Profiel 04-05 2012

vaktijdschrift over | raam-, deur-, kozijntechniek | hang- en sluitwerk | dak- en geveltechniek | veiligheid nr 4-5 2012 www.profiel-online.nl

Thema’s duurzaam renoveren beslag en design

377 startec_new:Opmaak 1

31-10-2011

14:59

PĂĄgina 1

Functioneel, duurzaam en steeds volgens de laatste trends: de unieke eigenschappen van het Startec assortiment van Häfele. Het merk Startec omvat deur- en raamkrukken, sloten, scharnieren, belag voor houten- en glazen schuifdeuren en overig deurbeslag. Startec biedt u altijd het juiste bouwbeslag. Voor alle informatie staat ons verkoopteam voor u klaar!

www.hafele.com

Een open deur is geen o en deur.

In onze branche zijn we allemaal bezig met het veilig sluiten van deuren. Wij natuurlijk ook. Met één belangrijk verschil.

Graag denken wij met u mee. Wij zijn immers non-stop bezig met het ontwikkelen van nieuwe en simpelere manieren om deuren te openen voor onze klanten.

Wij vinden deuren pas interessant als ze opengaan op de manier zoals u dat wilt. Met of zonder sleutel.

Elektronisch of mechanisch. Heeft u zelf ideeën? Laat het ons weten.

Bent u van plan om een nieuw toegangscontrolesysteem te installeren? Laat u verrassen door onze producten, kennis en ideeën. Dat is zeker geen open deur.

0pent deuren Ankerslot B.V. - Enschede - T +31 (0)53 428 4949 - E sales@ankerslot.nl - www.ankerslot.nl

W E N

De oplossing voor energiebesparing & duurzaamheid: ✔ Kunststof profielsysteem S3000NL ✔ Onbeperkte kleurmogelijkheden met Color-line®GREEN ✔ Triple glas ✔ Laagenergie: Uw = 0,9 W/m²K * ✔ Passief : Uw = 0,8 W/m²K * * in functie van de isolatiewaarde van het glas

K U N S T S T O F

R A A M -

E N

D E U R S Y S T E M E N

ontdek meer over de wereld van Profialis op www.profialis.com

Fixscreen® 150EVO • Connect & Go®: gemakkelijke en snelle (de)montage van doekrol en motor • Kast in 2 designs: Softline & Square • Onderlat verdwijnt in de kast • Afmeting: tot 22 m² ec

s

• jaa

NSON® Sun p

ot

7

r

• Koppelbaar tot 7 m - S creen tion

RE

r g a ra nt i e 7

•

•

an

s d e g a ra nt

ie

Roosters • In alle kleuren, vormen en afmetingen • Muur-, vloer-, deur- en overdrukroosters voor binnenen buitentoepassingen • Speciale toepassingen: brand-, akoestische en inbraakwerende roosters • Ruime optiemogelijkheden

Wenst u meer informatie ? www.renson.eu

DucoTwin 120 ‘ZR’ (AK) Ventilatie én Zonwering in één

Nieuw !

De DucoTwin 120 ‘ZR’ (AK) combineert het beste van twee werelden: ventilatie én zonwering in één product. Natuurlijke ventilatie is een voor het thermisch comfort. Dankzij de nieuwe Cap-uitvoering, waar het zonweringsdoek op een uitvalarm gemonteerd is, ontstaat er een

CAP

perfecte balans tussen licht en beschaduwing.

We inspire at www.duco.eu info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44

HOME OF OXYGEN

garantie voor een gezond binnenklimaat. De doekzonwering zorgt

Voorwoord

Gechargeerd Zo, de jaarlijkse Beurs Relatiedagen in Hardenberg hebben zich van hun grijze imago ontdaan. In deze dubbeldikke Profiel leest u hoe een scherper uitnodigingsbeleid ertoe leidde dat de grijze golf van vutters en gepensioneerde bouwvakkers als sneeuw voor de zon verdween. Met als gevolg een professioneler publiek voor de standhouders die daardoor een stuk positiever waren over het bezoekersniveau van de Bouw Relatiedagen dan vroeger.

En er was meer nieuws: de naam Bouw Relatiedagen voor Gorinchem en Hardenberg maakt volgend jaar plaats voor Bouw Compleet. Overigens verandert dit weinig aan de all-in formule van de beurs; het is eigenlijk alleen een marketing-trucje.

Steeds meer vastgoedeigenaren nemen de total cost of ownership als uitgangspunt voor hun huishoudboekje. Dus kijkt men niet alleen naar de initiële investering, maar berekent men het rendement op basis van de lagere onderhouds– en beheerkosten in de toekomst. Het na-isoleren van het bestaande dak is bijvoorbeeld een goede eerste stap, maar wie progressiever is ingesteld en de totale energiehuishouding in ogenschouw neemt, kan een energetisch daksysteem overwegen. Oranjedak bijvoorbeeld biedt zo’n systeem en legt daarover het een en ander uit in deze uitgave.

De financieel-economische crisis mag de bouw en vastgoedwereld dan wel in rouw dompelen, maar dat leidt wel tot creatief nadenken bij de decision-makers. Geld verdienen met vastgoed gebeurt niet meer door ‘more’, maar ‘less’. Het drukken van de gebruikskosten en zuinig omgaan met bouwmaterialen zijn de huidige termen waar je mee scoort.

In verlengde daarvan reageert directeur Cor Langenberg van Mulder Obdam in onze Economische barometer op de stelling ‘Duurzaam renoveren van leegstaand (kantoor)vastgoed is voordeliger dan slopen’.

Ietwat gechargeerd, maar een vakblad mag de branche toch prikkelen om interessante opinies te ontlokken? ‘Gelukkig’ nuanceert de directeur van Mulder Obdam – renovatiespecialist van woningen bij uitstek - de stelling. Vanuit het belang van de gemeente en de vastgoedeigenaar is de wijziging van bestemming en het afwaarderen van het vastgoed niet zo makkelijk als het op eerste oog lijkt.

Niettemin is Profiel benieuwder naar duurzame gevel– en dakschilrenovaties dan de ordinaire werking van de sloophamer. En daar is niets gechargeerd aan…

Redacteur Marcel van Rijnbach

Profiel is een onafhankelijk vaktijdschrift over ­­ raam- deur-, en kozijntechniek I hang- en sluitwerk I dak- en geveltechniek I veiligheid www.profiel-online.nl Jaargang 6, nr. 4-5 2012 Sinds 2007 Verschijnt 6 x per jaar ISSN: 1876-0651

uitgever

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl België Louwers Mediagroep BVBA Postbus 15, 3910 Neerpelt, België T +32 (0)11 605540 F +32 (0)11 605541 E info@louwersmediagroep.be W louwersmediagroep.be

66

70

EINDRedactie

Jerry Helmers, Crownmedia

Redactie

Hilda Bosma, Martijn van den Bouwhuizen, Johan Debaere, Jerry Helmers, Koen Mortelmans, Marcel van Rijnbach

redactieadres

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335

BLADMANAGEMENT

Sjoerd Vis E s.vis@louwersuitgevers.nl

Secretariaat

Facelift voor twee bedrijventerreinen in Alkmaar Veertig verouderde bedrijfspanden op het bedrijventerrein Beverkoog en industrieterrein Overdie in Alkmaar hebben een complete facelift ondergaan. Zij hebben gebruikt gemaakt van de subsidie voor duurzame gevelrenovatie, die door de provincie Noord-Holland beschikbaar is gesteld. Deze subsidie maakt onderdeel van het project ‘Veiligheid en verduurzaming bedrijventerrein Beverkoog en industrieterrein Overdie’.

Manuela Depenbrock Sandra Reijnders

Advertenties

Online aanleveren: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: profiel Wachtwoord: gast Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl

Abonnementsprijs

€ 63,00 per jaar inclusief BTW ING 41 71 65 t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. vaktijdschrift profiel Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095

10

Authentiek en extreem duurzaam Een recreatiewoning die je maximale indelingsvrijheid biedt en extreem duurzaam is qua energieverbruik.

Wie wenst het zich niet? Een groot samenwerkingsverband van opdrachtgever tot toeleveranciers kan vanaf volgend jaar een dergelijke woning met Passiefhuiscertificaat leveren. De bewoner kan zelf de plattegrond en de gevel– en dakvulling bepalen.

AdreswijzigingEN

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

14

Opzeggingen

I ndien twee maanden voor het verstrijken van de abonnements­periode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

doelgroep

Profiel is een onafhankelijk vaktijdschrift. Profiel wordt verspreid onder architecten, aannemers, woningcoöperaties en alle bedrijven, die op enige wijze be­drijfs­matig actief zijn in ramen & deuren, dak- en geveltechniek, PBM/veiligheid, hang- en sluitwerk, waaronder fabrikanten, assembleurs, groothandels, importeurs, toeleveranciers en detaillisten.

Vormgeving / ART DIRECTION

LOGO Reclame- Ontwerpbureau BV T +31 (0)495 450065 E info@logobv.nl Petra Kunnen Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Stephan Rogge: ‘Niet-standaard is de nieuwe standaard’ Hout is een prima materiaal voor gevelrenovaties, door zijn flexibiliteit en zijn esthetische mogelijkheden.

Daarenboven dwingt het geen keuzes af met andere gevelmaterialen. Combinaties met een accentwand of delen van wanden in hout komen almaar mee voor.

20

76

80 84 En verder Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Comfortverhogende renovaties Behoud van het gevelbeeld is een veel voorkomende vereiste in het programma van eisen dat neergelegd wordt bij een renovatie. In de renovatiemarkt die zich door de huidige economische omstandigheden snel verder ontwikkeld, wordt hier ook vaak de verbetering van de woning naar een hoger energielabel aan gekoppeld.

Bio-based gevel bestaat uit pure C2C materialen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Duurzaam renoveren van bestaande gevels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Economisch en flexibel gevelsysteem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Transformatie van leegstaand vastgoed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Behoeften van stakeholders staan centraal bij MVO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Complexe buitenschillen zijn mogelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Geprofileerd: Rik Notkamp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Rollecate groep: een ijzersterk verhaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Prince Cladding Restyling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

26

Glasvezelversterkt kunststof profiel nog niet rijp voor de markt . . . . . . . . . . 44 Intelligent ventilatiesysteem bewijst nut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 EMVI populairder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Cocktail van eisen aan speciaal glas vergt fysieke uitbreiding . . . . . . . . . . . . . . 52

Vastgoedeigenaren bewust van rendement energetisch dak

30

Toen de financieel-economische (bouw)crisis in 2009 toesloeg, stagneerde de omzet van energetische daksystemen. Mooi principe: het koelen van het dak via een WKO-systeem, maar de aankoop past niet binnen het budget. Echter, anno 2012 stromen er steeds meer aanvragen binnen bij leveranciers. Het besef dat een derde van de stookkosten bespaard kan worden middels zo’n systeem, verleidt steeds meer vastgoedeigenaren tot deze investering. “Een kwart van de aanvragen leidt tot een order, dat is nog zo slecht niet.”

Na-isolatie van daken neemt grote vlucht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Hoe begin je met maatschappelijk verantwoord ondernemen? . . . . . . . . . . . 54 Partnercontract met toegevoegde waarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Journaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 De Pen: Mike Piqeur van Roto Frank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Nominatie Golden Securitas Award 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Nieuwe salesorganisatie afgestemd op wensen van klanten . . . . . . . . . . . . . . . 68 Designbeslag is functioneel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Scharnierbevestiging Dr. Hahn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Agentuur vult leemte in kennis hang- en sluitwerk op . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Valramen nu ook op afstand bedienbaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Argent Alu neemt ALBO over . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Compacte deuraandrijvingen in gemiderniseerd ministerie . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Wegblijven ‘grijze golf’ verhoogt niveau Bouw Relatiedagen . . . . . . . . . . . . . . . 84 Ontwerp natuurlijk ventilatiesysteem is geen sinecure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Architect moet beter adviseren in exclusief deurbeslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Keuring verbetert prestaties ventilatie in bestaande woning . . . . . . . . . . . . . . . 90

vaktijdschrift over | raam-, deur-, kozijntechniek | hang- en sluitwerk | dak- en geveltechniek | veiligheid nr 4-5 2012 www.profiel-online.nl

In Person:Rien Wisse van BUVA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

profiel | nr 4-5 2012 | jaargang 6 | www.profiel-online.nl

Thema’s duurzaam renoveren beslag en design

Coverfoto: “Details maken het verschil” Project: Amsterdam CS

(inkoop / energie oostzijde) Architect: Benthem Crouwel Architecten bv bna Aannemer: BAM Utiliteitsbouw bv Foto’s: Lion Schreven, JAZO Zevenaar bv

Leaner werken loont met logistieke trein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Hot in de kijker: Basralocus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 MDG Architectuurprijs 2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 VMRG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 VKG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 NBVT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 FSC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 Wie doet wat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

Facelift voor twee bedrijventerreinen in Alkmaar Veertig verouderde bedrijfspanden op het bedrijventerrein Beverkoog en industrieterrein Overdie in Alkmaar hebben een complete facelift ondergaan. Zij hebben gebruikt gemaakt van de subsidie voor duurzame gevelrenovatie, die door de provincie Noord-Holland beschikbaar is gesteld. Deze subsidie maakt onderdeel van het project ‘Veiligheid en verduurzaming bedrijventerrein Beverkoog en industrieterrein Overdie’.

Voor

Na

Voor

Na

IIIIIIIIIIII 10 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

Wolvenkoog na de gevelrenovatie met daarvoor projectleider Cees Heegstra van Reno Projecten en Anjo Douma, bedrijvenmanager Ondernemend Alkmaar.

Ondernemend Alkmaar begeleidt de gehele subsidieaanvraag. Anjo Douma, bedrijfsmanager Ondernemend Alkmaar: “Als ondernemersorganisatie voor meer dan 6000 bedrijven initiëren we meerdere projecten. Bij de subsidie voor Beverkoog en Overdie motiveren we bedrijven

omdat het een praktische en eenvoudige regeling is en een snelle manier om tot verduurzaming te komen. Ondernemers hebben niet te maken met ingewikkelde eisen op het gebied van duurzaamheid en beeldkwaliteitsplannen. Het succes van de subsidie voor Overdie en Beverkoog komt waarschijnlijk

‘We hebben dertig bedrijven begeleid bij het ontwerp en de uitvoering van een nieuwe gevel.

Van al deze bedrijven hebben we een fotostudie gemaakt van de gevel’ gebruik te maken van de subsidie voor gevelrenovatie. We ondersteunen ook bij de uitvoering en we zorgen voor de verslaglegging aan de provincie.”

Lokale bouwbedrijven en architecten ontwerpen een nieuwe duurzame gevel en voeren de gevelrenovatie uit.

Douma: “Doel van de subsidie is het stimuleren van verfraaiing en verduurzaming van de gevels van de gevels van de bedrijfspanden op Beverkoog en Overdie. Heel veel panden in Beverkoog en Overdie zijn in de jaren tachtig gebouwd. De kunststofgevels zijn verpauperd en vergeeld en hebben veel onderhoud nodig.” Van de subsidie kunnen 65 gevels worden gerenoveerd: 10 op het industrieterrein Overdie en 55 bedrijven op het bedrijventerrein Beverkoog.

ook, doordat Ondernemend Alkmaar de taal van ondernemers spreekt.”

Reno projecten, specialist in dak- en gevelbeplating, is één van de deelnemende bedrijven die de gevelrenovatie begeleidt en uitvoert. Rein Boon, directeur van Reno projecten: “We hebben dertig bedrijven begeleid bij het ontwerp en de uitvoering van een nieuwe gevel. Van al deze bedrijven hebben we een fotostudie gemaakt van de gevel. We

beoordelen de bestaande gevel en komen met een voorstel wat het meest geschikt is voor de gevel.

Met een animatie laten we zien hoe Reno Projecten de nieuwe gevel duurzaam kan renoveren.”

Voor 28 van de 30 bedrijven die Reno projecten begeleid heeft, is dat een complete renovatie geworden. Dat wil zeggen een nieuwe, duurzame gevel met nieuwe gevelbeplating. Bij de andere twee is de oude gevel gedemonteerd en opnieuw aangebracht. Reno projecten verzorgt het gehele traject: van ontwerp, bouwtekeningen en produceren en monteren van de gevel. Daarnaast neemt Reno voor deze gevelrenovatie de bouwaanvraag voor de bedrijven uit handen.

“De renovatie is heel succesvol,” aldus Boon.

“Iedereen is enthousiast over de geslaagde facelift van de gedateerde, traditioneel en saai ogende gebouwen.” Douma vult aan: “We hebben alweer negen aanvragen in de portefeuille en we kunnen tot 2015 doorgaan. Dan loopt de subsidie af. De belangstelling blijft. In één straat in de Beverkoog steken bedrijven elkaar aan. Een mooie, duurzame gevel is het visitekaartje van een bedrijf.” n

“De subsidie is een schot in de roos,” aldus Douma.

“99 % van de aanvragen gaat door. Deze subsidie is de methode om duurzame gevelrenovatie te stimuleren. De verhouding subsidie versus investering is in evenwicht en daardoor de moeite waard. De levensduur wordt met dertig jaar verlengd. Het is milieu- en energiebesparend. Bovendien wordt het aanzicht van het bedrijfspand verbeterd. “Deze subsidie slaat heel goed aan bij ondernemers,

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 11 IIIIIIIIIIII

Bio-based gevel bestaat uit pure C2C materialen Bio-based gevel. Het is weer een nieuwe, fantastische term in de bouw. Het betekent niets meer en niets minder dan een gevelbekleding dat uit volledig natuurlijke materialen bestaat, zonder chemische of kunstmatige toevoegingen.Volledig cradle-to-cradle, zodat het materiaal in een continue kringloop wordt opgenomen. Uit soms geheel onverwachte hoek komen ontwikkelingen op gang, zoals u in deze bijdrage zult lezen. Profiel neemt twee concrete productconcepten onder de loep.

Het meest verrassende concept komt uit de glastuinbouw. Nova Lignum (een spin-off van Green Brothers) gaat uit de vezels van het afval van haar eigen aubergine-planten plaatmateriaal maken voor de gevel. Met de toevoeging van twee grondstoffen –die het recent opgerichte bedrijf- niet wil noemen (“geheim van de smid”) harden de vezels uit en kunnen vervolgens geperst worden tot een plaat. Het materiaal bestaat voor 90 procent uit plantaardige vezels en 10 procent uit de beide grondstoffen.

Volgens mede-directeur Johan Groenewegen is het product volledig recyclebaar en puur natuur.

Overigens gebruikt Nova Lignum niet alleen vezels uit de aubergine-plant. Ook het afval van tomaten –en paprikaplanten, bermmaaisel en riet kunnen dienen als grondstof. Daarvoor wil Nova Lignum met andere glastuinbouwers en landbouwers contact zoeken voor verbreding van het grondstoffenaanbod. Overigens is daar geen tekort zichtbaar: Nova Lignum wil 140.000 m2 van dit plaatmateriaal produceren voor gevelbekleding.

Het glastuinbouwbedrijf naast 5,5 miljoen kilo aubergineplanten een reststroom van 450 ton plantaardig materiaal tot haar beschikking. Dat staat gelijk aan 30.000 m2 gevelbekleding per jaar.

Natuurvezels en bio-harsen Uit een andere hoek komt de bio-hars gevelbekleding die composietfabrikant NPSP in een gevel van de Tuinbouw Ontwikkelings Maatschappij in Rosmalen heeft toegepast. Circa 400 m2 gevelbekleding bestaat uit Nabasco® natuurvezel (vlas) en natuurlijke hars op basis van lijnolie, soja-olie en suikerriet. Deze stoffen vervangen de geijkte glasvezel en de kunstmatige harsen. Volgens innovatiemanager Willem Böttger van NPSP is het nieuwe product nog niet 100 procent biologisch.“Het kost nog wel 5 a 10 jaar onderzoek om op een goede

manier de harsen en vezels uit elkaar te trekken om tot een recyclebaar product te komen”.

De sterkte en stijfheid van het plaatmateriaal is vergelijkbaar met glasvezelversterkte elementen.

Voordat het product massaal op de markt komt moeten eerst de recyclebaarheid en het productieproces geupgrade worden. “Voor dit pilotproject hebben we de vezels in een mal gestopt en de harsen daarin gezogen, waarna na vermenging het materiaal uithardt. Daarvoor moeten machines en robots worden ontwikkeld”, zegt Böttger.

Deze sidings bestaan uit plantaardige vezels en andere natuurlijke grondstoffen. (foto Nova Lignum)

Onderzoek naar bio-based gebouwschil Tenslotte is de Nederlandse Bond voor Timmerfabrikanten met 20 andere bedrijven begonnen met een onderzoek naar de bio-based gebouwschil, dus naar gevel en dak. Ook de isolatie, de onderplaten en de coatings zouden uit volledige c2c-materialen moeten bestaan. Diverse raam –en deurfabrikanten, dakleveranciers en houtskeletbouwers zijn bij dit technische onderzoek betrokken. Voor de zomer van 2014 moeten er producten ontwikkeld zijn die aan bepaalde prestatie-criteria voldoen. “De bedrijven gaan geen nieuwe materialen uitvinden. Het is een kwestie van samen doorontwikkelen totdat er een prototype van een biobased-gebouwschil ontstaat”, zegt coördinator Monique Fledderman van de NBvT die dit onderzoek faciliteert met behulp van subsidie van 1.250.000 euro en ruimte geeft voor overleg. Elk bedrijf krijgt 25.000 euro tot haar beschikking om te investeren. Het is uiteindelijk aan de bedrijven zelf om te bepalen wiens kennis ze inhuren en wanneer èn of ze met nieuwe producten de bouwsector gaan bestormen.

Het totale project heeft een looptijd van twee jaar.

Voor meer informatie zie www.nbvt-ipc.nl n

Van het afval van de aubergine-plant wordt plaatmateriaal gemaakt. (foto NovaLignum)

Deze sidings bestaan uit plantaardige vezels en andere natuurlijke grondstoffen. (foto Nova Lignum)

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 13 IIIIIIIIIIII

t h e m a

duurzaam renoveren

De buitenschilisolatie gaat voldoen aan Passiefhuis-norm.

IIIIIIIIIIII 14 I profiel vaktijdschrift nr. 4 I 2012

duurzaam renoveren

t h e m a

Beeld: APHoutconstructies

Authentiek en extreem duurzaam Een recreatiewoning die je maximale indelingsvrijheid biedt en extreem duurzaam is qua energieverbruik. Wie wenst het zich niet? Een groot samenwerkingsverband van opdrachtgever tot toeleveranciers kan vanaf volgend jaar een dergelijke woning met Passiefhuiscertificaat leveren. De bewoner kan zelf de plattegrond en de gevel– en dakvulling bepalen.

Het zogeheten Time Out Second Home is een woning waarvan de hoofddraagconstructie uit authentieke materialen en verbindingen bestaat in combinatie met high-tech energiesystemen en andere duurzame elementen. De eikenhouten spanten met gordingen vormen het geraamte

van het casco dat bedekt wordt met een prefab dakkap. De geïsoleerde betonfundering, de spantconstructie met gordingen en de dakelementen vormen de enige vaste waarden van de woning.

Voor de rest is het een kwestie: u vraagt, ‘wij’ draaien. ▼

De draagconstructie van de recreatiewoning bestaat uit eikenhouten spanten.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 15 IIIIIIIIIIII

Eigentijdse oplossingen in hout voor buiten GEVELBEKLEDING profiel

Free Willy ®

Architectenkantoor : nv Styfhals & Partners (Machelen) – Kantoren Vitra Belgium (Diegem)

Innovatieve ventilatie

Verborgen bevestigingen

Agent voor Nederland: World Timber Products BV · e-mail nederland@outdoorwoodconcepts.be Doorniksesteenweg 202 · B-8580 Avelgem · telefoon +32 (0)56 64 40 42 · fax +32 (0)56 64 58 82 e-mail info@outdoorwoodconcepts.be · www.outdoorconcepts.be

duurzaam renoveren

t h e m a

Vrije indeling en materiaalkeuze.

Doordat de spantconstructie geheel zelfdragend is, kunnen de binnenwanden naar eigen inzicht worden geplaatst. Volledige indelingsvrijheid dus.

De bewoner heeft de vrijheid om de indeling van de gevel en het materiaal zelf te bepalen. Wat de dakbedekking betreft kan men kiezen uit pannen, zink, riet, houten of stenen leien.

Ook heeft de bewoner de vrijheid om te bepalen met welke systemen hij energie gaat besparen. Via pv-panelen, een aardwarmtepomp, een regenwateropvangsysteem voor circulatie van het ‘grijze’ water en integrale LED-verlichting. “Uiteraard dient de opdrachtgever wel een keuze te maken zodra de ontwerpfase wordt gestart,” zegt initiatiefnemer Ap Kremer van APHoutconstructies, een onderdeel van de holding van Kremer. Hij verzorgt de fundering, de eiken spanten, de binnenwanden en afwerking van de woningen en is de spin in het web van de horde toeleveranciers die materiaal, diverse duurzame (werktuig)bouwkundige en electronische systemen en expertise leveren. Hij streeft er naar om in 2013 de hoogst mogelijke duurzame norm in de vorm van het Passiefhuiscertficaat te verkrijgen. “Op de markt van recreatiewoningen wil ik me hiermee onderscheiden van de concurrentie. Ik wil mensen leren nadenken over lagere milieulasten, zowel financieel als fysiek. Ik werk samen met een aantal gespecialiseerde toeleveranciers die de bewoners inzich-

telijk maakt wat de werking is van een systeem en wat de terugverdientijden zijn.”

De totale bouwtijd van de woning bedraagt circa 12 weken. In één week wordt de woning wind– en waterdicht gemaakt na het aanbrengen van de fundering en de eiken spanten. De eikenhouten spanten worden via pen-gat verbinding en eiken stiften verbonden. De verbinding met de gordingen geschiedt via zwaluwstaartverbindingen.

Met behulp van een kraan wordt de geïsoleerde prefab dakkap op de spantconstructie gelegd en worden de gevels afgewerkt. Na wind– en waterdicht wordt in één week de dakbedekking aangebracht en wordt het restant van de afwerking afgewikkeld.

De grootte van de woning varieert van vier tot tien personen. De stramienmaten staan vast. Men kan naar eigen believen de niet-dragende binnenwanden plaatsen. De bewoner maakt zelf met de architect het ruimtelijk ontwerp en kiest de duurzame oplossingen. Voor het grijs-water circuit werkt Ap Kremer samen met EFarain. Het regenwater wordt afgevoerd naar een speciale waterzak die zich in de kruipruimte van een woning bevindt.

Die zak dient als reservoir voor wasmachines, toiletten, autowasplaatsen, et cetera.Via een pomp wordt de watertoevoer ingeschakeld, zonder dat het kostbare leidingwater wordt gebruikt.

