Beton & staalbouw 5 2014

EDITIE

5

VAK TIJDSCHRIFT OVER BETON EN STA AL IN DE BOUW I JA ARGANG 2 I 2014

SCAN WITH

Crematorium Hofheide Holsbeek | Distributiecentrum Colruyt Groep Ollignies De voordelen van beton in de infra | Melanchthon Berkroden Berkel en Rodenrijs

ETA GOEDGEKEURDE BEVESTIGINGSOPLOSSINGEN VOOR BETON - EN STAALCONSTRUCTIES

PDA CALCULATIESOFTWARE Sterke calculaties met snelle, overzichtelijke resultaten. Geen download nodig.

www.pda-360.com

ONZE ETA GOEDGEKEURDE PRODUCTEN ZIJN NU OOK BESCHIKBAAR IN STABU EN COBOSYSTEMS BESTEKSOFTWARE

www.powerseurope.nl Tel: +32 15 47 38 00

MECHANISCHE EN CHEMISCHE ANKERSYSTEMEN MET GOEDKEURINGEN VOOR: l GESCHEURD EN ONGESCHEURD BETON l SEISMISCHE BELASTING l HOGE PRESTATIES l DIVERSE TOEPASSINGEN Zie de desbetreffende productinformatie voor volledige specificaties

Slim bouwen met Mebin Mebin werkt aan het product van morgen. Met vernieuwde maatoplossingen geven we antwoord op de vragen die ons vanuit verschillende marktsegmenten gesteld worden. We zorgen voor duurzame productinnovaties met eco-verantwoordelijkheid als leidraad.

Kennis, kunde en ervaring staan de klant ter beschikking.

Een team van deskundigen op betongebied werkt aan klantgerichte oplossingen.

Uw partner in de bouw. Vroeger, nu en in de toekomst.

www.mebin.nl

EDITIE

Voorwoord

5

DE KRACHT VAN DE COMBINATIE Dat beton en staal elkaar op alle fronten kunnen versterken – niet alleen technisch, maar ook esthetisch – blijkt onder meer uit de diverse projecten die in deze editie van Beton & Staalbouw aan bod komen. Wat bijvoorbeeld te denken van het nieuwe Havenhuis in Antwerpen, een ontwerp dat echt niemand onberoerd laat? Of crematorium Hofheide, dat toevallig ook in België is gelegen?

In de haven van Antwerpen wordt op dit moment met man en macht gewerkt aan de renovatie en uitbreiding van de voormalige brandweerkazerne. Het gebouw wordt straks het hoofdkantoor van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Het Britse architectenbureau Zaha Hadid Architects heeft een wel heel gedurfd ontwerp op tafel gelegd. Boven het monumentale pand wordt een nieuw volume gerealiseerd in de vorm van een boot, dat lijkt te zweven boven het bestaande pand en rust op twee architectonisch vormgegeven betonnen pilaren. In totaal komt er 750 m³ zichtbeton aan te pas en 800 ton aan staal om de bovenbouw te kunnen realiseren. Een indrukwekkend geheel als het straks gereed is.

Een ander project waar beton en staal elkaar versterken, is toevallig ook gelegen in België: crematorium Hofheide in Holsbeek. De basis van het bouwvolume is uitgevoerd in zichtbeton, waaraan een gevelbekleding in weervast stalen lamellen is opgehangen. De lamellen hangen 4 meter vrij naar beneden boven een waterpartij en zijn getorst, zodat de wind er grip op kan krijgen en er een beperkte beweging ontstaat, die eeuwig duurt. Een prachtig en vooral ook passend ontwerp van de hand van architectenbureau Coussée & Goris.

In deze editie ook aandacht voor de techniek van het lassen om met name zware, ingewikkelde staalconstructies op een zo efficiënt mogelijke manier te kunnen samenstellen. Ook zoomen we in op de techniek van het naadloos afdichten van steenachtige ondergronden en bekijken we de mogelijkheden van vloeibare zandcement.

Wij wensen u veel lees- en kijkplezier!

Roel van Gils

BETON- & STAALBOUW | 5

BETON&STAALBOUW

5

Vaktijdschrift over beton en staal in de bouw Jaargang 2 | 2014 Verschijnt 6 x per jaar ISSN 2352-3867

UITGEVER

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

Autobaan 22, 8210 Loppem Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be

08

REDACTIEADRES

22

25

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E redactie@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

REDACTIECÖORDINATIE EN EINDREDACTIE Lieke van Zuilekom

REDACTIEMEDEWERKERS

43

35

Martijn vd Bouwhuijsen, Johan Debaere, Jac Buchholz, Fiona van Gemert-de Heus, Roel van Gils, Sjoerd Meuleman, Marcel van Rijnbach

BLADMANAGER

Mark de Lau E m.delau@louwersuitgevers.nl

SECRETARIAAT

Manuela Depenbrock Sandra Reijnders

ADVERTENTIES

INHOUD

Online aanleveren: https://louwersuitgevers.wetransfer.com o.v.v. naam en project

Duikcentrum Zwevegem

ABONNEMENTSPRIJS

Penitentiaire inrichting Zaanstad

14

Distributiecentrum Colruyt Groep Ollignies

16

Nieuw Havenhuis Antwerpen

18

De voordelen van beton in de infra

22

Navigatiemast Ikea Zwolle

25

Crematorium Hofheide Holsbeek

28

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van op­­zegging is ontvangen, wordt het abonnement auto­matisch met een jaar verlengd.

Vloeibaar zandcement: nooit meer op je knieën

32

Externe versterkingsmaterialen (FRP) steeds populairder in bouw en infra

35

DOELGROEP

Melanchthon Berkroden Berkel en Rodenrijs

37

'Wij denken in weken, niet in maanden' - Totaaladvies voor de bouw

39

Grote betonstaalleveranciers bundelen krachten in Nederland en België

43

Vliegbasis Volkel

44

De Pen: Isidoor Hermans, directeur Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft

46

€ 63,- per jaar excl. BTW ING Bank IBAN NL46INGB0000417165 BIC INGBNL2A t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Beton- en Staalbouw magazine Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095

ADRESWIJZIGINGEN

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

OPZEGGINGEN

Directies en management van bouwbedrijven, projectontwikkelaars, opdrachtgevers, betrokken ministeries en rijksdiensten, gemeenten, provincies en andere betrokken overheden, landelijke, regionale en lokale organisaties, aannemers, ingenieurs, constructeurs, technologen en leveranciers actief in de Beton- en Staalindustrie

VORMGEVING/ART DIRECTION E studio@louwersuitgevers.nl

DRUKWERK

Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden over­genomen of ver­menig­vuldigd zonder uitdruk­kelijke toestemming van de uitgever en zon­der bronvermelding.

Hoewel dit blad op zorg­­vuldige wijze en naar beste weten is samen­gesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledig­heid van de informatie. Zij aan­vaar­den dan ook geen enkele aansprake­lijkheid voor schade, van wel­ke aard ook, die het gevolg is van hande­lingen en/of beslis­singen die gebaseerd zijn op deze informatie.

6 | BETON- & STAALBOUW

8

Inhoud

44

49 61

x 58

65

68

INHOUD

EDITIE

5

BETON&STAALBOUW

Alle oppervlaktebehandelingen onder één dak

49

Impregneermiddel voor optimale bescherming van betonconstructies

50

Marktleider Technosoft loopt voorop met software voor gebouwen en constructies

51

Staal en beton versterken elkaar

52

Lastechnische ondersteuning

56

Overgewaaid uit de VS: carboncast-sandwichelementen

58

Al drie generaties lang specialist in architectonisch beton

61

Naadloze betonafdichting

62

Ingenieuze bekistingen

63

Esthetisch, constructief en creatief beton

65

Wapeningsnetten hebben totale metamorfose ondergaan

68

Staalbedrijf loopt voorop in BIM-methodiek en certificering EN1090-1 en 2

70

Wie doet wat?

72

VAK TIJDSCHRIFT OVER BETON EN STA AL IN DE BOUW I JA ARGANG 2 I 2014

SCAN WITH

Crematorium Hofheide Holsbeek | Distributiecentrum Colruyt Groep Ollignies De voordelen van beton in de infra | Melanchthon Berkroden Berkel en Rodenrijs

Coverbeeld | Het nieuwe crematorium Hofheide in Holsbeek (België) Beeld: Verhofsté

ZWEVEGEM | Duikcentrum

Voormalig oliereservoir krijgt herbestemming als duikcentrum

8 | BETON- & STAALBOUW

ZWEVEGEM | Duikcentrum

In 2001 besliste Electrabel om de activiteiten op de site van de oude elektriciteitscentrale in Zwevegem te stoppen. Onder impuls van het gemeentebestuur werd in 2006 een masterplan met een nieuw toekomstconcept voor de site Transfo uitgewerkt: een groen ankerpunt met een MICE-centrum en ruimtes voor cultuur en recreatie. Dit renovatie- en nieuwbouwproject gebeurt in verschillende fases. In de huidige fase, die eind dit jaar wordt afgerond, bouwt Monument Vandekerckhove het grootste oliereservoir op de site om tot een uniek duikcentrum, een ontwerp van architectenbureau Luk Derycke.

In 1911 werd langs het kanaal Kortrijk-Bossuit één van de eerste elektriciteitscentrales in de regio gebouwd. Door zijn unieke collectie stoomturbines en representatieve gebouwen werd de site in 1999 deels erkend als industrieel erfgoed. In 2001 stopte Electrabel echter met de productie van elektriciteit in de centrale en het gemeentebestuur en de intercommunale Leiedal zochten een nieuwe bestemming voor de site. Het masterplan van de architecten Ralf Coussée en Klaas Goris in samenwerking met Piet en Pol Sileghem vormt de basis voor een project, dat de site moet omvormen tot een multifunctioneel centrum voor evenementen, cultuur en recreatie. Dit project, waarvoor Monument Vandekerckhove enkele restauratie- en herbestemmingswerken uitvoert, startte in 2007 en zal tussen 10 en 12 jaar in beslag nemen.

EVENEMENTEN EN CULTUUR

'Alle werken moesten in een beperkte ruimte uitgevoerd worden'

Het hart van de site, de historische machinezaal, biedt dankzij de turbines een verrassend decor voor evenementen tot 400 personen. Bovendien kunnen bezoekers vanop een passerelle de machinezaal als museum bewonderen. Het voormalige pompgebouw doet nu dienst als polyvalente feestzaal en daarboven bevindt zich nog een grote ruimte met een uitschuifbare tribune en eigen keukenvoorzieningen. Op die manier ontstaat een volwaardig MICE-centrum voor evenementen, seminaries, beurzen en andere activiteiten. Verder is er plaats voor kunst en cultuur, want op de bovenste verdiepingen van het transformatorgebouw zijn twee zalen voor tentoonstellingen en andere kunstevenementen.

Ook bijgebouwen, zoals het locomotiefgebouw of de directeurswoning, kunnen voor culturele evenementen ingezet worden. En het mechaniekersgebouw – de voormalige smidse – biedt ruimte voor een informatiepunt en een onthaal. ›

BETON- & STAALBOUW | 9

Zwevegem - site Transfo: Renovatie & herbestemming van een oliereservoir tot duiktank

Restauratie en renovatie Nieuwbouw Steenhouwerij en marmerbewerking Schrijnwerkerij, glas-in-lood Decoratief stuc- en staffwerk en restauratieschildertechnieken Speciale restauratietechnieken Steigers, stut- en schoringwerken Archeologisch onderzoek

Monument Vandekerckhove N.V. Oostrozebekestraat 54 8770 Ingelmunster T. 051/31 60 80 F. 051/30 22 37 info@monument.be www.monument.be

www.sund.be

Projectontwikkeling en herbestemmingen

ZWEVEGEM | Duikcentrum

'Tussen de buitenwand van het reservoir en de duiktank is nog plaats voor de technische ruimtes, de kleedkamers, de ontvangstruimte met cafetaria, de trappen en de lift' VAN OLIERESERVOIR NAAR DUIKTANK De site biedt ook tal van mogelijkheden voor recreatie en avontuur. Zo wordt ze doorkruist door een fietsroute, die aangesloten is op het pad langs het kanaal Kortrijk-Bossuit. Het ketelhuis werd binnen en buiten gerestaureerd en ingericht als een ruimte voor avontuurlijke sporten met onder andere een klimmuur en een touwenparcours. Uniek project is echter de herbestemming van de grote oliecitern met een diameter van 28 m tot een duiktank, waarvoor het ontwerp van LD-architecten de architectuurwedstrijd won. De Dienst Monumenten en Landschappen wou dat het uitzicht van het reservoir bewaard bleef. Bovendien stelde architect Luk Derycke vast, dat de wand van de grote tank aangetast was. “Daarom beslisten we om een nieuwe tank met een diameter van 20 m en een diepte van 15 m asymmetrisch in het bestaande reservoir te integreren,” legt de architect uit. “Zo ontstond tussen de buitenwand van het reservoir en de duiktank nog plaats voor de technische ruimtes, de kleedkamers, de ontvangstruimte met cafetaria, de trappen en de lift.”

Een site in ontwikkeling met de nieuwe duiktank op de voorgrond.

EEN BETONNEN VAT Aannemer Monument Vandekerckhove brak eerst de vloerplaat en het dak van de bestaande tank af. Om een diepte van 15 m te halen, moest de vloerplaat van de bestaande tank eruit en de ruimte eronder 3 m uitgediept worden. De tank werd op paalfunderingen geplaatst om uitgravingen mogelijk te maken en de stabiliteit te garanderen. Ook alle zwembadtechnieken werden in de uitgediepte zone geïntegreerd.

“De wand van de oude tank werd alleen behouden voor het uitzicht, niet langer voor zijn draagkracht. Dankzij de kleine, ronde gaten straalt de duiktank ’s avonds ook licht uit,” zegt projectleider Michiel Coolens van Monument Vandekerckhove. “De uitvoering van de werken was een hele uitdaging. ›

Een voormalige oliecitern wordt een volwaardig duikcentrum.

BETON- & STAALBOUW | 11

“Op Heuvelman kan ik bouwen”

VELM

AN

U

DS 18

7

SI

N

6

★

★

Vorm en functie op hoog niveau

HE

Balkstaal, stafstaal, platen en buizen

Staat voor staal

Exclusief maatwerk in trappen en balustrades

krepla.nl

+31 (0)318 - 509 300 / www.heuvelman.com

Adv.Heuvelm91x132.indd 2

03-02-10 17:04

ZWEVEGEM | Duikcentrum

Zo moesten we op zoek naar materialen, die complementair waren, zodat we deze waterdicht konden aanwerken, én, die tegen de grote druk van de watermassa bestand waren.

Bovendien was ook de ruimte voor de uitvoering van deze herbestemming heel beperkt.

Alle afgebroken stukken moesten immers door dezelfde technische ingang van 2 bij 2 m naar buiten gevoerd worden, aangezien de stalen wand volledig intact moest blijven.” Na deze voorbereidingen en dankzij een intensieve wisselwerking tussen bouwheer, architect, stabiliteitsbureau en aannemer kon dit project, dat ruwbouw, ingewikkelde technieken en diverse architecturale pareltjes omvat, in goede banen geleid worden. Zo werd ook de waterdichte betonnen kuip gebouwd. Deze kuip is uitwendig volledig geïsoleerd (16 cm dik), waarbij ook een deel extra afgewerkt werd met betonnen prefabpanelen.

WERKEN OP ELKAAR AFSTEMMEN De duiktank op de site transfo in Zwevegem is door zijn afmetingen en zijn 4.710.000 l water een unicum in Europa. Vandaag voeren de aannemers nog enkele kleine afwerkingen uit, zoals de betegeling van de perrons in de duiktank. Daarna wordt de tank gevuld, zodat deze fase van de renovatie van deze site eind december opgeleverd kan worden. “De gelami-

neerde liggers met stalen ring, de liggers, het luchtkussendak, de betonwanden en –vloeren, …, alle verschillende bouwelementen van deze duiktank werden op een heel korte termijn uitgevoerd,” sluiten architect Luk Derycke en projectleider Michiel Coolens af. “Dit huzarenstukje was enkel mogelijk door de werken van de verschillende partijen perfect op elkaar af te stemmen.” ❚

EEN LUCHTKUSSENDAK “Het vroegere gesloten dak van het oliereservoir werd vervangen door een luchkussendak.

Daarbij moest de aannemer heel omzichtig tewerk gaan. Een viertal spanten van de oude dakstructuur bleven tijdens de werken staan om vervorming van de oude olietank te voorkomen. Eens de betonnen kuip hoog genoeg was, konden we samen met onze schoringsfirma de stalen tank aan die kuip bevestigen en zo de stabiliteit van de stalen tankwand garanderen,” geeft de projectleider van specialist Monument Vandekerckhove aan. “Het nieuwe dak zorgt ervoor dat de tank intern verlicht wordt. Op die manier is er ook steeds een lichtbron aan het oppervlak tijdens het duiken, waardoor het net lijkt alsof je echt in de open oceaan aan het duiken bent.” Architect Derycke vult aan: “Dit dak is opgebouwd uit meerdere luchtkamers en zorgt voor een goede isolatie. De warmte uit de lucht onder het luchtkussendak wordt gerecupereerd en toegevoerd naar een warmtepomp. Via een accumulatievat zorgt deze warmtepomp voor de opwarming van het water van 12°C naar 16°C. Op die manier is dit bouwvolume niet alleen uitzonderlijk door zijn toepassing, maar ook nog eens door het lage energieverbruik.”

'Het vroegere gesloten dak van het oliereservoir werd vervangen door een luchkussendak'

De nieuwe duiktank werd in het bestaande oliereservoir geïntegreerd.

Een beeld van het luchtkussendak op de duiktank.

BETON- & STAALBOUW | 13

ZAANSTAD | penitentiaire inrichting

PREFAB CELLEN VOOR PENITENTIAIRE INRICHTING ZAANSTAD De nieuwe penitentiaire inrichting Zaanstad wordt deels gebouwd met modulaire prefab betonnen units van Haitsma Beton. Consortium Pi2, een samenwerkingsverband van Ballast Nedam en Royal Imtech, heeft opdracht gegeven voor de levering van 667 prefab bouwunits, overwegend meerpersoons cellen. De complete units met ingestorte voorzieningen garanderen een snelle plaatsing en afmontage.

De bouw is in mei 2014 van start gegaan. Medio 2016 wordt de huisvesting voor ruim 1.000 gedetineerden in gebruik genomen.

