Kaleidoscope 1408

ZABIERZ MNIE / TAKE ME HOME

08/2014

08/2014

Węgry Hungary

WĘGRY – PIKANTNA KRAINA ŁAGODNOŚCI | KIERUNEK TBILISI | LEŚNE RUNO NA TALERZU | SIATKARZE ZNAD WISŁY | MINIMALIZM – MNIEJ PRZEDMIOTÓW, WIĘCEJ DOZNAŃ

egzemplarz bezpłatny / free copy magazyn pokładowy Polskich Linii Lotniczych LOT ISSN 0239-9032

ul. Chocimska 7, Warsaw, tel. 22 848 12 25, tel./fax 22 848 15 90 www.restauracjarozana.com.pl

is an elegant, cosy and unpretentious restaurant whose delicate and light Polish cuisine will surprise you with new flavours and specialties every day.

There is nothing else like it in Warsaw‌

© MAREK WIŚNIEWSKI. OKŁADKA/COVER: BERTHOLD STEINHILBER/LAIF/CZARNY KOT

EDYTORIAL

Szanowni Państwo, w lipcu na konferencji prasowej w Brukseli komisarz UE ds. konkurencji Joaquín Almunia poinformował, że w ciągu kilku tygodni otrzymamy pozytywną decyzję dotyczącą przyznanej nam pomocy publicznej. Zmiany, które konsekwentnie wprowadzamy od ponad roku, przynoszą pozytywny wynik zarówno w opinii unijnych komisarzy, jak i Państwa – naszych Pasażerów, a to nas szczególnie cieszy. Ogłoszenie akceptacji Komisji Europejskiej dla naszego Planu Restrukturyzacji to nie koniec, a dopiero początek nowych wyzwań dla nas wszystkich!

Chcemy, by LOT był linią, o jakiej marzą nie tylko Polacy, dlatego wprowadzamy kolejne udogodnienia w podróży. Łatwo i szybko na lot.com kupicie bilet dla swojego domowego zwierzaka, dokonacie opłaty za przewóz gitary lub sprzętu golfowego. Proponujemy również nową usługę Moje Menu Premium, dzięki której podróżując w klasie ekonomicznej na rejsach długodystansowych Dreamlinerem, można od razu zdecydować się na wybór posiłku LOT Premium Class. Na stronie internetowej można zamówić tę opcję, nawet po rezerwacji biletu. Wystarczy dodać ją w menu „Moja rezerwacja” do 12 godzin przed podróżą. Menu klasy Premium to nie tylko pyszna kuchnia, to również serwis kelnerski, który pozwala Pasażerom poczuć się jak w „podniebnej restauracji”.

Nie zapominamy o naszych najmłodszych Pasażerach. Chcemy, by ich wakacyjne podróże były wyjątkowe. Dlatego na warszawskim lotnisku otworzyliśmy dedykowane stanowisko odprawy. Dzieci mogą teraz pod okiem opiekunów same nadać swój bagaż i odebrać kartę pokładową. Na stanowisku Family check-in najmłodszych wita symbol LOT-u, czyli żuraw.

Rodziny, które jeszcze szukają miejsca na urlop, zapraszam do naszego serwisu inspiracji na www.lot.com/inspiracje.

Wraz z całą załogą LOT-u życzę niezapomnianych wakacyjnych podróży! ☐

DLA NASZYCH NAJMŁODSZYCH PASAŻERÓW STWORZYLIŚMY STANOWISKO FAMILY CHECK-IN. WE HAVE CREATED A FAMILY CHECK-IN KIOSK FOR OUR YOUNGEST TRAVELLERS.

Editorial

Dear Ladies and Gentlemen, During a press conference held this July in Brussels, EU competition commissioner Joaquín Almunia said that a positive decision on the justified state aid issued to LOT will be taken over the next weeks. Changes introduced persistently for more than a year have brought about positive outcomes, as seen by EU commissioners and, what makes us particularly happy, you – our Passengers. Announcement of the Commission’s positive decision on our Restructuring Plan is not the end but only the beginning of challenges we are facing!

We want LOT to be a dream airline also beyond Poland.

To achieve this goal, we are introducing more travel facilitations. Visiting lot.com, you will effortlessly buy a ticket for your pet, pay for the guitar or sports equipment. We have also introduced new service My Premium Menu. Travelling economy class aboard a Dreamliner aircraft on long-haul routes, you may select LOT Premium Class meal right at the beginning.

You may now order this option on our website while booking your tickets. Simply add it in “My Reservation” menu up to 12 hours before departure Premium class menu is much more than superb cuisine. It’s professional waiting service.

We have prepared more attractions for the youngest travellers, too. To make their travel experience special, we have opened a dedicated check-in kiosk at Warsaw airport.

Supervised by adults, they may now check-in their luggage and collect the boarding pass. They are greeted at the family check-in kiosk by the friendly symbol of LOT – the crane.

If you are looking for a family holiday destination, visit our site packed with inspirations – www.lot.com/inspiracje.

Together with LOT personnel, I wish you many unforgettable journeys! ☐

Prezes PLL LOT / LOT POLISH AIRLINES CEO Sebastian Mikosz

3

M DA NA HYBRYDY

Samochody hybrydowe to symbol dobrej inwestycji.

Są luksusowe i wygodne, a przy tym przynoszą oszczędności liczone w tysiącach złotych.

Dlatego stają się coraz bardziej modne.

W całej Europie sprzedaż hybryd wzrosła w ciągu roku o 50%, w Polsce – trzykrotnie. Na Starym Kontynencie co druga kupowana Toyota Auris jest właśnie hybrydą. Na świecie hybrydy mają miliony wiernych użytkowników – ostatni milion przybył zaledwie w ciągu 9 miesięcy. Hybrydy Toyoty zdobyły serca swoich właścicieli niezawodnością, wygodą prowadzenia, jakiej nie zapewni żaden inny napęd, oraz bogatym wyposażeniem w standardzie.

Toyota Auris Touring Sports Hybrid – zużycie paliwa i emisja CO2 (UE 80/1268 z późn. zm.) 3,7 l/100 km i 87g/km (cykl mieszany).

Informacje o działaniach dotyczących odzysku i recyklingu samochodów wycofanych z eksploatacji: www.toyota.pl.

Trwałość akumulatorów Konstrukcja akumulatorów hybrydowych jest inna niż tych znanych z laptopów czy telefonów.

W Toyocie wykorzystano bardzo wytrzymałe akumulatory metalowo-wodorkowe. Do tego system dba o nie, powoli je ładując i rozładowując (nigdy do skrajnych sytuacji – maksymalnego naładowania i rozładowania). Są masowo produkowane od 1997 r., działają bezawaryjnie w ponad 6 mln hybryd, a Toyota daje na nie do 10 lat gwarancji.

Powszechność Na całym świecie jeździ już ponad 6 mln hybryd i są one coraz chętniej kupowane. Co druga Toyota Auris sprzedawana jest w Europie w wersji hybrydowej. Niezawodność, niskie zużycie paliwa i cena bliska dieslom spowodowały lawinowy wzrost sprzedaży hybryd.

Przyjemność Poruszanie się samochodem hybrydowym jest ciche, płynne, elastyczne i oszczędne. Może być też bardzo dynamiczne, wystarczy włączyć tryb Power.

Jazda relaksuje kierowcę, konstrukcja nie przenosi wibracji znanych z klasycznych silników Diesla, no i nic nie „klekocze”. Cały napęd jest sterowany komputerem, nie wymaga dodatkowej uwagi. Auto prowadzi się jak każdy konwencjonalny samochód.

Cena Hybrydę możemy dziś kupić praktycznie w cenie podobnie wyposażonego diesla. Wersje benzynowe dzieli od hybryd zaledwie kilka tysięcy złotych.

Ale niższe koszty używania aut hybrydowych zwrócą tę nadwyżkę już po około 2 latach użytkowania.

A przecież hybrydy słyną z udokumentowanej niezawodności i trzymania wysokich cen na rynku aut używanych. Wniosek nasuwa się sam – zakup auta hybrydowego staje się dobrą inwestycją.

Film „Samoloty 2” disneya pikuje do kin. z tej okazji o miękkie lądowanie zadbamy w hotelach novotel. Sprawdź na novotel.com! disney’s film "planes 2" is nosediving into cinemas. to celebrate, novotel hotels will provide a soft landing! check the details on novotel.com

© Disney

* Bezpłatne zakwaterowanie i śniadanie dla 2 dzieci do lat 16 dzielących pokój z rodzicami lub dziadkami. Bezpłatne śniadanie przysługuje dzieciom, których opiekunowie korzystają ze śniadania.

Free accommodation with breakfast for 2 children under 16 sharing room with their parents or grandparents. Free breakfast for children with one paying adult.

OdlOtOwa przygOda dla całej rOdziny! a wHirlwind adVentUre FOr tHe wHOle FaMily

NOvOTeL łóDź CeNTRuM Pokój hotelowy / Hotel's room

NOvOTeL KRAKóW CiTy WeST Kącik zabaw dla dzieci / Children corner

NOvOTeL WARSzAWA AiRPORT Fasada hotelu / The hotel's facade

Z okazji premiery najnowszej animacji Disneya

On the occasion of the latest Disney animation

„Samoloty 2” przygotowaliśmy dla rodzin z dzieć-

"Planes 2" we have prepared more whirlwind

mi dodatkowe, odlotowe atrakcje w ramach oferty

attractions as a part of our Family&Novotel offer

Family&Novotel!

for families with children!

Oferta Family&Novotel gwarantuje bezpłatny nocleg oraz śniadanie dla dzieci poniżej 16 roku życia, które dzielą pokój z rodzicami bądź opiekunami.

W przestronnych pokojach rodzinnych objętych strefą dla niepalących znajduje się dwuosobowa sofa oraz dwa mniejsze łóżeczka. Rodzinom, które mają ochotę odpocząć w niedzielę nieco dłużej, zapewniamy możliwość wymeldowania się do godziny 17.

Family&Novotel offer guarantees free accommodation with breakfast for 2 children under 16 sharing room with their parents or grandparents. Free breakfast for children with one paying adult. Spacious family nonsmoking suites with a double sofa and two smaller beds. Checkout by 5 p.m. for families who want to stay longer on Sunday morning.

Marka zadbała także o szereg atrakcji dla najmłodszych gości. W nowocześnie zaprojektowanym kąciku zabaw wyposażonym w gry video, klocki Kapla oraz bibliotekę dzieci w różnym wieku mogą spędzić czas przyjemnie oraz pożytecznie. Większość hoteli posiada ponadto basen oraz zewnętrzny plac zabaw.

W tym roku w ramach współpracy ze studiem Disney hotele Novotel promują film „Samoloty 2”.Posiadacze karty Le Club Accorhotels mogą wymienić uzbierane punkty na zaproszenia na pokaz przedpremierowy, natomiast dzieci przy zameldowaniu otrzymają gadżety z filmu.

Novotel.com

We have also prepared a wide variety of attractions for our youngest guests. Children of all ages can spend their time both pleasantly and usefully in a modern playing corner equipped with video games and library. Most of our hotels have also a swimming pool and an outer playground.

This year, in collaboration with Disney Studios, Novotel hotels are celebrating the premiere of the movie "Planes 2". Le Club Accorhotels card holders may exchange their points for invitations to a pre-screening and children will receive movie gadgets on check in.

OD NACZELNEJ

Note from the Editor

MAKSYMALIZM

Superfluity

KIEDYŚ PRZYWOZIŁAM Z PODRÓŻY MNÓSTWO PAMIĄTEK. TERAZ WOLĘ KOLEKCJONOWAĆ WSPOMNIENIA. I USED TO BRING PLENTY OF SOUVENIRS FROM MY JOURNEYS. TODAY, I PREFER TO COLLECT MEMORIES. 8

REDAKTOR NACZELNA / EDITOR IN CHIEF Martyna Wojciechowska

© MARIUSZ MARTYNIAK/MATYS STUDIO

Czy nie jest tak, że w większości kupujemy wszystkiego za dużo, marnujemy zbyt wiele jedzenia, wyrzucamy dobre ubrania, bo przestały być modne?

W dobie szalejącego konsumpcjonizmu coraz trudniej o refleksję, bo przecież media dbają o to, żebyśmy nie mieli na to czasu oraz przestrzeni w głowie.

I właśnie dlatego polecam Wam artykuł Minimalizm to nie ascetyzm (str. 52). Żeby zatrzymać się na chwilę i pomyśleć. Na przykład: „Co bym chciała wynieść z mojego domu podczas pożaru?”. Akurat ja, oprócz oczywiście dziecka i siebie, ratowałabym wyłącznie komputer, na którym mam ulubione zdjęcia.

No, może jeszcze pierwsze wydanie National Geographic z 1888 r., które wisi na ścianie oprawione w ramkę. Może nie potrafię zmieścić całego swojego dobytku w jednym plecaku jak bohater wspomnianego artykułu o minimalizmie, ale i tak uważam się za osobę o raczej niewygórowanych potrzebach materialnych. Co prawda mam samochód, motocykl i rower (uważam to za zbytek), trochę za dużo ubrań (po prostu wierzę, że kiedyś w końcu się w nie zmieszczę), jednak przedmioty nie stanowią dla mnie szczególnej wartości (chyba że sentymentalną), nie otaczam się nimi nadmiernie. Kupuję z rozmysłem, pilnuję, żeby nie zagracać przestrzeni dookoła. Przyznaję, że kiedyś przywoziłam z podróży mnóstwo pamiątek – szale, kilimy, rzeźby, figurki… Dziś wolę kolekcjonować wspomnienia i żyć zgodnie z zasadą maksymalizacji wrażeń zamiast maksymalizacji stanu posiadania. I tyle. ☐

Isn’t it true that we buy too much, waste too much food and throw away good clothes which are no longer in? In the era of exuberant consumption, we hardly have time to think and the media make sure that there is no space left in our mind for any reflection, which is why I recommend the story “Minimalism is not asceticism” (page 52) so that you can think about your attitude towards consumerism. You could ask yourself the question: “What would I take with me, if my house was on fire?”

Save for my child and myself, I’d rush to save the computer which contains my favourite photos. And perhaps the first ever issue of National Geographic Magazine from 1888, framed and displayed on the wall. It’s true that I cannot fit all my belongings into one rucksack like the character of the article about the minimalist state of mind, but I still consider myself to be a person with moderate material needs. I have a car, a motorbike and a bicycle (although I find this excessive), a bit too many clothes (I simply believe that I will eventually squeeze into some of them), but things are not most important to me (save for their sentimental value) and I don’t amass them. I am careful about my buying choices as I don’t want to clutter the space around me. I have to admit that I used to bring plenty of souvenirs from my journeys – shawls, rugs, sculptures, figurines... Today, I prefer to collect memories and live my life to maximise experiences rather than my possessions. And that’s about it. ☐

SUMMER IS SO GOSHICO

THE BRAND OF HIGHEST HANDMADE QUALITY Buy at Polish Airports and Złote Tarasy shopping mall or online at www.goshico.com.

Torebki dostępne na polskich lotniskach i w centrum handlowym Złote Tarasy oraz na www.goshico.com. www.facebook.com/goshicobags

SPIS TREŚCI Contents

NA DOBRY POCZĄTEK / OFF TO A GOOD START LIST PREZESA PLL LOT / Note from the LOT CEO 3 OD NACZELNEJ / Note from the Editor 8 FELIETON LECHA WAŁĘSY / Lech Wałęsa’s column 12 W CHMURACH / Up in the air 14

WYRUSZ W PODRÓŻ / SEE THE WORLD WYDARZENIA / What’s on 16 PIKANTNA KRAINA ŁAGODNOŚCI / Spicy land of calm 20 MODNY KIERUNEK: TBILISI / Trendy Destination: Tbilisi 30

TERAZ POLSKA / TIME FOR POLAND SKARBY LASU / Forest treasures 34 FELIETON MAGDY GESSLER / Magda Gessler’s column 38 SIATKARZE ZNAD WISŁY / Polish volleyball masters 40 83–122

20

60

40

34

INTELIGENTNA LOGISTYKA / Intelligent logistics 48 MNIEJ PRZEDMIOTÓW – WIĘCEJ DOZNAŃ! / Fewer possessions equals more experiences 52 W CZTERY OCZY Z KRZYSZTOFEM PENDERECKIM / Interview with Krzysztof Penderecki 60 PODNIEBNI SZEFOWIE KUCHNI / Airborne chefs 80

52

ROZMAITOŚCI / MISCELLANEA KULTURA / Culture 56 TWÓJ STYL / Your style 68 GADŻETY / Gadgets 70 DOBRY ADRES / Good address 72 SALON / Events 74 MYŚL NA DROGĘ / A thought for the road 78

10

© SHUT TERSTOCK (2), FORUM, MARTA WOJTAL, ARCHIWUM PLL LOT, BOGNA SROKA-MUCHA

84

WIEDZIEĆ WIĘCEJ / DID YOU KNOW?

SPRAWDŹ NA WWW.BIEDRONKA.PL/SKLEPY CZY W TWOJEJ BIEDRONCE JUŻ ZAPŁACISZ KARTĄ

FELIETON

Column

ZACZĘŁO SIĘ W SIERPNIU

It all began in August

SOLIDARNOŚĆ TO NIE TYLKO IDEA, TO RECEPTA NA PROBLEMY DZISIEJSZEGO ŚWIATA. SOLIDARITY IS NOT JUST AN IDEA, IT’S A SOLUTION TO THE PROBLEMS OF THE MODERN WORLD. bać. 25 niezłych lat nie zwalnia nas z dalszej pracy i odpowiedzialności za bieg rzeczy w Polsce.

A skoro Sierpień, to stocznia. Bo te skomplikowane losy Polski trochę przypominają losy mojej ukochanej Stoczni Gdańsk. To historia wzlotów i zapaści. Na szczęście nadzieja nadal jest, bo kolebka Solidarności w ostatnim czasie zaczyna się podnosić.

Jest nadzieja, że stocznia w zupełnie już nowych warunkach globalnego świata wypłynie na szerokie wody. Wierzę, że rozpoczęła drogę pomyślności, o jakiej marzą stoczniowcy dziś i marzyli 34 lata temu. Bo przecież tam wszystko się zaczęło… ☐ 12

Democracy, open borders, a free market, and global cooperation – it all began in August, at a shipyard, in 1980. The social demands put together by workers snowballed into a massive peaceful struggle to transform Poland. This not only triggered changes in my country, but also the rest of Europe and the world. As we look back on those events, it is worth recalling how they began. We need to bear in mind that it was not all smooth sailing, and that we sometimes had to take stock and change tack. In this new era, we need to appeal to solidarity – not just as a grand historical idea that brought us together all those years ago, but as a practical prescription to solve the problems of the modern world – poverty, social unrest, and aggression of some countries towards others.

Despite the enormous strides we have made during the past 25 years, not everything in Poland gives cause for satisfaction.

Our democracy still has teething problems and a lot of behaviour and goings-on may well be considered unacceptable.

These past 25 fairly good years do not free us from having to carry on working or being responsible for what happens in Poland.

August is the time to think about the shipyard, as the fate of my beloved Gdańsk Shipyard brings Poland’s troubled past to mind. This is definitely a history of ups and downs. Fortunately, there is a glimmer of hope, as the cradle of “Solidarity” has recently begun to recover. There is hope that the shipyard can remain afloat in this completely different global environment.

I believe that it is on the right track to prosperity, because this is what the shipyard workers want and what they wanted 34 years ago. After all, this is where it all began. ☐

Lech Wałęsa Al. Jerozolimskie 11/19, 00-508 Warszawa, tel. +48 (22) 622 22 20, faks +48 (22) 625 14 14 Konto: BPH PBK SA 15 1060 0076 0000 3200 0084 6760 e-mail: biuro@walesa.org www.walesa.org

© AGENCJA GAZETA

Demokracja, brak granic, wolny rynek, globalna współpraca – to wszystko zaczęło się w Sierpniu, w stoczni, w 1980 r. Początkowo zwykłe robotnicze, socjalne postulaty przerodziły się w wielką pokojową walkę o zmianę Polski. I przyniosły odmianę nie tylko mojej Ojczyzny, ale także Europy i świata. Przywołując tę drogę, musimy sięgać do jej początku. Także po to, aby przypominać, że jeszcze nie wszystko poszło dobrze, że ciągle musimy wyciągać wnioski i poprawiać rozwiązania. W tych nowych czasach powinniśmy odwoływać się do solidarności, ale nie tylko jako historycznej wielkiej idei, która połączyła nas przed laty, ale jako bardzo praktycznej recepty na problemy dzisiejszego świata. Na biedę, niepokoje społeczne, agresywne zachowania jednych państw przeciwko innym.

W Polsce – choć dokonała przez ostatnie 25 lat nieprawdopodobnego cywilizacyjnego skoku – też nie możemy być ze wszystkiego zadowoleni. Nasza demokracja ciągle popełnia błędy młodości, wiele zachowań i spraw może się nie podo-

AIRACOBRA CHRONO V I N T A G E

F A M I L Y

Krzysztof Moczulski

Havilland DH 106 Comet Junkers F.13

Czy wiesz, że... / Did you know?

Pierwszy samolot we flocie PLL LOT, Junkers F.13, latający w barwach LOT-u od 1929 do 1936 r., miał zasięg od 600 do 800 km.

Boeing 787 Dreamliner

Pierwszy bezpośredni lot transatlantycki został wykonany w lipcu 1919 r. Podwaliny pod rozwój ruchu pasażerskiego dali dwaj Brytyjczycy: John Alcock i Arthur Whitten Brown.

Pierwszy odrzutowy samolot, De Havilland DH 106 Comet, odbył swój pierwszy testowy lot w 1949 r. Zasięg pierwszej serii tej maszyny wynosił zaledwie 2400 km, czyli tak jak np. z Warszawy do Tel Awiwu.

Ze względu na duże zużycie paliwa pierwsze odrzutowce miały dość ograniczony zasięg, dlatego na przykład samoloty lecące z Europy do Stanów Zjednoczonych miały postój techniczny na dotankowanie w kanadyjskim Gander.

Pierwszy rejs międzykontynentalny bez międzylądowania został wykonany przez samolot PLL LOT w 1972 r. Regularne połączenia transatlantyckie uruchomiono w 1973 r.

Dla porównania Boeing 787 Dreamliner może pokonać dystans do 14 500 km. Oznacza to, że można nim dolecieć z Warszawy nawet na północne obszary Australii.

The first aircraft in the LOT Polish Airlines fleet, the Junkers F.13, which operated between 1929 and 1936, had a range of 600 to 800 km.

The first non-stop transatlantic flight was made in July 1919. The British aviators Alcock and Brown laid the foundations for passenger air traffic.

The first jet plane, the de Havilland DH 106 Comet, made its first test flight in 1949. The first series of this aircraft only had a range of 2,400 km, roughly the distance between Warsaw and Tel Aviv.

Early jets consumed a lot of fuel, which limited their range. Aircraft flying from Europe to the United States had to make a refuelling stop in Gander, Canada.

The first non-stop intercontinental flight was made by LOT Polish Airlines in 1972. Regular transatlantic connections were launched in 1973.

By comparison, a Boeing 787 Dreamliner has a range of up to 14,500 km. This means you can fly anywhere in the world direct from Warsaw as far as the northern parts of Australia.

© ARCHIWUM PLL LOT, SHUT TERSTOCK, AIRLINERS.NET

W CHMURACH Up in the Air

TEKSTY/BY:

r naziemny koordynator lotów – nazwa pochodzi od charakterystycznej odblaskowej kamizelki./ Ayourself unable to sleep this way, cd to keep and find yourself unable to sleep this w r oznaczenie idealnej pogody do wykonywania operacji lotniczych (z angielskiego Ceilings and Visibility Ok.). / At yourself unable to sleep this wd to keep and find yourself unable to sleep this way, cyourself unable to sleep this way, c

3

r czyli odesłanie samolotu do wyznaczonej strefy, w której samoloty oczekują na możliwość 7 lądowania na lotnisku docelowym. / yourself unable to sleep thiourself unablyourd to ks way, cyourself unabd to keep and find yourself unable to sleep this wle to sleep this way, c r potoczne określenie minibusa dowożącego personel pokładowy i lotniczy na lotnisko. / At commandment hard to keep and find yourself unable to sleep this way, consult your physician and take melatonin. B

1 jest to określenie przedziału czasowego, w którym samolot może wystartować, wylądować, lub przelecieć nad daną przestrzenią powietrzną. / At commandment hardourself unablyourd to k to keep and find yourself unable to sleep this way, consult your physician and take melatonin. B 2 jest to potoczne określenie kołowania samolotu./ ind yourself unable to sleep this way, cons 2to niski przelot nad lotniskiem. Zwykle wykonywany przy okazji uroczystości związnej np. z przylotem nowego typu samolotu do floty przewoźnika. /ind yourself unablyourd to keep and find yourself unable to sleep this wself unable to sleep this way, ce to sleep thiourself unablyourd to ks way, cons

r dziecko podróżujące samotnie wymagające opieki personelu pokładowego (z ang.: Unaccompanied Minor) /ind yourself unablyourd to keep and find yourself unable to sleep this wself unable to sleep this way, ce to sleep this way, cons r dokument zawierający wszystkie niezbędne informacje odnośnie lotu m.in. wyważenia samolotu, liczby pasażerów, czy wagi bagaży. /yourself unable to sleep this way, cyod to keep and find yourself unable to sleep this wurself unable to sleep this way, c r jest to określenie kołowania do progu pasa przy użyciu drogi startowej, a nie jak to zwykle bywa dróg kołowania. / At yourself unable to sleep this wd to keep and find yourself unable to sleep this5way, cyourself unable to sleep this way, c

r szef(owa) pokładu,./ ind yourself unable r dokument zawierający wszystkie niezbędne informacje odnośnie lotu m.in. wyważenia samolotu, 4 czy wagi liczby pasażerów, bagaży. /yourself unable to slourself unablyourd to keep this way, cyod to keep and find yourself unable to sleep this wurself unable to sleep this way, c

2

8

1

15

WYDARZENIA

What's on

Od Chopina i Griega do Panufnika

From Chopin and Grieg to Panufnik

10. już edycja Festiwalu Chopin i jego Europa to ponad 30 kameralnych i symfonicznych koncertów. Oprócz klasyki będzie można posłuchać również jazzu, muzyki norweskej od Tellefsena i Griega do Nordheima, koncertu Griega w wykonaniu na instrumenty z epoki, a także wielu młodych i obiecujących muzyków. / The 10 th edition of the Chopin and His Europe Festival brings more than 30 chamber and symphonic concerts. As well as classical works, you can listen to jazz, Norwegian music from Tellefsen and Grieg to Nordheim, a Grieg concerto performed on period instruments, and a host of up-and-coming musicians.

15–31.08, www.chopin.nifc.pl/festival, CHOPIN I JEGO EUROPA, Warszawa, Polska / CHOPIN AND HIS EUROPE, Warsaw, Poland

Wenus i araby z

Venus and Arabians

Trwa jubileuszowy, 75. sezon na Służewcu. W organizowanym po raz pierwszy Dniu Wenus 10 sierpnia koni dosiądą wyłącznie amazonki.

Natomiast 24 sierpnia kolejna już porcja emocji czeka miłośników koni czystej krwi arabskiej. Podczas dorocznego Dnia Arabskiego odbędzie się m.in. gonitwa o Nagrodę Europy. / This year Służewiec celebrates its 75th season. Venus Day, for female riders only, is being held for the first time on 10 August. Arabian purebreds make their appearance on International Arabian Day (24 August), the same day on which the Europe Prize Race is being held.

10.08, 24.08, DZIEŃ WENUS, DZIEŃ ARABSKI, www.torsluzewiec.pl, Warszawa, Polska / VENUS DAY, ARABIAN DAY, Warsaw, Poland

Balonowa fiesta x Balloon fiesta

Co roku w niebo nad Bristolem wzbija się ponad setka balonów. Warto zobaczyć zwłaszcza Special Shapes Rodeo, czyli unoszące się na niebie wielkie postaci, zwierzaki i przedmioty.

Imprezie towarzyszą liczne koncerty, a organizatorzy radzą zabrać też buty do tańca. / Over a hundred balloons fly over Bristol every year. One of the highlights of the festival is the Special Shapes Rodeo, where giant creatures, animals and objects run amok in the air. There are plenty of concerts too, so you might want to bring your dancing shoes.

07–10.08, www.bristolballoonfiesta.co.uk, BRISTOL INTERNATIONAL BALLOON FIESTA, Bristol, Anglia / BRISTOL INTERNATIONAL BALLOON FIESTA, BRISTOL, England, UK

Kierunek Woodstock z Destination Woodstock

31.07–02.08, www.wosp.org.pl/przystanek_woodstock, 20. PRZYSTANEK WOODSTOCK, Kostrzyn, Polska / 20 TH EDITION OF PRZYSTANEK WOODSTOCK, Kostrzyn, Poland

16

© M.P.

Największa muzyczna impreza w Polsce odbędzie się już po raz 20. Jak co roku na trzech scenach zagra kilkadziesiąt zespołów z Polski i świata. Tym razem zagoszczą na nich m.in. Manu Chao i Ky-Mani Marley – syn legendarnego Boba Marleya. / Poland’s biggest music festival. Dozens of Polish and international bands will be playing on three stages, as they do every year. This year’s line-up includes Manu Chao and Ky-Mani Marley, son of the legendary Bob Marley.

W ramach Konta Premium oferujemy wiele atrakcyjnych i dogodnych rozwiązań.

*

0 zł za prowadzenie konta**, a w pakiecie: prestiżowa wypukła karta do konta z opcją zbliżeniową, bezpłatne wypłaty ze wszystkich bankomatów w Polsce i na całym świecie, nieoprocentowany (w określonych przedziałach) limit w koncie***, bezpłatne usługi Assistance & Concierge, atrakcyjnie oprocentowane konto oszczędnościowe z funkcją automatycznego lokowania bieżących nadwyżek, osobisty Doradca**, który służy pomocą w kompleksowym zarządzaniu finansami oraz przygotowuje Osobisty Plan Finansowy. * Opublikowany na www.money.pl w dniu 25.03.2014 r. ** Osobisty Doradca przysługuje Klientom ze średniomiesięcznymi wpływami min. 8 000 PLN lub min. 160 000 PLN środków zgromadzonych w banku, a bezpłatne konto odpowiednio: 10 000 PLN i 200 000 PLN. *** Rzeczywista roczna stopa oprocentowania limitu zadłużenia w Koncie Premium, przy założeniu, że całkowita kwota tj. 10 300 PLN została wypłacona w całości w dniu zawarcia umowy i zostanie spłacona jednorazowo w całości po upływie 12 miesięcznego okresu umowy oraz że limit oprocentowany jest według najwyższej stopy oprocentowania przewidzianej dla udzielonej kwoty tj. 14,99% z uwzględnieniem prowizji za przyznanie limitu w wysokości 164,80 PLN wynosi 18,08%. Całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta wynosi 11 843,95 PLN. Informacje zostały podane na podstawie reprezentatywnego przykładu.