De recreatiewoning kan gebruik maken van allerlei vormen van natuurlijke energie, zoals pv-panelen en zelfs windturbines van circa vier meter hoogte die elders op het terrein staan opgesteld. Er kunnen diverse paneelopstellingen geïnstalleerd worden: voor hellende en platte daken en zelfs een solartracking systeem behoort tot de mogelijkheden. n

Pv-panelen op recreatiewoningen is uitzonderlijk.

Partijen: -Opdrachtgever BHVK in Burgh-Haamstede -Architect: Bongers, Oud Alblas -Aannemer: APHoutconstructies, Alblasserdam www.timeout-secondhome.com

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 17 IIIIIIIIIIII

t h e m a

duurzaam renoveren

Duurzaam renoveren

van bestaande gevels

Bedrijven en organisaties kiezen door de economische tijden steeds vaker voor duurzame renovatie van bestaande gevels. De redactie van Profiel vroeg De Gevelbouwgroep naar de visie op duurzaam renoveren. De gevelspecialist uit Drachten won dit jaar de Benelux Aluminium Award voor Duurzaam Renoveren.

IIIIIIIIIIII 18 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

duurzaam renoveren

t h e m a

Aluminium voor duurzame gevelrenovatie Amicitia Leeuwarden Voor de aluminium gevelrenovatie van het appartementencomplex Amicitia in Leeuwarden ontving De Gevelbouwgroep in 2012 de Benelux Aluminium Award voor Duurzaam Renoveren. Volgens de onafhankelijke jury is Amicitia, een ontwerp van Jo Coenen, een schoolvoorbeeld hoe je het lelijkste gebouw in de stad kunt omvormen tot een sieraad. Door de renovatie is het gebouw getransformeerd tot een fraai, gezichtsbepalend woon/winkelcomplex in het hart van de stad.

Het gebouw heeft door de toepassing van aluminium en glas een transparant karakter gekregen. Aluminium kozijnen, ramen, deuren en vliesgeveldelen zijn gecombineerd met isolerende beglazing. De glazen balustraden, afgewerkt met aluminium regels, onderstrepen dit open karakter. De Gevelbouwgroep leverde voor Amicitia 1750 m2 aan aluminium puien met deels HR++ beglazing en deels HR++zonwerende beglazing voor de appartementen en commerciële ruimtes.

De Gevelbouwgroep wordt in veel gevallen benaderd in het voortraject voor advies en praktische, en innovatieve oplossingen. Lemstra: “Bij verduurzaming van de gevel kijken we als eerste naar het programma van eisen. Bij voorkeur graag in het voortraject. Wij kennen de mogelijkheden en onmogelijkheden van het verduurzamen van een gevel. Er is verrassend veel mogelijk dankzij slimme innovaties.”

Aluminium is in de renovatiemarkt nog weinig gebruikt. Het is volgens de jury dankzij de vormvrijheid en kleurmogelijkheden een hip en sprankelend materiaal voor de architect. Bovendien is aluminium onderhoudsarm, energiebesparend en 100% recyclebaar. Dit winnende project illustreert dat bij renovatie het project beter geconserveerd en mooier is dankzij de gekozen aluminium toepassing.

Aluminium is de beste oplossing voor duurzaam renoveren.

Zo ontving De Gevelbouwgroep dit jaar het eerste ‘Slim bouwen keurmerk’ vanwege de Reactieve Gevel. De TU Eindhoven, leerstoel productontwikkeling, ontwikkelde samen met onder andere De Gevelbouwgroep, SKG, Somy en Trox (Merford) dit nieuwe gevelsysteem. Dit gevelsysteem is ontwikkeld voor frisse scholen. Het is een gevel die ten aanzien van licht, lucht en warmte reageert op veranderende omstandigheden. Ook zet deze gevel het licht actief om in energie. De Reactieve Gevel is gebaseerd op sensortechnologie. Het is een flexibel en efficiënt concept. De installatie- en klimaatsturende functies zijn opgenomen in de gevel. Daardoor wordt de gebouwinstallatie eenvoudiger en is er sprake aan van aangenaam binnenklimaat. Lemstra: “De Reactieve Gevel is een voorbeeld van duurzaam en slim bouwen.” n

Dit project is het voorbeeld van duurzame renovatie. Volgens de jury wordt door dit project zichtbaar gemaakt welke mogelijkheden er zijn om de in Nederland alomtegenwoordige massieve en gedateerde woon/ winkel- en werk/winkelcomplexen te behouden en in een geheel nieuwe vorm te gieten.

Het gebruik van aluminium is een esthetische, haalbare en breed toepasbare oplossing.

Directeur Rob Lemstra: “Renovatie van bestaande gevels maakt in toenemende mate deel uit van onze activiteiten. Ten opzichte van nieuwbouwprojecten zien we een groeiende markt. Dit heeft niet alleen te maken met upgrading en/of labeling van gevels en woningen, maar is helaas ook een direct gevolg van de huidige situatie in de bouw.”

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 19 IIIIIIIIIIII

t h e m a

duurzaam renoveren

Beeld: gevelbekleding in Free Willy van Outdoor Wood Concepts aan het Vitragebouw in Diegem.

Stephan Rogge:

‘Niet-standaard is de nieuwe standaard’

IIIIIIIIIIII 20 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

duurzaam renoveren

t h e m a

Hout is een prima materiaal voor gevelrenovaties, door zijn flexibiliteit en zijn esthetische mogelijkheden. Daarenboven dwingt het geen keuzes af met andere gevelmaterialen. Combinaties met een accentwand of delen van wanden in hout komen almaar mee voor. â–ź

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 21 IIIIIIIIIIII

Toonaangevend in staal www.rollecate.nl (0522) 467 000

duurzaam renoveren

“Een mooi recent voorbeeld van een gevelrenovatie met hout is het kantoor van meubilairspecialist Vitra in Diegem,” vertelt Stephan Rogge van Outdoor Wood Concepts (Avelgem).

“Architectenkantoor Styfhals & Partners heeft daarvoor ons profiel Free Willy gekozen, in Afrikaanse padoek. De profielen zijn op de kepers tegen de gevel aangebracht. Esthetische motieven gaven hier de doorslag voor de keuze.”

Vitra opteerde voor een volledige houtgevel langs vier kanten, maar andere opdrachtgevers houden het bij hout om accenten te leggen. “De combinatie van verschillende materialen vergroot de artistieke vrijheid van de architect. Hout hoeft daarbij niet dominerend te zijn.” Hout kan tegelijk flexibel en modulair zijn, al zijn er grenzen. “Indien de zijdelingse naden tussen de planken mogen verschillen, treedt er helemaal geen materiaalverlies op. Maar indien die naden samen een rechte lijn moeten vormen of er helemaal geen zijdelingse naden mogen zijn, zal er altijd verlies zijn. Want het hout wordt niet in de afmetingen van de individuele klanten ingevoerd. Het materiaalverlies en het extra werk moeten zich dan wel vertalen in het prijskaartje.” Zijnaden springen vooral in het oog bij verticaal geplaatste profielen, een stijl die volop in opmars is.

Trend naar unieke oplossingen Rogge wijst daarmee ook op een groeiende trend: de drang naar sterk individuele oplos-

singen. “De bestaande standaardprofielen of de eigen profielen van aanbieders zoals wij volstaan niet meer. Niet om bouwtechnische, economische of esthetische redenen, maar omdat ze niet exclusief zijn. Bepaalde opdrachtgevers en architecten wensen een profiel dat alleen zij hebben. In de concrete praktijk betekent dat de architect al in de productiefase betrokken is. Wij werken dan samen met de architect en diens

t h e m a

opdrachtgever profielen op maat uit. Zij kunnen zo hun eigen invloed uitoefenen op de inhoud en de vorm van hun projecten met massief houten gevelbekleding.”

Individualiteit en afwisseling bekom je ook met alternatieven in kleur en afwerkingen, zoals borstelen. “Van de houthandel vergt het vooral flexibiliteit om hierop in te spelen.” n

Vernieuwing in design Houtmagazijn Verdonckt, het moederhuis van Outdoor Wood Concepts, maakte de strategische keuze om in te zetten op productontwikkeling en design om nieuwe marktsegmenten aan te boren, maar bleef wel altijd trouw aan de kernactiviteit: hout en bouw.

Het gaat nu een jaar lang intensief samenwerken met productdesigner Roel Vandebeek (Beek Design), om creatieve vernieuwingen te brengen in het gamma Outdoor Wood Concepts. Dit gebeurt in het kader van 5x5, een initiatief dat vijf topdesigners uit het Kortrijkse aan evenveel regionale bedrijven koppelt. De eerste resultaten van deze samenwerking worden getoond op Interieur Biënnale in oktober 2012, eveneens in Kortrijk. Om commerciële redenen willen beide bedrijven tot dan nog geen verdere details vrijgeven, maar daarna verneemt u er alles over in Profiel.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 23 IIIIIIIIIIII

www.renolit.com

Ontspan met RENOLIT EXOFOL FX. Tot 22,5 jaar zekerheid voor uw projecten.

Ontdek een uitzonderlijk type buitenfolie.

RENOLIT EXOFOL FX. Wie aan de toekomst bouwt, heeft een oppervlakte nodig die zijn tijd vooruit is. RENOLIT EXOFOL FX geeft bouwonderdelen voor buitentoepassingen een tot nog toe ongekende levensduur ­ helemaal in lijn met duurzaam bouwen. Uiterst slijtvast en UV­bestendig is de folie tegen elk klimaat bestand en behoudt ze haar kleurenintensiteit de gehele levensduur. Vuil en graffiti hebben geen kans. Ze kunnen moeiteloos worden verwijderd. Zoveel voordelen in combinatie met de garantie biedt de markt nieuwe perspectieven. Met tot 15 jaar garantie en 7,5 jaar RENOLIT saneringsservice neemt u ook voor toekomstige projecten geen risico.

De productfamilie RENOLIT EXOFOL verenigt alle RENOLIT oppervlakte veredeling folies onder één dak. Meer informatie nodig?

Stuur een e-mail an: exterior@renolit.com

DUURZAME BOUWCONSTRUCTIES

Meedenken en oplossen..

Daar zit onze kracht Project: Datacentre AM3 - Amsterdam

Een allround dak- en gevelspecialist...

Prince Cladding ontwerpt, produceert, bouwt en onderhoudt geïntegreerde systemen voor gevelbekleding, beglazing, ventilatie en dakbedekking. In meer dan veertig jaar evolueerde Prince Cladding – een Nederlands familiebedrijf - tot een specialist, die wereldwijd grote, tot de verbeelding sprekende projecten uitvoerde.

www.princecladding.nl info@princecladding.nl - Postbus 15 - 2380 AA Zoeterwoude - tel +31 71 58 99 223 - fax +31 71 58 95 703

Comfortverhogende

renovaties

IIIIIIIIIIII 26 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

a d v e r

t o r

i

a

l

Behoud van het gevelbeeld is een veel voorkomende vereiste in het programma van eisen dat neergelegd wordt bij een renovatie. In de renovatiemarkt die zich door de huidige economische omstandigheden snel verder ontwikkeld, wordt hier ook vaak de verbetering van de woning naar een hoger energielabel aan gekoppeld.

Systeemhuis Reynaers dat aluminium systemen voor ramen, deuren en vliesgevels ontwikkelt, beschikt al jarenlang over raam- en deursystemen waarmee de uitstraling van het oude stalen profiel perfect nagebootst wordt. De slanke systemen voldoen aan de isolatiewaarden van de huidige tijd en voorzien zo in een behoefte die bij de groei van de renovatiemarkt, alleen maar groter is geworden. Aan het assortiment is sinds kort ook een slank vouwwandsysteem toegevoegd dat eveneens zeer geschikt is voor toepassing bij renovatie.

Renovatie, of transformatie waarover tegenwoordig veel gesproken wordt, zorgt voor gebouwen die voldoen aan de eisen van de huidige tijd. De transformatie van De Gruyterfabriek in ’s-Hertogenbosch door Tarra Architectuur & Stedenbouw uit ’s-Hertogenbosch laat duidelijk zien dat de krachtige en typische uitstraling van de gebouwen behouden kan blijven met de juiste materiaalkeuze. De gebouwschillen vereisten een aparte aanpak om ze weer meer openheid en transparantie te geven met voldoende lichtinval. Daarom is gekozen voor het slanke CS 24-SL-systeem dat qua uitstraling het meest overeenkomt met de oorspronkelijke stalen kozijnen maar wel voldoet aan de hedendaagse eisen.

Vouwwand in renovatieprojecten Binnenkort worden de eerste slanke aluminium vouwwandconstructies geplaatst bij het monumentale Nedinsco complex in Venlo. Als onderdeel van plan Maaswaard wordt het gebouw nu naar plannen van Diederen Dirrix architecten uit Eindhoven volledig gerenoveerd en gerestaureerd. Ook bij het rijksmonument Gebouw SBP (Anton), één van de voormalige Philipsfabrieken op Strijp-S in Eindhoven, is gekozen voor het vouwsysteem van Reynaers. Bij dit project zullen de oorspronkelijke stalen ramen in de gevel aan de spoorzijde van dit gebouw vervangen

worden door vouwwanden. Naar de ontwerpen van eveneens Diederen Dirrix architecten krijgt gebouw Anton een combinatie van functies als wonen, werken en recreëren.

Architectenbureaus combineren wensen en eisen van opdrachtgevers en bewoners met de moderne eisen op gebied van isolatie en comfort en het behouden van het oorspronkelijke gevelbeeld.

Aluminium raam- en deursystemen voldoen uitstekend aan deze uitgangspunten en leveren het comfort dat past bij de moderne eisen die aan gebouwen gesteld worden. n

IIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIII I

Reynaers BV Postbus 111, 5700 AC Helmond T +31 (0)492 561020 F +31 (0)492 561030 E info@reynaers.com W www.reynaers.nl

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 27 IIIIIIIIIIII

Oranjedak staat voor eigentijdse dakoplossingen die bijdragen aan kwaliteit van leven, multifunctioneel gebruik, duurzame energiewinning en reductie van CO2 uitstoot.

Dat gaat bij ons samen met een betere esthetische kwaliteit van de bebouwde omgeving.

Met onze energiedaken, parkeerdaken, daktuinen, waterdaken en vegetatiedaken bouwen wij verder aan een gevarieerd daklandschap.

• Totaaloplossingen: aanleg en installatie, risico-inventarisatie, inspectie en onderhoud, veiligheidsvoorzieningen.

• PV-systemen: compleet in innovatieve kwaliteitsproducten; een PV-oplossing voor elk gebouw of exploitatieplan.

• Energydak: energie uit zonnewarmte, bewaar zomerse warmte voor de winter... en omgekeerd!

Bel 078 - 610 00 66 Onze adviseurs staan voor u klaar!

Of kijk op: www.oranjedak.nl

Ook voor uw C2C projecten

www.oranjedak.nl

duurzaam renoveren

t h e m a

Economisch en flexibel gevelsysteem Architecten vereisen tegenwoordig flexibele gevelsystemen die makkelijk monteerbaar en ontmanteld kunnen worden. Beschadigde gevelelementen moeten in een handomdraai verwijderbaar zijn, zonder de rest van de gevel geweld aan te doen. Daarom zijn kliksystemen met klemhouders tegenwoordig zeer in trek. Gevelbouwers wensen een montagewijze die ze zo vrij mogelijk kunnen invullen: van onder naar boven, van boven naar onder of ergens middenin beginnen.

Om aan deze wensen van architecten en gevelbouwers tegemoet te komen, heeft Kalzip in Nederland het FC gevelsysteem geïntroduceerd bij een project in Amstelveen. Daar wordt 400 m2 geveloppervlak van het Amstelveen College voorzien. “Dit is het eerste project van formaat in Nederland,” zegt commercieel directeur Han Stadt van Kalzip Benelux. “Het systeem wordt in het buitenland al vaker toegepast. Het concept was hier nog niet echt doorgebroken vanwege de economische crisis. In Nederland wordt vaak een referentieproject vereist, wil een voorschrijvende instantie een gevelsysteem in het bestek opnemen.”

Het systeem werkt met rasterklikrails die op het buitenspouwblad worden gemonteerd. De aluminium panelen worden in de onderconstructie gehangen en al duwend onderaan ingeklikt in een houder. Er zijn zes verschillende systeemoplossingen om een zo groot mogelijke flexibiliteit te borgen. De montagevolgorde is volledig zelf te bepalen, omdat de panelen onafhankelijk van elkaar worden bevestigd. “Zo kan men bijvoorbeeld eerst de bestrating aanleggen, waarna pas de panelen op maaiveldniveau worden gemonteerd om zodoende eventuele schade te voorkomen,” licht Stadt toe.

De montagevolgorde van de panelen is zelf te bepalen. (foto Heinrich Meijer GmbH Muhlacker)

Van onderaf worden de panelen in de houders geklikt en uiteraard is er ruimte voor isolatie (foto Kalzip Benelux)

Beschadigde panelen kunnen via een speciaal door Kalzip ontwikkelde onthakingstang worden verwijderd, zonder dat er gezaagd hoeft te worden. Dit bespaart de gevelbouwer veel gedoe en tijd.

Op www.kalzip.com is een duidelijke (visuele) handleiding te zien. n

Het gevelsysteem op de Superdome in Louisiana. (foto Kalzip)

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 29 IIIIIIIIIIII

t h e m a

duurzaam renoveren

Aanleg van de vloeistofhoudende lamellen in Energydak.

Vastgoedeigenaren bewust van rendement energetisch dak

IIIIIIIIIIII 30 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

duurzaam renoveren

t h e m a

Toen de financieel-economische (bouw)crisis in 2009 toesloeg, stagneerde de omzet van energetische daksystemen. Mooi principe: het koelen van het dak via een WKO-systeem, maar de aankoop past niet binnen het budget. Echter, anno 2012 stromen er steeds meer aanvragen binnen bij leveranciers. Het besef dat een derde van de stookkosten bespaard kan worden middels zo’n systeem, verleidt steeds meer vastgoedeigenaren tot deze investering.

“Een kwart van de aanvragen leidt tot een order, dat is nog zo slecht niet.”

De mentaliteit van de vastgoedeigenaren is veranderd sinds het uitbreken van de crisis. Men durft weer voorzichtig te investeren in haar vastgoed, maar dan wel op een duurzame manier. Mits leveranciers van energetische dak– of gevelsystemen via berekeningsmodellen de terugverdientijd kunnen aantonen. Dan ben je spekkoper. “Men is minder geneigd te kijken naar de initiële investering, maar neemt meer de Total Cost of Ownership (inclusief gebruiks– en onderhoudskosten) als uitgangspunt. Bovendien raken vastgoedeigenaren zich steeds meer bewust van het feit dat het benutten van het dak als energiebron functioneert,” zegt commercieel directeur Alain Maasdam van Oranjedak, leverancier van o.a. het Energydak.

Dit systeem, dat gebruik maakt van koude en warme energie via de in het dak geïntegreerde kunststof lamellen, werd ruim zes jaar geleden ontwikkeld. Het rendement is uitvoerig getest door TNO. Het Energydak kende een moeilijke aanloopfase. De afzet was gering en het inregelen en de installatie zelf nam vaak meer tijd in beslag dan oorspronkelijk gedacht, Inmiddels heeft Oranjedak met haar ervaring ruim voldoende kennis op gedaan.

Maar na verloop van tijd klopten overheidsinstanties en corporaties bij Oranjedak op de deur. Het uitbreken van de financieel-economisch crisis zorgde zogezegd voor stagnatie in de omzet, maar de markt voor duurzame oplossingen trekt intussen enigszins aan. Het resulteert in circa twee à drie projecten per maand; er zijn inmiddels circa 60 Energydaken geïnstalleerd.

“Gelukkig besteedt AgentschapNL veel aandacht aan de verduurzaming van gebouwen en daken.

Door de leidingen stroomt vloeistof die de lamellen koel houden in de zomer.

Vastgoedeigenaren raken steeds bekender met de diverse mogelijkheden. Bovendien kunnen we hen inmiddels inzichtelijk maken dat de investering aantoonbaar tot meer financieel rendement leidt. In combinatie met bijvoorbeeld betonkernactivering, een luchtbehandelingssysteem en een WKO-installatie heeft een gebouw minder airco-capaciteit nodig en kun je dus op vervanging, onderhoud én de energiekosten van dit soort systemen besparen. In combinatie met pv-panelen is een besparing van 40 procent op de elektriciteitsrekening haalbaar,” weet Maasdam.

Alain Maasdam “Verduurzaming van het dak gaat een drastische positieve verandering meemaken.”

Het Energydak is volgens Maasdam vooral rendabel bij grootverbruikers van thermische energie, zoals sporthallen, zwembaden, zorgvastgoed en kantoorgebouwen. De beheerders en eigenaren hebben in de gaten dat elke vierkante meter van het dak – dat vroeger diende als regenschil - een aardige energiebesparing kan opleveren. “Meestal krijgen we al aanvragen voor ons concept in het voorontwerp van een nieuwbouwproject.

Voor kleinschalige renovatie is het systeem niet geschikt, omdat de integratie van een Energydak een behoorlijke fysieke ingreep is. Daar komt bij dat het geen zin heeft om het systeem aan te sluiten op de bestaande w-installatie. Dan zou je die compleet moeten vervangen of ingrijpend moeten aanpassen.”

Het loopt zeker nog geen storm met Energydaken in Nederland. Maasdam schat dat het momenteel 5 à 10 procent deel uitmaakt van de door Oranjedak geleverde daksystemen. “We verwachten dat het aandeel in de toekomst vele malen groter wordt. Het verduurzamen van het dak gaat een drastische slag maken in de positieve richting.” n

De lamellen zijn geintegreerd in het dak.

Energydak in combinatie met PV-panelen.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 31 IIIIIIIIIIII

b a r o m e t e r

Tekst: Cor van Vliet Beeld: Mulder Obdam

Benadruk de kansen van transformatie van leegstaand vastgoed Je hoort nog wel eens dat duurzaam renoveren van leegstaand utiliteitsvastgoed (bijvoorbeeld kantoren) voordeliger zou zijn dan sloop. Daarmee beperken deze redenaars zich puur tot de financiën, zonder daarbij aan te geven wat de leeftijd van het gebouw is en vanuit wiens belang wordt geredeneerd. De wil tot transformeren van een gebouw ligt genuanceerder.

Er staan vele duizenden gebouwen leeg en dat is niet zo verwonderlijk omdat het fiscale regime in Nederland een eigenaar de gelegenheid biedt verschillende kosten die hij maakt te verrekenen. Ook wordt hij nogal eens in de war gebracht door de opvatting dat er een behoorlijk rendement op de investering moet worden behaald. Of de eigenaar blijft hangen in de trant van: ‘Maar weet je wat dat pand me gekost heeft?’

De eigenaar ontbeert dikwijls de adviseur die hem op weg helpt iets met zijn gebouw te doen. De lokale overheid reageert nauwelijks slagvaardig en adequaat op private ontwikkelingen. De gemeente kan meestal de bestemming van kantoren (o.i.d.) moeilijk omzetten in een wonen. Dat komt enerzijds doordat een overheid liefst het kantoorgebouw in de nabijheid van een woonbuurt wil slopen. Bovendien heeft een gewijzigde bestemming consequenties voor het parkeren en de rust in de avonduren voor de buurt.

Verder vormen de constructie van een gebouw en de boekwaarde nogal eens een belemmering voor een eigenaar om met een transformatie aan de slag te gaan. Gebouwen die al wat langer staan voldoen al lang niet meer aan de jongste normen van Bouwbesluit.

In mijn ogen dient bij een beoordeling over de ‘aanpak van een gebouw’ ook gekeken te worden naar de directe omgeving. Een lichte vorm van een gebiedsontwikkeling blijkt dan vaak een begaanbare weg.

Samengevat: de stelling dat het duurzaam renoveren van leegstaand vastgoed voordeliger is dan sloop onderschrijf ik ondanks haar goede intentie niet geheel. Wel vind ik dat wij vooral de kansen van transformatie moeten benadrukken en niet de bedreigingen. Daarvoor zijn zowel de private als publieke sector aan zet.

Cor van Vliet Algemeen directeur Mulder Obdam

n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 33 IIIIIIIIIIII

t h e m a

duurzaam renoveren

Beeld: Marcel van Rijnbach

Behoeften van stakeholders staan centraal bij MVO

IIIIIIIIIIII 34 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

Een bedrijf dat maatschappelijk verantwoord onderneemt moet presteren op liefst 33 aspecten op het gebied van People, Planet en Profit. De lijst hanteert een ‘droge’ opsomming van indicatoren die voor elke bedrijfstak gelden. Maar elke branche heeft andere culturen, ander type klanten en werkt onder andere arbeidsomstandigheden. Een maatpak is derhalve wenselijk. Inventariseer de wensen en behoeften van al je stakeholders en ga van daaruit prestatie-eisen stellen.

Tenminste, zo heeft JAZO deze methode toegepast om het certificaat voor prestatieladder niveau 3 te behalen. Voor de leverancier van ventilatieroosters en gevelelementen voor alle energie-objecten – zoals trafo-stations - waren niet alle indicatoren even relevant, dus zonde om daar veel energie in te steken. “We hebben het MVO-beleid bedrijfsspecifiek gemaakt,” vertellen technisch directeur Henry Aaldering en manager marketing en sales, Frank Meijer. “Het is namelijk essentieel dat het personeel en de stakeholder achter dat beleid staan en ernaar handelen. Daarom hebben we in eerste instantie de behoeften en verwachtingen van onze stakeholders in kaart gebracht. We hebben er acht gedefinieerd: de opleidingsinstanties, de bouw, gemeente Zevenaar, onze klanten, inleenkrachten, vast personeel, adviseurs en architecten en onze toeleveranciers.”

JAZO doet aan individuele loopbaanbegeleiding.

Per stakeholder werd onderzocht welke behoeften en verwachtingen hij koesterde in relatie tot JAZO. Die vertaal je naar doelstellingen en prestatie-indicatoren. “We hebben de officiële lijst als kapstok gebruikt. Voor bedrijven die aan het begin staan van maatschappelijk verantwoord ondernemen zijn die 33 prestatie-indicatoren een handvat. Maar je moet een vertaalslag naar je eigen bedrijf maken en je afnemers en leveranciers zover krijgen dat ze meegaan in het MVObeleid,” aldus Aaldering.

duurzaam renoveren

t h e m a

Directeur Axel Jansen rijdt electrische auto.

Wat JAZO betreft wegen het energieverbruik van producten en op productielocaties, het afvalstromenbeheer, efficiënte levering en uiteraard het HRM-beleid zwaar op de prestatieladder.

