LUCA jaarverslag 2014

1

JAARVERSLAG 2014

2

Woord vooraf Brussel, mei 2015 2014 was om verschillende redenen een bijzonder jaar voor LUCA School of Arts. Toen op 1 oktober 2014 de kunstopleidingen van de KHLim integreerden in LUCA, werden alle kunstopleidingen van de Associatie KU Leuven samengebracht in één grote School of Arts. LUCA School of Arts werd hierdoor een nog grotere speler in het Vlaamse hoger kunstonderwijs.

Zo’n grootheid vraagt om grootsheid. In haar missietekst spelde LUCA dan ook de ambitie uit om van de hogeschool een ‘geïntegreerde onderwijsen onderzoeksgemeenschap voor en door kunstenaars’ te maken.

2014 zorgde echter ook voor grote uitdagingen, niet in het minst op het vlak van de begroting. Het wegvallen van de gegarandeerde minimumfinanciering en de extra besparingsronde van de Vlaamse regering zorgden voor een vermindering van inkomsten met zo’n 3.900.000 euro.

Een hele brok om slikken die om een performante oplossing vroeg. In het besparingsplan koos LUCA er eerst en vooral voor om 40% van de natuurlijke afvloeiingen niet te vervangen, maar dit volstond niet. We werden gedwongen tot enkele structurele maatregelen.

In die moeilijke context opteerden we voor een fundamentele herdenking van de onderwijsstructuur. Hierin krijgen de departementen minder gewicht en spelen de opleidingen en onderzoekseenheden een steeds meer bepalende rol. Daarbij geldt de versterking en profilering van de opleidingen op de verschillende campussen als uitgangspunt. Diensten werden zoveel mogelijk gecentraliseerd.

Kortom, het was een boeiend en spannend jaar waarin we met alle medewerkers veel hebben kunnen verwezenlijken. Er ligt nu een stevige basis voor een mooie toekomst. Met dit summiere overzicht hopen we hierin een inkijk te bieden.

Marleen Verlinden Algemeen directeur-beheerder

Carl Van Eyndhoven Decaan ai Faculteit Kunsten

Alain Quateau Groepsvoorzitter LUCA Pro

Noot voor de lezer.

Pas in september 2014 werden de onderwijsbevoegdheden van campus C-Mine (MAD-Faculty) overgedragen aan LUCA School of Arts. Een extra studenten- en docentenpopulatie van de Genkse opleidingen Audiovisuele Kunsten, Beeldende Kunsten en Productdesign trad hiermee toe tot LUCA. In dit overzicht zullen we, waar nodig en wenselijk, de situatie van campus C-Mine apart vermelden.

3

Inhoud LUCA in kaart gebracht

4

Onze onderwijsambities 7 Onderzoek in de kunsten

10

Het LUCA-team 13 Onze artistieke werking

15

Alles voor de studenten

16

LUCA in kaart gebracht LUCA School of Arts is een jonge hogeschool. In 2012 bundelen vier gerenommeerde instellingen hun krachten en fuseren Narafi, Lemmens, Sint-Lukas Brussel en Sint-Lucas Gent tot LUCA School of Arts. In oktober 2014 valt met de toetreding van C-mine Genk het laatste stukje in de puzzel.

Vandaag is LUCA een unicum in Vlaanderen, met een uitgebreide waaier van kunstopleidingen verspreid over vijf campussen in Genk (C-mine), Leuven (Lemmens), Gent (Sint-Lucas) en Brussel (Narafi en Sint-Lukas).

LUCA blijft daarnaast verbonden met de Faculteit Architectuur van de KU Leuven, die zoals bij haar ontstaan haar lessen organiseert op campus Sint-Lucas Gent en campus Sint-Lukas Brussel.

Opleidingen LUCA biedt zowel professionele bacheloropleidingen als academische opleidingen aan in de kunsten en ontwerp. Met bovendien een ruime waaier aan keuzetrajecten in film, vrije kunsten en ontwerp is LUCA een uitzonderlijke speler in Vlaanderen.

