Strijdkreet #5

Magazine van het Leger des Heils

Jaargang 128 nr. 5

Wat zit je nou de hele dag te doen?

nr. 5 redactie Hoofdredactie Menno de Boer

Redactie | redactie@legerdesheils.nl Jurjen Sietsema Willemijn de Jong Nathan Sudmeier Suzanne Janse Marko Mellema

Vormgeving

Nathan Sudmeier

Traffic

Arnoud van Roosmalen

Cover

Csaba Peterdi

reageren & abonnementen LEGER DES HEILS T.A.V. REDACTIE POSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERE Redactie | redactie@legerdesheils.nl Abonnement | www.legerdesheils.nl

druk Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem

strijdkreet MAGAZINE VAN HET LEGER DES HEILS Stichter | William Booth Internationaal leider | Generaal AndrÊ Cox Leider Nederland | Commissioner Hans van Vliet www.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl Š Leger des Heils 2015 Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk.

Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.

4

De hectiek van Jorrit Bergsma

6

Dezelfde agenda, dag in dag uit

8

Kees van der Staaij: Maak van de zondag een parel in de week

10

De agenda van...

14

Ruimte in je hoofd

18

Wat zit je nou de hele dag te doen joh?

20

Ik dacht altijd dat ik een 9-tot-5-mens was

22

Druk? Voor echte rust moet je tijd vrijmaken

‘Niets is meer waard dan de dag van vandaag’ Als we naar de wereld van vandaag kijken, is deze uitspraak van de Duitse schrijver/filosoof Johann Wolfgang von Goethe best bijzonder. Want wij zijn vaak zo druk met de zaken die onze agenda voorschrijft, dat we nauwelijks nog de waarde van vandaag beleven. We rennen door het leven, proberen overal op tijd aanwezig te zijn, kijken tijdens gesprekken die we voeren al druk op onze

horloges, want de volgende taak wacht alweer. Tijd nemen voor onszelf, tijd nemen om eens goed na te denken, tijd nemen om te reflecteren, tijd nemen om te overpeinzen, daar hebben we geen tijd voor.

En het staat ook zo raar om tijdens werkuren eens de voeten op tafel te leggen om rustig na te denken over de volgende opdracht of activiteit.

En toch zouden we dat misschien eens wat vaker moeten doen. Niet altijd maar doorrazen, maar bewust tijd nemen om na te denken. Tijd nemen om ervoor te zorgen dat we de goede dingen doen.

Tijd nemen voor rust. Tijd nemen voor de dag van vandaag.

strijdkreet | 3

Agenda topschaatser Jorrit Bergsma soms super-hectisch:

“Koffers uitpakken, schaatsen, wassen en koffers weer inpakken…”

TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD TWITTER JORRIT BERGSMA / TEAM CLAFIS

Hoe ziet de agenda van een topsporter eruit? Topschaatser Jorrit Bergsma werd twee keer Nederlands en een keer Olympisch kampioen op de 10 kilometer. Maar ook in het marathonpeloton is hij steevast een van de favorieten voor de winst. Tussen de langebaanwedstrijden door, pakt hij zo nu en dan ‘gewoon’ een marathon mee.

4 | strijdkreet

J

orrit vertelt:

Vrije tijd?

“Mijn agenda is goed gevuld,

Blijft er, ondanks zijn drukke agenda, nog wel

maar ik beheer hem nog

vrije tijd over? En: wat doet Jorrit dan het liefst?

altijd zelf. Natuurlijk staan de

“Ik ben opgegroeid aan het water, in Friesland.

ploegtrainingen van tevoren

Ik heb tot mijn achttiende wedstrijden gezeild

vast. Maar daarbuiten heb ik voldoende ruimte

en tot vorig jaar woonde ik op de woonark waar

om mijn eigen trainingen te plannen. In het

ik ben opgegroeid. Wij zijn thuis altijd echte

wedstrijdseizoen is het wel vrij hectisch. Je

watersporters geweest en als het even kan, ben

vliegt van de ene plek naar de andere. Dan is

ik op het water te vinden. Samen met mijn vader

het koffers uitpakken, schaatsen, wassen en de

heb ik een zeilbootje, mijn vader zelf heeft een

koffers weer inpakken. Vooral vorig jaar tijdens

skûtsje. Maar zeilen kost vaak veel tijd. Daarom

de Olympische Spelen waren we veel van huis.

hebben we ook een speedbootje. Als we minder

Dan ben je blij dat het achter de rug is.”

tijd hebben, gaan we daarmee het water op.”

Fris aan de start

En dan is je partner ook nog top…

Vaak staan er in agenda’s van topsporters, naast

Jorrit trouwt op 2 mei met topschaatster

hun training- en wedstrijdschema’s, ook nog

Heather Richardson. In 2013 werd Heather

andere activiteiten gepland, zoals lezingen of

wereldkampioene sprint en dit seizoen pakte

sponsoractiviteiten. Hoe is dat bij Jorrit? “Ik geef

ze de tweede plek op het WK en won ze de

geen lezingen. Dat kan ik er niet bij hebben. Als

500 meter op het WK Afstanden. Hoe is het

sporter moet je uitgerust blijven. Omdat het

om een relatie te hebben met iemand die ook

reizen en het sporten zelf veel energie vragen,

topsport beoefent? Zie je elkaar dan eigenlijk

zoek ik naar mogelijkheden om tussendoor

nog wel eens? “Soms zagen we elkaar vier of

goed uit te rusten. Dat betekent allereerst

vijf maanden achter elkaar niet, dan een weekje

goede nachten maken. Vooral in de belangrijke

wel en vervolgens weer een hele periode niet.

wedstrijdperiodes, waarin er gepresteerd moet

Dat vond ik vervelend. We hadden dan wel elke

worden. Dan denk ik extra goed om mijn slaap

dag contact via Skype, maar dat is niet echt

en mijn voeding. Als je daar niet scherp op bent,

ideaal. Sinds mei vorig jaar wonen we samen in

dan bestaat de kans dat je ziek wordt en dat kan

Friesland en trainen we in dezelfde ploeg. Dat

niet. Ik wil juist in die periodes fris aan de start

heeft het een stuk makkelijker gemaakt.”

verschijnen.”

Toch maar een weddingplanner Een goede slaper

Voor hun huwelijk hebben ze toch maar een

Het scheelt dat hij een goede slaper is, zegt

weddingplanner ingehuurd, zegt Jorrit.

hij. Misschien soms zelfs iets te goed. Ook in

“Natuurlijk plan je de grote lijnen zelf, maar

de periodes waarin er net iets minder scherpte

het is wel heel fijn, zo’n weddingplanner. Zij

wordt gevraagd. Jorrit lacht: “Dan komt het nog

heeft, samen met mijn schoonmoeder, heel

weleens voor dat ik net op tijd of iets te laat op

veel werk verzet voor onze huwelijksdag.” De

de training verschijn. Gelukkig is mijn coach,

trouwdag van het schaatspaar vindt plaats op

Jillert Anema, niet iemand die je daar stevig op

een prachtige ranch in North Carolina (VS). “De

aanspreekt. Hij legt de verantwoordelijkheid bij

plechtigheid is aan een meer aan de rand van

jezelf. Als je het uiteindelijk verknalt, dan heb je

de ranch. Hoe kan het ook anders? Natuurlijk

dat aan jezelf te wijten en dat is natuurlijk zo.

hebben we ook een huwelijksreis gepland. Naar

Maar voor de rest houd ik mij keurig aan mijn

Hawaï. Daarna gaan we weer naar Nederland.

agenda.”

We hebben tenslotte een agenda…”

strijdkreet | 5

Dezelfde agenda, dag in dag uit TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD WENDY BOS

M

idden in de drukke Utrechtse volkswijk Zuilen staat een klooster: het Cenakelklooster. Er wonen vijf zusters die zich ‘Dienaressen van de Heilige Geest van de Altijddurende Aanbidding’ noemen. Zuster Maria Confidens is overste in het klooster. Al 54 jaar geeft zij al haar tijd aan de bediening van het gebed. Dag in, dag uit.

Wat bezielt de zuster om zich zo te willen afzonderen?

Dat is een vraag die ze regelmatig van bezoekers krijgt.

“Ik had als kind al het verlangen om zo te leven. Ik groeide op in het Westland in een groot, gelovig gezin.

We gingen elke dag naar de heilige mis. Er groeide bij mij een grote liefde voor Jezus Christus. Natuurlijk leek het me fijn om een gezin te krijgen, maar ik voelde een groter verlangen naar dit leven. Ik hield meer van Christus en kreeg innerlijke zekerheid toen ik op mijn negentiende besloot om non te worden.”

We spreken af in het klooster, omdat zuster Maria

6 | strijdkreet

Confidens niet onnodig buiten het klooster komt.

Wakker blijven

Eenmaal binnen word ik vanachter een raampje

Zuster Maria Confidens leeft volgens een dagorde.

verwezen naar een kleine kamer. De kamer lijkt een

Elke dag is op dezelfde manier ingedeeld. Om half

beetje op een verhoorkamer; grote houten spijlen tussen

zes opstaan, om kwart over zes het eerste gebed. Elke

mij en zuster Maria. “Is dat ter bescherming?” vraag

ochtend om acht uur een eucharistieviering. Een

ik, nadat we de hand door de spijlen hebben geschud.

middaggebed om kwart over twaalf, een getijdengebed

“Nee hoor, dat is meer symbolisch. Het laat zien dat wij

om half vier ’s middags en een avondgebed om zes

buiten de wereld staan. We leven hier afgezonderd. We

uur ’s avonds. “We bidden tussen die diensten door

komen weliswaar alleen buiten het klooster als het strikt

ook persoonlijk in de kapel. Zo hebben we ook

noodzakelijk is, maar dit zijn geen gevangenistralies.”

nachtdiensten. Ik moest ’s nachts bidden op witte

donderdag, en ik was zo slaperig! Toen kwam de zin

is onze taak. Dus we bidden elke dag andere gebeden,

van Jezus in mijn hoofd die hij tegen zijn slapende

lezen andere gedeelten uit de Bijbel. We voelen ons

leerlingen zei in Gethsemane, vlak voor hij gekruisigd

niet elke dag hetzelfde.” En heeft ze als overste wel eens

zou worden: ‘kunnen jullie niet eens één uur met mij

stress? “Ja, als ik iets met de computer moet doen en

waken?’ Ik bad God toen om kracht en gelukkig bleef ik

het gaat niet helemaal zoals ik wil. Dan heb ik ook wel

wakker om te kunnen bidden.”

stress. Ik laat het dan maar los en probeer het later nog eens. En als overste heb je meer verantwoordelijkheid,

Radio luisteren

dus ik heb genoeg te doen. Als je bijvoorbeeld tuinzuster

Het lijkt zo saai. En een beetje uitzichtloos. Altijd maar

bent, heb je wel een rustiger leven.”

bidden, elke dag hetzelfde ritme. Wil je niet af en toe liever even naar buiten dan alleen maar binnen bidden?

Vroeg uit bed

“Ik heb nooit spijt gehad van mijn keuze voor dit leven.