Montage eerste prefab units voor penitentiaire inrichting Zaanstad. (Foto: Eigen foto Pi2 BV)

14 | BETON- & STAALBOUW

ZAANSTAD | penitentiaire inrichting

(Foto: Eigen foto Pi2 BV)

'Per week worden er, verdeeld over de verschillende bouwstromen op het terrein, 24 cellen geplaatst' In de woning- en utiliteitsbouw wint modulair bouwen met prefab elementen van hoge kwaliteit steeds meer terrein. Bouwtijdverkorting, geconditioneerde uitvoering en specifieke eisen zijn daarvoor de basis. De inrichting die het Rijksvastgoedbedrijf in opdracht van het ministerie van Veiligheid en Justitie op het bedrijventerrein Hoogtij te Westzaan laat realiseren, is daarvan een goed voorbeeld. Door een uitgekiend logistiek proces, waarbij prefab units worden gestapeld, is de bouwtijd aanzienlijk verkort.

20 À 30 ELEMENTEN PER WEEK Haitsma Beton kan met haar grote expertise en productiecapaciteit goed op deze marktontwikkeling inspelen. Parallel aan de reguliere productie, verlaten keurig gedoseerd volgens planning wekelijks 20 à 30 units de fabriek van Haitsma Beton voor transport per vrachtauto naar Westzaan.

In totaal gaat het om 667 units (cellen en ruimtes voor opslag). De laatste levering staat gepland voor eind februari 2015.

COMPLEXE ENGINEERING EN PRODUCTIE De 3D BIM-engineering van de units heeft de nodige energie en creativiteit gekost. Voor de ontwikkeling en het ontwerp van de complexe bou-

welementen met diverse instortvoorzieningen (elektra, sprinkler, vloerverwarming, kozijnen en beveiliging) vond veelvuldig overleg plaats met Pi2, het Rijksvastgoedbedrijf en het ministerie van Veiligheid en Justitie, vertelt accountmanager Hendrik Herder van Haitsma Beton. “Het produceren van dergelijke units is voor ons een nieuwe uitdaging, zowel technisch als logistiek. Systeembouw kent minimale toleranties en stelt hoge eisen aan de 3D-engineering, maar zeker ook aan de productie, die speciale maltechnieken vergt.”

In een productiehal worden de losse elementen gefabriceerd; een combinatie van vloeren, daken en sanitaire tussenwanden. Vervolgens worden in een andere hal de vloeren in mallen gelegd, waarna de wanden worden ingestort. Na het ontkisten worden de schachtwanden geplaatst, het dak gemonteerd en de voegen afgewerkt. Naast de engineering en productie verzorgt Haitsma Beton ook het wegtransport. De complete units worden casco afgeleverd op de bouwplaats. Per week worden er, verdeeld over de verschillende bouwstromen op het terrein, 24 cellen geplaatst. Al met al een uniek samenspel tussen allerlei partijen in de bouwketen, met als resultaat een uniek product in een extreem kort tijdsbestek.

PI ZAANSTAD De penitentiaire inrichting Zaanstad komt op het oostelijke gedeelte van bedrijventerrein Hoogtij te Westzaan, biedt plaats aan ruim 1.000 gedetineerden en is in eerste instantie zowel een huis van bewaring als een gevangenis. De penitentiaire inrichting is toekomstbestendig, kan multifunctioneel ingezet worden en is geschikt voor meerpersoons celgebruik.

De opening van de penitentiaire inrichting is voorzien in 2016. ❚

BETON- & STAALBOUW | 15

OLLIGNIES | Distributiecentrum Colruyt Groep

Indrukwekkend

prefab distributiecentrum Willy Naessens Industriebouw heeft in recordtempo zijn financieel grootste project ooit opgeleverd. In slechts negen maanden tijd was het indrukwekkende distributiecentrum van de Colruyt Groep wind- en waterdicht. De industriebouwer uit Wortegem-Petegem (BelgiĂŤ) heeft het distributiecentrum volledig prefab voorbereid met 18.000 mÂł aan prefab betonelementen.

16 | BETON- & STAALBOUW

OLLIGNIES | Distributiecentrum Colruyt Groep

Van oudsher levert Willy Naessens Industriebouw regelmatig Isolex-wanden aan vestigingen voor de Colruyt Groep. “Mede door die contacten hebben we ons ook ingeschreven op de aanbesteding van het immense distributiecentrum in Ollignies”, vertelt Hugo Dewitte van Willy Naessens Industriebouw. “De Colruyt Groep wilde de uitdaging wel aangaan om het project te realiseren met een industriebouwer in plaats van een algemene aannemer. En het heeft goed uitgepakt. We hebben het project echt in recordtempo kunnen bouwen.”

ISOLEX-BETONELEMENTEN Het nieuwe distributiecentrum heeft een vloeroppervlak van 32.565 m². In totaal is er 37.000 m³ beton verwerkt in het distributiecentrum, 14.000 m² aan gewelven en 310 ton aan staal in de betonelementen. “De staalconstructie van de hoogbouw met een oppervlakte van nog eens 5.000 m² is bekleed met sandwichpanelen, het overige deel van het distributiecentrum is volledig opgetrokken uit prefab Isolex-betonelementen, gestapeld tot 15 meter hoog”, vervolgt Hugo Dewitte. “De strakke magazijnvloeren worden gedragen door zo’n 10.000 vloerpalen. De balken, kolommen, liggers en buitenmuren, het is allemaal prefab door ons gemaakt, aangeleverd en gemonteerd. Het zwaarste element was een betonnen I-ligger met een gewicht van 75 ton. De balk overspant een afstand van 24 meter en is 2,40 meter hoog. Dat geeft maar weer aan dat er in prefab ontzettend veel mogelijkheden zijn”, stelt Dewitte.

“Overspanningen tot een kleine 50 meter zijn goed mogelijk in prefab. Samen met de betonnen dakelementen met een overspanning van 12 tot 12,5 meter heb je dus weinig kolommen nodig; slechts vier kolommen voor een vloerveld van 50 bij 12,5 meter. Ideaal voor logistieke centra.”

'Het nieuwe distributiecentrum heeft een vloeroppervlak van 32.565 m². In totaal is er 37.000 m³ beton verwerkt in het distributiecentrum, 14.000 m² aan gewelven en 310 ton aan staal in de betonelementen' Willy Naessens Industriebouw heeft een eigen engineeringsafdeling om de wensen van de architecten te vertalen naar prefab elementen. “Op basis van een schetsontwerp verzorgen wij de projectafstemming in prefab, volledig geoptimaliseerd naar de wensen van de klant”, zegt Dewitte. “Omdat we alles in eigen hand hebben, kunnen we snel schakelen. We kopen alleen zand, cement en water in. Ondanks dat we geen algemene aannemer zijn, is onze aanpak blijkbaar goed bevallen. We hebben inmiddels weer een nieuwe opdracht van de Colruyt Groep ontvangen voor de bouw van een nieuwe vestiging. Met een vloeroppervlak van 16.000 m² is het project kleiner, maar wel ingewikkelder,” besluit Hugo Dewitte. ❚

BETON- & STAALBOUW | 17

ANTWERPEN | Nieuw Havenhuis

Tekst: Roel van Gils Beeld: Interbuild

NIEUW HAVENHUIS IN ANTWERPEN

IS ARCHITECTONISCH HOOGSTANDJE SCAN WITH

In de haven van Antwerpen wordt gewerkt aan een wel heel bijzonder project. Bovenop de voormalige brandweerkazerne, een monumentaal pand, wordt een bootvormig volume gecreëerd. Een ontwerp dat op zijn zachtst gezegd niemand onberoerd laat. Het gebouw zal dienst doen als hoofdkantoor van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen.

18 | BETON- & STAALBOUW

ANTWERPEN | Nieuw Havenhuis

Het ontwerp van het nieuwe Havenhuis is van de hand van het Britse architectenbureau Zaha Hadid Architects en is tweeledig. Aan de basis staat de voormalige brandweerkazerne die wordt gerestaureerd en omgebouwd tot een modern kantoorvolume, terwijl daar bovenop een nieuw volume wordt gerealiseerd in de vorm van een boot. “Zo krijgt het oorspronkelijk gebouw een nieuw elan”, zegt Jo Verstraelen van hoofdaannemer Interbuild. “Bovendien is voor het gebouw nog een nieuwe ondergrondse parkeergarage gerealiseerd.

Deze garage is inmiddels afgewerkt.”

ZELFVERDICHTEND BETON Het bootvolume lijkt te zweven boven het bestaande gebouw. “Beide gebouwen staan volledig los van elkaar”, licht Jo Verstraelen toe. “Om

het nieuwe volume te dragen, wordt vóór het bestaande gebouw een betonnen kern gebouwd, de voorpoot, alsmede een kern in de binnenkoer van de voormalige brandweerkazerne. Over beide betonnen kernen wordt een brugdek met daarboven een brugafdek gelegd, dat als tussenvolume dient tussen de bovenbouw en het bestaand gebouw.

De voorpoot heeft ook een bijzonder ontwerp en is net als de brug en de brugafdek in het werk gestort met zelfverdichtend wit beton. De bekisting ten behoeve van de voorpoot is volledig 3D getekend en in Oostenrijk geprefabriceerd in zes grote moten van 4 meter hoog. De architect wilde namelijk geen voegen en naden in het zicht. Best een complexe klus om dit in één keer in het werk te storten. Alles samen zal het bootvolume 750 m³ witte zichtbeton bevatten.”

Vanaf januari gaat Victor Buyck Steel Construction aan de slag met de bovenbouw, die volledig in staal wordt opgebouwd. “In totaal komt er zo’n 800 ton staal aan te pas. De bedoeling is om de bovenbouw, die bestaat uit zes modules, in zes weken te plaatsen. Vervolgens kunnen per verdieping de geprefabriceerde gevelelementen geplaatst worden.” De nieuwbouwgevels worden opgebouwd uit glazen driehoeken die lichtjes roteren ten opzichte van elkaar, zodat de lichtinval steeds veranderende reflecties oplevert.

Het nieuwe gebouw wordt de werkplek van zo’n vijfhonderd medewerkers van het Havenbedrijf.

Een gedeelte van de landschapskantoren en vergaderzalen wordt gehuisvest in het bestaande gebouw. Deze ruimtes zullen toegankelijk zijn vanuit het centrale atrium. In het nieuwe volume zijn eveneens landschapskantoren en vergaderzalen voorzien, net als het auditorium en een panoramisch bedrijfsrestaurant. Via panoramische liften bereiken medewerkers dit gedeelte. “De bovenbouw symboliseert uiteraard de haven, waarbij de ene spits is georiënteerd naar de stad en het andere uiteinde naar het havengebied. De ‘boot’ biedt straks dan ook indrukwekkende vergezichten over stad en haven. Met dit gebouw willen we het BREEAM-certificaat ‘Very Good’ behalen”, besluit Verstraelen. ›

Plaatsen 4 deel cel b.

Atrium.

Situatie 2 november.

SCAN WITH

BETON- & STAALBOUW | 19

BETON&STAALBOUW

Verrijkt met ‘Interactieve Print’

Breng uw vaktijdschrift tot leven!

Layar is een gratis app voor de smartphone en tablet, die het papier van ‘Beton- & Staalbouw’ tot leven brengt. Met behulp van Layar worden advertenties en redactionele content interactief gemaakt. Als lezer slaat u de brug tussen print en de digitale wereld.

Het enige dat u nodig heeft, is een smartphone of tablet met de Layar app. U scant met uw smartphone of tablet een pagina, waarna de Layar-app de clickable elementen toevoegt op de pagina zoals: Video’s, foto’s, tekst, e-mailadressen, telefoonnummers, social media sharebuttons, etc.

Wat heeft u nodig?

Het vaktijdschrift Een smartphone of tablet De gratis Layar-app

Download de gratis layar app

Scan de pagina

EDITIE EDITIE

Interactieve Print Stap voor stap

25

bekijk de layar!

BET BE ON-TO &STAA ALB LBOU OUW W VAKTIJDSCH TIJDSCHRIFT VAK RIFTOVER OVERBETON BETONEN ENSTA STAALALININDE DEBOUW BOUWI JA I JA ARGANG2 2I I 2014 ARGANG 2014

Hoe werkt het: Even de gratis Layar app downloaden in de Apple Store of de Google Play Store.

Open nu de Layar app op uw smartphone of tablet.

Klik op het scan-icoon onderaan in de zoekbalk van uw smartphone of tablet.

Houd uw smartphone of tablet boven een van de ‘Layarpagina’s’, herkenbaar aan het blauwe logo.

Klik in het scherm, nu opent de digitale laag en kunt u op de buttons klikken.

Veel lees en kijkplezier!

B&S Layar.indd 1

SCAN WITH SCAN WITH

Veel beton en staal in Westermoskee | rium Hofheid |Cremato Bouw Centrumpl hout-aluminium vliesgevels e HolsbeeDuurzaam an Waddinxve | Distribu tiecentr De voordele n van ysteem en is in kvolle Grotiusgebouw gang | Stalen hekken um Colruyt voor beton in de Groep Ollignie infra | Melanch en trappen voor thon Berkrod Raadhuisplein s en Berkel en Rodenri js

15-08-14 11:51

DEN OUDEN Het ontwerpen en aanleggen van betonverhardingen, lijnconstructies en printbeton.

Toepassingsmogelijkheden:

• Rijbanen

• Doelgroepstroken

• Rotondes

• Rustplaatsen

• Fietspaden

• Rotondebanden

• Bushaltes

• Kantopsluitingen

• Kavelpaden

• Voertuigkeringen

• Erfverhardingen

• Vliegveldplatforms

• Bedrijfsverhardingen

Voor meer informatie: Dhr. J.H.A. (Joris) van de Vleuten Tel. +31 (0)6 20 39 66 55 j.vandevleuten@denoudengroep.com

Natuurlijk...

www.denoudengroep.com

ANTWERPEN | Nieuw Havenhuis

ARCHITECTURAAL MEESTERWERK Als gevolg van de groeiende internationale bouwactiviteiten en een stagnatie van de binnenlandse markt, is het van oorsprong Portugese bedrijf CNT vanaf 2001 steeds meer over de landsgrenzen gaan kijken. En met succes. CNT, gespecialiseerd in bekistingen, heeft inmiddels vestigingen in landen als Duitsland, België, Spanje, Gibraltar en sinds 2010 ook in Nederland. In opdracht van Interbuild werkt het bedrijf momenteel aan de betonconstructie van Nieuw Havenhuis in Antwerpen, een architecturaal meesterwerk.

Uit een succesvolle samenwerking tussen Interbuild en CNT is eerder al het project Museum aan de Stroom (MAS) in Antwerpen ontstaan. De solide organisatiestructuur, gekwalificeerd personeel en de kennis en ervaring is ook het Britse architectenbureau Zaha Hadid Architects niet onopgemerkt gebleven, de architect van Nieuw Havenhuis. Voor het nieuwe Havenhuis is CNT verantwoordelijk voor de bouw van de ondergrondse parkeergarage met twee lagen en plek voor driehonderd auto’s (reeds gerealiseerd), de renovatie van de bestaande betonconstructie van de voormalige brandweerkazerne en de bouw van de betonnen kernen en het brugdek in wit zichtbeton, als fundament voor de bovenbouw.

De zichtbetonelementen hebben stuk voor stuk een onregelmatige geometrie. Dat vereist een zeer specifieke bekisting, die dan ook volledig in 3D is getekend. Er vindt voortdurend overleg plaats tussen de betrokken partijen (CNT, Interbuild en de architecten) om tot het gewenste eindresultaat te komen. Aangezien het zichtbeton betreft, is er absoluut geen ruimte voor fouten. Dagelijks worden de werkzaamheden uitvoerig besproken met de medewerkers op locatie, met als doel oplossingen te vinden voor eventuele problemen en de hoge kwaliteit voortdurend te kunnen bewaken. Het architecturale meesterwerk is bedoeld als een symbool voor Antwerpen en benadrukt de positie van de havenstad als ‘poort naar de wereld’. Het is zonder twijfel een mijlpaal voor CNT Belgium om deel uit te maken van een dergelijk belangrijk project. ❚

'De zichtbetonelementen hebben stuk voor stuk een onregelmatige geometrie.

Dat vereist een zeer specifieke bekisting' SCAN WITH

BETON- & STAALBOUW | 21

Beton in de infra

Tekst: Roel van Gils Beeld: Den Ouden

DE VOORDELEN VAN BETON IN DE INFRA Beton is duurzaam, goed bestand tegen zware en intensieve verkeersbelastingen en, kijkend naar de total cost of ownership, ook nog eens aantrekkelijker dan alternatieven. Dat zegt Joris van de Vleuten van Den Ouden.

Aanleg busbaan Roermond.

22 | BETON- & STAALBOUW

Beton in de infra

Betonnen bedrijfsverharding voor Parlevliet-Agro.

De divisie betonwegen van Den Ouden heeft als werkgebied heel Nederland en België. De werkzaamheden bestaan hoofdzakelijk uit het aanleggen van (geluidsreducerende) betonverhardingen, lijnconstructies zoals getrokken banden en barriers en printbeton. “Beton is zeer goed bestand tegen zware en intensieve verkeersbelastingen en blijft uitstekend berijdbaar”, zegt Joris van de Vleuten, manager bij de divisie Betonwegen van firma Den Ouden. “Het optreden van spoor- en ribbelvorming is minimaal. Vooral voor fietspaden, rotondes, vliegvelden, rustplaatsen bij tankstations en busbanen is beton populair. Beton is nagenoeg onderhoudsvrij en is bovendien een recyclebaar en duurzaam product. De total cost of ownership is ook lager dan die van asfalt. Beton is misschien in ‘aanschaf’ zo’n twintig procent duurder dan asfalt, maar behoeft dertig jaar lang geen onderhoud”, zo licht Joris toe.

TURNKEY De divisie Betonwegen maakt deel uit van de Den Ouden Groep, die op zijn beurt zes afzonderlijke organisaties vertegenwoordigt. “We zijn gespecialiseerd in het ontwerp, de realisatie en het onderhoud van civiel- en cultuurtechnische werken van A tot Z”, zegt operationeel directeur Harm den Ouden. “Ook bodemsaneringen, het opsporen van explosieven en productie van bodemverbeteraars nemen we voor onze rekening. We kunnen een project volledig turnkey en risicodragend aan-

nemen en zijn dan ook een totaalspeler voor de GWW-sector. Onze werkzaamheden richten zich op civiel- en cultuurtechnische werken, het bouwen woonrijp maken van gebieden, weg- en waterbouw, reconstructiewerken, landschapsinrichting en natuurontwikkeling, al dan niet in een Design & Construct-contractvorm. Een recent voorbeeld van een project waarin we al onze specialisaties bundelen, is de reconstructie van de SingelringOost in Roermond. De slagader dwars door het centrum van Roermond wordt volledig op de schop genomen, waarbij we al onze specialismen kunnen inzetten, van riolering en sanering tot explosievenonderzoek, leverantie van bomenvoeding en betonwegen.”