WYDARZENIA

What's on

Lato wikingów x The Viking summer

Serial Wikingowie zdobył sobie miliony fanów. Teraz mogą oni spotkać się na wyspie Wolin, gdzie wedle islandzkiej sagi i wyników archeologicznych badań warowny gród Jómsborg założył w X w. duński król Harald Sinozęby. Co roku zjeżdżają tu miłośnicy wikińskiej kultury z całego świata, by przez trzy dni odtwarzać sposób życia średniowiecznych Normanów. Największą atrakcją są wielkie bitwy, w których ścierają się ze sobą setki wojów. / The TV series Vikings has millions of fans. And they can now meet up on the Island of Wolin, where, as confirmed by archaeological digs and Icelandic sagas, King Harald Bluetooth of Denmark built the stronghold of Jómsborg in the 10 th century. Viking culture enthusiasts come here every year to re-enact the lifestyle of the medieval Norsemen for three days. The main attractions of the festival are the grand battles in which hundreds of valiant warriors take part.

Smaki Malty z

Maltese flavours

Kupujesz pusty kieliszek za 12 euro i przez 4 dni degustujesz do woli wina z miejscowych winnic! Obowiązkowo trzeba spróbować przysmaków maltańskiej kuchni. Imprezie towarzyszą pokaz fajerwerków i koncerty. / Simply buy an empty glass for EUR 12 and then spend four days tasting wines from the local vineyards. Be sure to try some Maltese dishes too. There will also be a fireworks display and several concerts.

7–10.08, www.delicata.com/valletta-malta, DELICATA CLASSIC WINE FESTIVAL, La Valetta, Malta / DELICATA CLASSIC WINE FESTIVAL, La Valetta, Malta

01–03.08, www.jomsborg-vineta.com/ festiwal.html, XX FESTIWAL SŁOWIAN I WIKINGÓW, Wolin, Polska / 20 TH FESTIVAL OF SLAVS AND VIKINGS, Wolin, Poland

Z zadęciem c Bags of fun

Choć kojarzą się ze Szkocją, przenikliwe dźwięki dud zakorzenione są w muzyce ludowej wielu krajów Europy. Ich brzmienie można porównać w czeskich Strakonicach, gdzie na festiwal zjeżdżają dudziarze ze wszystkich stron świata. / Although associated with Scotland, the highpitched sound of the bagpipes actually features in the folk music of many European countries. You can compare the differences when pipers from all around the world descend on the Czech town of Strakonice for this festival.

21–24.08, www.dudackyfestival.cz, 21 MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL DUDZIARZY, Strakonice, Czechy / 21ST INTERNATIONAL BAGPIPE FESTIVAL, Strakonice, Czech Republic

Świętuj z Baskami v

Tylko w Bilbao tydzień trwa 9 dni. Aste Nagusia (Wielki Tydzień) to największa fiesta w kraju Basków. Obfituje w uliczne parady, koncerty, występy teatralne, turnieje i pokazy fajerwerków. / Only in Bilbao are there nine days in a week. Aste Nagusia (Big Week) is the biggest festival in the Basque Country and features street pageants, concerts, theatrical performances, tournaments and fireworks displays.

16–24.08, www.astenagusia.com, ASTE NAGUSIA, Bilbao, Hiszpania / ASTE NAGUSIA, Bilbao, Spain

18

© SHUT TERSTOCK (4)

Basque fest

Z OUTBACKIEM BĄDŹ PEWIEN, ŻE ZAWSZE DOJEDZIESZ BEZPIECZNIE I NA CZAS – NAWET DO NAJDALSZYCH ZAKĄTKÓW ŚWIATA

Pełna lista Autoryzowanych Salonów Sprzedaży oraz Stacji Obsługi Subaru znajduje się na stronie www.subaru.pl

© WOJCIECH FRANUS, CORBIS, BEW, M.P.,FORUM

SZEROKIE HORYZONTY

20 20

Broad Horizons

PIKANTNA KRAINA ŁAGODNOŚCI

The spicy land of calm

NA WĘGRZECH WSZYSCY CZUJĄ SIĘ DOBRZE, BEZ WZGLĘDU NA NARODOWOŚĆ.

WYSTARCZY TROCHĘ FANTAZJI I ZNAJOMOŚĆ KILKU SŁÓW KLUCZY: CZARDASZ, TOKAJ, GULASZ ORAZ BUDAPESZT. / EVERYONE, REGARDLESS OF NATIONALITY, FEELS GOOD IN HUNGARY. ALL YOU NEED IS A BIT OF IMAGINATION AND A HANDFUL OF KEY WORDS – CSÁRDÁS, TOKAJI, GOULASH AND BUDAPEST. TEKST/BY:

Joanna Lamparska, Piotr Kałuża

Wielu turystów twierdzi, że nie ma drugiego tak pięknego miasta jak Budapeszt.

Many tourists claim that there is no other city as beautiful as Budapest.

21

Broad Horizons

Niegdyś Węgry były częścią monarchii austro-węgierskiej, wcześniej należały m.in. do Turcji, co razem dało intrygującą mieszankę elegancji i oryginalności z niewielką szczyptą dekadencji. Dla jadących z Paryża do Stambułu pasażerów Orient Expressu przystanek w Budapeszcie był bramą do tajemniczego Wschodu. Malownicza, położona nad Dunajem metropolia ze swoim nocnym życiem, teatrami i pełnymi muzyki restauracjami przyciągała bon vivantów, którzy nadawali miastu jeszcze więcej kolorytu. I dziś wielu turystów twierdzi, że nie ma drugiego tak pięknego miasta jak Budapeszt, że przypomina on bardziej Rzym albo Paryż niż Wiedeń, pod którego wpływami przez wiele lat się rozwijał.

Zabytkowe dzielnice zdobi nieco przyciężka secesja, której firmowym znakiem są ceramiczne ozdoby. Majoliki ozdobiły fasadę i wnętrza pałacu Greshama z 1906 r., jednego z najzna­ komitszych przykładów architektury początków XX w. Tutaj można odnaleźć ducha dawnego Budapesztu. Wzniesiony dla brytyjskiego towarzystwa ubezpieczeniowego budynek

DLA PASAŻERÓW ORIENT EXPRESSU BUDAPESZT BYŁ BRAMĄ DO TAJEMNICZEGO WSCHODU. FOR ORIENT EXPRESS PASSENGERS BUDAPEST WAS THE GATEWAY TO THE MYSTERIOUS ORIENT. w momencie oddania do użytku był największą kamienicą na Węgrzech. Mieszkali tu znani politycy, najwyżsi rangą urzędnicy miejscy i artyści. W piwnicach występował kabaret, a kawiarnia Gresham-Venezia kávéház przyciągała budapeszteńską bohemę. Od 2004 r. działa tu hotel, w którym – mimo modernizacji – zatrzymał się miniony czas. Hołd atmosferze takich miejsc oddał w swoim ostatnim filmie Wes Anderson.

Reżyser ulokował akcję Grand Budapest Hotel w hotelu, który choć leży w nieistniejącej krainie i w innym czasie, świetnie oddaje nastrój stolicy Węgier. Filmowe sceny z marmurowych łaźni również nawiązują do atrakcji Budapesztu. To przecież jedyna stolica na świecie, która jest uzdrowiskiem i słynie z prawie stu źródeł termalnych. Można tu równocześnie załatwiać interesy i relaksować się u wód.

W Gellert Danubius, kolejnym słynnym secesyjnym hotelu nad samym Dunajem, goście godzinami siedzą na tarasach i wpatrują się w rzekę albo korzystają z atrakcji zabytkowego kąpieliska. Rozciąga się stąd zjawiskowy widok, choć jeszcze lepiej Budapeszt prezentuje się ze szczytu wzgórza Gellerta, u którego stóp stoi hotel. Wzniesienie od zawsze kojarzyło się

22

Once part of the Austro-Hungarian Empire, after being seized by Turkey, Hungary has retained an intriguing feel of elegance and uniqueness spiced with a soupcon of decadence. For Orient Express passengers travelling from Paris to Istanbul, Budapest was the gateway to the mysterious Orient. With its night life, theatres and restaurants vibrant with music, this picturesque capital on the Danube was a magnet for bon vivants, who lent even more colour to the city. Today, many tourists claim that there is no other city as beautiful as Budapest, which more resembles Rome or Paris than Vienna, under whose influence it had once flourished for decades. The city’s historical districts are a showcase of exuberantly embellished Art Nouveau buildings with distinctive ceramic ornamentation. Majolica decorations adorned the facade and interiors of Gresham Palace. Erected for a British insurance company in 1906, this is one of the finest examples of early 20 th century architecture and a place where the spirit of old Budapest lives on. At the time of its completion, the palace was the largest building in Hungary. Famous politicians, high ranking city officials, and artists have all stayed here.

The cellars use to host cabarets, while the local bohemians used to hang out at the Gresham-Venezia coffeehouse.

Despite being converted into a hotel in 2004, the building has managed to retain its timeless atmosphere. Wes Anderson pays homage to the ambience of places like this in his most recent film, The Grand Budapest Hotel. The film night be set in a hotel in a fictional country in another era, but it faithfully creates the mood of the Hungarian capital. The shots of the marble baths allude to one of Budapest’s main attractions. This is the only world capital that is also a spa resort.

Budapest is famous for its 100-odd thermal springs and is a perfect place to do business and relax in a bath.

Guests at the Gellért Danubius, another famous Art Nouveau hotel overlooking the Danube, can sit on the terrace and watch the river go by or go for a swim in this historical bathing place. As stunning as the vista from the hotel is, the one from the top of Géllert Hill, which towers above it, is even better. Once associated with witches’ sabbaths, this is now a favourite picnic spot. Budapest, the “Pearl of the Danube”, is a place where the pace is a little slower – a place where western precision meets oriental calmness. The city has some 250 museums and galleries, but you still need to find some time to relax and sip a little tokaji on the banks of the Danube.

Węgierska stolica słynie ze źródeł termalnych. Hotel New York Palace w Budapeszcie otwarto w 1894 r. Odrestaurowany, świeci dawnym blaskiem. Na stołecznym targu nie może zabraknąć ostrych przypraw.

The Hungarian capital is famous for its thermal springs. The New York Palace Hotel in Budapest was opened in 1894. Restored, it contiues to seduce visitors with its charm. Hot spices are a staple at Hungarian street markets.

© LAIF/CZARNY KOT (2),IMAGEBROKER/EAST NEWS. POPRZEDNIE STRONY/PREVIOUS PAGES: SHUT TERSTOCK

SZEROKIE HORYZONTY

23

Broad Horizons

z sabatami czarownic, ale dzisiaj panuje tu atmosfera pikniku.

Podobnie jak w całym Budapeszcie, nazywanym Perłą Dunaju, wszystko dzieje się w nieco zwolnionym tempie, z zachodnią precyzją, ale i spokojem Orientu. I choć w stolicy Węgier działa ok. 250 muzeów i galerii, to koniecznie trzeba znaleźć czas na lenistwo nad brzegiem Dunaju – połączone, co istotne, z degustacją tokaju.

W KRAINIE WINA Tokaj jest ikoną Węgier. Ten kraj kojarzy się z winem, i słusznie, bo tutejsze tradycje winiarskie sięgają starożytności. Tolcsva, Mád, Bodrogkeresztúr, Tarcal, Rátka, Bodrogolaszi, Sárospatak, Tállya i Tokaj – za tymi trudnymi do wymówienia dla obcokrajowca nazwami kryją się słynne ośrodki produkcji napoju władców. Prym niezmiennie wiedzie Tokaj leżący tuż przy rumuńskiej granicy, szczególnie znany z wina Tokaj Aszú. Aby je uzyskać, Węgry opóźniają zbiory gron aż do dnia św. Szymona, czyli do 28 października. Węgierskie wina zawdzięczają swój znakomity smak głównie ciepłym jesieniom, dzięki

U góry: winnica w Tokaju, gdzie powstaje słynne wino o tej samej nazwie.

Obok: Węgry to też czardasz, np. tańczony przez zespół Honvéd.

Top: A vineyard in Tokaj where the famous wine is produced. Right: The Hungarian traditional dance, the Csárdás performed by Honvéd dance group.

24

A LAND OF WINE Tokaj is a national icon. If you think wine when you think Hungary, then that is probably because the local winemaking traditions reach back to antiquity. Tolcsva, Mád, Bodrogkeresztúr, Tarcal, Rátka, Bodrogolaszi, Sárospatak, Tállya and Tokaj – these unpronounceable places are all famous winemaking centres. Traditionally, the most prominent is Tokaji, near the Romanian border. The town is renowned for its Tokaji Aszú.

The harvest has to be postponed until St Simon’s Day on 28 October in order to make this wine. Louis XIV, the famous “Sun King”, called tokaji “the king of wines and the wine of kings”. Other enthusiasts have additionally ascribed healing powers to it to justify their consumption. Hungarian wines owe their excellent taste to the country’s warm autumns, which allow the fruit to ripen slowly. Many of the vineyards that sprawl across the rolling hills are open to visitors, but only © GET TYIMAGES, ANZENBERGER/FORUM

SZEROKIE HORYZONTY

którym owoce mogą długo dojrzewać na krzakach. A same in the small spread out, low-rise town of Tokaji will you find winnice, rozłożone na łagodnych wzgórzach, często udodozens of wine cellars. The goulash in the local eateries is held stępniane są do zwiedzania. by some to be the best in the world.

Na pierwszy rzut oka Węgry wydają się krainą łagodności, ale At first glance, Hungary appears to be a mild place, but everytak naprawdę wszystko jest tu niezwykle wyraziste. I bardzo thing here actually has a distinctive flavour. And a spicy one at pikantne. Całą kuchnię Węgier cechują mocne smaki. Gulasz that. Hungarian cuisine celebrates spiciness. Goulash is one of z wyselekcjonowanej wołowiny z dodatkiem ognistej papryHungary’s most popular dishes. It is made of choice beef, ki, podawany z żeliwnego kotła można znaleźć wszędzie. herbs, potatoes and red hot paprika, served in a cast-iron Uzupełnieniem posiłku musi być owocowa palinka, wódka o ognistym smaku i podobINFO O LOTACH / FLIGHT INFO nym działaniu, której wytwarzanie jest domowym sekretem każdego szanującego się WAW–BUD 07.20–08.35 pon.–sob. / Mo.–Sat., 11.30–12.45. pon.–pt., nd. restauratora. Nie sposób nie spróbować tra/ Mo.–Fri., Su. 14.30–15.45 pon.–sob. / Mo.–Sat. 17.45–19.00 pon.–pt., nd. / dycyjnego langosza – placka podawanego Mo.–Fri., Su. na rozmaite sposoby, z mięsem, grzybami, BUD–WAW 09.10–10.20 pon.–sob. / Mo.–Su. z cebulą i kwaśną śmietaną, a nawet na słod13.20–14.30 pon.–pt., nd. / Mo.–Fri., Su. 16.20–17.30 pon.–sob. / Mo.–Sat. ko. Ten smak złamie zupa na płatach karpia, 19.35–20.45 pon.–pt., nd. / Mo.–Fri., Su. z dodatkiem kapusty i papryki. Śmierć z przeCena biletu do Budapesztu zakupionego na lot.com, w taryfie LOT Economy Simple na bezpośredni żarcia węgierskimi specjałami to śmierć godna lot w obie strony, zawiera wszystkie podatki i opłaty i wynosi od 499 zł. Cena może się zmienić w zależności od terminu zakupu biletu oraz formy płatności. Rejs trwa 1 godz. 10 min. Godziny rejsów prawdziwego mężczyzny, napisał kiedyś Jan podane są w czasach lokalnych. / Total price of a direct return ticket to Budapest purchased at lot.

Wołek, poeta i pieśniarz, słusznie zauważając, com in the LOT Economy Simple fare including all fees and taxes from PLN 499. The price may vary że trudno na Węgrzech odnaleźć się miłośnidepending on the date the ticket is purchased and the payment method. Flight duration: 1 h 10 min.

Flight times given in local time. kom dań lekkostrawnych, za to łasuchy czują się tu jak w kulinarnym raju.

REKLAMA

25

Broad Horizons

Plac Széchenyi w Peczu, którego historia sięga czasów rzymskich.

The Széchenyi Square in Pécs dating back to the Roman times.

THE HUNGARIAN SEA Once you have tanked up on goulash and tokaji in Budapest, it’s time to head for Lake Balaton. This is the largest body of fresh water in Central Europe and is known as the Hungarian sea. The water can get to 28°C in summer. A holiday on Lake Balaton was a status symbol in the Eastern Bloc a few decades ago – something that made you the envy of your neighbours and co-workers. This part of Europe now has a somewhat different appeal, but it is still a popular tourist destination and a perfect getaway when the weather is fine. Cycling routes, vineyards and castles draw people who want a change from

© HEMIS/EAST NEWS, SIME/FREE

WĘGIERSKIE MORZE Jeśli odwiedzimy już Budapeszt, spróbujemy gulaszu i tokaju, obowiązkowo musimy udać się nad Balaton, największe jezioro Europy Środkowej. Nazywane jest węgierskim morzem.

Woda miewa tu w lecie temperaturę nawet 28 st. Celsjusza.

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu w krajach bloku socjalistycznego wczasy nad Balatonem były symbolem prestiżu. Dzisiaj ten zakątek Europy świeci nieco innym blaskiem, ciągle pozostaje jednak przyjaznym miejscem dla turystów i znakomitym pomysłem na spędzenie pogodnych wakacji. Ścieżki rowerowe, winnice i zamki przyciągają wszystkich znudzonych sztucznością atrakcji w wielu innych miejscach Europy. Wystarczy dotrzeć do Siófoku, gdzie wzdłuż porośniętych winem uliczek ciągną się nadgryzione nieco przez czas secesyjne wille. To tutaj urodził się Imre Kálmán, słynny węgierski kompozytor i twórca operetek, który zasłynął Księżniczką czardasza. I choć architektura i atmosfera Siófoku wpisują się doskonale w węgierską tradycję, to 17 km tutejszych plaż wzięły również w posiadanie nowoczesne hotele dla tych turystów, którzy nie przepadają za secesyjną patyną.

Mimo to jednak właśnie do Siófoku należy zaszczytny tytuł

cauldron, and best washed down with pálinka, a traditional fruit brandy with a fiery taste and an after-effect to match.

How to distil pálinka is a closely guarded secret of every restaurateur. Another specialty you shouldn’t miss is the Hungarian flatbread lángos. This can be served in many different ways – with meat, mushrooms, onion and sour cream or sweet extras. You can offset the taste with soup cooked on chunks of carp with cabbage and peppers – another Hungarian specialty. “A death from overeating Hungarian specialties is a death worthy of a real man”, wrote Jan Wołek, a poet and singer who noted that Hungary is no place for lovers of lite cuisine, but a gastronomic jackpot for gourmands.

© LAIF/CZARNY KOT

SZEROKIE HORYZONTY

26

27

Broad Horizons

„stolicy węgierskiego lata”, na który miasto pracowało od wczesnych lat XX stulecia.

Blisko stąd również do Hévíz, największego na świecie jeziora termalnego, którego głębokość osiąga prawie 40 m, a bogata w związki siarki, dobroczynna dla cery woda ma latem temperaturę nawet 38 st. Celsjusza. Nic dziwnego, że to termalne uroczysko oprawione w koronkę secesyjnej architektury jest jednym z najpopularniejszych uzdrowisk na Węgrzech.

Myli się jednak ten, kto sądzi, że na Węgrzech odpoczywa jedynie ciało. Ucztą dla ducha są zabytkowe miasta i zamki, rozrzucone po całym kraju. Ostrzyhom, Wyszehrad, Szentendre czy Eger z Muzeum Marcepanu kuszą zabytkowymi zaułkami, barwnymi opowieściami i niezapomnianą, nostalgiczną atmosferą dawno minionej epoki. Niczym uwiecznione na starych płótnach pejzaże przywodzące na myśl świat, który powoli odchodzi. ☐

WAKACJE NA WĘGRZECH TO ODPOCZYNEK DLA CIAŁA, A ZARAZEM UCZTA DLA DUCHA. A VACATION IN HUNGARY OFFERS ATTRACTIONS FOR BOTH YOUR BODY AND SOUL.

the man-made attractions elsewhere on the continent. Check out the slightly dilapidated Art Nouveau villas lining alleyways overhung by vines in Siófok. This is the birthplace of Imre Kálmán, the prominent Hungarian operetta composer.

Kálmán was catapulted to international fame by The Riviera Girl, which is considered one of the greatest achievements of the “silver age” of Viennese operetta. The architecture and ambience of Siófok may well showcase Hungarian traditions, but the 17-km stretch of beach here has been commandeered by the guests of modern hotels, who have little time for the city’s fin-de-siècle patina. For all that, Siófok has enjoyed the coveted status of “Hungarian summer capital” since the early 20th century.

The world’s biggest thermal lake can be found in nearby Hévíz. The waters get to 38°C in summer and are rich in sulphur compounds. It’s not surprising that this thermal retreat, dotted with a latticework of Art Nouveau architecture, is one of the most popular spas in Hungary. And if you think that Hungary is a treat for the body alone, you are very wrong. The historical towns and castles scattered across the country are a feast for the spirit. Esztergom, Visegrád, Szentendre and Eger (with its Marzipan Museum) draw people in with their old, narrow streets, colourful stories and unforgettable, nostalgic splendour of a bygone era. Like landscapes on old canvases, they evoke images of a world that is slowly vanishing. ☐ Czikosze w charakterystycznych strojach dawnych pasterzy koni z puszty słyną z kunsztu jeździeckiego.

The csikós, in the characteristic attire of old horse herdsmen, are famous for their horseriding skills.

28

© AURORA PHOTOS/CZARNY KOT

SZEROKIE HORYZONTY

PROMOCJA

SYMBOL SZWAJCARII ŚWIĘTUJE 130 LAT THE SWISS ICON CELEBRATES 130 YEARS

H

istoria VICTORINOX rozpoczęła się w 1884 roku w niewielkiej szwajcarskiej miejscowości Ibach, gdzie powstał skromny warsztat produkujący noże. Na przestrzeni 130 lat produkty Victorinox – w szczególności słynny czerwony scyzoryk – stały się ambasadorami szwajcarskiej jakości. Co więcej, oferta marki poszerzyła się m.in. o zegarki oraz torby podróżne inspirowane funkcjonalnością i niezawodnością legendarnego „Swiss Army Knife”.

NARODZINY IKONY Równo 130 lat temu młody przedsiębiorca Karl Elsener zapragnął otworzyć własny zakład nożowniczy. Z jego inicjatywy został także założony Szwajcarski Związek Producentów Noży, a już w 1891 roku nastąpiła pierwsza dostawa noży żołnierskich dla szwajcarskiej armii. W 1897 roku scyzoryk został oficjalnie opatentowany, a kilka lat później oznakowano go inkrustowanym godłem Szwajcarii. I tak narodziła się ikona – szwajcarski scyzoryk, który na przestrzeni lat stał się jednym z najlepiej rozpoznawalnych produktów na świecie. Już w 1921 roku do produkcji wprowadzono wysokiej klasy stal szlachetną. Wtedy właśnie do ówczesnej nazwy firmy VICTORIA – dodano symbol INOX, będący międzynarodowym oznaczeniem stali nierdzewnej. Z połączenia obu wyrazów powstała dzisiejsza nazwa marki – VICTORINOX. FENOMEN „SWISS MADE” Dziś fabryka Victorinox produkuje dziesiątki tysięcy noży dziennie, z czego aż 90% przeznaczone jest na eksport.

Co ciekawe, Victorinox rozumie pojęcie „Swiss Made” bardzo dosłownie: wszystkie etapy produkcji scyzoryków odbywają się na miejscu. Dzięki tak wysokim standardom kontroli, produkty te objęte są wieczystą międzynarodową gwarancją.

Victorinox to jednak nie tylko scyzoryki. Dziś ofertę marki uzupełniają akcesoria kuchenne i profesjonalne (w Polsce polecane m.in. przez cenionego szwajcarskiego szefa kuchni Kurta Schellera), zegarki, bagaże, a nawet odzież i perfumy. Co więcej, zacieśniająca się współpraca z konkurencyjną marką Wenger ostatecznie doprowadziła do jej przejęcia, zaowocowało to rozszerzeniem oferty Victorinox o szereg nowych modeli. Tak bogata oferta (choć jeszcze nie w całości dostępna na polskim rynku) pokazuje, jak długą drogę pokonała rodzina Elsenerów, rozwijając niewielki warsztat w świetnie prosperujące wielobranżowe przedsiębiorstwo, z powodzeniem reprezentujące szwajcarskie wartości na całym świecie.

SWISS ARMY KNIVES

CULERY

TIMEPIECES

T

he history of VICTORINOX started in 1884 in Ibach, a little town in the heart of Switzerland, with the opening of a small cutlery workshop. Over the span of 130 years, Victorinox products, especially the red pocket knife, have become true ambassadors of the iconic Swiss quality. Moreover, the brand has enriched its offer with several other divisions, to include timepieces and travel gear, inspired by the long-established spirit of the Swiss Army Knife.

BIRTH OF THE ICON In 1884, young entrepreneur Karl Elsener decided to open his own cutlery workshop and co-founded the Swiss Cutlers’ Association. He succeeded very soon.

In 1891, the first batch of knives for the Swiss Army soldiers was delivered. The name “Of ficer’s and Sport Knife” gained legal protection in 1897 and was soon enriched with the inlaid Swiss emblem – Cross and Shield. The future icon was born. As to the company name, it was coined in 1921 by combining the founder’s mother’s name – VICTORIA – with “INOX” (international abbreviation for stainless steel). VICTORINOX was born.

THE “SWISS MADE” PHENOMENON Nowadays, the Victorinox factory manufactures thousands of knives per day (as much as 90% is destined for international sales). What’s more, Victorinox understands the “Swiss made” concept very literally: all the production stages take place in Switzerland. Owing to the highest quality standards, all the Swiss Army Knives are subject to an international lifetime warranty.

However, Victorinox has much more to offer. Besides iconic SAKs, the brand offers household and professional knives (recommended by the highlyacclaimed Swiss chef Kurt Scheller), timepieces, travel gear, fashion and fragrances. Furthermore, close co-operation with the competitive brand Wenger ended up in a successful merging of the two companies. Such a rich offer, as well as the constant extension of product range, show the long, yet successful development of a modest workshop into a huge multi-product enterprise representing Swiss values all over the world.

T R AV E L G E A R F A S H I O N

FR AGR ANCES

I

29 W W W.V I C T O R I N OX . C O M

5

MODNY KIERUNEK

TOP

Trendy Destination

NAJ TBILISI

GRUZINI ZACHOWALI OBYCZAJ I KULTURĘ BIESIADY. W ICH KRAJU MOŻNA SIĘ O TYM PRZEKONAĆ NA KAŻDYM KROKU. / GEORGIANS HAVE THEIR FEASTING CUSTOMS AND CULTURE VERY MUCH ALIVE – AS YOU CAN SEE FOR YOURSELF IF YOU GO THERE. TEKST/BY: Sławomir

Borkowski

1Władca marionetek The puppet master

Czy atrakcją miasta może być teatr marionetek? Oczywiście, że tak, zwłaszcza jeśli jest to teatr takiego artysty jak Rezo Gabriadze.

Choć świat jego przedstawień jest odrealniony, nie są to spektakle dla dzieci. Ikoniczna wieża obok teatru, którą zaprojektował sam Gabriadze, oddaje groteskowy klimat jego twórczości. / Can a puppet theatre be a city attraction? Yes, it can, especially if it’s run an artist of the calibre of Rezo Gabriadze. They might be set in a world of make–believe but Gabriadze’s plays are definitely not for children. The iconic tower next to the theatre was also designed by Gabriadze and reflects the grotesque character of his works.

A toast to friends

Gruzini ucztować lubią i korzystają z każdej okazji, by się tej przyjemności oddawać. Podstawą takich biesiad jest miejscowe wino produkowane z endemicznych szczepów winorośli. Rozkosze podniebienia zapewnia zwykle imponujący zestaw przystawek – z bakłażanów, pomidorów, szpinaku, sera, orzechów, aromatyzowanych świeżymi ziołami. Sztandarowymi potrawami są nadziewany serem placek chaczapuri czy chinkali – pierożki z płynnym mięsnym farszem. / Georgians love feasting and seize every opportunity to indulge in this convivial activity whose staple is local wine made from endemic varieties of grapes. The array of starters is nothing if not impressive and includes eggplants, tomatoes, spinach, cheese and nuts flavoured with fresh herbs. Typical Georgian main courses include khachapuri (flatbread with cheese) and khinkali (dumplings stuffed with spiced meat stuffing).

30

©ALAMY/BEW, SHUT TERSTOCK (2)

2

Toast za przyjaciół

2014

revolution has started... nowa era w modelowaniu sylwetki i redukcji tkanki tłuszczowej

KRAKÓW: VESUNA Klinika Medycyny Estetycznej i Laseroterapii, ul. Kamieńskiego 11, C.H. Bonarka, tel. 12 298 68 96 LUBLIN: CALZA-MED Klinika Urody, Gabinety Lekarskie, ul. Jutrzenki 10/12b, tel. 534 50 12 50 PIŁA: KLINIKA WASILEWSKI Medycyna Estetyczna i Laseroterapia, ul. O.M.Kolbe 20b, tel. 606 420 739 POZNAŃ: IUVEO Nowa Medycyna Estetyczna, ul. Haliny 14, tel. 730 331 228 SZCZECIN: EStEtIC dr n. med. Piotr Zawodny, ul. Kopernika 6, tel. 914 344 264 WARSZAWA: ZłOtA CLINIC Centrum Medycyny Estetycznej, ul. Złota 70, tel. 600 630 526 WARSZAWA: GOLD CLINIC Medycyna i Ginekologia Estetyczna, ul. Wielicka 43 lok. 2, tel. 22 863 19 23

LIDEr NA ryNKU LASEróW I UrZąDZEń DO MEDyCyNy EStEtyCZNEJ

31

BtL Polska Sp. z o.o., ul. Leonidasa 49, 02-239 Warszawa, tel. 22 667 02 76, btlnet@btlnet.pl, www.btlestetyka.pl, www.btlvanquish.pl

MODNY KIERUNEK

Trendy Destination

3 Uliczek splot

A latticework of streets

Dobrze jest pomyszkować wśród uliczek starego Tbilisi. Niektóre jego fragmenty są zadbane i podniesione z ruiny, inne nie miały tyle szczęścia, ale ten ich upadek też jest malowniczy. Niewielkie budynki, obrośnięte rozrzeźbionymi balkonami, przybudówkami, schodami, pnączami, często zupełnie ignorują pion i poziom. Zupełnie jakby czekały na proces przepoczwarzenia się. A wśród tych zabudowań toczy się zwyczajne życie, powiedziałbym – przedkonsumpcyjne. Wyjątkowa atmosfera takiego spaceru gwarantowana. / The streets of old Tbilisi are just made for exploring.

