Installatie & Bouw 5 2014

INSTALLATIE & BOUW 5

UITGAVE

VAKTIJDSCHRIFT OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT

WW W. I N S TAL L AT I E ENB OUW.B E

NUMMER 5 2014

OKTOBER - NOVEMBER

Veelheid aan technieken op Corda Campus Hasselt Smart Grids: zijn we er (al) klaar voor?

Duurzame installaties voor brandweerkazerne Berendrecht

SCAN WITH

Real Bosch!

„Always power ready” Wereldprimeur!

De eerste accu met Wireless Charging systeem

Simply more.

WERELDPRIMEUR! Het Bosch Wireless Charging systeem.

Accu’s wisselen behoort vanaf nu tot het verleden.

Op de werkplek het gereedschap simpelweg direct op het laadstation zetten en de accu begint meteen met laden.

Blauw elektrisch gereedschap: voor vakman en industrie. www.bosch-wireless-charging.be

Eerste Rooftop ter wereld met adiabatische koeling

• Aangenaam en gezond werkklimaat • Hogere productiviteit • Minder ziekteverzuim • Schone lucht en voldoende ventilatie • Efficiënte energiezuinige werking • Gegarandeerde ruimtetemperatuur • Kostenbesparing

Comfortabel werkklimaat met meest energie efficiënte techniek: Colt CoolStream R Adiabatische koeling: Koelen door directe verdamping van water.

Energiebesparing tot 70% (7 – 10 maal zuiniger dan een conventioneel systeem).

Zuinig in verbruik (<1kW voor 10.000 m³ lucht).

Hoog koelrendement (adiabatisch 90% effectiviteit).

Geen koudemiddelen.

• Energiezuinig koelen, ventileren en verwarmen in één systeem.

• Vermenging ventilatielucht met interne warmte levert een forse energiebesparing.

• Standaard EC ventilator filtering – capaciteit 18.000 m3/uur.

• Geluidsarm.

• All Seasons: Het hele jaar een aangenaam klimaat.

• Past in totaalconcept met natuurlijke luchtafvoer.

www.coltinfo.be Tel (015) 28 60 80

V

E

N

T

I

L

A

T

I

E

• Wervelrooster geproduceerd in België • Perfect integreerbaar in een systeemplafon • Gepatenteerd ontwerp • Ideaal voor systemen met variabel debiet • Identiek model voor toevoer en afvoer • Makkelijke toegang tot de filter van het afvoermodel • NIEUW : aangepaste versie voor gipsplaten plafonds

Aldes Benelux B.V. - Rue Jean Verkruyts 60 B 4681 Hermalle-sous-Argenteau info@aldesbenelux.com

UITGAVE

Voorwoord

5 Hommeles in energieland

Hommeles in energieland: de energiefactuur dreigt vanaf 1 januari 2015 fors te zullen stijgen. Mogelijk zullen we met z’n allen moeten opdraaien voor de financiële put die het systeem van de groenestroomcertificaten de voorbije jaren gecreëerd heeft.

Specialisten gewagen van een bedrag van maar liefst 1,7 miljard euro, een quasi onbevattelijk kapitaal waarmee je maar liefst drie equipes van de peperdure Spaanse voetbalclub Real Madrid zou kunnen betalen. En dat wil wat zeggen…

Het lijkt de groene energie in Vlaanderen hoe dan ook niet echt voor de wind te gaan. Uit cijfers van de VREG blijkt dat er dit jaar slechts 2.700 zonnepanelen, zeven windmolens en één biogascentrale werden geïnstalleerd. In 2011 waren dit nog 84.000 zonnepanelen, twintig windmolens, vier biogas- en vijf biomassacentrales. Van een spectaculaire groei is dus geen sprake meer, en de reactie van kersvers Vlaams minister van Energie Annemie Turtelboom spreekt boekdelen: “De hoge cijfers van weleer zijn te wijten aan een gigantische oversubsidiëring. De factuur ligt vandaag nog steeds in de kast.” Wie destijds goed had opgelet, wist echter dat het systeem van groenestroomcertificaten op financieel vlak een tikkende tijdbom was. Van meet af aan was immers duidelijk dat de verbruiker de gepeperde rekening gepresenteerd zou krijgen.

Nu de bevriezing van de energietarieven – doorgevoerd door de vorige federale regering – afloopt, dreigt de bom definitief te barsten. Zonnepanelen werden een (te) groot succes, maar de kosten konden de voorbije jaren niet doorgerekend worden en stapelden zich dus op tot 1,7 miljard euro. Netbeheerders willen die kosten gedeeltelijk recupereren via hogere tarieven, en gezien de vele besparingen die de overheid wil doorvoeren, heeft ze allicht weinig tot geen ruimte om mee in de dans te springen.

In het slechtste geval zal dit alles zich vertalen in energiefacturen die minimum 30 procent hoger liggen dan nu. Een kaakslag voor de hardwerkende Vlaming, zonder meer. Al hoeft het niet noodzakelijk de hele bevolking te zijn die betaalt, stelt voormalig federaal minister van Energie Johan Vande Lanotte: “Voer de netvergoeding opnieuw in en laat eigenaars van zonnepanelen en andere groenestroominstallaties betalen voor gebruik van het net,” oppert hij.

Of het opportuun is om mensen en bedrijven die al in een vroeg stadium overschakelden op groene energie enkele jaren na datum te duperen, is voer voor discussie. Hoe dan ook is er met betrekking tot de groenestroomcertificaten sprake van een tweesnijdend zwaard: enerzijds moeten we de installatie van zonnepanelen en andere ‘groene’ systemen aanmoedigen, anderzijds is het maar de vraag of de rest van de bevolking dit mee moet financieren. Hetzelfde geldt overigens ook voor de uitbouw van ons elektriciteitsnet, dat door het steeds grotere aanbod aan hernieuwbare energie fors onder druk staat (zie het artikel rond smart grids in dit nummer). Ondanks het feit dat het de eigenaars van zonnepanelen zijn die dubbel gebruik maken van de nutsinfrastructuur en een uitbreiding van die infrastructuur noodzakelijk maken, weerspiegelt zich dat momenteel niet op hun energiefactuur.

Zo wordt de ietwat afgezaagde succeshit van een aantal jaar geleden – betalen voor de zonnepanelen van uwe gebuur – alweer actueel. En zo kom je – ondanks alle goede bedoelingen – toch nog in een dubieuze situatie terecht. Groene energie in Vlaanderen, het is geen evident verhaal, maar trek u vooral op aan de mooie, innovatieve projecten die we in dit nummer alweer voor u besproken hebben.

Veel leesplezier!

Tim Janssens

INSTALLATIE & BOUW | 5

PLAATSNAAM&| Projectnaam INSTALLATIE BOUW

5

Vaktijdschrift over installatietechniek, HVAC, Sanitair en Elektriciteit

COLOFON Jaargang 2 • nummer 5 • 2014 Verschijnt 6 x per jaar

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

H.B.J.M. Louwers Autobaan 22, B-8210 Loppem Postbus 85 ,3900 Overpelt T +32 (0)11 605540 F +32 (0)11 605541 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be

REDACTIECOÖRDINATIE Tim Janssens /Rik Neven

REDACTIETEAM

Desiree Pennings, Tom Mondelaers, Tim Janssens, Kevin Moens, Jannes Zwaenepoel, Rik Neven (Redactiebureau Palindroom), Johan Debaere, Geert Houben

10

BLADMANAGER

13

23

Koen Royackers E k.royackers@louwersmediagroep.be

ADVERTENTIES

https://louwersmediagroep.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E verkoop@louwersmediagroep.be

30

SECRETARIAAT

Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders

34

ABONNNEMENTPRIJS

€ 54,00 per jaar excl. BTW KBC Bank IBAN BE80 7310 2514 2977 BIC KREDBEBB t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Installatie & Bouw.

Informatie over abonnementen: T +32 (0)11 605540

ADRESWIJZIGINGEN

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

OPZEGGINGEN

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

DOELGROEP

Installateurs verwarming, elektriciteit, sanitair, klimatisatie en luchtbehandeling, leden van de VCB Vlaamse Confederatie Bouw, BVA Bond van Vlaamse Architecten, CIB Vlaanderen de Confederatie van Immobiliënberoepen van Vlaanderen, ORI Organisatie van Raadgevende Ingenieurs, Engineering- en Consultancybureaus, opdrachtgevers, projectontwikkelaars, abonnees, betrokken ministeries en diensten, provinciale en gemeentelijke overheden en betrokken federale, Vlaamse en regionale organisaties, Facilitymanagers bedrijven met eigen onderhoudsploeg, fabrikanten, invoerders en groothandelaars uit de sector.

VORMGEVING/ART DIRECTION T +32 (0)11 605540 E studio@louwersmediagroep.be

DRUKWERK

Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

INSTALLATIE & BOUW

INHOUD De grijze massa van het intelligente gebouw Gasgestookte stoombevochtigers voor Corda Campus Flexibel klimaatbeheer in nieuw gebouw op Corda Campus Koelmachine van 800 kW koelt nieuw complex op Corda Campus Prestatiegarantie biedt zekerheid over geothermische investering Corda Campus geeft voorbeeld met KWO Flexibele warmtewisselaars voor WZC Sint-Anna KNX-systeem controleert verlichting WZC Sint-Anna WZC Sint-Anna krijgt verschillende waterbuffertanks MEPcontent.eu biedt BIM-informatie voor de installatiesector De Pen – Bruno Vandermeersch, CEO Lampiris Gebouwbeheersysteem laat nieuwe garage energiezuinig functioneren Vernuftig staaltje akoestiek voor ING-hoofdkantoor Interview met Heidi Lenaerts, Directeur van Smart Grids Flanders Smart grids – een blik op de stroomvoorziening van de toekomst Duurzame installaties voor brandweerkazerne Berendrecht Optimaal samenwerkende technieken in nieuwe brandweerkazerne

8 10 13 15 18 21 23 25 27 30 32 34 37 40 43 45 48

Inhoud

37

42

54 74

64

UITGAVE

5

INSTALLATIE & BOUW

VAKTIJDSCHRIFT OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT

WWW. I N S TAL L AT I E E N BO UW. BE

NUMMER 5 2014

OKTOBER - NOVEMBER

VAKTIJDSCHRIFT OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT WWW.INSTALLATIEENBOUW.BE

Veelheid aan technieken op Corda Campus Hasselt Smart Grids: zijn we er (al) klaar voor?

SCAN WITH

Duurzame installaties voor brandweerkazerne Berendrecht

5 2014103 Installatie & Bouw BE 05.indd 1

Coverbeeld: Corda Campus Hasselt, Terra Energy

17-11-14 12:00

30.000 m³ zuivere lucht per uur in WZC Briels

49

Doorgedreven installatieconcept voor WZC Briels

52

Energiemeters verminderen verbruik Audi Brussels

53

Inrichting van bestelwagens op maat van de klant

54

Bedrijfswageninrichting

55

Modulair ladensysteem voor wagens

57

Vraaggestuurd ventileren: gecontroleerd en veilig, zelfs in de winter

59

Journaal

60

Noodstroomvoorziening voor Gents datacenter

64

Slimme OK’s voor Gasthuisberg

67

Kennismakingsprogramma moet installateurs warm maken voor propaangas

68

Nieuw distributiecentrum voor Belspeed

71

I-BEAM-units ondersteunen condensors en koelmachines op nieuw Procap-gebouw

75

Baanbrekende TG165 IR-beeldthermometer geïntroduceerd

76

Verantwoord waterverbruik voor Spar in Wespelaar

77

Wie doet wat

80

INSTALLATIE & BOUW | 7

BUILDING AUTOMATION

Tekst: Johannes Van Cauwenberghe

DE GRIJZE MASSA

VAN HET INTELLIGENTE GEBOUW Gebouwautomatisering evolueert razendsnel. “Traditioneel koopt een elektro-installateur toestellen en sluit hij ze aan. Maar die tijd is voorbij.” Beckhoff Automation integreert alle technieken op een slimme manier. Zij vormen het brein van een intelligent gebouw.

Beckhoff Automation integreert zowel verwarming-, ventilatie- en koelingssystemen als de individuele aanwezigheidssensoren, verlichting en zonwering en optimaliseert zo de energie-efficiëntie en het comfort. Beckhoff Automation is ontstaan uit de industriële automatisering en is in verschillende branches actief. Sinds een vijftiental jaar produceert het bedrijf ook componenten voor gebouwautomatisering. Vandaag wordt de nieuwste versie van BACnet voorgesteld, en bibliotheken voor gebouwautomatisering.

TWINCAT-BIBLIOTHEKEN Bovenop het standaard PLC-platform voor gebouwautomatisering gebruikt Beckhoff Automation de automatiseringsoftware TwinCat. “Daarin wordt niet geprogrammeerd, maar eerder geconfigureerd,” legt Patrick Gielis uit, bedrijfsleider van de Hasseltse afdeling van Beckhoff Automation.

“We hebben standaardbibliotheken met functieblokken die de gebruiker enkel hoeft op te roepen. De functionaliteiten zijn al door ons voorgeprogrammeerd. Je moet ze enkel nog oproepen

en configureren. Dat maakt het leven heel wat makkelijker en spaart tijd uit. “Onze HVAC-library is bijvoorbeeld een kant-en-klaar-programma voor een HVAC. Wij hebben een template ontwikkeld, zodat je in een lijst kan aanvinken welke technieken en voorzieningen er zoal aanwezig zijn. Het programma past zichzelf aan. Alles wordt automatisch geoptimaliseerd. Wat ons van onze concurrenten onderscheidt, is dat wij Building Automation heel erg doordrijven. Wij integreren werkelijk alles.”

Gebouwautomatisering is de toekomst. Beckhoff lanceerde zopas een nieuw TwinCat-supplement voor de integratie van gebouwautomatisering (TwinCAT Building Automation).

8 | INSTALLATIE & BOUW

BUILDING AUTOMATION

Het systeem van busterminals dat Beckhoff gebruikt, is ruim twintig jaar op de markt aanwezig en is met meer dan vierhonderd signaaltypes wereldwijd een van de meest succesvolle I/0-systemen.

Beckhoff lanceerde zopas een nieuw TwinCatsupplement voor de integratie van gebouwautomatisering (TwinCAT Building Automation). Het nieuwe supplement bestaat uit bibliotheken, templates en de configuratietool Project Builder, die templates, hardware en BACnet-objecten koppelt.

Het is een geïntegreerd, onderling afgestemd besturingssysteem voor gebouwautomatisering. Met de uitgebreide softwarebibliotheken zet Beckhoff het concept van modulaire automatiseringscomponenten ook op softwarevlak voort. Deze nieuwe uitbreiding reduceert de tijd voor engineering aanzienlijk. Bovendien verhoogt ze het comfort in een gebouw, zorgt ze voor een energiebesparing, een investerings- en bedrijfskostenbesparing en garandeert ze een snelle ‘return on investment’.

OPEN, GEÏNTEGREERDE GEBOUWAUTOMATISERING Als fabrikant van PLC-sturing staat Beckhoff gekend voor het open karakter van de gebouwautomatisering, die toelaat om diverse technieken in een automatisering te integreren. De onafhankelijkheid van technologieën en de langdurige beschikbaarheid geeft de producten bovendien het voordeel van duurzaamheid. Het systeem van busterminals dat Beckhoff gebruikt, is ruim twintig jaar op de markt aanwezig en is met meer dan vierhonderd signaaltypes wereldwijd een van de meest succesvolle I/0-systemen. Voor de integratie van de controllers in bestaande automatie ondersteunt Beckhoff alle gebruikelijke communicatieprotocollen op de markt van gebouwauto-

matisering, waaronder BACnet, OPC UA, Modbus TCP, en DALI, DMX, LON, EIB/KNX, SMI, MP-Bus, M-Bus, Modbus RTU. De sleutel tot een open, fabrieksoverkoepelende gebouwautomatisering is een op universele standaarden gebaseerde communicatiestructuur. Daarom zorgt Beckhoff voor een transparante integratie van BACnet, het datacommunicatieprotocol voor gebouwautomatiseringssystemen dat voldoet aan de standaarden ASHRAE, ANSI en ISO. Als fabrikant ontwikkelt Beckhoff concepten met de klant, maar zelf bouwen doen ze niet. “Wij werken met externe integrators, want we willen geen leverancier én concurrent zijn. Wij doen het studiewerk, maar voeren zelf nooit uit. Wel werken we met vaste partners.” In de kantoren in Hasselt beschikt Beckhoff Automation over verschillende demonstratiestanden. Daarmee kunnen ze integrators in workshops bijscholen en klanten begeleiden in hun keuzes. Patrick Gielis licht toe: “We kunnen hier live tonen hoe zo’n installatie werkt en mensen opleiden om met onze systemen te werken. Voortd kunnen we tonen hoe je zo’n standaardprogramma configureert en parametreert.

Zo kunnen we een volledig voorbeeld geven met CPU-componenten en een volledige lijst van technische specificaties van alle componenten.” Daarmee richt Beckhoff Automation zich zowel tot experten in programmeren als tot iedereen met een interesse in efficiëntieoptimalisering. ❚

Door zowel verwarming-, ventilatie- en koelingssystemen als de individuele aanwezigheidssensoren, verlichting en zonwering te integreren, optimaliseert Beckhoff de energie-efficiëntie en het comfort van gebouwen.

INSTALLATIE & BOUW | 9

PLAATSNAAM HASSELT | Corda| Projectnaam Campus

GASGESTOOKTE STOOMBEVOCHTIGERS

VOOR CORDA CAMPUS Het nieuwe bedrijfsgebouw op de Corda Campus in Hasselt is uitgerust met twee gasgestookte stoombevochtigingsinstallaties die 95 ton CO2 per jaar besparen.

Een behaaglijk, gezond binnenklimaat is belangrijk voor een kantooromgeving, maar ook het energieverbruik moet minimaal blijven. Voor de luchtbevochtiging van het nieuwe bedrijfsgebouw op de Corda Campus in Hasselt wilde men de milieu-impact beperkt houden. Daarom werd gekozen voor twee gasgestookte stoombevochtigers van Condair.

Oorspronkelijk ging het lastenboek uit van stoombevochters op elektriciteit, maar studiebureau ELD Engineering uit Antwerpen doorzag al snel dat de energie- en gebruikskosten van de installatie te hoog waren.

Daarom vroegen ze advies aan Condair België, specialist in bevochtiging en onderdeel van het Zwitserse Condair AG, voor het opmaken van een vergelijkende energiestudie met drie bevochtigingssystemen: enerzijds twee elektrische oplossingen met respectievelijk weerstanden en elektroden, anderzijds een gasgestookt toestel. “Uit die studie bleek de gasgestookte oplossing met voorsprong de interessantste investering, ondanks de hogere kostprijs,” vertelt ingenieur Dirk Vanhove van Condair. “Een

10 | INSTALLATIE & BOUW

'EFFICIËNTE STOOMBEVOCHTIGINGSINSTALLATIES ZORGEN VOOR LUCHTBEVOCHTIGING MET MINIMALE MILIEU-IMPACT' meerprijs van 40 % was binnen het jaar terugverdiend. Men maakt de fout om alleen te kijken naar de investering, terwijl wij bij Condair het volledige plaatje in kaart brengen, inclusief kosten voor energie, waterverbruik en onderhoud.”

KILOWATTUURPRIJS IS CRUCIAAL Dirk Vanhove wijst op de grote impact van de prijs per kilowattuur. “Elektriciteit kost om en bij de twaalf eurocent, aardgas amper vier

eurocent. Dat verschil is cruciaal voor de jaarlijkse energiekost van de bevochtigingsinstallatie. Voorts speelt ook het duurzame karakter een belangrijke rol. Een stoombevochtiger op aardgas heeft een CO 2-uitstoot van 0,26 kilogram per kilowattuur, tegenover 0,7 kilogram bij een elektrisch systeem. Onze gasgestookte installatie op de Corda Campus bespaart zo 95 ton CO 2 per jaar. De bouwheer heeft ondanks een hogere investeringsprijs toch voor de duurzaamste oplossing gekozen.”

HASSELT | Corda Campus

De stoombevochtigers draaien alleen op vollast bij een buitentemperatuur van -10 °C. “Meestal werkt het systeem op een capaciteit van om en bij de 30 %, wat uiteraard nog veel gunstiger is voor het milieu,” aldus Dirk Vanhove van Condair.

king: dat komt overeen met een elektrische weerstand installatie van 90 kW,” weet Dirk Vanhove.

DUURZAME ELEKTRISCHE OPLOSSING Om praktische redenen werd beslist om het elektrisch stoombevochtigingstoestel Condair MK5 Visual 130 – voor het bevochtigen van de laagste verdiepingen – in de kelder van de Corda Campus te plaatsen. “Het bijzondere is dat het voor de volle 100 % kan moduleren van 0 tot 130 kilogram stoom per uur. Hierdoor wordt er zeer zuinig omgegaan met elektriciteit en blijft de milieu-impact laag.”

Dirk Vanhove concludeert: “Met de keuze voor deze stoombevochtigingsoplossingen werd er in dit project vooral rekening gehouden met het energieverbruik en de milieu-impact. De jaarlijkse energiekosten en de terugkerende onderhoudskosten werden optimaal bestudeerd en tot een minimale waarde uitgekiend, waardoor deze moderne HVAC-installatie voor bevochtiging een mooie referentie van duurzaamheid genoemd mag worden.” ❚

Het elektrisch stoombevochtigingstoestel Condair MK5 Visual 130, dat instaat voor het bevochtigen van de laagste verdiepingen, kan voor de volle 100 % moduleren van 0 tot 130 kilogram stoom per uur.

LAAGSTE MILIEU-IMPACT Behalve de CO 2-uitstoot blijft ook de uitstoot van schadelijke NOx-deeltjes zeer beperkt. “Zelfs bij een capaciteit van 100 % garandeert het 360° full circle-brandertechnologiesysteem van Condair een zeer lage milieu-impact. De installatie draait bovendien alleen op vollast bij een buitentemperatuur van -10 °C. Meestal werkt het systeem op een capaciteit van om en bij de 30 %, wat uiteraard nog veel gunstiger is voor het milieu.

TECHNISCHE FICHE Het lage jaarlijkse gasverbruik en het hoge jaarrendement zorgen voor een energiezuinig en heel efficiënt bevochtigingssysteem.”

HVAC-installatiebedrijf Van Den Briele uit Hasselt installeerde twee gasgestookte stoombevochters van Condair op het dak van het type GS 120 OC. “Deze modulerend werkende toestellen hebben een variabele capaciteit van 10 tot 120 kg stoom per uur. Het elektrisch verbruik bedraagt amper 1,9 kW. Ter vergelij-

Bouwheer Corda Campus Hasselt Studiebureau ELD Partnership, Antwerpen Aannemer Democo, Hasselt Stoombevochtigers Condair, Vilvoorde Installatie HVAC Van Den Briele, Hasselt

INSTALLATIE & BOUW | 11

Condair NV (voorheen Geveke Technical Solutions) is onderdeel van Condair AG Zwitserland. Condair NV is al 40 jaar actief op de Belgische markt en expert in luchtbevochtiging en adiabatische koeling.

U kunt zowel voor Sales als Service bij ons terecht.

100% hygiĂŤnische adiabatische hybride bevochtiging Condair DL

Kijk voor meer informatie op www.condair.be of neem contact op via infocondair@condair.com of +32 (0) 477 33 20 57.

HASSELT | Corda Campus

Tekst: Tom Mondelaers

RUIM 750 KOELBALKEN

VOOR FLEXIBEL KLIMAATBEHEER Voor de uitwerking van fase 3 van bedrijvencentrum Corda Campus in Hasselt werd gezocht naar een flexibele oplossing om te anticiperen op de noden van toekomstige gebruikers. Niet evident, aangezien de verschillende huurders, met elk andere behoeften, nog niet bekend zijn. Daarom ontwikkelde Halton uit Leuven een innovatieve oplossing met koelbalken, ventilatieroosters en een variabele luchtdebietregeling.

Halton is wereldwijd gespecialiseerd in binnenklimaatoplossingen in de ruimste zin van het woord, van het ontwerp van luchtverdeelapparatuur tot het ontwikkelen van aangepaste sturingen. In België werkt Halton vanuit Leuven. “We kregen van studiebureau ELD Partnership de vraag om een flexibel systeem uit te werken voor de Corda Campus, dat makkelijk aangepast kan worden aan de noden van toekomstige huurders die zelf de inrichting van hun kantoor bepalen,” vertelt projectmanager Gaëtan Michielsen. “Ze krijgen slechts enkele beperkingen opgelegd. Zo mogen er in de hoeken van het gebouw, die veel glas bevatten,

'INGENIEUZE BINNENKLIMAATOPLOSSING MAAKT FLEXIBELE INRICHTING VAN NIEUW BEDRIJVENCENTRUM MOGELIJK' geen kleine kantoren gebouwd worden omdat de koelbehoefte dan in verhouding te groot wordt.”

VARIABELE STURING Behalve voor flexibiliteit moest Halton ook zorgen voor een gegarandeerd aangenaam binnenklimaat in alle zes de verdiepingen van het gebouw. De oplossing bestaat uit de combinatie van koelbalken met een variabele sturing. “We gebruiken de koelbalken zo › Koelbalken met een variabele sturing zorgen op elke verdieping voor een aangenaam, comfortabel binnenklimaat.

INSTALLATIE & BOUW | 13

HASSELT | Corda Campus

ingebouwde flexibiliteit is het niet de bedoeling dat gebruikers voortdurend de instellingen van de koelbalken wijzigen. “Het idee is dat we de juiste instellingen bepalen van zodra het ontwerp van de verschillende kantoren bekend is,” aldus Gaëtan Michielsen.

BELANG VAN HET LEIDINGNET

In het fase 3-gebouw van de Corda Campus zijn koelbalken geïnstalleerd die zowel instaan voor verwarming en koeling als voor ventilatie.

wel voor verwarming en koeling als voor ventilatie. Omdat in landschapskantoren een grotere toevoer van hygiënische lucht nodig is dan in individuele kantoren, voorzien we standaard in manuele kleppen om het luchtdebiet te kunnen afstemmen op de noden van de gebruikers. Op termijn kunnen we overstappen op een automatische sturing, eventueel met behulp van CO2sensoren.”

CONSTANTE DRUK Voor de sturing gebruikt Halton het eigen Vario-systeem, dat werkt volgens een constante druk. “Elke verdieping, met uitzondering van de bovenste, is verdeeld in vier kwadranten met telkens twee pulsiekanalen,” legt Gaëtan Michielsen uit. “Elke gebruiker kan indien gewenst

14 | INSTALLATIE & BOUW

meer of minder lucht afnemen, zonder invloed te hebben op het totale debiet.

Zo anticipeert het systeem constant op de behoeften van de gebruikers. Per kwadrant zorgen we ook dat de extractie gelijke tred houdt met de pulsie, het gaat immers om balansventilatie.

