Inkijkexemplaar Kind op Zondag - jaargang 90 blok 3

N 3 o

Jaargang 90

28 november 2021 t/m 2 januari 2022

Het plakboek van Lucas – Verhalen uit het evangelie van Lucas – Project voor advent en kerst

KIND OP ZONDAG www.kindopzondag.nl

Van de redactie

Colofon

KIND OP ZONDAG Redactie

Ontwerp werkbladen

Erik Idema (hoofdredacteur)

Irma Visser

Jolanda van der Marel Machteld Touwen

Illustraties

Irma Visser

Iris Boter

Eindredactie ABC Redactie, Culemborg

Uitgever

Egbert Koopmans Anky Spoelstra

Vormgeving

Het evangelie van Lucas is opgedragen aan een zekere Theofilus (‘Vriend van God’). Lucas vertelt aan Theofilus dat hij alles heeft uitgezocht wat hij over Jezus moet vertellen. Met de kinderen denken we in deze adventstijd na over de vraag: Stel je voor dat Lucas alles wat hij heeft uitgezocht in een plakboek had bewaard. Wat zou er dan in dat plakboek staan? Verhalen natuurlijk, en namen en plaatsen en tijdsaanduidingen. Maar ook liederen, beelden en bijzondere woorden. Op weg naar kerst kijken we mee over de schouder van Lucas. We zien wat hij verzameld heeft en kunnen er misschien zelf ook nog iets over vertellen.

Bij het project is een groot projectboek gemaakt, waarin de kinderen per week iets te zien krijgen van de verhalen. In het boek is ook ruimte voor hun eigen ervaringen en ideeën.

Daarnaast is er een gezinsboekje, waarmee thuis kan worden toegeleefd naar kerst. En als afsluiting van het project is er een korte musical, met een eigentijds verhaal waarin het kerstverhaal een plek heeft.

S-PrePess, Sabine van Winsen

Erik Idema

Auteurs Voorbereiden: Erik Idema Vieren en vertellen Jolanda van der Marel (28 nov., 5, 12, 19 dec.)

Mattijs Weegenaar

Plakboeken zijn leuk om te hebben en te bewaren, maar ze worden pas écht leuk als je ze aan iemand laat zien en er samen over praat. Als je vertelt welke herinneringen je ergens aan hebt en of je later nog eens zoiets hebt meegemaakt. Pratend over een plakboek kun je ook vertellen over waar je op hoopt, wat je graag nog eens zou willen meemaken. Met Bijbelverhalen is het eigenlijk net zo. Ook Lucas schreef zijn evangelie niet om het alleen maar te bewaren; hij hoopte dat mensen er samen over zouden praten, dat ze het verder zouden vertellen en het zouden verbinden met hun eigen leven. Hopelijk kunnen we daar deze advent tijd voor maken!

Met vriendelijke groet,

(25, 26 dec., 2 jan.)

Erik Idema, Hoofdredacteur Kind op Zondag

ABONNEMENTEN Het materiaal van Kind op Zondag verschijnt digitaal in acht blokken per jaar. De werkbladen die voorheen in Kleur in de Kerk stonden, zijn nu onderdeel van het materiaal.

Naast het digitale materiaal ontvangt u twee keer per jaar een magazine met een overzicht van lezingen en thema’s over de komende periode, praktische tips en introductie van de projecten voor de advent en veertigdagentijd.

De abonnementsprijs van Kind op Zondag in jaargang 2021-2022 bedraagt € 170,00.

Voor dit bedrag mogen alle betrokkenen bij het kinderwerk binnen één kerk gebruikmaken van het materiaal. Onder een kerk verstaan wij een (wijk-)gemeente met een eigen (wijk-)kerkenraad. Hebt u een gemeente met meerdere wijkgemeenten, dan sluit elke wijkgemeente een eigen abonnement af.

Met uw abonnementsnummer kunt u een account aanmaken op de website. Wij vertrouwen erop dat u het abonnementsnummer niet deelt met mensen uit andere kerken.

Kwintessens

Abonnementen kunnen ingaan bij aanvang van elk nieuw blok en worden jaarlijks automatisch verlengd.

Postbus 1492, 3800 BL Amersfoort

Het abonnementsjaar loopt van 1 september t/m 31 augustus.

Telefoon: 033 – 460 1943

Opzeggingen moeten schriftelijk vóór 1 juni worden ingediend.

E-mail: info@kwintessens.nl Bezoekadres: Berkenweg 11, Amersfoort Internet: www.kindopzondag.nl IBAN: NL39 INGB0000192930 t.n.v. Kwintessens Kwintessens levert bijdragen aan de geloofsopvoeding in de kerk, op school en thuis.

KIND OP ZONDAG • JAARGANG 90, NR. 3

In deze periode

06

Rubriek Vieren met jongeren: zie www.kindopzondag.nl

16

26

Wacht eens…

Voel jij dat ook?

Wat neem je mee?

De priester Zacharias brengt in de tempel een offer aan de Heer. Er verschijnt een engel die hem vertelt dat Zacharias en zijn vrouw Elisabet een kind zullen krijgen: Johannes.

Zacharias is met stomheid geslagen.

Maria gaat op bezoek bij haar tante Elisabet.

Zodra Elisabet de groet van Maria hoort, maakt haar kind een sprongetje in haar buik. Maria zingt een lied over ‘de wereld andersom’: God maakt kleine mensen groot en grote mensen klein.

Jezus wordt geboren in Betlehem. Maria wikkelt hem in doeken en legt hem in een voederbak, want in de herberg is geen plaats.

Voor herders in het veld gaat de hemel open, zij horen een bijzonder bericht en gaan meteen op weg naar de stal.

