Hulp en steun na een verlies door zelfdoding
‘Met de dood eindigt de relatie niet’. Uit vingerafdruk van verdriet Manu Keirse.
Ervaringsverhaal
Gecondoleerd met het verlies van een voor jou dierbare naaste.
Helaas weet ik uit ervaring hoe het is om iemand te verliezen door zelfdoding. Ik kan mij nog heel goed herinneren hoezeer ik in paniek was, helemaal in de war en geen idee had wat ik moest doen. Als gezin belandden wij in een vreselijke nachtmerrie waar de mogelijkheid om weer wakker te worden ontbrak. We waren met elkaar letterlijk aan het overleven.
Pas later begreep ik dat ook je lichaam in de overlevingsstand gaat, je reageert vooral instinctief. Ik sliep heel oppervlakkig omdat mijn lijf steeds alert was op gevaar. Als ik ergens wakker van werd was ik gelijk klaar om te vluchten. Het lukte mij daarna bijna niet meer om weer verder te slapen omdat alles in mijn lijf aan stond…
Ik kon het mij bijna niet voorstellen dat alles in de wereld gewoon verder ging. Voor mij en ons stond alles stil. Vaak weten mensen niet wat ze tegen jou moeten zeggen. En als ik heel eerlijk ben wist ik zelf in het verleden ook niet hoe om te gaan met iemand die een dierbare heeft verloren aan zelfdoding. Je weet pas echt oprecht hoe het voelt als het je overkomt.
Vanaf het begin was het voor mij duidelijk dat ik dit niet alleen kon dragen en ben ik op zoek gegaan naar hulp. Daarbij ging ik veel af op mijn onderbuikgevoel. Ik had zo weinig energie dat ik deze niet wilde verspillen aan een begeleidingstraject die voor mij niet goed voelde. Maar omdat niet iedereen dezelfde behoefte heeft maak vooral een keus die goed voelt en in het tempo wat bij jou past.
Wat ik persoonlijk nooit had verwacht is dat het mij toch weer gelukt is om een betekenisvol leven terug te vinden. Nooit meer zoals het was en altijd met een zwart randje, maar kan weer oprecht genieten van bijvoorbeeld de natuur. Hopelijk kan mijn ervaring voor jou een heel klein lichtpuntje zijn aan het eind van deze donkere tunnel.
Ik wens je heel veel sterkte om dit verlies een draagbaar plekje te geven in je leven.
S.S. v.d. W.
Het verlies
Het verlies van een dierbare door zelfdoding is een van de meest ingrijpende ervaringen die iemand kan meemaken. Het roept vaak een storm van emoties op, zoals verdriet, schuldgevoel of boosheid. Daarnaast kunnen er veel vragen ontstaan: “Had ik iets kunnen doen?” of “Waarom is dit gebeurd?”.
Deze folder is bedoeld om je te ondersteunen in deze moeilijke tijd. Hierin vind je informatie over rouw, praktische zaken en beschikbare hulpbronnen. Het pad van rouw is zwaar maar je hoeft het niet alleen te bewandelen. Zoek steun wanneer je die nodig hebt.
Nabestaanden na zelfdoding
Elk jaar verliezen ongeveer 1800 mensen in Nederland hun leven door zelfdoding. Voor de nabestaanden is dit een hartverscheurende en verdrietige ervaring. Vaak blijven zij achter met een stroom van vragen: “Waarom heb ik dit niet zien aankomen?” “Hoe is het precies gebeurd?” “Wat als ik iets anders had gedaan?” “Draag ik schuld?” “Hoe kan ik dit verwerken?”
Nabestaanden van zelfdoding worstelen met diepe gevoelens van boosheid, machteloosheid en verdriet. Vaak voelen zij zich in de steek gelaten en afgewezen. Daarnaast ervaren ze vaak een overweldigend gevoel van isolatie, alsof ze alleen staan met hun vragen en pijn.
Veel voorkomende reacties op dit verlies:
• Verdriet; een diep en overweldigend gevoel van verlies en gemis.
• Schuldgevoel; het gevoel iets te hebben kunnen doen om de zelfdoding te voorkomen.
• Leegheid, afgestomptheid, machteloosheid; een gevoel van hulpeloosheid en onvermogen om de situatie te veranderen.