Zo creëren we in de sanitaire zones bijvoorbeeld een permanente onderdruk om hinderlijke geuren geen kans te geven.”

Het vermogen van de 750 koelbalken varieert van 1.000 W voor binnenmodules tot 2.300 W voor hoekmodules met balkon. Het luchtdebiet gaat van 70 m³ per uur voor kleine modules tot 150 m³ in de grote ruimtes. De luchttoevoer verloopt via vier grote luchtschachten. Ondanks de

Vroeger leverde Halton ook alleen units, maar tegenwoordig ligt de nadruk op totaalconcepten, inclusief sturing. “De snelle technologische evolutie dwingt ons om na te denken over flexibele oplossingen. Dat biedt tal van voordelen. In het geval van de Corda Campus vallen bijvoorbeeld een groot aantal stuurkleppen weg omdat we gebruikmaken van een centrale hoofdleiding met een constante druk. Een bijkomend voordeel is de lagere opvoerhoogte van de ventilator, wat resulteert in een lagere investeringskost en een lager energieverbruik.

Voor een goede werking van het systeem zijn wel twee elementen cruciaal: enerzijds het juiste ontwerp van het leidingnet, anderzijds de keuze van de koelbalken,” geeft Gaëtan Michielsen nog mee. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Studiebureau Aannemer Binnenklimaat

Corda Campus Hasselt ELD Partnership, Antwerpen Democo, Hasselt Halton, Leuven

HASSELT | Corda Campus

Tekst: Tom Mondelaers

KOELMACHINE VAN 800 KW VOOR CORDA CAMPUS Op het dak van fase 3 van de Hasseltse Corda Campus, een nieuw kantoorgebouw en dienstencentrum, werd onlangs een koelmachine geïnstalleerd met een capaciteit van 800 kW. Niet op basis van schroefcompressoren, zoals oorspronkelijk voorzien in het lastenboek, maar met behulp van scrolltechnologie. “Hiermee drijven we de bedrijfszekerheid enorm de hoogte in,” klinkt het bij producent Galletti.

Het Italiaanse Galletti produceert en verdeelt airconditioningsystemen, zowel standaardoplossingen als installaties op maat. De Belgische verkooporganisatie opereert vanuit Ternat en werkt

al jaren samen met Van Den Briele, de HVACaannemer van de Corda Campus in Hasselt. “We hebben samen al verschillende projecten gerealiseerd,” vertelt Pierre Vueghs van Galletti Belgium.

“Daarom kregen we van Van Den Briele ook deze keer de kans om ons te bewijzen. We moesten wel de nodige overtuigingskracht aan de dag leggen, want het lastenboek was oorspronkelijk ›

De koelmachine die Galletti leverde werkt op basis van scrolltechnologie. “Dit systeem is veel kleiner dan een klassieke compressor, waardoor de installatie een pak minder koelmiddel nodig heeft.”

INSTALLATIE & BOUW | 15

GALLETTI GROUP A NEW APPROACH TO THE MARKET

Seven companies specialised in the HRVAC sector, a single group. To provide you with the most complex solutions in the simplest way possible, through a single partner.

An all-encompassing catalogue of products and services to operate in the following markets.

• Comfort air-conditioning • Air-conditioning of environments with high power density • Commercial refrigeration • Process applications

Today, the Galletti Group represents an organisation capable of offering a one-of-a kind catalogue in terms of wide offer and quality of its products.

Thanks to the synergy of the various Group companies that operate in all HRVAC sectors, the range of products is truly wide and goes from heat pumps, to hydronic plant terminals, up to commercial refrigeration units. The Group's offer is not limited to products, as it is completed by a large set of before and after-sales services, thus providing your partners with the possibility to be assisted during all project phases, making available the specific know-how possessed by the Group's individual companies.

HASSELT | Corda Campus

nogal sterk gericht op één bepaalde technologie: het ging om een cooling only-machine en er werd specifiek gevraagd naar schroefcompressoren.

Wij, daarentegen, geloven sterk in de meerwaarde van scrollcompressoren. Die visie moesten we dus goed onderbouwen bij het studiebureel.”

KLEINER EN DUURZAMER Bij een scrollcompressor roteert een soort slakkenhuis om een as met de bedoeling om het koelmiddel samen te persen en zo de druk te verhogen.

Pierre Vueghs: “Dit systeem is veel kleiner dan een klassieke compressor, waardoor de installatie een pak minder koelmiddel nodig heeft. In het geval van onze installatie op de Corda Campus komt dat neer op 130 kilogram freon, tegenover 220 kilogram voor de initieel voorgeschreven oplossing. Dat verschil is niet onbelangrijk, want de Europese Unie stelt alsmaar strengere milieu-eisen.

Om een idee te geven: het opwarmingseffect van één kilogram freon ligt duizend keer hoger dan dat van CO2. Met het oog op de toekomst hebben we er dus alle belang bij om de hoeveelheid koelmiddel tot een minimum te herleiden.”

OPTIMALE BEDRIJFSZEKERHEID Een minstens even belangrijk argument voor scrollcompressoren is de hoge bedrijfszekerheid.

Een scrollcompressor bevat amper bewegende onderdelen, waardoor er veel minder slijtage optreedt en het risico op een defect een stuk lager ligt. “Bovendien spreiden we de capaciteit over tien verschillende compressoren,” weet Pierre Vueghs. “Voor de gevraagde 800 kW vroeg men in het lastenboek een machine met twee schroefcompressoren. Als er dan één stuk gaat, draait de installatie plotsklaps nog maar op de helft van haar vermogen. Maar omdat wij gebruikmaken van tien kleinere scrollcompressoren, mag er al veel defect gaan vooraleer je aan de helft van het vermogen zit. Op die manier drijven we bedrijfszekerheid enorm de hoogte in.”

GELUIDSARM EN MAKKELIJK TE HANTEREN Ook de beperkte geluidshinder bleek doorslaggevend. “Schroefcompressoren maken een hoogfrequent geluid dat je zeer moeilijk kan tegenhouden,” zegt Pierre Vueghs. “Het geluid van

scrollcompressoren, aan de andere kant, is laagfrequent en dus makkelijk te dempen.” De nieuwe koelmachine werd eind september op het dak geplaatst. “En dat is vlekkeloos verlopen. Nog een voordeel van de kleinere opbouw van ons systeem, is dat het veel makkelijker te hanteren is door onze technici. Twee personen volstaan voor de plaatsing,” aldus Pierre Vueghs. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Corda Campus Hasselt Studiebureau ELD Partnership, Antwerpen Aannemer Democo, Hasselt Koelmachine Galletti Belgium, Ternat Installatie HVAC Van Den Briele, Hasselt

Een belangrijk voordeel van de kleinere opbouw van ons systeem is dat het veel makkelijker te hanteren is door onze technici,” aldus Pierre Vueghs (Galletti Belgium). “Twee personen volstaan voor de plaatsing.”

INSTALLATIE & BOUW | 17

HASSELT | Corda Campus

Tekst: Tom Mondelaers

PRESTATIEGARANTIE BIEDT ZEKERHEID OVER GEOTHERMISCHE INVESTERING Voor fase 3 van de Corda Campus in Hasselt werd een geothermische installatie gebouwd op basis van koude-warmteopslag (KWO). Daarmee kiest de opdrachtgever voor duurzaamheid, ondanks de hogere investeringskost. Bovendien blijft het risico beperkt, aangezien Smet GWT en SOLUTES de prestaties van het systeem garanderen.

De KWO-installatie in het nieuwe gebouw van de Corda Campus is goed voor een COP van 4 voor verwarming en een COP van 20 voor koeling.

18 | INSTALLATIE & BOUW

HASSELT | Corda Campus

'KWO-SYSTEEM MET WARMTEPOMP EN EFFICIËNT AFGIFTESYSTEEM REALISEERT HOGE VERWARMINGS- EN KOELINGSRENDEMENTEN' Het grondzijdige gedeelte van de geothermische installatie was voor rekening van Smet GWT uit Dessel. SOLUTES uit Geel, gespecialiseerd in design/buildprojecten, ontwikkelde de rest van het systeem. “De installatie van Smet GWT creëert in de technische ruimte een bepaalde ingangstemperatuur voor de warmtepomp,” vertelt Bert Lemmens, Technical Development Manager bij SOLUTES. “Voor koeling kunnen we het grondwater van 9 tot 11 °C rechtstreeks gebruiken, maar om te verwarmen moeten we het eerst ‘optransformeren’ met de warmtepomp tot op een temperatuur van 35 à 40 °C.”

GROTE KOELVRAAG Een warmtepomp met een verwarmingsvermogen van 400 kW vormt het hart van het systeem. Het totale koelvermogen bedraagt 630 kW. Vanwaar die discrepantie? “Dat komt omdat we met een KWO-installatie gebruik kunnen maken van free cooling of passieve koeling. In dat geval pompen we alleen het grondwater rond en hoeft de warmtepomp niet te werken. Maar door de warmtepomp tóch in te schakelen, drijven we het vermogen op. Een goede zaak, want typisch voor een kantoor is de grote koudevraag en relatief beperkte warmtevraag. In het nieuwe gebouw van de Corda Campus bedraagt de totale koelvraag 1 MW, vandaar dat er naast de KWO-installatie ook een klassieke koelmachine is om piekvragen op te vangen.”

"Aangezien we met een KWO-installatie gebruik kunnen maken van free cooling, bedraagt het totale koelvermogen 630 kW,” aldus Bert Lemmens van SOLUTES.

KORTE TERUGVERDIENTIJD Gezien de hogere kost ten opzichte van een traditionele verwarmings- of koelinstallatie, is de terugverdientijd van een KWO-systeem een cruciaal element voor opdrachtgevers. “Rekening houdend met de huidige energietarieven en de afwezigheid van subsidies is de investering van de Corda Campus binnen de zes à acht jaar terugverdiend,” weet Bert Lemmens. “Voor een ziekenhuis mag je rekenen op negen tot elf jaar, en voor een rusthuis loopt dat op tot dertien jaar, vanwege de lagere koelbehoefte. Een grondgekoppelde warmtepomp is het interessantst als je zowel een koude- als warmtevraag hebt. Bij projecten zonder koeling, zoals scholen, is een aangepast concept nodig.”

LAGE VERWARMINGSTEMPERATUREN Nog een belangrijke randvoorwaarde voor het rendement van een geothermisch project is het warmteafgiftesysteem. “Het rendement neemt sterk toe in geval van verwarming op lage temperatuur en koeling op hoge temperatuur. Klassieke radiatoren op een regime van 65 °C zijn veel minder efficiënt dan een vloerverwarming met een verwarmingstemperatuur van 35 °C. Op de Corda Campus maken we zowel voor verwarming als koeling gebruik van klimaatbalken op de kantoorverdiepingen.”

Maar welk rendement wordt op de Corda Campus gegarandeerd? Bert Lemmens: “Voor verwarming gaan we uit van een COP van 4. Dat wil zeggen dat we voor elke eenheid elektriciteit vier keer zoveel warmte genereren. In geval van koeling neemt de COP toe tot 20, omdat we gebruikmaken van passieve koeling. Dat is enorm veel vergeleken met een klassieke chiller op het dak.

Dan mag je al blij zijn met een COP van 3,2. Je ziet, met geothermie is een zeer grote besparing mogelijk. Maar nogmaals: efficiënte afgiftesystemen zijn een must.” ❚

“Rekening houdend met de huidige energietarieven en de afwezigheid van subsidies is de investering van de Corda Campus binnen de zes à acht jaar terugverdiend,” weet Bert Lemmens van SOLUTES.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Corda Campus Hasselt Studiebureau ELD Partnership, Antwerpen Aannemer Democo, Hasselt KWO-systeem SOLUTES, Geel Grondzijdige gedeelte KWO-systeem Smet GWT, Dessel

INSTALLATIE & BOUW | 19

“PROPERE” warmte uit uw tuin !

- Expert in geothermische energie (verwarming én koeling) - Aanbieder van warmtepompsystemen - Aangepaste concepten voor iedere toepassing, van klein tot groot - Projectaanpak van A tot Z - Prestatiegarantie en kwaliteitslabel 14870530_solutes.indd 1

Rauwelkoven 87 B 2440 Geel | Belgium T +32 (0)14 49 98 85

F +32 (0)14 49 98 86 E info@solutes.be W www.solutes.be

10-11-14 09:16

HASSELT | Corda Campus

Tekst: Tom Mondelaers

CORDA CAMPUS GEEFT VOORBEELD MET KWO Het nieuwe kantoorgebouw en servicecenter van de Corda Campus in Hasselt haalt energie uit de ondergrond voor verwarming en koeling. Smet GWT uit Dessel was verantwoordelijk voor het hele grondzijdige gedeelte, van de putboringen, onderwaterpompen en injectiesystemen tot en met de plaatsing van de scheidingswarmtewisselaar en de warmtepomp.

Het uitgangspunt van architect ELD Partnership was van bij het begin om fase 3 van de Corda Campus zo duurzaam mogelijk te maken. Daarom werd al in de studiefase geopteerd voor een geothermische installatie op basis van koudewarmteopslag (KWO). Hierbij wordt de bodem

dubbel benut: enerzijds om energie aan te onttrekken, anderzijds als opslagcapaciteit om warmte/koelte te kunnen stockeren. Cruciaal is de aanwezigheid van een waterdoorlaatbare ondergrond en een geschikte watervoerende laag voor het oppompen van grondwater. Daarom is

KWO nagenoeg alleen inzetbaar in de zanderige ondergrond van Antwerpen, Limburg en VlaamsBrabant.

Vanwege de hoge investeringskost werd voor de Corda Campus in het lastenboek een prestatiegarantie opgenomen. â&#x20AC;ş

Voor een optimaal investeringsrendement dimensioneerde Smet GWT het KWO-systeem op basislast, wat goed is ongeveer 50 procent van het piekvermogen.

INSTALLATIE & BOUW | 21

HASSELT | Corda Campus

'KOUDE-WARMTEOPSLAGSYSTEEM DEKT 95 TOT 98 PROCENT VAN DE TOTALE JAARLIJKSE WARMTE- EN KOUDEVRAAG' Zo is de opdrachtgever zeker van het gegarandeerde vermogen en de gewenste rendementen voor verwarming en koeling. “Het grondzijdige gedeelte werd uitgeschreven volgens een design/build-concept,” vertelt Ludo Zeuwts, divisiedirecteur van Smet GWT. “Maar om de prestaties van de volledige installatie, dus ook het secundaire gedeelte, te kunnen garanderen, hebben we samengewerkt met Solutes uit Geel.”

DIMENSIONEREN OP BASISLAST De KWO-installatie garandeert een basisvermogen voor verwarming van 400 kW en 630 kW voor koeling. “Zowel voor verwarming als koeling zijn traditionele installaties voorzien als back-up. Want voor een optimaal investeringsrendement hebben wij het KWO-systeem gedimensioneerd op basislast, zijnde ongeveer 50 procent van het piekvermogen. Op die manier dekken we 95 tot 98 procent van de totale jaarlijkse warmte- en koudevraag. Maar op zeer koude of warme dagen kan de klassieke verwarmingsketel of koelmachine bijspringen. Met een relatief beperkte bodemenergie-installatie kan je dus nagenoeg de volledige behoefte dekken, waardoor het geen zin heeft om te investeren in een groter systeem. Bovendien bereiken we een maximaal aantal draaiuren door de KWO-installatie af te stemmen op de basislast. En hoe meer draaiuren, hoe hoger het rendement. Daarom is het economisch rendement van een bodemenergiesysteem het hoogst in volcontinue industriële processen. Met onze aanpak van de Corda Campus beperken we dus niet alleen de investering van de opdrachtgever, maar verhogen we tegelijk het rendement van de installatie.”

FORMATIE VAN BILZEN Om de gewenste energie te kunnen leveren, is op de Corda Campus per uur 60 m³ water nodig. Daarvoor moest Smet GWT boren tot op een diepte van 60 à 70 meter. “We pompen grondwater op uit de Formatie van Bilzen. Dat fijne zandpakket bevindt zich net onder de Boomse Klei. Om het gewenste debiet te kunnen behalen, waren drie bronparen nodig met telkens een onttrekkings- en een injectieput.

22 | INSTALLATIE & BOUW

Dat is vergunningstechnisch verplicht, maar het zorgt op termijn ook voor betere prestaties. Het grondwater van 10 tot 12 °C dat we ’s zomers oppompen voor koeling wordt opgewarmd tot 18 °C en vervolgens terug in de bodem gestockeerd, waardoor zich een warme bel vormt. In de winter gebeurt het omgekeerde: dan koelen we het opgepompte water af tot om en bij de 9 °C vooraleer we het terug in de grond injecteren.

Zo ontstaat een koude bel. Na ongeveer twee werkingsjaren is het rendement optimaal: dan profiteren we van de koude bel voor koeling en van de warme bel voor verwarming,” aldus Ludo Zeuwts. ❚

Om via het KWO-systeem de gewenste energie te kunnen leveren, is op de Corda Campus per uur 60 m³ water nodig. Daarvoor moest Smet GWT boren tot op een diepte van 60 à 70 meter

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Corda Campus Hasselt Studiebureau ELD Partnership, Antwerpen Aannemer Democo, Hasselt Grondzijdige Smet GWT, Dessel gedeelte KWO

HERENTALS | WZC Sint Anna

Tekst: Desiree Pennings

FLEXIBELE WARMTEWISSELAARS VOOR

WZC SINT-ANNA

In woonzorgcentrum Sint-Anna in Herentals verblijven ouderen die niet langer zelfstandig kunnen wonen. Momenteel is er plaats voor 91 bewoners. OCMW Herentals bouwt een nieuw woonzorgcentrum naast het huidige gebouw. Binnenkort wordt de capaciteit op die manier uitgebreid met dertig woningen. Op de eerste verdieping van de nieuwbouw, die naar verwachting midden 2015 in gebruik wordt genomen, komen bovendien een veertigtal assistentiewoningen.

De bewoners van woonzorgcentrum Sint-Anna zullen niets tekort hebben in hun nieuwe rolstoelvriendelijke kamers. Ze krijgen ieder een eigen ruime badkamer, internet en wifi op de kamer. Per dertig bewo-

ners komt er een ruime eetzaal. Naast de dertig nieuwe woningen komen er veertig assistentiewoningen bij op de eerste verdieping, waarvan de helft bestaat uit tweekamerflats. Deze woningen zijn bestemd voor senioren die nog zelfstandig kunnen wonen. Het oude gebouw zal blijven bestaan. Dit wordt in 2015 getransformeerd tot dagopvang voor volwassen personen met een handicap.

PLATENWARMTEWISSELAARS Chec bvba uit Brecht leverde vier platenwarmtewisselaars die de systemen in het gebouw verwarmen en koelen.

Chec is gespecialiseerd in platenwarmtewisselaars in elke vorm, zowel met losse enkelwandige als dubbelwandige, gebraseerde en gelaste platen. Voor de nieuwe warmtewisselaars heeft zij ervoor gekozen om met Sondex samen te werken.

Dit is een Deens bedrijf dat gespecialiseerd is in het ontwikkelen en vervaardigen van platenwarmtewisselaars.

In het geval van woonzorgcentrum SintAnna werd er gekozen voor eenvoudige warmtewisselaars met losse platen. “Een van de belangrijkste eisen was dat de toestellen in de toekomst uitbreidbaar zijn.

Dat kan alleen met losse platen, en daarom hebben we daar dan ook voor gekozen,” vertelt Aimé Bynens, mede-eigenaar van Chec. Een andere belangrijke eis was dat de toestellen energiezuinig zouden zijn. Daarom is er gezorgd voor een zeer lage drukval in de toestellen. Bynens: “Hoe hoger de drukval, hoe meer energie je nodig hebt, juist omdat er dan een hoger pompvermogen vereist is. Onze warmtewisselaars zijn zeer energiezuinig. We werken er

in veel projecten mee en ze voldoen aan alle eisen. Een klant kan er bij ons altijd op vertrouwen dat hij krijgt wat hij bestelt.”

MEEDENKEN MET DE KLANT De firma Imtech installeerde de geleverde warmtewisselaars. Het onderhoud en de mogelijke herstellingen worden in de toekomst verzorgd door Chec. Zij verzorgen niet alleen het onderhoud van de toestellen die zij zelf geleverd hebben, maar van toestellen van alle merken. Deze flexibiliteit is tekenend voor het bedrijf, vertelt Bynens: “Wij onderscheiden ons voornamelijk op twee vlakken: flexibiliteit en meedenken met de klant. We spelen zeer kort op de bal. Als een installateur ons iets vraagt, dan heeft hij zeker binnen de 24 uur een antwoord.”

Ook de leveringstijden zijn zeer kort, wat voor een opdrachtgever naast een correcte prijs vaak een belangrijk argument is om voor Chec te kiezen. “En wij denken altijd mee met de klant. Als iemand een bepaalde vraag heeft, kijken we eerst na of er een beter alternatief bestaat,” aldus Bynens. ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever OCMW (Herentals) Architect Architektenbureau De Vloed bvba, (Heusden-Destelbergen) Levering warmtewisselaars Chec bvba, (Brecht) Installatie warmtewisselaars Imtech Belgium N.V., (Brussel) Aannemer Groep Van Roey, (Rijkevorsel)

INSTALLATIE & BOUW | 23

Uw lokale partner, met meer dan 40 jaar ervaring, voor platenwarmtewisselaars • Enkelwandig en dubbelwandig • Geschroefd • Gebraseerd • Gelast Onderhoud, herstellingen en wisselstukken voor alle merken.

Ook uw lokale partner voor UV installaties

CHEC bvba Smederijstraat 32 Unit 15 – 2960 Brecht +32 3 326 00 02 – sales@chec.be

www.gielen.be

ONZE MISSIE...

Schoolstraat 65 B-3920 Lommel tel. 011 54 41 28 fax 011 54 65 39 e-mail info@gielen.be

Kwaliteit

Respect

Een belangrijke drijfveer voor Gielen nv is het zich

Gielen nv neemt haar opdrachtgevers, leveranciers

positief onderscheiden door kwaliteitsvolle installaties af te

en medewerkers serieus en heeft respect en begrip

leveren. Professioneel, creatief, flexibel en de drang naar in-

voor de mening van anderen. Uit waardering en

novatie maken dit onderscheidzichtbaar. Het continu streven

belangstelling voor relaties en de leefomgeving groeit

naar “de beste” te zijn is de basis van ons handelen.

het wederzijds respect en aanzien.

Betrouwbaarheid

Sfeer en cultuur

Betrouwbaarheid is het uitgangspunt bij alles wat onderno-

In

men wordt. Succesvol samenwerken slaagt alleen door het

worden de beste prestaties geleverd, bij Gielen nv is

nakomen van de afspraken. Met integriteit en openheid

dat niet anders en staat een goede werksfeer en grote

bouwen wij aan een vertrouwensband met onze opdracht-

betrokkenheid dan ook hoog aangeschreven. Wij

gevers, leveranciers en medewerkers, waardoor een suc-

opteren daarom voor een optimale balans tussen werk

cesvolle relatie voor de toekomst ontstaat.

en privé-leven.

een

prettige

en

aangename

werkomgeving

HERENTALS | WZC Sint Anna

Het nieuwe gebouw biedt plaats aan 160 bewoners en kan door het OCMW gestuurd worden met behulp van een gebouwbeheersysteem.

Tekst: Jannes Zwaenepoel

KNX-SYSTEEM CONTROLEERT VERLICHTING WZC SINT-ANNA Het nieuwe woonzorgcentrum Sint-Anna opent in het voorjaar van 2015 de deuren. Ondertussen werken de aannemers druk verder aan de inrichting en installaties van het gebouw. De nieuwbouw moet plaats bieden aan zeventig extra inwoners. De uitbreiding vleit zich vlak naast het huidige woonzorgcentrum aan de Vorselaarsebaan in Herentals. Het OCMW heeft de volledige controle over het centrum dankzij een uitgebreid gebouwbeheersysteem.

De expansie van woonzorgcentrum Sint-anna is een prioriteit. Het vergrijzingsprobleem slaat wild om zich heen en de wachtlijsten spekken met tientallen hulpbehoevenden per jaar aan. De bouw van een bijkomend complex dringt zich dan ook op. Gelukkig besefte de stad Herentals dat er iets moest gebeuren. De uitbreiding van het bestaande woonzorgcentrum is meteen goed voor dertig extra plaatsen, wat de capaciteit optrekt tot 120 bewoners. Naast deze dertig kamers staan er ook veertig assistentiewoningen op het conto. Deze moderne serviceflats bevinden zich op de eerste verdieping van de nieuwbouw. Zij staan sinds juni te koop via een systeem van obligaties met woonrecht.

VERHUIS De huidige bewoners van het woonzorgcentrum zijn verplicht om hun valiezen te pakken. Bij de opening van het gebouw krijgen zij meteen een nieuwe kamer. Het oude gebouw krijgt een herbestemming te verwerken: de transformatie tot een dagopvang en een uitvalsbasis voor vzw â&#x20AC;ş

De werken aan het nieuwe woonzorgcentrum in Herentals schieten goed op. Begin 2015 gaat het gebouw open.

INSTALLATIE & BOUW | 25

HERENTALS | WZC Sint Anna

Het woonzorgcentrum krijgt zeven vleugels. De zonwering is stuurbaar per verpleegeenheid en windrichting, terwijl er rekening wordt gehouden met natuurfenomenen zoals de zonnestand, wind en neerslag.

Den Brand, een lokale vereniging die dag- en nachtopvang voor volwassen personen met een handicap voorziet. De totale investering bedraagt dertig miljoen euro, een groot bedrag dat moeilijk bijeen te schrapen valt in tijden van economische crisis. Toch blijkt de overheid samen met het OCMW nog een spaarpotje te hebben. Deze staat dan ook in voor een substantieel deel van de som.

MODERNE TECHNIEKEN Dat het gebouw een hoog prijskaartje heeft, valt te verklaren. Het complex zit vol met gesofisticeerde technieken. Elektriciteitswerken Gielen staat in voor de installatie ervan. “We zijn momenteel

bezig met de implementatie van verschillende systemen,” weet projectleider Tijl Schroeyers. “We verzorgen onder meer de correcte installatie en werking van de hoogspanningscabine, de buitenverlichting, de slagbomen, de telefonie en parlofonie, de data-installatie, de glasvezelbekabeling, de tv-distributie, de kabelgoten, het schakelmateriaal, de verlichting en de wifi.”

Om het comfort van de bewoners te garanderen, wordt er ook sterk geïnvesteerd in veiligheid: “De bouwheer vraagt ons om naast deze systemen ook te voorzien in een oproepsysteem, de branddetectie, camerabewaking en toegangscontrole,” vertelt Schroeyers.