21

31

De toon is gezet

Jozef en Maria nemen Jezus mee naar de tempel in Jeruzalem. Daar woont Simeon, die weet dat Jezus de Messias is. Ook de oude Hanna herkent in Jezus het kind dat werd verwacht.

| Zondag 28 nov 2021 | Lucas 1:5-25

11

| Zondag 5 dec 2021 | Lucas 1:26-38

| Zondag 12 dec 2021 | Lucas 1:39-56

| Zondag 19 dec 2021 | Lucas 1:57-80

| Zondag 25 dec 2021 | Lucas 2:1-20

| Zondag 26 dec 2021 | Lucas 2:22-40

Waar kom je vandaan?

De engel Gabriël komt bij Maria. Hij vertelt haar dat ze een zoon zal krijgen en hem Jezus moet noemen. Hij zal Zoon van de Allerhoogste genoemd worden en koning zijn over Israël.

Ken jij hem?

Het kind van Elisabet en Zacharias wordt geboren. De buren willen hem Zacharias noemen, net als zijn vader. Maar Elisabet en Zacharias laten weten dat hij Johannes moet heten, zoals de engel het heeft gezegd.

Op hetzelfde moment wordt de mond van Zacharias geopend en zingt hij een lied voor de Heer.

36

| Zondag 2 jan 2022 | Matteüs 2:1-12

Weet jij het?

Nadat Jezus geboren is in Betlehem, komen er wijzen uit het Oosten naar Jeruzalem. Zij hebben een ster zien opgaan waardoor ze weten dat er een koningskind geboren is. Maar waar is het kind? Koning Herodes weet van niets, maar een oude profetentekst wijst hen verder de weg.

28 november 2021 t/m 2 januari 2022 | Kind op Zondag

1

Het plakboek van Lucas Het adventsproject in de kerk

Op deze pagina’s krijgt u een indruk van het project voor advent en kerst, zoals dat in de kerk vorm kan krijgen. Op bladzijde 4 maakt u kennis met het gezinsboekje voor thuis.

In het adventsproject van dit jaar kijken we mee over de schouder van de evangelist Lucas. Wat heeft hij allemaal verzameld voor zijn evangelie? Stel je voor dat Lucas een plakboek zou hebben bijgehouden van de verhalen over Jezus. Wat zou er dan in staan?

Daar denken de kinderen deze adventstijd over na.

Aan de heer/mevrouw ‘Vriend-van-God’: ‘Veel mensen hebben geprobeerd om een verslag te schrijven van alles wat er gebeurd is. Het is doorverteld door mensen die er zelf bij zijn geweest. Ik heb het allemaal nauwkeurig uitgezocht. En nu, bovenste beste Vriend-van-God, ga ik het allemaal opschrijven. Je hebt er al over gehoord; als je mijn boek gelezen hebt, weet je dat het allemaal echt waar is.’

Zo begint (vrij vertaald) het Evangelie van Lucas. Hij heeft alles uitgezocht wat hij over Jezus te weten kon komen. Hij heeft verhalen verzameld, maar ook liederen, ideeën en uitspraken. Zijn hoofd zit vol met plaatjes: van een koning, een herder, een profeet en nog veel meer. Dat heeft hij allemaal nodig voor zijn boek.

2

Kind op Zondag | 28 november 2021 t/m 2 januari 2022

Een boek om over te praten De vorm van het plakboek is bewust gekozen. Niet alleen omdat het een creatieve, aansprekende Het plakboek vorm is, maar ook omdat van Lucas het betekenisvol is. In Advent en kerst 2021 een plakboek staan niet alleen afgeronde, duidelijke verhalen. Je vindt in een plakboek ook fragmenten, gedeeltelijke herinneringen en details die je bijgebleven zijn.

Dat geldt ook voor de verhalen die Lucas vertelt. En net als bij een plakboek zijn ook de verhalen van Lucas niet bedoeld om stilletjes te lezen en ergens te bewaren. Een plakboek is een boek om over te praten. Om ‘Weet je nog?’ te zeggen, om weer even het gevoel van toen terug te krijgen, én om te hopen dat je zoiets nog eens meemaakt. Dat geldt ook voor het goede nieuws van Jezus. Het is al kostbaar als je het leest, maar het wordt nóg kostbaarder als je er samen over praat.

Eigen ervaring Voor dit project hebben we een groot projectboek gemaakt: het plakboek van Lucas. Daarin is ook ruimte voor eigen inbreng van de kinderen. Ze kunnen erin kwijt wat ze hebben meegemaakt, waar zij in deze adventstijd naar uit kijken en nog veel meer.

Zo komen hun eigen ervaringen direct naast de verhalen uit de Bijbel te staan.

Hoe ziet het plakboek eruit?

Het plakboek heeft een A3-formaat en telt zestien pagina’s. Het begint met een korte uitleg en het projectlied. Een kleine groep kinderen kan samen uit het boek het lied zingen (en het lied kan natuurlijk ook gewoon geprojecteerd worden, of afgedrukt in de orde van dienst*).

Daarna volgen twee pagina’s met kaarsenteksten, die door kinderen tijdens de dienst kunnen worden voorgelezen.

Woestijn

Vandaag aanwezig:

ber 2021

Vierde Advent, 19 decem

waar het droog Een woestijn is een plek zijn of juist heel is. Het kan er heel warm de woestijn een koud. In de Bijbel heeft is een plek waar bijzondere betekenis: het n. Een plek om vol mensen zich voorbereide naar de toekomst. te houden en uit te zien

= Johannes De Heer ig is genad

De toon is gezet

ren Johannes wordt gebo

Lucas 1:57-80

Elisabet was al oud, maar toch een kind gekregen!

meer praten.

Eerst kon Zacharias niet hij zingt!