Een zachte bel herinnert aan het middaggebed dat zo

Maar natuurlijk, het voelt soms als een offer. Soms wil

begint. “Ik ben toch blij dat ik niet zo vroeg uit bed hoef

ik ook even niet bidden. Maar Jezus heeft zijn hele leven

’s morgens,” zeg ik. De zuster lacht. “We gaan ook op tijd

opgeofferd voor ons. Als mijn leven als een offer voelt,

naar bed, hè. Dit leven is een geschenk, het is niet voor

voel ik me extra verbonden met Hem. En dat is wat ik

iedereen weggelegd. Maar een leven in aanbidding kan

zo graag wil; me verbonden voelen met God.” Op de

voor iedereen. Het gaat erom dat je God betrekt bij je

vraag of niet elke dag dezelfde is, schudt zuster Maria

bezigheden. Als ik ’s morgens begin, vraag ik: Heer, wat

haar hoofd. “We leven niet helemaal afgezonderd van

wilt u dat ik doe? En dan doe ik niet eerst het leukste,

de wereld. Elke dag horen we op de radio wat er in de

maar dat wat het meest nodig is. Dat is een uitdaging

wereld gebeurt. Voor die gebeurtenissen bidden we. Dat

voor ieder mens.”

strijdkreet | 7

Kamerlid Kees van der Staaij:

“Christelijk of niet: maak van de zondag een parel in de week�

TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD WENDY BOS

D

e moderne mens wordt steeds meer geleefd door zijn (vaak digitale) agenda. Signalen, pieptonen en trillingen herinneren er ons aan dat we naar de volgende afspraak moeten, de vuilcontainer bij de weg moeten zetten of een rekening moeten betalen. De 24-uurs maatschappij draait op volle toeren en het lijkt wel alsof we het steeds drukker krijgen. Tweede Kamerlid (en fractievoorzitter) Kees van der Staaij (SGP) heeft, net als veel Nederlanders, een drukke agenda en juist daarom pleit hij voor een vaste rustdag.

8 | strijdkreet

“De maatschappij vraagt veel van ons”, zegt

te doen, maar aan de andere kant vragen

Kees van der Staaij. “Je kunt je bijna niet meer

velen zich af of we wellicht iets opgeven, iets

veroorloven om geen agenda te hebben waarin

verliezen met het loslaten van de zondagsrust.

je alles bijhoudt.” Ook zijn eigen agenda is goed

Juist voor werknemers die worden ingezet op

gevuld. Hij rent vaak van fractieoverleg naar

zondag. Het zijn namelijk niet alleen maar de

plenaire vergadering in de Tweede Kamer. Van

winkelmedewerkers, maar ook zij die actief zijn

werkbezoek naar spreekbeurt. “En dan is er

in het transport en de bevoorrading van die

nog het gezinsleven. Een balans vinden tussen

winkels die nu op zondag moeten werken. Je zet

werk en gezin, werk en vrije tijd kan in een

een hele keten in werking van mensen die door

maatschappij als de onze soms knap lastig zijn.

de week ook al moeten werken.”

Daarom moeten we bepaalde dingen bewust bewaken. Je hebt een rustmoment nodig in de

Meer winst?

week. Voor mij is dat de zondag. Een ‘paleis in

Volgens Van der Staaij is de zondagsopening

de tijd’.”

ook niet in de eerste plaats een wens van de consument of de winkelmedewerker, maar

Zondagsrust verdwijnt

meer van de grootwinkelbedrijven. “Om meer

“Ik geloof dat de zondagsrust een geschenk van

winst te maken. Terwijl de directeuren op hun

de Schepper, van God, is. Het is een onderdeel

plezierboten op zondagmiddag op het water

van de Tien Geboden. Een dag waarop je in

dobberen, zijn hun medewerkers aan het werk.

het bijzonder met de dingen van het Koninkrijk

Dat zou ik graag anders zien en ik merk uit

van God bezig bent.” Daarmee doelt Van der

gesprekken dat er een soort tegenbeweging aan

Staaij ondermeer op het bezoeken van een kerk.

het ontstaan is van mensen die vinden dat er in

“Een van de redenen waarom de zondagsrust

je agenda bewust plek moet zijn voor rust, voor

in Nederland tot ergens halverwege de jaren

aandacht voor je gezin of voor degene van wie

’90 een soort heilig bastion was waaraan niet

je houdt.”

werd getornd. Zelfs niet door niet-christenen.

Die klaagden zo af en toe over het klokgelui

Niet omdat het moet

waarvan ze op zondagochtend wakker werden,

“Gewoon eens uitgebreid praten met elkaar,

maar meer ook niet. Totdat het D66 lukte om de

wandelen, een spelletje doen. Dingen waar je

winkels op zondag open te krijgen. Eerst vier,

door de week niet meer zo gauw aan toe komt.

toen acht, toen twaalf keer per jaar. En sinds

Ik zeg: maak van de zondag een speciale dag,

2013 onbeperkt.” De SGP-politicus vindt dat een

een feestdag. Ook al doe je niets aan geloven.

slechte zaak. Niet alleen vanuit zijn geloof, maar

Ontbijt lekker met elkaar, kijk eens even niet op

vooral omdat er, naar zijn idee, iets waardevols

je mobiele telefoon. De zondag kan een dag zijn

verdwijnt met het loslaten van de vrije zondag.

waarop je dingen doet waar je door de week, als

“En daarin sta ik niet alleen.”

je allemaal met je eigen dingen bezig moet zijn, niet aan toekomt. Zelf doe ik die dingen graag

Verlies van rust

met mijn gezin. We maken ook graag samen

“Uit onderzoek blijkt dat burgers zelf ook

muziek op zondagmiddag. Zondag is zo een

vaak helemaal niet zitten te wachten op deze

‘parel in de week’. Niet omdat het moet, maar

ontwikkeling. Aan de ene kant vinden ze het

omdat het mág en om te voorkomen dat we

wel handig om op zondag een boodschap

vastlopen in onze levens, in onze agenda’s.”

strijdkreet | 9

TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD WENDY BOS

De een krijgt het Spaans benauwd als hij na een dag op kantoor óók nog eens boodschappen moet doen, de ander huppelt fluitend van werklunch naar eetafspraak, van commissie naar hobbyclub en weer terug. In hoeverre bepaalt je beroep hoeveel tijdsdruk je ervaart? Wat kun je eigenlijk allemaal doen binnen 24 uur? Hoge Raad-medewerker Ewout en student Christiaan houden er nogal verschillende agenda’s op na. En nachtportier Lars heeft er niet eens een.

10 | strijdkreet

L

ars van der Werf werd bekend door zijn versjes – kleine, romantische gedichtjes. De oplettende Twittervolger van deze Lars weet dat hij daarnaast ook nachtportier is in een hostel. Hoe ziet de agenda van Lars eruit?

“Ik heb geen agenda. Ik krijg steevast een nieuwe voor Sinterklaas, maar ik gebruik nooit agenda’s. Mijn geheugen is goed genoeg om alle afspraken te onthouden. Als ik ergens moet optreden, dan geeft mijn uitgever dat een dag van tevoren door. En verder houd ik het rooster van het KingKong-hostel in de gaten. Dat zijn de vaste dingen die ik moet weten.

Andere afspraken onthoud ik gewoon.”

Okee, maar hoe ziet jouw weekritme er dan uit?

“Twee à drie nachten per week werk ik van 12 tot 8 uur bij het hostel. De rest van de week heb ik overdag vrijgezellenfeestjes, bruiloften of andersoortige bijeenkomsten, waar ik de dichter uithang. Dan maak ik gedichtjes op maat. Ik wissel dus van dag- en nachtritme, maar omdat ik net iets meer overdag leef dan ’s nachts, probeer ik zo snel mogelijk weer terug te keren naar mijn dagritme.”

Word je niet heel moe van zo’n ongestructureerd ritme?

“Nee, ik kan er goed tegen. Mijn vader wordt al gek bij de wisseling van zomer- naar wintertijd of andersom, maar mijn biologische klok lijkt wel defect. Of ik kan ‘m zelf instellen. Sowieso heb ik weinig slaap nodig. Ik ben soms 35 uur achter elkaar wakker als ik twee nachten werk en de dag ertussendoor een optreden heb. Dan leef ik op powernaps van 90 minuten – gaat prima.”

Zijn er wel nadelen aan jouw ritme dan?

“Voor je sociale leven of je liefdesleven is mijn ritme verre van ideaal. Ik moet afspraken met vrienden en familie zorgvuldig plannen. Truc van mij is om ’s ochtends, als ik klaar ben met mijn nachtdienst, geen nieuws te kijken dat bij de nieuwe dag hoort. Pas nadat ik heb geslapen, begin ik aan de nieuwe dag. Op die manier lopen de dagen en nachten niet constant in elkaar door en houd ik in mijn hoofd zeven dagen per week helder.”

strijdkreet | 11

E

wout Jansen is wetenschappelijk medewerker bij de Hoge Raad der Nederlanden. Hij adviseert over de ontwikkeling van het civiele recht. Hoe druk ben je met zo’n baan?

“Ik werk vier dagen per week bij de Hoge Raad. Ik zit dan in de bibliotheek veel te lezen, te onderzoeken en te typen. Er heerst bij ons geen overwerkcultuur, dus ik werk niet in het weekend. Als ik wegga, ben ik gewoon klaar. Dat komt waarschijnlijk doordat wij vooral ingewikkelde, principiële vragen krijgen. Dat moet heel grondig, er staat minder tijdsdruk op dan de druk die een rechter of advocaat ervaart.”

Wat doe je dan zoal op een werkdag?

“We maken de zogenaamde ‘jurisprudentie’. Na een ‘gewoon’ hoger beroep, kun je nog terecht bij de Hoge Raad. Het moet dan om een zaak gaan die ook voor andere uitspraken belangrijk is. Ik schrijf eigenlijk elke paar weken een kleine scriptie.”

Maar er zit weinig tijdsdruk op je werk zei je?

“Ja, nou… Minder dan bijvoorbeeld in de advocatuur. Ik merk in mijn werk regelmatig dat zaken niet goed zijn uitgedacht doordat er te weinig tijd voor was. Het laatste jaar had ik ineens wat concentratieproblemen en kreeg ik moeite om het tempo bij te houden. Toen ervoer ik wel tijdsdruk.”

Wat doe je als je niet werkt?

“Ik heb meer adviserende rollen. Zo ben ik voorzitter van stichting Cultuurboord. En ik ben presentator/comedian bij Sunday Assembly, een soort kerk zonder religie. Op de dag dat ik niet werk, ben ik bezig met promoveren en werk ik aan een eigen cabaretprogramma. En o ja: ik adviseer bijvoorbeeld ook bij de Reclame Code Commissie.”

Dat klinkt druk!

“Ja, ik heb het wel vaak druk. Maar de projecten die ik doe, overlappen ook wel met m’n sociale leven – dat scheelt. De liefde is een rustpunt voor mij. Rustig met mijn vriendin Lisa ergens naartoe of samen iets vrolijks doen, dat is mijn meditatie.”

Zou je iets aan de je agenda willen veranderen?

“Ik zou het liefste elke dag van de week iets anders doen. Ik doe voor mijn gevoel op alle fronten te weinig. Dat is wel jammer.”

12 | strijdkreet

C

hristiaan van Grootheest is student Communicatie & Organisatie. Hij heeft heel veel vrije tijd. Hoe relaxt is dat eigenlijk?

“Ik heb doordeweeks elke dag 2 of 3 uur college.

Voor de rest ben ik helemaal vrij. Natuurlijk moet ik wel verplichte dingen lezen en opdrachten maken, maar dat kost niet echt heel veel tijd. En ik kan wel goed in bed werken, haha. Mijn colleges beginnen om 09.00 of 11.00 uur en voor die tijd doe ik vaak niks.”

Wat doe je op al die vrije middagen en avonden dan? “’s Middags doe ik nog wel gestructureerd dingetjes voor school, maar in de gaten in mijn agenda kijk ik veel series.

Soms denk ik, als ik uit college kom: ‘Hmm, wat zal ik deze middag eens doen?’ En dan hang ik wat met vrienden in de tuin bijvoorbeeld, of werk ik als koerier.

Dat laatste doe ik twee dagen in de week ongeveer.”

Geen vaste afspraken in de avonden?

“Jawel, ik sport elke dinsdagavond, op woensdagavond ga ik naar koor en op donderdagavond heb ik dispuutsborrel van mijn studentenvereniging. Geen nare dingen, nee! Ik besef ook wel dat ik erg luxe in mijn tijd zit. En dat ik van deze tijd erg moet genieten, voor ik straks in een 40-urige werkweek beland.”

Heb je uberhaupt wel stress dan?

“Nah, niet echt nee. Soms vlak voor een presentatie een beetje. Ik heb momenteel weinig nare dingen om te doen en veel dingen die ik echt leuk vind. Maar ik zou wel iets meer van mijn tijd aan een ander willen geven.”

strijdkreet | 13

“Ruimte in je agenda, is ruimte in je hoofd” TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD WENDY BOS

W

aarom hebben m e ns e n v aak het ge v oel da t ze te weinig t ijd h ebben en v oortdurend ac hte r zi ch zel f aanhollen? G erald Es sers is ex pert op het gebied v a n t i mema nagement en opr ic hte r v a n TIJD winst.c om . E en bedr ijf d a t werel dw ijd bedr ijv en traint i n t i mema nagement. Zijn de v ie s : “ W ij mo eten weer leren waar het ec ht om draait in ons le v en en ons we rk”.

werk is het in de eerste plaats de werkgever die bepaalt wat belangrijk is. Maar, hoort wat je allemaal doet eigenlijk wel echt bij je functie? Of is er in de loop van de tijd steeds meer bijgekomen wat eigenlijk iemand anders, die het misschien zelfs beter zou kunnen, zou moeten doen? In je privéleven bepaal je zelf wat belangrijk is. Voor mij zijn dat mijn gezin en mijn hobby’s, voor iemand anders kan dat iets anders zijn.”

Hoe kan het eigenlijk zo mis zijn gegaan in onze samenleving, dat we iemand nodig

De agenda. Uitgevonden om op een eenvoudige

hebben die ons vertelt hoe we onze tijd het

manier overzicht te scheppen in je dag of je

beste kunnen indelen? Volgens Gerald is de

werk. Van oudsher een papieren boekwerk,

consumptiemaatschappij de oorzaak van alle

vandaag de dag steeds vaker een digitale

ellende. “We doen het onszelf aan. Wij willen zo

agenda op de smartphone, tablet of computer.

weinig mogelijk betalen voor de producten die

Met de mogelijkheid om voor elk agendapunt

wij kopen, maar wij eisen wel dat ze van goede

een melding in te schakelen, zodat je niets

kwaliteit zijn. Daarmee staan bedrijven onder

vergeet.

druk. Ze moeten steeds verder afslanken om die producten betaalbaar te houden. Daarom

“We leven in een tijd waarin we door onze

ontslaan ze werknemers zodat hetzelfde werk

agenda en onze smartphones worden geleefd,”

met minder mensen moet worden gedaan. Die

zegt Gerald. “We laten ons meeslepen van

stortvloed aan brieven, e-mails en telefoontjes

de ene e-mail naar de andere, van het ene

moet nog steeds worden beantwoord. Dan red

telefoontje in het andere. We checken daarnaast

je het niet meer door zelf maar iets te bedenken

regelmatig onze Facebook- of Twitterstatus,

en heb je dus iemand nodig die je technieken

willen weten of het regent als we naar buiten

leert om je tijd op een goede manier in te

gaan en wat het laatste nieuws is. Er is dus veel

delen.”

dat ons afleidt. In ons werk, maar ook in ons privéleven.”

“Wat wij doen, is proberen zoveel mogelijk dingen meetbaar te maken. Het overzicht terug

14 | strijdkreet

“Daarom is mijn advies aan de mensen die wij

te krijgen. En dan zien we dat het mogelijk

trainen, om eens goed na te denken over wat

is om zeker 15 tot 25% tijdwinst te halen.

echt belangrijk is in je werk en je leven. Op je

Bovendien proberen we mensen ontspannener

met hun agenda te leren omgaan, zodat ze

nemen. Timemanagement is eigenlijk het

niet vastlopen. Ik vergelijk het weleens met een

broodnodige onderhoud waarmee alles soepel

auto. Als je die niet regelmatig voor een kleine

blijft lopen. Het kost tijd, maar levert uiteindelijk

of grote beurt naar de garage brengt, loopt hij

tijd op en daardoor minder stress. Dat heeft

ook vanzelf vast. Dat onderhoud bij mensen

niet alleen effect op je werk, maar ook op je

is bijvoorbeeld je dag op een goede manier

privéleven.”

afsluiten. Even achterom kijken, wat heb ik wel en wat heb ik niet gedaan? Is dat erg? En wat

“Je tijd op een goede manier gebruiken, werkt

staat er voor morgen in mijn agenda?”

in alles door. Ruimte in je agenda creëren, betekent ruimte in je hoofd creëren zodat je

“Wat ik veel zie gebeuren, is dat mensen

ook in je privéleven alle ruimte hebt om je bezig

’s avonds de deur op kantoor achter zich

te houden met de dingen die er daar toe doen.

dichtdoen en ’s morgens weer tussen de

Daar word niet alleen jij, maar iedereen beter

puinhopen duiken zonder even afstand te

van.”

strijdkreet | 15

Het lijkt wel of we het in deze tijd drukker hebben dan ooit.

Door de tijd heen hebben veel mensen al wijze dingen gezegd over goed omgaan met je tijd.

Een greep...

“De tijd bestaat alleen maar omdat anders alles tegelijk zou gebeuren” Albert Einstein

“Ook deze tijd zal eenmaal de goede oude tijd heten.”

Godfried Bomans “Een vriendelijk woord hoeft niet veel tijd te kosten, maar de echo ervan duurt eindeloos”

“Zoek de Heer nu Hij zich laat vinden, roep Hem terwijl Hij nabij is” Jesaja 16 | strijdkreet

Moeder Teresa

“Voor alles wat gebeurt is er een uur, een tijd voor alles wat er is onder de hemel Er is een tijd om te huilen en een tijd om te lachen, een tijd om te rouwen en een tijd om te dansen een tijd om te zwijgen en een tijd om te spreken.”

Prediker

“Er is maar één moment dat je op tijd kunt komen. Ben je er niet, dan ben je óf te vroeg, óf te laat.”

Johan Cruijff

“Maak je geen zorgen voor de dag van morgen, want de dag van morgen zorgt wel voor zichzelf. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen last.”

Jezus Christus

“In de ene helft van ons leven offeren we ons leven op om geld te verdienen, in de andere offeren we geld om weer gezond te worden. En al die tijd gaan gezondheid en leven er zachtjesaan van door.”

Voltaire

“Tijd is een rivier, een niet te stuiten stroming van al het geschapene. Het ene is niet eerder zichtbaar dan op het moment dat het snel voorbij wordt gesleurd en het andere komt eraan drijven om op zijn beurt weer te worden weggeveegd.”

Marcus Aurelius

“Houd elke dag 30 minuten vrij voor je zorgen en doe in deze tijd een dutje.”

Abraham Lincoln strijdkreet | 17

Wat zit je nou de hele dag te doen joh?

TEKST MENNO DE BOER ILLUSTRATIE MICHELLE DE BREE

M

isschien komt het

vaatwasser uitruimen, lunches

aan, eten klaarzetten voor

doordat ik ouder

klaarmaken voor de kids, de

de boys, naar de sporthal -

word. Dat ik soms

was uit de machine halen en

training geven, nog even snel

denk: waar ben ik nou helemaal

ophangen, snel broodje en

afstemmen voor de vergadering

mee bezig? Vroeger dacht ik

glas melk wegduwen, de auto

van deze week, naar huis,

namelijk nooit aan dat soort

in, naar mijn werk. Na een

sportkleding in de wasmachine,

dingen. Dan ging ik gewoon maar

drukke werkdag weer naar huis,

programmeren, wasmiddel

door…

meteen achter de potten en

erbij… pfff even zitten.

pannen, met m’n dochter eten

18 | strijdkreet

Elke dag is een eindeloze

(de boys zijn aan het sporten),

“Pap! Kun je ff helpen met

stroom van dingen die ik moet

snel de boel in de vaatwasser,

wiskunde!?” Tuurlijk… Tegen

doen (denk ik): op tijd opstaan,

kantoorkloffie uit, sportkleding

tienen liggen de jongste twee

wel in hun bed. Met de oudste

mijn oma kreeg) vanonder

van iedereen. Zou er voor Mij

nog wat drinken, even een

het bed tevoorschijn. Ik sla

ook maar iets te wonderlijk

onnozel tv-programma kijken,

het behoorlijk versleten boek

zijn?’ zegt God in Jeremia 32,

de vaatwasser op de timer en

open en blader wat. Ik zoek

vers 27. God handelt ook naar

dan ook maar onder de wol.

iets toepasselijks, maar kan het

Zijn eigen plan. Op Zijn tijd.

niet vinden. Ik zoek naar iets

Dus niet naar mijn plan, op

Zo ’s avonds laat lig ik nog

rustgevends, maar word tijdens

mijn tijd… Maar God kent mijn

weleens op mijn rug naar het

het zoeken steeds onrustiger.

worstelingen, mijn moeiten,

plafond te staren en heb ik het

De preek van deze week dan

mijn verdriet, mijn strijd, mijn

gevoel dat ik soms geleefd

maar. Die ging over de eerste

vreugde, mijn wensen, mijn

word. Dat mijn agenda door

twee verzen uit het twaalfde

overwegingen. Hij kent ze en

iedereen wordt beheerd en

hoofdstuk van het Bijbelboek

stelt me gerust. Ik mag naar

bepaald, behalve door mezelf.

Romeinen.

Hem toe vluchten, mijn leven

Als alleenstaande papa valt het

in Zijn hand leggen, Hij zal mij

soms niet mee om alles goed

‘…met een beroep op Gods

helpen (Psalm 31, vers 5 en

voor elkaar te hebben. En dan

barmhartigheid vraag ik je

6). Hoe meer ik ga beseffen

moet de tuin nog, het tuinhuisje

om jezelf in Gods dienst te

dat God alles in Zijn machtige

lekt, de schutting ligt nog half

stellen als een levend, heilig

hand heeft, hoe meer ik me wil

plat na de laatste storm, er ligt

en een voor God aangenaam

verdiepen in Zijn woord en Zijn

een berg snoeiwerk van het

offer, want dat is je redelijke

plan, hoe meer ik open sta voor

najaar op een hoop, eigenlijk is

godsdienst. En je moet jezelf

vernieuwing en verandering.

het huis aan een schilderbeurt

niet aanpassen aan deze

Om zo meer te ontdekken van

toe, oh boy, houd het dan

wereld, maar veranderen door

Gods wil voor mijn leven.

nooit op? En wat is er over van

je gezindheid te vernieuwen,

mijn dromen? Mijn plannen?

om zo te ontdekken wat God

Durf ik dat offer te brengen?