ZORGVULDIG GEBOUWBEHEERSYSTEEM “Onze belangrijkste troef is de koppeling van onze inbreng aan die van andere bedrijven,” vindt de projectleider. “We maken gebruik van KNX. Het volledige gebouw valt onder één KNX-bus, die we koppelen aan het centrale gebouwbeheersysteem.

Dit geeft ons de mogelijkheid om elk element te controleren.”

Zo werkt de zonwering met automatische schermbesturing via het KNX-systeem. De schermen zijn stuurbaar per verpleegeenheid en windrichting, terwijl er rekening wordt gehouden met natuurfenomenen zoals de zonnestand, wind en neerslag.

“Via het gebouwbeheersysteem krijgt de bouwheer een volledige visualisatie van de zevenhonderd schermen in het gebouw,” weet Schroeyers.

“De bouwheer kan bovendien de volledige installatie vanop afstand overzien.” Dit houdt in dat ook de verlichting te sturen valt, wat op het einde van het jaar steevast een aardige energiebesparing oplevert. ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Architectenbureau

OCMW (Herentals) De Vloed (Heusden-Destelbergen) Studiebureau De Klerck (Sint-Andries) Installatie technieken Elektriciteitswerken Gielen (Lommel)

26 | INSTALLATIE & BOUW

HERENTALS | WZC Sint Anna

Tekst: Jannes Zwaenepoel

WZC SINT-ANNA KRIJGT VERSCHILLENDE WATERBUFFERTANKS De uitbreiding van woonzorgcentrum Sint-Anna in Herentals is bijna voltooid. In 2015 gaan de deuren open. Het gebouw ligt tussen het groen en kan zeventig nieuwe bewoners huisvesten. De stad anticipeert hiermee op de stijgende vergrijzing van haar bevolking. Het gebouw is uitgerust met allerlei technieken die water nodig hebben om optimaal te kunnen functioneren. De bouwheer zorgt dan ook voor de installatie van vijf professionele waterbuffertanks.

Nu de eindfase van de werken aan het nieuwe woonzorgcentrum voor hulpbehoevende personen ingaat, komen geïnteresseerden stilaan te weten hoe het gebouw er nu daadwerkelijk uitziet. De modelkamers zijn te bezichtigen en verraden een moderne visie op de zorgsector. De kamers zijn uitgerust met alle comfort en bijhorende sanitaire meubelen. Deze verbruiken echter heel wat water, wat de bouwheer aanzette tot de installatie van verschillende buffertanks. Deze vangen duizenden liters water op, zodat de installaties nooit zonder komen te zitten.

DRIE TYPES Het Tieltse bedrijf M-M-T ontwerpt en produceert de vijf gevraagde vaten. Zij doen dit op basis van een lastenboek dat ze van studiebureau De Klerck gekregen hebben. “Voor dit project zijn er drie types buffertanks nodig,” weet M-M-Tzaakvoerder Pieter Vandenborre. “Allereerst is er een opslagvat voor warm water, met het oog op sanitair gebruik. De opslagtanks zijn gemaakt in inox326L, een materiaal dat uitstekend geschikt is voor deze toepassing.”

Naast de warmwateropslag is er een apart buffervat voorzien voor het gekoelde HVAC-water.

“Ons CBF-buffervat is speciaal in-house ontworpen om gekoeld water op te slaan,” legt Vandenborre uit. “De technologie behoudt de gelaagdheid van temperaturen in het vat en zorgt voor een belangrijk evenwicht in de hele installatie.”

Een zustervat, dat dient voor de opslag van het

warme HVAC-water, garandeert een volledige benutting van het beschikbare vatvolume. “Met behulp van tussenschotten in onze HHOB-buffertanks garanderen we de stroming doorheen het hele vat,” weet Vandenborre.

MODERN GEHEEL De architecten van De Vloed visualiseren het opbloeiende complex als een hedendaags geheel van gesofisticeerde technieken. Verweven met de serene structuur liggen comforttechnologieën zoals telefonie, parlofonie, tv-distributie en wifi.

Het OCMW van Herentals is dan ook terecht trots op de nakende realisatie. Het budget van 30 miljoen euro wordt voor vijftig percent door de Vlaamse Overheid gedragen. Een geluk, maar ook een vanzelfsprekenheid gezien de omvang van het vergrijzingsprobleem.

Door belangrijke technologieën zoals een gebouwenbeheersysteem te integreren, wordt er ook een aanzienlijk deel van de lopende kosten gedrukt. Zo kunnen de zonwering en de verlichting intelligent gestuurd worden, waardoor het gebouw maximaal gebruikmaakt van het weinige beschikbare winterlicht.

MOOIE TOEKOMST De nieuwbouw is niet het enige project dat de gemeente voorziet. Volgens Fons Michiels (CD&V), de voorzitter van het OCMW, worden ook de dertig bestaande bejaardenwoningen vlakbij het woonzorgcentrum in de toekomst

nog vernieuwd. Het centrum krijgt bovendien een directe aansluiting met het voormalige gebouw, waardoor bewoners zich vlot naar de nieuwe dagopvang kunnen begeven. De vooruitzichten voor de Herentalse senioren lijken met andere woorden uitstekend te zijn. ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever OCMW (Herentals) Achitectenbureau De Vloed (Heusden-Destelbergen)

Studiebureau De Klerck (Sint-Andries)

Ontwerp waterbuffervaten M-M-T (Tielt)

INSTALLATIE & BOUW | 27

Uw pa r tner voor systemen op maat

Ontwerp en productie van

buffervaten - collectoren - prefab installaties voor verwarming - koeling - industrie in staal en inox MMT Szamotulystraat 5 - 8700 Tielt T +32 51 72 42 88 - F +32 51 72 56 03

Meer info op www.m-m-t.be of via info@m-m-t.be

Pub Okt 2014 b.indd 1

9/10/2014 10:03:21

Het beste van twee werelden Een vuilafscheider en een vuilfilter, voor een maximale efficiëntie in vuilafscheiding Serie 5453 Multifunctionele vuilafscheider met filter DIRTMAG PLUS® • Verwijdert het magnetiet, aanwezig in het gesloten circuit, en beschermt daarmee de magnetische rotor van de circulatiepomp • De vuilafscheider is voor de vuilfilter gemonteerd en waarborgt hierdoor een laag drukverlies • Geschikt voor horizontale en verticale montage door de verstelbare aansluiting

Centrale verwarming: het hart van de installatie

www.caleffi.com

DirtmagPlus_197x130.indd 1

9/09/14 14:02

BIM LIVE | SUM 2014

25 NOVEMBER 2014 | EVOLUON EINDHOVEN

Theorie en praktijk. Ze komen samen in BIM LIVE. Het branche event voor BIM in de installatietechniek. Kom op 25 november naar Eindhoven en zet de volgende stap in BIM. Innoveer in de samenwerking met adviseurs en andere disciplines. Optimaliseer uw interne processen en de skills van uw engineers, modelleurs en werkvoorbereiders.

De Stabicad Users Meeting is in 2014 een branche breed event: BIM LIVE | SUM 2014. Reserveer vandaag uw ticket.

- Netwerken met vakgenoten - Diverse praktijkcases: berekenen, content en beheer in BIM - De tien nieuwste Stabicad features - Twintig workshops en masterclasses - Ruim vijfentwintig partners en fabrikanten, zoals Autodesk, ISSO, Syntess, WAGO, Victaulic, Eriks, etc.

- Meer dan driehonderd vakgenoten

Meld u nu aan op www.stabiplan.com/bimlive

Leading in MEP design

Gold Partner

BIM

|

MEPcontent.eu

MEPCONTENT.EU BIEDT BIM-INFORMATIE VOOR DE INSTALLATIESECTOR SCAN WITH

BIM-informatie en 3D-objecten van producten en assortimenten in de bouw zijn onontbeerlijke factoren om BIM mogelijk te maken. Fabrikanten die willen dat hun producten in overweging worden genomen in de beginstadia van grotere projecten moeten met deze vraag naar informatie aan de slag.

Fabrikanten die voorop willen lopen in BIM moeten nadenken over de distributie van grafische productinformatie.

Dit kan bijvoorbeeld via downloads vanaf de website van de fabrikant of via een centraal en open platform waar de producten van alle fabrikanten bij elkaar staan. Stabiplan koos voor deze laatste optie vanwege de uniformiteit en bruikbaarheid van artikeldata.

De portal MEPcontent eu werd gelanceerd. Deze bibliotheek bevat content voor iedere MEP-

WINNAAR SAVE TIME AWARD Op de HVAC & ECL-beurs van september 2014 is MEPcontent.eu als innovatie bekroond met de SAVE Time-award. Uit alle inzendingen koos een onafhankelijke jury MEPcontent.eu als winnende innovatie. MEPcontent.eu biedt niet alleen een antwoord op de groeiende vraag naar BIM-informatie. Maar dankzij de recente functionele update van de website blijft alles overzichtelijk en snel vindbaar.

Door de intense samenwerking met de fabrikanten is alle content steeds up-to-date. De fabrikanten zien het nut in van een softwareonafhankelijk platform met Europese dekking, waar al hun artikelen als Revit-families en 3D-dwg’s beschikbaar zijn.

30 | INSTALLATIE & BOUW

engineer, met up-to-date grafische en parametrische productinformatie, direct te gebruiken in ieder BIMproces. In samenwerking met alle bekende fabrikanten biedt MEPcontent.eu bestanden van veelgebruikte producten voor Revit en CAD aan. Via een app is de artikelinformatie bovendien direct vanuit de software beschikbaar in het ontwerp. Dit alles ‘open and for free’.

PARTNERSHIP RF-TECHNOLOGIES EN MEPCONTENT.EU Ook Rf-Technologies kiest voor MEPcontent.eu.

Frank Verlinden, product manager bij Rf-Technologies: “Naar aanleiding van de stijgende vraag naar grafische artikelinformatie vanuit de installateurs en studiebureaus gingen we bij Rf-Techno-

BIM

sificaties. Frank Verlinden: "Wij moedigen deze ontwikkelingen op MEPcontent.eu zeker aan. Voor onze producten is het bijvoorbeeld belangrijk dat er wandinformatie wordt doorgegeven. Dit om de juiste kleppen te kunnen plaatsen.

De functie van een brandklep is immers het doorzetten van de eigenschappen van die wand.

Anders hebben normen van E (integriteit) I (isolatie) ook geen zin of betekenis.” ❚

|

MEPcontent.eu

Rf-Technologies is een gespecialiseerd bedrijf dat zich toespitst op passieve brandbeveiliging.

Hun brede productgamma omvat brand- en ontrokingskleppen, brandwerende roosters, moffen en afdichtingsmateriaal. Rf-Technologies brengt zeer regelmatig nieuwe producten en classificaties naar de markt, die het installatiegemak en de functionaliteit van brand- en ontrokingskleppen duidelijk verbeteren. Als prominente Europese speler en expert zit RfTechnologies vaak samen met overheden en normcommissies om landelijke en Europese regelgevingen op punt te stellen en uit te testen.

SCAN WITH

Frank Verlinden, product manager.

logies op zoek naar een proactieve partner en een geschikt platform. We kozen voor MEPcontent.eu.

MEPcontent.eu is niet alleen softwareonafhankelijk, maar bovendien heel goed ingespeeld op de vraag in de markt. De portal weet zich te onderscheiden dankzij de nauwe samenwerking met installateurs, studiebureaus en fabrikanten. Deze rechtstreekse link met de sector maakt MEPcontent.eu bijzonder vooruitstrevend en actueel.”

Bij Rf-Technologies ziet men al langer het belang in van BIM. Frank: “Bij Rf-Technologies zijn we erg BIM-minded. We beseffen maar al te goed het belang om intelligente informatie door te geven tussen de verschillende bouwpartners. Dit om tijd en kosten te besparen en tevens dubbel werk te voorkomen.” Rf-Technologies heeft al samengezeten met de ontwikkelaars van Stabicad om de plaatsing van brandkleppen in de software te optimaliseren. De volgende stap is om naast de invoering van de productlines in MEPcontent.eu ook 3D-dwg’s en Revit-families te voorzien.

DE BIM-OMGEVING INTELLIGENTER MAKEN Frank: “Wat wij interessant vinden aan MEPcontent.eu is niet alleen dat het producten in verschillende formaten aanbiedt, maar eveneens een strategie op langere termijn uitdenkt om de BIMomgeving te maximaliseren en intelligenter te maken. Het gaat verder dan puur productinformatie, maar ook om het insluiten van deze informatie in de berekeningsprogramma’s voor ventilatietechnieken. Wat in ons werkgebied essentieel is om bijvoorbeeld drukverliezen te berekenen.”

In het komende jaar komen zowel in Stabicad als in MEPcontent.eu internationale standaarden binnen handbereik via de Multiple Classification Support. Ook dit brengt BIM tot een hoger niveau.

Zo bevat het CE-certificaat van brandkleppen en moffen essentiële informatie over de brandclas-

INSTALLATIE & BOUW | 31

DE PEN

Bruno Vandermeersch, CEO van energieleverancier Lampiris

Elke editie laten we in deze rubriek iemand aan het woord over energiezuinige en/of innovatieve installaties en technieken. In dit nummer heeft Bruno Vandermeersch, CEO van energieleverancier Lampiris, het over de meerwaarde van de slimme thermostaat Nest, die sinds kort ook in ons land verkrijgbaar is.

Het nut van een slimme thermostaat Energiezuinig en duurzaam door het leven gaan wordt stilaan de norm.

Er zijn een aantal basisregels om energie te besparen: zorgen voor een goede isolatie van dak, muren, ramen, vloeren en verwarmingsbuizen.

Efficiënter omgaan met al je elektrische toestellen en ze volledig uitzetten in plaats van in stand-by. Je kleren wassen op 30 of 40 graden. Een spaardoucheknop en spaarlampen gebruiken, … Zo kan iedereen er nog wel een paar bedenken.

Bij Lampiris willen we, zoals steeds, een stap verder gaan. Lampiris doet inderdaad heel wat meer dan enkel kilowatturen leveren en facturen uitsturen. Zo zorgen we niet alleen voor groene elektriciteit en aardgas, maar leveren we ook hout, pellets, isolatie- en onderhoudsoplossingen en geven we advies bij het aanvragen van energiepremies.

We willen onze klanten voortaan ook meer controle geven over hun energiekosten, want die blijven een serieuze uitgavepost. Hiervoor gingen we op zoek naar een even innovatieve partner en kwamen we zo terecht bij Nest, producent van de slimme Nest Learning Thermostat. De Nestthermostaat zorgt ervoor dat je energie bespaart, dat je energiefactuur verlaagt en dat je ecologische voetafdruk verkleint. Als je Lampirisklant ben, kan je je een slimme Nestthermostaat aanschaffen met een interessante korting, afhankelijk van de leeftijd van je woning. Maximaal tien dagen na je bestelling komt een Lampiristechnicus de thermostaat bij je thuis installeren.

Waarom wij overtuigd zijn van een samenwerking met Nest? Omdat de Nestthermostaat alleen maar voordelen biedt. In de eerste plaats past het Seasonal Savingsprogramma automatisch je temperatuurschema aan.

32 | INSTALLATIE & BOUW

'NEST ONTHOUDT DE TEMPERATUREN DIE JE AANGENAAM VINDT EN PROGRAMMEERT ZICHZELF. HIJ ZET DE VERWARMING AUTOMATISCH EEN PAAR GRADEN LAGER ALS ER NIEMAND THUIS IS EN VOORKOMT OP DIE MANIER DAT JE LEGE KAMERS VERWARMT.' Het resultaat hiervan is dat je energie bespaart zonder in te boeten aan comfort. Met Nest is de temperatuur nooit te warm of te koud, maar altijd juist goed. Je kan de temperatuur zelf vanop afstand aanpassen met je smartphone, tablet of laptop, waar je ook bent.

En er is meer. Nest onthoudt de temperaturen die je aangenaam vindt en programmeert zichzelf. Hij zet de verwarming automatisch een paar graden lager als er niemand thuis is en voorkomt op die manier dat je lege kamers verwarmt. Hij zorgt er ook voor dat de verwarming precies op tijd wordt aangezet om op het juiste moment de juiste temperatuur te halen.

Als je thuiskomt bijvoorbeeld. Zodra je energie bespaart, komt er trouwens een Nestblaadje tevoorschijn. Meteen het teken dat je goed bezig bent. Als kers op de taart biedt Nest je ook inzicht in je energierekening.

Dat heeft uiteraard ook zijn voordelen, want hoe meer je weet, hoe meer je kunt besparen. Allemaal goed nieuws voor je energiefactuur, en dat is uiteraard waar Lampiris naartoe wil. ❚ Bruno Vandermeersch, CEO van energieleverancier Lampiris >

DE PEN

INSTALLATIE & BOUW | 33

GENT | Garage Mahy

Tekst: Desiree Pennings

GEBOUWBEHEERSYSTEEM LAAT NIEUWE GARAGE ENERGIEZUINIG FUNCTIONEREN Op de Lumcosite aan de Zeeschipstraat in Gent wordt momenteel verwoed gebouwd door PSR Brownfield Developers. Zij hebben het 7,5 hectare grote terrein herontwikkeld tot een regionaal bedrijvenpark. Renault en Daciagarage H. Mahy zal hier in januari 2015 haar gloednieuwe showroom openen. Daarnaast komen er kantoren, een werkplaats, een onderdelenmagazijn en een carrosserieafdeling. Installatiebedrijf CELCIO houdt zich bezig met de installatie van het HVAC-systeem en het sanitair.

De nieuwe garage van Mahy in Gent heeft een glazen gevel van maar liefst 122 meter lang.

Op de Lumcosite was voorheen de oude teerfabriek Lummerzheim en Co gevestigd. Bijgevolg was de grond zwaar verontreinigd en moest deze door PSR gesaneerd worden. Inmiddels is de site omgetoverd tot het groene Regionaal Bedrijventerrein Gent Noord. In 2013 besloot de Gentse autofamilie Mahy dat zij hier een nieuwe garage met showroom zou vestigen.

De nieuwe garage met showroom heeft een oppervlakte van 5.000 m². De showroom van 2.000 m² biedt plaats aan vijftig wagens. Een brede glazen gevel van 122 meter zorgt voor voldoende lichtinval. De familie Mahy had een energiezuinige ambitie, en dit is duidelijk terug te zien in het nieuwe garagecomplex. Zo heeft het een groendak met een oppervlakte van 2.150 m². Daaronder zit een tien centimeter dikke laag PIR-isolatie die de opwarming van het dak tegengaat. Het grootste deel van het dak boven de showroom is bedoeld voor het opvangen van regenwater. Dit komt terecht in een ondergronds bekken van 140.000 liter en wordt onder meer gebruikt voor de carwash.

34 | INSTALLATIE & BOUW

TOEGEVOEGDE WAARDE Doordat de garage een groot volume heeft, ontstaat het risico dat de energiekosten snel oplopen. Om dit te voorkomen, zijn er diverse energiezuinige maatregelen getroffen door studiebureau Istema, die nauwgezet uitgevoerd worden door installatiebedrijf CELCIO. Zo is er in de showroom een performante GEA Happel-luchtbehandelingskast van 42.000 m³/u geplaatst. De groep is uitgerust met een mengkast, energiezuinige ventilatoren en frequentiesturingen. Er wordt verwarmd en gekoeld door middel van een warmtepomp. In het kantoorgedeelte wordt gebruikgemaakt van ventiloconvectoren met energiezuinige motoren.

“Al deze functies worden geïntegreerd door middel van een automatisch gebouwbeheersysteem, waardoor alles heel precies geregeld kan worden,” vertelt Lieven Mareen, eigenaar van CELCIO. Zijn bedrijf kan alle disciplines van de HVAC, koeling, sanitaire installatie en het volledige gebouwbeheersysteem van a tot z in eigen beheer implementeren. Daarom is de commissi-

GENT | Garage Mahy

HVC Architecten ontwierp het gebouw in opdracht van PSR Brownfield Developers.

'OPTIMALE REGELING VAN TECHNIEKEN IN NIEUW GARAGECOMPLEX MET KANTOORGEDEELTE DANKZIJ AUTOMATISCH GEBOUWBEHEERSYSTEEM'

EUROPEAN MOTOR SHOW BRUSSELS Een extra uitdaging voor CELCIO is de korte uitvoeringstermijn. Hun werk moet binnen twee maanden rond zijn. Het is de bedoeling dat de garage nog voor kerstmis helemaal klaar is. In januari 2015 vindt namelijk de European Motor Show Brussels plaats, wat voor de familie Mahy een van de belangrijkste evenementen van het jaar is. Tegen dan zou de garage in Gent operationeel moeten zijn. ❚

oning erg belangrijk voor CELCIO. Lieven Mareen: “We kunnen het gebouw ook in de toekomst mee beheren en optimaliseren. Op deze manier kunnen wij een langdurige samenwerking aangaan met de klant.”

Volgens Lieven Mareen is dit een van de grote pluspunten van zijn bedrijf.

CELCIO streeft ernaar om alle activiteiten zo veel mogelijk zelf uit te voeren: de selectie en levering, de installatie en het onderhoud of technisch beheer.

Op die manier ontstaat er een grotere toegevoegde waarde. Energiezuinigheid ziet hij hierbij als een belangrijke uitdaging. “We proberen altijd werk te zoeken waarbij energiezuinigheid aan bod komt. Nieuwe technologieën vinden we zelf interessant, en we houden van moeilijke projecten waarbij we moeten meedenken.”

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever PSR Brownfield Developers Architect HVC Architecten, Hasselt Studiebureau Istema, Gent Aannemer Mathieu Gijbels, Opglabbeek HVAC, sanitair Celcio, (Gent) en automatisatie

INSTALLATIE & BOUW | 35

technisch beheer en installatietechniek

verwarming - ventilatie - airconditioning - sanitair

implementatie van gebouwbeheersystemen

www.celcio.be Watlingtonstraat 1 – 9000 Gent

www.ecoswitch.be

Celcio adv vakblad.indd 1

15/10/14 17:09

Luchtbehandelingsgroepen voor iedere toepassing: kantoren, winkels, showrooms, sportcentra etc.

•

Verwarmen, koelen, ontvochtigen, bevochtigen en filteren van lucht

•

Binnen-en buitenopstelling

•

Diverse energierecuperatiesystemen mogelijk

•

Energiezuinige ventilatoren & motoren

ENERGY EFFICIENCY

GEA Air Treatment Software Range

•

Uitgebreid gamma accessoires ter beschikking

•

Speciale uitvoeringen leverbaar: explosieveilig (ATEX) en hygiëne

•

Voldoen aan alle gangbare normen

•

Uitgebreide referentielijst beschikbaar

2014

THRESHOLD REFERENCE SCALE YEAR:

Units for full or partial outdoor air at design winter T≤ 9°C

GEA Happel Belgium N.V. Dobbelenbergstraat 7, 1130 Brussel, Tel: + 32 2 240 61 61, Fax: + 32 2 240 61 81, sales.hbe@gea.com, www.gea-happel.be

engineering for a better world

GEA Heat Exchangers

Approved – 15/11/2013

Inzetbaar in alle soorten gebouwen AHU;OM-5;RS6/C/005;T112/ V2

•

AIR HANDLING UNITS

CENTRALES DE TRAITEMENT D’AIR UNIDADES DE TRATAMIENTO DE AIRE UNITÀ DI TRATTAMENTO ARIA RAUMLUFTTECHNISCHE-ZENTRALGERÄTE

BRUSSEL | Hoofdkantoor ING

VERNUFTIG STAALTJE

AKOESTIEK VOOR ING-HOOFDKANTOOR Op het Brusselse hoofdkantoor van ING werken ongeveer 4500 mensen. Ook het grootste ING-datacenter van België is er ondergebracht. De klimaatinstallatie bevatte nog het R22-koudemiddel en moest niet alleen vervangen, maar deels ook uitgebreid worden. De totale installatie wordt in drie fases geïmplementeerd: een ‘luchtgekoelde fase’, een ‘warmtepompfase’ en een ‘centrifugale fase’ (elk goed voor 6 MW). Aangezien het ING-gebouw zich in een bewoonde omgeving bevindt, vormden de geluidscriteria een belangrijk aandachtspunt. ›

'OMKASTING MET GELUIDSBAFFELS EN ANDERE OPLOSSINGEN ZORGEN VOOR BEHALEN VAN GELUIDSNORM DOOR VERNIEUWDE KLIMAATINSTALLATIE'

INSTALLATIE & BOUW | 37

LUCHTBEHANDELING & AIRCONDITIONING

Combineer frisse lucht & aangename temperatuur

De 39SQ AiroStar luchtbehandelingskast levert een constante en aangename luchtkwaliteit en in combinatie met de 30RBS AquaSnap luchtgekoelde koelmachine ontstaat er een comfortabele ruimtetemperatuur. Daarnaast is de 30RBS uitgevoerd met een condensorbatterij die volledig is vervaardigd van aluminium, wat resulteert in een algehele verbeterde prestatie, tezamen met topkwaliteit en betrouwbaarheid.

Tevens zijn de 39SQ en de 30RBS te integreren in het Aquasmart systeem, wat de gebruiker aanzienlijke energiebesparing oplevert en optimaal comfort.

www.carrier.be/producten

BRUSSEL | Hoofdkantoor ING

De akoestische limieten zijn strikt. ’s Nachts geldt een maximum van 35 dB(A) aan de perceelgrens. In de vroege avond en overdag is dit respectievelijk 40 dB(A) en 45 dB(A). Voldoet de installatie niet aan deze eisen, dan legt men de machine conform de geluidswet stil. Voor dit project werd dan ook een akoestisch expert onder de arm genomen om te verifiëren hoeveel geluid er toegelaten was. Dit resulteerde in een machine die op papier maximaal 93 dB(A) zou mogen produceren. Deze waarde is in het bestek opgenomen.

De site is zo gemaakt dat het geluid dankzij de toepassing van akoestische wanden naar maximaal 45 dB(A) zou worden gereduceerd.

Carrier doorliep een uitgebreid voortraject met een geluidsadviseur. De luchtgekoelde 30XA1352-koelmachine leidde – zonder rekening te houden met de Euroventtolerantie van 3 dB(A) en het tonaal geluid (het verschil in verschillende frequentiebanden, ontstaat als het verschil tussen twee frequentiebanden meer dan 5 dB(A) is) – tot een theoretisch resultaat van 93 dB(A). Carrier heeft een studie gemaakt om met een package de 93dB(A) te bereiken.

OMKASTING MET GELUIDSBAFFELS De oplossing om hieraan te voldoen, was een bijzondere omkasting met geluidsbaffels. De installatie is met behulp van speciale software ontworpen.

De machine is in een ‘kuip’ geplaatst en simuleert daarbij het effect van de bypass van de warme lucht. Deze bypass heeft namelijk een negatieve impact op de capaciteit. De machine moest in plaats van 1352 kW op 1500 kW geselecteerd worden om de capaciteit te garanderen. Om te vermijden dat de lucht gaat hercirculeren, maakte Carrier een CFD-studie. Hieruit bleek dat er 18 % recirculatielucht zou zijn. Op basis van de simulatie werd er toen een schouw geplaatst, waardoor een hercirculatie van minder dan 1 % ontstond. Dit leverde zorgde tegelijk voor een capaciteitsimpact van minder dan 1 %, waardoor de geselecteerde machine behouden kon worden. De geluidsomkasting die er nu omheen zit, heeft een dikte van circa 30 cm. De lades zijn speciale serviceluiken, zodat eenvoudige toegang voor het onderhoud mogelijk is.

RUIM ONDER GELUIDSGRENS Carrier garandeerde de vereiste 93 dB(A), maar kwam na de fabriekstesten zelfs uit op circa 83 dB(A), inclusief een optelling van 1 dB(A) inzake tonaal geluid. Het geluidsniveau kwam hierdoor in totaal op slechts circa 85 dB(A) te liggen, maar liefst 8 dB(A) lager dan de vooropgestelde 93 dB(A). Voorts zijn er nog andere ingrepen gedaan om het geluidsniveau terug te dringen.

Zo zijn onder meer de persleiding, de verdamper en de zuigleiding geïsoleerd.

Er is een geluidsoptie toegevoegd, en daarnaast is de Flying Birdventilator extra uitgebalanceerd om geluidsdemping te realiseren. “Aangezien we zover onder de geluidsgrens zitten, is het ook in de toekomst gegarandeerd dat we ruim onder deze grens zullen blijven,” luidt het bij Carrier. “Machines kunnen in de loop der tijd door slijtage meer lawaai gaan produceren. De geluidsgevoelige onderdelen moeten, door het uitvoeren van juist serviceonderhoud, tijdig worden vervangen om te blijven voldoen aan de eisen.”

WELKE TOEPASSINGEN? Voor welke toepassingen is zo’n geluidstraject nu juist geschikt? “Voor bepaalde locaties, zoals een drukbewoonde omgeving waar geluidsoverlast zou kunnen ontstaan, is het zeker te overwegen,” aldus Carrier. “Uiteraard moet het gebouw dan wel het gewicht kunnen dragen, want de oplossing leverde in dit geval zes ton extra gewicht op. Daarnaast waren er meer vierkante meters nodig door de plaatsing van de geluidsbaffels, die qua aantal overigens niet ongelimiteerd zijn. Hoe meer drukval er is, hoe meer de ventilator gaat verbruiken en hoe meer geluidsproductie er ontstaat. Dus het type oplossing is altijd situatieafhankelijk. De vraag is ook welke investeringsbereidheid er is om het geluid te dempen. Normaal gesproken zullen luchtgekoelde machines op het dak geplaatst worden, maar de machine kan bij weinig opstelruimte ook op de grond komen te staan.” ❚

INSTALLATIE & BOUW | 39

SMART GRIDS

Tekst: Tim Janssens

SMART GRIDS:

ZIJN WE ER (AL) KLAAR VOOR? Iedereen is het erover eens: smart grids zijn dé toekomst van onze stroomvoorziening. Of we al dan niet klaar zijn om de verregaande hervorming van ons elektriciteitsnet en distributiebeleid door te voeren, is een andere discussie. We namen de handschoen op en vroegen het aan Heidi Lenaerts, Algemeen Directeur van Smart Grids Flanders. “Stapsgewijs komen we er, al zullen ook de consumenten en de overheid zich moeten engageren.”

Smart Grids Flanders is een kennisplatform rond slimme netten dat volgend jaar vijf jaar bestaat.

Het verenigt bijna honderd leden en is dan ook een van de absolute voortrekkers van de energietransitie in Vlaanderen. Via seminaries, opleidingen, netwerkmomenten, projectondersteuning en tal van andere initiatieven zet het in op kennisuitbreiding en -verspreiding. Dat het smart gridconcept stilaan algemeen ingang vindt, bleek onlangs op Smart Grid School, een groots opgezet driedaags evenement dat naast mensen uit het energiewezen ook geïnteresseerden uit de bouwsector wist te lokken.

Heidi Lenaerts: Het was een enorm succes.

Heel wat aanwezigen waren blij dat ze eindelijk eens een algemeen beeld van het smart gridconcept voorgeschoteld kregen. Wat een smart grid precies is, is immers lang niet voor iedereen even duidelijk. Iedere regio heeft in feite zijn eigen definitie. In India impliceert het dat iedereen geconnecteerd is met het elektriciteitsnet, een gegeven dat hier in Vlaanderen uiteraard evident is. In Amerika koppelen ze het concept dan weer aan een reductie van de stroomonderbrekingen.

In Europa wordt een ‘smart grid’ aanzien als een efficiënt elektriciteitsnet waarop innovatieve,

duurzame technologieën aangesloten zijn. Over het gewenste aandeel hernieuwbare energie valt te discussiëren, maar feit is wel dat er een duidelijke keuze gemaakt is om productiesystemen voor hernieuwbare energie te koppelen aan ons elektriciteitsnet, zodat je onder meer elektromobiliteit kan stimuleren (met hernieuwbare energie als primaire brandstof) en lokaal weinig tot geen uitstoot meer genereert.

Sinds wanneer wordt er in Vlaanderen ingezet op de implementatie van smart grids?

Heidi Lenaerts: De eerste Europese demoprojecten zijn gestart in 2002. Daarbij waren toch al een aantal Belgen betrokken. In 2006 liet de Vlaamse Overheid een studie uitvoeren omtrent de manier waarop innovatie de Vlaamse economie zou kunnen stimuleren. Op het vlak van ‘energie en milieu’ (een van de zes speerpunten die uit de studie naar voor kwamen) bleken smart grids een prominente rol te kunnen bekleden, vooral met het oog op tewerkstelling, strategische ontwikkeling, samenwerkingsverbanden tussen bedrijven, … Sindsdien is de bal aan het rollen gegaan en zijn er tal van onderzoeksprojecten opgestart. In Vlaanderen zijn we er dus al een achttal jaar mee bezig, en vooral de laatste twee jaar hebben smart grids enorm aan bekendheid gewonnen.

De transitie naar smart grids gebeurt natuurlijk niet van vandaag op morgen. Hoe staan we er momenteel voor?

Heidi Lenaerts: Op onderzoeksvlak zijn we zeer actief. We zijn betrokken bij een aantal mooie Europese pioniersprojecten en hebben zelf ook heel wat studietrajecten lopen, wat ons heel wat kennis en ‘best practices’ oplevert. Maar op de eigenlijke implementatie van slimme netten is het nog even wachten. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is dat iedereen in de energieketen meewerkt, en wat dat betreft schieten we momenteel nog tekort.

Technologieleveranciers, elektriciteitsproducenten en distributienetbeheerders zijn volop stappen aan het zetten, maar ook de overheid en de eindgebruiker moeten mee (zowel residentiële als industriële partijen). Met mondjesmaat komt er schot in de zaak, maar het intelligent maken van ons net vereist natuurlijk wel een heuse mentaliteitswijziging.

In die zin heeft de heisa omtrent de mogelijke stroomtekorten in de winter wel een positieve impact: eindgebruikers tonen eindelijk interesse voor hun energieverbruik en beginnen te informeren naar actieve vraagsturing, betere energiecontracten, enzovoort. We moeten het toejuichen dat er nu meer bewustmaking is, want uiteindelijk zal dat de efficiëntie van ons net alleen maar ten goede komen.

Is er van overheidswege te weinig aandacht voor het potentieel van smart grids?

Heidi Lenaerts: De overheid vraagt geregeld informatie op, dus het is niet zozeer een kwestie van aandacht. Waar het in feite aan ontbreekt, is een eenduidige langetermijnvisie. Uiteraard mag ze subsidiëren als er een probleem is qua marktintroductie of als de technologie nog niet voldoende rijp is, maar dan moet er wel een duidelijke lijn uitgestippeld worden, zodat er niet langer tijd verloren gaat met het voortdurend blussen van brandjes. Inmiddels komt de overheid er nog steeds niet toe om rechtlijnige keuzes te maken en een visie te ontwikkelen. Dat is jammer, want je hebt de overheid nu eenmaal nodig om grote stappen vooruit te kunnen zetten. We

40 | INSTALLATIE & BOUW

PLAATSNAAM | Projectnaam

Heidi Lenaerts, Algemeen Directeur van Smart Grids Flanders

hebben helaas het gevoel dat we op verschillende snelheden opereren. De overheid heeft meer impact, maar lijkt het ritme van de lokale technologische innovatie niet te kunnen volgen.

Staat de huidige regulering innovatie – en dus ook de implementatie van smart grids – in de weg?

Heidi Lenaerts: Helaas wel. Momenteel loopt de ontwikkeling en implementatie van smart grids vaak vast op de bestaande regulering. Alles moet meteen passen in de standaardregelgeving, en dat is op zijn zachtst gezegd niet bevorderlijk voor innovatie. De overheid moet faciliteren en hoeft niet per se alles te willen sturen. Ze moet vooral niet overdadig willen reguleren, want dat verzuurt de markt en doet de investeringsbereidheid afnemen.

Wie weet kan het wel veel efficiënter op een andere manier, maar we krijgen de kans niet om het uit te proberen. Het zou fijn zijn mocht het beleid jokers kunnen uitdelen, zodat we nieuwe concepten op een regelluwe manier kunnen uittesten en evalueren. Innovatie stimuleren, de beste nieuwigheden verder ontwikkelen en zo toegevoegde waarde creëren op basis van onze behoeften: daar moet de overheid op inzetten.

Een goed voorbeeld van een stap in goede richting is de uitrol van slimme meters, wat – zoals onder meer blijkt uit het internationaal geprezen Linearproject – wel degelijk een belangrijk verschil kan maken. Maar waar andere landen in het kader van variabele energietarieven wel al volop inzetten op slimme meters, is dat beleid in België gestrand op een negatieve kosten-batenanalyse. Gelukkig komen er meer en meer commerciële producten op de markt die inspelen op monitoring van het verbruik.

Die kunnen nog niet meteen gekoppeld worden aan aangepaste energietarieven, maar geven mensen tenminste toch al de kans om hun energieverbruik te optimaliseren.

Loopt Vlaanderen in vergelijking met andere Europese landen een tikkeltje achter? Zijn we eigenlijk al klaar voor de transitie naar smart grids?

Heidi Lenaerts: Qua onderzoek lopen we zeker niet achter, maar als je het globaal bekijkt – en dan komen we weer uit bij de overheid en de eindgebruikers – dan moeten we inderdaad concluderen dat andere landen al wat verder staan. Scandinaven maken bijvoorbeeld al veel meer de koppeling warmte-elektriciteit, en hun verbruiksprofiel is daar ook op afgestemd. Ze zijn simpelweg collectiever ingesteld. Bij ons beginnen warmtenetten geleidelijk aan op te komen, maar ze blijven vooralsnog vrij zeldzaam.

De technologie is voorhanden om de stap naar smart grids definitief te zetten, maar de geesten zijn nog niet voldoende rijp om theorie te kunnen omzetten in de praktijk. We zien echter wel dat de markt stilaan begint te functioneren. Zo zijn er

'DE TECHNOLOGIE IS VOORHANDEN OM DE STAP NAAR SMART GRIDS DEFINITIEF TE ZETTEN, MAAR DE GEESTEN ZIJN NOG NIET VOLDOENDE RIJP OM THEORIE TE KUNNEN OMZETTEN IN DE PRAKTIJK' bijvoorbeeld al aggregatoren actief die kleinere verbruikers (meestal kmo’s) groeperen en begeleiden.

Deze laatsten dragen bij aan het evenwicht van het net door zich op bepaalde momenten (gedeeltelijk) te laten afschakelen en krijgen daar een vergoeding voor. Dit kadert in de opkomst van dynamische profielen of R3 DP-contracten. Zulke initiatieven tonen aan dat men wel degelijk mogelijkheden ziet in flexibel energieverbruik, -beheer en -beleid.

Tijd voor de allesomvattende slotvraag: hoe zou ons elektriciteitsnet er in de toekomst moeten uitzien?

Heidi Lenaerts: In een ideale wereld leveren intelligente netten ons niet enkel heel wat data op, maar worden die data ook zeer nuttig gebruikt. Het komt erop aan om ons verbruik te meten en te in-

ventariseren, om het te kunnen sturen en optimaliseren op basis van de verkregen gegevens. Ieder die geen immens hoge energiefactuur wil, zal een actieve speler op de energiemarkt worden. We zullen allicht evolueren naar een decentraal systeem waarbij je betaalt voor je aansluitvermogen – de maximumhoeveelheid die je afneemt, gekoppeld aan een eventuele maximumhoeveelheid die je afgeeft aan het net via eigen energieproductie. Lokaal verbruik en productie zullen met andere woorden beter op elkaar afgestemd worden, wat leidt tot minder investeringskosten om het net op peil te houden.

Door het elektriciteitsnet te enten op het individueel verbruiksprofiel kunnen we gerichter investeren en de totale maatschappelijke kost beperken. En geloof me vrij: daar is ieder van ons bij gebaat… ❚

INSTALLATIE & BOUW | 41

Beter Zeker.

‘De mensen rondom je zijn je hoogste goed.’

Stel hen niet onnodig bloot aan gevaar.

BTV is een Externe Dienst voor Technische Controles op de werkplaats en erkend controleorganisme met meer dan 85 jaar ervaring, 11 kantoren en 400 medewerkers in België.

BTV voert voor u technische controles uit op o.a.: hijs- & hefwerktuigen, bouwmachines, elektrische- & gasinstallaties, houders en opslagplaatsen propaan of butaan, liften, opslagtanks, ... maar ook thermografische onderzoeken, energiemetingen, ...

Wenst u een afspraak of meer informatie? Neem dan contact op met één van onze regionale kantoren.

Beter Zeker.

professional.btvcontrol.be

SMART GRIDS

Tekst: Tim Janssens

EEN BLIK OP DE STROOMVOORZIENING VAN DE TOEKOMST

SMART GRIDS

De laatste jaren investeren we steeds meer in duurzame technologieën. De forse stijging van het aanbod aan hernieuwbare energie heeft echter een enorme impact op de werking en de gezondheid van ons (gedateerd) elektriciteitsnet. Een transitie naar smart grids dringt zich op: slimme netten die resulteren in duurzaam, efficiënter en betaalbaar stroomverbruik. Aangezien het concept ‘smart grid’ zich niet in dit ene zinnetje laat vatten, leggen we in onderstaand artikel kort en bondig uit wat smart grids precies zijn, op welke vlakken ze onze elektriciteitsvoorziening zullen veranderen en waarom de implementatie ervan niet snel genoeg kan gebeuren.

HUIDIGE SITUATIE Voor Westerlingen als ons is elektriciteit vanzelfsprekend. Stroom is permanent voorradig, en wanneer het dit even niet dreigt te zijn (komende winter bijvoorbeeld), gaan we met z’n allen op onze achterste poten staan. Aangezien we in Vlaanderen al decennialang verwend zijn met een continue stroomvoorziening – zelfs op de meest afgelegen plekjes, stellen we ons niet al te veel vragen bij de conditie van ons elektriciteitsnet.

Onterecht, zo blijkt: het net staat geweldig onder druk.

De grondslagen van ons huidig elektriciteitsnet werden meer dan honderd jaar geleden gelegd. Het werd ontwikkeld en uitgebouwd op basis van de ‘centralisatiegedachte’: de opgewekte stroom wordt via grootschalige energieproductiesystemen naar de uiteindelijke gebruikers gestuurd, die hiervoor een vergoeding betalen aan hun energieleverancier. Een situatie van ‘eenrichtingsverkeer’ die voor het gros van de Vlaamse gezinnen en bedrijven nog steeds actueel is, maar die steeds minder relevant wordt.

In deze vroege eenentwintigste eeuw vinden we het immers belangrijk om over te schakelen op hernieuwbare energie, onder meer via de installatie Het smart gridconcept steunt op twee fundamentele pijlers: data-uitwisseling en flexibiliteit.

In een slim elektriciteitsnet wisselen distributienetbeheerders en consumenten informatie uit via innovatieve communicatietechnologieën.

van zonnepanelen op onze daken. Dit leidt tot een steeds grotere lokale energieproductie (decentralisatie).

De lokaal geproduceerde groene stroom komt eveneens op het net terecht, en dat vereist een heel nieuwe aanpak, zeker als we ons elektriciteitsnet efficiënt willen blijven gebruiken en grote problemen willen vermijden. Waar we vroeger enkel rekening hielden met stroomtekorten, worden we deze dagen ook geconfronteerd met stroompieken en -overschotten die de vraag-aanbodverhouding op bepaalde momenten danig vertroebelen. Kortom: het traditionele elektriciteitsnet is niet voorzien op de integratie van lokaal geproduceerde duurzame energie en moet dus een grondige metamorfose ondergaan, zeker als we onze elektriciteit in de toekomst groen en betaalbaar willen houden.

INTELLIGENT NET Deze metamorfose staat echter niet gelijk aan capaciteitsuitbreiding. Integendeel: door ons net ‘slimmer’ te maken en aan te passen aan de nieuwe realiteit hoopt men de uitbreiding van de nutsinfrastructuur (en de bijhorende hoge maatschappelijke kosten) juist te kunnen vermijden. Welkom in de wondere wereld van het ‘smart grid’, het elektriciteitsnet van de toekomst waarmee producenten en consumenten niet enkel stroom, maar ook data en informatie uitwisselen om de energievoorziening af te stemmen op de reële behoeften van gebruikers, het evenwicht tussen vraag en aanbod onder controle te houden en op die manier productie, distributie en verbruik een stuk efficiënter te maken.

Het smart gridconcept steunt op twee fundamentele pijlers: data-uitwisseling en flexibiliteit. In een slim elektriciteitsnet wisselen distributienetbeheerders en (residentiële en industriële) consumenten informatie uit via innovatieve communicatietechnologieën. Via slimme meters kunnen gebruikers hun verbruik in detail opvolgen en zullen ze in de toekomst zelfs kunnen inspelen op de conditie van het net en het actuele elektriciteitsaanbod – energie gebruiken wanneer ze voorradig is, bijvoorbeeld door je wasmachine te laten draaien op het moment dat de elektriciteit voldoende beschikbaar (en dus goedkoper) is. Door de verbruiksgegevens van consumenten te analyseren via die slimme meters kunnen netbeheerders de efficiëntie van het systeem bovendien beter garanderen. Eventueel kunnen ze de slimme meters ook gebruiken als sturingsplatform – op momenten van piekbelasting een signaal geven aan de gebruiker, waardoor deze laatste bijvoorbeeld tijdelijk enkele toestellen naar keuze ›

INSTALLATIE & BOUW | 43

SMART GRIDS

kan laten afschakelen, een actie die op termijn ook automatisch zou kunnen gebeuren. Op die manier leggen we de kiem voor een actief, vraaggestuurd netbeheer.

En dat is nodig, want het stijgend aandeel aan hernieuwbare energie zet het klassieke aansluitingsmodel fors onder druk. Strikt gezien moet ons net op elk moment het volledige vermogen aan beschikbare hernieuwbare energie kunnen opvangen. Dit leidt tot overdimensionering – de meeste klassieke stuurbare energieproductiesystemen functioneren maar een beperkte tijd op vollast – en exuberante kosten. Anders gezegd: de huidige gang van zaken vereist dat we investeren in inefficiëntie, wat in technologisch progressieve tijden als deze op zijn zachtst gezegd niet meer te verantwoorden is. Smart grids gaan dan ook uit van een slim aansluitingsmodel en beschouwen het ‘probleem’ van decentrale energieproductie als een kans om ons net beter te benutten (lees: af te stemmen op de reële vraag-aanbodverhouding). Ze gaan gepaard met een nieuw, dynamisch betalingsmodel, waarbij de bereidheid tot flexibiliteit bij de consument vergoed wordt. En ze vereisen extra opslag- en reservecapaciteit voor wanneer er respectievelijk te veel of te weinig stroom voorradig is.

UITDAGINGEN De transitie naar smart grids brengt uiteraard heel wat uitdagingen met zich mee. Het gros van de groene energieproductie is moeilijk voorspelbaar, en dat heeft een enorme impact op onze stroomvoorziening, de conditie van het net en de marktverhoudingen. Wind- en zonne-energiesystemen produceren – afhankelijk van weer en schaalgrootte – veel, weinig of helemaal geen elektriciteit. Deze onvoorspelbaarheid leidt in sommige gevallen al tot een te groot aanbod en negatieve energieprijzen.

De wereld op z’n kop, zeg maar. Willen we overschakelen op smart grids, dan zullen we eveneens moeten overschakelen op een betalingsmodel dat niet langer uitgaat van de gedateerde eenrichtingsverhouding tussen producent en consument en de verbruikte kilowatturen, maar dat eerder gebaseerd is op het gebruik van de distributienetinfrastructuur en de wil tot flexibiliteit.

Deze flexibiliteit heeft overigens niet enkel betrekking op consumenten en het afstemmen van hun energieverbruik op het (wispelturige) aanbod, maar impliceert ook dat producenten bereid moeten zijn om de werking van hun traditionele energiecentrales te sturen in functie van de beschikbare hoeveelheid hernieuwbare energie. Of iedereen deze flexibiliteit aan de dag wil leggen – toch een belangrijke voorwaarde voor een optimale werking van onze slimme netten – is maar zeer de vraag. Het zal hoe dan ook nog heel wat tijd en bewustmaking vergen vooraleer het systeem volledig op punt staat.

Voorts spreekt het voor zich dat de informatiestroom in een smart grid zorgvuldig moet worden beheerd. De enorme hoeveelheid beschikbare gegevens uit slimme meters (‘big data’) moet in werkbare syntheses en analyses vertaald worden en vereist dus intelligent datamanagement. Anderzijds is er ook nood aan dataprivacy. Nutsbedrijven kunnen via slimme meters toegang krijgen tot heel wat vertrouwelijke informatie, dus ook op dat vlak zijn er nog heel wat normen en maatregelen nodig.

44 | INSTALLATIE & BOUW

Een visualisatie van een smart grid, het elektriciteitsnet van de toekomst waarmee producenten en consumenten niet enkel stroom, maar ook data en informatie uitwisselen om de energievoorziening te optimaliseren.

STAND VAN ZAKEN Ondanks deze niet onbelangrijke aandachtspunten is de evolutie richting smart grids volop aan de gang. Sinds 2002 heeft Europa ongeveer 3,15 miljard euro geïnvesteerd in smart gridprojecten (459 in totaal). 238 projecten zijn al afgerond, 221 zijn nog lopende. Heel wat Vlaamse organisaties, kennisinstellingen en bedrijven zijn partner in internationale projectconsortia als S3C, Grid4EU, Grid+, EcoGrid, SWIFT, Increase of MetaPV. Sinds 2010 ijveren ISGAN (International Smart Grid Action Network) en GSGF (Global Smart Grid Federation) op mondiaal niveau voor een stroomversnelling in de ontwikkeling en implementatie van slimme elektriciteitsnetten. In Vlaanderen neemt Smart Grids Flanders die taak op zich.

Op Europees niveau is en blijft België een zogeheten ‘middenveldspeler’.

In de Smart Grid Projects Outlook 2014, een tweede update van de database van lopende en afgeronde Europese smart gridprojecten die JRC sinds 2010 onderhoudt, prijkt België op een mooie negende plaats. Ons land is betrokken bij zestig projecten en is dus bovengemiddeld actief.

Toch is er nog een aanzienlijk verschil met de top-5 (Duitsland, Denemarken, Italië, Spanje, Frankrijk), die allen in meer dan honderd projecten participeerden. Wat de classificatie voor ‘sterke samenwerkingsverbanden’ en ‘investeerders’ betreft, komen we respectievelijk uit op een zesde en achtste plaats.

Als klein landje doen we het met andere woorden lang niet slecht. Het is echter zaak om onze theoretische kennis zo snel mogelijk om te zetten in de praktijk en de transitie naar een intelligent elektriciteitsnet effectief waar te maken. Maar laat het nu net daar zijn dat het schoentje vooralsnog wringt. Aangezien de verschillende belanghebbenden nog niet bepaald op één lijn zitten, blijkt het voorlopig zeer moeilijk om grootschalige smart gridrealisaties op touw te zetten. De definitieve implementatie van slimme netten is dus nog niet meteen voor morgen. Maar hopelijk wel voor overmorgen… ❚ Bronnen: • Brochure Smart Grids Flanders – Eerste Hulp bij Onduidelijkheid over Smart Grids: wat je moet weten over het elektriciteitsnet van morgen • JRC’s Smart Grid Projects Outlook 2014

BERENDRECHT | Brandweerkazerne

Tekst: Desiree Pennings Foto’s: Bovenbouw

ZUINIGE TECHNIEKEN VORMEN BELANGRIJKE MEERWAARDE IN ECOLOGISCH BRANDWEERCOMPLEX

DUURZAME INSTALLATIES

VOOR BRANDWEERKAZERNE BERENDRECHT De nieuwe brandweerkazerne in Berendrecht bestaat uit een houten gebouw dat aan de buitenzijde is afgewerkt met dennenhout. Isolatie, recycling en energiezuinigheid zijnde kernbegrippen in dit project. Abati uit Wilrijk installeerde de gehele HVAC-techniek en de sanitaire installaties. Dankzij deze technieken is dit de eerste ecologische brandweerkazerne van Vlaanderen. › De nieuwe brandweerpost in Berendrecht werd in september in gebruik genomen.

INSTALLATIE & BOUW | 45

STERK IN KOUD EN WARM

ABATI PROFESSIONEEL

Van scholen tot laboratoria, voor zowel overheids- als industriële projecten: Abati biedt u een volledig pakket wat betreft Heating, Ventilation, Airconditioning en Sanitaire installaties. Reeds vele jaren zijn wij gespecialiseerd in het installeren van deze systemen.

Onderhoud en een degelijke naservice zijn steeds inherent aan onze diensten.

Scholen

Openbare werken

Industrie

ABATI PARTICULIER

Goed wonen begint bij comfortabel wonen. Abati werkt op het vlak van verwarming, ventilatie, sanitair en elekticiteit steeds volgens de hoogste kwaliteitsnormen met daarbovenop een uitstekende service met 24/7 bereikbaarheid.

Appartementsbouw

Woningbouw

Beheer installaties

Abati nv, Jules moretuslei 158, 2610 Wilrijk ▪ info@abati.be ▪ www.abati.be ▪ Tel: +32 3 830 31 91 ▪ Fax: +32 3 830 15 93

14870531_abati.indd 1

13-11-14 14:15

Studies verwarming & ventilatie, conditioning, elektriciteit, data bekabeling, sanitair, vertikaal transport

Studies van constructies in beton, staal, metselwerk en hout.

www. tecon-groep.be

BERENDRECHT | Brandweerkazerne

De verlichting in het nieuwe brandweercomplex werkt via bewegingsdetectoren. Dit voorkomt dat er onnodig licht brandt in ruimtes waar niemand aanwezig is.

