Przedsięweź ster we własne ręce 2. Co to znaczy być liderem? Zarządzanie sobą i grupą

Przedsięweź ster we własne ręce Przewodnik dla prowadzącego, moduł nr 2: „Co to znaczy być liderem? Zarządzanie sobą i grupą” Cel warsztatu: • poszerzenie procesu integracji grupy warsztatowej; • stworzenie systemu norm i sposobów wyrażania specyfiki zespołu; • określenie i wyrażenie wartości cenionych przez zespół; • budowanie identyfikacji zespołu; • wprowadzenie definicji komunikacji werbalnej oraz niewerbalnej; • poznanie zasad budowania raportu / kontaktu z rozmówcą; • wprowadzenie elementów skutecznej komunikacji: umiejętności efektywnego słuchania, budowania komunikatów zrozumiałych dla rozmówcy; • pojęcie asertywności, jako wyznaczania własnych granic z zachowaniem szacunku dla naszego rozmówcy; • nabycie umiejętności przekazywania pozytywnej i negatywnej informacji zwrotnej; • nabycie umiejętności zmiany definicji pojęcia „porażka” na „lekcja życiowa”.

Czas trwania warsztatu: 4 x 45 minut, z uwzględnieniem przerw pomiędzy modułami 10-15 minut Podczas warsztatów cenne jest usunięcie wszelkich barier komunikacyjnych pomiędzy uczestnikami a prowadzącym: stołów oraz ławek szkolnych, aby stworzyć najlepszy możliwy kontakt pomiędzy nimi.

Materiały niezbędne do przeprowadzenia warsztatu:  tablica lub flipchart  kolorowe flamastry  duży szablon papieru  kartki do flipcharta  elementy mocujące prace wykonane na ścianie  materiały do wykonania totemu  piłka  specjalistyczny tekst do zabawy w głuchy telefon Uwaga: Części oznaczone kolorem fioletowym nie są bezpośrednio związane z tematyką warsztatu. Mają na celu utrzymanie odpowiedniego poziomu energii i koncentracji w grupie. Są one jedynie propozycją i mogą zostać zamienione na inne, zależnie od woli prowadzącego czy dynamiki danej grupy. Zależnie od potrzeb można wykonać więcej ćwiczeń typu energizer (np. po każdej przerwie) lub mniej – należy jednak zwrócić uwagę, by były krótkie i stanowiły jedynie dodatek do tematyki warsztatu.

1. Przypomnienie najważniejszych treści ostatniego warsztatu – gra zespołowa Metoda pracy w grupie – na planszy zapisujemy najważniejsze, poznane podczas ostatniego warsztatu cechy osób przedsiębiorczych.

Dzielimy grupę warsztatową na dwie mniejsze drużyny, każda wybiera swojego lidera, a każdemu z nich przekazujemy dowolne narzędzie do wskazywania na tablicy. Następnie czytamy definicję poszczególnych cech osób przedsiębiorczych i prosimy przedstawiciela drużyny o uderzenie we właściwy wyraz. Kto pierwszy, ten lepszy!

Czas trwania: 10 minut

2. Totem zespołu Metoda pracy: praca w grupie, dyskusja grupowa. Ćwiczenie najlepiej przeprowadzić w grupach mniej zgranych, gdzie proces integracji w znacznym stopniu przyczyni się do procesu przyswajania nowych treści szkoleniowych.

Potrzebne materiały:  tablica papierowa  pisaki  różne dostępne materiały, takie jak gałęzie, korzenie, kawałki tektury, gazety, kawałki materiału Przed rozpoczęciem pracy krótko wyjaśniamy, co to jest totem: totem to dla ludów pierwotnych jakiś obiekt, przedmiot lub istota żywa, uważany za przodka – opiekuna danej społeczności. Jest godłem danej grupy, w której koncentrują się jej wartości. W naszym ćwiczeniu chodzi o stworzenie takiego symbolu, w którym zawarte byłyby treści i wartości istotne dla wszystkich członków zespołu i stanowiące o jego specyfice.  zadaniem zespołu jest opisanie siebie za pomocą kilku powiązanych ze sobą symboli;  ma to być swoisty znak rozpoznawczy zespołu;  zadanie może zostać przeprowadzone w terenie, wykorzystując do budowy totemu znalezione przedmioty;  prosimy grupę, aby drogą dyskusji opracowała swój pomysł na totem;  pojawiające się pomysły grupa zapisuje na arkuszach papieru;  grupa dopracowuje jeden z pomysłów, a następnie gromadzi materiały niezbędne do wykonania totemu;  dajemy grupie 20 minut na znalezienie materiałów oraz 15 minut na zbudowanie totemu.

Bardzo istotnym elementem ćwiczenia jest jego omówienie, powinno ono zawierać następujące elementy:  jakie wartości uczestnicy uznają za istotne;  co stanowi o tożsamości zespołu;  na czym polega wyjątkowość i specyfika zespołu utworzonego przez uczestników warsztatu;  w jaki sposób tożsamość wpływa na jego funkcjonowanie.

Konieczność oddania istoty zespołu za pomocą kilku powiązanych ze sobą symboli sprawia, że jego członkowie dokonują wspólnego wysiłku intelektualnego, którego celem jest budowanie wspólnej tożsamości.

Czas trwania: 45 minut

3. Energizer Krótka gra podnosząca poziom energii w grupie, będąca wstępem do kolejnego modułu warsztatowego.

Zmotywuj swoją grupę do działania – ćwiczenie grupowe. Prosimy uczestników, aby ustawili się w kręgu, dość blisko siebie. Podajemy następującą instrukcję: Proszę, aby każdy z was kolejno wypowiedział głośno swoje imię, a następnie wydał jakiś okrzyk motywujący grupę do dalszej pracy, na przykład „Marian, lecimy”, „Kasia - do pracy”. Cała grupa natychmiast powtarza okrzyk, bardzo głośno, dokładnie w takim samym tempie i z taką samą intonacją jak osoba, która go zaproponowała. Wskazujemy osobę, która rozpocznie ćwiczenie. Kontynuujemy zadanie zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aż do momentu gdy wszyscy wezmą w nim udział.

Ważne jest dopilnowanie tempa i dynamiki wykonania ćwiczenia.

Czas trwania: 10 minut

4. Komunikacja werbalna i niewerbalna, budowanie raportu z naszym rozmówcą poprzez odpowiedni dobór słów, kontakt wzrokowy, ton głosu, dopasowanie naszego ciała do jego pozycji     

   

wyjaśniamy czym jest komunikacja werbalna oraz komunikacja niewerbalna oraz ich wzajemne oddziaływanie na siebie; najważniejsze pojęcia zapisujemy na tablicy; wybieramy ochotnika do odgrywania dwóch scenek wraz z trenerem; dzielimy grupę na 2 drużyny, jedna obserwuje trenera i zapamiętuje najważniejsze cechy rozmowy, druga obserwuje rozmówcę i ocenia jego samopoczucie podczas rozmowy; odgrywamy pierwszą scenkę: prowadzący świadomie przerysowuje pewne zachowania, które uniemożliwiają zbudowanie odpowiedniego raportu z rozmówcą: brak koncentracji na osobie mówiącej, brak kontaktu wzrokowego, brak dopasowania tonu głosu oraz oddechu, brak związku w komunikacie słownym; wspólnie z grupą analizujemy scenkę: jakie zachowania sprzyjały i uniemożliwiały zbudowanie kontaktu z rozmówcą, jak czuje się rozmówca podczas rozmowy prowadzonej w taki sposób; odgrywamy drugą scenkę, podczas której budujemy świadomy kontakt z rozmówcą poprzez dopasowanie komunikatu słownego, koncentracji na rozmówcy, zachowanie kontaktu wzrokowego, odpowiednie dopasowanie tonu głosu oraz oddechu; wspólnie z grupą analizujemy scenkę: jakie zachowania pozwoliły zbudować odpowiedni kontakt z rozmówcą i jakie samopoczucie to spowodowało; dzielimy uczestników w pary i prosimy o odegranie podobnych scenek, ochotnicy prezentują swoje rozmowy na środku, dzieląc się swoimi odczuciami na forum.

Czas trwania: 30 minut

5. Głuchy telefon - praca w grupie Prowadzący przekazuje jednemu z uczestników zdanie, które nie spełnia cech skutecznego komunikatu: nie jest jasne, nie jest zwięzłe oraz nie jest dopasowane do odbiorcy (specjalistyczny tekst napisany skomplikowanym językiem na temat obcy uczestnikom warsztatu).

Zadaniem kolejnego uczestnika jest przekazanie komunikatu w niezmienionej formie kolejnej osobie. Kiedy ostatnia osoba usłyszy komunikat, porównujemy wersję pierwotną z ostateczną.

  

omawiamy cechy skutecznego komunikatu: jasność, zwięzłość i dopasowanie do odbiorcy; najczęściej zniekształceniu ulegają informacje: niezrozumiałe, niejasne i nieinteresujące; ćwiczymy w grupach budowanie komunikatów dopasowanych do odbiorców, chętni prezentują na forum efekty swojej pracy .

Czas trwania ćwiczenia: 30 minut

6. Energizer Piłka - ćwiczenie podnoszące poziom energii w grupie Podajemy następującą instrukcję: Za chwilę podam komuś z was piłkę i zacznę odliczać czas. Waszym zadaniem jest jak najszybciej zwrócić mi piłkę, ale wcześniej każdy z was musi jej dotknąć. Zatrzymam stoper, gdy piłka będzie z powrotem w moich rękach.

