Spis treści
Przedmowa 11
1. Ogólny rys łuszczycy – Julia Nowowiejska, Iwona Flisiak 13
2. Współchorobowość łuszczycy i jej konsekwencje – Julia Nowowiejska, Iwona Flisiak 19
3. Łuszczyca a choroby stawów – Ewa Gińdzieńska-Sieśkiewicz, Otylia Kowal-Bielecka 23
3.1. Definicja i epidemiologia 23
3.2. Patogeneza 24
3.3. Obraz kliniczny 24
3.4. Badania dodatkowe 27
3.5. Rozpoznanie 28
3.6. Leczenie 30
4. Łuszczyca a choroby sercowo-naczyniowe i zespół metaboliczny – Julia Nowowiejska, Iwona Flisiak 35
4.1. Zespół metaboliczny 35
4.2. Otyłość 36
4.3. Cukrzyca 37
4.4. Nadciśnienie tętnicze 38
4.5. Dyslipidemia 39
4.6. Miażdżyca 40
4.7. Zawał mięśnia sercowego 41
4.8. Niewydolność serca 41
4.9. Wpływ leczenia chorób sercowo-naczyniowych na łuszczycę 42
5. Łuszczyca a choroby układu pokarmowego – Michał Kukla, Magdalena Górecka 49
5.1. Nieswoiste choroby zapalne jelit 50
5.2. Celiakia (choroba trzewna) 53
5.3. Stłuszczeniowa choroba wątroby związana z zaburzeniami metabolicznymi 56
5.4. Wirusowe zapalenia wątroby 59
6. Łuszczyca a choroby układu oddechowego – Adam Białas
63
6.1. Astma 63
6.2. Przewlekła obturacyjna choroba płuc
68
6.3. Gruźlica płuc 72
6.4. Choroby śródmiąższowe płuc 76
6.5. Wpływ wybranych leków stosowanych w leczeniu chorób układu oddechowego na łuszczycę 80
6.6. Właściwości pneumotoksyczne leków systemowych stosowanych w leczeniu łuszczycy 83
7. Łuszczyca a choroby nerek – Jacek Małyszko, Jolanta Małyszko
87
7.1. Pacjent z już istniejącą chorobą nerek, u którego wystąpiła łuszczyca 88
7.2. Pacjent chorujący na łuszczycę bez choroby nerek, u którego pojawia się choroba nerek 90
7.3. Zapobieganie uszkodzeniu nerek u pacjentów z łuszczycą 92
7.4. Łuszczyca a choroby kłębuszków nerkowych 93
7.5. Leki stosowane w leczeniu łuszczycy a nerki 93
7.6. Łuszczyca u pacjentów leczonych nerkozastępczo 94
7.7. Podsumowanie 94
8. Łuszczyca a dysfunkcje seksualne – Piotr Purpurowicz, Zbigniew Purpurowicz, Julia Nowowiejska, Iwona Flisiak 97
8.1. Dysfunkcje seksualne
8.2. Łuszczyca a dysfunkcje
8.3. Wpływ wybranych leków stosowanych w dysfunkcjach seksualnych na łuszczycę
9. Łuszczyca a płodność i ciąża – Julia Nowowiejska, Iwona Flisiak
9.1. Wpływ łuszczycy na płodność
9.2. Wpływ łuszczycy na ciążę
9.3. Wpływ ciąży na łuszczycę 106
9.4. Leki stosowane w leczeniu łuszczycy a ciąża 107
10. Łuszczyca a choroby narządu wzroku – Agata Joanna Ordon, Joanna Przybek-Skrzypecka, Jacek Paweł Szaflik 113
10.1. Etiopatogeneza zmian okulistycznych w przebiegu łuszczycy 114
10.2. Okulistyczne manifestacje łuszczycy 115
10.3. Wpływ terapii łuszczycy na narząd wzroku 123
10.4. Wskazania do konsultacji okulistycznej u pacjenta z łuszczycą 131
10.5. Podsumowanie 132
11. Łuszczyca a zaburzenia psychiczne – Agnieszka Kułak-Bejda, Napoleon Waszkiewicz 135
11.1. Depresja 135
11.2. Uzależnienie od alkoholu i papierosów 143
12. Łuszczyca a zaburzenia snu – Julia Nowowiejska, Iwona Flisiak 153
12.1. Bezsenność 153
12.2. Zespół niespokojnych nóg 154
12.3. Zespół obturacyjnego bezdechu sennego 155
13. Łuszczyca a choroby neurologiczne – Julia Nowowiejska, Iwona Flisiak 157
13.1. Choroby neurodegeneracyjne 157
13.2. Udar mózgu 160
14. Łuszczyca a endokrynopatie – Anna Popławska-Kita, Maria Kościuszko 163
14.1. Choroby tarczycy 163
14.2. Zaburzenia osi podwzgórze–przysadka–nadnercza 173
14.3. Choroba otyłościowa 178
15. Łuszczyca a nowotwory złośliwe – Anna Puła, Ewa Robak, Tadeusz Robak 181
15.1. Ryzyko wystąpienia nowotworów złośliwych u pacjentów z łuszczycą 181
15.2. Epidemiologia nowotworów złośliwych u pacjentów z łuszczycą 182