De brandweerpost in Berendrecht werd in september in gebruik genomen. Zoâ&#x20AC;&#x2122;n negen brandweermannen rukken er regelmatig uit om te helpen in het district Berendrecht-Zandvliet-Lillo. Het gebouw heeft een extra hoge isolerende waarde, die ervoor zorgt dat de warmte niet gemakkelijk uit het gebouw trekt. Dit is met name van belang wanneer de grote poorten opengaan waar de brandweerwagens doorheen rijden. De aansluitende ruimtes verliezen geen warmte, ondanks het gebruik van deze poorten.

HOOG RENDEMENT, LAAG VERBRUIK In de kazerne worden grote hoeveelheden water verbruikt voor de douches, toiletten en het wagenpark.

Het douchewater wordt verwarmd door middel van zonneboilers op het dak.

Hemelwater wordt gebruikt voor het doorspoelen van de toiletten en het wassen van de wagens. Het geproduceerde afvalwater wordt gezuiverd via een rietveld, waarna het hergebruikt kan worden. Het

teveel aan gezuiverd water wordt afgevoerd via een vijver. De verlichting in het gebouw werkt via bewegingsdetectoren. Dit voorkomt dat er onnodig licht brandt in ruimtes waar niemand aanwezig is. De verwarming werkt op pellets, gemaakt van afvalhout.

Abati verzorgde de HVAC en de sanitaire installatie, inclusief de zonnepanelen en de houtpelletinstallatie. Zuinig omgaan met energie was nog nooit zo belangrijk als vandaag, vinden ze bij Abati. Het realiseert daarom duurzame installaties met een hoog rendement en een laag energieverbruik, een kwaliteit dit in de nieuwe brandweerkazerne van Berendrecht uitstekend tot uiting komt. Abati is niet alleen gespecialiseerd in het installeren van deze systemen, maar ook in onderhoud en het verlenen van een degelijke service. â?&#x161;

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever AG Vespa, Antwerpen Architect Bovenbouw, Antwerpen Aannemer Brebuild, Antwerpen Installatie elektriciteit Elektro Wouters, Beerzel Hoewel dit op zich niet te zien is, bevat de nieuwe brandweerkazerne in Berendrecht een veelheid aan energiezuinige, performante technieken.

Installatie HVAC en sanitair Abati, Wilrijk

INSTALLATIE & BOUW | 47

BERENDRECHT | Brandweerkazerne

Tekst: Desiree Pennings Foto’s: Bovenbouw

OPTIMAAL SAMENWERKENDE TECHNIEKEN IN

NIEUWE BRANDWEERKAZERNE De brandweerkazerne in Berendrecht is de eerste ecologische kazerne in het land. Het gebouw bestaat uit duurzaam Europees hout en heeft zonnecollectoren op het dak. Daarnaast is er nagedacht over extra isolatietechnieken, een recuperatiesysteem voor regenwater en een milieuvriendelijke organische verwarming door middel van pellets. Elektro Wouters uit Beerzel installeerde er de gehele immotica-installatie, die instaat voor de optimale koppeling van de diverse technieken.

De brandweerpost in Berendrecht, die in september in gebruik genomen werd, is actief in het district Berendrecht-Zandvliet-Lillo en treedt onder meer op bij incidenten in de haven van Antwerpen. Het is een van de eerste passiefkazernes ter wereld dankzij de duurzame toepassingen, zoals automatische verlichting en zonnecollectoren voor het douchewater. Maar natuurlijk blijft brandveiligheid en hulpverlening de belangrijkste functie voor de brandweer. Dankzij de nieuwe kazerne kan ze eerder uitrukken en ter plaatse zijn.

In de kazerne werden diverse technieken geïnstalleerd, zoals elektrische poorten, deursturingen, automatische lichtsturingen, brandmeldinstallatie, alarminstallatie, telefoon- en datalijnen, ... Hoewel de systemen allemaal vanzelfsprekend lijken te werken, zit er toch bijzonder veel techniek achter, vertelt Frank Op de Beeck van Elektro Wouters. “De technieken binnen de brandweerkazerne zijn niet eenvoudig. Al deze systemen moeten perfect met elkaar samenwerken.”

ERVAREN TECHNICI “Een andere firma installeerde de elektrische poorten, en wij moesten ervoor zorgen dat deze vanop afstand gestuurd konden worden,” vertelt Op de Beeck.

“Om ervoor te zorgen dat we precies wisten hoe dit moest, hebben we een kijkje

'PASSIEVE BRANDWEERKAZERNE FUNCTIONEERT IDEAAL DANKZIJ PERFECTE AFSTEMMING VAN DE VERSCHILLENDE TECHNIEKEN'

Elektro Wouters installeerde onder meer de deursturingen en automatische lichtsturingen. In de kazerne is erg veel techniek verwerkt.

genomen bij een andere kazerne. Ook is er een stroomgroep geïnstalleerd in samenwerking met een andere firma. Deze moet op het juiste moment opstarten, omschakelen en energie afgeven. Het was van het grootste belang dat alles goed zou functioneren. Een goede samenwerking met de andere partijen was daarom erg belangrijk.”

Die samenwerking verliep vlot. De verschillende firma’s wisten volgens Op de Beeck dat dit essentieel is voor het goed laten functioneren van alle verschillende technieken. “Het waren allemaal firma’s die ervaring hadden met projectmatige samenwerkingen. Elektro Wouters heeft zelf ook ervaren technici in dienst voor de gehele sector, die ieder hun specialisatie hebben. Wij kunnen een totaalpakket aanbieden,” aldus Op de Beeck.

Elektro Wouters is inmiddels al vijftig jaar actief als elektriciteitsonderneming en heeft in de loop der jaren een sprekende referentielijst opgebouwd. De brandweerkazerne in Berendrecht kan nu aan deze lijst toegevoegd worden. Op de Beeck: “We hebben laten zien dat we van alle markten thuis zijn. Of het nu gaat om een klein of een groot project, het is altijd de uitdaging om alle technieken perfect op elkaar af te stemmen.” ❚

TECHNISCHE FICHE

Door gebruik te maken van glas in de gevel ontstond een transparant geheel.

48 | INSTALLATIE & BOUW

Opdrachtgever Architect Aannemer Installatie elektriciteit Installatie HVAC en sanitair

AG Vespa, Antwerpen Bovenbouw, Antwerpen Brebuild, Antwerpen Elektro Wouters, Beerzel Abati, Wilrijk

MELSELE | WZC Briels

30.000 m³ zuivere lucht per uur

IN WZC BRIELS Tekst: Geert Houben

Het nieuwe woonzorgcentrum telt 95 kamers.

Het splinternieuwe woonzorgcentrum Briels in Melsele is binnenkort de nieuwe thuis voor 95 senioren. De vervangingsnieuwbouw omvat drie verpleegeenheden, verspreid over evenveel bouwlagen. Het rust- en verzorgingstehuis bevat onder meer een grote polyvalente zaal, cafetaria, kleedruimten en een was- en strijklokaal. Daarnaast is het woonzorgcentrum uitgerust met verschillende nieuwe technieken, waaronder het doorgedreven ventilatiesysteem van Systemair dat ongeveer 30.000 m³ lucht per uur zuivert.

Eind 2012 ging het oude rusthuis Briels in Melsele tegen de vlakte. Op dezelfde plek is nu een nagelnieuw woonzorgcentrum verrezen. AMV Architecten tekende een prachtig complex uit waar de senioren volop van hun oude dag kunnen genieten. Om de installatie ervan te begeleiden en het gebruik te optimaliseren, deden ze een beroep op Tecon Groep. Zaakvoerder Vincent Brison was mee verantwoordelijk voor de implementatie van het ventilatiesysteem. “Het was vooral belangrijk om het te kunnen inpassen in de zolder. Het systeem moest onzichtbaar zijn voor de gebruikers. Na overleg met de architecten zijn we tot de conclusie gekomen om het dak 30 cm op

te trekken. De hellingsgraad bleef ongewijzigd, waardoor er binnen meer ruimte ontstond. Een andere uitdaging was het halen van de energievereisten door voldoende warmte te recupereren.

Alleen vormt dat tegenwoordig in elk project wel de moeilijkheidsgraad.”

STILLE LUCHTGROEP Systemair maakte voor het WZC Briels gebruik van Eurovent-gecertificeerde luchtgroepen van het type Danvent. “Dit staat garant voor de ventilatie van ongeveer 30 000 m³h met rendementsvolle warmterecuperatie,” beschrijft sales engineer Steve Robijn. “De DV-units behoren tot de

stilste en efficiëntste luchtgroepen op de markt.

Ze zijn verkrijgbaar met PM-motoren (permanent magneetmotoren) en hebben energie-efficiëntieklasse IE4. Daarnaast zijn ze ook beschikbaar met EC-motoren (elektronische commutatie), IE4 en uiteraard ook met AC-motoren. Hiermee is Systemair een stapje voor op de toekomende ERP-regelgevingen die worden opgelegd door de EU. Het totale debiet is verdeeld over vijf units, waarvan vier met tegenstroomwisselaar en één met twincoilsysteem. Elk van deze units is opgebouwd naar een optimale energie-efficiëntie. Ze halen allemaal een efficiëntieklasse A en ruimschoots klasse SFP3.” ›

INSTALLATIE & BOUW | 49

MELSELE | WZC Briels

'STILLE, ENERGIE-EFFICIËNTE LUCHTGROEPEN MET RENDEMENTSVOLLE WARMTERECUPERATIE ZORGEN VOOR AANGENAAM BINNENKLIMAAT' LAGE LUCHTSNELHEID Bij de opbouw van de luchtbehandelingskasten is speciale aandacht besteed aan de lage interne luchtsnelheid. “Deze is bewust zeer laag gehouden, rond 1,8 m/s,” beschrijft Robijn. ”Het heeft als voordeel dat we de interne drukval verder reduceren, wat op zijn beurt weer positief bijdraagt aan het verbruik en het geproduceerde geluid.

Het geluidsvermogen is beperkt tot minder dan 55 dB(A).” Ook het geluid van de ventilatoren wordt gedempt. “Hiervoor gebruiken we de zogenaamde plugfans met een composiet schoepenwiel dat in vergelijking met de metalen variant tot 15% efficiënter en tot 5 dB(A) stiller is. De ventilatoren halen rendementen van ruim 80 %.”

Condensatie

Systemair nam de in de nieuwbouw de ventilatie voor zijn rekening.

”Op de plaatsen waar condensatie kan ontstaan in de units, zoals in de toevoerfilter-, warmtewisselaar- en koelbatterijsecties, zijn deze secties uitgevoerd in roestvrij staal,” beschrijft Robijn.

“Naverwarming en nakoeling gebeurt via een change-overbatterij, een slimme oplossing waar beide batterijen gecombineerd worden in één element met druppelvanger en een inox condensatiebak. Dit komt de energie-efficiëntie ten goede omdat er slechts één element ingebouwd wordt dat drukval veroorzaakt. Voorts is er ook minder leidingwerk nodig. Voor de keuken is tot slot gekozen voor een met ethyleenglycol gevuld twincoilsysteem. Zo kunnen we warmte recupereren en behouden we toch 100 % gescheiden luchtstromen,” besluit Steve Robijn. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer OCMW Beveren Architect AMV Architecten (Wetteren) Studiebureau Tecon Groep (Berchem) Ventilatie Systemair (Heverlee) Installatie Vandewalle NV (Jabbeke)

INSTALLATIE & BOUW | 51

MELSELE | WZC Briels

DOORGEDREVEN INSTALLATIECONCEPT VOOR

WZC BRIELS

Woonzorgcentrum Briels in Mechelen is een knap staaltje zorgarchitectuur. Bij het ontwerp van het gebouw werden zowel voor de technieken als voor het bouwkundige luik specifieke eisen gesteld inzake binnenklimaat, energieverbruik, werkcomfort van het personeel en leefcomfort van de bewoners. Dit alles vereiste een installatieconcept dat optimaal aangepast is aan het gebruik van de verschillende ruimtes. Studiebureau TECON groep geeft ons meer toelichting.

“Een eerste belangrijk aandachtspunt in dit project was de ontwikkeling van de verwarmingsinstallatie. De kleinere ruimtes zoals de kamers van de bewoners en de personeelsruimtes zijn uitgerust met ‘klassieke’ radiatoren. Gemeenschappelijke delen zoals de leefruimtes en de cafetaria zijn dan weer voorzien van een vloerverwarmings en -koelingssysteem.

In de kamers en alle lokalen met mechanische ventilatie is er naast zonwering ook een ‘koele’ luchttoevoer voorzien. De luchtgroepen werden om die reden uitgerust met een koelbatterij die op warme dagen vermijdt dat de ingeblazen buitenlucht de kamers bijkomend opwarmt.

De benodigde warmte wordt opgewekt via twee aparte installaties: gasgedreven lucht-waterwarmtepompen en condenserende gasketels.

De warmtepompen zijn opgesteld op het dak, hebben een rendement van plusminus 155% en zorgen voor de koude- en warmteproductie ten behoeve van de vloerverwarming en luchtgroepen (bij verwarming op regime 45/35°C, bij koude 8/13°C). De condenserende gasketels hebben gesloten verbrandingskamers, realiseren een deellastrendement van 108 en staan in voor de warmteproductie ten behoeve van de radiatoren en de boilers (op een regime 70/50). Met het oog op de legionallawet-

52 | INSTALLATIE & BOUW

geving werd in alle uiteinden van de installaties een permanente temperatuurregistratie ingebouwd. De resultaten hiervan zijn permanent consulteerbaar en de prints kunnen gebruikt worden voor de verplichte periodieke controles.

We kregen ook te maken met een aantal esthetische eisen. Zo moesten de luchtgroepen weggewerkt worden in zolders met een geringe hoogte, met beperkte bereikbaarheid voor onderhoud en de aanleg van kanalen en leidingen tot gevolg. Ook het IT-verhaal was belangrijk: naast de vaste IT-aansluitingen in de kamers van de bewoners en de personeelsruimtes is er ook een wifi-netwerk. Dit wordt vooral gebruikt door het verzorgend personeel, dat met speciale smartphones werkt. De smartphones fungeren niet enkel als telefoon, maar registreren ook zorgoproepen en bieden de mogelijkheid om zorgdossiers rechtstreeks aan te vullen.

Zo worden de administratieve taken na de zorgverstrekking aanzienlijk beperkt. Ook technische alarmen (bijvoorbeeld bij brand) worden via de smartphones aan de verantwoordelijken doorgegeven. Tot slot kan je de smartphones ook gebruiken met het oog op dwaaldetectie. Bij overschrijding van vastgelegde grenzen in het gebouw krijgt de verantwoordelijke automatisch een signaal via de zorgoproepinstallatie.” ❚

VORST | Audi Brussels

Tekst: Desiree Pennings

‘CALORIEMETERS BRENGEN ENERGIEVERBRUIK VAN ELKE AFDELING NAUWKEURIG IN KAART’

ENERGIEMETERS VERMINDEREN ENERGIEVERBRUIK AUDI BRUSSELS De fabriek van Audi Brussels werd gebouwd in 1949. Inmiddels is de fabriek 65 jaar oud en is ze toe aan de nodige moderniseringen. Bijvoorbeeld op het vlak van energie. De eerste stap in de verbetering van het energiebeleid bestond uit het meten waar de warmte en energiestromen naartoe gaan. Ecompany leverde hiervoor Kamstrup Multical 602-meters.

Wanneer je iets aan het energieverbruik wil doen, dan is de eerste stap het meten van de warmte en energiestromen. De meters van het Deense Kamstrup bestaan uit drie onderdelen: een debietmeter in de chauffageleiding die de volumestroom van het water bepaalt, de temperatuursensoren die het verschil in temperatuur meten in de vertrek- en retourleiding en een rekenunit die de debiets en het verschil in temperatuur omrekent naar kWh. De meters worden automatisch uitgelezen via een M-busnetwerk.

ENERGIEVERBRUIK METEN In samenwerking met installateur Delta Thermic werd de volledige stookplaats van Audi Brussels voorzien van energiemeters. Dankzij deze zogenaamde caloriemeters kan het energieverbruik per afdeling in kaart worden gebracht. “De fabriek kan nu via het gebouwbeheersysteem nauwkeurig bijhouden hoeveel chauffage er verbruikt wordt door productiehal 1 en 2 en de kantoren,” licht Pieter Vanparijs, eigenaar van Ecompany, toe.

Voorheen kreeg Audi Brussels enkel de eindfactuur te zien en was het hen niet duidelijk hoeveel energie hun verschillende gebouwonderdelen verbruikten. Dankzij de meters kan het nu achterhalen wat binnen de fabriek de grootverbruikers zijn. Door per bedrijfsonderdeel te meten hoeveel warmte er wordt verbruikt, zijn afwijkende verbruiken en problemen snel op te sporen en kunnen er op een efficiënte manier maatregelen getroffen worden. Dit leidt uiteindelijk tot een forse reductie van het totaalverbruik en de eindfactuur.

principe het best geplaatst kon worden en welke locaties hiervoor het meest geschikt waren.

Er is gekozen voor een statisch meetprincipe waarbij gebruikgemaakt wordt van een ultrasone meting van het volume van het chauffagewater. Een turbinemeter is volgens Vanparijs ondergeschikt aan een statische meter.

“De ultrasone meters hebben een langere levensduur en zijn een stuk nauwkeuriger. Bovendien hebben de energiemeters geen rechte leiding voor of na de meter nodig, waardoor de inbouw een stuk flexibeler kan gebeuren.

De klant hoeft zich geen zorgen te maken dat er bochten in de buurt van de meter komen,” aldus Vanparijs. ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Studiebureau Installateur Levering Kamstrupmeters

Audi Brussels Arcadis, (Brussel) Delta Thermic, (Antwerpen) Ecompany, (Herent)

ULTRASONE METING Vooraf verrichtte Ecompany heel wat engineeringswerkzaamheden.

Zo ging het bijvoorbeeld na welk meet-

INSTALLATIE & BOUW | 53

THEMA | Bedrijfswageninrichting

Tekst: Kevin Moens

Group Cé zorgt ervoor dat je beweegbare onderdelen steeds met één hand kan bedienen. .

“BESTAAT HET NIET, DAN MAKEN WE HET!”

Orde en netheid op de werkplek komen de efficiëntie alleen maar ten goede. Een overzichtelijk ingedeelde bestelwagen draagt daartoe bij, aangezien menig installateur als kilometervreter quasi in zijn bestelwagen woont. Modulaire systemen en zelfs maatwerk zorgen voor de bestelwagen naar wens.

“Bedrijfswageninrichting gaat verder dan enkele kastjes inbouwen. Er zijn oneindig veel mogelijkheden en iedere installateur werkt graag op zijn eigen manier. Daarom stellen we het interieur samen volgens de wensen van de klant.”

naast bieden we ook andere diensten zoals belettering aan.”

VANCARE ALU-LINE

Het nieuw inrichtingssysteem Vancare Alu-Line is volgens Cupers het neusje van de zalm in bestelwagenland. “Dit systeem staat garant voor een gewichtsbesparing van 40 %. De dragende delen uit staal garanderen de structuur, maar de lades, leggers en opzetbakken bestaan uit aluminium.” Overige gewichtsbesparing zoals zo licht mogelijke wand- en vloerplaten dragen bij aan een licht eindresultaat.

Aan het woord is Peter Cupers, zaakvoer“De bestelwagen zal daardoor minder der bij Group Cé uit Kermt bij Hasselt. verbruiken. Voorts trachten we – uit eco“Naast het inbouwen van modules leve- Vancare Alu-Line staat garant voor een gewichtsbesparing van 40 %. logische overwegingen – waar mogelijk ren we specifiek maatwerk. Vinden we het niet op de markt? Dan gaan we creatief aan de slag en ontwikkelen we het te werken met gerecycleerde materialen,” legt Cupers uit. “Qua ergonomie zelf.” Daarenboven omschrijft Cupers Group Cé graag als een onestopshop. zorgen we ervoor dat je beweegbare onderdelen steeds met één hand kan “De klant kan hier terecht voor alles wat inbouw en ombouw betreft. Daar- bedienen,” besluit Cupers. ❚

'INRICHTING VAN DE BESTELWAGEN OP MAAT VAN DE KLANT'

54 | INSTALLATIE & BOUW

THEMA | Bedrijfswageninrichting

TOTAALINRICHTING OP BASIS VAN MODULAIR CONCEPT Totaalinrichting en modulariteit lijken twee contradictorische begrippen, maar niets is minder waar. Met het oog op orde en overzicht combineert Systems4Vans losse componenten tot één samenhangend concept op maat van het bedrijfsvoertuig in kwestie.

Het S4V-systeem gaat uit van een quasi onbegrensde modulariteit: door allerhande componenten te combineren tot één concept krijg je de beste inrichting voor elke bedrijfswagen. Dit heeft niet enkel het voordeel dat chauffeurs steevast al het benodigde materiaal naar wens kunnen opbergen, maar ook dat je het concept kan universaliseren en eveneens in andere bedrijfswagen kan toepassen. “Ons uitgangspunt is dat het systeem steeds met één hand te bedienen moeten zijn, net omdat de andere hand vaak gebruikt wordt voor het hanteren van gereedschap of kleinmaterialen,” luidt het bij Systems4Vans.

“We werken met producten van Zevim, onze vaste partner in bedrijfswageninrichting. Voor vrijwel elk stuk gereedschap of kleinmateriaal is er een schap, kast of onderdeel beschikbaar. Zo is de wagen altijd

netjes en overzichtelijk en verliest de bestuurder minder tijd. Kortom: S4V-bedrijfswageninrichtingen vormen de basis voor een opgeruimde auto met oog voor detail.”

S4V werkt met officieel aangestelde inbouwdealers. Deze verzorgen de distributie en het inbouwen van de karakteristieke S4V-bedrijfswageninrichting. “Het installeren en inrichten gebeurt in de werkplaats van de dealer of ter plaatse bij de klant,” aldus S4V. “Indien er in de directe omgeving geen inbouwdealer aanwezig is, verzorgen we de installatie zelf.

Op termijn willen we echter overal officiële S4V-inbouwdealers aanstellen, zodat we het onze klanten makkelijk kunnen maken en de inrichting van de bedrijfswagens zo efficiënt mogelijk kunnen laten verlopen.” ❚

BEDRIJFSWAGENINRICHTING ALS VISITEKAARTJE Een perfect ingerichte bedrijfswagen is het visitekaartje van een onderneming. Bij VCT beseffen ze dit maar al te goed.

Sinds 1996 profileert het zich als een polyvalent inrichter van bedrijfswagens. kleine als grote voertuigen een oplossing.

“We bieden een unieke service,” luidt het bij VCT. “De montage kan in het bijzijn van de klant gebeuren. Onze jarenlange expertise heeft ons geleerd dat klanten op het ogenblik

van de montage nog bepaalde kleine aanpassingen en bijkomende accessoires willen. Bij VTC is de klant koning en is niets onmogelijk. Aangezien we nagenoeg alles op voorraad hebben, kunnen we flexibel te werk gaan. Onze bedrijfswageninrichtingen leiden met andere woorden tot mooie kostenbesparingen, garanderen de veiligheid en optimaliseren de professionaliteit van onze klanten.” ❚

OPTIMALE RUIMTEBENUTTING IN BEDRIJFSVOERTUIGEN Een goede inrichting van bedrijfsvoertuigen bevordert het rendement van een onderneming. Een van de specialisten die zich hier specifiek op toelegt, is Alfa Equipments. Met zijn kwalitatief modulair systeem zorgt het steevast voor een optimale ruimtebenutting.

Sinds 1992 is Alfa Equipments actief in het inrichten van bedrijfsvoertuigen. De jarenlange expertise, kwaliteit en innovativiteit maken van Alfa Equipments een vooraanstaande en betrouwbare partner. “Ons 100% modulaire systeem is toepasbaar in elk type voertuig,” luidt het bij Alfa Equipments. “Door de optimale benutting van de ruimte besparen we onze klanten heel wat tijd en geld. De investering in een nieuwe inrichting is al binnen het jaar terugverdiend.”De modulaire systemen creëren niet alleen orde in bestelwagens en andere voortuigen, maar zijn bovendien ook zeer

veilig. Het systeem heeft de TUV-crashtest briljant doorstaan en voldoet volledig aan de ECE R17-richtlijn. Daarnaast biedt Alfa Equipments zijn klanten een prima service. “Om klanten geen kostbare tijd te laten verliezen, stellen we onze demowagens graag ter plekke voor. Zo krijgt men ook een beter beeld van de beschikbare werkruimte, de indeling, het volume en de mogelijkheden. We halen de om te bouwen bedrijfsvoertuigen zelf op en brengen ze binnen de drie weken gemodificeerd terug tegen een zeer minieme onkostenvergoeding.” ❚

INSTALLATIE & BOUW | 55

- Modulair inrichtingssysteem - Accessoires en auto- toebehoren - Standaard voertuigbescherming S4V bedrijfswageninrichtingen vormen de basis voor een opgeruimde auto met oog voor detail. Voor vrijwel elk stuk gereedschap of kleinmateriaal is er een schap, kast of onderdeel beschikbaar binnen ons modulaire systeem.

Zo is uw auto altijd netjes en overzichtelijk. Orde en overzicht leveren een bijdrage aan sneller en efficiënter werken. Met als gevolg een hoger dagelijks rendement. Bovendien benutten de S4V bedrijfswageninrichtingen de ruimte in uw auto optimaal: u kunt meer verschillende onderdelen meenemen die eenvoudig terug te vinden zijn. U bespaart ook nog eens jaarlijks veel geld door minder tijdverlies en minder gereden kilometers. En dat laatste is eveneens goed voor het milieu.

Haverstraat 15 • 3650 DILSEN-STOKKEM T 0496 06 05 81 • info@systems4vans.com • www.systems4vans.com

VOLUME

14870523_4Evans.indd 1

17-11-14 12:44

OP MAAT SUR MESURE

INRICHTING VAN BEDRIJFSVOERTUIGEN AMÉNAGEMENT DE VÉHICULES UTILITAIRES

Alfa Equipments richt de laadruimte van uw bestelwagen in naar uw eisen. Dankzij ons modulair en licht systeem bergt u alle materialen en gereedschappen veilig en handig op zodat u geen tijd meer verliest met het zoeken naar de juiste onderdelen. www.vtc.be T 011 78 02 46 Alfa Equipments bvba Fouga Magisterlaan 2189 E alfa.bvba@skynet.be http://www.alfa-bvba.be/ 3800 SINT-TRUIDEN

VTC bvba - sprl Patrick Wagnonlaan - Avenue Patrick Wagnon 7 B-7700 Moeskroen - Mouscron Tel. +32 (0)56 55 49 66 Fax +32 (0)56 34 86 62 info@vtc.be - www.vtc.be

THEMA | Bedrijfswageninrichting

MODULAIR LADENSYSTEEM VOOR WAGENS Chaos in de koffer of de laadbak van de wagen – we maken het allemaal wel eens mee. Dan moeten we minutenlang zoeken en ons in alle bochten wringen om dat juiste gereedschap of materiaal te vinden. Daardoor verliezen we enorm veel tijd en krijgen in het slechtste geval zelfs last van rugpijn. G-teek lost dit probleem voorgoed op met een modulair ladensysteem.

