdubbelen zij in omvang en prestatie en halveren de kosten (volgens de wet van Moore).

waarmee burgers op elk niveau veilig kunnen participeren in een digitale omgeving. Connectiviteit vormt de basis van een digitale natie. Met continue investeringen in netwerkinfrastructuur kan een land blijven deelnemen aan de digitale economie. Hierbij is de mogelijkheid om veilig te participeren in een digitale omgeving essentieel. Een nationale strategie, meestal een publiekprivate samenwerking, waarborgt de veiligheid van een land. Voor een digitale natie is het noodzakelijk dat het onderwijs de opgroeiende generatie de vaardigheden geeft om actieve digitale burgers te zijn. En ook de mensen die al werken moeten worden bijgeschoold om relevant te blijven en volwaardig mee te kunnen doen in de maatschappij.

Digitale natie

De snelle groei van technologie verandert de manier waarop we leven en werken. Automatisering en AI gaan op veel banen impact hebben. In de transitieperiode zullen veel arbeiders worden vervangen als nieuwe processen menselijke taken overnemen. Worden bepaalde taken niet overbodig, dan nóg zal technologie ze wel veranderen en om andere vaardigheden vragen. Dat leidt voor zowel Nieuw-Zeeland als Nederland tot de directe uitdaging om een beroepsbevolking te creëren die zich voortdurend aan kan passen aan veranderingen: een digitale natie.

Nationale strategie

Het ontwikkelen van een digitale natie vraagt om een duidelijk commitment van zowel regering als burgers. Tot de basisvoorwaarden behoren connectiviteit, cyberbeveiliging, onderwijs en digitale overheidsdiensten. Al deze elementen samen maken een sterke digitale basis mogelijk

Het plan is niet bedoeld om studenten te leren omgaan met devices, maar om ze te leren over de beginselen van computerwetenschap De Digital 9

De Digital 9 (D9) is een netwerk van de meest vooruitstrevende digitale naties, met als gezamenlijk doel om de digitale economie te versterken. Zij werken aan de modernisering van de dienstverlening van het overheidsapparaat, aan connectiviteit, onderwijs en cybersecurity. De huidige leden zijn Canada, Estland, Israël, Mexico, Nieuw-Zeeland, Portugal, Zuid-Korea, Groot-Brittannië en Uruguay. De D9 delen best

practices, adviseren elkaar over het verbeteren van ieders digitale dienstverlening, werken samen op gemeenschappelijke projecten een ondersteunen groeiende digitale economieën. Als mede-oprichter van de D9 wordt Nieuw-Zeeland gewaardeerd om haar connectiviteit, cyberbeveiliging, onderwijs en digitale diensten. Maar dat betekent niet dat Nieuw-Zeeland achterover kan leunen: als een wereldwijd concurrerende en evenwichtige maatschappij, dient zij wel haar digitale basis te blijven versterken, en te blijven innoveren.

Twee miljard dollar

Nieuw-Zeeland is momenteel haar infrastructuur fors aan het upgraden. Breedband en mobiele connectiviteit worden gezien als essentieel voor economische groei. In een publiek-private samenwerking, waar de overheid meer dan twee miljard dollar in investeert, worden verschillende initiatieven uitgerold met als doel om door het hele land breedbandverbindingen met snelheden tot 1.000 Mbps aan te bieden. Het Nieuw-Zeelandse Ultra-Fast Broadband (UFB)-initiatief, het RuralBroadband Initiative (RBI) en het Mobile Black Spot Fund (MBSF) realiseren momenteel glasvezelverbindingen met een dekking van 87 procent van de bevolking die eind 2022 klaar moet zijn. Eenmaal gerealiseerd, staat het UFB-programma in de top vijf van de Organisation for Economic Co-operation and Development.

2.400 scholen in één netwerk

Nog een voorbeeld van een Nieuw-Zeelandse upgrade van de ICT-infrastructuur is het Netwerk for Learning. Een managed netwerk dat meer dan 2.400 scholen in Nieuw-Zeeland met snel, betrouwbaar internet verbindt. De service is volledig gefinancierd en gemanaged, en biedt

IN BUSINESS

klantcontact & technologie

De juiste balans in

klantcontact

De snelheid van digitalisering en het groeiende aanbod aan oplossingen en kanalen maken van jouw contactcenteromgeving al snel een ondoordringbaar woud. Investeer ik wel in de juiste zaken? Welke klantcontactkanalen heb ik nodig? Is het nu tijd om mijn klantcontact te verrijken met chatbots, IoT, AI, messaging en social media? En hoe knoop ik die zaken aan elkaar? Effecta kijkt altijd naar de specifieke situatie van de klant om samen toe te werken naar een toekomstbestendig multichannel communicatieplaform. Effecta - strategisch adviseur en servicepartner in klantcontact- en communicatietechnologie www.effecta.nl

visie

studenten overal online toegang, ongeacht waar ze naar school gaan. De eerste school werd in 2013 aangesloten, en binnen drie jaar maakte 97 procent van de scholen deel uit van het netwerk. Als vervolg hierop is in 2018 digitale technologie meegenomen in het Nieuw-Zeelands onderwijsplan. Een plan dat niet is bedoeld om studenten te leren omgaan met devices, maar om ze te leren over de beginselen van computerwetenschap. In 2022 moet het volledig geïntegreerd zijn op alle scholen, voor alle leeftijden tussen vijf en achttien jaar. Het doel is om het leerplan uit te breiden met onder andere rekenkundig denken, ontwerpen en ontwikkelen voor digitale technologie. De focus ligt nu op 5G en de rol die het zal spelen in de connectiviteit van Nieuw-Zeeland.

logische ecosystemen. Samen kunnen we inspiratie bieden voor een positieve mindset voor digital tech, inclusief diversiteit en aansluiting van groepen die achterblijven. We kunnen best practises delen, samenwerken op projecten en elkaars ontwikkeling ondersteunen. Er is geen digitale natie zonder een bloeiende en groeiende

technologiesector. In de wereld zijn internationale connecties essentieel om de groei van een economie te stimuleren. Evoluerende partnerships zoals BTG en NZTech’s stimuleren een stroom aan kennis en investeringen, en bieden marktkansen voor zowel leden als deelnemers.

Cyberbeveiliging

Ook investeert de Nieuw-Zeelandse overheid flink in veiligheid. Het Computer Emergency Response Team van Nieuw-Zeeland (CERT NZ) werd in 2016 opgericht met een overheidsbijdrage van 22,2 miljoen dollar. Hoofddoel van CERT NZ is een verbetering van de cyberbeveiliging van Nieuw-Zeeland. Het steunt organisaties en personen die getroffen worden door incidenten die te maken hebben met cyberbeveiliging. CERT NZ ontvangt rapportages van cyberincidenten, spoort aanvallen op en geeft advies over hoe daarop te reageren en verdere aanvallen te voorkomen. CERT NZ maakt deel uit van een internationaal netwerk van CERT’s die informatie delen over cyberaanvallen en -bedreigingen. Verder heeft Nieuw-Zeeland een aantal vermeldenswaardige digitale initiatieven gelanceerd, waaronder SmartStart, het eerste life event-project, RealMe, een veilige login, de eerste online paspoortservice ter wereld, een online volkstelling, digitale petities en een online model voor digitale inkoop.

Over NZTech NZTech is een non-profit leden-organisatie. We vertegenwoordigen twintig tech communities en meer dan achthonderd organisaties in het tech-ecosysteem van Nieuw-Zeeland. De visie van NZTech is een welvarend Nieuw-Zeeland, onderbouwd door technologie. Ons doel is om tech-ecosystemen te verbinden, promoten en bevorderen, en om de economie te helpen groeien, om zo een welvarende digitale natie te creëren.

Samenwerken

De tijd is aangebroken om in alle sectoren digitaal leiderschap te tonen. Organisaties als BTG en NZTech spelen een centrale rol in het verbinden, promoten en bevorderen van techno-

IN BUSINESS

UW PARTNER BIJ

COMPLEXE 5G IMPLEMENTATIES

Wij bieden u een integrale oplossing voor een vlotte uitrol van het 5G-netwerk.