“Wij hebben maatregelen genomen voor lager energieverbruik van onze w-installaties en transport. Wij vervoeren bijvoorbeeld alles met eigen transport. Waarom? Dan kunnen we zelf met een minimale hoeveelheid materialen een lading degelijk verpakken en efficiënt onze transporten indelen, zodat er zo min mogelijk kilometers

worden gereden. Het uitbesteden van transport zou goedkoper zijn, maar niet per definitie beter voor het milieu en economisch voordeliger. We registeren precies het benzine– en kilometerverbruik en proberen CO2-neutraal te opereren.

Onze directeur rijdt bijvoorbeeld in een fullhybride Toyota Prius.”

Uiteraard gebruikt JAZO voor haar producten alleen gerecycled aluminium. Met afvalverwerker Sita is contractueel vastgelegd dat afval weer

Het personeel heeft inspraak op bedrijfsprocessen.

Deze Smiley zorgt voor een glimlach op het gezicht van de medewerkers.

wordt hergebruikt. “Het goed beheren van de afvalstromen levert in de praktijk geld op,” zegt Frank Meijer. Sociaal gezien besteedt JAZO veel aandacht aan een maximale inbreng van personeel op de productievloer op het bedrijfsbeleid en teambuilding. De PRET (Positief, Respectvol, Enthousiasme en Teamverband)-formule draagt het bedrijf bewust uit op bijeenkomsten. “We stimuleren dat iedereen elkaars goede eigenschappen stimuleert en niet iemand afkraakt omdat er iets fout is gegaan. We helpen elkaar juist bij het oplossen van problemen. Een diepgaande analyse wat er mis is gegaan levert weinig op,” zegt Aaldering. Personeel wordt aangesproken op hun motivatie en betrokkenheid bij het bedrijf. “Het bedrijf stond in dubio of het robotlassers zou moeten inzetten. Vooraf wint het management advies in bij de werknemers op de productievloer: wat kan een lasrobot wat een mens niet zou kunnen, verbetert het de productkwaliteit et cetera.”

JAZO investeert fors in het opleiden van jong personeel via persoonlijke ontwikkelingsplannen en loopbaanplanning. Studenten krijgen een kans om bij het bedrijf op te klimmen, zoals een master-student die na een stage bij de Research & Development afdeling komt te werken. Ambities op het gebied van MVO zijn er nog voldoende. Zo wil het bedrijf lifecycle analyses van haar producten maken, zodat aantoonbaar is hoe het proces verloopt van ruwe grondstof tot recycling en wat daarbij als milieu– en klimaatbelasting optreedt. Het monitoren van de MVO-maatregelen en herijking is nog voor verbetering vatbaar. Verder kijkt JAZO naar de aanleg van alternatieve energiebronnen voor de eigen productielocaties. n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 35 IIIIIIIIIIII

t h e m a

duurzaam renoveren

Beeld: Centraalstaal

Complexe buitenschillen zijn mogelijk Architecten tekenen tegenwoordig de meest complexe 3-D vormen voor gebouwen en infrawerken. Dubbel gekromde, hol of bol uitgevoerde gevels en overkappingen worden tegenwoordig steeds meer toegepast voor publieke gebouwen en zelfs ook infrawerken als bruggen.

Dat is natuurlijk fantastisch, maar het moet uitvoeringstechnisch wel haalbaar zijn. De zogeheten monocoque constructie maakt het mogelijk om efficiĂŤnt een ingewikkeld lijnenspel te creĂŤren.

Monocoque wil zeggen dat de buitenschil een geheel vormt met de binnenconstructie van de staalplaten die haaks op de stalen huid zijn gelast. Centraalstaal Internationaal uit Groningen

hanteert deze bijzondere constructiemethode.

Qua design zijn al de meest fantastische bruggen en gebouwen verrezen. Zo leverde Centraalstaal dit jaar een bijdrage aan het nieuwe Porsche

De monocoque vormt een soort kraag om het toekomstige Infoversum heen.

IIIIIIIIIIII 36 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

Paviljoen in het Duitse Wolfsburg. Als een golf krult de buitenschil over de 400 m2 grote expositieruimte van de beroemdste sportauto ter wereld heen.

duurzaam renoveren

De chique parelgestraalde constructie is geheel zelfdragend, omdat de buitenschil en de draagconstructie één zijn “Daarmee zijn we in staat om bijvoorbeeld 60 meter vrij te overspannen. Daarom gebruiken we deze techniek veelvuldig voor de constructie van bruggen,” aldus hoofd verkoop Wybren Terpstra van Centraalstaal.

Centraalstaal hanteert deze constructiemethode al sinds jaar en dag voor de scheepsvaart en de

platen in alle mogelijke curven en krommingen te vervormen. Dat gebeurt aan de hand van een 3D-model in het CAD-programma Nupas. “De architect dient een 3D-tekening in - bijvoorbeeld in Rhino format - en Centraalstaal analyseert het model met diverse sterkte– en klimaatberekeningen. Zodoende worden de platen exact vervormd aan de hand van de data uit het 3D model. De toleranties zijn volgens Terpstra te verwaarlozen.”

‘De platen worden exact vervormd aan de hand van de data uit het 3D model’ laatste zes jaar in de civiel techniek en de utiliteitsbouw. In Nederland is de techniek minder bekend dan in het buitenland. In ons land zijn inmiddels twee projecten gaande: de dakschil van de Openbaar Vervoer Terminal op CS Arnhem en het Infoversum in Groningen.

In de fabrieken van Centraalstaal in Groningen en Stralsund worden de staalplaten op de gewenste maat gesneden en onder grote druk vervormd.

Jaarlijks wordt er ca. 100.000 ton staal verwerkt. De standaardplaat voor een monocoqueconstructie bedraagt ongeveer 16 bij 4 meter.

Centraal Staal bezit drukpersen met een capaciteit tot 600 kN, dus ruim voldoende om tot 10 cm

t h e m a

De modellen worden inclusief de berekeningen 1:1 naar de productielocatie verzonden. De CNCgestuurde snijmachines en drukpersen creëren exact volgens specificaties de onderdelen zonder overlengte. Op de staalplaten worden de posities van de stalen ribben afgetekend, waarna deze op de staalplaten worden gelast. De segmenten worden vervolgens naar de bouwplaats getransporteerd, vergezeld met een assemblagetekening.

Een lasrobot smeedt de in stroken gelegde plaatsegmenten op de bouwplaats aaneen, zodat een onderhoudsvrije waterdichte schil ontstaat. “In principe kunnen we alle 3D-vormen maken, maar het eindproduct moet niet te klein worden gezien de omvang van de persen,” aldus Terpstra. n

De schil krult over het Porsche Paviljoen heen.

Door de integratie van stalen ribben in de huid is de constructie zelfdragend.

3D-model van het bouwprincipe.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 37 IIIIIIIIIIII

Progé binnen- en buitenafwerking

50 jaar garantie!

044044

Progelit: De nieuwe maatstaf in gevelbekleding Een houtproduct met 50 jaar garantie mogelijk?

Progelit bewijst het!

Als basismateriaal voor onze panelen gebruiken wij het product Medite® Tricoya® van de fabrikant Medite Europe Ltd. Door het milieuvriendelijke acetylatieproces wordt de houtvezel onverteerbaar, neemt nauwelijks vocht op waardoor het extreem duurzaam en dimensiestabiel blijft. De fabrikant geeft maar liefst 50 jaar garantie tegen rotting en schimmelaantasting! Het materiaal is getest door enkele vooraanstaande onderzoeksinstituten en heeft volgens de Europese norm EN350-2 duurzaamheidsklasse 1 toegekend gekregen.

Progelit meer informatie:

www.proge.nl Progé binnen- en buitenafwerking BV Redoute 1, 7141 JW Groenlo tel. (0544) 37 25 34 info@proge.nl

c o

l

u m n

Voor veel opdrachtgevers is het terugbrengen van energiekosten vaak de belangrijkste reden om de gevel van het pand duurzaam te renoveren. Echter, duurzame gevelrenovatie omvat veel meer voordelen die vaak niet opgemerkt worden.

Het verduurzamen van een kantoorgebouw wordt steeds belangrijker gevonden voor een positief imago van een bedrijf.Toch blijven duurzame investeringen tot op heden veelal uit. Bedrijven kiezen er niet voor, omdat vele bedrijven niet alle voordelen zien in duurzame gevelrenovatie. Wellicht verandert deze mentaliteit als de overheid daadwerkelijk accenten gaat leggen op het verduurzamen.

Hopelijk leidt dit tot een ommekeer in het denken, met meer duurzame gevelrenovatie tot gevolg.

Duurzame gevelrenovaties leiden niet alleen tot minder energiekosten, maar op termijn ook tot minder onderhoud. Dit heeft tot gevolg dat de exploitatiekosten van het gebouw lager worden.

Verder voorziet een zo’n ingreep in meer frisse lucht en meer natuurlijke lichtinval. Dat draagt bij aan productiviteitsverhoging, minder ziekteverzuim op de werkvloer en een optimaler leefklimaat.

‘Duurzame gevelrenovatie biedt meer dan enkel energiereductie’

Om aan de eisen van deze tijd te voldoen moet duurzame gevelrenovatie bovendien inbraakvertragend en geluidsisolerend worden uitgevoerd.

Ook dit draagt bij aan verduurzaming van het pand. Last but not least leidt renovatie tot een esthetisch fraaiere gevel die daarmee het welverdiende visitekaartje is en blijft voor het pand.

Gelet op voorgaande heeft duurzame gevelrenovatie vele voordelen tot gevolg. Het zou dan ook zonde zijn wanneer deze enkel wordt toegespitst op het terugbrengen van energiekosten. Duurzame gevelrenovatie is simpelweg heel veel meer. n Rik Notkamp Relatiebeheerder Alkondor

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 39 IIIIIIIIIIII

Een ijzersterk verhaal

IIIIIIIIIIII 40 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

a d v e r

t o r

i

a

l

Staal wordt al sinds begin vorige eeuw veelvuldig toegepast in diverse gevelconstructies, met name vanaf de dertiger- en veertiger jaren in de zo bekende Dudok stijl. Mede door de stabiele en degelijke eigenschappen kan staal nog steeds goed worden toegepast in zowel klassieke renovatieprojecten als moderne gevelconstructies.

Is staal wel duurzaam?

Staal is 100% recyclebaar en afhankelijk van de situatie kan een staalconstructie juist besparingen in alle levensfasen van een gebouw opleveren.

Bij staal gaat het om het maken van slimme keuzes. Zo brengt het besparen op het aantal kilo’s niet altijd de meest duurzame oplossing met zich mee. Prefabricage en toepassingen met slimme verbindingen en constructie-elementen verlagen de kosten van fabricage, transport en montage.

Waarom staal toepassen in gevelconstructies?

Staal is drie keer sterker dan aluminium en hierdoor zijn grote slanke overspanningen mogelijk. Daarnaast zijn stalen kozijnen en gevelelementen in combinatie met brandwerende beglazing uitermate geschikt voor brandwerende scheidingen. Door de toepassing van staal in brandwerende scheidingen kan een brandwerendheid gehaald worden van E, EI en EW. De Rollecate Groep produceert plaatstalen deuren die zelfs 180 minuten brandwerend zijn. Aan de stalen constructies kunnen maximale uit- en inbraakwerendheid aspecten worden verbonden.

Waarom de Rollecate Groep?

De Rollecate Groep produceert al vanaf 1954 stalen kozijnen en heeft door de jaren heen een ijzersterke visie ontwikkeld. In Tengelic te Hongarije beschikt Rollecate Groep over een eigen moderne productielocatie; Europa’s grootste productielijn voor het fabriceren van stalen gevelelementen. In deze productielocatie worden complete stalen gevelelementen geproduceerd die voldoen aan de hedendaagse eisen.

Niet alleen past de Rollecate Groep staal in nieuwbouw toe, ook in renovatieprojecten zijn er systemen ontwikkeld om slank staal te voorzien van dubbele beglazing. Het toepassen van staal in gevelconstructies vereist veel technische kennis en kunde. Door de jarenlange ervaring in staaltoepassingen kunnen de specialisten binnen de Rollecate Groep betrouwbare adviezen geven die aansluiten bij de wensen van haar opdrachtgevers. n

Rollecate Groep: Uw gevelspecialist sinds 1954!

Al bijna 60 jaar is Rollecate de toonaangevende gevelbouwer in de woningen utiliteitsbouw. Begonnen als producent van stalen ramen en deuren, uitgegroeid tot een internationale onderneming met divisies in aluminium, staal, kunststof, glas en composiet. Tegenwoordig bestaat de Rollecate Groep uit ruim 500 medewerkers, verspreid over meerdere vestigingen in binnen- en buitenland. De missie van Rollecate Groep is om haar toonaangevende positie op de Nederlandse gevelmarkt op gezonde wijze te versterken en uit te bouwen. Hierbij wil ze zich blijvend onderscheiden op de volgende kernpunten: assortiment, projectorganisatie, betrouwbaarheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Mede dankzij haar eigen productontwikkeling, engineering en testfaciliteiten is de Rollecate Groep in staat om voor u de meest veeleisende gevelconstructies te realiseren.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 41 IIIIIIIIIIII

BUILDING INSPIRATIONS ramen, deuren, vliesgevels en zonwering

Reynaers ontwikkelt aluminium raam-, deur- en vliesgevelsystemen in nauwe samenwerking met architecten, projectontwikkelaars en gevelbouwers. Een mooi voorbeeld hiervan is de transformatie van De Gruyterfabriek in ’s-Hertogenbosch door Tarra architectuur & stedenbouw.

Bij de keuze voor het bij deze transformatie toegepaste aluminium CS 24-SL raam- en deursysteem speelden maximale lichttoetreding, isolatie en inbraakwerendheid een belangrijke rol net als de esthetische uitstraling van dit slanke systeem die het meest overeenkomt met de oorspronkelijke stalen kozijnen.

Interesse voor een profilering op maat? Neem contact op met de architectenadviseurs van Reynaers. Kijk op www.reynaers.nl of bel 0492 - 56 10 20

a d v e r

t o r

i

a

l

Prince Cladding Restyling sterk in turnkey renovatieprojecten

Al meer dan 40 jaar ervaring heeft Prince Cladding op het gebied van dak- en gevelbouw in zowel nieuwbouw als renovatie. Vanwege de sterke vraag in de markt werd vorig jaar de onderneming Prince Cladding Restyling opgericht. Dit bedrijf is gespecialiseerd in de restyling, renovatie en revitalisatie van de buitenschil van utiliteitsgebouwen en wooncomplexen. De kracht daarbij is dat de onderneming de volledige verantwoordelijkheid van ontwerp tot montage van de gevel voor haar rekening neemt en daarmee de opdrachtgever ontzorgt.

Het van oorsprong familiebedrijf heeft alle disciplines in huis om klant specifiek een gevel te renoveren: productie, ontwerp en design, engineering, montage en onderhoud. Door de aanwezige kennis binnen het bedrijf van materialen, af –en bewerkingen en gevelconstructies is Prince Cladding in staat om de juiste adviezen te geven

aan de klant. Prince Cladding beheerst van A tot Z het gehele renovatieproces. “Het turn key bouwen is onze grootste kracht”, vertelt directeur Leo Faas van Prince Cladding Restyling. “Wij kunnen onze opdrachtgevers en architecten inhoudelijk adviseren op het gebied van bekleding, achterconstructies en vloeraansluitingen.”

Prince Cladding Restyling biedt complete gevelsystemen aan die de gevel van het bestaande gebouw upgraden. Dat kan zowel om esthetische of energetische redenen zijn. “Onze kracht ligt in het engeneeren en toepassen van projectspecifieke oplossingen. Onze concepten voor de totale gevelbouw komen tegemoet aan de scherpste eisen van architecten en opdrachtgevers. Wij hebben tal van projecten gerealiseerd met zeer specifieke randvoorwaarden op het gebied van bouwfisica en esthetische eisen.”

De grote, mondiale ervaring van Prince Cladding komt goed van pas in de Benelux. “Overzeese projecten vergen een intensieve logistieke voorbereiding en strakke planning. Die werkwijze hanteren we ook voor projecten in de Benelux. De kwaliteit van het werk profiteert daarvan”, aldus Faas. n

IIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIII I

Prince Cladding Restyling BV Energieweg 48 2382 NL Zoeterwoude-Rijndijk T +31 (0)71 5899223 F +31 (0)71 5895703 E info@princecladdingrestyling.nl W www.princecladdingrestyling.nl

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 43 IIIIIIIIIIII

t h e m a

duurzaam renoveren

Glasvezelversterkt kunststof profiel nog niet rijp voor de markt

De klanten van VEKA moeten nog even wachten op de Softline 82.

Recycling is tegenwoordig een onmisbare schakel in de keten van het duurzaam renoveren van gevelelementen. Niet alleen uit oogpunt van milieuvriendelijkheid, maar ook financieel wordt het steeds aantrekkelijker. Natuurlijk is de industrie van kunststof kozijnen druk bezig de thermische waarden te verbeteren om de concurrentie met andere materialen aan te gaan. Echter, soms moet je even wachten met de introductie van een kozijnsysteem, ook al heeft het een hoogwaardige isolatie en lange levensduur.

Het overkomt duco, profielleverancier voor kunststof kozijnen. Tijdens Fensterbau/Frontale 2012 in Neurenberg presenteerde de multinational het nieuwe glasvezelversterkte profiel Softline 82. De glasvezels vervangen de staalversterking in het kozijn, waardoor koudebruggen worden voorkomen en de isolatiewaarde daarmee omhoog gaat.

Met het slankere profiel kan men het glas dieper in de sponning monteren. Dat is ook gunstig voor de thermische waarde.

IIIIIIIIIIII 44 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

Prachtig allemaal, maar er zit één kink in de kabel: er is in Europa nog geen sluitend recyclingsysteem voor glasvezelversterkte profielen. Daarom wacht VEKA met de marktintroductie van haar nieuwe geesteskind. “Een lage milieubelasting van onze producten geniet binnen ons bedrijf veel prioriteit,” verklaart sales manager Adriaan Hakkert.

“Als in dat proces iets niet klopt, wachten we liever met het op de markt gaan van een product.

Het inzamelen van glasvezelversterkte kunststof

profielen is in Europees verband nog niet op orde.

In feite moet dat systeem parallel lopen met de inzameling van ‘gewone’ kunststof profielen. Dat moet eerst opgetuigd zijn. Via de European Plastic Association en landelijke brancheverenigingen ontwikkelen we mee aan normen en eisen voor de recycling van de glasvezelversterkte producten.”

Volgens Andres Hartleif, CEO van VEKA, zijn er geen technische struikelblokken voor recycling

duurzaam renoveren

van dit soort elementen. “Materiaalscheiding binnen een geautomatiseerd systeem kan worden gewaarborgd door in het glasvezelversterkte profiel een kleurmarkering aan te brengen. Een andere optie is het gebruik van een chemische marker.

Het gaat erom dat de branche één goede oplossing kiest, zodat het systeem op industrieel niveau stabiel functioneert.”

Recycling-Service, een samenwerkingsverband van Duitse fabrikanten van kunststof kozijnen met een sluitende kringloop van inzameling, herbewerking

Een branchebreed gedragen recyclingsysteem voor glasvezelverterkte kunststof profielen vindt VEKA essentieel, omdat ze aan de wieg heeft gestaan van hergebruik van gewone kunststof profielen. Ze stond aan de wieg aan van de Rewindo-

en hergebruik. VEKA heeft geïnvesteerd in een grote recyclingfabriek in Behringen en er komt in december een tweede bij in Frankrijk. Volgens Hartleif komt er ongetwijfeld binnen de RewindoRecycling-Service consensus over de recycling

t h e m a

van glasvezelversterkte profielen. “We zijn het al eens over een gedragscode. Elke onderneming neemt de verantwoordelijkheid voor de op de

‘Een lage milieubelasting van onze producten geniet binnen ons bedrijf veel prioriteit’ markt gebrachte producten. Maar voor de glasvezelversterkte profielen wachten wij nog op een sluitend kringloopsysteem. Onze verwerkers hebben begrip voor de situatie; zij hebben immers ook belang bij gerecyclede producten.” n

Het glasvezelversterkte Softline-profiel wordt nog niet op de markt gebracht.

VEKA onlangs onderscheiden met recycle-certificaat.

Zware beglazing mogelijk met Softline 82

CEO Andreas Hartleif “De branche moet een goed recyclesysteem ontwerpen voor glasvezelversterkte kunststof profielen.”

De SOFTLINE 82 heeft een hogere isolatiewaarde dan haar voorgangers en is geschikt voor zware beglazingen. De glasvezelversterkte profielen hebben een dikwandige structuur dat voldoet aan RAL-klasse A en berekend op toepassing van triple-glas. Het profielsysteem heeft Uf-waarden tot 1,0 W/(m2 K). In combinatie met triple-beglazing kunnen vensterelementen met Uw-waarden tot 0,79 W/(m2 K) worden gerealiseerd.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 45 IIIIIIIIIIII

Specialists

in protected access and ventilation of plant rooms

www.jazo.eu

MVO prestatieladder 3

Slimste bedrijf van Nederland 2010

duurzaam renoveren

t h e m a

Tekst: Koen Mortelmans Beeld: Duco

Intelligent ventilatiesysteem bewijst nut in slimme gevel Renovatie Marie KamphuisBorg in Groningen Toen uit een rondvraag bleek dat heel wat studenten en medewerkers niet tevreden waren, onderzocht Hanzehogeschool Groningen hoe ze het binnenklimaat van haar campus Marie KamphuisBorg aanzienlijk kon verbeteren. Duco Ventilation & Sun Control kon dit probleem mee oplossen, met zijn vraag gestuurd natuurlijk ventilatiesysteem ‘DucoTronic System Wired.’

De Marie KamphuisBorg onderging een grondige opknapbeurt. De hogeschool pakte daarbij ook de ventilatie aan, want het binnenklimaat liet serieus te wensen over. De rondvraag had uitgewezen dat meer dan 70% van de ondervraagden het binnenklimaat niet aangenaam vond. Andere vaak gehoorde klachten waren een te hoge temperatuur en een onaangename

geur. 64% van de studenten gaf aan wel eens last te hebben van vermoeidheid of sufheid en schreef dit voor het grootste deel toe aan een ondermaats binnenklimaat.

Op maat Technisch adviesbureau Nijeboer-Hage (Assen) ging mee op zoek naar een oplossing. “We

stelden als pilot verschillende maatregelen voor in een vleugel van de campus, zoals het aanbrengen van (semi-) transparante scheidingswanden tussen het middengebied en de lokalen en kantoren, een nieuw plafond in het middengebied, aanpassingen in de stoffering en aan de verlichting en de ventilatie,” vertelt Edwin Nijeboer. ▼

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 47 IIIIIIIIIIII

Polycon glasvezelversterkt beton biedt u een onvoorstelbare ontwerpvrijheid.

Het is leverbaar is meer dan 500 structuren, allerlei kleuren en vormen.

Vlak, rond, 3D gevormd, hoekstukken, bijna alles is leverbaar.

En omdat het zeer dun is (vanaf 13mm) kunt u het op elke montageondergrond toepassen.

Het bijzonder gesloten oppervlak van het beton zorgt ervoor dat het ook over jaren nog steeds als nieuw is.

Naturel grijs, 18/43mm dik Polycon Project: Mutsaersstichting Architect: Clevis Kleinjans Venlo Aannemer: Heijmans Rosmalen Gevelbouw: ZND Nedicom Asten

Creative Cladding CHALLENGING

FACADES

Creative Cladding bv I De Kuiper 11 I NL 5591 MZ HEEZE I +31 (0)40 84 200 63 I info@creativcladding.nl I www.creativcladding.nl

duurzaam renoveren

“De keuze voor natuurlijke ventilatie lag voor de hand, aangezien balansventilatie aanbrengen in een bestaand gebouw praktisch bijna niet te realiseren valt wegens de omvang van de kanalen.” Er werd geopteerd voor een vraag gestuurde variant op basis van CO2. “In elk lokaal monitort een sensor de binnenluchtkwaliteit. Zodra het CO2-gehalte te hoog dreigt op te lopen, worden de ventilatieroosters automatisch verder geopend, zodat er meer verse lucht binnenstroomt. Bij correcte CO2-waardes, sluiten de roosters zich opnieuw. Het voordeel is dat de ruimten die leeg zijn, niet (onnodig) worden geventileerd. Ruimten met een hogere bezetting worden juist meer geventileerd.”De meerinvestering van CO2 gestuurd ventileren ten opzichte van ongeregeld ventileren laat zich in ongeveer drie jaar terugverdienen. Na de renovatie daalde het aardgasverbruik met een derde. De installateurs koppelden het DucoTronic System Wired aan het centrale gebouwbeheerssysteem van Marie KamphuisBorg, zodat alle waarden per lokaal heel eenvoudig uitgelezen kunnen worden: temperatuur, CO2-gehalte, stand van de roosters. Bovendien is bijsturen mogelijk, bijvoorbeeld om tijdens vakantieperiodes het gebouw een keer per dag volledig te ventileren.

Tevredenheid “Na de renovatie van die vleugel namen we opnieuw een enquête af. 93% van de medewerkers vindt het binnenklimaat nu aangenaam, tegen 22% voordien. Van de studenten acht 86% het binnenklimaat aanzienlijk verbeterd. Ze koppelen hun

t h e m a

complexe, moeilijk te onderhouden en weinig esthetische toevoerkanalen. Peter Vaas, die namens de hogeschool optrad als projectleider: “De grondige renovatie zorgde er voor dat we konden ingrijpen in de buitengevels ventilatieroosters konden aanbrengen. Het aanbrengen

‘De keuze voor natuurlijke ventilatie lag voor de hand, aangezien balansventilatie aanbrengen in een bestaand gebouw praktisch bijna niet te realiseren valt wegens de omvang van de kanalen’ gezondheidsklachten niet langer aan het binnenklimaat,” aldus Nijeboer. “Deze positieve resultaten leidden er toe dat het hele gebouw verder onder handen werd genomen.”

Geen airco De toevoer van verse lucht gebeurt via ventilatieroosters in de nu ‘slimme’ gevel. Geen

van airco was niet wenselijk. Hoe minder kunstmatige ingrepen, hoe beter.” De combinatie van ventilatie en zonwering in één product, DucoTwin, verhoogde het comfort nog verder.

Alle ramen, behalve langs de noordkant, zijn uitgerust met buitenzonwering. Een textieldoek zakt omlaag zodra nodig en voorkomt zo interne opwarming. n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 49 IIIIIIIIIIII

Climasmart®

De kunst van natuurlijk ventileren

hét ventilatieconcept voor duurzaam bouwen met een EPC verbetering van 0,26

Archimedesbaan 12-14, 3439 ME Nieuwegein Postbus 1447, 3430 BK Nieuwegein Tel: 030 - 63 54 916, Fax: 030 - 63 54 911

www.heycop.nl

Heycop_adv_190 x 130.indd 1

19-09-2008 10:36:16

Ventilatieroosters

Uitsluitend voordelen.

