5.
SPIS TREŚCI
Przedmowa
7. Układ kostno-szkieletowy
8. Zagrożenia
Jeżeli nie czujesz się bezpiecznie, a sytuacja, z którą masz do czynienia, może stwarzać dla ciebie zagrożenie, zadzwoń pod numer alarmowy 112/999. Nie próbuj samemu stawiać czoło zagrożeniom, które mogą przerosnąć twoje możliwości. Pamiętaj też, że musisz dbać nie tylko o dobro własne, ale również świadków zdarzenia. Jeśli uznasz, że nie jest bezpiecznie, nie pozwalaj przechodniom podchodzić w pobliże miejsca zdarzenia. Wytłumacz im, że sytuacja stanowi dla nich zagrożenie, i zadzwoń pod numer alarmowy.
Czego nie należy robić:
• wchodzić do płonących budynków i w pobliże płonących samochodów,
• wskakiwać do wody, by ratować osoby tonące,
• dotykać poszkodowanych porażonych prądem, jeśli nie masz pewności, że źródło prądu elektrycznego jest odłączone lub poszkodowany nie jest już w kontakcie z przewodnikiem,
• wbiegać na ruchliwą drogę/autostradę.
Co może być pomocne:
• założenie jednorazowych rękawiczek ochronnych oraz innych środków ochrony indywidualnej jak maseczka chirurgiczna czy gogle ochronne (zapobiegają przenoszeniu zakażeń),
• korzystanie z jednorazowej maski do sztucznego oddychania,
• założenie odblaskowej kamizelki albo innych odblaskowych elementów, zwłaszcza, jeżeli znajdujesz się na drodze,
• wyłączenie głównego źródła prądu elektrycznego, jeśli masz do czynienia z ofiarą porażenia prądem,
• gaszenie niewielkich pożarów, korzystając z gaśnicy (jeśli ogień jest duży, zadzwoń pod numer alarmowy, nie narażaj się na niebezpieczeństwo),
• zabezpieczanie miejsca wypadku komunikacyjnego (wyłączenie silnika samochodu i wyjęcie kluczyka ze stacyjki,
je, nie odpowiada i nie porusza się, podejdź do niego i delikatnie potrząśnij go za ramiona, pytając go, co się stało.
W przypadku, gdy poszkodowany:
• logicznie odpowie, że słyszy, co do niego mówisz i odpowie na twoje pytania – pozostaw go w pozycji, w której go znalazłeś i postaraj się jak najwięcej dowiedzieć o tym, co się stało. Możesz skorzystać z mnemotechniki SAMPLE – każda litera oznacza inną informację, o którą powinieneś zapytać poszkodowanego:
S symptomy (signs and symptoms) jakie objawy i dolegliwości ma poszkodowany
A alergie (allergies) czy poszkodowany jest na coś uczulony
M medykamenty (medications)
czy poszkodowany stosuje jakieś lekarstwa; czy przyjął je zgodnie z zaleceniami
P przebyte choroby (postmedical history) wywiad chorobowy (cukrzyca, choroby serca, astma, padaczka...)
L ostatni posiłek (last oral intake) kiedy poszkodowany jadł lub pił ostatnio
E co się stało (events leading to present illness or injury) czy poszkodowany pamięta okoliczności, które poprzedzały wystąpienie objawów
Poszkodowany w kasku motocyklowym
Aby zdjąć kask motocyklowy z poszkodowanego, u którego istnieje podejrzenie urazu odcinka szyjnego kręgosłupa, potrzebnych będzie dwóch ratowników:
• Pierwszy ratownik powinien chwycić kask z obu stron, podtrzymując jednocześnie żuchwę z obu stron.
• Drugi ratownik powinien rozpiąć lub przeciąć pasek kasku.
• Następnie ratownik, który rozpiął kask, powinien jedną ręką chwycić za żuchwę, kierując kciuk w jedną stronę a resztę palców w przeciwną, a drugą rękę umieścić w pobliżu potylicy, podtrzymując głowę.
• Na koniec ratownik dotychczas trzymający kask ściąga kask, kierując go ku czubkowi głowy, jednocześnie rozszerzając go na boki. Jeżeli kask ma pełną osłonę twarzy, konieczne może być wykonanie ruchu do przodu, aby ominąć nos.
Ściąganie kasku.
A
Pozycja boczna bezpieczna.
What symptoms may you notice in a person with acute asthma?
• Dyspnea, feeling of lack of air;
• Accelerated, shallowed, wheezing breathing (wheezing is audible also on expiration);
• Uncontrollable, dry, painful cough;
• Expiration is significantly longer than inspiration;
• Pale and sweaty skin;
• Cyanosis at the mouth and nails (indicates hypoxia of the body);
• Difficulty speaking (uttering only single words);
• Chest pain;
• Leaning forward in a sitting position.
Acute asthma is an incredibly stressful experience and people undergoing it are usually frightened and fear for their own lives.
People with asthma are usually aware that they have had this disease for a long time so they often carry an inhaler with a bronchodilator that helps them breathe.
In order to rapidly detect stroke symptoms, the FAST acronym has been created.
F Face becomes asymmetric – one corner of the mouth is drooping, but a drooping corner of an eye is also possible.
A Arm weakness or loss of strength in one arm, leg, or sometimes the whole half of the body.
S Speech difficulties with uttering sentences or words; the victim is speaking unintelligibly and the speech is gibberish; they may also have difficulties in understanding speech.
T Time stroke recognition time is most important, the faster the victim is transported to hospital, the better chance there is to prevent irreversible neuronal injury.
Apart from the listed symptoms, the following ones may be present as well: dizziness, a sudden severe headache, blurred vision, or altered mental status.
If somebody near you starts to present one or a few of the above symptoms, call the emergency number 112 or 999 immediately!
Stay with the victim after calling emergency medical services. They may settle in the most comfortable position. It is crucial not to give them any foods or drinks! If the victim loses consciousness, they should be put in the recovery position and have their vital signs monitored.