Bouwen aan Vlaanderen by Louwers Mediagroep

Bouwen aan

Vlaanderen Va k j a a r b o e k v o o r d e b o u w

Bouwen aan

Vlaanderen Va k j a a r b o e k v o o r d e b o u w

Zin in een voorproefje?

Jansen Finishings, gespecialiseerd in totale binnenafwerking, weet hoe we u in de winning mood kunnen brengen. Dat doen we door niet v贸贸r u te werken, maar m茅t u. Samen denken, samen cre毛ren, samen winnen. Stuur een mail naar Hermine (hkeenen@jansenfinishings.be), met vermelding van uw naam en adres, en we sturen u een lekker voorproefje op! www.jansenfinishings.be

Bouwen aan

Vlaanderen Va k j a a r b o e k v o o r d e b o u w

Beste lezer, Dit jaarboek is een vervolg op het jubileumboek dat we vorig jaar uitgaven ter gelegenheid van tien jaar Bouwen aan Vlaanderen. Het kadert eveneens in de traditie van de uitgeversgroep Louwers om per titel met een jaarboek uit te pakken. Bouwen aan Vlaanderen was het enige magazine dat hierop en uitzondering vormde. Een andere nieuwsfeit is dat we binnenkort in Vlaanderen een nieuwe titel lanceren: Bouwen aan Monumenten. Bouwen aan Vlaanderen zelf zal zich blijven bezighouden met het belichten van de mooiste bouwprojecten in heel Vlaanderen en Brussel belicht, met bovendien actueel nieuws over niet alleen de eigenlijke bouwsector, maar ook over ruimtelijke ordening en vastgoed. U zult er ook interessante projectreportages en bedrijfsportretten blijven vinden over het duurzaam en economisch beheer van gebouwen en over milieuaspecten, van bodembeheer tot en met energieprestaties. In dit jaarboek overwegen de bedrijfsportretten en de voorstellingen of de voorstellingen van de nieuwe plannen van de belangrijkste sectororganisaties in de Vlaamse bouwwereld. Toch tonen we ook, vooral dan met beeldmateriaal, een selectie van recente bouwrealisaties. We zien fonkelnieuwe nieuwbouwprojecten, maar ook uitbreidingen, renovaties en doordachte herbestemmingsinitiatieven. Achter en tussen de muren kijken we naar warmte en steeds meer ook naar akoestische isolatie, naar luchtbehandeling en verwarming, naar verlichting en beveiliging, naar juridische aspecten en naar verzekeringen. Op 29 augustus was het precies honderd jaar geleden dat Renaat Braem (1910-2001) werd geboren. Dat wordt dit najaar vooral in Antwerpen herdacht, met onder meer een tentoonstelling in deSingel. Braem wordt algemeen beschouwd als de belangrijkste Vlaamse architect uit de tweede helft van de twintigste eeuw. Met zijn ontwerp voor een lijnvormige –maar nooit uitgevoerde– stad langs het Albertkanaal (1934!) en zijn boeken ‘Het lelijkste land ter wereld’ (1968) en ‘Het schoonste land ter wereld’ (1986) was hij een mediafiguur avant la lettre. Bouwen aan Vlaanderen en op één na alle redactieleden zijn te jong om Braem gekend te hebben van nieuwbouwprojecten. Maar we hebben al herhaaldelijk renovaties van zijn bouwwerken belicht. En verslag uitgebracht over beurzen en conferenties in Antwerp Expo, waarvan hij één van de initiatiefnemers was. Dit jaar (BAVL 2010-2, blz. 33-35) belichtten we ook uitvoerig de renovatie van deSingel in Antwerpen, waar de Braemtentoonstelling nu de heropening markeert. Wie de expo bezoekt kan dus niet alleen kennismaken met het oeuvre van Braem, maar ook met dat van zijn tijdgenoot Léon Stynen (1899-1990), de ontwerper van deSingel, én met de knowhow van enkele vooraanstaande hedendaagse leveranciers van bouwmaterialen en bouwbedrijven. Veel leesplezier,

Koen Mortelmans

Bouwen aan

Vlaanderen Va k j a a r b o e k v o o r d e b o u w

Uitgave 2010 / 2011 Verschijnt 1 x per jaar

verantwoordelijke Uitgever

H.B.J.M. Louwers Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E info@louwersmediagroep.be

Redactieadres

Koen Mortelmans Kempenlaan 5 2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com

Redactie

Dave Cuypers Henri Gielen Koen Mortelmans Bram Souffreau Michel Vanden Heede Bert Verbeke

Bladmanagement

Philippe Bourda T +32 (0)9 2209250 M +32 (0)478 437543 E p.bourda@louwersmediagroep.be

Advertenties

FTP-server van Louwers Mediagroep: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: bavljaarboek Wachtwoord: gast Postbus 30, 3930 Hamont, België T +32 (0)11 605540 E verkoop@louwersmediagroep.be

Vlaamse Confederatie Bouw pleit voor smart investment

Bond van Vlaamse Architecten

ORI

Wissel van de wacht bij CIB Vlaanderen

Federatie Aluminium Constructeurs

Over Bouwen aan Vlaanderen

Interview met tv-gezicht Evy Puelinckx

Herbestemming militair hospitaal Oostende

Belgian Woodforum

7Senses Real Estate

Bontinck Architecture and Engineering

Cegelec

Duco

C.V.R. op de trein

Secretariaat

Manuela Depenbrock

Fotografie

Marc Sourbron e.a.

Doelgroep

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat met name architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwcorporaties, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit alle betrokken regio’s van Vlaanderen informeert.

vormgeving/art direction

Logo Reclame- Ontwerpbureau Valerie Berben Richard Kokx

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Bolckmans geeft Stabroek nieuw elan

Luchtfoto: Kleurig nieuw hoofdkantoor van OCMW Brugge

Sapa Building System

BIS

Luchtfoto: De Wingerd in Leuven

ELD partnership

Assumax

Sonorcontrol

easyFairs vakbeurzen

Jansen Finishings: Alura

Coopman Liften

Luchtfoto: Museum aan de Stroom in Antwerpen

Cordeel

Mercedes-Benz in Sint-Lambrechts-Woluwe. Architecten: Jaspers-Eyers (www.jaspers-eyers.be) Foto: Jean-Michel Byl.