Maar nu praat hij niet alleen,

woestijn totdat de Johannes leefde in de bekend maakte dag aanbrak dat hij zich volk Israël. aan de mensen van het

ze heeft

van naam reef de bord. Het rijf rias sch Zacha n op een sch engel hem de zijn zoo naam die . was de verteld had

Lied van Zacharias

Mooie namen

bedenken? naam die je kunt Wat is de mooiste mooi? je die naam zo Waarom vind

ste dag De achtndere dag. en; zeven is

is een bijzo ft zeven dag k hee Een wee volheid. r. l van de tje mee net één het geta e. dat is nog de Eeuwig En acht… getal van de achtste Acht is het dt Johannes op wor Daarom neden. dag bes

Hoe zal het verder gaan met dit kind?

Verhalen van vroeger

weg voor de Heer.’

‘Maak in de woestijn een De profeet Jesaja zei: (Jesaja 40:3) weg dat zal doen: ‘Jij zult de Zacharias zingt dat Johannes kan komen.’ (Lucas 1:76) klaarmaken, zodat de Heer

Ik

juich

en

ik wil

zin - gen

2. Hij heeft het laten weten door heilige profeten.

Het licht schijnt overal, dat vrede brengen zal!

Tekst: Erik Idema Melodie: Gerard van Hulst

15

Advent en Kerst 2021

14

Het plakboek van Lucas

Het plakboek van Lucas

Advent en Kerst 2021

Vervolgens is er voor elke zondag een dubbele plakboekpagina met teksten, illustraties en liedjes die te maken hebben met het Bijbelverhaal. Deze pagina’s bevatten ook korte opdrachten en activiteiten voor de kinderen. U kunt deze pagina’s gebruiken tijdens het kindermoment in de kerk en in de eigen ruimte.

Ook zijn er bladzijden in het boek opgenomen waarop de kinderen kunnen schrijven of tekenen wat zij in de afgelopen week hebben meegemaakt. Dit kunt u bijvoorbeeld doen als begin van de kindernevendienst.

kunnen zingen. Dit lied kan met de hele gemeente gezongen worden rondom het kindermoment in de dienst (voordat de kinderen naar hun eigen ruimte gaan). Op www.kindopzondag.nl kunt u het lied beluisteren.

ZONDAG

BIJBELVERHAAL

THEMA

Eerste Advent

Zacharias krijgt bezoek van een engel. De engel vertelt dat Johannes de Doper geboren zal worden.

Wacht eens…

28 november 2021

Lucas 1:5-25 Tweede Advent 5 december 2021

Maria krijgt bezoek van de engel Gabriël. Hij vertelt dat Jezus geboren zal worden.

Waar kom jij vandaan?

Lucas 1:26-38 Derde Advent 12 december 2021

Maria gaat naar haar tante Elisabet. Daar zingt ze een bijzonder lied.

Voel jij dat ook?

Lucas 1:39-56 Vierde Advent 19 december 2021

Johannes de Doper wordt De toon is geboren. Zijn vader Zacharias gezet zingt een lied van blijdschap.

Lucas 1:57-80

Kerst 25 december 2021

Jezus wordt geboren in Betlehem. Herders in het veld horen dat de Messias gekomen is. Ze gaan op weg om met eigen ogen te zien wat er gebeurd is.

Wat neem je mee?

Lucas 2:1-20

Projectlied: ‘Wij bidden om verhalen’ Bij het project is een eenvoudig kinderlied gemaakt, op de melodie van ‘Nu daagt het in het oosten.’ De tekst is voor elke week hetzelfde, zodat ook jonge kinderen het op den duur mee

Wij bidden om verhalen Wij bidden om verhalen vol hoop en goede moed.

God laat zijn licht hier stralen, Hij komt ons tegemoet.

Een boek met mooie woorden met plaatjes en een lied: zo laat God van zich horen, want Hij vergeet ons niet.

Tekst: Erik Idema Melodie: ‘Nu daagt het in het oosten’, Liedboek 444

Verhalen komen samen De verhalen uit Lucas 1 en 2 vormen een prachtige opmaat naar kerst. Opvallend is dat er verschillende verhaallijnen samenkomen. Het is mooi om daar ook met de kinderen bij stil te staan. Lucas schrijft een boek over Jezus, maar hij begint met Johannes! Nadat hij eerst iets verteld heeft over Zacharias en Elisabet, gaat het daarna over Maria, daarna over Maria en Elisabet en daarna weer over Zacharias.

Gods verhaal met de mensen gaat niet alleen over een priester en zijn vrouw, en ook niet alleen over een meisje uit Nazaret. Al die verhalen komen samen in het goede nieuws van Gods liefde voor de mensen.

Wij hopen dat de verhalen ook in uw kerk tot leven komen in de adventstijd, en dat ze jong en oud mogen verbinden.

Een gezegende kerst gewenst! * De liederen en kaarsenteksten mogen vrij gebruikt worden in de orde van dienst, op de website van uw kerk en in het kerkblad/de nieuwsbrief. Vermeld hierbij wel de auteur en de bron: adventsproject Kind op Zondag.

28 november 2021 t/m 2 januari 2022 | Kind op Zondag

3

In de adventstijd bekijken we met de kinderen het ‘Plakboek van Lucas’.

Bij het project is ook een gezinsboekje gemaakt, waarmee kinderen en hun ouders thuis elke dag aan de slag kunnen. Want ‘kerk’ zijn we niet alleen op zondagochtend in het kerkgebouw, maar ook als we thuis met de dagelijkse dingen bezig zijn.

d

e sboekje voor de adv n n i tst z e ij G

De sfeer van het boekje Met het boekje kunnen gezinnen op een inspirerende en vrolijke manier invulling geven aan de adventstijd. Er zitten verwijzingen naar Bijbelverhalen en gebeden in, maar ook activiteiten als een proefje, een spel of een buitenopdracht. Daarbij wordt soms expliciete ‘geloofstaal’ gebruikt, maar niet altijd. Want geloof, verwachting en hoop komen ook naar voren in creativiteit en vrolijkheid.

Opbouw Voor elke dag van de week is er een nieuwe bladzijde.

