INTRODUCTIE & SAMENVATTING

Wij vinden dat transparantie in de zorg noodzakelijk is om de kwaliteit van de zorg over de gehele linie te verbeteren. Informatie over aandoeningen, behandelingen en de effectiviteit daarvan spelen een steeds belangrijkere rol in de zoektocht van zowel patiënt als zorgprofessional naar het verkrijgen van inzicht in en begrip voor de gezondheidssituatie van de patiënt.

In juni 2018 heeft Zorginstituut Nederland advies gegeven over de te volgen richting om in 2022 voor 50% van de ziektelast uitkomstinformatie beschikbaar te hebben Deze ambitie houdt in dat in 2022 patiënt en zorgverlener de beschikking hebben over uitkomstinformatie, zoals ervaren pijnreductie en mate van functioneren.

Hiermee groeit de belangstelling voor het doen van onderzoek op basis van zogenaamde PROM?s:

Patient Received Outcome

Measure. PROM onderzoek is een methode om gezondheidsuitkomsten en kwaliteit van leven te meten aan de hand van vragenlijsten voor patiënten en daarmee inzicht te kunnen geven in de (toegevoegde) waarde van zorg voor patiënten en draagt daarmee bij aan het verbeteren van de kwaliteit van deze zorg

De orthopedische hulpmiddelenzorg speelt daar helaas nog een ondergeschikte rol in en zodoende is er nog beperkt onderzoek gepubliceerd naar de effectiviteit van orthopedische hulpmiddelenzorg. Met dit

Korset Voor

Chronische Rugpijn

Rugklachten (dorsopathieën) zijn een van de meest voorkomende aandoeningen van het bewegingsapparaat.

Van de bijna 1,9 miljoen mensen die bij de huisarts bekend waren met nek- en rugklachten hadden er ongeveer 809 700 langdurige of chronische klachten

67% verbetert het dagelijks functioneren mobiliteit is aanzienlijk verbeterd

59% heeft duidelijk minder pijn.

Rugklachten Meest Voorkomende Aandoening

Aan Bewegingsapparaat

onderzoek naar patiënt gerapporteerde uitkomstmetingen over de effectiviteit van orthopedische korsetten willen wij bijdragen aan het vervullen van deze informatiebehoefte en zo transparantie in de zorg bevorderen.

Samenvatting

Rugklachten (dorsopathieën) zijn een van de meest voorkomende aandoeningen van het bewegingsapparaat. In 2019 waren er bijna 600 000 nieuwe gevallen

Rugklachten worden meestal ingedeeld in specifieke en aspecifieke rugklachten Specifieke rugklachten zijn rugklachten waarbij sprake is van een aantoonbare lichamelijke oorzaak. Specifieke oorzaken voor rugklachten worden bijna nooit gevonden Van alle gevallen van bijvoorbeeld acute lage rugpijn is ongeveer 95% aspecifiek.

Rugklachten leiden tot pijn en verminderd functioneren. Belangrijke symptomen van aspecifieke rugklachten zijn (diffuse, zeurende) pijn en verminderd lichamelijk functioneren (door bijvoorbeeld stijfheid) bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten en werk. De Global Burden of Disease study toont aan dat lage rugpijn, van de 359 onderzochte ziekten, de aandoening is die leidt tot de meeste levensjaren met beperkingen.

Het doel van dit artikel is het bespreken van de resultaten, zoals gerapporteerd door de patiënten, van de huidige conservatieve therapeutische behandeling van lage rugklachten met een orthopedisch korset

De resultaten laten een verbetering zien in het algehele dagelijkse functioneren van 67% (positieve verbetering) en 59% van de respondenten meldt een vermindering van pijn De mobiliteit is aanzienlijk verbeterd; de groep die alleen in huis kan lopen is met 67% gereduceerd, de groep die naar de winkel in de buurt kan lopen is juist met 72% gestegen en de groep die weer een flink wandeling kan maken is zelfs verdubbeld. De modus schuift daarmee drie klassen op; van ?ik kan alleen in huis lopen?(30%) naar ?ik kan naar de winkel e.d. in de buurt lopen? (31%).