Climate Solutions

(zie ook BAVL 2010-2, blz. 41-45).

Bouwen aan Vlaanderen

Bouwen aan

Vlaanderen

VAKJAARBOEK VOOR DE BOUW â&#x20AC;˘ WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE

VA K J A A R B O E K V O O R D E B O U W

2010 2010042_BAVL_JB_2010.indd 1

20-09-2010 10:43:26

inhoud

Bouwen aan

Vlaanderen Va k j a a r b o e k v o o r d e b o u w

100

108

116

Luchtfoto: Groeningeziekenhuis in Kortrijk

Climacon

‘g’

Luchtfoto: Gentse bouwfeesten

Jaspers-Eyers

Extensa

Pellikaan Bouwbedrijf

De Waal Palen

100

Renson

104

Invictus

108

TEC

112

Polydak

114

Luchtfoto: Wetenschapspark Arenberg in Leuven

116

Immpact

120

138

118

Luchtfoto: Hollandsch Huys in Hasselt

120

Interalu / LCC

122

Watts-ON

124

Luchtfoto: Frame 21 in Herentals

127

Portaalsite â&#x20AC;&#x2DC;www.vlaamsearchitectuur.beâ&#x20AC;&#x2122;

128

Colt International

130

GET

134

Promat

138

Interbuild

142

Architektenburo De Vloed

144

Luchtfoto: Jan Ypermanziekenhuis in Ieper

145

Interview met Philippe Bourda

148

Louwers Mediagroep

142

inhoud

Assumax nv, in zijn huidige vorm opgestart in 1996, is een snel evoluerend makelaarskantoor dat is vergroeid met de ondernemingswereld. Met een aantal ondernemers als aandeelhouders, spitst het kantoor zich vooral toe op het aanbieden van globale verzekeringspolissen voor (hoofdzakelijk) bedrijven op zowel nationaal, als internationaal niveau. De centrale ligging Gent – Antwerpen – Brussel biedt een waaier aan mogelijkheden om van daar uit een groot gebied te servicen. Mede door de brede know-how die in het kantoor aanwezig is, is Assumax nv ondertussen op vele terreinen actief. Voor de jonge, dynamische groep medewerkers is geen inspanning te veel om, samen met de klant, naar de beste verzekeringsoplossing uit te zien.

Assumax nv Belselestraat 83 • 9250 Waasmunster • België Tel: +32 (0)3 735 00 35 • Fax: +32 (0)3 735 00 36 • info@assumax.be • www.assumax.be

1091021 assumax.indd 1

31-08-2010 13:26:03

VCB

VCB houdt pleidooi voor smart investment De impact van de bouw is groot. Bouw- en sloopafval vertegenwoordigt 30% van al de afvalstoffen die jaarlijks in Vlaanderen vrijkomen. In gewicht is het drie maal belangrijker dan de huishoudelijke afvalstoffen. Gebouwen vertegenwoordigen nog altijd 40% van het totale energieverbruik in Vlaanderen. Elke innovatie in de bouw die tot meer recyclage en tot minder energieverbruik leidt, heeft dus verreikende gevolgen.

De uitdagingen die de komende tien jaar op de bouw afkomen, zijn al even indrukwekkend. Op dit ogenblik zijn in Vlaanderen minder dan 1% van de nieuwe woningen bijna energieneutraal. Tegen eind 2020 moeten 100% van de nieuwe gebouwen bijna energieneutraal zijn. Ongeveer drie vierde van het Vlaams woningbestand dateert nog van voor 1980 en is dus slecht of niet geïsoleerd. Ongeveer twee miljoen woningen moeten dus energiezuiniger worden gemaakt of door energiezuinige nieuwbouw worden vervangen. Tegen 2020 moet België 13% hernieuwbare energie produceren. In 2008 bedroeg dit aandeel nog slechts 3,3%. Daarnaast is er de snel groeiende bevolking, de druk van de vergrijzing, de almaar schaarsere ruimte: ook allemaal factoren waarmee de bouw rekening moet houden. Om aan al deze vragen tegemoet te komen zonder in te boeten op het wooncomfort en op de technische bouwkwaliteit is een versnelde innovatiebeweging nodig. Opdat de bouw verder zou kunnen innoveren om met een vernieuwd aanbod tegemoet te komen aan de nieuwe vragen, speelt de overheid – en meer bepaald de Vlaamse overheid – een cruciale rol, niet alleen als opdrachtgever maar ook als regelgever. De initiële kost van duurzame gebouwen ligt ongeveer 20% hoger dan die van conventionele gebouwen. Het is dus essentieel dat de Vlaamse overheid haar eigen investeringsbudget op korte termijn in diezelfde verhouding verhoogt om haar eigen patrimonium te verduurzamen. Daarnaast is het belangrijk dat ze het reguliere investeringsbudget aanvult met PPS-projecten, maar dan wel met

PPS-projecten die voldoende aangepast zijn aan de bedrijven op de Belgische bouwmark,t zodat ze eveneens maximaal de eigen bouwmarkt en -tewerkstelling ten goede komen. Bij haar steun aan innovatieve producten en processen moet de overheid gericht te werk gaan. Ze moet juist voldoende lang steun verlenen opdat het vernieuwende product of proces door de markt kan worden opgenomen, niet korter maar ook niet langer. Al even belangrijk voor innovatie is de rol van de overheid als regelgever. De overheid kan in aanzienlijke mate innovatie bevorderen door duidelijke doelstellingen op langere termijn op te leggen – de regelgeving op de energieprestaties is hiervan een goed voorbeeld – en door betrouwbare maatstaven en labels uit te werken, bijvoorbeeld door aan het energieprestatiecertificaat meer inhoud te geven. Zekerheid op lange termijn en betrouwbaarheid zijn cruciaal om een innovatieve markt tot ontwikkeling te brengen.