Op de zondag is er steeds een kaarsentekst; dit is dezelfde tekst die ook in Kind op Zondag en het grote projectboek staat. Daarnaast is er elke zondag aandacht voor een persoon van de week: iemand uit het Bijbelverhaal die deze week in de schijnwerpers staat. De personen van de week zijn achtereenvolgens Zacharias, Maria, Elisabet, de kinderen zelf (want ook zij doen mee in het Bijbelverhaal) en Jezus.

Elke maandag is er een opdracht van de week. ‘Maak deze week iemand aan het lachen’ is een voorbeeld van zo’n opdracht. Ook staat er op de maandag steeds een gebed of gedicht om bijvoorbeeld aan tafel te lezen.

Op dinsdag is er een werkblad, bijvoorbeeld met uitknipfiguren voor een kijkdoos. Woensdag is er een doorgaand verhaal, met elke week een nieuwe aflevering. Deze verhalen gaan over een mevrouw (Simone Koutebrij) die de straat op gaat met de vraag: ‘Wilt u in mijn plakboek?’ Bij de verhalen staan gespreksvragen waar kinderen en hun ouders samen over door kunnen praten. De verhalen sluiten aan bij de thema’s van de voorgaande zondag.

Het plakboek van Lucas Advent en 2021

kerst

Elke donderdag is er ruimte voor de eigen belevenissen van het gezin: ze vullen dan een kleine plakboekpagina waarop ze kunnen schrijven of tekenen wat er die week gebeurd is.

Op vrijdag is er een proefje dat kinderen samen met hun ouders kunnen doen. De proefjes sluiten aan bij de verhalen van de voorgaande zondagen.

Voor de zaterdag is er een leuke gezinsactiviteit; bijvoorbeeld in het bos op zoek gaan naar materialen waarmee de eigen familiestamboom kan worden vormgegeven.

Gezinsboekje

g 4 december 2021 Zate rda

ember 2021 Vrijdag 3 dec

Gezinsactiviteit

iets maar vaak gebeurt er al Wachten duurt soms lang, je geduld hebben, Ook met dit proefje moet zonder dat je het door hebt! te wachten. maar het is het waard om

n en PROEFJE: Nog even wachte

naar vijf naar tien Ik tel van één naar twee, weg is, is gezien!’ dan roep ik hard: ‘wie niet Ik draai me om, maar wacht eens even… gebleven? waar is iedereen nou toch boom.

Ik tuur en kijk achter elke Maar wacht eens… niet ongewoon? is een tak met capuchon lus Is het een dier of rare of is het mijn verstopte zus? erbij!

Ik roep: Lieselot, je bent en de zoeker… dat ben jij!’

Nu ga ik me verstoppen

dan…

smal glas, satéprikker, gram kristalsuiker, hoog el Nodig: 250 ml water, 600 gskleurstof, steelpan, roerlep wasknijper, kwastje, voedin

Verspreiding

de suiker in een volwassene het water met Verwarm samen met een tot de suiker is opgelost. steelpan op het vuur. Roer mengsel afkoelen. ls kleurstof toe. Laat het Voeg ongeveer 10 druppe dat het uiteinde in Zorg ker. satéprik e van de Zet de knijper aan het uiteind knijper zit. het kleine gaatje van de goed drogen. het mengsel en laat het ker erin, de knijper Bestrijk de satéprikker met satéprik de Hang l in het glas.

Giet het afgekoelde mengse de bodem en de glas. Let op, de prikker mag rust op de randen van het geduldig af. randen niet raken. wacht en plek e een rustige, donker Zet het glas voorzichtig op eruit en laat het drogen.

Haal na 7-10 dagen de prikker

Bij dit magazine ontvangt u een exemplaar van het gezinsboekje, zodat u het vast kunt bekijken.

U kunt exemplaren bestellen in de webwinkel van Kwintessens (€ 12,50 per set van 10 stuks).

Tip: Breng de boekjes persoonlijk bij de gezinnen langs!

opeten!

Tip: Je kan de kristallen

moet je even wachten. en jij de zoeker bent, dan ga je Als je verstoppertje speelt kan verstoppen. Daarna dicht zodat iedereen zich e Eerst tel je met je ogen r is. Zo kun je de verstopt iets dat anders of bijzonde goed kijken. Je kijkt naar anderen ontdekken.

Hoe zit dit? ne deeltjes, Suiker bestaat uit piepklei is door het suikermoleculen. De suiker suikermoleculen water gemengd, maar de aan elkaar klitten. trekken elkaar aan en gaan kristallen.

Zo vormen ze glinsterende

en we letten op. hetzelfde. We wachten n!

Eigenlijk doen we met Advent r is. Zo is er veel te ontdekke We kijken naar wat bijzonde

Ga samen naar buiten en

9 8

27-07-21 15:49

27-07-21 15:49 sboekje_Het

2021_110_KWINT_Gezin

4

Kind op Zondag | 28 november 2021 t/m 2 januari 2022

speel verstoppertje!

d 8 plakboek van Lucas_v4.ind

sboekje_Het plakboek

2021_110_KWINT_Gezin

van Lucas_v4.indd 9

Kerstmusical:

Het plakboek van geluk Bij het adventsproject is een korte kerstmusical geschreven. De musical kan worden gebruikt als onderdeel van een dienst, bijvoorbeeld het kinderkerstfeest of de dienst op kerstmorgen. Als u de digitale projectverbeelding aanschaft, ontvangt u ook alle bestanden voor de musical.

Het plakboek van geluk Kerstmusical ‘Het plakboek van geluk’ Aantal rollen: 8 (meer is mogelijk) Duur: 20 min.

Vier nieuwe liedjes

Het verhaal Elk jaar bekijkt de familie Geluk met kerst het familieplakboek, waarin alle geluksmomentjes beschreven staan.

Het is een traditie die er helemaal bij hoort. Maar dit jaar is er een probleem: het plakboek is kwijt! Heeft opa het per ongeluk ingeleverd bij de bibliotheek?