G-teek uit Stekene produceert en levert een uniek systeem van modulaire laden voor wagens, zowel voor binnen- als buitentoepassingen. Het systeem bestaat uit afzonderlijke, zelfsluitende laden, die in 150 verschillende afmetingen beschikbaar zijn.

Een hoogwaardig geleidingssysteem met hoge draagkracht zorgt ervoor dat de laden steeds recht in en uit de corpus glijden, zelfs bij intensief gebruik.

INDOOR “Dankzij de modulaire opbouw kan het ladensysteem heel eenvoudig uitgebreid worden tot een complete inrichting in de wagen,” zegt zaakvoerder Gielis De Witte. “De ruimte in de koffer of de laadbak kan zo optimaal benut worden en de gebruiker krijgt steeds een overzichtelijke en aangename opstelling.” De verschillende units worden met elkaar verbonden door middel van meegeleverde bouten. In elke unit, wat

ook de afmeting is, zijn immers op dezelfde plaatsen bevestigingspunten aangebracht. Uiteraard kan de gebruiker de opstelling naar eigen behoefte aanpassen door zelf gaten door de laden te boren en deze daarna te verbinden. De zijdelingse bevestigingspunten kunnen ook gebruikt worden om de verschillende units aan de wagen zelf te bevestigen. Het resultaat is een veilig en sterk geheel, dat toch moduleerbaar blijft.

OUTDOOR “Voor extra ruw gebruik of voor installatie in buitentoepassingen, bijvoorbeeld in een open laadbak van een bestel- of vrachtwagen, ontwikkelden wij een speciale versie van het ladensysteem,” vult Gielis de Witte aan. “Deze outdoorversie is een volledig watervast model op basis van een corpus uit een extra dikke aluminium traanplaat en inox ladegeleiders. ❚

INSTALLATIE & BOUW | 57

Volledig watervaste modellen mogelijk.

verhoog de bodem van uw wagen dmv ons ladesysteem.

TEEK

Inrichting naar eigen keuze.ladesysteem.

Boswegel 35 9190 Stekene T +32 479519927 E info@g-teek.be W www.g-teek.be

14870529_teek.indd 1

Als de spanning stijgt...

07-11-14 10:28

Een nieuwe look en nog meer vermogen voor overspanningsafleiders V50 en V20.

•

Nieuw soft-release contact en trilvast kliksysteem voor een zekere montage onder de zwaarste mechanische belasting

•

Handige (de-)montage in het bodemdeel door ergonomische greepvlakken

•

Halogeenvrije en UL-gekeurde kunststof- materialen

•

Hoge herkenningswaarde

•

Bliksemstroomafleidvermogen voor gebouwen tot beveiligngsklasse III

•

Beschikbaar in 1- tot 4-polige uitvoering met steekbare modules, inclusief functie-indicatie THINK CONNECTED.

OBO BETTERMANN nv · Bist 14 · B-2630 Aartselaar T 0 3 870 74 00 · F 0 3 887 40 00 · info@obo.be · www.obo.be

VENTILATIE | Vraaggestuurde systemen

VENTILEER OP EEN GECONTROLEERDE EN VEILIGE MANIER, ZELFS IN DE WINTER De Vlaamse overheid waarschuwde recent dat de luchtkwaliteit in woningen en appartementen vaak van heel slechte kwaliteit is. De voor de hand liggende oplossing is het openen van ramen en deuren, ook in de winter. Op die manier gaat echter ook de warmte en energie naar buiten en krijgen inbrekers een mooie kans om zonder problemen het huis binnen te geraken. Als installateur hebt u de efficiëntste oplossing bij de hand, want met (vraaggestuurde) ventilatie haal je op een gecontroleerde en veilige manier verse lucht naar binnen.

Een mens brengt gemiddeld 85 % van zijn tijd brengen binnen door. Onze gebouwen worden steeds luchtdichter, het aandeel isolatie wordt steeds belangrijker. Als we niet correct ventileren, blijven alle schadelijke stoffen binnen hangen en raakt de binnenlucht sterk vervuild. Het probleem is dat de mens CO2 en bepaalde gevaarlijke VOC’s niet kan detecteren en dan ook geen correcte maatregelen kan treffen.

Daarom stijgt de nood aan een goede ventilatie. Door de ramen en deuren te openen, verlucht je wel, maar je hebt totaal geen vat op de hoeveelheid lucht die in en uit je woning stroomt. Bovendien leiden open ramen of deuren tot energieverlies en tocht. En om regeninslag en ongewenst bezoek in de woning te vermijden, kan je in principe enkel de ramen openen als je thuis

bent. Vraaggestuurde ventilatie is de enige efficiënte en vooral ook veilige manier om een gezond binnenklimaat te bekomen. Onafhankelijke testen in Nederland tonen immers aan dat niet-vraaggestuurde ventilatiesystemen in 90 % van de gevallen uitgeschakeld zijn of op de laagste stand staan.Ventilatieroosters, zoals de Invisivent-familie, zorgen voor een continue toevoer van verse lucht, zonder tocht en zonder dat de ramen open moeten. Vraaggestuurde ventilatiesystemen, zoals Systeem C+EVO en E+, regelen bovendien de afvoer van vervuilde lucht, op een gecontroleerde manier. Dynamische sensoren analyseren de afvoerlucht 24 uur per dag op CO2 of vocht en/of VOC's en passen het ventilatieniveau op een intelligente manier aan aan de daadwerkelijke behoefte van de gebruiker. ❚

INSTALLATIE & BOUW | 59

Journaal MVO-certificaat voor E. Van Wingen E. Van Wingen uit Evergem, dat onder meer warmtekrachtkoppelingen ontwikkelt voor bedrijven, zet fors in op innovatie en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Onlangs ontving het als eerste OostVlaamse onderneming het SR10 IQ-Netcertificaat voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).

Het familiebedrijf E. Van Wingen heeft de afgelopen vijftig jaar een mooi parcours afgelegd en is uitgegroeid tot een stevige kmo met een kleine vijftig medewerkers. “Het is altijd onze filosofie geweest om vooruit te denken,” zegt general manager Jean-Pierre Van Wingen. “Zowel qua bedrijfsvoering als qua productaanbod proberen we te innoveren om zo de klanten echt op hun wenken te bedienen.”

De EVW-mini-WKK, de warmtekrachtkoppeling waarmee kmo’s maximale energie-efficiëntie kunnen realiseren, is daar een mooi voorbeeld van. Het bedrijf gebruikt die warmtekrachtkoppeling trouwens om zijn eigen bedrijfsgebouw te verwarmen en om met de opgewekte stroom drie elektrische voertuigen op te laden.

Precies door te anticiperen op de toekomst, ontstond ook ruime aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. “We kunnen er niet omheen dat we niet alleen efficiënter, maar ook verstandiger en meer toekomstgericht met energie moeten omspringen,” zegt Jean-Pierre Van Wingen, Dat Van Wingen hier wel degelijk werk van maakt, blijkt uit het feit dat het bedrijf de eerste Oost-Vlaamse onderneming was die het SR10 IQ-Netcertificaat voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen kreeg.

“Vanuit onze activiteiten rond energie-efficiëntie kunnen en willen we een belangrijke bijdrage leveren om meer respect op te brengen voor het milieu en dus ook voor de mens,” verduidelijkt Jean-Pierre Van Wingen.

“Tegelijk kan onze knowhow klanten belangrijke besparingen opleveren.

Door de ontwikkeling en de permanente innovatie rond de combinatie van warmte en elektriciteit in warmtekrachtkoppeling kunnen ze de beschikbare energie rationeler gebruiken. Dat levert niet enkel financieel een mooi resultaat op, maar leidt ook tot een kleinere ecologische voetafdruk. Het certificaat is een mooie erkenning voor onze inspanningen, maar zeker geen eindpunt. We blijven investeren in innovatieve ‘groene’ oplossingen.

ebm-papst Benelux verhuisd naar Beek en Donk ebm-papst Benelux, onderdeel van de wereldwijde ebm-papst Group, is verhuisd. Sinds , 27 oktober is het gevestigd aan de Polbeemd 7, (Bemmer IV), 5741 TP in Beek en Donk. In het speciaal voor ebm-papst Benelux ontworpen duurzame nieuwbouwpand zal het zijn ondernemerschap voortzetten vanuit de entree van Brainport. ebm-papst is een fabrikant van ventilatoren en motoren en pionier voor de ultra-efficiënte GreenTech EC-technologie. Op 12 maart ging de eerste schop de grond in, en onlangs is het bedrijf definitief verhuisd. Het nieuwe gebouw bevindt zich op een terrein van 8000m². Vooral het high-endmagazijn, met een oppervlakte van maar liefst 1500m², is fors uitgebreid en grondig gemoderniseerd. Dit was nodig om nog beter aan de wensen en behoeften van de klanten te kunnen voldoen en zo in te blijven spelen op de dynamische markt waar ebm-papst Benelux deel van uitmaakt.

Met de realisatie van dit duurzame, high-technieuwbouwpand heeft ebmpapst Benelux de logistieke bedrijfsvoering en routing toekomstgericht en efficiënt ingericht. “De verhuizing staat symbool voor de verdere groei én professionalisering van ebm-papst Benelux,” aldus algemeen directeur Ad van Nistelrooij. “We besloten dit meteen accuraat aan te pakken en lieten een energiezuinig nieuw pand op een A-locatie aan de N279 in Beek en Donk bouwen.”

Zeswegzoneventiel R274 geïntroduceerd Het zeswegzoneventiel, de R274, doet zijn intrede in het Giacomini-gamma.

Dankzij dit ventiel kan men simultaan twee verschillende thermische energiebronnen beheren. Het gemotoriseerd R274-ventiel (met motor K274Y052) vervangt verschillende kleinere gemotoriseerde ventielen. Dé oplossing bij uitstek voor de synchronisatie bij het openen en sluiten van twee warmtebronnen.

Artiklima overgenomen door ATS Technics

De koel-en verwarmingcircuits zijn volledig hydraulisch ontkoppeld en kunnen in één handbeweging individueel aangestuurd worden. Het gemotoriseerd ventiel kan de twee verbindingen sluiten of de ene of de andere activeren.

Het systeem is naar wens moduleerbaar en ideaal voor alle verwisselbare warm/koudsystemen (plafonds, ventiloconvectoren, vloerverwarming). Het imposant messingstuk omvat twee kogelkranen. Dankzij een functioneel ontwerp is de motor gemakkelijk te monteren en te bevestigen op de basis.

Op maandag 29 september werd de overname van Artiklima bvba door ATS Technics nv formeel bekrachtigd. Artiklima is voortaan een divisie van ATS Technics nv. Beide bedrijven zijn gevestigd in het industriepark Zwaarveld in Hamme en opereren sinds 13 oktober 2014 vanuit de locatie van ATS Technics.

DET-AC III garandeert brandveiligheid in datacenters

ATS Technics is gespecialiseerd in industriële piping en koeling. Door de overname van het handelsfonds (cliënteel en activa) van Artiklima zal ATS Technics zijn werkdomein uitbreiden naar het segment van kleine en middelgrote luchtbehandelingsinstallaties. Het team van ATS Technics wordt op die manier versterkt met zeven extra medewerkers. ATS Technics nv is een onderdeel van ATS Groep, een multidisciplinaire technologiegroep rond moederbedrijf A.T.S. nv (Advices for Technical Systems).

Rittal heeft zijn DET-AC-productfamilie vernieuwd en geoptimaliseerd. Het brandalarm- en blussysteem maakt gebruik van het 3M NOVEC 1230-brandblusmiddel en is geschikt voor toepassing in gesloten serverkasten. Als eerste systeem in zijn klasse slaagde het met succes voor de uitgebreide VdS-testen.

Het DET-AC III-assortiment bestaat uit het DET-AC III Master-brandalarm- en blussysteem, de complementaire unit DET-AC III Slave en de EFD III-oplossing voor snelle detectie. Ze zijn alle drie beschikbaar in de vorm van 19”-inschuifbare racks. Rittal ontwikkelde belangrijke uitbreidingen voor de DET-AC III

60 | INSTALLATIE & BOUW

Journaal Master. Naast het VdS-label heeft het systeem nu ook een CAN-businterface voor rechtstreekse integratie met de Rittal CMC III-oplossing (Computer Multi Control). Deze biedt beheerders veel gedetailleerdere informatie over de status van installaties en inkomende alarmen. IT-beheerders kunnen foutmeldingen lezen op een pc in plaats van op de individuele apparaten zelf, wat maakt dat ze onmiddellijk de juiste maatregelen kunnen treffen. De nieuwe USB-interface vereenvoudigt de service en het onderhoud van de DET-AC III aanzienlijk. Zo kunnen servicetechnici bijvoorbeeld informatie over operationele status en gebeurtenissen makkelijker lezen vanop een laptop, maar kunnen ze ook de configuraties aanpassen, service-intervallen opnieuw instellen of nieuwe firmware installeren.

Het actieve blussysteem DET-AC III Master (Detection Active) werd ontwikkeld voor gebruik in serverkasten en neemt slechts één hoogte-eenheid in een 19”-systeem in. De oplossing is uitgerust met een tweetraps rookaanzuigsysteem. Twee uiterst gevoelige optische sensoren detecteren zelfs de kleinste rookdeeltjes in een zeer vroeg stadium en kunnen een alarm genereren vanaf 0,25% verduistering per meter. Van zodra de eerste sensor rookpartikels detecteert, wordt een vooralarm uitgestuurd. Indien de tweede sensor eveneens rook detecteert, gaat het hoofdalarm af en wordt het blussysteem geactiveerd.

De systemen gebruiken de milieuvriendelijke en niet-stroomgeleidende Novec 1230-brandblusoplossing van 3M. Het is niet schadelijk voor IT-uitrustingen.

Met het opgeslagen middel kan de DET-AC III Master volumes tot 2,8 m³ blussen. In verbinding met (maximum) vier DET-AC III slave-units kunnen tot vijf serverkasten bewaakt en geblust worden.

Ingenium opent derde vestiging In september opende Ingenium zijn derde kantoor in Vlaanderen. Het koos voor Gent, deels omwille van de centrale ligging, deels omwille van de duurzame impulsen die sterk leven in het Gentse. “We proberende afstand voor onze medewerkers naar onze klanten en onze projecten te reduceren, wat uiteraard leidt tot een mooie vermindering van onze CO2-voetafdruk. We hebben dan ook bewust gekozen voor een locatie op minder dan een kilometer van het Sint-Pietersstation.” Ingenium koos doorheen de jaren bewust voor een gestage, kwalitatieve en solide groei.

Het bureau telt intussen al 75 werknemers.

Sortimo Station Centrum Schaarbeeklei 491 1800 Vilvoorde

Sortimo Station West Gentseweg 749 8793 Sint-Eloois-Vijve

Oras en Hansa bundelen de krachten Oras, de Finse producent van kraanwerk voor keukens en badkamers, heeft zijn marktaandeel in Europa fors uitgebreid via de overname van het Duitse Hansa. De eerste fase van de integratie is inmiddels afgerond. Voor België werd er op 1 oktober een nieuwe juridische entiteit, Hansa Armaturen Belgium NV, opgericht, die op termijn alle producten zal samenbrengen onder de Hansa-vlag.

Oras is in de Scandinavische landen marktleider op het vlak van elektronische kranen en zocht al langer naar een mogelijkheid om de omzet en activiteiten in de rest van Europa uit te breiden. Die kwam er in september 2013 met de overname van Hansa Metallwerke AG, actief in hetzelfde segment, maar toch verschillend genoeg om een betekenisvolle aanvulling te vormen op het eigen aanbod. “80% van onze klanten zijn gemeenschappelijk, dus het is logisch dat we samen sterker staan dan als concurrenten,’ zegt Kosta Kourtis, directeur Oras Belux. “Onze complementariteit is belangrijk: het zijn beide familiebedrijven, met een geschiedenis van vakmanschap en hoge kwaliteit.

Oras is heel sterk in functionele, elektronische kranen, terwijl Hansa vooral een begrip is op het vlak van design, kijk maar naar hun talloze prijzen. We brengen beide nu samen om van elkaars sterktes te profiteren en een ‘totaalaanbod’ te kunnen brengen.”

Door de naamsbekendheid en aanwezige salescontacten in de nieuwe regio’s zullen alle producten op termijn onder de naam Hansa verenigd worden (ook in de Benelux). Doelpubliek is het ‘betere middensegment’, dat volgens Kosta Kourtis de laatste jaren sterk is uitgehold door de prijsbrekers en aanbieders van goedkope producten. “Zo ontstond een brede ‘lagere’ middenklasse, terwijl het betere middensegment verdampte. We vullen die lacune opnieuw op met hoogwaardige, waterbesparende, slimme designkranen die nog altijd betaalbaar zijn.”

Het Europese management heeft ervoor geopteerd om op 1 oktober de nieuwe juridische entiteit Hansa Armaturen Belgium NV op te richten. Deze zal initieel beide merken verdelen, om op termijn volledig over te schakelen op Hansa. “Dat zal stap voor stap gebeuren, zodat onze klanten geen enkel nadeel ondervinden. Integendeel, het aanbod wordt overzichtelijker en breder. En daarmee gaan er voor ons ook nieuwe markten open,” besluit Kosta Kourtis.

Sortimo Station Oost Industrieweg 49/7 3980 Tessenderlo

Montage Station 7822 Ath 4520 Wanze 1300 Waver

ALLROUND SERVICE: U VRAAGT HET, WIJ PLAATSEN HET!

ELEKTRICITEIT EN ANDERE NUTSVOORZIENING

VOERTUIGINRICHTING, DAKDRAGERS EN GLASRASTELEN

SIGNALISATIE EN VERLICHTING

GRATIS TEL. 0800 857 59 // fax 0800 857 60 // info@sortimo.be

BE_Anzg_One-Stop-SHopping_197x61_NL_V3.indd 1

23.04.14 10:06

INSTALLATIE & BOUW | 61

Journaal Black-outs vermijden met UPS De problematiek is ondertussen gekend: deze winter dreigt een stroomtekort en bestaat de kans dat we te kampen krijgen met black-outs. Steeds meer gezinnen en bedrijven kiezen voor de aanschaf van een noodgenerator, maar Legrand biedt een ander alternatief: een UPS. Een UPS (Uninterruptible Power Supply) is een niet-onderbreekbare voeding die een aantal apparaten gedurende bepaalde tijd van stroom kan voorzien.

De UPS wordt aangesloten op het elektriciteitsnet, waardoor de interne batterij opgeladen wordt én blijft. In geval van stroomuitval kunnen de gewenste groepen rechtstreeks met de stekker aangesloten worden op de UPS, zodat cruciale apparaten kunnen blijven functioneren. Legrand biedt twee opties: alle apparaten aansluiten op één UPS (waarbij het essentieel is dat het totale vermogen van alle apparaten het maximaal af te geven vermogen van de UPS niet overschrijdt) of meerdere kleine UPS-systemen installeren.

ervoor dat de accu tijdens gebruik niet oververhit. De continue warmteafvoer via de speciale behuizingsgeometrie met koelribben heeft ook een positieve impact op de levensduur van de accu. In vergelijking met een accu zonder CoolPack-techniek houdt een 6,0 Ah-accu het twee keer zo lang vol.

Samen met de 6,0 Ah-accu’s biedt Bosch ook het nieuwe oplaadapparaat GAL 3680 CV Professional aan, dat alle Bosch Lithium-ion-accu’s van 14,4 tot 36 volt kan opladen. In vergelijking met voorganger GAL 3640 CV Professional is de oplaadtijd voor de helft korter, ook al is het meteen ook twee keer zo klein. Zo is een 6,0 Ah-accu op amper vijftig minuten volledig opgeladen. Zowel de 6,0 Ah-accu’s als het nieuwe oplaadapparaat zijn vanaf januari 2015 verkrijgbaar.

Nieuwe generatie Ecodan-warmtepompen gelanceerd Eind september stelde Mitsubishi Electric zijn nieuwe generatie Ecodan-warmtepompen voor. Met de nieuwe Zubadan- en Power-inverters is de efficiëntie van het volledige systeem nog verder verbeterd. Ontwikkeld met het oog op de toekomstige ecodesign-richtlijn LOT 1 overtuigen de warmtepompen dankzij hun hogere SCOP. De nieuwe FTC-5-regelaar is uitgerust met een Auto Adaption-functie. Hiermee kan men onder meer bepalen of de warmtepomp kamer- of buitentemperatuurgestuurd wordt geregeld. Constateert het systeem in de kamertemperatuurmodus bijvoorbeeld een warmtebehoefte, dan wordt het verwarmingswater niet maximaal, maar stapsgewijs verwarmd.

Nieuwe 6,0 Ah-accu’s garanderen langere looptijd Bosch breidt zijn assortiment accu’s voor professionals verder uit en verlegt daarmee de grenzen van Lithium-ionaccu’s. Als eerste fabrikant ter wereld biedt het nieuwe 6,0 Ah-accu’s met de tot nu toe hoogste nominale acculading in de 18 voltklasse. In vergelijking met de in april geïntroduceerde 5,0 Ah-accu’s hebben ze een 20 procent langere looptijd. In vergelijking met de standaard 4,0 Ah-accu’s is de looptijd zelfs 50 procent langer.

Verdere voordelen zijn het geringe gewicht (620 gram) en het kleine formaat van de accu’s (11,5 x 7,5 x 5,5 centimeter). Dat maakt van de 6,0 Ahaccu’s de meest compacte, lichtste en krachtigste accu’s in de 18 voltklasse.

Het beproefde Flexible Power System waarborgt de compatibiliteit met alle bestaande elektrische gereedschappen en oplaadapparaten van Bosch. Zo kunnen de gebruikers de meest uiteenlopende klussen met slechts één accu klaren.

De nieuwe 6,0 Ah-accu’s kunnen hun capaciteit ook bij intensieve toepassingen volledig benutten dankzij de beproefde CoolPack-techniek. Deze zorgt

62 | INSTALLATIE & BOUW

Parallel registreert de besturing de verandering van de kamertemperatuur en maakt ze daaruit op onder welke voorwaarden de gewenste kamertemperatuur snel en comfortabel kan worden bereikt. "Het voordeel daarvan is dat de bekende ‘overcompensaties’ bij vloerverwarmingen worden vermeden,” aldus Rudy Gielen, Product manager ATW bij Mitsubishi Electric Belgium. “Aangezien de warmtepomp hierdoor binnen het optimale frequentiebereik werkt, heeft dat niet alleen voelbare positieve effecten op het warmtecomfort, maar ook op het rendement.

Bovendien zijn er extra bedieningsfuncties geïntegreerd. Zo bepalen de automatische zomer- en wintertijdomschakeling en een uitgangssignaal of de warmtepomp in verwarmings- of koelmodus moet werken, wat zorgt voor extra comfort. Het verbruik is eenvoudig uit te lezen en helpt bij de implementatie van energiemonitoring.”

Via de WLAN-adapter kan de Ecodan-warmtepomp gekoppeld worden aan het thuisnetwerk en bediend worden met een smartphone of tablet-pc. Er is eveneens een gasttoegang, zodat ook installateurs toegang kunnen krijgen tot de geregistreerde gegevens van de laatste dertig dagen zoals foutcodes en temperaturen. Voor een betrouwbare communicatie moeten installaties eenmalig bij MELCloud geregistreerd worden. De verdere ontwikkeling van de warmtewisselaar in de warmwaterboiler bij de nieuwe Ecodan-warmtepompen verhoogt de efficiëntie van het systeem. Ook het productdesign is gewijzigd. De bij voorafgaande modellen extern op de binnenunit gemonteerde indicatoren en de hydraulische componenten zijn bij nieuwe modellen in de omkasting geïntegreerd en kregen daarmee een nieuwe look.

Journaal In het Mr. Slim+-systeem boekte de Ecodan-warmtepomp op de afgeronde testsites overtuigende resultaten. “Bovendien is het uitgerust met een innovatief, uniform concept voor klimaatregeling en warmwatervoorziening met gelijktijdige warmterecuperatie,” licht Gielen toe. “De warmtepomp-/klimaatregelingssystemen bestaan uit een compleet nieuw ontwikkelde buitenunit, een lucht/luchtbinnenunit voor koeling of verwarming en een Ecodan-hydromodule voor sanitair warm water of verwarming van een gebouw met warm water.

Bij een gelijktijdige koel- en warmwaterbehoefte kan de warmte-energie uit de te koelen ruimtes worden gebruikt om de warmwaterbehoefte te garanderen of te ondersteunen. Het volledige systeem scoorde op de testsites COPwaarden van 5 tot 7. Zowel bij industrieel, zakelijk als privégebruik heeft de technologie zich kunnen bewijzen.”

HVAC & ECL 2014 lokt 2.600 bezoekers De installatievakbeurs HVAC&ECL 2014, die op 17 en 18 september plaatsvond in Brussels Expo, presenteerde de thema’s energieprestatie, binnenklimaat en installatietechnieken voor het eerst samen met elektrotechniek, verlichting, automatisering en beveiliging van gebouwen. De toekomstkoers van het vernieuwde concept werd meteen onderschreven door een solide opkomst van een geïnteresseerd en kwalitatief bezoekerspubliek. Vanaf 2015 zal de beurs door het leven gaan als INSTALLPRO. Met 2.578 unieke bezoekers kon HVAC & ECL 2014 een groei van meer dan 30% optekenen op het vlak van unieke bezoekers in vergelijking met de weliswaar alleenstaande vakbeurs HVAC 2013 (1.935 unieke bezoekers).

Samen met vertegenwoordigers van de toeleveranciers werd een community van 3.000 professionals gemobiliseerd. Het aanbod van HVAC & ECL werd gëintegreerd op één gezamenlijk platform, wat meteen ook de toon zet voor de toekomstige uitbouw van de beurs. Volgend jaar vindt de beurs immers plaats onder een nieuwe naam: INSTALLPRO. Dat innovatie centraal stond, werd duidelijk op het Save Parcours, een innovatieparcours langs de standen van deelnemende bedrijven, met aandacht voor oplossingen die zich onderscheiden door een winst op het vlak van tijd (Save Time) en energie (Save Energy). De beste innovaties werden genomineerd voor de Efficiency Awards en kregen een plekje op de Innovation Boulevard. In de categorie Save Time kwam MEP Content van Stabilplan uit de bus als winnaar: grafische artikelinformatie voor BIM. In de categorie Save Energy was het Franke Washroom Systems die de hoofdvogel afschoot met Franke AQUA300 Open Watermanagement. De Publieksprijs ging naar Van Marcke met CSZ, Wolf.