Some parts of the city have been renovated and restored to their former glory, but even the dilapidated quarters have a kind of shabby chic look. There is nothing vertical or horizontal about these tiny buildings with their carved balconies, extensions, stairways and creepers. They seem to be about to pupate into something new. Everyday life – in its most traditional manifestations – goes on all around. You can rest assured of a very special atmosphere walking around here.

4

Kładka nad Kurą Bridge over the River Kura

Fantazyjny modernistyczny most Pokoju – kładka dla pieszych nad rzeką Kurą – stał się już symbolem miasta. Ale są jeszcze inne przykłady nowoczesnej architektury, takie jak nieodległy pałac prezydencki czy teatr. Wszystkie, trochę arogancko wpisane w historyczne otoczenie, budzą kontrowersje, ale zmieniają charakter i klimat miasta, są wyrazem napięcia między starym i nowym. / The fanciful modernist Bridge of Peace – a pedestrian footbridge over the Kura River – has become a symbol of a city that now has several other examples of modern architecture, such as the nearby presidential palace and the theatre. These pushy usurpers of the historical Tbilisi skyline continue to change the character and ambience of the city, and reflect the tension between old and new.

INFO O LOTACH / FLIGHT INFO WAW–TBS 22.30–04.00+1 1.08–5.10 pon.–nd. / Mo.–Su., 6–25.10 pon., śr.–nd. / Mo., Wed.–Su. TBS–WAW 04.45–06.25 1.08–5.10 pon.–nd. / Mo.–Su. 6–25.10 pon., śr.–nd. / Mo., Wed.–Su. Cena biletu zakupionego na lot.com, w taryfie LOT Economy Simple na bezpośredni lot w obie strony, zawiera wszystkie podatki i opłaty i wynosi od 699 zł. Cena może się zmienić w zależności od terminu zakupu biletu oraz formy płatności. Rejs trwa 3 godz. 40 min. Godziny rejsów podane są w czasach lokalnych. Na stronie 105 specjalna oferta LOT Travel do TBS. / Total price of a direct return ticket purchased at lot.com in the LOT Economy Simple fare including all fees and taxes from PLN 699. The price may vary depending on the date the ticket is purchased and the payment method. Flight duration: 3 h 40 min. Flight times given in local time. A special LOT Travel offer to TBS available on page 105.

The heart of statehood

Niedaleko Tbilisi, również nad Kurą, leży Mccheta – niewielkie dziś miasteczko, które kiedyś było pierwszą stolicą Gruzji. Jego władca przyjął chrześcijaństwo już w początkach IV w. naszej ery. Wzniesiona na miejscu jeszcze starszych budowli XI-wieczna katedra Sweti Cchoweli to najważniejsza gruzińska świątynia, miejsce koronacji i pochówku gruzińskich władców. / Mtskheta lies on the banks of the Kura, not far from Tbilisi. This small town was the first capital of Georgia.

The country adopted Christianity in the early 4th century AD. The 11th-century Svetitskhoveli Cathedral, which replaced a much older building, is the most venerated place of worship in Georgia. This is where the kings of Georgia were crowned and buried.

32

© SHUT TERSTOCK (3)

5

Serce państwowości

33

KUCHNIA

Cuisine

SKARBY LASU

Forest treasures

34

PACHNĄCE LASEM, NAGRZANE SŁOŃCEM, ZRYWANE PROSTO Z KRZACZKA, Z MCHU, ZNALEZIONE POMIĘDZY PAPROCIAMI – RUNO LEŚNE, NIEGDYŚ ZBIERANE JAKO CENNE DOBRO, DO DZIŚ JEST CHĘTNIE WYKORZYSTYWANE W KUCHNI, TAKŻE PRZEZ AWANGARDOWYCH SZEFÓW. / REDOLENT OF THE FOREST, WARM FROM THE SUN, FRESHLY PICKED FROM THE BUSH, SCOOPED OUT OF THE MOSS, AND FOUND BETWEEN FERNS – FRUITS OF THE FOREST ONCE FORAGED AS PRECIOUS COMMODITIES ARE NOW USED IN THE KITCHEN, EVEN BY CUTTING-EDGE CHEFS.

© AGE FOTOSTOCK (2)

TEKST/BY:

Monika Kucia, www.sialababamak.pl

W tradycyjnej polskiej kuchni jagody, borówki, poziomki i grzyby są stałym elementem letniego jadłospisu. Do najbardziej popularnych należą: borowiki, kurki, pieczarki, rydze, maślaki, opieńki miodowe i koźlarze. Okres grzybobrania zaczyna się w sierpniu i kończy w październiku, choć jeszcze w czasie pierwszych przymrozków można znaleźć w lasach opieńki i sarny.

Grzyby to nieodzowni towarzysze potraw z kapustą – bigos, czyli długo duszone danie z kapusty kiszonej i mięsa, nie może się bez nich obyć. Popularne są pierogi i uszka z farszem grzybowym. Leśne skarby miały zawsze swoje miejsce w kuchniach regionalnych.

Na Mazurach borowiki zapiekało się posypane startym serem wymieszanym ze zmielonymi orzechami, bułką tartą i grudkami masła. Polewka, czyli zupa grzybowa z ziemniakami, to tradycyjne danie z Kaszub. Na Mazowszu robiło się kotlety z grzybów suszonych oraz faszerowane świeżymi. Z Podlasia i Lubelszczyzny pochodzą kiszone rydze, na Podhalu do dziś maślaki faszeruje się bryndzą, miękkim podpuszczkowym serem z owczego mleka. Arleta Żynel, szefowa kuchni z Białegostoku, stolicy Podlasia, poleca rydze solone i układane w kamionkach. Przed smażeniem wystarczy je opłukać, potem osuszyć i delikatnie opanierować w mące. – Podczas smażenia masło zbiera się w nóżce i smak jest rewelacyjny – zachwala.

Borówka czarna, czyli czarna jagoda, oraz borówka czerwona, zwana brusznicą, to dziko rosnące owoce, powszechnie zbierane w polskich lasach i często sprzedawane potem przy szosie lub na targowiskach. Jagody powinno się zrywać, gdy są w pełni dojrzałe i z łatwością odchodzą od szypułek. Kwintesencją lata są pierogi z jagodami, które po rozkrojeniu wypuszczają piękny fioletowy sok. Jagody nadają się też na dżemy, soki i galaretki,

Bilberries, lingonberries, wild strawberries and mushrooms are a summer fixture in traditional Polish cooking. Porcini, chanterelles, button mushrooms, saffron milk caps, honey fungi and birch boletes and among the most popular mushrooms in Poland. The mushroom season begins in August and ends in October, although honey and hedgehog fungi can still be found in the forest after the first frost.

Mushrooms taste great with cabbage – dishes like bigos and stewed sauerkraut and meat cannot be made without them.

These forest treasures are the staple ingredients of regional Polish cuisine. In Masuria, the Polish Lake District, porcini mushrooms are roasted with grated cheese mixed with ground nuts, breadcrumbs and knobs of butter.

Polewka or mushroom soup with potatoes is a traditional dish in Kashubia, the north-central coastal region. In Mazovia, in Central Poland, dried mushrooms are used to make mushroom cakes and meat chops are stuffed with fresh mushrooms.

The Podlasie and Lublin regions in the east of the country celebrate pickled saffron milk caps, while in the mountainous Podhale region in the south, Suillus mushrooms are stuffed with soft bryndza sheep’s milk cheese.

Arleta Żynel, a chef from Białystok – the capital of the north-eastern Podlasie region – recommends saffron milk caps in brine kept in stoneware.

They should be rinsed, then dried and coated in flour before frying. “While they’re frying, the butter gathers in the stem, which makes them delicious”, she adds.

The bilberry, the whortleberry and the cowberry, also known as the lingonberry, are common wild fruits in Polish forests.

They are often picked and sold from roadside and market stalls. Bilberries should be picked when they are fully ripe and easily removed from their stalks. Pierogi stuffed with bilberries ooze a bright purple juice when cut and are a quintessential

35

KUCHNIA

Cuisine

a można ich także używać jako składnika ciast. Brusznica zaś jest świetnym dodatkiem do mięsa. Oczyszczone borówki należy sparzyć wrzątkiem i odcedzić, a potem zagotować w wodzie z cukrem i po chwili dodać pokrojone w cząstki jabłka i gruszki. Całość przełożyć do słoika i używać jako dodatek do wędlin. Można także zrobić sos z borówek z dodatkiem jabłka i utartego chrzanu.

Dzika przyroda i lokalne produkty z Suwalszczyzny były tematem poszukiwań dla trzynastu wybitnych kucharzy z całego świata, którzy przyjechali w 2012 r. na polską edycję Cook It Raw. To międzynarodowy projekt mający na celu powrót do lokalnych źródeł smaku. W jego ramach grupa zaprzyjaźnionych kucharzy spotyka się na kilka dni w wybranym miejscu na świecie, żeby poszukać inspiracji i wymienić doświadczenia.

René Redzepi, inicjator akcji, szef kuchni restauracji Noma w Kopenhadze, która uznawana jest za jedną z najlepszych na świecie – nad jeziorem Jaczno, na półwyspie oddalonym od ludzkich siedlisk, na finalną kolację CIR przyrządził skandynawski „żurek” ze sfermentowanych grzybów. Włożył do niego wszystkie smaki, jakie tutaj odkrył – głównie owoce lasu, jak jeżyny

summer dish. Bilberries are also perfect for jams, juices and jellies and can be used in cakes. Lingonberries are a perfect addition to meat. Washed lingonberries should be scalded and drained, and later boiled with sugared water and stewed with apples and pears cut into chunks. The preserve should be kept in a jar and served with cold cuts. Another great side dish is lingonberry sauce with apples and grated horseradish.

The untamed nature and local produce of Suwałki was the leitmotif of the explorations of thirteen outstanding international chefs who took part in the Polish edition of Cook It Raw in 2012. This is an international project launched to visit the sources of various flavours. Cook It Raw assembles a group of like-minded chefs every six months or so and gets them to spend a few days at a selected location, where they go back to basics and revisit local flavours, look for inspiration, exchange experiences and breathe a little fresh air.

On a large peninsula on Lake Jaczno, far from any human settlement, René Redzepi, the mastermind of the initiative and the chef of Noma in Copenhagen, regarded as one of the world’s best restaurants, prepared a Scandinavian variation on sour soup made from fermented mushrooms.

This was served during the final CIR dinner.

czy jagody, ale także grillowanego nad paleniskiem ogórka, surowe grzyby, zioła, kwiaty i ziarno słonecznika, które solidarnie łuskali dla niego wszyscy szefowie. Talerz pachniał polskim lasem – każda łyżka miała nowy, zaskakujący smak – były tam nuty gorzkie, słodkie, kwaśne, chrupiące, przydymione, leśne, roślinne, kwiatowe, owocowe, winne, ziołowe… Wszystkie wyczuwalne oddzielnie, a jednocześnie współbrzmiące z innymi. Prawdziwa suwalska symfonia. ☐

Redzepi blended all the flavours he had discovered in Poland – mainly fruits of the forest, including blackberries and bilberries, plus a cucumber barbequed on an open fire, raw mushrooms, herbs, flowers and sunflower seeds. His dish was as fragrant as the Polish forest. Every spoonful revealed amazing new flavours. There were bitter, sweet and sour notes, crunchy bits, and smoky, vegetable, flowery, fruity, winey and herbal hints – all distinctive but seamlessly blending in with each other. A perfect Suwałki symphony. ☐

36

© SHUT TERSTOCK (4)

LEŚNE RUNO ZAWSZE MIAŁO SWOJE MIEJSCE W KUCHNIACH REGIONALNYCH. FOREST TREASURES ARE THE STAPLE INGREDIENTS OF REGIONAL POLISH CUISINES.

Elle est

cosmopolitaine, ET VOUS?

Buy a furnished apartment.

MOVE in TOMORROW. COSMOPOLITAN TWARDA 2/4 – ready investment in the centre of Warsaw.

RSVP +48 535 10 10 10

www.cosmopolitan.waw.pl

KUCHNIA

Cuisine

MORELOWE LATO

Apricot summer

APETYT NA MORELE NIE ZNIKA, TYM BARDZIEJ ŻE MOŻEMY CIESZYĆ SIĘ NIMI BARDZO KRÓTKO. APRICOTS ARE PRECIOUS TO US ALSO BECAUSE THE SEASON FOR THE FRUIT IS VERY SHORT. W ubiegłym roku z sędziwego drzewa przy moim domu zebrałam niemal sześć koszy dojrzałych owoców. Większość z nich wylądowała w słoikach, właśnie pod postacią konfitury.

Patrzę teraz na uwięzione w szkle owoce o niespotykanym nigdzie indziej kolorze i myślę o tym, jak cudownie poczuję się zimą, gdy po otwarciu słoika mój dom znów wypełni się na chwilę zapachem morelowego lata. ☐ 38

Apricots come in my favourite colour, which is delicate and irresistibly intense at the same time. I wasn’t aware of its magic until I visited the Wachau Valley in Austria.

I found the most beautiful apricot orchard in the village of Oberloiben, which overlooks the Danube Gorge. Every tree was covered with such massive amounts of this fruit that the verdant leaves were almost invisible beneath the radiant mixture of pale red and orange. This amazing scenery was completed by the Danube and the picturesque forested hills that loomed above it. The orchard was filled with heavenly peace. Fruit was languidly falling from the trees straight on to tables covered with white-and-green chequered linen. I had never eaten so many fresh apricots or tried so many dishes with them in my life.

Apricots are precious to us because the season is very short. There is no point in harvesting unripe apricots, because unlike most fruit, they do not ripen once picked.

Nor is there any point in storing fresh apricots because they quickly lose their firmness and colour. It’s best to eat them raw or dried – dried apricots reduce blood pressure and, as they are extremely rich in beta carotene, they decelerate skin ageing.

You can also use apricots to make preserves – these are delicious on a Viennese SacherTorte in winter. I picked almost six baskets of ripe fruit from an old tree growing in my garden last year. Most of them ended up in jars as apricot preserve. As I look at this fabulously coloured fruit locked in jars, I think how wonderful it’s going to be to open one in winter and briefly smell the fragrance of the apricot summer as it wafts around the house. ☐ © RAFAŁ LATOSZEK

MAGDA GESSLER – restauratorka, autorka książek kucharskich, malarka. Prowadzi programy kulinarne w telewizji TVN. / Restaurateur, cook book writer, painter. She hosts culinary shows on TVN television station.

Kolor owocu moreli to moja ulubiona barwa. Cudownie delikatna i jednocześnie zalotnie intensywna. Nie zdawałam sobie sprawy z jego potęgi, dopóki nie odwiedziłam austriackiej doliny Wachau.

Na przełomie Dunaju leży wioska o nazwie Oberloiben, w której znalazłam najpiękniejszy morelowy gaj na świecie. Każde drzewko oblepione było taką ilością owoców, że zielony kolor liści przestawał być ważny, bo mieszanka bladej czerwieni i pomarańczy górowała nad wszystkim. Cudowności land­ szaftu dopełniał nieodległy widok Dunaju, w którego tle majaczyły malowniczo zalesione wzgórza. W gaju panował niebiański spokój. Pojedyncze owoce leniwie spadały z drzew wprost na stoły nakryte białozielonymi, kraciastymi obrusami.

Nigdy w życiu nie zjadłam tylu świeżych moreli i nigdy dotąd nie spróbowałam tak wielu morelowych potraw.

Apetyt na morele nigdy nie znika, tym bardziej że możemy się nimi cieszyć bardzo krótko. Zrywanie moreli niedojrzałych nie ma sensu, bo w przeciwieństwie do innych owoców nie dojrzeją poza drzewem. Przechowywanie świeżych moreli jest równie bezcelowe, bo szybko tracą jędrność i kolor. Najlepiej zjeść je na surowo lub wysuszyć – suszone morele nie tylko obniżają ciśnienie, ale także opóźniają proces starzenia się cery dzięki rekordowej zawartości beta-karotenu. Można też przyrządzić z nich cudowne konfitury, którymi zimą przełożymy wiedeński Sachertorte.

POLSKIE PRZEBOJE

Reprezentacja Polski na zgrupowaniu w Finlandii w 2013 r.

Polish national team at a training camp in Finland in 2013.

40

Polish Hits

VOLLEYLAND ZNAD WISŁY

Polish volleyland 41

POLSKIE PRZEBOJE

Polish Hits KIEDY POLSCY SIATKARZE WRACALI Z JAPONII ZE SREBRNYM MEDALEM MISTRZOSTW ŚWIATA, WITAŁY ICH TŁUMY, A PREZYDENT LECH KACZYŃSKI WRĘCZAŁ IM ORDERY. MINĘŁO OSIEM LAT I WCIĄŻ SĄ UWIELBIANI, CHOĆ PORAŻEK W TYM OKRESIE PRZECIEŻ TEŻ NIE BRAKOWAŁO. / WHEN THEY BROUGHT THE SILVER MEDAL HOME FROM THE MEN’S WORLD CHAMPIONSHIP IN JAPAN, THE POLISH MEN’S VOLLEYBALL TEAM WAS GREETED BY EXCITED CROWDS AND DECORATED BY PRESIDENT LECH KACZYŃSKI. EIGHT YEARS ON, LITTLE HAS CHANGED. THEY ARE STILL LIONISED, DESPITE CLOCKING UP A FEW FAILURES IN THE MEANTIME. TEKST/BY:

Janusz Pindera

30 sierpnia na Stadionie Narodowym w Warszawie, w meczu otwarcia mistrzostw świata po raz pierwszym organizowanych w naszym kraju, spotkanie Polska – Serbia obejrzy 62 tys. ludzi. Na stadionie nie będzie jednego wolnego miejsca, bilety sprzedano na pniu. Ale to nikogo nie dziwi, siatkówka jest polskim sportem narodowym, ogromnym zainteresowaniem cieszą się rozgrywki ligowe, a gdy do akcji wchodzi reprezentacja, zaczyna się zbiorowe szaleństwo.

Na Ligę Światową, komercyjne rozgrywki za milion dolarów, które Polacy wygrali dwa lata temu, ludzie czekają miesiącami. Chcą zobaczyć na własne

On 30 August, 62,000 fans will gather at the National Stadium in Warsaw to see the opening match of the first World Championship ever staged in our country – Poland meets Serbia. Tickets were sold out instantly, which is only natural as volleyball enjoys the status of a national sport in Poland.

The national league is big news here and the Polish team can spark mass hysteria. The public has been waiting to watch the FIVB Volleyball World League for months. These games, in which Poland triumphed two years ago, are worth millions. People are eager to watch Paweł Zagumny, Michał Winiarski, Bartosz Kurek and Mariusz Wlazły in action. Once the world’s best setter, Zagumny is not playing in the World League this year, but we might see him during the championship games. Skra Bełchatów spiker Mariusz Wlazły, the highest paid player in the PlusLiga, has rejoined the national team after a four-year absence. Wlazły was one of the three play-

Agnieszka Budzyńska tworzy unikalne pantofle regionalne.

Agnieszka Budzyńska makes unique regional ornamented shoes.

42

© REPORTER/EAST NEWS, AGENCJA GAZETA.POPRZEDNIE STRONY/PREVIOUS PAGES: MARTA WOJTAL

Rzeszów, 2009 r. Mecz sparingowy Polska – Rosja.

Rzeszów, 2009. A sparring match between Poland and Russia.

Polish Hits

oczy Pawła Zagumnego, Michała Winiarskiego, Bartosza Kurka czy Mariusza Wlazłego. Zagumny, kiedyś najlepszy rozgrywający na świecie, w tegorocznej LŚ nie gra, ale jest szansa, że wystąpi w mistrzostwach. Wrócił za to po czterech latach do kadry najlepiej opłacany siatkarz PlusLigi, atakujący Skry Bełchatów Mariusz Wlazły. W 2006 r., gdy Polska zdobyła srebrny medal mistrzostw świata, był w gronie trzech siatkarzy kandydujących do miana najlepszego zawodnika imprezy.

Ostatecznie nagrodę otrzymał Brazylijczyk Giba, ale miejsce Wlazłego w ścisłej elicie było niepodważalne. Światowym uznaniem od lat cieszy się też Michał Winiarski, który ma za sobą występy

między innym w lidze włoskiej, gdzie sięgał po najwyższe laury z Itasem Trentino, oraz w lidze rosyjskiej uchodzącej za najbogatszą. Z młodszego pokolenia największą karierę zrobił niewątpliwie znany z atomowych ataków Bartosz Kurek.

Kurek podpisał bajeczny kontrakt na występy w Dinamie Moskwa, ale to już przeszłość. Teraz jest aktualnym mistrzem Włoch z zespołem Lube Banca Macerata. To największe gwiazdy re-

Podczas olimpiady w Montrealu w 1976 r. polska drużyna prowadzona przez Huberta Wagnera zdobyła złoto, pokonując w finale siatkarzy ZSRR. During the Montreal Olympics of 1976, the Polish team won the gold medal. Poland v. USSR.

44

ers nominated for the Most Valuable Player award when Poland won the silver medal in the 2006 FIVB World Championship. The trophy eventually went to the Brazilian star Giba, but Wlazły consolidated his position as one of the game’s top players. Michał Winiarski, whose credits include the Italian league, where he won several medals with Itas Trentino, and the Russian league, said to be the most affluent, has been enjoying international stardom for years. Bartosz Kurek is the most illustrious of the younger generation. His blistering attacks and Monte commercials have made him a household name in Poland. Kurek signed a lucrative deal with Dynamo Moscow but this is now history. Having joined Lube Baca Macerata, he is now in the current Italian champion team. These are Poland’s biggest stars, although there are plenty of younger players waiting to replace them – the setter Fabian Drzyzga, the 208-cm spiker Grzegorz Bociek, the superb middle blockers Karol Kłos, Andrzej Wrona and Piotr Nowakowski, and the sensational 207-cm receiver Mateusz Mika.

When Andrzej Niemczyk’s “Golden Girls” won their second women’s European championship title in 2005, more than 5 m people tuned in to watch the match, ignoring the simultaneous election night broadcast. At the time, Dorota Świeniewicz and Małgorzata Glinka were the best women’s volleyball players in Europe and were being wooed by the best clubs. They were soon joined by Katarzyna Skowrońska-Dolata, who has signed even more lucrative contracts, first in Italy, later in Turkey, China and Azerbaijan.

When Raúl Lozano’s team won silver in the 2006 World Championship in Japan, they attracted an even bigger audience than the Golden Girls. Long overshadowed by other Olympic athletes, Polish volleyball players of both sexes were breaking popularity records. They were hungry for the success they had worked so long to achieve. Poland has never forgotten the achievements of the golden team led by Jerzy Hubert Wagner, the most celebrated head coach in the history of Polish volleyball. The gold medals in the 1974 World Championship in Mexico and the Olympic Games in Montreal (1976) are among the greatest achievements in the history of Polish sport.

Polish volleyball is now a social phenomenon and has a well-oiled machine behind it. Sponsorship contributes tens of millions of Zlotys annually while TV sees to the game’s media image.

A volleyball match is a very special event in Poland – especially when the national team is playing. The anthemic songs that blast out of the stadium’s sound system make you feel that you are at a concert and a game at the same time. This is why Polish fans, the world’s most dedicated, play such a major role. The fans are the driving force behind the sporting status and marketing position of volleyball. They not only get right into the match, they even influence it. They are not aggressive and their affection for their own team does not prevent them from respecting their opponents. The fans are a motley crew with people from all walks of life. There are a lot of young people and even entire families. Any game featuring the national team calls for some serious cheering.

Winning is not everything. It is obviously better than losing, but a loss is not the end of the world and does not provoke aggressive behaviour.

Polish fans are depicted in the documentary feature World’s Best, which garnered an award at Milano Film Festival.

I cannot help but wonder whether the fans will be so understanding in the

© IMAGO/EAST NEWS

POLSKIE PRZEBOJE

POLSKIE PRZEBOJE

Polish Hits

prezentacji, ale za chwilę ich miejsce mogą zająć inni, młodsi. Rozgrywający Fabian Drzyzga, mierzący 208 cm atakujący Grzegorz Bociek, świetni środkowi – Karol Kłos, Andrzej Wrona czy Piotr Nowakowski, oraz robiący ostatnio furorę przyjmujący Mateusz Mika (207 cm).

Gdy „Złotka” Andrzeja Niemczyka w 2005 r. zdobywały w Zagrzebiu drugi tytuł mistrzyń Europy, oglądało je w telewizji ponad 5 mln ludzi, choć w tym samym czasie trwał wieczór wyborczy. Dorota Świeniewicz i Małgorzata Glinka były wtedy najlepszymi siatkarkami na Starym Kontynencie, biły się o nie najlepsze kluby. Później dołączyła do nich Katarzyna Skowrońska-Dolata, podpisując jeszcze wyższe kontrakty, najpierw we Włoszech, następnie w Turcji, Chinach i Azerbejdżanie.

Walkę drużyny Raúla Lozano o srebrny medal mistrzostw świata w Japonii w 2006 r. oglądało jeszcze więcej osób niż nasze złote panie. Siatkarze i siatkarki, jeszcze nie tak dawno sportowcy z olimpijskiego cienia, bili rekordy popularności i trudno się dziwić. Głód sukcesów był ogromny, bo czekano na nie bardzo długo. Ale nigdy nie zapomniano tego, czego dokonała złota drużyna Jerzego Huberta Wagnera, najsłynniejszego trenera w historii polskiej siatkówki. Złote medale mistrzostw świata (1974) w Meksyku oraz igrzysk w Montrealu (1976) to przecież jedne z największych dokonań w dziejach polskiego

2010 r. II Memoriał Agaty Mróz-Olszewskiej, mecz Polska – Chorwacja. Reprezentacja Polski – „Złotka”.

2010. The second Agata Mróz-Olszewska Memorial, Poland v. Croatia. The "Golden Girls" national women's team.

46

event that Poland does not do well in this historic championship. Poland’s sporting aspirations have been stoked for a long time, and the 2010 World Championship in Italy was a major letdown. Poland was knocked out during the elimination rounds, and the Argentinean coach Daniel Castellani, under whom we won our first European championship title a year before, was dismissed. Italian coach Andrea Anastasi also learnt that the men we love can easily become the men we love to hate. The beginning of his career in Poland brought an unbroken string of successes (third place in the World League, a bronze medal in the 2011 European Championship, and a gold medal in the 2012 World League), but he was dismissed after a series of defeats, including a particularly painful one at the London Olympics.

The Polish team is now being coached by the 37-year old Frenchman Stephane Antiga. Antiga, who played with Polish champions Skra Bełchatów last season, has now traded his shorts for a suit. He was still slugging it out on the volleyball court when he was signed on as coach of the national team. This is unprecedented at such a high level and Antiga is guaranteed to go down in history if Poland wins the 2014 World Championship. ☐

© WOJCIECH ARTYNIEW/FORUM, EAST NEWS

KIBICE SĄ KOŁEM ZAMACHOWYM ZJAWISKA, JAKIM JEST SPORTOWA I MARKETINGOWA POZYCJA POLSKIEJ SIATKÓWKI. THE FANS ARE THE DRIVING FORCE BEHIND THE SPORTING STATUS AND MARKETING POSITION OF VOLLEYBALL.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

VALIDOL® tabletki abletki ki do ssa ssania MIESZANINA MENTOLU I IZOWALERIANIANU MENTYLU

1 tabletka do ssania zawiera 60 mg mieszaniny mentolu (Mentholum) i izowalerianianu mentylu (Menthyli valeras)

łagodzi uczucie niepokoju łagodzi stany napięcia nerwowego

Optymalny efekt działania występuje po 2-4 tygodniach stosowania, dlatego produkt nie powinien być stosowany doraźnie.

Jeżeli dolegliwości utrzymują się lub nasilają po 2 tygodniach stosowania produktu, należy zwrócić się do lekarza.

Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą.

REKLAMA

sportu. Dziś polska siatkówka to socjologiczny fenomen napędzany przez sprawnie funkcjonujące mechanizmy. Kilkadziesiąt milionów złotych rocznie dają sponsorzy, a o jej medialny wizerunek dba telewizja.

Mecz siatkówki w polskim wydaniu, zwłaszcza gdy gra reprezentacja, to wydarzenie szczególne. Kultowe pieśni przy estradowym nagłośnieniu sprawiają, że uczestniczymy w widowisku kojarzącym się i z koncertem, i z meczem. Dlatego tak istotna jest rola polskich kibiców, którzy uchodzą za najlepszych na świecie. I to właśnie oni są kołem zamachowym tego niezwykłego zjawiska, jakim jest sportowa i marketingowa pozycja siatkówki. Oni się nie tylko wspaniale bawią, ale też sami wpływają na kształt tego widowiska. Nie ma w nich agresji, jest szacunek dla przeciwnika i miłość do swojej drużyny. Są w tym gronie przedstawiciele najróżniejszych zawodów, jest dużo młodzieży i całe rodziny, które na mecze reprezentacji czekają. To wielkie święto, które trzeba uczcić godnie – kibicując. Zwycięstwo cieszy bardziej niż martwi porażka, ale przegrana niczego nie przekreśla, nie wywołuje agresywnych zachowań. To o nich właśnie jest dokumentalny film Najlepsi na świecie nagrodzony kilka lat temu na festiwalu w Mediolanie.

Pytanie, czy brak sukcesu w historycznych dla Polaków mistrzostwach świata też zostanie potraktowany z taką wyrozumiałością. Aspiracje sportowe rozbudzane są od dawna, a ostatnie mistrzostwa we Włoszech (2010) przyniosły spory zawód. Polscy siatkarze odpadli z rywalizacji w fazie eliminacyjnej i argentyński trener drużyny Daniel Castellani, ten sam, który poprowadził ich do pierwszego w historii mistrzostwa Europy rok wcześniej, stracił pracę. Kolejnym, który szybko przekonał się, że łaska pańska na pstrym koniu jeździ, był słynny włoski szkoleniowiec Andrea Anastasi. Zaczynał od sukcesów (trzecie miejsce w Lidze Światowej, brązowy medal mistrzostw Europy, drugie miejsce w Pucharze Świata w 2011 r. i wreszcie, w 2012 r., zwycięstwo w LŚ), ale wystarczyła seria porażek, w tym ta najbardziej bolesna na igrzyskach w Londynie, by jemu też podziękowano. Teraz trenerem naszej drużyny narodowej jest 37-letni Francuz Stéphane Antiga. W ostatnim sezonie był zawodnikiem Skry Bełchatów, z nią zdobył mistrzostwo Polski i dopiero wtedy zamienił krótkie spodenki na garnitur. Ale gdy podpisywał kontrakt na pracę z reprezentacją, był wciąż grającym siatkarzem. Tego w historii tej dyscypliny, na tym poziomie, nie było. Jeśli jeszcze stanie z Polakami na podium mistrzostw świata, będą o nim pisać książki. ☐

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

Podmiot odpowiedzialny: Farmak Sp. z o.o., farmak@farmak.pl

ROZMOWY O BIZNESIE

Business Talk

CZY LOGISTYKA MOŻE BYĆ INTELIGENTNA? Can logistics be intelligent?

