Kurier Kamieniarski nr 6/2021 (115)

GRUDZIEŃ/STYCZEŃ Nr 6/2021 (115) ISSN 1642-7033

Dwumiesięcznik dla profesjonalistów i dla pasjonatów

TEMAT NUMERU Wapień Pińczowski s. 22 TEMAT NUMERU Warsaw Home & Contract – ogromny potencjał s. 16 R

E

K

L

A

Mistrzostwa Polski w polskim kamieniu Odkryj marmury karraryjskie – przewodnik s. 34

M

A

s. 13

www.zpupromasz.pl

www.kamien.hermes.com.pl HURTOWNIA NAGROBKÓW HURTOWNIA KAMIENIA KONGLOMERATY GRANIT / PŁYTY GRANITOWE

Naszym Klientom życzymy radosnych Świąt Bożego Narodzenia www.hermes-trade.pl i pomyślności w roku 2022! www.hermes-trade.pl

Gdynia, ul. Legionów 87 Magazyn: Szemud, ul. Wejherowska 79

gdynia@hermes-trade.pl tel. 606 64 42 67 tel. 517 24 62 93

Od r e da kcj i

Spis rekl amodawców ALINA

F

68

Osobiste życzenia składają:

ALKAM

K

53

ANMAR

K

21

AN WANG

K

51

CEMADIAM

N

33

BARWAŁD

K

45

EGA

K

5

BETIMO

F

4

GOLDEN LEAF

K

33

CHUDOBA

K

28

GRANIKON

K

32

CONSIL

N

9

GRANITOWA GALERIA

K

37

CYBERLAB

F

64

HERMES

K

3

DIGI – CERM

F

15

HERMES GABRO STONE

K

37

FOTOCERAMIKA

F

12

KAMSKAL

K

1

FOTOPORCELANA.NET

F

67

KRZEMEX

N

36

GRANIT DULNIAK

K

8

MAGMA

K

32

INCHEM

N

20

MC DIAM

N

34

KAMIENIARSTWO KISZKIEL

K

65

MP STENEKO

K

38

KAMIENIARSTWO SIEDLECKI

K

10

MS GRANIT

K

35

KLINK

K

43

ORION ART-STAL

N

59

K&K Automatic Machines

M

52

PIASMAR

K

35

MARMURY PŁYTKI

K

25

POLSKI ZWIĄZEK KAMIENIARSKI

Z

31

METIKAM

N

39

RODLEW QMD

N

34

NEOLITH

K

29

ROGALA

K

31

OPAL

F

61, 63

SOSNOWICA

K

49

OVALE

F

66

ZBYLBRUK

K

36

PROD-KAM

M

59

PROMASZ

D

2

ROMA STONE

K

66

SILKAM

N

48

STANCHEM

N

66

SYNTETYK

N

11

TGR

M

13

WIDUTO

N

14

D Maszyny i urządzenia

I Inne

M Maszyny, urządzenia i programy

T Targi kamieniarskie

F Fotografia nagrobkowa

K Kamień i półprodukty

N Narzędzia, akcesoria i materiały

W Związki, ośrodki naukowe

Kontakt z Redakcją:  +48 77 546 20 14  +48 77 546 63 93  biuro@kurierkamieniarski.pl

Wydawca | Skład i kolportaż: DIP Point Paweł Szambelan ul. Tęczowa 26/210 45-760 Opole

Adres Korespondencyjny: skr. poczt. 26, 45-760 Opole 4  +48 501 577 687

Druk: Zakład Poligraficzny SINDRUK www.sindruk.pl

6

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

Spis treści: Paweł Szambelan

Świętować czy liczyć?

Warsaw Home & Contract – ogromny potencjał .................................. 16

W połowie 2017 roku, w Strzegomiu, odbyły się warsztaty kamieniarskie, których celem było przypomnienie metod ręcznej obróbki kamienia oraz ukazanie specyfiki pracy w różnych materiałach. Uczestnicy warsztatów mieli okazję popracować w dwóch biegunowo różnych materiałach: granicie strzegomskim i wapieniu pińczowskim. Jednym z kursantów był piszący te słowa. Bliskie spotkanie z narzędziami kamieniarskimi, własnoręczne użycie dłuta, pucki i kliniaka MK8, zmiana bryły kamienia w logo naszej gazety – to doświadczenia, które zostały w pamięci. O granicie strzegomskim było w numerze 3/2021 Kuriera Kamieniarskiego. W tym numerze zapraszam do poznania wapienia pińczowskiego w kolejnym artykule o polskich materiałach na stronie 22.

Zgodnie z deklaracją złożoną w poprzednim numerze Kuriera Kamieniarskiego wracamy do tematu targów promujących kamień w designie, wnętrzach, nowych projektach i modzie.

Na stronie 16 znajduje się podsumowanie targów Warsaw Home & Contract w Nadarzynie autorstwa Darka Wawrzynkiewicza.

Trudno nie zgodzić się ze spostrzeżeniami, które autor w nim zawarł. To również pomysł na szukanie nowych klientów – zwłaszcza dla firm, które poszukują klientów wśród odbiorcy końcowego i jego doradców, czyli architektów, projektantów i designerów (w zależności od zasobności portfela lub przyjętej nomenklatury nazewnictwa).

Boję się zaglądać do skrzynki na listy – tej pod domem i tej w komputerze. Wciąż otrzymuję nowe naliczenia płatności lub zapowiedzi podwyżek. Od niektórych firm takie wiadomości dostaję z regularnością newslettera. Taka nasza nowa codzienność. W tym kontekście może dobrą wiadomością będzie, że dość łatwo da się zweryfikować zapotrzebowanie na energię elektryczną w zakładzie kamieniarskim. O tym w artykule eLicznik, czyli jak zoptymalizować wydatki na prąd na stronie 46.

Wapień pińczowski ...................................... 22 Konserwacje, przeglądy maszyn kamieniarskich w okresie zimowym ..................................... 26 W związku z...

Kamieniarz (w) przyszłości ................... 30 Gotowi na 2022 .............................................. 40 Pod lupą: Kamień węgielny ........................................... 42 Polskie folie do piaskowania Ikonos ................................................................... 44 eLiczniki czyli jak zoptymalizować wydatki na prąd ............................................. 46 RODO: Paski płacowe ................................................ 50 TIA Generalny – genialny menadżer ........ 54 Wielkie Zimbabwe ........................................ 56 Ogłoszenia drobne ...................................... 58 Panie i Panowie ............................................. 60 Kamieniarskie DNA ..................................... 62

Święta za pasem. Dołączam się do naszych firm, które składają Państwu życzenia na łamach niniejszego numeru, i życzę powodów do radości przy rodzinnym świątecznym stole oraz przewidywalnego nowego roku.  Nakład: 4000 egz. + 80 egz.

Nasza okładka: Wyspa kuchenna z brazylijskiego granitu Via Lattea, obróbka szlifowana i frezowana. Ekspozycja targowa firmy Gran-Mar z Działdowa, październik 2021

www.kurierkamieniarski.pl

Redakcja nie odpowiada za treść zamieszczanych reklam, ogłoszeń i artykułów płatnych.

Opinie wyrażane w tym piśmie są opiniami autorów i nie muszą odzwierciedlać stanowiska Redakcji. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz

7

zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów, zmiany tytułu, opracowania redakcyjnego, a także zwrotu materiałów zamówionych a nieopublikowanych.

Przedruki tekstów wyłącznie za zgodą ich autorów.

NR 6/2021 (115)

Ta r g i

Dariusz Wawrzynkiewicz

Warsaw Home & Contract – ogromny potencjał Chciałem napisać kilka słów o targach Warsaw Home & Contract, które odbyły się w dniach 27-30 października 2021 roku. I o tym wydarzeniu będzie poniżej, ale na początek kilka zdań o tym, co nam leży na sercu, czyli o targach kamieniarskich.

W kontekście targów Stone, które w tym roku się nie odbyły, należałoby się zastanowić, czy formuła targów kamieniarskich skierowana do kamieniarzy i dla kamieniarzy jest jeszcze dla branży interesująca. Śledząc rozwój sytuacji w ostatnich miesiącach, łatwo zauważyć, że to sami branżyści w zasadzie doprowadzili do likwidacji tegorocznej imprezy. Brak chętnych do zaprezentowania się na targach, a pod koniec masowe rezygnacje z udziału tych, którzy wcześniej się zgłosili, to ważna informacja dla organizatorów.

Mam wrażenie, że dotychczasowa formuła stała się mało interesująca. Świat mocno się zmienił, a ograniczenia związane z pandemią zmusiły wszystkich do szukania innych metod komunikacyjnych. Nasza branża nie jest ogromna. W jej skład wchodzą zakłady kamieniarskie i jest ich najwięcej, bo około 4-5 tysięcy. I to są ewentualni zwiedzający taką imprezę. Ofertę dla nich stanowią materiały, maszyny, narzędzia, akcesoria i chemia.

Firm w tych segmentach, które chcą zaprezentować się w Polsce, nie jest dużo, nawet uwzględniając firmy zagraniczne.

Na dodatek lista dostawców jest od lat znana i kamieniarz Kowalski poszukujący materiału, chcący kupić konkretną maszynę lub zaopatrzyć się w narzędzia, akcesoria, czy chemię, wie już doskonale gdzie zadzwonić czy napisać e-maila.

Nowi dostawcy to już zupełnie skromna liczba, chyba nieuzasadniająca organizowanie imprezy targowej.

16

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

Czy to oznacza, że branża nie potrzebuje targów? Nic podobnego! Tylko według mnie kamieniarstwo potrzebuje targów, na których będzie można spotkać klientów zainteresowanych tym, co można wykonać z kamienia. Czyli klientów kamieniarstwa.

Gdyby jednak zorganizować takie targi, jako czysto kamieniarskie, to też nasuwa się pytanie, czy byłoby to wystarczająco zachęcające, aby odwiedzali je masowo architekci i inwestorzy – raczej nie.

Już od jakiegoś czasu promuję imprezy targowe wykraczające poza naszą branżę, prezentujące to, co może zainteresować architektów i inwestorów (tych dużych, ale również indywidualnych). Bo takie wystawy budzą duże zainteresowanie.

Do takich imprez niewątpliwie należą targi Warsaw Home & Contract, które organizowane są w Nadarzynie koło Warszawy. To duża impreza – wystarczy powiedzieć, że w tym roku wystawcy zajęli powierzchnię 145 tysięcy metrów kwadratowych, a liczbę zwiedzających można oszacować na ok. 60 tysięcy. Dokładne statystyki nie zostały jeszcze podane w momencie pisania tego artykułu, ale wystawcy byli zadowoleni. Zwiedzających nie brakowało.

Niestety reprezentacja naszej branży nie była liczna. Jednak jej przedstawiciele, którzy zaprezentowali swoje oferty, nie narzekali. Co więcej: nadal nie narzekają na brak pracy związanej z tą tylko jedną wystawą.

Firma Fokus-Stone prezentująca podświetlane kwarcyty i onyxy – ale i inne kamienie – miała na stoisku 11 osób obsługi i nikt nie miał wolnego czasu. Jej szef, Dariusz Duda, stwierdził, że jeśli nie będzie wychodzić się do ludzi, to ludzie sami nie przyjdą. W powszechnej wiedzy o kamieniu nadal brak informacji o współczesnych możliwościach obróbki i ogromnym asortymencie kolorów. Jedyną metodą jest pokazanie współczesnego kamieniarstwa przy okazji targów, które odwiedzają architekci i inwestorzy.

Innym obleganym stoiskiem była wystawa firmy Rogala. Na stoisku prezentowano kilka kamiennych blatów kuchennych. Oczywiście były to blaty z bardzo atrakcyjnych kamieni, które przyciągały wzrok zwiedzających. Stoisko Focus-Stone Stoisko Cosentino  Stoisko Gran-Mar

Firma Gran-Mar z Działdowa zaprezentowała wyspę kuchenną w nietypowej obróbce. Wyspę wykonano z Via Latea w obróbce szlifowanej i frezowanej. Ogromna liczba odwiedzających i w efekcie – już po targach – szereg bardzo konkretnych zapytań ofertowych.

www.kurierkamieniarski.pl

17

NR 6/2021 (115)

Ta r g i

Stoisko Focus-Stone

Stoisko Cosentino zostało zaprojektowane przez Szymona Hanczara. Znany projektant zabrał nas na spacer szlakiem hiszpańskich muzeów, ulic i parków, pokazując materiały Cosentino w zupełnie nowej odsłonie, zainspirowanej twórczością Antonio Gaudiego, Pablo Picassa i Joan Miro.

Laminam zaprezentował nowe w ofercie płyty ze spieków kwarcowych z kolekcji I Naturali – zielony Verde Alpi oraz Sahara Noir Extra inspirowany tunezyjskim czarnym marmurem.

Na tegorocznej edycji Warsaw Home & Contract nie zabrakło również sceny Design Forum z udziałem gwiazd branży wnętrzarskiej z całego świata. Był brytyjski designer Tom Dixon, Stefano Giovanioni znany ze współpracy z marką Alessi czy Giulio Cappelini. Nie zabrakło również znanych polskich designerów i architektów znanych ze współpracy z topowymi polskimi i światowymi markami.

Dzięki temu wydarzenie tradycyjnie zostało wzbogacone o cenny aspekt merytoryczny – spotkania, rozmowy, prelekcje, prezentacje i warsztaty z udziałem specjalistów.

Chyba warto zastanowić się nad udziałem w takiego typu imprezach. Kolejna okazja będzie w dniach 27 – 30 stycznia 2022 roku w Katowicach podczas 4 Design Days.



Stoisko Cosentino

18

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

Stoisko Cosentino

Stoisko Gran-Mar

Stoisko Focus-Stone

Stoisko Rogala

www.kurierkamieniarski.pl

19

NR 6/2021 (115)

M at e r i a ły

Paweł Szambelan

Wapień pińczowski Wapień pińczowski to kamień o najdłuższej w Polsce, nieprzerwanej tradycji wykorzystania w rzeźbie i w architekturze. Bardzo wszechstronny budulec, okładzina lub ozdoba architektoniczna, łatwy i plastyczny w obróbce i w rzeźbieniu, o zaskakujących właściwościach termicznych – to tylko niektóre cechy wpływające na jego popularność.

Ze względu na cechy wizualne, niektórzy autorzy uważają ten materiał za skałę pośrednią między piaskowcem z wpieniem.

Jest to jednak wapień, czyli osadowa skała, której minerałem głównym jest organogeniczny kalcyt.

Wydobyty ze złoża jest na tyle miękki, że można go z łątwością obrabiać nawet narzędziami do drewna. To może stanowić o jego historycznej popularności jako materiał budulcowy. Na Ponidziu (dolina górnej i środkowej Nidy przepływającej przez Pińczów) można spotkać wiele budynków wybudowanych właśnie z tego kamienia. Po 1957 roku to nawet jedno- i wielorodzinne budynki budowane z kostek wapienia niczym z cegły. Z daleka wyglądają jak nieotynkowane domy z pustaków – stąd Pińczów zyskał przydomek „Białe Miasto”.

Od II połowy XX wieku zaczął być stosowany jako materiał okładzinowy. Lekkość (1700-1800 kg/m3), całkowita mrozoodporność i wysoka porowatość (25-35%) sprawiają, że to doskonały materiał izolacyjny i wygłuszający. Po sezonowaniu (wyschnięciu) osiąga własności termiczne zbliżone do cegły. Ma wpływ na parametry izolacyjne muru, co jest istotne w świetle wymagań cieplnych budynków obowiązujących od 1 stycznia 2021 r.

Stosując wapień pińczowski można – inaczej niż w przypadku granitów i piaskowców – zmniejszyć grubość warstw izolacyjnych ze styropianu lub wełny.

Łom Włochy – wydobycie kamienia w takich warunkach wymaga dobrze zaplanowanej produkcji i niemałego doświadczenia górniczego Zdjęcie powyżej: elewacja z wapienia pińczowskiego, Warszawa, ul. Solec

Przy stosowaniu warto zwracać uwagę na kierunek ułożenia warstw w wapieniu. Ma to znaczenia dla wielu cech od wytrzymałości po nasiąkliwość kapilarną. Nie powinno się go stosować na cokolikach i cokołach oraz należy unikać styku z podłożem. Ze względu na wysoką podatność na ścieranie nie zaleca się go na użytkowe wykładziny poziome (podłogi, chodniki) oraz stopnie czy podesty. Jako okładzina

22

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

szkieletu wzmacniającego kamień. Badania wykazały, że kamienie użyte do budowy XII-wiecznego opactwa w Jędrzejowie mają obecnie wytrzymałość 50 MPa, czyli wielokrotnie większą niż materiał świeżo wydobyty.

może być stosowany zarówno na elewacjach wentylowanych, na kotwach lub rusztach, jak i tradycyjnych, klejonych na ścianę. W pierwszym przypadku jego lekkość umożliwia zastosowanie delikatniejszych konstrukcji, w drugim ważny jest dobór odpowiedniej zaprawy lub kleju.

Z czasem wapień pińczowski pokrywa się patyną – cienką warstewką powstałą w wyniku kontaktu węglanu wapnia z zawartymi w powietrzu związkami siarki. Ta patyna jeszcze bardziej zwiększa jego wytrzymałość i nadaje kamieniowi niemałą odporność na warunki atmosferyczne. Kolor patyny zależy od warunków, w jakich powstaje. Zauważono, że na zacienionych ścianach kolor patyny jest ciemnoszary, a od strony wschodniej i południowej może przybrać słoneczną jasnoszarą barwę. Zniszczona (skuta) patyna nie powstanie ponownie. To ważne w przypadku podejmowania prac remontowych czy konserwatorskich.

Wapień pińczowski jest zaliczany do wapieni lekkich.

Ma barwę zmienną – określaną jako kremowo-żółtą, beżową, białą z odcieniem żółtawym, jasnożółtawą, żółtoszarą, jasno szarobeżową – zwykle jednak w ciepłych odcieniach.

Jego parametry techniczne zmieniają się w czasie.

Wyjęty ze złoża ma stosunkowo niską wytrzymałość na ściskanie oraz sporą nasiąkliwość wynikającą z wysokiej porowatości. Jednak w czasie wysychania twardnieje i zwiększa wytrzymałość. Dlatego wskazane jest kilkumiesięczne sezonowanie tego materiału. Odparowanie wody z kamienia powoduje wykrystalizowanie się w porach kalcytu i stworzenia

Dane fizykomechaniczne: Gęstość objęt.

1700-1800 kg/m3

Porowatość otwarta Nasiąkliwość

25,5% 13,5%

Wytrzymałość na ściskanie 19,1 MPa Wytrzymałość na zginanie 4,3 MPa Odporność na wyrwanie kołka 745 N - po 12 cyklach zamrażania 572 N Odporność na ścieranie - metodą Boehma

35513 mm3

Odporność na poślizg - szlifowane suche - szlifowane mokre

89 87

Mrozoodporność po 25 cyklach całkowita spadek objętości próbek 0,7% spadek wytrzym. na zginanie 17%

Opis

Cechy wyróżniające bardzo dobre właściwości termiczne, mrozoodporny świeży materiał można obrabiać nawet narzędziami do drewna wyjątkowo plastyczyny materiał rzeźbiarski

lekki wapień, po wyjęciu ze złoża bardzo miękki, twardnieje z czasem do zastosowań zewnętrznych i wewnętrznych, niepolecany na okładziny poziome

wielorakość zastosowań kamieniarskich, architektonicznych i artystycznych www.kurierkamieniarski.pl

barwa jasnożółtawoszara, ciepła

23

NR 6/2021 (115)

M at e r i a ły

Najstarsze potwierdzone zastosowania to mury preromańskiego kościółka w Wiślicy z X w. oraz wołek wawelski z przełomu X i XI w. Przez wieki wapień pińczowski służył także jako budulec licznych kościołów w okolicy oraz do wykonania elementów architektonicznych, rzeźb sakralnych, krzyży i kapliczek przydrożnych. Elementy z wapienia pińczowskiego można spotkać praktycznie w każdym mieście Polski, nie wyłączając Krakowa czy Warszawy: Wawel, kościół Mariacki czy Sukiennice, Sejm RP czy MDM. Powojenna odbudowa kraju i budowa Pałacu Kultury i Nauki to czasy rozkwitu pińczowskiego łomu.

Elementy architektoniczne

Historycznie znanych jest 16 miejsc wydobycia. Obecnie wapień pińczowski jest pozyskiwany ze złoża Włochy oraz ze złoża Pińczów – przy czym raporty Państwowego Instytutu Geologicznego z ostatnich lat nie wykazują żadnego wydobycia w złożu Pińczów.

Dostępność materiału jest praktycznie nieograniczona. Zasobność złoża Włochy oszacowana jest na 318 tys. ton, a koncesja na wydobycie jest ważna do 2040 roku. Oznacza to, że co najmniej przez dwie dekady możliwa będzie kontynuacja, rozbudowa, modernizacja czy rewitalizacja bądź konserwacja dowolnych inwestycji współczesnych oraz historycznych.

Wydobywany jest w bryłach o wielkości do kilkunastu ton wyłącznie przy użyciu koparek hydraulicznych. W zależności od potrzeb jest dzielony na slaby lub formaki. Z formaków powstają bloczki do murowania ścian, nadproża i inne obramowania otworów, elementy architektoniczne o dowolnie skomplikowanym profilu, elementy toczone, a także rzeźby wykonywane tradycyjnie lub cyfrowo. Slaby – najczęściej o wymiarze 130 x 250 cm – stanowią podstawę do produkcji dowolnych elementów płaskich o różnych grubościach.

Slaby i bloki z wapienia pińczowskiego

Wapień pińczowski przyjmuje dowolne wykończenie powierzchni z wyjątkiem poleru. Nie stosuje się płomieniowania.

Wapień pińczowski jest lubianym materiałem rzeźbiarskim.

Oprócz wcześniej wspomnianej możliwości obrabiania nawet narzędziami do drewna, umożliwia bardzo precyzyjne rzeźbienie, wręcz modelowanie, i oddanie nawet najdrobniejszych, najdelikatniejszych detali. Łatwość jego obróbki oraz możliwość odwzorowania najmniejszych detali to również powód wzmożonego wykorzystania wapienia pińczowskiego jako surowca do tworzenia detali architektonicznych. Zarówno metodami ręcznymi, jak i z wykorzystaniem maszyn CNC tworzyć można gzymsy, obramienia, okapy, cokoły, portale o praktycznie dowolnym stopniu skomplikowania i szczegółowości. Podobnie jest z tralkami, pilastrami, balustradami oraz dowolnymi elementami małej architektury, czyli kolumnami, ławkami, fontannami i wszelkimi ozdobami parkowo-ogrodowymi.

Wapień pińczowski jako kamień murowy

Więcej informacji: Marmur-Płytki Jacek Łata tel. 602 443 674, www.marmur-plytki.pl

W Pińczowie każdego roku odbywają się różne plenery rzeźbiarskie, a producent tego kamienia jest ulubionym sponsorem wielu wydarzeń rzeźbiarskich w całym kraju oraz cenną „znajomością” dla wielu szkół i uczelni plastycznych. 

24

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

Wapień Pińczowski

Marmur-Płytki, Podłęże 48, 28-400 Pińczów tel. 41 358 91 89 , tel. kom. 604 086 867

Eksploatacja złoża wapienia

Dzięki swoim unikalnym

Więcej informacji,

pińczowskiego sięga X wieku.

cechom, do których należy

również o innych kamieniach,

Obecnie z własnych złóż

niska waga i duża porowatość

w naszym katalogu

wydobywa bloki na realizacje

ma bardzo dobre parametry

z tego materiału.

izolacyjne i wygłuszające.

oraz na stronie www.marmur-plytki.pl

Wapien pińczowski to skała węglanowa, osadowa, o unikalnych parametrach, dzięki czemu jest szczególnie cennym materiałem w budownictwie.

PARAMETRY

ZASTOSOWANIE

•

nasiąkliwość – poniżej 12%

•

elewacje

•

wytrzymałość na ściskanie

•

kamień murowy

– powyżej 9 MPa świeży

•

kamień ogrodowy

•

wytrzymałość na zginanie – 3,5 MPa

•

kolumny, tralki, gzymsy

•

odporność na mocowanie – 600 N

•

portale

•

gęstość objętościowa – 1800 kg/m3

•

rzeźby

•

porowatość – 25%-26%

w i e dz a k a m i e n i a r s k a

Konserwacje, przeglądy maszyn kamieniarskich w okresie zimowym Konserwacje i przeglądy to temat, który warto przypominać. Często. By cieszyć się długą, bezawaryjną pracą każdej maszyny.

Po czasie intensywnej pracy w sezonie wiele zakładów kamieniarskich wykorzystuje okres zimowy na przeglądy i naprawy swoich maszyn. To dobra praktyka i dobry termin. Choćby ze względu na mniejszą ilość zamówień oraz pogodę niesprzyjającą prowadzeniu produkcji.

Jeśli maszyny nie będą używane przez dłuższy okres, to ważne jest także prawidłowe zabezpieczenie maszyn na czas przestoju. Długi postój także może być dla maszyn niebezpieczny, na przykład z powodu braku smarowania, jakie odbywa się w trakcie pracy.

A odpowiednie utrzymanie maszyny ma przecież wpływ na jej niezawodność i jakość produkcji.

Każda maszyna powinna posiadać dokumentację techniczną, gdzie jej producent podaje informacje o przeglądach. W jakich odstępach czasu, jakie podzespoły i w jaki sposób sprawdzać, jakich środków czyszczących i smarnych używać. Podczas napraw i konserwacji maszyn należy stosować się do tych instrukcji. Są jednak ogólne zasady, które odnoszą się do wszystkich maszyn dowolnego producenta.

Na sąsiedniej stronie lista najważniejszych czynności, jakie warto wykonać przy dłuższym zatrzymaniu maszyny na zimę.

Grzegorz Gryzło www.mcdiam.pl

Obecnie wiele maszyn posiada układ centralnego smarowania wymagający zastosowania specjalnych smarów. Zastosowanie zwykłego smaru może powodować zatykanie przewodów i problemy w pracy układu. Latem można stosować smary bardziej gęste, zaś przy niższych temperaturach zalecane są smary o niższej gęstości. Należy regularnie kontrolować poziom smaru w zbiorniku i w razie potrzeby uzupełniać go.

Nowoczesne maszyny ze sterowaniem CNC posiadające wbudowany komputer przemysłowy są dość czułe na warunki środowiskowe. Dlatego najlepiej, aby maszyna nie stała w pomieszczeniach z niskimi temperaturami i dużą wilgotnością.

Dobrze jest utrzymywać zasilanie szafy elektrycznej, gdyż często posiada ona układ klimatyzacji zapewniający właściwą temperaturę układu sterowania. Ważne jest także podtrzymywanie napięcia w bateriach w sterownikach PLC maszyn.

Stan techniczny maszyny ma duży wpływ na jakość i precyzję obróbki wytwarzanego przez nią produktu finalnego, dlatego zakłady chcące produkować wyrób wysokiej jakości muszą utrzymywać swój park maszynowy w dobrym stanie technicznym. Poza tym jest oczywiste dla wszystkich, że niesprawne maszyny mogą być przyczyną wypadków podczas pracy. Dobry stan maszyn jest podstawą dla zapewnienia bezpieczeństwa ich operatorów.

Odpowiednie przygotowanie i przeglądy maszyn zimą – w porze mniej intensywnej pracy po prostu się zakładom opłaca. Lepiej jest wydać nieco pieniędzy wcześniej, na planowe przeglądy i naprawy, niż potem dużo większe sumy na naprawy awarii.

Zwłaszcza, że przestoje w sezonie bywają bardziej kosztowne z uwagi na napięte terminy zamówień.

Jest to ważne zwłaszcza dziś, gdyż ze względu na zawirowania w łańcuchach dostaw na rynkach światowych, termin dostawy wielu komponentów i części jest loterią. Dlatego każda awaria związana z wymianą specjalistycznych części może ciągnąć się dłużej i być bardziej problematyczna.

Grzegorz Gryzło grudzień 2021

26

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

Lista czynności serwisowych 1. Odłączyć zasilanie maszyny od wody i opróżnić układ wodny – przede wszystkim zapobiegnie to uszkodzeniom układu przez zamarzającą wodę pozostawioną wewnątrz rur, węży, elektrozaworów. Cały układ można przedmuchać sprężonym powietrzem.

2. Strumieniem wody dokładnie oczyścić maszynę z osadów powstałych podczas obróbki kamienia – dobrze jest wykonywać tę czynność regularnie, gdyż szlam osadzony na maszynach zasycha i staje się trudny do usunięcia.

Podczas mycia maszyn należy pamiętać, aby nie kierować strumienia wody bezpośrednio na silniki, podzespoły elektryczne i szafę sterowniczą.

3. Zabezpieczyć elementy stalowe maszyny w miejscach powstawania ognisk rdzy – trzeba je oczyścić i pomalować odpowiednią farbą.

4. Sprawdzić, czy nie ma wycieków oleju z przekładni redukcyjnych, układu hydraulicznego – w razie potrzeby należy uszczelnić wyciek i uzupełnić lub wymienić olej.

5. Sprawdzić stan filtrów w układzie hydraulicznym i w razie potrzeby wymienić.

6. Sprawdzić stan węży i przewodów zasilających – czy widoczne przewody elektryczne, hydrauliczne lub sprężonego powietrza zasilające lub na maszynie nie są uszkodzone lub popękane. W razie potrzeby należy je wymienić.

7. Sprawdzić, czy osłony, bariery maszyny są dobrze zamocowane – w razie potrzeby należy je dokręcić lub poprawić.

8. Sprawdzić stan oleju lub smaru na prowadnicach lub rolkach suportów, śrubach napędowych – w razie potrzeby usunąć stary smar, zanieczyszczenia i nasmarować na nowo używając odpowiedniego środka smarnego zalecanego przez producenta.

9. W razie potrzeby wymienić drewnianą okładzinę na stole roboczym maszyny.

10. Sprawdzić dokręcenie śrub w elementach konstrukcyjnych maszyny – w razie potrzeby należy je dokręcić.

11. Sprawdzić elementy obrotowe – sprawdzić stan łożysk w kołach wózków oraz kołach prowadzących i w przypadku stwierdzenia nadmiernych luzów wymienić łożyska.

12. Sprawdzić stan zębatek napędowych i listew zębatych do napędu poszczególnych ruchów maszyny oraz stan torowisk.

Zużyte zębatki, listwy zębate lub torowiska należy wymienić.

13. Sprawdzić stan i naprężenie pasów napędowych (klinowych, zębatych) w maszynie. W razie potrzeby naciągnąć lub wymienić pas.

14. Sprawdzić stan instalacji elektrycznej maszyny – czy przewody elektryczne nie są uszkodzone, stan izolacji, przełączniki, przyciski i wtyczki na szafie elektrycznej lub kasecie sterującej, wyłączniki krańcowe na maszynie – elementy zużyte lub uszkodzone wymienić.

15. W przypadku maszyn z liną diamentową należy sprawdzić stan okładzin kół zamachowych i prowadzących linę – w przypadku ich zużycia należy je wymienić.

16. W przypadku maszyn z pasem transportującym płyty kamienne (boczkarki, linie polerskie) należy sprawdzić stan pasa – w przypadku nadmiernego zużycia, pęknięć lub naderwań należy go wymienić.

17. W przypadku urządzeń dźwigowych należy sprawdzić stan lin, zawiesi i pasów do podnoszenia – w przypadku zużycia, pęknięć lub naderwań należy je wymienić.

18. Sprawdzić przyssawki podciśnieniowe używane do podnoszenia lub mocowania płyt kamiennych – czy ich uszczelki lub oringi nie są uszkodzone.

W przypadku zużycia, pęknięć lub naderwań należy je wymienić.

19. Skontrolować stan instalacji sprężonego powietrza w zakładzie – czy nie występują wycieki w przewodach, czy w zbiorniku ciśnieniowym lub odwadniaczu nie znajduje się woda, która w razie zamarznięcia może uszkodzić układ, w razie potrzeby oczyścić zbiornik. www.kurierkamieniarski.pl

27

NR 6/2021 (115)

Responsible Elegance NEOLITH POLSKA: UL. Opolska 188, 52-014 Wrocław | +48 608352700 JACHON SP. J.: Warszawska 33, 05-082 Blizne | www.jachon.com.pl MARMUR DULEMBA: Ul. Pańska 16, 43-262 Kobielice | +48 695199689 | www.marmur-dulemba.pl

www.neolith.com | @neolithpolska

W ZWI Ą ZKU Z . . .

W związku z...

Tak było do tej pory, ale czy faktycznie zadanie skupione w 100% na ręcznej obróbce kamienia odzwierciedla to, jak zawód kamieniarza wygląda w trzeciej dekadzie XXI wieku? Patrząc po większości znanych mi zakładów – nie. Jakich więc kompetencji oczekiwać od zawodników, konstruując nowe zadanie?

Kamieniarz (w) przyszłości

Współczesny zakład kamieniarski generuje wiele stanowisk pracy: trakowy, cyrkularz, operator linii polerskiej, operator centrum obróbczego (tu również pojawia się programista) czy w końcu mechatronik.

Kamieniarzy obróbki ręcznej jest coraz mniej, bo coraz więcej obróbki kamienia wykonują maszyny. Czy nie należałoby w takim razie uwzględnić tego faktu w zadaniu na WorldSkills? Podczas obserwacji startujących w gdańskich zawodach stolarzy rzucało się w oczy, że zawodnicy mają do dyspozycji całkiem przyzwoity park maszynowy, a nie tylko ręczne narzędzia.

Kilka tygodni temu, jako przedstawiciele PZK, braliśmy udział w eliminacjach do młodzieżowych mistrzostw świata w zawodach rzemieślniczych, które odbywały się w Gdańsku. Kamieniarstwo obecnie nie jest reprezentowane w tych zawodach, ale jest szansa to zmienić.

Nie będzie to łatwe, ale próbować warto. Przy okazji rozmowy z kolegami z francuskiego WorldSkills* na temat zadania konkursowego, które na taką okoliczność należy przygotować, pojawiła się konieczność zdefiniowania umiejętności, którymi współczesny kamieniarz powinien się potrafić wykazać.

Dotychczas na podobnych wydarzeniach zawodnicy dostawali zadania wymagające dużej biegłości w ręcznej obróbce kamienia. Jeżeli pamiętacie Mistrzostwa Polski w Ręcznej Obróbce Kamienia, które organizowaliśmy na Targach Stone w Poznaniu, to były to dość podobne wydarzenia. Uczestnicy otrzymują rysunek detalu, kawałek kamienia, i dysponując podstawowymi narzędziami muszą jak najlepiej wykonać zadanie. Oceniany jest każdy etap, każda czynność: od organizacji stanowiska pracy, przez umiejętność czytania rysunków, czynności przygotowawcze, pomocnicze, dobór narzędzi i prawidłowość posługiwania się nimi, po dokładność, estetykę, bezpieczeństwo i higienę pracy. A to wszystko w ograniczonym czasie i na oczach jury oraz widzów, więc kwestia opanowania tremy i stresu jest też szalenie istotna.

Wstępnie założono, że nowe zadanie powinno połączyć kompetencje umożliwiające przygotowanie (rysunek AutoCAD), zaprojektowanie (program pracy) i wykonanie (obsługa maszyny) elementu z wykorzystaniem obrabiarki CNC, a następnie wykończenia go ręcznie. Wydaje się, że takie zadanie odpowiada współczesnemu obrazowi kamieniarza, ale oprócz szeregu technicznych problemów, jakie należałoby rozwiązać, żeby przygotować zawody z takim zapleczem, pojawia się jeden zasadniczy: czy taki dwudziestokilkulatek, który będzie potrafił to wszystko zrobić, istnieje? W praktyce zazwyczaj poszczególne etapy wykonują różni pracownicy, a jeżeli nawet nie, jeżeli może to być jedna osoba, to ma już za sobą spory staż.

Jakkolwiek nie potoczą się prace nad zadaniem, życzmy sobie w 2022 roku wielu młodych, zdolnych i odważnych adeptów sztuki kamieniarskiej, wśród których będziemy mogli znaleźć naszego reprezentanta na EuroSkills w Sankt Petersburgu w 2023 i WorldSkills Lion w 2024!

Krzysztof Skolak

* WorldSkills oraz EuroSkills to międzynarodowe, cykliczne wydarzenia, których zadaniem jest promowanie umiejętności zawodowych. To największe tego rodzaju zawody na świecie. Więcej na ten temat: https://worldskillspoland.org.pl/

biuro: ul. Kościuszki 2 pok. 19 58-150 Strzegom

30

www.kamieniarze.org.pl tel. (74) 855 12 28 Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

31

Zdrowych,

pogodnych Świąt!

Pragniemy serdecznie podziękować wszystkim naszym partnerom i przyjaciołom za zaufanie i współpracę w 2021 roku. Życzymy dalszych sukcesów, udanych inwestycji i pomyślności w nowym 2022 roku.

WWW.MAGMA.NET.PL

32

33

www.akcesorianagrobkowe.pl

Wszystkim naszym Klientom oraz Kontrahentom chcemy złożyć najserdeczniejsze życzenia: spokojnych i pełnych radości Świąt Bożego Narodzenia, a także wielu sukcesów w nadchodzącym roku.

Przemysłowa 4C | RYBNIK tel/fax (32) 422 00 10 ; (32) 433 10 73 ; +48 505 804 802 sklep@akcesorianagrobkowe.pl

34

35

36

Życzymy, aby zbliżające się święta Bożego Narodzenia wypełnione były ciepłem, radością i pokojem, a Nowy Rok przyniósł wiele dobrych, szczęśliwych dni

37

38

OFERTY D OSTAWCÓ w

Gotowi na 2022

Klink International był bohaterem artykułu pt. „Mistrzowie gotowego formatu” w czerwcowym Kurierze Kamieniarskim (nr 3/2021 ). Potężne centrum logistyczne w Bystrej koło Gdańska, magazyny pomocnicze w Olsztynie, Iławie i Grudziądzu, 20 punktów handlowych, 28 lat na rynku – oto Klink International – jeden największych polskich dystrybutorów kamienia naturalnego w gotowym formacie.

Artykuł na podstawie materiałów własnych firmy Klink International www.klink.pl • tel. 695 880 104

Już dziś Klink International informuje o swojej gotowości na sezon zimowy i na dalsze miesiące 2022 roku.

Fornir kamienny Wyżej: magazyn w Bystrej k. Gdańska

– W 2020 r. ściągnęliśmy do Polski ponad 700 kontenerów materiału, a w 2021 r. liczbę tę powiększyliśmy do ponad 1000 kontenerów wyrobów z kamienia naturalnego z takich krajów jak Chiny, Indie, Turcja, Wietnam, Brazylia czy Hiszpania. Mimo ogromnego wzrostu kosztu frachtu morskiego, jak i niekończących się problemów w portach na całym świecie spowodowanych pandemią Covid 19, podjęliśmy ogromne ryzyko finansowo-logistyczne i dziś śmiem twierdzić, że jesteśmy jedną z najlepiej zatowarowanych firm nie tylko w Polsce, ale także na całym starym kontynencie. Posiadamy bardzo duże ilości pasów, płytek, stopnic granitowych we wszystkich możliwych dostępnych obecnie na rynku kolorach. Ponadto oprócz materiałów granitowych naszą siłę stanowią płyty i płytki z kwarcytu i łupka. Tym rodzajem materiału, który doskonale sprawdza się na elewacjach, ścianach dekoracyjnych, klatkach schodowych, dysponujemy w ilości ponad 60 000 m2 we wszystkich dostępnych kolorach i formatach – wymienia członek zarządu i dyrektor ds. handlowych Jakub Podliński.

40

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

Gotowe elementy dla naszej branży Firma Klink od lat przekonuje do siebie kamieniarzy – w szczególności tych budowlanych – powiększającą się gamą materiałową. Obecnie bestsellerów w ofercie Klinka jest kilka. Po pierwsze chiński granit Juparana / Viscont White New, dostępny w pasach polerowanych 2 i 3 cm grubości, płytkach polerowanych 1,0 i 1,5 cm, płytkach płomieniowanych 2 cm i stopnicach w formacie 150 x 33 x 2/3 polerowanych (plus 2 mm fazą od góry i dołu długiego boku) gotowych do bezpośredniego montażu. Ponadto indyjski granit Cielo de Marfil w wykończeniu: polerowanym i satynowym. Dostępny w płytkach 61 x 30,5 x 1 i 60 x 60 x 1,5 cm, polerowanych i satynowych, a także w stopnicach 150 x 33 x 2 polerowanych. Dodatkowo Klink International wzbogacił swoją ofertę gotowych stopnic w stałym formacie 150 x 33 x 2 lub 3 cm z Black Galaxy i Absolute Black – obok dostępnych wcześniej płytek i pasów.

– Samoprzylepne kamienne panele Quickstone 3D powinny zainteresować wszystkich, którzy szukają najprostszej formy upiększenia wszelkiego rodzaju powierzchni pionowych. Materiał ten doskonale sprawdza się na ścianach dekoracyjnych, między blatem a szafkami, a także na klatkach schodowych i w łazienkach, gdzie jego aplikacja jest możliwa na już istniejące płytki. Na prośbę każdego z zainteresowanych firma Klink wysyła wzorniki fornirów kamiennych oraz paneli samoprzylepnych 3D – dodaje Edward Klink, viceprezes zarządu.

Marmur i trawertyn W 2021 roku firma postawiła na płytki, komplety rzymskie i mozaiki z marmuru i trawertynu w różnych rodzajach wykończeń.

– Obserwując ogromny wzrost sprzedaży tego asortymentu w mijającym roku, chciałbym zapewnić wszystkich odbiorców, iż w 2022 roku nadal utrzymamy bardzo wysokie stany tej grupy produktowej.

Każdy z naszych partnerów handlowych będzie mógł sprzedawać je bez jakichkolwiek obaw o dostępność – zapewnia prezes zarządu Klink Int. Artur Klink.

Forniry kamienne i samoprzylepne panele kamienne 3D Hitem w ofercie Klink International są forniry kamienne o grubości 3 mm. To doskonała alternatywa dla spieków kwarcowych, która nadaje się na okładzinę dekoracyjną ścian, sufitów, blatów, a nawet elementów kominków. Dostępna jest od 3 lat w ofercie firmy – teraz do nabycia w formatach 122 x 61 cm oraz 122 x 305 cm. W magazynach firma posiada 8 różnych kolorystyk, w tym także transparentne, głównie z łupka, kwarcytu i jeden marmurowy.

Próbniki fornirów kamiennych i paneli Quickstone 3D

Współpraca z firmami kamieniarskimi – Dlaczego firmy kamieniarskie mogą liczyć u nas na specjalne traktowanie i preferencyjne warunki handlowe? Otóż mając na uwadze panującą pandemię, zwielokrotniliśmy aktywność naszych konsultantów działających telefonicznie. Posiadamy jedne z największych stanów magazynowych w Europie, co pozwala na obsługę każdej inwestycji w przeciągu 3-4 dni roboczych. Ponadto bardzo cenimy sobie długofalową współpracę na zasadzie partnerów biznesowych. To wiąże się ze specjalnymi rabatami, bo jesteśmy w stanie zaproponować najniższą cenę w kraju. Wszelkiego rodzaju próbki i wzorniki wysyłamy w przeciągu 3 dni. Cechuje nas profesjonalny i bardzo elastyczny serwis, połączony z bardzo wysoką jakością naszych materiałów – zapewnia dyrektor ds. handlowych Jakub Podliński. *****

Wszystkim naszym kontrahentom, przyszłym partnerom, czytelnikom, chcielibyśmy złożyć najlepsze życzenia noworoczne, aby pomyślności w tym 2022 roku było jeszcze więcej, a zawirowań tylko mniej. Życzy Zarząd Klink International Artur Klink Edward Klink Jakub Podliński

Komplet rzymski z trawertynu www.kurierkamieniarski.pl

41

NR 6/2021 (115)

Z KAMIENIEM W TLE

Pod lupą

Jakub Zdańkowski

Kamień węgielny „Kamień odrzucony przez budujących stał się kamieniem węgielnym“ Chyba każdy z nas zetknął się kiedyś ze zwrotem kamień węgielny. Pojawia się on kilka razy w Biblii (z której pochodzi powyższy cytat), ale znajduje też zastosowanie w bardziej współczesnych wypowiedziach. Czy zastanawialiście się kiedyś, co dokładnie oznacza ta fraza? I czy kamień węgielny ma coś wspólnego z węglem?

Przymiotnik węgielny wbrew pozorom nie ma nic wspólnego z węglem. Pochodzi od słowa węgieł, które ma korzenie prasłowiańskie i oznacza miejsce zetknięcia się dwóch pionowych ścian zewnętrznych budynku. Pierwotnie termin ten odnosił się do konstrukcji wieńcowych, w których zachodzące na siebie drewniane bale układano na dużych kamieniach ustawionych w narożnikach (węgłach*). Jest to bardzo stary typ konstrukcji, który pochodzi z czasów neolitycznych, jednak budynki w tym stylu wciąż są obecne w niektórych regionach Polski (Podhale, Kurpie).

Kamień węgielny – zwany też węgłowym, choć przymiotnik ten praktycznie wyszedł już z użycia – stanowił istotny element budowy, ponieważ konstrukcje na planie prostokąta zaczynano zawsze od postawienia narożników. Wraz z rozwojem budownictwa moment położenia kamienia węgielnego nabrał bardziej ceremonialnego aniżeli praktycznego znaczenia. Sama fraza zaczęła odnosić się do pierwszej cegły lub kamienia stawianego w trakcie budowy, niezależnie od tego, czy znajdował się w narożniku, czy nie.

42

Wmurowanie kamienia węgielnego jest uważane za oficjalne rozpoczęcie budowy i często bywa połączone z podpisaniem tzw. aktu erekcyjnego. Niektóre kamienie węgielne noszą inskrypcje zawierające jakąś sentencję lub informacje dotyczące samego budynku, takie jak data budowy czy imiona fundatorów.

Frazeologizm „kamień węgielny” ma jednak dużo szersze znaczenie, które wykracza poza budownictwo. Wyrażenie to oznacza podstawę lub fundament czegoś, i wcale nie musi być to fizyczna konstrukcja.

Czyjaś myśl lub idea może być kamieniem węgielnym danego nurtu filozoficznego lub religijnego.

Właśnie w tym sensie, w przytoczonej na początku biblijnej metaforze, Jezus jest kamieniem węgielnym chrześcijaństwa. *** Jeśli mają Państwo jakiekolwiek wątpliwości językowe, zwłaszcza te dotyczące kamieniarstwa, gorąco zachęcamy do przesyłania pytań na adres biuro@kurierkamieniarski.pl. 

*)

Dlatego też mówi się, że ktoś wyskoczył zza węgła, lub – bardziej potocznie – zza winkla.

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

A r t y k u ł s p o n s o r o wa n y

Polskie folie do piaskowania Ikonos Rodzima marka – światowa jakość.

Folie do piaskowania IKONOS serii BRT zostały opracowane i wyprodukowane w Opolu, skąd trafiają dokamieniarzy na całym świecie. Jedyna polska folia do piaskowania powstaje z zachowaniem wszelkich wymaganych norm i standardów, z komponentów wyłącznie pochodzenia europejskiego, bez wykorzystania azjatyckich zamienników. Dzięki temu folie BRT IKONOS zyskały zaufanie wielu użytkowników zarówno w Europie, jak i na innych kontynentach.

Polski producent jest otwarty na podpowiedzi i uwagi odbiorców oraz faktycznych użytkowników, dzięki czemu folie są stale udoskonalane i dostosowywane do aktualnych potrzeb klientów. Najnowsza formuła kleju nie zawiera rozpuszczalników organicznych (VOC-free) i bazuje na akrylanach z dodatkiem specjalnej żywicy. Taki dobór elementów składowych powoduje, że klej jest transparentny, posiada dużą przyczepność początkową, istotną przy nanoszeniu szablonów do piaskowania i jednocześnie jest w pełni usuwalny – nie pozostawia niechcianych śladów i resztek kleju na powierzchni kamienia.

Sama folia – choć bardzo wytrzymała i gruba – jest jednocześnie elastyczna. Umożliwia skuteczne, głębokie piaskowanie kamienia i innych materiałów.

Jest łatwa i przyjazna w obsłudze nawet dla początkujących operatorów piaskarek. Doskonale znosi długie piaskowanie i koryguje błędy operatora – nawet przytrzymanie głowicy piaskującej w jednym miejscu nie powoduje przebicia folii i uszkodzenia poleru.

44

Elastyczność materiału ułatwia także obieranie wyciętych szablonów i nanoszenie ich na różne typy powierzchni. Nieprzypadkowe są również kolory folii do piaskowania – zapewniają dobrą widoczność nacięć z plotera. Oczywiście folie IKONOS można z powodzeniem używać również do ręcznego wycinania szablonów.

IKONOS produkuje folię do piaskowania w trzech grubościach: · 400 µ (zielona) – przeznaczona m.in. do głębokiego piaskowania w kamieniu, · 300 µ (zielona) – przeznaczona m.in. do płytszego piaskowania w kamieniu, · 200 µ (beżowa) – przeznaczona m.in. do zabezpieczenia nieosłoniętych obszarów podczas piaskowania w kamieniu oraz do piaskowania w szkle.

Folie IKONOS są produktami z segmentu „Premium”, jednak dzięki możliwości zakupu bezpośrednio u producenta posiadają atrakcyjną cenę. (www.ikonos.pl).

Polskim dystrybutorem folii IKONOS jest Atrium Centrum Ploterowe. 

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

NASZE SPRAWY

eLiczniki

czyli jak zoptymalizować wydatki na prąd Anna Skolak

Co by było, gdyby okazało się, że za energię w firmie można płacić o 10% mniej? Gdyby wyszło na jaw, że dotychczas opłacaliśmy znacznie więcej, niż byliśmy w stanie wykorzystać? A co, gdybym właśnie powiedziała, że w prosty sposób można sprawdzić, ile tej mocy faktycznie jest nam potrzebne i dzięki tej wiedzy zredukować wydatki do niezbędnego minimum?

Już spieszę z odpowiedziami i przedstawiam bohatera całego tego zamieszania - eLicznik. Klienci firmy Tauron mają do dyspozycji platformę TAURON Dystrybucja. Podstawowa wersja pozwala na zapoznanie się z płatnościami, fakturami, kontrolowanie sytuacji finansowej. Jednak można podpiąć pod swoje konto wspomniany eLicznik, który pozwala na analizę i monitorowanie zużycia energii w poszczególnych okresach dnia, tygodnia, miesiąca, roku.