NATUURLIJKE VENTILATIE VOOR EEN OPTIMAAL LEEFKLIMAAT

Uitgebreid assortiment, o.a.: - projectroosters - renovatieroosters - roosters toepasbaar in schuifpuien - kleine roosters - suskasten

S² T75 ZR

Type ZR uitgevoerd met een unieke zelfregelende klep! Voorzien van SKG en KOMO attest Just-in-Time productie Toepasbaar in woning- en utiliteitsbouw!

Benieuwd naar de mogelijkheden?

Neem contact op met onze verkoop binnendienst!

Hunneperkade 62, 7418 BT Deventer

|

T: +31(0)570 662 580

|

E: info@themans.nl

|

I : w w w. t h e m a n s . n l

w w w. s 2 i n f o. n l

S² safe & secure is een merk van

-

F: +31(0)570 662 589

hang- & sluitwerk bv

duurzaam renoveren

t h e m a

Kleine opdrachten vaker onderhands,

EMVI populairder Er zijn opvallende trends waarneembaar bij gunningen van projecten blijkt uit cijfers van het Aanbestedingsinstituut Bouw & Infra van Bouwend Nederland. In 2011 ging het aantal openbare aanbestedingen van opdrachten tot 500.000 euro met 28% omlaag, terwijl het totaalvolume met 5 miljard hetzelfde bleef vergeleken met 2010. Opdrachtgevers kiezen hiernaast vaker voor gunning gebaseerd op de Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI). Dit percentage groeide van 16% in 2009 naar 19% in 2011.

Diverse lagere overheden verhoogden de drempelwaarde, waarboven zij openbaar aanbesteden verplicht stellen. Volgens Jos van Alphen, adviseur aanbestedingen en contractzaken bij Bouwend Nederland, zijn er diverse oorzaken voor deze verandering: “De Gids Proportionaliteit, die we in het kader van de aanstaande aanbestedingswet opstelden, heeft aangegeven dat het onderhands aanbesteden van werken tot een bedrag van €1.500.000 proportioneel wordt geacht. Daarmee ontstond een handvat voor lagere overheden om

de drempelwaarde voor openbare aanbestedingen te verhogen.

Hier leeft namelijk de wens om de lokale/regionale economie te stimuleren. Tot slot heeft Aanbestedingsinstituut de discussie over het grote aantal openbare aanbestedingen van kleine werken aangezwengeld.”

Volgens Van Alphen biedt onderhands aanbesteden diverse voordelen: “Opdrachtgevende par-

tijen kunnen ervaringen met goed presterende bedrijven meewegen in hun uitnodigingsbeleid.

Onderhands aanbesteden kan voorts een instrument zijn voor het stimuleren van de lokale/regionale economie en een kapstok voor initiatieven op het vlak van social return en duurzaamheid.”

Stimulans voor prestatie “Het EMVI criterium wordt relatief vaker toegepast.

Het percentage groeide van 16% in 2009, via 18% in 2010 naar 19% in 2011,” zegt Van Alphen. “Er was een significante stijging bij de provincies. Van 11% naar 22%. Bij een aantal grote opdrachtgevers zoals Rijkswaterstaat en ProRail wordt standaard EMVI toegepast.”

Jos van Alphen

“Met de invoering van de nieuwe aanbestedingswet zullen aanbestedende diensten vaker EMVI moeten toepassen,” zegt Van Alphen. “Aannemers krijgen een stimulans om goed te presteren. Het is belangrijk dat zij zich laten trainen op onderdelen die zijn niet goed beheersen, zoals het helder neerzetten van een plan van aanpak.” n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 51 IIIIIIIIIIII

t h e m a

duurzaam renoveren

Beeld: Stolker Glas

Cocktail van eisen aan speciaal glas vergt fysieke uitbreiding

De karakteristieke Wiener Sprosse in het bovenste raamvlak.

Bewerking van beglazing met geintegreerde jaloezieen. (foto Marcel van Rijnbach)

Behoud van de authentieke uitstraling van de gevel dat voldoet aan huidige brandveiligheid en isolatie.

De vraag naar specialistisch glas, zoals lichtgewicht isolatieglas, monumentale beglazing en brandwerend isolatieglas neemt toe. Renovatie van bestaande panden stelt nieuwe eisen aan beglazing. Het glaspakket moet een hoge isolatiewaarde behalen, maar wel passen binnen de bestaande sponning. Ruiten dienen brandwerend, maar wel zo dun mogelijk te worden uitgevoerd. Dit soort eisen vergt verdergaande inspanningen van glasleveranciers die met hun tijd meegaan.

Vooral bij restauratie van monumentale panden wil de opdrachtgever graag de authentieke geveluitstraling behouden. Met dien verstande dat de gevel en gevelelementen aan de huidige isolatie– en brandveiligheidsstandaard voldoen.

Authentiek in die zin dat het aanzichtprofiel een kopie is van het origineel met het karakteristieke getrokken glas. De klant wenst echter wel een zo hoog mogelijke lichtdoorlatendheid. Kortom: een cocktail van paradoxale eisen waaraan glasfabrikant Stolker Glas kan voldoen.

In een nieuwe productiefaciliteit van 1000 m2 in Nieuwegein legt men de focus op de specials voor de renovatie– en restauratiemarkt: lichtgewicht isolatieglas, monumentaal glas en brandwerend isolatieglas.

Fysieke uitbreiding was noodzakelijk om aan de vraag vanuit de renovatie en restauratiemarkt te voldoen. “Deze markten zijn veeleisend,” weten marketing– en salesmanager Ralf van Rijn en directeur Wim van Lindt. “Wij kunnen die exotische combinaties leveren, zoals een zonwerende coating op lichtgewicht isolatieglas. Om die bewerkingen te kunnen uitvoeren, hebben we meer ruimte nodig. Daar komt bij dat er vaak

IIIIIIIIIIII 52 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

sprake is van spoedopdrachten. Door het nieuwe pand zijn we in staat om brandwerend isolatieglas binnen enkele werkdagen te leveren. Normaliter bedraagt de levertijd voor dat soort beglazing vier tot acht weken.”

Tegenwoordig worden veel monumentale panden opgewaardeerd om te kunnen voldoen aan de laatste eisen van brandveiligheid en isolatie.

De beglazing speelt daarbij een belangrijke rol.

Immers, zonder maatregelen vormen raam– en deurvensters een ‘lek’ in de gevel. Uitdaging is om binnen de bestaande sponningbreedte te blijven. Stolker Glas innoveert voortdurend in dat spanningsveld van een optimale isolatie en brandwerendheid en dunne beglazing. De fabrikant levert thermisch isolerende beglazing van slechts 7 mm en speelt daarmee in op de behoefte van vastgoedeigenaren die de gevel van hun pand renoveren maar noch binnenruimte willen inleveren en constructieve aanpassingen doen. “Deze isolerende beglazing met een spouw van slechts 3 mm behaalt U-waarden tot wel 1,6 W/m²K,” aldus Van Rijn. “We zijn in staat extra dun en lichtgewicht isolatieglas te produceren voor grotere afmetingen. Indien voorgespannen beglazing van slechts 2mm wordt toegepast liggen glasop-

pervlakten tot wel 5 m2 binnen handbereik. Ons vertrekpunt is altijd bij renovatie en restauratie: welk beglazingssysteem zat erin en hoe kunnen we binnen de bestaande kaders een optimaal functioneel rendement halen qua (brand)veiligheid en isolatiewaarde.” n

Monumentaal glas in bekend wooncomplex voldoet aan prestaties van nu Het monumentale wooncomplex Justus van Effen is voorzien van speciale beglazing dat de uitstraling heeft van ‘toen’, maar voldoet aan de prestatie-eisen van ‘nu’.

Door het toepassen van glas met speciale Low-e coatings en gasvulling is Stolker Glas erin geslaagd goede isolerende waarden te bereiken van U 1,5 W/m2. Ondanks de geringe spouwbreedte was het mogelijk om Wienersprosse toe te passen waardoor het effect van kleine ramen werd gecreëerd.

Er is 30 minuten brandvertragend glas toegepast. In totaal leverde Stolker Glas 5000 ruiten met 6400 vakken Wienersprosse.

Na-isolatie van daken neemt grote vlucht Het is een paradoxale ontwikkeling. Hoewel overheidsinstanties en woningcorporaties minder budget hebben voor onderhoud van gebouwen, investeren ze wel in het nemen van duurzame maatregelen. Na-isolatie van het dak neemt wat dat betreft een grote vlucht bij renovatieprojecten. Hoe hoger de energie-efficiëntie en isolatiewaarde, hoe lager de gebruiks –en onderhoudskosten. Veel vastgoedbeheerders lopen al vooruit op de isolatienormen in het nieuwe Bouwbesluit.

De vele onbenutte vierkante meters van het dak vormen een ideale bron om relatief snel en veel energie te besparen. Een reflecterende witte dakbedekking – een kunststof of bitumen dakbedekking met een witte reflecterende toplaag - zorgt al snel voor een temperatuurdaling in een gebouw van enkele graden, waardoor de koelmachines minder uren hoeven te draaien. En een isolatiepakket zorgt uiteraard voor financiële voordelen op de lange termijn. De isolatiedikte onder daken stijgt per jaar met circa 10 procent.

Nebiprofa merkt dat het renoveren en na-isoleren van bestaande daken momenteel een grotere inkomstenbron is dan het aanleggen van nieuwe daken. Helaas vallen de winstmarges voor het bedrijf ietwat tegen. “De adviestrajecten duren meestal langer dus je kunt minder projecten uitvoeren,” verklaart sales manager Klaas Oosterhof.

“We proberen met een klant naar een totaaloplossing te kijken, qua isolatie, dakbedekking en aansluitende producten. Dat bespaart voor ons en de opdrachtgever kosten.We hoeven bijvoorbeeld minder transporten te rijden. Daarnaast kunnen

we op deze manier een toegevoegde waarde leveren, hetgeen voordelig voor ons uitpakt.”

Een andere duurzame renovatiemethode betreffen de solardaken. In dat opzicht doen de kristallijn-panelen het beter bij de vastgoedeigenaren dan de duurdere maar lichtgewicht amorfe panelen. Een ander voordeel voor eerstgenoemde soort is de hogere stroomopbrengst onder direct zonlicht. De in het dak geïntegreerde zonneenergiesystemen, zijn volgens Oosterhof minder in trek in de huidige markt. De kristallijn-panelen worden steeds lichter per vierkante meter, dus gunstig voor gebouwen die weinig extra funderingslast kunnen opvangen. En uiteraard participeert Nebiprofa als dakbedekkingsleverancier volop in de recycling van bestaande bitumen daken.

Die kringloop is nog niet volledig rond. Vooral het inzamelen van oude dakmaterialen is een uitdaging, want het is lastig om de diverse componenten gescheiden in te zamelen. “De vervuiling van de bitumen zorgt wat dat betreft nog voor hindernissen.” n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 53 IIIIIIIIIIII

t h e m a

duurzaam renoveren

Beeld: Marcel van Rijnbach

Hoe begin je met maatschappelijk verantwoord ondernemen?

Steeds meer voorschrijvende instanties, zoals de overheid, zorginstellingen en semioverheidsinstellingen, verlangen bij de aanbesteding een MVO-certificaat of tenminste een beleid. Echter, het gros van de (middel)kleine aannemers in de bouw leeft momenteel bij de waan van de dag om maar projecten binnen te halen. Het hoofd staat er nog niet naar, maar als steeds meer opdrachtgevers maatschappelijk verantwoord ondernemen gaan eisen, val je buiten de boot. Menigeen hikt nog aan tegen de administratieve inspanningen, het kostbare traject en ook: waar moet ik beginnen?

IIIIIIIIIIII 54 I profiel vaktijdschrift nr. 4 I 2012

De in gerecycled kunststof gegoten funderingsbalken voor de bergingen.

duurzaam renoveren

Deze medewerker heeft een passende functie gekregen vanwege een polsblessure.

Profiel zal u via een praktijkvoorbeeld een kijkje in de keuken geven, waardoor u misschien beter de bomen door het bos ziet. Leverancier van onder meer (semi) permanente huisvestingsoplossingen, houtskeletbouw en gelijmde houtconstructies, De Groot Vroomshoop, kwam twee jaar geleden met het fenomeen in aanraking. “Bij steeds meer offerteaanvragen werd MVO verlangd. We vonden het belangrijk om onze inspanningen op het gebied onafhankelijk te laten beoordelen door middel van een deskundig bureau. Toen hebben we een certificeringsinstantie DNV (Det Norske Veritas) ingeschakeld om een nulmeting uit te voeren en in kaart te brengen wat we al aan MVO deden,” zeggen MVO-coördinator Mathijs Knegt en adjunctdirecteur Michiel Vincent.

Tijdens de nulmeting werden alle indicatoren op acht kernthema’s van People, Planet en Profit (arbeidsomstandigheden en volwaardig werk, mensenrechten, eerlijk zaken doen, consumentenaangelegenheden, milieu, grondstoffen, energieemissies en betrokkenheid en ontwikkeling van de gemeenschap) onder de loep genomen. De auditor bestudeerde de bedrijfsvoering, de procedure nam twee dagen in beslag. “Het bleek dat we al goed op weg waren met bijvoorbeeld energiebe-

t h e m a

Michiel Vincent en Matthijs Knegt maken zich sterk voor 100 procent FSC vurenhout.

sparende systemen en het gescheiden inzamelen van allerlei afval,” zeggen Knegt en Vincent. “Zo hielden we al een medewerker tevredenheidsonderzoek en zijn onze bedrijfslocaties uitgerust met energiebesparende maatregelen. We hebben toen besloten om ons te laten certificeren voor de MVO Prestatieladder niveau 3. Hiervoor moesten we doelstellingen opstellen voor de relevante prestatie-indicatoren en deze gaan registreren en monitoren. Deze doelstellingen zijn samen met de stakeholders (klanten en leveranciers) en diverse eigen medewerkers opgesteld. De resultaten rapporteren we vervolgens weer aan de stakeholders.”

Het meetbaar maken van de doelstellingen is essentieel om in aanmerking te komen voor een MVO-Prestatieladder niveau 3 certificaat. Dit betekent dat de genomen maatregelen geregistreerd moeten worden. Dat vergt een behoorlijke administratieve inspanning. “Daar moet je inderdaad energie insteken, maar op langere termijn verdient die investering zich dubbel en dwars terug,” meent Vincent. “Neem de op afstand bedienbare thermostaten op onze productielocaties. Daardoor kunnen we de verwarming centraal regelen. Dat bespaart ons veel stookkosten en

CO2-uitstoot. Het gescheiden inzamelen van afval en vier klassen hout levert ons geld op. Voor een gemengde stroom afvalhout betaal je immers het toptarief. Dus registratie en monitoring is een lastenverzwaring, maar het bespaart zeker ook (onnodige) kosten.”

Wie een MVO-certificaat heeft, dient haar afnemers en leveranciers ook te betrekken bij haar MVO-beleid. De Groot Vroomshoop heeft dit onder andere gedaan door deze stakeholders een gedragscode te laten ondertekenen om ook maatschappelijk verantwoord te ondernemen.

Vincent en Knegt constateren dat MVO vooral leeft bij de overheden en semioverheden, de overige opdrachtgevers zullen in de toekomst volgen, net zoals dit met ISO, VCA en FSC is gebeurd. MVO is leuk om mee bezig te gaan: het is een concreet en praktisch systeem.

Veranderingen en voordelen zijn direct merkbaar voor de medewerkers.” n

Het MVO-proces in stappen: • L ijst met 33 prestatie-indicatoren van de MVO-prestatieladder opvragen en nulmeting laten doen door gecertificeerde instantie. Inventarisatie is al goed voor instapniveaus 1 en 2 op de prestatieladder (mits aangetoond wordt hoe niveau 3 behaald gaat worden) • Behoeften van (zowel interne als externe) stakeholders in beeld brengen • Doelstellingen formuleren en maatregelen en periodisering opstellen • Registratiesysteem opzetten om maatregelen meetbaar te maken • Duurzaamheidsverslag maken en communiceren met de stakeholders • Audits ondergaan (het MVO certificaat niveau 3 is drie jaar geldig maar dient jaarlijks ge-audit te worden)

Het afvalhout worden in verschillende secties afgevoerd.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 55 IIIIIIIIIIII

t h e m a

duurzaam renoveren

Partnercontract met toegevoegde waarde BAM Woningbouw Breda is een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met Van de Vin Ramen en Kozijnen uit Heeze. Op 9 juli jl. ondertekenden de directies een partnercontract. Door een langdurige samenwerking aan te gaan doorbreken beide bedrijven de traditionele wijze van werken in de bouw. Door dit co-makership bieden zij opdrachtgevers meer toegevoegde waarde.

48 nieuwbouwappartementen Brouwhof in Breda. Van der Vin Ramen en Kozijnen realiseert het project samen met BAM Woningbouw Breda. De houten kozijnen worden beglaasd en afgelakt uitgevoerd met vinProtec速.

IIIIIIIIIIII 56 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

duurzaam renoveren

t h e m a

Ondertekening van het partnercontract op 9 juli 2012. Rechts regiodirecteur BAM Woningbouw de heer Jan Zuiderwijk en midden directeur Van de Vin Ramen en Kozijnen de heer Mathee van de Vin in het bijzijn van links de heer Jos van Oorschot.

Een dag waarop BAM Woningbouw Breda en Van de Vin Ramen en Kozijnen samen met andere partners op basis van Lean technieken een totale planning voor een project hebben gerealiseerd.

“In de samenwerkingsovereenkomst hebben we afgesproken hoe we met elkaar samenwerken en hoe we met elkaar omgaan,” vertelt Mathee van de Vin. “Van beide bedrijven wordt een proactieve houding verwacht. We zitten al in de voorbereidingsfase, de ontwerpfase, aan tafel en brengen daardoor in een vroeg stadium onze kennis in.

Op deze manier kunnen we met ideeën en oplossingen komen als het bouwproject nog in een pril stadium is. Door deze proactieve houding nemen we verantwoordelijkheid om samen een project sneller en efficiënter technisch en economisch haalbaar te maken. Het doel van deze samenwerking is de kwaliteit continue te verbeteren, processen te optimaliseren, doorlooptijden duurzaam te verkorten en faalkosten en nazorg te voorkomen.”

BAM Woningbouw Breda en Van de Vin zijn al met enkele projecten bezig. Zo realiseren ze samen het project Brouwhof 148 nieuwbouwappartementen in Breda en het project De Havenmeester 210 nieuwbouwwoningen en zes gebouwen in Tilburg.

In september start het eerste gezamenlijke renovatieproject, het groot onderhoud aan 208 woningen Doornbos in Breda.

Hoe ziet de samenwerking eruit? “Voor de aanbesteding van het project 208 woningen Doornbos hebben we samen met BAM Woningbouw Breda naar de planning en naar de uitvoering gekeken,” aldus Van de Vin. “We hebben verschillende scenario’s naast elkaar gelegd. Vervolgens heeft BAM Woningbouw Breda een presentatie gegeven aan de opdrachtgever. Op basis van de presentatie, de

vestigingen van BAM Woningbouw en andere marktpartijen van verschillende bouwdisciplines in gesprek om ook soortgelijke samenwerkingsovereenkomsten af te sluiten,” aldus Van de Vin. “Door projectoverstijgend samen te werken investeren we in elkaar. Samen slaan we deze weg in om dingen van elkaar te leren. Ook kunnen we door de duurzame samenwerking

‘We hebben verschillende scenario’s naast elkaar gelegd. ‘Vervolgens heeft BAM Woningbouw Breda een presentatie gegeven aan de opdrachtgever.’ prijs en het plan van aanpak hebben we dit project verkregen. Verschil met de traditionele manier van werken is dat we in een vroeg stadium met elkaar samenwerken en al meedenken in het plan.”

Zowel BAM Woningbouw Breda als Van de Vin Ramen en Kozijnen zijn heel positief over deze manier van (samen)werken. “We zijn met andere

projecten evalueren en de wijze van werken verbeteren. Op deze manier kun je producten en processen veel beter op elkaar afstemmen .Hoe beter je samenwerkt, hoe meer kwaliteit de klant krijgt, met een snelle doorlooptijd, minder opleverpunten en ook minder nazorg.

Uiteindelijk resulteert dat ook in kostenbesparing en een tevreden klant!” n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 57 IIIIIIIIIIII

j

o u r n a a

l

Top Bewerkingsmachines Hout Verbinding Look HVL

j

o u r n a a

l

ecosteel kierstandhouder (SKG goedgekeurd) Woningovervallen zijn de laatste jaren een toenemend probleem in Nederland.

Overvallers maken gebruik van het verassingseffect door direct wanneer u de deur opent letterlijk met de deur in huis te vallen. Door gebruik te maken van een kierstandhouder kan eerst gekeken worden wie er voor de deur staat zonder dat een eventuele overvaller de kans heeft binnen te dringen.

Kopsfreesmachine AKF-6/300 HVL

CNC Bewerkingscentrum 6024 HVL

Kruba richt al jaren HVLproductielijnen in voor HVL-kozijnen: kunststof kozijnen met een fraaie Hout-Verbinding-Look.

De HVL-verbinding kan op Kruba standaardmachines worden bewerkt. Ook zijn er volledig automatische Bewerkingscentra leverbaar. Door een kleine aanpassing kan de HVLverbinding worden gelast op diverse Urban Lasmachines.

Ook levert Kruba eenvoudige tot volledig geautomatiseerde Logistieke Systemen en automatische Beslagmontage, alsmede diverse Hoek- en T-Las Centra.

Bel of mail ons, wij informeren u graag over alle HVL-oplossingen.

Tolweg 9 3741 LM Baarn 035 - 54 33 555 www.kruba.nl

Wij leveren standaardmachines en complete productielijnen van:

4-5I I2012 2012 IIIIIIIIIIII 58 I profiel vaktijdschrift nr. 4

Niet SKG gekeurde kierstandhouders met ketting of beugel zijn niet bestand tegen grof geweld. De Necosteel kierstandhouder heeft een zeer robuuste constructie van massief roestvast staal, welke zeer goed bestand is tegen vervorming door bijvoorbeeld gewicht, een koevoet of schroevendraaier. De kierstandhouder past op alle naar binnen draaiende deuren en is toepasbaar op een deurdikte van maximaal 65 mm.

De Necosteel kierstandhouder voldoet aan de kwaliteitseisen die SKG heeft vastgelegd in beoordelingsrichtlijn SKG-KE 573. Het Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) eist dat alle nieuwbouw vanaf augustus 2011 voorzien wordt van een kierstandhouder die voldoet aan deze norm. Naar alle waarschijnlijkheid wordt de kierstandhouder per 1 juli 2014 ook verplicht in het PKVW voor bestaande bouw.

Voordelen: • Kan niet van buitenaf geopend worden • Voldoet aan de kwaliteitseisen van SKG KE 573 • RVS 304 • PKVW gekeurd • Eenvoudig te monteren • Universeel toepasbaar • Toe te passen op naar binnendraaiende deuren Specificaties: • Materiaal: RVS 304 • Afmeting: H 30 x B 265 mm • Gewicht: 382,5 gram • Inclusief bevestigingsmateriaal en montage-instructie Over Ivana De Ivana groep is een inkooporganisatie voor groothandels en speciaalzaken in ijzerwaren, bouwbeslag, hang- & sluitwerk, verven, gereedschappen, machines en bevestigingsmaterialen.

Via 81 vestigingen verspreid over Nederland en België leveren de leden voornamelijk aan de bouw en industrie: aannemers, bouwbedrijven, woningbouwverenigingen, overheid, timmerfabrieken, renovatie-, onderhoud- en klusbedrij-

j

ven. Door de inkopen te bundelen kunnen de aangesloten ondernemingen producten tegen de beste prijzen leveren.

Het merk Ivana is de bindende factor tussen de leden. Met het merk Ivana hebben de leden iets dat hen onderscheidt van andere aanbieders.

Daarbij komt dat het merk Ivana ook meer biedt. De producten hebben kwalitatief duidelijk pluspunten en zijn concurrerend geprijsd.

Ivana en Necosteel zijn handelsmerken van Necomij B.V.

Roto vereenvoudigt montage raamsystemen Roto Frank vereenvoudigt de montage van kunststof en aluminium raamsystemen. Zo komt de Duitse fabrikant met een verborgen scharnieroplossing voor aluminium profielen op de proppen. De klembare scharnierzijde wordt in de kozijngroef geklemd, volledig onafhankelijk van de geometrie van de hoekverbinding of het profielkozijn. Het hangwerk is compatibel met de modulaire NT-draai-kiepsysteem. Ter aanvulling hierop presenteert Roto een zichtbare scharnierzijde met een openingshoek tot 180 graden die geschikt is voor vleugelgewichten tot 100 kg. www.roto-frank.com

o u r n a a

l

klanten zo goed mogelijk van dienst zijn, mede door de voorraad dicht bij de klant te brengen. Uitbreiding van de vestigingen draagt hieraan bij.

Van Enckevort is een gespecialiseerde groothandel voor aannemers- en bouwbedrijven, woningbouwverenigingen, timmerfabrieken, renovatie- onderhouden klusbedrijven. De laatste jaren is Van Enckevort ook zeer actief op het gebied van gevelbeslag voor de hout-, kunststof en glasindustrie, elektronische toegangscontrole systemen en persoonlijke beschermingsmiddelen.

Voor meer informatie zie www.enckevort.com

SVK lanceert Argilo Verdo gevelstenen Met de nieuwe reeks gevelstenen Argilo Verdo van SVK kan je meer isoleren zonder verlies aan ruimte: de stenen zijn slechts 6,5 cm dik, tegenover 10 cm voor klassieke gevelstenen. Het kleurenpalet omvat zes tinten: beige, taupe, grijs, roodpaars, bruin en zwart. Voor extra ontwerpvrijheid is de Argilo Verdo naast het Waalformaat (210 x 65 x 50 mm) en Waaldikformaat (210 x 65 x 65 mm) ook verkrijgbaar in Module 50 (190 x 65 x 48 mm).

Meer info: www.svk.be

Fors banenverlies bij AGC Bij glasfabriek AGC Glass Europe in Tiel verdwijnen zeventig van de 185 banen.

Het bedrijf heeft besloten de floatoven stil te leggen.Volgens AGC wordt de Europese glasmarkt momenteel geconfronteerd met een sterk krimpende vraag en overcapaciteit. Dat laatste is hoofdzakelijk te wijten aan de dalende vraag in de bouw. De vestiging van Tiel heeft de oudste actieve floatoven in de groep, een coatinglijn, snijlijnen en een distributiecentrum.