'Beton is zeer goed bestand tegen zware en intensieve verkeersbelastingen en blijft uitstekend berijdbaar'

DUURZAAM BETON

Volgens Harm den Ouden is Den Ouden Groep een MVO-bedrijf, dat ook social return actief inzet. “We helpen mensen met een kwetsbare arbeidspositie aan werkervaring en zijn hierin uiterst flexibel. Is er op het werk zelf even geen plaats voor extra handen, dan zetten we deze extra arbeidskrachten tijdelijk in op onze eigen locaties, waar wij groene reststromen verwerken tot bomenvoeding en biomassa.”

Den Ouden heeft een groot aantal referenties op zijn naam staan. “Zo worden we regelmatig door Defensie gevraagd bedrijfsverhardingen aan te leggen op bijvoorbeeld vliegbasis Volkel en GilzeRijen”, zegt Van de Vleuten. “Defensie is voorloper als het gaat om betonverhardingen. Ze hebben veel kennis van beton en gezamenlijk komen we tot een mooi product. Daarnaast verrichten we ook veel werkzaamheden in opdracht van provincies en Rijkswaterstaat. Zo zijn we voor de provincie NoordBrabant in Lithoijen bezig met de aanleg van een rotonde met vezelmixbeton, conform een D&C-contract en maken we in Echt voor de provincie Lim-

burg een doorgaand gewapende rotonde. En voor een grote akkerbouwer hebben we recent 3.000 m² aan bedrijfsverharding gemaakt.”

“En in het kader van duurzaam ondernemen zijn we in samenwerking met andere partijen actief bezig met de ontwikkeling van duurzaam beton,” zegt Joris van de Vleuten tot besluit. ❚

BETON- & STAALBOUW | 23

ZWOLLE | Navigatiemast Ikea

MAST VAN VOORGESPANNEN BETON

Eind oktober werd bij de nieuwe IKEA-vestiging een veertig meter hoge navigatiemast geplaatst. Namens Ingenieursbureau Boorsma begeleidde Jan Wessels ook dit onderdeel van de nieuwbouw. “De mast zelf werd in twee delen aangeleverd, met daarnaast nog de driehoekige krans met reclameborden. De mast is circa 40 meter, de reclameborden meten 16 meter in de breedte en 4 meter in de hoogte.” Hoewel het voor IKEA een standaardvoorziening bij een winkelvestiging betreft, zegt Wessels, zorgt iedere locatie weer voor andere omstandigheden.

Er werd gekozen voor een mast van voorgespannen beton. “De meest duurzame optie”, aldus Wessels. De productie ervan begint met het lassen van een wapeningskorf met behulp van een lasrobot. De gefabriceerde wapeningskorf wordt vervolgens in een bekistingsmal geplaatst.

Daarna wordt het beton gestort en het bovenste gedeelte van de mal afgesloten. Een volgende

stap is het spannen van de voorspankabels. De mal wordt vervolgens vervoerd naar de centrifuge waar deze gedurende een tijd wordt gecentrifugeerd. Het afronden van het proces begint met het demonteren van de bekistingsmal en het afknippen van de op spanning gezette voorspankabels. De voorspankabels worden tevens door korven gelust die in een later stadium op span-

ning worden gezet. Als alles is afgerond, volgt een kwaliteitskeuring door een gespecialiseerd ingenieur.

“De mast heeft een externe ladder en inspectiepaden achter de borden, voor onderhoud en reparaties. De kabels voor elektriciteit zijn in de mast verwerkt”, zo besluit Jan Wessels. ›

BETON- & STAALBOUW | 25

ZWOLLE | Navigatiemast Ikea

NAVIGATIEMAST IKEA ZWOLLE GEPLAATST

‘WE HEBBEN ALLES AL WEL EENS MEEGEMAAKT’ Begin volgend jaar opent in Zwolle een nieuwe vestiging van IKEA haar deuren.

De bouw bevindt zich in de afrondende fase. Een onderdeel van die laatste werkzaamheden betrof de plaatsing van een circa 40 meter hoge navigatiemast door de Hongaarse firma Scan Sign.

Het is niet de eerste mast die het bedrijf voor IKEA plaatst, legt Jürgen Staudt van Scan Sign uit.

“Zowel in Nederland als ook in andere landen hebben we in de loop der jaren om en nabij de zestig masten geplaatst. Nieuwe, maar er kan ook sprake zijn van een vervanging.”

Scan Sign, vertelt Staudt, wordt al in een vroeg stadium bij dit soort projecten betrokken. In de eerste fase wordt bepaald welke omvang de mast krijgt. “IKEA werkt wat dat betreft met een aantal standaardsystemen. In dit geval gaat het om een mast van circa 40 meter en verlichte reclameborden met een breedte van 16 meter en een hoogte van 4 meter. Die maten zijn afgestemd op bepaalde eisen op onder meer het vlak van zichtbaarheid.” Scan Sign, zegt Staudt, zorgt niet alleen voor het vervoer en de plaatsing en montage, maar ook alle zaken eromheen. “We verzorgen de complete projectafwikkeling inclusief de aanvraag van vergunningen en het regelen van elektriciteit.”

De navigatiemast, gemaakt van voorgespannen beton, werd eind oktober naar Nederland

'De mast zelf arriveert in twee delen.

Daarnaast is er nog de krans. Die wordt ter plekke in elkaar gezet' 26 | BETON- & STAALBOUW

ZWOLLE | Navigatiemast Ikea

vervoerd. Jürgen Staudt maakt duidelijk dat het een just-in-time levering betreft. Niet lang nadat de mast op de plaats van bestemming is, wordt met het plaatsen begonnen. “De mast zelf arriveert in twee delen. Daarnaast is er nog de krans. Die wordt ter plekke in elkaar gezet. Vervolgens worden alle delen aan elkaar bevestigd en wordt de mast op zijn plek gezet.”

Hij erkent dat het als een routineklus klinkt, maar geeft aan dat het dat zeker niet is. “Je hebt altijd omstandigheden waar je rekening mee moet houden, met name weersinvloeden.

Ook de ondergrond voor de kraan is zo’n aandachtspunt. Maar we worden niet zo snel meer verrast, hebben inmiddels alles wel eens meegemaakt. De infrastructuur in Nederland is bovendien prima en de werklocaties zijn meestal goed bereikbaar. We werken ook op plekken die een veel grotere uitdaging bieden, bijvoorbeeld op IJsland. Dan vraagt het transport heel wat denkwerk.”

“Een dergelijke mast”, besluit Staudt, “moet zeker vijftien jaar meegaan. Daarom kiezen we voor een voorbewerkte staalconstructie en hoogwaardige spandoeken en verlichting.

Kwaliteit maar wel tegen een goede prijs. Dat maakt ons een aantrekkelijke partner.” ❚

BETON- & STAALBOUW | 27

HOLSBEEK | Crematorium Hofheide

Tekst: Roel van Gils Beeld: Verhofsté

Bewegende lamellengevel Het nieuwe crematorium Hofheide in Holsbeek (België) is een heuse landmark. De basis van het bouwvolume werd uitgevoerd in zichtbeton, waaraan een gevelbekleding in weervast stalen lamellen werd opgehangen. Onder invloed van de wind ontstaat een beweging in de lamellen die eeuwig duurt. Deze combinatie van beton en weervast staal vinden we eveneens terug in het interieur van dit bijzondere crematorium.

In opdracht van IGS Hofheide (bouwheer) heeft Verhofsté in totaal voor ruim 150 ton aan weervast staal verwerkt in en aan het crematorium. Het ontwerp is van de hand van architectenbureau Coussée & Goris. Het hoofdvolume uit zichtbeton, refererend naar de kleur van ijzerertssteen, zoals die ter plaatse gevonden werd, is volgens Marc Verhofsté duidelijk zichtbaar in elk gevelvlak.

“Het sluit mooi aan bij de weervast stalen lamellen in de gevel. Elke lamel is 6 meter lang en wijst vanaf de dakrand recht naar beneden, zoals een stalactiet. De lamellen zijn vervaardigd uit plaatmateriaal van 6 millimeter

28 | BETON- & STAALBOUW

dik, waarbij de breedte varieert van 300 tot 500 millimeter. We hebben de lamellen in zes verschillende breedtes random opgehangen, waardoor een asymmetrisch beeld ontstaat.”

GEWICHTIGE SCHEIDINGSWAND De lamellen zijn door de afdeling ‘Special Projects’ van Verhofsté volledig geëngineerd, geproduceerd en gemonteerd. Marc Verhofsté: “Aan de rand van het dak van het crematorium hebben we een frame bevestigd waarop de lamellen werden

HOLSBEEK | Crematorium Hofheide

'We hebben het weervast staal volledig op maat geproduceerd, gezandstraald en vervolgens gedurende twee maanden buiten op onze terreinen uitgestald, zodat het de roestkleur kon aannemen'

gemonteerd en vanwaar ze 4 meter vrij naar beneden hangen, boven de waterpartij. Alle lamellen zijn getorst, zodat de wind er enigszins grip op kan krijgen en er een (beperkte) beweging ontstaat.” De lamellen zijn in gecorrodeerde toestand gemonteerd. “We hebben het weervast staal volledig op maat geproduceerd, gezandstraald en vervolgens gedurende twee maanden buiten op onze terreinen uitgestald, zodat het de roestkleur kon aannemen. Een nadrukkelijke wens van de opdrachtgever”, zegt Marc Verhofsté.

Behalve de gevel werd ook binnenin het crematorium veelvuldig weervast staal toegepast. “Zo hebben we een scheidingswand gemaakt in 20 millimeter dik weervast staal”, gaat Verhofsté verder. “Een wand van 2 meter breed bij 9 meter hoog die liefst 3.000 kilogram weegt en door een minuscule spleet in het dak op zijn plek is gehesen in de aula. Daarnaast zijn er ook binnen lamellen toegepast, zij het in een kleiner formaat. En tot slot werden zitbanken in weervast staal vervaardigd en geplaatst over de verschillende ruimtes van het crematorium.” ›

BETON- & STAALBOUW | 29

MAATCONSTRUCTIES

CONSTRUCTIONS SUR MESURE MADE-TO-MESURE DESIGNS

UW PARTNER IN BEKISTING

Baaikensstraat 9 - B-9240 Zele T. 052 45 63 70 - F. 052 45 63 71

W W W. V E R H O F S T E . C O M

VHS_2334_advverhofste_95x130_00.indd 1

15/10/14 14:10

INDUSTRIEWEG NOORD 1129 B 3660 OPGLABBEEK T +32 89 81 99 00 F +32 89 81 99 33 INFO@COMETAL.BE WWW.COMETAL.COM

HOLSBEEK | Crematorium Hofheide

Tekst: Roel van Gils Beeld: Cometal NV

Kaderloos modulair bekistingssysteem Het crematorium Hofheide in Holsbeek is volledig in grondkleurig zichtbeton uitgevoerd: zowel de buitenschil als de binnenschil. Om tot het gewenste architecturaal eindresultaat te komen, werd gekozen voor het modulaire bekistingssysteem BIMET van Cometal NV. BIMET is een kaderloos modulair bekistingssysteem. De kaders hebben een stalen contactplaat van 5 millimeter dik met een donkere walshuid. De paneelkaders worden blind achter de laser-gesneden contactplaat gelast. “Op die manier zijn de panelen nagenoeg naadloos met elkaar te koppelen, zodat de breedte van de paneelovergangen minder dan 2 millimeter dik is”, zegt Chris Vissers van Cometal. “Dit draagt er toe bij dat het BIMET-systeem voldoet aan de strengste normeringen inzake betonoppervlakbeoordeling van ter plaatse gestort beton.”

PROEFOPSTELLING Aangezien er in Holsbeek in één keer gestort werd tot een hoogte van 7,55 meter, speelde ook de robuustheid van de panelen een rol. Architect en aannemer hebben eerst een proefopstelling met BIMET gemaakt. Vissers: “Voor de proefopstelling werd eerst 80 m² BIMET-bekisting geleverd en daarna nog eens 50 m². Behalve naar de verschillende contactplaattypes, werd ook gekeken naar schakeringen in betonkleur, het gebruik van kleine en grote

diameters van doorvoergaten en vooral het fijngelijnde panelenpatroon in de betonwanden. De proef bleek succesvol.”

In totaal heeft Cometal 2.000 m² BIMET-bekisting geleverd en hebben de betonwerken ongeveer anderhalf jaar in beslag genomen. Het project bestond uit twee bouwdelen: het horecagedeelte en het crematorium zelf. Voor de wanden werd eerst de buitenschil gestort. Na het ontkisten van de buitenschil werd de isolatie geplaatst en daarna de binnenschil bijgestort.

Cometal verzorgde zijaanzichttekeningen met daarop de posities van de doorvoergaten en paneelovergangen. “Ook specifieke detailleringen, zoals verspringingen in de wanden met druipneus en andere belangrijke details werden door ons bekistingstechnisch uitgewerkt. Dit project werd door Cometal nauwlettend opgevolgd: technisch advies en ondersteuning op de site en rechtstreekse contacten tussen uitvoering en onze engineersafdeling speelden een belangrijke rol tijdens de uitvoering van de betonwerken”, besluit Vissers. ❚

BETON- & STAALBOUW | 31

Vloeibaar zandcement

Nooit meer op je knieën Vanaf 1 januari 2015 moet het aanbrengen van een traditionele zandcementvloer voldoen aan de regels van de Arbo-wetgeving. Maar waarom moeilijk doen als het ook makkelijk kan? Weber.floor Vloeibare ZandCement® (VZC®) combineert de voordelen van de eenvoud van zandcement met de unieke en hoogwaardige eigenschappen van cementgebonden gietdekvloeren.

32 | BETON- & STAALBOUW

Vloeibaar zandcement

blijft immers intensief handwerk, waarbij de mate van aandacht, inspanning en de handmatige verdichting uiteindelijk de kwaliteit van het eindresultaat bepalen. Weber.floor VZC® kent dit probleem niet en zorgt vanwege de zelfverdichtende eigenschappen altijd en overal voor een gegarandeerde kwaliteit. Daarnaast is dit cementgebonden product ongevoelig voor vocht en daarmee bij uitstek geschikt voor natte ruimten, zoals badkamer, (bij)keuken en WC. Door een 45 procent lagere CO2-footprint ten opzichte van traditioneel zandcement is weber.floor Vloeibare ZandCement® klaar voor de toekomst en past het perfect binnen de innovatieve en maatschappelijk verantwoorde Weber Beamix-lijn van Mortels voor Morgen. ❚

HOUSE OF TOMORROW TODAY Bij Saint-Gobain Weber Beamix staan innovatie, duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog in het vaandel. Weber Beamix is al meer dan vijftig jaar een gerenommeerde producent en leverancier van bouwmaterialen en -systemen. Zowel voor de ruw- als afbouw worden kant-en-klare premix droge mortels ontwikkeld, geproduceerd en verkocht. Een speerpunt vormen de vloerproducten in al hun facetten. Van utiliteitsbouw tot woningbouw, van verbouw tot aanbouw, voor nieuwbouw of renovatie. Voor elke situatie heeft Weber Beamix een compleet assortiment met oplossingen.

CONSTANTE STERKTE Na lichtgewicht, eco en snelle zandcement is VZC® de volgende innovatie van Weber Beamix. Gemakkelijk en snel aan te maken, bijzonder Arbo-vriendelijk in de verwerking en het levert gegarandeerd een kwalitatief, hoogwaardige eindvloer op. VZC® is voor kleine oppervlakten verkrijgbaar in lucht- en waterdichte plastic zakken van 20 kilogram. Het is

eenvoudig te verwerken met een spindel en kuip, betonmixer of een mengpomp. Voor grotere oppervlakten staan de pomptruck of silosystemen ter beschikking. Weber.floor Vloeibare ZandCement® is te verwerken in laagdikten van 3 tot 10 centimeter en, eenmaal uitgegoten op de vloer, eenvoudig met een drijfrei af te werken. De sterkte is constant (C16-F4) en wordt automatisch verkregen.

EASY LEVELING Werken met weber.floor VZC® zorgt door het vloeibare ‘easy leveling’-karakter voor een hogere bouwsnelheid en daarmee voor een tijdsbesparing van minimaal dertig procent. Dit betekent dat met minder inspanning, minder kosten en minder investeren uiteindelijk meer vierkante meters per uur gemaakt kunnen worden. Daarnaast is het product direct en in vrijwel elke ruimte toepasbaar.

In de praktijk blijkt dat de kwaliteit van een gesmeerd vloerveld vaak afneemt naarmate het vloerveld of de tijdsdruk groter wordt. Het is en

De speerpunten van Saint-Gobain Weber Beamix – innovatie, duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen – komen ook tot uiting in het ‘House of Tomorrow Today (HoTT)’, een project van Jos Lichtenberg, hoogleraar productontwikkeling aan de TU Eindhoven.

HoTT is onder andere gebaseerd op Active House, een uit Denemarken afkomstige duurzaamheidsvisie. Energiebesparing en andere duurzaamheidsmaatregelen dienen volgens die visie niet eenzijdig door een technologisch streven of op onderdelen te worden bepaald. Het gaat uiteindelijk om de gebruiker en het totaal. Waar veel energievisies streven naar minimalisering van het energieverlies, heeft Active House als visie om eerst het comfort van de gebruiker te dienen, waar mogelijk in harmonie met duurzaamheidsdoelen.

Aandacht voor de mens heeft betrekking op de gebruiker, maar ook op de bouwplaatsmedewerkers. Industriële technieken, hier met name grote steelframe elementen, reduceren het werk op de bouwplaats en dwingen mechanisering af. Een beruchte klus is ook altijd de smeervloer of het aanbrengen van tegels op tegellijm. Vloerenleggers hebben traditioneel één van de zwaarste taken, met vooral een belasting van de rug. Of wat te denken van het metselen, waarbij vooral de repetitie van het handelen van stenen en mortel doorslaggevend is. Met name voor al die afbouwactiviteiten was Weber Beamix actief en gebruikte het HoTT om de laatste innovatieve producten in de praktijk toe te passen. Hiervoor werd de weber. floor Vloeibare ZandCement® ingezet, de weber.col LC220 die bij het leegschudden van de zak niet zoals gebruikelijk enorm stoft en de Beamix Metselmortel 320 Comfort die 25% lichter is. Dit laatste in samenwerking met CRH die een slankere Beeksteen inzette, alsmede specifieke spouwankers die de brug slaan tussen het slankere metselwerk en de achterliggende skeletbouw (GB). Tezamen betekent dit voor de bouwplaatsmedewerker een halvering van de fysieke belasting.