Door aldus de innovatie in de bouw met ‘smart investment’ (een slim investeringsbeleid) en een marktgerichte regelgeving te ondersteunen zal de Vlaamse overheid in staat zijn zonder een forse verhoging van de overheidsschuld toch duizenden bijkomende jobs te creëren, stevig in eigen regio verankerde tewerkstelling tot stand te brengen, een stijging van het bruto binnenlands product en een daling van het tekort op onze handelsbalans te realiseren. Dat is de eindconclusie van het visierapport over innovatie dat de VCB op 30 september in De Montil in Affligem voorstelde.

Marc Dillen Directeur-generaal van de Vlaamse Confederatie Bouw

Marc Dillen

Vlaamse Confederatie Bouw Lombardstraat 34-42 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2 545 57 49 Fax: +32 (0)2 545 59 07 E-mail: info@vcb.be Internet: www.vcb.be

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Park Ekkelgarden in Hasselt is een 18 hectare grote woonverkaveling. Het Hasselts architectenbureau A2O stond in voor het stedenbouwkundig ontwerp van het hele park en tekende de plannen voor het Poortgebouw. Bij het uittekenen van de globale verkaveling is ervoor geopteerd om de woondensiteit het grootst te maken langs de Luikersteenweg. Dit resulteerde in het ‘poortgebouw’ geflankeerd door twee lagere appartementsgebouwen. Dit appartementencomplex vormt een buffer tussen de drukke steenweg en de rustige wijk. Hoofdaannemer was Cordeel (Hoeselt). (zie ook BAVL 2008-2, blz. 24-29) Foto: www.vlaamsearchitectuur.be

Het Museum aan de Stroom (MAS) in Antwerpen telt tien verdiepingen. Op de hoogste verdieping bieden de panoramazaal en het restaurant met een terras de meest weidse blik op stad en stroom. Het gebogen glas langs de interne wandelboulevard weerspiegelt de golfbeweging van het water. De buitengevel, de vloeren, wanden en plafonds a zijn volledig bekleed met rode, handgekliefde zandsteen uit Noord-India. Ontwerp: Neutelings Riedijk Architecten (Rotterdam) en Bureau Bouwtechniek (Antwerpen) Hoofdaannemer: THV Interbuild (Wilrijk) – Cordeel (Temse) – Willemen (Mechelen) Foto: www.vlaamsearchitectuur.be (zie ook BAVL 2010-2, blz. 55-61)

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

BVA

BVA Beroepsvereniging van Vlaamse Architecten Eind 2005 is BVA gestart met de werking zoals we die nu kennen. De verenigingen die toen al meer dan dertig jaar gezamenlijk aan belangenverdediging deden binnen de koepel ‘Bond van Vlaamse Architecten’, kozen er toen voor om ook de organisatie van hun manifestaties gezamenlijk aan te pakken. De statuten van BVA werden in die zin aangepast. BVA deed een beroep op professionele ondersteuning, zodat de bestuursleden de handen vrij kregen om zich toe te spitsen op de inhoudelijke aspecten van de werking. Bij de nieuwe BVA vzw kunnen architecten zich rechtstreeks aansluiten, maar ook als bureau of zelfs als vereniging.

Het besef dat zowel een engagement op Vlaams niveau als een regelmatige ontmoeting met de leden essentieel zijn in de werking van een beroepsvereniging, lag aan de basis van de hervorming. Het is immers enkel door regelmatige ontmoetingen dat de leden en bestuursleden contact met elkaar houden, dat zij op de hoogte blijven van elkaars visie en dat ze gezamenlijke standpunten kunnen bepalen. Bovendien blijft er bij de architecten een concrete vraag naar inhoudelijk onderbouwde activiteiten met een dominante plaats voor kwaliteitsvolle architectuur. Intussen heeft BVA een werking uitgebouwd complementair aan wat al bestond, gericht op inhoudelijke verdieping en professionali-

sering van het beroep. Het aspect ontmoeting en netwerking onder confraters is daarbij zeker niet verloren gaan. Concreet gaat het meestal om bouwplaatsbezoeken, opleveringsbezoeken en architectuurreizen. Ook de bezoeken aan de kantoren van aangesloten bureaus kennen een groot succes. BVA combineert deze uitstappen meestal met een bezoek aan een realisatie, aangevuld met een toelichting over het ontstaan en de werking van de bureaus. BVA manifesteert zich als een onafhankelijke (politiek neutrale) beroepsvereniging, die ijvert voor de belangen van de architect en die aandacht heeft voor kwaliteitsvolle architectuur (culturele dienstverlening).

Als beroepsorganisatie hecht BVA een groot belang aan volgende kernthema’s: • BVA wil werken in een zo groot mogelijke politieke en commerciële onafhankelijkheid • aandacht voor kwaliteitsarchitectuur staat daarbij centraal • de nadruk ligt op inhoudelijke aspecten van het beroep eerder dan op puur zakelijke belangen • we werken uitsluitend positief en oplossingsgericht • de uitbouw van professionele en interprofessionele contacten is daarbij onontbeerlijk. Aarzel niet contact met ons op te nemen als u zich als architect of uitoefenaar van een aanverwant beroep terugvindt in deze benadering. ❚

Bond Vlaamse Architecten Ernest Allardstraat 21 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2 512 25 78 E-mail: info@bondvlaamsearchitecten.be Internet: www.bondvlaamsearchitecten.be

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Verkeerswisselaar in Zelzate (Arcadis Belgium).

Kantoorgebouw van Infrax te Torhout (VK Engineering, architect: Crepain Binst Architecture).

Museum aan de Stroom in Antwerpen (ABT, architect: Neutelings Riedijk Architects).

Viaduct van Millau in Millau Frankrijk (Greisch, architect: Norman Foster).

