Kaleidoscope June 2017

magazyn pokładowy PLL LOT S.A. egzemplarz bezpłatny/free copy ISSN 0239-9032

take me home

/ zabierz mnie

lot.com

06/2017

minerały świata ❚ dlaczego warto odwiedzić Göteborg ❚ oblicza Tajlandii ❚ Anthony Hopkins ❚ jak zostać pilotem ❚ Robert konieczny – jego projekty podbijają świat

The world games W r o c ł aw 2 0 1 7

Chocimska 7, Warsaw tel. 22 848 12 25, 22 848 15 90 rozana@restauracjarozana.com.pl www.restauracjarozana.com.pl

is an elegant, cosy and unpretentious restaurant whose delicate and light Polish cuisine will surprise you with new flavours and specialties every day.

There is nothing else like it in Warsaw‌

© p l l lot. o k ł a d k a /c ov e r : s h u t t e r sto c k

n ot e f ro m t h e c eo

Dear Ladies and Gentlemen, We continue to spread our wings for you – our passengers. This month we have the pleasure to present the seventh Boeing 787-8 Dreamliner – the world’s most advanced aircraft which will be flown on our flagship long-haul routes. Another one will join our fleet in July, thus making LOT the first European carrier whose all long-haul flights are operated by Dreamliner aircrafts and an airline whose passengers benefit from the youngest, most advanced and comfortable fleets in Europe.

We want to deliver the very best which is why to provide you with even more comfort we are now expanding our fleet of narrow body aircraft. You will soon be able to reach the destinations most popular among our passengers, including Amsterdam, London or Tel Aviv, flying the latest addition to our fleet – the modern Boeing 737-800 NG aircraft offering more seats. This enables us to present you with even more competitive deals. By mid-July, flights to Madrid, Barcelona, Frankfurt and Paris and the newly launched route to the pearl of Kazakhstan – Astana, will be operated by as many as four of these aircraft.

Fleet investments are among the most important as they enable us to provide you with a more competitive offer and unrivalled travel comfort. But we are not resting on our laurels – over the next 13 months we will be adding seven more new airplanes to our fleet to be operated on our long and midhaul routes – three Boeing 787-9 machines which are the longer and more efficient version of the Dreamliner and four modern Boeing 737 Max airplanes.

With the continuously renewed fleet we are able to be even more competitive and more effective while fighting for the hearts of our passengers. See you aboard our airplanes!

edytorial

Szanowni Państwo, to dla Państwa, naszych pasażerów, coraz bardziej rozwijamy skrzydła! W tym miesiącu z przyjemnością oddajemy do Państwa dyspozycji siódmego już Boeinga 787-8 Dreamliner, który będzie obsługiwał nasze flagowe dalekodystansowe połączenia. Już w lipcu do naszej floty dołączy kolejny, ósmy egzemplarz tego najnowocześniejszego samolotu świata. Tym samym LOT jest nie tylko pierwszym europejskim przewoźnikiem, który w całości swoje połączenia dalekodystansowe opiera na Dreamlinerach, ale także linią oferującą swoim pasażerom jedną z najmłodszych, najnowocześniejszych i najwygodniejszych flot w Europie.

Taka pozycja zobowiązuje, dlatego z myślą o Państwa komforcie intensywnie rozwijamy także naszą flotę samolotów wąskokadłubowych. Już teraz do najpopularniejszych wśród naszych pasażerów destynacji takich jak Amsterdam, Londyn czy Tel Awiw mogą Państwo polecieć z nami nowymi w naszej flocie nowoczesnymi Boeingami 737-800 NG oferującymi więcej miejsc i tym samym pozwalającymi nam zbudować dla Państwa jeszcze bardziej konkurencyjną ofertę. Do połowy lipca już cztery samoloty tego typu będą obsługiwały także połączenia do Madrytu, Barcelony, Frankfurtu czy Paryża, a także nowo otwarte połączenie do perły Kazachstanu – Astany.

Inwestycje we flotę są jednymi z najważniejszych, ponieważ pozwalają nam proponować Państwu najbardziej konkurencyjną ofertę i wysoki komfort podróży. Dlatego nie spoczywamy na laurach – na przestrzeni kolejnych trzynastu miesięcy do Państwa dyspozycji na naszych połączeniach daleko- i średniodystansowych oddamy jeszcze siedem nowych samolotów – trzy Boeingi 787-9 będące dłuższą i bardziej efektywną wersją Dreamlinera, oraz cztery nowoczesne Boeingi 737 Max. Dzięki wciąż modernizowanej flocie jesteśmy w stanie być coraz bardziej konkurencyjni i jeszcze skuteczniej walczyć o serca naszych pasażerów. Do zobaczenia na pokładach!

Z lotniczym pozdrowieniem ❚ Best regards

Prezes PLL LOT ❚ LOT Polish Airlines CEO Rafał Milczarski

Sprawdź nowe połączenia LOT-u do: Astany, Göteborga i połączenia we współpracy z Nordicą – więcej informacji na lot.com ❚ Check out the new lot flights to astana, Gothenburg, and flights operated in collaboration with nordica – more information on lot.com

3

n ot e f ro m t h e e d i to r

od naczelnej

Wrocław, dla gości z zagranicy „Vrots-wahf”, w ubiegłym roku odwiedziła rekordowa liczba turystów – aż 5 mln. I wszystko wskazuje na to, że w tym roku ten rekord zostanie pobity. Samo Afrykarium w tutejszym, najstarszym w Polsce zoo, gdzie można zobaczyć chociażby płaszczki, rekiny, pingwiny i hipopotamy, zwiedziło 1,8 mln osób, czyli więcej niż zamek królewski na Wawelu. Inne nowe hity, które jak magnes przyciągają turystów, to Hydropolis, ultranowoczesne multimedialne centrum wiedzy na temat wody, czy kompleks sal koncertowych – Narodowe Forum Muzyki, gdzie występują gwiazdy światowego formatu.

Wrocław w opinii odpytanych gości jest młody, energetyczny, zawsze uśmiechnięty, to dusza towarzystwa, która kocha się bawić. Ponoć dziennie odbywają się tu nawet trzy imprezy – my szczególnie polecamy Światowe Igrzyska Sportowe The World Games 2017, które wystartują 20 lipca. Zjedzie na nie 3,5 tys. zawodników z ponad stu krajów. Już dzisiaj życzymy Państwu niezapomnianych wrażeń i wyśmienitej zabawy we Wrocławiu!

Wrocław w opinii odpytanych gości jest młody, energetyczny, zawsze uśmiechnięty. to dusza towarzystwa, która kocha się bawić.

Anyone who has been there will tell you that Wrocław is a young, vibrant city with a positively charged atmosphere. It is the life of the party and it loves having fun.

Wrocław (pronounced “vrots-wahf”), was visited by a record-breaking 5 million tourists last year, and that record looks set to be broken again this year. The Africarium at the Wrocław Zoo, the oldest in Poland, where you can see rays, sharks, penguins and hippopotamuses, attracted 1.8 million people. This is more the Royal Castle on Wawel Hill in Kraków. Other popular tourist attractions include the Hydropolis, an über-modern multimedia centre devoted to water, and the National Forum of Music, a complex of concert halls where the world’s best musicians frequently perform.

Anyone who has been there will tell you that Wrocław is a young, vibrant city with a positively charged atmosphere. It is the life of the party and it loves having fun. The city hosts as many as three events every day. We especially recommend the World Games 2017, which start on July 20. Some 3,500 contestants from over 100 countries are expected to come for the event.

We wish you many wonderful experiences and loads of fun in Wrocław.

redaktor naczelna ❚ editor in chief Agnieszka Franus

6

ANDY & MAG

SA LO N O P T YCZN Y

Sama Eyewear exclusively in Andy&Mag

Plac Dąbrowskiego 2/4, Warszawa, tel. (22) 423 01 86 C.H. Atrium Promenada, ul. Ostrobramska 75c lok. 0.54, Warszawa, tel. (22) 611 77 68 ul. Mokotowska 51/53 (róg ul. Pięknej), Warszawa, tel. (22) 622 15 41 salon@andyandmag.pl | www.andyandmag.pl

ANDY & MAG

SA LO N O P T YCZN Y

contents

22

102

62

84

3 N ote from the ceo 6 N ote from the editor 10 d id you know...? flota LOT LOT fleet

12 what’s on

wydarzenia, festiwale events, festivals

16 t he best of minerały minerals

22 i nspirations dzieci zwierząt baby animals

28 w hy

Göteborg Gothenburg

32 journey of a lifetime Tajlandia Thailand

44 my poland

62 interview

polski cukier Polish sugar

tel. 22 360 39 60, e-mail: kaleidoscope@burdamedia.pl redaktor naczelna Agnieszka Franus redaktor prowadząca Agnieszka Michalak korekta Tomasz Cholaś Produkcja: dyrektor Tomasz Gajda, Stanisław Siemiński Tłumaczenia: Agnieszka Chrościcka Magdalena Szwedowska red. wersji angielskiej Stephen Canty Dział graficzny: projekt, dyrektor artystyczna Ewa Borowska fotoedytorka Magdalena Rudzka DTP Krzysztof Stypułkowski Koordynator LOT: Karolina Gościniak

8

pakujemy walizkę packing your suitcase

72 good life freelancer freelancing

80 up in the air

jak zostać pilotem how to become a pilot

business 122 Grycan – Lody od pokoleń 126 Polskie Centrum Akredytacji 128 g ood address

84 polish hits

Robert Konieczny

strefa prestiżu prestige zone

92 LIFE STORY

Kasia Smutniak

100 c ulture

film, teatr, książka, muzyka, sztuka films, theatre, books, music, art

good food 102 t ruskawki strawberries

108 pad thai 110 take a look moda miejska street fashion

Wrocław

54 b usiness

120 must have

Anthony Hopkins

116 Beauty

odchudzanie weight loss

Wydawnictwo: Burda Publishing Polska sp. z o.o. ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa, tel. 22 360 38 00 www.burdamedia.pl

16

New business & Corporate Media Director Małgorzata Nocuń-Zygmuntowicz 692 440 088 Project Manager Olga Sztąberska 502 369 430 Dyrektor Dystrybucji i Obsługi Klienta / Director of Distribution and Subscriptions Jerzy Janczak

UK & Ireland: Jeannine Soeldner T. +44 20 3440 5832, jeannine.soeldner@burda.com USA, Canada & Mexico: Salvatore Zammuto T. +1 212 884 48 24, salvatore.zammuto@burda.com

T. +39 02. 91 32 34 66, mariolina.siclari@burda.com

burda community network Germany: Vanessa Noetzel T. +49 (89) 9250 3532, vanessa.noetzel@burda.com Michael Neuwirth T. +49 89 9250 3629, michael.neuwirth@burda.com

Chief Financial Officer Dobrosława Snarska-Pełka

T. +33 1 72 71 25 24, marion.badolle-feick@burda.com

International Ad Sales Representatives Italy: Mariolina Siclari, International Advertising Sales Director

ZARZĄD Chief Executive Officer Alexander Sorg General Director Poland Justyna Namięta

France & Luxembourg: Marion Badolle-Feick

Austria & Switzerland: Goran Vukota T. +41 44 81 02 146, goran.vukota@burda.com

Reklama: Burda Publishing Polska sp. z o.o.

Sekretariat Biura Reklamy / Advertising Secretariat Tel. 022 360 36 03, fax. 22 360 39 80, e-mail: reklama@ burdamedia.pl Dyrektor Biura Reklamy Corporate Media / Head of Advertising Team of Corporate Media Jolanta Kurek advertising department Anna Dembska, Katarzyna Paśnicka, Ewa Porycka, Katarzyna Emerla

© 4 CORNERS / FREE , GETTYIMAGES , SHUTTERSTOCK ( 2 ) , M . P .

32

spis treści

d i d yo u k n o w

Boeing 737NG występował w wersjach -600/-700/-800/-900 mogących pomieścić od 110 do 210 pasażerów. ❚ The Boeing 737NG come in -600/-700/-800/-900 variants and can accommodate 110-210 passengers.

a New G e n e r at i o n W tym roku LOT wydzierżawił nowe samoloty wąskokadłubowe – To Boeingi 737-800 oraz Max 8 – tym samym stając się jednym z pierwszych operatorów tej wersji na świecie. ❚ LOT Polish Airlines has just leased several new narrowbody Boeing 737-800 and 737-Max 8 aircraft. This will make LOT one of the first carriers in the world to run the new version of the 737.

Fabryka Boeinga jest w stanie wyprodukować aż do 52 egzemplarzy samolotów typu 737NG miesięcznie. ❚ The Boeing factory is capable of manufacturing up to 52 737NG aircraft per month.

tekst | by krzysztof moczulski, PLL LOT

W roku 2016 cykl produkcyjny Boeinga 737NG trwał… tylko 10 dni. To o ponad dwa razy krócej niż w początkach produkcji. ❚ In 2016, the manufacturing cycle of the Boeing 737NG was only 10 days. This is over twice as short as when production started.

kontynuacja udanego projektu

the first in the world

follow-up to a great design

LOT posiada trzy samoloty Boeing 737 w wersji classic -400. Samoloty typu 737-800NG są dla PLL LOT rozwiązaniem pomostowym – docelowym modelem we flocie będzie najnowsze dziecko Boeinga – model 737MAX. W tym roku LOT otrzyma cztery egzemplarze samolotu w wersji 737-800 i jeden egzemplarz 737-8MAX. ❚ LOT currently has three Boeing 737 in the classic -400 version. The 737-800NG is a transition solution until the LOT fleet can avail itself of the latest Boeing brainchild, the 737MAX. This year, LOT will receive four 737-800 aircraft and one 737-8MAX aircraft.

Samoloty Boeing 737 Next Generation są kontynuacją niezwykle udanego projektu 737 classic, którego początki sięgają połowy lat 60. Pierwszy samolot w wersji 737NG wzbił się w powietrze w 1997 r. ❚ The Boeing 737 Next Generation aircraft are a continuation of the extraordinarily successful 737 design. This classic model dates back to the mid-1960s.

The first 737NG aircraft flew in 1997.

10

nowy zasięg

warianty boeinga

new range

boeing variants

W stosunku do wersji „classic” samoloty NG mają większą o 20 proc. powierzchnię skrzydeł, co pozwoliło zwiększyć o 30 proc. pojemność zbiorników paliwa, a tym samym zasięg. Dlatego samoloty Boeing 737-800 pozwolą otworzyć nowe trasy, m.in. do Astany. ❚ NG aircraft have a 20% larger wing area than the classic version. This enabled the fuel tanks, and thereby the range, to be increased by 30%. Owing to its greater range, the Boeing 737-800 allows us to offer new routes, e.g. Astana, and operate highpotential destinations.

Boeing 737NG jest też dostępny w wariantach Boeing Business Jet, Boeing 737 AEW&C (wersja wojskowa z systemem wczesnego ostrzegania), Boeing C-40 Clipper (używany przez armię USA), Boeing P-8 Poseidon (morski samolot rozpoznawczy). ❚ The Boeing 737NG is also available in the following variants: the Boeing Business Jet; the Boeing 737 AEW&C (military version with an early warning system); the Boeing C-40 Clipper (version deployed by the US army); and the Boeing P-8 Poseidon (a maritime surveillance).

©jacek bonczek , krzysztof moczulski

pierwsi na świecie

flota

w h at ’ s o n amsterdam

nasze rekomendacje

c Nowe otwarcie

more than just tenements Amsterdam kojarzymy zwykle z zabytkowymi kamienicami, ale miasto otwiera się także na nowoczesne budownictwo.

Podczas Dnia Architektury urbaniści opowiedzą, w jakim kierunku rozwija się stolica Holandii i na które nowoczesne budynki warto zwrócić szczególną uwagę. ❚ Amsterdam is mainly associated with historical tenements, but the city has also developed a soft spot for contemporary architecture. On Architecture Day, town planners and architects will discuss the ways in which the city has evolved and which buildings are definite must-sees.

Nowy Jork

Architecture Day, Amsterdam, 18.06

z pyszny bal

delicious ball

x Nie tylko dla najnajów not only for the little ones Największe polskie targi dla par, które planują dziecko, i dla tych, którzy już je mają, kuszą nie tylko szeroką ofertą handlową, ale też bezpłatnymi badaniami, konsultacjami medycznymi i tysiącem nagród. Raczkujące pociechy wezmą udział w wyścigach, starsze – w warsztatach artystycznych. ❚ The largest fair for expecting couples and for parents of young children. The range of products on offer is incredible. Apart from shopping, you can avail yourself of free medical check-ups and consultations, and win thousands of prizes. There is a race for crawling babies, and art classes for older children.

Targi Mama i Dziecko | Mother and Baby Fair, Warsaw, 10–11.06 warszawa

EVENTS

Nowojorski festiwal gromadzi miłośników rocka, folku, hip-hopu i muzyki elektronicznej. Obok koncertów w programie także silent disco, a kiedy zgłodniejecie, liczne food trucki zaoferują pyszności na wynos. ❚ The NYC festival attracts rock, hiphop, and electronic music fans. Attractions include open-air sports and a silent disco.

When you start feeling a little peckish, head for the food truck of your choice.

The Governor Ball, Brooklyn, NYC, 2.06

v Kraj tańczących świetlików? the country of dancing fireflies

Grający od ponad 20 lat londyński zespół rockowy Coldplay wystąpi na warszawskim Stadionie Narodowym.

Pół tysiąca robaczków świętojańskich „weźmie udział” w jednym z najbardziej widowiskowych wydarzeń związanych z letnim przesileniem. Japońskie tańczące świetliki będą musiały konkurować jedynie ze szpalerem stoisk oferujących jedzenie i napoje. ❚ Five hundred fireflies will “attend” one of the most spectacular events held in celebration of the summer solstice. The Japanese dancing fireflies only have to compete against an aisle of stalls offering food and drink.

Fussa Firefly Festival, Tokyo, from18.06

Tokio

warszawa

c Z prędkością dźwięku Coldplay znowu w Polsce! Nie możemy o tym nie napisać, skoro ich najnowszy singiel zatytułowany jest dokładnie tak jak nasz miesięcznik.

Przed koncertem gwiazdy na rozgrzewkę wystąpią Tove Lo i Lyves. ❚ Coldplay are back in Poland. We cannot not write about this event, as their latest EP has the same name as our magazine. Coldplay will be supported

by Tove Lo and Lyves.

Coldplay in concert, Warsaw, 18.06

12



© s h u t t e r sto c k ( 2 ) , m . p.

with the speed of light

w h at ’ s o n

nasze rekomendacje

v Światowy dzień akredytacji world accredit ation day Akredytowane działania w zakresie oceny zgodności, m.in. certyfikacja, wzorcowanie, badania i inspekcja są ważnymi czynnikami m.in. dla sektora budownictwa. 9 czerwca to dzień, który światowe stowarzyszenia ILAC i IAF wybrały na datę promowania wartości akredytacji właśnie w sektorze budownictwa. ❚ Conformity assessment accreditation activities, such as certification, calibration, testing and inspections are crucial factors for, among others, the construction sector.

World Accreditation Day on 9 June is the day selected by international associations ILAC and IAF to promote the importance of accreditation in the construction and the built environment sector.

Wrocław

c WORLD GAMES WE WROCŁAWIU! world games in wrocław Tej imprezy sportowej nie pomylicie z żadną inną. Bieg na orientację, gra w bule, przeciąganie liny, sporty lotnicze i wrotkarskie, a nawet taniec sportowy to konkurencje równie widowiskowe, co olimpijskie. Weźmie w nich udział 3,5 tys. zawodników z ponad stu krajów. ❚ There is no other sports event like it. Orienteering races, boules, rope games, aviation sports, roller skating, and sports dancing are all entertaining and professional disciplines. The event will be attended by 3,500 contestants from over one hundred countries.

The World Games 2017, Wrocław, 20–30.07 Gdynia

v Rock na Babich Dołach rock in babie doły Nikogo, kto słucha muzyki rockowej, nie może zabraknąć na tym festiwalu. Tegoroczna edycja zapowiada się równie imponująco, jak poprzednie.

Pokolenia fanów przez cztery dni połączą Brytyjczycy: Radiohead i James Blake, a honory domu czynić będą The Dumplings i Brodka.

Nie zabraknie też teatru, literatury i zajęć dla dzieci. ❚ The countdown for the festival that no rock lover can afford to miss has begun. This year’s line-up includes British artists Radiohead and James Blake, while the Polish contingent includes The Dumplings and Brodka. There are a host of other attractions, such as theatre, literature and children’s activities.

Open’er Festival,Gdynia, 28.06–01.07 Astana

x à la latino latin style W Europie z konieczności karnawał taki jak w Rio musi się odbywać latem. Stolica Francji zatętni latynoskimi rytmami, śpiewem i kolorowymi strojami. Jedni mogą wziąć czynny udział w paradzie, inni tylko się przyglądać. Rozgrzewka przed Rio nikomu nie zaszkodzi. ❚ A Rio-style carnival is a strictly summertime event in Europe.

The French capital is about to be permeated by Latino rhythms, songs, and colourful attire. You can take part in the parade or just watch. A warm-up before the real thing in Rio never hurt anybody.

Tropical Carnival, Paris, 4.06 Paryż

c Nowoczesna energia smart energy

Expo, Astana, 10.06–10.09

14

© m . p.

Targi Expo to nie tylko okazja do prezentacji dorobku własnego kraju czy przemian w jego gospodarce i kulturze, ale także konferencje i międzynarodowa wymiana. Polska ekspozycja wpisuje się w motyw przewodni imprezy, jakim jest energia przyszłości: Poland: creative people, smart energy. ❚ The World Expo is an opportunity to showcase your country’s heritage, along with its economic and cultural transformations but also attend conferences, and take part in international exchanges. The Polish exhibition is well suited to the theme of this year’s Expo: “Poland: Creative People, Smart Energy”.

14

the best of

minerały

c z a r o dz i e j e wizards

Pomogły odkryć Amerykę, zdobią, przyciągają, przynoszą szczęście, a nawet leczą. bo minerały mają duszę. ❚ They helped discover America, are ornamental, have magnetic properties, bring luck and can cure ailments. because Minerals have souls. tekst | by tomasz cholaś

Magnetyt

Azuryt

magnetite

1

azurite

Minerał z charakterem − powiedzmy sobie szczerze − złośliwym. W malarstwie dawnych mistrzów miał służyć za pigment niebieski, ale z czasem, pod wpływem dwutlenku węgla, zmieniał barwę na zieloną, przechodząc w malachit. Złoża azurytu występują także w Polsce, np. w Górach Świętokrzyskich. ❚ A mineral with an edge.

A malicious one too. The painters of yesteryear used azurite to produce a blue pigment, but over time, on contact with carbon dioxide, it changed colour to green and turned into malachite. Deposits of azurite are found in Poland in e.g. the Świętokrzyskie Mountains.

3

16

W starożytności zwany „kochającym kamieniem” ze względu na własność przyciągania. Tales z Miletu uważał, że magnetyt jest żywy i posiada duszę, a Aleksander Wielki przed dużymi wyprawami wręczał kawałki tego minerału swoim żołnierzom, by strzegły ich przed złymi mocami. W ponad 70 procentach składa się z żelaza. ❚ It was called the “loving stone” in Antiquity because of its magnetic properties. Thales of Miletus believed that magnetite lived and had a soul, while Alexander the Great would hand pieces of it to his soldiers before setting out on great expeditions, so as to protect them against evil forces. Magnetite is 70 per cent iron.

2

Jaspis czerwony

red jasper

W legendach nazywany „matką wszystkich kamieni” ze względu na różnorodność mieniących się barw. Zbudowany z chalcedonu i kwarcu. Przypisuje mu się magiczne siły takie jak leczenie chorób żołądka, wątroby i nerek. Kamień antystresowy, talizman poprawiający atmosferę w pracy i w domu. Znajdziemy go w Ameryce Północnej i Azji oraz w Małopolsce (Niedźwiedzia Góra). ❚ This was dubbed “the mother of all stones” in legends because of its many and varied sparkling colours. Red jasper is composed of chalcedony and quartz. It is believed to have magic properties, such as the ability to treat stomach, liver and kidney diseases. It is considered to be an anti-stress stone and a charm that improves the atmosphere at work and at home. Found in North America, Asia and Lesser Poland (Niedźwiedzia Góra).



the best of

4

minerały

Fluoryt

fluorite

Nazwa minerału nawiązuje do jego zdolności obniżania temperatur topnienia innych minerałów. Pod wpływem promieni UV zaczyna świecić (fluorescencja). Pomimo swej toksyczności wyodrębniony z niego fluor, dodany do pasty do zębów, wzmacnia szkliwo.

W Polsce spotykany w okolicach Kletna, w Górach Kaczawskich i Izerskich. ❚ The name of the mineral originates from the Latin word fluere, which means to float. This is a reference to its property of lowering the temperature of other minerals. Fluorite lights up when exposed to UV rays (fluorescence). Despite being toxic, fluorine, which is extracted from fluorite, strengthens tooth enamel when added to toothpaste. In Poland, it is found near Kletno and in the Kaczawskie and the Jizera Mountains.

ametyst amethyst Odmiana kwarcu, która po podgrzaniu do temp. 400−500°C zmienia fioletowy kolor na żółty, a poddana temp. 600°C nabiera mlecznej barwy. Ametysty wchodzą w skład brytyjskich klejnotów królewskich.

Największe okazy występują w Brazylii. W Polsce – w Sudetach i Tatrach. ❚ A variety of quartz which changes from purple to yellow when heated to 400-500°C, and becomes milk white at 600°C. Amethysts are among the British Crown Jewels. The largest mineral specimens are found in Brazil. In Poland, amethysts can be found in the Sudeten Mountains and the Tatra Mountains.

5 Chalkantyt

chalcanthite

I piękny, i bestia. Te atrakcyjne niebieskie kryształy po rozpuszczeniu w wodzie stają się silną trucizną używaną do niszczenia korzeni w rurach kanalizacyjnych i jako środek owadobójczy. Minerał dość rzadki w naturze, bo łatwo się rozpuszcza, ale co ciekawe, możemy go sobie sami wyhodować w domu. ❚ Beauty and beast in one.

These attractive blue crystals become highly toxic when dissolved in water.

They were used to destroy roots in sewerage pipes and as an insecticide.

This mineral is rarely found in nature, as it dissolves easily. Curiously, though, it can be grown at home.

7

uleksyt ulexite

Nazywany kamieniem telewizyjnym − jego równoległe włókna działają jak światłowody, przekazując światło z jednej strony okazu na drugą. Po przyłożeniu kamienia do zadrukowanej kartki papieru litery wyświetlą się nam jak obraz w telewizorze. Miejsca występowania: USA, Chile, Kazachstan, Włochy. ❚ Also known as the television stone, as its parallel fibres operate as optic fibres that transmit light from one end of a specimen to the other.

When you put a piece of ulexite against a printed sheet of paper, the letters will appear as an image on a television screen.

Found in the USA, Chile, Kazakhstan, Italy.

8

Szpat islandzki iceland spar

Ten kryształ kalcytu był średniowiecznym GPS-em, który poprowadził wikingów do Nowego Świata 100 lat przed wynalezieniem kompasu.

Przechodzące przez niego światło rozdwaja się i ulega polaryzacji, co pozwala na określenie pozycji słońca nawet w pochmurne dni. ❚ This calcite crystal was used as a Medieval GPS which guided the Vikings to America 100 years before the compass was invented. The light passing through it is split and polarised, which lets you tell the position of the sun – even on cloudy days.

18

6

9

galena Podstawowa ruda ołowiu zawierająca niekiedy domieszkę srebra. Jest ceniona przez kolekcjonerów ze względu na silny metaliczny połysk. Galena łatwo pochłania fale elektromagnetyczne i czerpie z nich energię. Największe złoża występują w USA, Rosji, Kanadzie i Meksyku. W Polsce głównie na Górnym Śląsku. ❚ An important ore of lead which sometimes has a silver content. It is highly valued by collectors because of its strong metallic shine. Galena easily absorbs electromagnetic waves and uses them to generate energy. The largest deposits can be found in the USA, Russia, Canada and Mexico. In Poland, it is found in Upper Silesia.



Imagine achieving great performance with the right IT outsourcing solutions.

Done.

PaweĹ‚ Borowski Client Success OďŹƒcer

pawel.borowski@itmagination.com + 48 722 212 626

We empower our clients to build a more agile, reliable and quick to respond IT ecosystem to changing market conditions. The results? Your business performance.

Learn more at itmagination.com/outsourcing

10

the best of

opal Według legend Aborygenów stworzony przez boga, który zszedł z tęczy. Symbol Australii, skąd pochodzi 90 proc. wszystkich opali. Najbardziej ceniony za opalizację, czyli grę barw spowodowaną rozszczepieniem i wielokrotnym odbiciem światła. W średniowieczu uważany za przynoszący nieszczęście m.in. ze względu na podobieństwo do kocich oczu. ❚ According to Aboriginal legend, opal was created by a god who descended from a rainbow. It is a symbol of Australia, which is home to 90 per cent of all opals. The mineral is most valued for its opalescent properties, i.e. the interplay of colours caused by the dispersion and multiple refraction of light. In the Middle Ages, opal was believed to bring bad luck in view of its resemblance to cats’ eyes.

Krokoit

crocoite

Niezwykle rzadki i kruchy minerał ceniony przez kolekcjonerów. Tworzy podłużne pomarańczowoczerwone kryształy chromianu ołowiu o diamentowym połysku, które pod wpływem światła matowieją. Sproszkowanie − nie do pomyślenia dla miłośników minerałów − zrobi z niego żółty pigment. Najpiękniejsze okazy, znajdowane głównie w szczelinach jaskiń, pochodzą z Tasmanii. ❚ An extremely rare and fragile mineral highly valued by collectors. It comes in red orange oblong crystals of lead chromate, and has a diamond sheen that turns mat in the light.

Powdered crocoite – something unthinkable to any true mineral lover – is used to produce yellow pigment. The most beautiful specimens are found primarily in the crevices in Tasmanian caves.

12

11

obsydian

obsidian

W świecie Gry o tron zwany smoczym szkłem lub zamrożonym ogniem, jedyna broń na Białych Wędrowców. Te kamienie wulkaniczne, mające po rozłupaniu ostre krawędzie, służyły Aztekom i Majom za noże, groty do strzał, lustra i biżuterię. To właśnie nożami z obsydianu kapłani wyrywali serca jeńcom składanym w ofierze. ❚ Obsidian is popularly known as dragon glass and frozen fire. It is the only weapon the White Walkers possess in the Game of Thrones.

These volcanic stones have very sharp edges when broken off. The Aztecs and Mayans used them to make knives, arrowheads, mirrors, and jewellery. Obsidian knives were used to rip out the hearts out of hostages sacrificed to the gods.

Lapis-lazuli Po zmieleniu jeden z najdroższych barwników: ultramaryna. Zarezerwowany przez wieki do malowania szat Maryi wywołał oburzenie, gdy Jan Vermeer użył go do namalowania Dziewczyny z perłą, kapiącego wręcz lapis-lazuli portretu służącej. Jego ojczyzną jest Afganistan, gdzie wydobywany jest od 6 tys. lat. ❚ When lapis is crushed and grinded it becomes ultramarine, one of the most expensive pigments. It was reserved for painting the robe of the Virgin Mary so Vermeer caused a scandal when he used it profusely in his painting of Girl with a Pearl Earring. The cradle of lapis lazuli is Afghanistan, where it has been excavated for 6,000 years.

Róża pustyni desert rose Jedyna róża, która nigdy nie więdnie. To tworzące się na pustyniach kryształy gipsu uformowane w kształt przypominający kwiat zakochanych. Ich kolor zależy od koloru piasku pustyni − białe występują np. na pustyni Sonora w Ameryce Północnej, rudawe − w algierskiej części Sahary, a czarne − na pustyniach argentyńskich. ❚ The only rose than never dies. These are crystals of gypsum that are found in deserts and which form a rose-like shape. The colour depends on the colour of the sand, e.g. they are white in the Sonora desert in North America, copper in the Algerian part of the Sahara, and black in Argentina.

20

14 

© s h u t t e r sto c k ( 1 3 ) , m . p.

13

minerały

dzieci zwierząt

Sarny kocą się na przełomie maja i czerwca. Samica rodzi w odosobnionym miejscu od jednego do trojga koźląt. Młode zaczynają jeść rośliny w drugim tygodniu życia. ❚ Kids are born in late May and early June. A nanny goat gives birth to 1–3 kids in a secluded spot.

The young begin to eat plants in the second week of life.

22

©credits

i n s p i r at i o n s

dz i k i e dz i ec i a k i children of the wild

©credits

...są najpiękniejsze – powie niejeden fotograf, który wcześniej miesiącami ukrywał się w zaroślach, by uchwycić to spojrzenie, gest czy uśmiech.

Bo do takich maluchów lepiej nie podchodzić zbyt blisko. ❚ ...are the most beautiful animals according to many a photographer who has spent months on end hiding in the bushes to capture a look, gesture or smile on a furry face. But it is best not to get too close to these little ones.

23

i n s p i r at i o n s

lisy rude – ich ciąża trwa od 49 do 58 dni, w miocie rodzi się najczęściej od czworga do sześciorga szczeniąt.

Matka pozostaje z nimi bez przerwy przez mniej więcej trzy tygodnie. ❚ A red vixen is pregnant for 49–58 days and gives give birth to 4-6 cubs. The mother stays with her young for three weeks without a break.

słoń afrykański w momencie narodzin waży ok. 100 kg i mierzy ok. 1 m wysokości. Słoniątko karmione jest przez matkę przez dwa lata, czasem nawet dłużej.

niedźwiedź brunatny

zaraz po narodzeniu waży ok. 340–680 g, a okres laktacji trwa do 30 miesięcy. ❚ The African elephant weighs approx. 100 kg and is 1 metre tall at birth. The calf is nursed by the mother for two years or more.

Brown bear cubs weigh approx. 340 – 680 grams at birth and the lactation period lasts up to 30 months.

24

dzieci zwierząt

25

i n s p i r at i o n s

26

dzieci zwierzÄ…t

na poprzedniej stronie: tygrys azjatycki – ciąża trwa ok. 100 dni, a w miocie rodzi się zwykle troje–czworo młodych i każde waży ok. 1 kg. kaczka domowa uważana jest za bardzo płodną – w ciągu roku znosi nawet 90 jaj lęgowych.

Pisklęta osiągają dorosłość już ok. 10. tygodnia życia. ❚ Previous page: A tigress is pregnant for approx. 100 days and gives birth to 3 or 4 cubs, each weighing roughly 1 kg. The domestic duck is considered to be a very fertile bird, and lays up to 90 eggs a year. Ducklings attain maturity after 10 weeks.

©shut terstock (7)

makaki – okres rozrodczy trwa zwykle u nich od października do marca. W pierwszym okresie życia młodych samica zabiera je wszędzie ze sobą. ❚ The macaque breeding season lasts from October until March. Newborns are carried by their mothers at all times.

27

why

göteborg

Göteborg gothenburg Göteborg

e now nie ze c ą ł po

E NOW NIE CZE Ą Ł PO

E

oute

T ROU

jz lata

LOT

LOT

r ith new wielkości miasto fly w Drugie co do Szwecji kusi nie tylko pięknym nabrzeżem. To stolica lunaparków i słodyczy. ❚ Sweden’s second largest city has much more to offer than its picture-perfect seafront. It’s the capital of amusement parks and sweets.

NEW

tekst | by tomasz kondr

tramwajem przez miasto tram your way through the city Miasto od ponad stu lat posiada sieć tramwajów elektrycznych. Dziś to najwygodniejszy środek transportu i dla mieszkańców, i dla turystów. Tych drugich zachwyci przejażdżka po centrum zabytkowymi wagonikami linii nr 12, które kursują głównie latem. ❚ Gothenburg has had its electric tram network for over a hundred years. Today, it is the most convenient means of transport for locals and tourists alike. You cannot help but be impressed by a ride on the historic No. 12, which runs in summer.

Stojący w fontannie na pl. Götaplatsen Posejdon ma dobry widok na Kungs­ portsavenyn. ❚ Standing on the fountain in Göta­ platsen Square, Poseidon faces Kungsportsavenyn.

kolorowa rotunda

the bright kuggen

Nazwany „kołem zębatym” budynek stoi w Göteborgu od zaledwie sześciu lat.

Aby go zobaczyć, musimy dostać się na rewitalizowane północne nadbrzeże.

Na zdj. z lewej: Kanelbulle, czyli posypana cukrem, tradycyjna zawijana słodka bułka z cynamonem kupiona w tutejszej Café Husaren nie zawiedzie najwybredniejszych. ❚ Dubbed the “cogwheel”, this building in Gothenburg was only built six years ago. You have to make your way to the revitalised northern seafront to see it, though. Far left: Kanelbulle, an iced cinnamon roll is a Swedish specialty. The best place to buy one is the Café Husaren. Even the most discerning palates won’t be disappointed.



28

©shut terstock (6), get tyimages

W parku rozrywki rocznie bawi się 3 mln osób. Rol­ lercoastery przyprawiają o zawrót głowy. ❚ The amusement park is visited by 3 m visitors annually.

The roller coasters will make your head spin.

Wszystkie odcienie ˝ycia

Soczewki okularowe dostosowujące się do warunków oświetlenia.

Wrażliwe na światło. Czułe dla oczu.

W trosce o Twoje oczy

www.sensitylenses.eu

Okularowe soczewki Sensity reagują na światło zmieniając swój kolor, w zależności od jego natężenia. Na zewnątrz przyciemniają się, by pełnić funkcję okularów przeciwsłonecznych, z kolei wewnątrz pomieszczeń ponownie się rozjaśniają, stając się całkowicie przejrzyste.

Dlatego, niezależnie od tego jak wygląda Twój dzień, zawsze jesteś przygotowany na jego wyzwania.

Soczewki Sensity dostępne są w modnych odcieniach brązu, szarości, a także w kolorze zielonym. Czy potrzebujesz czegoś więcej?

Soczewki okularowe HOYA Sensity dostępne są w salonach optycznych.

why

göteborg

duma miasta

pride of the city

Neogotycki kościół Oscara Frederika jest chlubą miasta od końca XIX w. Warto zwrócić uwagę na malowidła ścienne i witraże oraz ołtarz. Jest stylizowany na średniowieczny, choć jego historia sięga lat 40. ❚ The neo-Gothic Oscar Frederik Church has been the pride of the city since the late 19th century. Its murals, stained glass and altar are definite must-sees. It makes a nod to medieval architecture, but its history only dates back to the 1940s.

pysznie na targu

delicious market

Powstały w XIX w. targ rybny oferuje lokalne przysmaki. Możecie spróbować słynnych smażonych lub marynowanych śledzi, jednak pobyt w Göteborgu będziecie mogli uznać za w pełni zaliczony dopiero, gdy skosztujecie sałaty z krewetkami, kawałkami sera i jajkami. Na targu będzie najsmaczniej! ❚ The fish market, which dates back to the 19th century, offers local delicacies. Try the famous fried and marinated herrings. No trip to Gothenburg would be complete without tasting a salad with shrimps, chunks of cheese and eggs. And the market is the place to find the best.

Shrimp, cheese and egg salad is a traditional Scandinavian dish.

Nadbrzeże można podziwiać, spacerując wzdłuż kanału lub z niewielkich promów turystycznych. ❚ Admire the seafront by taking a walk along the canal or hopping on a small tourist ferry.

opera jak statek

the shipshape opera

Chociaż stoi tu od ponad dwóch dekad, postmodernistyczny budynek opery nadal zachwyca rozmachem i nowoczesnością. Rozpoznacie go z daleka po stojącej przed wejściem abstrakcyjnej rzeźbie ze stali. ❚ Built more than two decades ago, the postmodern Gothenburg Opera continues to impress with its grandeur and modernism. The steel sculpture that stands outside the entrance makes it visible from afar.

WAW–got codziennie oprócz sb. ❚ daily except Sat. 19.50–21.30 got–WAW codziennie oprócz ndz. ❚ daily except Su. 07.55–09.35

Polecamy wyjazd za miasto. Szwedzkie nad­ brzeże z malowniczymi niewielkimi domkami ukoi oczy i uszy. ❚ Take a trip outside the city. to see the Swedish wa­ terfront, with its small picturesque houses.

30

Połączenia pomiędzy Warszawą i Göteborgiem obsługiwane są od 29.08. W ramach współpracy z Nordicą są też realizowane połączenia z Tallina (od 29.08). ❚ Services between Warsaw and Gothenburg are operated starting 29.08.

Cooperation with Nordica includes flights to Tallinn (from 29.08).

Więcej informacji na ❚ More information on lot.com

©get tyimages, shut terstock (5)

Czas przelotu ❚ Flight duration 1:40

PRESTIGE

COMFORT

SAFETY

ONLY 17 RESIDENCES AND SEMI DETACHED HOUSES

MODERN ARCHITECTURE TERRACES, PRIVATE GARDENS

PERFECT PLACE FOR ALL WHO APPRECIATE COMFORT AND SAFETY

PRESTIGIOUS LOCATION KONSTANCIN

www.konstancja.pl

|

+48 22 716 01 77

On-site sales ofямБce: Warszawska 200, Konstancin-Jeziorna

Investor:

Phi Phi Islands są położone między wyspą Phuket a stałym lądem. Wchodzą w skład prowincji Krabi. Największą z nich jest Ko Phi Phi Don. ❚ Phi Phi Islands are located between Phuket and continental Thailand. They are part of the Krabi province. The largest island in the archipelago is Ko Phi Phi Don.

32

tajlandia

©credits

journey of a lifetime

W stronę słońca

©credits

towards the sun Wyobraźcie sobie miejsce, w którym istnieje 13 rodzajów uśmiechów, na ulicach serwują potrawy pyszniejsze niż w niejednej ekskluzywnej restauracji, a plaże wyglądają jak z Photoshopa – piasek jest biały, a woda seledynowo-szmaragdowa. Oto Królestwo Tajlandii. ❚ Imagine a place where there are thirteen different kinds of smiles, where the street food is tastier than the dishes served in many exclusive restaurants, and the beaches look as if they were photoshopped with their white sand and emerald water.

That describes the Kingdom of Thailand. tekst | by agnieszka michalak

33

próbuj mango, nie jadałaś nigdzie takiego – powiedziała do mnie starsza kobieta ubrana w kolorową chustę i długą do kostek niebieską jedwabną spódnicę, wyciągając w moją stronę plastikowy talerzyk, a na nim starannie pokrojony złocisty owoc o konsystencji masła. Na swoim straganie miała jeszcze ananasy w plasterkach, longany i arbuzy w niewielkich przezroczystych miseczkach, z boku piętrzyły się kolczaste bladozielone duriany, orzechy kokosa i mogostany. Była jedną z wielu w całym szeregu stoisk – większość prowadzonych przez całe rodziny – z jedzeniem i drobnymi różnościami przy jednej z głównych przecznic Chiang Mai. Zresztą wszystkie ulice są tu do siebie podobne – niewysokiej gęstej zabudowie kolorytu dodają punkty gastronomiczne, a rytm dyktują wszechobecne skutery i tuk-tuki.

Chiang Mai, nazywane przez miejscowych duszą północy, to najważniejsze miasto regionu i dawna stolica historycznego królestwa Lan Na. Położone w szerokiej dolinie rozdzielonej rzeką Ping, porośnięte bujną roślinnością, otoczone górami, w których mieszkają róż-

tajowie są bardzo uduchowieni, w Chiang Mai widać to szczególnie. Niemal przy każdej większej ulicy stoi świątynia – w mieście jest ich ponad 300. thai people are very spiritual, this is particularly noticeable in Chiang Mai. There is a temple on nearly every major artery and 300 pagodas in total.

ne grupy etniczne, i dżunglą z dzikimi zwierzętami, ma nieco suchszy i chłodniejszy klimat, przez co upały są tu znacznie znośniejsze niż w innych częściach kraju.

To idealne miejsce na pierwszy przystanek w Tajlandii.

Nocny market w Bangkoku; zdj. poniżej: Świątynia Szmaragdowego Buddy. ❚ The night market in Bangkok. Bottom image: The Emerald Buddha Temple.

34

Esencja północy Tajowie są nie tylko niezwykle uprzejmi – zawsze i wszędzie szczerze witają tradycyjnym wai, czyli półukłonem ze złożonymi rękami – ale też bardzo uduchowieni, a w Chiang Mai widać to szczególnie. Niemal przy każdej większej ulicy stoi świątynia – w mieście jest ich ponad 300. – Są najpiękniejsze w całym kraju, bardzo o nie dbamy – mówi Kanya, która przed najstarszą z nich – Wat Chiang Man stojącą w północno-wschodniej części starówki – sprzedaje phuang malai, czyli tradycyjne girlandy z kwiatów jaśminu i orchidei. Składa się je w ofierze. W Wat Chiang Man w 1296 r. mieszkał król Mangraj (założyciel miasta). Są tu przechowywane figurki Buddy – 10-centymetrowa

tajlandia

“Try a mango, you’ve never tasted one like it”, a woman wrapped in a colourful scarf and a long blue silk skirt said to me, and handed me a plastic plate with a buttery textured golden fruit.

She also served sliced pineapple, longans and watermelons in small bowls. The fruit range included spiky durian, coconuts and mangosteen. Hers was just one of many stalls selling food and small treats along one of the main streets of Chiang Mai. And all the streets look the same here. Colourful fruit and street food stalls are scattered between dense low-rise buildings, and the rhythm of the street is set by the ever-present scooters and tuk-tuks. The locals call Chiang Mai “the soul of the north”. It used to be the capital of the kingdom of Lan Na and is still the most important city in the region. Situated in a wide valley split by the Ping river, it is overgrown with lush greenery, and hemmed in by mountains inhabited by various ethnic groups and a jungle full of wild animals. The climate is drier and milder. This is the perfect place for your first introduction to Thailand.

The essence of the north Not only are the Thai people extremely kind – they smile all the time and genuinely greet visitors with the traditional wai (a bow with cupped hands), but they are also very spiritual, and this is particularly noticeable in Chiang Mai. There is a temple on nearly every major artery – the city has 300 pagodas in total. “They are the most beautiful in the country because we take very good care of them”, says Kanya, who sells phuang malai (traditional garlands), that she makes herself from jasmine and orchids, outside the city’s oldest temple, the Wat Chiang Man, which is located in the north-eastern part of the old town. She sacrifices the garlands to the gods. In 1296, the Wat Chiang Man was home to King Mangra (who founded the city), before the city was created. Two Buddha figurines are stored here – the 10-centimetre crystal Phra Satang Man brought by the king from Lamphun, where it had been stored for 600 years, and the stone bas relief Phra Sila Buddha (allegedly brought here from India in the 8th century). Kanya and the other city residents believe that they protect Chiang Mai from fire because they have the ability to make it rain. The temple complex is also famous for its well-preserved 15th-century square chedi carried by seventeen stucco horses. Equally impressive is the nearby 14th-century Wat Suan Dok temple complex which has a collection of Buddha depictions, including the 500-year-old Phra Chao Kao Tue. Smaller pagodas, housing the remains of the city’s rulers, are scattered around the main temple.

The complex is sometimes called “the city of the dead”.

However, the favourite temple among the locals is the Wat Phra That Doi Suthep (15 km south of the city)



© l a i f / f o r u m , g e t t y i m a g e s . p o p r z e d n i e s t r o n y/ p r e v i o u s p a g e s : s i m e / f r e e

S

journey of a lifetime

©credits



35

journey of a lifetime

tajlandia

on the summit of the Do Suthep mountain (1,676 m a.s.l). The site for the wat was allegedly chosen in the 13th century by an elephant roaming around carrying a relic of Buddha on his back. The animal started climbing the mountain and stopped halfway to the top.

This was taken as a prophecy, and so it was decided to erect a temple.

The surrounding area is as attractive as the city itself.

The tribal villages are testament to times past. Especially worth visiting are the villages of San Kamphaeng, where silk is woven, Bo Sang, where you can buy the most beautiful hand-made umbrellas in Thailand, and Baan Huay Pa Rai, where women wear 5-kg gold rings around their necks. Some 30 km to the north of Chiang Mai lies the picturesque Mae Sa Valley whose core attraction is the Botanical Garden, which offers trips through the forest and to the waterfall, and which boasts quite an impressive collection of orchids. If you prefer to spend your leisure time more actively, you can go on a raft cruise.

After a full day of sightseeing, we return to Chiang Mai and head straight for the night bazaar. This is located at the end of Chang Khlan Road, one of the main shopping streets. “Here, you can buy everything that you do not have in your own country”, laughs a young Thai, arranging handmade scented soaps on his stall.

And he is right. This is definitely the place to go for traditional Thai handicrafts – you can find everything from silk shawls and dresses, through silver Buddhas and jewellery, to bamboo tableware. Street food stalls are scattered all over the place. This time, I picked a Tom Kha Gai. This is a sweet and spicy soup with coconut milk, shrimps and shitake mushrooms. For dessert, I had mango – for the second time that day. This time, it was served with sticky rice and coconut sauce and Kluay Khaek (deep fried bananas).

kryształowa Phra Satang Man, którą król przywiózł z Lamphun, gdzie spędziła 600 lat, oraz kamienna płaskorzeźba Phra Sila Buddha (ponoć przybyła z Indii w VIII w.). Kanya i inni mieszkańcy miasta wierzą, że obie chronią Chiang Mai przed pożarami, bo mają moc sprowadzania deszczu. Kompleks świątynny słynie też z dobrze zachowanej XV-wiecznej kwadratowej chedi (stupy) dźwiganej przez 17 stiukowych

36

Wild beaches We leave the charmingly chaotic Chiang Mai and head for Phuket, Thailand’s largest Island (an hour’s flight to the south). It is not without reason that this “Andaman pearl” attracts around 3 million tourists a year. Phuket has it all – wide beaches with white sand lined with coconut trees and hugged by hills overgrown with tropical greenery, limestone cliffs,



©shut terstock

na Pływającym Targu ok. 100 km od Bangkoku, w Damnoen Saduak, zamiast ze stoisk towary są sprzedawane z długich drewnianych łodzi. at the floating market in damnoen saduak, at some 100 km from bangkok, goods are sold straight off long wooden boats instead of regular street stalls.

journey of a lifetime

plantations of rubber and cashew nuts, parks and nature reserves, spectacular waterfalls, and the ever -present gibbons. One of the best things Phuket has going for it is its extensive range of active leisure activities – you can arrange all sorts of diving excursions (e.g. on the coral reef to the south of Ko Phi Phi Don), rock climbing (Krabi cliffs), mountain driving, golf and kayaking, yachting, cruising the local caves (e.g. the Viking caves with drawings of ships on the walls), or simply island hopping. There are some 200 Adaman Islands, of which I can recommend the Phi Phi Islands, where delicious seafood is served. Instead of Phuket, you might want to go to the south-east of Thailand and visit the Ko Samui archipelago. This is off the coast of Surat Thani in the Gulf of Thailand. As in Phuket, ships cruising around the islands are a common sight. Nearly 500 hotels and bungalows ranging from five-star establishments to basic huts furnished with nothing but mosquito nets and mambo mats line the coast. As for entertainment, go to Ko Pha Ngan during a full moon for the best drinks, and Ko Tao for diving.

The hottest city in the world From the wild to the urban jungle – as soon as you cross the city limits of the Thai capital (since 1782),



get tyimages

Chińska dzielnica w Bangkoku powstała ok. 200 lat temu.

Znajduje się m.in. na ulicach Yaowarat Road oraz Charoen Krung Road. ❚ The Chinese district in Bangkok was founded some 200 years ago. It is located on Yaowarat Road, Charoen Krung Road and their vicinities.

koni. Równie imponujący jest też położony niedaleko XIV-wieczny kompleks świątynny Wat Suan Dok z całą kolekcją wizerunków Buddy, w tym 500-letniego Phra Chao Kao Tue. Dookoła głównej wat rozsiane są mniejsze pagody ze szczątkami władców miasta.

Dlatego o kompleksie mówi się „miasto umarłych”.

Można tu też odbyć lekcje buddyzmu lub po prostu porozmawiać z mnichami. Jednak ukochaną świątynią mieszkańców jest Wat Phra That Doi Suthep (15 km na zachód od miasta) na szczycie góry Doi Suthep (1676 m n.p.m.), na który prowadzą serpentyny wąskich dróg. Ponoć miejsce na wat zostało wybrane w XIII w. przez puszczonego swobodnie słonia z umocowaną na grzbiecie relikwią Buddy. Zwierzę zaczęło wspinać się pod górę i zatrzymało się w połowie zbocza. Uznając to za wyrocznię, wybudowano tu świątynię. W pogodne dni panoramę miasta i okolic można podziwiać, pijąc kawę na tarasie widokowym usytuowanym obok niej.

A okolice są równie atrakcyjne – wioski plemienne to świadectwa zamierzchłych czasów, m.in. San Kamphaeng, której mieszkańcy zajmują się tkaniem jedwabiu, Bo Sang – tu kupicie ręcznie robione parasole, czy wioska Baan Huay Pa Rai, gdzie w bambusowych chatach żyją kobiety z nawet 5-kilogramowymi

tajlandia

38

ThE GrAND JUBILEE

Sofitel Grand Sopot to synonim prestiżu i elegancji, który niezmiennie od lat zdobi Wybrzeże Bałtyku. W tym roku świętuje 90-lecie.

Sofitel Grand Sopot, an everlasting adornment of the Baltic seashore, epitomizes elegance and prestige. The hotel celebrates its 90th anniversary this year.

W 2006 roku francuska marka Sofitel wzięła hotel pod swoje skrzydła, rozpoczynając nowy rozdział w historii sopockiego Granda. Jako jeden z czołowych hoteli luksusowych w Polsce Sofitel Grand Sopot niezmiennie imponuje usługami najwyższej klasy. A przy tym jako jeden z niewielu obiektów w Polsce posiada prywatną plażę, gdzie w okresie letnim czeka na gości wyjątkowa oferta: ekskluzywna czterodaniowa kolacja serwowana wraz ze specjalnie dobranymi winami.

Doskonały wypoczynek zapewnią pokoje i apartamenty z łóżkami w luksusowym standardzie Sofitel MyBed TM, a hotelowy concierge pomoże wybrać najlepszą ofertę z szerokiego wachlarza usług rekreacyjnych, jakie znajdziemy w Sopocie.

Niewątpliwą atrakcją pobytu w Sofitel Grand Sopot będzie wizyta na basenie z widokiem na morze, a hotelowa plaża oraz zabiegi i rytuały w Grand SPA pozwolą skorzystać z chwil błogiego relaksu.

T

he hotel opened in 1927 and it soon became a famous landmark. Throughout the years it has attracted the attention of the cr è me de la crème of Europe’s society. Countless celebrities and dignitaries stayed as guests, including Greta Garbo, Charles Aznavour or Marlena Dietrich.

Their presence still lingers, for instance in the famous presidential suite of General de Gaulle.

ADVERTORIAL

H

otel, otwarty w 1927 roku, szybko stał się wizytówką miasta. Licznie zjeżdżali tu przedstawiciele europejskich elit, a sławni goście, tacy jak Greta Garbo, Charles Aznavour czy Marlena Dietrich, na stałe wpisali się w hotelową historię. Do dziś możemy natknąć się na pamiątki ich obecności, nocując chociażby w słynnym apartamencie prezydenckim generała de Gaulle’a.

ADVERTORIAL

Jubileusz na miarę Granda

A new chapter of its history began in 2006, when the hotel became a part of the French chain Sofitel.

The hotel is a true trendsetter in the luxury segment of the hospitality industry. It is one of the few hotels in Poland to have a private beach, where during the summer season, guests are offered a most memorable dining experience of a four-course dinner with wine pairing.

The rooms and suites are equipped with the luxurious MyBed™ bedding standard, designed exclusively for Sofitel hotels. MyBed™ provides made-to-perfection plush comfort and support that transforms each night into a magnificent sleeping experience. The hotel concierge will help to choose the best activity from a wide range of recreational services that Sopot has to offer. Undoubtedly one of the hotel’s many great attractions is a swimming pool with sea view, and a blissful relaxation can be reached by visiting the hotel’s private beach and Grand SPA with its luxurious treatments and rituals. sofitel.com | accorhotels.com

journey of a lifetime

40

złotymi obręczami na szyjach.

Ok. 30 km na północ od Chiang Mai leży też malownicza dolina Mae Sa, gdzie warto odwiedzić Ogród Botaniczny, który oferuje wycieczki po lesie, do wodospadu i szczyci się pokaźną hodowlą orchidei. Kto jednak woli bardziej urozmaicony wypoczynek, bogactwo tutejszych lasów może podziwiać, pływając tratwą dolinami rzek.

Po całodniowej wyprawie wracamy do Chiang Mai prosto na nocny bazar u wylotu jednej z głównych handlowych arterii – Changklan Road.

Pierwsi zakupowicze pojawiają się tu ok. 18.00. – Kupisz tu wszystko, czego w twoim kraju nie ma – śmieje się młody Taj rozkładający ręcznie robione pachnące mydełka. I ma rację, bo bazar to centrum sprzedaży tradycyjnego rękodzieła – od szali i sukni z jedwabiu, przez srebrne posążki Buddy i biżuterię, do bambusowych naczyń. Między stoiskami z artykułami przemysłowymi wciśnięte są stragany z przygotowywanym na miejscu jedzeniem – ja tym razem skusiłam się na tom kha gai, słodko-pikantną zupę na bazie mleka kokosowego z krewetkami i grzybami shitake. Na deser wróciło do mnie mango, tym ra-

zem w wydaniu ze sticky rice i sosem kokosowym, oraz smażone w głębokim tłuszczu banany w cieście, czyli kluay khaek – kuchnia tajska naprawdę nie ma sobie równych.

Dzikie plaże Z uroczo chaotycznego Chiang Mai wyruszamy na największą wyspę Tajlandii – Phuket (godzina lotu na południe).

Nie bez powodu każdego roku na tę „andamańską perłę” przybywa ok. 3 mln turystów – plaże z szerokimi połaciami białego piasku okolonymi palmami kokosowymi, zalesione tropikalną roślinnością wzgórza, wapienne klify, plantacje kauczukowców i nerkowców, parki i rezerwaty, spektakularne wodospady i wszędobylskie gibony. Jej walory można by wymieniać bez końca. Siłą Phuket jest ogromny wybór możliwości aktywnego wypoczynku – bez problemów można tu zorganizować rozmaite formy nurkowania (np. przy rafach koralowych na wschód od Phi Phi Don), wspinaczkę skalną (klify Krabi), golfa, wreszcie pływanie kajakiem, jachtem lub łodzią po miejscowych jaskiniach (np. wikingów – z malowidłami naskalnymi przedstawiającymi statki) lub po prostu od

©shut terstock (2)

Wyspa Ko Samui stanowi część Morskiego Parku Narodowego Ang Thong obejmującego pobliskie rafy koralowe. ❚ The Ko Samui island is part of the Ang Thong National Sea Park which extends over the local coral reefs.

tajlandia

you can see that it has a lot in common with both the chaotic north and the wonderfully pristine south. But in Bangkok, everything is on a macro scale. The carts from which fried pad thai is sold, and the fruit stalls and markets selling local produce stand cheek by jowl with lines of tall shop fronts, and traditional low-rise buildings are wedged in between glazed high-rises.

But a trip on the elevated Skytrain, or a cruise along the Menam river, lets you admire the city’s parks, tropical gardens and colonial houses.

My first stop was the older part of the city, i.e. its historical and cultural heart – Rattanakosin Island.

Located on a bend of the Menam river and encircled by canals, the island contains Bangkok’s oldest buildings, the most prominent of which is the Great Royal Palace (this was the seat of the king until the mid-20th century; the current ruler lives in the Chitralada Palace), which today serves ceremonial purposes. Next is the National Museum and it is surrounded by a richly ornamented temple complex with towers. The admission ticket grants access to the most important sacred building there, namely the Emerald Buddha Temple.

The 66-metre statue is a symbol of might, godliness and enlightenment for the Thais. Behind the Palace walls lies the oldest and largest temple complex, the

Wat Pho, which features beautiful temples, stone wall gardens, and a 46-metre statue of a reclining Buddha.

Before you treat yourself, after a full day of sightseeing, to a well-deserved drink in a rooftop bar atop one of the skyscrapers which offer an excellent view of the illuminated city, take a walk through the Chinese district. This is located to the south of the Great Palace. The backs of the main streets reveal lines of small shops and stalls selling necklaces, rings, scarves and all sorts of souvenirs, electronics, antiques, and traditional Chinese medicine cures. Among them you will find a host of food stalls offering Chinese, Thai and Indian food (roasted scorpions are absolutely delicious). In other words – get ready for crowds, a lot of noise, oriental aromas, the smell of hot oil and more – this is definitely not a place for those who love peace and quiet. And speaking of skybars, I recommend a visit to the Sky Bar on the 63rd floor of the Lebua State Tower or the Vertigo & Moon Bar on the 61st floor of the Banyan Tree Hotel.

Chiang Mai, Phuket and Bangkok all offer dancing classes, cooking classes and Thai boxing shows. Even if you do not have time to see everything during your first visit to Thailand, you will have a reason to return there one day. ■



©credits

REKLAMA



41

journey of a lifetime

tajlandia

tajscy Mnisi zgłębiają tajemnice nauk Buddy, medytują i pracują nad udoskonaleniem karmy. thai monks study buddha's teachings, meditate and work on perfecting karma.

Buddyjscy mnisi puszczający lampiony przed świątynią Phao-Tao w Chiang Mai. ❚ Buddhist monks release fiery lanterns in front of the Phao-Tao temple in Chiang Mai.

42

wyspy do wyspy. A jest ich tu, na Morzu Andamańskim, ok. 200 – polecam Phi Phi Islands, gdzie serwują przepyszne owoce morza.

Zamiast Phuket można obrać kierunek południowo -wschodni na archipelag Ko Samui u wybrzeża Surat Thani (najlepsza pogoda od czerwca do października). Podobnie jak na Phuket nietrudno tu spotkać kursujące wokół wysp łodzie. Wzdłuż plaż powstało niemal 500 hoteli i bungalowów – od pięciogwiazdkowych do wyposażonych jedynie w moskitiery. Jeśli szukacie rozrywek – najlepsze drinki podają na Ko

Najgorętsze miasto świata Na deser transfer z dzikiej dżungli do dżungli miejskiej – już wjeżdżając do stolicy Tajlandii (od 1782 r.), widać, że ma ona wiele wspólnych mianowników z chaotyczną północą i bajecznie dzikim południem. Ale tu wszystko występuje w skali makro. Wózki ze smażonym pad thaiem, budy z owocami i rynki spotykają się tu z szeregiem wysokich gmachów sklepowych, a drewniana niewysoka zabudowa, gdzie wciąż widać siłę wspólnoty, z gracją znosi sąsiedztwo szklanych drapaczy chmur. A przejażdżki miejską kolejka nadziemną Skytrain lub łodzią po rzece Menam umożliwiają podziwianie parków, ogrodów tropikalnych i kolonialnych domów.

Pierwsze kroki skierowałam do zabytkowego serca miasta, jakim jest wyspa Rattanakosin. Położona w zakolu Menamu i zamknięta kanałami gości najstarsze perły Bangkoku – najważniejszą jest Wielki Pałac Królewski (do połowy XX w. urzędował w nim król – obecny rezyduje w pałacu Chitralada). Obok znajduje się Muzeum Narodowe (polecam zwiedzanie z przewodnikiem, który m.in. opowie o symbolice buddyzmu), a wokół wyrasta bogato zdobiony zespół świątynny.

Bilet wstępu do Pałacu pozwala wejść do najważniejszej świątyni – Szmaragdowego Buddy. 66-centymetrowy posąg jest dla Tajów symbolem potęgi, boskości i oświecenia. Za murami pałacu leży najstarszy i największy zespół świątynny Wat Pho – olśniewające budowle sakralne, skalne ogrody i wreszcie 46-metrowy leżący posąg Buddy. Pomiędzy głównym pawilonem a dziedzińcem działa Szkoła Medycyny Tradycyjnej.

Zanim po całodziennym zwiedzaniu udamy się na drinka do jednego z barów na dachu drapaczy chmur, np. Sky Baru na 63. piętrze Lebua State Tower (działa tu też klimatyczna restauracja), skąd najpiękniej widać rozświetlone miasto, warto chociaż przespacerować się przez chińską dzielnicę (na południe od Wielkiego Pałacu). Tyły głównych ulic kryją szeregi sklepików i straganów ze stosami naszyjników, pierścionków, szalików, pamiątek różnej maści, sprzętem elektronicznym czy antykami. Między nimi roi się od bud z chińskim, tajskim i hinduskim jedzeniem (pieczone skorpiony są tu pierwsza klasa). Słowem, tłok, gwar, wszechobecne orientalne zapachy przypraw, olejków i gorącego tłuszczu – to nie jest miejsce dla kochających święty spokój.

Zarówno w Chiang Mai, na Phuket, jak i Bangkoku bez problemu znajdziecie i szkoły tańca, i gotowania czy pokazy tajskiego boksu. Jeśli do żadnych z tych miejsc nie zdążycie wpaść podczas pierwszego pobytu, to macie już powód, żeby wrócić do Tajlandii. ■

© 4 c o r n e r s / f r e e , s h u t t e r sto c k ( 4 ) , m . p.

Phangan podczas pełni księżyca, raj dla płetwonurków to z kolei Ko Tao na obrzeżach archipelagu.

rekomendacje ❚ recommendations Co łączy Bangkok, Phuket i Chiang Mai – we wszystkich tych miejscach działają szkoły gotowania i masażu oraz odbywają się walki boksu tajskiego.

What do Bangkok, Phuket and Chiang Mai have in common? You can attend cooking and massage classes and Thai boxing matches in all three places.

CO ZWIEDZIĆ What to see 2 STADION RATCHADAMNOEN ■

RATCHADAMNOEN STADIUM

1

oraz stadion Lumpini to legendarne areny tajskiego boksu (muay thai). Ratchadamnoen jest pierwszym stadionem, który został wybudowany specjalnie na potrzeby muay thai w 1941 r. O zwycięstwie właśnie na tych arenach marzą zachodni bokserzy, a miejscowi sportowcy walczą na nich o sławę i tytuł najlepszego boksera świata. ❚ and the Lumpini stadium are the legendary Thai boxing (muay thai) arenas. Ratchadamnoen is the first stadium erected with this sport in mind in 1941. Foreign boxers dream about winning matches on these arenas and the local contestants compete for the title of best boxer in the world there.

1 Ratchadamnoen Nok Rd.,Pom Prap Sattru Phai, Bangkok

2 3

■ SUKKO CULTURAL SPA AND WELLNESS RESORT

GDZIE ZJEŚĆ Where to eat 1 SIROCCO SKY BAR, LEBUA STATE ■

TOWER

Znajduje się 63. piętrze Lebua State Tower.

Jedzenie i drinki z pięciogwiazdkowego menu szykują najsłynniejsi azjatyccy szefowie kuchni oraz barmani. Obiekt jest najwyżej położonym w Bangkoku barem na świeżym powietrzu. ❚ Situated on thr 63rd floor of the Lebua State Tower. Drinks and food on the five-star menu are made by the best Asian chefs and bartenders. It is the highest located open-air bar in the city.

1055 Silom Road, Bangkok

■ KHAOMAO-KHAOFANG RESTAURANT

Serwują tu absolutnie najlepsze smażone na głębokim oleju banany w cieście z sezamową polewą. ❚ Go there for the best deep-fried bananas in dough with a sesame topping.

Ratchaphruek Road, Chiang Mai

GDZIE NOCOWAĆ Where to stay ■ ANANTARA RIVERSIDE BANGKOK RESORT

Szukacie luksusu, ciszy, obsługi na najwyższym poziomie, w dodatku blisko najważniejszych punktów w mieście? Ten hotel jest dla was.

Basen, sale konferencyjne i restauracja – są do dyspozycji gości. ❚ If luxury is your thing, if you are after peace and quiet and like high-rises, this is the hotel for you. There is a swimming pool, conference rooms and restaurant available.

Charoennakorn Rd., Bangkok

■ PINGNAKORN HUAYKAEW HOTEL

Czekają tu na gości spore pokoje, z których rozciąga się widok na las, a także piękny basen i przyjazny personel. Ponadto pyszne śniadania i kolacje (w wersji tajskiej i europejskiej). ❚ Large rooms overlooking the forest, a beautiful swimming pool and friendly staff. Delicious breakfast and dinner (Thai and European).

24 Soi Plubplung, Huaykaew Road, Chiang Mai

Technik masażu można się nauczyć w Tajlandii prawie wszędzie, ale jeszcze lepiej go zażywać.

Polecamy ośrodek Sukko Spa – do masażu (kilka technik do wyboru) są tu używane tylko naturalne produkty. ❚ You can learn massage techniques everywhere in Thailand but if you want to be pampered yourself, we recommend the Sukko Spa where natural products are used.

5/10 Moo 3 Chaofa Road Amphur Muang, Chalong, Phuket

■ DAMNOEN SADUAK FLOATING MARKET

Pływający targ położony ok. 100 km od Bangkoku. Zamiast stoisk i straganów towary pływają na długich łodziach po wodach kanału.

Można tu kupić wszystko – od egzotycznych owoców do wyjątkowych wytworów tajskiego rękodzieła. I co najważniejsze – dają tu jeść – dania są przygotowywane na łodziach w olbrzymich kotłach. ❚ A floating market situated some 100 km from Bangkok. Goods are sold off long boats floating in the canal. You can buy anything you would wish for here – from exotic fruit to exquisite Thai hand-made art.

There are also floating food stalls with the food cooked in huge cauldrons directly on the boats.

Damnoen Saduak, Ratchaburi

3 THE VIJITT RESORT PHUKET ■

Każdy gość ma do dyspozycji bogato wyposażony domek z basenem. Szczęśliwcy mają dodatkowo widok na dziewiczą plażę. ❚ Accommodation in well-equipped huts with a swimming pool. If you are lucky, you will have a view of a pristine beach.

16 Moo2, Viset Road, Phuket

43

my poland

e now nie cze

E NOW NIE E ĄCZ

NEW

jz lata

połą

POŁ

E

T ROU

wrocław

ute

ro new

LOT

OT ith L

fly w

WROC l o v e

Skarbem „miasta spotkań” są jego kreatywni mieszkańcy, a te materialne klejnoty Wrocław skoncentrował nie tylko wokół jednego z najpiękniejszych rynków w Polsce. Wystarczy kilkuminutowy spacer, żeby odkryć tajemne miejsca, które będą areną sportowych zmagań The World Games 2017. ❚ Wrocław’s greatest asset are its creative citizens, but its most prized material assets are concentrated around one of the most beautiful market squares in Poland. But a short walk from the city centre is all it takes to discover those secret haunts that are going to be the venues of The World Games 2017 events.



44

©credits

tekst | by paweł kempa

Zdj. obok: W 2006 r. Hala Stulecia została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako perła architektury modernistycznej. ❚ Left: In 2006, the Centennial Hall was entered on the UNESCO World Heritage List as a pearl of modernist architecture.

45

J

1. Wrocławskie zoo (33 ha) jest najstarszym ogrodem zoologicznym w Polsce. 2. Na moście Tumskim zakochani wieszają kłódki ze swoimi inicjałami.

3. We Wrocławiu mieszka ponad 140 krasnali. ❚ 1. The Wrocław Zoo (33 ha) is the oldest zoo in Poland. 2. Lovers leave love locks with their initials on Tumski Bridge.

3. There are are over 140 gnomes living in Wrocław.

my poland

wrocław How to teach foreigners visiting Wrocław how to pronounce the name of the city? Just combine the beginning of the name “Wroc” with the word “love”.

That’s because you’d be hard pressed not to fall in love with Wrocław. Its heart beats in the Market Square – it is here that the city’s social life is centred.

The ground floors of the colourful tenement houses around the Square house charming cafes, and the late-Gothic Town Hall in the centre stands next to a futuristic fountain made of glass and stones. The narrow streets leading out of the Square are lined with eateries and boutiques selling artisanal products. The Square is also popular with the locals. Visitors invariably say that the city has incredible energy.

Last year, Wrocław held the title of “European Capital of Culture”. This year’s highlight is The World Games (20-30 July). This is the largest sporting event to be held in Poland this year. Over 4,000 competitors from 100 countries are coming to Wrocław to compete in nearly 30 sporting disciplines that are not Olympic sports, from tug of war, squash, sport dance through speedway. One of the 34 arenas is a climbing wall to be erected in Nowy Targ Square in the shadow of the Gothic cathedrals, and will be no less monumental than the adjacent buildings.

“I remember that when I worked in Warsaw, I always got a positive reaction when I said that I came from Wrocław. After talking for a while, it usually transpired that it wasn’t so much about the historical buildings and city landmarks, but the people who lived there.

It made me wonder what made the people of Wrocław so exceptional”, says Paweł Gołębski, a journalist, compere and showman from Wrocław. Gołębski decided to make a series of short videos where promi-

ak najszybciej nauczyć cudzoziemców odwiedzających Wrocław wymawiać jego nazwę?

Najlepiej połączyć początek słowa „Wroc” ze słowem „love”. Bo we Wrocławiu faktycznie łatwo się zakochać. A jego serce bije na Rynku – to wokół niego skupia się towarzyskie życie miasta. Na parterach kolorowych kamieniczek pełno klimatycznych kawiarni, a późnogotycki ratusz sąsiaduje z futurystyczną fontanną z tafli szkła i kamieni. W wąskich uliczkach odchodzących od Rynku ulokowano galerie z rękodziełem i małe restauracje. Rynek nie został oddany tylko we władanie turystów, bo sami mieszkańcy odwiedzają go chętnie, a wpadający do Wrocławia goście mówią o niezwykłej energii tego miasta.

W ubiegłym roku było Europejską Stolicą Kultury, a w tym żyje Światowymi Igrzyskami Sportowymi – The World Games (20–30 lipca). To największe wydarzenie sportowe w Polsce w tym roku. Do Wrocławia przyjedzie 4 tys. sportowców ze 100 krajów i będą rywalizować w blisko 30 dyscyplinach, których nie ma na igrzyskach olimpijskich, od przeciągania liny po squash, taniec sportowy i żużel. Blisko Rynku, na placu Nowy Targ, w cieniu gotyckich katedr stanie nie mniej monumentalna ścianka do widowiskowej wspinaczki na czas – jedna z 34 aren sportowych.

– Pamiętam, że kiedy pracowałem przez chwilę w Warszawie i mówiłem, że pochodzę z Wrocławia, wszyscy zawsze reagowali bardzo pozytywnie. Po chwili rozmowy okazywało się, że nie chodzi o zabytki, tylko o ludzi, którzy tu mieszkają. Zastanowiło mnie to, co sprawia, że wrocławianie są tacy wyjątkowi? – mówi Paweł Gołębski, wrocławski dziennikarz, konferansjer i showman. Paweł stworzył serię krótkich materiałów wideo o niezwykłych wrocławianach prezentującą 1

2 3

46

© a l a m y/ b e w , s h u t t e r s t o c k ( 3 ) . p o p r z e d n i e s t r o n y/ p r e v i o u s p a g e s : s h u t t e r s t o c k , l a i f / f o r u m

ich pasje, szalone pomysły artystyczne. W ten sposób w cyklu „Breaking Muse – Pokaż, co masz” powstało 400 filmów portretów. – Wyłonił się obraz ludzi z wyobraźnią i fantazją, którzy potrafią zrobić coś z niczego i inspirować innych – podsumowuje Gołębski. Wizytówką Wrocławia jako miasta szalonych pomysłów stał się choćby Gitarowy Rekord Guinnessa. 1 maja od kilku lat na Rynku zbierają się fani muzyki, by grając piosenkę Hey Joe, pobić rekord. Każdy, kto stanie wtedy z gitarą w grupie 7 tys. osób, może doświadczyć tej niesamowitej energii. – Sam slogan „Wrocław miasto spotkań” pojawił się w przemówieniu papieża Jana Pawła II i niezmiernie trafnie oddaje ducha tego miasta – przypomina Juliusz Woźny.

Jeśli ktoś chce jednak uciec od tłumów na Rynku, wystarczy przejść 5 min, by znaleźć się w innym świecie.

Tuż za Rynkiem znajduje się Dzielnica Czterech Wyznań, gdzie obok siebie żyją i współpracują katolicy, protestanci, prawosławni i wyznawcy judaizmu. Na dziedzińcu ukrytej między kamienicami synagogi Pod Białym Bocianem można usiąść w cieniu kasztanowca przy stoliku jednej z kawiarni. Niedaleko, na placu Wolności, wybudowano nowoczesną świątynię muzyki i sztuki, czyli Narodowe Forum Muzyki. Wnętrza wykończono drewnem, miedzią i granitem – czyli

nent Wrocław citizens talk about their passions and crazy artistic ideas. The result was the series Breaking Muse - Show Us What You’ve Got, which consists of 400 video portraits.“What comes out of these films is a group of creative people who can make something out of nothing and inspire others”, adds Gołębski.

One of the events that has made Wrocław famous as a city of crazy ideas is the Guitar Guinness Record. On 1 May every year, Market Square fills up with music fans who attempt to set a new world record for the most people playing “Hey Joe” on the guitar. Everyone who brings an instrument and joins the 7,000-strong crowd experiences this incredible energy. “The city’s key slogan “Wrocław – The Meeting Place” was used

by Pope John Paul II and reflects the spirit of the city exceptionally well”, says Woźny.

If you want to get away from the Market Square crowds, it only takes a 5-minute walk to transport yourself to a completely different world. Just behind Market Square is the Four Denominations District. This is inhabited by adherents of the Catholic and Protestant religions, the Russian Orthodox religion, and Judaism, who live side by side in harmony. The yard of the Synagoga pod Białym Bocianem [White Stork Synagogue], which is hidden between tenement houses, is

Zabudowę otaczającą Rynek tworzą budynki pochodzące z różnych epok historycznych.

W jego centralnej części stoi słynny Stary Ratusz. ❚ The buildings around Market Square were erected in different historical eras. The old Town Hall is situated in its centre.



47

my poland surowcami z Dolnego Śląska. Największa sala koncertowa może się poszczycić świetną akustyką. To tu właśnie, na pl. Wolności, stanie The World Games Plaza, a na terenie NFM zostaną rozegrane zawody trójboju siłowego oraz odbędzie się ceremonia zamknięcia igrzysk.

Krasnale i orły Idąc ulicami Wrocławia, uważajcie, żeby nie rozdeptać… krasnali. Ponad 140 małych metalowych figurek rozstawiono w różnych, niekiedy zaskakujących miejscach. A to pchają kamienną kulę na Świdnickiej, próbują dostać się do banku czy właśnie uciekają z karceru przez kraty na ulicy Więziennej. Istnieją nawet specjalne szlaki turystyczne tropem wrocławskich krasnali stworzone z myślą o dzieciach. Ale Wrocław to nie miasto krasnali, tylko miasto orłów, bo orzeł widniał już w herbie Piastów śląskich w XIII w. Na przykład

wrocław a place where you can stop for a coffee in the shade of a horse chestnut tree. The renovated synagogue has more than a religious function. It is a venue for exhibitions and concerts in summer. The National Forum of Music is a modern temple of art and music recently erected in the vicinity of Wolności Square. The interior is finished in wood, copper and granite – raw materials available in Lower Silesia. The largest concert hall has excellent acoustics. It is here, in Wolności Square, that The World Games Plaza is going to be erected and the NFM will serve as the venue for the powerlift competition and the closing ceremony.

Gnomes and eagles When strolling along the streets of Wroclaw, be careful not step on any gnomes. Over 140 small metal figurines have been placed in various places in the city. You can spot them pushing a stone sphere



©east news

1 maja na Rynku zbierają się fani muzyki, by grając piosenkę Hey Joe, pobić rekord guinnessa.

Każdy, kto stanie wtedy z gitarą w grupie 7 tys. osób, doświadczy tej niesamowitej energii.

On 1 May every year, Market Square fills up with some 7,000 music fans who attempt to set a new world record for the most people playing “Hey Joe” on the guitar.

48



49

my poland

Przy moście Tumskim stoją obsługiwane ręcznie i wciąż sprawne zabytkowe lampy gazowe. ❚ Old gas street lamps line the Tumski Bridge and they are still lit and put out manually.

50

dzielnica Sępolno widziana z lotu ptaka przypomina właśnie śląskiego orła. Wybudowano ją na początku XX w. jako miasto ogród, sypialnię dla mieszkańców dawnego Breslau. Większość jednopiętrowych, szeregowych budynków pokrytych czerwoną dachówką ma do dyspozycji kawałek ogródka, parki i skwery.

Dzielnica przetrwała wojnę, a dziś to jedno z najbardziej klimatycznych i przyjaznych do życia miejsc we Wrocławiu. Do Sępolna przylega 100-hektarowy park Szczytnicki w stylu angielskim. Warto tu wpaść, żeby pospacerować po wijących się ścieżkach. W lipcu natkniecie się tu na łuczników, bo w zaciszu drzew będą strzelać do celu uczestnicy The World Games.

A zza koron starych drzew parku widać przebijającą się Halę Stulecia. Wybudowano ją 100 lat po zwycięstwie Prus nad Napoleonem. Ta monumentalna konstrukcja, wzniesiona w ekspresowym tempie i ukończona w 1913 r. według projektu Maxa Berga, była kiedyś największym budynkiem żelbetowym na świecie i nowoczesnym gmachem w tamtych czasach. Niedawno przeszła gruntowny remont – w jej odnowionym wnętrzu może się pomieścić nawet 10 tys. widzów. W ramach The World Games 2017 Hala będzie gościć m.in. gimnastyków akrobatycznych i tancerzy sportowych, a przez teren pobliskiego zoo i parku Szczytnickiego będzie wiodła trasa biegów na orientację. Z okazji imprezy wyremontowano też zabytkowy Stadion Olimpijski wybudowany w 1928 r. niedaleko Hali. Tu mecze rozegrają zawodnicy futbolu amerykańskiego i żużlowcy. Będzie się działo! ■

wrocław in Świdnicka St., or trying to get inside a bank. There are dedicated tourist routes devoted to the gnomes of Wrocław. But Wroclaw is not only a city of gnomes, but also eagles. The eagle was the bird in the emblem of the Silesian Piasts back in the 13th century. For instance, the plan of the Sępolno district resembles a Silesian eagle. Sępolno was built in the early 20th century as a garden city and dormitory suburb. The district is characterised by two-level terraced houses with red tiled roofs and small gardens. The district survived the war and is now one of the most charming and friendly places in Wrocław. Sępolno neighbours Szczytnicki Park, 100 hectares of English gardens. The park is well worth a visit and offers pleasant walks along romantically winding paths. If you come here in July, you will most likely see archers, as this is where the archery competition of The World Games is going to be held.

You can see the Centennial Hall towering in the distance behind the old trees of Szczytnicki Park. The building was erected 100 years after the victory of Prussia over Napoleon. This monumental structure (erected speedily and finished in 1913) was designed by Max Berg and was once the world’s largest reinforced concrete building. It was recently thoroughly renovated it and can accommodate up to 10,000 people. As part of The World Games 2017, the Centennial Hall will be hosting gymnasts, acrobats and sport dancers. The orienteering route will pass through the nearby ZOO and Szczytnicki Park. This event was also one of the reasons for renovating the historical Olympic Stadium (erected in 1928) near the Centennial Hall. The stadium is going to be the venue of American football matches and the speedway competition. ■

WAW–wro codziennie ❚ daily 07.30–08.30, 10.35–11.30, 13.30–14.25, 16.30–17.25, 19.40–20.35, 22.50–23.50 Wro–waw codziennie ❚ daily 05.40–06.40, 09.00–09.55, 12.00– –12.55, 14.55–15.50, 17.55–18.50, 21.05–22.00 Połączenia pomiędzy Wrocławiem i Tel Awiwem obsługiwane są od 19.06 ❚ Flights between Wrocław and Tel Aviv are operated starting 19.06

Wro–tlv wt., pt. ❚ Tue., Fri. 07.05–11.55 TLV–wro pon., czw. ❚ Mo., Thu. 21.30– –0.35 (+1)

Więcej informacji na ❚ More information on lot.com

The World Games 2017 to ponad 4 tys. sportowców z ok. 100 krajów, 31 dyscyplin, z czego cztery zostały wybrane w głosowaniu przez mieszkańców miasta. Wrocławianie postawili na żużel, futbol amerykański, kick-boxing oraz ergometr wioślarski mający poplecznika – Pawła Rańdy, wioślarskiego wicemistrza olimpijskiego z Pekinu w czwórce bez sternika wagi lekkiej. ❚ Over 4,000 sportspeople from roughly 100 countries are competing in The World Games 2017 in 31 disciplines of which four were selected in a vote conducted among Wrocław citizens. The winning sports are speedway motorcycling, American football, kick-boxing and indoor rowing endorsed

by Polish rower Paweł Rańda, lightweight coxless four silver medallist at the Beijing Olympics.

The World Games

The World Games to igrzyska olimpijskie, ale z innymi dyscyplinami. Chociaż wspinaczka sportowa i karate zadebiutują na letnich IO w Tokio (2020). Z kolei przeciąganie liny było w programie olimpijskim w latach 1900–1920. ❚ The World Games 2017 are like the Olympic Games with different sports disciplines on the bill. Sport climbing and karate have just been added to the list of sports accepted for Tokyo (2020), though.

Not only that but, tug of war was an Olympic sport between 1900 and 1920.

Przetarg na organizację ceremonii otwarcia wygrała firma Walk Events, a reżyserem przedstawienia na Stadionie Wrocław, czyli 40-tysięcznym obiekcie, będzie Krzysztof Materna. Na ceremonii otwarcia The World Games 2017 pojawi się m.in. prezydent Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, Niemiec dr Thomas Bach. ❚ The opening ceremony is being organised by Walk Events. The event will be held at the Wrocław Stadium, which accommodates 40,000 people, and stage-managed

by Krzysztof Materna. The ceremony will be attended by i.a. the President of the International Olympics Committee Dr Thomas Bach.

niemal każda z dyscyplin stara się o włączenie do programu olimpijskiego. ❚ nearly every discipline is trying to become an approved Olympic sport.

©fotolia, the world games (6)

We Wrocławiu do rozdania czeka aż 220 kompletów medali, a rywalizacje będę się odbywać codziennie na 8–13 arenach. Imprezę obsłuży ok. 1700 wolontariuszy, a chętnych zgłosiło się blisko 3 tys. z 52 krajów. ❚ There are 220 medal sets waiting to be awarded in Wrocław. The competitions will be held each day on 8 to 13 arenas. The event will be served by approx. 1,700 volunteers selected out of 3,000 candidates from 52 countries.

The World Games Plaza będzie usytuowane na pl. Wolności, naprzeciw Narodowego Forum Muzyki, gdzie zostaną rozdane medale trójboistom siłowym. ❚ The World Games Plaza will be located in Wolności Square, opposite the National Music Forum, where the powerlifting champions will be awarded their medals.

51

business

cukier

Cukier Polskę krzepi sugar is what makes poland go round Polska – po Francji i Niemczech – jest trzecim producentem cukru w Europie. I zrobi wszystko, by się utrzymać wśród liderów rynku, na którym przecież nie zawsze jest słodko. ❚ Poland is Europe’s third largest sugar producer, after France and Germany. And the country is prepared to do whatever it takes to remain one of the leaders in a market that is not always as sweet it would like.



54

©credits

tekst | by mirosław konkel, puls biznesu

M

ateusz Bigda, tytułowy bohater powieści Juliusza Kadena-Bandrowskiego, pomstował: To wszystko dlatego, że towarzyszka Trzcina wyzyskuje obywatela Buraka. Choć książka została opublikowana w 1932 r., nic się pod tym względem nie zmieniło. 80 proc. cukru na świecie pochodzi z trzciny cukrowej. W Unii Europejskiej i Polsce przemysł cukrowniczy jednak na burakach stoi. A obszar ich uprawy nieustannie się zwiększa. W 2016 r. osiągnął 203 tys. ha. Dla porównania – rok wcześniej było to 171 tys. ha. Wzrost areału wyniósł więc 18 proc.

©shut terstock

Statystyki w górę Michał Gawryszczak, dyrektor biura Związku Producentów Cukru (ZPC) w Polsce, potwierdza, że tendencja wzrostowa zauważalna jest od lat. Średnia wielkość gospodarstwa produkującego buraki cukrowe zbliżyła się do 6 ha. W latach 90. powierzchnia upraw zawierała się między 1 a 2 ha. Wysokie były też plony, które przekroczyły 65 t/ha, co oznacza wzrost aż o 21 proc. rok do roku. Za zadowalające trzeba także uznać wskaźniki jakościowe – średnia zawartość cukru w burakach, czyli tzw. polaryzacja, przekroczyła 17 proc.

W kampanii 2016/2017 spisali się też wytwórcy cukru, czyli cztery firmy zrzeszone w ZPC: Krajowa Spółka Cukrowa, Pfeifer & Langen Polska, Südzucker Polska i Nordzucker Polska. Wyprodukowali łącznie ponad 2 mln ton, co w porównaniu z zeszłym rokiem daje wynik wyższy o 620 tys. ton. To 44-procentowy wzrost rok do roku. Dzięki osiąganym wynikom nasz kraj plasuje się na trzecim miejscu w Europie, po Francji i Niemczech. Warto dodać, że cukrownie są ważnym pracodawcą w Polsce – znalazło w nich zatrudnienie ok. 3,5 tys. osób. Na rzecz sektora pracuje ok. 35 tys. plantatorów buraków cukrowych. Na tym nie koniec dobrych wiadomości. Eksperci Związku Producentów Cukru w Polsce przewidują, że efekty kampanii 2017/2018 będą jeszcze lepsze. Powierzchnia upraw buraków prawdopodobnie zwiększy się do 220 tys. ha. Produkcja cukru wzrośnie prawdopodobnie o 11 proc., do 2,2 mln ton. Szacowana średnia długość kampanii wyniesie 130 dni, a średnia produkcja cukru w pojedynczej cukrowni – 122 tys. ton (wzrost o 6 proc.). Optymistyczne przewidywania ZPC wynikają z coraz większego popytu na cukier zarówno na krajowym, jak i międzynarodowym rynku.

Nadwyżki na eksport W Polsce konsumpcja cukru osiągnęła apogeum w końcówce lat 80. Spożywaliśmy wówczas prawie 2 mln ton cukru rocznie. A jak to wygląda dzisiaj? Jeśli wierzyć danym GUS, co roku zjadamy ok. 1,6 mln ton cukru razem z pożywieniem, np. w herbacie, napojach i hamburgerach. Nawet ofensywa słodzików

Mateusz Bigda, the titular protagonist of the novel

by Polish author Juliusz Kaden-Bandrowski frequently complains that: “It is all because Comrade Cane is exploiting citizen Beet”. Although the book was published in 1932, not much has changed since then.

Eighty per cent of the world’s sugar comes from sugar cane. In the European Union, including Poland, the sugar industry is based on sugar beets. The cultivation area of the crop is constantly being expanded. It was 203,000 hectares in 2016, compared with 171,000 hectares the previous year – an increase of 18 per cent.

The Statistics are up Michał Gawryszczak, Director of the Association of Sugar Producers (ASP) in Poland, confirms that the growth trend has been observable for a number of years now. He claims that the average size of a sugar beet farm was nearly 6 hectares. This compares with crop areas of 1 or 2 hectares in the 1990s. The crops were abundant and exceeded 65 tonnes per hectare, which translated into a 21 per cent growth year on year. The quality indexes were also favourable – the average sugar content was in excess of 17 per cent.

Sugar producers have every reason to be proud of the 2016/2017 campaign. The four companies associated with the ASP are Krajowa Spółka Cukrowa, Pfeifer & Langen Polska, Südzucker Polska, and Nordzucker

W pierwszym kwartale 2016 r. eksport cukru wyniósł 74 tys. ton, w tym 58 tys. ton do UE. najważniejszymi rynkami dla nas były: Niemcy (27 tys. Ton) i Litwa (6 tys.).

In 1Q 2016, sugar exports amounted to 74,000 tonnes, including 58,000 tonnes to the EU. core importers are Germany (27,000 tonnes) and lithuania (6,000 Tonnes).

Polska. They produced a total of 2 million tonnes of sugar, i.e. 620,000 tonnes more than in the preceding year. This was a 44 per cent increase. These spectacular figures put Poland in third place in Europe, with France and Germany still in the lead. It is worth adding that sugar plants are a major employer with a headcount of roughly 3,500. Some 35,000 sugar beet planters are employed in the industry. But the good news doesn’t end there. The ASP is predicting that the results of the 2017/2018 campaign will be even better. The area devoted to sugar beet crops is likely to be expanded to 220,000 hectares. Sugar production will most likely go up by 11 per cent to 2.2 million tonnes. The estimated average length of the campaign is 130 days



55

business

and the average production of sugar in a simple sugar plant is 122,000 tonnes (a 6 per cent increase). These optimistic ASP forecasts stem from the increasing demand for sugar both domestically and internationally.

Surplus for export Sugar consumption in Poland reached its peak in the late 1980s. Back then, we ate nearly 2 million tonnes of sugar per year. And how sweet is our tooth today?

According to data compiled by the Central Statistical Office, Poles consume 1.6 million tonnes of sugar in food e.g. in tea, beverages, drinks and hamburgers.

Not even the offensive waged by sweeteners and light versions of products has had a significant impact.

This averages out to some 39 kg per person. It is hard to believe that in the early 20th century, the average per capita was only 5 kg. Children obviously raise the average sugar consumption, but who eats the least?

The answer to this question can be found in last year’s Institute of Agricultural and Food Economics (IAFE) report: families who support themselves by running their own businesses (7.2 kg per person). However, lower demand on the part of households is compensated by increased demand from the food industry



©shut terstock

Średnia dzienna konsumpcja cukru w Polsce to 32 łyżeczki. W USA – 110 łyżeczek. ❚ Average daily sugar consumption in Poland is 32 spoons. In the USA – 110 spoons per day per person.

i produktów light nie zmniejszyła tej ilości. To jakieś 39 kg na osobę. Aż trudno uwierzyć, że na początku XX w. średnia wynosiła zaledwie 5 kg. Średnią spożycia zawyżają dzieci. A kto konsumuje najmniej cukru? Odpowiedź przynosi ubiegłoroczny raport Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (IERiGŻ): grupą tą są rodziny osób pracujących na własny rachunek (7,2 kg na osobę). Tyle że mniejsze zapotrzebowanie gospodarstw domowych rekompensuje większy popyt ze strony przemysłu spożywczego i innych działów gospodarki. Przez co krajowe zużycie cukru systematycznie rośnie.

A jak wygląda dzienna konsumpcja w przeliczeniu na łyżeczki? Średnia w Polsce to 32 łyżeczki. Gdzie więc Kowalskiemu do Smitha zza wielkiej wody, który każdego dnia pochłania aż 110 łyżeczek? Mimo to lekarze i dietetycy biją na alarm: jeśli nie zmienimy swoich nawyków kulinarnych, nabawimy się wielu chorób!

Ale to, co budzi niepokój lekarzy, wśród producentów cukru i żywności wzbudza radość. Zacierają ręce, bo coraz większe spożycie to trend ogólnoświatowy, a polscy wytwórcy mają ambicje międzynarodowe.

W pierwszym kwartale 2016 r. eksport cukru wyniósł 74 tys. ton, w tym 58 tys. ton do UE – wynika z danych

cukier

56

.

Prestizowe

apartamenty w sercu Mokotowa

Mokotów to jedna z najbardziej prestiżowych dzielnic Warszawy. Jest to obszar o dużych walorach estetycznych, oddalony o zaledwie cztery kilometry od centrum miasta. Duża ilość zieleni i parków miejskich, a wśród nich: słynny Park Łazienkowski z Belwederem, Park i Zamek Ujazdowski, Morskie Oko i Królikarnia znacznie zwiększa jego atrakcyjność. Ponadto w obrębie Mokotowa znajduje się „Galeria Mokotów” – jedna z najbardziej prestiżowych galerii handlowych w kraju.

Villa Almerico to nowa inwestycja na Mokotowie, która powstanie przy ulicy Woronicza. Będzie to budynek wielorodzinny o wyrazistej architekturze liczący 10 kondygnacji naziemnych, 2 podziemne i mieszczący 19 apartamentów, 22 miejsca garażowe. Większość mieszkań ma jeden lub dwa balkony, a także ogrody zimowe i zielone ogrody na dachach. Tworzy to niepowtarzalną architekturę apartamentowca wyróżniającą go spośród okolicznych budynków. Niewątpliwie dużym atutem jest lokalizacja budynku, bliskość stacji metra Wierzbno – około 200 m, oraz Galerii Mokotów.

BIURO SPRZEDAŻY WARSZAWA tel.: 22 436 84 30, 22 436 84 32 e-ma il: warszawa@yp.com.pl Warszawa, al. KEN 48 lok. 7 (stacja metra Natolin) www.yp.com.pl

PRENUMERATA

REKLAMA

12 NUMERÓW FOCUSA 89 ZŁ 108 ZŁ

2 NUMERY

W PREZENCIE

ŁATWO ZAMÓWISZ

www.burdamedia.pl: zakładka prenumerata

bok@burdamedia.pl

22 360 37 77

Wydawnictwo Burda Publishing Polska Sp. z o.o., BOK, ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa

SMS 661 000 451 o treści PRENUMERATA FO

na numer rachunku mBank 32 1140 1977 0000 4186 6900 1017, w tytule imię i nazwisko oraz pełne dane adresowe

business IERiGŻ. W Unii najważniejszymi rynkami dla nas były: Niemcy (27 tys. ton), Litwa (6 tys. ton), Łotwa i Włochy (po 5 tys. ton). W krajach UE eksporterzy uzyskiwali średnio ok. 501 euro za tonę.

Przed branżą cukrowniczą stoją też nie lada wyzwania. UE od dawna ogranicza instrumenty wsparcia dla rynków rolnych, by zaczęły na nich obowiązywać zasady wolnorynkowe. W tę politykę wpisuje się zniesienie tzw. kwot cukrowych ustalanych dla poszczególnych krajów członkowskich przez Komisję Europejską.

Nowe przepisy wejdą w życie już w październiku.

Oznacza to wyeliminowanie mechanizmów zarządzania tym rynkiem, co nie wszystkim firmom i rolnikom jest w smak. Po nastaniu wolnego rynku – tłumaczą – przestaną obowiązywać zabezpieczenia, które obecnie zapewniają zbyt fabrykom cukru w UE. Trudno lekceważyć obawę plantatorów buraków.

Uzasadnione są też lęki polskich wytwórców cukru.

Brak limitów – mówią – ustawia na dużo lepszej pozycji konkurentów z krajów o niewykorzystanych mocach produkcyjnych, jak Francja i Niemcy. Polscy cukrownicy, chcąc minimalizować koszty stałe, będą obciążać swoje zakłady produkcją w maksymalnym stopniu. W latach urodzaju może to skutkować znaczną nadpodażą cukru, która nie będzie mogła być zagospodarowana przez eksport.

Część przedstawicieli branży odlicza jednak dni do zniesienia unijnego reżimu. Przetrwają najlepiej przygotowani – mówią. Nowe reguły są według nich wielką szansą dla koncernów rolno-spożywczych, które walczą o klientów, wdrażają technologie pozwalające zredukować koszty produkcji i są zdolne do prowadzenia długich kampanii, by uzyskać jak najwięcej surowca. Ambitni wytwórcy przewidują nawet zwiększenie podaży – jako następstwo obniżki cen cukru dla konsumentów, co jest jednym z celów rezygnacji z kwot. No właśnie, czy nie powinno być tanio? Chyba się nie godzi, by obywatel Burak zbyt głęboko sięgał do kieszeni Kowalskiego. ■

Polski eksport cukru w 2016 r. (w proc.)

Polish sugar exports in 2016 (%) Niemcy | Germany 26 Izrael | Israel 11 Litwa | Lithuania 6 Włochy | Italy 5

26 37

Łotwa | Latvia 4 11

Rosja | Russia 4 Gruzja | Georgia 4 Kazachstan | Kazakhstan 3 Pozostałe | Other 37

58

3

4

4

4

5

6

cukier and other sectors of the economy. This is why domestic consumption is constantly on the rise. What about daily consumption per spoon? The Polish average is 32 spoons. The typical Kowalski cannot compete with the typical Smith from overseas who consumes 110 spoons of sugar every day. Despite the lower figure, dieticians and doctors are worried. Unless we change our eating habits, we will develop all sorts of ailments.

What worries health professionals most is precisely what excites sugar and food producers most. They are watching the rising consumption of sugar all over the world and Polish producers want to expand onto foreign markets. In the first quarter of 2016, sugar exports amounted to 74,000 tonnes, including 58,000 tonnes to the EU, according to the IAFE. The core importers of Polish sugar were Germany (27,000 tonnes), Lithuania (6,000 tonnes), Latvia, and Italy (5,000 tonnes each). In EU member states, exporters were paid EUR 501 per tonne on average. Most Polish sugar exported outside the EU was sold to Israel (7,000 tonnes) and Kazakhstan (5,000 tonnes).

There is turbulence ahead for the sugar industry. The EU has been steadily curbing subsidies and aid for agricultural markets in order to promote free market standards. This policy entails the scrapping of sugar quotas, which are determined for individual member states by the EC. The new regulations come into effect in October. What this means is the elimination of the management mechanisms that regulate this market, and many companies and farmers are not happy about it. They claim that once the free market regime is implemented, all protection for EU sugar plants – however imperfect – will cease.

The concerns of sugar beet farmers cannot be ignored. The worries of Polish sugar producers are equally serious. The absence of limits, producers claim, prioritises competitors from counties which do not take full advantage of their production capacity, e.g. France and Germany. Polish sugar producers would increase production to maximum capacity in order to minimise fixed costs. This has the potential to cause surpluses which could not be exported in bumper years.

Some industry representatives are not worried. Only the best businesses will survive, they claim. They see the new regulations as an opportunity for agricultural and food concerns which are skilled in fighting for customers, which implement technologies that drive down production costs, and which are capable of conducting long campaigns to obtain as much raw material as possible. The more ambitious sugar producers actually expect an increase in supply as a consequence of lower sugar prices for consumers (one of the reasons for scrapping the quotas). Shouldn’t sugar be cheap, after all? Citizen Beet should not exploit the typical Kowalski excessively, should he? ■

REKLAMA

i n t e rv i e w

anthony hopkins

a k to r s t w o to n i e m i s j a I am not a poseur Gra na pianinie, maluje i czasem... szczeka na planie – dla rozładowania napięcia. Anthony Hopkins nie przestaje zaskakiwać – tym razem możemy go oglądać w Transformers: Ostatni Rycerz. Film na ekranach od 23 czerwca. ❚ He plays the piano, paints and says he only became an actor because he was hopeless at everything else. Anthony Hopkins never ceases to amaze. Now we can see him in Transformers: The Last Knight, opening in Poland on 23 June.



62

©credits

tekst | by mariola wiktor

63

C

Czy lubi pan psy?

Rozumiem, że pyta pani o moją znajomość z Freyą?

Tak, to bardzo miły zwierzak, który jest moim partnerem w Transformers: Ostatni rycerz w reżyserii Michaela Baya. O mojej roli w tych przygodach robotów z kosmosu nie wolno mi opowiadać dziennikarzom do czasu premiery, ale Freya chyba nie będzie miała mi tego za złe… (śmiech) To 6-letni bulterier, który doświadczył w swoim krótkim życiu nieprawdopodobnej samotności. Odrzuciło go kilkanaście tysięcy osób, które odwiedziły schronisko. Powód? Freya cierpi na padaczkę. A mimo tego i właśnie dlatego zagrała w filmie. Pokochała ją cała nasza ekipa.

Oprócz kina artystycznego grywa pan chętnie w wielkich superprodukcjach. W tym roku obok Transformers: Ostatni rycerz kolejna odsłona serii o Thorze z pana udziałem. Wcześniej był Beowulf, Wilkołak, Westworld. Czy to nie jest trochę rozmienianie się na drobne?

Aktor jest człowiekiem do wynajęcia. Uważam, że w każdej roli i w każdym gatunku kina znajdzie dla siebie twórczą przestrzeń. Na przykład rola doktora Forda w Westworldzie była bardzo skomplikowana i niekonwencjonalna. Oczywiście jest tutaj także miejsce na zabawę i rozrywkę. Taki płodozmian dobrze robi. No i nie będę ukrywał, że za udział w takich filmach fantasy i w kinie akcji gaże aktorskie są większe. Ważne, by mieć wybór i nie specjalizować się tylko w jednym gatunku.

Oscarowa rola Hannibala Lectera ciągle pana prześladuje?

64

anthony hopkins Are you a dog lover?

I understand you’re asking about my acquaintance with Freya? She is a very pleasant animal who partnered with me on the set of Transformers: The Last Knight by Michael Bay. I cannot talk to journalists about my part in these space robot adventures until the premiere, but Freya wouldn’t mind (laughs). Freya is a 6-year-old bull terrier that used to suffer from terrible loneliness. She was rejected by the thousands of people who visited the animal shelter she lived in. The reason? She has epilepsy. But this didn’t stop her from starring in the film. The entire crew fell in love with her.

You enjoy acting in super productions as well as art-house films. Apart from Transformers: The Last Knight, you’ll be in the next instalment of Thor this year. Before that came Beowulf, The Wolfman, and Westworld. Do you ever worry that you might by spreading yourself a little thin?

Actors are there to be hired. I think every part and every genre can be creative. For instance, the part of Doctor Ford in Westworld was very complex and unconventional. Of course, there is a lot of room for fun and entertainment too. It’s good to have that sort of diversity. I’m not going to pretend that the fees are not higher in fantasy and action films. The main thing is to have a choice and not limit yourself to a single genre.

Does the Oscar-winning role of Hannibal Lecter still haunt you?

Yes and no! (laughs). On the one hand, The Silence of the Lambs established me as a big-screen actor in the minds of Americans. None of my earlier films, first in England and then in the USA, were successful enough for me to be able to quit the stage, which was my bread and butter. I never felt comfortable in the theatre. I don’t have the personality or the energy for it. The idea of having to spend the rest of my life performing in Shakespearean plays would have made me want to slash my wrists.

Do you expect me to believe that?

Sure. I’m a philistine at heart and I freely admit it.

On the other hand, I couldn’t eat lunch or dinner in peace anywhere in town for a long time after the premiere of The Silence of the Lambs. The waiters, most of whom are aspiring actors in Hollywood, kept asking me whether I wanted brains as a starter and would recite lines from the film to me. I once invited a friend to see The Silence of the Lambs with me. When I asked her after the film whether she liked it, she looked at me – and started screaming. It’s curious that people still react emotionally to Lecter after all these years.

I think it’s a very well-written part and I was very lucky to be able to play it. All I did was transpose it to the language of cinema.

© p o p r z e d n i e s t r o n y/ p r e v i o u s p a g e s : e r n e s t o r u s c i o / g e t t y i m a g e s

i n t e rv i e w

I tak, i nie (śmiech). Z jednej strony dopiero dzięki Milczeniu owiec zaistniałem na dobre w świadomości Amerykanów jako aktor kinowy. Żaden z moich poprzednich filmów, realizowanych wcześniej w Anglii, a potem w USA, nie odniósł na tyle dużego sukcesu, bym mógł porzucić teatr, gdzie zarabiałem na utrzymanie. Nigdy nie czułem się dobrze na scenie.

Nie mam odpowiedniego temperamentu ani osobowości. Myśl, że miałbym spędzić resztę życia, grywając w sztukach Szekspira, wydawała mi się wystarczającym powodem, by podciąć sobie gardło.

Mam w to uwierzyć?

Tak, bo ja w głębi duszy jestem filistrem i umiem się do tego przyznać. Z drugiej strony jeszcze przez długi czas po premierze Milczenia owiec nie mogłem spokojnie jadać lunchów czy kolacji na mieście. Kelnerzy, z których wielu w Hollywood to dorabiający aktorzy, nie szczędzili mi pytań w rodzaju: „A może móżdżek?”, albo prześcigali się w cytowaniu całych dialogów z filmu. Kiedyś zaprosiłem na Milczenie owiec moją przyjaciółkę. Kiedy po projekcji zapytałem ją, czy podobał jej się film, tak jakoś dziwnie na mnie spojrzała i zaczęła... krzyczeć. To ciekawe, że ludzie nawet po wielu latach od premiery filmu bardzo emocjonalnie reagują na Lectera. Myślę, że to była świetnie napisana rola, a ja miałem wielkie szczęście, że udało mi się ją zagrać. A przełożyłem ją tylko na język kina i to wszystko.

You say that as if it was nothing special. (laughs) Whatever you say against me, I’m not a poseur, which is more than can be said for a lot of actors. I simply read the script carefully, I learn the lines by heart, and I’m good at what I do. I then pick up my paycheque and go home to get some rest. Acting is a craft and a job that gives me joy, but it has nothing to do with a mission. I do not do anything spectacular. It’s not like being an ambulance driver or a doctor.

People’s lives depend on their work. I only became an actor because I was hopeless at everything else.

What I find irritating these days is how some young actors, who have a penchant for naturalistic acting, cannot release the excess of emotions pent up inside them. I sometimes try barking on set. Just to ease the tension. Actors shouldn’t take themselves too seriously. It’s just a film, not the end of the world.

You haven’t always thought this way about acting, have you?

When I was young, my early successes did go to my head a little. It wasn’t a case of suddenly believing in my own greatness. The problem was that I was excessively overambitious and perfectionistic. I was insufferable at rehearsals. I used to drive directors to distraction. I remember walking off the stage in mid -performance during a performance of Macbeth in London’s West End because what I was doing struck me as being pointless. Looking back, I can see that

Aktor jest człowiekiem do wynajęcia. w każdej roli i każdym gatunku kina znajdzie dla siebie twórczą przestrzeń. bo Aktorstwo to rzemiosło i praca.

Actors are there to be hired. I think every part and every genre can be creative. acting is a craft and a job.

Mówi pan o tym tak, jakby to nie było nic nadzwyczajnego. (śmiech) Można mi wiele zarzucić, ale nie to, że jestem kabotynem, tak jak wielu aktorów. Ja po prostu dokładnie czytam scenariusz, uczę się na pamięć moich kwestii i jestem dobry w tym, co robię. Potem biorę czek i jadę do domu, żeby trochę odpocząć. Aktorstwo to rzemiosło i praca, która ciągle daje mi radość, ale nie ma nic wspólnego z jakąś misją. Nie robię niczego nadzwyczajnego. Co innego kierowca karetki pogotowia czy lekarz. Od ich działania zależy ludzkie życie. A ja zostałem aktorem tylko dlatego, że niczego innego nie potrafiłem robić. Tymczasem dziś irytuje mnie, kiedy niektórzy młodzi koledzy po fachu z tendencją do aktorstwa naturalistycznego nie mogą

it was stupid and brattish, and I’d never do anything like that again. I was a heavy drinker at the time as well. I did not handle my popularity well. It overwhelmed me. I needed to detach myself from it.

You are an exceptional person to talk to. Famous actors avoid talking about their addictions like a plague.

I know, but I talk about it because I freed myself from the addiction. I proved that it’s possible. I genuinely hit rock bottom at one point in my life, some 30 years ago. I would down a bottle of Mexican tequila every day. It gave me hallucinations. I thought, for example, that I was John the Baptist, and I was talking to the sea in Malibu, and sleepwalking at night. These are not pleasant memories, but I don’t regret this



65

i n t e rv i e w

anthony hopkins

anthony Hopkins

Od lewej: w tytułowej roli w Hitchcocku, jako Stevens w Okruchach dnia, jako Odyn z Thora, w tytułowej roli w Nixonie i oscarowej kreacji dr. Hannibala Lectera w Milczeniu owiec. ❚ Left to right: as Hitchcock in the film under the same name, as Stevens in The Remains of the Day and as Odin in Thor, as Nixon in Nixon and the as Hannibal Lecter in the Oscar-winning film The Silence of the Lambs.

66

© a l a m y/ b e w , m . p . ( 4 )

(rocznik 1937) – aktor teatralny i filmowy pochodzący z Wielkiej Brytanii, kompozytor i malarz. Przełomem w jego karierze okazała się rola Hannibala Lectera, za którą w 1992 otrzymał Oscara. Tego samego roku 31 grudnia królowa Elżbieta II nadała mu tytuł szlachecki i od tej pory ma prawo posługiwać się tytułem „sir”.

Jego prace malarskie, głównie pejzaże, są prezentowane w galeriach m.in. w USA i Wielkiej Brytanii. ❚ British actor, composer and painter born in 1937. His breakthrough role was that of Hannibal Lecter for which he won an Academy Award in 1992. On the same day Queen Elisabeth II awarded him the title of Sir. His paintings, predominantly landscapes, are presented in galleries in the US and Great Britain.

uwolnić się od nadmiaru emocji, które ich przepełniają. Dlatego czasem zdarza mi się... szczekać na planie – tak dla rozładowania napięcia po prostu. Aktor nie powinien traktować się zbyt poważnie. To tylko film, nie koniec świata.

Nie zawsze pan tak myślał o aktorstwie, prawda?

Kiedy byłem młody i zacząłem odnosić pierwsze sukcesy, przyznaję, trochę mi odbiło... Nie, nie w tym sensie, że nagle uwierzyłem w swoją wielkość. Mój problem polegał na zbyt wygórowanych ambicjach i przesadnej perfekcyjności. Zachowywałem się okropnie na próbach. Doprowadzałem reżyserów do szału. Pamiętam takie przedstawienie Makbeta na West Endzie w Londynie, gdzie zszedłem ze sceny w połowie spektaklu, bo wydawało mi się, że to, co robię, nie ma sensu. Dzisiaj wiem, że to było głupie, szczeniackie i nigdy bym sobie kolejny raz na coś podobnego nie pozwolił. Do tego wszystkiego dużo piłem. Nie mogłem sobie poradzić z własną popularnością. Ona mnie przytłaczała. Musiałem się jakoś od niej zdystansować.

Jest pan wyjątkowym rozmówcą. Sławni aktorzy jak ognia unikają poruszania tematów swoich uzależnień.

Tak, wiem, ale mówię o tym dlatego, że udało mi się z tego wyjść. Udowodniłem, że to jest możliwe. Naprawdę w jakimś momencie mojego życia, a było to ponad 30 lat temu, znalazłem się na dnie. Wypijałem

period. Nor do I pretend to be someone I’m not, as this experience has enriched me a great deal. As a man and as an actor. My wife still thinks I’m crazy, but I’ve mellowed with age.

Do you still find acting appealing after playing over 100 parts for the cinema and the theatre?

Yes – if the screenplay is good, and the director knows what he wants. I have become more picky, though.

For many years, I accepted almost every part I was offered. I was afraid that if I rejected a proposal, nobody would ever call me back. But now that I’ve stopped waiting for the phone to ring, people keep calling… (laughs). It’s worth acting as long as you enjoy it. My wife Stella convinced me to get back into music and painting, which I’d given up some time ago. I’ll get by somehow when I’m no long in demand as an actor. I’ve played the piano since I was a child, but I never thought I was talented enough to pursue a career in music. However, I discovered the joy of composing about ten years ago. I wrote the score for the film August. I’m increasingly fascinated with painting. Obviously, I’ll never be another Picasso, although I’ve played him in a film, but like him, I’ve learnt to derive pleasure from the freedom that creative expression brings. I recently sold a few of my paintings and donated the proceeds to charity.

Are you a happy and accomplished man?

Yes, what I do makes me happy. I no longer set myself

nie jestem kabotynem. najpierw dokładnie czytam scenariusz, uczę się na pamięć moich kwestii i jestem dobry w tym, co robię. Potem biorę czek i jadę do domu, żeby odpocząć.

I’m not a poseur. I simply read the script carefully, I learn the lines by heart, and I’m good at what I do. I then pick up my paycheque and go home to get some rest.

po butelce meksykańskiej tequili dziennie, po której miewałem halucynacje. Wydawało mi się na przykład, że jestem Janem Baptystą i rozmawiam z morzem w Malibu, a w nocy lunatykowałem. To nie są przyjemne wspomnienia, ale ja nie żałuję tego okresu i nie udaję, że byłem kimś innym, ponieważ te doświadczenia bardzo mnie wzbogaciły. Jako człowieka i aktora. Wprawdzie moja żona nadal uważa mnie za wariata, ale z wiekiem złagodniałem.

Czy po zagraniu ponad stu ról teatralnych i filmowych aktorstwo jeszcze pana pociąga?

Tak, jeśli trafię na dobry scenariusz i reżysera, który wie, czego chce. Jednak stałem się bardziej wybredny niż kiedyś. Przez wiele lat przyjmowałem prawie wszystkie propozycje. Bałem się, że jeśli którąś od-

new challenges. In fact, I live in the moment, I enjoy the little things. It’s a shame that we only realise that we’ve wasted our time and energy proving to the world that we’re good actors in old age. We should love life, because it’s very quickly gone, and not take everything too seriously. Of course, we should all do our thing and have fun while we’re at it.

One of my favourite parts that you played is the butler in The Remains of the Day. Which roles do you look back on most warmly?

Stevens, whom I play, sacrifices his own happiness and independence on the altar of his absurd conception of loyalty towards his principal. It’s hard to comprehend, but being the perfect servant is what gives his life meaning. I’m afraid that, contrary to



67

rzucę, to już nigdy nikt do mnie nie zadzwoni. Za to teraz, kiedy przestałem czekać na telefon, ciągle mnie jeszcze chcą... (śmiech) Warto grać, dopóki granie sprawia radość. Jednak za namową Stelli, mojej żony, w wolnych chwilach powróciłem do muzyki i malarstwa, które kiedyś zarzuciłem. Jeśli więc któregoś dnia skończy się popyt na mnie jako aktora, to jakoś to przeżyję. Od dziecka grałem amatorsko na pianinie, ale wydawało mi się, że nie mam dość talentu, by pójść tą drogą. Jakieś 10 lat temu odkryłem radość komponowania. Ścieżka dźwiękowa do filmu Sierpień to moje dzieło. Coraz bardziej pochłania mnie także malowanie. Oczywiście nigdy nie będę Picassem, którego zagrałem, ale tak jak on nauczyłem się czerpać radość z wolności, jaką daje twórcza ekspresja. Niedawno sprzedałem kilka moich obrazów, przeznaczając dochód na cele dobroczynne.

Jest pan człowiekiem szczęśliwym i spełnionym?

Tak, to, co robię, mnie uszczęśliwia. Nie stawiam już sobie żadnych nowych wyzwań. Właściwie żyję chwilą, cieszę się drobnymi przyjemnościami. Szkoda, że człowiek dopiero w dojrzałym wieku odkrywa, że tracił czas i energię na tak nieistotne rzeczy, jak udowadnianie światu, że jest dobrym aktorem.

Tymczasem trzeba kochać życie, bo tak szybko mija, nie brać wszystkiego ze śmiertelną powagą, ale oczywiście robić swoje jak najlepiej, dobrze się przy tym bawiąc.

Jedną z moich ulubionych pana ról jest kamerdyner w Okruchach dnia. Jestem ciekawa, do której ze swoich kreacji pan wraca we wspomnieniach najchętniej?

Stevens w imię absurdalnie pojmowanej lojalności wobec swojego chlebodawcy rezygnuje z własnego szczęścia i niezależności. Trudno to pojąć, ale bycie perfekcyjnym służącym stanowi sens jego życia. Obawiam się, że takich ludzi jak mój bohater jest wbrew pozorom bardzo wielu. Ja nie potrafię wymienić jakiejś jednej mojej ulubionej roli. Mogę za to powiedzieć o jednej z najtrudniejszych. To Nixon w filmie pod tym samym tytułem. Dla mnie granie amerykań-

68

anthony hopkins skiego prezydenta to wielkie wyzwanie dla wyobraźni. Kiedy Oliver Stone zaproponował mi tę rolę – odmówiłem. Wtedy przyjechał do mnie do Londynu i spytał: „Co, pękasz? Chcę, żebyś to ty zagrał, bo powiedziałeś w jednym z wywiadów, że czujesz się jak outsider”. Miałem do wyboru udział w nudnym, ale bezpiecznym serialu dla BBC albo pracę z szalonym Stone’em, która mogła zakończyć się wielką klapą lub wielkim sukcesem. Zaryzykowałem. Moja niepokorna natura znów się odezwała.

W tym roku skończy pan 80 lat. Mam pan jakieś niespełnione marzenie?

Przed laty marzyłem, by zagrać w filmie wyreżyserowanym przez Clinta Eastwooda. Fenomenalnie się rozwinął. Uważam, że jest jednym z najlepszych amerykańskich reżyserów. A jaki to przy tym fantastyczny aktor! W dodatku starszy ode mnie i wciąż aktywny. Ja natomiast nigdy nie uważałem się za aktora wybitnego. Miałem tylko i aż dużo szczęścia. ■

what you might think, there are many people like him. It’s hard for me to name my favourite part. But I can say which was the hardest. It was the role of Nixon. For me, playing the US president was a great challenge for the imagination. When Oliver Stone offered me the part, I declined. He came to London and asked me: “Are you afraid? I want you to play him, because you said in an interview that you feel like an outsider”. The choice was between a part in a boring BBC series or working with the mad Stone, which could have turned out a full-blown disaster or a smashing success. I took the risk. My unruly nature made the call.

You turn 80 this year. Is there a dream that has not yet come true?

Years ago, I dreamt about playing in a film directed

by Clint Eastwood. He has grown so much. I think he’s one of America’s best directors. And what an incredible actor he is! Plus, he’s older than me and he still rocks. I’ve never considered myself an outstanding actor. I’ve just been very lucky. ■

©get tyimages

i n t e rv i e w

PEPTYDOWA MEZOTERAPIA Zapytaj swojego lekarza o peptydową terapię skóry!

Ask your Doctor about peptide skin therapy!

dr Iwona Radziejewska-Choma Saska Clinic Warszawa T: +48 600 888 988 www.radziejewska.pl

dr n. med. Marcin Ziętek Instytut Zdrowia i Urody Sentido Długołęka T: +48 533 110 222 www.sentido.pl

dr Anna Płatkowska-Szczerek

ProMediOn Klinika Chirurgii Plastycznej i Medycyny Estetycznej Warszawa T: +48 22 835 16 12 www.klinikapromedion.pl

PEPTYDOWA TERAPIA SKÓRY • Długotrwały efekt nawilżenia • Głęboka regeneracja • Likwidacja przebarwień

Lina produktów Aquashine przeznaczona jest dla osób ze skórą wymagającą nawilżenia i skłonną do przebarwień.

Preparaty podajemy bezpośrednio do tych warstw skóry, w których peptydy biomimetyczne natychmiast podejmują działania naprawcze, a kwas hialuronowy nawilża i odżywia.

4 najnowsze peptydy stymulują działanie czynników wzrostu, których ilość z wiekiem spada i powodują natychmiastową poprawę elastyczności i redukcję zmarszczek.

Rewolucyjny peptyd zawarty w preparacie Aquashine BR powoduje stopniową likwidację przebarwień i zapobiega tworzeniu się nowych.

Zalecane są co najmniej trzy zabiegi w odstępach miesięcznych.

dr Aleksandra Znajewska-Pander Epi Centrum Laser Clinic Olsztyn T: +48 503 125 716 www.epi-olsztyn.pl

dr Maria Luśna-Kondaszewska Gabinet Dermatologii Ogólnej Laserowej i Estetycznej Koszalin T: +48 94 342 08 20 www.kondaszewska.pl

PEPTIDE SKIN THERAPY

• Long-lasting moisturizing effect • Deep regeneration • Pigmentation removal

dr n. med. Joanna Magdziarz-Orlitz Derma-Clinic dr Orlitz Częstochowa T: +48 663 275 968 www.derma-clinic.pl

dr Beata Dethloff

dr Julita Wołowiec

dr n. med. Piotr Rak

dr Elżbieta Zdanowska

dr Ewa Szwed

dr Katarzyna Dąbkowska

Klinika Medycyny Estetycznej i Anti-aging Warszawa T: +48 791 010 000 www.drbeatadethloff.pl

Centrum Medycyny Estetycznej ESTIME Poznań T: +48 667 889 595 www.estime.poznan.pl

Wyspa Medycyny Przyjaznej Gdańsk T: +48 609 554 425 www.wyspamedycynyprzyjaznej.com

Instytut Kosmetologii i Medycyny Estetycznej Face to Face Sosnowiec T: +48 666 220 591 www.facetoface-instytut.pl

Medeztetic Szczecin T: +48 604 928 333 www.medeztetic.pl

GABINET ESTEKLINIK Warszawa-Łomianki T: +48 532 562 000 www.esteklinik.pl

Aquashine line is recommended for people who have skin that needs moisturizing and have pigmentation tendency.

Products are injected directly to these skin layers, in which biomimetic peptides immediately take repair action, and hyaluronic acid moisturizes and nourishes.

4 newest peptides immediately improve skin elasticity and reduce wrinkles, also stimulate grow factors effect, whose quantities decreases with age.

Aquashine BR is formulated with revolutionary peptide that gradually removes skin pigmentation and prevents it.

At least three treatments are recommended at monthly intervals.

dr n. med. Agnieszka Krawczyk Ambasada Urody Warszawa T: +48 604 502 501 www.ambasadaurody.pl

dr Michał Słowiański the BEAUTY PLACE Warszawa T: +48 694 667 007 www.thebeautyplace.pl

dr Monika Kukulska

WellDerm Centrum Dermatologii i Medycyny Estetycznej Wrocław T: +48 601 781 481 www.wellderm.pl

www.AntiAging.com.pl

good life

freelancer

Kariera freelancera w epoce Ubera freelancing in the uber era Nie odpowiada ci życie w krawacie i kieracie? Chcesz wyfrunąć ze złotej klatki? Świetnie. Ale pamiętaj: praca wolnego strzelca niesie z sobą tyle samo możliwości, co pułapek, ryzyk i obaw. ❚ Is a nine-to-five job and a dress code not for you? Do you ever dream of breaking out of the golden cage? No problem. But be warned: freelancing has as many pitfalls, risks and worries as it has opportunities and perks. tekst | by mirosław konkel rysunki | illustrations agata zarzycka

72

C

zterogodzinny dzień pracy. Domowe zacisze zamiast biura pełnego mutantów.

Weekendy bez służbowych telefonów. Zero stresu. Możliwość wysypiania się do woli.

Tylko pogodne myśli. Czy tak wyobrażał sobie żywot wolnego strzelca Adam Bodziak, gdy w 2010 r. przedzierzgnął się z redaktora na etacie w PR-owca prowadzącego własną firmę? – Aż takim idealistą to nie byłem – uśmiecha się Bodziak. – Moja zawodowa wolta miała związek z ówczesną sytuacją w mediach – jedne gazety padały, inne na potęgę zwalniały ludzi i cięły pensje. Pragnienie robienia czegoś pasjonującego na swój rachunek i niezależność od bossów znajdowały się na drugim planie.

Dziś wszystkim myślącym o freelancingu radzi: niezależnie od tego, jaką motywacją się kierujecie – negatywną (brak szansy na stałe zatrudnienie) czy pozytywną (nastawienie na rozwój), szykujcie się na harówkę, niepewność i pasmo rozczarowań.

Podobne ostrzeżenie płynie z historii Marka Jankowskiego, speca od zarządzania, konsultanta i autora książki Pułapki small biznesu. Pierwszą jego firmą była agencja opiekunek. Wydawało się mu, że policzył wszystkie koszty – wynajmu i wyposażenia biura, strony internetowej, ulotek, ogłoszeń rekrutacyjnych w prasie. Umknął mu tylko taki drobiazg, że musi coś jeść, jakoś się ubrać i opłacić prywatne rachunki.

W pierwszych miesiącach nie miał ani jednego klienta, w kolejnych wpływy nie wystarczyły na pokrycie nawet połowy nakładów. Na zero zaczął wychodzić dopiero po roku. Ostatecznie Jankowski dał sobie radę. Większość w podobnej sytuacji poległo. – Niewygodna dla hurraoptymistów prawda brzmi: osiem na 10 polskich biznesów upada w dwa, trzy lata od startu. Niestety większość osób rozpoczynających działalność gospodarczą uważa, że takie statystyki ich nie dotyczą – komentuje Adam Bodziak.

A four-hour work day. The comfort of your own home instead of a jam-packed and noisy office. Enjoying your weekends without being interrupted by your company mobile. A stress-free life. Being able to sleep in. Thinking only happy thoughts. Is this how Adam Bodziak imagined his future life when he quit his day job as an editor and became a self-employed PR specialist in 2010? “I’m not as detached from reality as that”, Bodziak says with a smile “My career change was prompted by the difficult situation in the media at the time. Publications were folding, people were being laid off, and salaries were being cut. The desire to do something exciting on my own and to be my own boss were not my main considerations.”

Bodziak has the following advice for anyone considering freelancing: whether your motivation is negative (unable to get a full-time position) or positive (a desire to develop), brace yourself for a lot of hard work and uncertainty, and a streak of disappointment.

A similar warning comes out of the experience of Marek Jankowski, a management expert, consultant, and author of the book Pułapki small biznesu [The Pitfalls of Small Business]. His first business was a nanny agency. He was sure that he had factored in all the costs – office rent and furnishing, website, flyers, job ad. He missed one crucial element, though – he forgot to account for food, clothing, and living expenses.

Jankowski did not get a single client in his first few months and the proceeds generated during the next few did not cover even half the investment he had made. He only broke even after a year. Eventually, he pulled through, but most people give up in similar circumstances. “The inconvenient truth for the hyper-optimist is that eight in ten Polish businesses fail within two or three years. Unfortunately, most people who start their own business think that these statistics do not apply to them”, says Bodziak.

Trudny start Wesoło nie jest nawet w Ameryce, choć na tle Polski jawi się ona jako raj dla wszelkiej maści freelancerów, start-upowców i tzw. przedsiębiorców seryjnych.

Dość zacytować Jacka Welcha, byłego prezesa General Electric: „Firmy prawie zawsze wpędzają swoich założycieli w biedę, zanim uczynią ich bogatymi”.

Bodziak przyznaje, że nie od razu klienci walili do niego drzwiami i oknami. Pierwsze miesiące, a nawet kwartały określa jako chude, niepewne, mało obiecujące. Przewidział taki scenariusz. Dlatego przed otwarciem swojego mikrobiznesu odłożył trochę grosza. Na marginesie: równie skuteczną asekuracją może być tzw. dwupolówka, czyli łączenie działalności gospodarczej z etatem – comiesięczny zastrzyk pieniędzy z korpo uratował już niejednego wolnego strzelca. – Moim kapitałem początkowym były rów-

Difficult start Things are not much better in America, although compared with Poland, it is fertile ground for all kinds of freelancers, start-ups and “serial entrepreneurs”.

Jack Welch, a former General Electric CEO, once said: “Start-ups almost always make their founders poor before they make them rich”.

Bodziak says that it was a while before clients came knocking. The first few months, and even quarters, were lean, uncertain, and anything but promising.

He had envisaged this scenario, however, and had a war chest to tide him over. On a side note, a “double-decker”, i.e. combining a day job and a business for a few months, can be a good insurance policy – having a regular monthly salary has been a life-saver for many a novice freelancer. “My business contacts were my initial capital”, he says. “That’s why introverts



73

good life nież kontakty – ujawnia PR-owiec. – Dlatego introwertyków, którzy bojkotują ludzi i życie towarzyskie, ostrzegam: freelancing to coś więcej niż wolność od komunikacji zbiorowej i konieczności dzielenia open space’u z jakimiś dziwakami. Sukces wolnego strzelca w dużej mierze zależy od jego umiejętności społecznych, interpersonalnych.

Relacje warto pielęgnować na długo przed złożeniem wypowiedzenia. Sęk w tym, że zwykle o tym zapominamy, kiedy mamy etat. Nie wyrabiamy się z projektami, raportami, więc skąd wziąć czas i siły na zjazd absolwentów MBA lub piwo ze starym kumplem, który wspina się po szczeblach urzędniczej kariery? A skąd, jeśli nie z takich znajomości, biorą się propozycje, kontrakty, zlecenia?

Ważna jest też systematyczność – niezręcznie prosić o rekomendacje przyjaciela z liceum, którego ostatni raz widzieliśmy na balu maturalnym, chociaż często wydzwaniał z zaproszeniem na lunch.

O czym jeszcze trzeba pamiętać, nim się odejdzie z tzw. normalnej pracy? Psycholog i trenerka Vesna Lorenc zwraca uwagę na wizerunek, więcej – markę osobistą. Jej zdaniem wolny strzelec, który otwiera kurierowi w piżamie czy rezygnuje z ważnego spotkania biznesowego, bo się zapuścił, najwyraźniej nie wie, że image jest równie ważny jak solidność i jakość

freelancer pracy. – Prezencja, higiena to sprawy tak oczywiste, że nie powinno się o nich wspominać – podkreśla Lorenc. – Wyższą szkołą jazdy jest personal branding – to, jak prezentujesz otoczeniu swój profesjonalizm, przekonania, wartości. Człowiek sukcesu ma to coś, osobowość, czar, charyzmę. Ludzie chcą robić interesy z kimś, a nie z kimkolwiek.

Koniec ery etatów?

Dziś o freelancingu mówi się w kategoriach wyboru.

Niebawem może się on stać główną metodą zarobkowania. Powód jest oczywisty: żyjemy w czasach sharing economy, czyli gospodarki współdzielenia.

To nowy model konsumpcji polegający na wymianie dóbr i usług. Jeśli znamy niemiecki, przygotujmy córkę sąsiadki do egzaminu z tego języka. Ona w sobotę zajmie się naszą półroczną pociechą. A skoro korzystamy z roweru trzy razy w roku, pożyczmy go, zamiast kupować. Nie posiadaj, używaj! – głoszą zwolennicy sharingu. Hasło podchwycili ostatnio pracodawcy za oceanem. Ale moda z pewnością wkrótce dotrze do Polski.

O co konkretnie chodzi? Aż 89 proc. amerykańskich przedsiębiorców woli dzierżawić siłę roboczą, niż ją kupować – wynika z badania przeprowadzonego przez CareerArc. Co na to adresaci ich ofert? W roli

freelancing to coś więcej niż wolność od komunikacji zbiorowej i konieczności dzielenia open space’u z dziwakami. Sukces wolnego strzelca zależy od jego umiejętności społecznych.

There’s more to freelancing than being spared the ordeals of public transport and having to share an open office with weirdos. Whether a freelancer is successful largely depends on his or her interpersonal and social skills.

74

who avoid people and shun social life should think long and hard about freelancing. There’s more to this type of work than being spared the ordeals of public transport and having to share an open office with weirdos. Whether a freelancer is successful largely depends on his or her interpersonal and social skills.

You need to build and maintain your relationships long before you hand in your notice. The problem is that we all too often tend to forget this when working full-time. We barely have enough time to finish our projects on time and hand in our reports, so how are we supposed to find the time and energy to attend an MBA class reunion or go for drinks with an old pal making his way up the career ladder? But how can freelancers get jobs, contracts and work proposals if not through acquaintances?

Being systematic is no less important. Having to ask an old high school friend for a reference can be awkward, especially when you last met at the prom due to your having declined his/her lunch invitations for years. What else do you need to keep in mind before you quit your day job? Psychologist and trainer Vesna Lorens claims that you have to nurture your image, i.e. your “personal brand”. Lorens says that any freelancer who opens the door to the postman in

his/her pyjamas or declines to attend an important business meeting is obviously unaware that image is just as important as reliability and work quality.

“Appearance and hygiene are so obvious that they should not even be an issue”, says Lorenc. “Personal branding is something else. It is how you present your professionalism, beliefs and values. A successful person has that special something: personality, charm and charisma. People want to do business with somebody and not anybody.”

The end of the full-time job?

Freelancing is optional at present, but it may well be the norm in the near future. And it is not hard to see why – these are the days of the sharing economy. This new collaborative consumption model envisages the ad hoc hire and mutual exchange of goods and services. If you speak German, you can tutor a neighbour’s daughter before her German test. In exchange, she will babysit for you on Saturday. If you only go cycling three times a year, it makes better sense to rent a bicycle than to buy one. “Use it don’t own it”, is the shibboleth of the proponents of sharing goods. The idea has recently been seized upon by employers in the US, so you can bet it will soon take off in Poland.



©credits

REKLAMA

75

good life

Dziś o freelancingu mówi się w kategoriach wyboru. Niebawem może się on stać główną metodą zarobkowania. Bo żyjemy w czasach sharing economy.

Freelancing is optional today, but it may be the norm in the near future because we are now living in an era of sharing economy.

dostawcy usług na żądanie chętnie widzi się dwie trzecie myślących o zmianie pracy. Ale gdyby nieoczekiwanie stali się bezrobotnymi? Zainteresowanych taką działalnością byłoby prawie trzy czwarte respondentów. – Wiele złego, słusznie czy nie, powiedziano o millenialsach. Nie można im jednak odmówić jednego – elastyczności, odwagi, umiejętności odnalezienia się w tym, co Zygmunt Bauman nazwał płynną rzeczywistością – twierdzi dr Marek Suchar, socjolog, założyciel i szef firmy rekrutacyjnej IPK. – To właśnie wśród młodych zauważam największą tolerancję niepewności, życia bez struktur, pracy bez etatu. W przeciwieństwie do starszych pokoleń działalność w charakterze wolnego strzelca traktują

76

freelancer

jako standard, swego rodzaju opcję domyślną, a nie życiowy przymus i traumę.

A jednak praca „bezetatowców” to nie same plusy.

Korzystanie z ich usług daje gigantyczne pole do nadużyć, o co często oskarżany jest Uber dostarczający cyfrową platformę, na której klienci mogą zamówić taksówkę. Jej kierowcę nic formalnie z tą firmą nie łączy. Płaci Uberowi prowizję za każdy kurs, ale nie może liczyć na jego pomoc w razie choroby, wypadku bądź straty auta. Samozatrudniony taksówkarz ze swoim problemem zostaje sam.

Szczęście sprzyja przezornym Zmartwień freelancerzy mają naprawdę dużo. Jednym z największych są zarobki. Spójrzmy choćby na raport Useme.eu: wynagrodzenie połowy wolnych strzelców z branży kreatywnej w Polsce wynosi od 1 do 2 tys. zł miesięcznie. Są to osoby w wieku 25–34 lat, z wykształceniem wyższym lub licencjatem, parające się np. grafiką komputerową, programowaniem czy copywritingiem. Nie dość, że fachowcy ci na nadmiar pieniędzy nie narzekają, to rzadko dostają je na czas.

– Spóźnione przelewy na konto, wielokrotne upominanie się o swoją zapłatę, bycie lekceważonym przez zleceniodawców to chleb powszedni wielu freelancerów – odziera ze złudzeń Adam Bodziak. – Jaki mamy wybór? Załamać się albo wyćwiczyć w asertywności.

Najlepszą ochroną zaś jest współpraca ze sprawdzonymi, rzetelnymi klientami. Umiejętność rozróżnienia dobrych firm od nieuczciwych przychodzi wraz z doświadczeniem i czasem.



PROMOCJA

MYONI GROUP

– DEWELOPER DO ZADAŃ SPECJALNYCH – A SPECIAL MISSIONS DEVELOPER Wszystko zaczęło się w 1993 roku. Andrzej Piliszek wrócił do Polski po dwuletnim pobycie we Francji. Pracował tam jako inżynier budowy w Cannes oraz w Annecy. Po powrocie narodziło się pytanie: co dalej?

Jak sam mówi, pomysłów na życie miał wiele, jednak ostatecznie założył firmę wykonawczo-budowlaną AGA BUD, która w 2005 roku przekształciła się w spółkę deweloperską MYONI Group.

W chwili obecnej jest to jeden z wiodących podmiotów na warszawskim rynku nieruchomości luksusowych.

W portfolio firmy znajdują się następujące inwestycje: Rezydencja Narbutta, Słoneczna Rezydencja, Apartamenty Chocimska 14, Apartamenty Morskie Oko, Kamienica Wiejska 11. Inwestycja przy Morskim Oku zdobyła główną nagrodę architektoniczną Prezydenta Warszawy za 2015 rok w kategorii „Architektura mieszkaniowa – pojedynczy obiekt”.

W połowie 2015 roku spółka celowa SKY rozpoczęła realizację kolejnej inwestycji. Projekt polega na rewitalizacji i zabudowie zabytkowego rosyjskiego Fortu Cze Czerniaków im. Legionów Piłsudskiego, położonego przy ul. L. Idzikowskiego w Warszawie oraz jego adaptacja na kompleks usług turystycznych.

Na terenie inwestycji znajdują się zabytkowe koszary z przełomu XVIII/XIX wieku, które zostaną odrestaurowane. Planuje się tu restaurację oraz nowoczesny klub sportowy z basenem. Na terenie powstaną wysokiej klasy budynki o powierzchniach od 33 do 900 m2.

Walorem zakupu lokalu w tej inwestycji będzie możliwość czerpania zysków z jej krótko- lub długoterminowego wynajmu. Zajmie się tym profesjonalny zarządca.

Wszystkie wyżej wymienione atuty inwestycji czynić ją będą prawdziwie wyjątkową. Jest to przecież jedyna wyspa w Warszawie, w dodatku z pozostałościami historycznej zabudowy.

It all began in 1993. Andrzej Piliszek returned to Poland after a 2-year stay in France where he had worked as a construction engineer in Cannes and Annecy. When he was back home he asked himself: “What next?”.

Piliszek admits he had numerous ideas of what to do with his life but eventually founded the AGA BUD construction business which was later transformed into a housing development company MYONI Group in 2005.

Today, it is one of the leading entities on the Warsaw market of luxury properties.

The company portfolio includes investments such as: Rezydencja Narbutta, Słoneczna Rezydencja, Apartamenty Chocimska 14, Apartamenty Morskie Oko, Kamienica Wiejska 11. Apartamenty Morskie Oko won the main prize of Warsaw President in 2015 in category „the architekture of housingsingle building”.

In mid-2015, SKY Company commenced the construction of a new investment. The project envisages a revitalisation and development of the historic Russian Piłsudski Legions Fort Che Czerniaków situated on Idzikowskiego street in Warsaw. The property will be adapted for the purposes of a complex of tourist amenities.

The historic barracks dating back to the turn of the 18th and 19th centuries located on the premises of the investment will undergo a complete renovation. They will eventually house a restaurant and a state-of-the-art sports club with a swimming pool. The other developments on the site will be top class buildings housing premises of an area between 33 and 900 square metres.

One of the merits of purchasing apartments in this property is the opportunity to generate profits on short- or long-term lease.

The lease of the apartments will be managed by a professional administrator.

Inwestycja przy Morskim Oku

All of the above assets make the investment truly exceptional. After all, it is the only island in Warsaw and, what is more, one with the remnants of historic developments.

good life Jako właściciel agencji PR o nazwie Green Light Bodziak sobie radzi coraz lepiej. Zapewnia, że siedem lat temu nie mógł zdecydować lepiej. Porzucenie etatu przyniosło mu zadowolenie, poczucie sensu.

Przy czym głośno zaznacza: praca „wolnego najmity” to nie bułka z masłem. Na pytanie, czy każdy się do tej roli nadaje, odpowiada dyplomatycznie: – Szczęście sprzyja rozsądnym, przezornym i przygotowanym. ■

freelancer said they would be interested. “We’ve heard a lot of bad things about millennials. How many of them are true is anybody’s guess, but one thing is certain – the younger generation has flexibility and grit, and can navigate what Zygmunt Bauman calls ‘fluid reality’”, says Marek Suchar, PhD, a sociologist, and the founder and CEO of the recruitment company IPK. “Young people are much more tolerant of uncer-

Młodzi, W przeciwieństwie do starszych pokoleń, działalność w charakterze wolnego strzelca traktują jako standard. for Young people, unlike the older generation, freelancing is the norm. It’s a standard form of work, not a desperate last resort.

What is it all about, exactly? As many as 89 per cent of American businesses prefer casual to full-time staff, according to a recent CareerArc survey. So how does it appeal to prospective employees? Two thirds of respondents considering changing jobs are amenable to casual work. And if they were to lose their jobs?

In such circumstances, three quarters of respondents

tainty, unstructured lives, and non-permanent jobs.

For them, unlike the older generation, freelancing is the norm. It’s a standard form of work, not a desperate last resort”. However, not having a full-time job is not all singing and dancing. The use of freelancers is open to abuse. This is one of the accusations levelled at Uber, a company that provides an online platform for ordering taxies. Officially, the drivers who offer their services via the platform pay Uber a commission for every fare, but cannot call on the company for help. The self-employed driver is on his own.

Fortune favours the cautious Freelancers have a lot to worry about. According to a report by useme.eu, half the freelancers working in the creative sector in Poland earn between PLN 1,000 and 2,000 per month. This group consists of people aged 25-34, who have an MA or BA degree, and who work as graphic designers, computer programmers or copywriters. Not only do they not earn much, they often do not even get paid on time. “Late money transfers, repeatedly having to ask where your money is, and being ignored by the people you freelance for are all very common”, says Adam Bodziak. “What can we do? Either break down or learn to be more assertive. However, your best bet is to work with clients that have a proven track record.”

As the owner of the Green Light PR agency, Bodziak is going from strength to strength on his own. He claims that he could not have made a better choice seven years ago. Throwing in his day job was a source of enjoyment and empowerment for him. He stresses, however, that freelancing is no piece of cake. When asked whether everyone is up to it, he diplomatically says: “Fortune favours the cautious, the well-prepared and the reasonable.” ■

78

up in the air

jak zostać pilotem

z pa s j i d o l ata n i a a passion for flying Sterowanie olbrzymią maszyną szybującą w przestworzach to marzenie niejednego dziecka. Jak z marzenia uczynić zawód i zostać pilotem? ❚ Many children dream of flying a huge aeroplane and soaring high in the sky. But how can you make this dream come true and become a pilot?

W

edług statystyk koncernu Boeing zapotrzebowanie na pilotów liniowych stale rośnie. Do 2035 r. na rynku usług lotniczych będzie brakować pilotów, a liczba zapotrzebowania na kapitanów i first oficerów została oszacowana łącznie na 617 tys. Pilot komunikacyjny to zatem prestiżowy zawód, w który warto inwestować. Najlepsi zaczynają przygodę z lotnictwem już w dzieciństwie.

Wielu przedszkolaków stawia pierwsze kroki w modelarni, klejąc makiety samolotów. Później 14-latkowie trafiają do aeroklubu na kurs szybowcowy, a od 17. roku życia kontynuują latanie na samolotach. Chociaż niektórzy za sterami zasiadają jeszcze wcześniej, tak jak kapitan Jacek Dankowski, dziś instruktor Em-

80

braera w szeregach PLL LOT, który swój pierwszy lot szybowcowy wykonał, mając 12 lat. Tak przynajmniej, w biografii Z głową w chmurach, utrzymuje jego mama Adela Dankowska, wielokrotna rekordzistka w szybownictwie. To ona zaraziła syna tą pasją. Zresztą rodzina Dankowskich, jak i wiele innych polskich lotniczych familii, jest dowodem na to, że latać można niemal od kołyski. Wszystko zależy od motywacji, ciężkiej pracy i wsparcia rodziców.

Metoda małych kroków w lotnictwie sprawdza się najlepiej – mawiał cierpliwy francuski instruktor general aviation, Michel Adler, autor bestsellera Une vie à ciel ouvert. – Codziennie mam kontakt z młodymi, którzy zanim zasiądą za stery największych samolotów świata, latami ciężko pracują, ucząc się manewrów, prze-

©archiwum pll lot

tekst | by joanna wieczorek, kpt. jerzy makula

pisów i panowania nad własnymi emocjami. I zostają tylko najwytrwalsi, dla których latanie zamienia się w pasję i sposób na życie – dodaje długoletni instruktor, kpt. Dreamlinera B787 Marian Wieczorek, którego niemal cała rodzina to piloci i miłośnicy latania.

Od czego zacząć? Na etapie liceum – od aeroklubów, a te działają w sąsiedztwie dużych miast. Starsza młodzież ma do wyboru kilka kierunków studiów na cieszących się uznaniem uniwersytetach: Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie (od 6 lat szkoli pilotów cywilnych) oraz Politechnice Rzeszowskiej.

Jednak najpopularniejszą szkołą pilotażu jest wciąż nowoczesna LOT Flight Academy, której absolwenci mają szansę pracować za sterami samolotów polskiego przewoźnika.

Figures from Boeing reveal that the demand for airline pilots is growing steadily. There is expected to be a shortage of pilots on the air services market until 2035. The requirement for captains and first officers has been estimated at 617,000. Airline piloting is therefore a prestigious and elitist profession that is worth investing in. The best ones begin their aviation careers in childhood.

Many kindergarten pupils make their first foray into aviation in the modelling room, where they build model aeroplanes. When they’re 14, they can enrol in gliding courses at flying clubs, and then graduate to aeroplanes when they turn 17. There are others who sit in the cockpit even earlier. That includes Captain Jacek Dankowski, an Embraer instructor who flies for LOT Polish Airlines. Dankowski was only 12 when he first flew a glider – at least according to his mother, Adela Dankowska, a glider pilot who holds multiple records, in her biography Head in the Clouds. It was his mother that instilled the passion for flying in him. The Dankowski family, along with many other Polish aviation families, are living proof that you can start flying at a very young age. It all depends on motivation, persistence, hard work, and parental support (children need the consent of their parents).

The small steps method works best in aviation, according to Michel Adler, a French general aviation instructor and author of the bestseller Une vie à ciel ouvert. “Every day, I meet young people who’ve spend years working hard, trying to learn difficult manoeuvres and regulations, but most of all to control their emotions, before they even enter the cockpit. Only the most persevering stay the course. Flying becomes their passion and their way of life,” adds Marian Wieczorek, an experienced instructor and the captain of a Dreamliner B787. Virtually his entire family are pilots and flying aficionados.

But where to begin? If you are in high school, you can start with flying clubs. These can be found around all big cities. Older teenagers can also enrol in various aviation courses at established institutions, e.g. the Polish Air Force Academy in Dęblin (which has been training commercial pilots for 6 years), and the Rzeszów University of Technology. The LOT Flight Academy remains the most popular flight school, as its graduates have a good chance of landing a job with the Polish flag carrier.

Most pilots recommend starting with a glider course, although some novices embark on their aviation careers at the helm of such machines as the Cessna, the Diamond, and the Socata. Private Pilot Licence (PPL) training covers 45 h of practical training, including 10 h of solo flying. Upon completion of theoretical and practical courses, young pilots take exams set by the Civil Aviation Office. Once they’ve passed their PPL



81

up in the air Symulator lotów w LOT Flight Academy. ❚ A flight simulator at the LOT Flight Academy.

jak zostać pilotem Należy też pamiętać o badaniach lotniczo-lekarskich klasy I, uprawnieniu do komunikacji lotniczej w języku angielskim na poziomie min. operacyjnym level 4 zgodnie z ICAO. Przed rekrutacją w liniach lotniczych trzeba ukończyć dwa specjalistyczne kursy: MCC – Multi Crew Cooperation, czyli współpracę w załodze wieloosobowej, oraz JOC (Jet Orientation Course), tj. zapoznanie z silnikami odrzutowymi. – Owszem, droga do zostania profesjonalnym pilotem nie jest łatwa. Ale nie może być. Ten zawód wiąże się z wielką odpowiedzialnością. Ale to też piękna przygoda – kwituje kpt. Marian Wieczorek. ■

exams, they can embark on night flight training (5 h).

Tourist pilots should gain experience towing gliders and dropping parachutists along cross-country routes. Every flight clocks up more flight-hours. These are essential in order to obtain a Commercial Pilot Licence (CPL) – along with successfully completing a theoretical course, preferably an ATPL course, at an ATO-certified training centre. Once they’ve completed the theoretical course, they can sit the exam at the Civil Aviation Office. The exam covers 14 subjects in English and more than 15,000 questions. Practical CPL training covers a series of training flights designed to improve flying skills and prepare the candidate to operate commercial flights. Requirements for candidates taking the practical state exam for the CPL licence include completing the practical CPL training and passing the theoretical exams set by the Civil Aviation Office. Passing the examination brings them closer to their dream job of being an airline pilot. They first hold a “frozen” ATPL, which is “unfrozen” when they gain the required experience. On the top of that, prior to taking up a job with an airline, candidates must complete practical multi-engine flight training for MEP(L) and the IR/ME course with instrument rating (IR) on multi engine aircraft.

In addition, pilots need to hold initial class 1 medical certificates and meet the ICAO Level 4 (operating level) English Language Proficiency Requirements for pilots and air traffic controllers. Candidates must also complete two specialist courses, viz. the Multi Crew Cooperation (MCC), and the Jet Orientation Course (JOC). “Admittedly, the road to becoming a professional pilot is not an easy one, but there is no other way, as this job entails enormous responsibility. It’s also a beautiful adventure”, says Capt. Wieczorek. ■

Joanna Wieczorek – ekspert prawa lotniczego z kancelarii Spaczyński, Szczepaniak i Wspólnicy sp.k., dyrektor French Desk SSW ❚ Aviation law expert of the Spaczyński Szczepaniak i Wspólnicy sp.k. law firm, SSW French Desk Director Jerzy Makula – prezes zarządu Lot Crew, kpt. instruktor Boeinga 787 – Dreamlinera, wielokrotny mistrz świata w akrobacji szybowcowej ❚ Lot Crew CEO, a Boeing 787 Dreamliner captain and instructor, many-time world champion in gliding aerobatics.

82

©archiwum pll lot

Na start piloci rekomendują szkolenie szybowcowe, choć niektórzy zaczynają od aeroklubowych samolotów typu: Cessna, Diamond czy Socata. Szkolenie samolotowe do licencji pilota turystycznego PPL (Private Pilot Licence) obejmuje 45 godz. kursu praktycznego, w tym 10 godz. samodzielnych lotów. Egzaminy w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego młody lotnik zdaje po zakończeniu kursu teoretycznego i praktycznego.

Po pozytywnie zdanym egzaminie PPL można zaś rozpocząć szkolenie do lotów nocnych (5 godz.).

Pilot „turystyczny” powinien zbierać doświadczenie poprzez latanie na trasach tzw. cross country, holując szybowce bądź zrzucając skoczków. Z każdym lotem rośnie liczba godzin w powietrzu, czyli potocznie tzw. nalot, istotny z punktu widzenia CPL. Aby otrzymać zaś licencję CPL (Commercial Pilot Licence), należy ukończyć kurs teoretyczny, najlepiej od razu w zakresie ATPL, w stosownym ośrodku szkoleniowym posiadającym certyfikat ATO. Po kursie teoretycznym można rozpocząć zdawanie teorii w ULC, która obejmuje 14 przedmiotów w języku angielskim i ponad 15 tys. pytań. Szkolenie praktyczne do CPL obejmuje serię lotów metodycznych pod kątem doskonalenia techniki pilotażu i przygotowania do lotów komercyjnych. Aby przystąpić do egzaminu państwowego praktycznego na nadanie licencji CPL, należy mieć ukończone szkolenie praktyczne CPL i zdane egzaminy teoretyczne w ULC. Pozytywnie zaliczony egzamin zbliża nas do upragnionego latania liniowego, a sam pilot w świetle przepisów posiada tzw. ATPL „frozen”, który już będąc pilotem linii lotniczej, „odmrozi” po uzyskaniu odpowiedniego doświadczenia. Dodatkowo przed podjęciem pracy w liniach lotniczych należy wykonać szkolenia praktyczne do uprawnień MEP(L) do lotów samolotami wielosilnikowymi i IR/ME do lotów samolotami wielosilnikowymi według przyrządów.

PROMOCJA

ZDROWE DZIECKO NA WAKACJACH A HEALTHY CHILD ON VACATION JAK UNIKNĄĆ PROBLEMÓW RADZI DR MICHAŁ MICHALIK Z CENTRUM MEDYCZNEGO MML, SPECJALISTA MEDYCYNY LOTNICZEJ I OTOLARYNGOLOG. SOME ADVICE ON HOW TO PREVENT HEALTH ISSUES FROM DR. MICHAŁ MICHALIK, AN OTORHINOLARYNGOLOGIST AND AVIATION MEDICINE SPECIALIST AT THE MEDICAL CENTRE MML. Wakacje to przede wszystkim czas podróży, często do krajów o zupełnie innym klimacie. Pogoda sprzyja korzystaniu ze świeżego powietrza i aktywnemu wypoczynkowi. W laryngologii obserwuje się sezonowość zachorowań. Najczęściej pacjenci zapadają wtedy na zapalenie ucha zewnętrznego i środkowego, zapalenie zatok przynosowych oraz zapalanie w obrębie gardła i krtani. Przeczytajcie jak chronić siebie i bliskich przed takimi niemiłymi, urlopowymi niespodziankami.

The summer vacation period is a time when we travel a lot, often to countries with completely different climates to ours. Sunny weather is conducive to active leisure and outdoor activities. However, this is also a time of increased throat, ear and nose infections, the most common being otitis, otitis media, sinusitis, pharyngitis, and laryngitis. Learn how to best protect yourselves and your loved ones against these unpleasant summer surprises.

Jak przygotować dziecko do podróży samolotem?

How to prepare your child for a flight?

Najczęstsze wakacyjne problemy laryngologiczne u dzieci to właśnie wspomniane zapalenie ucha środkowego lub zatok. Jak wtedy postępować?

The most common laryngological problems in children are otitis media and sinusitis. What to do when these occur?

A jak zadbać o oczy?

How to take care of the eyes?

Na 30 min. przed startem i lądowaniem warto zachęcić dziecko do wydmuchania noska. Gdy nos jest mimo to zablokowany, pomocne okazują się krople obkurczające błonę śluzową nosa. Jeżeli dziecko przed planowanym lotem ma ropny katar uniemożliwiający udrożnienie nosa, w trakcie podróży samolotem może dojść do urazu ucha środkowego. To niebezpieczne i należy rozważyć przełożenie podróży.

Letnie kąpiele często przyczyniają się do zapalenia ucha zewnętrznego.

Objawami stanu zapalnego jest ból, uczucie rozpierania, może pojawić się wydzielina z ucha, czasowy niedosłuch oraz gorączka. Najprostszą metodą uniknięcia tych komplikacji jest osuszanie ucha dziecka po każdej kąpieli.

W okresie wakacyjnym w pomieszczeniach podmuchy zimnego powietrza z wiatraków, klimatyzacji też mogą być przyczyną stanu zapalenia ucha a także zatok. Jeśli objawy są nasilone, czyli ropny katar, bardzo intensywny ból ucha, podwyższona temperatura ciała, to zawsze należy zgłosić się do specjalisty laryngologa i postępować zgodnie z jego zaleceniami.

Dzieci dotyka najczęściej zapalenie spojówek: bakteryjne, wirusowe oraz alergiczne. Sprzyjają temu przyjemne zabawy w piasku a obecność ciała obcego w oku powoduje zapalenie. Objawem są: zaczerwienienie oczu, męczące swędzenie i pieczenie. Jeżeli zaczerwienienie oraz swędzenie nie ustąpi w ciągu 1-2 dni należy zwrócić się po poradę do lekarza specjalisty.

Ask your child to blow their nose 30 minutes before take-off and landing. If the nose continues to be blocked, you can use drops to shrink the nasal tissue. If the child has purulent rhinitis, which makes it impossible to clear the nose before take-off, the middle ear can be affected during the flight. This could actually be dangerous and you should consider postponing your trip.

Swimming might induce otitis media, i.e. an infection of the middle ear. Symptoms include pain, a feeling of fullness inside the ear, and, potentially, discharge from the ear, temporary hearing problems, and a fever. The easiest way to prevent this is to dry the child’s ears after he or she comes out of the water. Ear infections and sinusitis in summer can also be caused by gusts of cold air from ventilators and air conditioning units. If the symptoms are aggravated i.e. in case of purulent rhinitis, acute ear pain, or elevated body temperature, it is best to consult a laryngologist.

Children most often contract conjunctivitis caused by bacteria, viruses, or allergies. The factor that stimulates the occurrence of “pink eyes” is playing in the sand, as the infection can be caused by a foreign body in the eye. The symptoms include redness, itching, and burning. If the redness and itching do not subside within 2 days, consult a specialist.

ul. Bagno 2, Warszawa, tel. 22 406 54 22, www.mml.com.pl Po więcej informacji zapraszamy na www.leczeniedziecka.pl

polish hits

robert konieczny

n a j p i ę k n i e j s z e b u dy n k i ś w i ata the world’s most beautiful buildings Biedowanie, spanie w samochodzie i na budowach. Zatargi z inwestorami. To moja droga na szczyt – mówi architekt Robert Konieczny. Ale cel ma zawsze jeden: funkcjonalna architektura na najwyższym poziomie. I podbija nią świat. ❚ “Penny pinching, sleeping in the car and on construction sites. Quarrelling with investors. That was my road to success”, says architect Robert Konieczny. his goal has always been the same: functional, world-class architecture. And he continues to conquer the world with it.

robert konieczny (rocznik 1969) polski architekt, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Za projekt Domu Aatrialnego zdobył Nagrodę House of the Year 2006, a w 2008 r. Międzynarodowe jury Museum of Architecture and Design w Chicago zaliczyło jego Dom Aatrialny i Dom Ukryty do najlepszych budynków świata. ❚ Polish architect, graduate of the Faculty of Architecture at the Silesian University of Technology born in 1969. He won the House of the Year 2006 Award for the Aatrial House. In 2008, an international jury of the Museum of Architecture and Design in Chicago found his Aatrial House and Hidden House to be two of the best buildings in the world.

84

© b . k r ę ż e l / f o ru m , o lo st u d i o, j .c e rtow i c z

tekst | by jacek Tomczuk

P

His admirers hail him as a perfectionist, a workaholic, and an uncompromising visionary. His detractors deride him as a show-off and a celebrity, and claim that he is a poodle of the rich. The fact remains, however, that Robert Konieczny is one of Poland’s best and most awarded architects. He recently accepted the World Building of the Year 2016 awards in Berlin for his Przełomy Dialogue Centre in Szczecin. The prestigious Wallpaper magazine named Arka, a mountain home that he designed and built for his family “the most beautiful house in the world for 2016”.

Nagroda albo piec Moja architektura jest jeszcze niszowa, czyli podlega tym samym prawom co ambitne kino. Wszyscy się zachwycają, ale nie każdy chce oglądać – mówi Konieczny. Kiedy zaczynał, najważniejsze światowe

Collect the prize or buy a heater?

“My architecture is still niche and is subject to the same rules as ambitious cinema. Everyone admires it, but few actually watch it”, says Konieczny. When he started out, major international publications featured his work, but when he set up his own architectural practice KWK Promes in 1999, nobody came knocking. He submitted designs for every competition that came up, but the only jobs he landed were for singlefamily homes. He experienced what it felt like to be a young architect in Poland, especially one who wanted to build out-of-the-ordinary houses. “We had no work and absolutely nothing to live on.

Whenever I drove anywhere, I looked around for free parking spaces. We received a proposal to design two “English style” houses, whatever that’s supposed to mean. I badly needed the money, but I just couldn’t do it. I referred the client to another firm. Konieczny and his two interns moved their office into a basement. It was so cold that they used to do push ups every hour to keep warm. They had to wear hats and coats, even when it was hot outside. In early 2000, a client pulled up outside this unheated basement in a Porsche Carrera. “He was horrified”, Konieczny laughs. The investor asked the team to come up with an idea, and if he liked it, he would sign the contract. We would never agree to this now, but

Arka, czyli dom własny Koniecznego, jest „zawieszona” na zboczu wzgórza w Brennej. Podłużna bryła o podciętym parterze z zewnątrz w całości wykonana jest z surowego betonu. ❚ Arka, or Konieczny’s own house, is suspended on the slope of a hill in Brenna village. It is a single-storey house made from raw concrete.



©credits

erfekcjonista, pracoholik, bezkompromisowy wizjoner – mówią zwolennicy jego projektów. Efekciarz, celebryta, pupilek bogaczy – pieklą się krytycy. Fakty są takie, że Robert Konieczny to jeden z najlepszych i najczęściej nagradzanych polskich architektów. Niedawno odebrał w Berlinie nagrodę World Building of the Year 2016 za Centrum Dialogu „Przełomy” w Szczecinie. A prestiżowy magazyn Wallpaper ogłosił Arkę – dom w górach, który zaprojektował i zbudował dla swojej rodziny – „najpiękniejszym domem świata roku 2016”.

85

W 2009 r. Dom Bezpieczny znalazł się w finale World Architecture Festival Awards 2009 w Barcelonie, wśród najlepszych realizacji świata. ❚ In 2009, the Safe House made it to the finals of the World Architecture Festival Awards 2009 in Barcelona alongside the best designs from all over the world.

86

pisma zamieszczały jego projekty, ale kiedy założył własne biuro KWK Promes w 1999 r., nikt nie chciał z nim budować. Stawał do konkursu na wszystko: mosty, kościoły (3. miejsce w konkursie na Świątynię Opatrzności Bożej w Warszawie), szkoły, jednak nieliczne zlecenia dostawał tylko na domy jednorodzinne. Wtedy poczuł, co znaczy być młodym architektem bez bogatego portfolio, zwłaszcza takim, który chce budować budynki nieoczywiste. – Zleceń nie mieliśmy i nie było z czego żyć. Kiedy jechałem gdzieś autem, to szukałem bezpłatnych parkingów, bo piątki mi było żal. Dostaliśmy wtedy propozycję zaprojektowania dwóch domów w stylu angielskim, cokolwiek to znaczy. Bardzo potrzebowałem pieniędzy, ale tego nie umiałem zrobić, musiałbym chyba się upić, żeby nie widzieć, co rysuję. Dałem namiar na inne biuro – opowiada Konieczny. Tymczasem on, z kilkoma współpracownikami, był zmuszony przenieść pracownię do piwnicy. Było tam tak zimno, że co godzinę robili pompki na rozgrzewkę. Nawet kiedy na zewnątrz panował upał, to w środku trzeba było siedzieć w czapkach i kurtkach.

Do tej nieogrzewanej piwnicy na początku 2000 r. przyjechał prywatny inwestor swoim porsche carrera.

– I się załamał, kiedy zobaczył to piwniczne okienko – śmieje się Konieczny. – Najpierw zażądał pomysłu, a na podpisanie umowy miał się zdecydować, jeśli mu się spodoba. Dziś to nie do pomyślenia, wtedy nie mieliśmy wyjścia. Konieczny zaproponował uformowanie budynku wokół atrium – centralnego, zamkniętego dziedzińca. Tyle że wjazd był umiejscowiony pod budynkiem. Samochód parkuje się nie w garażu, ale jakby w przedpokoju. Inwestor się zgodził. I tak powstał skończony projekt Domu Aatrialnego.

O tym, że dom dostał Nagrodę House of the Year 2006, Konieczny dowiedział się, kiedy był na finansowym dnie. Nie miał na czynsz, wyrzucono go z kolejnego biura, przyszedł zabrać ostatnie rzeczy, kiedy zadzwonił telefon z Londynu. – Osiem lat biedowania i tylko sześć zrealizowanych projektów. Kilka segregatorów, tapczan, ja i dwóch praktykantów w kurtkach,

robert konieczny

czapkach i rękawiczkach. To była cała pracownia KWK Promes w momencie, kiedy postawiliśmy najlepszy dom na świecie – wspomina. Miał wybór: kupić bilet na samolot, żeby odebrać nagrodę, albo piec do ogrzania nowego biura. Wybrał to drugie. A jego biuro wskoczyło do architektonicznej pierwszej ligi.

– Nie byliśmy przygotowani na ten sukces. Niedawno odkopaliśmy w poczcie, że napisało do nas wtedy Museum of Modern Art w Nowym Jorku, że chcą zro-

bić wystawę naszych projektów. A my przeoczyliśmy tego maila! Po miesiącu wysłali drugiego: „Heloł! KWK Promes, odezwijcie się!”. I tego też przegapiliśmy. Tyle maili przychodziło, a na sekretarkę nie było nas stać – opowiada. Pojawiło się bardzo dużo propozycji od

© o lo st u d i o, m . p. ( 2 )

polish hits

at the time, we had no choice. Konieczny proposed to construct the building around an atrium. The driveway was located under the building. The car(s) would not be parked in a garage but in an enclosed hall of sorts. The investor liked the idea. When Konieczny learned that the house and the design had been awarded House of the Year 2006, he was completely broke. He had been evicted from his office for not paying the rent. He got the call from London when he came back to pick up the last of his things. “Eight lean years and only six completed designs. A few folders, two interns and myself working in coats, hats and gloves. This was the KWK Promes architectural firm that had just designed and constructed the best house in the world”, he remi-

success. We recently found an email from the time. It was from MOMA in NY saying that they wanted to hold an exhibition of our work. And we missed this email!

A month later they sent another one saying:‘Hello! KWK Promes, please respond!’ and we missed that one too.

We had so much email being sent to us, but we could not afford to hire a secretary.” There were also a lot of proposals from construction developers requesting a few visualisations of housing estates within a week.

They did not reach an agreement with any of them.

„Dom pod Barceloną” Koniecznego to jedna z willi na osiedlu pomiędzy Gironą a stolicą Katalonii. ❚ The House near Barcelona

by Konieczny is one of the villas comprising an estate located between Girona and the capital of Catalonia.

an architect’s flagship project “Let me begin by saying that I didn’t want this house”, Konieczny says of the Arka House that has won him

konieczny Miał wybór: kupić bilet na samolot, żeby odebrać nagrodę House of the Year 2006 za projekt domu aatrialnego, albo piec do ogrzania nowego biura. Wybrał to drugie. konieczny had a choice to make. Either he could buy a ticket to London and pick up the prize for house of the year 2006 or buy a heater for the new office. He chose the latter.

nisces. He had a choice to make. Either he could buy a ticket to London and pick up the prize or buy a heater for the new office. He chose the latter. But Konieczny’s firm had now been catapulted to the premier league of architecture. “We were not ready for this



87

Budynek Centrum Dialogu „Przełomy” zdobył Grand Prix Światowego Festiwalu Architektury 2016. ❚ The Przełomy Dialogue Centre won the Grand Prix of the World Architecture Festival.

deweloperów z prośbami o zaproponowanie kilku wizualizacji osiedla. Z żadnym się nie dogadał.

Wizytówka architekta Zacznijmy od tego, że ja tego domu nie chciałem – mówi Robert Konieczny o początkach Arki, która przyniosła mu worek nagród. – Ludzie myślą, że ten dom to spełnienie moich marzeń, taka wizytówka architekta – dodaje. Żona namawiała go, żeby zbudo-

robert konieczny so many awards. “People think that this is my dream home, my architectural business card as it were. My wife wanted us to build a house near Katowice, but I didn’t want us to spend half our lives commuting to town. I convinced her to build somewhere near the city centre. She agreed on condition that we also had a house in the mountains. I opposed the idea at first, but when I laid eyes on a certain plot with a beautiful view of the Beskidy mountains, that was it for me”, he says. Konieczny says that designing for yourself is the hardest thing there is. There’s never enough time. You want to provide your family with all the amenities.

You are reluctant to leave anything out. “It’s a mistake.

Good Design has to be uncompromising” he says.

It took him two years to design the house. The initially planned 50 sq. m expanded to 130. “It’s easy enough to enlarge buildings on paper.What worried me was where I was going to find the money to build it”, he laughs.

On a sunny Friday six years ago, an excavator started working on the slope to prepare the area for the construction. But when the operator started complaining about the stones and rocks, Konieczny stopped the work and redesigned the house. “At the time, landslides were becoming more frequent and houses were sliding down slopes. We were running away from floods, which were common in the village of Brenna, but now found out that the mountain could be even more dangerous”, he says.

He started to worry because the construction of his house would disrupt the ground, as he intended to cut 5 metres into the hill. “I had to reset my mind and remind myself why we bought the plot and then come up with a new idea from scratch”, he says. He was enamoured with the enchanting view. That is why he eventually decided to make the house frame the view of the mountains and the Brenna valley.

A single-storey dwelling seemed the cheapest to build, but to give his wife a sense of safety, he turned it away from the slope a little. This put the bedroom a few metres above the ground. The landslide threat was solved by making the house a bridge, so that any water coming down the mountain could flow under it. This is the most important thing about the building – its symbiosis with nature. The Arka is positioned on three horizontal walls dug into the ground, while the rest of it is “suspended” in the air. The idea of the upside-down roof to house the basement came later.

The gabled roof is a requirement set out in the local zoning plan.

Everyday life The general rule of construction is to think slowly and build quickly. Konieczny normally spends eight months on a design, including three months on the conceptual work. Yet he spent three days thinking

88

© j . s o ko łows k i ( 2 )

polish hits

t: 022 622 49 34, www.slodkislony.pl ul.Mokotowska 45, 00-551 Warszawa, wali dom pod Katowicami, ale on nie chciał spędzić połowy życia w samochodzie na dojazdach do miasta. I przekonał ją, że lepiej mieszkać w pobliżu centrum. – Wytargowała domek w górach. Początkowo też byłem przeciwny, ale kiedy zobaczyłem działkę z pięknym widokiem na Beskidy, sam się wkręciłem – opowiada i przyznaje, że dla siebie projektuje się najtrudniej, nigdy nie ma czasu. Robi się to w nocy, na kolanie. A chcąc zapewnić bliskim wszelkie udogodnienia, z niczego nie można zrezygnować. – A to błąd.

Dobre projektowanie musi być bezkompromisowe – podkreśla architekt.

Dom rysował dwa lata. Z planowanych 50 m² zrobiło się 130. – Na papierze łatwo powiększać. Z przerażeniem myślałem, za co go wybudujemy – śmieje się.

I tak w pewien letni piątek, sześć lat temu, na zbocze wreszcie wjechała koparka, by przygotować teren pod wymarzony dom. Ale kiedy operator zaczął narzekać na kamienny i skalisty teren, Konieczny... przerwał prace i całkowicie zmienił projekt. – To był czas, kiedy zaczęły się osuwiska, a domy zaczęły zjeżdżać ze wzgórz. Uciekaliśmy w góry przed powodziami, które w Brennej są uciążliwe. A teraz okazało się, że na górze jest jeszcze bardziej niebezpiecznie – wspomina. Przestraszył się, bo domem naruszał teren,

Ta s t e

the best Polish

cuisine

and 4.5 years building his house. Konieczny laughs that the day-to-day life of an architect consists of negotiations with investors and months spent on construction sites. “When you’re a young architect, you don’t have any authority over the construction crew.

The oldest restaurant in Warsaw I really threw myself into every project to make up for my lack of years. I used to explain the idea behind the building to them”, he says.

For the past few years, Konieczny has been overseeing the construction of the Przełomy Dialogue Centre in Szczecin. This is an incredible building that combines a museum and a new city square. It won an award for the best design of a public space in Europe. A few years ago, Konieczny received an invitation from Spain from an investor putting up an estate of luxury villas around Barcelona designed by different leading architects, e.g. Frank Gehry an invitation from and Zaha Hadid. “At first I panicked. What was I supposed to do to avoid standing out without compromising myself? It was a nightmare. I couldn’t get a grip for a month.” The house Konieczny designed when he finally managed to calm down is going to be the flagship building of the estate. “Today, after all these successes, it is better, but I have a feeling that it’s never going to be easy”, he says. ■

U Fukiera, Warszawa, Rynek Starego Miasta 27, tel. 022 831 10 13, tel./fax 022 831 58 08, www.ufukiera.pl

REKLAMA

U Fukiera, Warszawa, Rynek Starego Miasta 27, tel. 022 831 10 13, tel./fax 022 831 58 08, www.ufukiera.pl

an invitation from

cuisine Polish the best

The oldest restaurant in Warsaw

Ta s t e ul.Mokotowska 45, 00-551 Warszawa, t: 022 622 49 34, www.slodkislony.pl



89

Za projekty Domu Autorodzinnego (zdj. powyżej) i Living-Garden House w Katowicach (zdj. poniżej) Robert Konieczny dostał nominacje do Europejskiej Nagrody Fundacji Miesa van der Rohe. ❚ Robert Konieczny was nominated for the Mies van der Rohe Award for the designs of the Autofamily House (above) and the Living-Garden House in Katowice (right).

chciał wkopać go w zbocze na głębokość prawie 5 m. – Musiałem się zresetować, przypomnieć, dlaczego tę działkę kupiliśmy, i wymyślić wszystko od nowa – dodaje. A urzekła go genialna sceneria. Dlatego postanowił, że dom będzie ramą, która kadruje widok na góry i dolinę Brennej. Najtańszy wydawał się dom parterowy, ale żeby żonie zapewnić poczucie bezpieczeństwa, trochę „odkręcił” go od stoku. Dzięki temu część sypialna znalazła się kilka metrów nad ziemią. A problem z osuwiskiem rozwiązał tak, że dom jest mostem, pod którym przepływa woda płynąca z góry – to najważniejsza rzecz w tym budynku, symbioza z naturą. Arka stoi zatem na trzech poprzecznych, wkopanych w ziemię ścianach, reszta „wisi” w powietrzu. Potem doszedł pomysł odwróconego dachu, w którym kryje się piwnica. Dwuspadową górę wymusił miejscowy plan zagospodarowania.

robert konieczny maczyłem im ideę całego budynku – mówi. – Kiedyś zasłabłem z wycieńczenia. Przyjechało pogotowie, ocuciło mnie, a ja zaraz potem wróciłem na budowę.

Nieodłącznym elementem tego zawodu są też wojny z urzędnikami.

Przez kilka ostatnich lat budował Centrum Dialogu „Przełomy” w Szczecinie – budynek łączy muzeum i nowy miejski plac. – Decyzję o przesunięciu latarni wokół placu negocjowaliśmy kilka miesięcy – wspomina. Opłaciło się, bo za „Przełomy” dostał nagrodę dla najlepszej przestrzeni publicznej w Europie.

Kilka lat temu dostał zaproszenie od Hiszpanów, którzy budują osiedle ekskluzywnych domów na wzgórzach wokół Barcelony. Każdą willę miała zaprojektować inna gwiazda architektury, wśród nich Frank Gehry czy Zaha Hadid. – Najpierw się uciszyłem, a potem wpadłem w panikę. Jak to zrobić, żeby się nie skompromitować, nie odstawać od całej reszty.

Przez miesiąc nie potrafiłem się pozbierać, nogi mi się trzęsły – wspomina. Kiedy już się uspokoił, stworzył dom, który ma być wizytówką całej inwestycji.

– Teraz, po tych sukcesach, jest trochę lepiej, ale czuję, że nigdy nie będzie łatwo i z górki. To jest zawód walki – przyznaje. ■

© o lo st u d i o, m . p.

polish hits



90

©credits

©credits

CODZIENNOŚĆ ARCHITEKTA Generalna zasada budowlana jest taka: myśl długo, buduj krótko. Każdy projekt w firmie Koniecznego powstaje około ośmiu miesięcy, w tym trzy poświęca się wyłącznie na wypracowanie koncepcji. Jednak nad własnym domem Konieczny myślał trzy dni, a budował 4,5 roku... Dziś śmieje się, że życie codzienne architekta to najpierw negocjacje z inwestorem, a potem miesiące spędzone na budowie. – Kiedy jesteś młodym architektem, nie masz posłuchu u budowlańców, mają cię za nic. Ja nadrabiałem zaangażowaniem, tłu-

FORMA PODĄŻA ZA FUNKCJĄ HÄSTENS PODĄŻA ZA TOBĄ W 1852 roku położyliśmy fundamenty pod wyborny naturalny sen. W Hästens postanowiliśmy używać wyłącznie najlepszych naturalnych materiałów i tworzyć łóżka ręcznie, aby Twoje sny były lepsze.

FUL F I L L I NG DR EA M S S I NC E 18 52 WA R S Z AWA D O M OT E K A | U L . M A L B O R S K A 4 1 , 0 3 - 2 8 6 WA R S Z AWA S O P OT | A L . N I E P O D L E G ŁO Ś C I 9 4 0 , 8 1 - 8 6 1 S O P OT P OZ N A Ń | U L . G ŁO G OW S K A 2 6 5 A , 6 0 -1 0 4 P OZ N A Ń WA R S Z AWA – P U Ł AW S K A | U L . P U Ł AW S K A 5 2 3 , 0 2 - 8 4 4 WA R S Z AWA

LOZ K A H A S T E N S . P L | HAS T E N S . COM REKLAMA

Ekspresem do superfigury!

Fast to a super figure!

Marzysz o idealnej figurze, ale mimo diet i ćwiczeń nie udaje ci się jej osiągnąć?

Pozbądź się niechcianej tkanki tłuszczowej w błyskawicznym tempie!

You keep dreaming of an ideal figure but despite diets and exercises you are not successful? Get rid of the unwanted fat tissue in no time!

Teraz jest skuteczna, bardziej komfortowa metoda – Palomar SlimLipo 3D. Unikalność metody polega na rozpuszczaniu tłuszczu przy użyciu sondy laserowej, która nakierowuje strumień lasera bezpośrednio na tkankę tłuszczową – mówi dr n.med. Konrad Januszek, chirurg plastyk, szkoleniowiec metody SlimLipo w Polsce. Laser jednocześnie rozpuszcza tłuszcz i obkurcza włókna kolagenowe (tzw. termolifting 3D), co zapobiega powstawaniu efektu „obwisłej skóry”. Wymaga jedynie miejscowego znieczulenia. SlimLipo może odchudzić brzuch, uda, ramiona, ale także podbródek.

Sculspure, nieinwazyjne modelowanie sylwetki w 25 minut Światowa nowość jest już dostępna w Klinice Elite.

To pierwszy nieinwazyjny laser do niszczenia uporczywej, lokalnie zgromadzonej tkanki tłuszczowej.

Jako pierwszy na świecie otrzymał certyfikat FDA, potwierdzający jego skuteczność i bezpieczeństwo dla nieinwazyjnej lipolizy brzucha i tzw. boczków.

Stosowany też na okolice ramion, ud czy kolan.

Now an effective, more comfortable method exists - Palomar SlimLipo 3D. The unique nature of the method is that it dissolves fat with a laser probe which directs the laser beam directly to the fat tissue” says dr Konrad Januszek, plastic surgeon, trainer of the SlimLipo in Poland. The laser dissolves fat and constricts collagen fibres (3D thermolifting) which prevents the effects of „saggy skin”. It requires only local anesthesia.

SlimLipo can help you slim your belly, thighs, arms end even the chin.

Sculpsure, non-invasive 25 minutes Body Contouring World novelty is already available in the Elite Clinic. The first non-invasive laser to destroy persistent locally gathered fat tissue. As the first in the world, it was granted FDA certificate for non-invasive abdominal lipolysis and so called „bacon” confirming its efficiency and safety. It can be used on shoulders, tights or knees either.

Na hasło Kaleidoscope bezpłatna konsultacja.

Free consultation with Kaleidoscope.

Klinika Elite Centrum Laseroterapii/ Clinic Elite Laser Therapy Centre: ul. Złota 61, tel. 22 400 36 55; ul. Wąwozowa 8, tel.: 22 894 83 84, www.elite.waw.pl • Wyłączny dystrybutor/Exclusive distributor: ITP S.A., ul. Domaniewska 37, Warszawa, tel. +48 722 008 002, www.itpsa.pl

L i f e Sto ry

kasia smutniak

Bella Kasia Kiedyś legendarna Pola Negri, a dziś to Kasia Smutniak jest najbardziej znaną polską aktorką na świecie. Ulubienica Włochów ma na koncie role u najlepszych europejskich reżyserów. Do Polski wraca w zupełnie nowym wcieleniu. ❚ Once it was the legendary Pola Negri. Today, Kasia Smutniak is Poland’s best-known actress internationally. The Italians love her and she has appeared in films by some of Europe’s top directors. Smutniak, however, is coming back to Poland for a completely new role.



92

©credits

tekst | by diana rymuza

93

©credits

L i f e Sto ry

Perfetti sconosciuti

kasia smutniak

Goal! III

N

94

azywana „młodszą siostrą Moniki Bellucci” (co według Włochów ma podkreślać jej południową urodę) popularna aktorka i modelka została gwiazdą najnowszej kampanii reklamowej Apart świętującej 40-lecie istnienia. W jubileuszowej sesji Kasia Smutniak stanęła przed obiektywem dobrego znajomego, światowej sławy fotografa Marcina Tyszki. Zdjęcia zaś odbyły się w jej ukochanym Rzymie, który kilkanaście lat temu wybrała sobie na dom. – Trochę dziwnie było pracować z polską ekipą na ulicach, które tak dobrze znam – zdradziła potem w jednym z wywiadów. – Przyjechały również Anja Rubik, Kasia Sokołowska oraz Małgosia Socha i razem nakręciłyśmy reklamę. Była wspaniała pogoda, wesoły nastrój, czarujące kreacje i przepiękne diamenty!

Dubbed “Monica Bellucci’s younger sister” (according to the Italians, she has a “southern” beauty), the popular actress and model has just been cast in the latest advertising campaign for Apart, a Polish jewellery company that is celebrating 40 years in the business. Kasia Smutniak was photographed by her friend, world-class photographer Marcin Tyszka, for the anniversary shoot, which was held in her beloved Rome, where she has lived for over ten years. “It was a little strange to be working with a Polish crew on these streets, which I know so well”, Smutniak said in an interview. “Anja Rubik, Kasia Sokołowska and Małgosia Socha came to Rome and we shot the ad together. The weather was wonderful, the mood incredible, the clothes beautiful and the diamonds absolutely spectacular”, she reminisced.

„Najpiękniejsza buzia Włoch” Życie urodzonej w 1979 r. Katarzyny Anny Smutniak jest niczym gotowy scenariusz na film. Z Polski wyjechała jako 16-latka, gdy zajęła drugie miejsce w eliminacjach do konkursu The Look Of The Year. Najpierw pracowała w Niemczech, potem w Mediolanie i Tokio.

W wywiadach mówi skromnie, że „nie była to wielka kariera”, ale trudno się z tym zgodzić, bo przecież pojawiała się na łamach Elle, GQ i Vogue’a, prezentowała

“Italy’s prettiest face” DThe life of Katarzyna Anna Smutniak (b. 1979) would make a good film script. She left Poland aged 16 after coming runner-up in the qualifying round of the Look Of The Year modelling competition. She initially worked in Germany and then in Milan and Tokyo. In interviews, she modestly states that “it has not been a spectacular career”, but this is something of an understatement given that she has been

kolekcje Dolce&Gabbana, Laury Biagiotti czy Valentino. Została gwiazdą kampanii reklamowej Fendi oraz muzą Giorgia Armaniego. Włosi oszaleli na jej punkcie, gdy wystąpiła w reklamach tamtejszej sieci telefonii komórkowej. Z miejsca proponowali urodziwej Polce randki, paparazzi nie odstępowali jej na krok, a każda wizyta w kawiarni czy sklepie budziła powszechne zainteresowanie. I kochają ją po dziś dzień, czego najlepszym dowodem jest to, że jako

Limbo

featured in Elle, GQ and Vogue, and sashayed down the catwalk at Dolce & Gabbana, Laura Biagotti and Valentino fashion shows. She has also been the star of a Fendi campaign and Giorgio Armani’s muse. The Italians went crazy about her after she starred in commercials for a local mobile phone operator. Men kept asking the beautiful Pole out on dates, the paparazzi followed her everywhere, and simply dropping in to a cafe or going shopping was a public event. And the Italians still love her. The simple fact that she was the first non-Italian to be assigned the prestigious role of the “godmother” at the Venice Film Festival, which she graciously hosted, amply demonstrates that. “She embodies elegance, class, and breath-taking beauty” gushed the press and claimed that she was “one of the most beautiful stars of Italian cinema”, conveniently omitting the fact that she was actually Polish.

W kwietniu na ekrany włoskich kin wszedł najnowszy film z udziałem Kasi Smutniak – opowiadająca o przeżywającym kryzys małżeństwie komedia Żona i mąż w reżyserii Simone Godano. ❚ Smutniak’s latest film, a comedy entitled Husband & Wife about a married couple undergoing problems directed by Simone Godano opened in cinemas in April.

Greetings from Luc Besson The girl from the Polish town of Piła has become a dab hand at playing Italian women. She has starred in nearly thirty international productions, but she owes this success to sheer hard work. She was a 20-year-old fan of Jim Jarmush films when she landed her first part in At the Right Moment. The producers only wanted a model for a walk-on part,

© m . p . ( 3 ) . p o p r z e d n i e s t r o n y/ p r e v i o u s p a g e s : m a r c i n t y s z k a d l a a p a r t

Gwiazda włoskiego kina nie posiada konta na Facebooku, Instagramie czy Snapchacie i nawet ze swoją komórką „nie ma zbyt bliskich relacji”. the italian movie star does not have a accounts on Facebook, Snapchat or Instagram, and is not overly fond of her mobile phone.

pierwszej nie-Włoszce powierzyli Kasi Smutniak prestiżową funkcję „matki chrzestnej” 69. festiwalu filmowego w Wenecji, który z wdziękiem poprowadziła. „Ona jest uosobieniem elegancji, klasy i zjawiskowej urody” – zachwycała się prasa, tylko czasami wspominając, że „jedna z najpiękniejszych gwiazd włoskiego kina” jest Polką.

Pozdrowienia od Luca Bessona Na ekranie dziewczyna z Piły stała się bowiem specjalistką od ról Włoszek. Zagrała w blisko trzydziestu międzynarodowych produkcjach, jednak – jak zaznacza – do wszystkiego musiała dochodzić małymi kroczkami. Pierwszy angaż 20-letnia wielbicielka filmów Jarmuscha dostała przez przypadek, gdy do komedii We właściwym momencie szukano odtwórczyni… epizodycznej rólki modelki. Tytuł filmu okazał się proroczy, bowiem na castingu spodobała się tak

but the title of the film turned out to be prophetic.

She performed so well that she was cast as the main female protagonist. She has said, in interviews, that, to her surprise, the director opened a bottle of champagne in her honour after shooting the opening scene. Smutniak has won many auditions since then, one being for Luc Besson’s From Paris with Love, where she partnered John Travolta. This film opened the door to the Dream Factory. Smutniak, however, said “no” to a Hollywood career, preferring a peaceful life in Italy and European cinema, which she finds more appealing. She has starred in films such as La Passione (dir. Carlo Mazzacurati) and Quiet Chaos alongside Nanni Moretti. She received rave reviews for her performances in Fasten Your Seatbelts (dir. Ferzan Özpetek) and Wondrous Boccaccio (dir. Paolo and Vittorio Taviani), based on The Decameron. The film about the legendary singer-songwriter Domenico Modugno



95

L i f e Sto ry bardzo, że została obsadzona w tej głównej. W wywiadach wspomina, jak ogromnie była zaskoczona, kiedy po nakręceniu pierwszej sceny reżyser otworzył szampana. Na jej cześć. Kasia Smutniak wygrała potem jeszcze wiele ważnych castingów. Takich jak ten do produkcji Luca Bessona Pozdrowienia z Paryża, w której partnerowała Johnowi Travolcie i która okazała się hitem, otwierając młodej gwieździe drzwi do fabryki snów. Hollywoodzkiej kariery robić jednak nie chciała, wybierając spokojne życie w Italii i bliższe jej sercu kino europejskie. Na koncie ma m.in. kreacje w cenionym La Passione Carla Mazzacuratiego i Cichym chaosie, gdzie zagrała z Nannim Morettim. Świetne recenzje zebrała za występy w Zapnijcie pasy bezpieczeństwa Ferzana Özpetka i Maraviglioso Boccaccio braci Tavianich na motywach Dekameronu. Obraz o legendzie piosenki Domenica Modugno Volare, w którym sportretowała żonę artysty, obejrzała w telewizji RAI rekordowa liczba prawie 11,5 mln widzów. W dramacie Limbo udowodniła zaś, że pozornie delikatna dziewczyna potrafi z powodzeniem grać twardzielki, co przyniosło jej nagrodę na Roma

kasia smutniak (who wrote and sang e.g. “Volare”), where she played the musician’s wife, was seen by a record-breaking audience of nearly 11.5 million viewers on RAI television. In Limbo, she showed that a seemingly fragile girl can play tough women. This part won her a Roma Fiction Fest award. One of her most recent films, Perfect Strangers (dir. Paolo Genovese), was a box office hit and won a David di Donatello award.

“I introduce myself as Kasia from Poland” Poles mostly know her from foreign productions. Smutniak has only starred in one Polish film, Haker (2002, dir. Janusz Zaorski). Although she is most successful abroad, and Italians treat her as one of her own, she has always expressed pride in her nationality and claims she has a Polish soul. “The only Italian thing I’ve grown accustomed to are the different daily rhythm. I know that I’m here, and I know the local lifestyle, but to be honest, I’ve never felt like an Italian. I read the Polish and Italian papers in the morning. Borders are much less visible nowadays, so

Fiction Fest. Z kolei przedostatni film z udziałem Polki – Dobrze się kłamie w miłym towarzystwie Paola Genovese – okazał się dużym sukcesem komercyjnym, za co odebrała włoskiego odpowiednika Oscara – nagrodę David di Donatello.

Swoje dzieci nauczyła nie tylko języka polskiego, ale i polskich zwyczajów.

Na Wielkanoc i Wigilię przygotowuje dla nich tradycyjne potrawy znad Wisły. ❚ She taught her children the Polish language and Polish traditions. She cooks traditional dishes at Easter and Christmas.