Onze adviseurs hebben een brede kennis en jarenlange expertise in • Realiseren dekking in Special Coverage Locations. • Inpassing in stedelijke en “groene” leefomgeving. • Onafhankelijke speler in complexe stakeholder omgevingen. Bezoek ons op www.arcadis.nl Stuur uw vraag naar: info@arcadis.nl Bel ons op: +31 6 2706 0782

Volg ons op:

column

Cultuurmakers in digitale tijden Alles wijst erop dat de tijd om sec een aanbod te creëren voor de zoekende consument voorbij is. We lijken te zijn verhuisd van de industriële productiegedachte naar een vraag-gestuurde, hyper-gepersonaliseerde productie met purpose. Eigentijdse bedrijven willen maatschappelijk relevant zijn om de wereld een beetje beter te maken. Zo’n missie is niet te proppen in een kwartaalrapport voor de beursanalisten of in een balanced scorecard voor de supervisory board. Het vraagt een kanteling in de cultuur van veel bedrijven. Ik ben benieuwd hoeveel Raden van Commissarissen of Commissies van Toezicht zich intensief bezighouden met de cultuur en de vijftigjarenstrategie van de onderneming. Daarom heeft cultuur het altijd lastig in de traditionele, aanbod-gedreven bedrijven die nog altijd bedrijfsmodellen hanteren volgens het industriële gedachtengoed. Het zijn juist dié producenten die hun meerdere moeten erkennen in het inspiratievermogen van de nieuwe, vraag-gedreven bedrijven. Cultuur is een meerjarenplan dat ontstaat op de drijfveren van de founding fathers. En die zorgen voor ideologie en inspiratie, als een eeuwigdurende ideeënbox voor bedrijven en organisaties die een nieuwe relevantie zoeken in een purpose driven society. Want de oneindige overvloed aan kansen en mogelijkheden in deze digitale samenleving drijft mensen tot wanhoop als er geen culturele verankering is, ten aanzien van de zin en onzin van alles. Wat heb je aan ‘alles’, als ‘alles’ geen relevantie heeft tot geluk of welzijn? De cultuur van een organisatie is het klimaat van het bedrijf. Het bepaalt de warmte tussen alle spelers en is het cement tussen de stenen. Het is geen bedacht mechanisme, maar een natuurwet. Het klimaat bepaalt het groeipotentieel van een sinaasappelboom. De juiste verhouding tussen lucht, water en zonnewarmte zorgt voor een gulle oogst. Fruittelers begrijpen de samenhang tussen de klimatologische omstandigheden en hun opbrengst. Managers van bedrijven buiten de groente- en fruitsector houden zich daar nauwelijks mee bezig. Bomen gedijen alleen in het juiste klimaat en daarin verschillen ze niet van mensen. Wat heeft het voor zin om naar de productiviteit van een fruitboom te kijken als hij in het verkeerde of ongewenste klimaat staat? Wat heeft het voor zin om naar de productiviteit van een medewerker te kijken als hij of zij moet presteren in het verkeerde of ongewenste klimaat? Wat heeft het voor zin om naar de cijfers van een

bedrijf te kijken het bedrijfsklimaat te raadplegen? De relatie tussen een niet optimaal klimaat en een niet optimaal resultaat is zonneklaar. Toch hebben sommige bedrijven er moeite mee om eerst naar het werkklimaat te kijken voordat ze de performance en de productiviteit tegen het licht houden. Een prettig werkklimaat zorgt voor een kettingreactie die zich ook buiten de werkvloer voortzet. Wie zich mag verheugen op een aangename werkomgeving neemt het geluksgevoel dat daarmee samengaat mee naar huis. Misschien is het veel verstandiger en vooral hartelijker om eerst een cultuurgesprek te voeren met nieuwe medewerkers in plaats van een gesprek over de functie, het bedrijf en het imposante cv van de kandidaat. Misschien is het zinvoller en lichthartiger om in een eerste gesprek extra aandacht te schenken aan de cultuur van het bedrijf en de cultuurmatch met de kandidaat. Cultuur is een kans om een omgeving te ontwikkelen, een biotoop waarin nieuwe medewerkers volwaardig, vrij en respectvol kunnen werken aan hun eigen toekomst en de toekomst van hun bedrijf of organisatie. Het hoogste doel van een samenwerking is het welzijn van alle deelnemers. Een hechte cultuur en een aangenaam klimaat vormen een veilige, warme en vredevolle omgeving. Het vraagt veel leiderschap om dat te onderkennen. Luc van Bussel, Chief Hospitality Officer Regardz

IN BUSINESS

smart urban mobility

Hoe houden we de uitdijende stad bereikbaar? â&#x2013;&#x2C6;

Dr. ing. Pascal Ravesteijn

De stad dijt uit. En als logisch gevolg neemt daar (omheen) ook het verkeer toe. Verstedelijking is een probleem dat regionaal, nationaal en zelfs wereldwijd speelt. Hoe houden we de stad bereikbaar? Het Center of Expertise Smart Sustainable Cities van de Hogeschool Utrecht (HU) heeft hiervoor het programma Smart Urban Mobility ontwikkeld. Lector Pascal Ravesteijn is de kartrekker en vertelt hierover.

IN BUSINESS

smart urban mobility

De bereikbaarheid van de stad is van groot belang voor bewoners, werknemers en bezoekers. De economische schade van slechte bereikbaarheid is groot en gaat ook ten koste van de leefbaarheid (ecologische schade) in de stad. Het programma Smart Urban Mobility richt zich op systeemverandering, gebaseerd op slimmere, groenere en veiliger vervoersoplossingen. De focus ligt op mobiliteit en logistiek in en rond de provincie en gemeente Utrecht. Met de groei van de regio Utrecht nemen naast bezoekersaantallen, ook het woon-werk verkeer van en naar de stad toe en daarmee de druk op ov-knooppunten en de ringwegen rond de stad. De slechte bereikbaarheid van Utrecht Science park in de spits is hier een typisch voorbeeld van. Samen met andere Utrechtse locaties is het Science park dan ook een living lab waarin verschillende oplossingen worden ontwikkeld en uitgeprobeerd.

De economische schade van slechte bereikbaarheid is groot en gaat ook ten koste van de leefbaarheid

zo dat de benodigde data wel aanwezig is, maar dusdanig verspreid over verschillende systemen, in verschillende formats en bij verschillende eigenaren, dat het praktisch onmogelijk is om alle benodigde data bij elkaar te krijgen. Zelfs al zou alle data beschikbaar zijn dan nog is het een enorme uitdaging om deze geschikt te maken voor analyses en het ontwikkelen van innovatieve MaaS-concepten.

Digitalisering & betere ontsluiting

Vanuit het Center of Expertise Smart Sustainable Cities werken naar bedrijven, ook studenten in interdisciplinaire teams aan complexe praktijkopdrachten omtrent Smart Mobility. Ook wordt er samengewerkt met het Blockchainlab en Big Datalab Een mooi voorbeeld van zo’n complexe praktijkopdracht is een challenge die de Economic Board Utrecht en HU samen met Rijkswaterstaat en Sweco organiseren. De insteek: hoe kan digitalisering bijdragen aan een betere ontsluiting van de regio? Klaes Sikkema, domeinmanager SLIM bij de EBU verwacht dat de komende jaren de bouwen renovatiewerkzaamheden aan de wegen rondom Utrecht tot gemiddeld bijna een uur stilstand per dag gaan leiden. We voelen dus de noodzaak om tot oplossingen komen met minder verplaatsingen en een betere spreiding.

Buiten de gebaande paden Radicale verandering

Smart Urban Mobility (SUM) heeft een direct verband met slim, groen en geïntegreerd vervoer. Alleen een radicale verandering van het vervoerssysteem kan voorzien in de groeiende behoefte aan mobiliteit en goederenvervoer. Het programma SUM draagt ook bij aan gezondheid, demografische veranderingen en welzijn. Denk daarbij aan kwaliteit van de leefomgeving in de stad, de positieve invloed van lopen en fietsen op de gezondheid en toegang tot mobiliteit voor alle groepen in de samenleving. Ook het gebruik van de opslagcapaciteit van elektrische voertuigen als buffer voor het elektriciteitsnet en het overstappen naar hernieuwbare energiebronnen zijn allemaal voorbeelden die een bijdrage leveren aan veilige, schone en efficiënte energie.

Mobility as a Service

De HU werkt samen met bedrijven die producten en diensten ontwikkelen die beter gebruik van bestaande en nieuwe vervoersystemen mogelijk maken. Denk daarbij aan mobility as a service (MaaS) waarbij slim gebruikt wordt gemaakt van combinaties van openbaar vervoer, (elektrische) fiets, car sharing, slim gebruik van de privé-auto en lopen, waarbij het perspectief van de gebruiker het belangrijkste uitgangspunt is. Essentieel bij de ontwikkeling van MaaS-concepten is het gebruik van data uit verschillende bronnen van meerdere partijen. Zoals verkeersdata van ANWB en RWS in combinatie met data van commerciële bedrijven als Uber en TomTom, aangevuld met bevolkingsdata van provincie en gemeenten en informatie over het milieu zoals luchtkwaliteit. Nu is het vaak

Sikkema vindt dat we mensen handelingsperspectief moet bieden, gebaseerd op adequate en actuele inzichten. Denk aan multimodale reisplanners die adviseren welke vervoersmiddel op welk moment optimaal is binnen de door jouw gestelde comforteisen. Maar ook aan afspraken in de digitale agenda’s die gecombineerd met modaliteitkeuzes inzicht bieden in de belasting op de verschillende infrastructuren. EBU werkt met de HU samen om studenten uit te dagen om buiten de gebaande paden te treden en met vernieuwende oplossingen te komen die samen met het bedrijfsleven gerealiseerd kunnen worden. In de toekomst hopen we vanuit de HU thematische netwerken te ontwikkelen. En daarnaast ook te faciliteren in onderzoekers, professionals en studenten die kennis delen en creëren op het gebied van Smart Urban Mobility.