De resultaten van deze grootschalige PROM-studie onder 677 patiënten naar de effectiviteit van het dragen van een orthopedisch korset bij patiënten met chronische lage rugpijn laten zien dat het gebruik van een orthopedisch korset lijkt te dienen als een geschikte gewrichtsondersteuning, pijnverlichting en bewegingsvrijheid bieden en moet worden beschouwd als een nuttige niet-chirurgische behandelingsmethode

Bron: Nivel Zorgregistraties eerste lijn

- ICPC-code L01: Nek symptomen/klachten (exclusief ICPC-code N01)

- ICPC-code L02: Rug symptomen/klachten

- ICPC-code L03: Lage-rugpijn zonder uitstraling (exclusief ICPC-code L86)

- ICPC-code L83: Syndroom cervicale wervelkolom

- ICPC-code L84: Artrose/spondylose wervelkolom

- ICPC-code L86: Lage-rugpijn met uitstraling

Achtergrond Van Het Onderzoek

Toolbox

VAN

Overheid Vws Is Leidraad Geweest Voor De Opzet Van Deze Effectiviteitsstudie

Pat iënt enorganisat ies, zorgverleners en beleidsmakers w illen graag w et en hoe pat iënt en hun gezondheid ervaren Dit w ordt gemet en aan de hand van pat iënt gerapport eerde uit komst met ingen (PROM's); vragenlijst en die de ervaren gezondheid, kw alit eit van leven en funct ioneren vanuit het perspect ief van de pat iënt met en Zorginst it uut Nederland geeft richt ing met het beschikbaar st ellen van de online t oolbox.

Deze PROM-toolbox is leidraad geweest voor de opzet van deze effectiviteitsstudie, waarvan in dit artikel de resultaten worden gepresenteerd over de effectiviteit van orthopedische korsetten

De PROM-toolbox beschrijft in acht stappen het volledige proces van selectie en toepassing van PROM?s Elke stap in de toolbox verwijst naar relevante instrumenten en biedt praktische handvatten met praktijkvoorbeelden. De toolbox is ontwikkeld door IQ Healthcare in samenwerking met het expertisenetwerk Patient Reported

Outcomes (PRO) in opdracht van Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra consortium Kwaliteit van Zorg.

Dit PROM onderzoek heeft tot doel het zoeken naar mogelijkheden om verlichting te geven bij rugpijn en de effectiviteit van de inzet van orthopedische korsetten te meten. Wij beogen hiermee de doelmatigheid van de inzet van orthopedische korsetten te valideren

De doelgroep van dit onderzoek bestaat uit dragers van orthopedische korsetten met chronische rugpijn. Twee-derde van de respondenten is 60+, tachtig procent is 50+ en met tachtig procent is het merendeel vrouw.

Er bestaat weinig wetenschappelijke onderbouwing over het effect van korsetten op het dagelijks functioneren van patiënten bij lage rugpijn. Het doel van dit onderzoek is om de door de patiënt gerapporteerde uitkomst van het gebruik van een orthopedisch korset te bespreken Dit onderzoek laat zien dat het effect op verbetering ADL, pijnvermindering en mobiliteit, ervaren door patiënten weldegelijk positief worden gestimuleerd door het dragen van een korset

Introductie

Rugklachten (dorsopathieën) zijn een van de meest voorkomende aandoeningen van het bewegingsapparaat In 2019 waren er bijna 600 000 nieuwe gevallen van rugklachten: 246.400 mannen en 352 600 vrouwen Daarbij is in de periode 2011-2019 het aantal mensen met klachten door slijtage van de tussenwervelschijven (artrose/spondylose van de wervelkolom) toegenomen met ongeveer 40%.[i] Het is een verzameling aandoeningen met diverse of onbekende oorzaken Rugklachten worden meestal ingedeeld in specifieke en aspecifieke rugklachten.Specifieke rugklachten zijn rugklachten waarbij sprake is van een aantoonbare lichamelijke oorzaak. Voorbeelden daarvan zijn een hernia nuclei pulposi (HNP), osteoporose, een fractuur of een tumor.[ii]