96

„Przedstawiam się jako Kasia z Polski” Rodacy córkę generała lotnictwa znają głównie z zagranicznych filmów. W polskiej produkcji pojawiła się tylko raz. Był rok 2002, a 23-letnia wówczas Kasia zagrała Laurę w komediowym Hakerze Janusza Zaorskiego. Ale choć sukcesy zawodowe odnosi za granicą, a Włosi traktują ją jak swoją, na każdym kroku podkreśla, jak dumna jest ze swej narodowości i że ma „polską duszę”. „Jedyna włoska rzecz, do której się przyzwyczaiłam, to inne godziny funkcjonowania. Ja wiem, że jestem tu, i wiem, jak tu się żyje – ale naprawdę nie czuję się Włoszką i nigdy się nie czułam.

Rano czytam gazety włoskie i polskie. Dziś granice są o wiele mniej wyraźne, jest większa możliwość życia jedną nogą tu, jedną tam. Jestem pomiędzy” – mówiła w wywiadzie dla jednego z portali, w innej rozmowie

it’s easier to live here and there at the same time. I’m somewhere in between”, she said in one interview for wyborcza.pl. In another, she said that going to Poland for a film shoot would mean having to leave her children, 13-year-old Sophie and 3-year-old Leon, and her partner, film producer Domenico Procacci, behind.

Smutniak appreciates the fact that, as an actress, she can spend a lot of time with her family after a two- or three-month shoot. “Work has never been my main priority. My family and children are”, she told Pani monthly. Her approach to family life is not the only traditional thing about her. Smutniak does not have a accounts on Facebook, Snapchat or Instagram, and is not overly fond of her mobile phone. She says that she subscribes to a more concrete, “masculine” point of view and that her role models are her mother and grandmother, who taught her “to respect herself and to live on our own terms”.

Love out of a novel There has, however, been a dark period in Kasia Smutniak’s life. She withdrew from the spotlight after the



© m a rc i n t ysz k a d l a a pa rt

w zawodzie aktorki bardzo ceni sobie to, że ma dla rodziny dużo czasu. Po dwóch czy trzech miesiącach na planie wraca do domu, by poświęcić się bliskim.

Smutniak appreciates the fact that, as an actress, she can spend a lot of time with her family after a two- or three-month shoot.

©credits



97

L i f e Sto ry

kasia smutniak są” – powtarza dziennikarzom. Tradycyjne ma zresztą nie tylko podejście do spraw rodziny. Gwiazda kina nie posiada konta na Facebooku, Instagramie czy Snapchacie i nawet ze swoją komórką „nie ma zbyt bliskich relacji”. Przyznaje, że woli bardziej konkretny, męski punkt widzenia, a za wzór stawia sobie własną matkę i babcię, które nauczyły ją „szacunku do siebie i tego, że warto żyć na swoich warunkach”.

Dowodem na to, że Włosi kochają smutniak, był fakt, że jako pierwszej nie-Włoszce powierzyli jej funkcję „matki chrzestnej” 69. festiwalu filmowego w Wenecji.

The Fact that smutniak was the first non-Italian to be Assigned the role of the “godmother” at the Venice Film Festival demonstrates that the italians love her.

dodając, że ewentualny wyjazd na plan do ojczyzny oznaczałby rozłąkę z dziećmi, a te są dla Kasi Smutniak najważniejsze. Matka 13-letniej Sophie i 3-latka Leona (którego nazywa „mężczyzną swego życia”) oraz partnerka producenta filmowego Domenica Procacciego w zawodzie aktorki bardzo ceni sobie właśnie to, że ma dla rodziny dużo czasu. Po dwóch czy trzech miesiącach na planie wraca do domu, by poświęcić się w całości swoim bliskim. „Praca nigdy nie była dla mnie priorytetem. To dzieci i rodzina nimi

98

tragic death of Italian actor Pietro Taricone – her husband and the father of her then 6-year-old daughter Sophie – in a parachuting accident in 2010. She did not appear on the red carpet or in any films for two years. “It was the sort of love that you only read about in novels”, Smutniak said later. She bid her beloved husband farewell in a press statement worded as follows: “Pietro was an exceptional man. I was lucky to have had him to myself for eight years. I know he is looking out for us from above”. She commemorated her husband by setting up a foundation named after him and building a school in Nepal, a country they visited, and made friends in, fifteen years before. It took four years to build and was quite an endeavour, as all the construction materials had to be transported by river, but she made it. In a recent interview, she reminisced over the opening ceremony of the school in Mustang, a town in the middle of the Himalayas.

“I experienced a number of crises during those years, but it all made sense when I saw the children sitting in the classroom”. ■

© m a rc i n t ysz k a d l a a pa rt

Miłość jak z powieści Był jednak w życiu Kasi Smutniak mroczny okres.

Czas, gdy po tragicznej śmierci męża i ojca sześcioletniej wtedy Sophie zniknęła z oczu fanom i mediom.

Przez dwa lata unikała czerwonych dywanów, nie pojawiła się w żadnym filmie. Aktor Pietro Taricone zginął w 2010 r., skacząc ze spadochronem, który otworzył się zbyt późno. „To była miłość, o jakiej czyta się na kartach powieści” – powiedziała później Kasia, a w krótkim oświadczeniu dla prasy pożegnała ukochanego wzruszającymi słowami: „Pietro był wyjątkowym facetem. Byłam szczęściarą, że przez osiem lat miałam go tylko dla siebie. Wierzę, że patrzy na nas z góry”. Pamięć męża postanowiła uczcić, zakładając fundację jego imienia i budując szkołę w Nepalu, gdzie 15 lat temu pojechali razem. Zajęło jej to cztery lata i było nie lada przedsięwzięciem logistycznym, bo wszystkie materiały musiały być transportowane rzeką, ale udało się. W niedawnym wywiadzie wspominała otwarcie szkoły w zagubionym w Himalajach dalekim Mustangu: „Przez te wszystkie lata miałam kilka kryzysów, ale kiedy zobaczyłam dzieciaki siedzące w ławkach, wszystko nabrało sensu”. ■

GRECJA

Już w sprzedaży wyjątkowe oferty wypoczynku na sezon LATO 2017.

Luksusowe, starannie wyselekcjonowane hotele, miejsca, które pokochały gwiazdy.

Najlepsze oferty tylko z Itaka&Gala!

Rodos│GRECJA

Hotel Aquagrand

romantic | spa | free Wi-Fi | luxury (RHOAQUG)

★★★★★

✹ doskonały na wyjątkowe wakacje oraz podróż poślubną ✹ tylko dla dorosłych (16+) ✹ stylowy i elegancki ✹ przy pięknej plaży ✹ show cooking i kolacje tematyczne ✹ 3 baseny i centrum spa ✹ zajęcia relaksacyjne

WEJDŹ

Rodos│GRECJA

romantic | spa | free Wi-Fi | luxury

Hotel Atrium Prestige Thalasso Spa & Villas (RHOPREG) ★★★★★ ✹ elegancki i luksusowy ✹ w jednym z basenów wyspa z kapliczką na uroczystości ślubne ✹ profesjonalny serwis i obsługa ✹ położony nad brzegiem morza

na www.itaka.gala.pl i pobierz katalog z naszymi ofertami

ZADZWOŃ: NUMER INFOLINII 801 055 111

Ilość miejsc w ofercie ograniczona

NOWOŚĆ!

LATO 2017

c u lt u r e

film

nasze rekomendacje

Szybsza od Batmana

faster than batman

No i jest! Po latach zapowiedzi i zaostrzających apetyt zdjęć pojawił się wreszcie nowy film o Wonder Woman. Tym razem w postać nieustraszonej piękności pochodzącej z rajskiej wyspy na końcu świata wciela się Gal Gadot. Wspólnie z nią o pokój na świecie walczyć będzie znany choćby ze Star Treka Chris Pine. ❚ It is finally here! After years of teasers and seductive images, the new Wonder Woman film is ready to roll. The fearless Wonder Woman, who hails from Themyscira, a paradisiacal island at the end of the world, is played by Gal Gadot. Her faithful sidekick in the fight against evil is Chris Pine, best known for his part in the Star Trek franchise.

Wonder Woman, dir. Patty Jenkins, opens 2 June

Był sobie chłopiec

once there was a boy

A na imię mu było Cukinia. Gdy trafił do domu dziecka, nie umiał znaleźć wspólnego języka z nowymi kolegami, wkrótce jednak wszystko się zmieniło… Kapitalna, wzruszająca i zabawna animacja stała się hitem zeszłorocznego festiwalu w Cannes. Jest doskonała nie tylko dla małych widzów. ❚ Whose name was Zucchini. Zucchini finds himself in an orphanage. At first, he cannot find a common language with the other children, but that all quickly changes. This moving and funny animated film was a hit at last year’s Cannes Film Festival. And not just with children.

Nazywam się Cukinia | My Life as a Zucchini, dir. Claude Barras, opens 2 June

Rodzinny kocioł

family trouble

To nieprawda, że z najbliższymi najlepiej wychodzi się na zdjęciu. Cristi Puiu udowadnia, że najlepiej wychodzi się z nimi w filmie. Miejscem akcji jest pewne mieszkanie, w którym odbywa się stypa po śmierci gospodarza. Jego bliscy siadają do stołu, a chwilę później... ❚ Families are not all loving kindness and Cristi Puiu proves this right. His film is set in an apartment where a wake is being held to commemorate the late owner. The plot thickens when the guests arrive.

100

Artystyczny dialog

artistic dialogue

Kuratorzy tej wystawy postanowili pokazać nie jeden, a trzy punkty widzenia wyjątkowych współczesnych (także sobie) artystów: Deraina, Balthusa i Giacomettiego. Obejrzymy prawie 200 prac, w których można się doszukać podobnych fascynacji i obsesji tych wybitnych malarzy. ❚ The curators of this exhibition decided to show not one but three points of view of exceptional modern artists who were artistic peers: Deraina, Balthus and Giacometti. There are nearly 200 works on display to demonstrate the similar fascinations and obsessions of these three outstanding painters.

Derain, Balthus, Giacometti – Une amitie artistique, Musée d’Art Moderne, opens 2 June

© m . p.

art

Sieranevada, dir. Cristi Puiu, opens 2 June

m book

Święto książki

big book festival

Na piątą edycję festiwalu zjedzie kilkunastu pisarzy z Europy, Azji i USA, wśród nich m.in. Kazuki Sakuraba (Czerwone dziewczyny), nominowany do Bookera za Wojnę i terpentynę Stefan Hertmans czy Marie Søderberg (Hygge). Odbędą się też debaty z polskimi pisarzami, którzy wezmą udział w „Meczu o bibliotekę” i będą rywalizować z drużyną krytyków. ❚ A dozen or so writers will come to Warsaw from Europe, Asia and the US for the fifth edition of the Big Book Festival, including Kazuki Sakuraba (Red Girls: The Legend of the Akakuchibas), Booker Prize nominee Stefan Hertmans (War and Turpentine) and Marie Søderberg (Hygge). The festival highlights include debates with Polish writers who will also play a charity soccer match against a team composed of book critics.

Big Book Festival, 23–25.06, Warsaw

Sprint mistrza

Kolejna dama w opałach

the sprinting master

another damsel in distress

Znany z upodobania do biegania pisarz Haruki Murakami postawił teraz na krótki dystans. W swoim piątym zbiorze opowiadań autor Norwegian Wood przedstawia siedem historii o samotności. W różnych kontekstach, odcieniach i z różnym finałem.

I nie łapie zadyszki. ❚ Haruki Murakami is known for his love of running. This time, he has opted for a sprint. In his fifth book of short stories, Murakami presents seven stories about solitude – all with different contexts, nuances and outcomes. And all without running out of breath.

Po niebywałym sukcesie swojej debiutanckiej powieści Dziewczyna z pociągu pisarka Paula Hawkins nie spieszyła się z nową powieścią, spokojnie zbierała materiały i pisała. Bohaterką znów uczyniła kobietę: Jules, której siostra popełniła samobójstwo. A przynajmniej taka jest oficjalna wersja. ❚ After the incredible success of her debut novel The Girl on the Train, Paula Hawkins took her time to research and write her next book. The protagonist of her latest novel is a woman named Jules whose sister has committed suicide. At least that’s the official version of events.

Haruki Murakami, Men Without Women, Harvill

Piękne zwieńczenie

Paula Hawkins, Into the Water, Doubleday

music

Lisie podchody

Stare i nowe

beautiful finale

what does the fox sing

something old, something new

Legendarny Chuck Berry ogłosił premierę, jak się okazało, ostatniego albumu w swoje 90. urodziny. Materiał powstawał przez kilkanaście lat. Niestety pionier rock and rolla nie doczekał premiery płyty – zmarł w marcu tego roku. Piękna muzyka została. ❚ The legendary Chuck Berry announced the release of his next, and as it turned out, final album on his 90th birthday. The songs were recorded over a dozen or so years, the pioneer of rock and roll did not live to see the premiere of the record, as he died in March 2017 – leaving a wonderful musical legacy.

Trzeci album Fleet Foxes, jednego z najpopularniejszych folkowych zespołów, to kontynuacja ich ulubionych muzycznych wątków. Nastrojowy wokal, nieoczywiste teksty i charakterystyczne folkowe nuty to kombinacja, na którą warto poświęcić niejeden wieczór. ❚ The third album by Fleet Foxes, one of the most popular folk bands from Seattle, the US capital of alternative music, is a continuation of their favourite musical motifs.

The sensual vocals, great lyrics and distinctive folk tunes all go into making this new album worth a few evenings of serious listening.

Nowa płyta Piotra Kalińskiego ukrywającego się pod pseudonimem Hatti Vatti to intrygująca muzyczna wędrówka.

Bo muzyk łączy tu nowe ze starym – w swoje kompozycje wplata fragmenty nagrań odnalezione w archiwach radiowych i filmowych. ❚ The new album by Piotr Kaliński, who goes by the name of Hatti Vatti, is a musical journey that is pleasing to both the ear and the mind. Hatti Vatti combines the new and the old, incorporating fragments of recordings found in radio and cinematic archives.

Chuck Berry Chuck

Fleet Foxes Crack Up

Hatti Vatti Szum

101

good food

truskawki

K r ó l o wa l ata the queen of summer Jej prawdziwa nazwa to poziomka truskawka. w Polsce produkujemy jej rocznie nawet 350 ton, a podajemy na tysiące sposobów. ❚ The scientific name of the fruit is fragaria ananassa but We know it as the strawberry. up to 350 tonnes of the fruit are grown in Poland every year and it is served in a thousand different ways. tekst | by katarzyna boni

1

Crêpe ❚ Crêpes

We Francji naleśniki na słodko je się ze wszystkim (świeże owoce, dżemy, cukier, śmietana). W Japonii uwielbiają je z dużą ilością bitej śmietany i z kilkoma plasterkami truskawek – całość często oblewana jest sosem czekoladowym.

W Polsce podobną funkcję pełnią gofry – kupowane w przyulicznych budkach.

Z czym jecie wasze truskawkowe smakołyki – z cukrem pudrem czy śmietaną? ❚ In France, crêpes (pancakes) are eaten with just about any topping (fresh fruit, jam, sugar and cream). In Japan, they like them with lots of whipped cream, a few slices of strawberries, and a chocolate sauce topping. The Polish equivalent are gofry (waffles). These can be purchased in street stalls. You can opt for a plain waffle with powdered sugar or the luxury version, which has a generous helping of whipped cream.

2

ichigo Daifuku Truskawki i ryż? W wydaniu japońskim smakują zupełnie inaczej niż dania pamiętane z polskiego przedszkola.

Daifuku to ciasteczko z ciągnącego się ryżu wypełnionego słodką fasolą. Odmiana truskawkowa – ze świeżą truskawką w środku – pojawia się tylko na wiosnę. ❚ Strawberries and rice? The Japanese take on this dish is very different from what is served to kindergarten kids in Poland. Daifuku is a cookie made from chewy rice filled with sweet beans. The strawberry variety with fresh strawberry inside is only made in spring.

102

3

Shake truskawkowy ❚ Strawberry shake Kiedy byłam mała, w paczkach ze Stanów dostawałam kolorowe pastylki – barwniki do mleka, które miały mnie zachęcić do picia ciepłego napoju przed snem. Dzisiaj nie potrzebuję żadnych pastylek. Wystarczą świeże truskawki. Najlepiej w połączeniu z bananem. A zamiast mleka wybieram jogurt. ❚ When I was a little girl, I would receive from family overseas coloured pastilles – milk dyes that were supposed to convince me to drink hot milk before I went to bed. Today, I do not need any pills. Fresh strawberries are enough to make me reach out for milk. My favourite milkshake recipe is strawberry and banana but I prefer yogurt to milk.

4

Truskawkowe lody ❚ Strawberry ice cream

5

Obok truskawkowego sorbetu – symbol lata. Podobno lody truskawkowe podano po raz pierwszy w 1813 r. na (drugim) zaprzysiężeniu czwartego z kolei prezydenta Stanów Zjednoczonych – Jamesa Madisona. Klasyka się nie zestarzała. ❚ This is a symbol of summer, along with strawberry sherbet. Strawberry ice cream is said to have first been served in 1813 at the (second) inauguration of US President James Madison. A true evergreen.

Spaghetti z sosem truskawkowo-pomidorowym ❚ Spaghetti with strawberry and tomato sauce

6

Salsa z truskawek ❚ Strawberry salsa Skoro smakują nie tylko na słodko, czemu nie puścić wodzy wyobraźni? Truskawki świetnie sprawdzają się jako podstawa salsy – zamiast pomidorów. Wystarczy do nich dodać jalapeño, czerwoną cebulę, sok z limonki i dużo kolendry. Idealna do nachosów. ❚ Strawberries taste great in non-dessert dishes too, so why not let your culinary imagination run wild? Strawberries are an excellent base for salsa instead of tomatoes. Just add jalapeño, red onion, lime juice and lots of coriander. It will be perfect with nachos.

Makaron z truskawkami nie jest tylko polskim wymysłem. W Stanach eksperymentują, łącząc owoce z pomidorami w sosie do spaghetti (z domieszką oliwy i płatków chili). Rose’s Luxury w Waszyngtonie i Sfoglia w NYC robią to tak skutecznie, że nad truskawkowym spaghetti rozpływają się krytycy kulinarni. ❚ Pasta with strawberries is not an exclusively Polish idea. American chefs have been using strawberries and tomatoes to make spaghetti sauce (with a hint of olive oil and chilli flakes).

Rose’s Luxury in Washington D.C. and Sfoglia in NYC have perfected the recipe and left culinary critics in awe over strawberry spaghetti.

7

Szampan z truskawkami ❚ Champagne and strawberries Szampana z truskawkami rozsławiła Julia Roberts w Pretty Woman. Słynny afrodyzjak bez naukowych dowodów na działanie (jedyne – potwierdzone przez Polaków – to te, że truskawki łagodzą wpływ alkoholu na żołądek). Truskawki powinno się jeść do szampana, a nie wrzucać do kieliszka. No chyba że zamiast szampana użyjemy prosecco, do którego dodamy purée z truskawek, tworząc wariację na temat Bellini – Rossini. ❚ Champagne and strawberries was made famous by Julia Roberts in Pretty Woman. It is an aphrodisiac, albeit without scientific evidence of working (it has only been claimed – by Poles – that strawberries ease the effects of alcohol on the stomach). The strawberries should be eaten with champagne and not put in a glass. However, if you drink prosecco instead of champagne, you can add pureed strawberries to make the drink Bellini – Rossini.



103

good food

truskawki

8

panna cotta Czyli z włoskiego „ugotowana śmietanka” – to jeden z moich ulubionych deserów. Waniliowo-śmietankowy smak przełamuje owocowy sos.

Najpopularniejszy? Z truskawek oczywiście. Choć ja chyba wolę ten malinowy. ❚ The name of this Italian dessert translates as “boiled cream”.

It is one of my favourites. The vanilla cream flavour is juxtaposed with fruit sauce made from strawberries, not surprisingly. I personally prefer the raspberry sauce, though.

9

Dżem ❚ Jam Dobry sposób na odrobię lata podczas zimy? Zawekowane truskawki z cukrem.

Ale czemu by się nie pobawić? Do truskawek dobrze pasują różowe ziarenka pieprzu.

Albo czarne ziarenka pieprzu. I estragon. Bazylia. Oczywiście rabarbar. Nie można zapomnieć o mięcie. Płatki róży? Limonka? Trawa cytrynowa? Kiwi? A jakie wy macie pomysły? ❚ How to stretch summer out to winter? Make strawberry jam. If you’re feeling adventurous, add some pink pepper seeds to the jam. Or black pepper. And tarragon.

And basil. And rhubarb (of course). And don’t forget the mint. How about some rose petals?

Lime or lemongrass? Kiwi fruit? Any other ideas?

11

10

Piklowane zielone truskawki ❚ Green pickled strawberries

Truskawki zapiekane w koglu-moglu ❚ Strawberries baked in kogel mogel

Trend marynowania wszystkiego, co jest pod ręką, nie ominął truskawek.

Ale zamiast marynować te czerwone, kucharze na całym świecie do słoików wrzucają te jeszcze zielone. Mają podobny smak do dojrzałych truskawek, ale są mniej słodkie. Świetnie nadają się do sosów i sałatek. Pasują też do serów.

A ich miłośnicy robią z nich nawet lody i gazpacho. ❚ The trend of marinating everything you can get your hands on has not spared strawberries. Instead of marinating red strawberries, chefs all over the world are pickling green ones.

These taste similar to ripe strawberries, but are not as sweet. They taste great with sauces and salads. And they’re perfect with cheese. Some make ice cream and gazpacho with pickled green strawberries.

Połączenie dwóch rzeczy, które uwielbiam z dzieciństwa. Słodkich i soczystych truskawek z jeszcze słodszym koglem-moglem. Proste i genialne – pokrojone w plasterki truskawki zalewa się po prostu jajeczną masą i zapieka.

Dzięki temu wokół owoców powstaje chrupiąca słodka skorupka – a środek przyjemnie się ciągnie. ❚ A combination of two things I loved as a child – sweet and juicy strawberries with even sweeter kogel mogel.

Simple and ingenious – you pour the egg mixture over the sliced fruit and bake in the oven. A delicious crust is formed on top and the inside is nice and moist.

12 104

Truskawki ze śmietaną ❚ Strawberries with cream Bardziej klasycznie już się nie da. Pokrojone w plasterki truskawki i śmietana zmieszana z cukrem. Objadają się nimi fani tenisa podczas turnieju na Wimbledonie. I Szwedzi, świętując Midsommar przed nocą świętojańską. I my – celebrując lato. ❚ You cannot get more classic than this. Sliced strawberries and crème fraîche with sugar. A staple eaten by Wimbledon fans during the tournament. Swedes eat this dessert on Midsommar before the summer solstice. Poles eat it in celebration of summer.

14

Gazpacho Wytrawny świat truskawek znalazł się też w gazpacho. Owoce świetnie dopełniają smak pomidorów, ogórków, papryki i ziół. Nadają posmak słodyczy. Jakże to inne od naszej truskawkowej zupy na słodko. ❚ Gazpacho can be made with strawberries, too. They complement the flavour of tomatoes, cucumbers, peppers and herbs very well.

They add a sweetish taste to the soup.

Definitely something different than Polish

15

13

Truskawki w czekoladzie ❚ Strawberries in chocolate Nie wiadomo, co jest bardziej romantyczne – truskawki w czekoladzie czy truskawki z szampanem? Najlepiej podawać je naraz.

Ale czekoladowe truskawki nie zawsze muszą się kojarzyć z romansem. A mnie kojarzą się z pierwszymi zabawami w gotowanie.

Wystarczyło rozpuścić tabliczkę czekolady i w ciepłej masie zanurzyć truskawki. A przy okazji umazać siebie i całą kuchnię. ❚ It’s hard to say which is more romantic – chocolate-dipped strawberries or strawberries and champagne.

For best results, serve both. But strawberries dipped in chocolate need not only be associated with romance. They make me think of my first attempts at cooking. All I had to do was melt a bar of chocolate and dip the strawberries in the delicious warm delicacy.

It also meant smearing myself and the entire kitchen with chocolate, though.

Ochame

16 Ciasto z truskawkami i rabarbarem ❚ Strawberry and rhubarb pie Sposobów na przygotowanie są tysiące: pod pianką, na kruchym cieście, biszkopcie.

Ale zawsze najważniejszy jest ten smak: słodkie truskawki złamane kwaśnym rabarbarem. ❚ There are thousands of ways to make it, with meringue on top, on shortcrust pastry or sponge cake. The essence of the pie is the unique taste of sweet strawberries with a hint of sour rhubarb.

Z czym najlepiej połączyć lekko gorzką sproszkowaną japońską herbatę matcha? Oczywiście z białą czekoladą. A z czym najlepiej połączyć czekoladową matchę? Z truskawkami.

Japończycy zwracają uwagę i na kolorystyczną kompozycję (jaskrawa zieleń kryjąca głęboką czerwień), i na jakość (Itohkyuemon, firma produkująca ochame, używa najlepszej jakości herbaty z plantacji w Uji), i na walory smakowe: idealne połączenie gorzkiego, kwaśnego i słodkiego. ❚ What to pair the slightly bitter powdered Japanese matcha tea with? White chocolate. How to serve chocolate matcha? With strawberries, needless to say. The Japanese pay attention to colour combination (bright green with red), quality (Itohkyuemon, the company that produces ochame, uses the best quality tea from a plantation in Uji) and taste (the perfect mix of bitter, sour and sweet tastes).

17

Beza Pavlova ❚ Pavlova W 1926 r. słynna balerina Anna Pawłowa odbywała tournée po Australii i Nowej Zelandii. Do dziś oba te kraje kłócą się, które z nich wpadło na pomysł przygotowania bezy na cześć tancerki nazwanej Pavlova.

Jedno jest pewne – bezowe ciastko jest leciutkie, rozpływa się w ustach.

Dekorowane – oczywiście truskawkami. ❚ In 1926, the famous ballerina Anna Pavlova was on tour in Australia and New Zealand. The two countries are still quarrelling over which of them came up with the idea to make the dessert named after her. One thing is certain – this meringue, topped with whipped cream and strawberries,

105

good food

truskawki

18

Chleb ❚ Bread Przed odkryciem Ameryki w Europie rosły poziomki. Dopiero w 1712 r. z Chile do Francji przywieziono truskawki i skrzyżowano je z europejskimi owocami. Szkoda, że nie przywieziono niektórych przepisów, np. na indiański chleb. Świeże owoce były miażdżone na papkę, dodawane do kaszki kukurydzianej i pieczone w ognisku. ❚ Before America was discovered, Europe only knew wild strawberries.

Strawberries were brought to France from Chile in 1712 and then crossbred with the European fruit. It is a shame they did not bring along some of their native recipes, such as the Indian bread. Fresh strawberries were pulped, added to cornmeal, and roasted over a fire.

19

Sushi

21

Z truskawkami można zrobić wszystko. I nie chodzi tu o dania á la sushi, w których ryż zastępują mielone migdały i płatki owsiane.

Tylko o... sushi z rybą. Pieczony węgorz, kremowy serek, ryż, awokado i truskawka (a jakże!). ❚ Strawberries can be used in literally any dish. And I am not talking about sushi inspired dishes, where rice is replaced with grated almonds and oats. Think regular (is it, though?) sushi with fish. Baked eel, cream cheese, rice and avocado. Plus strawberry.

20

Sałatka z truskawkami ❚ strawberry salad Lekka i pyszna. W sam raz na przyjęcie w ogrodzie albo szybki lunch. Do słodkich truskawek można dodać ogórki, awokado czy rzodkiewki. I dorzucić migdały albo miętę, albo chili, albo pietruszkę – albo wszystko naraz. Egzotyki doda sos sojowy, choć można użyć też octu jabłkowego. ❚ A light salad perfect for a garden party or a quick lunch. The two core ingredients are sweet strawberries and cucumbers.

You can use almonds, mint, chilli or parsley as topping, or all of the above.

A drop of soy sauce will make the salad more exotic, but you can also use apple vinegar.

Pizza

22

Truskawkowa margarita ❚ Strawberry margarita Słodka wersja wytrawnego drinka na bazie tequili i pomarańczowego likieru triple sec. Zamiast soli na brzegu szklanki pojawia się cukier. Reszta jest słodkim milczeniem. Niebezpieczeństwo polega na tym, że ten drink jest tak pyszny, że ciężko mu się oprzeć. Pije się go jak sok. ❚ The sweet version of the dry drink with tequila and triple sec orange liqueur. The rim on the glass is made from sugar instead of salt. The rest is sweet silence. The risk is in that the drink is so delicious that it is irresistible. You down it as it were juice.

106

© sto c k f o o d/ f r e e ( 2 ) , s h u t t e r sto c k ( 3 6 ) , m . p.

Skoro z truskawkami można zrobić makaron, to czemu nie dorzucić ich do pizzy? I to wcale nie w stylu hawajskim – na słodko. Truskawki, ocet balsamiczny, kozi ser, bazylia – w sumie brzmi jak składniki na kolejną wersję sałatki. A dla odważniejszych: truskawkowy dżem, bekon, pierś kurczaka, ser i ostry sos sriracha. Limitem jest tylko nasza wyobraźnia. ❚ If you can make pasta with strawberries, then why not use them as a pizza topping? Not necessarily on Hawaiian sweet flavoured pizza. Strawberries, balsamic vinegar, goat cheese, basil – sounds like the ingredients of a great salad. If you are feeling a tad more bold, go for strawberry jam, bacon, chicken breast and hot sriracha sauce. Your imagination is the limit.

TRADYCYJNIE NAJLEPSZEJ JAKOŚCI SUEMPOL to jeden z największych producentów łososia wędzonego w Polsce i Europie. Jako rodzinna firma jesteśmy przywiązani do tradycyjnych receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie, ale także otwarci na nowoczesną, stale udoskonalaną produkcję. Wszystko po to, aby dostarczać produkty najwyższej jakości naszym Klientom – podając im zdrowie na talerzu.

SUEMPOL is one of the largest producers of smoked salmon in Poland and Europe. As a family company we are committed to traditional recipes handed down from generation to generation, but also open to modern, constantly refined production. All this in order to deliver the highest quality products to our customers – giving them health on a plate.

Suempol Sp. z o.o. 17-100 Bielsk Podlaski, ul. Białostocka 69 A www.suempol.pl

good food

pad thai

Patata j d o ku c h n i home-made pad thai aromatyczny i egzotyczny obiad w 20 min? pad thai, czyli smażony makaron ryżowy z przeróżnymi dodatkami, to danie lekkie i sycące jednocześnie. nic dziwnego, że jest wizytówką tajskiej kuchni. ❚ An aromatic and exotic dinner ready in 20 minutes? Pad thai, or fried rice noodles with various ingredients, is light and filling at the same time. No wonder it’s the most popular Thai dish. tekst | by agnieszka michalak

chińskie korzenie

chinese roots

Wbrew pozorom pad thai wywodzi się z Chin – pełna nazwa potrawy to kway teow pad thai („kway teow” oznacza po chińsku świeży makaron ryżowy).

Pierwsi Tajowie przybyli przecież do Tajlandii ok. XI w. n.e. m.in. z południowo-zachodnich Chin. Inne źródła podają, że przepis na makaron przywieźli wietnamscy kupcy. ❚ Contrary to popular belief, pad thai is originally from China – the full name of the dish is kwayteow pad thai (“kwayteow” means fresh rice noodles in Chinese). The first Thai people came to Thailand from south-west China and elsewhere around the 10th century BC. Other sources claim that the noodle recipe was brought to Thailand

by Vietnamese merchants.

słodko-Słony

sweet and savoury

Dziś pad thai jest serwowany w całej Tajlandii, a w najpyszniejszym wydaniu dostaniemy go na ulicznych straganach. Jego siła tkwi w różnorodności składników, które można modyfikować. Podstawą jest makaron ryżowy, jajka, krewetki, tofu, kiełki fasoli mung i pasta tamaryndowa. Potrawa ma słodko-słony smak. ❚ Today, pad thai is served all over Thailand and is best purchased from street stalls. Its strength lies in the diversity of the ingredients, which can be selected to taste. The core components are rice noodles, eggs, shrimps, tofu, mung bean sprouts and tamarind paste. The dish has a sweet and savoury taste.

tajskie kontrasty

Na patelni mieszamy pastę tamaryndową, cukier palmowy, sos rybny oraz sól. Podsmażamy tofu. Dodajemy makaron, kiełki fasoli, krewetki, czosnek, szalotkę, chili, orzeszki ziemne i wbijamy jajko. ❚ On a hot pan mix tamarind paste, palm sugar, fish sauce and salt and fry tofu. Add noodles, bean sprouts, shrimps, garlic, shallot, chilli, peanuts and break in an egg.

108

©shut terstock

thai contrasts

ta k e a l o o k

miejski styl

ko l o ry ! Ł ąc zc i e s i ę colours of the world - unite! jedwab, żakard i bawełna. kwiaty, paski i wzory. feeria barw i kontrasty.

Moda uliczna rządzi się swoimi prawami, chociaż jej główna zasada to... brak zasad. w tym sezonie nie jest inaczej. ❚ silk, jacquard and cotton fabrics. florals, stripes and patterns. an array of colours and striking contrasts. street fashion follows its own rules with the fundamental principle being: “no rules”. zdjęcia | photos adam first/monadori/east news kurtka zara, spodnie zara, naszyjnik sodini, okulary przeciwsłoneczne versace ❚ jacket by zara, trousers by zara, necklace by sodini, sunglasses by

versace na str. obok: płaszcz Fiorella Rubino, legginsy freddy, buty geox, torebka Les Petits joueurs, torba podróżna Bugaboo, naszyjnik sodini ❚ next page: coat

by Fiorella Rubino, leggings by freddy, shoes by geox

110

©credits

miejski styl

Šcredits

ta k e a l o o k

112

na str. obok: sweter Andre Maurice, spodnie Jeckerson, kurtka Leitmotiv, słuchawki United Colors of Benetton ❚ previous page: sweater by Andre Maurice, trousers by Jeckerson, jacket

by Leitmotiv, earphones by United Colors of Benetton bluzka i spódnica Boutique Moschino, buty René Caovilla, okulary Nau ❚ top and skirt by Boutique Moschino, pumps by René Caovilla, sunglasses by

Naure

113

ta k e a l o o k żakiet Cynamon, kombinezon Michael Kors, pasek Michael Kors, naszyjnik Ippocampo ❚ jacket by Cynamon, jumpsuit by Michael Kors, belt by Michael Kors, necklace by

Ippocampora na str. obok: kurtka P.a.r.o.s.h., bluzka Ragno, spodnie Camomilla Italia, biżuteria

Gioielli Rue des Mille, torebka iBlues ❚ next page: jacket

by P.a.r.o.s.h., top by Ragno, trousers by Camomilla Italia, jewellery by Gioielli Rue des Mille, handbag by iBlues

114

miejski styl

115

©credits

b e au t y

odchudzanie

Mniej z n ac z y z d r ow i e j less is healthier Odliczanie do lata trwa. Ale jak się pozbyć niechcianych kilogramów w mniej niż miesiąc?

Oto sposoby. ❚ The countdown to summer has begun.

How to shed those unwanted kilograms in less than a month? Here are a few tips. tekst | by joanna winiarska

Kosmetyki takie jak intensywny krem antycellulitowy Sisley Cellulinov świetnie wspomagają odchudzanie i walkę z cellulitem. ❚ Products such as the intensive anti-cellulite Sisley Cellulinov cream help weight loss and the fight against cellulite.

116

Odpoczynek: sen i medytacja Przy utracie tłuszczu mięśnie muszą mieć czas na regenerację. Zbyt mała ilość snu zaburza gospodarkę hormonalną i utrudnia pozbywanie się nadmiaru kilogramów. Jeśli śpimy mniej niż 5 godz. na dobę, cały czas funkcjonujemy też na hormonie stresu (kortyzolu), który blokuje chudnięcie, magazynując tłuszcz na gorsze czasy. Sport, spacery i medytacja – pomogą go opanować.

Workout: short but intensive Fat loves inactivity, so a regular workout is the best way to fight it. Which physical activity to chose? Weighttraining (exercises using weights, lunges and squats) combined with a cardio workout (jogging, stepper, rowing machine). Interval training where you interweave periods of intensive training with moderate exercise, or even rest, is also effective. These workouts cause fat burning even after you’ve finished training (up to 3 times more than when doing cardio only).

Rest: indispensable When muscles lose fat, they need to regenerate. Too little sleep causes endocrine disruption and can hinder weight loss. If you sleep less than 5 hours a day, your body will get high on cortisol, the stress hormone. This causes fat to be accumulated for lean times. Sport, walking, and meditation can help you balance stress.

Diet: balanced There is no one magic flat tummy diet. Fasting does not help. You owe that muffin top to sugar 

© s h u t t e r sto c k , m . p.

Trening: krótko, ale intensywnie Tłuszcz uwielbia bezczynność, dlatego regularny ruch jest jego najlepszym pogromcą. Co będzie najlepsze? Trening siłowy (ćwiczenia z ciężarkami, wykroki, przysiady) połączony z treningiem aerobowym (jogging, stepper, wioślarz). Skuteczną metodą jest też trening interwałowy, czyli przeplatanie okresów intensywnego wysiłku umiarkowanymi ćwiczeniami lub odpoczynkiem. Taka forma ćwiczeń sprawia, że spalamy tłuszcz nawet kilka godzin po ich zakończeniu (w dodatku do trzech razy więcej niż przy samych aerobach).

odchudzanie

Dieta: zbilansowana Nie ma magicznej diety na szczupły brzuch. I tu nie działa głodówka. „Oponka” jest za to wrażliwa na cukry i nadmiar węglowodanów. Na początek spróbuj ograniczyć w diecie najbardziej szkodliwy biały cukier w postaci słodyczy, przetworzonej żywności i słodzonych napojów. Wprowadź też tzw. deficyt kaloryczny.

W sieci znajdziesz kalkulatory, na których łatwo wyliczyć, przy swojej masie, dzienne zapotrzebowanie kaloryczne i obciąć je o 20 proc.

Lipotransfer: efekt od ręki Gabinety oferują mało inwazyjny zabieg pozbycia się tłuszczu z okolic brzucha, ud czy pośladków, czyli lipotransfer. Rozpoczyna się on od pobrania tkanki tłuszczowej z problematycznych okolic, np. brzucha.

Tłuszcz poddaje się obróbce, a pozyskane w ten sposób najlepsze komórki wykorzystuje jako naturalny wypełniacz do podkreślenia kości policzkowych czy naturalnego powiększenia piersi. Nowością jest LipoLife 3G, czyli kompleksowy system do liposukcji laserowej (dermapuls.com.pl), który emituje światło lasera w sposób radialny, dzięki temu komórki tłuszczowe nie ulegają zniszczeniu. Nowością jest również jednoczesne ich pobieranie w trakcie emisji lasera.