Dr. ing. Pascal Ravesteijn is sinds 2013 lector Procesinnovatie en Informatiesystemen bij de Hogeschool Utrecht. Met praktijkgerichte projecten doe hij onderzoek doet naar de mogelijkheden van IT, het ontwikkelen van nieuwe business-modellen en het innoveren en optimaliseren van bedrijfsprocessen. Hij spitst zijn onderzoeksactiviteiten toe op innovatie in de logistieke en zorgsector. Daarnaast is hij voor het Center of Expertise Smart Sustainable Cities van de HU trekker van de programmalijn Smart Urban Mobility. Ravesteijn staat open en voor samenwerking. Interesse? Stuur een bericht naar: pascal.ravesteijn@hu.nl

IN BUSINESS

BTG

Nieuwe BTG-partners stellen zich voor BTG mag de laatste tijd weer een aantal nieuwe partners verwelkomen. Enkele daarvan stellen we op deze pagina’s graag aan u voor.

Axtel Headsets

Axtel is gespecialiseerd in de productie van professionele headsets en communicatie-oplossingen voor de callcenter- en kantoorbranche. Tijdens het ontwerpproces zijn de verwachtingen en behoeften van onze gebruikers prioriteit nummer één. Het doel is om producten te creëren die het werk van de klant het meest effectief ondersteunen. Wij maken gebruik van moderne geluidstechnologie en concentreren ons op het brengen van meer authenticiteit in uw zakelijke gesprekken. Bovendien volgen we niet alleen de markttrends, maar reiken we verder dan de wereldwijde kwaliteitsnormen voor headsets.

Cisco

Cisco is wereldwijd marktleider op het gebied van IT en netwerken. Cisco maakt het mogelijk voor mensen om met elkaar verbonden te zijn, te communiceren en samen te werken – of dit nu in zakelijk, onderwijskundig, filantropisch of creatief opzicht is. Met het eigen hardware-, software- en serviceaanbod maakt Cisco met internetoplossingen netwerken mogelijk – en biedt daarmee op elke locatie, op elk gewenst moment toegang tot informatie.

Ericsson

Ericsson is een van de meest toonaangevende leveranciers van informatie- en communicatietechnologie (ICT) aan serviceproviders, met ongeveer 40 procent van het mobiele verkeer in de wereld via onze netwerken. Wij zorgen voor de volledige waarde van connectiviteit door het creëren van technologieën en diensten die snel veranderen en gebruiksvriendelijk zijn. Al meer dan 140 jaar hebben onze ideeën, technologieën en mensen de wereld veranderd: echte keerpunten die levens, industrieën en de samenleving als geheel hebben veranderd.

Hessing

Hessing maakt sinds 2015 deel uit van de Abiom groep. Met een nieuwe strategie richten wij ons op de verticals industrie, zorg en luchthavens met als meest prestigieuze referentie Amsterdam Airport Schiphol, waar wij al meer dan 40 jaar onze diensten leveren. Bij ons kunt u terecht voor zogenaamde hybride dienstverlening: wij innoveren en exploiteren onze kennis van bestaande analoge transmissie- en meldkamertechnieken en de hedendaagse ICT-omgeving. Hierdoor zijn wij de ideale partner voor het beheren, migreren en innoveren van bestaande naar nieuwe technieken. Van projectinitiatie tot realisatie: u kunt op ons rekenen!

Motivaction

Of het nu gaat om het toepassen van Artificial Intelligence om betere zorg voor chronisch zieken te realiseren of het vergroten van de penetratie van Tikkie onder de Gen Z-doelgroep. In vrijwel elk vraagstuk draait het om wat mensen ermee kunnen, willen of doen. Wij zijn dagelijks bezig met het zoeken naar, en vinden van, de motieven en drijfveren achter gedrag. Voor zowel de B2B- als B2C sector werken wij met een enthousiast team van meer dan 90 (research) professionals, met elk hun specifieke expertise.

IN BUSINESS

BTG

CHG Meridian

CHG-MERIDIAN is verheugd vanaf heden ook deel te mogen uitmaken van de BTG en gelijktijdig partner te worden van de TGG. CHG-MERIDIAN Nederland is onderdeel van één van de meest toonaangevende onafhankelijke aanbieders van lifecycle management diensten op het gebied van technologische, industriële en zorg gerelateerde apparatuur. We zijn ervan overtuigd dat we met onze expertise een positieve toegevoegde bijdrage kunnen leveren aan de leden van de vereniging en kijken ernaar uit deel te nemen aan de activiteiten.

Forza Refurbished,

1.000 euro uitgeven voor een nieuwe iPhone? Waarom zou u tot 60 procent teveel betalen? Forza Refurbished is dé nummer 1 Apple refurbished-aanbieder van de Benelux. Wij leveren onder meer exclusief refurbished aan KPN. Wat mag u van ons verwachten? Een uitgebreid assortiment iPhones, iPads en MacBooks, Exclusieve korting voor BTG-leden, Besparing tot wel 60 procent, Verlaging van uw netto-investering door (oude) Apple devices bij ons in te ruilen, Duurzaam alternatief, Keurmerk Refurbished en nog veel meer.

MCS

MCS faciliteert Internet of Things -oplossingen. Met onze oplossingen maken we het dagelijks werk en leven van mensen beter en leuker. Complexe techniek eenvoudig gemaakt. Met impact voor iedereen. Onze focusgebieden zijn Smart Industry, Smart Buildings, Smart Energy, Smart Healthcare en Private IoT networks. MCS levert producten en diensten voor industriële IoT. We verbinden apparaten en machines en zorgen ervoor dat de data geanalyseerd kan worden dankzij een IoT platform, of via een API-koppeling naar uw eigen platform. Specifiek voor de industrie hebben we een focus op business critical connectiviteit en leveren we oplossingen zoals Private LTE en Private LoRa.

Truphone

Telecomprovider Truphone biedt zakelijke, mobiele oplossingen voor internationaal en intercontinentaal opererende bedrijven. Wij begrijpen de uitdagingen van zowel multinationals als kleine bedrijven die wereldwijd zakendoen als geen ander. Daarom bouwden we het eerste, écht wereldwijde mobiele netwerk. En blijven we innoveren met bijvoorbeeld esIM. Hoe dan ook staan we voor voorspelbare kosten, waar u ook zakendoet, maatwerk bundels en topklasse service.

Eshgro

Eshgro is een Cloud Service Provider die organisaties begeleidt in hun digitale transformatie naar een moderne digitale werkplek. Onze dienstverlening draait niet om technologie, maar om het creëren van waarde. Hierbij stellen wij veiligheid, flexibiliteit en transparantie voorop en zien we IT als een middel om groei te realiseren. Met onze Cloud Configurator, een geautomatiseerde tool, kunnen wij in zeven eenvoudige stappen de IT-kosten meetbaaren inzichtelijk maken per gebruiker per maand, door de functionele behoeftes van organisaties in kaart te brengen.

IN BUSINESS

overheid

Algemeen manager Onno Muchall vertelt over het werk van UBR|KOOP

‘Gebruikers staan bij onze dienstverlening altijd centraal’

Onno Muchall, algemeen manager UBR I KOOP

IN BUSINESS

overheid

Het Kennis- en Exploitatiecentrum voor Officiële Overheidspublicaties (UBR|KOOP) ontwikkelt en beheert de grootste portalen officiële overheidspublicaties. Denk hierbij aan Overheid.nl en Wetten.nl, maar ook bijvoorbeeld aan de Staatscourant. Algemeen manager Onno Muchall vertelt over het belangrijke werk van UBR|KOOP en de uitdagingen die hierbij komen kijken. █

Wouter Hoeffnagel

KOOP is onderdeel van de Uitvoeringsorganisatie Bedrijfsvoering Rijk (UBR). “UBR is een shared service-organisatie van en voor de overheid”, legt Muchall uit. “De organisatie richt zich op het leveren van advies-, transitie-, innovatie- en interim-projecten op het gebied van informatisering, personeel, organisatie en inkoop. KOOP is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en het beheer van publicatie- en informatiediensten voor de overheid. Bij de projecten die we uitvoeren staan gebruikers altijd centraal. Enerzijds zijn dit gebruikers die via onze diensten informatie en publicaties verspreiden, en anderzijds eindgebruikers die deze informatie via onze diensten tot zich nemen. Via gebruikers-communities brengen we hun wensen en behoeften in beeld.”

kan doorklikken naar een gerechtelijke uitspraak, de parlementaire geschiedenis en de uitvoeringsregeling.” Voorheen werden deze documenten door een redactie aan elkaar gekoppeld. Dit is niet alleen een tijdrovend proces, maar ook foutgevoelig. Zo kunnen redacteuren vergeten of verzuimen bepaalde koppelingen te maken. Muchall: “Ons algoritme automatiseert dit proces en zoekt zelfstandig in juridische teksten naar verwijzingen naar bijvoorbeeld wetsteksten en jurisprudentie. Van deze verwijzingen worden automatisch hyperlinks gemaakt, zodat gebruikers direct kunnen doorklikken.” Dit kan je bijvoorbeeld zien door op het driehoekige icoontje te klikken achter een wetsartikel op wetten.nl.