Specifieke oorzaken voor rugklachten worden bijna nooit gevonden. Van alle gevallen van bijvoorbeeld acute lage rugpijn is ongeveer 95% aspecifiek. Bij aspecifieke lage rugpijn is geen specifieke lichamelijke oorzaak aanwijsbaar. Een veel gehanteerde hypothese is dat aspecifieke lage rugpijn te maken heeft met overbelasting van bijvoorbeeld tussenwervelschijven, gewrichten, zenuwen en spieren van de wervelkolom.[iii]

Aspecifieke rugklachten zijn rugklachten waarbij geen specifieke oorzaak aantoonbaar is Dit is bij de meeste mensen met rugklachten het geval. [iv] Tot nu toe kunnen aspecifieke rugklachten niet op een betrouwbare manier verdeeld worden naar de precieze lokalisatie van de pijnklachten en/of welk type weefsel is aangedaan, bijvoorbeeld de spieren, pezen, of gewrichten [v] Hoewel duidelijk is dat rugklachten vaak terugkomen, worden de klachten in de internationale literatuur meestal ingedeeld op basis van hoe lang ze duren [vi, vii] :

- Acute rugklachten (duur van minder dan 6 weken)

- Subacute rugklachten (duur van 6 tot 12 weken)

- Chronische rugklachten (duur van meer dan 12 weken)

Rugklachten leiden tot pijn en verminderd functioneren [viii] Belangrijke symptomen van aspecifieke rugklachten zijn (diffuse, zeurende) pijn en verminderd lichamelijk functioneren (door bijvoorbeeld stijfheid) bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten en werk De Global Burden of Disease study toont aan dat lage rugpijn, van de 359 onderzochte ziekten, de aandoening is die leidt tot de meeste levensjaren met beperkingen (years lived with disability).[ix]

Het beloop van aspecifieke rugklachten lijkt in veel gevallen gunstig. Ongeveer 50-75% van de patiënten herstelt (grotendeels) binnen 6 weken Naar schatting ontwikkelt circa 25-50% van de patiënten, in meer of mindere mate, chronische klachten (klachtenduur ? 12 weken). Bij deze patiënten is de kans op herstel kleiner. Rugklachten komen vaker en ernstiger terug bij mensen die in het verleden vaak of langdurig rugklachten hebben gehad. [x, xi]

IQ healthcare, Radboud UMC heeft in opdracht van VWS een zestiental richtlijnen voor de diagnostiek en behandeling van lage rugpijn op kwaliteit beoordeeld, samengevat en kritisch geanalyseerd t.a.v. overeenkomsten en verschillen in aanbevelingen. [xii]

Veel richtlijnen bevelen een diagnostische triage aan waarin onderscheid gemaakt wordt tussen aspecifieke lage rugpijn en specifieke lage rugpijn. Wat betreft behandeling wordt bedrust afgeraden Aanbevolen medicatie bestaat meestal uit pijnbestrijding, geruststelling, het stimuleren van activiteit en terugkeer naar werk ondanks eventuele pijnklachten wordt daarentegen aangeraden [xiii]

In veel richtlijnen wordt een stapsgewijze aanpak voorgesteld waarbij er meer of andere zorg wordt aanbevolen wanneer de pijnklachten en beperkingen aanhouden. Patiënten bij wie conservatieve behandeling, en zelfs intensieve pijnrevalidatie, onvoldoende soelaas geboden heeft, hebben een legitieme hulpvraag waarbij zij zich mogelijk wenden tot pijnverlichting en ondersteuning van een orthopedische korset.