Als ze merken dat het plakboek echt verdwenen is, besluit de familie om nog snel een nieuw plakboek te maken. Ze gaan op zoek naar geluksmomentjes en vragen het publiek om hen daarbij te helpen. Verschillende mooie verhalen worden verzameld en verteld. Ook het kerstverhaal krijgt een plek in het boek, want kerst is het grote geluksmoment voor iedereen. Zo heeft de familie Geluk toch nog een mooi kerstfeest!

Op een heel bijzonder plekje ergens in je hersenpan zitten jouw geluksmomentjes die geen mens ooit stelen kan.

Geluk van de wereld Soms is er een moment dat niemand meer vergeet.

Het is vaak niet gepland en over voor je ’t weet.

De tijd staat even stil, je houdt je adem in.

Een wereld van verschil: Dit is een nieuw begin.

Geluk van de wereld, geluk van de hemel, geluk van de mensen, geluk van de Heer.

Wat zou je nog wensen nu Hij is verschenen?

Wat zou je nog hopen, wat wil je nog meer? (uit Lied 4: ‘Geluk van de wereld’)

28 november 2021 t/m 2 januari 2022 | Kind op Zondag

5

28 november 2021

Voorbereiden Wacht eens…

28 november 2021

Lucas 1:5-25

WELK VERHAAL LEZEN WE?

De priester Zacharias brengt in de tempel een offer aan de Heer. Er verschijnt een engel die hem vertelt dat Zacharias en zijn vrouw Elisabet een kind zullen krijgen: Johannes.

Zacharias is met stomheid geslagen.

Twee verhalen Het geboorteverhaal van Jezus wordt alleen in het evangelie van Lucas verteld.

Terwijl de evangelist dat doet, vertelt hij tegelijk over de geboorte van Johannes; als twee verhalen die elkaar afwisselen en in de rede vallen. Zo wordt duidelijk dat de levens van Johannes en van Jezus niet los van elkaar te zien zijn. De opbouw van die verhalen is als volgt: 1. Aankondiging van de geboorte van Johannes (Lucas 1:5-25) 2. A ankondiging van de geboorte van Jezus (Lucas 1:26-38) 3. O ntmoeting tussen Maria en Elisabet (Lucas 1:39-56) 4. Geboorte van Johannes (Lucas 1:57-80) 5. Geboorte van Jezus (Lucas 2:1-20)

wonen, en een familie die zijn zegen zal dragen. Maar vervolgens duurt het lang voordat Abram en Sarai een kind krijgen.

Zacharias en Elisabet doen misschien wel een beetje denken aan Abram en Sarai.

Ook zij zijn al op leeftijd en ze hebben geen kinderen; ‘Elisabet is onvruchtbaar’ (vers 7). Zou het wonder van Genesis opnieuw kunnen gebeuren?

Priesters Van Zacharias wordt verteld dat hij een priester is uit de afdeling van Abia. Dat is een van de 24 priesterafdelingen die beurtelings dienst deden in de tempel (zie 1 Kronieken 24). Ook van Elisabet wordt verteld dat ze afstamt van Aäron.

Dat be-tekent dat ook zij priesterlijke roots heeft. Zo begint het evangelie dus als een ‘priesterlijk’ verhaal, met de tempel in Jeruzalem als plaats van handeling. Maar in het vervolg zullen we zien dat het daar niet bij blijft; dit verhaal begint in de tempel, om daarna meteen verder te gaan in een huis in Nazaret.

Offer Wie na mij komt…

In veel verhalen in het Oude Testament is de vraag wie de belangrijkste is: de oudste of de jongste? Die vraag komt op bij Ismaël en Isaak, bij Esau en Jakob, bij Lea en Rachel. In zekere zin is dat patroon ook terug te zien in de verhalen over Jezus. Net als Isaak, Jakob en Rachel is Jezus de tweede die ter sprake komt. En toch draait het uiteindelijk om hem. ‘Na mij komt iemand die meer vermag dan ik’, zal Johannes daar later over zeggen (Marcus 1:7; zie ook Lucas 3:16).

Om de beurt deden de priesterafdelingen dienst in de tempel. Een priester werd door het lot aangewezen om het offer te brengen in het heiligdom van de Heer. (Dat was de plek vóór het heilige der heiligen; in het heilige der heiligen mocht alleen op Grote Verzoendag de hogepriester binnengaan.) Het was uitzonderlijk als je de eer te beurt viel om het offer te brengen; er zullen ook veel priesters geweest zijn die nooit aan de beurt kwamen.

Wonder op wonder Oud en kinderloos In het boek Genesis wordt verteld dat God een verbond sluit met zijn volk. Hij belooft aan Abram een land om in te

6

Het lijkt een verhaal waarin de wonderen niet op kunnen. Het is al buitengewoon wanneer je als priester het offer mag brengen in de tempel. Maar het wonder

Kind op Zondag | 28 november 2021 t/m 2 januari 2022

wordt voor Zacharias nog oneindig veel groter, als er een engel aan hem verschijnt. En het wonder wordt nóg groter als die engel zegt dat hij een kind zal krijgen. En nóg groter als blijkt dat dat kind een bijzonder kind zal zijn.

Geen wijn Johannes zal groot zijn in de ogen van de Heer, zo vertelt de engel aan Zacharias.

De engel vertelt er ook bij dat hij geen wijn zal drinken. Dat roept associaties op nazireeërs, dat zijn mensen die voor een bepaalde periode op een bijzondere ma-nier aan God gewijd zijn. In Numeri 6 wordt verteld dat nazireeërs geen wijn zullen drinken. (Voor nazireeërs gold overigens ook dat ze hun hoofdhaar niet af mochten scheren en dat ze niet in aanraking mochten komen met dode mensen.)

Visioen De mensen buiten de tempel begrijpen dat Zacharias een visioen heeft gezien.

