22
|
LANDWERK #4 / 2019 2019
VAB van de toekomst:
Oude stallen als grondstof voor nieuwe stallen Met het materiaal van een oude stal kun je een nieuwe bouwen. Dat is althans de gedachte in meerdere projecten die momenteel worden uitgewerkt. De vrijkomende agrarische bebouwing krijgt daardoor waarde en de nieuwe stallen zijn minder belastend voor het milieu.
Door Geert van Duinhoven
H
et aantal landbouwbedrijven neemt nog steeds af in Nederland. Dagelijks stoppen bedrijven en komen bedrijfsgebouwen leeg te staan. Maar stoppende bedrijven betekent nog steeds dat elders bedrijven samengaan en meestal nog groter worden, met juist meer stallen. Aan de ene kant komen dus steeds meer incourante gebouwen leeg te staan, terwijl tegelijkertijd een paar kilometer verderop nieuwe stallen uit de grond worden gestampt. Dat voelt natuurlijk niet echt logisch aan. Zeker niet omdat je mag verwachten dat de nieuwe stallen van vandaag de leegstaande gebouwen van de toekomst zijn. Zou je die nieuwe stallen niet al zo kunnen ontwerpen dat je ze na een relatief korte levensduur weer kunt slopen of herbestemmen? Dus zo dat je bij het ontwerp al bedenkt dat het later ook geschikt moet zijn als kantoorruimte of als kinderdagverblijf? In de woningbouw of utiliteitsbouw is het al vrij gangbaar om bijvoorbeeld een school te ontwerpen die na verloop van tijd een appartementencomplex kan worden, of huizen die zo flexibel zijn dat ze voor meerdere generaties geschikt zijn. In de wereld van de vrijkomende agrarische bebouwing is dat nog niet erg gangbaar. Daar zit de uitdaging voorlopig nog in het vinden van een passende functie voor de huidige vrijgekomen bebouwing. Om dan nu ook al te gaan bedenken dat de stallen die vandaag de dag worden gebouwd, ooit een nieuwe functie moeten krijgen…
MARKT Wel is er een aantal initiatieven om de bouw van nieuwe stallen op zijn minst wat minder belastend voor het milieu te maken, en daarmee ook een oplossing te bieden voor de oude stallen. Het idee is om de oude stallen te slopen en met het materiaal nieuwe stallen te bouwen. In de Foodvalley liggen plannen klaar om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Een schuur of stal wordt gesloopt, het materiaal wordt geïnventariseerd en door materialen die in de regio vrijkomen te combineren, kunnen nieuwe stallen worden gebouwd. Het idee is eenvoudig, maar de uitwerking vergt volgens de initiatiefnemers nog wel wat uitwerking. In de eerste plaats moet je voldoende te slopen opstallen hebben. In de ene regio staat immers meer leeg dan in de andere. Vervolgens moet je slopers hebben die snappen wat recyclen is en die snappen wat wel en wat niet bruikbaar is. Er moet een markt komen voor het materiaal, om te bepalen wat bijvoorbeeld de stalen spanten, een technische installatie of de stenen waard zijn. En als zo’n schuur dan eenmaal tegen de vlakte ligt, moet je het bruikbare materiaal waarschijnlijk voor enige tijd ergens opslaan. Wellicht dat je daar leegstaande agrarische bebouwing voor kunt gebruiken, is al geopperd. Overigens zijn dit wel twee hele mooie mogelijkheden voor stoppende boeren om nog iets te kunnen verdienen aan hun lege gebouwen: ofwel via de verhuur als opslagloods ofwel als leverancier van waardevolle bouwmaterialen.