Metrostation La Roue (het Rad) in Anderlecht, Brussel (Greisch). Middenvijver in Antwerpen (Grontmij).

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

ori

ORI, een representatieve brancheorganisatie ORI is de brancheorganisatie van advies- en ingenieursbureaus in België. Ze vertegenwoordigt een tachtigtal bureaus met globaal 7.000 werknemers die jaarlijks projecten ondersteunen en voorbereiden ter waarde van 10 miljard euro aan investeringen, zowel in de publieke als in de private sector, en in een brede waaier van domeinen zoals gebouwen, infrastructuur & transport, milieu, water, ruimtelijke planning en energie.

ORI vertegenwoordigt haar leden in platforms en netwerken zoals het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen), Voka, Beci en Uwe. Ze is ook lid van de Europese organisatie EFCA (European Federation of Engineering Consultancy Associations) en van de wereldwijde organisatie FIDIC (International Federation of Consulting Engineers). ORI is vooral actief op drie domeinen: belangenverdediging, diensten naar leden en het stimuleren van innovatie en creativiteit in de sector. ORI wil de belangen van haar leden verdedigen op federaal, regionaal en lokaal niveau, van gemeenten tot ministeries. Voeren van overleg met alle stakeholders over de rol die de advies- en ingenieursbureaus spelen in het maatschappelijk leven behoort tot haar hoofdactiviteiten. Bernard Gilliot, CEO van Technum-TracBernard Gilliot, voorzitter van ORI tebel Engineering, is

voorzitter van ORI. Het is zijn ambitie om ORI en haar leden, de Belgische advies- en ingenieursbureaus, meer zichtbaarheid te geven en deel te laten uitmaken van het maatschappelijk debat. Zijn klemtoon ligt daarbij op innovatie en creativiteit. Advies- en ingenieursbureaus spelen immers een belangrijke rol binnen onze maatschappij. Zij hebben de kennis en ervaring in huis om oplossingen te vinden voor de enorme uitdagingen waarmee we geconfronteerd worden. De klimaatveranderingen gecombineerd met de wereldwijde economische crisis vragen om een innovatieve en duurzame aanpak, gericht op een toekomst waarbij economische, sociale en ecologische aspecten hand in hand gaan. Bernard Gilliot stelt dat het advies- en ingenieursbureau dé partner bij uitstek is voor creatieve en innovatieve oplossingen met het oog op een duurzame ontwikkeling. Innovatie en creativiteit zijn daarbij dan ook de sleutel voor blijvend of vernieuwd bedrijfssucces en voor het versterken van de concur-

rentiepositie in de sector. Ieder project is immers anders en heeft een eigen aanpak en toepassingen nodig. Advies- en ingenieursbureaus zijn eigenlijk dag in dag uit op zoek naar goede en duurzame oplossingen die de samenleving ten goede komen. Innovatie en creativiteit zijn daarbij onontbeerlijk. ORI is voorstander van een open innovatie. Men moet niet het wiel steeds opnieuw uitvinden, maar wel bestaande oplossingen op een goeie manier gebruiken. Via ‘Euro-polis 2050: ORI Project in 24u’ wil ORI in 2010 de aandacht vestigen op creatief en innovatief denken in het kader van een duurzame wereld. Euro-polis 2050 is een wedstrijd die verschillende teams van studenten een futuristisch project laat uitwerken binnen een tijdsbestek van 24uur. Een tiental Belgische universiteiten en hogescholen zijn daarbij onze partner. Het project dient maatschappelijk relevant te zijn en nauw aan te sluiten bij de activiteiten van de advies- en ingenieursbureaus. De wedstrijd zal plaatsvinden in het najaar van 2010. ❚

ORI Kolonel Bourgstraat 105 1030 Brussel Tel.: +32 (0)2 706 05 70 Fax: +32 (0)2 706 05 79 E-mail: info@ori.be Internet: www.ori.be

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

V.l.n.r.: Luc Rosseel, Gerda Van der Straeten, Jan Jassogne, Nico Moyaert, voorzitter Kristien Berkein, Stephan Coenen en Esther Van Marcke.

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

CIB

CIB Vlaanderen: wissel van de wacht In 1934 zag met ‘Chambre Immobilière de Belgique’, toen al afgekort tot CIB, de eerste beroepsvereniging van de Belgische vastgoedsector het levenslicht. Ze werd in 1962 omgevormd tot de provinciaal georganiseerde Nationale Federatie van Immobiliënkamers van België (NFIKB).

In 1983 werd vervolgens CIB Vlaams Gewest vzw opgericht. Daarmee speelden de initiatiefnemers in op de toen op gang getrokken federalisering van de staatsinstellingen. CIB Nationaal onderging ook een definitieve opdeling in drie gewestelijke instellingen: een voor Vlaanderen, een voor Wallonië en één voor Brussel. De naam van de Vlaamse vastgoedvereniging werd doorheen de decennia nogmaals aangepast: in de jaren ’90 werd het CIB Vlaamse Gemeenschap, maar intussen is het kortweg CIB Vlaanderen.

Beroepsvereniging voor de vastgoedprofessional CIB Vlaanderen, voluit de Confederatie van Immobiliënberoepen van Vlaanderen, is met zijn meer dan 1.200 leden (kantoren) de grootste en meest representatieve beroepsvereniging van vastgoedmakelaars. Naast vastgoedmakelaars vinden ook andere vastgoedberoepen, zoals vastgoedbeheerders, -promotoren en -experten, toeristische verhuurkantoren en, tot slot, het bedrijfsmatig vastgoed onderdak bij onze organisatie. Hierdoor is CIB Vlaanderen de aangewezen gesprekspartner bij uitstek voor de overheid en andere beroepsorganisaties. CIB Vlaanderen telt zes Kamers, één in elke Vlaamse provincie en, gezien het specifieke karakter van de vakantieverhuur aan onze kust, één voor de Vlaamse kust. De algemene vergadering van CIB Vlaanderen is samengesteld uit afgevaardigden van de kamers (regionale vertegenwoordigingen) en van de federaties (vertegenwoordiging van alle beroepscategorieën).

CIB is een door de Hoge Raad voor de Middenstand erkende beroepsvereniging. CIB Vlaanderen, CIB francophonie en CIB Brussel zijn autonome organisaties die via CIB Nationaal en de Europese Raad van Immobiliënberoepen (CEPI) een hechte band hebben met elkaar.

CIB Vlaanderen als kwaliteitslabel CIB Vlaanderen is altijd de drijvende kracht geweest achter de professionalisering van het beroep van vastgoedmakelaar. Een CIBmakelaar is daarom ook een goed opgeleide en uitstekend geïnformeerde beroepsbeoefenaar, die op de hoogte is en blijft van de evoluties op de markt en die zich daarom ook permanent bijschoolt. Sinds jaar en dag staan het imago van het beroep van vastgoedmakelaar, de kwaliteit van de dienstverlening en de bescherming van de consument bovenaan de prioriteitenlijst van CIB Vlaanderen. Met de slagzin ‘vastgoed zonder kopzorgen’ dient CIB Vlaanderen zich dan ook aan als kwaliteitslabel bij het grote publiek. CIB Vlaanderen biedt haar leden een zeer uitgebreid dienstenpakket aan en behartigt met talloze

initiatieven en op verschillende fronten, elke dag opnieuw, de belangen van de vastgoedprofessionals en de hele vastgoedsector.

Wissel van de wacht CIB Vlaanderen huldigt het principe om vierjaarlijks een vernieuwing na te streven van de personen die beleidsverantwoordelijkheid dragen binnen de beroepsorganisatie. Zo ook in 2010. Als slot van een lange reeks interne bestuursverkiezingen in het voorjaar binnen de federaties en de kamers werden op 8 juni een nieuw directiecomité en een nieuwe voorzitter verkozen. Na vier jaar gaf Luc Machon de voorzittershamer van CIB Vlaanderen door aan Kristien Berkein, medezaakvoerder van het vastgoedkantoor Immo Service in Roeselare. De andere leden van het nieuwe Directiecomité zijn Luc Rosseel (ondervoorzitter), Jan Jassogne (afgevaardigd bestuurder), Gerda Van der Straeten (penningmeester), Esther Van Marcke (bestuurder) en Stephan Coenen (bestuurder). Algemeen directeur Nico Moyaert vervolledigt het Directiecomité. ❚

CIB Kortrijksesteenweg 1005 9000 Gent Tel.: +32 (0)9-222 06 22 Fax: +32 (0)9-222 28 95 E-mail: info@cib.be Internet: www.cib.be

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Silvertop Torens, Antwerpen

Militair Hospitaal, Oostende

Sapa Building System, offering architectural aluminium solutions for projects

OLV ziekenhuis, Aalst

KAHO, Sint Lieven, Gent Sapa Building System NV Postadres Industrielaan 17, BE-8810 Lichtervelde Tel. +32 51 72 96 66 Fax +32 51 72 96 89 Postadres Industriezone Roosveld 11, BE-3400 Landen Tel. +32 11 69 03 11 Fax +32 11 83 20 04 E-mail buildingsystem.be@sapagroup.com Website www.sapabuildingsystem.be

Residentie Anicius, Tongeren

fac

Federatie Aluminium Constructeurs in de kijker De Federatie van Aluminium Constructeurs, kortweg FAC, is een zelfstandige Belgische organisatie van bedrijven actief in de gevelbouw en in de productie van raam- en vliesgevelelementen. Opgericht in 2007 telt ze momenteel een veertigtal leden en partners.

“Dat lijkt op het eerste zicht niet zoveel, maar alle toonaangevende ondernemingen uit de sector zijn aangesloten,” vertelt erevoorzitter Philip Vandaele, die ook de vergelijking maakt met het Nederlandse VMRG. “Als belangenvereniging trachten we de aandacht van architecten, professionele en particuliere klanten gevestigd te houden op aluminium gevelelementen. FAC is eveneens een contacten voorlichtingscentrum en streeft in die rol naar de positieversterking van de constructeurs, hun diensten en producten.” In de praktijk gebeurt dit door lobbywerk bij nationale en internationale overheden en organisaties, door de collectieve organisatie van onderzoek en opleiding en door voorlichtings- en promotie-activiteiten. “We werken hierbij nauw samen met de vzw Clusta, die zelf wordt gedragen door het departement metaalkunde van de Universiteit Gent.” FAC is eveneens actief in diverse overlegorganen. “Zo blijven we voortdurend in contact met vragers en aanbieders op de markt en kunnen we onze dienstenverlenende functie optimaal vervullen.” Het activiteitenprogramma rust op vier basisthema’s: de innovatie van producten en diensten, kennis- en informatieoverdracht, samenwerkingsverbanden en kwaliteitsverbetering. “Kwaliteit is voor ons geen vaag begrip. Naar voorbeeld van VMRG brengen ne tijdens het

najaar van2010 een kwaliteitshandboek van 200 bladzijden uit. Zo kunnen de aluminiumbedrijven zich engageren om volgens een handboek te werken. Ons handboek bevestigt hun klanten in detail welke specifieke kwaliteitskenmerken ze als vanzelfsprekend mogen verwachten, zonder dat deze stuk voor stuk in een contract moeten worden hernomen. Het volstaat dat ze in hun bestek naar het handboek verwijzen.”

Ledenvoordelen Heel wat werkzaamheden en resultaten van de FAC komen ten gunste van de hele sector, ook de niet-leden. Maar welke exclusieve voordelen genieten de leden? “Zij beschikken over een forum om gemeenschappelijke problemen te bespreken. Naast kortingen op onze eigen opleidingen en andere activiteiten geeft hun lidgeld hen ook recht op een aantal ‘expertise-uren’, die ze mogen gebruiken om Clusta in te schakelen voor de oplossing van allerlei technische vraagstukken. Dat kan bijvoorbeeld de tolerantie zijn op een profiel of een afwijking in de lak.”

alleen mee inhoud geven aan het vaktechnische deel van de scholing, we organiseren ook mee de stageplaatsen. En het gebeurt dikwijls dat jongeren die zich goed voelen op hun stageplaats in de eerste plaats daar solliciteren. Dit geeft onze bedrijven een voorsprong op de arbeidsmarkt.” Op het vlak van permanente en voortgezette vorming organiseerde FAC al een cursus over de implementatie van de CE-markering voor vliesgevels, ramen en deuren. En een omvattende jaaropleiding (twaalf avonden) over gevelbouw. Die is al haar derde jaargang toe.

Bedrijfsbezoeken en symposium De bedrijfsbezoeken hebben zowel technische als sociale betekenis en dragen ook bij tot netwerking. Dit jaar bezoeken de FACleden Dow Corning Construction en AGC Kempenglas. Het jaarlijkse symposium, in samenwerking met VMRG, vindt alternerend in België en Nederland plaats. Dit jaar vond het in Delft plaats. ❚

Meer info: www.fac-belgium.eu Schrijnwerker is nog altijd een knelpuntberoep. Om daaraan te verhelpen zijn goede contacten tussen scholen en bedrijven noodzakelijk. “Een onderneming kan die contacten moeilijk, een kleine onderneming zelfs onmogelijk zelf verzorgen. Als FAC kunnen we niet

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Bouwen aan Vlaanderen en het Jaarboek Bouwen aan Vlaanderen en dit aarboek zijn geen losstaande initiatieven. Dezelfde uitgeversgroep brengt onder meer ook Bouwen aan Nederland uit. Zijn andere publicaties in de bouwsector zijn Bouwen aan de Zorg, Bouwen aan Monumenten, Profiel en Z&R. Samen vormen ze een complementair geheel. Drie van de vier overige tijdschriften overspannen zowel Nederland als Vlaanderen en Brussel en richten zich meer specifiek op respectievelijk de zorgsector – vooral de bouwfacetten ervan –, schrijnwerk en daken en zonweringen en ventilatie. Samen zorgen ze voor een stevige verankering van de uitgeverij in de bouwwereld. Bouwen aan Monumenten bestaat totnogtoe alleen in Nederland, maar het is de bedoeling om nog in 2010 met een eigen Vlaamse uitgave van deze titel te starten.

Formule

Bouwen aan Vlaanderen verschijnt vier keer per jaar en is telkens goed voor een honderdtal informatieve bladzijden. Omdat het meer een architectuur- dan een technisch magazine is, wordt het in belangrijke mate gedragen door het rijkelijke fotomateriaal. Bouwen aan Vlaanderen ambieert een communicatieplatform te zijn dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woonbouworganisaties, overheidsinstellingen en opdrachtgevers in heel Vlaanderen en Brussel informeert.

Vlaanderen

NUMMER 2 I 2010 JAARGANG WWW.BOUWEN 11 I MEI-JUNI-JULI AANVLAAN DEREN.BE VAKTIJDSC HRIFT VOOR DE BOUW

va nu kk m at et er n

Bouwen aan

Vlaanderen VA K J A A

RBOEK

VOOR D E BOUW

ANVLAAND EREN

.BE

AANDEREN voor Jasper s-Eyers

2010 • JAAR GANG

11 • 3 MAAN DELIJ

200 9

Studenten op de Kanti enberg Museum aan de stroom Mercedes bu ndelt in Wo Delicatessen luwe voor Groot-Bij gaarden Sporten in Tie len Reders in de Belle Epoqu e

Foto: George s De Kinder,

.BE

Nieuwe vor men in oud Brugge Overijse ren oveert graanm olen Ecologische wasserij in Wetteren Groenstaete, stadspark als bonus Concentrage bouw in de krant Energieprijs voor Bayerkan toor

1 2010038_BAVL

_02.indd 1

23-03-2010

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

BAVL_JB_2009

2010039_BAVL

_01.indd 1

Bouwen aan

VAKJAARB OEK VOOR DE BOUW • WWW.BOU WENA

ern

De verspreiding gebeurt via abonnementen én ‘controlled circulation’ bij de ondernemingen, op naam van de beslissers. Wie het blad nog niet kent kan een proefexemplaar aanvragen via de website www.bouwenaanvlaanderen. be. Daar kun je ook de eerste vijftien bladzijden van het recentste nummer downloaden.

deren

deren VAKTIJDSC HRIFT VOOR DE BOUW • WWW.BOU WENAANVL

kat

AANDEREN

VAKTIJDSC HRIFT VOOR DE BOUW • WWW.BOU WENAANVL

vak

NUMMER 1 JAARGANG I 2010 WWW.BOUWEN 11 I FEB-MRT-APRI L AANVLAAN DEREN.BE VAKTIJDSC HRIFT VOOR DE BOUW

Kennismaking

Bouwen aan Vlaan

deren

Bouwen aan Vlaan

Bouwen aan

Vlaanderen

advocaten en doortastende verzekeringsexperts hun visie op specifieke, bouwgerelateerde problemen.

Het redactionele gedeelte ervan bestaat grotendeels uit projectreportages, ingedeeld per provincie. Elke provincie komt in elk nummer aan bod. De bedrijfsreportages bevinden zich deels op de provinciale bladzijden, deels op de algemene bladzijden meer achteraan. Onze partnerorganisaties VCB, BVA, ORI, FAC en CIB spannen zich in om hun rubrieken zo sterk mogelijk aan de actualiteit te linken. In een driemaandelijks blad is dit geen sinecure. In hun specifieke columns geven beslagen

10:01:26

15-06-2010

08:52:52

Val.indd 1

09-09-2009

17:46:53

Team Elk nieuw nummer van Bouwen aan Vlaanderen komt op gang bij bladmanager Philippe Bourda. Zijn stevige en regelmatige contacten met architecten, aannemers, leveranciers, installateurs, beursorganisatoren en andere vakmensen zorgen ervoor dat hij perfect weten welke de mooiste en/of meest betekenisvolle projecten er op stapel staan. Hij maakt tevens de nodige commerciële afspraken, want net als koken kost drukken en uitgeven geld. Hoofdredacteur Koen Mortelmans – nomen est omen – stuurt een ploeg jonge en ervaren freelancejournalisten en aan. In de loop der jaren deden zich wel enkele wissels voor, maar in elke provincie is minstens één journalist van Bouwen aan Vlaanderen actief. De harde kern bestaat, vanaf te kust gezien uit Michel Vanden Heede (West-Vlaanderen), Bert Verbeke (Oost-Vlaanderen), Bram Souffreau (Oost-Vlaanderen), Koen Mortelmans (Antwerpen), Henri Gielen (Vlaams-Brabant en Brussel) en Dave Cuypers (Limburg). Uiteindelijk komen alle teksten van journalisten, columnisten en partners, alle foto’s en advertenties, alle aanwijzingen en instructies van de uitgever, de bladmanager en de hoofdredacteur terecht bij de medewerkers van Logo, het bedrijf dat binnen de uitgeversgroep Louwers instaat voor lay-out, vormgeving en stijlharmonie. Valerie Berben, Richard Kokx en Petra Kunnen zijn de Logo-specialisten die zich bekommeren om de reguliere Bouwen aan Vlaanderen en/of het jubileumboek. Totnogtoe zijn ze er altijd in geslaagd alle publicaties tijdig aan de drukker te bezorgen. Wie de mediawereld kent weet dat dit veel minder vanzelfsprekend is dan het klinkt. Zijn alle teksten, foto’s en advertenties binnen? Zijn ze allemaal op de juiste plaats ingevormd? Heeft iedereen die dit nodig heeft een bewijsexemplaar ontvangen? Manuela Depenbrock, die het secretariaat bevrouwt, zorgt dat het allemaal in orde is. En als het dat niet is, dat het wel in orde komt. ❚

Philippe Bourda Bladmanager

Koen Mortelmans Hoofdredacteur

Richard Kokx Vormgeving

Valerie Berben Vormgeving

Manuela Depenbrock Secretariaat

Mariëlle van den Groenendaal Secretariaat

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Een gezond binnenklimaat met ‘natuurlijke’ ventilatie Ventileren volgens Systeem C

Natuurlijke toevoer Natuurlijke doorvoer Mechanische afvoer

Duco Classic System

DucoTronic System

‘Plug & Play’ met Vraaggestuurde Ventilatie

De ultieme vorm van ‘Natuurlijke’ Ventilatie

installeren

Vraaggestuurd

Natuurlijk

Vraaggestuurd

Natuurlijk

Ventilatiesysteem,

dat

Ventilatiesysteem. Ideaal voor nieuwbouw en renovatie-

luchttoevoer en -afvoer volledig automatisch stuurt op

projecten. Ventileert op basis van vochtmeting (RH),

basis van °C, CO2 en RH. Het systeem meet direct aan

direct aan de bron en communiceert draadloos via Z-wave

protocol. De m-factor 0,95 bij toepassing van zelfregelende

ventilatieroosters Klasse P4 resulteertsystem in een verlaging omfortvan

0,07

het E-Peil tot 13 E-punten. Cwinst Energiewinst tot

53%

Energiewinst Energiewinst

0,06

53% C 29,5% tot tot winst

0,26

Cwinst

system

T0,95 F0,64 IX 29,5% 0,64 Energiewinst - Factor M

M--Factor Factor M ronic

system

tot

E-peil

C-13 P 4 totlassic

system

punten

de bron, in elke leefruimte en communiceert draadloos glasaftrekvia

is prachtig

Brandwerend

M - Factor

79 0,95

Z-wave protocol. Er is keuze uit een compleet gamma

0,07 elektronische toevoerroosters.

min.

Cwinst

Energiewinst

0,06

C 53% totwinst

0,26

Cwinst

system

omfort system

NATURAL COMFORT INSIDE

Eenvoudig

glasaftrek

is prachtig

Brandwerend

F-13 IX 79 53% T0,64 29,5% 29,5% 0,64 0,95 Energiewinst Energiewinst -peil

tot

tot tot

Energiewinst M - Factor

ronic

tot

system

punten

E-peil

C-17 P 4 totlassic

system

punten

E-peil

-17

tot

punten

We inspire at www.duco.eu info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel 058 33 00 33 - fax 058 33 00 44

Factor M -- Factor

min.

M - Factor

0,95

Evy Puelinckx

Nieuw televisiegezicht in de bouwsector Het steeds groeiende aanbod aan televisieprogramma’s over interieur doet een nieuwe trend vermoeden. ‘Doe het zelf’ is de laatste jaren een flinke opmars aan het maken in onze maatschappij. Steeds meer mensen gaan zelf aan de slag om hun woning een persoonlijke toets te geven en daaraan draagt architecte Evy Puelinckx in haar verschillende televisieprogramma’s een steentje bij. De uit Leuven afkomstige 36-jarige duizendpoot ontdekte al heel snel dat ze een passie heeft voor alles wat met ontwerp te maken heeft.

Toen ze als kleuter de vraag kreeg wat ze later wilde worden, antwoordde Evy steevast dat ze huisjes wilde bouwen. Op dertienjarige leeftijd wist ze haar ouders te overtuigen om kunsthumaniora te mogen volgen. Daar ging een wereld voor haar open. Evy studeerde later aan de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst in Sint-Lucas in Brussel en de University of Port Elisabeth in Zuid-Afrika. In 1999 behaalde ze aan de Provinciale Hogeschool Limburg haar masterdiploma architectuur. Na enkele jaren bij verschillende internationale architectenbureaus in België en Nederland te hebben gewerkt, ging Evy als docente aan

de slag in de afdeling interieurvormgeving op Sint-Lukas –deze keer met k– in Brussel. “Ik heb altijd graag mijn talent als ontwerpster gebruikt om andere mensen te helpen”, vertelt Evy. “En voor mij is het belangrijk dat ik daarbij zelf de handen uit de mouwen kan steken. Na jaren studenten te hebben begeleid in hun groei tot boeiende ontwerpers was het tijd om een nieuwe weg in te slaan. Ik heb er even aan gedacht om vrijwilligerswerk te doen bij architecten zonder grenzen, maar mij leek een make-over programma de ideale uitdaging om me volledig te kunnen geven.

De voorbije jaren heb ik mij dan ook, naast mijn eigen ontwerpwerk, op de tv-wereld gestort met verschillende programma’s als resultaat.” In 2004 gaat Evy aan de slag als ontwerpster bij het VT4-programma Huis op stelten, waar ze de gekste ontwerpideeën van kinderen uitwerkt. Daarnaast is ze presentatrice en redacteur van haar eigen architectuurprogramma Nivo op RTV. Voor JIMtv zet zij in 2007 het make-over programma Kotbeu op poten, waaraan ze zelf als ontwerpster meewerkt. ➡

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Het vroegere militair hospitaal van Oostende is veranderd in een rustige woonomgeving. Het project, dat een architecturaal evenwicht vormt tussen oud en nieuw, streeft meer naar een maatschappelijke dan naar een economische meerwaarde. Doel is om de kuststad opnieuw aantrekkelijk, inspirerend en wervend te maken. Projectontwikkelaar Milho is een joint venture van Vanhaerents uit Torhout en Himmos uit Antwerpen. Beel & Achtergael architecten (Gent) en Groep 3 (Brugge) stonden in voor het ontwerp, een THV van Vanhaerents (Torhout) en De Coene Construct (Kortrijk) fungeerde als hoofdaannemer. Foto: www.vlaamsearchitectuur.be (zie ook BAVL 2009-2, blz. 68-75)

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Geen voyeurisme Terwijl ze voor TvBrussel cultuurprogramma’s maakt, start ze als presentatrice, regisseur en redacteur haar eigen architectuurprogramma Tjing Tjing wonen voor TVL. En dit jaar was Evy ook nog te zien in het VTMprogramma Bouwen aan geluk, waar ze als ontwerpster weer de handen uit de mouwen stak om anderen te helpen. Het succes van deze interieurprogramma’s is volgens haar niet ver te zoeken. “De mens is van nature een nieuwsgierig wezen,” legt Evy uit. “Voyeurisme draagt bij aan het succes van deze programma’s. Mensen willen weten hoe anderen leven, hoe ze wonen en wat er achter die gesloten deuren zich afspeelt. Ook de maatschappij verandert in die zin dat mensen zelf meer gaan investeren in hun woning. Terwijl vroeger architectuur eerder minimalistisch en functioneel was, less is more, wordt er nu terug meer belang gehecht aan persoonlijkheid en detail, wat we zien in de heropkomst van behangpapier, objecten die nostalgie uitstralen, kortom alles om een meer huiselijke sfeer te bekomen. Om dan het kostenplaatje te drukken, gaan mensen zelf aan de slag met kwast en verf. Interieurprogramma’s op televisie vormen dan een gemakkelijke manier om inspiratie op te doen en adviezen in te winnen.”

“Het speelt in mijn voordeel dat ik zelf architecte ben. Anders dan architectuurprogramma’s die gemaakt worden door mensen die de materie niet door en door kennen, geef ik mensen meer dan slechts een rondleiding. De duurtijd van en televisieprogramma is kort om veel uitleg te geven, dus focus ik meteen op een aantal heel bijzondere elementen. Ook in de make-overprogramma’s waaraan ik meewerk, gaat mijn rol verder dan het kiezen van kleuren en meubels. In mijn achterhoofd ben ik bezig met verhoudingen, oriëntatie, licht binnentrekken, zichten benadrukken en dergelijke.”

Extra In Tjing Tjing Wonen gaat Evy op zoek naar woningen die iets ‘extra’ hebben, bijvoorbeeld een loft in een voormalige jeneverstokerij of een tot een Bed & Breakfast omgebouwde dokterswoning. In dit programma wil ze zoveel mogelijk variatie in woonvormen laten zien: grote woningen, kleine woningen, appartementen, villa’s, driegevels, boten, loften... In de woningen die aan bod komen, komen bovendien de visies van enkele architecten op bouwen en wonen tot uiting. Daarnaast worden ook heel wat tips voor bouwers en verbouwers geserveerd met ook aandacht voor energiezuinig bouwen.

Dromen “Met mijn programma’s wil ik de kijkers raken en tegelijk informatie meegeven, hoewel er veel draait om emotie. Mensen inspireren, laten dromen... Voor veel kijkers ben je een voorbeeld. Of ze imiteren je, of ze vinden het ontwerp maar niks. In ieder geval breng je je passie en beroep op die manier in de aandacht. De tegenzijde is wel dat mensen die ons toelaten in hun woning daardoor wel heel kwetsbaar worden. Hun privacy wordt plots aan het grote publiek getoond. Hoe alles wordt getoond bepaalt of ik achter een programma sta of niet. Bouwen aan geluk is daar een goed voorbeeld van. Buren en vrienden springen in de bres voor iemand uit hun omgeving die het volgens hen verdiend om door ons team geholpen te worden. De mensen waar we naartoe gaan, hebben allemaal het hart op de juiste plaats. Ze gaan door het vuur voor anderen en cijferen zichzelf weg. Door hun onbaatzuchtige inzet voor hun medemens hebben ze geen tijd, geen geld of geen moed meer om nog energie te steken in hun eigen woning. Wij helpen deze mensen dan met een professionele make-over van hun huis. Die mensen terug zien lachen, terug hoop geven, daar draait het om.” ❚ Meer info: evypuelinckx@hotmail.com

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN