Nederland is nog steeds een echt zuivelland met de lekkerste melk- en kaasproducten.
KETEN IN BEELD - ZUIVEL
Per jaar worden er 14 miljard liter melk geproduceerd, en eten we per persoon meer dan 350 gram aan zuivel per dag. De hoogste tijd om deze voedselketen eens nader toe te bekijken.
Denk je aan een oer-Nederlands landschap dan denk je automatisch ook aan de melkkoeien in de wei. Deze koeien leveren elke dag tussen de 25 en 30 liter aan verse melk. Een koe wordt 2 a 3 keer per dag gemolken, dat kan op twee manieren. De traditionele manier (2 maal per dag) waarbij de boer bij elke melking zelf aanwezig is en het tijdstip waarop gemolken wordt min of meer vaststaat. Of de melking via de melkrobot (3 maal per dag) waarbij de koe zelf kan bepalen wanneer ze gemolken wordt en de boer wat meer vrijheid heeft.
Tussen elke melking zit ongeveer 12 uur. Binnen deze 12 uur maakt de koe nieuwe melk aan. Meestal melkt een boer op 6.00u in de morgen en op 18.00u in de avond. De melk wordt vervolgens opgeslagen in een tank die gekoeld is tot 4 graden Celsius. De melk kan hierin maximaal 3,5 dag worden bewaard alvorens afnemers, zoals Campina, deze met speciale gekoelde vrachtwagens ophalen. Dit ophalen gebeurt een maal in de drie dagen.
De meeste melk uit Zuid-Limburg gaat naar de kaasfabriek in Born en naar de babyvoeding fabriek in Veghel. Daarnaast maken enkele agrariërs uit Zuid-Limburg zelf kaas of bieden rauwe melk te koop aan. Er is zelfs een agrariër in Vijlen die op basis van zijn eigen melk lekker softijs maakt. Dat moet je echt eens geproefd hebben……
In 1 liter volle melk zit 4,5% vet en 3,5% eiwit. De bron van deze voedingswaarden is het eiwitrijke gras dat de koe dagelijks eet. Naast het gras krijgt de koe ook mais aangeboden. De mais zorgt voor de nodige energie. In Nederland wordt overigens het meeste halfvolle melk gedronken. Deze kent een vetgehalte van 1,5%.
De agrariër krijgt per geleverde liter melk betaald. De gemiddelde melkprijs van de afgelopen 5 jaar bedroeg (slechts) 0,35c de liter. Deze lage prijs zorgt er mede voor dat agrariërs steeds meer koeien moeten houden om het bedrijf in stand te houden. De boer kan een toeslag op zijn melk krijgen als hij aan weidegang doet of als hij goed boert op het gebied van duurzaamheidskenmerken als CO2 uitstoot, eiwit van eigen land en het welzijn van de koeien.
Afgezien van het aantal geleverde liters, bepaalt het eiwit, vet en lactose (melksuiker) gehalte van de melk de prijs die agrariërs uiteindelijk betaald krijgen. Deze gehaltes worden middels monsters bepaalt. De chauffeur van de vrachtwagen neemt voor het overpompen van de melk een monster waarna in een lab het eiwit, vet, lactose gehalte wordt bepaald.
Aan de melk worden hoge kwaliteitseisen gesteld, zo wordt deze middels monsters onderzocht op de aanwezigheid van antibiotica, reinheid, kiemgetal en celgetal
Na het leegpompen van de tank wordt het melksysteem en de tank automatisch gereinigd voordat de eerstvolgende koe weer gemolken kan worden en de melktank met “meer dan duizend en één (zuivel)mogelijkheden” weer langzaam volloopt.
Telefoon: 0475-381777
Fax: 0475-333243