GOEIE VRAAG!

Wie zijn de vijanden van leeuwen? Wat eten meeuwen?

Wanneer zijn de dino’s uitgestorven? Waar leven krokodillen?

Hoe eten vleermuizen? Waarom hebben giraffen een lange nek? Een vraag waarvan je het antwoord simpelweg kunt opzoeken, is van waarde. Naast het stellen van dit soort opzoekvragen is het mooi als je vragen kunt stellen die aanzetten tot actie. Hoe doe je dat?

Hoe kun je zorgen dat jonge vogels veilig blijven voor katten? In de lente zijn meer vogels te zien op het schoolplein dan in de winter. Is dat zo? Actievragen zijn vragen die uitnodigen tot creativiteit en die nieuwsgierigheid oproepen, waardoor ze geschikt zijn als ontwerpvragen en onderzoeksvragen. Vragen waar je het antwoord niet direct op weet en die je ook niet kunt opzoeken. Vragen die je uitda- gen om oplossingen te verzinnen of onderzoek te doen. Tegenwoordig bieden vrijwel alle methodes voor zaakvakken (geschiedenis, aardrijkskunde, biologie, godsdienst) onderzoeksvragen aan. Voor ontwerpvragen is slechts beperkt aandacht. Daar valt winst te behalen.

Stel vaker ontwerpvragen

Het is waardevol voor kinderen om naast opzoek- en onderzoeksvragen aan de slag te gaan met ontwerpvragen. Ontwerpvragen zijn concrete, open vragen waarin een probleem of wens centraal staat. Hoe kun je je beschermen tegen kaaiman- nen? Hoe kan de wolf op een voor mensen en dieren fijne manier in Nederland leven? Hoe kunnen eendenkuikens veilig aan de overkant van de weg komen? Ontwerpvragen laten je direct ideeën krijgen en in oplossingen denken. Actie dus.

Wat maakt het stellen van ontwerpvragen waardevol?

Met ontwerpvragen oefen je probleemoplossend denken en ontwikkel je nuttige ontwerpvaardigheden. Je leert alle kanten op denken en veel verschillende oplossingen verzinnen. Je leert ideeën tot leven brengen, zodat jij en anderen de oplossingen goed begrijpen. Je leert om je oplossingen zo snel mogelijk uit te proberen en expres op zoek te gaan naar wat nog niet werkt. Je leert ideeën delen, want samen worden ze beter. Je leert je eigen richting te bepalen en je in te leven in mensen of dieren die met het probleem te maken hebben. Niet in de laatste plaats ontdekken kinderen dat de meeste problemen en vragen verschillende goede oplossingen hebben en niet één goed antwoord zoals ze op school regelmatig tegenkomen.

Hoe stel je ontwerpvragen bij de zaakvakken?

Het stellen van ontwerpvragen kun je goed integreren in zaakvakonderwijs. Door de vragen te laten aansluiten bij de methode komen deze er niet bovenop. Start met ontwerpvragen over dieren. Dieren komen binnen de zaakvakken regelmatig aan bod en kinderen zijn enorm betrokken als het over dieren en hun welzijn gaat. Focus

Probleem: Bevers graven burchten in dijken en duinen, waardoor deze verzwakken. Gevaarlijk, want ze zijn belangrijk voor onze veiligheid. Zonder dijken en duinen zou het grootste deel van Nederland onder water lopen. Bevers zijn beschermde dieren, dus je mag ze niet wegjagen, vangen of doden.

Ontwerpvraag: Hoe kun je stevige dijken maken waar bevers kunnen wonen?

Probleem: Meeuwen zorgen in dorpen en steden bij de kust nogal eens voor overlast. Ze broeden steeds vaker in de stad en beschermen hun eieren en jongen heel fanatiek. Kom je in de buurt van een nest, dan gaan ze krijsen en vliegen ze naar je toe om je weg te jagen. Ook gaan ze op zoek naar eten voor hun jongen. Het kan zomaar zijn dat als je friet aan het eten bent op straat, een meeuw brutaal probeert mee te eten. Meeuwen zijn beschermde dieren, dus je mag ze niet wegja gen, vangen of doden.

Ontwerpvraag: Hoe kun je friet eten zonder dat de meeuwen mee-eten?

je op problemen die in de methode aan bod komen of breng zelf problemen rond dieren in kaart. Kies een interessant probleem en maak van het probleem een ontwerpvraag. Start deze vraag met Hoe kun je …, Hoe kan … of Hoe kunnen …

Eenvoudig starten met deze ontwerpvragen over dieren

Wil je direct aan de slag? Stel een van de bovenstaande kant-en-klare