BETON- & STAALBOUW | 33

weber•floor VZC® Vloeibare ZandCement

Mengen

Uitgieten of verpompen

• > 30% tijdwinst per project • Gegarandeerde sterkte (CT-C16-F4) • 45% CO2 reductie • Niet meer smeren en verdichten • Laagdikte 3 - 10 cm • In zakgoed, silo en PompTruck WEBERBEAMIX.NL • VLOEIBAREZANDCEMENT.NL

Verplaatsen met drijfrei

Betonversterking en -herstel

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Beeld: S&P Clever Reinforcement Company

Externe versterkingsmaterialen (FRP) steeds populairder in bouw en infra

Brug Ruttense vaart- Noordoostpolder.

Inkeeplamel thv een steunpunt- op A2 thv Valkenswaard.

S&P Clever Reinforcement Company, producent van FRP materialen, levert koolstofvezel lamellen, sheets, netten en staven. Deze externe versterking wordt steeds vaker toegepast voor nieuwe en bestaande beton- of metselwerkconstructies, in bouw en infra. De hoge sterkte en het lage eigen gewicht spreken in het voordeel van het constructiemateriaal, dat bestaat uit epoxyhars en vezelwapening van glas, carbon, polyester, aramide of basalt. De wapening corrodeert niet, in tegenstelling tot stalen wapening.

“Wij zijn een dochteronderneming van S&P Zwitserland. De Nederlandse vestiging in Aalsmeer is gestart in 2006”, zegt Michel van Beek namens S&P Clever Reinforcement Company Benelux. “We zijn een jong bedrijf met kundige vakmensen. We zijn trots op de speciale projecten waar we een bijdrage aan mogen leveren. Projecten zoals een Zwitserse spoorbrug, waarvan de bestaande stalen dwars-

liggers versterkt zijn middels voorgespannen koolstof lamelwapening: versterken van civiele kunstwerken, duurzaamheid verlengend. Een ander voorbeeld betreft uitkragende galerij/balkonplaten die met koolstof staven duurzaam constructief versterkt zijn, omdat de bestaande stalen wapening bezwijkt door putcorrosie.

Hiernaast versterken we metselwerk tegen aardbevingen.” ›

BETON- & STAALBOUW | 35

Betonversterking en -herstel

Project NUON bouwdeel F, G, FG.

PRODUCTENGAMMA “Onze kennis is up-to-date, mede door ons moederbedrijf Simpson/StrongTie, één van de wereldwijde fabrikanten van versterkingsmaterialen voor staal-, hout- en betonconstructies”, vervolgt Van Beek. “Ons productengamma is, door onderzoek aangetoond, breed inzetbaar. Afhankelijk van het schadebeeld wordt de juiste productkeuze gemaakt. Onze lamellen, sheets en staven worden op of in de constructie gelijmd en versterken de bestaande hout-, beton- en staalskeletten. We begeleiden verwerkers bij FRP-projecten en bieden ontwerpprogramma's voor constructeurs.” ❚

Is een ontwerpende bouwer Is gespecialiseerd in prefab beton (industrieel en architectonisch) bouw.

Levert projecten turn-key op Levert bedrijfspanden op met lage expolitatiekosten Levert duurzame bedrijfspanden op Levert betaalbare bedrijfspanden op Levert onderhoudsarme bedrijfspanden op Levert bedrijfspanden met een laag energieverbruik

De Ooyen 25 4191 PB Geldermalsen Tel: (0345) - 820820 Email: info@concrex.nl

www.concrex.com 36 | BETON- & STAALBOUW

BERKEL EN RODENRIJS | Melanchthon Berkroden

Martijn van den Bouwhuijsen

'Melanchthon Berkroden ligt op een eiland en is te benaderen via twee bruggen'

De christelijke vmbo-school Melanchthon Berkroden in Berkel en Rodenrijs krijgt een indrukwekkende nieuwbouw. Het gebouw is bijna volledig geconstrueerd met prefab beton en deels omhuld met architectonisch beton. Bouwbedrijf Boot uit Breda nam de uitvoering voor haar rekening. Concrex Bedrijfsbouw monteerde de betonnen façade-elementen en dacht vooraf mee over het ontwerp. De school wordt waarschijnlijk in juni 2015 opgeleverd.

Bouwbedrijf Boot raakte na een openbare aanbesteding betrokken bij bouwproject Melanchthon Berkroden. In vijf kwartalen realiseert de aannemer het schoolgebouw voor 450 leerlingen.

De tweede etage blijft na de bouw van binnen onafgewerkt. Later, als de groei van de gemeente Lansingerland doorzet, volgt de inrichting van deze etage, zodat in totaal circa 700 leerlingen onderwijs kunnen genieten in de nieuwbouw.

Melanchthon Berkroden is één van de vele schoolprojecten van de Bredase bouwer. Melanchthon Berkroden ligt op een eiland en is te benaderen via twee bruggen. Bouwbedrijf Boot zorgt behalve voor het bouwkundige deel ook voor de complete terreininrichting van het eiland met bestrating, prefab betonelementen, een steiger en beschoeiingen en beplantingen. Projectleider Marcel de Graauw zegt namens Bouwbedrijf Boot:

“De draagconstructie van Melanchthon Berkroden bestaat in hoofdzaak uit prefab betonelementen, die op de bouw zijn gepositioneerd en verankerd.

De fundering bouwden we op met 21 meter lange heipalen met daarop in het werk gestorte funderingsbalken met verloren EPS-bekisting. Hier bovenop stapelden we een slank betonskelet met kolommen, balken, kernwanden en kanaalplaten met druklagen. ›

BETON- & STAALBOUW | 37

BERKEL EN RODENRIJS | Melanchthon Berkroden

'Melanchthon Berkroden valt op door de variatie in gevelmaterialisatie.

Metselwerk wordt afgewisseld met beton en ramen' Sommige kanaalplaatvloeren overspannen ruim 16 meter. Het atrium kreeg een constructie met slanke, gewalste stalen elementen.”

GERIBBELD EN GEZUURD BETON Concrex Bedrijfsbouw is verantwoordelijk voor de levering en montage van het architectonische gevelbeton en de binnenspouwbladen die achter het metselwerk kwamen. “Het was het eerste scholenbouwproject waarvoor we prefab betonelementen leverden”, zegt directeur William Holvoet namens Concrex Bedrijfsbouw uit Geldermalsen. “Om een integraal ontwerp te realiseren dat snel en nagenoeg foutloos wordt opgeleverd, was het noodzakelijk om vroegtijdig in het ontwerpproces in te stappen. Wij denken als leverancier, integraal bou-

wer én kenner van de beton- en staalmarkt graag mee. Daarom nam ik op eigen initiatief zitting in het bouwteam. Na intensief overleg met de architecten, de constructeur, de installatie-adviseur en de schooldirectie kreeg het ontwerp gestalte.”

Melanchthon Berkroden valt op door de variatie in gevelmaterialisatie. Metselwerk wordt afge-

wisseld met beton en ramen. Concrex leverde 180 gevelelementen, die met ruim 60 vrachten zijn aangevoerd. Hiernaast is de prefab betonbouwer uit Geldermalsen verantwoordelijk voor de levering en montage van de sierkolommen, die met omgekeerde injectie ter plaatse zijn gemonteerd. De montage van de sandwichelementen en binnenspouwbladen vergde ongeveer vier weken. Meest opvallend in de façade is het architectonische beton. Dit valt op door het ribbelreliëf en het gezuurde oppervlak. Holvoet: “De ribbels maakten we met een contramal. De gezuurde toplaag is verkregen door het betonoppervlak te behandelen met zoutzuur.

De toplaag ziet er hierdoor uiteindelijk uit als natuur(zand/kalk)steen, net zoals de kolommen van de Hotels van Oranje. Enkele details van een bijzonder bouwproject, dat in goede samenwerking tot stand komt.” ❚

Bouwinfo: OPDRACHTGEVER Melanchton Berkroden – Berkel en Rodenrijs

ONTWERP 01-10 architecten & SPRING Architecten – Rotterdam

UITVOERING Bouwbedrijf Boot – Breda

PREFAB GEVELBETON Concrex Bedrijfsbouw – Geldermalsen

BOUWPERIODE maart 2014 – juni 2015

38 | BETON- & STAALBOUW

Engeneering

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Beeld: Stabilogics

'Wij denken in weken, niet in maanden'

Totaaladvies voor de bouw

Ingenieursbureau Stablilogics biedt een technisch en organisatorisch totaaladvies voor de bouw. De integratie van disciplines voorkomt fouten en versnelt de voortgang.

Helemaal als BIM is geïmplementeerd en als er veel wordt geprefabriceerd. Zo bleek ook uit een recent bouwproject in Vlaanderen, waarbij Stabilogics betrokken was.

Waar de concurrentie in maanden dacht, wordt nu in fases van weken gebouwd.

In 2001 startte Eddy Hermans Stabilogics. De directeur, die ingenieur-architect is, zegt over de Vlaamse onderneming: “We zijn een ingenieursbureau gericht op de uitvoering van bouwprojecten.

Sinds onze oprichting groeiden we systematisch.

We maakten in aanvang stabiliteitsstudies. In 2001 breidden we uit met tekenbureau StaBeTek voor het maken van productie- en uitvoeringstekeningen. In de bouwpraktijk merkte ik dat er veel bouwfouten voorkwamen door miscommunicatie tussen adviesbureaus. Integratie van activiteiten bleek dus gewenst. Sinds 2011 nemen we daarom ook installatietechnisch advies voor onze rekening, onder de naam Climalogics. En ook voor architectonische ontwerpen en projectmanagement kunnen opdrachtgevers sinds kort bij ons terecht. Naast mij is er nog iemand in de architectuur geschoold en we werken nauw samen met architectenbureau’s. In totaal werken er vijftien enthousiaste vakmensen bij Stabilogics, waarvan tien ingenieurs. ›

BETON- & STAALBOUW | 39

Engeneering

Van links naar rechts : Nico Flamez (PauwelsGlassProjects), Dima Labuzov (Poits – de Russische hoofdaannemer), Eddy Hermans (Stabilogics) en Iwein Buyse (PauwelsGlassProjects).

Het gaat goed. We zitten volop in het werk en zijn op zoek naar slimme ingenieurs die ons bedrijf verder versterken.”

VAN A TOT Z “Door de integratie van activiteiten kunnen wij een totaaladvies tot op werktekeningenniveau bieden voor opdrachtgevers”, zegt Hermans. “Wij kunnen zowel het architectonisch ontwerp, het constructief ontwerp als het installatietechnisch ontwerp maken én projecten managen. Dit laatste doen we onder de naam PRO-logics.

Verschillende ontwerpers werken bij ons parallel aan een opdracht en niet sequentieel, zoals in de bouw traditioneel is. Door de integratie van onze disciplines kunnen we een kwalitatief hoogwaardig ontwerp maken, dat nagenoeg zonder bouwfouten uit de grond wordt gestampt. Bouwprojecten verlopen veel sneller en meerkosten worden voorkomen.”

Een recent project van Stabilogics is een studentenhuis in Leuven met tachtig wooneenheden. De ontwerpers en bouwers gebruikten hiervoor een

Building Information Model met intelligente 3Dtekeningen. Hierdoor konden de verschillende disciplines worden geïntegreerd en verliep de bouw voorspoediger.”

Hermans: “Wij denken eerder in weken dan in maanden, als het om de uitvoering gaat. En we hebben ervaring met grote bouwprojecten zoals een stadion voor de Olympische Winterspelen in het Russische Sotsji. Daarom mochten wij bijvoorbeeld het technisch ontwerp maken van een fabrieksgebouw van vijfduizend vierkante meter oppervlak, inclusief montagetekeningen.

Dit bouwwerk met een staalbetonconstructie wordt na een werkvoorbereiding van vijf weken vliegensvlug opgericht. In een bouwtijd van enkele weken staat er straks een imposante fabriek.”

Stabilogics voert de meeste opdrachten uit in België en heeft internationale ervaring met adviesopdrachten voor Turkse, Franse, Russische en Braziliaanse opdrachtgevers. Hermans: “We zijn ook betrokken geweest bij projecten in Nederland.

'Door de integratie van onze disciplines kunnen we een kwalitatief hoogwaardig ontwerp maken, dat nagenoeg zonder bouwfouten uit de grond wordt gestampt' Voorbeelden hiervan zijn een papierfabriek in Doetinchem, de autofabriek van Nedcar in SittardGeleen en twee villa's in Oisterwijk. Kortom, geen brug is voor ons te ver. Wij nemen onze verantwoordelijkheid en doen wat we beloven.” ❚

BETON- & STAALBOUW | 41

Industriestraat 31 B-1910 Kampenhout BelgiĂŤ

PRO-logics Logisch PROjectmanagement door een PROfessioneel team

+32-16 60 99 92 mail@stabilogics.eu www.stabilogics.eu

Ingenieursbureau

STABILOGICS

Logische stabiliteit van ontwerp tot werkhuistekeningen

Studiebureau

CLIMALOGICS Logische technieken met oog voor energie

Staal en Beton Tekenbureau

StaBeTek

Logisch Tekenwerk van 3D tot BIM

Utiliteitsbouw Industriebouw Appartementenbouw Koepelstructuren Speciale structuren Wij beschikken over een breed team van specialisten met een jarenlange ervaring

Betonstaal

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Beeld: Wapeningsteam Brabant & Columbus Steel Group

Grote betonstaalleveranciers bundelen krachten in Nederland en België Brabantse nuchterheid wordt gecombineerd met Antwerpse flair. Wapeningsteam Brabant (WTB) en Columbus Steel Group bundelen hun krachten op de Nederlandse en Belgische markt van betonstaal.

De focus ligt hierbij op grote en middelgrote infrastructurele projecten in West-Europa. Door de samenwerking is het productenvolume groot, wat tot grote inkoopvoordelen kan leiden voor klanten. Het aanbod van mogelijkheden in prefabricage is bovendien uitgebreid. Aannemers kunnen bij WTB/Columbus bijvoorbeeld ook terecht voor staafmatten, diepwanden, paalkorven en speciale matten.

SAMENWERKING VAN GEFUSEERDE BEDRIJVEN WTB is één van de grotere leveranciers van betonstaal in Nederland. Het bedrijf ontstond in 2005 door een samenwerkingsverband van de Nederlandse betonstaalverwerkingsbedrijven EGBB en De Hommel, met een eigen knip- en buigcentrale in Oosterhout. De WTB groep heeft enkel leidinggevend personeel. Dertig mensen sturen zo’n honderd betonvlechters aan. De staalleverancier was en is vooral betrokken bij grote infraprojecten, zoals de kademuren BAVO op de 2e maasvlakte (26.000 ton).

De Columbus Steel Group is de grootste leverancier van betonstaal in België met bedrijven in Dendermonde, Diest en Waver. De onderneming ontstond in 2003 door een fusie van New Steel NV en Metalcorta NV. Er werken 50 mensen direct voor de staalleverancier en 450 indirect in de fabrieken en op de bouwlocaties. Het bedrijf verwerkt in 2014 in totaal ruim honderdduizend ton staal voor projecten zoals de Deurganckdoksluis (55.000 ton staal). Columbus Steel heeft hiernaast een programma van 4,0 miljoen euro lopen, met bijvoorbeeld investeringen in vier funderingspalenmachines in 2013 en 2014 en een draadtrekkerij en nettenmachine in 2015. ❚

BETON- & STAALBOUW | 43

VOLKEL | Vliegbasis

RUIM 5 KILOMETER GOTEN VOOR VLIEGBASIS VOLKEL Zelfs voor een zeer ervaren leverancier in afwateringssystemen is het even passen, meten ĂŠn een zorgvuldige planning maken, wanneer je onder een bijzonder strikt tijdschema gevraagd wordt kilometers verholen goten te produceren. Dit overkwam het Nederweertse bedrijf Struyk Verwo Aqua toen zij verkozen werd om de afwatering te verzorgen op vliegbasis Volkel, die aan beide zijden van de vernieuwde hoofdstart- en landingsbaan aangelegd moest gaan worden.

44 | BETON- & STAALBOUW

VOLKEL | Vliegbasis

VOORTRAJECT DEFENSIE De eerste contacten met het ministerie van Defensie voor dit omvangrijke project, kwamen al in 2013 tot stand. De verantwoordelijkheid voor de juiste productkeuze ligt bij de Dienst Vastgoed Defensie. In dit kader vonden er diverse voorbereidende gesprekken plaats met projectmanager Harrie Lodewijks van Struyk Verwo Aqua. Laatstgenoemde heeft vanuit zijn jarenlange ervaring met projecten op nationale en internationale luchthavens (zowel civiel als militair), containerterminals en zeehavens een belangrijke adviserende rol waar het gaat om de keuze van materialen, berekeningen en eventuele aanpassingen op bestaande producttypes. “Voor vliegbasis Volkel zijn aspecten als vloeistofdichtheid, belasting en afvoercapaciteit uitermate relevant. In deze situatie dienden er klant specifieke elementen aangebracht te worden aan de verholen goten en zandvangers, om aan de uiteenlopende producteisen te voldoen. Het voortraject van bespreking en advies ging daarom niet over een nacht ijs, maar duurde ongeveer anderhalf jaar”, aldus Lodewijks.

INTENSIEVE SAMENWERKING BAM EN SVA De opdracht tot uitvoering werd na aanbesteding, met acht vooraf geselecteerde partijen, aan BAM Wegen B.V. regio Zuidoost gegund. Direct na de overdracht van de hoofdbaan door Defensie, startte de aannemer op 1 mei met het werk. Naast het vervangen van de volledige circa 3 kilometer lange hoofdbaan, inclusief funderingslagen, werd ook een deel (+/- 2,5 km) van de riolering, afwateringsgoten en trafoputten verwijderd. Eveneens voerde BAM een bodemsanering uit en werden niet gesprongen explosieven gedetecteerd tijdens de sloop van de baan. Een enorm project onder grote tijdsdruk, daar medio oktober opgeleverd moet worden en de vliegbasis weer volledig operationeel dient te zijn.

Struyk Verwo Aqua bleek uiteindelijk de enige partij die aan alle producteisen kon voldoen en derhalve werd de keuze gemaakt voor haar verholen goten.

Na een intensief traject van onderhandelingen, met name op het vlak van zeer strikte levertermijnen, is SVA gekozen als leverancier van de goten, zandvangers en putafdekkingen. Dienst Vastgoed Defensie heeft de eindverantwoordelijkheid voor de constructie van het project renovatie hoofdbaan vlieg-

basis Volkel. BAM zorgt dat belangrijke beslissingen goed doordacht worden en er direct wordt ingespeeld op veranderlijke situaties. Contact houden tussen diverse onderdelen van Defensie zoals Luchtverkeersleiding/meteo en de basisbeveiliging over de stand van zaken en mogelijke veranderingen, is van belang voor de planning en voortgang. De afwateringsgoten krijgen van hem een 9,9, mede dankzij de snelle en goede service van Struyk Verwo Aqua.

“Deze producten zijn op een zeer korte termijn onder enorme druk geproduceerd en geleverd én van uitmuntende kwaliteit”, aldus hoofduitvoerder Bert Klerx, die zich zichtbaar tevreden toont over de samenwerking met Struyk Verwo Aqua. Gedurende het werktraject is er steeds nauw overleg geweest over de voortgang van de productie en de snelheid van uitvoering op het werk. De informatievoorziening over en weer was goed en dat is cruciaal in een project met een dergelijk korte doorlooptijd.

Jeffrey van der Putten is één van de projectbegeleiders van BAM, welke werkzaam is op project renovatie hoofdbaan vliegbasis Volkel. Jeffrey heeft de kerntaak om de hoeveelheden en uitvoeringshoeveelheden te monitoren, te weten wat en hoeveel exact geplaatst wordt. Kortom: alle voorbereidende en begeleidende werkzaamheden ten behoeve van de uitvoering van de landingsbaan te monitoren. Snel schakelen is noodzakelijk om de snelheid van dit project bij te houden. De goede contacten met Struyk Verwo Aqua vanaf het begintraject hebben geresulteerd in een goed, eerlijk en open samenwerkingsverband waarbij men van twee kanten weet wat er verwacht wordt. Dit heeft eraan bijgedragen dat alles in een snelle levering en een perfect gelopen aanmeldingsprocedure op het werk heeft kunnen komen.

JIT-DELIVERY VERHOLEN GOTEN Voor de nieuwe baan brengt BAM in totaal 63.000 ton asfalt en 5.000 m² betonplaten aan. Wat betreft de afwateringsproducten telt het Volkel-project qua omvang circa 5.200 meter verholen goten (type Forte 300 FZ Volkel) met stalen hoeklijn, ongeveer 465 zandvangafvoerputten en ca. 125 speciale putafdekkingen (type Solid Berm).

Struyk Verwo Aqua kreeg de niet eenvoudige uitdaging om in een termijn van slechts drie weken 4.800 meter goten (dit zijn 1.200 stuks) te leveren. Het bedrijf had zes weken tijd beschikbaar om deze te produceren. Tevens kwamen daar in anderhalve week nog 29 stuks pasgoten bij, waarvan de unieke maatvoering pas bekend werd tijdens de uitvoering! Vandaar dat het leveren van de goten nauw is afgestemd op de snelheid van het plaatsen op het werk. Een fraai staaltje van JIT-delivery. Per dag dienden negen volle vrachten afgeleverd te worden in Volkel om het leggen ter plaatse bij te benen. Gezien dat het dan toch om 540 goten per week gaat, mag gesteld worden dat het hier een nauw luisterend logistiek proces betrof.

De verholen goten type Forte 300 FZ Volkel zijn voorzien van stalen tussenbruggen en sleuf. Voor dit project heeft dit niet (enkel) te maken met het zeer zware verkeer en belasting, maar te meer met pieren. Projectbegeleider Jeffrey van der Putten legt uit: “Defensie heeft uitgezocht dat pieren die in de goot kruipen, dankzij de stalen sleuf hun grip verliezen en er dus niet meer uit kunnen. Dit is belangrijk omdat de pieren hierdoor niet de baan op kunnen.

Pieren trekken vogels aan en dat is gevaarlijk op een start- en landingsbaan.

Als je die in de motor krijgt, heb je een groot probleem.” En zo blijkt zelfs een onschuldig lijkend verschijnsel als pieren nog invloed te hebben op de keuze van het type afwateringsgoot.

1 september was voor BAM de deadline, om de 46 meter brede baan geasfalteerd gereed te hebben. Op de asfaltdeklaag is vervolgens een antiskidlaag aangebracht, voor optimale grip voor de vliegtuigen en die de levensduur van de baan aanzienlijk verlengt. Het project Volkel wordt naar planning eind oktober opgeleverd. ❚

BETON- & STAALBOUW | 45

De Pen

46 | BETON- & STAALBOUW

De Pen

Isidoor Hermans, directeur Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft

Gewapend beton Beton en staal: als constructiematerialen complementeren en versterken ze elkaar. Kies je voor staalbouw, dan kun je niet zonder een fundering van beton. En wat heb je, vice versa, aan beton zonder wapening? Het één kan niet zonder het ander. Voor opdrachtgevers en opdrachtnemers in de bouw geldt hetzelfde. In verschillende ‘constructies’ werken ze samen.

Project Spoorzone Delft is hier een treffend voorbeeld van. In het hart van de stad is een spoortunnel aangelegd en een nieuw ondergronds station met geïntegreerde fietsparkeergarage gebouwd. In het voorjaar van 2015 betreden de eerste reizigers de in een nieuw stadskantoor geïntegreerde stationshal. Intussen neemt een nieuw stationsplein vaste vorm aan en krijgt de openbare ruimte op verschillende plekken in het 30 hectare omvattende projectgebied een ander aanzien. De eerste opties op koop van een kavel in de ten westen van het stationsgebied gelegen Coendersbuurt, onderdeel van de gebiedsontwikkeling Nieuw Delft, zijn onlangs verleend.

Kortom: de herontwikkeling van de Delftse spoorzone is in volle gang.

Twee opdrachtgevers werken naast elkaar, met elkaar en voor elkaar: ProRail en het gemeentelijk Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft (OBS), waarvan ik directeur ben. Voor het nieuwe stadskantoor met stationshal werken OBS, ProRail en BAM samen op basis van een UAV-contract. Aan de spoortunnel, ondergrondse fietsenstalling, inrichting openbare ruimte en een nog te bouwen parkeergarage werken ProRail, OBS en aannemerscombinatie CCL op basis van een geïntegreerde contractvorm. ‘Constructies’ die zijn gekozen op basis van voor het deelproject bepalende ‘eigenschappen’: techniek, kosten, kwaliteit, vormgeving, planning en uitvoeringaspecten. Door deze eigenschappen te wegen, bepaalt de opdrachtgever de meest geschikte contract- en samenwerkingsvorm. Eigenlijk net zoals bij de keuze tussen beton of staal. Hoe benut je de sterke eigenschappen? Opteer je voor één van de twee of is een meer hybride vorm gepast?

Als het gaat om techniek en de toepassing van materialen hanteren we vaak Multicriteria-analyses (MCA) en komen, doorgaans dankzij allerlei berekeningen, tot een weloverwogen constructiekeuze. Hoe zit dat met de keuze voor een samenwerkingsvorm als constructie? Zijn berekeningen dan ook doorslaggevend en bepalend voor succes? MCA’s worden hiervoor wel gebruikt, maar de meer ‘zachte’ eigenschappen, zoals gerichtheid op samenwerking, laten zich niet gemakkelijk in getallen vangen. Daarbij spelen stereotypen en belemmerende ervaringen uit het verleden een rol, net als de wens om alles meetbaar en beheersbaar te maken, ook waar dat eenvoudigweg niet mogelijk lijkt. Wat kunnen wij, opdrachtgever en opdrachtnemer, doen om te komen tot het beste resultaat? Analoog aan staal en beton: in elkaars verlengde een constructie vormen met draagkracht. Ik ben nu een jaar actief als directeur OBS en ervaar dat complementariteit van opdrachtgever en opdrachtnemer – gewapend beton – baat heeft bij aandacht voor de ‘zachte’ kant van het bouwproces. Samen bouwen vergt van beide partijen een open vizier: dat wat niet vastligt of in cijfers is te vangen, moeten we met elkaar (!) delen, soms ook met elkaar ontdekken. Door open te staan voor de menselijke kanten van het proces en voor elkaars belangen. En ja, dat vereist moed in een wereld die zich, naar haar aard is, richt op harde cijfers en feiten.

Windenergie staat maatschappelijk volop in de aandacht. Een andere wereld, waarin projecten echter ook vragen om bundeling van krachten, technieken en materialen. Omdat ik hierover graag meer lees, draag ik de pen met plezier over aan Erwin Coolen, directeur van OutSmart. ❚

BETON- & STAALBOUW | 47

ATOPLAN PRODUCTS HEEFT DE OPLOSSING!!

DC betonverharder = reeds 35 jaar = • Zuur – loog – chemicaliën bestendig.

• Maakt beton 30% sterker.

• Verdubbeling van levensduur.

• Olie en vet werend.

• Vorst/hittebestendig.

• Geen stuivende vloeren.

Laat uw nieuwe of bestaande vloer/muur behandelen met DC betonverharder of vraag nu “gratis “een proef aan.

WWW.ATOPLAN.NL

- TEL : 0575-465155

Uw coatingspecialist Votre spécialiste en coatings Ihr fachmann für Oberflächenbehandlung

GALVACOAT STEELCOAT

METALIX

Poedercoaten van staal en verzinkt staal.

Mise en peinture par poudrage de l’acier et de l’acier zingué.

Pulverbeschichtung von Stahl und feuerverzinktem Stahl.

Vol-automatisch & handstralen, natlakken, metalliseren.

Grenaillage automatique et manuel, peinture liquide, métallisation.

Voll automatisches Strahlen und Handstrahlen, Nasslackierung, Zinkspritzen.

info@galvacoatsteelcoat.be

info@metalix.be

Dellestraat 28 3560 Lummen T.+32(0)13 35 08 80 F. +32(0)13 35 08 81

Dellestraat 28 3560 Lummen T.+32(0)13 53 93 10 F. +32(0)13 52 18 66

www.poedercoaten.be

www.natlakken.be

WIJ BOUWEN OP KOMO

Sterkteberekeningen beton, staal en hout Ruim 35 jaar succesvol als marktleider in NL

10

AXI VM

- Rekensoftware voor aardbevingen - Speciaal voor metselwerk - Internationaal erkend

- Transparante rekensheets - Meer dan 1.500 Eurocode rekenbladen - Eenvoudig mee te werken

- 3D FEM rekensoftware - Gebruiksgemak - Kosten efficiënt - Geschikt voor BIM

- Software development by Technosoft - Nearshore software ontwikkeling - MS .Net, java, php, internet en mobile

Technosoft bv | info@technosoft.nl | 0570 - 682 900

Oppervlaktebehandeling Staal

Tekst: Roel van Gils | Beeld: Galvacoat Steelcoat en Metalix

Alle oppervlaktebehandelingen onder één dak Staal wat tegen corrosie behandeld moet worden of een kleur moet krijgen, is bij Galvacoat Steelcoat en Metalix in goede handen. Beide bedrijven zijn gevestigd in het Belgische Lummen en hebben door de jaren heen gigantisch veel staal geconserveerd en gekleurd. Van onderdelen voor offshore projecten, windmolenparken en hallenbouw tot damplanken, bruggen, anti-terreurhekken en onderdelen voor een achtbaan.

De geschiedenis van beide bedrijven gaat terug tot eind jaren zestig van de vorige eeuw. Enkele jaren geleden zijn er grote stappen gemaakt. Zo is Steelcoat in Lummen operationeel sinds april 2010 en vervangt het bedrijf het vroegere Alcoat en Metalix Schaffen. In november 2012 werd de productie van Galvacoat Overpelt, waar men actief was sinds 2005, eveneens verplaatst naar de site in Lummen. De firma draagt ondertussen de samengevoegde, nieuwe bedrijfsnaam Galvacoat Steelcoat. Op dezelfde locatie bevindt zich Metalix. “Samen zijn we één van de grotere oppervlaktebehandelaars in de Benelux”, zeggen Peter en Sofie Kempeneers. “Het feit dat we een compleet pakket aan conserveringsmethoden kunnen aanbieden in eigen hand, geeft opdrachtgevers vele voordelen. We geven advies en kijken naar het eindplaatje.”

AFMETINGEN Galvacoat Steelcoat heeft als specialisme het stralen, chemisch voorbehandelen en poedercoaten van staal en aluminium. “We kunnen zowel blank staal als verzinkt staal poedercoaten. Bij blank staal wordt het materiaal eerst

gestraald en nadien voorzien van een chemische voorbehandeling. Bij verzinkt staal worden de materialen chemisch voorbehandeld.” De hoofdlijn van Galvacoat Steelcoat kan stalen voorwerpen met afmetingen van 14.000 (l) bij 3.000 (h) bij 1.500 (b) millimeter met een hijsvermogen tot 4 ton verwerken. De kleine poedercoatlijn kan een breedte aan tot 3200 millimeter.

Metalix heeft als specialismen het handstralen, metalliseren, automatisch stralen en lasprimeren en natlakken. Voorwerpen automatisch stralen en voorzien van een lasprimer kan tot afmetingen van 24.000 bij 3.500 bij 500 millimeter.

Handstralen, zowel met staal als met een inert straalmiddel voor verzinkwerk kan tot afmetingen van 25.000 bij 8.000 bij 4.000 millimeter.

Dan bestaat nog de mogelijkheid tot natlakken, eventueel ook met brandvertragende systemen.

De maximale afmetingen zijn identiek aan die van het handstralen. Datzelfde geldt voor het metalliseren. Samen met Galvacoat Steelcoat behoort metalliseren en vervolgens poedercoaten eveneens tot de mogelijkheden.

Galvacoat Steelcoat en Metalix hebben een indrukwekkende referentielijst. Zeer divers ook. “Het staal dat we verwerken is voor projecten over de hele wereld”, zeggen Peter en Sofie Kempeneers.

“Zo werken we veel voor kassenbouwers in Nederland en hebben we voor het nieuwe Centraal Station Utrecht diverse oppervlaktebehandelingen uitgevoerd. De fiets- en voetgangersbruggen van Park Meerland in Eindhoven en de kerstverlichting van de Champs-Elysées zijn ook mooie referenties.

Maar ook gaan de door ons geconserveerde onderdelen ver buiten de landsgrenzen. Van een achtbaan in Shanghai en damplanken in Martinique tot anti-terreurhekken in Saoedi-Arabië.” ❚

BETON- & STAALBOUW | 49

Betonverharder en -beschermer

IMPREGNEERMIDDEL VOOR OPTIMALE BESCHERMING VAN BETONCONSTRUCTIES Atoplan Products levert sinds februari 2013 een impregneermiddel dat de hardheid van beton dertig procent vergroot. DC betonverharder maakt het oppervlak slijtvast, stofvrij, hitte- en vuurbestendig, waterafstotend en resistent tegen alle chemicaliën. Het product is eenvoudig aan te brengen met een roller/kwast of lagedrukspuit en maakt coatings voor beton overbodig. Dit blijkt uit allerlei testen en praktijkervaring in Denemarken en Nederland.

DC betonverharder is geschikt voor zowel bestaande als nieuwe betonconstructies.

Directeur Willy Homma zegt namens Atoplan Products: “DC betonverharder, dat in Denemarken is ontwikkeld door Danish Concrete, is geschikt voor zowel bestaande als nieuwe betonconstructies. Alle typen beton komen ervoor in aanmerking. In Nederland leverden we bijvoorbeeld voor de betonbescherming van stallen, wasserettes, een patatfabriek en een melkfabriek. In Denemarken, waar het impregneermiddel al vijftig jaar wordt gebruikt, zijn ook vliegvelden en parkeergarages hiermee beschermd.”

'In Denemarken, waar het impregneermiddel al vijftig jaar wordt gebruikt, zijn ook vliegvelden en parkeergarages hiermee beschermd'

Betonverharder is eenvoudig aan te brengen met een roller/kwast of lagedrukspuit en maakt coatings voor beton overbodig.

DC betonverharder is een impregneermiddel op waterbasis en bestaat verder uit een verdunde base met fijngemalen silicium. Het product trekt acht tot tien millimeter in het beton en vormt een keiharde gekristalliseerde massa. Op basis van tests wordt ingeschat dat de levensduur van betonconstructies zo wordt verdrievoudigd.

“We presenteerden DC betonverharder dit jaar op de Vakbeurs Intensieve Veehouderij en op de Betonvakdagen. Ook op de Rundvee en Mechanisatie Vakdagen zijn we van de partij”, zegt Homma. “Op onze website (www.atoplan.nl) staat meer informatie over het impregneermiddel, waaronder een video waarop het product wordt blootgesteld aan zoutzuur en roterende borstels. Een indrukwekkende test die DC betonverharder met vlag en wimpel doorstond.” ❚

50 | BETON- & STAALBOUW

In Nederland is het impregneermiddel toegepast voor de betonbescherming van stallen, wasserettes, een patatfabriek en een melkfabriek.

KIWA -keurmerk

Tekst: Fiona van Gemert-de Heus Beeld: Zutphens Persbureau

Marktleider Technosoft loopt voorop met software voor gebouwen en constructies

Technosoft behaalde met haar software voor het berekenen van betonconstructies afgelopen september als eerste in Nederland de KOMO-certificering. Deze voldoet aan de onlangs door KIWA opgestelde beoordelingsrichtlijn (BRL) 0207. De certificering onderstreept de positie van de ‘onbetwiste marktleider’: het Deventer bedrijf bestaat al bijna veertig jaar.

KIWA heeft samen met de betonsector de BRL opgesteld die aansluit bij de nieuwe normering die van kracht is geworden: de Eurocode. “Bij onze software gaat het om de veiligheid van gebouwen en constructies. Natuurlijk controleren wij zelf altijd of de software voldoet aan alle normeringen, maar nu is er ook een onafhankelijke instantie die bevestigt dat we kwaliteit leveren”, aldus commercieel directeur Bart Zwager. “Dit geeft de klanten – ingenieursbureaus, architecten, bouwtoezichten, provincies, waterschappen en bouwbedrijven – nog meer zekerheid dat ze kunnen vertrouwen op de software van Technosoft.”

Op dit moment bestaat er alleen nog maar een certificering voor de software voor betonconstructies. “We zijn al bezig om ook voor andere

onderdelen van de software (bijvoorbeeld staal- of houtconstructies) voorbereidingen te treffen voor toekomstige certificeringen”, vertelt salesmanager Rob Rekers.

AARDBEVINGSSOFTWARE Het bedrijf loopt graag op de troepen vooruit.

Dit doet het ook op andere vlakken. Zo is het software aan het ontwikkelen dat de schade aan bestaande gebouwen kan berekenen ten gevolge van aardbevingen. Zwager: “Dat is een hot issue in Groningen. Wij hebben al software die kan rekenen aan aardbevingen voor beton- en staalconstructies. In Groningen gaat het echter veelal om bestaande gebouwen met veel metselwerk.

Hiervoor is nu ook software voor de Nederlandse

markt beschikbaar.” Een werkgroep is bezig met het opstellen van een Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR), nu wordt er nog gerekend met ‘voorlopige ontwerpuitgangspunten’. Hoewel tot voor kort in Nederland nog nauwelijks rekening werd gehouden met aardbevingen, verwachten Zwager en Rekers veel belangstelling voor de software. “Er worden getallen van 50.000 woningen in Groningen genoemd die opnieuw beoordeeld en hersteld moeten worden.”

Technosoft werkt samen met een Italiaanse en Zwitserse partij met veel expertise op het gebied van aardbevingen. “Wij kunnen gebruikmaken van hun netwerk en die kennis delen wij weer met onze klanten.” ❚

BETON- & STAALBOUW | 51

Kolomschoenen

Tekst: Roel van Gils Beeld: Peikko

STAAL EN BETON VERSTERKEN ELKAAR

HPKM kolomschoen met kolom-fundering en kolom-kolomverbinding - Parkeergarage De Houtwal Harderwijk.

SCAN WITH

Al sinds de jaren zestig ontwikkelt het Finse Peikko inventieve producten die het bouwproces sneller, gemakkelijker en betrouwbaarder laten verlopen. Begin jaren negentig werden de producten ook buiten Finland opgemerkt en is de fabrikant zijn producten wereldwijd gaan vermarkten. Wim Zwaan van Peikko Benelux praat ons bij over de Deltabeam staal-betonligger voor slanke vloerconstructies en een exclusieve verbindingstechniek voor betonconstructies.

De Deltabeam staal-betonligger vormt het paradepaardje van Peikko. “Het is een stalen hoedligger met afgeschuinde lijfplaten, voorzien van grote gaten in de lijfplaten”, begint Wim Zwaan.

52 | BETON- & STAALBOUW

“De Deltabeam maakt deel uit van de hoofddraagconstructie en wordt meestal toegepast met kanaalplaatvloeren en breedplaatvloeren.

Op de bouwplaats wordt de Deltabeam gevuld

met beton en gaat het een verbinding aan met de naastgelegen vloervelden. De hoedligger 'verdwijnt' dan in de vloer en maakt een slanke vloerconstructie mogelijk.”

Kolomschoenen

‘Met onze kolomschoenen kun je een betonkolom op een vergelijkbare manier monteren als een staalkolom’

BRANDWEREND Volgens Peikko Benelux wordt – over het algemeen – door een constructeur voorbijgegaan aan de mogelijkheden die de combinatie staal en beton bieden. “De hoofddraagconstructie wordt uitgevoerd in beton óf in staal. Geldt er vervolgens nog een brandwerende eis, dan wordt het staal brandwerend bekleed of geschilderd. Onze Deltabeam staal-/betonligger maakt die combinatie én is ook nog eens brandwerend getest tot 180 minuten. Er hoeft geen additionele brandwerende bekleding aangebracht te worden.”

Op basis van de ontwerptekeningen van een gebouw wordt de Deltabeam door Peikko volledig op maat geëngineerd, inclusief plattegronden en detailtekeningen voor de aannemer. “Een traditionele stalen constructie wordt belast op de onderflens, voor de Deltabeam geldt dat vooral in de montagefase”, licht Wim Zwaan toe. “Na uitharden van het beton vindt de belastingafdracht plaats via de afgeschuinde lijfplaten. Bij een brandhaard op de vloer onder de Deltabeam neemt de onderflens in kracht af, maar de staal-betonligger voorziet dan nog steeds in een veilige vloerconstructie.”

Doordat de Deltabeam ligger is samengesteld uit staal en beton kunnen er grote overspanningen worden gemaakt met een minimaal aantal kolommen. “Door de gaten in de lijfplaten wordt de koppelwapening aangebracht. Deze gaten kunnen tevens als doorvoer fungeren voor leidingen en kanalen. De standaard balkhoogte varieert van 200 tot 600 millimeter, afhankelijk van de overspanning.” Een recent Deltabeam project is een gebouw met workshops in Alblasserdam. Voor dit project is een slanke vloerconstructie van cruciaal belang voor het creëren van maximale open ruimtes.

Deltabeams voldoen hierdoor optimaal aan de behoeften van de klant.

HPKM kolomschoen - montagefase prefabkolommen op fundering - Parkeergarage De Houtwal Harderwijk.

Deltabeam met kanaalplaatvloeren - Sligro Zwolle.

Montage HPKM kolomschoen te Weert, IQwoning.

KOLOMSCHOENEN

kolomschoenen zijn KOMO-gecertificeerd. Peikko biedt extra service aan de klant door het gratis beschikbaar stellen van ontwerpsoftware via haar website www.peiko.nl/software. De constructeur kan door gebruik te maken van Peikko Designer eenvoudig voor elke constructie en situatie de juiste type kolomschoen bepalen.

Een andere vinding van Peikko zijn de kolomschoenen. Wim Zwaan: “Bij toepassing van kolomschoenen wordt er een mechanische verbinding gemaakt tussen prefab betonkolommen en funderingen. Bovendien is het mogelijk om een kolom te verlengen met een andere kolom, door de verbinding te maken met behulp van kolomschoenen. De montage verloopt sneller en eenvoudiger in tegenstelling tot de traditionele methoden. Er hoeven bovendien geen schoren te worden toegepast. Met onze kolomschoenen kun je een betonkolom op een vergelijkbare manier monteren als een staalkolom. Door middel van ringen en moeren is het tevens mogelijk de kolom op hoogte en te lood te stellen.” Wel dient de voeg tussen de kolom en de onderliggende betonconstructie te worden aangegoten, alvorens de kolom kan worden belast. De HPKM-

Een goed voorbeeld van een kolomschoen project is parkeergarage De Houtwal in Harderwijk.

In de parkeergarage zijn prefab betonkolommen toegepast van 12 meter op de fundering, die met 6 meter zijn opgetopt tot 18 meter lang. Ondanks een winterperiode konden de kolommen snel en weersonafhankelijk gemonteerd worden.

Door het ontbreken van schoren ontstond er vrije ruimte op de werkvloer, hierdoor konden de betonbalken aansluitend worden gemonteerd. Dit resulteerde in tijdwinst. ❚ SCAN WITH

BETON- & STAALBOUW | 53

De prefab producties van Verheyen staan voor kwaliteit, snelheid en kostenbeheersing. Door toepassing van prefabelementen van Verheyen ontstaan hoogwaardige constructies met vele voordelen ten opzichte van ter plaatse gestorte constructies. Verheyen biedt een totaalconcept van engineering tot productie en montage.

Verheyen Betonproducten, Dé specialist in architectonisch prefab beton!

Hoge Mauw 460 • 2370 Arendonk • info@verheyenbeton.be • www.verheyenbeton.be

Verbindingstechnieken

Tekst: Roel van Gils Beeld: Lastechnisch Advies Buro A. Verduyn BV

Lastechnische ondersteuning Bij elke constructieve lasverbinding wordt vooraf bepaald hoe sterk en taai een las moet zijn en hoe de lasverbinding eruit moet komen te zien.

Ardi Verduyn van Lastechnisch Advies Buro A. Verduyn BV geeft bedrijven lastechnische ondersteuning om met name zware, ingewikkelde staalconstructies op een zo efficiĂŤnt mogelijke manier te kunnen samenstellen, waarbij de lasverbinding moet voldoen aan de vooraf gestelde eisen.

56 | BETON- & STAALBOUW

Verbindingstechnieken

Lastechnisch adviesbureau Verduyn BV begeleidt de meest uiteenlopende opdrachtgevers bij hun projecten, van het versterken van bruggen tot het bouwen van complete schepen. Het vervelende van een lasnaad is dat je aan de buitenkant niet kunt zien of de verbinding wel voldoet aan de gestelde eisen. Daarin kunnen wij bedrijven begeleiden. We zijn een onafhankelijk adviesbureau. We leveren geen producten, maar uitsluitend kennis en ervaring op lastechnisch gebied. We bieden bedrijven ondersteuning in (lastechnische) projectbegeleiding, advisering en kwalificering van lasmethodes en lassers/ operators en zijn aangesloten bij het IWCR, het Independent Welding Consultants Register.

Ook voor de op 1 juli 2014 verplichte NEN EN 1090-1-certificering voor constructie- en staalverwerkende bedrijven is het bedrijf actief bezig in de markt. Een groot aantal bedrijven heeft dankzij LAB Verduyn BV inmiddels het FPC-kwaliteitshandboek gereed, zijn lasmethodes en lassers gecertificeerd en de audit van een RvA erkende certificerende instelling met succes doorlopen, zodat men producten op de markt mag brengen met een CE-verklaring volgens uitvoeringsklasse (EXC) 1, 2, 3 of 4.

BEGELEIDEN EN OPLEIDEN

LAB Verduyn BV hanteert een specifieke methode om bedrijven te ondersteunen in het lasproces van complexe projecten. “Als een bedrijf een nieuw project in aanvraag krijgt, kunnen wij snel inschatten of en op welke manier het project aangepakt dient te worden”, verklaart Verduyn. “We bekijken of het bedrijf over de juiste middelen, apparatuur, gekwalificeerde lasmethoden en lassers of operators beschikt om de opdracht tot een goed einde te brengen. Zo niet, dan nog geen man overboord. Eventueel aanvullende kwalificaties, investeringen en opleidingen zouden bijvoorbeeld in het budget meegenomen kunnen worden. De voorkomende lasverbindingen worden vervolgens stuk voor stuk getest en gerapporteerd in een lasmethodiek en -kwalificatie.

De proeflas wordt in stukken gezaagd en er wordt aan gebogen en getrokken, allemaal methoden om de kwaliteit te kunnen beoordelen en borgen. Als is aangetoond dat de proeflas aan alle eisen voldoet, dan wordt op die manier de uitvoering gestart. Ook daarin kunnen we desgewenst de mensen ter plekke begeleiden om te allen tijde zo efficiënt mogelijk te werken en de kwaliteit te waarborgen.”

VAN BRUG TOT SCHIP De opdrachtgevers van LAB Verduyn BV zijn heel divers. Adri Verduyn zet er enkele op een rij. “We begeleiden NMC Nieuw-Lekkerland BV, die in opdracht van Van Oord de spudcans van het nieuw gebouwde hefeiland ‘Aeolus’ modificeert. Er dient een geflensde verbinding gelast te worden tussen de vier spudpalen om deze deelbaar te maken tijdens de installatie. De uit STE460QT gesmede 100 millimeter dikke flenzen met een doorsnede van 4,5 meter dienen aan de eveneens 100 millimeter dikke buispalen gelast te worden, die zijn gewalst uit S690QL 1-materiaal. De samengestelde onderdelen hebben een stukgewicht van 150 ton. Aan ons de taak om de gehele lastechnische uitvoering te begeleiden volgens de DNV OS C-401-regelgeving.

Een ander project waarin we onze expertise hebben laten gelden, is de 253 meter lange fiets- en voetgangersbrug Ponte Palazzo in Den Bosch. De brug is vervaardigd uit zo'n 1.400 ton Cortenstaal.” Iets verderop, in het Afrikaanse Malawi, wordt met man en macht gewerkt om onder Bureau Veritas-classificatie een hightech aluminium schip te bouwen. LAB Verduyn BV kreeg de opdracht van Damen Shipyards om op locatie de laswerkzaamheden te begeleiden en de lasmethodes en lassers te certificeren. ❚

BETON- & STAALBOUW | 57

Architectonisch beton

Tekst: Roel van Gils Beeld: Verheyen Beton

OVERGEWAAID UIT DE VS: CARBONCASTSANDWICHELEMENTEN

Woon-zorgcentrum Oase- Wissenstraat Aarschot.

Zonder één kolom of balk aan de binnenzijde een gebouw binnen enkele weken overeind zetten. Dat kan met Carboncast-sandwichelementen ofwel verticaal lastdragende betonnen elementen, een techniek die Verheyen Beton heeft geadopteerd uit de Verenigde Staten.

Bij deze geïsoleerde sandwichpanelen zijn het binnen- en buitenspouwblad met elkaar verbonden via een thermisch onderbroken carbonelement. Het resulteert in dunnere secties, grotere overspanningen en een snellere bouwtijd.

58 | BETON- & STAALBOUW

Architectonisch beton

'De Carboncastsandwichpanelen zijn gebruiksvriendelijk, hoog isolerend en lichter dan traditionele methoden, dankzij de dunnere secties'

Carboncast is een technologie die vijftien jaar geleden in de Verenigde is ontwikkeld, vertelt Michel Catteau van Verheyen Beton, die zelf ruim tien jaar ervaring heeft opgedaan in de Verenigde Staten met deze techniek. “De technologie is volledig uitontwikkeld, maar werd tot voor kort in Europa nog maar weinig toegepast.

Wij hebben deze techniek geadopteerd en het eerste project in 2011 uitgevoerd. Sindsdien hebben we al 18.000 m² aan Carboncast-elementen verwerkt en de komende anderhalf jaar staat er nog eens 12.000 m² op de planning, dankzij

succesvolle samenwerking met leidinggevende architecten en ingenieursbureaus.”

C-GRID NETWAPENING Doordat het betonnen binnen- en buitenspouwblad met elkaar zijn verbonden, werken ze in feite als één geheel en kunnen ze in sectie dunner worden uitgevoerd. “Normaal gesproken draagt het betonnen binnenblad de dakconstructie, bij de Carboncast-sandwichpanelen maakt het betonnen buitenspouwblad ook wezenlijk deel uit van de dragende constructie. De carbonverbinding is een C-grid netwapening met maasopeningen. De C-grid staat haaks op het binnen- en buitenblad en vormt een volledige verticale strook van boven tot beneden met een hart op hart afstand van 60 centimeter. De carbonverbinding is honderd procent thermisch onderbroken. Tussen de C-grid wordt drukvaste isolatie geplaatst die kan variëren in dikte van 2 tot 23 centimeter. Naar gelang de lasten van het dak, wordt de sectie van de Carboncast-sandwichpanelen bepaald of wordt er kolomwapening voorzien in de panelen.

In België hebben we reeds projecten uitgevoerd met wanden van 8,5 meter hoog, opgebouwd uit twee secties (binnen- en buitenblad) van 8 centimeter dun beton. In de Verenigde Staten zijn wanden gerealiseerd tot een hoogte van 15 meter met een betonnen binnen- en buitenspouwblad van slechts 9 centimeter.”

(volledig thermisch onderbroken) en lichter dan traditionele methoden dankzij de dunnere secties. Dat resulteert op zijn beurt weer in minder CO2-uitstoot. “Ook is het mogelijk met grotere panelen te werken en dat komt de bouwsnelheid ten goede. Voor basisschool 't Egeltje in Mol werd met dank aan de Carboncast-elementen een flinke reductie behaald in elementen. Dankzij de dragende structuur van de Carboncast-sandwichpanelen kan in de toekomst moeiteloos worden uitgebreid. Verschillende modules van 120 centimeter werden gecombineerd en voorzien van schijnvoegen. Zo werd het aantal te monteren elementen gereduceerd van 150 naar 58. Ook Sporthal Velzeke hebben we met Carboncastsandwichelementen opgebouwd. De sporthal is uitgevoerd zonder één kolom of balk aan de binnenzijde, een schoolvoorbeeld van de toepassing van Carboncast. Datzelfde geldt voor woon- en zorgcentrum Oase in Aarschot, gerealiseerd uit 4.755 m² zelfdragende Carboncast-sandwichpanelen en 2.124 m² constructieve wanden. Deze sandwichpanelen dragen samen met de interne wanden de voorgespannen welfsels. Dankzij de ver doorgevoerde prefabricatie werd ook het schrijnwerk reeds op voorhand gemaakt en werd de ruwbouw tot en met de fase 'winddicht' tot een absoluut minimum herleid.”. ❚

EFFICIËNT Basisschool ’t Egeltje, Mol.

De Carboncast-sandwichpanelen zijn volgens Michel Catteau gebruiksvriendelijk, hoog isolerend

BETON- & STAALBOUW | 59

9,5x13cm_Advertentie_v1.pdf 1 3-11-2014 22:29:50

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Merwedeweg 12 3336 LG Zwijndrecht 06 20 47 26 32 info@mzbekistingen.nl www.mzbekistingen.nl

NOVACELL® naadloze afdichting Novacell® is een met synthetische rubbers

In al deze gevallen zal de afsluiting van de

gemodificeerde bitumineuze, naadloos en

(betonnen) ondergrond voor water indrin-

koud gespoten, afdichting die in één ar-

ging een belangrijk aspect zijn. Dit komt de

beidsgang in een 4mm dikke laag wordt aan-

uiteindelijke kwaliteit van het project ten

gebracht. Omdat Novacell® met water ge-

goede. In de voorbereidingsfase zal hier on-

spoten wordt is een vochtige ondergrond

getwijfeld terdege rekening mee gehouden

voor de 100% blijvende hechting geen pro-

moeten worden om lekkages op lange termijn

bleem.

te voorkomen.

Novacell® is bij uitstek geschikt voor het af-

Lekkages zijn in bovengenoemde bouwdelen

dichten van steenachtige ondergronden zoals

achteraf moeilijk te traceren en slechts te-

waterkering van betonnen wanden en dek-

gen zéér hoge kosten op te heffen. Neem het

ken van bijvoorbeeld parkeergarages, water-

zekere voor het onzekere! Blijf deze proble-

kelders, inpandige recreatiegebieden, for-

men vóór door de toepassing van naadloos ge-

ten, werfkelders en kelderwanden. Daarnaast

spoten Novacell®.

Eigenschappen Novacell® • 4 mm dikke zichtbare naadloze waterkering • Details worden geheel zichtbaar naadloos ingewerkt • Volledige verkleving op de ondergrond • Scheuroverbruggend • Elastisch, >400% bij -15°C • UV bestendig • Bestand tegen chemicaliën en dooizouten • Snelle droging, direct beloopbaar • Snelle verwerking, > 1500 m2 per dag • Bewezen levensduur, > 25 jaar • Getest op 7 Bar waterdruk (KOAC NPC) • Wortelwerend (optioneel)

wordt het in wortelbestendige vorm toegepast bij binnentuinen en daktuinen. Bij bruggen en viaducten beschermt Novacell® de betonnen ondergrond ook tegen dooizouten.

Kimmenade Nederland B.V. Vossenbeemd 9 5705 CL Helmond T

+31(0)492-533122

E

marco.schippers@kimmenade.nl

W W W. N O VA C E L L . N L

Novacell advertorial v02.indd 1

05-10-09 13:32

Architectonisch beton

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Beeld: Geurst & Schulze architecten bv

AL DRIE GENERATIES LANG

SPECIALIST IN ARCHITECTONISCH BETON Agref is al drie generaties lang, sinds 1945, de specialist in architectonisch beton in België en daarbuiten. Ook in Nederland worden de sierelementen en het straatmeubilair van deze Vlaamse leverancier dikwijls toegepast. Bijvoorbeeld in de Rotterdamse wijk Katendrecht, waar licht gezuurde betonelementen zijn geleverd voor de gevelbouw van woningen, garages, een school en een kerk. Zuren en licht uitwassen zijn populaire bewerkingstechnieken.

“Met ons duurzaam stadsmeubilair in architectonisch beton en sierelementen verlevendigen we straten”, zegt directeur Bernard de Witte namens Agref. “Het opfleuren van wijken of buurten met mooi stadsmeubilair zorgt ervoor dat zowel inwoners als bezoekers zich er welkom voelen. De voordelen van architectonisch beton? Het gaat lang mee, is bestand tegen harde weersomstandigheden en ziet eruit als natuurlijke blauwe steen, witte steen of een andere kleur naar keuze.

Bovendien zijn onze producten bestand tegen vandalisme en makkelijk in onderhoud.”

Architectonisch beton voor woningen, school en Chinese kerk in Katendrecht te Rotterdam.

Ontwerp is van Geurst & Schulze architecten bv.

RUIME KEUZE “Klanten vinden modern stadsmeubilair bij Urbagref, het huismerk voor stadsmeubilair”, vervolgt De Witte. “Urbagref heeft een ruime keuze aan materialen en kleuren. Op die manier wordt het voor iedere gemeente mogelijk om een eigen smaakvolle combinatie te ontwerpen. Urbagref maakt modern straatmeubilair op maat. Opdrachtgevers kunnen zelf materiaal, vorm, kleur en stijl bepalen. Onze zitbanken zijn bijvoorbeeld perfect te combineren met afvalhouders, bloembakken, fietsoverkappingen en boomroosters. De producten van Agref fleuren straten, pleinen en parken meteen op. Het resultaat? Een harmonieus straatbeeld.” ❚

BETON- & STAALBOUW | 61

Betonafdichting

NAADLOZE BETONAFDICHTING Kimmenade Nederland heeft ruim dertig jaar geleden een uniek product ontwikkeld voor het afdichten van steenachtige ondergronden. De (betonnen) ondergrond wordt volgens Marco Schippers van Kimmenade Nederland met Novacell permanent afgesloten tegen waterindringing, tot in lengte van jaren.

Novacell is een met synthetische rubbers gemodificeerde bitumineuze, naadloze afdichting die in één arbeidsgang in een 4 millimeter dikke laag wordt aangebracht. Omdat Novacell met water koud gespoten wordt, is volgens Schippers een vochtige ondergrond voor de 100% blijvende hechting geen probleem.

Novacell is bij uitstek geschikt voor het afdichten van steenachtige ondergronden, zoals waterkering van betonnen wanden en dekken van bijvoorbeeld parkeergarages, waterkelders, inpandige recreatiegebieden, forten, werfkelders en kelderwanden. “Daarnaast wordt het in wortelbestendige vorm toegepast bij binnentuinen en daktuinen”, vertelt Schippers. “Bij bruggen en viaducten beschermt Novacell de betonnen ondergrond ook tegen dooizouten. In al deze gevallen zal de afsluiting van de (betonnen) ondergrond voor waterindringing een belangrijk aspect zijn. Dit komt de uiteindelijke kwaliteit van het project ten goede. In de voorbereidingsfase zal hier ongetwijfeld terdege rekening mee gehouden moeten worden, om lekkages op lange termijn te voorkomen.”

Lekkages zijn in bovengenoemde bouwdelen achteraf moeilijk te traceren en slechts tegen zéér hoge kosten op te heffen, stelt Schippers terecht. “Met het naadloos gespoten Novacell neem je het zekere voor het onzekere en wordt een permanente dichting gegarandeerd. Details worden naadloos ingewerkt en het product is scheuroverbruggend. We produceren Novacell in eigen huis in onze vestiging in Helmond. Het product is continu in ontwikkeling door toepassing van verbeterde grondstoffen. Het aanbrengen van Novacell gaat snel en zonder noemenswaardige overlast, dankzij de koud gespoten methode.” ❚

62 | BETON- & STAALBOUW

‘Novacell is bij uitstek geschikt voor het afdichten van steenachtige ondergronden, zoals waterkering van betonnen wanden en dekken van bijvoorbeeld parkeergarages, waterkelders en werfkelders'

Bijzondere bekistingen

Tekst: Roel van Gils Beeld: MZ Bekistingen

Ingenieuze bekistingen

Om mooie en vooral afwijkende vormen in beton te kunnen maken, is een passende bekisting een must. Complexe projecten zijn Molendijk & Zuidgeest Bekistingen op het lijf geschreven. “Wij bedenken en maken zowel standaard mallen als de meest ingenieuze houten bekistingen”, zegt Mike Molendijk.

Molendijk & Zuidgeest (MZ) Bekistingen is een nog jonge firma, opgericht in 2012. Toch hebben de heren Mike Molendijk en Fedor Zuidgeest al ruim achttien jaar ervaring in de bekistingsbranche en mooie referenties achter hun naam staan. Ervaring die is opgedaan bij de grootste bekistingsfabriek van Zuid-Holland, die inmiddels is opgeheven. Beide heren hebben in feite het stokje overgenomen en worden regelmatig gevraagd voor het maken

van de meest bijzondere bekistingen voor opdrachtgevers als BAM, Dura Vermeer, Heijmans en Van Hattum & Blankevoort.

UIT VOORRAAD Volgens Mike Molendijk is MZ Bekistingen gespecialiseerd in het maken van traditionele bekistingen.

“Met behulp van onze eigen CNC-freesmachine kunnen we alle moeilijke vormen zelf uitfrezen. ›

'Met behulp van onze eigen CNCfreesmachine kunnen we alle moeilijke vormen zelf uitfrezen' BETON- & STAALBOUW | 63

Bijzondere bekistingen

'We hebben vrijwel alle materialen op voorraad en met een grote houtleverancier als overbuurman is ook de houtvoorraad op niveau' Aan de hand van een Autocad-tekening of zelfs een PDF kunnen we snel produceren en leveren.

Kwaliteit en snelheid zijn dan ook onze speerpunten. We hebben vrijwel alle materialen op voorraad en met een grote houtleverancier als overbuurman is ook de houtvoorraad op niveau.”

MZ Bekistingen is eveneens een erkend leerbe-

64 | BETON- & STAALBOUW

drijf. “We merken dat het vak van bekistingspecialist een uitstervend ras is”, zegt Molendijk. “We werken daarom nauw samen met Civilion Samenwerkingsverband Praktijkopleiding Betonbouw uit Mierlo om het bekistingsvak over te brengen op de nieuwe generatie. Zo hebben we een leerling tekenaar/werkvoorbereider en een leerling betontimmerman aan het werk.”

REFERENTIES En die leerlingen komen wel aan hun trekken bij MZ Bekistingen. Zo heeft de firma een belangrijke bijdrage geleverd aan project OV Saal. “We hebben de complete bekisting geleverd voor een brugdek en pijlers”, vertelt Molendijk. “In de kolommen mochten zo min mogelijk centerpennen zichtbaar zijn. Daartoe hebben we een specifieke kolomkrans ontwikkeld. Voor opdrachtgever ALanes hebben we recent de betonmal voor de letters Botlek op het contragewicht van de brug gemaakt. De letters zijn 100 millimeter dik en bijna 2.500 millimeter hoog en vormen een uitsparing

in de beton. Daarnaast hebben we een bijdrage geleverd aan de fietsbrug bij het in aanbouw zijnde station Nijmegen Goffert. In opdracht van Dura Vermeer hebben we vijf complete fietsdekken geleverd voor deze brug. Ook maken we regelmatig de spankopbekisting voor viaducten.

Kortom, onze werkzaamheden zijn over het algemeen heel divers en vaak uitdagend. Grote bekistingafmetingen kunnen we op de nabij gelegen kade laden en per schip vervoeren”, besluit Mike Molendijk. ❚

Architectonisch beton

Esthetisch, constructief en creatief beton Sinds 1960 heeft de betonindustrie zich sterk ontwikkeld. De mogelijkheden zijn vandaag dan ook talrijk. Beton is verfijnd en allang niet meer louter grijs en ruw.

Het materiaal kan vele kleuren en uiteenlopende uitstralingen aannemen en levert daarmee een grote meerwaarde in het architectonisch landschap. Eurobeton in Zandhoven (BE) is gespecialiseerd in het leveren van dit architectonisch beton. ›

BETON- & STAALBOUW | 65

A5 ad snel.pdf

1

10/06/13

10:28

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Vaartstraat 13, 2240 Zandhoven

www.eurobeton.be

Geeft staal en beton een 2e leven

• Kruisnetten • Verzinkte kruisnetten • Letternetten • Pasnetten • Staven • Gebogen netten • Supportliggers Levering: eigen vervoer uit voorraad met zelflossers

)( )( )( )( )( )( )( )( )( )( )( )( )(

Handmatige betonreparatie Beton spuiten betonwerk Injecteren Aanbrengen externe wapening Aanbrengen Zwaar chemische belaste vloeren Grouten Conserveren Verduurzamen van beton- en staalconstructies Brugdekken Installeren stalen voegovergangen Treffen van trillingsdempende maatregelen Verduurzamen van beton- en staalconstructies

n opslag Levering uit eige lledige met zelflossers. Vo orraad. programma op vo

CE RT.N R. K

73 66

Oog voor detail www.edilonsedracontracting.com

Postbus 7 7468 ZG ENTER (Ov.) Telefoon 0547-382066 Fax: 0547-382466 e-mail: info@hvdrietbouwstaal.nl internet: www.bouwstaal.nl

Architectonisch beton

'Wanneer veel betonelementen dezelfde specificaties hebben, is het vaak economisch en logistiek voordeliger om die elementen in de fabriek te storten' Eurobeton is al veertig jaar gespecialiseerd in de productie van architectonisch beton. De firma telt vijftig medewerkers en is uitgegroeid tot een zeer belangrijke speler op de Belgische markt. De betonproducent levert bovendien regelmatig in onder andere Nederland, Frankrijk en Luxemburg.

en/of granulaten aan te passen, krijgen wij verschillende resultaten. Na het ontkisten krijgen de elementen een eventuele nabewerking. Zo leveren wij betonelementen met een gladde, ge(zand) straalde of (uit)gewassen afwerking.” Bij het zandstralen wordt een kleine laag weggenomen, waardoor de ruwe structuur van het beton zichtbaar wordt. Bij het uitwassen wordt vooraf in de bekisting een product aangebracht, dat de binding van het beton vertraagt. Nadien wordt het beton aan het oppervlak van het element met water verwijderd. Door de diepte te variëren, ontstaat een zekere profilering.

elementen volgens een variatie van uitgewassen beton”, vertelt De Nys. “De architect en bouwheer voorzagen een uitgesproken tekening in de betonelementen voor de verschillende balkons van het project. Die tekening werd in Finland op papier, in spiegelbeeld voorbereid. Dat papier werd vervolgens middels een speciaal procedé bewerkt en in de bekisting geplaats. Hierdoor werd de tekening tijdens de productie in het beton weergegeven.”

“Wij werken niet met het zuren van beton of het polijsten met de diamantschijf, maar voor de Zwembadsite in Leuven produceerden wij wel

Eurobeton leverde recent ook elementen in architectonisch beton voor de Up-site Toren (Brussel), Hassaporta (Hasselt) en de Mauritskade (Den Haag). Op dit ogenblik produceert de firma gladde, witte ‘prefab’ elementen voor de terrassen, balkons en kolommen van Cadiz, een zeer prestigieus woon(zorg)- en commercieel project in Antwerpen.

Voor meer informatie, www.eurobeton.be ❚

Nautica Bredene.

Zwembadsite Leuven.

REFERENTIES

OP MAAT PREFABRICEREN Architectonisch beton is zeer sterk en mooi. Het is ook creatief en constructief. In tegenstelling tot op locatie gestort zichtbeton worden elementen in deze vorm van gewapend beton in de fabriek op maat geprefabriceerd. Nadien worden de elementen op een werf geleverd en gemonteerd. Technisch directeur Boudewijn De Nys licht toe: “Wanneer veel betonelementen dezelfde specificaties hebben, is het vaak economisch en logistiek voordeliger om die elementen in de fabriek te storten. Zo houden wij controle over het productieproces en kunnen wij productie en montage parallel laten lopen. Terwijl wij in de fabriek beton bekisten, laten uitharden, ontkisten en bewerken, kan de aannemer de afgewerkte elementen ter plaatse monteren.” Eurobeton voldoet aan de moderne norm. De firma levert de aannemers op de werf betonelementen, die voldoen aan de lastenboeken van de architect en aan de huidige normering volgens de Belgische PTV 21601 en de Nederlandse Komo-certificering. Dankzij een eigen studiebureau speelt de producent flexibel in op de meest uiteenlopende wensen van de klant.

VEEL AFWERKINGSMOGELIJKHEDEN Eurobeton produceert gevelelementen, terrassen, balkons, kolommen en balken, maar ook trappen, plinten, dekstenen en dorpels in architectonisch beton. De firma levert elementen in verschillende kleuren en in zeer uiteenlopende vormen van afwerking. “Tijdens het productieproces wordt het beton in ‘herbruikbare’ kisten in hout, kunststof of metaal gegoten”, legt De Nys het procedé uit.

“Door de soort en de hoeveelheid cement, zand

Healthclub Den Haag.

BETON- & STAALBOUW | 67

Betonwapening

WAPENINGSNETTEN HEBBEN TOTALE METAMORFOSE ONDERGAAN De wapeningsnetten hebben de laatste jaren een totale metamorfose ondergaan. Door de invoering van de Eurocode 2 en nieuwe regelgeving van de arbodienst stond het arsenaal van H. van de Riet Bouwstaal uit Enter op de kop. Het kostte de handelsonderneming veel tijd en investeringen om nieuwe wapeningsnetten te engineeren, zodat het assortiment van de onderneming weer up-to-date was. “De meeste netten van vijf jaar geleden bestaan nu gewoon niet meer.”

Het was zaak voor de Twentse wapeningsstaalleverancier om haar producten te laten voldoen aan de laatste eisen. Immers, H. van de Riet Bouwstaal belooft de aannemer alle mogelijke wapeningsnetten die in Nederland voorhanden zijn, te kunnen leveren. “Dat is onze grootste kracht”, zegt directeur Jan Goossen. “Wij zijn een voorraadhoudend bedrijf. Dat lijkt kostenintensief, maar het levert ons juist wat op. In deze tijd van complexe, speciale orders moet je tijdig kunnen inspringen op de wens van de klant. Voorraad houden zien wij als een investering.”

De wapeningsbranche zit in een roerige tijd. De invoering van de Eurocode 2 en de tilnorm stelden de nodige eisen aan het product. Eerstgenoemde maatregel vereiste een langere laslengte van de wapening. De laslengte is bijvoorbeeld gewijzigd van 400 naar 550 mm. Daarnaast verlangde de arbodienst dat vlechters en bouwvakkers niet meer dan 50 kilogram per element mogen tillen.

68 | BETON- & STAALBOUW

Jan Goossen: Onze grote voorraad levert ons juist wat op. (foto Marcel van Rijnbach)

Betonwapening

‘Voorraad houden zien wij als investering’ voldoen. Het blijven altijd de mensen die het moeten doen, en dat is hier een erg constante factor, een club mensen waar ik echt trots op ben!”

Vanuit Enter vinden de bouwstaalmatten hun weg ook naar buitenlandse klanten. “Naast een deel export van onze producten naar onder anderen de Caribische gebieden, volgen we onze klanten ook naar het buitenland. Regelmatig zijn wij betrokken bij projecten ergens in Europa en wordt er dus buiten de landsgrenzen geleverd.” ❚

H. te Riet Bouwstaal heeft alle denkbare matten op voorraad liggen. (foto: H. te Riet Bouwstaal)

Het buigen van de stalen staven gebeurt onder grote krachten. (foto: www.contrastrepro.nl)

H. van de Riet Bouwstaal heeft haar hoofd gebroken om zo efficiënt mogelijk wapeningsnet te fabriceren, die voldeed aan de eis, maar die niet te zwaar werd. “We hebben een staafnet gelast met alleen staven in de lengterichting en enkele dwarsstaven om ze bij elkaar te houden. Elke las zit op een stramien van 6 meter, zodat we niet teveel kilo’s kweken, maar nog wel met de hand getild mag worden”, legt Goossen uit.

COMPLEXERE AANVRAGEN De directeur van het familiebedrijf merkt dat de wapeningsaanvragen vanuit de aannemer steeds complexer worden, terwijl de doorlooptijd van een order korter wordt. De aanvragen worden voortdurend specialistischer, dus wordt Van de Riet Bouwstaal steeds meer gevraagd om een geprefabriceerde oplossingen te bedenken. Het bedrijf is drie jaar geleden verhuisd naar de huidige locatie in Enter. “We hadden meer ruimte nodig voor onze bewerkingsmachines. Hier wordt de staven en netten geknipt en gebogen. Die machines bestonden tien jaar geleden nog niet, we hebben wat dat betreft forse investeringen moeten doen om aan de wensen van onze klanten te blijven

De configuratie van de matten is de afgelopen jaren fors veranderd. (foto: H. te Riet Bouwstaal)

BETON- & STAALBOUW | 69

Bedrijfsreportage

Tekst: Sjoerd Meuleman

Staalbedrijf loopt voorop in BIM-methodiek en certificering EN1090-1 en 2

Verder dan andere disciplines Al ruim dertig jaar ontwikkelt, produceert en monteert Vic Obdam Staalbouw uit het WestFriese Obdam staalconstructies in de meest uiteenlopende soorten en maten. Het bedrijf loopt voorop als het gaat om het adequaat volgen van moderne ontwikkelingen. “Een fenomeen als BIM zit in onze genen opgesloten. Wij dachten al driedimensionaal, toen BIM nog amper bestond.”

Sommige directeuren gaan graag zitten voor een vraaggesprek, maar Gino Obdam niet. De commercieel directeur van staalconstructiebedrijf Vic Obdam (vader) Staalbouw BV bezit weinig zitvlees en laat daarom liever gelijk zien wat hij maakt. En dat is niet mis, blijkt uit een globale rondgang. Obdam wijst op een stapel balkonconstructies, met 7 x 7 meter elk van een behoorlijke omvang, klaar om te worden gemonteerd op het Gelderlandplein in Amsterdam. “Dit is nu een opdracht, zoals wij die graag zien. Vanaf het begin van het project hebben wij aan tafel mogen meedenken met de opdrachtgever. We hebben de balkons mogen ontwerpen en uittekenen en ten slotte zijn we gezamenlijk overeengekomen om ze prefab te maken. Een opdracht, kortom, waarbij alles op zijn plek valt.” Van de stalen balkons waarover hij spreekt, worden er niet minder dan 38 geplaatst, tot op een hoogte van maximaal zestig meter. Ook de uitbreiding van het winkelcentrum zelf zit in de opdracht.

BIM-VAARDIG Een ander groot werk, maar dan meer in het stadium voorbereidingstraject, betreft de constructieve bouw van sporthal De Meent in Alkmaar.

Ook mooi om te maken, maar met wel meer

'Wij zijn opgegroeid met 3D-engineering, dachten al buiten de platte vlakken toen het begrip BIM nog moest worden uitgevonden' 70 | BETON- & STAALBOUW

Bedrijfsreportage

'Als je complexe werken wilt blijven uitvoeren – executieklasse 3 bijvoorbeeld – dien je die vaardigheid te kunnen aantonen' haken en ogen, ‘omdat er verschillen bestaan tussen constructieve disciplines’. Meer concreet volgens Obdam: als staalbouwer ben je vaak leidend in constructie-uitwerking, dienend als kapstok waar andere disciplines hun producten aan hangen. “Wij zijn opgegroeid met 3D-engineering, dachten al buiten de platte vlakken toen het begrip BIM nog moest worden uitgevonden.

Dat ga je merken in zo’n ontwikkeltraject.”

KWALITEIT Obdam begon dertig jaar terug als een kleinschalig staalconstructiebedrijf. Hij verdiende zijn brood toen met vooral kleinere constructies. Inmiddels is de onderneming uitgegroeid tot een veelzijdig staalconstructiebedrijf met 42 mensen vast personeel. Ook de huisvesting is fors meegegroeid, getuige het aantal uitbreidingen de laatste jaren. Voortzetting van groei noemt Obdam belangrijk, maar niet ten koste van alles. Meer van belang is borging van kwaliteit. “Kwaliteit is meetbaar, voor ons reden om productieprocessen te laten certificeren conform NEN 1090. Als je complexe werken wilt blijven uitvoeren – executieklasse 3 bijvoorbeeld – dien je die vaardigheid te kunnen aantonen. Procescertificatie kost weliswaar veel tijd, maar is onmisbaar voor de continuïteit van je bedrijf.”

LASWERK Obdam staat in die certificatiedrang niet alleen: sinds 1 juli 2014 zijn staalbedrijven namelijk verplicht geworden hun productie te certificeren. Van de ruim 1,400 Nederlandse staalbedrijven is dat bij circa 100 nu het geval, waarvan 30 in executieklasse 3 (waaronder Vic Obdam).

Zwaarwegend bij die certificatie blijkt vooral het lasproces. Obdam: “Daarover hebben wij ons nooit zorgen hoeven maken. Want al onze lassers waren al hoog gekwalificeerd.” ❚

BETON- & STAALBOUW | 71

Wie doet wat HULPSTOFFEN BETON

ADVIESBUREAU

PERI NEDERLAND B.V. Bekistingen, steigers en Engineering ROYAL HASKONING DHV Barbarossastraat 35 6522 DK NIJMEGEN T +31 (0)24 3284190 F +31 (0)24 3239346 E info@rhdhv.nl W www.royalhaskoningdhv.com

ADVIES CONSTRUCTIEBUREAU

BOUWBEDRIJF WESSELS ZEIST

Mendelssohnplein 16a 1921 XA AKERSLOOT T +31 (0)251 317148 E info@akerveld.nl W www.akerveld.nl

N.V. PERI S.A.

Industriepark Nijverheidsstraat 6 B-1840 LONDERZEEL T +32 (0)52 319931 F +32 (0)52 300830 E info@peri.be W www.peri.be

Augustinus b.v.

BASF NEDERLAND BV

Karpervijver 27 3703 CJ ZEIST Postbus 541 3700 AM T +31 (0)30 6918020 F +31 (0)30 6918050 E wessels_zeist@volkerwessels.com W www.wessels-zeist.nl

Postbus 304 5480 AH SCHIJNDEL T +31 (0)73 5479100 F +31 (0)73 5493651 E info@peri.nl W www.peri.nl

Karolusstraat 2 4903 RJ OOSTERHOUT Postbus 132 4900 AC OOSTERHOUT T +31 (0)162 476660 F +31 (0)162 429694 E basf-cc-nl@basf.com W www.basf.nl

BUIGWERK

PREFAB BETON

BETONSTAAL AKERVELD ENGINEERING

.

.. .

Bonegraafseweg 4b 4051 CH Ochten T +31 (0)344 647080 F +31 (0)344 647085 E info@augustinusbv.nl W www.augustinusbv.nl

Piet van Elsstraat 7 5860 AA WANSSUM T +31 (0)478 537111 F +31 (0)478 537110 E nl@kersteneurope.com W www.kersteneurope.com

VAN RIJSOORT BUIGWERK

Hoofdstraat 61 7011 AC GAANDEREN T +31 (0)315 325847 F +31 (0)315 326315 E adviesbureau@bongers-jansen.nl W www.bongers-jansen.nl

BEKISTING

Munterij 8 4762 AH ZEVENBERGEN Postbus 17 4760 AA ZEVENBERGEN T +31 (0)168 331240 F +31 (0)168 331250 E info@bbtec.nl W www.bbtec.nl

.

.

HERCUTON B.V. Postbus 67 5250 AB VLIJMEN T +31 (0)73 5112660 E info@hercuton.jajo.com W www.hercuton.nl

CIVIELE BOUWAANNEMER

BOUWONDERNEMING

HOLCIM NEDERLAND BV

N.V. JAN DE NUL

COMETAL NV Industrieweg Noord 1129 B-3660, OPGLABBEEK T +32 (0)89 819900 F +32 (0)89 819933 E info@cometal.be w www.cometal.be

.

CORDEEL NEDERLAND B.V. Lindtsedijk 22 3336 LE ZWIJNDRECHT Postbus 55 3330 AB ZWIJNDRECHT T +31 (0)78 6255100 F +31 (0)78 6194232 E info.nl@cordeel.eu W www.cordeel.eu

Ijsseldijk 351 2922 BK KRIMPEN AAN DEN IJSSEL T +31 (0)180 545500 F +31 (0)180 545599 E info@holcim.nl W www.holcim.nl

TRAGEL 60 B-9308 HOFSTADE T +32 (0)53 781760 F +32 (0)53 772855 E info@jandenul.com W www.jandenul.com

FUNDERINGEN

..

P. VAN 'T WOUT FUNDERINGSTECHNIEKEN BV

HENDRIKS STALEN BEKISTINGTECHNIEK Inductorstraat 41 3903 KA VEENENDAAL Postbus 708 3900 AS VEENENDAAL T +31 (0)318 566466 F +31 (0)318 566477 E info@hendriks-groep.nl W www.hendriks-groep.nl

Interbuild NV

Heistraat 129 B-2610 Wilrijk T+32 (0)3 8206464 F +32 (0)3 8304750 E interbuild@interbuild.be W www.interbuild.be

72 | BETON- & STAALBOUW

FUNDERINGSTECHNIEK

MULTIBOUWSYSTEMEN BV Energieweg 2 3762 ET SOEST Postbus 115 3760 AC SOEST T +31 (0)35 5881888 F +31 (0)35 7440026 E info@multibouwsystemen.nl W www.multibouwsystemen.nl

RUWBOUW CONCEPT BV VROOM FUNDERINGSTECHNIEKEN BV

NOE BETONVORMGEVING B.V. Vlietskade 1009 4241 WD ARKEL T +31 (0)183 569899 F +31 (0)183 563317 E info@noe.nl W www.noe.nl

Exportweg 50 2742 RC WADDINXVEEN Postbus 431 2740 AK WADDINXVEEN T +31 (0)182 617767 F +31 (0)182 611376 E info@pvantwout.nl W www.heiwerken-pvantwout.nl

WILLY NAESSENS GROUP

Kouter 3, B-9790 WORTEGEM-PETEGEM T +32 (0)56 694111 F +32 (0)56 669466 E info@willynaessens.be W www.willynaessens.be

Sluisweg 1 1474 HL OOSTHUIZEN Postbus 7 1474 ZG OOSTHUIZEN T +31 (0)299 409500 E info@vroom.nl W www.vroom.nl

.

Kanaaldijk 19 5683 CR BEST Postbus 189 5680 AD BEST T +31 (0)499 366366 F +31 (0)499 366399 E info@bestcon.nl W www.bestcon.nl

Parallelweg 28 3286 LR KLAASWAAL T +31 (0)186 572822 F +31 (0)186 572301 E sales@rijsoort.nl W www.rijsoort.nl

B+BTEC

ON

BESTCON B.V.

BOOR-BEVESTIGINGSTECHNIEK ADVIESBUREAU BONGERS-JANSEN

BESTC

KERSTEN EUROPE BV

Inductorstraat 41 3903 KA VEENENDAAL Postbus 41 3900 AS VEENENDAAL T +31 (0)318 566300 F +31 (0)318 566325 E info@ruwbouwconcept.nl W www.ruwbouwconcept.nl

Wie doet wat SOFTWARE

THERMISCH VERZINKEN GALVA POWER

BuildSoft

JG STAALPLAATBETONVLOEREN BV

Industrieterrein Hoge Mauw 200 B-2370 ARENDONK T +32 (0)14 672281 F +32 (0)14 672092 E info@iemco.be W www.iemants.com

Burg. Daalderopstraat 3 6916 CC TOLKAMER Postbus 57 6916 ZG T +31 (0)31 6542717 F +31 (0) 31 6373114 E info@jg-cladding.nl W www.jg-cladding.nl

www.BuildSoft.eu

Hundelgemsesteenweg 244/1 9820 MERELBEKE telefoon +32 (0)9 252 66 28 info@buildsoft.eu

Centrum Zuid 2037 B-3530 HOUTHALEN T +32 (0)11 510234 F +32 (0)11 510230 E info@galvapower.com W www.galvapower.com

IEMANTS N.V.

VERANKERINGSSYSTEMEN Peikko

BuildSoft

Leemansweg 51 6827 BX ARNHEM T +31 (0)26 3843866

VIC OBDAM STAALBOUW BV Braken 14 1713 GC OBDAM T +31 (0)226 453044 F +31 (0)226 453183 E info@vicobdam.nl W www.vicobdam.nl

www.BuildSoft.eu SLIMLINE BUILDINGS Westplein 6 3016 BM ROTTERDAM T +31 (0)10 7420888 F +31 (0)10 7420885 E info@slimlinebuildings.com W www.slimlinebuildings.com

CONSTRUSOFT

Hengelder 16 6902 PA ZEVENAAR T +31 (0)6 200000 F +31 (0)316 342454 E rob.roef@construsoft.com

STAALLEVERANCIER SCHROEDER-ANKERS BV

STAALCONSTRUCTIE PREFAB .

BREEDVELD STAAL .

Matrix Software

.

NV BEKAERT SA Bekaertstraat 2 BE-8550 ZWEVEGEM T +32 (0)56 766111 E veerle.tack@bekaert.com

Wijchenseweg 116 6538 SX NIJMEGEN T +31 (0)24 3434380 F +31 (0)24 3434389 E info@matrix-software.nl W www.matrix-software.nl

Parallelweg 4 2921 LE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL T +31 (0)180 512933 F +31 (0)180 514206 E info@breedveldstaal.nl W www.breedveldstaal.nl

Helmkamp 40 7091 HR DINXPERLO T +31 (0)315 651706 F +31 (0)315 652931 E info@schroeder-ankers.nl W www.schroeder-ankers.nl

VLOERSYSTEMEN

.

STAALCONSTRUCTIES BUBBLEDECK NEDERLAND BV

Admiraal Banckertweg 22 2315 SR LEIDEN Postbus 150 2300 AD T +31 (0)71 5210356 F +31 (0)71 3624951 E mailbox@bubbledeck.nl W www.bubbledeck.nl

HEUVELMAN STAALHANDEL BV .

BUITING MACHINEB. EN STAALCONSTRUCTIE BV

NEMETSCHEK SCIA B.V.

Wassenaarweg 40 6843 NW ARNHEM T +31 (0)26 3201230 E info@scia.nl W www.nemetschek-scia.com

Van Dongenstraat 42 8107 AG BROEKLAND Postbus 129 8100 AC BROEKLAND T +31 (0)570 531010 F +31 (0)570 531012 E d.frankot@buitingstaalbouw.nl .

TNO DIANA BV

Delftechpark 19a 2628 XJ DELFT T +31 (0)88 3426200 F +31 (0) 883426299 E info@tnodiana.com W www.tnodiana.com

Solcamastraat 22 9262 ND SUAMEER Postbus 4 9250 AA BERGUM T +31 (0)511 462525 F +31 (0)511 462290 E bsb@bsbstaalbouw.nl W www.bsbstaalbouw.nl

TATA STEEL Wenckebachstraat 1 1951 JZ Velsen Noord Postbus 10.000 IJmuiden 1970 CA T +31 (0)251 499111 F +31 (0)251 470000 E info@tatasteel.com W www.tatasteel.nl

FRIJNS INDUSTRIAL GROUP WE CONSTRUCT YOUR STEEL

FRIJNS INDUSTRIAL GROUP De Valkenberg 14, 6301 PM VALKENBURG AAN DE GEUL T +31 (0)43 6010101 F +31 (0)43 6010162 E info@frijnsgroup.com W www.frijnsgroup.com

STAAL-BETONVLOEREN

BSB STAALBOUW BV

Dynamostraat 31 3903 LK VEENENDAAL Postbus 135 3900 AC VEENENDAAL T +31 (0)318 509300 F +31 (0)318 528075 W www.heuvelman.com

.

STAALPLAAT-BETON

.

DUTCH ENGINEERING HOLLANDIA STRUCTURES Postbus 12 2920 AA KRIMPEN A/D IJSSEL T +31 (0)180 540540 F +31 (0)180 519956 E info@hollandia.biz W www.hollandia.biz

.

Energieweg 46 2382 NL ZOETERWOUDE Postbus 3 2380 AA ZOETERWOUDE T +31 (0)71 5418923 F +31(0)71 5419670 E info@dutchengineering.n W www.dutchengineering.nl

.

.

COMPANERO Fazantenkamp 263 3607 CM Maarssen Postbus 43030 3540 AA Utrecht T +31 (0)30 2333119 F +31 (0)30 2334029 E info@companero.nl W www.companero.nl

OMNIA PLAATVLOER BV Monierweg 14-16 7741 KT COEVORDEN Postbus 4 7740 AA COEVORDEN T +31 (0)524 515851 F +31 (0)524 514561 E info@omniaplaatvloer.nl W www.omniaplaatvloer.nl

BETON- & STAALBOUW | 73

Adverteren, in print of op internet? Beide natuurlijk!

Zet uw klanten in beweging Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat multimediaal adverteren zeer effectief is. Hoe dat komt? Door de herkenning die de verschillende uitingen oproepen.

Bij multimediaal adverteren maakt u gebruik van de specifieke kracht van zowel internet als print, en is het effect bij uw doelgroep maximaal. U bereikt uw beoogde klanten niet alleen, maar u raakt ze ook en zet ze in beweging. Richting uw bedrijf.

En dat is toch waar het om draait?

Het Beton- & Staalbouw Multimediapakket: Een kristalhelder aanbod

1

= één pakket & één prijs

Print: Full colour

advertentie in Wie Doet Wat servicepagina’s

In iedere uitgave van Beton- & Staalbouw staan de populaire Wie Doet Wat servicepagina’s, met een overzicht van de gerenommeerde bedrijven, per rubriek. Normaliter is men hierin vindbaar met een banner. Als deelnemer met het Beton- & Staalbouw Multimediapakket communiceert u echter zeer dominant middels het opvallende infoblok. Een full colour advertentie van 45 x 52 mm.

2

Internet: Banner, landingspagina met bedrijfspresentatie en uw persoonlijke URL

Op www.betonenstaalbouw.nl staat de grootste, meest complete en best vindbare startpagina over raam-, deur-, kozijntechniek, hang- en sluitwerk, dak- en geveltechniek en veiligheid, met een overzicht van de belangrijkste producenten en leveranciers in de branche. Met het Beton- & Staalbouw Multimediapakket bent u hierop vindbaar middels een banner onder één of meerdere rubrieken.

Bel of mail Mark de Lau voor informatie:

Daaraan gekoppeld is uw landingspagina met daarop een compacte bedrijfspresentatie, N.A.W.-gegevens, uw logo en doorverwijzing naar uw website. Deze landingspagina heeft ook een persoonlijke URL zoals b.v. www.betonenstaalbouw.nl/peri, wat meer traffic genereert naar uw eigen website.

3

De prijs voor het Beton- & Staalbouw Multimediapakket

� 975,VOOR 12 MAANDEN

Zorg 12 maanden lang voor optimale vindbaarheid met een full colour advertentie in de Wie Doet Wat servicepagina’s en een banner, landingspagina met bedrijfspresentatie en uw ­persoonlijke Beton- & Staalbouw URL op internet.

T +31(0) 495 450095

E m.delau@louwer suitgever s .nl

www.BetonenStaalbouw.nl

CONSTRUCTEURS

STAALBOUWERS

WAPENEN

DETAILLEREN

BETON...

STAAL...

AANNEMERS

BETONBOUWERS

PLANNEN

PRODUCEREN

IN SITU...

PREFAB...

... MET TEKLA

BIM SOFTWARE

Foto’s en afbeeldingen: Pouma Engineers & Architects

TEKLA BIM SOFTWARE VOOR:

BETON- EN

Ontwerp en detailleer in 3D, plan in 4D, elke constructie van in situ, prefab beton en staal, inclusief wapening en verbindingen en lever toegevoegde waarde aan het BIM proces.

STAALBOUW Voor meer informatie kijk op construsoft.com

AUTHORIZED RESELLER