Dokładna analiza mocy również uchroni nas przed niepotrzebnymi wydatkami. Możliwość dokładnego przyjrzenia się wykresom z poszczególnych okresów oraz możliwość robienia symulacji mocy umownej pozwoli nam, po pierwsze, uniknąć sytuacji, w której mamy zamówioną zbyt niską moc umowną, przez co płacimy kary. Po drugie: zmniejszyć naszą moc umowną, gdy nie wykorzystujemy jej w takich ilościach, jakie opłacamy.

Po co nam kolejna aplikacja, wykresy i liczby? Żeby sprawdzić, czy nie płacimy za zbyt duże wartości, dowiedzieć się jak sytuacja by wyglądała przy innej mocy umownej i mieć świadomość, jak wygląda zużycie energii w firmie. Po to również, by obserwować, kiedy występują skoki czy nagłe spadki w zużyciu.

Ta wiedza pozwoli nam dojść do odpowiedzi na pytania “Dlaczego? W jakich sytuacjach?”

Przykładowo: firma opłaca 120 kW miesięcznie.

W czasie analizy okazuje się, że średnio zużywa 75 kW, a wartość 80 kW jest przekraczana sporadycznie, czasem raz na kwartał. W tym wypadku na pewno warto obniżyć moc umowną do 90 kW, jednocześnie zastanowić się, czy bardziej opłaca się płacić za 90 kW mocy, czy zmniejszyć do 80 kW, narażając się jednocześnie na ewentualne opłaty dodatkowe raz na trzy miesiące.

Odczytów dokonuje licznik zdalny, aktualizowany kilka razy dziennie, dzięki czemu mamy dostęp do bardzo dokładnych danych. Korzystając z eLicznika, możemy przyjrzeć się mocy, energii, sprawdzić odczyty, ustawić strażnika, tj. alarm, na przekroczenie ustawionych przez nas parametrów (np. przekroczenie mocy umownej, przekroczenie pewnej wartości zużycia energii, przekroczenie zużycia mocy energii biernej pojemnościowej). Oczywiste jest, że przekroczenie pewnych wartości zobowiązuje nas do dodatkowych opłat – wyłapanie momentu zbliżania się do granicy będzie dla nas pomocne w celu ich uniknięcia.

46

Na kolejnych stronach znajdują się przykładowe dane uzyskane z aplikacji eLicznik dla średniej wielkości zakładu kamieniarskiego. W zakładzie pracuje 15 pracowników produkcyjnych obsługujących 2 traki linowe, 2 traki tarczowe, 3 cyrkularki, 1 centrum obróbcze oraz 4 stanowiska ręcznej obróbki.

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

Na poniższym zrzucie ekranu widać stronę startową, czyli zestawienia danych z ostatniego miesiąca:

Możemy dokładnie przyjrzeć się zużyciu energii i mocy i porównać dzień do dnia, miesiąc do miesiąca, kwartał do kwartału, co widać na kolejnych screenach:

www.kurierkamieniarski.pl

47

NR 6/2021 (115)

NASZE SPRAWY

Na kolejnym screenie widoczne jest wykorzystanie opcji symulatora. Wykres pokazuje, jak prezentowałoby się dotychczasowe zużycie przy innej mocy umownej.

Na podstawie analizy danych z aplikacji eLicznik z ostatnich 12 miesięcy nasz przykładowy zakład (zużycie na poziomie 25,5 MWh/m-c) zmniejszył koszty o ponad 1200 zł miesięcznie, co stanowi ok. 9% kwoty rachunku. Oszczędności pojawiły się w trzech obszarach: zminimalizowano praktycznie do zera koszt energii biernej, obniżono do realnie wykorzystywanej moc umowną oraz zoptymalizowano grupę taryfową.

Czy opłaciło się?



48

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

p r aw o i p o dat k i

RODO

Paski płacowe Artur Majchrzycki

Pracodawca, przetwarzając dokumentację płacową pracowników, jest zobowiązany do ochrony danych osobowych tam zawartych jako ich administrator. Za niedopilnowanie tych zasad grozi odpowiedzialność karna.

Przepisy prawa nie nakładają obowiązku przekazywania pracownikowi comiesięcznych pasków płacowych. Kodeks Pracy przewiduje jedynie, że na żądanie pracownika, pracodawca zobowiązany jest udostępnić do wglądu dokumenty, na podstawie których wyliczono wynagrodzenie. Jednak pomimo ustawowego obowiązku wiele podmiotów praktykuje przekazywanie pasków pracownikom w formie papierowej czy elektronicznej (np. e-mail).

Jeżeli pasek płacowy zostanie już przygotowany, to pracodawca, jako administrator, powinien zadbać o to, by nie miały do niego wgląd osoby niepowołane. Na pracodawcy ciążą obowiązki zachowania poufności tych danych. Informacje o wynagrodzeniu są dobrem osobistym, a za ich rozpowszechnianie grozi odpowiedzialność karna. Gdyby doszło do naruszenia ochrony danych, pracownik może zwrócić się do sądu i domagać się odszkodowania za naruszenie dóbr osobistych. Natomiast osoba, która przetwarza dane, nie posiadając uprawnień, podlega karze grzywny lub karze pozbawienia wolności do lat 2.

Artur Majchrzycki – Inspektor Ochrony Danych, jest ekspertem ds. ochrony danych osobowych.

Specjalizuje się w problemach związanych z wdrażaniem przepisów ochrony danych osobowych. Posiada wieloletnie doświadczenie związane z zabezpieczeniami informatycznymi w ochronie danych. Audytor Wewnętrzny Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji zgodnego z ISO/IEC 27001.

Kontakt do autora: tel. 501 15 11 15 email: a.majchrzycki@moment24.pl

Elektroniczne paski płacowe są bezpieczniejsze do przetwarzania niż dokumentacja papierowa. Systemy komputerowe umożliwiają bezpieczną wysyłkę np. e-maili, chroniąc informacje przed osobami trzecimi. Do mechanizmów zabezpieczeń należy np. certyfikat bezpieczeństwa, podpis kwalifikowany czy szyfrowanie informacji.

Pracodawca może wysłać pasek płacowy e-mailem, jedynie i tylko wtedy, gdy otrzyma od pracownika wyraźną zgodę na taką czynność. Najlepiej zadbać o wersję papierową takiej zgody. Paski płacowe powinny być przekazane bezpośrednio pracownikowi, bez udziału osób trzecich, nawet pełniących funkcje kierownicze! Chyba, że kierownik jest odpowiedzialny za określenie wysokości wynagrodzenia, np. w postaci premii.

Co do głównej zasady bezpiecznego przetwarzania danych, informacje o wynagrodzeniu nie powinny wychodzić poza dział odpowiedzialny za naliczanie wynagrodzeń. Natomiast elektroniczny obieg dokumentacji znacząco zmniejsza ryzyko ujawnienia danych. 

50

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

Z KAMIENIEM W TLE

TIA cz. 9

Generalny-genialny menadżer Jacek Kiszkiel

Długo się zastanawiałem, czy w ogóle opisywać tę historię.

Na pewno ciekawi Was, skąd wzięliśmy się w RPA – jak to było, kto nas wprowadził i kto z Zenonem zaczął to wszystko. Zwłaszcza, że w Afryce jesteśmy od 2011 roku, a ja zacząłem regularnie tam latać dopiero od 2014 roku! Tak, mieliśmy tam swojego człowieka. Polaka, który od początku był w RPA z Zenonem i ze mną. Nazwijmy go GM – oczywiście nie jest prawdziwym General Manager, tylko naszym polskim genialnym menadżerem.

Wrócimy do naszego GM. Żył w RPA od lat 80. XX wieku, czyli, jak wiecie z historii, od czasów Apartheidu. Poznał dwa oblicza Afryki: stary i nowy, to złę i to z normalnych czasów. Trzeba przyznać, że miał wiedzę o tym kraju i łatwość poruszania się po nim. My do RPA lataliśmy na zmianę, GM tam był – na Czarnym Lądzie spędzał ponad 10 miesięcy w roku. Ale taki był układ między Zenonem a nim i wszystko szło dobrze.

Zacznijmy – jak zwykle – od początku. GM towarzyszył Zenonowi w RPA jako tłumacz i z tej roli wywiązywał się rewelacyjnie. Jak to Zenon mówił: „masz być moimi oczami i uszami w tym kraju, obcym kraju”. Początki faktycznie takie były – Zenon i GM wręcz przesiąkali sobą nawzajem. Jak pewnie pamiętacie z poprzednich odcinków, Zenon na początku budowy kopalni latał systemem „miesiąc w Polsce – miesiąc na Czarnym Lądzie”. W Polsce zostawił mnie, a ja starałem się trzymać wszystko w ryzach – chociaż to były moje początki na firmie oraz w prawdziwym życiu – dla każdego to była szkoła życia! GM miał tłumaczyć, miał zajmować się biurokracją, która, czy w Polsce czy w RPA, jest skomplikowana: kupno koncesji, kupno ziemi, zakup nowego sprzętu, czy po prostu rozmowy z pracownikami. Ktoś to musiał robić, a w końcu Zenon zatrudniał wtedy już 40 osób. Wypłaty, sposób naliczania godzin pracy – sami dobrze wiecie, że w Polsce jest to skomplikowane, a tym bardziej dla obcokrajowca w obcym, nieprzewidywalnym kraju. Nie mówię, że GM podejmował decyzję – on tłumaczył – decyzję podejmował Zenon. W sumie tak jest do dzisiaj. Zenon podejmuje decyzje, tylko teraz ma oparcie we mnie i zdjąłem z niego część ciężaru prowadzenia firmy w RPA.

Nawet w najlepszych i najbardziej idealnych małżeństwach pojawia się skaza. Pojawiła się i tu!

54

Z czasem Zenon nie musiał polegać wyłącznie na tłumaczeniach GM – coraz częściej zaczął mnie do tego wykorzystywać, przy okazji wprowadzając w coraz trudniejsze tematy firmowe. Moja znajomość języka angielskiego szybko osiągnęła poziom płynnego posługiwania się w mowie i piśmie. Nasz GM powoli zaczął być odsuwany od głównych spraw firmowych. Nie był to jeszcze ten impuls do zmiany nastawienia do nas jako szefostwa, ale wydaje mi się, że to był początek wydarzeń, których apogeum nastąpiło w 2020 roku.