Specialisten met expertise

“Bij KOOP hebben we veel specialisten met uiteenlopende expertises in dienst. Dankzij deze kennis kunnen we intern goed inschatten welke technologieën relevant zijn voor onze organisatie en doelgroep”, vertelt Muchall. Vaak gaat het om complexe en vooruitstrevende technologie, waarvoor gespecialiseerde kennis nodig is. “Indien expertise ontbreekt schakelen we externe partijen in, waarbij we zoeken naar de superspecialisten in de markt. De ICT-kennis waarover onze eigen experts beschikken helpen deze specialisten te identificeren.”

Juridische documenten koppelen aan rechtspraak

Een voorbeeld van een recent project dat KOOP heeft uitgevoerd is de ontwikkeling van een algoritme waarmee juridische documenten worden gekoppeld aan gerechtelijke uitspraken. Muchall: “Binnen KOOP hebben we de afgelopen jaren een groot aantal juridische documenten gedigitaliseerd, zoals wetgeving, jurisprudentie, Kamerstukken en uitvoeringsregelingen. Deze digitale documenten worden echter pas écht waardevol wanneer zij aan elkaar worden gekoppeld, en je bijvoorbeeld vanuit wetgeving

rechtszaak, weten we dat juridische documenten gerelateerd aan deze rechtszaak op dat moment extra relevant zijn.”

Notariële Aantoonbaarheidssysteem

KOOP is ook verantwoordelijk geweest voor de ontwikkeling van het Notariële Aantoonbaarheidssysteem. Muchall: “Het is voor ons van belang om aan te kunnen tonen dat de documenten die we op een bepaalde dag hadden moeten publiceren, ook daadwerkelijk zijn gepubliceerd. Om dit aan te tonen maakt een notaris iedere dag een overzicht van alles wat we gepubliceerd hebben. Echter, per dag kunnen zo maar vijf- tot zesduizend documenten worden gepubliceerd, wat het handmatig doornemen van al deze documenten ondoenlijk maakt.”

Check sum

‘Het is voor ons van belang om aan te kunnen tonen dat de documenten die we op een bepaalde dag hadden moeten publiceren, ook daadwerkelijk zijn gepubliceerd’

Nieuwe uitdaging

Het algoritme heeft inmiddels vele miljoenen verwijzingen gecreëerd. Dit levert een nieuwe uitdaging op: hoe zie je door de bomen het bos? Muchall: “Welke verwijzingen zijn voor welke gebruiker écht relevant? Op basis van onderzoek uitgevoerd door één van onze medewerkers die is gepromoveerd op dit onderwerp, is een algoritme ontwikkeld. Dat is in staat de relevantie van juridische documenten - en met name jurisprudentie - te bepalen. Indien bijvoorbeeld in de media veel aandacht is voor een bepaalde

Het Notariële Aantoonbaarheidssysteem maakt het controleerbaar of alle documenten volgens planning zijn gedocumenteerd, zonder deze documenten één voor één door te hoeven nemen. Muchall: “Van alle documenten die gepubliceerd hadden moeten worden maakt dit systeem een hash, waarbij in feite letters worden omgezet in cijfers. Wanneer al deze cijfers bij elkaar worden opgeteld komt hier een specifiek cijfer uit, wat de ‘check sum’ wordt genoemd. De notaris voert ditzelfde proces uit met alle documenten die we uiteindelijke gepubliceerd hebben. Indien de ‘check sum’ in beide gevallen overeenkomt, toont dit aan dat alle benodigde documenten gepubliceerd zijn.” KOOP heeft bij de ontwikkeling van het Notariële Aantoonbaarheidssysteem ook gekeken naar de mogelijkheid om blockchain in te zetten. “Blockchain is echter complex, wat de ontwikkeling van een dergelijke oplossing kostbaar en tijdrovend maakt. We hebben daarom bewust afgezien van het gebruik van blockchain en vertrouwen op deze minder complexe oplossing, die onder de streep net zo effectief is”, aldus Muchall.

IN BUSINESS

TGG

Klaar voor de toekomst ontzorgen • samenwerking • versterking • service

Diensten zoals Telecom Expense Management (TEM) en inkoopvoordeel rondom hardware, software, beheerfuncties en RFP-adviezen. Dát is wat Telegrootgebruik B.V. (TGG) biedt. Dat doet zij als serviceorganisatie voor de leden van BTG.

www.telegrootgebruik.nl

Maar we gaan verder. We groeien sterk in onze regiefunctie binnen het ICT-Telecom-ecosysteem. We bieden en ontwikkelen nieuwe producten en diensten, op maat en afgestemd op de vraag van de markt. Vraag gerust wat we voor ú kunnen betekenen!

TGG

overheid

Staatscourant gedigitaliseerd

In vrijwel alle gevallen leveren projecten van KOOP een forse kostenbesparing op. Een voorbeeld is het digitaliseren van de Staatscourant, waarin Nederlandse weten regelgeving bekend wordt gemaakt. Door deze digitalisatieslag hoeft de Staatscourant niet langer gedrukt en fysiek verspreid te worden. Op jaarbasis wordt hierdoor een kostenbesparing van zo’n tien miljoen euro gerealiseerd. Muchall: “We maken dergelijke oplossingen ook beschikbaar voor decentrale overheden. Het is immers zonde als andere overheden opnieuw het wiel moeten uitvinden, terwijl we hierin al hebben geïnvesteerd. De technologie achter de digitale Staatscourant is daarom beschikbaar gesteld aan onder meer provincies, gemeenten en waterschappen, die hiermee eigen publicaties kunnen digitaliseren en dus kosten kunnen besparen.”

Overheid.nl vernieuwd

Onno Muchall is sinds 2012 algemeen manager van KOOP en sinds 2015 CIO van UBR. Muchall werd in 2017 genomineerd als BTG ICT/Telecom Manager van het jaar. Muchall: “Voor overheden is het van belang om een brug te slaan tussen het bedrijfsleven, onderwijs en de overheid. Een organisatie als BTG staat naast de belangen van deze partijen en kan hier dan ook een belangrijk rol in spelen.”

Het meest recente project dat KOOP heeft uitgevoerd is het vernieuwen van de website Overheid.nl. Deze heeft een grote update gehad en is schaalbaar gemaakt zodat alle devices goed worden ondersteund voor een optimale gebruikerservaring. Onderdeel van de update is ook de publicatie van alle Kamerstukken die sinds 1815 zijn verschenen. “Deze historische Kamerstukken zijn al langer toegankelijk via de Koninklijke Bibliotheek. Maar alleen door fysiek af te reizen naar deze bibliotheek konden de documenten worden ingezien”, aldus Muchall. Hij gaat verder: “Door de historische stukken te digitaliseren en in PDF-formaat beschikbaar te maken worden deze nu veel eenvoudiger toegankelijk. De documenten zijn daarnaast doorzoekbaar, waardoor bijvoorbeeld onderzoekers hier meer waarde uit kunnen halen.” Naar verwachting zijn de Kamerstukken vanaf het eind van de zomer digitaal beschikbaar.

Binnen budget en planning

Om te zorgen dat projecten van KOOP volgens planning en budget verlopen, probeert Muchall actief een brug te slaan tussen leveranciers en de afnemer. Muchall: “Om het verloop van het project te bewaken is het noodzakelijk de belangen van de betrokken partijen goed in het oog te houden. Zo moet een leverancier

‘Het algoritme is in staat de relevantie van juridische documenten te bepalen’

begrijpen dat hij zijn kosten kan drukken en winst kan maximaliseren door de juiste mensen in te zetten en goede producten te leveren.” Hij vervolgt: “Tegelijkertijd moet het winstoogmerk van commerciële partijen goed in het oog worden gehouden. Indien overheden voor een dubbeltje op de eerste rij willen zitten, dwingen zij een leverancier in feite kostenbesparingen te realiseren om winst te kunnen draaien. Deze besparingen gaan al snel ten koste van kwaliteit. In de praktijk merken we echter ook dat leveranciers tijdens de planningsfase vaak gouden bergen beloven, die in de implementatiefase moeilijk te realiseren blijken. We zijn daarom kritisch tijdens de planningsfase en houden leveranciers tijdens de uitvoer aan de gemaakte afspraken.”