Ook van profeten in het Oude Testament wordt verteld dat ze visioenen gezien hebben (bijvoorbeeld Jeremia en Ezechiël). Hoewel die visioenen vaak uitgebreid beschreven worden, is het moeilijk om je er een voorstelling bij te maken. Voor Zacharias geldt dat hij er ook niet veel over kan vertellen; hij is met stomheid geslagen.

Erik Idema

28 november 2021

Vieren Wacht eens…

28 november 2021

Lucas 1:5-25

Kindermoment in de kerk

Aansteken van de eerste kaars

Voor het kindermoment in de dienst kunt u kiezen uit de volgende twee suggesties:

Bij het aansteken van de kaars kan de volgende tekst worden gelezen: Een kaarsje maakt een groot verschil.

Hij fluistert naar de rest: ‘Doe met me mee, als je dat wil, want stralen kun je best!’

Optie 1: Praten zonder woorden Vertel dat er nu een moment met de kinderen is. Doe daarna uw vinger voor uw lippen en zeg niets meer. Wacht even tot de aandacht goed op u gevestigd is.

Wenk dan de kinderen vriendelijk naar voren. Als ze bij u staan, zegt u nog steeds niets. U doet uw hand achter uw oor, alsof u zeggen wil: ‘Luister eens!’

Vraag van tevoren aan de organist/pianist om op dat moment zachtjes de melodie te spelen van lied 469 (‘Ik ben een engel van de Heer’).

Bekijk met de kinderen het projectboek.

Vertel bij de plaat van Zacharias, dat hij in de tempel is. Daar is het heel stil, maar toch hoort Zacharias iets heel bijzonders.

Daarna kan hij zelf niets meer zeggen.

De kinderen mogen het projectboek meenemen naar hun eigen ruimte.

Optie 2: De evangelist Lucas Iemand komt op als de evangelist Lucas, met het projectboek onder de arm. Zij/ hij vertelt aan de kinderen: ‘Ik ben Lucas.

Ik ga een boek schrijven over Jezus. Ik heb al heel veel informatie verzameld.

Dat staat allemaal in mijn plakboek.

Kijk maar eens: een kalender, ik heb opgezocht wat de tempel is, informatie over oude verhalen die er misschien mee te maken hebben en nog veel meer.’

Bekijk met de kinderen ook een paar tekstjes en afbeeldingen uit het boek.

Daarna mogen ze het boek meenemen naar hun eigen ruimte.

Vandaag begint een mooie tijd, we wachten op de Heer.

En als het licht zich hier verspreidt dan stralen wij steeds meer.

Projectlied: Wij bidden om verhalen Wij bidden om verhalen vol hoop en goede moed.

God laat zijn licht hier stralen, Hij komt ons tegemoet.

Een boek met mooie woorden met plaatjes en een lied: Zo laat God van zich horen, want Hij vergeet ons niet.

Werkblad

o

Zacharias hoort van een grote verrassing in de tempel. Hij moet nog wel een tijdje wachten totdat hij dit grootse cadeau in zijn armen kan houden. De kinderen maken voor elke adventszondag een kleine verrassing voor thuis. Stopt u ongezien in elk adventspakje iets lekkers of een aardigheidje? Sluit het met een lintje of splitpen. Hiermee oefenen de kinderen wat ‘verwachten’ is.

Werkwijze: Maak het werkblad vier keer.

Voor elke adventszondag zijn er aparte sluitlabels. Volg de aanwijzingen op het werkblad. Tip: print de zakjes op gekleurd papier. Laat de labels wit.

Nodig: (kleur)potloden, scharen, lijm, lintjes of splitpennen.

Werkblad: zie blz. 10.

Gebed Goede God, Nog even wachten, dan is het kerst.

Dan vieren we dat Jezus is geboren en ons heel dicht bij U brengt.

Dank U dat we samen mogen wachten en verwachten.

Amen

Tekst: Erik Idema Melodie: ‘Nu daagt het in het oosten’, Liedboek 444

Lezen en zingen

Eerste zondag van advent Jaar B Lezing uit het Oude Testament

Zacharia 14:4-9

Antwoordpsalm

50:1-6

Epistellezing

Tessalonicenzen 3:9-13

Lezing uit het Evangelie

Lucas 21:25-31

Alternatief leesrooster:

Lucas 1:2 Lucas 1:5-25

28 november 2021 t/m 2 januari 2022 | Kind op Zondag

7

28 november 2021

Vertellen Wacht eens…

28 november 2021

Lucas 1:5-25

Vertelling 4–7 jaar

Het plakboek van Lucas Advent en kerst 2021

Zacharias in de tempel Zacharias gaat elke dag naar de tempel. Daar werkt hij. Zacharias is een priester. Hij zorgt ervoor dat de tempel schoon is. Hij praat met de bezoekers. En hij maakt offers.

Dan maakt hij een vuurtje. Op dat vuurtje legt hij lekker ruikende kruiden. De rook gaat omhoog, naar de hemel. Het is een cadeau voor God. Ook vandaag gaat Zacharias aan het werk. Hij doet de deur open en gaat op weg. Hij draait zich nog een keer om en zwaait naar Elisabet. Dat is zijn vrouw. ‘Dag, tot straks!’

Elisabet zwaait terug. Vandaag zwaait Zacharias nog harder dan normaal, zo blij is hij.

Want vandaag mag Zacharias naar een bijzondere plek in de tempel. En daar mag hij een offer maken. Hij alleen! Dat is een hele eer. Trots loopt Zacharias verder. Hij loopt zo snel als hij kan naar de tempel toe. Het gaat alleen niet meer zo héél snel, want Zacharias is al oud.

Bij de tempel staan al veel mensen te wachten. Ze willen allemaal een beetje in de buurt zijn als Zacharias het offer gaat brengen. Ze lachen naar hem en knikken trots. Ze bidden samen. Dan gaat Zacharias de tempel in. Hij alleen.