Voorts lag de nadruk sterk op de totaalbeleving van de bezoekers. Om deze te optimaliseren, werden enkele afgebakende belevingszones gecreëerd zoals The Garden (een ingerichte tuinzone als uitnodigend rustpunt voor bezoekers) en The Boiler Room (een exclusieve chill-outzone voor beursbezoekers, verzorgd door enkele toonaangevende spelers op het vlak van thermische technieken).

Daarnaast organiseerde architectuurwebsite Architectura.be in samenwerking met met Groen Licht Vlaanderen en easyFairs een speciale editie van zijn architectuurfotowedstrijd Archifocus: ‘Archifocus Light’. Zowel vakjury als publiek bekroonden een foto waarin licht en verlichting een prominente rol spelen. De vakjury duidde Alain Franzolini aan als winnaar (NAC Houthalen-Helchteren), het publiek verkoos Studio Dupont (JBC Hoofdkwartier Houthalen-Helchteren).

HVAC & ECL bood zijn bezoekers bovendien een gevarieerd conferentieprogramma, afgestemd op de trends in de markt. Een van de cases die centraal stonden, was de renovatie van het verouderde operatiekwartier van ASZ Aalst, dat op amper negen maanden tijd is omgetoverd tot een gloednieuw complex met zeven ultramoderne operatiezalen. Ook Groen Licht Vlaanderen was van de partij met een presentatie over installatie-eisen bij renovatie op het vlak van verlichting. Voor de derde keer op rij werd een partnership rond kennisuitwisseling gesloten met Van Marcke College. Dit learnShopsprogramma omvatte interessante, korte infosessies en demo’s met uitleg en achtergrond omtrent innovatieve, duurzame techniek.

Linum Europe verdeelt producten Caggiati Maurizio Het Italiaanse Caggiati Maurizio legt zich toe op de vervaardiging van vloerafvoerputten en afvoerkanalen in roestvrij staal. Voor de distributie van zijn producten in de Benelux doet Caggiati Maurizio een beroep op Linum Europe uit Kuurne, dat sinds 1983 gespecialiseerd is in de toelevering van producten voor installatiebedrijven in de sectoren grootkeuken, koeling, HVAC en industriële isolatiebouw.

Geproduceerd uit hoogwaardig RVS, beantwoorden alle Caggiatiproducten aan de hoogste EU-kwaliteitsnormen (EN10088-1). Ze oxideren niet en zijn hierdoor geschikt voor vele types afvoer in industriële en utilitaire bouwprojecten waar hygiëne van belang is: grootkeukens en hotel- en restaurantkeukens; farmaceutische bedrijven, cosmetica en laboratoria ; agro-industrie; kwekerijen, slachthuizen en voedingsbedrijven en sportinfrastructuren en zwembaden. De vloerafvoerputten bevatten een onderuitloop (verticaal of telescopisch) of zijuitloop onder verstek (lateraal), zijn eenvoudig te installeren en hebben een perfect afgewerkt en stijlvol design. Op vraag zijn de vloerafvoerputten te verkrijgen met filter of vuilvangkorf, met een speciale dichting (microbiologisch / koelcellen), met gesloten roosteroppervlak, met speciale uitloopdiameter (vb 110 mm), met roosters voor zware lasten of met RVS-afvoerkanalen en roosters die passen op de vloerafvoerputten.

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Installatie & Bouw?

Bel of mail ons!

T +32 (0)11 605540

Koen Royackers E k.royackers@louwersmediagroep.be

INSTALLATIE & BOUW | 63

GENT | Nieuw Datacenter KPN

Tekst: Johannes Van Cauwenberghe

NOODSTROOMVOORZIENING VOOR GENTS DATACENTER Nieuwe inleiding: KPN Group Belgium is een van de belangrijkste telecomoperatoren in België en commercialiseert onder andere het merk BASE. Om het netwerk te optimaliseren, bouwde KPN Group Belgium een nieuw datacenter in Gent.

Ingenieursbureau Van Looy Group stond in voor het totaalontwerp en rustte het uit met een noodstroomvoorziening.

Bobinindus Power Systems voerde de levering en installatie van de noodstroomvoorziening uit. De keuze van de materialen voor deze vitale noodstroomvoorziening werd heel deskundig bepaald. Marc De Pauw, directeur Bobinindus Power Systems, koos MTU-motoren en Leroy-Somer-alternatoren.

“Dit zijn uiterst bedrijfszekere producten, met een uitstekende kwaliteit en up-to-date technologie.”

DRIE AGGREGATEN De noodstroomvoorziening bestaat uit drie stroomaggregaten van telkens 1150 kVA Prime-vermogen. De projectleider licht het project toe: “De drie aggregaten zijn samen opgesteld in een lokaal net onder de begane grond.

64 | INSTALLATIE & BOUW

Elk aggregaat is voorzien van een geluiddempende omkasting en een autonome blusinstallatie. Elk aggregaat heeft ook zijn eigen koeling. Deze wordt verzorgd door drycoolers, gemonteerd op het dak van het gebouw.

De stralingswarmte van de aggregaten wordt op haar beurt afgevoerd door middel van vier klimaatkasten en twee drycoolers. De brandstofvoorziening gebeurt via een centrale dubbelwandige tank met een inhoud van 30.000 liter en drie dagtanks van elk 500 liter, goed voor een autonomie van 72 uur. Elk aggregaat is uitgerust met een stuurbord met redundante Siemens S7 PLC.” De compacte bouw van de motor, in combinatie met de mogelijkheid om de koeler op afstand te monteren, zijn sterke troeven voor deze

GENT | Nieuw Datacenter KPN

KPN Group Belgium, gekend van het merk BASE, bouwde een nieuw datacenter in Gent.

Bobinindus Power Systems stond in voor de levering en installatie van een noodstroomvoorziening.

'DE DRIE AGGREGATEN ZIJN SAMEN OPGESTELD IN EEN LOKAAL NET ONDER DE BEGANE GROND' producten. Samen met de bedrijfszekerheid, de zeer korte opstarttijden en de uitstekende step-loadkarakteristieken maakte dit deze keuze vanzelfsprekend.

Directeur van Bobinindus Power Systems Marc De Pauw: “De koelkring en de warmtehuishouding in het lokaal vormden samen met de akoestiek en de compacte bouw een bijzondere uitdaging voor ons.”

Bobinindus Power Systems is de specialist in deze materie. “Het is de zoveelste datacenterreferentie. We hebben de volledige installatie met ons eigen team uitgevoerd. We kunnen terecht fier zijn op deze prachtige installatie.” Bobinindus is ontstaan uit het herwikkelen van elektrische motoren: ‘bobinage’ voor de industrie. Het bedrijf uit Puurs werd in 1957 opgericht en specialiseerde zich over de jaren in de machinebouw en installatie van stroomaggregaten. Vandaag telt het bedrijf 32 werknemers. Het gamma omvat zowel op maat gemaakte stroomaggregaten als standaardproducten.

Bovendien beschikt de firma over een eigen verhuurdienst en uitstekende dienst-na-verkoop. ❚

BOBINAGE VOOR DE INDUSTRIE Voor Bobinindus Power Systems was dit een bijzonder project. “Elk project heeft zo zijn specifieke moeilijkheden, maar dit project was zeer uitgebreid,” vertelt Marc De Pauw. “De koelkring en de warmtehuishouding in het lokaal vormden samen met de akoestiek en de compacte bouw een bijzondere uitdaging voor ons.”

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever KPN Group Belgium, (Brussel) Studiebureau Van Looy Group, (Borgerhout) Noodstroomvoorziening Bobinindus Power Systems, (Puurs)

INSTALLATIE & BOUW | 65

Uw Energie-Efficiënte investering binnen het jaar terug verdiend *

Transformateurs de protection Efficaces en Énergie pour locaux à usages médicaux Votre investissement est regagné en une année *

Isolatiebewaking voor medisch gebruikte ruimtes

* In vergelijking tot een klassieke transformator bij een volcontinue belasting 24/24u – 7/7d En comparaison avec un transformateur classique en charge maximale continue 24/24h – 7/7j

Energie-Efficiënte Beschermingstransformatoren voor medisch gebruikte ruimten

Contrôleur d’isolement des locaux à usages médicaux

www.benderbenelux.com • www.erea.be

erea-adv.indd 1

14/10/14 15:46

LEUVEN | OK's Gasthuisberg

SLIMME OK’S VOOR GASTHUISBERG In een modern ziekenhuis zijn slimme, veilige en energiebewuste operatiekwartieren onontbeerlijk. UZ Leuven deed voor de vierde uitbreidingsfase van de Gasthuisbergcampus dan ook een beroep op BENDER en EREA, die de nieuwe OK’s op de site uitrustten met meld- en bedientableaus, medische beschermingstransformatoren en bijhorende isolatiebewaking.

De Gasthuisbergsite wordt deze dagen beetje per beetje omgetoverd tot een ware Health Sciences Campus. In deze ‘nieuwe buurt in de stad’ zullen vanaf volgend jaar dagelijks zo’n 40.000 patiënten, bezoekers en personeelsleden onthaald en tewerkgesteld worden. Dit gaat gepaard met een aantal nieuwbouwprojecten, waaronder een gebouw voor kritieke diensten met nieuwe spoedgevallenafdeling (fase IVa) en een Moeder- en kindziekenhuis (fase IVb). Aangezien de kwaliteit van de zorg vooropstaat, hebben de nieuwe operatiezalen in deze complexen een uiterst veilige en functionele (elektro)technische uitrusting, bestaande uit een reeks intelligente toepassingen.

zijn de primaire kenmerken van de beschermingstransformatoren, die strikt de nieuwe regelgeving volgen. In fase 4 van het Gasthuisbergproject werd bewust gekozen voor energie-efficiënte blue e3-units. Deze zijn speciaal ontwikkeld om tegemoet te komen aan de stijgende vraag naar energie-efficiëntere oplossingen. “Ook wij willen – mede in het kader van de 20-20-20 doelstellingen – bijdragen tot een zuinige omgang met energie,” aldus EREA. “Ook de eindgebruiker wordt hier

beter van. Dankzij de hogere efficiëntie van onze transformatoren en de lagere energieverliezen is de initiële meerprijs immers op enkele jaren tijd terugverdiend. Meer nog: in vergelijking met de standaardreeks, is de initiële investering op langere termijn zelfs volledig terugbetaald.” Ook de permanente isolatiebewaking van het medisch ITnet – een gescheiden voedingsnet gecreëerd door de beschermingstransformatoren – voldoet aan strikte regels. ❚

De nieuwe OK’s op de Gasthuisbergcampus zijn onder meer uitgerust met meld- en bedientableaus, medische beschermingstransformatoren en bijhorende isolatiebewaking.

MELD- EN BEDIENTABLEAUS Een voorbeeld hiervan zijn de meld- en bedientableaus die BENDER aan de hand van zijn folietableautechniek speciaal en op maat ontwikkelde voor de nieuwe OK’s. In de tableaus is achter een ononderbroken oppervlakte een grote diversiteit aan technieken en systemen geïntegreerd. De bedieningselementen zijn mooi, logisch en duidelijk in het aluminiumframe verwerkt door middel van drukvelden en touchscreens. “Besturingssystemen, alarmmeldingen, visualisatie en audiosystemen: alles is naadloos geïntegreerd in onze meld- en bedientableaus,” luidt het bij BENDER. “De hele oppervlakte van het aluminiumframe wordt overtrokken met een speciale antibacteriële folie met optimale reinigbaarheid, ten einde te voldoen aan de strenge regels inzake steriliteit in de omgeving van een medische cleanroom.”

BESCHERMINGSTRANSFORMATOREN Voorts zijn er de medische beschermingstransformatoren van EREA en de BENDER-isolatiebewaking, die de continuïteit van de zorg en de veiligheid van patiënt en arts non-stop garanderen. Beperkte inschakelstromen, een uiterst lage lekstroom naar de aarde en zeer lage verliezen

INSTALLATIE & BOUW | 67

ENERGIE | Propaangas

Tekst: Kevin Moens

KENNISMAKINGSPROGRAMMA MOET INSTALLATEURS WARM MAKEN VOOR PROPAANGAS

ONBEKEND MAAKT ONBEMIND

Naast stookolie is aardgas gemeengoed als verwarmer van menig woning in BelgiĂŤ en bij uitbreiding de gehele wereld. Toch blijkt er nog een alternatief te zijn als je niet aangesloten bent op het aardgasnetwerk. Propaangas biedt dezelfde voordelen als aardgas, maar kent nog niet dezelfde ingang in de sector. De installateur kan daarin een belangrijke rol spelen.

68 | INSTALLATIE & BOUW

ENERGIE | Propaangas

"In combinatie met een condensatieketel is propaangas de goedkoopste manier om te verwarmen en warm water te produceren,” aldus Lieven Busschaert van Atargaz.

KLANTGERICHT Na de overname door UGI Corporation onderging Antargaz een gedaanteverandering. “We zijn niet langer een petroleumbedrijf pur sang,” legt Lieven Busschaert uit. “Als lid van de UGI-Group stellen we de klant centraal. Bij zowel de B2B- als de B2C-klanten is kwalitatieve dienstverlening prioriteit nummer één. Authenticiteit, transparantie en integriteit vormen daarbij de rode draad.”

FOCUS OP INSTALLATEUR De installateurs hebben daarin een belangrijk aandeel aangezien zij letterlijk over de vloer komen bij de klant. “Daarom zijn we dit jaar van start gegaan met een specifiek programma dat zich richt tot de installateurs,” aldus Busschaert.

“Dat programma moet hen onder meer warm maken voor zowel aard- als propaangas. De voorbije jaren is het prijsgewicht van energie immers verschoven. Onder invloed van schaliegas zijn de prijzen van aard- en propaangas gedaald. Propaangas treedt daardoor stilaan meer op de voorgrond in Wallonië. Daar zien we dat bouwfirma’s opteren voor propaangas in een tank als er geen aardgasaansluiting voorhanden is. Propaangas in combinatie met een condensatieketel is de goedkoopste manier om te verwarmen en om warm water te produceren..”

INFORMEREN Via een tweewekelijkse nieuwsbrief geeft Antargaz zijn netwerk van installateurs technische informatie rond aardgas en propaangas mee en houdt het bedrijf hen op de hoogte van belangrijke verschuivingen binnen de wetgeving. In de nieuwsbrief komen zo onder meer de verschillen tussen propaan- en aardgas aan bod. Die verschillen zijn volgens Busschaert beperkt, maar toch weerhouden ze de installateurs ervan om propaangasinstallaties te bouwen. “De vraag naar propaangasinstallaties is aanzienlijk, maar installateurs specialiseren zich te weinig in propaan. Via onze gratis nieuwsbrief willen we hen de nodige technische kennis en voordelen van propaangas meegeven. Zo is propaangas goed voor het milieu:

het genereert weinig CO2, heeft een zeer laag zwavelgehalte en veroorzaakt geen bodem- of waterverontreiniging.”

TRAINING & OPLEIDING Nadien zal Antargaz trainingssessies en Cergaopleidingen organiseren waarin installateurs en andere geïnteresseerden zich kunnen bijscholen.

“Tot slot gaan we ook standaardpakketjes met materiaal verdelen onder onze installateurs. De ervaring leert ons dat installateurs bijvoorbeeld moeilijk aan een tweetrapskastje geraken. Via onze website zullen ze dergelijke zaken in de toekomst kunnen bestellen aan een voordeelprijs,” besluit Busschaert. ❚

INSTALLATIE & BOUW | 69

Heeft uw klant geen aardgas?

Propaangas van Antargaz vormt de oplossing!

De ondergrondse tank van Antargaz is bijna onz ichtbaar

Op Antargaz kunt u rekenen!

targaz Word An p partner o /nl/ z a targ .be www.an urs installate

Onze bovengrondse tank is in een mum van een tijd geï nstalleerd

Laat uw klanten genieten van alle comfort van gas dankzij propaangas

Is de woning van uw klant niet aangesloten op het aardgasnetwerk en wilt hij toch profiteren van alle voordelen van gas?

Propaangas in een tank, boven of onder de grond, biedt hem exact hetzelfde comfort als aardgas: centrale verwarming, sanitair,… Bovendien is propaangas de juiste keuze voor het milieu én voordelig dankzij de evolutie van de energieprijzen.

Meer info over propaangas van Antargaz? Bezoek ons op www.antargaz.be, mail ons op installateur.service@antargaz.com of bel ons op 02 246 00 65

MULTICAL® 302

Compacte en flexibele all-rounder

• Zeer compacte warmtemeter • Uitgebreide datalogger

• Op afstand uitleesbaar via bedraad of draadloos M-Bus

• Tot 12 jaar batterijlevensduur

• Eenvoudig af te lezen display

• Parameters op locatie te configureren Ecompany bvba · Mechelsesteenweg 382 · 3020 Herent · Tel: 016/883.840 · info@ecompany.be · www.ecompany.be Ecompany is distributeur van Kamstrup in België voor warmte-, koude- en watermeters

GROBBENDONK

| Belspeed

GROTE INDUSTIEHAL OP AMPER EEN MAAND TIJD UITGERUST MET ELEKTRISCHE VOORZIENINGEN EN AANPASBARE BELICHTING Binnenkort zal de naam Belspeed veranderen in Bleckmann, wat nu al aangegeven wordt op de gevel.

Tekst: Desiree Pennings

NIEUW DISTRIBUTIECENTRUM

VOOR BELSPEED

Logistiek bedrijf Belspeed heeft in juni een nieuw distributiecentrum in gebruik genomen op Antwerpen East Port in Grobbendonk. Naast de bestaande hal wordt binnenkort een extra magazijn opgeleverd, waarna het distributiecentrum een totaal vloeroppervlakte van maar liefst 25.000 m² zal hebben. Belspeed is gespecialiseerd in fashion en lifestyle en zal vanuit het distributiecentrum diverse kledingmerken van onder meer kledinggroep FNG distribueren binnen Europa. ›

INSTALLATIE & BOUW | 71

HEAVY AV PIPE AVY SMALL PIPE

AHU

Rooftop Building Services Support Systems & accessories DUCT

STEP OVER

Simply a better way

SMALL PIPES

A/C A/C Linum Europe levert een breed scala aan efficiënte montagesystemen voor buitenunits, PACKAGED PLANT ROOM P groepen en technische installaties.

Tot ons ruime aanbod behoren alle producten van PUMP HOUSING A A/C A/C Big Foot Systems: light- en heavy duty frames, trillingsmatten, universele H-framesets, montagesteunen en step-overs. Als officieel Benelux distributeur staan wij garant voor belangrijke voorraden en een supersnelleEXTRACT service bij maatwerk & projectberekeningen.

FAN Meer info op www.linum.eu of neem contact met ons op.

NEDERLAND Glasblazerstraat 4 2984 BL Ridderkerk T: 0180 46 35 88 E: info-nl@linum.eu

14.012 Pub BFS Installatie en bouw 2014.indd 1

DUITSLAND S Rottweg 44 48683 Ahaus T: 02561 449 1984 E: info-de@linum.eu

O

L

A

CABLE ABLE TRA TRAY

VRF

VRF

AC A/

R

14.012I&B

BELGIË Vijverhoek 53 8520 Kuurne T: 056 35 92 94 E: info@linum.eu

A/C

2/26/2014 3:07:24 PM

GROBBENDONK

| Belspeed

In het distributiecentrum is plaats voor 250 arbeidsplaatsen en zullen jaarlijks 40 pakketten worden verpakt en verzonden.

Alle elektriciteitswerken in het nieuwe distributiecentrum werden uitgevoerd door Electro Industries. Aangezien zij al vaker voor Belspeed hebben gewerkt, is men is er bekend met hun werkwijze. Het werk bestond onder meer uit het plaatsen van een hoogspanningskabine, een transformator van 630 kWh, een verdeelbord met een vermogen van 1.000 A, alle stopcontacten, tijdsregistratie, branddetectie en glasvezelbekabeling.

veel te sterk worden. Van den Abeele: “Om dat te voorkomen hebben we een systeem geplaatst waarvan de lampen straks ook geschikt zijn voor de lagere afstand. We hebben de berekening zodanig gemaakt dat we een juiste spreiding krijgen door andere reflectoren te plaatsen en een lichtere wattage lampen te gebruiken. Daar hebben we aangepaste ballasten voor gebruikt in de belichtingsarmaturen.”

HOOGSTAANDE KWALITEIT OP KORTE TIJD

PROJECT VAN GROTE OMVANG

De grootste uitdaging binnen het project was de tijdsdruk. De periode die Electro Industries had om alles in orde te maken was een maand. “Ondertussen kwamen er vanwege Belspeed nog een aantal vragen bij, met als gevolg dat we daar momenteel nog steeds werkzaam zijn,” vertelt Bert van den Abeele, zaakvoerder bij Electro Industries. “Belspeed is een bedrijf met een serieus formaat en de nieuwe hal van het distributiecentrum is vrij ruim. Binnenkort worden hierin nog eens twee extra verdiepingen gecreëerd.”

Hoewel de beschikbare tijd beperkt was, moest de afwerking wel van hoogstaande kwaliteit zijn. Dit was een belangrijke eis van de bouwer, Groep Heijlen. “De werken die wij hebben uitgevoerd, zijn kwalitatief goed en proper afgewerkt. Dit project toont aan wat we kunnen op korte termijn en bewijst ook dat we projecten van een grote omvang aankunnen,” zegt Van den Abeele.

“We zijn geen heel groot bedrijf, maar als we onze zinnen erop zetten, kunnen we op korte tijd toch heel veel werk verzetten.” ❚

JUISTE VERLICHTING Bij de installatie van de verlichting moest rekening gehouden worden met de geplande toekomstige wijzigingen. Op dit moment schijnen de lampen vanaf een hoogte van 14 meter en moeten ze de hal toch goed belichten. Deze hoogte wordt door de extra verdiepingen omgezet in 4 meter. Als daar geen rekening mee gehouden zou worden, zou de verlichting op de verdieping

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Aannemer Elektriciteitswerken

Belspeed, (Kruishoutem) Groep Heylen, (Herentals) Electro Industries, (Beveren-Leie)

INSTALLATIE & BOUW | 73

HOBOKEN | Procap

Tekst: Tim Janssens

I-BEAM-UNITS ONDERSTEUNEN CONDENSORS EN KOELMACHINES Procap Hoboken is aan uitbreiding toe. Om ook in de toekomst te kunnen blijven groeien, investeerde het in een nieuwe productiehal. De productielijn en de matrijzen in deze nieuwe hal worden gekoeld door condensors en koelmachines op het dak. Deze werden op I-BEAM-units geplaatst, Big Foot Systems die de installaties evenwichtig ondersteunen zonder dat ze verankerd zijn aan de dakstructuur.

Als zelfstandige entiteit binnen de Luxemburgse Procap Group spitst Procap Hoboken zich al sinds 1940 toe op het produceren allerhande doppen en sluitingen. De vraag naar Procapproducten blijft stijgen, en dus zag het bedrijf zich genoodzaakt om zijn bedrijfsinfrastructuur verder uit te bouwen. Via de bouw van een nieuwe productie-eenheid is de terreinoppervlakte meer dan verdubbeld en is ook de magazijn- en productiecapaciteit sterk toegenomen.

24 UNITS Bij een nieuwe productiehal horen ook nieuwe installaties, waaronder de twee condensors (totaalgewicht 3826 kilogram) en de koelmachine van Trane (2300 kilogram) op het dak. Deze zijn op 24 I-BEAM LAC-711-units geplaatst, een specifiek type van de Big Foot Systems van Linum Europe. Deze bestaan uit een warm gegalvaniseerd kader op poten. Ze lenen zich uitstekend tot toepassingen op vlakke of lichthellende

'24 BIG FOOT-FRAMES ZORGEN VOOR OPTIMALE GEWICHTSVERDELING VAN ZWARE KOELINSTALLATIES OP DAK VAN NIEUWE PRODUCTIEHAL'

De koelinstallaties op het dak van de nieuwe productiehal van Procap Hoboken worden evenwichtig ondersteund door 24 Big Foot-frames.

74 | INSTALLATIE & BOUW

De I-BEAM-units ondersteunen twee condensors en een koelmachine van Trane.

daken en kunnen – door het frame op de werf aan te passen in functie van het toestel – ook op maat geïnstalleerd worden. Het chassis op de nieuwe productiehal van Procap Hoboken is zo geconstrueerd dat de capaciteit van de installaties in de toekomst eventueel nog verdubbeld kan worden (tot een totaalgewicht van ongeveer twaalf ton) . Op de I-BEAMS zijn IPE140-balken geplaatst die voor een optimale gewichtsverdeling van de koelinstallaties zorgen. De units vangen bovendien een kleine hellingsgraad van het dak op. “De Big Footpoten onder het frame kunnen door gebruik van een draadstang tot op de millimeter worden afgesteld, zodat de unit perfect waterpas staat. De stelpoten steunen op rubberen antivibratiematten, die waar nodig een hellingshoek van 2,5° of 5° kunnen corrigeren en verhinderen dat de units in vollast binnenin het gebouw voor een storend effect zorgen,” legt Robbie Naessens van Linum Europe uit.

MAKKELIJK AANPASBAAR Een belangrijk voordeel van de Big Foot Systems is dat de montage van het frame op de werf zelf gebeurt en dat het geheel dus niet in één stuk geleverd wordt. Bij de installatie komen er met andere woorden geen speciaal transport of hoogtewerkers aan te pas. De frames kunnen dan ook snel en efficiënt geplaatst worden.

“Een ander belangrijk voordeel van de units is dat ze niet hoeven te worden verankerd aan dakconstructie en dat deze laatste dus volledig intact blijft,” vult Robbie Naessens aan. “En een bijkomende troef die zeker ook in dit project uit de verf zal komen, is dat het nooit een definitieve opstelling wordt. Wanneer je het dak wil renoveren, zijn de units en de installaties die ze ondersteunen steeds verplaatsbaar. Wil je de installatie vervangen door een ander toestel, dan kan ook de draagstructuur makkelijk aangepast worden.” ❚

De stelpoten van de units steunen op rubberen antivibratiematten, die waar nodig een hellingshoek van 2,5° of 5° kunnen corrigeren en verhinderen dat de units in vollast binnenin het gebouw voor een storend effect zorgen.

INSTALLATIE & BOUW | 75

WARMTECAMERA'S

| TG165 IR-beeldthermometer

BAANBREKENDE TG165 IRBEELDTHERMOMETER De technologie staat nooit stil, ook niet op het vlak van warmtecamera's. FLIR Systems introduceerde onlangs de TG 165 IR-beeldthermometer, een krachtige, betaalbare en compacte tool die onzichtbare warmtepatronen in beeld brengt, temperaturen nauwkeurig opmeet en beelden en metingen eenvoudig opslaat voor rapportagedoeleinden.

De TG165 is gebaseerd op de exclusieve Lepton® warmtebeeldmicro-camera van FLIR en voorkomt dat men bij probleemoplossing in het duister tast door een IR-spotthermometer met de kracht van een warmtebeeldcamera in één gebruiksvriendelijke tool te combineren. Dankzij deze unieke combinatie van technologieën worden onzichtbare hot spots en cold spots vanaf een veilige afstand in kaart gebracht, waardoor problemen snel onderzocht en opgelost kunnen worden.

De TG165 is uiterst gebruiksvriendelijk: men kan er zonder verdere training direct mee aan de slag. De dubbele laserstralen markeren de randen van het meetgebied visueel en het dradenkruis lokaliseert het centrum van het meetgebied. De TG165 is bestand tegen vallen

76 | INSTALLATIE & BOUW

vanaf een hoogte van 2 meter en is daardoor robuust genoeg voor professioneel gebruik. Bovendien is de TG165 uiterst gebruiksvriendelijk en daarmee ook perfect geschikt voor de thuisklusser.

“De TG165 IR-beeldthermometer slaat een brug tussen de huidige IR-thermometers zonder warmtebeeldcapaciteit en de toonaangevende warmtebeeldcamera's van FLIR”, aldus Andy Teich, President en CEO van FLIR. “Door een combinatie van de revolutionaire prijs en afme-

ting en het lage energieverbruik van onze Lepton-camera, transformeert de TG165 één van de meest gebruikte meetinstrumenten tot een ontdekkingstool waarmee onderhoudspersoneel, elektriciens, HVAC-technici en huiseigenaren problemen met warmte en elektriciteit snel en veilig kunnen oplossen.”

De TG165 heeft een adviesprijs van €499,00 (excl. BTW) en is begin oktober wereldwijd verkrijgbaar bij de grote retailers van industriële testapparatuur. ❚

WESPELAAR | Renovatie Spar

Tekst: Johannes Van Cauwenberghe

VERANTWOORD WATERVERBRUIK

VOOR SPAR IN WESPELAAR

Theo Boons deed ook het sanitair en de warmwatervoorzieningen voor 4Wings in Oevel.

Niet langer dan drie dagen moest de Spar in Wespelaar sluiten voor ingrijpende werkzaamheden. Via een renovatie werd de supermarkt bijna vier keer zo groot. Theo Boons voerde de sanitaire werken uit: “Het is een volledig renovatieproject. En de winkel is bijna de hele tijd open gebleven.”

De winkel is gevestigd in de oude fabriekspanden van conservenfabriek La Corbeille. Dit uniek historisch karakter wilden de zelfstan-

'OPTIMAAL GEBRUIK VAN GERECUPEREERD REGENWATER DANKZIJ NIEUWE SANITAIRE INSTALLATIE'

dige uitbaters graag uitspelen. In opdracht van Arthur De Greef voerde aannemer Avicon de bouw- en renovatiewerken uit. Bedrijf Theo Boons uit Arendonk stond in voor het sanitair.

Theo Boons is actief als installateur van sanitair en verwarming. Met veertien medewerkers biedt het bedrijf al elf jaar lang een uitstekende service aan, zowel voor kleine herstellingen als voor onderhoud, nieuwbouwprojecten en verbouwingen. Theo Boons werkt met gespecialiseerde mensen in PE-lassen en legt voor grote projecten de klemtoon op sanitair.

RENOVATIE KARAKTERVOLLE FABRIEKSPANDEN Supermarkt Spar in Wespelaar barstte uit zijn voegen. De stijgingen in de verkoop en de uitbreiding van het assortiment vroegen om meer ruimte. De vernieuwde supermarkt heeft maar liefst 4300 m² tot haar beschikking. Het oude fabriekspand is in haar waarde hersteld en maakt deel uit van het nieuwe, erg uitgebreide complex. “Voor de supermarkt hebben we het volledige sanitair gedaan,” zegt zaakvoerder Theo Boons. “De zonneboiler wordt binnenkort geplaatst. ›

INSTALLATIE & BOUW | 77

TG165_BLD_halfpage_EUR_NL.indd 1

15/09/14 14:09

BOONS THEO

SANITAIR & VERWARMING

Boons Theo bvba is gevestigd te Arendonk en reeds vele jaren actief als installateur van verwarming en sanitair.

Boons Theo bvba Kapelstraat 69 b 2370 Arendonk

14870532_boons.indd 1

T 014 67 79 84 E info@boonstheo.be W www.boonstheo.be

07-11-14 08:52

WESPELAAR | Renovatie Spar

4Wings in Oevel.

Deze moet voornamelijk in het warmwaterverbruik van de beenhouwerij voorzien. Alle warmwaterproductie gebeurt door middel van een zonneboiler, bijgewarmd door een warmtepomp.”

“Het is een heel grote Spar,” vertelt Theo Boons.

“Er zijn verschillende wc-ruimtes in ondergebracht, er zijn douches voor het personeel en er zijn sanitaire voorzieningen voor de beenhouwerij, namelijk spoelbakken om te reinigen.

Wij hebben ook alle brandleidingen en een riolering voor de koeltoog vooraan in de winkel geïnstalleerd.” Voorts zorgt de regenwaterrecuperatie voor een verantwoord waterverbruik. In de supermarkt worden alle toiletten gespoeld met gerecupereerd regenwater. “Regenwaterrecuperatie levert een enorme besparing op. De spoeling wordt bovendien bediend door middel van infraroodsensors, wat ook de hygiëne ten goede komt.”

RESTWARMTE KOELING GERECUPEREERD Naast de Spar in Wespelaar heeft Theo Boons voor de supermarktketen ook de sanitairwerken voor de afdeling in Beringen en in Lichtaart uitgevoerd. “Voor de Spar in Lichtaart hebben we een systeem geïnstalleerd dat restwarmte recupereert. De warmte die door de koelkasten en diepvriezers wordt afgegeven, wordt gerecupereerd voor de vloerverwarming. Via een buffervat wordt de restwarmte van de koeling gebruikt voor de verwarming.”

Andere knappe referentieprojecten zijn de 4Wings in Oevel en het Business en Event Center Frame21 in Herentals. Theo Boons deed het sanitair en de warmwatervoorzieningen, geen HVAC. Bij grote projecten doet Theo Boons enkel het sanitair. “Tenzij bijvoorbeeld in Leuven, waar we tachtig eenheden aan studentenverblijven op ons hebben genomen. Vermits het studiebureau de plannen goed uitgewerkt had, stonden we daar ook in voor verwarming.”

Binnenkort verhuist het bedrijf naar een nieuwe vestiging in het industriepark in Arendonk. ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Arthur De Greef Aannemer Avicon, (Sint-Denijs-Westrem) Sanitair Theo Boons Sanitair, (Arendonk)

Ook in het Event Center Frame21 in Herentals nam Theo Boons de installatie van het sanitair en de warmwatervoorzieningen op zich.

INSTALLATIE & BOUW | 79

WIE DOET WAT

ALGEMENE DIENSTVERLENING

CARRIER AIRCONDITIONING BENELUX BV Rijndijk 141 2394 AG HAZERSWOUDE RIJNDIJK T +31 (0)71 341 7111 F +31 (0)71 341 4192 E kim.verkolf@carrier.utc.com W www.carrierbenelux.com

INSTALLATIEMATERIAAL

VAILLANT NV

SCHLEIFENBAUER BV

Golden Hopestraat 15 1620 DROGENBOS T +32 (0)2 334 93 00 E info@vaillant.be W www.vaillant.be

Graafsebaan 68

DOMOTICA

5242 JN ROSMALEN T +31 73 5230256

Branch office België Bld Sylvain Dupuislaan 243, 1070 BRUSSEL (Anderlecht) T +32 (0)2 523 01 70 F +32 (0)2 521 13 53 E johan.vergaelen@carrier.utc.com W www.carrier.be

BEDRIJFSWAGENINRICHTING

Alsembergsesteenweg 454

E info@schleifenbauer.eu

1653 DWORP

W www.schleifenbauer.eu

T +32 (0)2 3710161 F +32 (0)2 3782339 E marketing@comap.be

E. VAN WINGEN

CARRIER AIRCONDITIONING BENELUX

COMAP NV/SA

F +31 73 5212383

NV

NIKO Industriepark West 40 9100 ST.- NIKLAAS T +32 (0)3 7601470 F +32 (0)3 7777120 E sales@niko.be W www.niko.eu

ELEKTRICITEIT

E. VANWINGEN NV Durmakker 27 9940 EVERGEM

BEGETUBE NV

T +32 (0)9 2530800

Kontichsesteenweg 53/55

T +32 (0)9 2534082

2630 AARTSELAAR

E info@vanwingen.be

T +32 (0)3 8707140

W www.vanwingen.be

TEEK

G TEEK

Boswegel 35 9190 STEKENE T +32 (0)497 51 99 27 E info@g-teekbe W www.gteek.be

OBO BETTERMANN SA Bist 14 2630 AARTSELAAR T +32 (0)3 8707400 F +32 (0)3 8874000 E info@obo-betterman.com W www.obo-betterman.com

E info@begetube.com

VERGOKAN NV Meersbloem Meiden 16 9700 OUDENAARDE T +32 (0)55 31 83 35 F +32 (0)55 31 43 88 W www.vergokan.com

Schaarbeeklei 491 1800 VILVOORDE T +32 (0)2 355 03 70 F +32 (0)2 355 03 71 E info@sortimo.be W www.sortimo.be

F +32 (0)3 8775575 W www.begetube.com

E sales@vergokan.com

SORTIMO BVBA

W www.comap.be

VIEGA Planet I business park Tollaan 101 c 1932 Sint-Stevens-Woluwe T +32 (0)2 5515510 F +32 (0)2 5031433 E info@viega.be

LEGRAND GROUP NV Kouterveldstraat 9 1831 DIEGEM T +32 (0)2 7191711 F +32 (0)2 7191700 E info@legrandgroup.be W www.legrandgroup.be

FEDERATIES

W www.viega.be

INSTALLATEURS ELEKTRICITEIT SECTOR ORGANISATIE VOOR VENTILATIE FÉDÉRATION POUR LE SECTEUR DE LA VENTILATION

VENTIBEL VZW

ELECTRO-SECURITY-AIRCO-ENERGY

Volkstraat 57

INDUSTRIEEL - PRIVAAT

2000 ANTWERPEN INRICHTING VAN BERDIJFSVOERTUIGEN

VTC BVBA

Patrick Wagnonlaan 7 7700 MOESKROEN T +32 (0)56 55 4966 F +32 (0)56 34 8662 E info@vtc.be W www.vtc.be

BRANDERS & KETELS

RITTAL NV Stokkelaar 8 9160 LOKEREN T +32 (0)9 3539111 F +32 (0)9 3556862 E info@rittal.be W www.rittal.be

M +32 (0)478 562123

EHM BVBA

E hendrik.daem@ventibel.be

Industrieweg 3

W www.ventibel.be

2850 BOOM

GEREEDSCHAPPEN

T +32 (0)3 8444575 F +32 (0)3 8445085 E info@ehm.be W www.ehm.be

FLIR COMMERCIAL SYSTEMS BV STIEBEL ELTRON BVBA ’t Hofveld 6-D1 1702 Groot-Bijgaarden T +32 (0)2 423 22 22 F +32 (0)2 423 22 12 E info@stiebel-eltron.be W www.stiebel-eltron.be

64 | INSTALLATIE & BOUW

EURO-DIESEL SA

Charles Petitweg 21

Rue de l’Avenir, 61 4460 GRACE-HOLLONGE T +32 (0)4 2477900 F +32 (0)4 2462020 E mail@euro-diesel.com W www.euro-diesel.com

4847 NW BREDA T +31 (0)765 794190 T +31 (0)765 794199

ELEKTROWERKEN DE PROFT Flor Hofmanslaan 4 9280 LEBBEKE T +32 (0)52 410724

E Info@flir.com

E tim@electrowerkendeproft.be

W www.flir.com

W www.electrowerkendeproft.be

BENVITEC

WIE DOET WAT

LENAERTS NV EL SYSTEMS Senator Alfons Jeurissenlaan 1032 3520 ZONHOVEN T +32 (0)11 819292 F +32 (0)11 819293 E info@elsystems.be

Europark 1086 3530 HOUTHALEN T +32 (0)11 609210 F +32 (0)11 525447 E info@lenaertsnv.be W www.lenaertsnv.be

W www.elsystems.be

KLIMATISATIE

BTS

HVAC - SANITARY

BELIEN-THERMOSYSTEMS BVBA Koolmijnlaan 201 3582 KOERSEL T +32 (0)11 450730 F +32 (0)11 450759 E info@benvitec.be W www.benvitec.be

SWEGON BELGIUM NV Rue de Huy 24 B-4280 Hannut T +32 (0)19 519320 F +32 (0)19 519321 E info@swegon.be W www.swegon.be

KOEL- & VERWARMINGSTECHNIEK N.V.

KVT NV COFELY AXIMA NV SURKIJN BVBA Holeikstraat 12 3545 HALEN T +32 (0)13 441405 F +32 (0)13 444329

Montenegrostraat 138-144 1190 BRUSSEL T +32 (0)2 5332311 F +32 (0)2 5388685 E brussels@cofelyaxima-gdfsuez.be W www.cofelyaxima-gdfsuez.be

E surkijn.bvba@telenet.be

NAESSENS HVAC Franklin Rooseveltlaan 23 8790 WAREGEM T +32 (0)56 613113 F +32 (0)56 617242 E info@naessenshvac.be W www.naessenshvac.be

Plaslaar 48 2500 LIER T +32 (0)3 4919900 F +32 (0)3 4919929 E info@kvt-nv.be W www.kvt-nv.be

SANITAIR

NATHAN IMPORT/EXPORT

INSTALLATIETECHNIEK

Lozenberg 4 1932 ZAVENTEM T +32 (0)2 7211570 F +32 (0)2 7253553 E info@nathan.be W www.nathan.be

LENAERTS NV Europark 1086 3530 HOUTHALEN T +32 (0)11 609210 F +32 (0)11 525447 E info@lenaertsnv.be W w ww.lenaertsnv.be

FUTURE CLIMA BVBA Essenlaan 9 3600 GENK T +32 (0)89 384038 F +32 (0)89 382038 E tim@futureclima.be W www.futureclima.be

LINUM EUROPE NV Vijverhoek 53, 8520 KUURNE T +32 (0)56 359294 F +32 (0)56 358847 E info@linum.eu W www.linum.eu

ISOLATIEMANTELS ETI VAN DEN VEN Griffier Schobbenslaan 2a 2140 ANTWERPEN T +32 (0)3 2351624 F +32 (0)3 235 0911 E luc.ost@etivdv.be W www.etivdv.be

NAESSENS HVAC Franklin Rooseveltlaan 23 8790 WAREGEM T +32 (0)56 613113 F +32 (0)56 617242 E info@naessenshvac.be W www.naessenshvac.be

INSTALLATEURS HVAC

BENVITEC

INSTALLATEURS SANITAIR

BTS

Koolmijnlaan 201 3582 KOERSEL T +32 (0)11 450730 F +32 (0)11 450759 E info@benvitec.be W www.benvitec.be

STUDIEBUREAUS TECHNIEKEN

VAN LOOY GROUP NV Noordersingel 19 2140 BORGERHOUT T +32 (0)3 2353508 F +32 (0)3 2356469 E info@vanlooy.com W www.vanlooy.com

INSULUX BVBA Dendermondesteenweg 67 9070 DESTELBERGEN T +32 (0)9 335 7602 F +32 (0)9 335 7603 E info@isolatiemantels.be W www.isolatiemantels.be

KLIMAATBEHEERSING

HVAC - SANITARY

BELIEN-THERMOSYSTEMS BVBA

NATHAN IMPORT/EXPORT

BOTEC NV

Sportstraat 42-44 2160 WOMMELGEM T +32 (0)3 3543618 F +32 (0)3 3544192 E info@botec.be W www.botec.be

TECHNISCHE CONTROLE

Beter Zeker.

CROES-BELLEN NV Industriepark Kolmen 1208 3570 ALKEN T +32 (0)11 314027 F +32 (0)11 591350 E croes.bellen@scarlet.be W www.croes-bellen.be

COLT INTERNATIONAL NV Zandvoorstraat 1, 2800 MECHELEN T +32 (0)15 286080 F +32 (0)15 270828 E info@be.coltgroup.com W www.coltinfo.be

BTV - TECHNISCH BUREAU VERBRUGGHEN VZW Van der Sweepstraat 3 bus 44 2000 ANTWERPEN T +32 (0)3 2162890 F +32 (0)3 2388665 E raf.hectors@btvcontrol.be W www.btvcontrol.be

INSTALLATIE & BOUW | 65

WIE DOET WAT

VENTILATIE

VERWARMING

WARMTEPOMPEN

LEMMENS SA www.aldesbenelux.com

ALDES BENELUX BV BELGIAN BRANCH Rue Jean Verkruyts 60 4681 OUPEYE T +32 (0)4 3749820 F +32 (0)4 3749829 E info@ aldesbenelux.com W www.aldesbenelux.com

AIR TRADE CENTRE

Hoogstraat 180 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 7119489 F +32 (0)2 7210433 E sales.belgium@airtradecentre.com W www.airtradecentre.com

Chaussée de Tirlemont 102 5030 GEMBLOUX T +32(0)81 625252 F +32(0)81 625253 E info@lemmens.com W www.lemmens.com

DAIKIN AIRCONDITIONING BELGIUM NV Hoogstraat 180 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 7119489 F +32 (0)2 7210433 E sales.belgium@airtradecentre.com W www.airtradecentre.com

SYSTEMAIR Romeinsestraat 6/00.01 3001 HEVERLEE T +32 (0)16 387080 F +32 (0)16 387089 E info@systemair.be W www.systemair.be

VERLICHTING

Industriepark Brechtsebaan 22 2900 SCHOTEN T +32 (0)3 6854900 F +32 (0)3 6801230 E info@aeropulmo.be W www.aeropulmo.be

TROX BELGIUM NV Paepsemlaan 18g 1070 BRUSSEL T +32 (0)2 5220780 F +32 (0)2 5202178 E info@trox.be W www.tr

MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE

SCHWANK BV Nijverheidsweg 5 4104 AN CULEMBORG T +31(0)345 513143 F +31(0)345 518464 E g.cooreman@schwank.be W www.schwank.be

OSRAM BENELUX BV AEROPULMO BVBA

A. Franklin 1B 1300 Waver T +32 (0)10 237223 F +32 (0)10 244910 E info@daikin.be W www.daikin.be

AIR TRADE CENTRE

Postbus 115 2900 AC CAPELLE A/D IJSSEL T +31(0)10 7501414 F +31(0)10 7501406 E ronald.moeskops@osram.nl W www.osram.nl

Baron Ruzettelaan 25 8310 BRUGGE T +32 (0)50 404848 F +32 (0)50 392604 E info@mitsubishi-electric.be W www.mitsubishi-electric.be

ZONNEPANELEN

VEKO LIGHTSYSTEMS BVBA Gulkenrodestraat 7, Unit 10 2160 WOMMELGEM T +32 (0)3 8272196 F +32 (0)3 8255286 E sales@veko.be W www.veko.be

WATERBEHANDELING

SOLAR SPIRIT BVBA

BWT BELGIUM NV

Meester van der Borghtstraat 58 2580 GRASHEIDE T +32(0)15 635221 F +32(0)15 761021 E info@solarspirit.be W www.solarspirit.be

Leuvensesteenweg 633 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 7580310 F +32 (0)2 7580333 E info@bwt.be W www.bwt.be

INSTALLATIE & BOUW

VAKTIJDSCHRIFT OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor de branche?!

Installatie & Bouw is het vaktijdschrift dat bouwprojecten, achtergronden, columns, kort nieuws belicht in Vlaanderen.

Met deze uitgave bent u zes keer per jaar verzekerd van vakinformatie waarop u beslissingen kunt baseren.

INHOUD tekst die

TEKST

komt dsopgave in de inhou

l

BRUSSEL

ouw aan kantoorgeb is bijna Pearl t in Brussel laatste de Het Black toyerstraa i leggen grote gede Mon 0 m² te bouwerkt. Vaklu afgew aan het 11.00 ers. ravenzwar hand Zo krijgt het stoombevochtig onaad bouw. hillende tigheidsgr grijke werk verscen de vochenkele belan Zij houd ole, wat der contr oplevert. k van diversete voordelen

l

BRUSSEL

| Black Pear

| Black Pear

. te staan

Aarzel niet om ons en de lezersdoelgroep te informeren. Neem contact op met Koen Royackers:

gebrui at maakt ijk resulta r-r ebouw Pearlg goed mogelBrussel transfo Het Black om een zo ArAr elijke doel: Art & Build technieken Het uiteind het ool. metrop deze wens in en. bekom groene ak, w met tot een gebou een groend meren rp het en zoals uperatie, auontwie system chitect aterrec Slimme het gehoofd. ing, regenw liften en achter beglaz enkele paste bbele en, aange e zijn slechts driedu sche rolluikrmische energi tomati g. geothe zal voorza bouw bruik van Pearlge Art & Build g. esparin en die het Black is het belang ingrep eem van mooie kostenb stroom ken. Kleine ngssyst een handeli limaat en n op groene te gebrui dete luchtbe binnenk gheids het inspele spaarzaam Naast Het efficiën een gezond en afwezi n oplevevoor deze stroom zigheidszorgen instalrijk om zoals aanwe ing vorme Art & Build) ht het bespar (Foto: of en id verplic system n een hele efactuur. overhe nieuwbouw n kunne ijk: de eem bij tectore jaarlijkse energi duidel de mers is een ventilatiesyst ren op wel oordig leren van ties. tegenw E nor norrenova heeft m VENTILATI elk gebouw verstrengde isolatiena te grote ijk systee als dergel De CH verder begoed een het eem. rt.

Zo steeds tiesyst ECONOMISinstalleren van meedraagt, is systeem ars om en comfo een ventila hten eigena met energie zich een l het van het eerste n Hoewe meerkost met reau om de aard men verplic het omgaa ctenbu installeren. is ten over archite zeker een te weten dat elekte rt. “Gas denken dan elek e het k om ysteem België beslist ing opleve energiebron langrij elingss bij Munters Daarom el in deze ehand een bespar opere werden aan luchtb voorde zelf al . “We klopte een goedk “Een groot efficiënt Borzee te maken m te leveren nog steeds geDe Crée.

Installateur kte systee e offerte ” vertelt t,” weet jke tijden.” s van het geschi tricitei ruimte geeen gepastbevochtigers, om het ttair moeili em brengt de manier op de srd om rs. “Deze stoom budge Munte 0-syste bedrijf tische tookte gecontactee kort ieur bij gasges Het GTS20 meest energe “Door de lage opzichte n binnen tingen voor drie op de graad. rd en worde Crée, produc ing ten bouw Jesse De werden geleve vochtigheidsook een bespar Crée. De talrijke ten wenste De meteen van het .” appara em is het en,” vertelt gezondheid gesteld 0-syste kost eens system erde in dienst m GTS20 er nog om in van andere zoals de verbet krijgt men het driStee de water len, voortvloeien illende komen nder drijft id zelf voorde werknemers, die hieruit chtighe ijfeld de Een gasbra zet het binnen weer via versch stoomw en de luchtvo ingen e ongetw dan gebou ers de breerd De bespar maar zijn aan. Deze stoom wordt “We van elektri de gebruik met gekali zullen lucht.

Die bovenop. jk te becijferen, van de prijs bouw een toch stoom.

Pearlge kelijk ers – buizen met de binnen en,” weet satie: Gabari) algem Black zijn moeili “Afhan nt De In het instellen. (Visuali over het stoomverdel – gemengd waard. zelf instell alle pabereke we n heid kunnen moeite 50%,” spuitkoppen luchtvochtig gas kunne ing van teem houdt zelf kan WITH de SCAN ringsys ker citeit en een bespar kunnen “Een monito de gebrui n van Dat de spreke terwijl s.a.

De Crée. de gaten, moet zijn.” rijk is Corner rs in Crée. de lucht w belang eramete |9 The Green (Brussel) vochtig rgebou de werkn el en hoe & BOUW een kantoo dheid van ct besliss - Immob LLATIE ver Archite INSTA lucht van en de gezon chtge binnen rt Art & Build Opdra comfo l) au voor het (Brusse ering (Anderlecht) nbure 4 VK Engine Architecte (Mechelen) 23-09-1 ieken rs België Munte au techn

FICHE ISCHE TECHN

T E

+32(0)11 605540 k.royackers@louwersmediagroep.be

R KTE IGERS VOO T ESTOO GASG MBEVOCH BOUW STOO ARLGE poel

Tekst: SCAN

WITH

Jannes

Zwaene

BLACK

LLATIE

& BOUW

8 | INSTA

tie & Bouw

2 Installa

201410

66 | INSTALLATIE & BOUW

BE 04.indd

8-9

PE

Studiebure htigers bevoc Stoom

11:47

DYKA AIR. RevolutionAIR

Eindelijk een schoon, stil en zuinig ventilatiesysteem

DYKA PLASTICS nv Nolimpark 4004 - B-3900 Overpelt - Tel. 011/800420 E-mail: dyka.be@dyka.com

Website/Site Web: www.dyka.be

tot

-37 E-peilpunten met E+Smartzone

+

Ruimte­ verwarming

E

Vraag­ gestuurde ventilatie

Systeem

Productie van Sanitair Warm Water

Systeem E+®: ventileren en verwarmen in harmonie!

RENSON® Systeem E+® is het concept gebouwd rond een compact, gebruiksvriendelijk toestel, de E+ndura, waarin een aantal moderne technieken op een intelligente manier verwerkt zijn. Vraaggestuurde ventilatie die zorgt voor goede luchtkwaliteit van de binnenlucht gecombineerd met warmtepomptechnologie die instaat voor de productie van Sanitair Warm Water en Ruimteverwarming. Het toestel wordt in een hybride opstelling geplaatst met een andere klassieke warmtebron (vb. een condenserende gasketel).

• Door buitenlucht te mengen met het verlaagde afvoerdebiet van de vraaggestuurde ventilatie, kan de warmtepomp steeds met hoog rendement functioneren.

• Voldoet aan de eis voor hernieuwbare energie vanaf 1 januari 2014.

De E+ndura ® haalt warmte uit de afgevoerde ventilatielucht en buitenlucht. Het hergebruik van de ventilatielucht zorgt voor een hoger rendement.

www.renson.be