NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
ER KURI P L U S
P O L I S H NUMER 1311 (1611)
W E E K L Y ROK ZA£O¯ENIA 1987
M A G A Z I N E
TYGODNIK 19 PAÌDZIERNIKA 2019
PE£NE E-WYDANIE KURIERA W INTERNECIE: WWW.KURIERPLUS.COM
í £empicka w Fundacji Koœciuszkowskiej – str. 2 í Jak za³o¿yæ sprawê o worker’s compensation? – str. 5 í Powyborcze refleksje – str. 6 í Reduty - zbrodnie - echa – str.6 í Egzotyka Wschodu – str. 9 í Egzaminy i programy dla uczniów polonijnych – str. 17
Tomasz Bagnowski
Debata i co dalej? 12 demokratycznych kandydatów na prezydenta spotka³o siê podczas debaty telewizyjnej w Ohio. Do dnia wyborów niby jeszcze ponad rok, kampania trwa jednak ju¿ od dawna i trudno siê dziwiæ zwa¿ywszy, ¿e pierwsze starcie demokratycznych pretendentów do prezydentury ju¿ w lutym, w stanie Iowa. Na razie politycy chc¹cy zast¹piæ w Bia³ym Domu Donalda Trumpa starli siê podczas debaty w Ohio, wa¿nym stanie, który od 1964 r. trafnie typuje zwyciêzcê ca³ych wyborów. Nies³abn¹ce poparcie jakim Donald Trump cieszy siê wœród mieszkañców Rust Belt, czyli stanów z podupad³ym przemys³em stalowym sprawia, ¿e wielu analityków uwa¿a, i¿ Ohio ma on praktycznie w kieszeni. Demokraci s¹dz¹ jednak, ¿e maj¹ tu szansê, miêdzy innymi dlatego, ¿e Trump mimo wysi³ków nie zdo³a³ przywróciæ dawnej œwietnoœci wielkim zak³adom pracy, ani znacz¹co poprawiæ sytuacji amerykañskich producentów stali. O g³osy w Ohio warto walczyæ równie¿ dlatego, ¿e przed Trumpem dwukrotnie wygrywa³ tu Barack Obama, wielu g³osuj¹cych nie jest zatem najwyraŸniej œciœle przywi¹zanych do etykietek partyjnych. 12 demokratycznych kandydatów, którzy w miniony wtorek stanêli do debaty na scenie Otterbein University, na przedmieœciach stolicy stanu Columbus, co chwila odnosi³o siê do sytuacji w Ohio, do problemów ze
znalezieniem pracy jakie maj¹ pracownicy pozamykanych fabryk, do epidemii nadu¿ywania opiatów, szczególnie dotkliwej w tym stanie i ³¹cz¹cych siê z tym problemów z opiek¹ zdrowotn¹. Recept przedstawiono wiele, od pomys³ów najbardziej zdecydowanych, zg³aszanych przez Elizabeth Warren i Berniego Sandersa, zak³adaj¹cych ca³kowit¹ przebudowê systemu opieki zdrowotnej w kierunku jednego, federalnego planu, do koncepcji wspieranych np. przez Pete’a Buttiggiega, stanowi¹cych coœ w rodzaju hybrydy z³o¿onej z planów pañstwowych i prywatnych. Demokratyczni kandydaci odnieœli siê te¿ do impeachmentu (wszyscy go poparli), zaproponowali pomys³y na poprawê warunków ¿ycia najbiedniejszych Amerykanów i ca³y szereg koncepcji w innych pal¹cych sprawach. Pad³o wiele obietnic, wiele liczb i wiele szczegó³owych propozycji. Poziom merytorycznego przygotowania wszystkich kandydatów móg³ robiæ wra¿enie. Nikt nie duka³, nikt zbyt d³ugo nie zastanawia³ siê nad odpowiedzi¹, wszyscy pamiêtali by zwracaæ siê bezpoœrednio do wyborców. Nie by³o te¿ ra¿¹cych wpadek czy gaf, dlatego trudno wskazaæ jednego, zdecydowanego zwyciêzcê debaty. í8
u
Jesieñ, jesieñ ju¿...
Wolnoœæ to nieustanna walka Z Ann¹ T. Pietraszek, autork¹ filmów dokumentalnych, szkoleniowcem re¿yserii m.in. TV Trwam, himalaistk¹, rozmawia Marek Gizmajer.
u
Anna T. Pietraszek - Musimy nauczyæ siê prognozowaæ na nastêpne 25 lat.
Na II Festiwalu Polskich Filmów Dokumentalnych Warszawa – Nowy Jork w Centrum Polsko-S³owiañskim 25-27 paŸdziernika zobaczymy Pani „Niepotrzebnego œwiadka” i „Polskie Orlêta na pakistañskim niebie”. Nakrêci³a Pani 191 filmów. Jak zaczê³a siê ta przygoda z kamer¹? Od agencji Interpress, która w latach 70-tych udostêpnia³a kamery podró¿nikom i alpinistom. Tak zaczyna³a El¿bieta Dzikowska, Stanis³aw Szwarc-Bronikowski, Szymon Wdowiak. Nale¿a³am do Polskiego Klubu Górskiego, dziêki czemu mog³am wyje¿d¿aæ w najwy¿sze góry Azji. W tym celu trzeba te¿ by³o mieæ wyniki sportowe i samemu zarabiaæ na wyjazdy. Pracowaliœmy na wysokoœciach w brudzie, smogu, odorze farb. Myœla³am o £ódzkiej Szkole Filmowej, ale na 200 chêtnych czeka³y dwa miejsca, w tym jedno zarezerwowane by³o dla kogoœ „z uk³adu”. Zrezygnowa³am. Marzy³am o filmach o Polsce, ale Interpress nie by³ nimi zainteresowany, wiêc pierwszych 50 reporta¿y powsta³o w Azji. Trafia³y do TVP i „demoludów”, gdzie zarabiali na nich wszyscy oprócz
autorki. Dopiero w czasach „Solidarnoœci” skoñczy³am dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Nast¹pi³ prze³om zawodowy? W po³owie lat 80-tych zaczê³am pracê w redakcji podró¿niczej w TVP, która funkcjonowa³a na zasadzie „wyzysku wariatów”. Reporterzy jeŸdzili z kamer¹ na koniec œwiata i robili wszystko sami, a premie zgarnia³ ktoœ inny. Tatuœ szefa redakcji w stanie wojennym spacyfikowa³ fabrykê i w nagrodê dosta³ posadkê dla syna. Niemniej, TVP dawa³a ju¿ pieni¹dze na bilety lotnicze, a przede wszystkim mia³am cudownych kolegów. Z Szymkiem Wdowiakiem dzieliliœmy biurko na pó³, bo mieliœmy po pó³ etatu. W Izraelu nakrêci³am film o kibucu marksistowsko-leninowskim i Drodze Krzy¿owej w Jerozolimie. W koñcu pozwolono mi zrobiæ film w Polsce, o wiêŸniarkach z dzieæmi do trzeciego roku ¿ycia w Krzywañcu. Gdy zbli¿a³ siê rok 1989 telewizyjni komuniœci przechodzili do firm zostawiaj¹c w TVP swoich ludzi, z którymi podpisywali sute kontrakty na wiele lat z góry. í 14