Het is stil in de tempel. Zacharias doet even zijn ogen dicht. Wat is het fijn om hier te zijn. Hij pakt houtjes bij elkaar en maakt een vuurtje. Even hoort Zacharias een geluid.

Hij kijkt op. Hij ziet een engel staan. Zacharias schrikt heel erg. Hij doet zijn handen voor zijn ogen en bibbert.

‘Je hoeft niet bang te zijn’, zegt de engel. ‘Ik heb goed nieuws voor jou.’ Heel voorzichtig kijkt Zacharias door zijn vingers. De engel vertelt verder. ‘Jij en Elisabet willen toch zo graag een kindje? Goed nieuws! Dat gaat gebeuren. Jullie krijgen een zoon. Johannes moet hij heten. Johannes zal heel belangrijk zijn. Hij laat mensen de goede weg zien. De weg naar de Heer. Johannes zal jullie blij maken. Hij zal heel veel mensen blij maken!’

Nu houdt Zacharias zijn handen in de lucht. ‘Ik snap het niet’, zegt hij. ‘Elisabet en ik zijn al zo oud. We zijn zo oud als opa’s en oma’s zijn. Dan kunnen we toch geen kindje meer krijgen?’

De engel zegt: ‘Ik ben Gabriël. Ik ben altijd bij God in de buurt. God heeft dit aan mij verteld en daarom vertel ik het aan jullie.’

Zacharias kijkt nog steeds verbaasd. Hij wil wat zeggen, maar het lukt niet. Zijn tong doet raar.

‘Omdat je niet gelooft wat ik zeg, zit je mond op slot’, zegt de engel. ‘Je kunt niet meer praten. Totdat Johannes geboren is.’

Zacharias gaat naar buiten. Daar wachten de mensen ongeduldig op hem. ‘Waar bleef je zo lang?’ vragen ze. Maar Zacharias kan het niet vertellen. Hij probeert met zijn handen te vertellen wat er is gebeurd, maar de mensen snappen het niet. ‘Daar in de tempel is vast iets bijzonders gebeurd’, zeggen ze tegen elkaar.

Een tijdje later is Elisabet zwanger. Elisabet is zo blij. Ze krijgen eindelijk een kindje!

Jolanda van der Marel

8

Kind op Zondag | 28 november 2021 t/m 2 januari 2022

Het plakboek van Lucas

Vertel de kinderen dat er lang geleden iemand was die Lucas heette. Hij heeft het verhaal van Jezus opgeschreven. Vóórdat hij dat kon doen, heeft hij eerst alles verzameld wat hij over Jezus te weten kwam. Bekijk samen het projectboek en vertel aan de hand van de illustraties over het verhaal van vandaag.

Schrijf ook in het boek wie er vandaag aanwezig zijn en wat de kinderen hebben meegemaakt (p. 6-7).

Vertel daarna het voorleesverhaal dat hiernaast staat.

Werkvormen 4-7 jaar Gesprek: Geef de kinderen een opdracht, bijvoorbeeld: Ga zitten in de kring. Net als ze willen beginnen, zegt u, alsof u een idee hebt of iets belangrijk wilt gaan zeggen: ‘Wacht eens’. Blijf even stil.

Waarschijnlijk zijn de kinderen benieuwd naar wat u nu gaat zeggen. Eigenlijk gebeurt in het verhaal het hetzelfde. ‘Wacht eens’, zegt de engel. ‘Er gaat iets bijzonders gebeuren!’

Vandaag is het begin van advent. Bespreek met de kinderen naar welk feest we uitkijken.

Waar denken zij aan bij kerst?

l

Spel: Laat de kinderen zichzelf en elkaar verkleden als engel. Zorg dat er verkleedkleren, kleden en accessoires zijn. Hoe zou een engel kijken, lopen, doen? Laat de kinderen een passende houding vinden. Maak foto’s en bekijk deze samen.

p k

Ritueel: Vandaag is het eerste advent.

Steek een geurkaarsje aan. Bespreek met de kinderen wat ze ruiken. Zien ze ook rook naar boven gaan? Misschien lijkt dit brandende kaarsje wel iets op het reukoffer dat Zacharias in de tempel bracht.

Advent en kerst 2021

Het plakboek van Lucas

Vertel de kinderen dat er lang geleden iemand was die Lucas heette. Hij heeft het verhaal van Jezus opgeschreven. Vóórdat hij dat kon doen, heeft hij eerst alles verzameld wat hij over Jezus te weten kwam. Bekijk samen het projectboek en vertel aan de hand van de illustraties over het verhaal van vandaag.

Schrijf ook in het boek wie er vandaag aanwezig zijn en wat de kinderen hebben meegemaakt (p. 6-7).

Vertel daarna het voorleesverhaal dat hiernaast staat.

8-10 jaar Gesprek: Het thema is: ‘Wacht even…’ Wie hadden dit ook in het verhaal kunnen zeggen? Wanneer

l p en hoe?

Spel: Laat de kinderen in tweetallen of groepjes een gezelschapsspel spelen.

Bespreek na afloop het ‘op je beurt wachten’. Soms kan wachten heel vervelend zijn. Je kunt bijvoorbeeld een steen aanleggen, maar je bent nog niet aan de beurt.

Misschien dat een ander je voor is. Maar wachten kan ook heel erg helpen. Je hebt bijvoorbeeld de tijd om goed na te denken.

Creatief: Vertel de kinderen dat je met een voetomtrek en twee handomtrekken een engel kunt tekenen. Vertel niet precies hoe, maar laat ze dat samen ontdekken.

Bekijk de resultaten.

s l s

11-12 jaar Gesprek: Voer een gesprek over wachten. Wanneer moet jij wachten?

Is wachten altijd vervelend of altijd leuk? Wordt wachten ook weleens beloond?

28 november 2021

Het plakboek van Lucas

Vertelling 8–12 jaar Een engel bezoekt Zacharias Vandaag is de grote dag. Zacharias is al vroeg op. Hij strijkt zijn kleren glad en trekt ze aan. Vandaag moet alles perfect gaan. Want een dag als vandaag, daar zijn er niet veel van. Elisabet komt de kamer binnen. ‘Ben je er klaar voor?’ Zacharias knikt. Hij lacht naar zijn vrouw. Een gespannen, liefdevol lachje. Hij en Elisabet zijn al zo lang samen.

Ze kent hem door en door. Ze weet dat hij zenuwachtig wordt van belangrijke taken als deze. Zacharias vindt het nog steeds jammer dat hij en Elisabet geen kinderen hebben gekregen. Wat zou zijn vrouw een geweldige moeder zijn geweest. Nu zijn ze oud.

Kinderen zullen er nooit komen. Zacharias weet hoe verdrietig Elisabet daarover is.

Hij zucht. Dan spreekt hij zichzelf streng toe. Geen tijd om te mijmeren. Tijd om zich klaar te maken.

Zacharias is een priester. Hij werkt in de tempel. En vandaag is hij uitgekozen om een belangrijke taak te vervullen. Hij mag het reukoffer brengen. Binnenin de tempel. Op een plek waar verder niemand komen mag.

Als Zacharias bij de tempel aankomt, staat het plein al vol mensen. Ze fluisteren tegen elkaar. Ze knikken naar Zacharias als hij langs hen loopt. Dan buigen ze hun hoofd en ze bidden. Zacharias loopt alleen de tempel in en maakt het offer klaar.

Zacharias is zo geconcentreerd bezig, dat hij niet ziet wat er vlak naast hem gebeurt.

Een engel komt bij hem staan. Als Zacharias de engel ziet, schrikt hij erg. Hij laat alles uit zijn handen vallen en draait zijn hoofd weg.

‘Je hoeft niet bang te zijn’, zegt de engel. ‘Ik kom je vertellen dat jullie gebed verhoord wordt. Jij en Elisabet zullen een kind krijgen. Johannes moet hij heten. Hij zal jullie blij maken. En heel veel anderen ook. Hij zal de mensen bij God brengen. Hij zal een boodschapper zijn van God.’ Zacharias is er stil van. Als er zo veel gezegd wordt over het kindje dat je zult krijgen, dan zul je daar vast wel veel meer over willen weten. Maar Zacharias heeft maar een vraag. ‘Hoe kunnen wij oude mensen nog een kind krijgen? Hoe kan ik weten dat dit waar is?’

De engel antwoordt: ‘Ik ben het. Gabriël. Ik ben altijd bij God in de buurt. En God heeft mij gestuurd om jou dit nieuws te brengen. Dat is waar. Maar omdat je het niet gelooft, kun je vanaf nu niet meer praten. Totdat gebeurd is wat ik je heb gezegd.’

Weer wil Zacharias een vraag stellen. Maar het lukt niet. Wat de engel zegt, is waar.

Zacharias kan niet meer praten.

Zacharias gaat naar buiten. Hij ziet de mensen onrustig praten. ‘Waar blijft hij zo lang?’ hoort hij ze tegen elkaar zeggen. Dan zien ze hem staan en zijn ze stil.

Zacharias wil vertellen wat er net allemaal gebeurd is, maar er komen geen woorden.

Hij gebaart. Hij wijst. De mensen snappen het niet. Ze begrijpen wel dat er iets heel bijzonders gebeurd moet zijn daar in de tempel.

Zacharias gaat naar huis. Enige tijd later ontdekken ze dat Elisabet zwanger is.

Jolanda van der Marel

Creatief: Maak een ‘advent-collage’ met knipsels en verf.

Weetje

Door wierook en andere kruiden te verbranden, werd er een reukoffer gebracht. Het was bedoeld als een gebed van verzoening naar God.

To do

Zoek uit wat de betekenis van verzoening is. Maak zelf een reukoffer.

28 november 2021 t/m 2 januari 2022 | Kind op Zondag

9

Wacht eens…

28 november 2021 Bijbel: Lucas 1:5-25

10

Kind op Zondag | 28 november 2021 t/m 2 januari 2022

Kijk bij Vieren voor uitleg bij dit werkblad

No 4

Ken je mij – Verhalen uit Johannes

Jaargang 90

9 januari t/m 27 februari 2022

Volgende periode Ken je mij?

Materiaal voor de zondagen 9 januari t/m 27 februari 2022

– Verhalen uit Johannes

KIND

OP ZONDAG

www.kindopzondag.nl

Nog geen abonnee van Kind op Zondag, maar wel geïnteresseerd?

Kijk op

www.kindopzondag.nl No 2 Jaargang

89

voor de mogelijkheden!

ws

e nieu Het best

vent en

t voor ad

- Projec

20

kerst 20

ber 2020 29 novemuari 2021 t/m 3 jan

No 5 Jaargang

No 4 Jaargang 89

KIND

No 3 Jaargang 89

10 januari t/m 14 februari 2021

21 februari t/m 4 april 2021

89

Wat zie je

aan me?

- Verhalen over de - Heme lvaart en opgestane He er Pinkstere n

11 april t/m 23 mei 20 21

Levensweg en Pasen - Project Veertigdagentijd naar Pasen - Verhalen over Jezus’ weg

Volg je mij?

- Verhalen uit Marc

us

No 6

DAG OP ZON ndag.nl

opzo www.kind

Jaargang 89

KIND OP ZONDAG www.kindopzondag

.nl

ien?

Heb jij het ook gez – Verhalen uit

het evangelie van

30 mei t/m 2021 29 augustus

KIND OP ZONDAG www.kindopzondag.nl

KIND

OP ZON DAG www.kind opzo

ndag.nl

KIND OP ZONDAG ag.nl

www.kindopzond

Johannes