De tram in Merelbeke: één man weet er alles van

Als treinsporen snelwegen zijn die steden met elkaar verbinden, dan kunnen we tramsporen gerust beschouwen als trage wegen, met koning tram als zacht wiegend vehikel dat mensen veilig van buurt naar buurt brengt. Dat de tram mensen beroert, blijkt onder andere uit de recente terugkeer van een historische tram naar Merelbeke. Onze gemeente heeft dan ook zijn eigen tramgeschiedenis, die past binnen het roemrijke Belgische tramverleden. Wie daar met veel enthousiasme weet over te vertellen, is Alain Bondroit, tramliefhebber en bezieler van het Klein Merelbeeks Trammuseum.

“Trams hebben me altijd gefascineerd”, steekt Alain van wal. “Als kind zag ik aan de Zuid in Gent vaak een bijzondere tram voorbijrijden, met een of twee aanhangwagens. Het is een van deze ‘bijwagens’ die nu opnieuw in Merelbeke staat. Ooit waren er niet één, maar zelfs twee tramlijnen in onze gemeente: een van Gent-Zuid naar Merelbeke Kerk, langs de Hundelgemsesteenweg, en een tweede van Gent-Sint-Pieters naar Herzele en Geraardsbergen, langs de Zwijnaardsesteenweg naar het centrum en vanaf de Molenhoek grotendeels door de velden naar Bottelare en verder.”

De fraaie bijwagen die pas naar Merelbeke terugkeerde, deed tot voor kort dienst als duiventil. Hoe is dat kunnen gebeuren?

“Daar heeft de verbussing van het openbaar vervoer alles mee te maken. Tot halfweg de jaren 50 was de tram heer en meester in het landschap, maar daarna kwamen er steeds meer bussen op het net. De tram verdween stilaan uit het beeld. Bijwagen 62, die in 1912 speciaal voor Gent Zuid – Merelbeke werd gebouwd en zijn loopbaan eindigde op Gent – Melle, werd in 1969 verkocht aan een particulier in Sint-Denijs-Westrem. Samen met drie afgedankte gele Gentse motorwagens begonnen de vier oude trammetjes aan een nieuwe carrière als enorme duiventil.

Na het overlijden van die man wou de familie zich ontdoen van de oude trams. Gelukkig was de gedreven tramliefhebber Freddy Coussens vijftig jaar lang contact blijven houden met de familie. Hij had hen op het hart gedrukt hem te verwittigen, als ze ooit iets met de trams zouden doen. Zo geschiedde, en uiteindelijk raakte ook ik op de hoogte. Gezien de historische band van bijwagen 62 met Merelbeke, sprak ik het lokaal bestuur aan: de verwerving van die bijwagen was een unieke kans. De cirkel is dus rond: de 62, die ik als kleine jongen tussen 1967 en 1969 ongetwijfeld aan Gent Zuid heb zien voorbijkomen, zie ik nu in Merelbeke terug, precies de gemeente waarvoor hij oorspronkelijk werd gebouwd.

De toekomst van de tram

“Opnieuw een tram naar Merelbeke? Dat is geen sinecure, vrees ik. De oude tram Gent

© Foto Aktief

Zuid – Merelbeke had over bijna de hele lengte een eigen bedding en dat werkte heel goed. Maar of je dat vandaag nog tot stand kunt brengen? Niet evident. Een vlotte exploitatie zou dubbelspoor vergen en dat kan je onmogelijk inpassen op een eigen bedding op de steenweg. Als je de tram tussen het gewone verkeer laat rijden, rijdt hij zich onvermijdelijk vast in de spits. Een alternatief kan zijn om vanaf Zwijnaarde de huidige tramlijn langs de Zwijnaardsesteenweg te verlengen, maar dan mis je natuurlijk Flora, het dichtstbevolkte deel van onze gemeente.”

Was het volgens jou een historische vergissing om de tramlijn GentMerelbeke in 1955 af te schaffen?