Gezien de onvoorspelbare vooruitzichten is de een heropstart van de floatoven momenteel niet aan de orde. Het begeleidende plan en de maatregelen zullen worden besproken met de ondernemingsraad en de vakorganisaties. www.agc-glass.eu

Groothandel Van Enckevort breidt uit in Brabant Op maandag 17 september opent Van Enckevort de deuren van haar twee nieuwe vestigingen in Eindhoven en Veldhoven. Deze uitbreiding brengt de gespecialiseerde groothandel voor aannemers- en bouwbedrijven op een totaal van 13 vestigingen, verspreid over Limburg en Brabant.

Ondanks het feit dat de bouwsector het zwaar te verduren heeft onder de economische crisis, toont Van Enckevort opvallend genoeg nog altijd groei.

Redenen hiervoor zijn volgens Van Enckevort het verantwoord investeren in een breed aanbod van producten, innovatie en het uitbreiden met meerdere vestigingen. Deze drie elementen zijn van belang voor Van Enckevort om haar marktaandeel in stand te houden en uit te breiden. Van Enckevort wil haar

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 59 IIIIIIIIIIII

de ĂŠchte professional springt eruit

e www.lecot.b rs.be e ld e h sc d www.rae .nl slagpartners ww.bouwbe

w

raam& deurbeslag

interieur& meubelbeslag

witgoed

1

2

3

4

5

6

7

8

9

*

0

#

elektronisch bouwbeslag

gereedschappen

bevestigingen & chemicaliĂŤn

persoonlijke bescherming

lastechnieken

tuingerief

j

Häfele Nederland vierde 25-jarig bestaan met loterij voor klanten Wie jarig is trakteert! Häfele Nederland bestond dit jaar 25 jaar en deelde in 25 weken van februari t/m juli meer dan 160 prijzen uit. Taarten, iPod’s en iPad’s en als hoofdprijs een set mooie fietsen.

o u r n a a

l

Tectrum ziet zijn geconsolideerde omzet stijgen van zo’n 52 naar 65 miljoen euro en het personeelsbestaand aangroeien tot meer dan 300 medewerkers.

Tectum groepeert een zevental bedrijven en is via diverse overnames uitgegroeid tot een toonaangevende speler in België, met buitenlandse activiteiten in onder andere Roemenië en Polen. Dit jaar ontving het de Herman Dessersprijs van Voka, een bekroning voor onderscheidend ondernemerschap. Mawipex, met vestigingen in Schoten (B) en Rilland (Nl.) werd opgericht in 1978 en is actief in de verdeling van het synthetisch dakrubber BossCover EPDM en Firestone RubberCover EPDM. Meer info: www. www.tectumgroup.be

Kleurrijk zink

Hans Bovekerk, directeur van Häfele Nederland, overhandigde de prijzen aan de gelukkige winnaars.

Judith Hoste en Dave De Cock klopten aan bij architect Jos Vanderperren om hun woning in Dikkelvenne (deelgemeente van Gavere) te ontwerpen.

Het koppel wilde voor vrienden en familie heel graag een aparte ruimte om te slapen, een ruimte die volledig los diende te staan van de leefruimte van de bewoners. Vanderperren tekende daarom twee afzonderlijke volumes. Het op zichzelf staan van beide volumes onderstreepte Vanderperren door dak en gevel in één en hetzelfde materiaal, zink, op te trekken en door als plaatsingstechniek ‘staande naad’ te hanteren. Die scheiding zette hij extra in de verf door het gebruik van verschillend kleuren. Het slaapvolume stak hij in een zinken jasje van Pigmentblauw, de leefruimtes bekleedde hij met Anthra-Zinc. Anthra-Zinc is een donker geprepatineerd zink dat uitstekend past bij leien en waarmee het dikwijls wordt gecombineerd.

Meer info: www.mijnhuismijnarchitect.com, www.vmzinc.be, www.zincfashion.be

Tectum neemt Mawipex over Het Genkse dakbedrijf Tectum Group – de vroegere Group Biesmans – heeft het Nederlandse Mawipex overgenomen, een bedrijf met 35 medewerkers en een omzet van 15 miljoen euro. Gedelegeerd Bestuurder Jean Biesmans: “Mawipex is voornamelijk actief in Nederland en Vlaanderen. Met een vestiging in de regio Antwerpen en een uitgebreid distributienetwerk in Nederland past deze overname perJean Biesmans, topman van Tectum. fect in onze groeiplannen. Enerzijds kunnen wij nu ook het sterke merk BossCover EPDM, dat vroeger exclusief door Mawipex werd verdeeld bij de Belgische bouwgroothandels vermarkten.

Anderzijds zullen wij ons uitgebreide productengamma in Nederland introduceren bij de professionele dakdekkers.”

Zinkarchitectuur in Dikkelvenne.

Dozon neemt Geha bouw over Bus’ Handelmij uit Zwolle en Dozon hebben overeenstemming bereikt over een overname van de bouwgerelateerde activiteiten van Bus-Geha. Dozon, een regionale bouwtechnische groothandel in de regio’s Achterhoek, Twentse, Salland, Veluwe en Betuwe, is op overnamepad. Men zal op strategische locaties steeds meer vestigingen openen. De technische groothandel Bus is met elf vestigingen en 180 personeelsleden gericht op de metaalverwerkende industrie. Bus kiest ervoor zich volledig te focussen op deze branche en bouwt haar activiteiten verder uit op onder andere de Veluwe en de Betuwe. Vanuit ons logistieke centrum in Doetinchem worden de klanten binnen 24 uur beleverd. Dozon levert een breed assortiment hang- en sluitwerk, bouwbeslag, gereedschap, machines en verbruiksartikelen aan bouw- en bouwaanverwante klantengroepen. www.dozon.nl

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 61 IIIIIIIIIIII

C-MOL Benelux TECHNISCHE AUTOMATISERING

C-MOL ontwikkelt al meer dan 25 jaar software voor de metalen ramen-, deuren- en gevelbranche.

De gehele technische automatisering is in één standaard programma ondergebracht.

Door communicatie en het herhaaldelijk invoeren van gegevens, kunnen fouten ontstaan.

NEAPEL en JASPER Design-beslag voor schuifdeuren van glas en hout.

In C-MOL worden de gegevens éénmalig ingevoerd.

Vanuit deze gegevens worden de prijscalculatie, tekenwerk, bestellingen, productielijsten en CNC

Met de design-serie Neapel en Jasper biedt HELM de perfecte combinatie tussen hoogwaardig schuifdeur techniek en modern deurdesign in privé als ook in zakelijk gebruikte ruimten.

Neapel en Jasper onderscheiden zich in het design van de ophanging en zijn verder optisch en technisch gelijk.

Vanzelfsprekend zijn beide systemen gebaseerd op de beproefde HELM schuifdeurtechniek. De bijpassende deurgreep complementeert het geheel.

Neapel en Jasper zijn voor de volgende toepassingen leverbaar: - 1- en 2 deurs schuifsystemen - deurgewichten tot 100 kg.

- deuren van hout of glas - bevestiging aan glazen scheidingswanden en muren - glasdikten(ESG) van 8, 10 en 12 mm.

Verkrijgbare garnituren bestaan uit: - 1 buis met buishouders, 2 hangrollen, 2 eindstoppen, 1 aanslagbuffer en 1 ondergeleider

programma’s gegenereerd. Kortom het proces vanaf de calculatie tot en met de productie, inclusief CNC gestuurde machines worden beheerst met C-MOL.

Met C-MOL software kunt u eenvoudig en snel; • calculeren • tekenen • werkvoorbereiden • machine-aansturen U bepaalt de profiel- en/of machineleverancier.

C-MOL heeft onderkend dat naast goede software een up-to-date databank van profielleveranciers nog veel belangrijker is. Met de range C-MOL softwarepakketten in combinatie met de databanken heeft u een platform, toegesneden op de specifieke branche, voor de technische automatisering waarbij uw onafhankelijkheid gegarandeerd blijft.

Neapel

Helm is een merk van Woelm GmbH. Nederlandse vertegenwoordiging: René Kos tel.: +31 (0) 226 - 34 51 50 e-mail: rnkos@planet.nl

Jasper C-MOL Benelux BV Postbus 75 6670 AB ZETTEN Tel: 0488 – 42 18 48 Fax: 0488 – 42 17 39 info@c-mol.nl www.c-mol.nl

j

o u r n a a

Uitzonderlijke lange dakplaten bij woningrenovatie

Häfele brengt naslagwerk uit over meubelbeslag

In Rijswijk zijn de daken van 220 woningen gerenoveerd met ruim vijf meter lange houten constructieplaten. Dat is volgens aannemer en leverancier MetsaWood een uitzonderlijke overspanning. De uitzonderlijke plaatlengte was noodzakelijk omdat standaard dakisolatieplaten niet pasten vanwege de beperkte hoogte van

3200 neuwe artikelen, een uitgebreid overzicht van het designbeslag en technische gegevens over de constructie van het meubelbeslag. Dat is in een notendop het naslagwerk van Häfele: het Grote Häfele Meubelbeslag 2013 . Het boek wordt uitgegeven in 2 delen: design en techniek. De uitgebreide informatie wordt digitaal ondersteund met een kosteloze iPad app en webcodes op de website van Häfele die extra informatie verschaffen in de vorm van filmpjes, tekeningen, brochures en configurators. Op de app kan men de actuele catalogi overal en altijd bekijken. De 20.000 artikelen zijn samengevoegd op 2700 pagina’s voor de houtverwerkende industrie. Ze omvatten ook veel ideeën en services. In het Design- deel heeft de meubel– en interieurbouw een overzicht van het assortiment meubelgrepen, verlichting waaronder LOOX LED-verlichting en de Topco-Service voor producten op maat gemaakt, zoals kant-en-klare laden, schuifdeuren. www.hafele.com

de huidige dakrand en de te grote afstand tussen de bestaande gordingen. Het plaatsen van nieuwe gordingen was te kostbaar. De Kerto Q-constructie bood uitkomst. Deze gelamineerde fineerplaten met 20 procent van de fineren in dwarsrichting overbruggen relatief grote afstanden en derhalve dus geschikt voor lijvige constructies. De in dit project verwerkte platen hebben een breedte van 1,82m en een lengten variërend tussen 3 en 7 meter. Kerto is door zijn stijfheid en extreme sterkte circa 1,5 keer zo sterk als traditioneel constructie triplex en bijna 3x zo sterk als traditionele dakdelen. Met de opbouw van deze relatief slanke constructieplaat wordt een Rc van ca. 2,6 m2K/W gerealiseerd. Dat is een sterke verbetering is ten opzichte van de bestaande situatie. www.metsawood.com

Online bestellen bij Bouwmaat

l

Financieel kerngezonde Klunder Drachten onderscheiden Bouwmaterialenhandel Klunder Drachten behoort tot de top van de financieel gezonden bedrijven in de branche. Als beloning daarvoor heeft het bedrijf met een AA-rating de Gradyon Award ontvangen. Circa 45.000 bedrijven in Nederland voldoen aan de AAA tot A credit rating en hebben financieel hun zaken uitstekend voor elkaar. Niet alleen voldoet Klunder Drachten aan haar betalingsverplichtingen, maar laat ze ook financiële transparantie zien aan haar afnemers. Het bedrijf staat voor 100 jaar kennis en ervaring in ijzerwaren, gereedschap en bouwbeslag in Friesland en 20 jaar als specialist in montage van deuren en toegangstechniek met service & onderhoud in met name Noord en West Nederland. www.klunderdrachten.nl

Klanten van Bouwmaat kunnen vanaf nu ook online bestellen. In de webshop op de compleet vernieuwde website zijn meer dan 12.000 artikelen verkrijgbaar. Een bestelling vandaag voor 20:00 uur, wordt de volgende morgen geleverd. Zo kunnen klanten van Bouwmaat ’s avonds na het werk vanuit huis de materialen voor de volgende dag regelen. Bezorgen kan overal, op iedere gewenste plek. Het klaarzetten op de vestigingen om direct te worden afgehaald behoort natuurlijk ook tot de mogelijkheden. www.bouwmaat.nl

Sakol en Transferro samen verder Bouwmaterialenhandel Sakol en in– en verkoopbedrijf van ijzerwaren en gereedschappen Transferro gaan samen verder. Door gebruik te maken van elkaars expertise en inkoopvoordeel voor de klant hopen de gefuseerde partners op de nodige synergie. Sakol heeft 20 verkoopvestigingen verspreid over Nederland. De zeven leden zijn familiebedrijven.Transferro beschikt over een centraal magazijn en heeft 82 leden verspreid over Nederland. Ook dat zijn familiebedrijven. Het kantoor van Sakol verhuist naar de vestigingsplaats van Transferro in Zwolle. De nieuwe naam Sakol-Transferro wordt per 1 januari 2013 een feit. De leden van Sakol zullen dan ook lid zijn van Transferro. Het centraal magazijn wordt uitgebreid met de hout– en bouwproducten van Sakol. www.sakol.nl en www.transferro.com

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 63 IIIIIIIIIIII

j

o u r n a a

l

Directiewisseling bij Van Enckevort Per 1 augustus 2012 heeft een directiewisseling bij Van Enckevort groothandel BV, Mawi BV en Betiva BV plaatsgevonden. De huidige directeur-eigenaar, Francine van Enckevort – Beurskens, trekt zich terug. Ze blijft als directeur van de Holding J. van Enckevort Blerick BV, de activiteiten meer op afstand volgen.

Tevens is Van Enckevort toegetreden tot de Raad van Commissarissen. Uit de eigen gelederen zijn twee nieuwe directeuren worden benoemd, namelijk Willem van Riet als commercieel directeur en Lei Verstraelen als financieel directeur. www.enckevort.com

Sokkelblok voor passiefhuizen

Colormatics zorgt voor het bekleden van kunststof- en aluminiumprofielen met een gekleurde folie. De profielen zijn bestemd voor zowel buiten- als binnentoepassingen zoals ramen en deuren.

Nog op BIS presenteert Foamglas het PC Perisave -sokkelblok, een isolatieelement specifiek ontwikkeld om koudebruggen in passiefhuisprojecten te voorkomen. Dit nieuwe product in het gamma isolatieproducten op basis van cellulair glas, is al gecertificeerd door het Passiefhuis Instituut (PHI) in Darmstadt. PC

Wij kunnen elk profieltype van eender welk merk een kleur of motief geven. Zowel houtnerf als vlakke structuren kunnen toegepast worden. De meeste RAL-kleuren zijn uit voorraad leverbaar, andere tinten kunnen gemaakt worden.

Passiehuissokkel in PC Perisave.

www.colormatics.be Nijverheidslaan 1577B | 3660 Opglabbeek +32 (0)89 70 28 90 | info@colormatics.be

IIIIIIIIIIII 64 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

Perisave is standaard 60 x 60 cm breed en 28 cm dik. Andere maten zijn verkrijgbaar op aanvraag. Het verlijmen van het oppervlak en de voegen van het sokkelblok gebeurt met koudlijm. Zo hoeft het blok niet doorboord te worden en worden koudebruggen volledig uitgesloten. PC Perisave kan zowel ondergronds als bovengronds worden gebruikt en is bij uitstek bedoeld voor vochtige gebieden en mechanisch hoge belastingen. Deze bijzondere toepassingen dankt het aan de intrinsieke eigenschappen van cellulair glas: de isolerende waarde vermindert niet, en ook de draagkracht neemt niet af. Omdat cellulair glas volstrekt ongevoelig is voor water blijft het zijn isolatievermogen behouden, tientallen jaren lang, ook na een overstroming. Een bijkomend dampscherm is overbodig: Foamglas is isolatie en dampscherm in één. Ook extra drainagemaatregelen zijn niet nodig.

PC Perisave vind je op de stand van Isorex, nummer 1.271 in hal 1.

Meer info: www.foamglas.be

Niet noodzakelijke risico’s uit de weg gaan Wat een eer om de Pen te mogen ontvangen van één van de kapiteins van onze Nederlandse raam en deur industrie, Wim Loeve algemeen directeur van Deventer Benelux BV. Deventer en Roto zijn bedrijven die wereldwijd bekend staan om hun kwaliteit, productengamma, innovatie, financiële stabiliteit, logistieke dienstverlening, maar vooral voor consequent handelen en doen wat ze zeggen. Dit schept vertrouwen….Vertrouwen in roerige tijden.

en verdere aanscherping hiervan in de nabije toekomst, hebben we allemaal een eenmalige kans om het gevelelement een nieuwe positie binnen de bouwkolom te geven. Als er echter iets is waar wij ons zorgen over maken dan is het wel dat, gegeven door pure overlevingsdrang, velen van ons de route kiezen van prijs boven kwaliteit en onvoorwaardelijk opdrachten aannemen en zelfs schakels uit de kolom halen. Deze negatieve spiraal schaadt de hele industrie en draagt niets bij. En dat terwijl bewezen is dat het leveren van kwaliteit, service en partnership in

alle opzichten de enige optie is om te overleving in een dalende markt.

Er liggen immers grote kansen voor een ieder die zijn weg consequent bewandelt, consequent naar voren gaat en vooral geen compromis aangaat voor wat betreft kwaliteit en service. Een weg die we bij Roto al langdurig bewandelen.

We hebben onze eigen toekomst in de hand.

Ik geef de Pen door aan Paul Renson!

Roerige tijden want wereldwijd bevinden we ons in een crisis die al bijna als normaal gezien kan worden en die ons, naar mijn mening, ook nog een aantal jaren zal blijven achtervolgen. Ik durf zelfs te zeggen dat het nooit meer zal worden wat het eens was. En juist nu heeft de industrie gedegen managers nodig die oog hebben voor de plek waar kosten ontstaan en de daadkracht hebben deze te minimaliseren of te elimineren. En…. die bovendien niet bang zijn de broekriem aan te halen als dat nodig is. Maar we hebben ook iets anders nodig en dat is: niet noodzakelijke risico’s uit de weg gaan, maar nieuwe kansen vroegtijdig erkennen, creëren en forceren.

Ben ik of zijn wij bij Roto zwartkijkers? Het antwoord is nee.Wij zijn helemaal niet negatief, eigenlijk zijn wij zelfs erg positief.

Ja, er zal minder werk zijn in de nabije toekomst en daar kunnen we ons maar beter op voorbereiden.

Aan de andere kant zal er een schrijnend tekort zijn aan betaalbare woonruimtes in de al overbevolkte gebieden in Nederland en daarbuiten.

Tegelijkertijd zullen deze woningen kwalitatief steeds hoogwaardiger worden waarbij de ramen, deuren, dakramen en solarpanelen een steeds belangrijker rol zullen gaan spelen door de normen betreffende passief en luchtdicht bouwen. Het raam, de deur en zeker niet te vergeten de montage gaan nog volwassen worden en zullen in grote mate de energiebalans beïnvloeden. Gegeven deze nieuwe energienormen

Mike Piqeur van Roto Frank

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 65 IIIIIIIIIIII

h a n g

s

l

u

IIIIIIIIIIII 66 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

i

t w e r k

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Innovatieve klembeveiliging voor glasdeuren

Nominatie Golden Securitas Award 2012 In juni 2011 introduceerde Market een innovatieve klembeveiliging voor glasdeuren op de Nederlandse markt. De zogenoemde ProFin S beveiliging, die bestaat uit een 49 mm brede glasstrook in een apart draaiend beslag, voorkomt ongevallen die bij conventionele glasdeuren aan de scharnierzijde kunnen voorkomen. Het product, dat in Oostenrijk werd ontwikkeld en daar in 2010 op de markt kwam, is genomineerd voor de Golden Securitas Award 2012. Een internationale prijs die veilige gebouwen promoot.

“Bij het openen van een conventionele glasdeur ontstaat aan de scharnierzijde een spleet, die bij het sluiten een val vormt voor vingers en handen,” zegt Sander Ketels, directeur van Market. “Door de permanente werking van de vloerveer of door de hefboomwerkingen kan dit tot breken of, in het ergste geval, tot amputatie van lichaamsdelen leiden. Het zijn dikwijls kinderen die hierdoor gewond raken, omdat zij het gevaar zelden of niet herkennen. Wij bieden een product dat dit soort gevaarlijke situaties voorkomt. De innovatieve en gepatenteerde deurbeveiliging ProFin S bestaat uit een glasstrook, die in een apart draaiend beslag is opgenomen. Deze 49 mm brede glasstrook draait bij weerstand in de tegengestelde richting en voorkomt zo verwondingen aan vingers en handen.”

Slimme deur die meegeeft Geïnteresseerden kunnen de ProFin-S klembeveiliging onder meer bekijken in de showroomgedeelte van het kantoor van Market. “Úit reacties van gebruikers blijkt dat zij het product waarderen,” zegt Ketels. “Ook architecten zijn ervan gecharmeerd. Zij waren enthousiast over de esthetiek, toen wij dit product in september presenteerden op de beurs Architect @ Work. Dat is een evenement dat om de twee jaar plaats vindt en waar alleen echte innovaties worden getoond.”

Veel toepassingen zijn mogelijk volgens Ketels: “We leveren ProFin-S als complete set beslag voor allerlei bouwkundige situaties: zonder bovenlicht, met bovenlicht, met boven- en zijlicht aan scharnierzijde, met boven- en zijlicht aan sluitzijde en met boven- en zijlicht aan scharnier- en sluitzijde. Zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten komen in aanmerking, en de producten worden geleverd met een heldere montagehandleiding.”

De klembeveiliging kreeg in 2011 de IF product design award, een internationale prijs die elke twee jaar wordt uitgeloofd voor hoogwaardig design. Het product is bovendien genomineerd voor de internationale Golden Securitas Award 2012, een prijs die veilig en gezond werken en leven promoot. ProFin-S doet mee in de categorie Innovativiteit voor meer zekerheid.

Op 15 november vindt de prijsuitreiking plaats in Wenen. n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 67 IIIIIIIIIIII

IIIIIIIIIIII 68 I profiel vaktijdschrift nr. 4 I 2012

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Nieuwe salesorganisatie

afgestemd op wensen van klanten Specialist in vergrendeling en ontgrendeling van binnen- en buitendeuren ASSA ABLOY Nederland heeft haar organisatie aangepast. Klanten worden voortaan met één stem tegemoet getreden voor zowel de merken LIPS als Nemef. Door de intensievere samenwerking van de projectadviseurs en ondersteunende diensten worden marktvragen sneller en beter beantwoord, of het nu gaat om woning- of utiliteitsbouw. Tevens investeert het bedrijf in samenwerking met partners om de markt nog beter te bedienen.

Met een breed assortiment aan mechanische en elektromechanische vergrendelings- en ontgrendelingsproducten biedt ASSA ABLOY beveiligingsoplossingen voor woningen, kantoren, zorginstellingen en justitiële inrichtingen. Een team van projectadviseurs, strategische accountmanagers en elektromechanische specialisten helpt klanten bij hun specifieke vraagstukken over hang- en sluitwerk. Ze worden hierbij ondersteund door product managers en het R&D Competence Centre. De dienstverlening is gebaseerd op de kwaliteitsmerken Nemef, LIPS, YALE, ASSA ABLOY, IKON, effeff en ABLOY.

Centraal aanspreekpunt Na recente investeringen in digitale bestekservices voor woning- en utiliteitsbouw, vernieuwde de internationale producent van hang- en sluitwerk begin 2012 haar salesorganisatie. Dit om de Nederlandse markt beter te bedienen. “Uit gesprekken met onze dertig grootste klanten bleek de behoefte om met één partij zaken te doen voor alle ontgrendelings- en vergrendelingswensen in zowel woning- als utiliteitsbouw,” zegt Robert Vos, managing director bij ASSA ABLOY.

Marketing manager Aat Booij (links) en managing director Robert Vos.

“Voorheen moesten klanten voor utiliteitsbouwproducten terecht in Raamsdonksveer en klanten voor woningbouwproducten in Apeldoorn.

Opdrachtgevers hebben voortaan één aanspreekpunt voor producten van de gerenommeerde merken Nemef en LIPS. Ze kunnen voor al hun vragen en wensen over hang- en sluitwerk terecht

bij één team van projectadviseurs, onafhankelijk van het type bouwproject. Deze Nemef en LIPS specialisten trekken sinds 2012 gezamenlijk op en ondersteunen elkaar bij diverse uiteenlopende projecten.”

Partnerships ASSA ABLOY richt zich behalve op het samenvoegen van de salesactiviteiten en ondersteunende diensten ook op betere samenwerking met commerciële partners. “Het gaat om een multi-level aanpak, waarmee we inspelen op trends in de bouw zoals het aanhouden van kleinere voorraden,” zegt marketing manager Aat Booij. “Het doel van ASSA ABLOY is om verder te groeien. Dit willen we doen door partnerships aan te gaan met klanten en te investeren in trainingen, opleidingen en gezamenlijke marketing– en verkoopactiviteiten. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan het aanbieden van seminars over vluchtwegtechniek en aanverwante producten. We willen nog beter zichtbaar worden en dat doen we onder andere met shop-in-shop concepten en onze vernieuwde websites assaabloy.nl, nemef.nl en lips.nl.”

Vos zegt tot slot: “De reacties vanuit de markt op de recente vernieuwingen binnen ASSA ABLOY zijn heel positief. De digitale bestekservices voor woningbouw – en utiliteitsbouw vormen een succes, en ook de recente veranderingen in de salesorganisatie worden gewaardeerd. We kunnen sneller schakelen en lossen daardoor problemen sneller op.” n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 69 IIIIIIIIIIII

IIIIIIIIIIII 70 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

Designbeslag is functioneel

en bestaat uit natuurlijke materialen De vormgeving van het deur- en raambeslag komt steeds meer in het teken te staan van de functionaliteit van het hang- en sluitwerk. Elektronische toegangscontrole, hogere eisen aan brand- en inbraakveiligheid en intelligente koppelingen met andere netwerken in een gebouw zijn trends die onmiskenbare gevolgen hebben voor het design. Hoe ga je die elementen zo stijlvol mogelijk vormgeven? En welke esthetische ontwikkelingen maakt het beslag door?

Voor de consumentenmarkt in de woningbouw liggen de condities op dit vlak anders dan voor de utiliteitsmarkt (publieke gebouwen, kantoren en bedrijfshallen). In laatstgenoemde sector zijn functies als elektronische toegangscontrole en koppelingen met gebouwbeheer- en alarmeringssystemen veel wezenlijker dan in een woning waar deze voorzieningen dikwijls nog niet zijn aangebracht. Het design voor de particuliere woningmarkt hangt veelal af van de bouwstijl van het huis en wat de gangbare markttrends zijn.