Er bestaat weinig wetenschappelijke onderbouwing over het effect van korsetten op het dagelijks functioneren van patiënten bij lage rugpijn

Het doel van dit artikel is om de door de patiënt gerapporteerde uitkomst van het gebruik van een korset te bespreken Dit onderzoek laat zien dat het effect op verbetering ADL, pijnvermindering en mobiliteit,ervaren door patiënten weldegelijk positief worden gestimuleerd door het dragen van een korset. Livit is in 2017 gestart met een onderzoek naar de effectiviteit van korsetten en beoogd daarmee bij te dragen aan inzicht voor patiënten en zorgverleners voor de inzet van korsetten

Methode

PROM-onderzoek is een methode om gezondheidsuitkomsten en kwaliteit van leven te meten en inzicht te geven in de (meer)waarde van zorg voor patiënten, wat kan bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van deze zorg. PROM-vragenlijsten meten de ervaren gezondheid, kwaliteit van leven en functioneren vanuit het oogpunt van de patiënt. PROM-onderzoeken naar korsetten spelen nog een ondergeschikte rol in de verbetering van ADL bij chronische lage rugpijn en er is slechts een beperkt aantal onderzoeken gepubliceerd.

Het Zorginstituut Nederland heeft een online toolbox [xiv] beschikbaar gesteld die als leidraad heeft gediend bij de opzet van dit onderzoek. De PROM toolbox beschrijft het gehele PROM selectie- en aanvraagproces in acht stappen. Elke stap verwijst naar relevante instrumenten en biedt praktisch advies aan de hand van alledaagse voorbeelden. De toolbox is ontwikkeld door IQ Healthcare in samenwerking met het expertisenetwerk Patient Reported Outcomes (PRO) in opdracht van het Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra consortium Kwaliteit van Zorg [xv]

De aspecten van gezondheid kunnen gemeten worden op verschillende niveaus. Voor dit onderzoek naar de effectiviteit van een korset zijn de volgende PRO?s gedefinieerd:

- Hoe is uw algemeen dagelijks functioneren veranderd sinds het gebruik van uw korset?

- Hoe zijn uw pijnklachten veranderd sinds het gebruik van uw korset?

- Geef aan in hoeverre u mobiel bent met / zonder korset?

Statistiek

Voor het interpreteren van PROM-informatie zijn normen en uitkomstindicatoren onontbeerlijk. Er zijn geen streefwaarden die in het onderzoek zouden kunnen worden gebruikt, aangezien er voor zover bij ons bekend geen vergelijkbare onderzoeken zijn naar de effectiviteit van korsetten.

Uitkomstmaten waren mobiliteit,

JAARLIJKS 600.000 GEVALLEN

WAARVAN: 350.000 VROUWEN EN 250.000 MANNEN pijnklachten en algemeen dagelijks functioneren met en zonder gebruik van een korset.

Tussen oktober 2018 en december 2020 werd aan zeventienhonderd tweeëntachtig (1782) patiënten die een korset hadden aangemeten gekregen (zowel nieuwe gebruikers als terugkerende gebruikers) gevraagd om een vragenlijst in te vullen. Het korset is voor alle patiënten voorgeschreven door een arts (MD). De vragenlijsten zijn per e-mail verstuurd De patiënten ontvingen slechts één e-mail en de vragenlijst was vrijwillig. Ook leeftijd en geslacht werden onderzocht

Met een populatieomvang van 8.000 patiënten die jaarlijks een korset verstrekt krijgen en een betrouwbaarheidsniveau van 95%, werd een foutmarge van 4% bepaald Dit drukt de hoeveelheid willekeurige steekproeffouten in de resultaten van een enquête uit.

De resultaten worden gepresenteerd in staafdiagrammen, frequentietabellen en procentuele responsverdelingen om de uitkomstmaten te kunnen analyseren

Technische Informatie

Een orthopedisch korset is een (geïndividualiseerd) hulpmiddel voor een deel van, of de volledige wervelkolom Een korset kan drie verschillende functies hebben die worden gekenmerkt door materiaal keuze en opbouw van het korset Het korset kan hierin stabiliseren, corrigeren of immobiliseren Binnen deze functiegroepen kan er onderscheid worden gemaakt in sterkte van het korset door middel van toepassing van materialen. Vanuit dat oogpunt wordt er in de onderstaande tabel bij verscheidene medische aandoeningen een variant korset beschreven. Het korset heeft als doel de algemene dagelijkse activiteiten met minder pijn of beter uitvoerbaar te maken, hierin is de zorgvraag van de patiënt leidend.