ZMIANY NA RYNKU POWODUJĄ ELIMINOWANIE MAGAZYNÓW LOKALNYCH W DANYM KRAJU NA RZECZ CENTRÓW REGIONALNYCH – MÓWI PREZES DACHSER GRZEGORZ LICHOCIK. / “MARKET CHANGES ARE SEEING LOCAL STORAGE FACILITIES GIVE WAY TO REGIONAL WAREHOUSE HUBS”, SAYS DACHSER MANAGING DIRECTOR GRZEGORZ LICHOCIK. Piotr Gozdowski

Jakie wyzwania stoją przed branżą logistyczną w drugiej dekadzie XXI w.?

Jak w wielu gałęziach gospodarki, musimy dostosowywać rozwiązania do zmieniającego się rynku. Otoczenie biznesu i warunki, w jakich operujemy, cały czas ewoluują, a rozkwit nowoczesnych technologii z jednej strony wzmaga konkurencyjność, a z drugiej pozwala optymalizować łańcuchy dostaw.

W Dachser posługujemy się terminem „inteligentna logistyka”, który oznacza logistykę opartą na wizji nowoczesnego przedsiębiorstwa, innowacyjności rozwiązań i konsekwentnie realizowaną strategię. Mamy w każdym naszym oddziale w Europie własny, ten sam zintegrowany system informatyczny do zarządzania transportem i logistyką magazynową, co jest unikalnym rozwiązaniem na rynku i stanowi solidną podstawę działania. Dzięki temu możemy skutecznie dostosowywać nasze działania do zmieniających się warunków.

Która z nowych usług zdobędzie największy fragment rynku?

Od pewnego czasu obserwujemy tendencję do rozdrabniania wielkości przesyłek, a także coraz większą grupę klientów, która nadaje przesyłki do dużej liczby odbiorców w Europie. Firmy nie chcą kupować dużych ilości towarów, bo to zamraża kapitał oraz zajmuje przestrzeń, którą można wykorzystać na inne cele, np. pod powierzchnię stricte handlową. Taka tendencja

48

What challenges does the logistics industry face in the second decade of the 21st century?

As do many other industries, logistics has to adapt to a changing market. The business environment and the conditions in which we operate are constantly evolving.

The latest technological developments enhance competiveness and help optimise the supply chain. At Dachser we use the term “intelligent logistics” to denote logistics based on a vision of a modern enterprise, innovation, and the consistent implementation of strategies. At every branch office in Europe, we have our own integrated IT system to manage transport and warehousing logistics. This is a unique market solution and it provides a firm basis for implementing innovative solutions and allows us to effectively and efficiently adjust our operations to changing conditions.

Which of the new services are going to claim the biggest market share?

We’ve recently observed a new trend to reduce shipment size and a growing number of clients want to dispatch shipments to lots of recipients across Europe. Companies are not interested in purchasing goods in bulk as this ties up capital and takes up a lot of storage space that could be used for other purposes i.e. as strictly retail space. All this

©M.P. (2)

ROZMAWIA/INTERVIEWED BY:

powoduje, że przesyłki są coraz mniejsze, ich dostawy coraz częstsze, a firmy mają stałą dostępność do dużej ilości produktów. Na fali wschodzącej jest rynek e-commerce. W efekcie znakomicie rozwija się rynek usług paczkowych i drobnicowych – od jednej do kilku palet. Znakomicie rozwijają się również różnego typu usługi specjalistyczne, które są dostosowywane do specyfiki poszczególnych branż i sektorów.

Czy Polska jest dobrym miejscem na rozpoczęcie ekspansji w regionie?

Aspekt demograficzny i położenie geograficzne sprawiają, że jesteśmy w tym kontekście atrakcyjnym miejscem. Terytorium i populacja Polski są tak duże, jak liczone łącznie powierzchnia i ludność Austrii, Węgier Słowacji, Czech i Słowenii, co przekłada się na to, że posiadamy duży rynek wewnętrzny. Dlatego wiele międzynarodowych firm otwiera u nas swoje centrale na Europę Środkowo-Wschodnią i z Polski prowadzi dystrybucję na sąsiednie rynki. My również często stosujemy model logistyki oparty na magazynie centralnym, z którego realizujemy dostawy do kilku krajów. Rozwiązanie to wpływa na elastyczność kosztową – ograniczamy w ten sposób koszty maga­ zynowania, zamrożonego kapitału czy administracji. Jednak nawet tak dynamiczny rozwój Polski napotyka czasem ograni-

results in smaller shipments and more frequent deliveries and ensures constant availability of large amounts of products. The e-commerce market is on the rise. As a result, the market for parcels and part-load consignments, i.e. 1-10 pallets, has grown considerably. Other specialist services tailored to the specific nature of the particular industries and sectors are also on the rise.

INWESTYCJE W INFRASTRUKTURĘ DROGOWĄ PRZYNIOSĄ W POLSCE INWESTYCJE W PRZEMYSŁ, A TYM SAMYM W NOWE W MIEJSCA PRACY. IMPROVED ROAD INFRASTRUCTURE IN POLAND WILL LEAD TO GREATER INVESTMENT IN THE INDUSTRY WHICH IN TURN WILL CREATE MORE JOBS.

49

ROZMOWY O BIZNESIE

Business Talk

czenia. Jako przykład mogą posłużyć podejmowane od niemal 20 lat wysiłki, aby lotnisko w Warszawie stało się regionalnym hubem cargo. Brak efektu tych starań jest spowodowany niewystarczającym potencjałem lokalnego rynku oraz silną konkurencją innych europejskich hubów, takich jak Frankfurt, Wiedeń czy Praga. Dlatego wydaje się, że motorem napędowym dla przewozów cargo na warszawskim Okęciu i innych polskich lotniskach powinne być raczej stabilna polska gospodarka i dynamicznie rozwijający się przemysł, niż funkcja hubu w naszej części kontynentu.

Jaki wpływ na perspektywy rozwoju branży ma rozwój sieci autostrad i dróg ekspresowych w Polsce?

Dzięki coraz lepszym drogom przy braku barier celnych ładunki przemieszczają się o wiele szybciej. Zmiany na rynku powodują eliminowanie magazynów lokalnych w danym kraju na rzecz centrów regionalnych. Dzisiaj czas dotarcia samochodu z Katowic do Budapesztu, Wiednia czy Pragi jest taki sam jak

WIELE MIĘDZYNARODOWYCH FIRM Z POLSKI PROWADZI DYSTRYBUCJĘ NA SĄSIEDNIE RYNKI. MANY INTERNATIONAL COMPANIES FROM POLAND DISTRIBUTE PRODUCTS IN ADJACENT MARKETS. do Poznania, Gdańska czy Szczecina. O ile zrealizowane zostaną rządowe zamierzenia dotyczące inwestycji w infrastrukturę drogową, mamy dobrą perspektywę na przyszłość, bo w ślad za tymi działaniami podążą inwestycje w przemysł, a tym samym w nowe miejsca pracy. Fakt przenoszenia dużych centrów logistycznych do Polski jest konsekwencją połączenia Polski z zachodem nowoczesnym systemem drogowym.

Polska logistyka odgrywa coraz większą rolę na rynku międzynarodowym, a według niedawno opublikowanego przez Instytut Fraunhofera raportu Polska jest jednym z najbardziej wzrostowych rynków logistycznych w Europie, plasując się tuż za m.in. Niemcami, Szwajcarią i Wielką Brytanią na siódmej pozycji. Mamy zatem solidną, wzrostową sytuację na arenie międzynarodowej. Obecnie nowoczesny operator logistyczny musi dysponować siecią bezpośrednich stałych połączeń w całej Europie. Operacje w Unii Europejskiej dzisiaj są dla nas realizowane tak, jakby to był jeden wewnętrzny rynek. To zupełnie nowe podejście do prowadzenia biznesu – dostosowane do wymogów XXI w. ☐ Artykuł powstał przy współpracy z firmą Dachser.

50

Is Poland a good place to start expanding in the region?

Our demographics and geographical location make us an attractive place. The territory and population of Poland are as big as those of Austria, Hungary, Slovakia, the Czech Republic and Slovenia combined. This translates into a large internal market. This is why so many international companies are setting up their head offices in Central and Eastern Europe and using Poland as a regional hub and distribute products in adjacent markets. We also often implement a logistics model based on a central warehouse from which goods are dispatched to a number of countries. This improves efficiency and cost flexibility and allows us to reduce storage costs. However, the development of Poland runs into hurdles every so often. Consider the efforts to make Warsaw Airport a regional cargo hub over the past 20 years or so. The reason why these attempts were ineffective is the insufficient potential and the strong competition from other European hubs, such as Frankfurt, Vienna and Prague. That’s why the driving force behind cargo transport at Okęcie and other Polish airports should be a stable Polish economy and a rapidly expanding industrial sector, rather than having Warsaw function as a regional hub.

How’s the expansion of the Polish highway and expressway network going to affect the industry?

The roads are getting better and better and there are fewer customs barriers. This means that cargo can be transported much faster. Market changes are seeing local storage facilities give way to regional warehouse hubs. You can now travel between Katowice and Budapest, or Vienna and Prague, as quickly as you can to Poznań, Gdańsk and Szczecin. The outlook for the future is promising. Improved road infrastructure leads to greater investment in the industry, which creates employment. Large logistics centres moving to Poland is a consequence of connecting Poland to the West via a modern road system.

Polish logistics is becoming more significant internationally.

According to a recent report published by the Fraunhofer Institute, Poland is a crucial growth market for logistics in Europe, being ranked seventh after countries such as Germany, Switzerland and the UK. So, we are expanding and stable by international standards. A modern logistics operator has to have a solid network of connections all over Europe. Operations within the EU are conducted as if it were a single internal market. This is an entirely new approach to doing business – adapting to meet the requirements of the 21st century. ☐ This article was written in cooperation with Dachser.

ŚWIEŻOŚĆ, KOMFORT I IDEALNA HIGIENA za naciśnięciem jednego przycisku.

Jeśli zależy Ci na wygodzie, higienie i doskonałym samopoczuciu – innowacyjna toaleta myjąca BioBidet może być najprostszą odpowiedzią na Twoje potrzeby.

Bezdotykowa higiena

Nowoczesność i prostota

Więcej informacji i sprzedaż internetowa: www.biobidet.pl

51

ŚWIAT I LUDZIE

People and the World

MINIMALIZM TO NIE ASCETYZM

Minimalism is not asceticism

TO ZAWSZE NA POCZĄTKU JEST EKSPERYMENT. A POTEM WSZYSTKO, CO MASZ, MIEŚCISZ W BAGAŻU PODRĘCZNYM. / IT ALWAYS STARTS OUT AS AN EXPERIMENT. AFTER A WHILE, YOU CAN PACK EVERYTHING YOU OWN INTO YOUR CARRY-ON LUGGAGE. TEKST/BY: Maciej

Waszkiewicz

RYSUNKI/ILLUSTRATIONS: Bogna

Sroka-Mucha

52

Orest Tabaka wybrał się do Kanady już jako dojrzały minimalista. Celnik zobaczył, że przyleciał on z dalekiego kraju jedynie z bagażem podręcznym, i zrobił się bardzo podejrzliwy.

Kiedy Orest wytłumaczył mu, że ten bagaż podręczny to wszystko, co w życiu posiada, tamten zrobił jeszcze większe oczy. Ale potem wysłuchał, dlaczego młody chłopak z Polski tak się ograniczył, i kiwał głową z szacunkiem. W końcu przez 18 lat pracy niczego podobnego nie widział.

Orest Tabaka went to Canada as a fully-fledged minimalist.

When the customs officer saw that he had arrived from a distant country with nothing but carry-on luggage, he naturally became suspicious. When Tabaka explained that his luggage contained all his belongings, suspicion turned to surprise. But the officer heard the young Polish lad out and gave him a respectful nod. He had never met anyone like Tabaka in his 18 years on the job.

CZŁOWIEK BEZ GRATÓW A cóż to takiego jest minimalizm, najlepiej pokazać właśnie na przykładzie Oresta – tak się składa, że twarzy tego ruchu w kraju. Zjawisko przyszło do nas ze Stanów Zjednoczonych i polega na ograniczaniu się w życiu do tego, co ważne i niezbędne. Orest zaczął w 2009 r. od przedmiotów. Minimalizm stosowany wobec obowiązków i ludzi przyszedł później. Zainspirowany blogiem mieszkańca San Francisco Leo Babauty, jednego z pionierów minimalizmu, postanowił przeprowadzić eksperyment i pozbyć się wszystkiego, czego nie używał od dłuższego czasu. Zaczął od gratów, starych ładowarek, kubków, obrazków, a skończył na sprzęcie audio i rowerze.

Potem złapał oddech i za kilka tygodni pozbył się sporej części mebli. Dziś wszystko, co ma, a na pewno znaczną większość, jest w stanie spakować do 50-centymetrowej walizki – takiej, którą linie lotnicze uznają za bagaż podręczny. Majątek Oresta to: sześć T-shirtów, koszula, jedna para spodni, jedna para legginsów do biegania, dwie bluzy, jedna kurtka, kilka par skarpet i majtek, cienki, lekki komputer, aparat i cztery pary butów.

– No, niestety – wzdycha minimalista, gdy przyznaje się do nadmiaru obuwia. Problem w tym, że musi się mieć w czym wspinać i w czym biegać. W domu leżą jeszcze szczudła – bo oprócz tego, że Orest jest coachem i fotografem – to jest również szczudlarzem. – W minimalizmie oprócz podejścia do własności ważne jest podejście do życia. To nie ma być zwykła oszczędność w kupowaniu nowych przedmiotów – tłumaczy.

Mniej rzeczy, więcej doznań – taką ma więc dewizę. Wdraża ją tak, że spakowawszy cały swój dobytek, podróżuje po świecie, ile się da. Stara się też pracować rzadko i wydajnie.

Jest freelancerem i ogranicza swoje zajęcia tak, by znaczną większość tygodnia, miesiąca, roku spędzić na przyjemnościach i przygodach. Ma mu w tym pomóc minimalizm wobec obowiązków. Jak się on przejawia? Orest nie zagraca mieszkania, więc szybciej je sprząta. Pusty blat łatwiej przetrzeć niż zastawiony bibelotami. Podobnie z podłogą – im mniej mebli, tym szybsze odkurzanie.

LIVING WITHOUT CLUTTER Minimalism is best exemplified by the way Tabaka, who just happens to be the face of the movement in Poland, lives.

The phenomenon came to us from the United States and entails cutting your possessions back to the bare essentials.

Tabaka began to downshift in 2009 by getting rid of most of what he had. Taking a minimalist approach to responsibilities and people came later. Tabaka was inspired by a blog by Leo Babauta from San Francisco, one of the pioneers of minimalism. He decided to conduct an experiment and do away with everything he had not used for a while. The first things to go were unused objects such as old phone chargers, mugs,

„NIE” DLA EMOCJONALNYCH WAMPIRÓW – To temat bardzo trudny, ale minimalizm można też zastosować wobec ludzi – tłumaczy pierwszy krzewiciel tego stylu życia w Polsce. – Zazwyczaj mamy mnóstwo znajomych, z których znaczna część to wampiry emocjonalne. To relacje,

MNIEJ PRZEDMIOTÓW, A WIĘCEJ DOZNAŃ – OTO DEWIZA MINIMALISTÓW. “FEWER THINGS MEANS MORE EXPERIENCES” IS THE PHILOSOPHY OF MINIMALISTS. pictures. Tabaka had to cool off for a couple of weeks after that, but when he had done so, he disposed of most of his furniture. Today, everything he owns can be packed into a 50-cm suitcase, which qualifies as carry-on airline luggage.

Tabaka now owns the following items: six T-shirts, a shirt, a pair of trousers, a pair of running leggings, two jumpers, one coat, a few pairs of socks and underpants, a thin, light laptop, a camera and four pairs of shoes. “I can’t help the number of shoes”, he sighs. He needs climbing shoes and running shoes in addition to everyday footwear. Tabaka has one more object at home – a pair of stilts. He happens to be a stiltwalker, as well as a coach and a photographer. “What minimalism is about, apart from a specific attitude towards owning assets, is an approach to life. It’s not just about saving money by not buying things”, he explains. “‘Fewer things means more experiences’ is the philosophy.” Tabaka puts this into practice by packing all his belongings into a small suitcase and travelling the world as often as he can. He also tries to work rarely but

53

ŚWIAT I LUDZIE

People and the World

z których nic nie mamy, które ciągną nas w dół. Dlatego polecam ograniczyć krąg znajomych do kilku, kilkunastu najbliższych przyjaciół, którzy nas inspirują.

Oszczędzamy czas i energię – wyjaśnia. Poleca więc, by odpuścić sobie nudne spotkania towarzyskie, a zrobić w zamian coś ciekawego i rozwijającego.

Bo – według minimalistów – smak życia to doznania, a nie własność i obowiązki. Tym ostatnim też trzeba sprostać, ale obarczać się nimi należy z umiarem.

Tak właśnie zrobiła Anna Mularczyk-Meyer. U niej również zaczęło się od eksperymentu z przedmiotami, a skończyło się na stylu życia. Do eksperymentowania pchnęło ją poczucie niepanowania nad codziennością. Dużo pracowała, nie miała czasu zająć się wszystkimi swoimi sprawami i ciągle obiecywała sobie, że jeszcze tydzień, dwa i znajdzie czas, żeby posprzątać swoją rzeczywistość. To się nie udawało, więc zaczęła szukać w internecie porad, jak się lepiej zorganizować, jak poukładać rzeczy w szafie, a znalazła minimalizm. No i poszło.

Kosmetyki, ciuchy, gadżety, a na końcu książki, bo pożegnać się z nimi było najtrudniej. Zostało kilka najważniejszych, a pojawił się czytnik e-booków. – Ale i jego nie zagracam tysiącami pozycji – mówi Anna. – O to właśnie chodzi, żeby we wszystkim zachować umiar – dodaje. ŚWIAT DOBRYCH JAKOŚCI Anna umiar zachowuje też w pracy. Już nie tylko haruje i śpi, ale też żyje. Zwolniła się z etatu i przeszła na swoje. Jest tłumaczką. Kiedy ograniczyła czas pracy, zniknęła potrzeba nagradzania się za harówkę bezmyślnymi zakupami. Bo przed minimalizmem zbliżała się do zakupoholizmu.

– Moja sytuacja finansowa jest stabilniejsza, bo nie rzucam się w sklepach na rzeczy zbędne, nie marnotrawię pieniędzy. Jednocześnie nie ograniczam się w liczbie posiadanych przedmiotów. Bardziej skupiam się na uwalnianiu swojego życia od tego, co niepotrzebne – mówi Anna.

Granica dla każdego minimalisty jest inna. Ważne jednak, żeby pojawiła się refleksja, że z życiem nie trzeba czekać do emerytury, że czas i przestrzeń można tak zaaranżować, by jednego i drugiego starczyło na przygodę i rozwój, a nie tylko pracę i wieczne porządkowanie spraw i przedmiotów.

efficiently. Being a freelancer, he limits his assignments so that he can devote the greater part of the week, month and year to enjoying himself and having fun.

This is made possible by a minimalist approach to responsibilities. Tabaka does not clutter his flat, so he gets the cleaning done faster. An empty worktop is quicker to wipe than one with lots of things on it.

SAYING NO TO EMOTIONAL VAMPIRES “This is a sensitive issue, but minimalism can also be applied to people”, says Tabaka. “Most of us have lots of friends, many of whom are emotional vampires. Relationships which give us nothing in return bring us down. That is why I recommend limiting your social circle to a few really close friends who inspire you and to leave it at that. You will save time and energy, which can only benefit you. According to minimalists, experiences and sensations, and not property and responsibilities, are the flavour of life. You have to have some responsibilities, of course, but obligations should be taken on in moderation. This is exactly what Anna Mularczyk-Meyer did. In her case, it all began with an experiment in disposing of things she owned and ended in a lifestyle transformation. She was driven to this experiment by a feeling that she was losing control of her life.

Mularczyk-Meyer worked hard, but had no time to manage her affairs. She kept promising herself that she would sort her life out in a week or two. As this did not work, she began to

OBOWIĄZKOM TRZEBA SPROSTAĆ, ALE OBARCZAĆ SIĘ NIMI NALEŻY Z UMIAREM. YOU HAVE TO HAVE SOME RESPONSIBILITIES, BUT OBLIGATIONS SHOULD BE TAKEN ON IN MODERATION. 54

Minimalizm powoli wdziera siÄ™ w Ĺźycie coraz to wiÄ™kszej liczby ludzi. Co jednak by siÄ™ staĹ‚o, gdybyĹ›my wszyscy zostali minimalistami? Czy gospodarka oparta na konsumpcjonizmie nie rozsypaĹ‚aby siÄ™ w pyĹ‚, pogrÄ…ĹźajÄ…c Ĺ›wiat w chaosie? WedĹ‚ug Anny nie, bo przecieĹź wciÄ…Ĺź byĹ›my kupowali, tylko mniej i rozsÄ…dniej. Jak kiedyĹ›. – Producenci znĂłw skupiliby siÄ™ na jakoĹ›ci, a do Ĺ‚ask wrĂłciliby rzemieĹ›lnicy, bo przecieĹź to, co dobre, za co duĹźo zapĹ‚aciliĹ›my, trzeba byĹ‚oby naprawiać – wyjaĹ›nia minimalistka. I chyba nie ma nikogo, kto nie rozmarzyĹ‚by siÄ™ na myĹ›l o Ĺ›wiecie, w ktĂłrym wszystko jest piÄ™kne, starannie wykonane, a kaĹźdy ma czas, Ĺźeby uĹźywać tego, co kupiĹ‚. â˜?

browse the Internet for advice on how to arrange her belongings and came across the idea of minimalism. And off it went from there. Books were the hardest to get rid of. She kept a few important books and replaced the rest with an e-book reader. “Still, I do not clutter it with thousands of books�, says Mularczyk-Meyer. “This is precisely what it’s all about – doing everything in moderation.�

A WORLD OF QUALITY Mularczyk-Meyer approaches her job with moderation too.

She no longer only works and sleeps, but has found the time

to live her life in between. Once she cut down on her working hours, she stopped trying to compensate herself for working so hard with retail therapy. “My financial situation is more stable because I don’t buy things I don’t need any more.

I don’t waste money. At the same time, I don’t place a limit on the number of things I own. I prefer to focus on freeing up my life from necessary things�, she says. Every minimalist has a different limit. However, it is crucial that people realise that you do not have to wait until retirement to start living and that time and space can be arranged in such a way that there is enough of both for adventure and development, and not just for work and eternal submission to the dominion of things and chores. Minimalism is slowly making its way into the lives of a growing number of people. What would happen if we all became minimalists? Would our consumerist economy fall apart and send the world plunging into chaos? Mularczyk-Meyer does not believe it would, as we would still go shopping, but would buy fewer things and make more reasonable choices, as we did in the past. “Producers would focus on quality once more and craftsmen would flourish as we would want to repair things we had paid a lot of money for�, she explains. “And who wouldn’t want to live in a world where everything was beautiful, made with care and where everyone had the time to use what they had bought?� �

REKLAMA

Carpe Diem bądźmy piękni dzisiaj!

Carpe Diem be beautiful today!

Wraz z wiekiem skóra odmawia nam posłuszeństwa, obserwujemy jak traci jedrność, staje się wiotka i mało elastyczna. Dochodzi do przemian w proporcji twarzy, a trójkąt młodości ulega odwróceniu. Do niedawna jedyną przynoszącą skuteczne rezultaty metodą walki z wyraźnymi oznakami zwiotczenia skóry była chirurgia plastyczna. Dziś, dzięki rozwojowi medycyny estetycznej powstała całkiem nowa kategoria zabiegów, które bezinwazyjnie i skutecznie zwalczają efekty zwiotczenia skóry.

Neauvia to zupełnie nowa gama wypełniaczy. Są one pierwszą na rynku polskim linią organicznych wypełniaczy Neauvia ORGANIC przeznaczoną do wypełnienia i korekcji twarzy i ciała, pobudzania wytwarzania kolagenu oraz regeneracji skóry. Dodatkowa zawartość Hydroksyapatytu wapnia pozytywnie wpływa na elastyczność i grubość skóry i zwiększa spektrum zastosowań. Uşywamy ich do modelowania objętościowego, jak i poprawy nawilşenia oraz napięcia skóry. Z uwagi na nadzwyczajną lepkość uşytego hydroşelu produkty dłuşej zachowują trwałość. Moşemy podawać za pomocą kaniulki w postaci nici hialuronowych tworzących stelaş napinający skórę lub miejscowo w celu wymodelowania policzków i owalu twarzy.

Wystarczy jeden zabieg, aby przywrócić Twojej twarzy młodzieńczy kontur i nadać jej atrakcyjny wygląd. Marzenia wielu kobiet spełnia Centrum Medycyny Estetycznej Carpe Diem!

With age skin looses its firmness, elasticity and becomes flabby. As a consequence, the face undergo certain changes and ‘ a triangle of youth’ is reversed. Until recently, the only way to fight against the skin aging was plastic surgery. Not anymore.

Thanks to the development of aesthetic medicine, a new category of non-invasive and effective treatments has been created. Neauvia is a completely new choice of fillers. The Neauvia Organic fillers are the first lines on the polish market which remodel the shape of the face and body, stimulate the production of collagen and rejuvenate the skin.

The additional ingredient calcium hydroxyapatite improves the elasticity and thickness of the skin.

We strongly recommend this brand for volumetric treatments and moisturizing therapy. Because of the unique viscosity of Neauvia hydrogel these products are more long lasting. Volumetric fillers of hyaluronic acid which can be injected by caniula in the foam of hyaluronic threads or to build up the cheek area and lift the skin. One treatment will restore the volume of the skin and revitalize the whole face giving you the young and attractive look. Your dreams can come true with Aesthetic Medicine Centre Carpe Diem!

Carpe Diem Centrum Medycyny Estetycznej "M ,&/ MPL 6 8BST[BXB t 5FM t XXX DBSQFEJFN LMJOJLB QM

Na zdjęciu: dr Magdalena Opadczuk i Sylwia Gliwa.

Twarz młoda Young face

Twarz starzejÄ…ca siÄ™ Aging face

Na hasło Kaleidoscope oferujemy 20 % rabatu na zabiegi z uşyciem kwasu hialuronowego.

Oferta dotyczy cen regularnych i jest waĹźna do 31.08.2014 r.

Please quote Kaleidoscope to receive the 20% discount on treatments with hialuronic acid.

Offer applies only to regular prices and it is valid until 31.08.2014 r.

*51 4 " 55 VM %PNBOJFXTLB 8BST[BXB 5FM XXX JUQTB QM

TEKSTY/BY:

A trip down Memory Lane

Niezwykle pogodna książka opisująca ćwierćwiecze pracy Romana Czejarka w słynnej audycji radiowej Jedynki. Jest trochę o największych gwiazdach, dla których występ na koncertach pod szyldem Lata z Radiem był równie ważny co dla ich publiczności, a trochę o wydarzeniach towarzyszących – najdłuższym jamniku i wyborach miss. Lektura dosłownie i w przenośni wakacyjna. / A cheerful book charting Roman Czejarek’s 25-year career with the legendary Radio One programme. Read about all the stars for whom appearing on “Summer with the Radio” was just as important as it was to their audience, fringe events, the longest dachshund and the beauty pageant. Ideal holiday reading – literally and metaphorically.

Roman Czejarek, Kochane Lato z Radiem, Marginesy

KSIĄŻKI / BOOKS

Powieść życia

Life story

Rewelacyjna autobiografia norweskiego pisarza, która stała się hitem w Skandynawii. W pierwszym z sześciu tomów Knausgård opowiada o swoim dzieciństwie, a przede wszystkim o relacji z surowym ojcem. Rzadko ekstremalna szczerość ma taki literacki walor! / This set of brilliant autobiographical novels by Norwegian writer Karl Ove Knausgard has become a bestseller in Scandinavia. The first of the six volumes focuses on his childhood and his relationship with his harsh and strict father. Rarely does such extreme honesty come with such literary merits.

KINO / MOVIES

Children’s summer classic Ten dzieciak ma wyjątkowy talent do przyciągania kłopotów. Nie inaczej będzie na wakacjach.

Mikołajek znów nabroi, kapitalnie się przy tym bawiąc. Oczywiście w towarzystwie nowych kolegów i jak zwykle psującego igraszki Rosoła. / This kid is simply asking for trouble. And he is sure to find it this summer. Little Nicolas gets up to all sorts of mischief while having loads of fun. Naturally, in the company of his new pals and despite the determined efforts of the party pooping Mr Dubon.

Wakacje Mikołajka, reż. Laurent Tirard, premiera 22 sierpnia / Little Nicholas, dir. Laurent Tirard, opens 22

Karl Ove Knausgård, Moja walka, Wydawnictwo Literackie / Karl Ove Knausgard, My Struggle

Drużyna klasy A The A team

Jak wyglądają kulisy treningów i zawodów polskiej reprezentacji w siatkówkę? Dowiemy się dzięki Drużynie, drugiemu w historii filmowi o tej dyscyplinie sportu.

Dokument to świetna przystawka przed rozgrywanymi w Polsce mistrzostwami świata, oczywiście w siatkówce. / Want to see the Polish men’s volleyball team behind the scenes? Then don’t miss The Team. This is only the second such documentary in the history of cinema and the perfect introduction to the Volleyball World Championship held in Poland.

Drużyna, reż. Michał Bielawski, premiera 8 sierpnia / The Team, dir. Michał Bielawski, opens 8 August

© M.P.

KULTURA

Culture

Na falach wspomnień

Wakacje z chłopakami

56

Ola Salwa

ODZYSKAJ ENERGIE I DOBRE SAMOPOCZUCIE! Z PROGRAMEM MĘSKIEJ ODNOWY HORMONALNEJ

CZY TO TAKŻE TWÓJ PROBLEM?       

Brakuje Ci energii?

Twój nastrój się pogorszył? „Złapałeś brzuszek” i mimo ćwiczeń nie możesz się go pozbyć?

Twoja koncentracja i wydajność w pracy obniżyły się?

Odczuwasz spadek libido i osłabienie erekcji?

Twoje ogólne zadowolenie z życia spadło?

Twoja siła i wydolność fizyczna zmniejszyły się?

Jeśli Twoja odpowiedź na którekolwiek z pytań jest twierdząca, to możesz mieć obniżony poziom testosteronu.

MAMY SKUTECZNE I SZYBKO DZIAŁAJĄCE ROZWIĄZANIE!