“Jazeker. Maar dat geldt natuurlijk niet alleen voor de tram naar Merelbeke, maar voor heel wat voormalige buurtspoorweglijnen. Vergeet niet dat de Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de grootste trammaatschappij ter wereld was, met een net van liefst 4800 kilometer, bijna even groot als dat van de NMBS. Het groeiende autoverkeer had een steeds grotere behoefte aan ruimte. Zo moesten de eigen beddingen van de tram eraan geloven, vaak omdat ze vlak naast een smalle weg lagen, zoals in Merelbeke. Waar trams tussen het gewone verkeer door reden, veroorzaakten ze bij de haltes oponthoud voor het verkeer achterop. De tram moest weg.”

België was een trampionier, met een dicht tramnetwerk. Zou de overheid daar vandaag opnieuw meer in moeten investeren?

“Het volledige tramnetwerk van 4800 km opnieuw samenstellen, heeft natuurlijk geen zin. Rond, en tussen dicht bij elkaar gelegen steden kan de tram natuurlijk een perfect vervoermiddel zijn. Kijk maar naar de recentere uitbreidingen van de Antwerpse lijn 3 naar Park & Ride Zwijndrecht of lijn 15 naar Boechout. Die doen het heel erg goed, want ze rijden grotendeels in eigen bedding. Maar soms is het een echte lijdensweg, zoals het ambitieuze Pegasusplan van De Lijn uit 2004. Dat voorzag voor het Gentse tramnet zeven uitbreidingen, vier ervan tegen 2030. Enkel voor de tram naar Sint-Denijs-Westrem lijken nog plannen te worden gemaakt. Over de andere drie uitbreidingen, waaronder Merelbeke via Moscou of vanuit het UZ wordt nauwelijks nog gesproken.”

Er is nochtans grote nood aan een vlottere mobiliteit. En net meer investering in openbaar vervoer.

“Ja, maar op korte termijn zullen we de aantrekkelijkheid van het openbaar vervoer met kleine ingrepen moeten verhogen. Roel De Jong, een voormalig verkeersexpert, zei vaak dat men al heel wat kon bereiken met een paar potten witte verf, waarmee hij naast strepen op het wegdek ook andere kleine, goedkope ingrepen bedoelde. Zoals bijvoorbeeld verkeerslichtenbeïnvloeding: een maatregel die nauwelijks iets kost. Het is stuitend om een bus of tram soms minutenlang voor een rood verkeerslicht te zien staan. Bij een spooroverweg vindt iedereen het normaal dat de trein absolute voorrang heeft op het autoverkeer: de rode lichten knipperen en iedereen blijft staan. Waarom kan dat niet voor een tram?”

De tram in het museum

“Ik ben al van kinds af geïntrigeerd door ‘de rolfilms’ met de eindbestemming, die je vooraan, achteraan en aan de zijkant van bussen en trams aantrof. Gent Zuid – Merelbeke, Gent – Herzele – Geraardsbergen en zo bij de bussen. 1 Moscou, 2 Arsenaal, 4 Muidebrug of dergelijke bij de trams. Nadat ik zo’n rolfilm van een afgedankte Gentse gele tram had gekregen, nog helemaal op schildersdoek gemaakt, was mijn nieuwsgierigheid ervoor definitief gewekt.

Toen hier thuis in 1993 zo’n 600m² magazijnruimte vrijkwam, ben ik pas echt gaan verzamelen en intussen hangen hier ruim 400 rolfilms van trams en bussen uit heel België. Sommige heel kort, met slechts enkele vakken, andere met meer dan honderd bestemmingen. Ze zijn allemaal op stangen opgehangen zodat je de verschillende bestemmingen kan ‘voordraaien’, net zoals in het echt. Een bijzonder kleurrijk geheel.

Mijn museum omvat verder tientallen metalen voorplaten die gered zijn van de sloop, met daarop het geschilderde nummer van de gele trams waarmee ik indertijd naar school ging. Daar hangt telkens ook een foto bij van de tram ‘bij leven’, genomen in het Gentse stadsbeeld van toen. Ook andere objecten afkomstig uit gesloopte trams en een uniek, groot Gents netplan uit de jaren vijftig, op doek, vervolledigen het museum.

En is het publiek nog geïnteresseerd in de geschiedenis van de tram?

