1999 text van den abeele l philippe vandenberg [m fi 2764–pdf

Page 1

PHILIPPE VANDENBERG «Schilderen is een oefening in geboren worden, een oefening in sterven»

L’homme devient artiste parce qu’il a honte d’être un homme Gilles Deleuze The first man was an artist Barnett Newman About suffering they were never wrong, The Old Masters W. H. Auden

«Wat is de raison d’être, wat is de reden voor de blijkbaar krankzinnige neiging van de mens om schilder of dichter te zijn? Het is een daad van verzet tegen de val van de mens en de bevestiging dat hij zal terugkeren tot de Adam uit de Tuin van Eden. Waarom? Omdat de eerste mens een kunstenaar was». In The First Man Was an Artist (1), het resultaat van zijn reflecties over het concept en de mythologie van het scheppingsproces, beweert de Amerikaanse kunstenaar Barnett Newman dat het esthetische primeert op het sociale. Hij stelt dat de eerste uitdrukking van de mens, evenals zijn eerste droom, een esthetische was. «Spraak was een esthetische schreeuw eerder dan een verlangen tot communicatie. De eerste mens die zijn klanken uitstiet deed dit in een schreeuwen van vrees en boosheid om zijn tragische toestand; om het zelfbewustzijn van zijn eigen hulpeloosheid en van zijn nietigheid». «De menselijke taal is literatuur, geen communicatie. De eerste schreeuw van de mens was een lied. De eerste maal dat de mens zich tot zijn buurman wendde, was een uitdrukking van macht en zwakte en geen verzoek tot een slok water. In zijn eerste spraak richtte de mens zich tot het onbekende». «De mythe kwam voor de jacht. Zoals de mens zijn eerste spraak poëtisch was, alvorens ze nuttig werd, zo creëerde hij in de modder een afgodsbeeld, lang voor hij zijn eerste bijl maakte. Met een stok tekende hij een lijn in het zand, alvorens hem weg te werpen als een speer». «De creatieve impulsen van de schrijver van het Scheppingsverhaal, een van de eerste geschreven verhalen over de menselijke verlangens, brachten hem ertoe om Adam niet voor te stellen als een arbeider of een sociaal dier, maar als een kunstenaar. Door van de


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.