ZRÓB PIERWSZY KROK! www.promocja.medicover.pl/testosteron 500 900 900

57

KULTURA

Culture

TEKSTY/BY:

Ola Salwa

MUZEUM / MUSEUM

Mapa sztuki The Atlas of Art

Wystawa w łódzkim Muzeum Sztuki to spacer po najciekawszych nurtach z tego i poprzedniego wieku.

Kuratorzy uporządkowali eksponaty według tematów, abyśmy mogli zobaczyć, jak zjawiska takie jak urbanizacja czy kapitał interpretowali artyści z różnych dekad.

Są nimi m.in. Katarzyna Kobro, Krzysztof Wodiczko, Alina Szapocznikow, Zbigniew Libera, Władysław Strzemiński, a nawet Andrzej Wajda. / The most intriguing movements and trends of this and the previous century are now on display at the Łodź Museum of Art. The exhibits are arranged by theme in order to show how things like urbanisation and capital have been interpreted over the decades by artists such as Katarzyna Kobro, Krzysztof Wodiczko, Alina Szapocznikow, Zbigniew Libera, Władysław Strzemiński and Artur Żmijewski.

Atlas nowocześności. Kolekcje sztuki XX i XXI wieku, ms2 , ul. Ogrodowa 19, Łódź/ Atlas of Modernity. The 20 th and 21st Century Art Collection, ms2, ul. Ogrodowa 19, Łódź

MUZYKA / MUSIC

Głos z pasją

The voice of passion

Greatest hits

Podobno Céline Dion powiedziała, że gdyby Bóg śpiewał, miałby głos Andrei Bocellego. Teraz będzie można posłuchać go nie w niebie, a na polskiej ziemi. Śpiewak wykona swoje najbardziej znane utwory i te z płyty Passione. / Celine Dion once famously said that if God could sing, he would sound a lot like Andrea Bocelli. But heaven will have to make do without the exceptional depth of Bocelli’s voice for now, because the Italian tenor is coming to Poland to perform his greatest hits.

Andrea Bocelli, stadion Cracovii, Kraków, 30 sierpnia / Andrea Bocelli, Cracovia Stadium, Cracow, 30 August

58

Na początku lat 90. cały kraj nucił Ja jestem z miasta – to widać, słychać i czuć albo Dzieci wesoło wybiegły ze szkoły, zapaliły papierosy… Teraz można zaśpiewać przeboje jeszcze raz, włączając jubileuszową płytę Elektrycznych Gitar. / How was independent Poland built after it was reborn? You can find the answer in this album dedicated to Polish modernism, and specifically to public buildings in Kraków and spa resorts in Zakopane and Krynica.

Elektryczne Gitary, Stare jak nowe.

25 przebojów na 25-lecie, Warner Music Poland / Elektryczne Gitary Stare Jak Nowe. 25 Przebojów na 25-lecie, Warner Music Poland

Bandy z radia Radio big bands

Kolejna płyta z archiwów Polskiego Radia, tym razem poświęcona big-bandom. Na krążku znalazły się m.in. jazzowe i swingujące utwory Glenna Millera i Duke’a Ellingtona wykonywane przez Edward Czerny & His Orchestra. Uczta dla ucha! / Big band tunes from the Polish Radio archives. Lots of jazzing and swinging songs from Glen Miller and Duke Ellington performed by Edward Czerny & His Orchestra. A feast for the ears.

Edward Czerny Polish Radio Band – Polish Radio Jazz Archives vol.16, Polskie Radio / Edward Czerny Polish Radio Band – Polish Radio Jazz Archives vol. 16, Polish Radio

© M.P.

Ale hity!

W CZTERY OCZY

One on One

OGRÓD JAK SYMFONIA

Garden symphony

JESTEM NIESPEŁNIONYM WIRTUOZEM. PISZĘ TRUDNĄ MUZYKĘ, ALE JEJ GRANIE TO PRZYJEMNOŚĆ – MÓWI PROF. KRZYSZTOF PENDERECKI. / “I’M AN UNFULFILLED VIRTUOSO. I WRITE DIFFICULT MUSIC, BUT IT IS AN ABSOLUTE PLEASURE TO PERFORM”, SAYS PROF. KRZYSZTOF PENDERECKI. Śmierzchalska

© WOJCIECH FRANUS, CORBIS, BEW, M.P.,FORUM

ROZMAWIA/INTERVIEWED BY: Danuta

60

© MAREK LAPIS/FORUM

Kompozytorem trzeba się urodzić?

Nie da się inaczej. Można się nauczyć techniki, można ją wygładzić, ale ja nie wierzę w to, że ktoś postanawia być kompozytorem, nie mając nic do powiedzenia. Kompozytorem zaczyna się być wtedy, kiedy się mówi innym niż wszyscy głosem.

Czy wszystko może być muzyką? Szmery, gwizdki policyjne, kawałki szkła i metalu pocierane pilnikiem…?

Wszystko, co możliwe. W takim utworze jak Tren ofiarom Hiroszimy nie ma różnicy między szmerem a muzyką. We Fluorescencjach zastosowałem maszynę do pisania i dyrektor administracyjny orkiestry też był zaangażowany jako muzyk do wykonania tego utworu. To było zabawne.

Używał pan instrumentów „niezgodnie z ich przeznaczeniem”, jak pisano w tym czasie.

W początkowych latach niektóre orkiestry się zbuntowały, nie chciały grać mojej muzyki, uważany byłem za wariata.

Jak pan to znosił?

Z podniesioną głową! Uważałem, że to oni są idiotami, a nie ja. Wiedziałem, że to, co robię, po prostu jest nowe, a to, co nowe, musi mieć swój czas.

Zawsze był pan pewien swoich wyborów?

Tak. Dotychczas tak.

Radykalna awangarda wymagała odwagi?

Myślę, że jak człowiek ma 20 lat, to jest odważny. I nawet chyba nie zdaje sobie z tego sprawy tak naprawdę.

Pytałam o odwagę, bo to były lata 50., tworzył pan za żelazną kurtyną…

I bardzo dobrze! To była sztuczna izolacja, ale czuliśmy potrzebę zrobienia czegoś na opak, przeciw estetyce żdanowskiej, która wówczas panowała w Polsce. Pierwszy festiwal Warszawska Jesień odbył się w ‘56 r. i muzyka – a właściwie coś, co było na pograniczu muzyki – stała się niezwykle popularna.

Bardzo wielu muzykologów i krytyków muzycznych zaczęło wtedy przyjeżdżać do Polski na warszawskie festiwale, bo słyszeli, że za tą żelazną kurtyną dzieje się coś ciekawego.

W 1966 r. odwrócił się pan od awangardy swoją Pasją według św. Łukasza.

Ja zawsze mówię, że to awangarda się odwróciła od muzyki.

Myślę, że w tym okresie ten idiom muzyczny w pewnym sensie już się wyczerpał. Do końca lat 60. napisałem około 20 utworów, w których zastosowałem właściwie wszystko, co było możliwe. Bardzo wcześnie zacząłem pisać instrumentalne koncerty, które były popularne w XVIII i XIX w., ale w naszych czasach wirtuozeria wyszła z mody. A ja nawiązałem do tej tradycji, tym bardziej że chciałem być skrzypkiem. Jestem niespełnionym wirtuozem. Dziś mogę powiedzieć, że miałem to szczęście, że moją muzykę grali najwięksi, bo i Anne-Sophie Mutter, Isaac Stern, Mścisław Rostropowicz. Ale ja piszę taką muzykę, że jej granie to jest przyjemność. Bardzo trudną, ale jest efekt.

Szczęście panu sprzyjało od początku kariery.

Do you need to be born a composer?

Yes, you have to be a natural. You can learn the technique and then hone it, but I don’t believe that anyone with nothing to say can become a composer. You don’t become a composer until you speak in a different voice from everyone else.

Can anything be music? Rustling, a police whistle, the sound of a file rubbed against shards of glass and metal?

Anything you can imagine. In compositions like Threnody for the Victims of Hiroshima, there is no distinction between rustling and music. I used a typewriter in Fluorescences and the orchestra’s administrative director was also put to work as a musician to perform it. That was funny.

At the time, people said you were “misusing” instruments.

Some orchestras were initially opposed to it. They refused to play my music. I was considered a lunatic.

How did you take that?

I kept my head up. I was convinced that they were the idiots, not me. I realised that I was simply doing something groundbreaking, and anything groundbreaking needs the right timing.

Have you always been confident about your choices?

So far, yes.

Did the radical avant-garde take courage?

I think we’re all courageous when we’re 20. We just don’t realise it.

The reason I asked about courage was because you were composing behind the Iron Curtain in the 1950s.

It was perfect. We lived in artificial isolation, but felt the urge to do something different that went against the grain of the Soviet cultural doctrine that held sway in Poland at the time.

The first edition of the Warsaw Autumn Festival was held in

KRZYSZTOF PENDERECKI – kompozytor i dyrygent. Jeden z najsłynniejszych twórców muzyki współczesnej. Autor utworów orkiestrowych, kameralnych, instrumentalnych, wokalno-instrumentalnych, wokalnych, oper. Były rektor, do dziś profesor Akademii Muzycznej w Krakowie. Profesor Uniwersytetu w Yale w latach 1972–1979. Pierwszy publiczny występ Krzysztofa Pendereckiego na arenie międzynarodowej odbył się w 1959 r. na Festiwalu Warszawska Jesień, gdzie zostały wykonane Strofy. W tym samym roku powstał Tren ofiarom Hiroszimy, jedna z najbardziej znanych i najczęściej wykonywanych kompozycji, za którą otrzymał nagrodę UNESCO. Tren zapoczątkował pasmo sukcesów Pendereckiego. W 1966 r. powstała Pasja według św. Łukasza, utwór napisany na zamówienie Westdeutscher Rundfunk w Kolonii dla uczczenia 700-lecia katedry w Münster. Jego wykonanie stanowi punkt zwrotny w karierze kompozytora. W 1972 r. Penderecki rozpoczął karierę dyrygencką.

Od tego czasu dyryguje największymi orkiestrami świata. Laureat wielu polskich i międzynarodowych nagród, doktor honoris causa ponad 30 uczelni na całym świecie. Mieszka w Krakowie, a od 1976 r. również w odrestaurowanym dworze w Lusławicach. Założył tu Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego, otwarte w maju 2013 r.

61

W CZTERY OCZY

One on One

W ‘59 r. wysłałem trzy partytury na Konkurs dla Młodych Kompozytorów ZKP. Jeden napisałem prawą ręką, drugi lewą, trzeci przepisał dla mnie kolega. Okazało się, że zdobyłem wszystkie trzy nagrody! Pierwsza to był wyjazd na Zachód. Marzyłem o tym. Chciałem pojechać do Darmstadt, na kursy współczesnej muzyki awangardowej, ale zawsze odmawiano mi paszportu. Pierwsza nagroda to było stypendium – 100 dol. – i bilet okrężny na wszystkie linie kolejowe. Postanowiłem, że skoro mam w ręce paszport, to pojadę nie do Niemiec, a do Włoch.

Nie miałem pieniędzy nawet na hotel, przeważnie wsiadałem do pociągu gdzieś wieczorem i zwiedziłem w ten sposób całe Włochy od północy aż po koniec buta.

Ta pierwsza nagroda była za Strofy, które podczas Warszawskiej Jesieni zwróciły uwagę niemieckich wydawców muzycznych. Pańska muzyka zaczęła być wykonywana.

1956 and the music – actually, more like something on the edge of music – became widely popular. Hosts of musicologists and music critics started coming to Warsaw for music festivals because they’d heard that there were exciting things happening behind the Iron Curtain.

In 1966, you turned away from the avant-garde with your St Luke Passion.

I’ve always maintained that the avant-garde turned away from music. I think that this musical idiom had been exhausted by then. I’d composed approx. 20 works by the late 1960s, using every means of expression available. I began to write instrumental concertos very early on. These were highly popular in the 18th and the 19th centuries, but virtuosity was not in vogue in my day. I alluded to this tradition because I wanted to be a violinist myself. I’m an unfulfilled virtuoso.

I can look back and say that I’ve been lucky to have had my works performed by the world’s greatest artists, including Anne-Sophie Mutter, Isaak Stern and Mstislav Rostropovich.

I write this sort of music so that it’s a pleasure to perform. It’s very difficult music, but it’s worth the effort.

Fortune has smiled on you from the outset.

I submitted three scores for the Young Composer Competition of the Association of Polish Composers in 1959. I wrote one with my right hand, one with my left hand, and had one rewritten by a friend. I later found out that I’d won all three prizes. First prize

Pan Hermann Moeck, który miał fabrykę fletów prostych, ale i wydawnictwo muzyczne, przyjechał na Warszawską Jesień, posłuchał tego utworu i został moim pierwszym wydawcą. Tak więc miałem szczęście, że poznałem kogoś, kto zainteresował się moją muzyką i podał mi rękę. Poza tym Niemcy wówczas były bardzo otwarte na wszystko co nowe.

W każdej stacji radiowej, a było ich wtedy bardzo dużo, były festiwale muzyki współczesnej. Przez kilka lat dostałem wiele zamówień.

Pisano, że prawykonanie Pasji wg św. Łukasza skomponowanej na zamówienie z okazji siedemsetlecia katedry w Münster „odegrało rolę w procesie normalizacji stosunków między Polską i Niemiecką Republiką Federalną”.

62

– composer and conductor. One of the world’s most celebrated contemporary music composers. Has composed orchestral, chamber, instrumental, vocal and instrumental, vocal works and operas. Professor and former Vice-chancellor at the Kraków Academy of Music. Lectured at Yale University 1972-1979. First international public concert held during the Warsaw Autumn Festival in 1959 where Strophen was performed. The same year, composed Threnody for the Victims of Hiroshima, one of his best known and most often performed works, for which he has awarded the UNESCO Prize. Threnody marked the beginning of Penderecki’s career. In 1966, composed St Luke Passion, his first magnum opus, commissioned by Westdeutscher Rundfunk in Cologne to celebrate the 700 th anniversary of Münster Cathedral. This performance was the turning point in the composer’s career. In 1972, took an interest in conducting and has been conducting the world’s leading orchestras ever since. Has won numerous Polish and international awards and received honorary doctorates from more than 30 universities worldwide. Since 1976, has been dividing his time between Kraków and his restored manor house in Lusławice where he opened the Krzysztof Penderecki European Music Centre in May 2013.

© BRUNO FIDRYCH

KRZYSZTOF PENDERECKI

63

NIE PORZUCIŁEM AWANGARDY. UWAŻAM, ŻE TO AWANGARDA ODWRÓCIŁA SIĘ OD MUZYKI. I NEVER REJECTED THE AVANT-GARDE. I BELIEVE THAT THE AVANT-GARDE TURNED AWAY FROM MUSIC. Pisałem Pasję z myślą o rocznicy tysiąclecia chrztu Polski. To był przypadek, ale akurat wtedy ukazał się słynny list biskupów polskich do biskupów niemieckich. A niedługo potem było prawykonanie Pasji, na które przyjechały całe muzyczne Niemcy. Mnie ta polityczna sytuacja bardzo pomogła, bo dla Zachodu byłem kompozytorem z kraju komunistycznego piszącym muzykę sakralną, której nikt wtedy nie komponował. A w Polsce pierwszy raz wtedy pozwolono na wykonanie muzyki sakralnej polskiego kompozytora na normalnym koncercie.

Podczas Warszawskiej Jesieni w 1966 r., kiedy wykonywana była Pasja, wyważono drzwi do Filharmonii.

Bo zabrakło biletów i ludzie na siłę weszli.

Czy dzisiaj jeszcze jest publiczność, która tak bardzo łaknie muzyki, że jest gotowa wyważać drzwi?

Chyba nie. Wtedy Pasja to był powiew innego świata, wolności, poza tym przyszła do Polski już bardzo zauważona na świecie.

Jesienią na XXI Uznamskim Festiwalu Muzyki będzie pan dyrygował m.in. Uwerturą heroiczną Andrzeja Panufnika.

Jak współczesna polska muzyka jest odbierana w świecie?

64

was a trip to the West. This was my dream. I’d wanted to go to Darmstadt to attend a course in contemporary avant-garde music, but my passport applications were always rejected.

I had a scholarship worth USD 100 and a railway pass. Now that I had my passport, I decided to go to Italy instead of Germany. I had no money for hotels so I took night trains.

That way I got to visit every part of Italy – from the north to the toe of the Italian boot.

You won first prize for Strophen. This brought you to the attention of German record labels during the Warsaw Autumn Festival. Your music began to be performed.

Mr Hermann Moeck, who owned an end-blown flute factory and a record company, attended the Warsaw Autumn Festival, listened to the piece and became my first publisher.

Yes, I was lucky to meet someone who took an interest in my music and offered me a helping hand. Germany was also open to anything fresh and new at the time. Every radio station, and there were plenty of them, used to broadcast from contemporary music festivals. I received a number of commissions over the next few years.

I read that the first performance of St Luke Passion, which was commissioned for the 700th anniversary of Münster Cathedral, “contributed significantly to normalising

© EAST NEWS, BRUNO FIDRYCH

One on One

ZA UDOSTĘPNIENIE ZDJĘĆ DZIĘKUJEMY TEATROWI IM. JULIUSZA SŁOWACKIEGO W KRAKOWIE

W CZTERY OCZY

Mamy bardzo mocną pozycję, powiedziałbym, że najmocniejszą: Lutosławski, Górecki, Kilar, Panufnik, Bacewicz… Każdy z nich miał coś innego, nowego i ciekawego do powiedzenia.

Od młodych lat zbierał pan antyki, obrazy, starodruki zgromadzone teraz w dworze w Lusławicach. Tam pan realizuje jeszcze jedną swoją pasję – arboretum z tysiącami gatunków drzew. To potrzeba tkwiąca w genach?

Tak. Mój pradziadek Berger skończył szkołę ogrodniczą we Wrocławiu i przyjechał do Polski za chlebem. Został nadleśniczym w dobrach Raczyńskiego, koło Dębicy, w której ja się urodziłem. Z kolei dziadek chociaż założył bank w Dębicy i był matematykiem, bardzo kochał drzewa. Kiedy byłem małym dzieckiem, brał mnie na spacery do lasu i musiałem się uczyć nazw wszystkich drzew po łacinie. Ja mam tzw. zielony kciuk, wszystko, co posadzę, wspaniale rośnie.

Porównuje pan komponowanie do projektowania ogrodu dendrologicznego.

Porównuję projektowanie ogrodu do koncepcji symfonii. Jeśli się pisze symfonię, trzeba dokładnie wiedzieć, jak każdy fragment ma się do całości, ale również do innych części utworu.

Tak samo jest z sadzeniem drzewa – trzeba przewidzieć dokładnie, jak będzie wyglądało za 50, 100 lat.

Pracuje pan codziennie po kilka godzin już od szóstej rano. Kiedyś komponował pan nawet na plaży…

relations between Poland and the Federal Republic of Germany.”

Passion was inspired by the millennium of Christianity in Poland. It was a coincidence that the famous letter the Polish bishops wrote to the German bishops was published at the same time. The first performance of Passion, attended by the entire German music community, came a little later. The political situation at the time was beneficial to me, as I was seen in the West as a composer from an Eastern Bloc country writing sacred music, which no one else was doing. This was also the first time the Polish authorities permitted the performance of sacred music by a Polish composer at a normal concert.

When Passion was performed at the Warsaw Autumn Festival in 1966, the public broke down the doors of the Philharmonic.

Tickets were sold out and people forced their way inside.

Is there an audience hungry enough for music to break the door down today?

Probably not. At the time, Passion was a breath of fresh air from another world, a world of freedom, and it had won worldwide acclaim before being performed in Poland.

You’re conducting Andrzej Panufnik’s Heroic Overture at the Usedom Music Festival this autumn. How is contemREKLAMA

65

One on One

Z żoną Elżbietą w Lusławicach.

Krzysztof Penderecki and his wife Elżbieta in Lusławice.

Przez dziesiątki lat wstawałem o piątej. Ale napisałem 120 czy 130 utworów, sam już nie wiem ile. Komponuję tylko przed południem, po południu ewentualnie tylko poprawiam i przepisuję. Są trzy miejsca, gdzie najchętniej pracuję – w Krakowie, Lusławicach i Jastrzębiej Górze. Kiedyś mogłem komponować wszędzie, ale to było 60 lat temu.

W tamtym czasie zakładał pan krakowską Piwnicę pod Baranami… Jednak nie dał się pan uwieść bohemie.

To trwało tylko parę miesięcy, na początku. Jednak zawsze byłem ambitny, chciałem zrobić coś, czego nikt inny nie zrobił, dlatego nie miałem czasu na siedzenie w Piwnicy przy winku.

Podkasana muza nigdy mnie nie pociągała. Nie jestem specjalnie towarzyski, muszę być samotnikiem, żeby coś stworzyć, a jak się tak pracuje przez dziesiątki lat, to potem towarzystwo denerwuje albo nudzi… ☐

XXI Uznamski Festiwal Muzyki odbędzie się w dniach od 20 września do 11 października. Publiczność zapozna się z tradycją muzyczną polską i niemiecką i różnorodnymi związkami łączącymi oba kraje. Program pod hasłem „Polskie dziedzictwo muzyczne przed Chopinem, po nim i z nim” przewiduje prawie 40 imprez – koncertów i wystaw. / The 21st edition of the Usedom Music Festival will be held from 20 September until 11 October 2014. The programme explores traditional Polish and German music as well as the various relationships that bind the two countries. Almost 40 events – concerts and exhibitions - are being held under the rubric “Poland’s musical heritage before, after and including Chopin”. www.usedomer-musikfestival.de

66

porary Polish music received internationally?

We have a very strong, if not the strongest, standing.

Lutosławski, Górecki, Kilar, Panufnik, Bacewicz… Every one of them had something different, something new and interesting to offer.

You’ve been collecting antiques, paintings and old prints all your life. These are now in the manor house in Lusławice, where you are pursuing another passion – an arboretum with thousands of tree species. Is this something that runs in the family?

Yes, it is. My great-grandfather Berger finished horticultural school in Wrocław and came to Poland for work. He was a forest keeper at the Raczyński family estate near Dębica, where I was born. My grandfather, a mathematician who founded a bank in Dębica, was passionate about trees. When I was a child, he used to take me for walks in the forest and made me learn the Latin names of all the trees. I have a green thumb – anything I plant grows splendidly.

You often compare composing to designing an arboretum.

I compare designing a garden to the idea of a symphony. When I write a symphony, I need to know exactly how a given fragment fits in with the whole and with other parts of the work. The same goes for planting trees – you need to forecast exactly what they will look like in 50 or 100 years.

You start at 6 am and work for several hours every day. You even composed on a beach once.

I’ve been getting up at 5 am for decades. I’ve written 120 or 130 pieces. I’ve lost count. I compose in the morning only and, if need be, I make corrections and copy the music in the afternoon. My three favourite places to work in are Kraków, Lusławice and Jastrzębia Góra. I used to be able to work anywhere, but that was 60 years ago.

At the time you co-founded “Piwnica pod Baranami”.

Yet the bohemian lifestyle did not seduce you.

That only lasted a couple of months, at the beginning. I’ve always been ambitious. I wanted to do things that no one had ever done before, so there was no time for sitting in Piwnica, sipping wine. Bawdy entertainment did not appeal to me.

I’m not overly sociable. I have to be left alone to create something. After working this way for decades, I now find other people’s company boring or annoying. ☐

© EAST NEWS

W CZTERY OCZY

Availability of skilled personnel, competitive labour costs Priority industries: aerospace, automotive, metal working One-stop shop - professional assistance in project development in the zone

GREENFIELD over 400 ha of industrial land for project development

BROWNFIELD production buildings and office space

BUILD-TO-SUIT new production halls built by the IDA to rent, to buy, to lease for project development

Your Style TWÓJ STYL

1 3

4

2

1. Converse, tenisówki CHUCK TAYLOR ALL STAR, 189 zł / Converse, CHUCK TAYLOR ALL STAR sneakers, EUR 45 2. GOSHICO, letnie torby shopperki z kolekcji RIO, 180 zł / GOSHICO, summer shoppers from the RIO collection, EUR 43 3. IT'S SKIN, kosmetyki koreańskie, ok. 70 zł / IT'S SKIN, Korean cosmetics, approx. EUR 17 4. Sweet deluxe, bransoletka IRINA, 139 zł / Sweet deluxe, IRINA bracelet, EUR 33 5. Desigual, sukienka PARIS, 259 zł / Desigual, PARIS dress, EUR 63 6. Wittchen, torebki, ok. 650 zł / Wittchen, handbags, approx. EUR 158 7. Givenchy, woda toaletowa Very Irresistible L’Eau En Rose, 229 zł / Givenchy, Very Irresistible L'Eau En Rose, EUR 55 7

© M.P.

6

5

68

PROMOCJA

Wypadanie włosów?

Hair loss?

Nowe tabletki mogą poprawić staN twoich włosów i dodać ci pewNości siebie. how a New pill caN boost your hair aNd self-coNfideNce.

Naukowcy z Uniwersytetu w Oksfordzie obiecują, że dzięki najnowszym badaniom twoje włosy będą grube i zdrowe. Preparat TRX2 opracowano, opierając się na najnowocześniejszych odkryciach, i wszechstronnie przebadano. Rezultaty jego działania są imponujące – średnia grubość włosa wzrosła o 22,5% po dziewięciu miesiącach stosowania preparatu i o 38,7% po 18 miesiącach kuracji.

TRX2 to obecnie najbardziej popularny suplement diety poprawiający kondycję włosów, dostępny już w 90 krajach. Może być stosowany przez mężczyzn i kobiety w każdym wieku. Koszt kuracji to około 49 EUR za fiolkę na miesiąc. Producent oferuje gwarancję zwrotu kosztów dla preparatów zakupionych przez oficjalną stronę internetową produktu TRX2.

Dostępna wysyłka za granicę.

Włosy stają się znacznie cięższe i grubsze.

Dzięki preparatowi włosy będą zdrowe.

Your hair becomes much heavier and thicker.

You maintain your healthy hair.

oxford biolabs ceo dr thomas whitfield

Scientists in Oxford promise that they can help keep your hair thick and healthy. Their pill, TRX2, is backed by cutting-edge science and has been thoroughly tested. According to a study, TRX2 works for 87% of men and women. The results can be impressive – the average hair thickness increases 22.5% after nine months and 38.7% after 18 months.

TRX2 is currently Europe’s most popular hair supplement and sold in over 90 countries.

It is suitable for men and women of all ages.

Costs are approximately €49 per bottle/ month. The manufacturer offers a money-back guarantee if ordered via TRX2’s official website, and ships worldwide.

SPecjaLna OferTa dLa PaSażeróW Zamawiając produkt przez stronę www.trx2.pl z kodem LOT, otrzymają Państwo 5% specjalnej zniżki. eXcLUSIVe Passenger deal

Order via www.trx2.com and use the coupon code LOT for an exclusive 5% discount www.trx2.com, contact@trx2.com, Oxford Biolabs Ltd, The Oxford Science Park, Oxford, Wielka Brytania

Gadgets GADŻETY

1

2 4

3

1. Samsonite, plecak biznesowy PRO-DLX, na laptopa 14 lub 16 cali, 599 i 699 zł / Samsonite, PRO-DLX business backpack EUR 150 and EUR 175 2. Lytro, kamera Lytro Field, ok. 747 zł / Lytro, Lytro field camera, USD 249 3. Lenovo, tablet Lenovo Tab A10-70, od 899 zł / Lenovo, Lenovo Tab A10-70 tablet, from USD 225 4. Quitbit, zapalniczka, która kontroluje liczbę wypalonych papierosów i pomaga rzucić nałóg, ok. 300 zł / Quitbit, smart lighter and app to track smoking, USD 99 5. Victorinox Swiss Army, zegarek Alliance Mechanical, 2980 zł / Victorinox Swiss Army, Alliance Mechanical watch, EURO 720 6. To Be Fit, szampon i odżywka, 60 i 70 zł, do końca sierpnia -30% na wszystkie produkty / To Be Fit, shampoo and conditioner, approx. EUR 15–20, 30% discount until end of August on all products 7. Victorinox, plecak z kolekcji Altmont, 150–380 zł / Victorinox, a backpack from the Altmont collection, approx. EUR 37–95

6

5

© M.P.

7

70

71

DOBRY ADRES

Good Address

Bez diet i skalpela Without diets and lancets

Klinika La Perla jest znana z nowoczesnych technologii oraz innowacyjnych zabiegów z zakresu medycyny estetycznej i chirurgii plastycznej. Jako pierwsza w Europie stosuje zabieg Liposonix, posiadający certyfikat FDA – nieinwazyjny i efektywny, wyszczuplający bez ingerencji chirurga ani konieczności stosowania diet i ćwiczeń. Ostateczny rezultat osiąga się po 8–12 tygodniach. / The La Perla clinic is well known for using state-of-the-art technologies and offering innovative aesthetic medicine and plastic surgery treatments. La Perla is the first clinic in Europe to offer the FDA-certified Lipsonix treatment – a non-invasive, effective slimming procedure that does not use a lancet or require any dietary or exercise regimen.

The results are apparent after 8-12 weeks.

Rozkosze smakosza

Gourmet specials

Restauracja Winestone w Mercure Warszawa Grand to stylowe miejsce, w którym hasło Smak pasji. Szczerość kulinarnej formy gwarantuje gościom niepowtarzalne doznania, tym bardziej że dzięki otwartej kuchni mogą przyglądać się, jak przygotowywane są dla nich potrawy. Menu komponowane jest na bazie świeżych produktów i dostępnych sezonowo warzyw oraz owoców. /

Handbag Heaven

GOSHICO to polska marka torebek o światowym poziomie wzornictwa i najwyższej jakości, którą gwarantuje ręczne wykonanie. Projektantki równolegle rozwijają trzy linie produktów – etno, sote oraz id – odmiennych w stylu i charakterze. Torebki GOSHICO dostępne są w wirtualnym sklepie www.goshico.com, w warszawskim showroomie, a także na stronach dystrybutorów w Czechach, Niemczech, Belgii i Norwegii oraz na wszystkich polskich lotniskach. / GOSHICO is a top quality Polish handbag maker whose designs are world-class. Every bag is made by hand. The designers are simultaneously developing three product lines – etno, sote and id. Each differs in style and character. The GOSHICO range is now available in the company’s virtual showroom at www.goshico. com, and on distributor websites in the Czech Republic, Germany, Belgium and Norway and at all Polish airports.