Mijn toekomstverwachtingen?

van je wil.’

Mijn leven helemaal aan Hem

Vaak durf ik niet eens verder

te geven die er redelijkerwijs

te kijken dan de volgende dag.

Poe. Ik moet mijn leven aan

ook het meeste recht op heeft?

Ik vecht tegen de tranen (die

God offeren dus. Dat is mijn

Heer, help me, want dat kan ik

er toch al veel te vaak zijn) en

redelijke godsdienst. Waarom

niet alleen! Wilt u meer mijn

onrustig draai ik me op mijn

zou ik dat doen? Mijn hele leven

agenda bepalen?

zij… “Wat zit je nou eigenlijk de

in Zijn dienst stellen. Is dat

Zijn prachtige antwoord:

hele dag te doen joh?” mompel

redelijk? Tja, als ik besef dat

‘Natuurlijk help Ik je. Ik ben met

ik vermoeid en ik sluit mijn

God Zijn zoon Jezus gegeven

je, altijd, tot het einde van deze

ogen. “God, wat ben ik moe.”

heeft om mij te redden, dan is

wereld komt!’ (Mattheüs 28,

dat misschien niet onredelijk.

vers 20).

Hallo?

O ja… God is er ook nog…

Helemaal als ik besef dat ik zonder het offer van Jezus niet eens bij God in de buurt kan

Ik kruip onder de wol en sluit

komen. En God verzekert mij er

voor de tweede keer mijn

ook van dat Hij voor mij zorgt,

ogen… Morgen weer vroeg

Ik kruip mijn bed weer uit en

als ik mijn zorgen bij Hem

op; de was, lunch voor de kids

haal de oude bijbel (die ik

breng (1 Petrus 5, vers 7). Hij is

klaarmaken, de vaatwasser

meer dan dertig jaar geleden

in staat om al mijn problemen

uitruimen en God danken voor

op mijn 17e verjaardag van

op te lossen. ‘Ik ben de God

een nieuwe dag!

strijdkreet | 19

20 | strijdkreet

Officier bij het Leger des Heils

“Ik dacht altijd dat ik een 9-tot-5-mens was”

H

TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD MICHAEL DAMEN

ij zou niet anders meer willen, maar

Reden voor mij om te gaan studeren.

het was wel even wennen. Reinier

Theologie, omdat ik het interessant vond. In de

van Dijk (39) is sinds twee jaar

tijd dat ik als onderzoeker werkte, dacht ik ook

officier (voorganger) in het Leger des

nog dat ik een 9-tot-5-mens was. Dat het wel bij

Heils. Een drukke baan. “Het vraagt voortdurende

mij paste. Die gedachte is in de loop van de jaren

beschikbaarheid van je. Je werkt met mensen

veranderd. Ik heb gaandeweg ontdekt dat ik mij

en noodsituaties kennen geen tijd. Als iemand

heel goed voel bij onregelmatige werktijden.

geestelijke bijstand nodig heeft, dan moet je er zijn,

Dat ik daardoor zelfs beter functioneer.

al is het midden in de nacht.”

Toen ik docent was, heb ik ook een tijdlang vrijwillig als voorganger in een korps van het

Voorganger zijn in het Leger des Heils betekent

Leger des Heils gewerkt. Dan stond ik overdag

niet alleen dat je pastor of zielzorger bent, maar

voor de klas en in de uren die ik vrij was, werkte

ook dat je een managersrol hebt in het korps

ik voor het Leger.”

(de kerkelijke gemeente). Samen met de mensen van het korps bepaal je het beleid op lokaal

Rust bewust inplannen

niveau en organiseer je activiteiten. “Dan leid je

Maar, hoe zit het dan met zijn rustmomenten? Je

op zondagmorgen ook nog vaak de wekelijkse

kunt toch niet 24 uur per dag, 7 dagen per week

samenkomst en als de tuin naast ons gebouw

aan het werk zijn? “Dat klopt. Toen ik docent

een opknapbeurt nodig heeft, dan werk ik net zo

was, heb ik al geleerd dat je je rustmomenten

hard mee.”

bewust moet plannen en dat je je er dan ook aan moet houden. Dat komt mij nu, als heilsofficier,

Geen 9-tot-5

goed van pas. Die rustmomenten zijn heilig en

Zijn agenda is flink gevuld, zegt Reinier, maar

hard nodig om het vol te kunnen houden. In die

dat was altijd al het geval. “Stilzitten is niets

momenten ben ik puur bezig met de dingen

voor mij.” Voordat hij besloot om voor het

die mij afleiding en rust geven. Televisie kijken

Leger des Heils te gaan werken, was hij docent

bijvoorbeeld, lezen of in mijn eigen tuin bezig

wis- en natuurkunde aan een middelbare

zijn. In die momenten denk ik ook niet aan mijn

school en werkte hij als onderzoeker in de

werk. Dat moet je wel leren trouwens. Zeker als

levensmiddelenindustrie. “Ook als docent

je pas begint. Het is een knop die je moet leren

was het al aanpoten. Je moest je lessen

omzetten.”

voorbereiden, toetsen maken en deze (vaak in het weekend) nakijken. In de jaren daarvoor

“Ja, ik heb een drukke agenda en werk vaak op

werkte ik in de levensmiddelenindustrie. Een

tijden dat andere mensen vrij zijn. Maar aan de

9-tot-5-baan. Hartstikke interessant, dat wel,

andere kant kan ik mijn tijd, binnen de kaders

maar ik ging ’s morgens naar het laboratorium

van mijn werk, zelf indelen. En dat geeft mij een

en ’s avonds weer naar huis. Vrije tijd genoeg.

vrij gevoel dat ik niet meer kwijt wil.”

strijdkreet | 21

Druk? Voor echte rust moet je tijd vrijmaken Échte rust zit ‘m niet in het weekend. Ook niet in het uurtje ‘me-time’ dat je hebt als de kinderen op bed liggen en het huis is opgeruimd. En zelfs niet in drie weken uitgebreid luieren op een strandstoel in ZuidFrankrijk. Echte rust kun je elke dag ervaren, thuis en op het werk. Ook tijdens periodes van stress en drukte.