Volgens beslagfabrikant Van Leeuwen International zijn er twee duidelijke trends zichtbaar op deze specifieke markt: het gebruik van natuurlijke materialen en het consequent doortrekken van één stijl qua raam-, deur- en meubelbeslag. De strakke, geometrische op Bauhaus geënte vormgeving zien we nog veel terug in de deur- en raamkrukken, rozetten en schilden. Ook de combinatie van twee materialen in het product is een blijvertje: zoals roestvast staal met hout of zelfs

staal met leer of porselein. “Terug naar de basis is het motto van de woonconsument,” zegt productmanager Jacob Siebelink. “Behalve natuurlijke materialen signaleren we een al langer lopende hang naar minimalistisch beslag. Geen tierelantijnen, maar functioneel. Een esthetisch voorbeeld is het in de deurpaneel gefreesde rozet.”

De consument die beslag van Van Leeuwen bij de ijzerwarenhandel koopt wil het liefst alle toepassingen in één stijl doorvoeren. Het modulaire beslagpakket van de fabrikant uit Rhenen is daarbij een welkome ondersteuning. “Onze dealers en externe ontwerpers denken mee in het design van het eindproduct. Deze co-creatie is gewenst omdat zij de stem van de markt spreken.” Uiteraard gaan Van Leeuwen en het ingelijfde Post en Eger (voor de utiliteitsmarkt) mee in de inbraakwerende voorzieningen die het SKG-instituut vereisen. Zo heeft Van Leeuwen al een speciale kierstandhouder op de markt waarvan een deel van de schuifarm op het kozijn

Design speelt ook een rol bij kierstandhouders. (foto Van Leeuwen International)

is gemonteerd, zodat deze voorziening zo min mogelijk in het zicht komt.

Eigenwijze koers Beslagfabrikant Ansae uit Oosterhout volgt een eigenwijze koers qua design van haar producten.

Ze brengt niet tal van nieuwe modellen uit die de esthetische trends volgen, maar het bedrijf stelt de vormgeving in dienst van de gewenste functionaliteiten van het hang en sluitwerk. “In 2008, voordat de financieel-economische crisis uitbrak, hebben we besloten geen honderden modellen meer in ons assortiment op te nemen. Met deze basismodellen kunnen we eindeloos combineren, zodat we iedere klant de juiste oplossing bieden,” zegt directeur Ton Kuppens.

Met Ansa E-design maakt de onderneming van Kuppens het beslag intelligent voor elektronische toegangscontrole. De ondernemer laat het tafelmodel zien: de kaartlezer is fraai verzinkt in het beslag, in tegenstelling tot veel andere toepassingen waarop deze voorziening als een lelijke puist is verwerkt. Het maanvormige plaatje van slagvast

Ton Kuppens “Design is niet alleen maar zichtbaar aan de buitenkant.” (foto Marcel van Rijnbach)

Strak en geometrisch blijven een populaire stijl. (foto Van Leeuwen International)

Twee verschillende materialen worden dikwijls in beslag gecombineerd. (foto Van Leeuwen International)

Design speelt ook een rol bij kierstandhouders. (foto Van Leeuwen International)

Ook de raamkruk krijgt een exclusievere uitstraling. (foto Van Leeuwen International)

polycarbonaat is aan twee zijden in wit afgewerkt.

“Vooral de inpassing van de draadloze communicatiemodule is een zware bevalling geweest.

Straling op staal geeft wrijving, dus moesten we vooral aandacht besteden aan de aansluiting tussen het metaal en de kunststof.”

ziekte afdeling gewijzigd wordt in een psychiatrische opvang, omdat de ligtijden van hartpatiënten verkorten en er steeds meer verpleging nodig is van psychiatrische patiënten. “We zien dus steeds meer psychiatrische afdelingen in ziekenhuizen.

Dat betekent dat ook het deurbeslag met de functiewijziging mee verandert. De standaard deurkruk wordt vervangen door een speciale detentiekruk met speciaal gevormde knoppen waaraan iemand zich niet kan bezeren en waarin stiften in plaats van schroeven voor de verbindingen zorgen.”

Kuppens geeft hiermee aan dat design van beslag niet beperkt blijft tot de esthetische vormgeving.

“Nee, wij integreren de vormgeving in de functies van het beslag. Wij hebben al zover nagedacht dat dit basale elektronische toegangscontrole systeem uitgebreid kan worden naar een deurautomaat die met een smartphone is te openen.”

Ook kan het intelligente beslag geïntegreerd worden met andere gebouwbeheersystemen, bijvoorbeeld met audio-visuele systemen in zorggerelateerd vastgoed of klimaatbeheersystemen.

Het gebruik van ruimten verandert steeds sneller in een gebouw; vooral in zorg is dat zichtbaar.

Kuppens geef als voorbeeld dat de hart– en vaat-

Tenslotte heeft Ansa voor een bank een speciaal veiligheidsbeslag ontwikkeld waarop het gereedschap van de inbreker zich letterlijk stukbijt.

Inbrekers gaan tegenwoordig beslag te lijf met veel fysiek geweld, waaronder een boormachine. Door metalen kogels in het rozet te verwerken gaan de boormachines echter kapot.

“Niet uiterlijk zichtbaar in het design, maar wel heel belangrijk voor de opdrachtgever,” besluit Kuppens n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 71 IIIIIIIIIIII

Scharnierbevestiging Dr. Hahn beschermt tegen schade deuren

IIIIIIIIIIII 72 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

‘De KT-Fix met stiftoplossing beschermt deuren’

a d v e r

t o r

i

a

l

Dr. Hahn ontwikkelt verder haar scharnierbevestiging met metalen stiften die deuren beter beschermen tegen indeuking van de profielen en het doorhangen dan de standaard schroeven. Het zogeheten KT-FIX systeem kan nu op alle soorten profielen worden bevestigd. Het is nu ook mogelijk in de meeste gevallen zowel het kader- als vleugelgedeelte te voorzien van deze scharnierbevestiging. Vroeger werd enkel het vleugeldeel van dit systeem voorzien. gatdiameter van 5 naar 8 mm. Dat levert dus wat aanpassingen op in de CNC-bewerkingsmachines.

Omdat Dr. Hahn nauw contact heeft met de deurfabrikanten en de ijzerwarenhandel kan het bedrijf snel inspelen op eventuele montageproblemen.

“We hebben het de deurverwerker zo comfortabel mogelijk gemaakt. Het scharnier kan gesteld worden zonder demontage van de deurvleugel.

Het bevestigingssegment is voorgemonteerd in het vleugeldeel en er hoeven minder boringen te worden uitgevoerd. Bovendien gaat de montage met deze metalen stiften sneller dan met schroeven. De kortere montagetijd gaat geld besparen in de productie,” licht Maes toe.

De metalen stiftoplossing in close-up .

Deze doorontwikkeling is wenselijk omdat er per land andersoortige deurprofielen worden gehanteerd. Nederland bijvoorbeeld maakt naar buiten draaiende deuren met een verdiept profiel.

Wat dat betreft is de Nederlandse deur een exoot in Europa.

De KT-FIX is een eigen concept van Dr. Hahn.

De scharnierenfabrikant stuitte op het probleem dat deurprofielen werden ingedeukt, omdat de

positief. Het gebruik van de KT-FIX oplossing gaat gestaag omhoog. “De verwerkers zijn zich bewust van de problemen met beschadigingen en het doorhangen. De gebruikers van het systeem zien geen vervorming van het profiel. Het resultaat is dus al gelijk merkbaar.” Een ander voordeel voor de deurfabrikanten is dat deze scharnierbevestiging niet duurder is dan de standaardoplossing. Ze dienen wel te investeren in een ander boorpatroon, maar hoeven daarentegen minder gaten in de stalen ‘body’ te maken. Wel gaat het

Dr. Hahn blijft voortdurend innoveren in scharnieroplossingen. Ofschoon deurvleugels steeds groter worden, streeft de fabrikant ernaar zo slank mogelijke scharnieren te engineeren, terwijl ze wel hoge gewichten kunnen dragen. Binnen afzienbare tijd zal Dr. Hahn met nieuwe systemen op de markt komen. Ook is men bezig met in het profiel verwerkte volledig verdekt liggende scharnieren. “De enige hindernis die we daarbij nog ondervinden is dat onzichtbare scharnieren profielgebonden zijn. We onderzoeken de mogelijkheden om een meer universeel systeem op de markt brengen. Dit is noodzakelijk omdat Dr. Hahn met meerdere honderden profielfabrikanten wereldwijd samenwerkt.” n

‘We hebben het de deurverwerker zo comfortabel mogelijk gemaakt’ standaardschroeven in het staalversteviging gingen draaien. Daardoor werden de profielkamers samengedrukt. Zo ontstond er ongewenste speling met als gevolg dat deuren doorhingen. Beide problemen kunnen nu makkelijk worden getackeld met een metalen stiftbevestiging die voor een stabielere ophanging zorgt.

Geen vervormingen meer van het profiel De reacties van deurenfabrikanten zijn volgens Benelux-manager Tonny Maes van Dr. Hahn heen

De scharnierbevestiging beschadigt geen profielen en deuren.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 73 IIIIIIIIIIII

Tijd voor wat anders!

Hoogstaande sluittechniek gecreeërd door HAUTAU

Zie nog veel meer!

Nuremberg Hall 4, stand 113

U goed voelen is eenvoudig: met het nieuwe parallelschuif beslag van HAUTAU ATRIUM SP® komfort ventileert u uw ruimtes met een eenvoudige handbeweging. Laat u zich inspireren.

U zult het merken wanneer het HAUTAU is.

Info: HAUTAU@hoberg.be ou

www.HAUTAU.de

AXA Smart Easyfix® R snel en betrouwbaar renoveren

Om nieuwe deuren in bestaande kozijnen gemakkelijker en sneller te kunnen plaatsen, heeft AXA het programma Easyfix® scharnieren uitgebreid met de AXA Smart Easyfix® R, een renovatiescharnier met ongekende mogelijkheden.

• Dievenklauw op kozijnbled => er hoeft geen gat in kozijn geboord te worden • Gat zit al in de nieuwe deur => aflakken kan al in de fabriek plaatsvinden • Hoog kozijnbled (102 mm) => valt over bestaande scharnierinkrozing • Afwijkende positie van schroefgaten => altijd ‘vers’ hout om in te schroeven • Zelfzoekende bledden => door afgeschuinde hoek van de lagers • Dalende kans op schroefbreuk => door stervormige schroefgaten

www.axa-stenman.com

Hoog draagvermogen

Corrosiewerend

Chemicaliën*bestendig *zoals ammoniak en chloor (Xtremecoat).

UV-bestendig

Lichtlopend

Geluidsarm

Onderhoudsarm

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Agentuur vult leemte in kennis hang- en sluitwerk op

Het Duitse scharnier van BaSys, een merk dat Kruyder in Nederland verkoopt.

IIIIIIIIIIII 76 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Agenturen op het terrein van hang– en sluitwerk zijn schaars in Nederland. De schaalvergroting in de ijzerwarenhandel en het groeiende aantal aanbieders zijn daar debet aan. Desondanks vervullen de nog bestaande agenten – de ‘makelaar’ tussen fabrikant en de ijzerwarenhandel een belangrijke rol bij het op waarde schatten van de kwaliteit van hang– en sluitwerk uit het buitenland en de kennis van wet– en regelgeving op dit vakgebied. Want in beide opzichten schort het daaraan bij het gros van de ijzerwarenhandelaren, verwerkers en architecten.

Tenminste, zo oordeelt directeur-eigenaar Just Kruyder van Agenturen Kruyder Amersfoort.

Kruyder, die al meer dan 45 jaar in het vak zit, ziet de leemte in kennis met lede ogen aan. Volgens hem lapt het gros van de bouw en de brandweer de voorschriften van hang– en sluitwerk omtrent brandveiligheid en vluchtwegen aan hun laars.

“Bijna niemand houdt zich eraan. Ik weet het, omdat mijn bureau regelmatig wordt ingeschakeld om te adviseren als er iets niet klopt. De brandweer en het gemeentelijk woningtoezicht kennen de wettelijke regels niet.”

Kruyder noemt een kwalijk voorbeeld uit de praktijk waarbij de hulp van zijn bureau werd ingeroepen om de situatie te herstellen naar de wettelijke situatie. “De entreepartij van een schoolgebouw in Brielle met een aluminium gevel was ook bestemd als vluchtweg. Er zaten deurkrukken aan de binnenkant, maar daar had officieel anti-paniekbeslag met duwbalken moeten zitten. Op beide deuren (de loop– en standdeur) waren kleefmagneten aangebracht. Volgens de NEN-norm moeten tocht- en buitendeuren met een mechanische duwbalk binnen een fractie van een seconde open-

gaan. Dat mag niet met een kleefmagneet. Bij een calamiteit kunnen 3000 leerlingen slechts door één deur naar buiten. Dat gaat dus niet lukken.”

Kruyder wijt het kennishiaat aan de tijdgeest: hoge omzet scoren met standaardoplossingen. Echter, de wettelijke voorschriften voor brandveiligheid en vluchtwegen worden steeds strenger en dat vraagt om gespecialiseerde oplossingen pèr deur.

“Meestal worden wij ingeschakeld als er iets fout zit. We krijgen wel 20 probleemgevallen per week.

Verkeerd hang– en sluitwerk staat in de top 10 lijst van opleveringsgebreken in Nederland. Bijna 85 procent van onze orders vloeien voort uit slecht gespecificeerde bestekken. In Nederland wordt teveel goedkoop standaardspul toegepast. En dat is jammer, want er is goed materiaal en veel kennis bij de fabrieken en via ons verkrijgbaar.”

Zijn agentuur heeft dikwijls een adviserende taak, maar wordt daarvoor niet beloond. Kruyder krijgt van de fabrikant de opdracht mee zoveel mogelijk systemen te verkopen aan de Nederlandse ijzerwarenhandel. Het bureau wordt alleen per order betaald. “Daar heb ik geen moeite mee. Alleen heb

Just Kruyder neemt geen blad voor de mond als het om kwaliteit van hang en sluitwerk gaat

ik wel bezwaar tegen de tendens dat veel ijzerwarenhandelaren standaardbeslag met een hoge omzetsnelheid als een ideaalbeeld beschouwen.

Maar zo zit de markt niet in elkaar: die wordt diverser. Ik doe zaken met Duitse fabrikanten, omdat Duitsers de wettelijke voorschriften van beslag en hang en sluitwerk met betrekking tot brandveiligheid en vluchtwegsituaties zeer serieus nemen. Je weet zeker dat de klanten geen kat in de zak kopen. In Duitsland moet een deur na een brand ook nog volledig functioneren, in Nederland wordt vaak alleen de deur als paneel getest.

Branddeursloten en brandwerende scharnieren worden in Nederland mondjesmaat toegepast, omdat ze te duur worden bevonden.”

Kruyder hecht veel waarde aan degelijk hang en sluitwerk voor vluchtwegen.

Ondanks zijn ongezouten mening doet Kruyder zaken met circa 150 ijzerwarenhandelaren die volgens hem wel oog hebben voor gespecialiseerd hang- en sluitwerk op het gebied van brandveiligheid en vluchtwegsituaties. “Het zijn ‘moeilijke’ producten die begeleiding nodig hebben. Je ziet trouwens dat steeds meer sleutel– en beveiligingsbedrijven gespecialiseerd hang- en sluitwerk onder hun hoede nemen. Dat is voor ons een gunstige ontwikkeling, want zij tonen wel belangstelling voor de specificaties en richtlijnen.” n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 77 IIIIIIIIIIII

Valramen nu ook op afstand bedienbaar

De afstandsbediening is zeer eenvoudig te bedienen.

IIIIIIIIIIII 78 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

AXA heeft de op afstand bedienbare raamopener qua toepassing en prestaties fors opgewaardeerd. De sluitkracht is toegenomen in vergelijking met de introductie van de eerste versie van de AXA Remote. Daardoor zijn de wind– en waterdichtheid van het raam toegenomen.

Voorts is het draadloze systeem nu ook toepasbaar op valramen, naast de klep-en uitzetramen.

Met de op afstand bedienbare raamopener hoeven bewoners nooit meer op wankele stoeltjes te klauteren om de combi-uitzetter te bedienen.

Met een draadloze afstandsbediening in de hand kan men moeiteloos het raam snel openen of sluiten. Indien gewenst zijn meerdere ramen met hetzelfde systeem te bedienen.

Nog hogere sluitkracht De tweede versie van de AXA Remote (2.0) heeft ten opzichte van de eerste versie aan sluitkracht gewonnen. Laatstgenoemde trok met 150N het raam in de tochtrubbers. Het dit jaar gepresenteerde systeem verhoogt deze waarde tot 400N. Dat betekent een nog betere wind– en waterdichtheid.

Daartoe is de AXA Remote met twee motoren uitgerust. De ene motor zorgt voor de aandrijving van de ketting, de ander zorgt voor de sluitkracht.

“We vonden deze modificatie noodzakelijk, omdat houten kozijnen krimpen danwel zwellen. De vernieuwde sluitkracht kan deze werking opvangen,” zegt pr-functionaris Richard Griffioen.

AXA Remote 2.0 nu ook ontworpen voor valraam.

drie minuten inbraakwerendheid. “AXA heeft een eigen kwaliteitsdienst die het systeem regelmatig checkt op haar functionaliteiten,” zegt Griffioen.

Eenvoudige montage Dat ook valramen met dit systeem uitgerust kunnen worden heeft te maken met het feit dat dit type ramen meestal hoog in de gevel zitten.

Daardoor zijn de ramen slecht met de hand bedienbaar. De bevestiging van de unit zit in tegenstelling tot de klep– en uitzetramen op het raam bevestigd. De montage en het onderhoud van de unit is makkelijker gemaakt: de kunststof kap zit nu aan de voorkant in plaats aan de bovenzijde, zodat de batterijen moeiteloos verwisseld kunnen worden. Hiermee voorkomt AXA het probleem dat het kapje niet geopend kan worden, omdat de unit bijvoorbeeld vlak onder het plafond is gemonteerd. Overigens checkt het systeem vanzelf of het genoeg energie heeft om haar werk te doen.

AXA spreekt van een groot succes. Er zit nog steeds een stijgende lijn in de afzet van de AXA Remote 2.0. Het systeem wordt overal toegepast: in eengezinswoningen, appartementencomplexen, woonzorggebouwen, seniorenwoningen en scho-

len. Ook kan het systeem vanuit het buitenland op flinke belangstelling rekenen. De groothandels in Scandinavië en Australië hebben interesse om het in hun assortiment op te nemen. “Het is een systeem dat je makkelijk en snel kunt monteren en veel bedieningsgemak biedt,” aldus Griffioen die alvast een blik vooruitwerpt op de Bouwbeurs in februari 2013. “Daar zullen we een aantal nieuwe variaties laten zien.” n

Zuinig De unit is berekend op minstens 500 open– en sluitbewegingen voordat de alkaline batterijen zijn verbruikt. Die hoeven bij normaal gebruik hoogstens een keer in de twee jaar worden vernieuwd. Optioneel is een adapter beschikbaar. De op afstand bedienbare raamopener beschikt over een SKG ** certificaat. Het systeem is stand-alone

De draadloze unit heeft een sterke aandrukkracht.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 79 IIIIIIIIIIII

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Argent Alu neemt ALBO over ALBO, een Belgische specialist in de productie van aluminium brievenbussen, voorraadkasten, kapstokken, deurtrekkers en verlichtingsarmaturen legde onlangs de boeken neer, maar wordt nu overgenomen door Argent Alu, een onderneming van de familie Renson. Profiel sprak met Erwin Lammens, Managing Director bij Renson/Argent Alu.

IIIIIIIIIIII 80 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Boxis, Topa, Linea, Bucca en Columna, …. De Boxis is een model met een geveerde klep, terwijl de Topa uitgerust is met een klep bovenaan en een deurtje vooraan. Beide types zijn leverbaar als muurmodel maar ook op een rechthoekige voet, respectievelijk dubbel of enkel, met een hoogte van 1500 mm. De strakke Linea heeft dan weer een klep vooraan en een deurtje achteraan en is enkel met een uitgefreesde voet beschikbaar. De gebogen klep bovenaan maakt van de Bucca een echt design-product, dat aan de muur bevestigd of op een halve maan-voet geplaatst wordt. De Columna, tot slot, is een zuilvormige versie met een verzonken klep vooraan. Deze zuil bestaat uit een afgesloten gedeelte voor brieven en een voorraadkast met grendel. ALBO biedt deze producten ook in een breed gamma kleuren aan en aanpassingen naar vorm of grootte zijn op aanvraag steeds mogelijk. Een speciaal voor aluminium ontworpen voorbehandeling verlengt de levensduur. Naast de brievenbussen zullen we echter ook blijven investeren in de andere producten.”

Hoe ziet u het bedrijf verder evolueren?

“De naam ALBO is zeer gekend in de markt en daarom zullen de producten ook verder onder die naam verdeeld worden. De commerciële medewerkers van Argent Alu werden intussen opgeleid om de ALBO-producten bij hun contacten voor te stellen. Om de bedrijfsactiviteiten snel en accuraat op te starten en verder te bouwen op de ALBO-kennis werden ook een aantal bedienden en arbeiders onmiddellijk terug aangeworven. Zij zorgen ervoor, dat de brievenbussen zo snel mogelijk weer bij de klanten geleverd kunnen worden. Argent Alu zal ook investeren in de ontwikkeling van innovatieve oplossingen voor dit segment.” n

Albo brievenbus Boxis.

Kunt u het bedrijf ALBO misschien eerst even kort voorstellen?

“ALBO werd opgericht op 23 mei 1961 en vierde vorig jaar dus haar 50-jarig bestaan. De firma startte met de productie van meubelbeslag en brievenkleppen in aluminium, maar voegde daar al snel sierstukken voor trapleuningen aan toe. Sinds 1971 is de firma gevestigd in de Industriezone van Kuurne. Het productgamma bestaat intussen uit brievenbussen, voorraadkasten, kapstokken, deurtrekkers en verlichtingsarmaturen, maar ook kleppen, deurtjes en voeten voor brievenbussen, naamplaatjes, huisnummers en letters. ALBO is echter vooral gekend voor zijn brievenbussen, de Alu-boxes.”

Waarom nam Argent Alu het bedrijf over?

“Eind juni 2012 legde ALBO de boeken neer.We knoopten de besprekingen met de curator aan en kwamen snel tot een overeenkomst voor de overname. Zo breiden we ons productgamma, dat vandaag reeds scharnieren en paumellen, binnenschuifdeurbeslag voor houten en glazen deuren en venster- en luikbeslag omvat, verder uit. We verbreden ook onze samenwerkingsmogelijkheden op de markt van de ijzerwarenhandel. Bovendien willen we ons met op maat gemaakte brievenbussen-ensembles ook sterker richten op andere eindgebruikers, zoals bijvoorbeeld bouwbedrijven.”

De klemtoon ligt dus duidelijk op de brievenbussen?

“Ja, ALBO is vooral gekend voor zijn Alu-boxes. Die worden op maat vervaardigd uit hoogwaardig aluminium. En er zijn verschillende types beschikbaar:

Albo brievenbus Columna.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 81 IIIIIIIIIIII

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Compacte deuraandrijvingen in gerenoveerd ministerie

Bij de renovatie van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie vond GEZE uiteindelijk de oplossing voor de lage doorgangen in het gebouw. Dankzij de aandrijfhoogte van slechts 7 centimeter voor de draaideuren pasten de Slimdrive EMD-F electromechanische deuraandrijvingen als een bus!

GEZE raakte pas tijdens het bouwproces, dat sinds 2005 al gaande was, betrokken bij de inrichting van de deuren. De opdrachtgever Rijksgebouwendienst had eerst een ander aandrijvingssysteem uitgeprobeerd, maar die paste niet dankzij de lage plafondhoogte. De RGD vertrouwde uiteindelijk op de kracht van GEZE om met een geringe inbouwhoogte de meest optimale deuraandrijving te bewerkstelligen. “Bij geringe onderdoorgangen komen onze slank gedimen-

IIIIIIIIIIII 82 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

sioneerde producten uitstekend tot hun recht,” zegt projectleider Richard Stevens. Voorts bleken de nieuwe deuren in eerste instantie zwaar open en dicht te gaan. Het soepel functionerende Slimdrive-systeem met een snelheidsregeling voor openen en sluiten bleek letterlijk een verlichting!

GEZE heeft circa 90 van deze slijtage-arme, onderhoudsvrije electromechanische deuraandrijvingen geleverd. De Slimdrive EMD-F is goedgekeurd

voor rook– en brandwerende scheidingen. De draaideuren in het ministerie zijn gesitueerd op een brandwerende scheidingsmuur, daarom moest deze F-variant van het aandrijfsysteem worden toegepast.

Verder zijn enkele tientallen inbouwdragers onzichtbaar gemonteerd voor handbediende deuren. De drangers zijn gekoppeld aan een brandmeldcentrale waardoor de deuren in geval

h a n g

van brand automatisch sluiten om zodoende spreiding van de brand te voorkomen. GEZE heeft deze software geprogrammeerd.

Het montage– en installatieproces loopt nog.

Binnenkort is de oplevering. Dan zullen GEZE, aannemer, installateur en opdrachtgever terugkijken op een organisatorisch lastig project omdat er tijdens het bouwproces andere keuzes gemaakt moest worden ten aanzien van de aandrijving van de deuren. Desondanks hebben leverancier, aannemer, installateur en opdrachtgever begrip voor elkaars knelpunten getoond en elkaar de ruimte gegeven voor oplossingen.

“Technisch gezien was dit voor ons geen bijzonder project, regeltechnisch des te meer,” vindt Stevens. “We moesten ingrijpen in een bestaande situatie: de glazen puien waren al geplaatst en kabels gelegd. De bekabeling moest worden verlegd en ook nog eens uit het zicht worden

s

l

u

i

t w e r k

gehouden. Dat heeft nog wel wat voeten in de aarde gehad. De aannemer en de installateur waren genoodzaakt hun planning aan te passen.

GEZE heeft daar volop in meegedacht, dat doen we graag. Beide partijen hebben ons 200 procent medewerking gegeven.”

Voor renovatieprojecten als deze heeft GEZE succesvolle bouwsystemen bedacht voor deur-, raam– en beveiligingstechniek. Deze producten voldoen met name aan de nieuwe normen voor brandveiligheid, comfortabele bediening en multi-functionaliteit (koppelingen met brandmeldcentrale, vluchtwegroute, toegangscontrole en rookwarmte-afvoersystemen). Het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie zal van deze aspecten profiteren in hun gerenoveerde onderkomen. “Het was leuk om onderdeel van dit bijzondere gebouwproject uit te mogen maken,” besluit Stevens. n

Transparante renovatie Ministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Het Ministerie heeft gedurende zeven jaar in vier fasen een ingrijpende gedaanteverwisseling ondergaan. Het kantoorcomplex heeft een transparanter uiterlijk en een betere ontsluiting gekregen. Kenmerkend zijn de nieuwe glazen puien, de geheel vernieuwde vleugels en een serre-achtige aanbouw waarin een restaurant en paviljoen zijn ondergebracht. De aan het gebouw toegevoegde glazen corridor langs de buitenkant van de gevel verbindt de publieke en kantoorfuncties. Aan de binnenzijde van het carré-vormige gebouwen liggen fraaie binnentuinen en verbindingscorridors tussen de gebouwen. De renovatie wordt dit jaar afgerond.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 83 IIIIIIIIIIII

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Tekst en Beeld: Marcel van Rijnbach

Wegblijven ‘grijze golf ’ verhoogt niveau Bouw Relatiedagen

De ‘man met de stalen neuzen’ heeft alleen aandacht voor de handbewerkingsmachnines.