Het orthopedisch korset kan in verschillende uitvoeringen en materialen worden geleverd. Het kan zijn dat een standaard korset voldoende is Is dit niet het geval, dan kan een korset op maat worden gemaakt

St epped care

Het principe van ?stepped care? (getrapte zorg) is in het algemeen, maar zeker ook binnen de medisch specialistische revalidatiezorg een belangrijk uitgangspunt Het is een stappenplan van steeds intensievere vormen van zorg, waarbij het niet de bedoeling is om alle stappen af te lopen, maar juist om met zo weinig mogelijk stappen resultaat te boeken. Het ?stepped care?principe betekent zo licht als mogelijk en zo intensief als nodig. De medisch specialist adviseert derhalve de meest doelmatige behandeling die mogelijk is, gezien de aard en de ernst van de problematiek

Volgens het uitgangspunt van ?stepped care?wordt altijd de meest doelmatige behandeling aangeboden. Het gaat dan om een effectieve behandeling, die het minst belastend, het goedkoopste is, en passend bij de aard en de ernst van de problematiek Pas als een minder intensieve interventie onvoldoende effect heeft, wordt naar een meer intensieve interventie overgegaan.

Pas als de behandeling van een minder complexere oplossing (bijvoorbeeld een confectie korset) onvoldoende resultaat heeft gehad of niet tot voldoende resultaat zal leiden, kan de patiënt aangewezen zijn op behandeling van een maatwerk oplossing voorgeschreven door een medisch specialist

Alle korsetten in dit onderzoek zijn geleverd door Livit Orthopedie, een erkende Nederlandse aanbieder van orthopedische hulpmiddelen en voldoet daarmee aan de eisen van ?stepped care?

Resultaten

Het responspercentage van dit uitkomstonderzoek was 38%; 677 van de 1782 patiënten vulden de vragenlijst in. Alles kon worden gebruikt. De responspercentages van online enquêtes variëren sterk, afhankelijk van de doelgroep en de aard van het onderzoek Het gemiddelde responspercentage voor e-mailenquêtes schommelt tussen 25% en 33% (QuestionPro)

In tabel 1zijn de demografische gegevens opgenomen van de onderzoekspopulatie Van de respondenten is 39% tussen de 30 en 70 jaar oud, 61% is 70 jaar of ouder De meerderheid van de respondenten in deze studie (63%) zijn vrouwen

Uitkomsten Naar De Effectiviteit Van

Het Dragen Van Orthopedische Korsetten

67% VAN DE RESPONDENTEN GEEFT AAN DAT HUN DAGELIJKSE FUNCTIONEREN VERBETERDE NADAT ZE HUN ORTHOPEDISCH KORSET ZIJN GAAN DRAGEN

De PROM vragen in dit onderzoek zijn opgest eld op basis van de gebruikelijke vragenlijst en die bekend zijn in de ort hopedie (chirurgie) en sluit en hierdoor aan bij w et enschappelijk geaccept eerde en gevalideerde PROM vragen. Als uit komst indicat or in dit onderzoek is de ADL fact or (Algemene Dagelijkse Levensverricht ingen) gedefinieerd. Er w ordt vergeleken naar de ADL belemmering bij het funct ioneren met en zonder gebruik van het hulpmiddel. Algemene dagelijkse levensverricht ingen (ADL) zijn de handelingen die mensen dagelijks in het gew one leven verricht en. Het begrip w ordt vooral in de zorg gebruikt om t e bepalen in hoeverre iemand zelfredzaam is. Iemand die heel w einig ADL- verricht ingen zelf kan doen zal veel hulp nodig hebben. Door de ADL t e verhogen met een ort hopedisch hulpmiddel draagt dit direct bij aan het verhogen van de zelfredzaamheid

Hoe Is Uw Algemeen

FUNCTIONEREN VERANDERD SINDS HET GEBRUIK VAN UW KORSET?

67% van de respondenten geeft dat het algemeen dagelijks functioneren is verbeterd bij het gebruik van een orthopedisch korset.

29% geeft aan dat het veel is verbeterd en bij 5% is het functioneren zelfs erg veel verbeterd