Niet altijd early adopter

KOOP kiest er bewust voor niet altijd een early adopter te zijn. Muchall: “We houden continu alle ontwikkelingen in de gaten, maar zijn wel terughoudend met het direct omarmen van experimentele technologie. We testen allerlei nieuwe technologische ontwikkelingen om de relevantie hiervan in kaart te brengen. We omarmen deze technologie echter pas zodra deze zich als bruikbaar voor onze praktijk heeft bewezen en dus daadwerkelijk relevant blijkt. Het inzetten van de nieuwste technologie doen we uiteraard veel, maar is geen doel op zich.”

IN BUSINESS

ICT-barometer

ICT-barometer om consumentengedrag te voorspellen █

René Fredericks

Onderzoeksbureau Motivaction werkt aan de voorbereiding van een ICT-barometer die BTG-leden kan helpen met het nog beter begrijpen en duiden van consumentengedrag en op basis daarvan het voorspellen. Directeur Pieter Paul Verheggen voorziet een sterk veranderende houding van eindgebruikers ten aanzien van digitale vraagstukken: “Het beter begrijpen van gedrag kan uiterst waardevol zijn voor operators om slim te anticiperen op wat men nodig heeft.”

Consumentengedrag is grillig. Directeur Pieter Paul Verheggen van onderzoeksbureau Motivaction weet dat maar al te goed. Na een grootschalig kwalitatief én kwantitatief onderzoek in de Nederlandse samenleving heeft Motivaction in 2014 de basis gelegd voor het Digitality-model. Dit model brengt nauwkeurig in beeld hoe consumenten aankijken tegen en omgaan met de digitale wereld om hen heen. Op basis hiervan kunnen vijf digitale profielen van consumenten worden gedefinieerd. “We leven momenteel in een uniek kruispunt van drie generaties”, zegt Verheggen. “Mensen die in hun leven altijd connected zijn geweest, mensen die de digitale wereld in hun leven hebben ingepast en mensen die het grootste deel van hun leven offline zijn. Nu worden de eerste groepen mensen volwassen die in een digitaal tijdperk zijn opgegroeid en dat heeft ook impact op

‘Digitale vraagstukken leiden tot discussies waar de telecomsector iets mee moet’ het bedrijfsleven.” Mede met die gedachten in het achterhoofd is Motivaction recent lid geworden van BTG. Verheggen wil met zijn bedrijf graag voeling houden met wat er leeft in de telecom-

IN BUSINESS

sector: “Gezien de trends bij consumenten vinden we het zeer interessant om te horen hoe grote operators en ICT-dienstverleners aankijken tegen de ontwikkelingen in deze sector. Welke ontwikkeling zien zij als kansrijk? Daarnaast denken we dat we met ons specialisme ook een bijdrage kunnen leveren aan de rol van deze aanbieders. Wij hebben heel goed in beeld wat de drijfveren van consumenten zijn en kennis van drijfveren is nodig om het gedrag van consumenten te begrijpen.”

ICT-Barometer

Het onderzoek van Motivaction bestrijkt uiteenlopende branches waaronder dus ook de ICT- en telecomsector. In de afgelopen maanden is hij met BTG in gesprek geraakt over het opzetten van een ICT-Barometer, al zijn er nog geen definitieve afspraken. Verheggen denkt dat een dergelijke tool heel waardevol kan zijn voor BTG-leden: “We praten hierover met het bestuur, maar als we doorgaan zullen we de leden er zeker bij betrekken en hen vragen welke vraagstukken ze uitgezocht willen zien. Telecom is niet meer weg te denken uit ons leven en het is heel interessant om te weten hoe mensen daarop inspelen”, zegt Verheggen. “Consumenten kijken op heel verschillende manieren naar de huidige digitale vraagstukken. Ze slikken veel, maar steeds meer mensen maken zich toch wel zorgen over een aantal trends. Voor aanbieders is dus heel interessant om te weten hoe daar met hun producten en

ICT-barometer

diensten op te reageren zodat hun klanten zich comfortabel blijven voelen. Consumenten willen dat technologie zich op een zinnige manier ontwikkelt. Een barometer kan de sector van informatie voorziet over die onderwerpen.”

Meningen, beleving en gedrag

In het algemeen gaat het volgens Verheggen bij consumenten om de drie elementen: houding, beleving en gedrag: “De onderbuik is geneigd te denken dat die drie aspecten van de mens met elkaar in lijn liggen. Maar dat hoeft absoluut niet zo te zijn, want mensen spreken zichzelf vaak onbewust tegen. Ze vinden X, zeggen Y en doen Z. Bij aanbieders is behoefte aan informatie over wat er leeft in de sector en wat ze kunnen verwachten van consumentengedrag.” Het onderzoek naar Digitality waarin houding en beleving worden gecombineerd met kennis over het gedrag, kan volgens Verheggen dienen als basis voor een verdere uitwerking van de inzichten van consumenten op hun digitale leven, hun gedrag en onderliggende motieven. Deze informatie is volgens hem relevant voor telecomaanbieders, omdat deze kennis antwoorden kan opleveren op vraagstukken zoals de inzet van marketing die aansluit bij de tone of voice van digitale doelgroepen, het bepalen welke digitale doelgroepen goed passen bij merken, producten en diensten en wat een optimale inzet is van (online) marketing.

Veiligheid en vertrouwelijkheid

Uit het onderzoek van Motivaction blijkt volgens Verheggen dat de begrippen veiligheid en vertrouwelijkheid voor consumenten belangrijk zijn in hun visie op digitale vraagstukken: “Grote groepen mensen denken daar over na. Uit ons laatste cybersecurity-onderzoek blijkt dat daarover circa 45 procent van de consumenten zich zorgen maakt over de digitale veiligheid thuis. Maar als je kijkt naar wat men er zelf aan doet, dan valt het bitter tegen. Dat zijn dus thema’s die discussies op gang brengen en waar de telecomsector iets mee zal moeten”, vindt Verheggen. “Dit raakt UC, collaboration, videoconferencing en andere nieuwe diensten. Consumenten vinden deze diensten op zichzelf heel interessant, maar zijn zich bewust van de mogelijke risico’s die er aan kleven. Wat gebeurt er met de beelden, waar worden die opgeslagen, wie heeft er toegang toe? Dat soort vragen leeft bij consumenten. Er zitten dus meer kanten aan het verhaal dat nieuwe diensten vooral makkelijk zijn in het leven van consumenten. We zien dat ze hierover meningen vormen. En die meningen hebben effect op hun gedragingen. En omdat consumenten dus niet altijd doen wat ze vinden en zeggen, is het heel interessant om zowel te begrijpen wat men denkt en vindt en wat men doet om hierop gericht te kunnen anticiperen. Een ICT-barometer kan daar een belangrijke bijdrage aan leveren.” Directeur Pieter Paul Verheggen van Motivaction

IN BUSINESS

Internet of things

IoT: van containerbegrip naar praktijk Wat verwachten de leden van de BTG van het containerbegrip Internet of Things? Dat gaat de nieuwe BTG-expertgroep IoT de komende periode inventariseren. “Een gemeente heeft andere doelen dan een onderneming of een onderwijsinstelling”, stelt stuurgroep-voorzitter Camiel van den Berg. “We willen die segmenten allemaal zo goed mogelijk bedienen.” Nog dit najaar moeten de eerste concrete stappen gezet worden.

█

Martijn Kregting

In het dagelijks leven is Van den Berg algemeen directeur van sTN. Deze stichting behartigt al twintig jaar de belangen van de mkb-achterban op het gebied van telecom en verzorgt ook de inkoop van communicatiediensten. De afgelopen jaren begon zich op dat gebied ook een vraag af te tekenen naar IoT-oplossingen, vertelt Van den Berg. Een vraag die veel verder bleek te gaan dan alleen de verbindingen. Sinds 2017 werpt sTN zich dan ook op als kenniscentrum op IoT-gebied. De meeste mkb-bedrijven hebben

IN BUSINESS

geen tijd en geen geld over om uitgebreid werk te maken van IoT, terwijl er wel bewustzijn is dat de markt die kant op beweegt. “We hebben sinds die tijd met een aantal mkb-bedrijven al pilots opgezet op uiteenlopende gebieden”, vertelt Van den Berg. “Voorbeelden zijn projecten waar metingen van spoordeformatie en betonrijpheid in een project op één platform zichtbaar worden gemaakt. Maar ook het meten van ammoniak en fijnstof in de landbouw of waterdetectie in serverruimtes.” Zo heeft sTN in pilots met voorlopers

uit het mkb een aantal standaard bouwblokken ontwikkeld waarmee mkb-bedrijven bediend kunnen worden, zodat het wiel niet telkens opnieuw uitgevonden hoeft te worden. Binnen verticals zoals landbouw, horeca of bouw, zijn er duidelijke verschillen maar ook overeenkomsten.