Op het Van Buuren Event profileren de leveranciers van deze ijzerwarenhandel zich.

Vroeger stonden de Bouw Relatiedagen nogal bekend om het imponerende bezoekersaantal van vutters en gepensioneerde bouwvakkers, maar dat was bij de afgelopen editie in evenementenhal Hardenberg een stuk minder zichtbaar. Met alle respect voor de pensionados, maar voor de organisatie en de honderden standhouders een zegen, omdat de gewenste kwaliteit van de professionele bezoekers daarmee ‘steeg. Het selectieve uitnodigingsbeleid van de beursorganisatie wierp daarmee haar vruchten af.

Met circa 20.000 bezoekers kwamen er 1000 minder dan vorig jaar, maar dat was dus te danken aan het gebrek van de ‘grijze golf’. De exposanten en de beursorganisatie zijn hoopvol gestemd dat de Bouw Relatiedagen qua bezoekersniveau op de goede weg zitten. Wat het aantal exposanten betreft zit het wel snor, want de hallen waren weer zo goed als uitverkocht. En volgens de beursorganisatie melden

IIIIIIIIIIII 84 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

de eerste zich al weer aan voor volgend jaar wanneer de regionale vakbeurs als Bouw Compleet door het leven zal gaan. Daarmee is de naam Bouw Relatiedagen verleden tijd. “We willen de beurzen in Gorinchem, Hardenberg en Venray onder één noemer scharen. Dat vinden we beter voor de uitstraling en de eenheid van het beursconcept,” aldus woordvoerder Lambert van Gameren.

Er wordt nauwelijks iets verkocht op de Bouw Relatiedagen, maar hier lijkt daar wel sprake van.

Nuttiger publiek Uiteraard pakten de ijzerwaren en gereedschappenhandel Van Buuren en Probin weer groots uit in Hardenberg. Eerstgenoemde heeft traditiegetrouw een hal tot haar beschikking die omgedoopt wordt tot het Van Buuren Event. Diverse leveranciers van Van Buuren – van beslagfabrikant tot gereedschappenfabrikant en ventilatiesysteem-

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Bij Weekamp Deuren veel aandacht voor de modulaire deur.

Assa Abloy komt met een minicodetableau in de deurkruk.

leverancier - toonden op hun vakgebied nieuwe ontwikkelingen en producten. Volgens coördinator Marcel ter Beek van Van Buuren hebben de standhouders ‘nuttiger publiek ontvangen’ dan voorgaande jaren. “Onze gereedschappenleverancier heeft de bouwvakkers ontvangen, terwijl bijvoorbeeld een Duco meer belang heeft bij de architecten die de stand aandeden.”

Van Buuren gaat zeker door met de succesformule van het Van Buuren Event. “We kunnen een goede afspiegeling van ons brede assortiment tonen.

Daarnaast gaan we zeker meedenken in het thema duurzaamheid dat de beursorganisatie volgend jaar centraal wil stellen. Eén van de leveranciers van Van Buuren, Alprokon, staat al sinds jaar en dag op het event. De leverancier van onder anderen aluminium deurnaalden en vluchtweg– en veiligheidsmarkeringen hoopt op nog meer architecten

en woningcorporaties op de stand. “Daar moeten we het van hebben. Normaliter zijn de Bouw Relatiedagen het domein van de ‘man met de stalen neus’, de werkvloer dus. Maar eigenlijk zien we liever de decision-makers verschijnen,” zegt commercieel directeur Henk van Herpen.

Liefst nog meer decison-makers Voor accountmanager Michiel Frankvoort van Assa Abloy ligt de kwaliteit van deze beurseditie beduidend hoger dan voorgaande jaren. “Meer professionele bezoekers en minder pensionado’s.”

Lips en Nemef hebben voor het eerst op de Bouw Relatie Dagen een gezamenlijke stand onder de vlag van Assa Abloy. “Bijna 90 jaar concurrenten van elkaar geweest en nu pakken we de draad samen op. Voor beslagfabrikant Hoppe was het belangrijk om de verwerker te spreken. Vooral eventuele problemen met montage horen we graag. Dan kunnen we daar met onze productontwikkeling op inspelen,” zegt project-adviseur Angelo van Aken.

Probin had een gedeelte van een hal afgehuurd, groter dan vorig jaar. Op 1500 m2 liet men zien wat haar klanten in huis hadden.

“Verbazingwekkend opnieuw is de koopintentie waarmee veel bezoekers komen. Een veel gestelde vraag: wat is de beursaanbieding? Terwijl wij deelnemen om vooral relaties aan te gaan,” stelde marketing-manager Arap-John Tigchelaar van Probin vast. “De kwaliteit van de bezoekers was prima, hoewel ik nog meer beslissers ambieer. Er waren voldoende ‘hands-on’ bezoeker dus er was veel te zien en te doen.” n

Het spijkerslaan is altijd een publiekstrekker.

Met dit systeem kan van binnenuit luchtidcht worden gebouwd op de stand van Mastermate

Publiek krijgt uitleg over de brandwerende deurnaalden van Alkopron.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 85 IIIIIIIIIIII

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Ontwerp natuurlijk ventilatiesysteem is geen sinecure

Doorsnede van een natuurlijk ventilatiesysteem van Duco Kleptronic 80. (foto VRMG)

Bij het ontwerp van een goed ventilatiesysteem is men in de praktijk afhankelijk van veel factoren. Veel omgevingsvariabelen zijn onvoorspelbaar, zoals het buitenklimaat (winddruk en luchtstroming met name) en het gebruikersgedrag in het gebouw.

Fabrikant, architect en ingenieursbureau die deze factoren niet goed in de hand hebben kunnen de gebouwgebruiker opzadelen met een slecht systeem waardoor deze gezondheidsklachten krijgen. Technisch adviesbureau Nijeboer-Hage en Duco Ventilation & Sun Control, producent van natuurlijke ventilatie- en zonweringsystemen, toonden op het door Van Buuren georganiseerde seminar Natuurlijk ventileren op de Bouw

IIIIIIIIIIII 86 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

Relatie Dagen in Hardenberg waar je zoal op moet letten bij het ontwerp van een optimaal werkend natuurlijk ventilatiesysteem.

Steeds meer utiliteitsgebouwen kiezen bij duurzame renovaties voor een natuurlijk ventilatiesysteem. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het programma Frisse Scholen. De gebouwgebruikers hebben dikwijls problemen met de hui-

dige mechanische ventilatie. De luchtkwaliteit is onvoldoende of er is te weinig capaciteit van schone lucht. Veel systemen zijn slecht of niet ingeregeld vanwege een gebrek aan ventielen of er is sprake van vervuilde kanalen. Ook het geluid vormt vaak een bron van irritatie. Het Bouwbesluit bevat weinig harde criteria voor een optimaal functionerend ventilatiesysteem, zelfs in het nieuwe Bouwbesluit zijn er weinig

h a n g

Teveel drukverschil veroorzaakt een koudeval (ill. Hage-Nijeboer)

voorwaarden opgenomen, behalve dat er grenzen aan het geluidsvermogen zijn gesteld.

Het project Frisse Scholen is een initiatief van AgentschapNL. In de pve’s worden prestatieindicatoren, EPC-eisen en CO2 normen gesteld.

Edwin Nijeboer-Hage van het bijna gelijknamige bureau legde op het seminar uit waaraan par-

l

u

i

t w e r k

Door rooster hoog in gevel te plaatsen heeft toevoerlucht langer de tijd om op te warmen.

“Een van de ontwerpfouten is dat toevoerroosters te laag in de gevel zitten, waardoor de lucht niet ver in de ruimte komt. Als daarbij ook nog eens het rooster is berekend op 1 Pa, terwijl er een winddruk van 15 Pa op de gevel staat, dan valt de lucht als een blok naar beneden.

Daardoor ontstaat een koudeval en een onprettig klimaat.”

‘Een van de ontwerpfouten is dat toevoerroosters te laag in de gevel zitten’ tijen aandacht moeten schenken bij de realisatie van een natuurlijk ventilatiesysteem. “Dat is het voorkomen van tocht, goed inregelen van het systeem en beperking van energieverlies,” zo somde hij op. In de praktijk komt hij dikwijls klassieke ontwerp- en uitvoeringsfouten tegen.

s

Zijn advies luidde dan ook: ontwerp het rooster hoog in de wand en aan de hand van de berekende Pa op de gevel, waardoor de lucht verder de ruimte inkomt en daardoor tijd heeft om zich op te warmen. “Neem dus niet de dagmaat van het kozijn als uitgangspunt voor het rooster,

maar het ventilatiedebiet en het drukverschil,” doceert Nijeboer-Hage.

Verkoopleider Richard Geraerts van Duco Ventilation & Sun Control – leverancier van ventilatiesystemen voor Van Buuren - zette enkele configuraties van systemen uiteen waarbij de vochtmeting en de meting van het aantal CO2 ppm’s een belangrijke rol spelen. Deze metingen kunnen zowel volledig draadloos als bekabeld (op maat van kantoor- en schoolgebouwen) plaatsvinden via een voedingsunit in het gebouw.

Hierbij is dus sprake van een vraag gestuurd ventilatiesysteem. Geraerts noemde het triest dat geen enkele fabrikant van ventilatiesystemen momenteel een gegarandeerde EPC-waarde kan afgeven voor haar product, omdat er enorme verschillen in de rekenprogramma’s van bouwfysische adviesbureaus optreden.

Als praktijkvoorbeeld van een vraag gestuurd natuurlijk ventilatiesysteem in combinatie met doekzonwering haalde Geraerts de renovatie van het schoolgebouw van Marie Kamphuis Borg aan. Dit al eerder in Profiel beschreven project bespaart met dit systeem 40.000 m3 aardgas en 4000 kWh elektriciteit per jaar. “Een besparing van 21.000 euro,” geeft Geraerts aan. n

Door middel van zwevende plafondelementen wordt ventilatielucht verder in de ruimte gebracht (foto Nijeboer-Hage)

Richard Geraerts van Duco vindt het triest dat nauwkeurige EPC-bijdrage van natuurlijke ventilatie niet te geven is (foto Duco)

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 87 IIIIIIIIIIII

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Beeld: Wallebroek

‘Architect moet beter adviseren in exclusief deurbeslag’ Ebbenhout stijlvol geintegreerd met messing beslag.

IIIIIIIIIIII 88 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

In een periode van recessie zou je verwachten dat exclusief sierbeslag van deuren daaronder lijdt. Weliswaar loopt het aantal projecten terug bij de fabrikanten, maar de interesse van de eindgebruiker in een hoogwaardig kwalitatief stukje werk op dit terrein is nog steeds groeiende. Helaas vormt de architect - de goede niet nagelaten - nog wel eens een obstakel.“Als de architect haar klant beter zou voorlichten welke stijlen in deurbeslag voorhanden zijn en niet het standaard rvs of aluminium deurkruk voorschrijft, dan zou de klant een bewustere keuze maken.”

Ondanks dat de consument minder geld te besteden heeft en de woningmarkt op haar gat ligt, gelooft directeur Michel Struyk van fabrikant Wallebroek absoluut dat er tegenwoordig een markt is voor het exclusieve, afwijkende beslag voor deuren, ramen en meubels. Het bedrijf maakt al 110 jaar sierbeslag van zeer hoogwaardige kwaliteit in een exclusieve stijl. Wallebroek streeft er naar om haar collectie te koppelen aan diverse bouwstijlen van woningen. Struyk weet dat de voornaamste doelgroep van zijn bedrijf – de tweeverdieners in de luxere woningen - een type beslag willen dat past bij de stijl van het huis. En daarnaast bij voorkeur de esthetische lijn van het beslag willen doortrekken in zowel de meubels als deuren en ramen.

In menig situatie denken een bouwkundig architect of de bouwmaterialenhandel niet zover.

Wallebroek probeert met bedrijfsexcursies de gebouwontwerper ervan te doordringen dat bouw– en meubelbeslag geen stelpost hoeft te zijn, zoals nu nog vaak het geval is. Volgens Struyk bepalen ook details de gewenste sfeer en comfort in de woning. “Wij komen helaas nog te vaak tegen dat in een wooncomplex waarvan de bouw enkele

Boven: luxe afwerking en eenvoudige vorm gaan hand in hand.

Rechts: de scherpe kantjes van Bahaus-stijl zijn er enigszins af

Voor exclusief beslag blijft er een markt.

miljoenen heeft gekost er slechts voor 700 euro aan standaard bouwbeslag en hang- en sluitwerk wordt geleverd. Zonde! Helaas kunnen de meeste architecten niet goed de waarde inschatten van sierbeslag in hun begroting. Wij proberen hen een vergelijking te laten maken in stijl en prijs van beslag en hang– en sluitwerk. Na zo’n modeltraining merken we dat de architect anders tegen hang– en sluitwerk aankijkt en er zich meer in gaat verdiepen. Voor een beroepsgroep die momenteel weinig opdrachten krijgt is een exclusief model

beslag een prachtige verkooptool.” Uiteraard merkt Wallebroek ook de gevolgen van de economische crisis. Er komen minder opdrachten, ook mede doordat bij de bouwmarkten ook sierlijk beslag in de schappen ligt. Weliswaar van mindere kwaliteit, maar de retro-modellen zijn wel in trek bij de consument die op de centjes let. “Heel vreemd. Bij de opkomst van de jaren dertig-woning hebben wij zeven jaar lang geen concurrentie gehad met onze bij die stijl passend beslag. Maar anno 2012 is het concept veelvuldig gekopieerd.”

Wallebroek is mede daarom weer nieuwe wegen ingeslagen; bijvoorbeeld het ontwikkelen van het beslag Dual dat past bij de jaren vijftig woning in de tweede ring rondom de binnenstad. Een geliefd woningtype bij de tweeverdieners die de drukte van de binnenstad ontvluchten, maar wel de voorzieningen van de stad onder handbereik willen houden. Zij laten hun nieuwe woning fraai renoveren en daar speelt Wallebroek op in.

“We hebben bijvoorbeeld een beslag ontwikkeld met twee materialen: ebbenhout en messing.

Met messing kun je mooie vormen maken en in diverse structuren afwerken. We ontwikkelen een gehele lijn, van meubel- tot deur– en raambeslag, zodat er één harmonieuze stijl ontstaat. De consument hecht aan degelijk, comfortabel beslag waarbij de stijldetails kloppen.” n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 89 IIIIIIIIIIII

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Beeld: Buva

Keuring verbetert prestaties ventilatie in bestaande woning

IIIIIIIIIIII 90 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

BUVA organiseert op 25 september de themabijeenkomst ‘Ventilatie en luchtdichtheid in de bestaande bouw’. Een actueel ‘hot-item’, want steeds meer bestaande woningen worden gerenoveerd. Een verbeterde luchtdichtheid en een goed functionerend ventilatiesysteem zijn daarbij van belang.

Luchtdichtheid en ventilatie zijn twee aparte begrippen. Luchtdicht wil zeggen dat er geen ongewenste lucht via kieren en naden binnenkomt, terwijl ventilatie een bewuste en continue luchtstroom creëert voor het verversen van de binnenlucht. Bij groot onderhoud zal de luchtdichteid verbeteren door nieuwe kozijnen, dikkere isolatie en zelfstellend hang– en sluitwerk. Het belang van de verversing van de binnenlucht is daarmee evident.

De fabrikanten van luchttechnische apparaten, verenigd in de VLA, hebben een initiatief genomen voor de ventilatieprestatiekeuring (VPK). Deze keuring stelt de eindgebruiker centraal. Het beoordelen van de prestatie van het ventilatiesysteem is mogelijk in de bestaande bouw en nieuwbouw. Voor de nieuwbouw is de keuring bedoeld om te checken of de bewoner krijgt wat hem beloofd is. Ofwel: voldoet de installatie aan het bestek en de bijbehorende EPC-berekening. In de bestaande bouw wordt een VPK ingezet voordat er groot onderhoud wordt gepleegd. Zo krijgen de bewoner en woningbouwvereniging inzicht in de kwaliteit van het ventilatiesysteem. De uitkomst daarvan kan worden meegenomen in het onderhoudsplan.

De tweede optie is om nà het groot onderhoud de kwaliteit van het nieuwe ventilatiesysteem te testen. “Wij beschouwen de VPK als een stok achter de deur voor de bouw om een kwalitatief hoogwaardige ventilatievoorziening te realiseren.

Certificaat ventilatieprestatiekeuring. (foto ACCV)

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

De luchtdichtheid van het ventilatierooster wordt getest.

Wat ons betreft zou de keuring een verplichting mogen worden,� zegt productmanager ventilatie Raf Cox van BUVA. Volgens hem krijgt ventilatie niet altijd de aandacht die het verdient. Dat leidt tot verkeerd ontworpen kanaalsystemen, een slechte uitvoering, slecht ingeregelde ventilatievoorzieningen of onderhoud dat erbij inschiet.

Regelmatig zingen er berichten rond van klagende bewoners. Installateurs moeten dan alsnog het systeem inregelen, met bijbehorende kosten.

Links: De Q-Stream box ventileert individueel ruimten.

Deze faalkosten wil BUVA aanpakken. De Smart Stream bijvoorbeeld is een intelligent, zelfdenkend ventilatiesysteem dat inregelen overbodig maakt.

De Smart Stream is met name geschikt voor nieuwbouwwoningen, omdat automatisch inregelen alleen mogelijk is als er aparte luchtkanalen per ruimte aangesloten wordt op de ventilatiebox. Als bij renovatie een nieuw kanaalsysteem wordt gemonteerd, kan deze box probleemloos worden toegepast. Echter, de meeste woningen beschikken over een verzamelkanaal van waaruit de lucht uit keuken, badkamer en toilet wordt afgevoerd. Daarvoor hanteert BUVA de verschillende Q-Stream varianten. n

Rechts: De Q-Stream box ventileert individueel ruimten.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 91 IIIIIIIIIIII

‘Dit bedrijf kan qua schaal en omzet verdubbelen’

IIIIIIIIIIII 92 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

i

n

p e r

s o n

Directeur Rien Wisse heeft nog steeds ambities!

Sinds zijn aantreden negen jaar geleden heeft algemeen directeur Rien Wisse van BUVA geprobeerd de rentabiliteit van het bedrijf uit Barendrecht te verhogen. Hogere winstmarges, het aanboren van nieuwe markten en het verhogen van de omzet. Het waren bij zijn komst doelstellingen die voor zover hij nu kan beoordelen geslaagd zijn. Maar zijn ambities reiken verder: “Dit bedrijf kan qua schaal en omzet nog verdubbelen.”

Zijn uitspraak lijkt in contradictie met de tendensen in de bouw.

De prognoses zijn voor de komende jaren ronduit somber: geen opleving in de woningmarkt (zowel nieuwbouw als renovatie), het vastgoeddrama in de kantorensector, de ontslagen en faillissementen bij aannemers en toeleveranciers en corporaties die in een lastig parket zitten. Maar Wisse is geen man van doemdenken. Hij investeert met BUVA anti-cyclisch om als het tij weer aantrekt het hoofd boven water te houden. “We hebben recentelijk twee bedrijven overgenomen. Een bedrijf dat zonneboilers produceert en een leverancier van glasvezelversterkte profielen. Zonneboilers zijn een stevige groeimarkt en de genoemde dorpels gaan we exporteren. Daar verwacht ik veel van.”

Wisse doet niet mee aan de doemdenkerij om zich heen in de bouw en aanverwante sectoren. Hij is ervan overtuigd dat de woonbehoefte bij de consument nog steeds volop aanwezig is, al houdt de consument nu de hand op de knip vanwege baanonzekerheid en het wantrouwen in de economie. “Die ontwikkeling kan best enkele jaren aanhouden, maar het vertrouwen komt terug en dan gaat de consument ongetwijfeld weer investeren in wonen en komt de markt weer op gang. In Nederland ontstaat weer een woningschaarste, let maar op!”

Wisse’s loopbaan in de bouw begon bij aluminiumproducent en leverancier van aluminium gevelsystemen, Alcoa. Daar leerde hij als manager en projectleider marktgericht denken, een typische karaktertrek van een Amerikaans bedrijf. Bij BUVA kwam hij destijds terecht bij een productgericht bedrijf. “Dat mag je wel zeggen. De verkoopafdeling is geherstructureerd. Bovendien was BUVA negen jaar geleden afhankelijk van hang– en sluit-

werk. Mijn ambitie was om de ventilatiemarkt een even grote poot te laten worden. We hebben een breder productassortiment gecreëerd en hebben nieuwe markten aangeboord, zoals ventilatie, elektronische toegangscontrole en glasvezelversterkte profielen. Als gevolg daarvan kregen we nieuwe afzetkanalen.

Neem bijvoorbeeld de installateur, die kende BUVA voor mijn periode helemaal niet. Doordat we nu ook producten hebben voor de afvoer van ventilatielucht, zijn wij ook in zijn wereld terechtgekomen. Dat alles is ten goede gekomen aan onze winstgevendheid die flink is gestegen. Al staat die nu onder druk vanwege de crisis in de bouw.”

Hij heeft zijn draai helemaal gevonden bij BUVA. Wisse prijst de bedrijfscultuur die zijn leidinggevende karakter weerspiegelt: snel knopen doorhakken, daadkrachtig handelen en ruimte voor inspraak van het personeel. “Operationele plannen komen bottom-up tot stand. We organiseren regelmatig brainstormsessies met management en teamleiders om allerlei suggesties ter verbetering van de bedrijfsvoering te bespreken.” Een ander paradepaardje van Wisse is het terugdringen van faalkosten.

Iets waar BUVA de laatste jaren flink aan heeft gewerkt door efficiënter te werken. Zoals just-in-time leveren, een correct order– en leveringsproces. “We dubbelchecken alles om ons ervan te verzekeren dat de leveringen kloppen. Daarnaast hebben we natuurlijk onze PreSets gepresenteerd om het nastellen van hang- en sluitwerk op de bouw te voorkomen. De kosten daarvan zijn flink gedaald,” zegt Wisse niet zonder trots.

Voorlopig blijft Wisse bij BUVA streven naar een hogere winstgevendheid. “Daar zit voor mij nog een grote uitdaging. Het is een supermooi bedrijf!” n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 93 IIIIIIIIIIII

TOEGANGCONTROLE IN SLUISFUNCTIE MOEILIJK REALISEERBAAR? NIET MET ONZE 3e GENERATIE SLUISBESTURING

DICTATOR sluisbesturing       

Volledig modulair en in eigen beheer ontwikkeld systeem Eenvoudige installatie en ingebruikname, ook op bestaande systemen Instelbaar middels DIP-switches dus geen software of dure licenties nodig Wordt stekkerklaar geleverd met flatcables en RJ 45 stekkers Integratie tot 8 deuren in afhankelijkheid van elkaar binnen één systeem mogelijk Speciale Ex-uitvoering leverbaar Aansluitingen voor ontruimingssystemen(BMI’s), of extra indicatoren en bedienelementen

Veel toegepast in ziekenhuizen, laboratoria, banken en cleanrooms etc.

Energieweg 11 8304 AJ Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E-mail: info@dictator.nl of bezoek onze website: www.dictator.nl

速

Voor elke stijl het juiste deurbeslag

Bekijk in onze showroom alle deurbeslag mogelijkheden.

Van Leeuwen International Utrechtsestraatweg 220 3911 TX Rhenen

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Beeld: HAUTAU

Leaner werken loont met logistieke trein Een elektrisch aangedreven treinvoertuig vormt het logistieke middelpunt in het magazijn en de productieruimte van HAUTAU in het Duitse Helpsen. De raam– en deurfabrikant wil met dit nieuwe vervoersmiddel de levertijden verder verbeteren. Het voertuig heeft een wagon achter zich met stellingen die op afroep materialen uit het magazijn halen en naar de werkplaatsen vervoeren. Deze investering zorgt ervoor dat de productiedoorlooptijden verkort worden en kosten besparen.

De klimaatkamer heeft een gescheiden warme en koude zijde.

IIIIIIIIIIII 96 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

selende temperaturen om te bezien of de deur en raamonderdelen er tegen bestand zijn.

Ramen en deuren van maximaal 1000 x 2000 m kunnen in de klimaatkamer worden gezet. Zelfs complete ramen met beslag, deurdrangers en ventilatiesystemen ondergaan thermische testen die zich onder werkelijke omstandigheden kunnen voordoen. Een camera, diverse sensoren en een datalogger brengen de temperaturen in beeld die gevalideerd kunnen worden.

HAUTAU heeft in deze klimaatinstallatie geïnvesteerd om beter inzicht te krijgen in de duurzaamheid en levenscyclus van raam– en deursystemen.

Zeker voor elementen die verlijmd zijn blijkt van belang hoe lijmen reageren op verschillende klimatologische condities.

Leaner werken met de trein.

Er is een heuse dienstregeling opgesteld om het voertuig van het magazijn naar de werkplaatsen te laten rijden. Hiermee stimuleert HAUTAU verder

dingswand die de warmte van de koude ruimte scheidt. De elementen worden beproefd van 40 tot -15 graden. Een dampgenerator zorgt aan de

‘De trein heeft ervoor gezorgd dat de transporttijden verkort zijn en dat er ook minder kans is op ongelukken vanwege minder transportbewegingen’ het lean werken in de productie en logistiek die nauw op elkaar moeten aansluiten om flexibele en snelle levertijden te garanderen. De elektronische sleepwagen met hydraulieksysteem maakt dit mogelijk. De wagons zijn middels staalprofielen aan elkaar verankerd. Via een stuurinrichting van de trein worden de materialen uit de magazijnstellingen opgepakt en in de karretjes geladen.

warme kant voor een hoge luchtvochtigheid. In feite ontstaat er een simulatie van extreem wis-

Dankzij deze methode is HAUTAU in staat om elementen een kunstmatige veroudering te laten ondergaan. Onderdelen met latente defecten vallen zo door de mand, zodat men daar gelijk bij de engineering op kan inspelen. Bij bouwdelen en apparatuur die de ‘Burn-in-test’ doorstaan kan men gerust uitgaan van een lange levensduur waarbij op basis van de klimaattesten een garantie kan worden afgegeven. Door hogere klimaatnormen vindt HAUTAU het noodzakelijk haar testcentrum verder uit te bouwen. Met de nieuwe klimaatkamer is daarmee wederom een stap in de toekomst gezet. n

De belevering van de werkplaatsen is maatwerk: wat de produktie-eenheid die dag nodig heeft ligt in de stellingen van de wagon. Nabestellingen kan de productie altijd plaatsen; de trein haalt deze dan op uit het magazijn. Volgens chef logistiek Bodo Suthmeijer heeft het elektronische voertuig ervoor gezorgd dat de transporttijden verkort zijn en dat er ook minder kans is op ongelukken vanwege minder transportbewegingen. “Een lonende investering derhalve.”