Po wykonaniu zadania należy powiedzieć ile czasu zajęło ćwiczenie – w minutach i sekundach, a następnie podać kolejną instrukcję: Na pewno się domyślacie, że to zadanie można wykonać szybciej i bardziej efektywnie. Za chwilę znowu podam wam piłkę i zmierzę czas wykonania zadania. Postarajcie się poprawić swój poprzedni wynik.

Czas trwania: 5 minut

7. Asertywne NIE pełne szacunku do siebie i innych Asertywność to wyznaczanie granic z zachowaniem szacunku dla naszego rozmówcy.

Metoda pracy: dyskusja oraz praca w grupach.  wspólnie definiujemy pojęcie asertywności;  analizujemy sytuacje, gdy asertywność sprawia nam trudność z powodu poczucia winy względem naszego rozmówcy;  podajemy przykłady asertywnej odmowy, np.: nie pożyczę ci pieniędzy, ponieważ nigdy mi ich nie oddajesz, nie wykonam tej pracy za ciebie, ponieważ nie należy to do moich obowiązków;  dobieramy uczestników w pary, które ćwiczą schematy asertywnych odmów, dopasowanych do prawdziwych sytuacji z ich życia;  chętni prezentują swoje scenki na forum.

Czas trwania: 20 minut

8. Moduł teoretyczny, którego celem jest poznanie oraz wyćwiczenie udzielania pozytywnej i negatywnej informacji zwrotnej Kluczowym elementem tego modułu jest wytłumaczenie uczestnikom różnicy pomiędzy oceną tożsamości, a oceną zachowania drugiego człowieka, gdzie ocena „jesteś beznadziejny” może mieć kluczowy wpływ na poczucie własnej wartości młodej osoby, zaś ocena „twoje zachowanie sprawia, że jest mi bardzo przykro” ocenia jedynie zachowanie w danej sytuacji oraz opisuje jego skutek dla rozmówcy.

Informacja zwrotna to każda informacja, która dotyczy danego postępowania i prowadzi do działania mającego potwierdzić je, rozwinąć lub zmienić.

Przykład pozytywnej informacji zwrotnej: Cieszy mnie, że w taki sposób pracujecie nad wykonaniem tego zadania. W znacznym stopniu pomogło nam to osiągnąć nasz wspólny cel.

Zasady przekazywania negatywnej informacji zwrotnej:  informację zwrotną warto przekazać jak najszybciej po wydarzeniu, którego ona dotyczy;  wskaż, co zostało zrobione dobrze, a co zostało zrobione źle;  zaproponuj plan działań na przyszłość;  nadaj informacji strukturę „kanapki”, w której między pozytywne informacje wkłada się informację negatywną;  warto uwzględnić swoje predyspozycje do przekazywania informacji zwrotnej w danej chwili i zastanowić się, jak odbiorca przyjmie informację zwrotną.

Prosimy uczestników o wybranie 2 osób, którym udzielą pozytywnej informacji zwrotnej oraz 2 osób, której udzielą negatywnej informacji zwrotnej. Podsumowujemy ten moduł swobodną dyskusją o uczuciach, które towarzyszyły uczestnikom podczas udzielania dwóch form informacji zwrotnej.

Czas trwania: 25 minut

9. Przekuj porażkę w lekcję życiową i wyciągnij najlepsze wnioski z tego, czego się nauczyłeś.

Porażka jest nieodzownym elementem życia każdego z nas. Osoby przedsiębiorcze nie poddają się jednak, ale wyciągają z nich wnioski oraz wyciągają dodatkową motywację, aby tą lekcję przekuć w sukces na przyszłość.  prosimy każdego z uczestników, aby przypomniał sobie swoją najważniejszą lekcję życiową, którą uważał kiedyś za porażkę;  zapisujemy na tablicy następujące pytania: Czego mnie ta sytuacja nauczyła? Co zyskałem w dłuższej perspektywie dzięki tej sytuacji?;  prosimy ochotników, aby zechcieli się podzielić wnioskami z grupą;  przypominamy najważniejsze zasady kontraktu (dyskrecja, szacunek, dobrowolność wypowiedzi).

Czas trwania: do 10 minut w zależności od ilości uczestników

10.Podsumowanie treści warsztatu oraz ewaluacja spotkania Metoda pracy – dyskusja, mająca na celu podsumowanie poznanych zagadnień oraz ewaluację warsztatu.  trener podsumowuje poznane zagadnienia, podkreślając wartość cech osób przedsiębiorczych w życia osobistego i zawodowego;  następnie prosi uczestników o krótkie podsumowanie, z wykorzystaniem jednego z wybranych i zapisanych na tablicach haseł:  Dzięki asertywnej odmowie …  Praca zespołowa w odniesieniu do przedsiębiorczości …  Od dziś porażka to dla mnie …

Czas trwania: do 15 minut w zależności od ilości uczestników