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

Brak wiedzy fachowej naszego GM na temat granitu i, co za tym idzie, zadawane przez niego pytania krążą do dziś po kopalni jako legendy. Przykład? Stojąc pod biurem i patrząc na wyjeżdżające tiry załadowane 20-tonowymi blokami GM, po 4 latych pracy dla nas w RPA, pyta: „Chłopaki, na czym wy robicie pieniądze, skoro nic nie sprzedajemy?”. „Jaja sobie robisz?!” – to jedyna reakcja, jaką można sobie wyobrazić w takiej sytuacji. „No nie. Gdzie są klienci?” Nasze osłupienie rośnie: „Widzisz te bloki na tirach? One jadą do Polski, gdzie potniemy je na płyty i sprzedamy dalej do kamieniarzy i hurtowni po kraju.” Odpowiedź powaliła: „No w sumie coś mi nie pasowało, że te auta często jeżdżą do portu”. Wtedy zrozumieliśmy, że ten prawie 60-letni gościu niech lepiej robi to, co potrafi najlepiej: tłumaczy i gra w tenisa. Nie przeszkadzała nam jego niewiedza ani brak chęci do nauki nowego, dopóki nie zaczął działać na złość i z premedytacją przeciw naszym ludziom.

Przyjazd Mietka do RPA zmienił bardzo dużo. Pojawił się nowy człowiek, który jest inżynierem, i do tego bardzo pracowity. Wcześniej budował z Zenonem w Polsce kamieniarstwo, a teraz zaczynał budować z nami tu w RPA nowy zakład. Mietek przeszedł bardzo podobną drogę w RPA jak ja, tylko jego cele i zadania były inne. Dodatkowo jego pobyty w RPA przeplatały się z naszymi – Zenona i moimi – najpierw żeby się oswoić z nowym miejscem, potem żeby nieobecność kogokolwiek z Polski na Czarnym Lądzie była jak najkrótsza.

Bywało, że Mietek spędzał w Brits nawet po 4 tygodnie. Z początku stosunek naszego GM do Mietka był neutralny. Z czasem pojawiła się zazdrość i poczucie, że Mietek zabierze mu jego przywileje w naszej firmie.

Wszystko narastało do momentu, gdy GM postanowił Mietka odstrzelić z RPA. Zaczęło się niewinnie. Zaczął Mietkowi wydzielać pieniądze. Wydzielać to niewłaściwe słowo, ale nie wiem jak inaczej nazwać 30 zł na tydzień na jedzenie dla człowieka, który ma budować nowy zakład. Tak, w RPA jest taniej, ale nasza zasada jest prosta: w RPA każdy z nas ma czuć się jak w domu – jeśli ma ochotę zjeść dobry obiad, to ma taki dostać, ma ochotę napić się piwa w weekend, to idzie po piwo.

Moja reakcja była bardzo prosta i szybka: do firmowej karty kredytowej ma dostęp tylko ktoś z Polski: ja, Mietek albo Zenon. Ziarno niepewności zostało zasiane.

Jedna i druga strona wiedziała, że teraz będzie inaczej.

Jak później się okazało, ten prosty zabieg obniżył znacząco koszty użytkowania karty, bo na koncie przestały się pojawiać dziwne transakcje.

TIA – This is Africa – to najczęściej powtarzany przeze mnie zwrot w odniesieniu do RPA. Przez ostatnie 10 lat powtórzyłem go tysiące razy. Na głos i w myślach. www.kurierkamieniarski.pl

Punktem zwrotnym był wypadek w RPA. Mietek wymieniał paski klinowe na monolince, był odwrócony plecami do kół silnika i nie wiedział, że ktoś przy nich poprawia paski. Zaczął obracać koła, które poruszyły drugą stronę: palec Rediego zaklinował się w maszynie i na nieszczęście go stracił. Wypadek przy pracy – powiecie oczywiście – tylko, że Mietek nie jest zatrudniony w RPA, a w Polsce, i był tylko oddelegowany do nadzorowania maszyn w RPA. Więc w tej sytuacji prawo różnie może być interpretowane. Niestety nasz GM stworzył notkę, z której wynikało, że to była Mietka wina i on w 100% za to odpowiada. To pociągnęło za sobą sporo konsekwencji wobec nas jako szefostwa i wobec firmy. Z czasem jakoś sprawy wyprostowaliśmy i funkcjonowaliśmy dalej. GM już wtedy knuł plan, który dopiero rok później poznaliśmy. A my niestety przegapiliśmy jeden, ale bardzo ważny, moment: GM osiągnął wiek przedemerytalny i był nie do ruszenia z firmy – chyba, że mielibyśmy jakieś haki na niego. Ewidentnie zaczął przeszkadzać w działalności firmy i coraz częściej wiele rzeczy zaczął robić na złość. A my, niestety, mieliśmy związane ręce przez jego wiek przedemerytalny. To raz. A dwa, że właśnie rozpoczynała się pandemia Covid-19.

W marcu 2020 roku byliśmy w RPA we trzech: Zenon, Mietek i ja. Po wprowadzeniu lockdownu w Polsce i zamknięciu granic podjęliśmy decyzje o jak najszybszym powrocie do domu. Jak dobrze wiecie z poprzednich odcinków, do RPA wróciliśmy dopiero po 7 miesiącach. Był październik. RPA zastaliśmy w opłakanym stanie. Zrobiłem podsumowanie finansów i pokazałem w firmie, o ile musiałem zwiększyć nakłady na jej prowadzenie, a o ile spadło wydobycie. Zaproponowałem obniżenie pensji zarządu w RPA o 20% – wszyscy się zgodzili prócz jednej osoby: naszego GM, który tak to podsumował: „Ciężko pracowaliśmy i nam się to należy.

Więc ja się nie zgadzam na obniżenie pensji.” „Już to gdzieś słyszałem – pomyślałem – ale każdy ma prawo do własnego zdania. Jednak udowodnię ci, że nie masz racji.” Przez trzy miesiące, we trzech, zrobiliśmy rewelacyjną robotę, pokazując jak może wyglądać praca na kopalni pomimo pandemicznych obostrzeń. W październiku i listopadzie pracowałem tam z Mietkiem. Później Mietek poleciał z Zenonem i zostali tam do 20 grudnia 2020 roku. „Zostali do 20 grudnia” to nie do końca dobrze powiedziane. Nasz GM zawiadamia urząd imigracyjny. 11 grudnia na kopalnię wjeżdżają trzy kabaryny i dwa radiowozy – po zakładzie rozbiega się mnóstwo mundurowych, wszyscy z długą bronią. Ich celem jest Zenon i Mietek. Ja jestem wtedy w Polsce, a oni trafiają do aresztu. Świat się dla mnie zatrzymuje: chłopaki bez znajomości języka, bez paszportów, trafiają do więzienia…

TIA... 

55

NR 6/2021 (115)

z n a l e zi o n e w s i ec i

Great Zimbabwe, zwane też „Domem z kamieni”, to miejsce tajemnicze. Zajmuje 750 ha na terenie Zimbabwe i nadal pilnie strzeże sekretów swojego powstania oraz istnienia.

Wielkie Zimbabwe

56

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

Ruiny te znajdują się cztery godziny jazdy na południe od obecnej stolicy Zimbabwe, Harare. Poza budowlami egipskimi, Wielkie Zimbabwe jest największym kamiennym kompleksem Afryki. Budowle powstały między XI a XV wiekiem i były stale zamieszkiwany przez ludy Shona – największą etniczną grupę w państwie Zimbabwe – do 1450 roku. Według tłumaczenia z języka Shona słowo „zimbabwe” tłumaczy się na „ośrodek sądowy” lub „dwór, dom władcy”.

Wszystkie zabudowania i mury w Wielkim Zimbabwe zbudowano z granitowych kostek – czy może cegieł – bez użycia jakiejkolwiek zaprawy.

Kamienne konstrukcje Wielkiego Zimbabwe można podzielić na mniej więcej trzy obszary: Ruiny Wzgórza (na skalistym szczycie wzgórza), Wielkie Ogrodzenie i Ruiny Doliny.

Ruiny na wzgórzu pochodzą z około 1250 roku i obejmują jaskinię, która do dziś pozostaje świętym miejscem dla ludów Shona. Jaskinia niegdyś mieściła rezydencję władcy i jego najbliższej rodziny.

Zabudowania wzgórza były otoczone murami, w skład których wchodziły cylindryczne wieże i monolity skalne pokryte rzeźbami wyszukanych wzorów geometrycznych. Masywna zewnętrzna ściana w niektórych miejscach ma wysokość 10 metrów. Wewnątrz Wielkiego Ogrodzenia biegnie równolegle mniejsza ściana, tworząc ciasny korytarz prowadzący do dużych wież.

Uważa się, że największa, stożkowa wieża w centrum Wielkiego Zimbabwe pełniła funkcję spichlerza. Zgodnie z tradycją władca Shona okazywał hojność swoim poddanym poprzez swój spichlerz – częste rozdawanie zboża miało być symbolem jego dbałości o lud.

Jedna z tez mówi, że Wielkie Zimbabwe prosperowało dzięki złotu wydobywanemu 40 kilometrów od miasta – złoto miało być transportowane do portu w Sofala na Oceanie Indyjskim, a stamtąd statkami aż na targi Kairu.

Wielkie Zimbabwe było jednym z najbardziej rozwiniętych ośrodków w przedkolonialnej Afryce subsaharyjskiej i jest świadectwem organizacji, autonomii i potęgi ekonomicznej ludów Shona.  www.kurierkamieniarski.pl

57

NR 6/2021 (115)

o g ło s z e n i a d r o b n e

Sprzedam automat tel. 604 996 760

polerski

www.kurierkamieniarski.pl/drobne 9900

Sprzedam frezarkę do płyt, tablic, silnik 5,5kw, wysokość regulacji wrzeciona do 80cm, regulowany pod kątem stół, narzędzia wałek z tarczami do nacinania i frez do obróbki, stan dobry, cena do uzgodnienia, tel. 605 237 270

zł.

Sprzedam automat szlifierski Monstal AP1 2007 rok, pierwszy właściciel, dokumentacja DTR, stan dobry, cena 23 000 zł brutto, tel. 605 237 270

Poszukujemy dostawców wyrobów z granitu.