1. Yonelle, Mezoroller + krem silnie ujędrniający.

2. Nivea, ujędrniający olejek do ciała. 3. Dr Irena Eris, ujędrniający krem do ciała. 4. Soraya, balsam wyszczuplający i ujędrniający. ❚ 1.Yonelle, Mezoroller +, extra firming cream. 2. Nivea, firming body oil 3. Dr Irena Eris, firming body cream 4. Soraya, slimming and firming lotion.

118

Medycyna: od lasera do mrożenia W gabinecie warto rozważyć zabiegi z użyciem lasera, np. Slim Lipo 3D (elite.waw.pl), którego unikalność polega na zastosowaniu fali o takiej długości, aby nagrzewała i rozpuszczała tłuszcz, a jednocześnie obkurczała włókna kolagenowe, dając efekt termolif­ tingu. Ta metoda działa na ruch, pośladki, ramiona i podbródek. Innym laserem, który w pół godziny pozwala zlikwidować do 25 proc. tkanki tłuszczowej, jest SculpSure (ma certyfikat FDA dla nieinwazyjnej lipolizy brzucha i boczków) (klinikalaperla.pl). Emitowana energia powoduje nieodwracalny rozpad komórek tłuszczowych, a urządzenie w trakcie zabiegu samo chłodzi przegrzewaną powierzchnię. Odwrotną metodą jest kriolipoliza Cool Tech (ambasadaurody.pl) polegająca na selektywnym mrożeniu komórek tłuszczowych. Dzięki specjalnym aplikatorom możliwe jest wymrożenie i całkowita eliminacja ok. 20–30 proc. komórek tłuszczowych, co daje efekt porównywalny z liposukcją. ■

and excess carbohydrates. Begin by cutting down on refined white sugar consumed as sweets, processed food, and sweetened drinks. Introduce a calorie deficit. You can find numerous online calculators to help you compute your calorific needs given your weight and reduce them by 20 per cent.

Lipotransfer: instant effects Lipotransfer is frequently available from aesthetic medicine clinics. This is a low invasive procedure to get rid of abdomen, thigh or buttock fat. It begins by harnessing fat from the problem area of the body e.g. the abdomen. The fat is processed and the best adipose cells are selected and used to fill out cheeks, augment breasts, etc. The LipoLife 3G is a new comprehensive laser liposuction procedure (dermapuls. com.pl) that generates a radial laser beam so as to protect fat cells from damage. Another innovation is that it harnesses the cells while the laser beam is being emitted.

Medicine: from laser to freezing You might want to consider laser procedures e.g. the Slim Lipo 3D (elite.waw.pl) which is unique in that it uses a wave long enough to heat up and dissolve fat and tighten collagen fibres, thus producing a thermolifting effect. This method can be applied to the abdomen, buttocks, shoulders, and chin. Another laser that can get rid of up to 25 per cent of adipose tissue in half an hour is the Sculp Sure (FDA certified as non-invasive lipolysis of the abdomen and love handles) (klinikalaperla.pl). The emitted energy causes the irreversible disruption of fat tissue and the device cools the heated surface during the procedure. Yet another method is the Cool Tech cryolipolysis (ambasadaurody.pl). This freezes selected adipose cells.

Owing to special applicators, it is possible to freeze out and programme the death of approx. 20-30 of fat cells, which is an effect comparable to liposuction. ■ 2

4 1

3

© s h u t t e r sto c k , m . p.

b e au t y

PROMOCJA

GDY KAŻDY CENTYMETR MA ZNACZENIE… Zbilansowana dieta, zdrowy styl życia, aktywność fizyczna?

Ile z nas poddawało się wielu restrykcjom, by tylko zredukować wymiary i osiągnąć wymarzoną figurę.

Jak cudownie byłoby, gdyby aktywność fizyczna była gwarantem gładkiej i pięknej skóry. Niestety nierównomierna tkanka tłuszczowa i cellulit dotyka także kobiety zawodowo uprawiające sport i intensywnie pracujące z ciałem.

Na szczęście mamy doskonałe rozwiązanie.

VelaShape III to idealna odpowiedź na szpecące mankamenty naszego ciała.

To najbardziej skuteczne rozwiązanie w likwidacji cellulitu, poprawie jakości skóry i redukcji tkanki tłuszczowej. W tym najnowszym urządzeniu, do nieinwazyjnego modelowania sylwetki, połączono działanie nowoczesnych technologii – fali radiowej o największej na rynku mocy podczerwieni i masażu próżniowego z rolkami oraz 10-letnie doświadczenie. Dziennie wykonuje się około 10 tys. zabiegów na całym świecie, z których korzystają również gwiazdy i celebrytki.

VELASHAPE III • niechirurgiczna alternatywa dla liposukcji • posiada certyfikat FDA potwierdzający skuteczność działania w zakresie redukcji obwodu ciała i cellulitu • wystarczą już 3 zabiegi, aby pozbyć się cellulitu, zredukować obwód ciała i uelastycznić strukturę skóry • redukcja obwodów ciała od 2 do 7 cm po upływie 8 tygodni od zakończenia serii zabiegów • brak okresu pozabiegowej rekonwalescencji oraz minimalny dyskomfort podczas zabiegu • unikalna procedura na okolice brzucha i bioder dla kobiet po urodzeniu dziecka Nie czekaj! Skorzystaj z zabiegów VelaShape III by zapomnieć o uporczywej tkance tłuszczowej i szpecących wgłębieniach na udach, brzuchu czy pośladkach. Poznaj jedyną technologię, za którą stoją bezpieczeństwo i skuteczność potwierdzone badaniami klinicznymi. Ciesz się pięknem każdego centymetra Twojego ciała.

AMBASADA URODY MEDICAL SPA ul. Hlonda 2, Miasteczko Wilanów tel: 604 502 501 AMBASADA URODY DAY SPA ul. Wilcza 9a, Warszawa Śródmieście tel: 606 909 009

www.ambasadaurody.pl

m u s t h av e

w podróży

Dłuższe wakacje nad morzem, weekend w górach czy jednodniowy wypad za miasto – obojętnie, gdzie jedziemy, zwykle pojawia się problem, co spakować. Podpowiadamy.

1

2

lecimy n a wa k a c j e

11

3

vacation time 9

10

4

7

8

5

1. B&O PLAY słuchawki H2 z pilotem powlekane skórą, €200 2. Zendure zestaw ładowarek do różnych urządzeń 3. Polaroid okulary przeciwsłoneczne z kolekcji Pop Design z wielowarstwowymi soczewkami UltraSight™, ok. 250 zł 4. Tołpa matujący krem korygujący na dzień, 19,79 zł 5. AZTORIN/Apart wodoszczelny zegarek męski z kolekcji Sports Discovery, 980 zł 6. Cocoon lekka dwustronna poduszka U-shaped, 109,90 zł 7. DOLCE & GABBANA kosmetyczka, €245 8. wittchen walizka z termoplastycznego polimeru, 249 zł 9. Roald Amundsen wodoodporny krem Suncare Protect o wysokim faktorze ochronnym SPF 30, 97 zł 10. Ostrich Pillow otulająca głowę poduszka, 344,90 zł 11. SLIP jedwabna maska na oczy, €41 ❚ 1. B&O PLAY H2 leather-covered headphones, ¤200 2. zendure a set of chargers for different devices 3. polaroid sunglasses from the Pop Design collection with multi-layer UltraSight™ lenses, approx. PLN 250 4. tołpa matting day correction cream, PLN 19.79 5. aztorin/apart water-resistant men's watch from the Sports Discovery collection, PLN 980 6. cocoon light, double-sided U-shaped pillow, PLN 109.90 7. DOLCE & GABBANA printed canvas pouch, €245 8. wittchen thermoplastic polymer suitcase, PLN 249 9. Roald Amundsen water-resistant Suncare Protect SPF 30 cream, PLN 97 10. Ostrich Pillow comfortable napping pillow, PLN 344.90 11. SLIP silk sleep mask, €41

120

© m . p.

A seaside vacation, 1 a weekend in the mountains or a day trip to the countryside – irrespective of what your plans are, there is always the question what to pack. Here are a few tips.

6

good job

grycan

Sorbet z mango, a m o ż e l o dy r ó ż a n e ? mango sorbet or rose ice cream?

Moja żona Elżbieta jest pasjonatką kreowania nowych receptur.

Dopracowywanie nowego przepisu jest jednak zawsze pracą zespołową – mówi Zbigniew Grycan, twórca marki Grycan – Lody od pokoleń. ❚ “My wife Elżbieta is passionate about creating new flavours. Perfecting a new recipe is always a team effort, though”, says Zbigniew Grycan, the founder of the brand Grycan – Lody od pokoleń. tekst | by dorota bielska

122

Elżbieta i Zbigniew Grycanowie z córką Małgorzatą ELŻBIETA AND ZBIGNIEW GRYCAN WITH THEIR DAUGHTER MAŁOGRZATA

Do you know how much ice cream is eaten by the average Pole?

Polish people eat 4-5 litres of ice cream per capita per year. This is considerably lower than in other European countries, but it is on the rise. By way of comparison, the Scandinavians still lead the charge with an annual per capita consumption three times that of Poland.

In 2004, an ice cream parlour in Puławska St., Warsaw, began selling ice

cream under the brand name Grycan – Lody od pokoleń. You’ve built up quite an ice cream empire in 13 years.

We currently run over 150 ice cream parlour-cafes in Poland. When my wife Elżbieta and I opened our first outlet in Puławska St. 13 years ago, we never imagined – not even in our wildest dreams – that we’d one day be opening so many parlours and serving so many people.

Over the years, we’ve managed to build

© m . p.

Czy pan wie, ile lodów zjada statystyczny Polak? Średnio Polacy zjadają 4–5 litrów lodów rocznie. Konsumpcja ta, choć ciągle znacząco mniejsza w Polsce niż w innych krajach europejskich, systematycznie wzrasta. Dla porównania, europejskimi liderami w tej dziedzinie pozostają Skandynawowie, gdzie spożycie jest nawet trzy razy większe.

W 2004 r. lodziarnia przy ulicy Puławskiej w Warszawie zaczęła sprzedawać autorskie lody pod nową marką: Grycan – Lody od pokoleń. To już 13 lat, w ciągu których stworzył pan imperium.

Obecnie na terenie Polski prowadzimy już ponad 150 lodziarniokawiarni. Otwierając 13 lat temu nasz pierwszy lokal przy Puławskiej, nawet w najśmielszych marzeniach ani ja, ani moja żona Elżbieta nie mieliśmy ambicji otwarcia tylu punktów i ugoszczenia tylu osób. Przez te lata udało się nam zbudować markę rozpoznawalną w całym kraju, rozbudować ofertę o ciasta, kawę, śniadania czy naszą ostatnią nowość – „Soki 100%” z owoców, a do lodziarni zaczyna przychodzić już kolejne pokolenie ciekawe smaku naszych produktów.

Umiejscowienie lodziarni w galeriach handlowych okazało się strzałem w dziesiątkę. Co o tym zadecydowało?

Głównym argumentem są zwyczaje zakupowe Polaków. To w tych miejscach przynajmniej raz na jakiś czas każdy z nas się pojawia w poszukiwaniu niezbędnych produktów czy idąc do kina. Wiele rodzin z dziećmi ma czas na zakupy tylko w weekendy, miło jest im wtedy wziąć nasz rożek firmowy do ręki czy usiąść na kawę z lodami. Dzięki temu, że naszych lokali jest aż 150, stały się już one integralną częścią przestrzeni handlowych – niektórzy przychodzą tam nie po zakupy, ale specjalnie do nas.

Coraz więcej lodów pańska firma produkuje na eksport.

Kluczowym pozostaje dla nas rynek polski, ale mamy bardzo dużo zapytań o możliwość podjęcia współpracy z całego świata. Nasze lody zasmakowały np. w dalekim Tajwanie, również rynek skandynawski czy bałkański jest dla nas obiecujący. Często dostajemy z zagranicy zapytania o smaki uznawane przez Polaków za egzotyczne, jak np. sorbet z kiwi czy lody różane. To właśnie w różnorodności naszej oferty oraz jakości lodów tkwi potencjał eksportowy.

Jak się wymyśla nowy smak?

Inspiracje przynosi nam samo życie.

Próbując różnego rodzaju deserów czy niespotykanych w Polsce owoców, często zastanawiamy się, jak odzwierciedlić ich smak za pomocą lodów. Oczywiście bez liku jest sytuacji, gdy ktoś prosi nas o stworzenie smaku, który oddałby walory ulubionej pralinki czy kremu, który przygotowywała jego babcia. Szczególnie moja żona Elżbieta jest pasjonatką kreowania nowych receptur. Dopracowywanie nowego przepisu jest jednak zawsze pracą zespołową. Dotychczas udało się nam stworzyć ponad sto smaków.

Ile z nich jest w bieżącej ofercie?

Większość naszych lodziarniokawiarni ma w ofercie 36 smaków, niektóre z nich to pozycje rotujące, tak że zawsze można znaleźć coś, czego się jeszcze nie próbowało. Do oferty detalicznej wchodzą te spośród smaków, które cieszą się największą popularnością w naszych lodziarniokawiarniach. Ofertę tę stale rozwijamy, dzięki czemu pasjonaci np. lodów kokosowych, sorbetu z mango czy śliwki w czekoladzie mogą je również znaleźć w sklepach.

a brand that is recognised throughout the country, and expand our product range into cakes, coffee, breakfast dishes, and, our latest product, “100% Juice”, from fruits. We’ve even got the younger generation now coming to our parlours to try our products.

Putting your ice cream parlours in shopping centres was a good move.

What triggered this decision?

People’s shopping habits was the main argument. Everyone goes to a shopping centre once in a while to buy essentials or to see a film. Many families with children only have time to shop on weekends, and it’s a pleasure for them to eat our “house cone” or stop for a coffee and ice cream.

We now have 150 outlets, so they’ve become an integral part of shopping spaces.

Some people go there especially for us.

Your company is producing more and more ice cream for export.

a flavour that would taste like someone’s favourite chocolate or cream that their grandmother used to make. My wife Elżbieta is passionate about creating new flavours. Perfecting a new recipe is always a team effort, though. So far, we’ve created over a hundred flavours.

How many are on offer in parlours?

Most of our ice cream parlour-cafes offer 36 flavours. Some are rotated, so you can always find something you haven’t tried before. As regards our retail range, we sell whatever flavours are most popular in our ice cream parlour-cafes. We’re constantly expanding our range, so those who love e.g. coconut-flavoured ice-cream, mango sorbet, or plum in chocolate flavours can purchase them in stores, too.

You are the largest private ice cream manufacturer in Poland. Your company might be growing, but the competition is not standing still either. On the

udało się nam zbudować markę rozpoznawalną w całym kraju, rozbudować ofertę o ciasta, kawę, śniadania czy naszą ostatnią nowość – „Soki 100%” z owoców. we managed to build a brand that is recognised throughout the country, and expand our product range into cakes, coffee, breakfast dishes, and, our latest product, “100% Juice” from fruit.

Poland is still our main market, although we get plenty of inquiries on entering into partnership agreements from all over the world. Our ice cream has fans in e.g. faraway Taiwan. The Scandinavian and Balkan markets are also very promising. Foreigners often ask about flavours that Poles would find exotic, such as kiwi sorbet or rose ice cream. It’s the variety of our range and the quality of our ice cream that explain our export potential.

How are new flavours created?

Life is our primary key inspiration. When we eat different kinds of desserts or fruit that are not common in Poland, we often wonder how we could recreate the flavour in ice cream. Of course, it frequently happens that someone asks us to create

123

Jest pan największym prywatnym producentem lodów w Polsce, firma się rozwija, ale konkurencja też nie śpi.

Z jednej strony są międzynarodowe koncerny, z drugiej coraz większa liczba lodziarni, gdzie powstają tzw. lody rzemieślnicze nazywane często „prawdziwymi”. Nie boi się pan rywalizacji z nimi?

Naszym głównym hasłem zawsze było i pozostaje: jakość, jakość i jeszcze raz jakość. Domeną międzynarodowych koncernów są lody przemysłowe produkowane na ogromną skalę. Lody tzw. rzemieślnicze z lokalnych lodziarni są wytwarzane na bieżąco i w niewielkich ilościach, ale trzeba sobie zdać sprawę z tego, że są one najczęściej produkowane z gotowych baz, past smakowych i koncentratów. Kluczem do sukcesu naszej marki jest połączenie doświadczenia wielu pokoleń naszej rodziny, tradycyjnych receptur i metod produkcji oraz stosowanie najlepszych składników od sprawdzonych dostawców: świeżej śmietanki kremówki i żółtek jaj, bakalii czy najlepszej czekolady. Nie używamy gotowych półproduktów z owoców.

Ręcznie obieramy kiwi, pomarańcze czy ananasy, selekcjonujemy i siekamy bakalie. Sorbet z cytryn przygotowujemy z soku ze świeżych cytryn, które sami wyciskamy.

Grycan – lody od pokoleń to od pokoleń firma rodzinna. Nie myśli pan o wejściu na giełdę?

Model biznesowy firmy rodzinnej jest dla nas wartością samą w sobie. Cenimy sobie to, że jako właściciele możemy być bardzo blisko ludzi, z którymi pracujemy, oraz fakt, że mamy wpływ na wszystkie

grycan

Zbigniew grycan Właściciel marki Grycan – Lody od pokoleń. Wspólnie z żoną Elżbietą prowadzą liczącą ponad 150 lokali sieć lodziarniokawiarni.

Kontynuuje tradycję cukierniczą, która w jego rodzinie sięga XIX w.

Biznes prowadzi już od 55 lat. ❚ Owner of the Grycan – Lody od pokoleń brand. Together with his wife Elżbieta he runs a chain of over 150 ice cream parlour & cafes. He continues the family confectionary traditions that date back to the 19th century. He has been in business for 55 years.

decyzje, co przynosi wymierny skutek i zapewnia stabilny wzrost sprzedaży i stabilny rozwój firmy. Nie odczuwam potrzeby zmieniania fundamentów, na których ona wyrosła. ■ Tekst powstał we współpracy z firmą Grycan – Lody od pokoleń.

Nie używamy gotowych półproduktów z owoców.

Ręcznie obieramy kiwi, pomarańcze czy ananasy, selekcjonujemy i siekamy bakalie, sami wyciskamy sok z cytryn.

We do not use processed fruit products. We peel our kiwis, oranges and pineapple by hand, we select and chop dried fruit and squeeze juice out of lemons ourselves.

124

one hand, there are the international concerns, and on the other, a growing number of makers of “artisanal” - often called “real” – ice cream. Does the idea of competing against them worry you?

Our main motto is, and always has been: quality, quality and quality. International companies mass produce ice cream.

Artisanal ice cream from local parlours is made on a daily basis and in small quantities, but you have to bear in mind that it is often made from ready bases, flavour pastes and concentrates. The key to the success of our brand is the combination of the experience of many generations of our family, traditional recipes and manufacturing methods, and the use of the best ingredients from tried and tested suppliers – fresh cream and egg yolks, nuts, and the best chocolate. We do not use ready processed fruit products. We peel our kiwis, oranges and pineapple by hand, and select and chop our nuts ourselves. We make lemon sorbet from fresh lemon juice that we squeeze ourselves.

Grycan – lody od pokoleń is, as its Polish name suggests, a family business that is a few generations old now. Are you considering listing your company?

We value the family company business model very highly. We appreciate the fact that we, the owners, can be close to the people we work with, and the fact that we can have a say in all the decisions. This produces visible effects and translates into stable sales growth and steady business development. I do not feel any need to change the foundations on which the company was built. ■ Article written in collaboration with Grycan – Lody od pokoleń

© m . p.

good job

good job

polskie centrum akredytacji

p ot r z e b a a k r e dy tac j i ? do we need accreditation? pijąc wodę, korzystając z windy, chcemy być pewni, że są one właściwej jakości. Za to bezpieczeństwo odpowiada System oceny zgodności. Dzięki komu możemy mieć zaufanie i jak otrzymać certyfikat akredytacji – opowiada dyrektor Polskiego Centrum Akredytacji Lucyna Olborska. ❚ Whenever we drink water or use a lift, we want to be sure that they are of good quality. The conformity assessment system is responsible for ensuring that products are safe. lucyna olborska, director of the polish centre for accreditation, tells us who we owe being able to have this confidence and how to obtain an accreditation certificate.

Czym się państwo zajmują w PCA? Przyznajemy akredytacje i je nadzorujemy. Akredytację należy rozumieć jako uznanie przez nas, czyli upoważnioną jednostkę akredytującą, kompetencji jednostek oceniających zgodność. Poprzez obserwację ich działań upewniamy się, że organizacje te spełniają wymagania.

Do czego można użyć takiej przyznanej przez PCA akredytacji?

Akredytacja udzielona przez Polskie Centrum Akredytacji oznacza, że organizacja, która ją otrzymała, została sprawdzona przez niezależną, kompetentną krajową jednostkę akredytującą. Kompetentną, ponieważ ocenianą w systemie ewaluacji wzajemnych europejskich jednostek akredytujących (EA MLA). Akredytacja służy budowaniu i umacnianiu zaufania do wyników badań, wzorcowań, inspekcji, certyfikowanych wyrobów i usług, kwalifikacji certyfikowanych osób czy certyfikowanych systemów zarządzania, a przez to przyczynia się m.in. do swobodnego przepływu towarów, osób i usług.

Jak dużo jest chętnych i czy macie liczącą się konkurencję?

Zasady akredytacji ujęte są w międzynarodowych przepisach prawnych, normach i wytycznych, w których określone są wymagania, zarówno dla jednostek akredytujących, jak i dla podlegających akredytacji jednostek oceniających zgod-

126

What do you do at the PCA? We grant accreditations and supervise them. Accreditation should be understood as our recognition, as an authorised accreditation body, of the competence of conformity assessment bodies.

By witnessing their activities, we make sure that these organisations meet specific requirements.

What can accreditation be used for?

Accreditation granted by the Polish Centre for Accreditation means that the organisation that has been assessed by an independent, competent national

accreditation body. Here, “competent” means having been peer-evaluated within the European co-operation for Accreditation Multilateral Agreement system (EA MLA). The accreditation aims at establishing and consolidating confidence in test results, calibrations, inspections, product and services certifications, and the qualifications of certified persons and management systems. As such, it streamlines the free movement of goods, people and services.

How many clients do you have and is the competition fierce?

© d. i wa ń s k i , m . p.

tekst | by piotr gozdowski

ność. Przepisy UE stanowią , że w każdym państwie członkowskim jest tylko jedna jednostka akredytująca, jak PCA, i jest ona wskazywana przez władze kraju. Co do liczby naszych klientów, to posiadamy ok. 1500 akredytowanych podmiotów.

Akredytacja może dotyczyć każdego obszaru, począwszy od żywności ekologicznej, przez bezpieczeństwo kolejowe, po dźwigi. Po to by dokonać oceny kompetencji jednostek działających w tak zróżnicowanych obszarach, cały czas poszukujemy odpowiednich specjalistów, czyli tzw. auditorów, w celu dokonywania ocen klientów PCA. Czym musi się charakteryzować auditor PCA? Auditor techniczny musi posiadać wiedzę techniczną w zakresie ocenianych procesów i technik, procesów biznesowych, systemów zarządzania czy zapewnienia jakości stosowanych w danej branży.

Musi mieć wieloletnie doświadczenie w ocenianej dziedzinie. Często naszymi klientami są wyspecjalizowane podmioty, dlatego auditorzy oceniający ich muszą posiadać wiedzę i umiejętności na co najmniej takim samym poziomie. I co jest niezmiernie istotne dla potencjalnych kandydatów, oceny PCA odbywają się w obiektach klienta, a pozostałe procedury są wykonywane z wykorzystaniem komunikacji elektronicznej lub przy współudziale innych pracowników PCA. Można więc z powodzeniem łączyć pracę dla nas z innym regularnym zajęciem.

Mówi pani, że klienci wywodzą się z różnych branż. Ale nie ma jakiejś dominującej działalności czy branży?

Konkretną dziedzinę trudno wskazać. Ale najłatwiej jest zaznajomić się z procesami akredytacji podczas wydarzeń związanych ze Światowym Dniem Akredytacji, który odbywa się co roku i za każdym razem motywem przewodnim jest inna branża, na której skupia się cała uwaga.

W 2017 r. będzie to sektor budownictwa i jest to szansa nie tylko, aby zapoznać się z tym, czym zajmują się PCA i inne, podobne jednostki w Europie i na świecie, ale też aby się zorientować, jak kwestia akredytowanych certyfikatów wygląda w branży budowlanej. Zapraszamy. ■ Tekst powstał we współpracy z Polskim Centrum Akredytacji.

The principles of accreditation are stipulated in international legal provisions, standards and guidelines which set out the requirements applicable to both accreditation bodies and conformity assessment bodies subject to accreditation. Pursuant to EU law, there is only one accreditation body in a given member state, e.g. the PCA in Poland, appointed by the state authorities. As regards the number of clients, we have approx. 1,500 accredited organisations. Accreditation can pertain to any field, from organic food, through railway safety to cranes. We are constantly searching for specialists in these many diverse fields, i.e. auditors able to assess PCA clients, so that we can assess the competence of organisations that operate in them.

ŚWIATOWY DZIEŃ AKREDYTACJI ❚ WORLD Accreditation Day 2017 Akredytowane działania w zakresie oceny zgodności, m.in. certyfikacja, wzorcowania oraz badania i inspekcja są ważnymi czynnikami dla sektora budownictwa. Działający w tej branży są objęci wymaganiami norm i przepisów prawnych krajowych i międzynarodowych. 9 czerwca 2017 r. to dzień, który światowe stowarzyszenia ILAC i IAF wybrały na datę promowania wartości akredytacji. Tegoroczna edycja dotyczy właśnie sektora infrastruktury i budownictwa, gdzie akredytacja i ocena zgodności nie tylko wpływają na zaufanie klientów, ale w wielu przypadkach są koniecznością. ❚ Conformity assessment activities, such as certification, calibration, inspection and testing, are crucial factors in the construction industry.

The entities operating in this sector are required to meet many sets of standards and legal provisions both national and international. 9 June 2017 is World Accreditation Day, i.e. the day chosen by the global ILAC and IAF associations to promote the importance of accreditation.

This year’s edition is devoted to the construction sector and the built environment where accreditation and conformity assessment not only build customer confidence, but are often a necessity.

What requirements do PCA auditors have to meet?

Technical auditors must have sufficient technical knowledge of the processes, techniques, business procedures, quality assurance and quality management systems in the field being assessed. An auditor must have many years of experience in a specific area. Our clients are often highly specialised organisations, and those who audit them must possess knowledge and skills that are equally specialised, if not more so. Of particular importance for prospective candidates is that PCA audits are conducted on the client’s premises and all other procedures are performed via electronic communication or with the assistance of other PCA staff. Auditors can combine working for us with other employment.

You said that your clients operate in different sectors. Is there a prevailing sector or industry?

It’s hard to name just one. I recommend becoming familiar with the accreditation process during the events held in connection with World Accreditation Day. This focuses on a different sector every year. In 2017, it’s going to be the construction industry. This event is the perfect opportunity to get to know the PCA and other accreditation bodies in Europe and around the world, learn what they deal in, and find out more about what the accreditation process consists in with respect to the construction sector. You are most welcome to learn more about World Accreditation Day. ■ The story was written in collaboration with the Polish Centre for Accreditation.

127

good address

nasze rekomendacje

prestige zone

1

Warszawska restauracja Chianti z włoską kuchnią w tym roku świętuje 20-lecie istnienia.

2

3 4

Pięciogwiazdkowy Hotel Bellotto mieści się na warszawskiej starówce, w murach XVI-wiecznego Pałacu Prymasowskiego. Znajduje się w nim 20 eleganckich pokoi i apartamentów, 6 odnowionych sal pałacowych oraz zabytkowe ceglane piwnice na okazjonalne eventy. W prawym skrzydle hotelu mieści się włoska restauracja Focaccia Ristorante. ❚ The 5-star Hotel Bellotto is located in the former Primate’s Palace in Warsaw’s Old Town. It has 20 luxurious rooms and apartments, six renovated palace rooms, and historical brick cellars, where special events can be held. The right wing of the hotel is home to the Italian restaurant Focaccia Ristorante. hotelbellotto.pl

2. w trosce o ciało indulge your body W warszawskiej Ambasadzie Urody Medical SPA jest dostępna innowacyjna formuła w walce o piękne ciało, czyli VelaShape III, która pozwala na zmniejszenie obwodów ciała nawet o 7 cm, już po czterech zabiegach, przy równoczesnym ujędrnieniu skóry i wygładzeniu cellulitu. Skuteczność VelaShape III została potwierdzona przez FDA. ❚ The Medical SPA Embassy of Beauty in Warsaw offers an innovative formula that fights the signs of ageing.

VelaShape III helps reduce your circumference by as much as 7 cm after only four treatments.

It also firms the skin and irons out cellulite. The efficacy of VelaShape III has been confirmed by the FDA. ambasadaurody.pl

3. włoskie specjały

italian treats

Chianti to włoska trattoria rodzeństwa znanych restauratorów warszawskich Agnieszki i Marcina Kręglickich.

Restauracja słynie z robionej na miejscu pasty, rozpływającej się w ustach saltimbocci, ravioli z szałwią i wielu innych włoskich klasyków. Miejsce nagrodzone przez Accademia Italiana delle Cucina za kuchnię wierną włoskiemu smakowi. ❚ Chianti is an Italian trattoria in Warsaw.

It is run by Marcin Kręglicki and his sister Agnieszka. The restaurant is famous for its home-made pasta, melt-inyour-mouth saltimbocca, ravioli with sage, and many other classic Italian dishes. Chianti has been distinguished by the Accademia Italiana delle Cucina for remaining true to genuine Italian flavours. kregliccy.pl

4. cztery dekady piękna four decades of beauty W warszawskim Teatrze Wielkim-Operze Narodowej odbyła się jubileuszowa impreza z okazji 40-lecia istnienia Apart „La Notte Italiana”, która zainaugurowała kampanię z wyjątkowymi kobietami: Anją Rubik, Kasią Smutniak, Małgorzatą Sochą i Kasią Sokołowską. Jubileuszowa kampania Apart została zrealizowana we Włoszech. ❚ The Grand Theatre in Warsaw was the venue of “La Notte Italiana” jubilee gala, which celebrated the 40th anniversary of the Apart brand and kicked off a campaign endorsed by the women who epitomise the company’s four decades: Anja Rubik, Kasia Smutniak, Małgorzata Socha, and Kasia Sokołowska. Apart’s jubilee campaign was produced in Italy. apart.pl

128

© m . p.

1. w zabytkowych wnętrzach in historical interiors

PROMOCJA

DACHSER

EKSPORT NA ŚWIATOWYM POZIOMIE WORLD-CLASS EXPORT

DACHSER, JEDEN Z WIODĄCYCH OPERATORÓW LOGISTYCZNYCH, SPECJALIZUJE SIĘ W OBSŁUDZE POLSKICH EKSPORTERÓW, REALIZUJĄC PRZEWOZY NA TERENIE EUROPY. KOMPLEKSOWA I INNOWACYJNA OFERTA DACHSER UMOŻLIWIA RODZIMYM PRODUCENTOM ODNOSZENIE SUKCESÓW NA ZAGRANICZNYCH RYNKACH. DACHSER, ONE OF THE LEADING LOGISTICS PROVIDERS, SPECIALIZES IN SERVICES FOR POLISH EXPORTERS, TRANSPORTING SHIPMENTS ALL OVER EUROPE. A COMPREHENSIVE AND INNOVATIVE OFFER OF DACHSER ALLOWS DOMESTIC PRODUCERS TO PROSPER ON FOREIGN MARKETS. Dachser w ramach działu biznesowego European Logistics dysponuje jedną z najbardziej rozwiniętych i wydajnych sieci transportowych w Europie. Pozwala to na sprawny, bezpieczny i atrakcyjny cenowo przewóz towarów na terenie całego kontynentu. Transporty drobnicowe oraz całopojazdowe z i do naszego kraju realizowane są na 46 regularnych liniach eksportowych i 58 importowych, a kolejne trasy są systematycznie uruchamiane. Operator oferuje także kompleksową obsługę transportów międzykontynentalnych. Globalny serwis logistyczny realizowany jest dzięki ścisłej współpracy oddziałów Dachser zlokalizowanych na sześciu kontynentach. Dachser zapewnia więc przedsiębiorcom niezawodne połączenie z całym światem. Świadczenie najwyższej jakości usług i zapewnienie jednolitych standardów jest możliwe dzięki innowacyjnym systemom informatycznym. Dachser posiada zaawansowane narzędzia, które pozwalają optymalizować trasy i częstotliwości połączeń oraz efektywniej wykorzystywać przestrzeń ładunkową i magazynową. Zunifikowane systemy IT we wszystkich krajach europejskich, w których działa Dachser, zapewniają klientom stały dostęp do informacji o wszystkich ich przesyłkach w czasie rzeczywistym na całej trasie przewozu. Dachser, jako jeden z dwóch operatorów logistycznych w Europie, nadaje każdej przesyłce jeden numer przewozowy, który pozostaje taki sam na całej trasie, niezależnie od tego, przez ile państw jest transportowana.

Pozwala to także na stały monitoring przesyłek i bieżące, a nawet wyprzedzające wykrywanie możliwych zakłóceń. Dachser może się przy tym pochwalić niedoścignionym w branży odsetkiem terminowo dostarczanych w Europie przesyłek – bez względu na kraj doręczenia przekracza on 98%.

– Dla wszystkich naszych klientów świadczymy usługi najwyższej jakości i dokładamy wszelkich starań, by spełnić ich zróżnicowane potrzeby.

Dzięki przekazaniu procesów logistycznych zaufanemu operatorowi, jakim jest Dachser, firmy mogą znacznie zwiększyć swoją skalę działania – mówi dr inż. Grzegorz Lichocik, prezes Dachser w Polsce.

Dachser European Logistics offers one of the most developed and efficient transport networks in Europe. It ensures efficient, safe and affordable transport of goods all over the continent. Groupage and FTL shipments from and to Poland are transported on 46 regular export lines and 58 import lines, with subsequent connections being gradually added. Dachser also offers comprehensive intercontinental transport services. Global logistics services are provided due to close cooperation of Dachser branches on six continents. Dachser thus offers entrepreneurs reliable connections with the entire world.

Innovative IT systems allow to provide top quality services and guarantee unified standards. Dachser has advanced tools for route planning and scheduling optimization and for more efficient use of loading and warehouse space. Unified IT systems in all European countries where Dachser operates provide its clients with constant access to information on all their shipments in real time, along the entire transport route. Dachser, as one of two logistics providers in Europe, assigns one transport number to each shipment, which remains unchanged along the entire route, regardless of the number of countries along the way. It allows to constantly monitor the shipments and to detect any distortions on an ongoing basis or even in advance.

Dachser makes over 98% of deliveries on time, regardless of the destination country, which is by far the best result in the sector in Europe.

We provide the highest quality services to all our clients and make every effort to meet their various needs. By transferring their logistics processes to such a trusted provider as Dachser, the companies may significantly expand their scale of operations, says Grzegorz Lichocik, Ph.D, Managing Director of Dachser European Logistics Poland.

good address

nasze rekomendacje

prestige zone

1

2

Gold Clinic specjalizuje się w odmładzaniu twarzy, modelowaniu i wyszczuplaniu sylwetki.

2 4

1. polska klasyka

polish classics

Restauracji Różana w przedwojennym budynku na warszawskim Mokotowie to eleganckie i niezobowiązujące miejsce, w którym lekka polska kuchnia codziennie zaskakuje nowymi specjałami. Restauracja słynie z wyrobów własnej produkcji, m.in. kopytek, kołdunów, pasztetów i deserów. ❚ The Różana restaurant is tucked into a pre-war house in Warsaw’s Mokotów district. This elegant and cosy hangout offers fine and light Polish cuisine. Różana never ceases to amaze by coming up with new dishes every day. The restaurant is renowned for its home-made delicacies, including dumplings large and small, pâtés and desserts.

Poland Sotheby’s International Realty zajmuje się sprzedażą oraz wynajmem nieruchomości premium i luksusowych. Spośród szerokiej oferty nieruchomości w Polsce i za granicą klienci mogą wybrać dla siebie apartament, dom lub rezydencję, idealne zarówno na stały pobyt, jak i na wakacyjny wypoczynek. ❚ Poland Sotheby’s International Realty specialises in selling and renting premium and luxury real estate. With its wide range of property, you can choose an apartment, house, or mansion in Poland or abroad as an ideal place of residence or holiday home. poland-sothebysrealty.pl

3. strefa piękna beauty zone

4. dla księżniczek for princesses

Warszawska Gold Clinic Klinika Medycyny Estetycznej powstała w 2012 r. Oferuje zabiegi z zakresu medycyny i ginekologii estetycznej, kosmetologii oraz ozonoterapię i terapie witaminowe. Są tu też dostępne m.in. zabieg laserowego leczenia nietrzymania moczu, powiększania i modelowania biustu oraz pośladków. ❚ The Gold Aesthetic Medicine Clinic was established in Warsaw in 2012. The Clinic offers aesthetic medicine and gynaecology procedures, as well as cosmetological treatments, ozone therapy, and vitamin therapy. Its range includes urinary incontinence laser treatment, and breast and buttock enlargement and sculpting.

Princess Academy to wyjątkowy gabinet w centrum Warszawy, w którego ofercie znajdują się zarówno zabiegi medycyny estetycznej, jak i kosmetyczne.