OD GO Y DOBRRES AD AD D R E S

www.goshico.com

S

www.la-perla.pl

Torebkowy raj

W klimacie dawnej Warszawy

The Winestone restaurant at the Mercure Warszawa Grand is a stylish place whose motto “The taste of passion. Authentic cuisine” guarantees an amazing experience, especially with their open-plan kitchen that lets watch your dishes being made. Only fresh produce and seasonal fruits and vegetables are used. www.mercure.com

Romantyczna kolacja we dwoje, spotkanie rodzinne czy biznesowy lunch – w tej restauracji wszyscy goście czują się wyjątkowo. Restauracja Różana to miejsce dla tych, którzy cenią elegancję, wnętrza jak w przedwojennej Warszawie, świeżość kwiatów wokół, a przede wszystkim wyśmienitą kuchnię, której szef z najlepszych składników wyczarowuje prawdziwie polskie, tradycyjne dania. / Whether it be a romantic dinner for two, a family gathering or a business lunch, this is the ideal setting for it. The Różana restaurant is a place for those who appreciate elegant interiors that bring back the charm of pre-war Warsaw, fresh flowers, and above all, excellent food. Traditional Polish dishes made from the best ingredients. www.restauracjarozana.com.pl

72

© SHUT TERSTOCK, M.P.

Old Warsaw style

Jedyna taka okazja ]QLĝNL W\ONR Z VLHUSQLX 50% discount only in August

LIPSENSE – SZMINKA DO ZADAŃ SPECJALNYCH – NIGDY CIĘ NIE ZAWIEDZIE! Opatentowana technologia sprawia, że szminka pozostaje na ustach od 9 do 12 godzin, jest wodoodporna, nawilża usta, nie ściera się, nie rozmazuje nawet przy całowaniu, jedzeniu i piciu, daje efekt mokrych lub matowych ust, chroni przed promieniami UV, kolory można mieszać ze sobą. Szminki LipSense nie zawierają wosku, ołowiu czy parabenów. Nie testowano ich na zwierzętach. Wykonane są wyłącznie z naturalnych składników.

LIPSENSE – A GENUINE HEAVY DUTY LIPSTICK WHICH WILL NEVER LET YOU DOWN! With patented technology, the lipstick stays on for 9 to 12 hours. LipSense is waterproof, deeply hydrating, smear-proof, kiss-proof and rub-proof when eating and drinking. It creates the effect of wet or mat finish and protects the lips against UV radiation. You can mix and layer colours. LipSense lip colours are wax, lead and paraben-free. The product is not tested on animals and is made entirely of natural ingredients.

Szminka jest stworzona dla kobiet, które przez cały dzień chcą wyglądać nienagannie.

Idealnie sprawdzi się na konferencjach, spotkaniach, naradach, w każdym biurze i na wakacjach. Szukaj na www.dreamskin.pl / It is a lip colour for women who want to look perfect all the day long. An ideal solution for conferences and office meetings and holidays. For more details, visit www.dreamskin.pl

KUSZĄCE USTA Każda z nas chce mieć piękne, ponętne usta. Niestety z wiekiem ich wygląd się zmienia. Skóra jest mniej nawilżona, ulega grawitacji, co powoduje, że usta stają się mniej jędrne, opadają ich kąciki. Rozwiązaniem jest zabieg z wykorzystaniem preparatu Neauvia Organic Light LV, który bardzo intensywnie nawilża skórę. Dzięki niemu możemy też powiększyć objętość ust oraz usunąć zmarszczki znad ich górnej linii.

TEMPTING LIPS

Ekspert Kliniki La Perla radzi /La Perla Clinic expert’s advice

PROMOCJA

KALINA BEN SIRA założycielka i prezes Kliniki La Perla /CEO of La Perla Clinic

Sierpień to jedyny taki czas, kiedy możemy pozwolić sobie na zabiegi upiększające, a pod koniec miesiąca wytłumaczyć naszą metamorfozę udanym urlopem. W zawiązku z tym Klinika La Perla wszystkim klientom udziela rabatu 50% – zapłać 10 000 zł, a dostaniesz zabiegi o równowartości 20 000 zł dostosowane do Twoich indywidualnych potrzeb. Tym, którzy preferują zabiegi nieinwazyjne, promocja pozwoli kompleksowo zadbać o siebie i zniwelować wszelkie problemy estetyczne. A dopełnieniem metamorfozy będą piękne, pełne i podkreślone usta.

August is the perfect time to indulge yourself with beauty treatments and justify the sensational makeover with a fantastic vacation at the end of the month. La Perla Clinic offers 50% discount to all customers – pay PLN 10,000 to get treatments worth PLN 20,000 adapted to your individual needs. And if you prefer non-invasive treatments, the promotion is the perfect opportunity to improve your appearance and eliminate all imperfections. The makeover will be completed with beautiful, full, and enhanced lips.

All of us long for sensual and beautiful lips. Unfortunately, the appearance of lips changes with age. The skin is less hydrated, gives in to gravity, which affects the firmness of lips and makes mouth corners drop. This problem may be solved with a treatment using Neauvia Organic Light LV formula which intensely hydrates the skin. It may also be used to enhance lip volume and reduce wrinkles above the upper lip.

Neauvia Organic Light LV zawiera najczystszą formę kwasu hialuronowego.

To bezpieczny sposób na przywrócenie młodego i kuszącego wyglądu ust. www.neauvia.com / Neauvia Organic Light LV contains hyaluronic acid in its purest form.

It’s a safe way to make the shape of lips look younger and tempting again. www.neauvia.com

Oferta zabiegów dostępna w sieci Klinik La Perla, www.la-perla.pl, infolinia +48 22 353 55 53 / The range of treatments available from La Perla Clinics, www.la-perla.pl, Hotline +48 22 353 55 53

www.la-perla.pl

www.itpesthetique.pl

73

73

SALON

Events

TEKSTY / BY:

Luksus w sercu miasta Luxury in the city centre

Dorota Bielska

Oficjalne otwarcie budynku z udziałem architekta Helmuta Jahna zaplanowane jest na wrzesień.

The official opening of the building in the presence of the architect Helmut Jahn is scheduled for September.

Warszawski wieżowiec mieszkalny Cosmopolitan Twarda 2/4, zaprojektowany przez światowej sławy architekta Helmuta Jahna, jest już skończony. Połowa mieszkań została sprzedana, a pierwsze apartamenty zostały przekazane właścicielom. Wieżowiec ma 160 m wysokości, 44 piętra i 236 gotowych apartamentów o powierzchniach od 54 do 700 m2. Mieszkańcy wprowadzają się do wykończonych i wyposażonych przez dewelopera mieszkań. / The Warsaw residential high-rise Cosmopolitan Twarda 2/4, designed by world-class architect Helmut Jahn, is complete. Half the apartments have been sold and the keys to the first have been handed over to their owners. The building is 160 metres tall, has 44 floors and 236 finished apartments sized between 54 and 700 sq. metres. Residents are now moving into apartments finished and furnished by the developer.

Piętro rekreacyjne z zapleczem fitness, saunami i jacuzzi jest gotowe do użytku.

The leisure floor with a fitness club, saunas and a jacuzzi is ready to use.

Przystanek na Stacji Mercedes Stop at Stacja Mercedes

Stacja Mercedes łączy w sobie elegancję, nowoczesny dizajn i miejski lifestyle.

Stacja Mercedes combines elegance, modern design and urban lifestyle.

74

© M.P.

Stacja Mercedes na warszawskim Powiślu to wyjątkowa koncepcja promocji marki w przestrzeni miejskiej, ale przede wszystkim to pierwsze tego typu miejsce inspirujących spotkań inicjowanych przez Mercedes-Benz, które zainteresuje nie tylko fanów motoryzacji. Przez całe lato odbywać się tu będą koncerty, projekcje filmowe, spektakle, gry miejskie oraz atrakcje dla najmłodszych.

Na wszystkie te wydarzenia wstęp jest wolny. Przez cały czas działania letniego pawilonu Mercedesa będzie można umówić się na jazdy testowe za pośrednictwem pracowników salonu. Do dyspozycji gości są m. in. Klasy A, CLA i GLA. / Stacja Mercedes in Warsaw is a unique concept of brand promotion in urban space. Primarily, though, it is the first venue of its kind to hold inspiring meetings organized by Mercedes-Benz, which will be of interest to everyone, not just automotive enthusiasts. The events being held here throughout the summer include concerts, film screenings, theatrical performances, location-based games and attractions for children. Admission is free to all events. You can sign up for a test drive at the Mercedes summer pavilion all summer. The available cars include the Class A, CLA and GLA.

Teresa Rosati z Beth Sobol, prezesem Miami Fashion Week, oraz Aaronem Perrym – współwłaścicielem MFW, podczas wieczornego party.

Teresa Rosati with Beth Sobol, the CEO of Miami Fashion Week, and Aaron Perry – co-owner of MFW, at the post-show party.

Projektantka z Sergio Salernim, który przygotował jej pokaz.

The designer with Sergio Salerni who planned the fashion show.

Polska moda światowa Polish world-wide fashion

Podczas 16 edycji Miami Fashion Week 2014 w Miami Beach Convention Center odbył się pokaz kolekcji sukni wieczorowych 2014/15 zaprojektowanych przez Teresę Rosati.

MFW to jedno z pięciu najbardziej prestiżowych wydarzeń modowych na świecie.

Teresa Rosati jako pierwsza Polka zaprezentowała swoją kolekcję w Miami. Modelki wyglądały zjawiskowo w kreacjach projektantki, prezentując je na blisko 100-metrowym wybiegu. / Teresa Rosati’s Eveningwear 2014/2015 Collection was displayed at the Miami Fashion Week 2014 at the impressive Miami Beach Convention Center.

The MFW is one of the five most prestigious fashion events in the world. Teresa Rosati is the first Polish designer to have her collection showcased there. Models of different nationalities looked ravishing in Rosati gowns on the 100-metre catwalk.

© M.P.

SALON REKLAMA

Dorota Bielska

-show party

Events

TEKSTY / BY:

OR GANIZATOR

OFICJALNY APARAT 10. WIELKIEGO KONKURSU FOTOGRAFICZNEGO NATIONAL GEOGRAPHIC POLSKA

Na zdjęcia czekamy do 31 sierpnia 2014 Więcej informacji na www.wkf.national-geographic.pl PAT R O N I M E D I A L N I

foto: www.gettyimages.com.pl

MECENAS KONKUR SU

MYŚL NA DROGĘ

A thought for the road

Ten, kto żyje, widzi wiele.

Ten, kto podróżuje, widzi więcej.

He who lives, sees much.

He who travels, sees more.

– Przysłowie arabskie / Arabic proverb

Piaszczyste wydmy w dolinie Nubra w Tybecie. / The sandy dunes in the Nubra Valley in Tibet.

78

WYDAWNICTWO: BURDA PUBLISHING POLSKA SP. Z O.O. SPÓŁKA KOMANDYTOWA UL. MARYNARSKA 15, 02-674 WARSZAWA, TEL. 22 360 38 00 www.guj.burdamedia.pl ZARZĄD REGIONAL DIRECTOR POLAND & CZECH REPUBLIC MARGARET ANN DOWLING PREZES/CEO MAGDALENA MALICKA

CORPORATE MEDIA DIRECTOR ANETA NOWAKOWSKA 601 298 629 DYREKTOR DYSTRYBUCJI I OBSŁUGI KLIENTA / DIRECTOR OF DISTRIBUTION AND SUBSCRIPTIONS JERZY JANCZAK

T. +33 1 72 71 25 24, marion.badolle-feick@burda.com

INTERNATIONAL AD SALES REPRESENTATIVES

T. +41 44 81 02 146, goran.vukota@burda.com

REKLAMA: BURDA PUBLISHING POLSKA SP. Z O.O. SPÓŁKA KOMANDYTOWA SEKRETARIAT BIURA REKLAMY / ADVERTISING SECRETARIAT Tel. 022 360 36 03, fax. 22 360 39 80, e-mail: reklama@burdamedia.pl DYREKTOR BIURA REKLAMY CORPORATE MEDIA / HEAD OF ADVERTISING TEAM OF CORPORATE MEDIA JOLANTA KUREK ADVERTISING DEPARTMENT ANNA DEMBSKA,

FRANCE & LUXEMBOURG: MARION BADOLLE-FEICK

EWA PORYCKA, MONIKA MAKARCZYK

ITALY: MARIOLINA SICLARI, INTERNATIONAL ADVERTISING SALES DIRECTOR T. +39 02. 91 32 34 66, mariolina.siclari@burda.com

DYREKTOR PIONU FINANSOWO-OPERACYJNEGO / CEO TOMASZ DZIEKAN COMMERCIAL DIRECTOR OF ADVERTISING SALES, CORPORATE PUBLISHING & BUSINESS DEVELOPMENT BARBARA TOPOL NEW BUSINESS & CORPORATE MEDIA DIRECTOR JOANNA CHLEBNA 605 102 006

BURDA COMMUNITY NETWORK GERMANY: VANESSA NOETZEL T. +49 (89) 9250 3532, vanessa.noetzel@burda.com MICHAEL NEUWIRTH T. +49 89 9250 3629, michael.neuwirth@burda.com AUSTRIA & SWITZERLAND: GORAN VUKOTA

UK & IRELAND: JEANNINE SOELDNER T. +44 20 3440 5832, jeannine.soeldner@burda.com USA, CANADA & MEXICO: SALVATORE ZAMMUTO T. +1 212 884 48 24, salvatore.zammuto@burda.com

© HUGH SIT TON/CORBIS/FOTOCHANNELS

TEL. 22 360 39 60, e-mail: kaleidoscope@burdamedia.pl REDAKTOR NACZELNA MARTYNA WOJCIECHOWSKA Z–CA REDAKTOR NACZELNEJ AGNIESZKA FRANUS REDAKTOR PROWADZĄCA DANUTA ŚMIERZCHALSKA KOREKTA TOMASZ CHOLAŚ PRODUKCJA: DYREKTOR TOMASZ GAJDA, MARIUSZ TELER TŁUMACZENIA: AGNIESZKA CHROŚCICKA MAGDALENA SZWEDOWSKA RED. WERSJI ANGIELSKIEJ STEPHEN CANTY DZIAŁ GRAFICZNY: PROJEKT, GRAFIK PROWADZĄCA EWA BOROWSKA FOTOEDYTORKA MAGDALENA RUDZKA KARTOGRAF JOANNA KOPKA DTP KRZYSZTOF STYPUŁKOWSKI KOORDYNATOR LOT: TOMASZ ZAWADZKI

Najwyższy czas na inwestycję w zdrowy sen Jedną trzecią życia spędzamy śpiąc. W Hästens prawdziwa wartość snu od pokoleń jest naszą pasją.

Każde łóżko tworzone jest ręcznie w Szwecji z naturalnych materiałów przez naszych utalentowanych rękodzielników. To więcej niż produkt; to trwała inwestycja w zdrowie i lepsze samopoczucie.

Przekonaj się, jak łóżko Hästens zmieni Twoje życie…

Tego lata łóżka Hästens dostępne są w wyjątkowych cenach. Szczegółowe informacje uzyskasz w Hästens Concept Store. hastens.com

HÄSTENS STORE GDAŃSK 80-339 Gdańsk, al. Grunwaldzka 569 gdansk@lozkahastens.pl, tel.: 58 342 47 35 HÄSTENS STORE WARSZAWA 03-286 Warszawa, ul. Malborska 41 (Domoteka) warszawa@lozkahastens.pl, tel.: 22 331 17 07 | lozkahastens.pl

DR 1-2 Hor.indd 1

7/10/14 4:24 PM

Centrum Ortodoncji i Implantologii

Centrum Ortodoncji i Implantologii ODENT powstało w celu zapewnienia najwyższego poziomu usług stomatologicznych na mapie Warszawy. Gwarantujemy szeroki zakres godzin przyjęć oraz najnowocześniejsze technologie dentystyczne. Posiadamy dwa oddziały w dogodnych lokalizacjach: na Żoliborzu i Ursynowie.

Profesjonalizm i wysoki standard usług wykonywany przez naszych lekarzy, pozwala zapewnić kompleksowe i profesjonalne leczenie stomatologiczne dzieci i dorosłych.

Zakres usług: • Ortodoncja • Wybielanie zębów • Najnowocześniejsze rozwiązania protetyczne • Leczenie dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych - bruksizmu • Chirurgia stomatologiczna i szczękowa, implanty • Leczenie dzieci • Leczenie zachowawcze, kosmetyka stomatologiczna • Leczenie kanałowe zębów metodą tradycyjną i mikroskopową Pracownia RTG

Warszawa Żoliborz ul. Duchnicka 3 bud.4, wejście A • Warszawa Ursynów ul. Nowoursynowska 145 E (wejście od ul. Rosoła) www.odent.pl, tel. 22 405 44 30

LOT W PRZESZŁOŚĆ

Back in Time

PODNIEBNI SZEFOWIE Airborne chefs

HISTORIA POSIŁKÓW NA POKŁADACH SAMOLOTÓW JEST BARDZO DŁUGA, BO AŻ 95-LETNIA. / THE HISTORY OF MEALS ON BOARD AEROPLANES IS A LONG ONE. NINETY FIVE YEARS LONG TO BE PRECISE. Moczulski

© WOJCIECH FRANUS, CORBIS, BEW, M.P.,FORUM

TEKST/BY: Krzysztof

80

© ARCHIWUM PLL LOT

W 1919 r. w rejsie z Londynu do Paryża zaserwowano kosztujący 3 szylingi obiad. Ze względu na bardzo ograniczoną przestrzeń w samolocie nie serwowano klasycznych posiłków, a rozdawano zapakowane w torebki zimne dania. Wraz z wprowadzaniem do eksploatacji coraz nowocześniejszych typów maszyn loty stawały się coraz dłuższe, a samoloty coraz większe, tak więc kwestia jedzenia stała się dla linii lotniczych istotnym wyzwaniem.

W 1936 r. United jako pierwsza linia zainstalowała na pokładach swoich samolotów piekarniki umożliwiające serwowanie gorących posiłków.

Kolejną rewolucją było wprowadzenie do eksploatacji samolotów odrzutowych. Większy zasięg, umożliwiający loty międzykontynentalne, sprawił, że jedzenie na pokładzie stało się bardzo ważną kwestią.

Lata 50. i 60. XX wieku to początek ery rozpieszczania pasażerów.

Lniane obrusy, srebrna zastawa, chińska porcelana, wykwintna kuchnia – był to niezwykle ważny element towarzyszący każdej powietrznej podróży i nierzadko temat opowieści przy towarzyskich okazjach. Same linie lotnicze często wymieniały w reklamach elementy swojego menu, aby przyciągnąć pasa­żerów.

W 1969 r., wraz z pojawieniem się na niebie Concorde’a, pierwszego samolotu ponaddźwiękowego, pojawił się również nowy standard menu pokładowego. W archiwalnych kartach dań możemy znaleźć najlepsze roczniki szampana, kawior, czarne trufle, foie gras czy na przykład kraba w sosie szafranowym. Wszystko po to, aby podróż samolotem stała się niezapomnianym przeżyciem.

Kuchnia LOT-u zawsze wyróżniała się lokalnym charakterem. Już od lat 60. osoby odpowiedzialne za menu za zadanie stawiały sobie przeniesienie – również

w swojej dziedzinie – kawałka Polski wszędzie tam, dokąd latały skrzydła żurawia. Świeże pieczywo, najlepsze polskie wędliny, tradycyjne polskie dania, czyli na przykład pierogi, sprawiały, że wracający do kraju rodacy po posiłku mówili stewardesom: „Teraz czuję się, jakbym był w domu”.

Zmieniały się czasy, latanie stawało się coraz powszechniejsze, a konkurencja na niebie coraz silniejsza. Znalazło to odbicie również w warstwie kulinarnej, zwłaszcza w klasie ekonomicznej. Konieczność cięcia kosztów z jednej strony sprawiła, że coraz powszechniejsze stawały się lżejsze plastikowe opakowania, kubki i sztućce, z drugiej strony linie prześcigają się w rozpieszczaniu

Lunch was available for 3 shillings on a London to Paris flight in 1919. Given the limited space inside the aircraft, regular meals could not be served, and passengers were handed cold food in plastic bags. Once more modern aeroplanes were introduced, flights became longer and interiors were expanded. The question of food now became a pressing issue for airlines.

In 1936, United became the first airline to fit their aircraft with ovens so that

warm meals could be served.

The next revolution was ushered in by the arrival of jet planes. These covered greater distances and could fly to other continents. This made in-flight catering a major issue. Passengers were really pampered from the 1950s and 1960s onwards. Linen tablecloths, silver cutlery, China crockery, and exquisite meals were an important part of the flying experience and a talking point at social gatherings.

Airlines would often display their menus in advertisements in a bid to attract passengers.

Along with the Concorde, the world’s first supersonic aircraft, a new standard of onboard catering was introduced in 1969. Airline menus of the day feature the best vintage champagnes, caviar, black truffles, foie gras and crab in saffron sauce. All this was aimed at making flying an unforgettable experience.

At LOT Polish Airlines, we have always added a local touch to our catering. Back in the 1960s, the people in charge of our menus made it their mission to take a part of Poland to wherever LOT planes flew. Fresh baked bread, the best Polish cold cuts, and traditional Polish dishes (e.g. pierogis) made Polish passengers returning home tell the flight attendants “I feel like I’m already home”.

Times have changed, flying has become more common and the competition is increasingly fierce. This is reflected in the culinary department, especially in economy class. The imperative to cut costs explains the introduction of lighter plastic plates, cups and cutlery, but at the same

Menu LOT Gourmet jest serwowane we wszystkich rozkładowych rejsach do Europy i na Bliski Wschód. Zależy ono od trasy i długości rejsu.

The LOT Gourmet menu is served on all scheduled flights to European destinations and the Middle East. The assortment of meals depends on the route and flight duration.

81

pasażerów klasy biznes. Producenci wyposażenia oferują zaś maszyny do espresso czy piekarniki w funkcją pary, po to aby posiłki były pełne smaku.

Lecąc w LOT Business Class Dreamlinera, możemy liczyć na serwis restauracyjny – posiłki są nakładane na talerze i roznoszone pasażerom. Podobnie jak wcześniej, również i dziś pasażerowie mogą delektować się polskimi specjalnościami, takimi jak żurek czy kotlet schabowy. Na uwagę zasługuje także obecność polskiego wina, cydru czy pigwówki.

Wyróżniająca się jest również oferta dla pasażerów lecących w LOT Premium Class. W rejsach krótkodystansowych otrzymują serwis identyczny jak w klasie biznes, a na rejsach długodystansowych mogą delektować się rozbudowanym menu podawanym na obrusach i w porcelanie.

W lotach krótkodystansowych PLL LOT proponuje pasażerom klasy ekonomicznej smaczne posiłki w ramach oferty LOT Gourmet (menu dostępne jest w końcowej sekcji magazynu). Zawsze świeże, w atrakcyjnej cenie, a od niedawna również dostępne w zestawach. ☐

Lata 50. i 60. XX w. to początek ery rozpieszczania pasażerów.

Passengers were really pampered from the 1950s and 1960s onwards.

82

time, airlines are going all out to outdo each other in pampering business class passengers. Equipment manufacturers supply espresso machines and steamovens to make onboard meals tastier.

If you fly LOT Business Class on a LOT Dreamliner, you can rest assured that

the service will restaurant standard – all meals are served on plates. As was the case in the past, passengers are treated to Polish specialties such as żurek and pork chops. Please note the presence of Polish wines, ciders and quince vodka on the drinks menu.

Premium Economy class catering is outstanding. The service on short– haul flights is the same as in business class and there is an extended menu of meals served on table linen with china crockery on long-haul flights.

At LOT, we offer LOT Premium Class passengers on short-haul flights tasty meals as part of our LOT Gourmet menu (available towards the end of this issue of Kaleidoscope). They are always fresh, attractively priced, and is now available in sets. ☐

© ARCHIWUM PLL LOT

Back in Time

© M.P. LOT © WOJCIECH FRANUS, CORBIS, BEW, M.P.,FORUM

LOT W PRZESZŁOŚĆ

WIDOK KOBIETY W KOKPICIE DZIŚ JUŻ PRZESTAJE ZASKAKIWAĆ.

WOMEN IN THE COCKPIT ARE NO LONGER A RARITY.

SPIS TREŚCI CONTENTS 84 86 88 91 92 94 95 97 100 103 111 119

SIATKA POŁĄCZEŃ FLOTA MAPY LOTNISK MILES AND MORE LOT NEWS INFORMACJE O BAGAŻU LOT DLA FIRM ROZRYWKA FELIETON LOT TRAVEL POZNAJ NOWE PRODUKTY MENU LOT GOURMET

FLIGHT NETWORK FLEET TERMINAL MAPS MILES AND MORE LOT NEWS YOUR LUGGAGE LOT FOR BUSINESSES ENTERTAINMENT COLUMN LOT TRAVEL DISCOVER NEW PRODUCTS LOT GOURMET MENU

83

FLIGHT NETWORK SIATKA POŁĄCZEŃ

SIATKA FLIGHT POŁĄCZEŃ NETWORK

Minneapolis Winnipeg

Dallas

Edmonton

Cleveland Charlotte

Calgary

Pittsburgh

Vancouver

Ottawa

Seattle

Montreal

Portland

Toronto

Denver

New York

San Francisco

Washington Chicago

Las Vegas

Atlanta

Los Angeles

Orlando

San Diego

Tampa

Phoenix Houston

NOWA OFERTA REJSÓW CZARTEROWYCH

Gdańsk

Katowice:

Szczecin

Poznań

Warszawa

Wrocław Łódź: Szczecin:

84

Warszawa:

Katowice Rzeszów Kraków Wrocław:

lot.com

Warna (Bułgaria) Dalaman (Turcja) Sharm El Sheikh (Egipt) Antalya (Turcja) Teneryfa (Hiszpania) Fuerteventura (Hiszpania) Korfu (Grecja) Burgas (Bułgaria) Taba (Egipt) Barcelona (Hiszpania) Monastyr (Tunezja) Bodrum (Turcja) Malaga (Hiszpania) Funchal (Portugalia) Dżerba (Tunezja) Hurgada (Egipt) Rodos (Grecja) Marsa Alam (Egipt) Chania (Grecja) Burgas (Bułgaria) Antalya (Turcja) Malaga (Hiszpania) Sharm El Sheikh (Egipt) Marsa Alam Monastyr Chania (Grecja) Burgas (Bułgaria) Hurgada (Egipt) Chania (Grecja)

Połączenia bezpośrednie LOT Destinations operated by LOT

New York Seattle

Połączenie code-share Code-share connection

Porlamar

Połączenia czarterowe Charter flights

Beijing

Singapore

St Petersburg Stockholm Edinburgh

Riga

Copenhagen

Vilnius

Manchester Dublin

Amsterdam

Birmingham London

Hamburg

Basel

Kiev

Prague

Frankfurt

Paris Luxembourg

Linz

Lviv Vienna

Munich

Salzburg Innsbruck Geneva Graz Klagenfurt Zurich Lyon Venice

Bilbao

Toulouse

Turin

Milan Nice

Marseille Madrid

Minsk

Warsaw

Dusseldorf Brussels

Moscow

Tallinn

Ljubljana

Budapest Bucharest

Odesa

Belgrade

Bologna Roma

Tbilisi

Sofia Istanbul

Barcelona

Yerevan

Lisbon

Athens Malta Larnaca Malaga Dżerba

Tel Aviv

85

Warna

Monastyr

Chania

Antalya

Funchal, Madeira

Burgas

Taba

Sharm El Sheikh

Korfu

Bodrum

Fuerteventura

Rodos

Hurgada

Teneryfa

Dalaman

Marsa Alam

OUR FLEET NASZA FLOTA

SAMOLOTY DALEKODYSTANSOWE

LONG-HAUL AIRCRAFT

Boeing 787 Dreamliner

NEW

LOT Business Class Dla Twojego komfortu fotele rozkładają się do pełnej pozycji leżącej

LOT Premium Class Specjalnie dla Ciebie klasa ekonomiczna o podwyższonym standardzie

LOT Economy Class System rozrywki pokładowej z indywidualnymi monitorami – szczegóły repertuaru na stronie 94

– the seats fully recline to a flat position for ultimate comfort.

A premium standard economy class designed especially with you in mind.

An in-flight entertainment system with individual screens – for details go to page 94.

SAMOLOTY ŚREDNIO- I KRÓTKODYSTANSOWE LOT Business Class Na krótkich i średnich dystansach miejsce obok Ciebie jest zarezerwowane specjalnie dla Twojego komfortu.

LOT Business Class On short- and medium-haul flights the seat next to you is reserved with your comfort in mind.

MEDIUM- AND SHORT-HAUL AIRCRAFT

LOT Economy Plus Korzystaj z podwyższonego komfortu podróży w przystępnej cenie.

LOT Economy Plus Enjoy higher travel comfort at an affordable price.

Boeing 737-400 Embraer 195 Embraer 175** Embraer 170

86 lot.com

6 56,72 m 60,13 m 875 km/h 14 700 km* 18/21/213

liczba / quantity długość / length rozpiętość / wing span pr. przelotowa / cruising speed zasięg / range liczba miejsc BC/PEC/EC / capacity

Bombardier DHC-8Q400***

LOT Economy Class DOMESTIC LOT Economy Class Wysoki standard podróży w najatrakcyjniejszej cenie.