• Verwarring; tegenstrijdige gevoelens, innerlijke verwarring.
• Afgewezen; het gevoel in de steek gelaten te zijn.
• Boosheid; woede richting de overledene, zichzelf, of anderen die mogelijk betrokken waren.
• Isolement; een gevoel van eenzaamheid en het idee dat niemand de pijn begrijpt.
• Angst; bezorgdheid over de toekomst en hoe verder te moeten.
• Schaamte; het gevoel van stigma en sociale druk rondom zelfdoding.
• Opluchting; een gevoel dat de overledene niet langer lijdt wat gepaard kan gaan met schuldgevoelens en verwarring omdat het moeilijk te accepteren is dat de dood enige vorm van verlichting kan brengen.
Er is geen juiste manier van rouwen, iedereen verwerkt het op zijn eigen manier. Gevoelens kunnen variëren in intensiteit en duur, het is belangrijk dat nabestaanden de ruimte krijgen om hun emoties te uiten en steun te zoeken bij vrienden, familie of professionele hulpverleners. Rouw na zelfdoding is complex en kan anders voelen dan bij ander verlies.
Wat kan helpend zijn?
• Zoek steun; praat over je gevoelens met mensen die je vertrouwt. Het delen van emoties kan helpen om de pijn te verlichten.
• Wees mild voor jezelf en geef jezelf de tijd; rouw is een persoonlijk proces dat tijd kost. Geef jezelf de ruimte om te rouwen op jouw eigen manier en tempo. Zelfzorg is belangrijk tijdens het rouwproces.
• Herinner je dierbare; vind manieren om je geliefde te herinneren, zoals het maken van een herdenkingsplek, het schrijven van brieven of het delen van verhalen.
• Sluit je aan bij een steungroep; er zijn groepen speciaal voor nabestaanden van zelfdoding waar je ervaringen kunt delen met anderen die hetzelfde hebben meegemaakt.
• Educatie; leer meer over rouw en zelfdoding om beter te begrijpen wat je doormaakt en om te weten dat je niet alleen bent.
• Professionele hulp; je kunt overwegen om hulp te zoeken bij een psycholoog of rouwtherapeut die gespecialiseerd is in het ondersteunen van nabestaanden van zelfdoding.
• Vermijd isolatie; probeer contact te houden met anderen, ook al voelt het moeilijk. Sociale steun kan een belangrijke rol spelen in je herstel.
Waar kun je terecht voor hulp?
Professionele hulp
• Huisarts als eerste aanspreekpunt/POH GGZ.
• Rouwtherapeuten en psychologen gespecialiseerd in traumaverwerking.
Nabestaanden contact
• Stichting Nabestaanden Na Zelfdoding Groningen (SNZG) Een regionale stichting die lotgenotencontact en ondersteuning biedt. www.snzg.nl
• Lentis Geestelijke verzorging voor nabestaanden Geestelijk verzorgers van Lentis begeleiden gespreksgroepen voor nabestaanden van zelfdoding, met aandacht voor zingeving, verwerking en ondersteuning. www.lentis.nl/geestelijke-verzorging
• Familie ervaringsdeskundigen Lentis, contact via bel@lentis.nl
• Walk into the Light Jaarlijks evenement waarin stilgestaan wordt bij de impact van suïcidaliteit en het belang van aandacht, steun en preventie. www.walkintothelight.nl
Online informatie
• Handreiking voor nabestaanden
Als je iemand verliest door zelfdoding. https://handreiking-na-suicide.nl/
• Steun naar zelfdoding
Om plek om vragen te stellen voor nabestaanden, omgeving en betrokken professionals. www.steunnazelfdoding.nl/nabestaanden
Belangrijke contactgegevens
• MIND Hulplijn (www.mindhulplijn.nl ) Individueel advies en hulp aan iedereen die hierom vraagt (telefonisch/online)
• De Luisterlijn (www.deluisterlijn.nl ) Dag en nacht bereikbaar voor een vertrouwelijk gesprek (mail/chat/telefoon)
• Op de website van 113 (www.113.nl ) is ook veel informatie te vinden
Uitgave | Communicatie & Marketing