15.3. Wpływ leków przeciwłuszczycowych na rozwój nowotworów złośliwych 183
15.4. Mechanizmy patofizjologiczne łączące łuszczycę z nowotworami złośliwymi 188
15.5. Specyficzne typy nowotworów złośliwych u pacjentów z łuszczycą 188
15.6. Strategie prewencyjne i monitorowanie pacjentów z łuszczycą w kontekście nowotworów złośliwych 189
15.7. Podsumowanie 190
16. Łuszczyca a inne choroby skóry – Julia Nowowiejska, Iwona Flisiak 193
16.1. Pemfigoid anty-p200 193
16.2. Atopowe zapalenie skóry 194
16.3. Łupież czerwony mieszkowy 196
17. Wpływ ogólnego leczenia przeciwłuszczycowego na narządy i układy oraz interakcje z innymi lekami
– Julia Nowowiejska, Iwona Flisiak 199
17.1. Metotreksat 199
17.2. Acytretyna 200
17.3. Cyklosporyna A 201
17.4. Apremilast 201
17.5. Fumaran dimetylu 202
17.6. Metoksalen 202
17.7. Leki biologiczne 202
18. Wczesne wykrywanie chorób współtowarzyszących łuszczycy – Julia Nowowiejska, Iwona Flisiak 207
Skorowidz 211
Autorzy
Dr hab. n. meD. Adam Białas
prof. UM w Łodzi
Klinika Pneumonologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Prof Dr hab n meD
Iwona Flisiak
Klinika Dermatologii i Wenerologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Dr n. meD.
Ewa Gińdzieńska-Sieśkiewicz
Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Lek.
Magdalena Górecka
Zakład Endoskopii, Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Dr n. meD.
Maria Kościuszko
Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Prof. Dr hab. n. meD.
Otylia Kowal-Bielecka
Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Prof. Dr hab. n. meD. i n. o zDr.
Michał Kukla
Klinika Chorób Wewnętrznych i Geriatrii, Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie; Zakład Endoskopii, Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Dr n meD
Agnieszka Kułak-Bejda
Klinika Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Prof. Dr hab. n. meD. Jacek Małyszko
I Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych z Ośrodkiem Dializ, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Prof Dr hab n meD
Jolanta Małyszko
Katedra i Klinika Nefrologii, Dializoterapii i Chorób Wewnętrznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr hab n meD
Julia Nowowiejska
Klinika Dermatologii i Wenerologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Lek
Agata Joanna Ordon
Samodzielny Publiczny Kliniczny Szpital Okulistyczny w Warszawie; Katedra i Klinika Okulistyki, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr hab n meD
Anna Popławska-Kita
Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Dr n. meD.
Anna Puła
Klinika Hematologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Lek
Piotr Purpurowicz
Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej, Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie
Dr n meD
Zbigniew Purpurowicz
Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej, Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie
Dr n meD
Joanna Przybek-Skrzypecka
Samodzielny Publiczny Kliniczny Szpital Okulistyczny w Warszawie; Katedra i Klinika Okulistyki, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Prof. Dr hab. n. meD. Ewa Robak
Klinika Dermatologii i Wenerologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Prof Dr hab n meD Tadeusz Robak
Klinika Hematologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Prof Dr hab n meD Jacek Paweł Szaflik
Samodzielny Publiczny Kliniczny Szpital Okulistyczny w Warszawie; Katedra i Klinika Okulistyki, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Prof Dr hab n meD
Napoleon Waszkiewicz
Klinika Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku