Bouwen aan Vlaanderen 04 2012

UITGAVE

4 VAKTijdschrift voor DE BOUW I WWW.BOUWENA ANVLA ANDEREN.BE I NUMMER 4 2012 I NOV-DEC-JAN

Inclus

ief

Dossinkazerne herdenkt Holocaust Stadskernvernieuwing in Roeselare NAC Houthalen-Helchteren Windturbines en landschapsbeheer Open school in Leuven

met vakkatern

dak & geveltechniek

Fred. Olsen biedt een heerlijk alternatief Fred. Olsen Cruises biedt een heerlijk alternatief voor wie niet houdt van de grote megaschepen met hun glamour en glitter. De Fred. Olsen schepen zijn klein en gemoedelijk en er heerst een rustige, ontspannen sfeer. Fred. Olsen Cruises is de enige rederij die nog 100 % in familiebezit is. Het is een traditionele rederij die de maritieme tradities in ere houdt met afternoon tea en mee en dan een formele avond. De hagelwitte schepen zijn kind aan huis in de hele wereld. Door haar jarenlange ervaring heeft de rederij het juiste recept gevonden om uitzonderlijk mooie vaarroutes samen te stellen. Ze hanteert de harmonieuze balans tussen heerlijke zeedagen en interessante havens waar iets te zien valt.

8 dagen

Canarische Eilanden 6 januari 2013 Braemar ****

v.a. €1.231 incl. vervoer

Boek vandaag in All Inclusive zo....... 06 jan......... Per autocar van Oostende, ............................... Gent en Antwerpen ............................... naar Southampton, Engeland do ...... 10 jan......... Funchal, Madeira vr. ...... 11 jan......... Santa Cruz, La Palma za....... 12 jan......... Las Palmas, Gran Canaria zo....... 13 jan......... Santa Cruz, Tenerife. ............................... + terugvlucht naar België

11 dagen

Canarische Eilanden 24 januari 2013 Braemar ****

v.a. €1.484 incl. vluchten

Boek vandaag in All Inclusive

Canarische Eilanden & West-Afrika 17 februari 2013 Braemar ****

v.a. €2.299 incl. vluchten

Boek vandaag in All Inclusive zo....... 17 feb ........ vlucht Brussel / Tenerife ............................... Santa Cruz, Tenerife. ma ..... 18 feb ........ Santa Cruz, Tenerife. di.. ..... 19 feb ........ Arrecife, Lanzarote... wo ..... 20 feb ........ Funchal, Madeira do ...... 21 feb ........ Santa Cruz, La Palma vr. ...... 22 feb ........ El Hierro, Canarische Eilanden za....... 23 feb ........ San Sebastian, La Gomera zo....... 24 feb ........ Santa Cruz, Tenerife. ma ..... 25 feb ........ Santa Cruz, Tenerife. do ...... 28 feb ........ Dakar, Senegal vr. ...... 01 mrt ........ Banjul, Gambia zo....... 03 mrt ........ Praia, Kaapverdische Eilanden ma ..... 04 mrt ........ Mindelo, Kaapverdische Eilanden do ...... 07 mrt ........ Santa Cruz, Tenerife. ............................... + terugvlucht naar België

11 dagen

Canarische Eilanden 7 maart 2013 Braemar ****

v.a. €1.459 incl. vluchten

Boek vandaag in All Inclusive do ...... 07 mrt ....... Vlucht Brussel / Tenerife ............................... Santa Cruz, Tenerife vr. ...... 08 mrt ........ Santa Cruz, Tenerife. za....... 09 mrt ........ San Sebastian, La Gomera zo....... 10 mrt ........ El Hierro, Canarische Eilanden ma ..... 11 mrt ........ Santa Cruz, La Palma di.. ..... 12 mrt ........ Funchal, Madeira wo ..... 13 mrt ........ Funchal, Madeira vr. ...... 15 mrt ........ Agadir, Marokko. za....... 16 mrt ........ Arrecife, Lanzarote... zo....... 17 mrt ........ Santa Cruz, Tenerife. ............................... Terugvlucht naar België

9 dagen

Canarische Eilanden 17 maart 2013 Braemar ****

v.a. €1.287 incl. vervoer

Boek vandaag in All Inclusive zo....... 17 mrt ........ Vlucht Brussel / Tenerife ............................... Santa Cruz, Tenerife. ma ..... 18 mrt ........ Santa Cruz, Tenerife. di.. ..... 19 mrt ........ Las Palmas, Gran Canaria wo ..... 20 mrt ........ Puerto Rosario, Fuerteventura vr. ...... 22 mrt ........ Lissabon, Portugal ma ..... 25 mrt ........ Dover, Engeland ............................... Ontscheping en terugkeer per ............................... autocar naar België

Lic.A5449

do ...... 24 jan......... vlucht Brussel / Tenerife ............................... Santa Cruz, Tenerife vr. ...... 25 jan......... Santa Cruz, Tenerife. za....... 26 jan......... San Sebastian, La Gomera zo....... 27 jan......... El Hierro, Canarische Eilanden ma... 28 jan........... Santa Cruz, La Palma di.. ..... 29 jan......... Funchal, Madeira wo ..... 30 jan......... Funchal, Madeira vr. ...... 01 feb ........ Agadir, Marokko. za....... 02 feb ........ Arrecife, Lanzarote zo....... 03 feb ........ Santa Cruz, Tenerife. ............................... + terugvlucht naar België

19 dagen

tel. 03-236 89 39 • info@ cruisetravel.be • of bij uw reisagent

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE ♦ BETONCONSERVERING INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN ♦ GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE ♦ BETONCONSERVERING INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN ♦ GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN

Bouwelven 19 ♦ 2280 Grobbendonk ♦ Tel +32 (0) 14 84 80 80 ♦ Fax +32 (0) 14 84 80 81 www.ftbremmers.com

Echte specialisten gebruiken biodegradeerbare ontkistingsolie.

Draag zorg voor het milieu, gebruik biologisch afbreekbare ontkistingsolie “Biologisch afbreekbare smeermiddelen� zijn producten die door hun samenstelling makkelijker door microorganismen in het milieu worden afgebroken. Ze zijn aan te bevelen in toepassingen van verloren smering en in toepassingen met een verhoogd risico voor het milieu. Ontkistingsolie kan bij gebruik in het milieu terechtkomen en zo schade veroorzaken aan fauna en flora. Met biologisch afbreekbare ontkistingsolie kan u de schade beperken en draagt u extra zorg voor het milieu.

Een boodschap van www.valorlub.be

Valorlub is een initiatief van het bedrijfsleven met de steun van de drie regionale overheden.

IRYSA -

De kameleon onder de gevelbekleding

ArcelorMittal Construction Belgium Systems, Solutions and Components for creative Architecture Voor esthetisch mooie gevels, bieden wij u gevelbekleding in Irysa aan. Deze unieke afwerking geeft een nieuwe dimensie aan uw gevel. Afhankelijk van de lichtinval of de kijkhoek verandert de kleur van de gevel. De sterke UV resistentie en krasbestendigheid van Irysa zorgen ervoor dat uw gevelbekleding langer zijn unieke eigenschappen zal behouden.

Beschikbaar in verschillende spectaculaire en intense kleuren: Butterfly, Cameleon, Scarabea of Octopus. Contacteer onze commercieel vertegenwoordigers om een vrijblijvende offerte aan te vragen of om een staal te bekomen om zo zelf het effect van Irysa te ervaren. > www.arcelormittal.com/construction/belux

ArcelorMittal Construction Belgium - Lammerdries 8 - 2440 Geel Tel.: 014 563 943 Fax: 014 592 710 Mail: info.arvalbelux@arcelormittal.com

transforming tomorrow

Restauratie Kerk Ulbeek PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27- 2950 Kapellen Telefoon (03)605 14 33 Fax (03)605 14 76 E-mail: info@pit.eiffage.be www.pitantwerpen.be

UITGAVE

Voorwoord

4

Beste lezer, Een jaar met gemeente- en provincieraadsverkiezingen moet wel opvallen door projecten met inbreng van lokale overheden in opvallende bouwprojecten. Nieuwe gemeentekantoren in Houthalen en Haacht, een bib in Roeselare, een sportcomplex in Lokeren, een zwembad in Mechelen, een verrassend herbestemde kerk in Wellen, een nieuw havenhuis in Antwerpen‌ We worden om de oren geslagen met termen als 'duurzaam' en 'transparant.' Doorgaans is het gebruik ervan krachtig onderbouwd, maar omdat zowat iedereen ze zowat overal hanteert, verliezen ze veel aan slagkracht. Nog zo'n dooddoener is 'milieuvriendelijke materialen.' Want milieubelasting heeft meestal meer te maken met de productie- en logistieke processen dan met de materialen zelf.

Waar je, buiten de grote steden, nauwelijks wat over hoort, zijn nieuwe of aangepaste (inter)gemeentelijke structuren en de accommodatie die daarvoor nodig is. De kleinste gemeenten zijn te kleine om (de kosten van) een efficiĂŤnt werkende hedendaagse administratie en services te kunnen schragen, beweren sommigen. Ze dringen aan op een nieuwe fusieronde, om gemeenten met enkele tienduizenden inwoners te bekomen. Vlaams minister Geert Bourgeois hield de kerk en zichzelf in het midden door te suggereren dat dit wel kon gebeuren, maar dan op vrijwillige basis.

In Nederland zijn grote gemeenten al lang een realiteit. Weinig Vlamingen beseffen dat heel ZeeuwsVlaanderen slechts drie gemeenten telt: Hulst, Terneuzen en Sluis. Met ruimte administratieve centra en parkeergelegenheid vlakbij. Die kwam er vanzelf, want een centrale locatie trekt ook warenhuizen aan.

De Vlaamse gemeenten, die nu hun administratieve en andere gebouwen vernieuwen, zullen in elk geval het best geplaatst zijn om binnen de nieuwe eenheden een centrale rol te spelen. Nederlandse voorbeelden geven aan de historische of geografische kerngemeenten niet noodzakelijk die rol krijgen. Het thema leeft in Vlaanderen overigens niet bij het brede publiek. De enige grote fusie die in Vlaanderen op komst lijkt, lijkt die tussen de netbeheerders Eandis en Infrax te zijn, in of kort na 2018.

Vanaf dit nummer telt Bouwen aan Vlaanderen naast Dak & Gevel een tweede vakkatern: Bouwen aan Monumenten. Tegelijk trekken we ook de periodiciteit op, van vier naar vijf nummers per jaar. Bouwen aan monumenten is tegenwoordig veel meer dan respect voor het bouwkundige verleden. Bij veel projecten gaan restauratie, renovatie en aanvullende nieuwbouw hand in hand. Jarenlang hanteerden de bevoegde diensten een nogal enge visie voor werken aan beschermde gebouwen of gevels: alle ingrepen moesten zo strikt mogelijk het oorspronkelijke concept benaderen. Nu is doorgedrongen dat voor een gebouw uit 1500, dat verbouwd werd in 1600, 1700, 1800 en 1900, ook zichtbare ingrepen uit 2012 moeten kunnen. Meestal blijft wel de vraag dat de aanpassingen omkeerbaar zijn. Maar wat zwaar doorweegt is dat gerestaureerde beschermde gebouwen een zinvolle functie krijgen, en niet altijd een museum of een kantoor voor de dienst toerisme.

Veel lees- en kijkplezier,

Koen Mortelmans

7 | BOUWEN 7 |AAN STEDENBOUW VLAANDEREN 701

4

Vaktijdschrift voor de bouw

COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Kwartaalvaktijdschrift voor de bouw Jaargang 13 • nummer 4 • 2012 Sinds 1999 • Verschijnt 4 x per jaar

verantwoordelijke Uitgever

H.B.J.M. Louwers Wildlaan 7 Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E info@louwersmediagroep.be

Redactieadres

Koen Mortelmans Kempenlaan 5 2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com

10

Redactie

Erika Claessens, Roxane Heeren, Henri Gielen, Tim Janssens, Koen Mortelmans, Rik Neven, Bram Souffreau, Senne Starckx, Michel Vanden Heede, Bert Verbeke, Chantal Verrecas

17

49

Bladmanagement

Philippe Bourda T +32 (0)9 2209250 M +32 (0)478 437543 E p.bourda@louwersmediagroep.be

57

Advertenties

FTP-server van Louwers Mediagroep: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: bavl Wachtwoord: gast Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E verkoop@louwersmediagroep.be

Secretariaat

Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders

Fotografie

Marc Sourbron e.a.

abonnnementprijs

€ 45,00 per jaar excl. BTW ABN Amro: 723-5404718-21 t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen.

Informatie over abonnementen: T +32 (0)11 605540

Adreswijzigingen

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

opzeggingen

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Doelgroep

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.

vormgeving/art direction Logo Reclame- Ontwerpbureau

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

61

Inhoud 4WINGS, BUSINESS CENTER OP TOPLOCATIE HOLISTISCHE AANPAK VOOR NAC HOUTHALEN-HELCHTEREN DOSSINKAZERNE HERDENKT HOLOCAUST NEKKERPOOL ZWEMT IN LICHT EN LUCHT AXXES COMBINEERT KANTOREN EN APPARTEMENTEN BOUWTEAM VOOR SPICA OP ECO-BEDRIJVENTERREIN EVOLIS PARKEREN OP DELHAIZEDAK IN KONTICH ELEGANT EN TOCH HOEKIG LANGS DE ANTWERPSE SINGEL VAN BEHAAGLIJK LUSTHOF TOT DIENSTENCENTRUM VOOR HAACHT UIT-MUNT-END ROESELARE EUROPESE SCHOOL SPEELT MET OUD EN NIEUW MAXIMALE ZICHTBAARHEID GEWIL(LE)D VOOR AUTO'S DIAMANTEN HAVENHUIS KAN ALLEEN IN ANTWERPEN GASTRONOMIE OP GROOT SCHERM IN WY LEESBAAR SPORTCOMPLEX IN GROENE KAFT TOONZAAL BRENGT TEGELS PROVIJN TOT LEVEN VOKA DRAAGT BIJ AAN GENTSE STADSVERNIEUWING JOURNAAL WINDTURBINES HAND IN HAND MET LANDSCHAPSBEHEER EURO RENT BLIJFT AANBOD VERRUIMEN 20STE KEER BAU IN MÜNCHEN, IN 2013 COLTLITE (BRAND-) VENTILATIESYSTEEM EN BLIKVANGER ISOTEC VERBREEDT GAMMA WATER EN KLEIKORRELS BLIJVEN TOONAANGEVEND BIJ HYE-ARGEX SORTIMO SPECIALIST IN INRICHTING BEDRIJFSWAGENS DL CHEMICALS IN EIGENTIJDS KLEEDJE SAVACO NAAR BENELUXPARK VAN DE WALLE FOCUST OP INDUSTRIEBOUW

10 17 29 35 39 41 45 47 49 53 57 61 64 69 71 75 79 82 84 86 88 91 93 95 99 102 104 106

Inhoud

64

71 95

75 102

79 155

UITGAVE

4 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENA ANVLA ANDEREN.BE I NUMMER 4 2012 I NOV-DEC-JAN

Inclus

ief

Dossinkazerne herdenkt Holocaust Stadskernvernieuwing in Roeselare NAC Houthalen-Helchteren Windturbines en landschapsbeheer Open school in Leuven

MET VAKKATERN

LIEFKENSHOEKSPOORTUNNEL UITGERUST MET UNIEK BLUSSYSTEEM GESLOTEN LEUVENSE KAZERNE WERD OPEN SCHOOL PRIVACY EN AUTONOMIE CENTRAAL IN TER MEEREN DEMERHOF BILZEN OMGETOVERD TOT MODERNE WOONZORGCAMPUS UNIVERSELE TERMINAL VOOR GEKOELD FRUIT UW BOUWPLAATSTOESTELLEN VERDIENEN AANDACHT BVA NIEUWS CIB NIEUWS ORI NIEUWS VCB NIEUWS WIE DOET WAT?

DAK & GEVELTECHNIEK

Coverbeeld: NAC Houthalen-Helchteren (foto Arcadis)

109 111 114 118 122 125 126 128 130 132 143

Dak & Geveltechniek SUPERSLANKE STALEN PROFIELEN ALUMINIUMBOUWERS STAPPEN IN VLAAMS DUURZAAMHEIDSPROJECT ROTO FRANK LEGT NADRUK OP COMFORT EN DESIGN

135 137 141

bouwen aan Monumenten STATION LEUVEN HERVINDT VROEGERE GRANDEUR ENERGIE TROEF OP DE TRANSFO-SITE IN ZWEVEGEM JOURNAAL SINT-ROCHUSKERK ULBEEK NU OVERDEKTE BEGRAAFPLAATS STADSBESTUUR LO-RENINGE TREEDT IN HET KLOOSTER WIE DOET WAT?

152 155 160 162 164 168

WesterlO 4Wings Tekst | Senne Starckx Beeld | Thys Bouwprojecten, Bart Gosselin

4Wings, business center op toplocatie Meer dan veertig jaar geleden begon Thys als villabouwer volgens de 'sleutel-op-de-deur'-formule. Diezelfde formule hanteert Thys Bouwprojecten nog altijd, al heeft het zijn focus wel verlegd naar industriële, commerciële en residentiële projecten.

Dat het ambitieuze Thys Bouwprojecten uit Oevel (Westerlo) een bedrijf met toekomstvisie is, blijkt duidelijk in het imposante businesscentrum 4Wings dat in juli de deuren opende. In dit hoge en statige 'dienstencentrum voor bedrijven', dat Thys BP en zusterbedrijf Lopar van de eerste tot de laatste steen voor hun rekening hebben genomen, vond ook de administratieve afdeling van het bedrijf onderdak.

Industrieel Met 4Wings is het laatste stukje braakliggend terrein aan de drukke Nijverheidsstraat ingevuld, maar door de economische malaise van de voorbije jaren zijn er plotsklaps nieuwe kansen opgedoken. Zo kocht Thys BP in dezelfde straat recent de ex-sites van Johnson Controls en van Alcatel Bell / TBP. "We zullen die sites opnieuw gaan ontwikkelen en er een nieuwe functie aan geven," vertelt Luc Cornelissen van Thys BP. "Deze terreinen bieden ons mooie kansen om onze activiteiten in industriebouw in de nabije toekomst te kunnen blijven ontplooien."

Residentieel Sinds twintig jaar groeide ook de appartementsbouw uit tot een belangrijke pijler in de activiteitenportefeuille van Thys BP. Momenteel is het bezig met vier grote, residentiële projecten - in Genk, Averbode, Beringen en Herentals. Het project 'Markgraevenhof' in Herentals is het grootste. Cornelissen: "In november vorig jaar begonnen we te bouwen op de terreinen van het vroegere Koninklijk Technisch Atheneum in hartje Herentals. Op een oppervlakte van om en bij de 9.000 vierkante meter bouwen we er een mix van 28 woningen en 34 appartementen."

Eigen schrijnwerkerij De kopers hebben alle inspraak in de afwerking van hun appartement of woning, volgens de budgetten in het verkoopslastenboek. "We hebben nog een troef," zegt Cornelisssen. "Ons bedrijf be-

10 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

schikt met Arte over een eigen interieur afdeling, gesteund door een uiterst moderne schrijnwerkerij. Keukens, badkamermeubels, inmaakkasten, noem maar op... we kunnen het allemaal op maat en naar wens vervaardigen."

Vlakbij E313 Businesscentrum 4wings torent hoog boven de omliggende industriebouw uit. Met de toplocatie, het moderne comfort en de eenvoudige inschrijfformule, wil Thys BP bedrijven overhalen zich te huisvesten in het dienstencentrum.

De grootste troef van 4Wings is vanzelfsprekend haar locatie: vlakbij afrit 23 Geel-West van de E313 en de toekomstige fly-over, die momenteel in aanbouw is en die een gestroomde noord-zuidverbinding zal creëren tussen VlaamsBrabant en de Kempen. Cornelissen: "Duizenden mensen uit de Kempen pendelen naar Brussel of Antwerpen voor hun administratieve job. Dat betekent dat ze bijna dagelijks in de file staan. Waarom zouden hun werkgevers dan geen bijkantoor openen bij ons in 4wings? De bedrijfsleiders die we hebben gesproken, reageerden alvast zeer enthousiast. En dat is mee omdat de procedure zo eenvoudig is: een geïnteresseerde klant geeft gewoon aan hoeveel kantoorruimte hij wil, hoe hij zijn kantoor wil ingericht zien (in landschaps-

'Markgraevenhof' in Herentals.

Westerlo 4Wings

indeling of individuele, kantoren of een combinatie ervan). De diensten die 4Wings aanbiedt gaan van onthaal, reproroom, schoonmaak, telefonie, veiligheid, afvalbeheer, alle onderhoud, tot het gebruik van het bedrijfsrestaurant en zeven van grootte verschillende vergaderzalen. Klanten kunnen ook hun werknemers in 4Wings onderbrengen."

Lounge-interieur

4Wings, Westerlo.

Met zijn zes verdiepingen contrasteert 4Wings scherp met de industrielaagbouw eromheen. Dat dit voor Thys BP en Lopar een prestigeproject is straalt er gewoon vanaf. Het begint al bij de prachtige ontvangstruimte, die de indruk geeft dat je binnenstapt in een luxehotel. Dankzij de hoge plafonds en het lounge-interieur hangt er overal een stijlvolle sfeer. Het gelijkvloers wordt overigens volledig ingenomen door het gemeenschappelijke gedeelte van het businesscentrum, een forum waar werknemers van verschillende bedrijven elkaar tijdens de koffie- of middagpauzes kunnen ontmoeten, of om eventueel samen te lunchen in de bistro/polyvalente ruimte/feestzaal. Aanpalend aan deze lunchruimte is er het stijlvol ingerichte restaurant La Source. Zowel in de bistro als in het restaurant kan iedereen, ook niet-huurders vanaf ’s morgens komen ontbijten tot ’s avonds dineren. ›

'Markgraevenhof' in Herentals.

11 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Genevepark: architect DDS & Partners

Crown Plaza: architect Jaspers - Eyers

ijzersterk in staalwerk!

Glazenhuis Lommel: architect Samyn & Partners

Metalprojects Overpelt NV Europalaan 39 3900 Overpelt T 011/64 75 68 F 011/64 26 93 info@metalprojects.be www.metalprojects.be

Westerlo 4Wings

4Wings, Westerlo.

Participanten aan het woord IJzersterk in staalwerk Het ontwerp en de fabricatie van de metalen noodtrappen in 4Wings zijn van de hand van Metalprojects Overpelt. Deze firma, waar veertig werknemers dagelijks het beste van zichzelf geven, tekende onder meer voor de vier gegalvaniseerde noodtrappen die de brandveiligheid moeten verzorgen in het business centrum. Hoewel het noodtrappen zijn –langs de buitenkant van het gebouw– mag de stalen constructie absoluut gezien worden. De zijkanten van de trappen zijn bekleed met roosterelementen met open mazen. Het resultaat oogt tegelijk strak, hedendaags en transparant.

Behalve de noodtrappen plaatste Metalprojects ook de bijhorende – eveneens gegalvaniseerde– buitenleuningen. Daarnaast tekende het bedrijf voor de afdekkappen op de buitengevels, waarvoor het gemoffeld aluminium gebruikte. Ten slotte legde Metalprojects de roostervloeren in de technische ruimten.

"Een van onze sterktepunten is het totaalpakket dat we kunnen aanbieden," vertelt afgevaardigd bestuurder Davy Winters. "In hoofdzaak leggen we ons toe op de moeilijkere decoratieve metaalwerken. Getorste trappen, complexe dakstructuren, luifels of decoratieve elementen, stuk voor stuk uitdagingen die we met twee handen grijpen.

De organisatiestructuur van Metalprojects is zo afgesteld dat het alle opdrachten snel en met kwaliteit kan voltooien. Het bedrijf laat ook niet na te investeren in de toekomst en kiest daarbij voor hoogtechnologische apparatuur. "Zo hebben we recent een nieuwe computergestuurde snijtafel gekocht,” vertelt Winters.

Daarnaast zijn er op het gelijkvloers zeven vergaderzalen met ICT-technieken voor presentaties en videoconferenties. Tevens is het mogelijk om in 4Wings je droomfeest of receptie te laten organiseren.

Vier vleugels Zoals de naam al doet vermoeden, bestaat het gebouw uit vier vleugels die met elkaar zijn verbonden door een centrale kern. "Daarin bevinden zich alle gemeenschappelijke faciliteiten per verdieping, zoals toiletten, liften en kitchenettes (één voor elke vleugel)," vertelt Cornelissen. Dat 4Wings als businesscentrum rekening houdt met de noden van de bedrijfsvoering in de eenentwintigste eeuw, is duidelijk. Op het gebied van ICT kunnen de klanten kiezen uit een ruim dienstenpakket. Cornelissen preciseert: "Tussen een individuele serverruimte op de eigen verdieping, of een server in de gemeenschappelijke dataruimte, voorzien van koeling, gasblusinstallatie en noodgenerator." ›

13 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

UW PARTNER VOOR METALEN PLAFONDS

Zwembad - BL 80 - Duplex’Coat’

OPEN VOEG STAAL EN ALUMINIUM

Kantoor - XL 600 U - Staal

BREDE LINEAIRE PANELEN STAAL

Behandelkamer - CL 225 - Staal

GESLOTEN VOEG STAAL EN ALUMINIUM

NIEUW !

- Duplex’Coat’ voor toepassing in zwembaden - Sportplafond klasse 1A

DUURZAME PLAFONDS IN STAAL EN ALUMINIUM BELGISCHE FABRIKANT

met volledig plafondgamma aangepast aan uw bouwconcept en budget

AUDITORIA GANGEN KANTOREN KLASLOKALEN LABORATORIA PATIENTENKAMERS SPORTACCOMODATIE TRANSPORT VERGADERZALEN WINKELCENTRA ZWEMBADEN

FOTOGRAFIELAAN 49-51 | 2610 ANTWERPEN (WILRIJK) T 03.897.13.00 | F 03.897.13.01 INFO@LCC-PLAFONDS.EU | WWW.LCC-PLAFONDS.EU

LCC BaVL 03L def.indd 1

20/11/12 14:55

Westerlo 4Wings

4Wings, Westerlo.

Participanten aan het woord SAPP Ceiling trekt de aandacht Voor Interalu was 4Wings één van de allereerste projecten waar het zijn in eigen huis ontwikkelde SAPP Ceiling kon toepassen. "We konden daarmee een krachtig alternatief voor gesloten koelbalken voorstellen," vertelt bedrijfsleider Anthony Schrauwen.

SAPP Ceiling staat voor "Smart Acoustic Passive Power" en maakt het verschil op drie vlakken. "Door de open structuur van onze plafonds –de voegen beslaan 40% van de oppervlakte– blijft nachtspoeling mogelijk en kan de betonmassa nog altijd gebruikt worden voor de verwarming en koeling van de lokalen. Dat scheelt fors op de energiekosten. De open structuur laat ook convectie toe, die resulteert in een hoge efficiëntie en snelheid. Een andere aspect van het duurzame karakter is dat het systeem uitsluitend is opgebouwd uit perfect recycleerbare materialen." Dankzij zijn open structuur kan SAPP Ceiling ook uitgerust worden met verticale akoestische baffels. In combinatie met de geperforeerde panelen zorgen deze voor een absorberend effect van geluiden in het spraakgebied.

Belangrijk voor een kantooromgeving is eveneens de flexibiliteit. "De interne indeling moet op korte tijd kunnen wijzigen, zonder storende of ingrijpende werken. Met onze modulering van 1,20 meter is het eenvoudig de plafonds te herschikken, naarmate de gebruikers ook de systeemwanden verplaatsen."

Het derde aspect, meer subjectief, is de esthetiek. Het vaste en regelmatige karakter van de voeglijnen werkt die in de hand. "De ontwerpers zijn bij ons in Wilrijk komen kijken om zich daarvan te overtuigen," aldus Schrauwen. "En nu komen andere belangstellenden, ook uit het buitenland, naar Oevel om er bij 4Wings onze klimaatplafonds te bekijken."

Energieprestatie Dat 4Wings over vier vleugels beschikt, heeft aangename gevolgen voor de klimatisatie in de kantoren. De kantoren op de verdiepingen en de vergaderzalen op het gelijkvloers baden letterlijk in het daglicht, vanaf de bovenste verdiepingen is er een fantastisch uitzicht op Westerlo, dat vanwege het vele groen ook wel de Parel der Kempen wordt genoemd. Ook de klimaatregeling is vooruitstrevend. Cornelissen: "De klimaatregeling van het gebouw wordt zodanig geregeld dat de temperatuur constant blijft. Zo ook werkt bijna alles op sensoren, dus geen schakelaars meer." ❚

Technische Fiche Hoofdaannemer: Binnenafwerking: Koelplafonds: Noodtrappen en buitenlening: hvac: Totale terreinoppervlakte: Parkeerplaatsen Begin werken: Einde werken:

Thys Bouwprojecten, Westerlo Beddeleem, Nazareth Interalu, Wilrijk Metalprojects, Overpelt Aircoplus, Haaltert 30.000 m² 400 bovengronds 100 ondergronds zomer 2008 zomer 2012

15 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

15199 Aircoplus

05-09-2005

15:21

Pagina 1

Installateur verwarming, ventilatie en airco

AIRCOPLUS Driehoekstraat 35 9451 Kerksken

N.V.

Tel. 053/85.88.88 Fax 053/84.17.47 e-mail: aircoplus@skynet.be

????

Meer dan 50 jaar uw Belgische partner voor al uw liftinstallaties.

Dankzij onze eigen in-house R&D en productielijnen met de nieuwste technieken, werken wij samen met U uw liftconcepten uit voor zowel standaard als maatwerkinstallaties, dit steeds volgens de hoogste kwaliteit en veiligheidseisen.

Contacteer ons vandaag nog om onze uitgebreide documentatie bundel te ontvangen !

NV Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne | T +32 56 35 85 80 | F +32 56 35 58 65 | liften@coopman.be | www.coopman.be NV Coopman Comfortlift | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne | T +32 56 35 85 85 | F +32 56 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be NV Coopman Modernisation | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne | T +32 56 36 52 37 | F +32 56 35 58 65 | modernisation@coopman.be | www.coopman.be

Houthalen-Helchteren nac Tekst | Roxane Heeren Beeld | Arcadis, Wienerberger, Jansen Finishings

De toren is volledig bekleed met geglazuurde Koramic tegelpannen.

Het uitkijkpunt wordt het Oog van Daubechies genoemd, naar de wiskundige Ingrid Daubechies, geboren in Houthalen-Helchteren.

Holistische aanpak voor het NAC Houthalen Helchteren Houthalen-Helchteren heeft met het Nieuw Administratief Centrum (NAC) een landmark aan zijn patrimonium toegevoegd. Dit gloednieuwe gemeentelijke dienstencentrum is echter niet alleen uniek qua uitzicht. Ook de locatie, het concept en de wijze waarop het werd uitgevoerd zijn opmerkelijk. Op drie jaar tijd verrees op een terrein tussen het centrum van Houthalen en de voormalige mijnsite een duurzaam gebouw met een bijzondere architectuur.

17 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Holistisch bouwen betekent ook dat je al vroeg in de bouwfase alle bouwpartners bij het proces betrekt. Zeker in die aanvangsfase hebben we bijzonder intensief en zeer open vergaderd.

Het is als bij een symfonisch orkest. Hoe goed elke muzikant of elke muzikale sectie ook is, vóór het orkest de première speelt is er een intensieve periode van groei, waarbij iedereen leert om zijn talent te laten samenklinken in het geheel.

Bij deze ook onze welgemeende dank aan onze partners van de THV MANDALA. Mandala is een woord uit het Sanskriet. Concreet betekent het ‘cirkel’, maar het heeft een rijk betekenisveld. Kort gezegd drukt het de spirituele verbinding uit.

ARCADIS is een internationale onderneming die een brede waaier aan advies-, ontwerp-, ingenieurs- en managementdiensten levert op de gebieden infrastructuur, water, milieu en gebouwen. Hun aandachtspunten zijn het verbeteren van mobiliteit, duurzaamheid en de kwaliteit van leven door balans aan te brengen in de gebouwde en natuurlijke leefomgeving.

Tijdens dit project stond ARCADIS in voor de studies stabiliteit, technieken, duurzame energie en omgevingsaanleg.

CORDEEL is al 75 jaar een onafhankelijk familiebedrijf dat actief is als algemeen aannemer.

Hun actieradius beslaat een groot deel van Europa. De bouwwerken die ze uitvoeren zijn telkens opnieuw een toonbeeld van kwaliteit. De slogan van Cordeel ‘partners for the future’ willen ze in ieder project waarmaken en tonen.

HOLISTIC ARCHITECTURE 50 | 5 - JUUL VANLEYSEN (1965) draagt met zijn bureau de overtuiging uit dat architectuur, stedenbouw en interieur niet alleen esthetisch, economisch rendabel en functioneel moeten zijn, maar minstens ook gelukkig moet maken. Het Mission Statement rust op vier pijlers: Ecologie, Economie, Emotie en Evolutie. Duurzaamheid en terugverdientijd zijn sleutelwoorden.

KUMPEN bouwt op vertrouwen. Vertrouwen in de toekomst, vertrouwen in techniek en vooral heel veel vertrouwen in mensen. Dat vertrouwen verdient Kumpen zelf ook, door binnen afgesproken budget en tijd op te leveren. Kumpen is een grote voorstander van innoverend bouwteamwerk omdat het constructietraject niets dan baat heeft bij een vroegtijdige uitwisseling van kennis.

Houthalen-Helchteren nac

Gemeentebesturen uit heel Vlaanderen komen er vandaag hun licht opsteken: dit sterke staaltje bouwkunst was enkel mogelijk dankzij een holistische aanpak, een aanpak die alle facetten van het gebouw met integraal verzoent.

Het tweede essentiële ingrediënt was de intensieve samenwerking tussen de leden van de THV Mandala: Holistic Architecture 50 | 5, Arcadis, Cordeel, Kumpen en Creando.

Wanneer je van het centrum van Houthalen naar de oude mijnsite wandelt, kan je het NAC niet missen: dit warmrode gebouw met zijn glanzende felblauwe toren en zijn groendaken die bijna tot tegen de grond glooien, nodigt uit om dichterbij te komen en ook de binnenkant te verkennen. Daar vind je dezelfde glooiende vormen en dezelfde open, uitnodigende sfeer die het gebouw zowel voor bezoekers als voor de werknemers tot een aangename plek maken.

Door zijn ligging vormt het NAC een poort naar de ontmantelde mijnsite, waar de komende jaren heel wat bouwactiviteit te verwachten valt: naast een nieuwe woonwijk komt hier een CleanTech Campus en een administratieve site. Als een van de eerste realisaties op deze locatie, moest het NAC een voorbeeld zijn voor het nieuwe stadsdeel. Daarom wilde het gemeentebestuur een markant gebouw dat duurzaam zou zijn op elk mogelijk gebied. Via een selectieprocedure met gedetailleerd lastenboek, werd de THV Mandala aangesteld om de uitdaging aan te gaan.

Diensten gecentraliseerd Voor de ontwerpers van start gingen, was een grondige doorlichting van de gemeentediensten aan de orde. Het gespecialiseerde studiebureau Creando analyseerde de organisatie van de verschillende diensten en hun locaties.

Een waaier aan opties werd gesimuleerd over een termijn van twintig jaar. De centralisatie van alle diensten in één energiezuinig gebouw bleek de meest rendabele oplossing. › Naast doorgedreven duurzaamheid was ook een markante architectuur een belangrijke eis van de gemeente.

19 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ELKABE is sinds 1977 toonaangevend in de ventilatiesector, U vind ELKABE terug in nagenoeg elke sector waaronder de industrie, KMO's, ziekenhuizen , rusthuizen, banken, winkelketens ELKABE BVBA -STEENWEG DEINZE 152B - 9810 NAZARETH Tel + 32(0)9 384 71 61 Fax + 32(0)9 384 71 62 info@elkabe.be

‌ daar komen we graag mee naar buiten. Want in elk project dat u ons toevertrouwt, stoppen we onze ziel en zit ons hart. We gaan aan de slag alsof het voor onszelf is.

En net dat staat symbool voor het halen van de deadlines en het respecteren van het budget. Daar maken we persoonlijk een erezaak van. Afspraken zijn afspraken, toch?

Op www.groupjansen.com maakt u kennis met onze bedrijven. We zijn actief in de meest diverse sectoren van de bouw en we delen allemaal dezelfde aanpak. Of het nu gaat om een nieuwbouwkantoor, winkelinrichting, volledige renovatie of afwerking.

Onze resultaten zijn stuk voor stuk een streling voor het oog. Wij staan borg voor uw schoonheid vanbinnen.

T +32 (0)11 79 16 67

Houthalen-Helchteren nac

Vloeiende lijnen overheersen in het ruime atrium met wachtruimte en loketten.

Participanten aan het woord Jansen Finishings – wanden, plafonds, vloeren Jansen Finishings (Meeuwen) realiseerde in het NAC Houthalen verschillende types gipskarton- en verplaatsbare wanden en verlaagde plafonds en met tapijt beklede verhoogde vloeren. Projectleider Peter Lowist en de bouwplaatsleiders Theo Coninx en Andy Christiaans blikken terug: "In de kantoorruimtes moesten we ongeveer 6.000 m² verhoogde vloeren aanleggen. Wij fabriceren die zelf in Meeuwen (Jansen Products). In de vloeren zijn vloerconvectoren verwerkt. Er is ook ruimte om alle nodige technische leidingen weg te werken. Het tapijt en de geperforeerde gipskartonplaten langs de buitenomtrek zorgen voor akoestisch comfort." In ruimtes die extra akoestisch comfort eisten, zoals de raadzaal en de vergaderzalen plaatste Jansen ongeveer 1.600 m² aan naadloze akoestische plafonds. "In het atrium aan de inkom brachten we een gegolfd houten plafond aan, met FSC-label.

Omdat onze leverancier hiervan alleen vlakke referenties kon voorleggen waren er heel wat studievergaderingen nodig."

"Het NAC is een belangrijke referentie voor ons, omdat we er meerdere producten met een hoog decoratief karakter in verwerkten. Het bevestigt dat als je de mogelijkheden van de producten kent en de verwerkingskennis in huis hebt je tot prachtige en kwalitatieve realisaties kan komen."

Vandaag vinden we dus niet alleen de gemeentediensten, maar ook het OCMW, de bibliotheek, politie en vredegerecht samen in één gebouw, wat de communicatie met de burger een stuk eenvoudiger maakt. In de toekomst zullen ook enkele verenigingen hun intrek nemen in nog vrijstaande lokalen.

In het gedetailleerde lastenboek waren het budget en de uitvoeringstermijn duidelijk vastgelegd. Het volledige bouwproces, van concept tot oplevering, moest afgerond zijn in 1.066 dagen – een kleine drie jaar. “Hier is pionierswerk verricht,” zegt Jan Kumpen van Bouwbedrijf Kumpen. “Zo'n korte uitvoeringstermijn is alleen mogelijk door de verschillende fasen in elkaar te integreren en door een grote flexibiliteit van alle partners. Elke week was er minstens één werfvergadering en daarnaast zaten de leden van THV Mandala quasi elke week samen voor overleg.” Juul Vanleysen van Holistic Architecture 50 | 5: “We hebben veel geïnvesteerd in een goede verstandhouding tussen de partners. Dit is enkel mogelijk als elke partij een echte stem heeft en zich gewaardeerd voelt. Zo creëer je ook een gevoel van trots over het gerealiseerde werk – dit positieve klimaat motiveerde ook de onderaannemers om hun beste werk te leveren.”

Holistische visie Deze holistische visie uit zich ook in de gemaakte keuzes. Zo werd de volledige levenscyclus van de materialen in aanmerking genomen en voerde Creando de analyses uit voor een termijn van twintig jaar, wat langer is dan gebruikelijk. Met K-peil 14, E-peil 40 en een zeer goede luchtdichtheid scoort het NAC zeer goed. Bij dit alles bleef gezond budgetbeheer een niet te verwaarlozen aspect van het project! › ›

21 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

dé vlakke, natuurlijke kleipan voor hedendaagse gevels.

arch. Rien Rossey, Nieuwpoort

Façatile,

Duurzame vlakke gevelbekleding met eenvoudige plaatsing.

Strak is mooi, en dat geldt zeker voor Façatile, de vlakke kleipan die speciaal werd ontwikkeld voor eigentijdse gevelbekleding bij zowel nieuwbouw als renovatie. Door haar vlak en minimalistisch design opent ze een wereld van esthetische mogelijkheden en draagt ze bij tot een strakke, op en top hedendaagse gevellook. Dankzij de nodige hulpstukken is het aanbrengen van een Façatile gevel trouwens een ideaal project voor de dakdekker. Zo hoeft men niet meteen een andere vakman in te schakelen. De natuurlijke Façatile kleipan, een duurzaam materiaal met hoge levensduur, is verkrijgbaar in drie stijlvolle kleuren: natuurrood, antraciet mat en blauw gesmoord.

Laat u verleiden door deze oogstrelende kruisbestuiving van techniek en hedendaagse esthetiek.

Wienerberger nv - Divisie Kleidakpannen - Kapel ter Bede 121, 8500 Kortrijk T 056 24 96 38 - info@koramic.com - www.koramic.com

WIE ad 197x130 NL.indd 1

12/11/12 10:35

PERI Maximo

Sneller Rendabeler Eenvoudiger

BE PERI/12.112

Bekistingen Steigers Engineering PERI N.V.

www.peri.be

Nijverheidsstraat 6, B-1840 Londerzeel, België Op Zaemer 24, L- 4959 Bascharage, G-H Luxemburg

BE_PERI_12.112_197x130_NL.indd 1

16/11/2012 16:02:48

Houthalen-Helchteren nac

Wegens de betonkernactivering, konden er geen akoestische plafonds komen. In plaats daarvan werden de wanden bekleed met gesleufde gipskartonplaten.

Participanten aan het woord Participanten aan het woord Holisme en duurzaamheid hand in hand voor NAC Houthalen-Helchteren Duurzaamheid was een van de speerpunten van het ontwerp voor het NAC. Keramische bouwmaterialen kunnen hierbij goede diensten bewijzen. Wienerberger leverde naast de gevelbekleding van de toren ook de kleiklinkers voor de verharding rondom het gebouw.

De futuristische toren trekt al van ver de aandacht: hij is volledig bekleed met opvallende azuurblauwe Koramic tegelpannen Aléonard Patrimoine. Deze geglazuurde kleipannen zijn onderhoudsvriendelijk, blijvend mooi en stevig. In totaal verwerkte de dakdekker 770 vierkante meter van deze pannen. Die klus nam, voorbereidende werken inbegrepen, zo'n twee maanden in beslag. Voor de verhardingen werd gebruik gemaakt van Terca Trendline Reno kleiklinkers. Kleiklinkers zijn vervaardigd uit gebakken klei en hebben een van nature kleurvaste tint, waardoor bij de productie geen kleurstoffen of andere schadelijke stoffen nodig zijn.

Peri – bekistingen Peri (Londerzeel) leverde de bekistingen voor alle betonwerken: wanden, ronde kolommen, trap- en liftkernen. "De trap- en liftkernen zijn ter plaatse gestort met onze Trio-bekisting en de ronde kolommen op alle verdiepen zijn uitgevoerd met ons SRS-stalen bekistingssysteem," preciseert technisch tekenaar Alice Vanderkerken. "Beide systemen zijn uiterst éénvoudig en rendabel. Trio is de meest gebruikte bekisting voor wanden die niet bepaald in zichtbeton zijn vervaardigd. Dit Peri-systeem gebruikt slechts één onderdeel, de richtklem BFD, voor alle soorten verbindingen en laat het doorvoeren van wapening probleemloos toe."

Houthalen koos voor SRS wegens de snelle en éénvoudige montage en de hoge betondruk: "Een geïntegreerde spanschroef verbindt beide kolomhelften. Deze schroef is zelfreinigend en zit vast aan de kolom.

De vier elementhoogtes vergemakkelijken de aansluiting op de vloerbekisting. De ronde kolombekisting is bestand tegen een druk tot 150KN/m². Dit maakt het mogelijk snel te betonneren." Peri kwam in 1969 tot stand, in Duitsland. Momenteel telt het wereldwijd 5.700 medewerkers, waarvan een veertigtal in België en Luxemburg.

23 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Metaal

Product: HunterDouglas® Metalen Plafonds: type 30B en 80B Exterieur

Hout

Product: HunterDouglas® Houten Plafonds: type Rooster

Textiel

Product: HunterDouglas® Akoestische Plafonds: type Techstyle® - 1200 x 1200 mm

One partner, multiple ceiling solutions Het ruime aanbod plafondoplossingen van Hunter Douglas bestaat uit metaal, hout en textiel en staat voor duurzaamheid, functionaliteit en kwaliteit. HunterDouglas® plafonds hebben bovendien uitstekende akoestische eigenschappen en zorgen voor een comfortabele, productieve werkomgeving met esthetische uitstraling. Geschikt voor renovatie en nieuwbouw.

Ontdek meer over het uitgebreide plafondgamma op www.hunterdouglas.be ® Geregistreerd handelsmerk - een HunterDouglas® product.

HUNTER DOUGLAS BELGIUM NV Industriezone E17/1080 - Dijkstraat 26 - 9160 Lokeren T +32 (0)9 348 90 00 - F +32 (0)9 348 06 69 info@hunterdouglas.be - www.hunterdouglas.be

Het meest moderne en ecologische gemeentehuis De gronden waarop de steenkoolmijnen van Houthalen gedurende decennia actief waren, heeft een nieuwe bestemming gekregen. Het NAC, het nieuw administratief centrum, is het meest gedurfde, oogverblindende en ecologische gemeentehuis van Vlaanderen en ver daarbuiten. Convents

Products nv mocht de inrichting verzorgen van dit gebouw dat onderdak biedt aan alle gemeentelijke diensten, alsook de Politie, OCMW en bibliotheek, om zo de bevolking een uiterst moderne dienstverlening aan te bieden.

www.conventsgroup.com

AD_NAC_197x130mm.indd 1

22-11-2012 16:15

Houthalen-Helchteren nac

Het basisprincipe bij het ontwerp was: eerst de energievraag zoveel mogelijk beperken, pas daarna kijken hoe aan de resterende vraag zo efficiënt mogelijk kan voldaan worden. Om warmteverliezen en overtollige zonnewinsten tegen te gaan, is er even dik geïsoleerd als bij een passiefbouw. Oriëntatie en oppervlakte van de raampartijen werd grondig bestudeerd in functie van een optimale balans tussen lichtinval en zonnewinsten en waar nodig werden ze met zonwering uitgerust. De verlichting wordt geschakeld door een daglichtsturing.

Door deze technieken worden de warmte- en de koudevraag sterk verminderd en ontstaat een leefomgeving die gemakkelijk op temperatuur gehouden kan worden met zogenaamde 'zachte' verwarmings- en koeltechnieken. Dit gebeurt onder meer door betonkernactivering. De installatie werkt bij vertrektemperaturen van slechts 40°C voor de verwarming (klassiek 70°C) en 15°C voor de koeling (klassiek 6°C). Doordat deze temperaturen veel dichter bij de kamertemperatuur liggen, kan de benodigde warmte en koude zeer efficiënt opgewekt worden met een 'Koude Warmte Opslag-systeem' (KWO).

Hierbij wordt via twee bronnen water uit de bodem opgepompt en gebruikt om het gebouw te koelen of te verwarmen. De ene bron wordt 'getraind' voor de opslag van warm, de andere voor de opslag van koud water. "In de zomer genieten we van 'free-chilling' omdat het gebouw door het opgepompte water uit de 'koude bron' kosteloos koel blijft. In de winterperiode verandert de pomprichting en wordt het water opgepompt uit de ‘warme bron’ om het NAC te verwarmen door middel van een warmtepomp. Wegens het beperkte temperatuurverschil tussen bronwater en verwarmingswater verbruikt de warmtepomp weinig energie."

Doordat al deze technieken vanaf het begin mee zijn geïntegreerd in het project, hebben de ontwerpers op architecturaal vlak nauwelijks concessies moeten doen aan de duurzaamheid. Zo wordt het hele atrium verwarmd en geventileerd zonder ontsierd te worden door grote roosters of kanalen. Alles is strak weggewerkt in wanden, plafonds en naden. ›

Participanten aan het woord Convents Products –schrijnwerk en interieur Convents Products (Koersel) leverde en plaatste al het schrijnwerk – maatwerk– voor het NAC, inclusief de bibliotheekinrichting en het interieur van de brasserie. "We hebben veel gewerkt met eikfineer," zegt commercieel directeur Antal Potocan. "Voor diverse topbladen kozen de architecten Pral, een solid-surface materiaal (Print - Abet Laminati), waarmee men naadloze uitvoeringen kan garanderen. Bijzonder is tevens de Mandala-tekening, die op verschillende plaatsen in het interieur terugkomt. Het is een geometrische figuur die de kosmos uitbeeldt.

Mandala is Sanskriet voor cirkel. Ook heel bijzonder is de uitvoering van de raadzaal, alle tafels kregen een speciale print van een ‘mijnschacht.’

De akoestische lambrisering is uitgevoerd conform de skyline –met mijnschachten– van de gemeente Houthalen."

Hoogwaardig schrijn- en meubelwerk is al 62 jaar de specialiteit van Convents Products. Recent werkte het ook mee aan de nieuwe kantoren van Verizon in Diegem en aan Herfstvreugde in Genk, het grootste rusthuis van België. "Momenteel zijn we bezig met een nieuw OCMW-rusthuis in Maaseik, een nieuwe materniteit voor AZ Monica in Deurne en nieuwe operatiekamers voor het Sint-Augustinusziekenhuis in Wilrijk."

Participanten aan het woord Hunter Douglas Belgium – plafonds en wandbekleding Hunter Douglas Belgium (Lokeren) leverde de houten grillplafonds- en wandbekleding in Amerikaanse rode eik en de open aluminium plafonds type V100. "Die keuze sloot het best aan bij het duurzaam karakter van het ontwerp," legt sales verantwoordelijke Linda De Ridder uit. "Het hout is FSC-gecertificeerd. Het plafond- en wandsysteem onderscheidt zich door de blijvende demonteerbaarheid." De grillpanelen zijn vacuüm geïmpregneerd met een niet-milieubelastende, brandvertragende stof. "Daarmee voldoen ze aan de Europese norm (SBI test, B-s2, d0) en zijn ze gecertificeerd in de hoogst mogelijke klasse voor hout." Hunter Douglas was de enige leverancier die houten plafonds met de vereiste eigenschappen kon leveren.

Hunter Douglas beschikt niet alleen over een scala aan plafondoplossingen in metaal, hout en textiel, maar ook over een gamma buitenen binnenzonweringen. Het leverde ook de 900 m² Multipanel stalen lineaire plafonds en 1.000 m² Techstyle en de buitenzonwering voor de Nekkerpool in Mechelen (zie verder in dit blad). Een andere recente referentie is de KBC Arteveldetoren in Gent (14.000 m² Durlum panelen). Hunter Douglas is actief in meer dan honderd landen. In België telt het 85 medewerkers.

25 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Houthalen-Helchteren nac

Aangepaste infrastructuur voor archieven, boeken en kunst.

Participanten aan het woord Kilometers geschiedenis met Bruynzeel Op de 5.350 lopende meter archiefrekken kunnen zowel de politie als de stadsdiensten hun archieven deponeren. De archiefruimte herbergt ook de reservestock van de plaatselijke openbare bibliotheek.

"Die stock zal stilaan uitgezuiverd en kleiner worden," aldus Dirk Geets van Bruynzeel Storage Systems.(Brussel) dat de archiefuitrusting leverde. "Dan komt er meer ruimte vrij voor politie en gemeentebestuur.

Het gemeentearchief zal naast dat van de eigenlijke gemeentediensten ook de archivalia van het OCMW bewaren." Scheidingswanden scheiden de drie deelruimten van elkaar. De deuren gaan alleen open voor wie de juiste badge kan voorleggen. "Wanneer het bibliotheekgedeelte krimpt is het slechts een kleine ingreep om de wanden te verplaatsen."

De rekken bestaan uit een compactsysteem op rails, zodat tussen de kastenrijen alleen gangen tot stand komen in de rijen waar de archivarissen iets willen zoeken of plaatsen. "Een mechanisch systeem. Een bewuste keuze, in een verder eveneens energiezuinig gebouw. Het vergt wat meer fysieke moeite van de mensen, maar bespaart op de energiefactuur. Een onopgemerkte collega plat duwen is onmogelijk, dankzij de ingebouwde gangpadbeveiliging. De verlichting is bovenop de rekken gemonteerd en springt alleen aan in de open gangen." De meeste rekken zijn 11 meter lang. Rekken en verlichting samen reiken tot net onder de leidingen en kanalen aan de plafonds. "We hebben de beschikbare ruimte optimaal benut. Achter de rekken is er ook een gaaswand, om de schilderijen uit de gemeentelijke kunstcollectie op te hangen wanneer ze niet geëxposeerd worden." De gemeente Houthalen werkte overigens al langer met Bruynzeel-oplossingen

Aangenaam voor alle gebruikers “Dit project was een goede oefening voor de toekomst,” aldus Jan Kumpen.

“We merken dat er vraag is naar dit uitvoeringsmodel, niet in het minst vanuit andere gemeentes.” Navolging is dus verzekerd.

Ook de gebruikers hebben het NAC in hun hart gesloten. Op de drukbezochte openingsreceptie waren de reacties van bezoekers erg positief. Ook nu het gebouw enkele maanden in gebruik is, kunnen de werknemers alleen maar bevestigen dat het nieuwe gebouw een grote verbetering is en dat het hier erg fijn is om te werken. “Ik heb het geluk gezien op het gezicht van bezoekers,” besluit Juul Vanleysen, “en dat maakt voor mij het hele project geslaagd.” ❚

Technische Fiche Bouwteam: Tegelpannen: Afwerking: Houten plafonds en wandbekleding: Liften: Binneninrichting: Opbergsystemen: Start werken: Einde werken:

THV Mandala Construct (Holistic Architecture 50 | 5, Arcadis, Cordeel, Kumpen, Creando), Hasselt Wienerberger, Kortrijk Jansen Finishing, Meeuwen-Gruitrode Hunter Douglas, Lokeren Coopman Liften, Kuurne Convents Products, Koersel Bruynzeel, Brussel augustus 2010 september 2012

27 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Kazerne Dossin - Mechelen

Afwerking van gebouwen

Bloemisterijstraat 6 8340 Sijsele

Inrichten van musea - hotels - ziekenhuizen - parlementen openbare gebouwen - winkelcentra

info@rubenwillaert.be www.rubenwillaert.be Tel. 050/36.28.20

Zuidstraat 24 • 8501 Heule • België • T 056/36 33 33 • mail@potteau.com

www.potteau.com

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Christophe Ketels

Mechelen Kazerne Dossin en het Holocaustmuseum

Dossinkazerne herdenkt Holocaust

Najaar 2012 vonden in Mechelen de officiĂŤle openingsplechtigheden plaats van het Memoriaal van Kazerne Dossin en het museum en documentatiecentrum over holocaust en mensenrechten. Die zijn deels ondergebracht in een nieuwbouw, deels in de gerenoveerde, achttiende-eeuwse kazerne.

Bij de opening van het Memoriaal lieten Vlaams minister-president Kris Peeters burgemeester Bart Somers witte ballonnen op, een symbool voor de bevrijding van Kazerne Dossin op 4 september 1944. Voor de 490 joden die toen nog in Kazerne Dossin opgesloten zaten, betekende dit de redding, want anders zouden ze gedeporteerd worden naar de vernietigingskampen van Auschwitz-Birkenau. Het uitgevoerde bouw- en renovatieproject moet dan ook een sfeer scheppen die de bezoekers en voorbijgangers doen nakijken over het leed van Wereldoorlog 2.

Vanuit de Dossinkazerne werden van 1942 tot 1944 25.835 (25.484 Joden en 351 zigeuners) mensen gedeporteerd naar concentratiekampen in Duitsland en Polen. Amper 5% van hen keerde levend terug. Daarom is de hele site geen gewoon museum, maar een herinneringsplaats. Toch werd de Dossinsite na de oorlog aanvankelijk weer een gewone kazerne. Na de verhuis van de laatste militairen, in 1975, werden er appartementen ingericht. Alleen de voorvleugel bleef in handen van de Vlaamse Gemeenschap die er het Museum voor Deportatie en Verzet in onderbracht.

Gedachtenmuur De uitgebreide memoriaalruimte neemt een deel van het gelijkvloers in en gaat door tot in de kelder van het kazernegebouw. Die blijft wat ze was, een donkere ruimte. Ze bevat nu wel een 'gedachtenmuur.' Deze is onaf en bevat spleten, naar analogie met de Klaagmuur in Jeruzalem. Mensen kunnen hier hun herinnering of boodschap kwijt. ›

29 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Genoelselderen, Sint-Martinuskerk

Leuven, Fochplein

Maasmechelen, Mottekamp

Archeologische veldverkenningen Archeologische vooronderzoeken Archeologische begeleidingen Archeologische opgravingen • Boringen Maatschappelijke zetel: Jozef Wautersstraat 6, 3010 Kessel-Lo Correspondentieadres: Bietenweg 20, 3300 Tienen GSM: 0474/58 77 85 - Fax: 016/77 05 41 info@studiebureau-archeologie.be www.studiebureau-archeologie.be

Duffel, Sint-Martinuskerk

Poederlee, Schrieken

Mechelen Kazerne Dossin en het Holocaustmuseum

Compacte nieuwbouw met het oog met wisselende expo-opstellingen.

Speciale, uitgewassen granulaten voor een omgevingsaanleg in de gewenste sfeer.

Participanten aan het woord Hertsens Wegenwerken –omgevingsaanleg Hertsens Wegenwerken (Burcht) stond in voor de heraanleg van de omgeving van de Dossinkazerne. "Onze taken omvatten grond- en rioleringswerken, verhardingswerken, groenaanleg en het plaatsen van straatmeubilair en diverse andere constructies," blikt projectvoorbereider Helena Hertsens terug. "Drie van onze medewerkers hebben deze werken uitgevoerd, van april tot augustus. Een ongewoon aspect was het gebruik van een speciaal, uitgewassen granulaat voor de betonverharding en het betonnen straatmeubilair. Ook de vorm van dat meubilair is niet alledaags. Voor ons is de Dossinkazerne uiteraard een belangrijke referentie, omdat dit mooi ogende project een goede samenhang tussen de verschillende infrastructuurelementen etaleert."

Bij Hertsens werken negen bedienden en 45 arbeiders. De onderneming kwam in 1991 tot stand en is nog altijd een uigesproken familiebedrijf. Het is sinds 2006 gevestigd langs de Schelde in Burcht.

De rest van de voorvleugel bestaat uit werk- en onderzoeksruimtes, een archief- en documentatiecentrum en vergaderruimtes, verdeeld over drie verdiepingen en met elkaar verbonden door een centrale lift en twee trappenkokers.

Gebleven zijn de gedenkplaten aan de kazernegevel, een treurwilg en vier oude, geknotte lindes, die achter het intussen grotendeels gesloopte arresthuis getuige waren van de laatste publieke executie van oorlogsmisdadigers in België. Verbouwd is alleen de voorvleugel, de gevels zijn in oorspronkelijk uitzicht hersteld en aan het binnenplein is niet geraakt. "We hebben de renovatie uitgevoerd met respect voor het verleden en voor het historische karakter van het gebouw," zegt architect Jonas Vandewalle van AWG architecten.

"Het gebouw is trouwens beschermd. In samenspraak met de diensten voor onroerend erfgoed hebben we wel dubbel glas geplaatst in de ramen en een dakisolatie volgens de huidige normen aangebracht."

Symboliek en sfeer De nieuwbouw bevat een permanente tentoonstelling en biedt ruimte aan wisselende manifestaties met historische of actuele kadering rondom onderwerpen als genocide en burgeroorlog. Voor dit alles is de voorvleugel van het kazernegebouw te klein. Het is een compact volume met vier niveaus. ›

31 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Eurodal gootplaten Waterafvoer in stroomversnelling De Eurodal gootplaten doen veel meer dan zomaar regenwater afvoeren. Ingebouwd in een Eurodal vloerlaat vormt de goot een robuust geheel met haar omgeving. Dit voorkomt differentiële zettingen en geeft garantie op blijvende werking van haar functie; namelijk water afvoeren.

Sommige gootplaten zijn bijkomend voorzien van een afvoerkolk.

De afvoerkolken zijn, via een buis-in-buis systeem verbonden met een onderbouw die aangesloten wordt op het afvoersysteem.

De afvoerkolk is zodanig ontworpen dat bij grote debieten het systeem in volvulling gaat. Hierdoor kan mits beperkte buisdiameters het water versneld afgevoerd worden.

De beperkte

leidingdiameter maakt het systeem geschikt om

toegepast te worden bij hoge grondwaterstand en/of openbaar rioleringspeil.

®

Industrieweg 14 • B-2280 Grobbendonk T +32 (0)14 50 05 91 info@eurodal.be • www.eurodal.be

Mechelen Kazerne Dossin en het Holocaustmuseum

Participanten aan het woord Potteau –totaalinrichting Potteau (Heule) verzorgde de museale en de vaste inrichting in de Dossinkazerne. " Potteau is toonaangevend in de totaalinrichting van gebouwen," zegt fiere projectleider Frans Verschatse. "We zijn ook de uitgesproken marktleider in België op het gebied van laboratoriuminrichting voor ziekenhuizen, onderwijsinstellingen en industrie. Potteau plaatst ook binnendeuren in alle mogelijke afwerkingen en materialen (brandwerend, akoestisch, stralingswerend, …"

"Het Holocaustmuseum kan slechts weinig objecten tonen: brieven, oproepingsdocumenten, affiches, achtergelaten kledij, een oude voddenpop... Daarom was het belangrijk om door specifieke sfeerschepping–hoofdzakelijk zwart en wit–, grafische panelen in allerlei formaten en materialen en een zeer gevarieerde AV- inrichting, met een videowall, diverse projectoren, interactieve schermen… de zo belangrijke ingetogen gevoelens te concretiseren." Potteau kon daarvoor terugvallen op twintig jaar museumervaring: "We namen deel aan diverse museuminrichtingen, meestal in een historische context, maar evengoed het Tenniseum van Roland Garros, het muziekinstrumentenmuseum in Brussel en het Mas in Antwerpen."

De zalen zijn verduisterd, het daglicht sijpelt via de open trapzones van boven naar beneden. Alleen de topverdieping baadt in het daglicht. Hier bevindt zich het auditorium, een bezoekersruimte en een decompressieruimte in open lucht.

"Met een panorama in alle richtingen, via een balkon dat de contouren van het gebouw helemaal omzoomt." Op het gelijkvloers dragen twaalf gietijzeren kolommen het gebouw: ze staan voor de twaalf stammen van het Israël. Het volume van het museum is hetzelfde als dat van de som van de treinwagens van de 28 konvooien (gemiddeld tien wagens per konvooi) met gedeporteerde Joden en zigeuners. Op de niveaus 1, 2 en 3 zijn de ramen dichtgemetseld met genummerde bakstenen, van 1 tot 25.267. "We hebben de nieuwbouw opgevat als een casco, met een zo groot mogelijke vrije ruimte –12,7 bij 21,6 meter– tussen de dragende kolommen. De circulatietrappen bevinden zich tegen de buitengevel. Zo behoudt de grootst mogelijke flexibiliteit."

Compact, gesloten = warm In de gesloten gevel steekt een isolatiepakket van 15 centimeter. "Het gelijkvloers en de eerste verdieping hebben een trage voerverwarming. Hogerop is er warmteterugwinning uit de geventileerde lucht. We verwachten veel bezoekers, zodat de temperatuur wel goed op peil zal blijven, maar er wel een krachtige luchtverversing nodig is," besluit Vandewalle. ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Liften: Totaalinrichting: Omgevingsaanleg: Renovatiewerken: Start werken: Opening:

Vlaamse regering, Brussel AWG architecten, Antwerpen CEI De Meyer, Brussel Coopman Liften, Kuurne Potteau, Heule Hertsens, Burcht Aquastra, Lauwe 2010 oktober en november 2012

33 | BOUWEN AAN VLAANDEREN