6

PROFESSIONELE BACHELOROPLEIDINGEN

ACADEMISCHE OPLEIDINGEN

Beeldende Vormgeving Bouw Film-TV-Video Fotografie Interieurvormgeving

Audiovisuele Kunsten Beeldende Kunsten Drama Muziek Productdesign

Populatie LUCA School of Arts heeft een studentenpopulatie van 3.000 studenten en vertegenwoordigt daarmee 33 % van het hoger kunstonderwijs in Vlaanderen.

Met haar onderwijskorps van 495 mannen en vrouwen biedt LUCA haar studenten experts uit alle geledingen van het kunsten- en ontwerpveld en

de creatieve industrie. Met zo’n 130 administratieve en logistieke medewerkers biedt ze het onderwijzend team van 365 docenten en assistenten een degelijke ondersteuning.

Participatieve organisatie De bestuursorganen van vzw LUCA School of Arts zijn:

— — — —

de Algemene Vergadering de Raad van Bestuur het Directiecomité de Raad voor studentenvoorzieningen

De participatiestructuur van LUCA bestaat uit:

— de Academische Raad — het Hogeschoolonderhandelingscomité — de Studentenraad en zijn participatiecommissies

LUCA organiseert zowel praktijkgerichte als onderzoeksgerichte opleidingen. Drie geledingen staan in voor de organisatie van het onderwijs en het onderzoek:

— LUCA Pro — de Faculteit Kunsten — de Faculteit Architectuur van KU Leuven

7

De Raad van Beheer (RVB, 2014) bestaat uit:

8

— Mevr. Sabine de Bethune

voorzitster van de Senaat, ondervoorzitster LUCA

— Mevr. Maria De Smet

secretaris AV vzw Associatie KU Leuven

— Prof. dr. Koenraad Debackere

algemeen beheerder KU Leuven

— Dhr. Luc Demeester

bestuurder Lannoo

— Prof. dr. Katlijn Malfliet

vicerector Cultuur-, Diversiteits- en Duurzaamheidsbeleid KU Leuven

— Prof. dr. Ludo Melis

voormalig vicerector Onderwijsbeleid KU Leuven

— Mevr. Nora Nys zakelijk leider Productiehuis Radio (VRT)

— Dhr. Luc Philips voormalig CFO KBC

— Dhr. Jean-Pierre Rammant bedrijfsleider Scia, voorzitter LUCA

— Dhr. Philippe Raymakers bedrijfscoach Base Design

— E.H. Paul Schollaert voormalig departementshoofd Muziek, Podiumkunsten en Onderwijs

— Dhr. Luc Van den Brande voorzitter VRT, ondervoorzitter LUCA

— Dhr. Joannes Van Heddegem voormalig algemeen directeur Hogeschool Sint-Lukas Brussel, bestuurder-secretaris LUCA

— Dhr. Paul Verhaeghe consultant

— Mevr. Marleen Verlinden algemeen directeur - beheerder LUCA afgevaardigd bestuurder LUCA

— Dhr. Jan Vermassen raadgever Kabinet minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur

— Prof. André Oosterlinck voorzitter Associatie KU Leuven (waarnemer met raadgevende stem)

— Dhr. Willy Indeherberge academisch beheerder LUCA en UC Leuven-Limburg (waarnemer met raadgevende stem)

Onze onderwijsambities In 2013 implementeerde LUCA een nieuwe onderwijsorganisatiestructuur waarbij de opleidingen (en niet langer de departementen) de sturende krachten werden. Onder leiding van toenmalig decaan dr. Ann Laenen (voor de academische opleidingen) en van voorzitter Alain Quateau (voor de professionele opleidingen) werden opleidingshoofden, coĂśrdinatoren van afstudeerrichtingen, hoofden van onderzoekseenheden en diensten aangesteld.

Als overleg- en adviesorganen werden de Permanente Onderwijscommissies (POC's) per opleiding, het Faculteits- en Groepsbestuur, de Faculteits- en Groepsraad en de Academische Raad geĂŻnstalleerd.

Het nieuwe onderwijsontwikkelingsplan (2014-2018) werd afgestemd op deze nieuwe organisatie. Het ontwikkelingsplan is samengevat in zes krachtlijnen.

9

LUCA’s vijf onderwijsprincipes

10

1

2

3

Een onderzoekende en grensverleggende houding

Specifieke en individuele begeleiding

Een divers aanbod geprofileerd rond speerpunten

LUCA focust zich op de ontplooiing van creatieve en professionele persoonlijkheden die breed inzetbaar zijn in de samenleving. De opleidingen vertrekken vanuit een radicale openheid en nieuwsgierigheid naar de student. Deze wordt gestimuleerd om zijn creativiteit, intellectueel vermogen, artistiek inzicht, gedrevenheid, ondernemingszin en kritische zelfreflectie te ontwikkelen. Het aanmoedigen van een onderzoekende, autonome en grensverleggende houding vormt de kern van de onderwijsfilosofie.

LUCA werkt met een onderwijsmodel dat enerzijds flexibele trajecten mogelijk maakt en waarin anderzijds studenten dwarsverbanden kunnen aangaan met andere disciplines en opleidingen over campussen heen. Dit vraagt een specifieke begeleiding en opvolging van elke individuele student.

LUCA is een multidisciplinaire school met een divers aanbod op verschillende campussen. Door het onderzoek en onderwijs rond sterke speerpunten te organiseren, ontwikkelen de verschillende campussen een duidelijk profiel in het LUCA verhaal. LUCA wil zo een plek creĂŤren waar ruimte is voor experiment in interactie met de samenleving. Deze dynamiek is een sterkte voor de uitbouw van internationale samenwerking.

4

5

Onderzoeksgericht onderwijs

Een kwaliteitsvolle organisatie

LUCA biedt onderzoeksgericht onderwijs aan. LUCA biedt opleidingen aan met enerzijds een uitgesproken artistiek, kritisch en onderzoekend profiel, en anderzijds met een creatief/technisch profiel. Om dit te waarborgen is er binnen deze opleidingen een voortdurende interactie en verwevenheid tussen het onderwijs, de artistieke, ontwerpmatige of technische praktijk, het onderzoek en de samenleving. Belangrijke bouwstenen voor elke student aan LUCA zijn: zoeken en vinden, bevragen

en verbeelden, experimenteren, ensceneren en bevattelijk maken, mislukken en begrijpen, benoemen en formuleren, aarzelen en communiceren.

LUCA wil binnen de budgettaire normen een intern samenhangende en kwaliteitsvolle organisatie uitbouwen. We zullen bepalen wat we verstaan onder kwaliteitsvol onderwijs en hoe we dat aantonen.

Belangrijke pijlers voor kwaliteitsvol onderwijs en een adequate ondersteunende organisatie zijn een goed personeelsbeleid, een relevant professionaliseringsaanbod en een goede interne communicatie.

11

Diversiteit Mensen met een verschillende achtergrond verrijken het leven en dus ook het kunstonderwijs. Zij brengen nieuwe ideeĂŤn, nieuwe invalshoeken en nieuwe esthetieken binnen. Even belangrijk is het maatschappelijk effect: diversiteit betekent immers bouwen aan een tolerante, democratische en rechtvaardige samenleving.

Studeren met en functiebeperking Het begeleiden van studenten met functiebeperkingen vraagt extra zorg.

Naast de administratieve formaliteiten en het voorzien van specifieke faciliteiten krijgen deze studenten een contactpersoon toegewezen waarbij ze terecht kunnen.

Ombudsdienst De ombudsdiensten van LUCA zijn uitgegroeid tot laagdrempelige diensten waarop studenten, docenten en ouders graag beroep doen voor onderwijsen exameninterventies. Verplaatsing van examens, overleg met docenten over de lessen of psychische hulp na lange afwezigheid: het zijn maar enkele aspecten van onze ombudsverlening. Jaarlijks noteren alle campussen samen ongeveer een 600-tal interventies.

12

Onderzoek in de kunsten Het onderzoek van LUCA School of Arts vertaalt zich voor de academische opleidingen als 'artistiek onderzoek' en voor de professionele opleidingen als 'praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek'. Uiteraard zijn er raakpunten en overlappingen tussen beide types van onderzoek.

Onderzoek in de Faculteit Kunsten Het academiseringstraject beoogt de integratie van LUCA Faculteit Kunsten in de KU Leuven. Hiervoor worden de statuten toegekend aan 'onderzoekers in de kunsten’ en 'bijzondere gastdocenten in de kunsten'.

Er zijn vier thematische onderzoekseenheden opgericht waaronder telkens een aantal onderzoeksgroepen vallen met een specifiek werkingsdomein.

1. Onderzoekseenheid Image Image is een verzamelplaats voor onderzoek in en over de kunsten waarbij het statuut en de creatie van het beeld centraal staan.

— — — —

Art & Argument Art, Practices & Education Art, Space & Context Matter & Image

2. Onderzoekseenheid Intermedia Intermedia focust op actuele kunstpraktijken die interdisciplinair zijn en/ of verschillende media bevragen vanuit hun relaties met andere media. Het onderzoek omvat zowel de elektronische, 'nieuwe' media als de traditionele, 'oude' media.

— Mediated Environments — Narrative Arts — Photography Expanded

3. Onderzoekseenheid Inter-Actions Inter-Actions bundelt een aantal onderzoeksgroepen die focussen op design en artistiek onderzoek dat interacties tussen mensen, domeinen en disciplines beoogt en de mogelijkheden van oude en nieuwe media, materialen, artefacten, technologieën, ruimtes en gebeurtenissen exploreert.

— Mediated Environments — Narrative Arts — Photography Expanded

13

4. Onderzoekseenheid Music & Drama Deze onderzoekseenheid behelst onderzoek binnen het domein van de muziek en de podiumkunsten met een duidelijke onderzoekfocus op de ontwikkeling van de artistieke praktijk.

Er wordt samengewerkt met onderzoeksgroepen van de Faculteit Letteren en de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen van de KU Leuven.

— Music Education & Therapy — Drama — Performance Practice & Composition

Het onderzoek van de Faculteit Kunsten zet samenwerkingen op met LUCA Pro en de Faculteit Architectuur. Dit manifesteert zich door de oprichting van het onderzoekscentrum rAAK (Research Center for Architecture & the Arts at KU Leuven Association) en het Onderzoeksplatform OPAK en in de organisatie van gemeenschappelijke doctoraatsseminaries.

De Faculteit Kunsten wil het doctoraatsbeleid verder uitbouwen. Belangrijk in dit verband is dat de artistieke presentatie van het doctoraatsonderzoek een fundamenteel en essentieel onderdeel van de doctoraatsverdediging is.

Uiteraard worden er vanuit de kerntaak, die het onderzoek is, internationale onderzoeksprojecten opgezet.

Onderwijs en onderzoek moeten verweven en complementair zijn. Om deze wisselwerking te garanderen en te optimaliseren krijgen onderzoekers onderwijsopdrachten toegewezen. En omgekeerd.

14

LUCA Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek(PWO) Het onderzoek bij de professionele opleidingen gebeurt minder thematisch dan bij de academische. Hier is er een veel grotere noodzaak om het onderzoek expliciet te richten op het werkveld en het onderwijs. De weerhouden onderzoeksideeën worden in een tweede fase uitgewerkt in een onderzoeksaanvraag. De onderzoeksideeën kunnen worden ingediend vanuit de vijf professionele opleidingen.

Het LUCA-team LUCA telt 495 werknemers. Met 130 administratieve krachten voor 365 onderwijzende personeelsleden biedt LUCA haar uitgebreid team van experts de nodige ondersteuning. Met 63% mannen en 37% vrouwen heeft LUCA een relatief mannelijk personeelsbestand.

In de periode 2015-2019 zullen veel docenten op pensioen gaan. Het is onze uitdaging om de kwaliteit van ons docentencorps op peil te houden.

15

16

Onze artistieke werking De maatschappelijke dienstverlening en ontwikkeling en beoefening van de kunsten vormen samen met onderwijs en onderzoek de kerntaken van de hogeschool. De dienstverlening enerzijds en de beoefening van de kunsten anderzijds worden breed geĂŻnterpreteerd. Er is een grote overlap; een arbitraire scheiding hanteren is dan ook wat artificieel. Zo vallen zaken als symposia, concerten, theateroptreden, masterclasses, performances ... onder beide kerntaken.

LUCA zoekt actief naar partners binnen het culturele veld.

Om alumni op te volgen en betrekken bij projecten in het kader van de beoefening en ontwikkeling van de kunsten werd LUCA Art Office opgericht.

Een belangrijke beleidsdoelstelling van LOA is de alumniwerking.

Hiervoor wordt in de nabije toekomst een 'coĂśrdinator alumniwerking' aangesteld die de alumniwerking organisatorisch en inhoudelijk verder zal uitbouwen.

Voor het realiseren van projecten werkt LOA samen met de collega's op de campussen. Concrete voorbeelden van projectmatige realisaties van LAO zijn contractonderzoek, samenwerkingsovereenkomsten (Vooruit, Beursschouwburg, Turn & Taxis, Recyclart), organisatie van studiedagen en vormingen ...

Jammer genoeg worden er van overheidswege geen middelen ter beschikking gesteld voor de ontwikkeling en beoefening van de kunsten. Daarom worden er initiatieven ontwikkeld rond allerlei vormen van fondsenwerving (beurzen, sponsoring ...).

Luca Art Office is extern gericht en werkt samen met overheden (van lokaal tot internationaal niveau) en allerlei actoren uit het werkveld (Kunstenloket, VAF, Locus ...).

Door de werking en de activiteiten van LUCA Art Office manifesteert LUCA School of Arts zich als een dynamische en innoverende onderwijs- en onderzoeksomgeving voor creatief talent.

17

Alles voor de studenten

Op kot StudentenVoorzieningen (StuVo) ondersteunt en adviseert de studenten met betrekking tot betaalbare en kwaliteitsvolle huisvesting. In sommige gevallen bemiddelt de dienst tussen studenten en verhuurders over de huisvestingsvoorwaarden.

Stuvo LUCA heeft geen kamers in eigen beheer maar werkt hiervoor met externe partners. Stuvo LUCA Gent werkt samen met Kot@Gent en Stuvo LUCA Brussel werkt samen met Br(ik.

Voeding StuVo ondersteunt en geeft advies over gezonde en betaalbare voeding door maaltijden aan te bieden in studentenrestaurants en door kortingen te verlenen voor maaltijden in restaurants die door derden uitgebaat worden.

Stuvo LUCA streeft ernaar om op elke campus gezonde voeding aan te bieden. Gratis fruit, gratis drinkwater, bioproducten in het assortiment, het zijn maar enkele van de vele initiatieven.

18

Sociale dienstverlening StuVo biedt hulp aan de studenten die in een probleemsituatie zitten. Die hulp kan gaan van materiĂŤle steun in de vorm van leningen en kortingen voor de algemene en specifieke studiekosten van de student, tot het aanbieden van studentenjobs en jobadvies.

Sociale steun kan verleend worden door eerste opvang te verzorgen, te bemiddelen, begeleiding aan te bieden, door te verwijzen, sociale vaardigheden bij te brengen, kinderopvang te verzekeren, informatie te verstrekken over de sociaal-financiĂŤle en sociaal-juridische aspecten van het studeren.

In Gent en Brussel kunnen studenten bij StuVo terecht voor een studietoelage, een renteloze lening, een sociale toelage, een financiering duurzaam studiemateriaal, een tussenkomst voor psychosociale begeleiding, een tussenkomst in logopediekosten, in diagnostisch onderzoek leerstoornis en in persoonlijkheidsonderzoek en een spreiding van het studiegeld.

Medische en psychologische dienstverlening StuVo verstrekt gepaste psychotherapeutische, psychosociale en medische ondersteuning en advies. Studenten van Lemmens kunnen voor psychologische begeleiding terecht bij het Psychotherapeutisch centrum voor studenten van KU Leuven. In Gent en Brussel is er een psychotherapeut in dienst.

Studentenwerking StuVo organiseert of ondersteunt initiatieven van of voor studenten op sociaal, sportief, maatschappelijk, ecologisch of cultureel vlak.

Stuvo LUCA heeft een aantal procedures om sportieve en culturele initiatieven van studenten financieel te ondersteunen en op die manier aan te moedigen.

De voordelen voor studenten verschillen sterk van campus tot campus.

19

Vervoer StuVo faciliteert de mobiliteit van en naar onderwijsactiviteiten en helpt deze betaalbaar te houden.

Zo bestaat er een samenwerking tussen de Leuvense hogescholen, de KU Leuven, de stad Leuven en De Lijn voor gratis busvervoer voor studenten.

Hier werd in 2014 een totaalbedrag van 9.680 euro aan besteed.

Stuvo LUCA Gent neemt deel aan het fietsverhuurproject van StudentEnMobiliteit.

Stuvo LUCA Brussel biedt een korting aan bij aankoop van een Villo-fietsabonnement en de studenten genieten van een korting bij de aankoop van een MIVB-schoolabonnement

Partners 20

Op elke campus heeft de dienst Studentenvoorzieningen goede samenwerkingsverbanden met organisaties in de regio. Zo zijn er in Brussel onder andere de overeenkomsten met vzw Br(ik en met Muntpunt. In Gent is er de samenwerking met Tumult.fm en vzw StudentENmobiliteit, met als doel de mobiliteit van de studenten te onderzoeken en te verbeteren.

In het kader van haar internationaliseringsbeleid en de aandacht voor ‘internationalisation at home’ stimuleert LUCA School of Arts de opleidingen om binnen de Nederlandstalige bachelor- en masteropleidingen een aantal keuze-opleidingsonderdelen in het Engels aan te bieden.

De Engelstalige opleidingsonderdelen zijn interessant om internationale uitwisselingsstudenten aan te trekken, maar houden ook een meerwaarde in voor de Vlaamse studenten. Door leerinhouden en lesmateriaal in het Engels aan te bieden worden studenten geconfronteerd met een breder en internationaler perspectief binnen hun vakgebied en kunnen ze ook hun communicatieve vaardigheden in die taal verbeteren. Ook de interactie met inkomende uitwisselingsstudenten zorgt ervoor dat studenten een ruimer scala aan competenties verwerven die hen ten goede zullen komen als ze als pas afgestudeerden een eigen plaats binnen de internationale kunst- en/of vormgeverswereld ambiëren. De beslissing om bepaalde opleidingsonderdelen in het Engels aan te bieden werd voorbereid in de POC van de betrokken opleiding.

LUCA School of Arts biedt één volledig Engelstalig Erasmus Mundus programma aan, met name de Master of Documentary Film Directing (120 ECTS).

Deze opleiding wordt georganiseerd in samenwerking met de Universidade Lusofóna en de Hongaarse filmschool SFZE.

— Without art, the crudeness of reality would make the world unbearable.

— George Bernard Shaw

21

JAARVERSLAG 2014

samenstelling en redactie Hannah Bergen, Manu Roegiers, Ilona Terkessidis, & Helena Winderickx

grafisch ontwerp Michiel Kragten verantwoordelijke uitgever Ilona Terkessidis, Koningsstraat 328, 1030 Brussel

fotografie Alle foto’s door Tom De Vischer, behalve de foto’s op p9, p13, p17

LID VAN

www.luca-arts.be

24