Wereld zonder tranen (0620.B)

Wereld zonder

n e n a r t en andere levensbeschouwelijke verhalen

Tekst: Erik Idema Illustraties: MariĂŤlla van de Beek

Inhoud Woord vooraf ................................................................................................................................................................................................ 8 Inleidende verhalen 1. Hodja weet alles .......................................................................................................................................................................... 12 2. De drie ringen ................................................................................................................................................................................ 14 3. De blinden en de olifant .................................................................................................................................................... 17 Verhalen uit het hindoeĂŻsme 4. De jongen met de vlieg in zijn buik ...................................................................................................................... 22 5. De trouwe papegaai ............................................................................................................................................................... 26 6. Zo slim als een ezel .................................................................................................................................................................. 28 7. Het achtste kind .......................................................................................................................................................................... 31 8. Rama komt terug Divali ................................................................................................................................................... 33 9. Koning Satvan Divali ........................................................................................................................................................... 35 10. Holika en Prahalad Holi ............................................................................................................................................... 37 11. De waarde van meditatie .................................................................................................................................................. 40 12. De man die te veel had ...................................................................................................................................................... 42 Verhalen uit het boeddhisme 13. Wereld zonder tranen ........................................................................................................................................................... 46 14. Vier koeien ......................................................................................................................................................................................... 49 15. De mopperende monnik ................................................................................................................................................... 51 16. De man die zijn schoen verloor ................................................................................................................................. 53 17. De volle kop ..................................................................................................................................................................................... 54 18. Een belediging is een cadeau .................................................................................................................................... 55 19. Discussie met twee verliezers ...................................................................................................................................... 56 Verhalen uit het jodendom 20. Abram en de godenbeelden......................................................................................................................................... 60 21. IsraĂŤl in Egypte ............................................................................................................................................................................. 63 22. Anders dan alle andere nachten Pesach ....................................................................................................... 66 23. Tien woorden Vreugde der wet ....................................................................................................................................... 69

6

24. Geloof het of niet ...................................................................................................................................................................... 71 25. Chelm ...................................................................................................................................................................................................... 73 26. Esther Poerim .................................................................................................................................................................................. 75 27. Jouw thuis is mijn thuis (Ruth) Wekenfeest ................................................................................................. 82 28. Licht voor altijd Chanoeka .............................................................................................................................................. 85 Verhalen uit het christendom 29. De hemel en de hel ................................................................................................................................................................. 90 30. Jezus wordt geboren Kerst ......................................................................................................................................... 92 31. De zieke vriend ............................................................................................................................................................................. 94 32. De verloren zoon ........................................................................................................................................................................ 98 33. De barmhartige Samaritaan .......................................................................................................................................100 34. Het echte geluk ........................................................................................................................................................................102 35. Een einde en een begin Pasen .............................................................................................................................103 36. Jezus gaat naar de hemel Hemelvaart ............................................................................................................106 37. Een lopend vuurtje Pinksteren .................................................................................................................................107 Verhalen uit de islam 38. De openbaring aan Mohammed Ramadan ...........................................................................................112 39. Het weeskind dat geen weeskind was ...........................................................................................................114 40. Joenoes moet naar Nineve .........................................................................................................................................116 41. De man die zijn kameel weggaf .............................................................................................................................119 42. Het offer van Ibrahim Offerfeest ...........................................................................................................................120 43. Dove op ziekenbezoek .....................................................................................................................................................122 44. De prijs van een geur .........................................................................................................................................................124 Verhalen bij het humanisme 45. De jongen die zijn schaduw wilde zijn ............................................................................................................128 46. Zeker weten? ................................................................................................................................................................................131 47. Rosa Parks .......................................................................................................................................................................................132 48. Klooster met open ramen .............................................................................................................................................134 49. Wonderzalf .....................................................................................................................................................................................137

7

Woord vooraf

‘De Gorgels’ is een verhaal van Jochem Myjer. ‘Abeltje’ is van Annie M.G. Schmidt en ‘De GVR’ van Roald Dahl. Maar er zijn ook verhalen die van niemand zijn. Ze bestaan al zolang mensen zich kunnen herinneren en misschien nog wel langer.

Zulke verhalen staan in dit boek. Ze zijn van niemand en ze zijn van iedereen.

Sommige mensen geloven dat God of goden ons deze verhalen hebben ingefluisterd. Dat kan. Maar hoe dat ooit precies begonnen is, wie ze het allereerst gehoord heeft en wie ze daarna doorverteld of opgeschreven heeft - dat kunnen we vaak niet achterhalen.

In dit boek staan levensbeschouwelijke verhalen uit verschillende tradities: hindoeïsme, boeddhisme, jodendom, christendom, islam en humanisme. Het zijn verhalen over alledaagse gebeurtenissen, maar ook over dingen die mensen niet precies kunnen weten. Ze zetten je aan het denken, soms laten ze je lachen, soms zou je er ook bang of verdrietig van kunnen worden. Maar altijd weer laten ze zien wat de kracht van verhalen is. Verhalen vinden woorden voor dingen die niemand precies kan uitleggen. Ze laten je iets beleven en ervaren. Als dat gebeurt, dan lijkt het alsof de verhalen opnieuw werkelijkheid worden.

Dit verhalenboek is los te gebruiken, als kennismaking met de rijke tradities van levensbeschouwelijke verhalen. Tegelijk is dit boek onderdeel van een lespakket wereldgodsdiensten voor groep 6-8 van de basisschool (uitgeverij Kwintessens). In dat lespakket wordt bij elke les verwezen naar een of meer verhalen uit dit boek.

Alle verhalen in dit boek zijn navertellingen van bestaande verhalen. De meeste gaan al eeuwenlang van mond tot mond. We hopen dat dit boek mensen stimuleert om ze opnieuw te vertellen. Achterin het boek staat bij elk verhaal een korte toelichting. Ook is een literatuurlijst opgenomen met bronnenmateriaal voor wie verder wil lezen. Van deze bronnen is dankbaar gebruik gemaakt bij het schrijven van dit boek.

Veel plezier gewenst bij het lezen en vertellen van de verhalen!

8

Inleidende verhalen

11

1. Hodja weet alles

Hodja was een wijs man.

In ieder geval de wijste van het dorp.

Toen er op een dag drie geleerden uit Turkije in het dorp op bezoek kwamen, was het dan ook logisch dat de burgemeester meteen een bode stuurde die Hodja moest ophalen. ‘U kunt nog veel van onze Hodja leren,’ zei de burgemeester tegen de geleerden. ‘Hij weet alles.’ Dat geloofden de geleerden niet, maar ze waren zeer benieuwd wat Hodja dan wel te vertellen had.

Toen de bode bij Hodja aankwam, was Hodja net in zijn tuin aan het werk. Hij gooide zijn schep neer, klopte de modder van zijn kleren en stapte op zijn ezel. Zo kwam hij even later op het marktplein aan. Daar hadden zich al heel wat mensen verzameld die wilden horen hoe hun wijze Hodja de geleerden uit Turkije les zou geven.

De geleerden waren een tikkeltje verbaasd toen ze Hodja zagen. Ze keken naar de modder op zijn kleren, naar zijn slome ezel en zijn schaapachtige lach en dachten: Wat kan hij nu weten wat wij niet weten?

De eerste geleerde stelde maar meteen een moeilijke vraag: ‘Waar is het centrum van de wereld?’

Hodja wees: ‘Onder de linker voorpoot van mijn ezel. Kijkt u zelf maar als u het niet gelooft.’ De geleerde keek bedachtzaam naar de ezel. Maar omdat hij bang was dat hij een trap zou krijgen, durfde hij niet onder de voorpoot te kijken.

Daarom stelde de tweede geleerde een nieuwe vraag: ‘Weet u hoeveel sterren er zijn in het heelal?’ ‘Jazeker!’ antwoordde Hodja. ‘Precies evenveel als het aantal haren in de vacht van mijn ezel.’ ‘Hoe weet u dat nou,’ reageerde de geleerde. ‘Ik weet het gewoon,’ zei Hodja. ‘En als u me niet gelooft, telt u het maar na. Tel eerst alle sterren en daarna alle haren. Als er ook maar een klein verschil tussen zit, zal ik

12

meteen erkennen dat u slimmer bent dan ik.’

Daar had de geleerde natuurlijk geen zin in en daarom was het tijd voor de derde vraag. De derde geleerde had een lange baard. Hij vroeg aan Hodja: ‘Kunt u mij vertellen hoeveel haren er in mijn baard zitten?’ ‘O zeker wel,’ antwoordde Hodja.

‘Uw baard heeft evenveel haren als de staart van mijn ezel. Gelooft u mij niet? Laten we de haren er dan een voor een uittrekken: steeds een haar uit de staart en een haar uit de baard, een haar uit de staart en een haar uit de baard…’ De geleerde keek benauwd naar de vieze staart van de ezel en voelde even aan zijn baard.

De drie geleerden besloten maar weer verder te reizen; tegen zoveel wijsheid konden ze niet op. En Hodja? Die werd door het hele dorp toegejuicht omdat hij op alle vragen antwoord wist.

13

Al zolang er mensen zijn, vertellen ze elkaar verhalen. Als ze iets te vieren hebben en als ze verdrietig zijn. Als ze zich verbazen en als ze iets willen uitleggen. Mensen vertellen verhalen over zichzelf en over anderen; over alledaagse dingen en over wat niemand ooit gezien heeft. Dit boek biedt een kennismaking met de rijke traditie van levensbeschouwelijke verhalen uit hindoeĂŻsme, boeddhisme, jodendom, christendom, islam en humanisme.

Wereld zonder tranen bevat hervertellingen van bronverhalen, voorbeelden van latere verteltradities en verhalen bij religieuze feesten. Ze zijn naverteld voor kinderen vanaf 8 jaar.

ISBN 978-90-5788-524-2 Bestelnummer 0620.B ISBN 978-90-5788-5242

9 789057 885242