Die rust zit niet in lege plekken in je agenda, maar gaat veel dieper. Je moet ervoor op zoek naar zingeving en het doel van je leven. En je hebt Jezus daarbij nodig.

Paradoxaal genoeg moet je er wel iets voor doen: tijd vrijmaken.

TEKST SUZANNE JANSE BEELD ALENA OZEROVA

22 | strijdkreet

T

ijd vrijmaken is allesbehalve makkelijk in onze maatschappij. En tijd vrijmaken om rust te creëren, klinkt al helemaal onmogelijk. Maar om Jezus echt te leren kennen, moet je investeren. Investeren met tijd en aandacht. Dat kan moeilijk zijn in het begin.

Maar als je volhoudt, betaalt die investering zich dubbel en dwars terug. Rust en ruimte in je hoofd!

Zelfs als je agenda vol zit. Rust creëren, hoe doe je dat?

1

Kies een ritme en maak een planning. Spontaniteit kan lekker zijn, maar levert ook veel stress op als het wordt gecombineerd met ‘moetjes’. Gewoontes zijn uiteindelijk makkelijker vol te houden. Het nemen van rust kan zo’n gewoonte worden. Markeer een duidelijk begin- en eindpunt en bepaal hoeveel dagen, weken of jaren je deze planning volhoudt. Lees bijvoorbeeld elke dag vijf minuten in de Bijbel. Wil je iets laagdrempeliger beginnen? Kijk dan bijvoorbeeld eens op legerdesheils.nl/geloven. Houd je aan de afgesproken momenten. Ga ook niet te lang door.

Door niet steeds aan de slag te zijn, maar op tijd te stoppen, ben je minder gehaast. Wat je dan wél doet, doe je beter.

2

Concentreer je op je ademhaling. Hoe beter die is, hoe beter je je voelt, zeggen deskundigen. Goed zorgen voor je lichaam is sowieso belangrijk in tijden van drukte. Van continue tijdsdruk of zorgen kun je namelijk lichamelijke klachten krijgen. Zelfs de Bijbel benadrukt het belang van goed zorgen voor je lijf (1. Kor 6: 19): ‘Of weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de heilige Geest, die in u woont en die u ontvangen hebt van God, en weet u niet dat u niet van uzelf bent?’ Stress zorgt voor een hoge, oppervlakkige ademhaling. Dat kost energie, en moeheid werkt piekeren weer in de hand: een neerwaartse spiraal.

Haal adem via je je neus. Zorg dat niet alleen je borst, maar ook je buiken en je flanken uitzetten. Een beproefde methode is de ‘4-7-8-methode’. Adem vier seconden in, houd de lucht zeven seconden vast en adem gedurende acht seconden uit.

3

Doe elke dag tien minuten helemaal niets. Ga op een stoel zitten en leg je handen in je schoot.

Laat jezelf niet afleiden door je horloge, maar schakel bijvoorbeeld de timer van je telefoon in. De eerste dagen heb je misschien moeite met het ‘nietsdoen’.

Daarna zul je merken dat het steeds prettiger wordt om je gedachten te ordenen. Door christenen wordt deze tijd ook wel ‘stille tijd’ genoemd. Als je hoofd eenmaal tot rust gekomen is, kun je deze tien minuten gebruiken om te bidden. Hoe stiller je gedachten zijn, hoe makkelijker je contact legt met God.

4

Maak op vrije dagen een lange wandeling.

Wandelen is een bijzonder goede manier om te ontspannen. Het ritme van je stappen en je regelmatige ademhaling zorgen voor een vermindering van gevoelens van stress en zorgen. Laat je telefoon thuis en kijk eens om je heen. Misschien merk je al dat je je gedachten vanzelf aan iemand ‘richt’. Praat dan eens met God. Deel wat je ziet of waar je over nadenkt. Een wandeling is een prima moment voor gebed. Door de lichaamsbeweging die je krijgt, slaap je bovendien beter, waardoor je weer fitter wakker wordt.

5

Zit je hoofd zó vol, dat je het wat grondiger aan moet pakken? Heb je echt de tijd niet, laat staan de energie, om bezig te zijn met iets groots als zingeving? Overweeg eens een zogenaamde retraite.

Dat houdt in dat je bijvoorbeeld een weekend lang op zoek gaat naar rust. Misschien heb je deze mogelijkheid wel eens voorbij zien komen op tv: in ‘Op zoek naar God’ bezochten bekende Nederlanders een klooster, en ook bijvoorbeeld Jim de Groot bereidde zich met een retraite voor op zijn rol van Jezus in The Passion.

Verspreid over Nederland, maar ook over de grens, vind je meerdere kloosters en centra die de mogelijkheid bieden er te overnachten. Je gaat dan met het ritme van de dag mee. Je eet, bidt en werkt mee met de bewoners, vaak monniken of nonnen.

Meestal ligt de nadruk op eenvoud en rust. Tijdens de werkzaamheden of tijdens de stiltes kun je op zoek naar God. Sowieso is de dagindeling een bron van inspiratie. Een strakke planning, die tóch voor rust zorgt. Op Internet vind je een hele verzameling mogelijkheden op: retraite.startpagina.nl.

strijdkreet | 23

God heeft het nooit te druk om naar jou te luisteren.

Als jij maar tijd maakt om met Hem te praten.

Uit de Bijbel, Psalm 10 vers 17

doen wat we geloven