Krachten bundelen

Omdat de bovenkant van het mkb en de onderkant van de grootzakelijke markt een grijs gebied is – alles vanaf honderd tot honderdvijftig

Internet of things

werknemers is toch al een vrij grote organisatie – besloot sTN volgens Van den Berg om lid te worden van BTG. “We hebben uiteindelijk allebei het doel om onze achterban te adviseren, te lobbyen en hen te helpen met concrete oplossingen. Dan kun je waar er overlap is, beter de krachten bundelen dan naast elkaar werken.” Onderdeel hiervan is ook om het containerbegrip dat IoT geworden is terug te brengen tot nuttige informatie en concrete toepassingen. Bij BTG net zozeer als bij sTN. Reden voor BTG om Van den Berg te vragen de expertgroep IoT op te starten. Daar is hij inmiddels druk mee bezig. Al snel kwam hij er achter dat er verwachtingen bijgesteld moesten worden voor wat betreft de ambitie.

lingen en binnen dat zelfde bedrijfsleven lopen die ook weer uiteen. Het is belangrijk om die diversiteit vanaf het begin mee te nemen in waar we met de expertgroep heen willen. Het formuleren van één overkoepelende doelstelling gaat leiden tot vlees noch vis.” Met de kerngroep die de expertgroep IoT nu omvat, is Van den Berg daarom aan de slag gegaan om de diverse groepen onder de leden te identificeren waarvoor afzonderlijke doelen geformuleerd moeten worden. Door de bijeenkomsten te organiseren met de verschillende groepen wil de expertgroep bij de geïnteresseerde leden ophalen wat voor hen IoT betekent, wat zij er van verwachten en wat ze er mee willen realiseren.

Grote diversiteit

Ook wil Van den Berg er ervaringsdeskundigen uit diverse hoeken bijhalen – toeleveranciers zoals operators, maar ook bedrijven die al ervaring hebben met IoT-projecten. Het liefst BTG-leden, maar dat is geen must. Om de doelen zo breed en diep mogelijk te formuleren, maar ook om ze zo concreet mogelijk te maken. Van den Berg: “Uiteindelijk willen we in het najaar van 2019

Van den Berg: “BTG heeft een grote diversiteit aan leden, zowel bedrijven als eindgebruikers, en ook toeleveranciers en consultants. En die eindgebruikers verschillen ook weer enorm. Onderwijsinstellingen kijken weer heel anders tegen het nut van IoT aan dan dat gemeenten doen. Bedrijven hebben weer andere doelstel-

Concrete stappen

‘Het formuleren van één overkoepelende doelstelling gaat leiden tot vlees noch vis’

binnen de diverse groepen de eerste concrete stappen gaan zetten op basis van de uitkomsten van deze bijeenkomsten.” Wat voor stappen dat zijn, kan Van den Berg nu nog niet zeggen, ook niet op basis van zijn ervaringen bij sTN. “Ik geloof er heilig in dat elke organisatie, groot en klein, behoefte zal hebben aan de inzet van een vorm van IoT. Maar grote bedrijven hebben toch met meer en andere beslissingsniveaus te maken dan mkb-ondernemingen, waar de beslissing vaak alleen door

IN BUSINESS

Deliver the extraordinary

Learn more at nokia.com/5g

internet og things

Camiel van den Berg

de directeur-eigenaar wordt genomen. Aan de andere kant zijn er bij grote corporates weer veel grotere projecten te realiseren.” Wat er in het algemeen te verwachten is? Van den Berg: “Het kunnen pilot-projecten zijn die we onder BTG-vlag met bedrijven gaan doen, maar ook het maken van blauwdrukken voor bepaalde IoT-toepassingen, het uitwisselen van kennis of het formuleren van advies. Dat zal ook per segment en doelgroep verschillen. We zullen denk ik wel, met de voorlopers aan de slag gaan in nauwe samenwerking met BTG.”

Lang praten is geen optie

Hoewel het najaar van 2019 al vrij dichtbij is, wil de voorzitter van de expertgroep IoT hier echt op mikken om tot concretere vervolgfase te komen. “Dat is misschien ambitieus, maar we kunnen het ons niet meer veroorloven om hier eerst heel erg lang over te gaan praten. De technologische ontwikkelingen gaan steeds sneller. Voordat je het weet, is er al weer een nieuwe technologie waar we wat mee moeten. Daar willen en kunnen we in ieder geval niet op wachten.”

IoT in het kort Hoewel er veel uiteenlopende voorspellingen zijn over de marktomvang van IoT tegen 2020, wordt er een ondergrens gehanteerd van één biljoen dollar mondiaal, plus omzet uit door het IoT-ecosysteem gegenereerde economische activiteiten. Het gaat dus hard met IoT. Er is de afgelopen jaren veel nieuwe netwerktechnologie bij gekomen voor IoT. In Nederland zijn er diverse IoT-netwerken actief. T-Mobile activeerde zijn NB-IoT netwerk in mei 2017 en begon met het testen van LTE-M in juli 2018. Vodafone rondde de landelijke uitrol van hun LTE-M netwerk in juni 2018 af, KPN in april 2018. Vodafone was in 2017 al live gegaan met haar NB-IoT netwerk en KPN was de eerste operator met een landelijk dekkend LoRa-netwerk, vanaf juni 2016. Vanaf circa 2020 zal 5G-technologie voor extra capaciteit en IoT-mogelijkheden zorgen - dankzij voordelen boven 4G zoals zeer lage latency en meer mogelijkheden om intelligentie in te bouwen in het netwerk. Proeven zoals 5Groningen die uitvoert met een reeks partners (onder meer operators en netwerkleveranciers) zijn dan ook sterk met IoT-technologie vervlochten. De IoT-markt bestaat ruwweg uit drie blokken: • 50 procent: consument-gerelateerd, van de totale markt voor IoT-producten en – diensten. • 20 procent: toepassingen voor cellulaire netwerken, zoals 3G/4G, waaronder bestaande M2M-toepassingen. Dit zijn vaak wat meer complexe, meer data-intensieve toepassingen. • 30 procent: simpelere toepassingen op basis van LPWAN (low power wide area networks), zoals NB-IOT, Sigfox en LoRa. Dit betreft meer massale toepassingen met veel sensors of devices die weinig energie en bandbreedte verbruiken.

IN BUSINESS

gadgets

Fun meets Function In de wereld van tech en toepassingen struikel je over de gadgets. Vaak overbodig, maar soms ook erg handig voor in het dagelijks zakelijk gebruik. De redactie van BTG Magazine speurt dan ook voortdurend naar handige tools, die je werk soms een stuk leuker of efficiënter kunnen maken. We zetten de belangrijkste hier op een rij.

Vouw ‘m maar op, die laptop Een opvouwbare smartphone bestaat al, maar nu is er ook laptop met opvouwbaar scherm: de Lenovo ThinkPad X1. Het merk zegt ook de eerste fabrikant te zijn die een laptop met opvouwbaar scherm heeft ontwikkeld. Het voordeel: een compacter formaat. Naast dat je de ThinkPad als een gewone laptop kunt gebruiken, kun je hem helemaal of gedeeltelijk opvouwen. En in alle posities is het toestel gewoon te gebruiken. Lenovo ziet het nieuwe device als aparte categorie en niet als hybride-model of tablet. De nieuwe ThinkPad is volgens het merk in het bijzonder geschikt voor de zeer mobiele professional die de beste tools eist. Verwacht wordt dat de ThinkPad in 2020 op de markt komt.

Google: vertaaltool van spraak naar spraak Google introduceert Traslatotron, een tool die het mogelijk maakt spraak in één taal direct om te zetten in een andere taal. Iedereen kent Google Translate, maar dit nieuwe concept gaat een stuk verder. De spraak wordt namelijk direct omgezet via AI in de spraak in de andere taal. In feite omvat het spraakherkenning, machine translation en zogeheten text-to-speech synthesis in één. Bijzonder is ook dat het de karakteristieken van de stem in de originele taal meeneemt naar de nieuwe taal. Google werkt al enkele jaren aan de ontwikkeling van deze tool. Het moment van introductie voor de markt lijkt nu heel dichtbij.

IN BUSINESS

gadgets

Weersverwachting op basis van miljoenen signalen Afgelopen winter werd Chicago verrast door een storm met een recordhoeveelheid sneeuw. Terwijl de weersverwachting niet verder kwam dan een sneeuwlaagje van twee centimeter. Ook op het vliegveld leidde dat tot het annuleren van meer dan zevenhonderd vluchten. Maar één vliegtuigmaatschappij had het beter voor elkaar. In plaats van de traditionele weersvoorspellingen lieten zij zich leiden door Climacell. Een bedrijf uit 2015 dat de afgelopen jaren een technologie heeft ontwikkeld waarmee ze toegang hebben

\tot miljoenen signalen van mobiele telefoons en andere draadloze apparaten. Het bedrijf gebruikt de kwaliteit van die signalen als een proxy voor lokale weersomstandigheden, zoals neerslag en luchtkwaliteit. Ook worden afbeeldingen van straatcamera’s geanalyseerd. Het bedrijf claimt weervoorspellingen aan te bieden die zestig procent nauwkeuriger zijn dan die van bestaande leveranciers.

E-bike, maar je ziet het niet De meeste elektrische fietsen zien er niet bijster hip uit en verraden al van grote afstand dat de bestuurder elektrisch wordt ondersteund. De Nua Electrica Stealthy E-Bike heeft de naam al mee en nergens aan de buizen en het frame is te zien dat de lichtgewicht e-bike (veertien kilo) een hulpmotor heeft. Maar die zit er wel degelijk: goed voor 25 kilometer trapondersteuning. Hiermee wil je wel naar je werk.

Een tv speciaal voor millenials

Auto met afneembare batterij Italië staat onder meer bekend om de productie van mooie auto’s. En tegenwoordig gaat het niet alleen meer om de looks: een auto moet het milieu ook zo min mogelijk belasten. Een maker uit Italië heeft een wel heel bijzonder elektrisch vervoermiddel ontwikkeld: De Birò. Een vierwieler die volledig is gemaakt van gerecycled materiaal. De batterij is afneembaar en kan dus los van het voertuig worden opgeladen. De range van dit vervoersmiddel is 100 kilometer en de maximumsnelheid 60 km/u. Een echte stadsauto dus. Hij is gemakkelijk te parkeren, bijvoorbeeld in de breedte in een parkeervak. En er is een speciale app ontwikkeld, die je in staat stelt de auto te delen met je vrienden en familie.

Veel millenials hebben geen tv meer in huis. Maar Samsung denkt er nu eentje te hebben ontwikkeld die elke jonge wereldburger aanspreekt. De Sero is een 43-inch Q-led tv die je zowel horizontaal als verticaal (breedbeeld) kunt bekijken. Horizontaal is het een soort groot smartphone-scherm waarop je applicaties kunt bekijken die je gewend bent om verticaal op je telefoon te bekijken, zoals Instagram of Snapchat. Het toestel is dan ook net als je smartphone te kantelen: het beeld kantelt mee. De Sero is ontwikkeld op basis van onderzoek onder millenials. Voorlopig is hij alleen nog in Korea te krijgen, voor zo’n 1.400 euro.

IN BUSINESS

De 4 meest opzienbarende 5G-pilots Hoewel de 5G-standaard nog niet formeel is vastgesteld - dat gebeurt pas in november 2020 - wordt er al volop getest met 5G in pilots, fieldlabs en andere initiatieven. Dit zijn op dit moment de vier meest opzienbarende pilots met 5G. â&#x2013;&#x2C6;

Eildert van Dijken in samenwerking met Strict

IN BUSINESS

5Groningen 5Groningen is de oudste, bekendste én grootste 5G-pilot in ons land. In het begin van 2017 gestart, mede om de regio een economische impuls te geven. Zowel de Economic Board Groningen als de EU hebben veel geld in dit project gestoken. Ook de operators VodafoneZiggo, KPN en leveranciers als Huawei en Ericsson dragen hieraan bij. In totaal zijn er twintig verschillende testprojecten op terreinen als zorg, energie, verkeer en logistiek, landbouwen leefomgeving. Tijdens de BTG-bijeenkomst ‘Je leven in 5G’, eerder dit voorjaar bij TNO in Den Haag, vertelde programmamanager Peter Rake uitgebreid over deze digitale proeftuin. In een wervelend betoog voerde hij zijn publiek enthousiast mee langs de diverse 5G-proeven zoals drones die over aardappelvelden vliegen en zeer nauwkeurig de

gezondheidssituatie van de aardappel in kaart brengen (smart potato). Vijf Noord-Groningse boeren, verzameld in het collectief AgRoFuture, kunnen dankzij meetgegevens per stukje akker bepalen wat het land en de gewassen nodig hebben. Dankzij 5G kan de boer realtime zien hoe zijn land eraan toe is. Andere aansprekende pilots die genoemd werden: een ambulance die een hoge kwaliteit videobeeld streamt naar een specialist in het ziekenhuis en een zelfrijdend minibusje dat aangestuurd en bewaakt wordt met 5G.

#1 IN BUSINESS

5G-fieldlab in Rotterdamse haven In de Rotterdamse Haven is het 5G-fieldlab gestart. ABB, Accenture, ExRobotics, het Havenbedrijf Rotterdam, Huawei, KPN, Shell en SPIE dragen hier samen aan bij. Dankzij met 5G-verbonden (UHD-)camera’s en de toepassing van machine learning kan Shell Pernis toekomstig onderhoud van 160.000 kilometer leidingen beter voorspellen. Ook wordt 5G-technologie ingezet om inspecteurs en engineers via tablets toegang te geven tot aanvullende informatie van de procesinstallatie met augmented reality. Tijdens inspecties van bijvoorbeeld drukvaten en opslagtanks krijgen onderhoudsmedewerkers een slimme 5G-helm op. Inspecteurs kunnen met behulp van beeld en geluid ter plekke beslissen welke reparaties nodig zijn. Hiervoor heeft KPN in de Rotterdamse haven een experimenteel 5G-netwerk aangelegd, op de voor 5G aangewezen frequentiebanden 700MHz, 3500MHz en 2300 MHz-frequentieband. Dankzij deze frequenties en de nieuwste netwerken antennetechnieken is de netwerkcapaciteit sterk vergroot, de reactietijd van het netwerk realtime en de betrouwbaarheid verhoogd.

Automotive Campus Een ander 5G-fieldlab vinden we een stuk landinwaarts: in Helmond, op de Automotive Campus. Hier wordt onder meer onderzoek gedaan naar zelfrijdende auto’s en toepassingen die de verkeersveiligheid moeten vergroten. De technologie beperkt zich overigens niet tot het lab. Op de A270 en A58 tussen Eindhoven en Tilburg test KPN, in samenwerking met Ericsson de nieuwste technologie in zijn commerciële netwerk voor automotive-doeleinden. De nadruk ligt op ultra low latency, waarbij auto’s nagenoeg

IN BUSINESS

zonder vertraging met bijvoorbeeld tegenliggers, verkeerslichten en matrixborden kunnen communiceren. Het onderdeel met zelfrijdende auto’s maakt deel uit van het Europese project Concorda (Connected Corridors Driving Automation). Eén van de eerste toepassingen die binnen dit project getest wordt, is Cooperative Adaptive Cruise Control (CACC), waarbij voertuigen elkaar via het mobiele netwerk realtime informeren wanneer ze accelereren en remmen. Hierdoor kan de afstand tussen voertuigen sterk worden verkleind, wat zorgt

voor minder files en ongelukken. Voor het tijdig informeren van achter elkaar rijdende auto’s is 5G een must gebleken. Op de Automotive Campus zelf zijn testen gedaan met een 5G low latencykoppeling, waardoor een geblindeerde Tesla werd bestuurd met een virtual reality-bril. Een camera op het dak stuurt videobeelden via het 5G-netwerk naar de bestuurder, die deze beelden gebruikt om over de weg te rijden. Ook bij deze pilot is met verschillende partijen samengewerkt, zoals Red Bee Media en de TU Eindhoven.

Smart cities Ook de steden hebben zich gemeld aan het 5G-front. Den Haag heeft de ambitie om de eerste stad te worden die in 2020 overgaat op 5G, in samenwerking met T-Mobile. T-Mobile gaat er dit jaar al testen met 5G. Volgens mevrouw Bruines, verantwoordelijk voor de portefeuille Kenniseconomie, staat de gemeente Den Haag de komende jaren voor een enorme groeiopgave van inwoners en werkgelegenheid. Een 5G-netwerk zou volgens haar vele nieuwe deuren openen voor inwoners en bedrijven in de hofstad, en een impuls geven aan het vestigingsklimaat en de werkgelegenheid. Ook in Den Haag is sinds kort een 5G-fieldlab actief, waardoor scholen en bedrijven kunnen experimenteren met op 5G-gebaseerde toepassingen. T-Mobile stelt hiervoor op locatie de 5G-connectie en experts beschikbaar. Ook in Eindhoven zitten ze niet stil, de gemeente gaat met VodafoneZiggo en Ericsson verschillende 5G-pilots uitvoeren op 3.5 GHz. Hiervoor is een testlicentie gekregen van Agentschap Telecom, waarmee ervaring met deze frequentieband kan worden opgedaan. Het is onder meer de bedoeling om via 5G een snelle verbinding tussen ambulances en het Catharina Ziekenhuis te realiseren (in samenwerking met Philips, GGD en TU Eindhoven), voor een betere acute zorg op afstand. Daarnaast zal in het PSV stadion getest gaan worden met 360 graden camera’s boven de middenstip, om via 5G unieke beelden te delen met fans. Ook op de High Tech Campus zullen start-ups worden ondersteund om nieuwe 5G-applicaties te ontwikkelen.