Tu najważniejsze są naturalne piękno i dobre samopoczucie klientów. A najlepsi eksperci wybiorą zabiegi najlepiej odpowiadające ich potrzebom i oczekiwaniom. ❚ The Princess Academy is a unique beauty parlour in the heart of Warsaw that offers aesthetic medicine and cosmetic treatments. The Academy puts the natural beauty and wellbeing of its customers first and its leading experts select treatments that best match their needs and expectations. princessacademy.com.pl

goldclinic.pl © m . p.

restauracjarozana.com.pl

2. luksus na sprzedaż luxury for sale

130

content

SPIS TREŚCI SIATKA P OŁĄCZEŃ

132

Route map

WARSZAWA LOTNISKO CHOPINA

134

Warsaw Chopin Airport

PRZYDATNE INFORMACJE

136

Useful information

F LOTA

138

Fleet

LOT DLA FIRM

140

LOT dla firm

ROZRYWKA P OKŁADOWA

142

In-flight entertainment

WYDARZENIA

148

LOT news

MILES & MORE

149

Miles & More

MENU LOT GOURMET

153

LOT gourmet menu 131

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 131

11.05.2017 09:43

Fort McMurray Edmonton Saskatoon Vancouver

Winnipeg

Calgary

Ottawa

route map

Seattle Minneapolis

Portland San Francisco

Las Vegas Dallas

SIATKA P OŁĄCZE Ń

Los Angeles San Diego

Detroit

Cleveland

New York JFK Newark

Pittsburgh

Cincinnati

Po Wr

Halifax

Toronto

Chicago

Denver

Québec Montreal

Charlotte

Houston

Atlanta

Phoenix

Orlando

Tampa Varadero

Cayo Coco

Cancun

EUROPA ❚ EUROPE Helsinki St Petersburg

Stockholm Gothenburg

Edinburgh

Copenhagen

Palanga Palanga

Riga Vilnius

Kaliningrad

Warsaw Düsseldorf

London Brussels

Prague

Poznan

Frankfurt

Paris Luxembourg

Stuttgart Linz

Geneva

Innsbruck

Zurich

Turin

Graz

Pula

Nice

Vienna

Munich

Zagreb

Ljubljana Zadar Dubrovnik

Kiev Boryspil Kiev Zhuliany

Lviv

Košice

Kharkiv

Budapest

Salzburg Klagenfurt

Venice

Milan

Porto

Madrid

Minsk

Hamburg

Amsterdam

Lyon

Moscow

Tallinn

Chisinau

Cluj-Napoca

Bucharest

Belgrade Split

Odessa

Sofia Podgorica

Barcelona

Istanbul

Ankara

lot.com

Lisbon

132

POŁĄCZENIA LOT-U REALIZOWANE WE WSPÓŁPRACY Z NORDICĄ LOT CONNECTIONS IN COOPERATION WITH NORDICA

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 132

Z TALLINNA / FROM TALLINN: Amsterdam / Amsterdam Berlin / Berlin Bruksela / Brussels Goteborg / Göteborg Hamburg / Hamburg

Kijów Borispol / Kiev Borispol Monachium / Munich Nicea / Nice Oslo / Oslo Odessa / Odessa Rijeka / Rijeka

Petersburg St. / Petersburg Sztokholm / Stockholm Split / Split Trondheim / Trondheim Wiedeń / Vienna Wilno / Vilnius

Z KOPENHAGI / FROM COPENHAGEN: Örebro / Örebro Groningen /Groningen

10.05.2017 22:21

Yekaterinburg

WARSAW

Kazan Samara

Astana

Gdansk Lublin

Krasnodar Sapporo

Tbilisi Yerevan

Beijing

Sendai

Seoul

Larnaca

SIAT KA P OŁ ĄCZEŃ

Cracow Poznan Wroclaw

Tokyo

Tel Aviv Fukuoka

Amman

Cairo

route map

Bangkok Ho Chi Minh Colombo

Singapore

Denpasar

POLSKA ❚ POLAND

Mauritius Antananarivo

Gdansk Szczecin

Prague

LOT operated by T ❚ flights własne LO ia en cz łą Po Lisbon ights de-share fl -share ❚ co de co ia en Połącz

ark

zpośrednie

be Połączenie

Połączenie

sezonowe

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 133

hts

❚ direct flig

❚ seasonal

flights

Poznan

Warsaw

Zielona Gora

Wroclaw

Katowice

Cracow

Rzeszow

133

lot.com

New sprzedaży 17 – już w w LOT od 20 ia – on sale no en 17 cz łą 20 Po T from ated by LO er op s ht ❚ flig Denpasar hts char ter flig ar terowe ❚ cz ia en cz Połą

Olsztyn

10.05.2017 22:21

WARSZAWA LOTNISKO CHOPINA

WARSZAWA – LOTNISKO CHOPINA, POLSKA

Terminal A Gates 13-16

Airport Maps

WARSAW CHOPIN AIRPORT, POLAND

Terminal A Gates 1-12

Terminal A Gates 17-26

Informacja lotniskowa ❚ Airport information +48 22 650 4220

3 1

1

LOT Transfer Center

2

Check-in LOT

3

Kasy LOT ❚ LOT Ticket desk

Warszawska Informacja Turystyczna ❚ Warsaw Tourist Information info@warsawtour.pl Arrvials Hall, exit 1

3 2

Business Lounge Bolero

MAPY LOTNISK

Warsaw Chopin Airport

Terminal A Gates 27-37

1 3

LOT Business Lounge Polonez Pass control Security check Warsaw Tourist Information

tre cen ity in.) c m the To l y 3 0 (on

Terminal A Gates 38-45

Rail Bus

BEZPIECZEŃSTWO

safety

BEZPIECZEŃSTWO NA POKŁADZIE SAMOLOTÓW LOT ❚ SAFETY ON BOARD LOT AIRCRAFT

Zakaz palenia (również papierosów elektronicznych) ❚ No smoking (including e-cigarettes)

Nie pijemy alkoholu wniesionego na pokład lub kupionego w Duty Free ❚ Do not drink alcohol brought on board or purchased in Duty Free

lot.com

DEKLARACJE CELNE ❚ CUSTOMS DECLARATIONS Wzór wypełnienia deklaracji celnych znajdą Państwo w systemie rozrywki pokładowej (w rejsach dalekodystansowych). ❚ Sample of custom declaration form can be found in the inflight entertainment system (on long-haul flights)

Podczas lotu ❚ During the flight

Podczas startu i lądowania laptop musi być umieszczony w kieszeni fotela lub na półce bez możliwości połączeń, wysyłania SMS-ów czy używania bluetootha ❚

During take-off and landing laptop must be placed in seat pocket, or the locker above without the possibility of calls, send SMS or use the bluetooth

FILMOWANIE/FOTOGRAFOWANIE PERSONELU LOTNICZEGO I POKŁADOWEGO ❚ FILMING/PHOTOGRAPHING OUR FLIGHT AND CABIN CREW Uprzejmie prosimy o uszanowanie prywatności naszych pracowników podczas nagrywania filmów i robienia zdjęć na pokładach samolotów PLL LOT. ❚ Please respect personal privacy of our staff when filming and photographing on board PLL LOT aircraft.

134

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 134

10.05.2017 22:22

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 135

10.05.2017 22:22

BAGAŻ REJESTROWANY

checked baggage

BAGAŻ REJESTROWANY PRZEWOŻONY W LUKU BAGAŻOWYM ❚ CHECKED LUGGAGE ALLOWANCES LOT BUSINESS CLASS

LOT PREMIUM ECONOMY

na długie dystanse ❚ on long haul flights

na długie dystanse ❚ on long haul flights

na krótkie i długie dystanse ❚ on short and long haul flights

+

23 kg max

+

32 kg max

32 kg max

23 kg max

PRZYDATNE INFORMACJE useful information

LOT BUSINESS CLASS

LOT PREMIUM ECONOMY

na krótkie dystanse ❚ on short haul flights

32 kg max

+

9 kg max

fotelik samochodowy ❚ car seat

9 kg

LOT PREMIUM ECONOMY

+

= 12 kg

LOT PREMIUM ECONOMY

na krótkie dystanse ❚ on short haul flights

8 kg max

Dodatkowo do kabiny można zabrać albo torbę z latopem, albo torebkę damską o maksymalnych wymiarach 40 x 30 x 8 cm oraz o maksymalnej wadze 2 kg. Ze względów bezpieczeństwa, cały bagaż kabinowy musi zmieścić się w szafkach nad głowami lub pod fotelem przed pasażerem.

Wszystkie bagaże przekraczające dozwolone wymiary, będą musiały być przepakowane lub zostaną nadane jako bagaż rejestrowany i będzie pobrana opłata według cennika. ❚

ZWIERZĘTA NA POKŁADZIE ❚ ANIMALS ON BOARD

136

LOT ECONOMY CLASS na krótkie i długie dystanse ❚ on short and long haul flights

(max waga jednej sztuki: 8kg ❚ max unit weight: 8kg)

= 18 kg

Suma trzech wymiarów bagażu podręcznego (długości, szerokości i wysokości) nie może przekraczać 118 cm ❚ The sum of three dimensions ( length, width and height) should not exceed 118 cm

8 kg max 55

In addition one of the following items (max. 40 cm x 30 cm x 8 cm; 2 kg) may be taken into the cabin free of charge: a laptop case or a lady’s handbag, a lady’s purse or a gentlemen’s handbag.

Hand luggage must fit in the overhead shelf on board or under the preceding front passenger’s seat. All luggage exceeding the permitted size, will have to be packaged or to be given as checked baggage and will be charged according to the price list.

Ze względów bezpieczeństwa podróżujące na pokładzie samolotu zwierzęta muszą pozostać w trakcie całej podróży w przeznaczonej do tego celu torbie lub klatce. ❚ For safety reasons, animals travelling on board the aircraft must remain in a dedicated bag or cage during the entire trip.

>> 22

20

PŁYNY W BAGAŻU PODRĘCZNYM ❚ LIQUIDS IN YOUR HAND LUGGAGE

o maksymalnym wymiarze do 158 cm ❚ a maximum of up to 158 cm

carry-on baggage

na długie dystanse ❚ on long haul flights

8 kg max

+

23 kg max

40

+

23 kg max

LUB OR

wózek składany ❚ folding buggy

BAGAŻ PODRĘCZNY

LOT BUSINESS CLASS

lot.com

+

23 kg max

BAGAŻ DLA DZIECI DO LAT DWÓCH ❚ LUGGAGE ALLOWANCES FOR CHILDREN UP TO 2 YEARS OF AGE

na krótkie i długie dystanse ❚ on short and long haul flights

Suma trzech wymiarów bagażu rejestrowanego nie powinna przekraczać 158 cm. ❚ The sum of three dimensions should not exceed 158 cm

na krótkie dystanse ❚ on short haul flights

32 kg max

BAGAŻ PODRĘCZNY PRZEWOŻONY NA POKŁADZIE ❚ CARRY-ON LUGGAGE ALLOWANCES

23 kg max

23

+

32 kg max

LOT ECONOMY CLASS

100 ml MAX

Szczegółowe informacje na temat wymienionych ograniczeń na stronie www.lot.com. ❚ Detailed Information regarding the abovementioned limitations is available at www.lot.com

Informacje zamieszczone w magazynie są aktualne na dzień oddania magazynu do druku. Aktualna oferta i wysokość opłat za przewóz dodatkowego bagażu dostępne są w biurach sprzedaży, Call Center bądź na stronie internetowej lot.com ❚ The information published in the magazine is valid as at the date the magazine goes to print and it does not constitute a commercial offer within the meaning of the Civil Code. In order to confirm the validity of this information please consult LOT Polish Airlines sales assistants at sales offices, contact the Call Centre or visit the website: lot.com.

Na niektórych połączeniach obsługiwanych małymi samolotami mogą obowiązywać dodatkowe restrykcje odnośnie wielkości bagażu podręcznego. ❚ Additional carry-on luggage restrictions may apply for certain flights operated by small aircraft.

Torba-kosz do przewozu niemowląt lub fotelik samochodowy mogą być zabierane na pokład w miarę wolnego miejsca. A baby basket or a car seat can be taken on board, if space is available.

Z rynku polskiego obowiązuje dodatkowa opłata serwisowa. ❚ An extra charge applies to outbound flights from Poland.

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 136

10.05.2017 22:23

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 137

10.05.2017 22:23

SAMOLOTY DALEKODYSTANSOWE

Long-haul aircraft

Boeing 787 Dreamliner

fleet F LOTAfleet FLOTA

Liczba Number in fleet Długość Length Rozpiętość Wing span V przelotowa Cruising speed Zasięg max Range Liczba miejsc BC/PEC/EC Capacity

LOT BUSINESS CLASS

LOT PREMIUM ECONOMY

LOT ECONOMY CLASS

Dla Twojego komfortu fotele rozkładają się do pełnej pozycji leżącej. The seats fully recline to a flat position for ultimate comfort.

Specjalnie dla Ciebie klasa ekonomiczna o podwyższonym standardzie. A premium economy class designed especially with you in mind.

System rozrywki pokładowej z indywidualnymi monitorami. An in-flight entertainment system with individual screens

SAMOLOTY ŚREDNIO I KRÓTKODYSTANSOWE

NEW 2017

NEW 2017

lot.com

NEW 2017

8* 56,72 m 60,13 m 875 km/h 14 700 km* 18/21/213

Medium and short-haul aircraft

LOT BUSINESS CLASS

LOT PREMIUM ECONOMY

Na krótkich i średnich dystansach miejsce obok Ciebie jest zarezerwowane specjalnie dla Twojego komfortu. On short and medium-haul flights the seat next to you is reserved with your comfort in mind.

Korzystaj z podwyższonego komfortu podróży w przystępnej cenie. Enjoy higher travel comfort at an affordable price.

LOT ECONOMY CLASS DOMESTIC LOT ECONOMY CLASS Wysoki standard podróży w najatrakcyjniejszej cenie. The high standard of travel in the most attractive price.

Boeing 737 MAX 8

Liczba Number in fleet Długość Length Rozpiętość Wing span V przelotowa Cruising speed Zasięg max Range Liczba miejsc Capacity

6 ** 39,52 m 35,92 m 839 km/h 6500 km 186

Boeing 737-800

Liczba Number in fleet Długość Length Rozpiętość Wing span V przelotowa Cruising speed Zasięg max Range Liczba miejsc Capacity

4 *** 39,47 m 35,78 m 834 km/h 5435 km 186

Boeing 737-400

Liczba Number in fleet Długość Length Rozpiętość Wing span V przelotowa Cruising speed Zasięg max Range Liczba miejsc Capacity

3 36,40 m 28,90 m 795 km/h 3500 km 162

* 7 i 8. egzemplarz pojawi się kolejno w lipcu i sierpniu 2017 / the 7th and 8th aircraft will join the fleet in July and August 2017, respectively

138

** odbiór od listopada 2017 do kwietnia 2020 / deliveries from November 2017 until April 2020 *** odbiór od kwietnia 2017 do lipca 2017 / deliveries from April 2017 until July 2017

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 138

10.05.2017 22:24

Medium and short-haul aircraft Liczba Number in fleet Długość Length Rozpiętość Wing span V przelotowa Cruising speed Zasięg max Range Liczba miejsc Capacity

6 38,65 m 28,72 m 870 km/h 3990 km 112

Embraer 175****

Liczba Number in fleet Długość Length Rozpiętość Wing span V przelotowa Cruising speed Zasięg max Range Liczba miejsc Capacity

14 31,68 m 26,00 m 870 km/h 3300 km* 82

Embraer 170

Liczba Number in fleet Długość Length Rozpiętość Wing span V przelotowa Cruising speed Zasięg max Range Liczba miejsc Capacity

6 29,90 m 26,00 m 870 km/h 3700 km 70

Bombardier DHC-8Q400

Liczba Number in fleet Długość Length Rozpiętość Wing span V przelotowa Cruising speed Zasięg max Range Liczba miejsc Capacity

10 32,83 m 28,42 m 666 km/h 2500 km 78

SAMOLOTY WE WSPÓŁPRACY Z NORDICA

FLOTA fleet

Embraer 195

F LOTA fleet

SAMOLOTY ŚREDNIO I KRÓTKODYSTANSOWE

LOT & Nordica aircraft

Rozwijamy skrzydła w krajach bałtyckich!

Nowe połączenia, większa liczba rejsów oraz nowoczesne samoloty – to wszystko dzięki współpracy z estońskimi liniami lotniczymi Nordica.

We spread our wings in the Baltic States!

New connections, a lot of new services and high-tech airplanes - now it's all real thanks to the partnership with Estonian airlines Nordica.

Bombardier CRJ900ER

Liczba Number in fleet Długość Length Rozpiętość Wing span V przelotowa Cruising speed Zasięg max Range Liczba miejsc Capacity

6 36,34 m 24,85 m 790 km/h 2500 km 90

Bombardier CRJ700ER

Liczba Number in fleet Długość Length Rozpiętość Wing span V przelotowa Cruising speed Zasięg max Range Liczba miejsc Capacity

2 32,33 m 23,25 m 790 km/h 2650 km 70

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 139

139

lot.com

**** w tym dwa egzemplarze do dyspozycji rządu / **** including two aircraft at the disposal of the Polish government

10.05.2017 22:24

LOT DL A F IRM

lot.com 131_KA_06_LOTINFO_01.indd 140

10.05.2017 22:24

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 141

10.05.2017 22:25

SYSTEM ROZRYWKI POKŁADOWEJ

SYSTEM ROZRYWKI P OKŁADOWEJ in-flight entertainment system

FILMY ❚ MOVIES

GRY ❚ GAMES

AUDIO ❚ AUDIO

DLA DZIECI ❚ KIDS

O NAS ❚ ABOUT US

E-READER

W czerwcu w ramach oferty PLL LOT oferujemy Państwu ponad 100 filmów (w tym filmy chińskie, rosyjskie, japońskie i koreańskie), box-sety seriali (w tym hity HBO), koncerty, wiele programów rozrywkowych, nowych gier i prasy elektronicznej.

Zachęcamy do zapoznania się ze szczegółami wewnątrz systemu oraz z zakładkami „O nas” i kategorią „Zmieniamy się dla Ciebie” w sekcji „TV”, aby mogli Państwo przekonać się, co jeszcze postanowiliśmy zrobić, aby umilić Państwu podróż. ❚ In June we would like to offer you over 100 movies (including Chinese, Russian, Japanese and Korean movies), TV series’ box-sets (including HBO blockbusters), concerts, a selection of entertaining shows and a collection of new games and e-magazines. We encourage you to check it out yourself. Please take a look at the “About us” section and the “We’re changing for You” category in the TV section to see what else we have decided to do to make your travel experience even better.

DLA DZIECI

PIĘKNA I BESTIA ❚ BEAUTY AND THE BEAST (2017)

lot.com

TV ❚ TV

in-flight entertainment

142

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 142

for kids

KSIĘGA DŻUNGLI ❚ THE JUNGLE BOOK (2016)

LEGO® BATMAN: FILM ❚ THE LEGO BATMAN MOVIE (2017)

PAN PEABODY I SHERMAN ❚ MR. PEABODY & SHERMAN (2014)

10.05.2017 22:25

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 143

10.05.2017 22:26

NOWOŚCI W CZERWCU Chosen new movies in June

EDDIE ZWANY ORŁEM ❚ EDDIE THE EAGLE (2016)

USTAWKA ❚ FIST FIGHT (2017)

LOGAN: WOLVERINE (2017)

MIDNIGHT SPECIAL (2016)

ROCKER ❚ ROCKER, THE (2008)

STOWARZYSZENIE WĘDRUJĄCYCH DŻINSÓW 2 ❚ THE SISTERHOOD OF THE TRAVELING PANTS 2 (2008)

TABLE 19 (2017)

WALL STREET: PIENIĄDZ NIE ŚPI (2010) ❚ WALL STREET: MONEY NEVER SLEEPS

lot.com

SYSTEM ROZRYWKI P OKŁADOWEJ in-flight entertainment system

OPERACJA ARGO ❚ ARGO (2012)

WOLVERINE ❚ THE WOLVERINE (2013)

X-MEN GENEZA: WOLVERINE ❚ X-MEN ORIGINS: WOLVERINE (2009)

144

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 144

10.05.2017 22:26

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 145

10.05.2017 22:26

146

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 146

11.05.2017 19:21

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 147

11.05.2017 19:22

lot.com

WYDARZE NIA

LOT news

LOT-EM NA ASTANA EXPO 2017!

Fly LOT to Astana for the EXPO 2017

LATAMY DO NEWARK! We will fly you to Newark Od maja latamy bezpośrednio do czwartego już miasta w USA – do Newark! Jest to specjalny ukłon w stronę Polonii amerykańskiej, która stanowi duży odsetek mieszkańców Newark. Miasto jest drugim co do wielkości centralnym portem nowojorskiej metropolii, będącym jednocześnie głównym węzłem przesiadkowym dla sąsiadujących z Nowym Jorkiem stanów – Pensylwania i New Jersey.

To jednocześnie piąty najchętniej wybierany kierunek Państwa dalekodystansowych podróży. Zależy nam na Państwa wygodzie, dlatego początkowo zaplanowaliśmy 4 połączenia tygodniowo. Z czasem pojawi się 5.

Rejsy realizowane są w poniedziałki, czwartki, piątki i niedziele. Samoloty startują z Lotniska Chopina o 11:35 rano i lądują na Newark Liberty International Airport o 15:20 czasu lokalnego. Powrót zaplanowany jest o 17:05, co sprawi, że znajdą się Państwo w Warszawie o 07:50 następnego dnia. ❚ As of May, we are flying direct to our fourth US city – Newark.

This connection was launched with the Polish community in the United States in mind, as many of them live in Newark. The city has the second largest airport in the vicinity of New York City and is the key transfer hub for the states adjoining NYC, namely Pennsylvania and New Jersey.

At the same time, Newark is one of our most popular long-haul destinations. We care about your comfort.

That’s why we have planned four flights per week.

One more flight will be added to the schedule in the future. Flights depart from Warsaw Chopin Airport on Mondays, Thursdays, Fridays and Sundays at 11:35 and arrive at Newark Liberty International Airport at 15:20 local time. Return flights depart from Newark at 17:05 and arrive in Warsaw at 07:50 the following day.

Newark w stanie New Jersey w USA. Panorama miasta nad rzeką Passaic. ❚ Newark, New Jersey, USA skyline on the Passaic River.

Z radością informujemy, że rozpoczęliśmy współpracę z Astana EXPO 2017. Dzięki nowemu połączeniu do stolicy Kazachstanu, świetnie skomunikowanemu większością miast Europy Zachodniej, mogą Państwo odwiedzić wystawę korzystając z kompletnej i atrakcyjnej oferty biznesowej i wygodnych przesiadek w Warszawie. Podróż do Astany to egzotyka na wyciągnięcie ręki. Sprawdza się jako tętniące życiem miasto turystyczne, jak i stolica biznesu. Do Kazachstanu mogą Państwo polecieć 4 razy w tygodniu. W poniedziałki, środy, piątki i soboty.

Samoloty startują z Warszawy o godzinie 22:50 i lądują w Astanie o godzinie 07:45 rano. Rejsy powrotne z Kazachstanu są we wtorki, czwartki, soboty i niedziele o godzinie 13:00, w Warszawie o 14:15 czasu lokalnego.

Rejs trwa niespełna 5 godzin i realizowany jest nowoczesnymi Boeingami 737-800 NG. Podróż z nami to oszczędność czasu i pieniędzy.

LOT Travel pomoże Państwu zorganizować całą podróż do Kazachstanu, od biletów lotniczych, zakwaterowania w hotelu, wstępu na EXPO, po zwiedzanie stolicy z możliwością rozszerzenia oferty o dopasowane do Państwa wymagań elementy. ❚ We are happy to announce that we have begun working with Astana EXPO 2017. Owing to the new connection with the capital of Kazakhstan, conveniently connected with most Western European cities, you will be able to visit the exhibition while availing yourself of a comprehensive and attractive business offer and convenient transfers in Warsaw. A trip to Astana is a truly exotic experience. The city is both a buzzing tourist destination and a business hub. You can fly to Kazakhstan on Mondays, Wednesdays, Fridays and Saturdays. Our aircraft depart from Warsaw at 22:50 and land in Astana at 07:45 the following morning. Return flights from Kazakhstan depart on Tuesdays, Thursdays, Saturdays and Sundays at 13:00 and arrive in Warsaw at 14:15 local time. Flight duration is just under 5 hours and the flights are operated by state-of-the-art Boeing 737-800 NG aircraft.

Travelling with LOT saves you time and money.

LOT Travel can help you arrange your trip to Kazakhstan by booking the plane tickets, finding accommodation, purchasing EXPO admission tickets, and arranging sightseeing tours of the capital. All this can be tailored to meet your particular needs.

Astana, stolica Kazachstanu.

Plac jest popularnym miejscem spacerów. ❚ Astana, Kazakhstan capital of Kazakhstan.

People walk on the area on a sunny day.

148

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 148

11.05.2017 19:53

Często podróżujesz?

Do you travel a lot?

Skorzystaj z przywilejów programu Miles & More i odkryj świat wygodnych podróży

Take advantage of the Miles & More loyalty program and discover the world of comfortable journeys

Gromadź i wykorzystuj mile z LOT-em oraz wszystkimi liniami lotniczymi sojuszu Star Alliance

Earn and spend miles with LOT and all Star Alliance airlines partners

Gromadź i wykorzystuj mile nie tylko w liniach lotniczych, ale także skorzystaj z oferty karty kredytowej, ubezpieczenia podróżnego, hotelu oraz wielu innych partnerów

Earn and spend miles not only for award tickets but also take advantage of credit card, travel insurance, hotel and many more partners

Korzystaj z bezpłatnej rejestracji

Registration is free

Dzieci od 2-go roku życia mogą być uczestnikami programu i gromadzić mile

2 years old children can also be members of the program and earn miles

Zapisz się do newslettera i zyskaj aż 500 mil premiowych

Subscribe to our newsletter and earn 500 award miles

Skorzystaj z promocji i poleć do Sztokholmu, Luksemburga oraz wielu innych miast już za 15 000 mil do końca czerwca

Take advantage of our promotion and fly to Stockholm, Luxembourg and many more cities for just 15,000 miles until the end of June

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 149

10.05.2017 22:28

PODNIEBNA PODRÓŻ DO MIASTA ANIOŁÓW Airborne journey to the City of Angels

1. Bulwar przy plaży wzdłuż brzegu oceanu zachęca do spacerów i do uprawiania sportu.

2. Widok z lotu ptaka na plażę w Santa Monica w Kalifornii. ❚ 1. Couple skating with dog on ocean walk front during a summer vacation.

2. Aerial view of the beach in Santa Monica, California.

LOT news

1

WYDARZE NIA

2

lot.com

Z POZNANIA DO PERŁY POLSKICH KRESÓW From Poznań to the pearl of the Eastern Borderlands Już 26 czerwca uruchomimy bezpośrednie loty z Poznania do Lwowa, który jest kolebką historii, tradycji i sztuki, kolorowym tyglem kulturowym i częstym celem podróży Polaków.

Na pokładach naszych Bombardierów Q400 będą mogli Państwo dolecieć z Poznania do Lwowa w każdy wtorek i piątek. Samoloty wystartują z Poznania o godzinie 00:35 i wylądują we Lwowie o 02:55. Rejs powrotny zabierze pasażerów o 04:15 i wyląduje w Poznaniu już pół godziny później – o 04:55. Tak zbudowany rozkład umożliwi maksymalne wykorzystanie czasu, ograniczając tym samym godziny spędzone w powietrzu. Specjalnie dla Państwa wprowadzamy to najbardziej optymalne i najwygodniejsze rozwiązanie. Zapewniamy aż trzy klasy podróży, biorąc pod uwagę Państwa indywidualne wymagania. Ponadto, w każdej z klas oferujemy unikatową gamę produktów dostępnych na pokładzie.

Mogą Państwo wybrać spośród usług „a la carte”, takich jak „My Favourite Meal”, „Mój Dodatkowy Bagaż” czy zakupy Duty Free lub AirKiosk na pokładzie ❚ We are launching direct flights from Poznań to Lviv on 26 June. Lviv is a cradle of history, tradition and art, a colourful cultural melting pot, and a popular destination for Poles. You will be able to take a Bombardier Q400 from Poznań to Lviv every Tuesday and Friday. Departures from Poznań are

LOT zaprasza Państwa na bezpośredni rejs do Los Angeles. Podróż, na pokładzie Dreamlinera, najnowocześniejszego samolotu świata, trwa 12 godzin i jest niezapomnianym przeżyciem.

Obok niespotykanego w innych samolotach komfortu podróży, w każdej z trzech oferowanych przez LOT klas, bogatego wyboru filmów, smacznych posiłków i profesjonalnej asysty naszego Personelu Pokładowego, gwarantujemy zapierające dech widoki na trasie wiodącej m. in. nad Skandynawią, Islandią, Grenlandią i Kanadą. To pierwsze w historii bezpośrednie połączenie LOT z Warszawy na Zachodnie Wybrzeże Stanów Zjednoczonych i jednocześnie najkrótsze z regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Loty są dostępne w każdy poniedziałek, wtorek, piątek i sobotę. ❚ LOT invites you to fly direct to Los Angeles.

The flights, which are operated by Dreamliners, the most advanced aircraft in the world, and take 12 hours, are an unforgettable experience. Apart from the unparalleled comfort of the aircraft in all the three classes offered by LOT, the extensive range of films, the rich selection of tasty meals, and the professional assistance of the Cabin Crew, we guarantee breathtaking views of Scandinavia, Iceland, Greenland, Canada and other countries.

This is the first direct LOT flight connecting Warsaw and the West Coast of the United States. It is also the shortest one from the Central and Eastern European region.Flights depart every Monday, Tuesday, Friday and Saturday.

Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im.

Salomei Kruszelnickiej we Lwowie. ❚ Solomiya Krushelnytska State Academic Opera and Ballet Theatre in Lviv, Ukraine.

scheduled at 00:35 am and arrivals in Lviv at 02:55 am. Return flights depart Lviv at 04:15 am and arrive in Poznań at 04:55 am. This schedule optimises flight time by limiting the hours spent in the air. We are introducing this optimal and most convenient solution especially for you.

We are offering three classes of flight, so as to take your individual needs into account. Moreover, we are offering a special range of products in each class. You can choose between “à la carte” services such as “My Favourite Meal” and “My Extra Baggage”, and Duty Free and Air Kiosk shopping are available as well.

150

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 150

11.05.2017 19:54

Phenome Kaleidoscope 205x265v3.pdf

1

02.05.2017

10:19

100% wód roślinnych 0% zwykłej wody wyrównany koloryt

odprężony naskórek

wygładzone zmarszczki

A truly beautiful life.

Luksusowe kosmetyki naturalne, produktowane z ceryfikowanych surowców organicznych. Zdrowe dla Twojej skóry i dla środowiska.

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 151

phenomepoland phenome_organic

www.phenome.eu

10.05.2017 22:28

Tw 2x 75

5

Pr

Ka

Kan mu Ham

Sa is

Mix ogรณ nik Sala yell

Me

Ze

M Fru Ze

Miles and More Kalejdoscop_Kwiecien2017.indd 1 131_KA_06_LOTINFO_01.indd 152

03.04.2017 10.05.2017 15:52 22:29

PRZEKĄSKI I POSIŁKI / SNACKS & MEALS

GOURMET

Twix Xtra, 2 x Snickers 75 g

Baton zbożowy Ba! Cereal bar Ba! 40 g

Żelki Haribo Haribo jelly bears 100 g

M&M’s 90 g

Mieszanka Studencka Zupa pomidorowa Mix of nuts, raisins, Tomato soup almonds 100 g 65 g

Pringles Original, Paprica 40 g

5 PLN

4 PLN

8 PLN

10 PLN

8 PLN

10 PLN

Propozycje na śniadanie / Breakfast proposals

Czekoladki Premium / Premium Chocolates

DayUp green Mus owocowy: jabłkowo-truskawkowy -śliwkowy z ziarnami zbóż i jogurtem Stewed fruit: apple-strawberry-plum, grains cereals and yoghurt 120 g

DayUp blue Mus owocowy: bananowo-gruszkowo-jagodowy z ziarnami zbóż i jogurtem Stewed fruit: banana-pear-berry, grains cereals and yoghurt 120 g

Owsianka

6

6

PLN

8 PLN

Oatmeal 50 g

PLN

Torcik Wedlowski 250 g

Praliny Serce w puszce Heart Asorted Pralines 263 g

30 PLN

80 PLN

Ptasie Mleczko Waniliowe 380 g

Praliny Chopin w puszce Chopin Asorted Pralines 263 g

30 PLN

80 PLN

Kanapka z szynką / Ham sandwich

Kanapka z serami / Cheese sandwich

Kanapka z szynką, sałatą endywia, ogórkiem konserwowym i musztardą gruboziarnistą z miodem Ham sandwich with endive salad, pickled cucumber and honey mustard

Rogal wieloziarnisty z serem wędzonym i serem radamer, rukolą, suszonymi pomidorami i czarnymi oliwkami Multigrain bread with two kind of cheese: smoked cheese and radamer cheese, rucola, dried tomatoes and black olives

12 PLN

Sałatka z kurczakiem i słonecznikiem / Chicken salad Mix sałat z kurczakiem w przyprawach orientalnych, świeży ogórek, pomidorki koktajlowe, żółta papryka, ziarna słonecznika i sos vinegrette pomidorowy Salad mix with oriental chicken, fresh cucumber, cherry tomatoes, yellow pepper, sunflower seeds and tomato vinaigrette

NEW

12 PLN

Danie ciepłe mięsne / Hot meat meal

12 PLN

Gnocchi buraczane ze smażonym kurczakiem i blanszowanym groszkiem cukrowym z sosem śmietanowym i odrobiną wina Beetroot gnocchi with fried chicken and blanched snow peas with wine based cream sauce

12 PLN

Menu serwowane podczas większości rejsów krótkiego zasięgu trwających powyżej 2 godzin, z wyjątkiem: BUD, KSC, LWO, PRG i VNO/Fresh meal offer available on all short haul flights over 2 hours except BUD, KSC, LWO, PRG and VNO

NEW

Zestaw dla dzieci / Set for kids M&M’s, samolot-zabawka, Mus owocowy Kubuś albo Czekotubka / M&M’s, airplane toy, Fruit mousse Kubuś or Czekotubka Zestaw dostępny podczas wybranych rejsów / Set available during selected flights

Rejsy europejskie i na Bliski Wschód European and Middle East flights

15:52

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 153

Rozkładowe rejsy międzykontynentalne Scheduled intercontinental flights

20 PLN Rejsy czarterowe Charter flights

10.05.2017 22:29

NAPOJE I ALKOHOLE / BEVERAGES & ALCOHOLIC BEVERAGES

GOURMET

Napoje / Beverages

Kawa i Herbata / Coffee & Tea Buy1

Get1 free

Woda gazowana i niegazowana Krystaliczne Źródło Sparkling or still water Krystaliczne Źródło 0,5 l

Lipton Ice Tea Lemon, Lipton Ice Tea Green 0,33 l

5 PLN

5 PLN

*

Kawa / Coffee Kawa espresso / Espresso Coffee Kawa bezkofeinowa / Decaffeinated coffee

Pepsi, Pepsi Max, Mirinda, 7UP 0,33 l

Schweppes 0,33 l

Soki Tymbark Tymbark juices 0,3 l

Napój energetyczny Energy drink BLACK 0,25 l

5 PLN

5 PLN

*Przy zakupie napoju Pepsi, Pepsi Max, 7UP albo Mirinda, puszka Pepsi gratis. / With every purchase of Pepsi, Pepsi Max, 7UP or Mirinda, 1 extra Pepsi free.

Promocja obowiązuje w okresie kwiecień-lipiec 2017 lub do wyczerpania zapasów. / Promotion available from April-July 2017 or till the out of stock.

6 PLN Herbata / Tea Perfect Ceylon Tea Elegant Earl Grey Ceylon Green Tea Berry Sensation

6 PLN

Alkohole* / Alcoholic beverages* NEW

Piwo Heineken Heineken Beer 0,33 l

Prosecco Ponte 0,2 l

Whiskey Jameson 0,05 l

8 PLN

15 PLN

12 PLN

Beefeater Gin Wino wytrawne 0,05 l białe, czerwone Dry white or red wine 0,187 l

10 PLN

12 PLN

Cydr Lubelski Lubelski Cider 0,33 l

Wódka Wyborowa Vodka Wyborowa 0,05 l

8 PLN

10 PLN

*Uprzejmie informujemy, że alkohol sprzedajemy tylko osobom powyżej 18. roku życia. Mogą wystąpić różnice w asortymencie dostępnym na pokładzie / Please note that the sale of alcohol is allowed for persons over 18 years of age only. There may be differences in the assortment available on board.

Ceny towarów podawane są w złotych polskich (PLN). Płatność może być realizowana gotówką w złotych polskich (PLN) oraz w euro (EUR) – również w bilonie, w dolarach amerykańskich (USD) i w dolarach kanadyjskich (CAD) – z wyłączeniem bilonu, lub za pomocą kart kredytowych. Maksymalna wartość jednorazowych zakupów dla kart kredytowych: VISA, MasterCard, Diners Club, JCB International, American Express i PolCard jest limitowana do 4000 PLN. Limit dla kart Maestro to 50 PLN, płatność tylko metodą zbliżeniową.

Prices are quoted in Polish zloty (PLN). We gladly accept credit cards, or cash in Polish Zloty (PLN), Euro (EUR)– including coins, and US Dollars (USD) or Canadian Dollars (CAD)– except for coins. The maximum value of one-off purchases for VISA, MasterCard, Diners Club, JCB International, American Express and Polcard credit cards is limited to 4000 PLN. For Maestro cards payment is limited to 50 PLN, only contactless.

Uprzejmie prosimy o przygotowanie odliczonej kwoty za posiłek. Dziękujemy!

To speed up the process please prepare the exact amount of money if possible. Thank you for your cooperation!

Asortyment jest uzależniony od trasy i długości rejsu. Przepraszamy za ewentualne ograniczenia w wyborze pozycji z menu.

We do our best to provide full selection, however please accept our sincere apologies if some items are not available during this flight.

Rejsy europejskie i na Bliski Wschód European and Middle East flights

131_KA_06_LOTINFO_01.indd 154

Alkohol jest sprzedawany pasażerom powyżej 18. roku życia. Spożywanie własnego alkoholu jest zabronione.

We offer alcoholic beverages for passengers above 18 years old only. Consumption of your own alcohol on board is not permitted.

PLL LOT SA zastrzegają sobie możliwość zmiany cen bez wcześniejszego uprzedzenia. Z góry przepraszamy za ewentualne utrudnienia.

All information is valid at the time of the publication. However, we reserve the right to make price alterations without prior notice.

In case of such situation please accept our sincere apologies.

Jeżeli chcą Państwo otrzymać fakturę za zakupy dokonane na pokładach naszych samolotów (Upgrade, Duty Free, LOT Gourmet) prosimy o przesłanie danych do faktury wraz ze skanem potwierdzenia zakupuz terminala na adres mailowy: dutyfree@lot.pl If you wish to receive an invoice for purchases made on board of our planes (Upgrade, Duty Free, LOT Gourmet) please send your invoicing details along witha scan of the proof of purchase from the terminal to the email address: dutyfree@lot.pl

Rozkładowe rejsy międzykontynentalne Scheduled intercontinental flights

Rejsy czarterowe Charter flights

10.05.2017 22:30

Magiczne Fiordy Norweskie 7-dniowy rejs juĹź od 599 euro.

Alesund

Bergen

Tromso Stavanger Olden Flam Trondheim Honningsvag Haugesund Spitsbergen Leknes

Hellesylt Geiranger Kristiansand

Andalsnes

Na Rejsy.pl oferujemy 22 linie oceaniczne, ponad 4000 rejsĂłw i 70 000 kabin do wyboru! ul. Woronicza 15 02-625 Warszawa

Tel: 22 492 77 90 Fax: 22 567 31 01 E-mail: info@rejsy.pl

www.rejsy.pl