LOT Economy Class The high standard of travel in the most attractive price.

liczba / quantity długość / length rozpiętość / wing span pr. przelotowa / cruising speed zasięg / range liczba miejsc / capacity

3 36,40 m 28,90 m 795 km/h 3 500 km* 147 lub 162

liczba / quantity długość / length rozpiętość / wing span pr. przelotowa / cruising speed zasięg / range liczba miejsc / capacity

6 38,65 m 28,72 m 870 km/h 3990 km* 112

liczba / quantity długość / length rozpiętość / wing span pr. przelotowa / cruising speed zasięg / range liczba miejsc / capacity

14 31,68 m 26,00 m 870 km/h 3300 km* 82

liczba / quantity długość / length rozpiętość / wing span pr. przelotowa / cruising speed zasięg / range liczba miejsc / capacity

10 29,90 m 26,00 m 870 km/h 3700 km* 70

długość / length rozpiętość / wing span pr. przelotowa / cruising speed zasięg / range liczba miejsc / capacity

32,83 m 28,42 m 666 km/h 2500 km* 78

* dla kompletu pasażerów / * with a full passenger load ** w tym dwa egzemplarze samolotów do dyspozycji rządu / ** including two aricraft at the disposal of the Polish government *** rejsy realizowane według potrzeb biznesowych / *** flights operated as per business needs

TERMINAL MAPS MAPY LOTNISK

MAPY LOTNISK

TERMINAL MAPS WARSZAWA – LOTNISKO CHOPINA, POLSKA

Terminal A Gates 13-16

Warsaw Chopin Airport, Poland Terminal A Gates 1-12

Terminal A Gates 17-26

Informacja lotniskowa Airport information +48 22 650 4220

3 1

1

LOT Transfer Center

2

Check-in LOT

3

Kasy LOT / LOT Ticket desk

2 3 Terminal A Gates 27-37

1 3

Terminal A Gates 38-45

Terminal 3 Gates A7-A20

To

tre cen ity c the

Terminal 3 Gates B14-B41

Terminal 3 Gates C30-C36

TORONTO LEASTER B. PEARSON INTL., CANADA

Terminal 1 Gates D20-F57

LOT Business Lounge

LOT Operates from Terminal 1 Concourse E Informacja lotniskowa Airport information +1-866-207-1690

Terminal 1 Gates F32-F99

Pass control

88

Security check

Bus lot.com

Terminal 1

Rail Terminal 1 Gates E68-E81

MAPY LOTNISK

TERMINAL MAPS NEW YORK JFK, USA

Terminal 7 Gates 1-12

LOT Operates from Terminal 1 Informacja lotniskowa Airport information +1 718-244-4444

Terminal 8 Gates 1-16 Terminal 5 Gates 1-27 Terminal 1 Gates 1-11

Terminal 4 Gates 2-4

Terminal 1

Terminal 2 Gates 19-70

MAPY LOTNISK TERMINAL MAPS

Terminal 8 Gates 31-47

Terminal 4 Gates 20-41 Terminal 3 Gates 1-18

CHICAGO O’HARE, USA

Terminal 1 Gates C1-C32

LOT Operates from International Terminal 5

Terminal 1 Gates B1-B22

Informacja lotniskowa Airport information +1 773-686-2200

Terminal 3 Gates L1-L10

Terminal 5 Gates M1-M5 Terminal 2 Gates E1-E15 Terminal 3 Gates K1-K19 Terminal 2 Gates F1-F14

Terminal 3 Gates G1-G21

Terminal 3 Gates H1-H18

Terminal 5 Gates M6-M13 Terminal 5

Terminal 5 Gates M14-M21

89 lot.com

TERMINAL MAPS MAPY LOTNISK

MAPY LOTNISK

TERMINAL MAPS Terminal 3E Gates E16-E23

PEKIN/BEIJING CAPITAL INTERNATIONAL AIRPORT, CHINA LOT Operates from Terminal 3 Informacja lotniskowa Airport information +86-10-96158

Terminal 3E Gates E24-E36 Terminal 1 Gates A1-A8

Terminal 2 Gates 24-49

Terminal 3E Gates E1-E15

Terminal 3

Gates A10-A18

Terminal 2 Gates 19-23

LOT Business Lounge Pass control Security check

Terminal 2 Gates 2-18

Terminal 3C Gates C19-C37

Terminal 3C Gates C1-C18

Rail Bus

BEZPIECZEŃSTWO Bezpieczeństwo

Safety

Płyny w bagażu podręcznym

Liquids in your hand luggage

NIE PALIMY Uprzejmie przypominamy, że w czasie trwania wszystkich rejsów PLL LOT obowiązuje bezwzględny zakaz palenia (dotyczy też papierosów elektronicznych) oraz picia alkoholu wniesionego na pokład lub kupionego w sklepie pokładowym Duty Free.

NIE TELEFONUJEMY Podczas całego lotu obowiązuje bezwzględny zakaz prowadzenia rozmów z telefonów komórkowych. Telefon może jednak pozostać włączony pod warunkiem przestawienia go w tryb samolotowy. Pasażerowie po włączeniu trybu offline mogą korzystać z większości funkcjonalności m.in. telefonów, tabletów, odtwarzaczy mp3 czy aparatów, jednak bez możliwości korzystania z sygnału sieci komórkowej lub bezprzewodowej transmisji danych (czyli np. wykonywania połączeń, wysyłania SMS-ów czy używania bluetootha).

Należy pamiętać, że w czasie startu i lądowania niedozwolone jest korzystanie ze słuchawek, a laptopy i inne większe urządzenia elektroniczne muszą być na ten czas zabezpieczone w bagażu podręcznym, kieszeni fotela lub na półce.

Korzystanie z urządzeń elektronicznych na pokładach samolotów LOT-u jest możliwe na mocy decyzji Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA), która zezwoliła liniom lotniczym na takie działanie. Zgodnie z opinią agencji korzystanie z elektroniki w samolotach nie ma wpływu na funkcjonowanie systemów pokładowych, pod warunkiem ustawienia ich właśnie w tryb samolotowy. Elektronika ustawiona w trybie samolotowym może być włączona przez cały czas trwania rejsu.

90 lot.com

SAFETY

Od 6 listopada 2006 r. w krajach Unii Europejskiej obowiązują przepisy dotyczące odprawy pasażerów podróżujących w dowolnym kierunku z lotnisk UE oraz Norwegii, Islandii i Szwajcarii. W związku z zagrożeniem płynnymi materiałami wybuchowymi ograniczają one ilości płynów, jakie podróżni mogą wnosić na pokład samolotu. W wyznaczonych punktach każdy pasażer i jego bagaż podręczny zostają poddani kontroli. Chodzi o sprawdzenie, czy podróżny nie wnosi na pokład samolotu niedozwolonych cieczy.

Szczegółowe informacje na temat wymienionych ograniczeń na stronie www.lot.com.

NO SMOKING We kindly remind you that smoking is strictly forbidden (including e-cigarettes) on all flights of the Polish Airlines LOT. You are also requested to refrain from drinking alcohol on our planes, whether brought along on board or purchased in the duty free shop.

NO CALLING During the whole flight it is strictly forbidden to make mobile phone calls. The phone can be left on provided it is switched to airplane mode. Passengers can use all the functionalities of mobile phones, tablets, mp3 players and cameras once the offline mode is switched on, i.e. without an active mobile phone signal or wireless data transmission (which would permit to e.g. make calls, send text messages or use the blutooth technology). Please note that durin both take-off and landing it is forbidden to use headphones, while laptops and larger electronic devices must be put away in hand luggage, in the front seat pocket or on the shelf above your seat. Passengers are allowed to use electronic devices on board LOT aircraft pursuant to the decision of the European Aviation Safety Agency (EASA) which authorised airlines to introduce the above rules. In line with the opinion of the agency, use of electronic devices on board does not interfere with the aircraft’s electronic system provided the flight mode is switched on in the device. Electronic devices switched to flight mode can be used during the whole flight.

On 6 November 2006 new regulations regarding the check-in of passengers travelling in any direction from European Union airports as well as from Norway, Iceland and Switzerland have been introduced in the European Union member states. In connection with the risk of liquid explosives, the regulations limit the amount of liquid which can be taken on board of the aircraft. At set points, each passenger and his or her hand luggage, undergo control. It must be checked whether the traveler does not take prohibited fluids on board of the aircraft. Detailed Information regarding the abovementioned limitations is available at www.lot.com

LOT NEWS

WYDARZENIA

FAMILY CHECK-IN, FAMILY CHECK-IN CZYLI RODZINA WE GIVE FAMILIES PRZODEM! A HEAD START Na warszawskim lotnisku im. Chopina wprowadziliśmy – Family check-in, czyli dedykowane stanowisko odprawy dla podróżujących z dziećmi. Na najmłodszych pasażerów LOT-u czekają specjalne ułatwienia i uśmiechnięty żuraw!

92 lot.com

LOT NEWS

Stanowisko Family check-in zostało specjalnie oznaczone. By każda podróż zaczynała się wesoło i kolorowo, przy odprawie biletowo-bagażowej najmłodszych wita sympatyczny symbol LOT-u, czyli żuraw. Mali podróżnicy mogą też korzystać ze specjalnych schodków, które ułatwiają im zdobywanie pierwszych lotniczych doświadczeń i kontakt z personelem lotniska.

W podróży naszym najmłodszym Pasażerom często towarzyszy stres i to nie tylko na pokładzie, ale przede wszystkim na lotnisku. Oddzielne stanowisko odprawy pozwala małym pasażerom poczuć się jak dorosły, samemu podać dokumenty, odebrać kartę pokładową i co najważniejsze, bez kolejki i tłoku.

Takie stanowisko w Warszawie posiada tylko LOT – mówi Michał Leman, Dyrektor Biura Produktu.

Najmłodszym zapewniamy m.in. atrakcyjne zniżki – niemowlęta i dzieci do drugiego roku życia podróżują aż o 90 proc. taniej, a mali pasażerowie do 11 roku życia korzystają z 25-procentowej zniżki. Również na pokładach samolotów mamy w swojej ofercie szereg udogodnień dla podróżujących rodzin. Proponujemy im specjalne menu, a maluchom kolorowanki. W rejsach dalekodystansowych na pokładzie Boeingów 787 Dream­liner proponujemy bezpłatny dostęp do indywidualnego systemu rozrywki, w którym znajduje się kanał filmów i muzyki dla dzieci. Dodatkowo w serwisie Inspiracje na www.lot.com/inspiracje prezentujemy pomysły na letni wypoczynek dla całej rodziny.

We have now introduced two Family check-in kiosks for passengers travelling with children at Warsaw Chopin airport. Special facilities and a smiling crane are ready and waiting for our youngest passengers.

Family check-in kiosks have special signage. Just to make sure your journey gets off to a cheerful and colourful start, our friendly LOT crane is on hand to greet your children when you check in. Young travellers can also get their first flying experience with our special steps and interact with airport personnel.

“Our youngest Passengers often find travelling stressful – and not just when they’re in the air but mainly at the airport. A separate self-check in kiosk will make young travellers feel like adults. They will be able to hand over their documents and collect their own boarding passes – most importantly with no queues or crowds.

Only LOT operates these kiosks in Warsaw”, says Michał Leman, Product Director.

LOT offers attractive discounts for young travellers – newborns and infants under 2 years of age get a 90% discount on fares, while children under 11 years of age benefit from a 25% discount.

A number of facilities for travelling families such as a special children’s menu and colouring books are available on board our aeroplanes. Free access to an in-flight entertainment system, which has a children’s movie and music channel, is available on long-haul flights on Boeing 787 Dreamliners.

For additional ideas for all-family holidays, visit Inspirations at http://www.lot.com/inspiracje.

LUGGAGE BAGAŻ

BAGAŻ Bagaż rejestrowany przewożony w luku bagażowym Checked luggage allowances

LUGGAGE

Od 2012 roku obowiązuje system sztukowy, tzw. Piece Concept, który dotyczy bagaży rejestrowanych na wszystkich rejsach operowanych przez PLL LOT: • LOT Business Class na trasach długodystansowych (USA, Kanada, Chiny) – 3 sztuki o wadze nie większej niż 32 kg, • LOT Business Class na trasach średnio- i krótkodystansowych – 2 sztuki o wadze nie większej niż 32 kg, • LOT Premium Class na trasach długodystansowych – 2 sztuki, każda do 23 kg, • LOT Economy Plus na trasach średnio- i krótkodystansowych (Polska, Europa, Bliski Wschód) – 2 sztuki, każda do 23 kg, • LOT Economy Class – 1 sztuka o wadze do 23 kg.

Suma trzech wymiarów bagażu rejestrowanego nie powinna przekraczać 158 cm.

From 2012 are subject to the Piece Concept applicable to registered baggage on all flights operated by LOT Polish Airlines: • LOT Business Class on long-haul flights (US, Canada, China) – 3 pieces of luggage up to 32 kg each • LOT Business Class on middle- and short haul flights (Poland, Europe, Middle East) – 2 pieces of luggage up to 32 kg each • LOT Premium Class on long haul flights – 2 piece of luggage up to 23 kg each • LOT Economy Plus on middle- and short haul flights (Poland, Europe, Middle East) – 2 pieces of luggage up to 23 kg each • LOT Economy Class – 1 piece up to 23 kg The sum of three dimensions should not exceed 158 cm

Bagaż podręczny przewożony na pokładzie Carry-on luggage allowances

Niezależnie od limitu bagażu rejestrowanego i terminu zakupu biletu pasażer jest uprawniony do bezpłatnego przewozu bagażu podręcznego: • LOT Business Class – 2 sztuki o łącznej wadze do 18 kg (max waga jednej sztuki 9 kg), • LOT Premium Class – 2 sztuki 12 kg łącznie (max waga jednej sztuki 8 kg), • LOT Economy Plus – 1 sztuka do 8 kg, • LOT Economy Class – 1 sztuka do 8 kg.

Suma trzech wymiarów bagażu podręcznego (długości, szerokości i wysokości) nie może przekraczać 118 cm (55x40x23)* Dodatkowo, w ramach bagażu podręcznego mogą być przewożone: - mała torebka damska lub​ - laptop lub - mały aparat fotograficzny lub - mała kamera lub - para kul ortopedycznych lub - dla podróżujących z dziećmi – pokarm i składany wózek lub spacerówka dla dziecka.

Apart from the above limits regarding checked-in luggage and regardless of the date on which the ticket was purchased, passengers are entitled to take on board free of charge: • LOT Business Class – 2 pieces of luggage up to 18 kg (one piece max 9 kg) • LOT Premium Class – 2 pieces of luggage up to 12 kg (one piece max 8 kg) • LOT Economy Plus – 1 piece of luggage up to 8 kg • LOT Economy Class – 1 Piece of luggage up to 8 kg The sum of three dimensions ( length, width and height) must not exceed 118 cm (55 + 40 + 23)* Passengers may additionally carry the following items as hand luggage: - a small woman’s handbag or - a laptop or • a small camera or - or small video camera or - a pair of crutches or - for passengers travelling with children - baby food and/or a fold up collapsible pusher (stroller)

94 lot.com

Bagaż dla dzieci do lat dwóch

Dzieci do lat 2 niezajmujące oddzielnego miejsca w kabinie mają prawo do bezpłatnego przewozu: 1 sztuki bagażu do 23 kg o maksymalnym wymiarze do 158 cm oraz składanego wózka dziecięcego lub kosza do przewozu niemowląt, lub fotelika samochodowego przewożonych w luku bagażowym**

Luggage allowances for children up to 2 years of age

Children up to 2 years of age not occupying a separate seat are entitled to take on board free of charge: 1 piece of luggage weighting up to 23 kg with a maximum size of up to 158 cm, and a fold up collapsible pusher (stroller), or a baby basket or a car seat carried in the hold **

Deklaracje celne

Wzór wypełnienia deklaracji celnych znajdą Państwo w systemie rozrywki pokładowej (w rejsach dalekodystansowych).

Customs declarations

Sample of custom declaration form can be found in the inflight entertainment system (on long-haul flights)

* Informacje zamieszczone w magazynie są aktualne na dzień oddania magazynu do druku. Aktualna oferta i wysokość opłat za przewóz dodatkowego bagażu dostępne są w biurach sprzedaży, Call Center bądź na stronie internetowej lot.com / * The information published in the magazine is valid as at the date the magazine goes to print and it does not constitute a commercial offer within the meaning of the Civil Code. In order to confirm the validity of this information please consult LOT Polish Airlines sales assistants at sales offices, contact the Call Centre or visit the website: lot.com. ** N a niektórych połączeniach obsługiwanych małymi samolotami mogą obowiązywać dodatkowe restrykcje odnośnie wielkości bagażu podręcznego. / ** A dditional carry-on luggage restrictions may apply for certain flights operated by small aircraft. *** T orba-kosz do przewozu niemowląt lub fotelik samochodowy mogą być zabierane na pokład w miarę wolnego miejsca. / *** A baby basket or a car seat can be taken on board, if space is available. **** Z rynku polskiego obowiązuje dodatkowa opłata serwisowa. / **** A n extra charge applies to outbound flights from Poland.

IN-FLIGHT ENTERTAINMENT SYSTEM ROZRYWKA NA POKŁADZIE

SYSTEM ROZRYWKI POKŁADOWEJ IN-FLIGHT ENTERTAINMENT

FILMY MOVIES

TV TV

GRY GAMES

O NAS ABOUT US

lot.com

MUZYKA MUSIC

ZMIENIAMY SIĘ. DLA CIEBIE WE ARE CHANGING. FOR YOU

W sierpniu w ramach oferty PLL LOT oferujemy Państwu 31 filmów (w tym 4 filmów chińskich), 16 odcinków seriali (w tym hitów HBO), trzech koncertów, wielu programów rozrywkowych oraz oferty audio, gier i prasy elektronicznej.

Zachęcamy do zapoznania się ze szczegółami wewnątrz systemu oraz z zakładkami „O nas” i kategorią „Zmieniamy się dla Ciebie” w sekcji „TV”, aby mogli Państwo przekonać się, co jeszcze postanowiliśmy zrobić, aby umilić Państwu podróż.

E-READER

In August, as part of the LOT Polish Airlines entertainment programme, we would like to offer you 31 movies (including 4 Chinese movies), 16 TV series’ episodes (including HBO blockbusters), 3 concerts, a selection of entertaining shows and a collection of music albums, games and e-magazines.

We encourage you to check it out yourself. Please take a look at the “About us” section and the “We’re changing for You” category in the TV section to see what else we have decided to do to make your travel experience even better.

NOWOŚCI FILMOWE W SIERPNIU NEW IN AUGUST

RIO 2

96

DLA DZIECI KIDS

BATMAN: POCZĄTEK BATMAN BEGINS

NOE: WYBRANY PRZEZ BOGA NOAH

TITANIC

HORTON SŁYSZY KTOSIA DR SEUSS’ HORTON HEARS A WHO

SCHEME WITH ME 双城计中计

© 2014 Home Box Office, Inc. All rights reserved. HBO® and related channels and service marks are the property of Home Box Office, Inc.

GIMNASTYKA W CHMURACH Z POLSKĄ KRÓLOWĄ FITNESSU MARIOLĄ BOJARSKĄ-FERENC (www.mariolabojarskaferenc.pl)

(www.mariolabojarskaferenc.pl) I have been promoting a healthy lifestyle in Poland for

wsze marzyłam o tym, by przygotować gimnastykę dla pasa-

more than 25 years and I have always wanted to create

żerów samolotów. Przepadam za wypoczynkiem w egzotycz-

a workout routine for flyers. I love spending my holidays

nych krajach, zwykle jednak docieram na miejsce kompletnie

in exotic locations, but I usually arrive there completely

wyczerpana, obolała i zesztywniała z braku ruchu. Zanim

exhausted, sore and achy and feeling stiff after sitting

zacznę się cieszyć wakacjami, potrzebuję solidnej regeneracji.

still. I need to regenerate to fully enjoy my holiday break.

Bez względu na to, jakim środkiem lokomocji się przemiesz-

Whether we are flying, taking a train or driving, travelling

czamy, podróż zwykle wiąże się z bezruchem. Kiedy do tego

is essentially about not moving. And if you do not drink

niewiele pijemy, krew staje się bardziej gęsta i wzrasta ryzyko

much, your blood becomes denser and the risk of throm-

tworzenia zakrzepów w żyłach. Ryzyko się podwaja, jeśli sie-

bosis begins to soar. The risk is doubled if you sitting still

dzimy nieruchomo dłużej niż 4 godziny. Lekarze zalecają po-

while travelling for more than 4 hours. Doctors advise

dróżującym picie dużych ilości wody, noszenie luźnych ubrań

travellers to drink plenty of water, wear loose clothing and

i jak najczęstsze przechadzki po pokładzie samolotu. Dlatego

frequently stroll up and down the aisle. And I recommend

gorąco polecam Państwu gimnastykę w podróży. Proste ćwi-

an in-flight workout. These simple exercises can be done

czenia, które proponuję, da się wykonać nawet na pokładzie

on board an aeroplane. They will help you relax and get

samolotu. Pomogą Wam się zrelaksować, ponadto rozruszają

all your joints moving for greater travel comfort.

wszystkie stawy, co poprawi komfort podróżowania.

During long-haul flights, I walk to the toilet every hour,

Ja podczas długiego lotu co godzinę maszeruję do toalety,

even if I don’t have to, just to do the simple workout of

nawet jeśli nie muszę, wykonuję przy tym proste ćwiczenia

walking on my toes and heels. When I am seated, I draw

– chodzenie na palcach i na piętach. Siedząc w fotelu, krę-

circles with my toes, raise my hips or simply stretch. At first, I used to work out discreetly, but then I noti-

że po prostu przeciągam się. Na początku robiłam to

ced that other passengers were doing exactly

dyskretnie, ale zauważyłam, że inni pasażerowie robią

the same thing. During long flights to the US,

dokładnie to samo co ja. Podczas długich lotów do

I often saw that fellow passengers could find

Ameryki często obserwowałam osoby, które znajdo-

enough space in the cabin to perform simple

wały sobie trochę miejsca w samolocie i wykonywały

yoga exercises. I really appreciate that people

proste elementy jogi. Bardzo mi się podobało,

are not ashamed to work out in public and

że ludzie nie wstydzą się ćwiczyć i mają świa-

realise that it’s important to do it.

domość, jakie to ważne.

I recommend drinking non-aerated mi-

Aby uzupełnić niedobory płynów w podró-

neral water to assure sufficient fluid in-

ży, polecam picie niegazowanej wody

take. You can also opt for green tea,

mineralnej. Dobra jest też zielona

which is rich in polyphenols, to boost

herbata, która zawiera regulujące

microcirculation. I definitely advise aga-

mikrokrążenie polifenole. Nie po-

inst drinking large amounts of coffee,

lecam natomiast dużych ilości kawy,

strong black tea or alcohol as these will

mocnej czarnej herbaty i alkoholu, bo

dehydrate you.

działają odwadniająco.

Now that you know everything, have a

Wszystko już wiecie, zatem miłej podróży!

nice trip.

Mariola Bojarska-Ferenc autorka programu SZTUKA ŻYCIA w TVP 2 i książki SZTUKA DOBREGO ŻYCIA

lot.com

IN-FLIGHT WORKOUT WITH POLISH FITNESS QUEEN MARIOLA BOJARSKA- FERENC

Od ponad 25 lat propaguję w Polsce zdrowy styl życia i za-

cę kółka stopami, barkami, unoszę biodra w górę, a tak-

100

COLUMN

Mariola Bojarska –Ferenc creator of THE ART OF LIFE, aired on TVP2, and author of THE ART OF GOOD LIVING.

FOT K.DUBIEL

STYL ŻYCIA LIFE STYLE

FELIETON

PRIORITY

Priorytetowa odprawa i boarding Priority check-in and boarding

Dedykowana linia Call Center Call Center dedicated line

Miejsce z przodu samolotu Seat in the front cabin

Prasa Paper press

Posiłki i napoje Meals and soft drinks

BagaĹź rejestrowany Registered luggage

Moje ulubione miejsce My favourite seat

Mile Miles

102

Lot to dopiero poczatek The flight is only the beginning

w tym numerze Mediolan Gruzja Madryt Warszawa Emiraty arabskie Izrael

in this issue Milan Georgia Madrit Warsaw United Arab Emirates Israel

103 lottravel.com

Sztuka, moda i uroda

Warsaw

Weekend w Mediolanie Pakiet zawiera:

• Bezpośredni przelot Polskimi Liniami Lotniczymi LOT na trasie Warszawa – Mediolan w obie strony • Prywatny transfer z lotniska do hotelu oraz z hotelu na lotnisko • 3 noclegi ze śniadaniami w 4-gwiazdkowym hotelu Hermitage w pokoju 2-osobowym • Zwiedzanie miasta z anglojęzycznym przewodnikiem • Ubezpieczenie turystyczne

Milan

Plan pobytu:

Cena pakietu od: Price from:

Dzień

Przylot do Mediolanu, prywatny transfer do hotelu. Spacer po przepięknym parku Sempione. Jego alejki zawiodą nas do zamku Sforzów, w którym znajdują się liczne muzea.

Dzień

Wycieczka po niecodziennych obliczach miasta. To idealna okazja, by dowiedzieć się więcej o kulturze i historii tego miejsca. Wycieczka potrwa 3 godziny, a następnie każdy będzie miał możliwość samodzielnie odkrywać zakamarki Mediolanu.

Dzień

3

Dzień na zakupy lub relaks. Nie można przegapić Via Montenapoleone, miejsca pełnego eleganckich butików oraz Galerii Vittorio Emanuele, jednego z najstarszych i najpiękniejszych centrów handlowych na świecie.

Dzień

Prywatny transfer na lotnisko. Lot powrotny z Mediolanu do Warszawy.

1

3199 PLN za osobę

2

per person

loty 3 razy dziennie 3 daily flights

4

Arts, Fashion, and Beauty Weekend in Milan Price includes: • Direct LOT flight Warsaw – Milan Malpensa – Warsaw • Private transfer airport – hotel – airport • Accommodation at 4-star Hermitage Hotel in a double room for 3 nights with breakfast • Private English-speaking guide • Travel insurance

Itinerary: Day

Arrival at Milan, private transfer to the hotel.

Enjoy the city during a walk in the lovely Sempione Park. Its alleys will lead to the Sforza Castle that houses several incredible museums.

Day

Unique visit to unusual faces of the city. This is a great way to find out more about Milan’s history and heritage. The tour takes 3 hours, leaving some time to explore the city on your own.

Day

Shopping or relaxation day. You can’t miss Via Montenapoleone full of elegant boutiques and the Galleria Vittorio Emanuele, one of the oldest and most beautiful shopping centres in the world.

1

2 3 Day

4

Kontakt Contact

www.lottravel.com +48 22 577 66 77

Private transfer to the airport. Return flight Milan – Warsaw.

Wyprawa smakoszy lokalnej kuchni Gruzja

Warsaw

Pakiet zawiera:

Cena pakietu od: Price from:

2599 PLN za osobę per person

loty codziennie daily flights

• Bezpośredni przelot Polskimi Liniami Lotniczymi LOT na trasie Warszawa – Tbilisi w obie strony • Prywatny transfer z lotniska do hotelu oraz z hotelu na lotnisko • 3 noclegi ze śniadaniami w 4-gwiazdkowym hotelu Dolabauri w Tbilisi • Usługi transportowe związane z zaplanowanym zwiedzaniem • Opiekę anglojęzycznego przewodnika w trakcie zwiedzania • Bilety wstępu do obiektów • Degustację wina i czaczy (gruzińskiego winiaku) w Sighnaghi • Ucztę w jednej z najlepszych restauracji w Tbilisi specjalizującej się w potrawach tradycyjnych • Ubezpieczenie turystyczne

Tbilisi

Plan pobytu: Dzień

Przylot do Tbilisi, prywatny transfer bezpośrednio do hotelu Dolabauri.

Czas wolny na zapoznanie się z miastem.

Dzień

Zwiedzanie miasta z przewodnikiem: sobór Trójcy Świętej, starożytna twierdza Narikala, stare dzielnice miasta, katedra Sioni, Panteon Mtacminda, Most Pokoju.

Następnie klasztor Samtawro, monastyr Dżwari, na zakończenie dnia biesiada w tradycyjnej gruzińskiej restauracji.

Dzień

Wyjazd do Sighnaghi – jednego z najstarszych i najpiękniejszych miast regionu Kachetii.

Następnie przejazd do Bodbe.

Dzień

Prywatny transfer na lotnisko w Tbilisi na rejs powrotny do Warszawy

1

2

3

4

A Trip for Local Cuisine Lovers Georgia

Price includes: • Direct LOT flight Warsaw – Tbilisi – Warsaw • Private transfer airport – hotel – airport • Accommodation at 4-star Dolabauri Hotel in a double room, for 3 nights with breakfast • Transfers related to planned activities • English-speaking tour guide • Entrance tickets • Wine and Chacha (homemade traditional grape vodka) testing in Sighnagi • Gala dinner in one of the best traditional restaurants of Tbilisi • Travel insurance

Itinerary: Day

Arrival at Tbilisi, private transfer directly to Dolabauri Hotel.

Day of free time to discover the city.

Day

Visiting the city with the tour guide: the Holy Trinity Cathedral of Tbilisi, ancient Narikal’s fortress, old quarters of the city, Tbilisi Sioni Cathedral, Mtatsminda Pantheon, the Bridge of Peace. Then, Samtawro Monastery, Jwari Monastery, and in the evening gala dinner in a traditional Georgian restaurant.

Day

Departure for Sighnaghi – one of the oldest and most beautiful towns of the Kakhetia region. One day visit of the town.

Transfer to Bodbe.

Day

Private transfer to the airport in Tbilisi for a return flight to Warsaw..

1

2 3 4 Kontakt Contact

www.lottravel.com +48 22 577 66 77

Metki, marki, moda i zakupy Weekend w Madrycie

Warsaw

Pakiet zawiera: • Bezpośredni przelot Polskimi Liniami Lotniczymi LOT na trasie Warszawa – Madryt w obie strony • Prywatny transfer z lotniska do hotelu oraz z hotelu na lotnisko • 2 noclegi ze śniadaniami w 4-gwiazdkowym hotelu Mayorazgo w Madrycie w pokoju 2-osobowym • Transfer na zakupy w Las Rozas Village specjalnym autobusem • Ubezpieczenie turystyczne

Cena pakietu od: Price from:

1299 PLN za osobę per person

Madrid

Plan podróży: Wybierz się na zakupy do Las Rozas Village – luksusowego centrum oddalonego o 30 minut drogi od Madrytu. W Las Rozas znajduje się ponad 100 butików ze światową modą takich marek, jak: Armani, Burberry, Calvin Klein, Camper, Carolina Herrera, Company Store, Custo Barcelona, Desigual, Diesel, Escada, Furla, Gant, Guess, Guy Laroche, Hugo Boss i wiele, wiele innych.

Las Rozas Village to nie tylko światowe, luksusowe marki w niesłychanych cenach, ale i szykowny, ekskluzywny klimat prywatnej osady i jej udogodnień, czarująca, przemiła obsługa, imprezy modowe i niezapomniane wrażenia.

loty dziennie daily flights

Labels, brands, fashion and shopping Weekend in Madrid Price includes: • Direct LOT flight Warsaw – Madrid – Warsaw • Individual transfer airport – hotel – airport • Accommodation at 4-star Hotel Mayorazgo in Madrid in a double room for 2 nights with breakfast • Shopping tour to La Rozas Village on a special bus • Travel insurance

Itinerary: Just step outside the hotel to start your shopping adventure. Experience the tour to Las Rozas Village. The outlet is only 30 minutes from the center of Madrid and offers more than 100 boutiques.

The collection of Las Rozes Village is defined by its luxury brands, charming open-air settings, welcoming and superior service, calendar of events and exceptional value for money. World-leading brands offer their collections with savings up to 70%, or more, all year round.

Tax free shopping for non EU citizens.

Some of Las Rozes Village brands: Armani, Burberry, Calvin Klein, Camper, Carolina Herrera, Company Store, Custo Barcelona, Desigual, Diesel, Escada, Furla, Gant, Guess, Guy Laroche, Hugo Boss, Karen Millen, Lacoste, La Perla, L’Occitane, Pretty Ballerinas, Ralph Lauren, Samsonite, Spazio, Swarovski, TAG Heuer, TCN, Tommy Hilfiger, TOUS, Versace Company Store, Ermenegildo Zegna and many others.

106 Kontakt Contact

www.lottravel.com +48 22 577 66 77

Weekend w stolicy Polski Warszawa

Warsaw

Pakiet zawiera:

Cena pakietu od: Price from:

2199 PLN za osobę per person

• Bezpośredni przelot Polskimi Liniami Lotniczymi LOT na trasie do i z Warszawy w ramach całej siatki połączeń LOT-u • Prywatny transfer z lotniska do hotelu oraz z hotelu na lotnisko • 2 noclegi ze śniadaniami w 4-gwiazdkowym hotelu Polonia Palace w samym centrum stolicy Polski • 2 kolacje w lokalnych restauracjach • Zwiedzanie miasta na segwayu z przewodnikiem • Kartę Warsaw Pass uprawniającą do darmowego wstępu do licznych obiektów przez 72 godziny oraz do nieograniczonego korzystania z autobusów Hop-On, Hop-Off • Ubezpieczenie turystyczne

Plan pobytu: Dzień

Prywatny transfer z lotniska do hotelu Polonia Palace, gdzie będzie czekać na Państwa karta Warsaw Pass upoważniająca do darmowego wstępu bez kolejki do wielu atrakcyjnych miejsc w Warszawie.

Dzień

Zwiedzanie Starego Miasta i najważniejszych zabytków na segwayu z przewodnikiem. Po wycieczce czas wolny. Wieczorem kolacja w restauracji w okolicy hotelu.

Dzień

Czas wolny – możliwość skorzystania z karty Warsaw Pass na przejazdy autobusem Hop-On, Hop-Off oraz zwiedzenia wielu obiektów turystycznych.

Transfer z hotelu na lotnisko 2,5 godziny przed planowanym odlotem.

1

2

3

Weekend in the Capital of Poland Warsaw

Price includes: • Direct LOT flight to and from Warsaw within LOT’s network • Individual transfer airport – hotel – airport • Accommodation at 4-star Polonia Palace hotel in the center ot Warsaw for 2 nights with breakfast • 2 dinners in local restaurants • Sightseeing on a Segway with a tour guide • Warsaw Pass for free admission to various places for 72 hours and for unlimited use of Hop-On, Hop-Off buses • Travel insurance

Itinerary: Day

Private transfer form the airport to Polonia Palace hotel where you will receive the Warsaw Pass. The pass gives free admission to numerous attractive places in Warsaw.

Day

Visiting impressive monuments and the Old Town on a Segway with a tour guide.

Free time after the trip. Evening dinner in a restaurant near the hotel.

Day

Free time – opportunity to enjoy the Warsaw Pass and use the Hop-On, Hop-Off buses to visit various attractions. Transfer from the hotel to the airport 2.5 before scheduled departure.

1

2 3

Kontakt Contact

www.lottravel.com +48 22 577 66 77

107

Emiraty Arabskie

Objazd: Emiraty Arabskie, przygoda z szejkiem w 8 dni Emiraty Arabskie kuszą bogactwem, przepychem i nowoczesnością.

Dubaj może się poszczycić najwyższymi i najdroższymi budowlami na świecie, w Abu Dhabi znajduje się największy meczet, a Sharjah jest niekwestionowaną perłą.

Główne punkty programu: Cena pakietu od: Price from:

3729 PLN za osobę per person

DUBAJ DUBAI MIRACLE GARDENS RAS AL KHOR WILDLIFE SANCTUARY MUZEUM HISTORII NATURALNEJ ABU DHABI FUJAIRAH EMIRAT SHARJAH

United Arab Emirates

Tour: United Arab Emirates, an adventure with a sheikh in 8 days United Arab Emirates tempt with their wealth, splendour and modernity. Dubai may boast the tallest and the most expensive buildings in the world, the largest mosque is located in Abu Dhabi, and Sharjah is an undisputable pearl in its crown.

Main attractions: DUBAJ DUBAI MIRACLE GARDENS RAS AL KHOR WILDLIFE SANCTUARY NATURAL HISTORY MUSEUM ABU DHABI FUJAIRAH EMIRAT SHARJAH GOLDEN TULIP KHATT**** Luksusowy resort dysponuje świetnym centrum SPA oraz basenem zewnętrznym.

The luxurious resort has an excellent SPA centre and an outdoor pool.

Cena pakietu od: Price from:

Cena pakietu od: Price from:

per person

per person

3099 PLN za osobę

108 Kontakt Contact

AL RAHA BEACH HOTEL***** ABU DHABI Ekskluzywny hotel, położony jest tuż przy prywatnej piaszczystej plaży z laguną i sztucznie usypaną wyspą.

An exclusive hotel located next to a private sandy beach with a lagoon and an artificially created island

www.lottravel.com +48 22 577 66 77

4969 PLN za osobę

THE TRIP ORGANIZER IS RAINBOW TOURS TRAVEL AGENCY

Gorący tydzień

Warsaw

w Izraelu

Pakiet zawiera:

Cena pakietu od: Price from:

4299 PLN za osobę per person

• Bezpośredni przelot Polskimi Liniami Lotniczymi LOT na trasie Warszawa – Tel Awiw w obie strony • Prywatny transfer z lotniska do hotelu oraz z hotelu na lotnisko • 7 noclegów ze śniadaniami i obiadokolacjami w 4-gwiazdkowym hotelu Grand Beach w Tel Awiwie w pokoju 2-osobowym • Jednodniową wycieczkę Złota Jerozolima (stara i nowa) • Jednodniową wycieczkę Biblijnym szlakiem (Nazaret, Tyberiada, Dolna Galilea, Kafarnaum) • Jednodniową wycieczkę Masada i Morze Martwe • Ubezpieczenie turystyczne

Tel Aviv

Plan podróży: Niedziela – przylot do Tel Awiwu i transfer do hotelu Poniedziałek – Złota Jerozolima Wycieczka rozpocznie się wjazdem na Górę Oliwną,następnym przystankiem będzie Góra Syjon i zwiedzanie grobowca króla Dawida, klasztoru Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny oraz miejsca, w którym odbyła się Ostatnia Wieczerza. Na zwiedzających czeka jeszcze Ściana Płaczu, spacer Via Dolorosa, Bazylika Grobu Świętego i wizyta w Jad Waszem.

Wtorek – dzień do własnej dyspozycji Środa – Biblijnym szlakiem Wyjazd z Tel Awiwu i przejazd Autostradą Nadmorską do Dolnej Galilei i Nazaretu. Zwiedzanie Bazyliki Zwiastowania Pańskiego w Nazarecie oraz kościoła św. Józefa. Następnie przejazd poprzez Kanę do przepięknej Tyberiady oraz wzdłuż Jeziora Tyberiadzkiego aż do Kafarnaum. Kolejnym punktem jest Tabga – miejsce cudownego rozmnożenia chleba i Yardenit, miejscowość, gdzie rzeka Jordan wypływa z Jeziora Galilejskiego.

Czwartek – dzień do własnej dyspozycji Piątek – Masada i Morze Martwe Przejazd wzdłuż Wzgórz Hebronu do Morza Martwego, najniższego miejsca na ziemi. Wjazd kolejką linową i zwiedzanie fortecy wybudowanej przez króla Heroda. Przejazd do Morza Martwego, kąpiel i odpoczynek na plaży. W drodze powrotnej wizyta w grotach Qumran, w których odkryto starożytne zwoje.

Sobota – dzień do własnej dyspozycji Niedziela – dzień do własnej dyspozycji oraz transfer z hotelu na lotnisko, przylot do Warszawy

Hot week in Israel

Price includes: • • • • •

Direct LOT flight Warsaw – Tel Aviv – Warsaw Private transfer airport – hotel – airport Accommodation at 4-star hotel in a double room One-day trip to Golden Jerusalem (old and new) One-day trip through the Biblical Highlights of the North (Nazareth, Tiberias, Lower Galilee, Capernaum) • One-day trip to Masada and the Dead Sea • Travel insurance

Itinerary:

Kontakt Contact

www.lottravel.com +48 22 577 66 77

Sunday – arrival in Tel Aviv and transfer to the hotel Monday – Golden Jerusalem (old and new) The trip starts at the Mount of Olives with a magnificent, panoramic view of Jerusalem. The panorama is followed

by Mount Zion, the tomb of King David, the dormition abbey and the Last Supper to location. A visit to the Wailing Wall, a walk through the Via Dolorosa, the Church of the Holy Sepulcher and a visit to Yad Vashem are only fewof the numerous attractions.

Tuesday – Free time Wednesday – Biblical Highlights of the North (Nazareth, Tiberias, Lower Galilee, Capernaum) The trip departs from Tel Aviv on the coastal highway. It continues through the landscape of Lower Galilee to Nazareth.

Than a visit in the Church of Annunciation and the Church of St. Joseph and beautiful Kana and Tiberias. Next it follows along the Sea of Galilee down to Capernaum and last but not least Tabgha – the place of the miraculous multiplication of the loaves and Yardenit, a spot where the Jordan River flows into the Sea of Galilee.

Thursday – Free time Friday – Masada and the Dead Sea Drive along the hills of Hebron to the Dead Sea, the lowest place on earth. The cable car ride will allow you to visit the fortress built by King Herod. Next visit the Dead Sea for a swim or relax on the beach. On the way back visit the caves of Qumran, where the ancient scrolls were discovered.

Saturday – Free time Sunday – Free time and transfer from the hotel to the airport

109

LOT Travel dla firm

kompleksowa obsługa wyjazdów służbowych Co zapewniamy?

• • • • • • •

Profesjonalne doradztwo oraz szeroki wachlarz usług na każdym etapie podróży Najlepsze warunki na połączenia krajowe i międzynarodowe LOT oraz innych przewoźników Rezerwacje hotelowe Wynajem samochodów Ubezpieczenia podróżne Usługi dodatkowe (nadbagaż, miejsca specjalne, posiłki) Naliczanie punktów i mil w programach lojalnościowych: LOT Dla Firm, Miles & More oraz pozostałych partnerów • Wyjazdy typu „incentive” • Pakiety wakacyjne dla pracowników firm • Pakiety szyte na miarę

Wybierz LOT Travel: • • • • • • • • •

Zapewniamy kompleksową, spersonalizowaną obsługę na każdym etapie podróży Jeden punkt kontaktu dla wszystkich spraw Dedykowany numer telefonu i adres e-mail Serwis dostosowany do indywidualnych potrzeb i polityki firmy dotyczącej podróży służbowych Monitorowanie wydatków służbowych Priorytetowe podejście przy zmianach i anulacjach przelotów Preferencyjne stawki opłat transakcyjnych Dogodne formy rozliczeń Serwis przez 24h

LOT Travel for Business

a comprehensive business trip service What do we provide?

• • • • • • • • • •

Professional consultancy and wide range of services at each stage of the journey Best conditions for national and international LOT flights and other airlines Hotel bookings Car rental Travel insurance Additional services (excess baggage, special seats, meals) Collection of points and miles in loyalty programs: LOT for Business, Miles & More and other partners Incentive trips Vacation packages for employees Tailor made solutions

Choose LOT Travel: • • • • • • • • •

A comprehensive and personalized business client service on each stage of the journey One point of contact Dedicated business line and e-mail Service customized according to individual needs and company travel policy Business trip expenses monitoring Priority in flight changes and cancelations Preferential transaction fees Convenient methods of payments 24h service

Skontaktuj się z nami! / Contact us today!

Tel: 22 606 66 33 / E-mail: biz@lottravel.com

Z nami zawsze najprościej. Przed odlotem, w podróży, a teraz także przy wyborze najlepszej dla siebie oferty. Sprawdź, jak uprościliśmy nasz system wyboru klas biletów zarówno na krótkich, jak i na długich dystansach.

Na dwóch okręgach znajdziesz klasy podróży i przyporządkowane im usługi, które przygotowaliśmy dla Ciebie. Każda klasa to inne udogodnienia.

Teraz możesz szybko sprawdzić, co każda z nich zawiera.

POZNAJ NOWE PRODUKTY

POZNAJ NOWE PRODUKTY

Rozszerzyliśmy również ofertę rejsów krótkodystansowych o dwie nowe kategorie.

LOT Economy Simple to bilety w najniższych cenach dla tych, którzy chcą dotrzeć na miejsce, korzystając z naszych podstawowych udogodnień.

LOT Economy Plus to klasa dla osób bardziej wymagających, które doceniają wysoki komfort podróży w atrakcyjnej cenie.

Na okręgach przedstawiliśmy wszystkie usługi, dzięki czemu szybko sprawdzisz, czy udogodnienia, których potrzebujesz, znajdują się w wybranej przez Ciebie klasie.

DISCOVER OUR NEW PRODUCTS It is always simpler with us... Before take-off, during the flight and now also when selecting the best class for you. Check out our new simplified system for ticket class selection, both for short-haul and long-haul flights.

We have also introduced new travel classes offered on short- haul flights.

LOT Economy Simple is a class at the lowest price that addresses the needs of those who want to reach their destination using our basic conveniences.

LOT Economy Plus is a class for the more demanding traveller who appreciates the comfort of travel at an attractive price.

DISCOVER NEW PRODUCTS

On our newly designed circles, you can find a structured division into classes and the associated services you can enjoy.

Each class means different products and services. Now you can quickly check what is included.

111

The circle concept contains all main services to allow you realise at a glance whether the products you need are included in the class you selected. lot.com

Wolne miejsce obok Empty seat next to you

Aplikacja mobilna Mobile application Odprawa online Web check-in

Szybkie przejście Fast track

Priorytetowy bagaż Priority luggage

Mile Miles

Napój i przekąska Soft drink and snack

Prasa Paper press

€ €

€

€

2 x 23 kg 2 x 32 kg

€

Bagaż rejestrowany Registered luggage

Priorytetowa odprawa i boarding Priority check-in and boarding

Odprawa na lotnisku Airport check-in

Miejsce z przodu samolotu Seat in the front cabin

DISCOVER NEW PRODUCTS

Dedykowana linia Call Center Dedicated Call Center line

112 lot.com

Posiłki i napoje Meals and soft drinks

1 x 23 kg

€

Salonik biznesowy Business lounge

1 2 3 4

Każdy okrąg to jedna z opisywanych klas.

1 2 3 4

Each circle represents one of the described classes.

Dookoła okręgów znajdują się ikony poszczególnych usług.

Zniżka dla dziecka Kids’ discount

€

Moje ulubione miejsce My favourite seat

LOT Economy Simple

Jeśli usługa jest zaznaczona, wówczas występuje w danej klasie.

Symbol € oznacza, że usługa w tej klasie jest dodatkowo płatna.

The circles are surrounded by icons symbolising the different services.

LOT Economy Class 1 x 23 kg

LOT Economy Plus 2 x 23 kg

LOT Business Class

If a specific service is marked, then it is included in the class. € symbol means that the service is in the mentioned class charged separately.

2 x 32 kg

* Prezentowany schemat nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu prawa. PLL LOT S.A. zastrzega sobie prawo do wprowadzania zmian. * The presented scheme does not represent an offer in the meaning of the law. PLL LOT S.A. reserves the right to make alterations without prior notice.

POZNAJ NOWE PRODUKTY

LOTY KRÓTKODYSTANSOWE SHORT-HAUL FLIGHTS

Masz ochotę na coś dobrego? Jest z czego wybierać!

Na pokładzie naszych samolotów zawsze czeka na Ciebie pyszny posiłek dostępny w przystępnej cenie również dla pasażerów klasy ekonomicznej.

Nasza oferta LOT Gourmet to rozkosz dla podniebienia!

ANNA CZABOWSKA UDOSKONALIŁAM NASZE POKŁADOWE MENU. DLA CIEBIE

POZNAJ NOWE PRODUKTY

POSIŁKI I NAPOJE

CATERING Do you feel like something tasty? There is plenty to choose from! Aboard our planes, there is always a great meal for you, also available for LOT Economy Class passengers at affordable prices.

Our LOT Gourmet offer is a delight for your palate!

ANNA CZABOWSKA I HAVE REFINED OUR ONBOARD MENU. FOR YOU

DEDYKOWANA LINIA CALL CENTER DOMINIK TOWAREK UDOSKONALIŁEM DZIAŁANIE CALL CENTER. DLA CIEBIE

DEDICATED CALL CENTER LINE We are at your disposal at any time of day or night.

Our consultants are fluent in seven languages and will gladly provide you any information you may need.

DISCOVER NEW PRODUCTS

Jesteśmy do Twojej dyspozycji o każdej porze dnia i nocy. Nasi konsultanci mówią w siedmiu językach i chętnie udzielają wszelkich informacji.

113

DOMINIK TOWAREK I HAVE PERFECTED OUR CALL CENTER. FOR YOU

lot.com

POZNAJ NOWE PRODUKTY

SZYBKIE PRZEJŚCIE W najwyższych klasach podróży korzystaj z priorytetowej odprawy oraz kontroli bezpieczeństwa.

Bez kolejek, oczekiwania i tracenia cennego czasu.

ANNA KOWALCZYK SPRAWIAM, ŻE JUŻ NA LOTNISKU TWOJA PODRÓŻ PRZEBIEGA SZYBKO I WYGODNIE. DLA CIEBIE

FAST TRACK In the highest classes of travel, you can take advantage of priority check-in and security gate passage. Without queuing, waiting and wasting valuable time.

ANNA KOWALCZYK I MAKE SURE THAT EVEN AT THE AIRPORT YOUR JOURNEY IS FAST AND COMFORTABLE. FOR YOU

LOT.COM

DISCOVER NEW PRODUCTS

ODPRAWA ONLINE

114

Odpraw się przez internet nawet na 24 godziny przed lotem. Szybko, bez kolejek, w dogodnej dla siebie chwili.

HANNA ZALEWSKA WSPÓLNIE Z ZESPOŁEM OPRACOWAŁAM NOWĄ STRONĘ LOT.COM. DLA CIEBIE

WEB CHECK-IN Check in online even 24 hours before take-off. Quickly, without queuing, at any convenient time.

HANNA ZALEWSKA TOGETHER WITH MY TEAM I HAVE CREATED THE NEW LOT.COM WEBSITE. FOR YOU

lot.com

Zniżka dla dziecka Kids’ discount

Prasa Paper press

PRIORITY

Priorytetowa odprawa i boarding Priority check-in and boarding

Koc i poduszka Blanket and pillow

Posiłki i napoje Meals and soft drinks

Dedykowana linia Call Center Call Center dedicated line

PR IOR ITY

Bagaż priorytetowy Priority luggage

Mile Miles

1 x 23 kg 2 x 23 kg

€

81 cm

€

€

3 x 32 kg

Full offer 93 cm

Bagaż rejestrowany Registered luggage

Salonik biznesowy Business lounge Full offer

LOT.COM

190 cm, flat bed

Full offer Odległość między fotelami Seat pitch

Odprawa online Web check-in

Alkohole Aloholic drinks Moje ulubione miejsce My favourite seat

1 2 3 4

Każdy okrąg to jedna z opisywanych klas.

1 2 3 4

Each circle represents one of the described classes.

System rozrywki pokładowej In-flight entertainment system

Dookoła okręgów znajdują się ikony poszczególnych usług.

Jeśli usługa jest zaznaczona, wówczas występuje w danej klasie.

Symbol € oznacza, że usługa w tej klasie jest dodatkowo płatna.

The circles are surrounded by icons symbolising the different services.

LOT Economy Class €

LOT Premium Class

LOT Business Class

If a specific service is marked, then it is included in the class.

DISCOVER NEW PRODUCTS

* Prezentowany schemat nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu prawa. PLL LOT S.A. zastrzegają sobie prawo do wprowadzania zmian. * The presented scheme does not represent an offer in the meaning of the law. PLL LOT S.A. reserves the right to make alterations without prior notice.

Aplikacja mobilna Mobile application

Szybkie przejście Fast Track

POZNAJ NOWE PRODUKTY

LOTY DŁUGODYSTANSOWE LONG-HAUL FLIGHTS

115

€ symbol means that the service is charged separately in the respective class.

Moje ulubione miejsce My favourite seat

lot.com

POZNAJ NOWE PRODUKTY

1 x 23 kg

2 x 23 kg

3 x 32 kg

BAGAŻ REJESTROWANY Nie martw się o wagę swojego bagażu. W zależności od klasy podróży możesz zabrać ze sobą nawet trzy walizki po 32 kg.

DOROTA KORNASZEWSKA ZAJMUJĘ SIĘ PODWYŻSZANIEM STANDARDÓW OBSŁUGI NAZIEMNEJ. DLA CIEBIE

REGISTERED LUGGAGE Do not worry about the weight of your luggage.

Depending on the travel class, you can take up to as many as three suitcases of 32 kg each with you.

DOROTA KORNASZEWSKA MY JOB IS TO IMPROVE THE STANDARD OF GROUND SERVICES. FOR YOU

DISCOVER NEW PRODUCTS

SYSTEM ROZRYWKI POKŁADOWEJ

116 lot.com

Długi lot? Z nami nie będziesz się nudził. Podróż to najlepszy moment na dobrą lekturę, film czy prasę.

To wszystko jest do Twojej dyspozycji w naszym systemie rozrywki pokładowej.

KAROLINA GOŚCINIAK KOORDYNUJĘ OFERTĘ SYSTEMU ROZRYWKI POKŁADOWEJ. DLA CIEBIE

IN-FLIGHT ENTERTAINMENT Long flight? With us you cannot be bored. Travel is the best time for a good book, movie, or press. All that is at your disposal in our in-flight entertainment system.

KAROLINA GOŚCINIAK I COORDINATE THE IN-FLIGHT ENTERTAINMENT SYSTEM OFFER. FOR YOU.

MOJE ULUBIONE MIEJSCE Podróżuj jeszcze wygodniej! Odpocznij w LOT Business Class w fotelach rozkładanych do płaskiego łóżka. A jeśli lecisz LOT Economy Class, wybierz swoje ulubione miejsce w samolocie.

MAGALI OLIVE ROZSZERZAM PAKIET USŁUG DODATKOWYCH. DLA CIEBIE

POZNAJ NOWE PRODUKTY

€

MY FAVOURITE SEAT Travel even more comfortably. Relax in lie-flat folding seats in our LOT Business Class. Choose your favourite seat aboard in the LOT Economy Class.

MAGALI OLIVE EXTENDING OUR RANGE OF SERVICES. FOR YOU

POSIŁKI NA POKŁADZIE

ANNA NOWAK WPROWADZIŁAM USŁUGĘ MEAL UPGRADE. DLA CIEBIE

MEALS ON BOARD It is nice to enjoy something tasty during long-haul flying. Whatever class you travel in, we have prepared a meal for you, and a restaurant menu is waiting for you in our LOT Business Class.

ANNA NOWAK I HAVE INTRODUCED THE MEAL UPGRADE SERVICE. FOR YOU

DISCOVER NEW PRODUCTS

Miło jest zjeść coś pysznego podczas długodystansowego lotu. Niezależnie, jaką klasą podróżujesz, przygotowaliśmy dla Ciebie poczęstunek. A w LOT Business Class czeka na Ciebie restauracyjne menu!

117 lot.com

POZNAJ NOWE PRODUKTY

Nowy podział klas to efekt nieprzerwanych zmian, nad którymi każdego dnia pracuje cały mój zespół. Wspólnie dążymy do tego, aby poznać Państwa potrzeby i zaproponować dodatkowe rozwiązania. Właśnie dlatego wprowadzamy nowe produkty i usługi.

LOT Economy Simple to bilety w najniższych cenach dla tych, którzy chcą dotrzeć na miejsce, korzystając z naszych podstawowych udogodnień.

KURS JEST JEDEN: ZMIANY NA LEPSZE LOT Economy Plus to klasa dla osób bardziej SEBASTIAN MIKOSZ wymagających, które doceniają wysoki komfort DBAM, ABY LOT ZMIENIAŁ SIĘ NA LEPSZE. DLA CIEBIE podróży w atrakcyjnej cenie.

LOT Business Class to najwyższy standard podróży, zarówno na lotnisku, jak i w samolocie.

Staramy się, aby nowe klasy spełniały Państwa oczekiwania. Zadbaliśmy też o czytelny i przejrzysty sposób ich prezentacji.

THERE’S ONLY ONE ROUTE: CHANGE FOR THE BETTER SEBASTIAN MIKOSZ I CARE ABOUT CHANGING LOT FOR THE BETTER. FOR YOU

Mam nadzieję, że podział klas przedstawiony graficznie w postaci okręgów pomoże Państwu w łatwy sposób odnaleźć najatrakcyjniejszy produkt z usługami najlepiej dopasowanymi do Państwa potrzeb.

DISCOVER NEW PRODUCTS

Introduction of the new travel class structure is the effect of continuous changes my team is working on each day. Together, we are committed to recognise your needs and propose adequate solutions to meet your expectations. This is why we have introduced new products and services.

118 lot.com

LOT Economy Simple is a class at the lowest price that meets the needs of those who want to reach their destination using our basic conveniences.

LOT Economy Plus is an offering for the more demanding traveller who appreciates the comfort of travel at an attractive price.

LOT Business Class stands for the highest standard of travel, both aboard and at the airport.

Our aim is to ensure that these travel classes reflect your needs. The principal idea that guided us in the process of creating the new way of presenting our travel classes was to structure it in a legible and friendly way.

I hope that the presented solution, graphically represented in the form of circles, will help you easily find the most attractive product, one that will include the optimum mix of services for your needs.

Menu LOT Gourmet jest serwowane we wszystkich rozkładowych rejsach wykonywanych samolotami LOT do Europy i na Bliski Wschód LOT Gourmet menu is available on all LOT operated scheduled flights to Europe and Middle East

Kawa/Coffee

Kawa VIA Colombia/VIA Colombia coffee Owsianka jabłko z cynamonem Oatmeal apple with cinnamon

Herbata/Tea Dilmah Exceptional Perfect Ceylon Tea Elegant Earl Grey Ceylon Green Tea Arabian Mint Tea with Honey Lively Lime and Orange Fusion

8 PLN 8 PLN

8 PLN 8 PLN 8 PLN 8 PLN 8 PLN

Śniadanie/Breakfast Menu serwowane podczas większości rejsów do godziny 10.00 Menu available on most flights departing before 10:00 AM

Kanapka z szynką i ogórkiem Sandwich with ham and cucumber Kanapka z serkiem, rzodkiewką i szczypiorkiem Sandwich with cheese, radish and chives

10 PLN 10 PLN

Lunch Menu serwowane podczas większości rejsów po godzinie 10.00 Menu available on most flights departing after 10:00 AM

Ciabatta z kurczakiem Ciabatta with chicken Kanapka z mozzarellą, suszonymi pomidorami i szpinakiem Sandwich with mozzarella, sun dried tomatoes and spinach PER I N CO

I

Z ES W

DOBRY WYBÓR GOOD CHOICE

L

PLN

3

10 PLN

ME A

asz ędz z c z Os Save

BO

TAWIE T AN

HE A /C

M

EJ

10 PLN

Zestaw: dowolna kanapka + kawa/herbata 15 PLN Combo meal: sandwich + coffee/tea

Zestaw dla dzieci 20 PLN Set for kids

Fit lunch Sałatka z makaronem i kurczakiem Pasta and chicken salad Sałatka grecka Greek salad

12 PLN 12 PLN

Dania ciepłe/Hot dishes Menu serwowane podczas rejsów trwających powyżej 2 godzin Menu available on all flights over 2 hours

15 PLN 15 PLN

CO BO

ME A

W

Z ES

PLN

5

L

TAWIE T AN

PER I N

M

HE A /C J E

sz dza ę z c Osz Save

I

Tortilla z kurczakiem Tortilla with chicken Tortilla wegetariańska z warzywami Vegetarian tortilla with vegetables

Zestaw: Tortilla + wino Combo meal: Tortilla + wine

Zestaw tapas/Tapas set

Zestaw dostępny w wybranych, najdłuższych rejsach europejskich i na Bliski Wschód Tapas set is available on selected longest flights to Europe and the Middle East

Przekąski/Snacks

Baton zbożowy Ba!/Cereal bar Ba! Twix, Snickers Suszone pomidory/Dried tomatoes Crispy 7 Days Mieszanka studencka Mix of nuts, raisins and almonds Haribo Pringles M&M’s

25 PLN

4 PLN 5 PLN 5 PLN 6 PLN 8 PLN 8 PLN 10 PLN 10 PLN

DOBRY WYBÓR GOOD CHOICE

20 PLN

Napoje/Beverages

Soki Tymbark/Tymbark Juices 5 pomarańczowy, pomidorowy, jabłkowy orange, tomato, apple Mus Kubuś/Kubuś Mousse 5 jabłkowy/apple 5 Pepsi, Pepsi Max, 7UP Lipton Ice Tea Lemon 5 Napój energetyczny BLACK 8 Energy drink BLACK

PLN PLN PLN PLN PLN

Alkohole/Alcoholic beverages* Piwo/Beer Żywiec 8 PLN Cydr/Cider 8 PLN Wódka/Vodka Bols 10 PLN Whisky Grant’s 10 PLN Wino wytrawne białe lub czerwone 10 PLN Dry red or white wine *Przepraszamy za ewentualne zmiany w ofercie *Please accept our apologies for product changes

Ceny towarów są podawane w polskich złotych (PLN).

Płatność można zrealizować gotówką w złotych polskich oraz (z wyłączeniem bilonu) w euro, dolarach amerykańskich i dolarach kanadyjskich lub za pomocą kart kredytowych. Maksymalna wartość jednorazowych zakupów dla kart: Visa, MasterCard, Diners Club, JCB International, American Express i PolCard jest ograniczona do 1000 PLN. Prices are quoted in Polish zloty (PLN).

Payment can be made by cash in Polish Zloty (PLN) and Euro (EUR), American dollars (USD) and Canadian Dollars (CAD) (except coins) or by credit cards. The maximum value of one-off purchases for the cards: VISA, MasterCard, Diners Club, JCB International, American Express and Polcard is limited to 1000 PLN. Prosimy o przygotowanie odliczonej kwoty przy płaceniu za posiłek. Dziękujemy!

Please, make sure you have the exact amount of money available. Thank you!

Asortyment zależy od trasy i długości rejsu. Przepraszamy za ewentualne ograniczenia w wyborze pozycji z menu.

Selection may vary according to route and flight time. We apologize if your choice is not available.

Alkohol sprzedajemy pasażerom powyżej 18. roku życia. Spożywanie własnego alkoholu jest zabronione.

Alcoholic beverages are only sold to passengers aged 18 or over. Consumption of own alcohol on board is not permitted.

PLL LOT S.A. zastrzegają sobie możliwość zmiany cen bez wcześniejszego uprzedzenia. Z góry przepraszamy za ewentualne utrudnienia. All information is correct at the time of writing. However, we reserve the right to make price alterations without prior notice. Please accept our apologies for any inconvenience.

The oldest

restaurant

in

Warsaw

Ta s t e the best Polish cuisine

Personal invitation from

U Fukiera, Warszawa, Rynek Starego Miasta 27, tel. 022 831 10 13, tel./fax 022 831 58 08 www.ufukiera.pl

Nie wymieniaj siana w polu.

Wybierz kantor internetowy liderwalut.pl

Wykorzystaj kod promocyjny: LOT2014 Kod promocyjny upowaĹźnia do promocyjnej wymiany EUR/GBP/CHF/USD do kwoty 5000,00 PLN lub ekwiwalentu w innej walucie.

infolinia 58 5000 108123