HAUTAU heeft nog een andere investering gepleegd, namelijk de installatie van een nieuwe klimaatkamer. Daarin kunnen deur en raamelementen en elektronische componenten onder extreme klimatologische condities worden getest.

De kamer bestaat uit een demonteerbare schei-

logistieke trein HAUTAU.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 97 IIIIIIIIIIII

Türband 4 boren – schroeven – klaar

De snelste Hahn scharnier aller tijden De snelst monteerbare deurscharnier van Dr Hahn. Enkel nog boren, de Türband 4 erop plaatsen, en met de nieuwe ankerschroef vast zetten.

Deze twee- of driedelige scharnieren kunnen door één persoon eenvou-

Telefon Fax E-Mail Internet

dig versteld worden in zes richtingen, zonder hiervoor de deurvleugel te moeten uitnemen. Meer info kan u vinden op www.dr-hahn.eu

+ 49 (0) 2166 954-3 + 49 (0) 2166 954-444 sales@dr-hahn.com www.dr-hahn.eu

IJzerwaren Gereedschappen Bouwbeslag Lastechniek

Specialist in hang- en sluitwerk, bevestigingsmaterialen, bouwbeslag en ventilatietechniek.

Het leveringsprogramma bestaat tevens uit een breed assortiment machines en (elektrische) gereedschappen.

Ook bestrijken wij het totale gebied van werkkleding en persoonlijke beschermingsmiddelen.

Van Buuren...

meer dan een groothandel • Almelo

advertentie profiel 01 2011.indd 1

• Apeldoorn

• Barneveld

0548 - 535353

van-buuren.com • Hengelo

• Rijssen

• Soesterberg

• Zwolle

26-01-11 09:04

De deurdrangers zijn ook opgenomen in ASSA ABLOY’s digitale bestekservice.

Ga snel naar www.lips.nl/bestekservice

Het complete assortiment voor het sluiten van deuren

ASSA ABLOY Deurdrangers; complete serie met één uniforme vormgeving De veelzijdige serie deurdrangers en –automaten van ASSA ABLOY zijn geschikt voor alle deurfuncties in zowel de utiliteits- als woningbouw. Naast uitstekende functionaliteiten en slimme installatiemogelijkheden onderscheiden de deurdrangers T: 088 639 46 00 | WWW.ASSAABLOY.NL

zich door hun moderne design. Het assortiment loopt uiteen van betrouwbare deurdrangers met schaararm tot comfortabele deurdrangers met glijarm en van deurdrangers met vrijloopfunctie tot draaideurautomaten.

The global leader in door opening solutions

hout in de kijker

Beeld: V.E.H.

Basralocus is een fraaie en duurzame houtsoort met een hoge dichtheid en uitstekende mechanische eigenschappen. Bovendien is het paalwormbestendig. Daardoor is de houtsoort niet alleen geschikt voor gevelbekledingen, terrassen en drukbelopen plankenvloeren, maar ook voor allerlei zware constructiewerken, zowel bovengronds als in zoet- en zoutwatercontact: remmingswerken, steigers, strandhoofden, heipalen,…

Basralocus of angélique is de commerciële naam voor Dicorynia guianensis Amsh.Voor wie het precies wil weten: uit de familie Leguminosae-Caesalpiniaceae. De bomen groeien in het regenwoud van Suriname, Frans Guyana en Brazilië. Ze worden gemiddeld 30 en maximaal 50 meter hoog. De rechte cilindrische, takvrije stam heeft een lengte van 16 tot 20 meter, maar zijn diameter bedraagt zelden meer dan 60 cm.

Het kernhout van basralocus bevindt zich in duurzaamheidsklasse I. Deze hoge duurzaamheid en zijn paalwormbestendigheid ontleent basralocus aan de combinatie van inhoudsstoffen en de aanwezigheid van kiezel in het hout. Het spinthout is niet duurzaam, klasse V. Basralocus is bestand tegen zuren en is dan ook uitermate geschikt voor industriële vaten.

Bruinrode gloed Het kernhout heeft een bruinrode gloed en de kleur varieert van goud over roest tot purperbruin. Het spinthout is lichtgrijs, de nerf fijn tot matig grof. De draad is meestal recht, soms kruisdradig of warrig.

Het kwartierse vlak vertoont dikwijls een streeptekening. Het dosse vlak heeft meestal een duidelijke vlamtekening die door parenchymbandjes wordt geaccentueerd. Indien glad afgewerkt heeft basralocus een vrij hoge glans.

België voert alleen de topkwaliteit FAS (first and second) in, te beschouwen als hart- en spintvrij en nagenoeg vrij van fouten. Het is er verkrijgbaar met FSC-label.

Bewerking Door de aanwezige kiezel is hardstalen gereedschap ten sterkste aanbevolen.Vers hout is gemakkelijker te bewerken doordat de kiezelverbindingen nog niet zijn uitgehard. Een goede stofafzuiging is noodzakelijk. Bij het spijkeren of vastschroeven van basralocus is voorboren aanbevolen om het splijten te vermijden. Het houtoppervlak laat zich goed afwerken. Het drogen verloopt zonder veel moeilijkheden, op voorwaarde dat het met zorg en niet te vlug gebeurt. Eenmaal gedroogd neemt Basralocus slechts langzaam weer vocht op. n

IIIIIIIIIIII 100 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

Tip voor gevelbekleding Respecteer bij gevelbekledingen de volgende aandachtspunten: de minimale dikte van de plank bedraagt 18 mm en de verhouding dikte/breedte bedraagt 1/6 naargelang het model, om het risico op vervormen te beperken. Bij tand- en groefverbindingen moet de tand ongeveer 15 mm lang zijn om het ‘werken’ van het hout toe te laten.

Mechanische eigenschappen Buigsterkte (in N/mm²) 126 Elasticiteitsmodulus (in N/mm²) 16.000 Druksterkte evenwijdig aan de vezel (in N/mm²) 66 Schuifsterkte (in N/mm²) 7,8 Hardheid volgens Janka (in N): kops 10.400 langs 8.400

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: MDG

MDG Architectuurprijs 2013 De bouwwereld staat onder druk. Maar het blijkt dat metaalbouw sterk, creatief en innovatief is. Er worden nog steeds veel nieuwbouw- en renovatie-projecten in de utiliteit- en woningbouw opgeleverd met metalen gevels en daken. Bij deze projecten blijken aspecten als duurzaam en adaptief bouwen, creativiteit, innovatie en toekomstvisie en esthetische uitstraling de grote succesfactoren voor de metaalbouw te zijn.

opgesteld. Een bedrijf kan meerdere projecten voordragen. De architectuurprijs van de MDG heeft als doel het bevorderen van kwaliteit, zowel technisch als esthetisch, bij het realiseren van gebouwen waarbij dak en/of gevel voornamelijk uit metalen elementen bestaat.

In 2011 organiseerde MDG, branchevereniging van toeleveranciers metalen dak- en gevelmaterialen haar eerste Architectuurprijs. The Wall in Utrecht (A2) werd uitgeroepen tot winnaar. Op de Bouwbeurs in februari 2013 gaat MDG de tweede uitgave van de Architectuurprijs uitreiken met als thema “Alles is mogelijk met metaal.” Deze Architectuurprijs is een publieke erkenning voor het project. Inschrijven kan tot 30 oktober 2012 via http://www.vermdg.nl/architectuurprijs.html. Ieder

De jury van de MDG Architectuurprijs 2013 bestaat uit: • De heer P. Bontenbal, AA Architecten (voorzitter) • De heer M. Pauw, Bouwen met Staal, hoofdredacteur blad Bouwen met Staal • De heer O. Kettlitz, Kettlitz Gevel- en Dakadvies B.V • De heer M. Leemhuis, Kadans Vastgoed • De heer R. van den Bos, BAM Woningbouw n

project met een metalen gevelbeplating komt in aanmerking. Iedereen kan een inzending indienen: opdrachtgever, architect, en aannemer. De inzending moet aan een aantal criteria voldoen: duurzaam bouwen, creativiteit, innovatie en toekomstvisie.

Vanzelfsprekend voldoet het renovatie– of nieuwbouwproject aan de kwaliteitsrichtlijn Metalen Gevels en Daken die de brancheverenigingen heeft

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 101 IIIIIIIIIIII

I VMRG I Postbus 1496 I 3430 BL Nieuwegein I www.vmrg.nl I I In elke uitgave vindt u deze VMRG-pagina’s waarin wij u op de hoogte houden van nieuws uit de metalen gevelbranche I

Nieuwsberichten van VMRG-bedrijven

De VMRG is de branchevereniging voor de metalen gevelbouw. De VMRG ontwikkelt zich als een volwaardige gevelbouworganisatie, doordat bedrijven uit de gehele gevelsector op een bijzondere wijze aan de VMRG verbonden zijn. In vakblad Profiel vindt u op deze VMRG-pagina steeds actuele nieuwsberichten van aangesloten VMRG-bedrijven. Voor meer informatie: www.vmrg.nl

Elco Brinkman, voorzitter van de Green Building Award Elco Brinkman, voorzitter van Bouwend Nederland, heeft zich bereid verklaard om op te treden als voorzitter van de vakjury die bepaalt wie de Green Building Award 2012 zal gaan winnen.

De Green Building Award 2012 is een prijs die wordt uitgereikt om zichtbaar te maken wat in Nederland gebeurt op het gebied van dak- en gevelbegroening. De prijs wordt gegeven aan het meest bijzondere project van de afgelopen jaren (maximaal zeven jaar oud). Het moet om een project gaan dat op alle fronten eruit springt en excelleert qua ontwerp, technische uitvoering, groen, opdrachtgeverschap en maatschappelijke relevantie. De prijs bestaat uit een bronzen plas-

IIIIIIIIIIII 102 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

tiek voor de betrokken partijen en verder een reportage in het vakblad Dak & Gevel Groen.

Brinkman heeft zich bereid verklaard als voorzitter op te treden omdat het in zijn visie, als voorzitter van Bouwend Nederland, belangrijk is dat de bouw zich in de komende jaren verder zal verduurzamen en vergroenen. Groen op daken en gevels vormt daarvan een belangrijk onderdeel.

Metaglas organiseerde open dag voor leerlingen VMBO Op donderdag 7 juni organiseerde Metaglas een open dag voor VMBO-leerlingen van het RSG Lingecollege uit Tiel. Tijdens deze dag kregen de leerlingen de gelegenheid te werken en een kijkje te nemen in het bedrijfsleven. Een rondleiding door de fabriek, een proef uitvoeren in de R&D

te laten maken met de beroepspraktijk kregen zij een rondleiding door het bedrijf, mochten zij een proef uitvoeren in de R&D testkamer en mochten zij deelnemen aan het productieproces door het maken van onderdelen.

De leerlingen zitten in het eerste leerjaar van het VMBO en volgen nu nog een algemeen lesprogramma. Vanaf leerjaar twee zullen de leerlingen verder gaan in een richting waarin zij verder willen leren. De richting techniek is een van de mogelijkheden.

Metaglas vindt het verspreiden van kennis over technische beroepen onder jongeren zeer belangrijk. Door middel van onder andere open dagen probeert het bedrijf de keuze voor technische opleidingen dan ook te stimuleren.

AGC en Interpane vormen strategische alliantie in de glassector De alliantie in de glassector tussen AGC Glass Europe en Interpane gaat vanaf vandaag daadwerkelijk van start. Deze alliantie, die in december 2011 werd aangekondigd, werd door de Europese mededingingsautoriteiten goedgekeurd.

De alliantie in het kort

testkamer en deelname aan het productieproces door het maken van onderdelen zorgden voor een goed beeld van de beroepspraktijk.

Metaglas uit Tiel is producent van gevelelementen zoals aluminium ramen, deuren en balkonbeglazing. Het bedrijf verwelkomde tijdens de open dag bijna 20 leerlingen uit het eerste jaar van het RSG Lingecollege in Tiel. Om de jongeren kennis

AGC Glass Europe en Interpane, allebei floatproducenten, vullen elkaar aan op het vlak van glasveredeling zowel voor wat betreft het geografisch bereik als de productspecialiteiten. Via Interpane zal AGC sterker industrieel aanwezig zijn, vooral op de Duitse vlakglasmarkt, en zal het een breder gamma gecoate producten kunnen aanbieden.

Interpane, dat nieuwe markten zoekt, zal van zijn kant partij trekken van het uitgebreide netwerk en de industriële aanwezigheid van AGC in heel Europa. n

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Verdubbeling gerecyclede kunststof gevelelementen De recycling van kunststof gevelelementen is een succes. De hoeveelheden ingezameld en gerecycled materiaal is de laatste jaren steeds verdubbeld. Dat blijkt uit de jaarlijkse evaluatie van het VKG Recyclesysteem van de Vereniging van Kunststof Gevelelementen.

De branchevereniging heeft contractuele afspraken gemaakt met haar leden en recyclingfabrieken om afvalstromen gecombineerd vanaf de bouwplaats aan te bieden, waarna de materialen getransporteerd worden naar de recyclingfabriek. Daar worden de materialen herbewerkt

‘De bij de VKG aangesloten kozijnproducenten fungeren als inzamelpunt voor oude kunststof kozijnen’ tot een nieuw product. Deze kringloop blijkt volgens de VKG zeer efficiënt te verlopen, waardoor recycling economisch zeer aantrekkelijk wordt. Door de verwachte groei van de retourstromen zal de exploitatie van de recycling economisch steeds interessanter worden.

De bij de VKG aangesloten kozijnproducenten fungeren als inzamelpunt voor oude kunststof kozijnen. Wanneer deze niet verontreinigd zijn en voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen, worden deze zonder kosten ingenomen door de VKG-kozijnproducent. Samen met het PVCproductieafval worden deze oude kozijnen periodiek door de aangesloten recyclingbedrijven opgehaald en gerecycled.

De VKG heeft met deze recyclingbedrijven contractueel vastgelegd dat zij oude PVC-kozijnen en PVC-zaagsel gratis innemen en voor eigen

rekening en risico vervoeren en recyclen. Het systeem heeft een landelijke dekking en staat open voor zowel professionele als particuliere partijen. Wanneer transport te omslachtig is of te kostbaar wordt, voorziet het VKG recycling-

systeem in een tijdelijk inzamelpunt (containers op de bouwlocatie). Tegen een geringe vergoeding worden de oude kozijnen ingezameld, getransporteerd en gerecycled door bij de VKG aangesloten recyclebedrijven. n

profiel vaktijdschrift vaktijdschrift nr. nr. 4-5 4-5 II 103 IIIIIIIIIIII 2012 2012 II profiel

h a n g

s

l

u

i

t w e r k

Eind aan de verwarring

Brandwerende binnendeuren met

GND-Zekerheidslabel Binnendeuren spelen een belangrijke rol bij brandveiligheid. Het GND-Zekerheidsklasse® label van Garantie Deuren (GND) verschaft opdrachtgever en controlerende instantie duidelijkheid en zekerheid over de prestaties van dit gebouwonderdeel. En het stelt de aannemer in staat zonder veel uitzoekwerk en rompslomp een veilige, gecertificeerde productcombinatie te leveren.

GND-Zekerheidsklasse III® (rood label) omvat een compleet afgemonteerd deurblad en bijbehorend deurkozijn. Dit wordt door of onder verantwoording van het GND-lidbedrijf geleverd en gemonteerd.

Brandwerendheidsprestaties worden behaald in een samenspel tussen wandopbouw, kozijn, deur, glas en beslag. Aan de buitenkant is dat echter niet af te zien, wat tot veel verwarring kan leiden. De leden van Garantie Deuren (GND) introduceerden juist daarom vorig jaar het GND-Zekerheidsklasse® label. Dit label aan de hangzijde van de deur toont de brandwerendheidsprestaties van de utiliteitsbinnendeur (30 of 60 minuten). Een romeins cijfer I, II of III geeft aan onder wiens verantwoordelijkheid de werkzaamheden vallen.

Vooral bij complexe projecten als ziekenhuizen is Zekerheidsklasse III populair.

De aannemer profiteert optimaal van de kennis en kunde van de deurenfabrikant. Het scheelt hem rompslomp, vergissingen en faalkosten. En de opdrachtgever krijgt een optimaal veilig product: transparant, helder en zeker.

Voor meer informatie: www.gnd.nl. n

Deze controleert ook of de wand waarin de deurconstructie geplaatst moet worden voldoet aan geteste constructie conform brandtestrapporten.

Minder fouten en faalkosten

Grijs, blauw en rood In GND-Zekerheidsklasse I® (grijs label) levert het GND-lidbedrijf een deurblad waarin ook het eventuele brandwerende glas, roosters en/ of spionoog zijn aangebracht. De brandwerende materialen voor slot en scharnieren worden meegeleverd. De afnemer/aannemer bevestigt het hang- en sluitwerk en plaatst de deur in overeenstemming met de bijgeleverde samenvatting van onderzoek (SvO) van de desbetreffende brandwerende deurconstructie. Deze dient zelf te zorgen dat kozijn en wand overeenkomen met de in de SvO opgenomen constructie.

In GND-Zekerheidsklasse II® (blauw label) levert het GND-lidbedrijf een compleet deurblad inclusief gemonteerd hang- en sluitwerk en eventueel deurnaalden. De aannemer dient zelf zorg te dragen dat de wand en het kozijn overeenkomen met de in de SvO opgenomen constructie.

IIIIIIIIIIII 104 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 2012

Samen werken aan het vanzelfsprekend maken van FSC-hout en -papier FSC Nederland is een netwerkorganisatie met als doel om van FSC-hout en -papier een vanzelfsprekendheid te maken. Gevolg hiervan zal zijn dat er steeds meer bos beheerd zal worden volgens de FSC-standaarden wat op zijn beurt weer een positieve invloed heeft op de levens van de miljarden mensen en dieren die direct van het bos afhankelijk zijn.

Dit doet FSC Nederland niet alleen, maar samen met haar ruim 300 partners. Deze partners zetten zich in voor het behalen van FSC haar doelstellingen door bijvoorbeeld actief het aandeel FSC in het bedrijf te verhogen, te bouwen met FSC-hout, FSC-papier te gebruiken voor drukwerk en te communiceren over FSC richting klanten, bewoners en inwoners. FSC Nederland ondersteunt

hen daarbij onder andere door specifieke knelpunten in de markt aan te pakken, bijeenkomsten te organiseren en communicatiemiddelen aan te bieden.

Wilt u ook een extra bijdrage leveren aan bescherming en behoud van bossen wereldwijd?

Kijk dan snel op www.fsc.nl/partnerworden voor meer informatie..

EU Houtverordening en voorlichtingsbijeenkomsten 3 maart 2013 zal de Europese wetgeving tegen de import van illegaal hout in werking treden.

Bedrijven die voor het eerst hout of houtproducten op de EU-markt zetten zullen vanaf dat moment via een Due Dilligence Systeem aan moeten kunnen tonen dat dit hout niet afkomstig is uit illegale kap.

De Europese Commissie heeft besloten dat gecertificeerd materiaal niet automatisch voldoet aan de vereisten van de Houtverordening.

FSC-certificering biedt bedrijven echter wel tal van voordelen bij het verzamelen van de juiste informatie voor het Due Dilligence Systeem. De

verwachting is bovendien dat toezichthoudende organisaties (zoals de Competent Authorities) geen prioriteit leggen bij controle van FSCgecertificeerd hout. FSC Nederland organiseert dit najaar regionale voorlichtingsbijeenkomsten voor de papier- en houthandel en houtverwerkende industrie om FSC-gecertificeerde bedrijven praktisch advies te geven bij de toepassing van de EU Houtverordening.

U kunt zich nu alvast via info@fsc.nl en onder vermelding van uw bedrijfsnaam en certificeringsnummer aanmelden voor onderstaande bijeenkomsten.

De exacte details zullen later bekend worden gemaakt. Deelname aan deze bijeenkomsten is kosteloos.

Dinsdagmiddag 23 oktober: Regio Noord Donderdagmiddag 25 oktober: Regio Oost Dinsdagmiddag 30 oktober: Regio Zuid Woensdagmiddag 31 oktober: Regio West Donderdagmiddag 1 november: Regio Midden Partners van FSC Nederland wordt naast bovenstaande de mogelijkheid geboden om een voorlichtingsbijeenkomst binnen het bedrijf te organiseren.. n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 4-5 I 105 IIIIIIIIIIII

argenta

®

opening doors

argenta ® invisible

ec

tion

- S creen

s

• jaa

NSON® Sun

ot

7

pr

• onzichtbaar scharnier • 3D-regelbaar • universeel: voor linkse en rechtse deuren • eenvoudige plaatsing

RE

r g a ra nt i e 7

•

• an

s d e g a ra nt

ie

Fixscreen 150 ®

argenta ® invisidoor ® Onzichtbaar aluminium kader voor binnendeuren • eenvoudig te plaatsen • geen scheuren in plakwerk • groot aanbod aan standaardmaten, maatwerk eveneens mogelijk • standaard voorzien van primerlaag

EVO

• Connect & Go®: gemakkelijke en snelle (de)montage van doekrol en motor • Kast in 2 designs: Softline & Square • Onderlat verdwijnt in de kast • Afmeting: tot 22 m² • Koppelbaar tot 7 m

Wenst u meer informatie ? www.renson.nl

nv Argent Alu sa | Bankstraat 2, 9770 Kruishoutem - Belgium T +32 (0)9 333 99 99 | F +32 (0)9 333 99 90 | info@argentalu.com www.argentalu.com

profiel_invisidoor_invisible_95x267_1012.indd 1

31/10/12 14:23

WDW

WDW

WDW

WDW

WDW

WDW

WDW

WDW

WDW

WDW

WDW

Verhoog het comfort, verlaag de kosten!

FitStream ventilatieroosters EĂŠn model, vier doorlaten

Hardglas ramen Onderhoudsvrij

Hardglas ramen In renovatiekader

DPS dorpelafdekkers Duurzaam en onderhoudsvriendelijk

SolidSeal renovatiekader Blijvende dichting

Corrector Zelfstellende sluitkom

Atlas Control Nastelbaar scharnier

Aluminium waterslagen Voor iedere situatie

BUVA-ISOSTONE renovatiedorpel IJzersterk, vederlicht, eenvoudige montage

Er zijn vele redenen om te renoveren. BUVA adviseert u over verhoging van het comfort, verbetering op het energielabel, goede inbraakwering, verlaging van de onderhoudskosten en een frisse uitstraling van de gevel.

Meer weten? Bel 0180 - 69 7500 en vraag naar een van onze adviseurs.

0180 - 69 7500 | buva.nl

GEZE Benelux B.V. | Steenoven 36 | 5626 DK Eindhoven | www.gezebenelux.com

GEZE AcAdEmy

Snel, slim en leerzaam GEZE staat bekend vanwege de professionele, kwalitatief hoogwaardige producten op het gebied van raam- en deursystemen. Een goede keuze; onze producten staan voor een lange levensduur en optimaal gebruiksgemak. GEZE gaat nĂš nog verder. Wij hebben (gratis!) trainingen ontwikkeld.

Stuk voor stuk leerzame trainingen die u tal van voordelen opleveren, zoals het vergroten van productkennis, het geven van betere (commerciĂŤle) adviezen aan uw klanten en tijdsbesparingen door snellere montage. Oftewel: op deze manier kunt u zich als bedrijf slim onderscheiden. En dat werkt ! Kijk op onze website www.gezebenelux.com onder het hoofdstuk service voor mogelijke trainingsdata. Tevens kunt u zich hier direct inschrijven.

Deursluiters & beslag | Automatische deursystemen | RWA raam- en ventilatietechniek | Vluchtwegcontrole | Glas design

BEWEGUNG MIT SYSTEM BEWEGUNG MIT SYSTEM

#probin_nl

probin nederland

W EU NI

CHIP LOCK; ELEKTRO-MECHANISCH MEUBELSLOT

zeer handig compact elektro-mechanisch meubelslot voor lockers, schuifdeuren, lades en glasdeuren. Het concept is toepasbaar in kantooromgevingen, ziekenhuizen, recreatiesector, retailzaken en uiteraard kent het product ook particulieren toepassingen.

Biedt optimale bescherming tegen het ongeoorloofd openen van deuren en lades. Door de “onzichtbare” toepassing is het raden naar waar de vergrendeling is toegepast. De Chip Lock kaart geeft een signaal aan de lezer door, dwars door het materiaal van de deur of lade heen. Tenslotte werkt het slot op batterijen, stand-alone, dus geen bekabeling kabeling nodig.

Elektro-mechanisch meubelslot.

Overige voordelen: • Slot kan met of zonder signaaltoon worden ingesteld.

• Verschillende accessoires om het slot naar wens samen- en in te stellen.

• In het slot kunnen maximaal 49 kaarten ingelezen worden.

• Zelfsluitende en niet zelfsluitende versie verkrijgbaar.

• Automatisch alarmsignaal bij bijna lege batterij.

Gebruikerskaart.

• Leest tot 25 mm door hout en glas.

• Energiezuinig en lage kosten.

Sluitdeel met breukpin.

Vitrines

School-sport-hotelkluisje

Sleutel chip.

Apotheeklades

SCHARNIER INVISIBLE MEDIUM

een discreet en onzichtbaar universeel regelbaar scharnier. Dankzij dit eenvoudig te plaatsen scharnier komt de deur in gesloten toestand perfect in lijn te liggen met de muur, zonder dat u ook maar iets van het scharnier opmerkt. Afwerking van mat chroom en met kunststof lagers.

3D-regelbaar; makkelijk regelbaar in hoogte, breedte en diepte zonder afnemen van de deur (+1,5/-1,5 mm). Door de stabiele regeling wordt afhangen vermeden, ook na intensief gebruik. www.argentalu.com 111.310.0511

VAN

32,89

25,00

Sterke landelijke technische groothandel voor bouw en industrie Specialist in hang- en sluitwerk en toegangscontrolesystemen Ruim 25.000 artikelen op voorraad Uitsluitend A-merken KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN ALLE ADRESSEN OP WWW.PROBIN.COM

Stalen sluitdeel met breukpin.