#4 Tender KPN

Buitenland

KPN heeft een tender uitgeschreven voor het 5G-radionetwerk. De vier grootste leveranciers (Huawei, Ericsson, Nokia en ZTE) hebben aangegeven 5G-radio met KPN te willen doen. KPN heeft aan deze vier partijen een 5G-pilot gevraagd. De cases met Nokia, Ericsson en Huawei staan in het artikel beschreven. Met ZTE heeft men precisie landbouw getest in Drenthe, waarbij multi-spectrale camerabeelden direct gekoppeld werden aan een landbouwmachine. Deze beelden werden direct gebruikt voor nauwkeurige besproeiing van aardappelgewassen. Met Nokia heeft men getest rondom de Johan Cruijff ArenA, door via een experimenteel 5G-netwerk op 3.5 GHz hoge resolutie camerabeelden te verzenden. KPN heeft de pilot-fase afgerond en Huawei als radioleverancier gekozen.

In het buitenland duikelen de pilots en tests ook over elkaar heen. Recent heeft operator Swisscom in Zwitserland het eerste commerciële 5G-netwerk aangezet, waardoor het daar niet meer tot een pilot beperkt blijft. In Duitsland heeft de overheid besloten om 100 MHz op de 3.5 GHz -band te reserveren voor private-netwerken. Voor dit spectrum is veel interesse, waaronder van Daimler, BMW, Siemens en Bosch. Ook in Nederland wil men deze frequentie gaan reserveren voor lokaal zakelijk gebruik. Nokia heeft een private-netwerk-pilot uitgevoerd met BMW in China, waarbij met een lokaal core-netwerk low latency-communicatie wordt gerealiseerd. Dit wordt onder meer gebruikt voor draadloze video-inspectie, besturing van robots en onderlinge communicatie. En Ericsson heeft met ABB een overeenkomst gesloten om met ABB-robots en Ericsson 5G-systemen 5G-radio’s te assembleren. Deze technologie

zal ook aan andere bedrijven beschikbaar worden gesteld. In een open tender heeft Volkswagen bekendgemaakt dat ze vanaf 2020 in hun 122 fabrieken een private 5G-netwerk willen realiseren. In deze case heeft men vooralsnog geen interesse in mobiele operators, maar wil men zelf opdracht geven voor het bouwen en onderhouden van 5G-netwerken.

IN BUSINESS

Gecombineerd verbruik: 4,1 - 6,6 l/100 km, 24,4 - 15,2 km/l. CO2-uitstoot: 108 - 151 g/km (NEDC). Voor officiĂŤle dealeradressen, kosten en leveringsvoorwaarden, zie mercedes-benz.nl.

Business Solutions. Sportief, compleet en scherp geprijsd. Maak kennis met de zakelijke Business Solution uitvoeringen van de Mercedes-Benz A- t/m E-Klasse. Standaard rijk uitgerust en naadloos aansluitend bij de wensen van zakelijke rijders.

column

Iedereen kans op leiderschap Het is de zomer van 2016 en ik ben in China op een vrijwilligersproject. Daar maakt AIESEC een diepe indruk op mij. Zo zie ik dat Chinese leerlingen onder een enorme werkdruk gebukt gaan, omdat het de enige manier is om aan de armoede te ontsnappen. Het vrijwilligersproject was geheel opgezet door jonge mensen van AIESEC in China. Geïnspireerd door deze ervaring wil ik jonge mensen dezelfde ervaring laten opdoen. Inmiddels zet ik me al drie jaar in voor AIESEC, en werk ik samen met andere landen en bedrijven in Nederland, zoals de leden van BTG, die internationale trainees aannemen van AIESEC. Hoe kunnen we jonge mensen kansen bieden om zich professioneel te ontwikkelen? Hoe kunnen we bedrijven voorzien van interessante skills uit het buitenland? Dit zijn vragen waar ik dagelijks mee bezig ben in AIESEC. Een internationale organisatie met 33 duizend vrijwilligers in meer dan honderdtwintig landen wereldwijd. Een NGO die streeft naar het ontwikkelen van leiderschap in jonge mensen, zodat zij het verschil kunnen maken in het heden en de toekomst. AIESEC doet dit door interculturele uitwisselingen, zoals vrijwilligersprojecten en professionele stages in het buitenland. AIESEC biedt kansen aan getalenteerde studenten en net afgestudeerden, veelal in de IT. De realiteit is dat lang niet iedereen in de wereld dezelfde kansen heeft om zichzelf te ontwikkelen. Zoals hoogopgeleide jongeren uit Tunesië, vaardig in software- en web development, die via AIESEC de kans krijgen om waardevolle ervaring op te doen bij een bedrijf in Nederland. Het is zeker niet makkelijk voor een jong persoon om op eigen benen te moeten staan in een nieuwe cultuur en professionele omgeving. Het verruimen van het wereldbeeld en het uit de comfortzone treden ligt ten grondslag aan het ontwikkelen van leiderschap.

Er is namelijk een toenemende vraag vanuit bedrijven naar technische profielen. Continu zijn we bezig met het vinden van de juiste match tussen bedrijven en de internationale trainees. We werken met BTG samen om meer inzicht te krijgen in de behoeftes van de markt, zodat we een duurzame toestroom van talent kunnen faciliteren. Het is erg leuk om als Nederlandse AIESEC’er met een frisse en enthousiaste blik een positieve bijdrage te kunnen leveren aan de ICT & telecommunicatie wereld. Als coördinator van het Global Talent Program, ben ik voornamelijk bezig met het coördineren van de traineeships door heel Nederland. Ik communiceer daarbij met de tien lokale AIESEC-kantoren. Het ontwikkelen van leiderschap van de trainees staat centraal. AIESEC zorgt niet alleen voor de formaliteiten zoals visums en het openen van de bankrekening, maar begeleidt de trainees ook met het doorlopen van een leiderschapsprogramma. Op basis van ons eigen onderzoek hebben we vier kwaliteiten vastgesteld die bijdragen aan de kracht van een leider. Dit leiderschapsmodel bestaat uit de leiderschapskwaliteiten: self-aware, solution-oriented, world-citizen en empowering others. Op deze manier draagt AIESEC bij aan betere wereld, waarin iedereen de kans krijgt zich te ontwikkelen tot leider.

Larissa van der Feen, program manager global talent bij AIESEC

AIESEC werkt samen met innovatieve bedrijven in Nederland die toptalent, vaak in IT, goed kunnen gebruiken. Want waarom zou talent zich alleen binnen de landsgrenzen bevinden?

We werken met BTG samen om meer inzicht te krijgen in de behoeftes van de markt, zodat we een duurzame toestroom van talent kunnen faciliteren

IN BUSINESS

Bezoek onze website voor dagelijks InnovatieNieuws, recente publicaties en de BTG Event-kalender

www.BTG.org colofon BTG In Business BTG In Business is een uitgave van de Branchevereniging ICT en Telecommunicatie Grootgebruikers (BTG). De vereniging behartigt de belangen van leden inzake Telecommunicatie en ICT, biedt een netwerk voor uitwisseling van kennis en ervaring tussen leden en realiseert inkoopvoordeel via dochterorganisatie TGG.

Bestuur BTG Eric Reij (voorzitter) Christian Visser (vice-voorzitter) Jack Vink (penningmeester) Directie BTG Petra Claessen Contactgegevens Heidestein 7 3971 ND DRIEBERGEN Telefoon: 0348 - 495045 www.BTG.org Bladmanagement BTG Arianne Rutgers Caroline Menke (TGG)

IN BUSINESS

Productie en vormgeving Magenta Communicatie (Nijmegen) www.magentacommunicatie.nl Verspreiding BTG Magazine verschijnt in een oplage van 1.000 exemplaren. BTG-leden en bedrijfsvertegenwoordigers van de vereniging ontvangen het tijdschrift als onderdeel van hun lidmaatschap. Niet-leden kunnen het magazine op aanvraag ontvangen. Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel of gedeeltelijk worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder bronvermelding ĂŠn

uitdrukkelijke toestemming van de uitgever (BTG). Hoewel deze uitgave op zorgvuldige wijze is samengesteld, zijn uitgever en auteurs niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden in deze uitgave. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie. ÂŠ 2019

UNLIMITED ONDERNEMEN OP HET BESTE EN SNELSTE NETWERK VAN T-MOBILE

T-MOBILE.NL ⁄ ZAKELIJK ⁄ MOBIEL ⁄ NETWERK