“Jazeker. De bezoekers zijn vaak (groepen) geïnteresseerden in openbaar vervoer, maar ook verenigingen die een uitstap organiseren. Het hoeft niet altijd een brouwerij of een kunstmuseum te zijn. Afhankelijk van de achtergrond van de bezoekers, pas ik mijn uitleg aan, zodat het boeiend blijft voor iedereen. Er zijn voldoende anekdotes over de geschiedenis van het openbaar vervoer en ook het zoeken naar drukfouten op een aantal films vinden de bezoekers wel leuk.”

Wat is je meest dierbare bezit?

“De volledige rolfilm van de gele Gentse trams waarmee ik indertijd naar school ging. Ik heb heel lang gedacht dat ik nooit aan een intacte film zou komen, maar dat lukte uiteindelijk toch. Een gelukkig toeval! Ik voelde me toen net een klein kind dat een immens Sinterklaascadeau krijgt, wanneer ik voor de eerste keer 6 Meulestede of 8 Sterre wérkelijk op doek kon zien. De complete film, 51 vakken. Geluk schuilt soms in een klein hoekje.”

Wie het trammuseum wil bezoeken: er zijn geen vaste openingsuren. Iedereen is welkom, alleen of in groep, op afspraak via alainbondroit@skynet.be of 0476 29 79 91. Bezoek is wel enkel mogelijk als de geldende coronamaatregelen dat toelaten.

Help een kind aan een deugddoende vakantie

Elk jaar nodigt Euro-Children kinderen uit probleemgebieden in Europa uit om hun vakantie in Vlaamse gastgezinnen door te brengen. Dit jaar gaat het om ongeveer veertig kinderen, waarvan er twintig voor de eerste maal komen. Misschien kunnen ze wel bij jou terecht?

De kinderen zijn afkomstig uit het zuidoosten van Wit-Rusland, ongeveer 100 kilometer van Tsjernobyl. Daar vond ondertussen bijna 35 jaar geleden een grote nucleaire ramp plaats, waarvan de gevolgen nog steeds voelbaar zijn. Door de verhoogde radioactiviteit krijgen veel mensen in de regio te maken met kanker, ook kinderen. Bij hen gaat vooral om schildklierkanker en leukemie.

Daar komen nog eens een eenzijdig voedingspatroon en een permanent vervuilde omgeving bovenop, wat voor een verzwakte gezondheid zorgt. Onder kinderen wordt dan ook heel vaak bloedarmoede vastgesteld. Een vakantie in ons land, zelfs al is het maar voor enkele weken, kan dus een enorme boost zijn voor hun gezondheid.

De meeste kinderen komen elk jaar terug naar hetzelfde gastgezin, maar er zijn ook telkens nieuwe kandidaten. Dit jaar zijn er twintig jongens en meisjes, tussen 8 en 12 jaar, die voor de eerste maal naar Vlaanderen komen. Voor hen zoekt Euro-Children nieuwe gastgezinnen. Heb je in juli tijd om één van deze kinderen op te vangen? Beleef dan samen een onvergetelijke vakantie!

Interesse?

Neem contact op via 0495 67 82 37 of info@euro-children.be. Meer info vind je op www.euro-children.be of www.facebook.com/eurochildren.

The Cicular Kickstart: duurzame boost voor startende ondernemers

Een zaak opstarten is geen sinecure, al helemaal niet in deze tijden. Maar dat wilt niet zeggen dat het onmogelijk is. Zeker met de juiste focus op economische, sociale en ecologische impact kan je het verschil maken. The Circular Kickstart zet elke starter op de goede weg!

Wist je dat bedrijven die circulaire principes toepassen liefst 60% meer kans hebben om succesvol te zijn in tijden van crisis? Zij zijn dan ook veerkrachtig, dynamisch, lokaal verankerd en hebben hun groei grotendeels losgekoppeld van de toegang tot schaarse grondstoffen. Het programma The Circular Kickstart, dat over een periode van zes maanden loopt, ondersteunt startende ondernemers om snel om te schakelen naar duurzame en circulaire business-modellen. Experts en mede-starters helpen je om antwoorden te vinden op de uitdagingen van het ondernemerschap van vandaag en morgen.

Interesse?

Grijp je kans en schrijf je in voor The Circular Kickstart! Dat kan via www.circularkickstart.be.

Een probleem met je (toekomstige) woning? Meld het bij het woon- en energieloket!

Heeft je woning defecten of gebreken waar je geen raad mee weet? Of duiken er problemen op bij het aankoopproces? Dan is er één adres waar je terecht kan: het woon- en energieloket biedt ondersteuning voor jou.

Je eigen nest is niet altijd de gedroomde thuis. Misschien heb je wel last van vocht, schimmels of loshangende elektriciteitsdraden? Of is je dak niet geïsoleerd en beslaat de vrieskou op je enkel glas? Maar ook als je een woning wilt kopen, kunnen zich problemen voordoen. Misschien vraagt de eigenaar naar info die je liever niet prijsgeeft? Of stel je vast dat je gediscrimineerd wordt? In het woon- en energieloket kan je met al dit soort bezorgdheden terecht. Samen bekijken we je situatie en welke stappen we kunnen nemen.

Defecten of gebreken

De tand des tijds én de wetgeving die de afgelopen jaren meer kwaliteit vereist, kunnen ervoor zorgen dat je woning niet meer helemaal voldoet aan de huidige standaarden, of zelfs regelrecht onveilig is. In het woonloket kun je als huurder of als eigenaar terecht met kwaliteitsproblemen:

• Krijg je als huurder geen gehoor bij de eigenaar van je woning? Als je bij de eigenaar de problemen hebt aangekaart en er komt geen of weinig reactie, dan gaat het woon- en energieloket bij jou langs om eventuele problemen vast te stellen. • Ben je eigenaar van je woning en wil je de kwaliteit van je woning verbeteren? Ook dan kun je terecht bij het woon-en energieloket.

Problemen bij aankoop of huur

Een nieuwe woning vinden die aangepast is aan je budget is niet altijd gemakkelijk. Soms hebben goedkopere woningen niet de nodige kwaliteit. Of als ze wel voldoen, zijn anderen je net voor. Een verhuurder mag kiezen aan wie hij zijn woning verhuurt, maar mag daarbij niet discrimineren. Denk je dat je niet correct behandeld bent? Ook in dat geval kan je terecht bij het bij het woon- en energieloket.

Meer info

09210 71 50 info@wonenleieschelde.be

Zitdagen Wonen Leie & Schelde (enkel op afspraak)

Sociaal Huis Merelbeke Maandag 9-12 uur Donderdag 14-17 uur

Al wat je moet weten over energievriendelijk renoveren

Ben je van plan om een (nieuwe) woning energievriendelijk te renoveren? Wees je er dan van bewust dat je kan genieten van verschillende voordelen, van een renteloze lening van maximaal 60.000 euro tot allerlei specifieke premies.

Renteloos renovatiekrediet

De energielening is er voor wie in 2021 een nieuwe woning koopt, erft of via een schenking krijgt en het EPC-label ervan door middel van een renovatie binnen de vijf jaar zo verregaand mogelijk wil verbeteren. Die lening dekt ook kosten gemaakt voor de sloop en heropbouw van (delen van) de woning. Om het renteloze renovatiekrediet definitief te verwerven, moet je na de termijn van vijf jaar kunnen bewijzen dat je het vooropgestelde energielabel hebt gehaald.

Hoogte van leningen

Woning label E of F Appartement label E, F of D

Te bewijzen energielabel na 5 jaar label C

Maximaal bedrag lening € 30.000 label B

€ 45.000 label A

€ 60.000 label B

€ 30.000 label A

€ 45.000

Nieuwe EPC-labelpremie voor alle woningen

Wie een woning bezit met een slechte energieprestatie (label E of F) en die binnen een periode van vijf jaar grondig renoveert tot een label A, B of C, zal vanaf 2021 een EPClabelpremie kunnen aanvragen. Deze premie kan oplopen tot 5000 euro voor wie renoveert tot label A, tot 3750 euro voor label B en tot 2500 euro voor label C. Ook wie een appartement renoveert van een label D, E of F naar label A of B, kan van een maximale EPC-labelpremie genieten van respectievelijk 3750 of 2500 euro. Deze nieuwe premie kun je niet combineren met de bestaande totaalrenovatiebonus. Om in aanmerking te komen voor denieuwe labelpremie, zal je steeds verplicht een EPC moeten kunnen voorleggen, voor en na de werken. Enkel EPC’s opgemaakt vanaf 2019 komen in aanmerking. Verhoogde premie voor muurisolatie en isolerende beglazing

De premies voor hoogrendementsbeglazing en voor isolatie van de buitenmuur aangebracht langs de buitenzijde (dus niet in de spouwmuur) worden vanaf 2021 voor eindfacturen verhoogd. De basispremie voor isolerende beglazing verdubbelt van 8 naar 16 euro per m². En ook de basispremie voor muurisolatie langs de buitenzijde verdubbelt, maar dan van 15 naar 30 euro per m².

Premie voor dakisolatie en buitenmuurisolatie bij asbestverwijdering

Vanaf 2021 komt er een belangrijke nieuwe maatregel om Vlaanderen versneld asbestvrij te maken. Wie tijdens het isoleren van het dak of van de buitenmuur langs de buitenzijde gelijktijdig asbestleien, een asbesthoudend onderdak of asbesthoudende gevelbekleding verwijdert, maakt in 2021 en 2022 bovenop de isolatiepremie aanspraak op een premie van 8 euro per vierkante meter. Zowel woongebouwen als gebouwen met een andere functie komen in aanmerking. Asbest kan enkel verwijderd volgens de regels bepaald door OVAM.

Meer info?

09210 71 50 info@wonenleieschelde.be

Zitdagen Wonen Leie & Schelde

Sociaal Huis Merelbeke Maandag 9-12 u. Donderdag 14-17 u.

Kies op tijd school uit voor je kind

Is je dochter of zoon geboren in 2019 of wil je ze van school laten veranderen? Eind februari kan je opnieuw gebruikmaken van het digitale aanmeldsysteem voor het schooljaar 2021-2022, waarbij je een keuze kan maken uit alle scholen in Merelbeke en Gent.

Wanneer aanmelden?

Vanaf 24 februari 2021, om 12 uur ’s middags, kan je je zoon- of dochterlief aanmelden via het digitale aanmeldplatform. Je hebt vervolgens de tijd tot en met 19 maart 2021 om 12 uur ’s middags om je schoolkeuzes door te geven.

Hoe gaat het in zijn werk?

Maak op eigen naam een login aan op meldjeaan.merelbeke.be. Je kan gedurende de hele maand maart wijzigingen aanbrengen aan je aanmeldingsdossier. Het tijdstip van aanmelden speelt niet mee in de toewijzing aan een school. Het belangrijkste is dat je je kind aanmeldt binnen de voorziene periode. Na het aanmelden, ontvang je op 26 maart 2021 per post of per e-mail het resultaat. Zo kom je te weten of je een plaatsje hebt kunnen bemachtigen in één van je voorkeursscholen. Tussen 29 maart en 30 april 2021 kan je je kindje vervolgens definitief gaan inschrijven. Hiervoor dien je een afspraak te maken met de school. Breng voor de zekerheid je resultaat mee! Heb je je niet aangemeld? Vanaf 6 mei 2021 kan je je kindje inschrijven in een school met vrije plaatsen. Een lijst hiervan kan je ook terugvinden op meldjeaan.merelbeke.be.

Goed om weten

• Alle basisscholen uit Merelbeke en Gent doen mee aan het digitale aanmeldsysteem. Woon je op de grens tussen Merelbeke en Gent en zijn er scholen op beide plekken die voor jou in aanmerking komen?

Geen probleem, je kan zowel in Merelbeke als Gent scholen uitkiezen. • Voor je je aanmeldt, kan je op de website al eens een kijkje nemen hoeveel vrije plaatsen er zijn per school. Laat je keuze hier niet volledig door beïnvloeden en kies in de eerste plaats een school die jouw voorkeur heeft. Het is ook aangeraden meer dan één school op te geven. • Contacteer jouw voorkeurschool of -scholen om te horen of een bezoek mogelijk is. Zo kan je een doordachte keuze maken! Via de helpdesk kan je een overzicht krijgen op welke manier de scholen bezoekjes en rondleidingen inplannen.

Nog vragen?

Heb je nog andere vragen of wens je hulp bij het aanmelden van je kinderen? Neem dan zeker contact op met de helpdesk via sociaalhuis@merelbeke.be of 09 210 33 50. Wij staan voor jou klaar!