Ze względu na rosnący rynek zbytu w Niemczech podejmiemy stałą współpracę z producentami krawężników, kamieni murowych, kostki, płyt, palisad, stopni schodowych. Betkom, Zielona Góra. tel. 607 925 861

Sprzedam puzlarkę hydrauliczna SPM 2009 r. cena 13.000 zł netto, do uzgodnienia. Bardzo mało używana. Tel. 517 249 549 Sprzedam automat szlifierski Monstal AP1 2018 rok, pierwszy właściciel, dokumentacja DTR, stan dobry, cena 55 000 zł brutto, tel. 605 237 270

Producent fartuchów i rękawów wodoodpornych dla kamieniarzy. Sprzedaż wysyłkowa – błyskawiczna wysyłka pocztą lub kurierem. Strzegom, ul. Św. Anny 1/6, www.fartuchywodoodporne.pl, tel. 60 34 26 223, tel./fax 74 8 551 472 Sprzedam oczyszczalnię wody, hydroprasę Fraccaroli&Balzan 2004 rok, 5 płyt 400x400, silnik 12kw, stan dobry, cena 59 000 zł brutto, tel. 605 237 270 Ukraińskie bloki granitowe: Elita, Gabro, Kapuściński, Leznik, Pokostovka, Sajda (Novodanilovka), Tokovski.

Skład: Con Futuro, 20-388 Lublin, Wilczopole-Kolonia 49.

Tel. +48 782 043 753, +48 695 043 753, e-mail: con-futuro@wp.pl Zapewniamy transport!

Sprzedam kamieniołom piaskowców jurajskich wraz z częścią budowlaną o funkcji MNU. Udzielona koncesja na wydobycie. Nieruchomość uzbrojona w media i częściowo ogrodzona. Pow. 1,4 ha. Szydłowiec tel. 789 244 242, 789 484 728

Dzisiaj kupujesz, jutro pracujesz!

Sprzedam dobrze prosperujący zakład wraz z domem.

Zakład ok. 250 m2, dom ok. 150 m2, działka ok. 2000 m2. Do cmentarza 200 m. Duży stan magazynowy. Zakład mieści się w Słupsku.

Więcej informacji: tel. 602 485 199 od godz. 17.00.

58

Grudzień 2021 - styczeń 2022

Boczkarko-krawędziarka do płyt granitowych

bok prosty + faza Górna docisk pneumatyczny gwarancja, certyfikat CE, dokumentacja techniczna, cena 39 000 zł netto kontakt 512 819 311 Prod-Kam Kaliszkowice Ołobockie 31 63-510 Mikstat woj. wielkopolskie

www.kurierkamieniarski.pl

59

NR 6/2021 (115)

F e li e t o n

Panie i Panowie Czas przedświąteczny. To wyjątkowy czas. Wszystko spowalnia. Wszystko odpoczywa. Mniej pracy.

Nawet nasz mózg przestaje tak intensywnie pracować. Dlatego też postanowiłam nie poruszać tym razem żadnych technicznych tematów związanych z pielęgnacją kamienia. Dzisiejsza tematyka nie dotyczy świąt, choinki ani świętego Mikołaja. No, może jakiegoś Mikołaja jednak tak…

W poprzednich artykułach zdarzyło mi się zwracać uwagę na typowo męski świat kamieniarski. Jednak temat ten pojawiał się jedynie jako wtrącenie, jeden akapit lub też jedno zdanie.

Tym razem chciałabym poruszyć go nieco mocniej, konkretniej i odważniej. Wiem, że pewnie narażę się dużej grupie odbiorców, ponieważ „Kuriera” czytają głównie mężczyźni. Ale może o to właśnie chodzi, aby tego typu teksty pojawiały się np. w „Muratorze”, a nie w „Pani domu”.

Dominika Grabiarz

Niestety (NIESTETY!) – w dzisiejszych czasach, w XXI wieku – nadal da się odczuć pewną dyskryminację kobiet w niektórych kręgach społecznych i zawodowych. Ośmielę się powiedzieć, że często kobiety zarabiają mniej od mężczyzn, mimo że pracują na tych samych stanowiskach. Porównywarki zarobków i różne zestawienia można znaleźć na portalu pracuj.pl.

Wszystko się jednak zmienia. Kiedyś kobiety nie miały prawa do głosowania, do udzielania się w otwartych, społecznych dyskusjach, nie mogły zajmować się polityką ani medycyną.

Na szczęście historia i świat mogą poszczycić się wieloma kobietami, które przełamywały stereotypy. Silne przedstawicielki płci żeńskiej zamiast długich spódnic zakładały spodnie i odważnie wyrażały swoje zdanie, często budząc falę krytyki.

Wielki szacunek dla nich za to.

Medycyna, prawo, architektura, polityka, to dziedziny, w których już teraz nikt się nie dziwi, widząc panią podejmującą ważne decyzje.

60

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

Wracając do tematu tu i teraz. Faktem jest, że kobietom od pewnego czasu zaczął imponować kamieniarski świat. Zaczęły się nim interesować. Zaczęły wnosić do niego swoje opinie i poglądy. Co więcej – zaczęły go zmieniać. Kobiece oko potrafi nieco inaczej spojrzeć na kawałek skały. Widzi w nim ukryte piękno i końcowy produkt. Od pewnego czasu zaczęły powstawać biżuterie, małe dodatki robione przez kobiety. Niektóre Panie potrafią lepiej obrabiać kamień niż mężczyźni. Zdają kamieniarskie egzaminy. Potrafią mądrze wypowiedzieć się na „kamienne” tematy. Można by wymieniać w nieskończoność.

Ale czy aby na pewno mężczyźni chętnie wpuszczają kobiety w swój kamieniarski świat? Czy otwierają im drzwi i zapraszają do środka czy raczej mówią, że mają iść inną drogą?

Jestem założycielką grupy związanej z pielęgnacją kamienia na jednym z portali społecznościowych. Bardzo często można tam zobaczyć zapytania zaczynające się od słów: „Panowie, czy wiecie może…”; „Witam kolegów,…”; „Koledzy, jak…” Często znam odpowiedzi na zadawane pytania, ale… Szczerze mówiąc odechciewa się jakiegokolwiek zabierania głosu.

Dominika Grabiarz, autorka tekstu, zajmuje się usługą czyszczenia i pielęgnacji kamienia, współpracuje z producentami chemii do kamienia, a także jest tłumaczem technicznym polsko-włoskim.

Panowie, kobiety mogą naprawdę wiele wnieść do waszego zawodowego życia. Nie muszą być księgowymi lub asystentkami prezesów. Może chcą biegać po budowach z dalmierzem i czyścić szorowarką kamienne posadzki. Nie bądźcie tylko jak Równy z Równym, ale też jak Równy z Równą.

Kontakt: tel. 501 172 824 biuro@scalpellino.pl

Wesołych Świąt i powodzenia w otwieraniu umysłu. 

www.kurierkamieniarski.pl

61

NR 6/2021 (115)

F e li e t o n

Darek Wawrzynkiewicz

Kamieniarskie DNA DNA to według pełnej nazwy kwas dezoksyrybonukleinowy. Jego najważniejszą cechą jest to, że jest nośnikiem informacji genetycznych. Łańcuch DNA zawiera informacje o budowie i funkcjonowaniu organizmu. To, że człowiek rodzi się w formie, jaką znamy, jest właśnie zasługą DNA. Dziedziczymy też dzięki niemu niektóre cechy przodków. Reszta nas, jako jednostek, to już nasza nauka i praca nad swoją osobowością, wiedzą i umiejętnościami. O zakresie przenoszonych w DNA informacji dyskutują naukowcy, ale w tym felietonie nie o naukowe dywagacje chodzi.

Wszyscy bolejemy nad powszechnymi opiniami o kamieniarstwie i kamieniarzach. Tytuł jest pewnym odniesieniem do zagadnienia cech, jakie prawdziwy kamieniarz powinien mieć, aby upowszechniać dobry wizerunek zawodu. Powiedzenie „jak nie będziesz się uczył, to będziesz pracował w kamieniołomach” pomimo upływu lat nadal w społeczeństwie funkcjonuje.

Oczywiście nikt nie jest idealny. Błędów nie popełnia tylko ten, kto nic nie robi. Rzecz w tym, aby było ich jak najmniej, a te, które popełniamy, trzeba „brać na klatę”, poprawić i uczciwie o nich mówić. Klejenie uszczerbionego blatu wcześniej czy później inwestor zauważy. O nierówności posadzki też szybko się przekona – wystarczy, że wyleje przypadkiem wodę.

Chcielibyśmy, aby ten wizerunek był zupełnie inny.

Do tego jednak potrzebna jest zmiana postępowania i zachowań, jakie mamy, oraz prezentowania jak najszerzej wiedzy o kamieniarskim fachu i jego nowoczesności. Marzyłoby się, żeby tak jak jest oczywiste, że człowiek ma dwie nogi, dwie ręce, zdolność widzenia i inteligencję, czywiste były pewne cechy kamieniarza. Wiedza o materiale, umiejętność jego obróbki czy pomysłowość w jego stosowaniu.

Do tego solidność, uczciwość, terminowość. Zresztą pożądanych cech można wymienić dużo więcej.

Marzy mi się tylko, aby błędy nie miały swojego źródła w niewiedzy czy nieumiejętności.

Oczywiście wiadomo, że statystycznie w normalnym DNA pojawiają się błędy. Stąd choroby genetyczne i nie zawsze człowiek jest idealny. Mimo to większość nas mieści się w jakiejś normie i nie mamy problemów z uznaniem, że to człowiek. Po prostu widząc określony zespół cech, wiemy to.

Inna sprawa to rzetelność – w wykonawstwie i poza nim. Uczciwie wyliczona cena, zmieszczenie się w terminie realizacji, szybkie reagowanie na reklamacje. Proste? Jeśli większość branżystów będzie starała się stosować do tych zasad, to jest szansa, że w końcu stwierdzenie „jestem kamieniarzem”, nie będzie wywoływało uśmieszków wśród ludzi, a szacunek i chęć dowiedzenia się czegoś o tajemniczej – w powszechnej opinii – wiedzy o naturalnych skarbach, jakie mogą umieścić w swoim otoczeniu.

Żeby zatem w powszechnej opinii „kamieniarz” brzmiało dumnie, sami musimy kształcić w sobie pożądane cechy i umiejętności, a przede wszystkim przekazywać je naszym uczniom. To wcale nie jest trudne. Wystarczy czasem zatrzymać się i ocenić, czy wszystko robimy tak, jak powinno się robić.

Od jakiegoś czasu wzrasta ilość osób zainteresowanych egzaminami mistrzowskimi i czeladniczymi.

To bardzo optymistyczne. Oznacza, że branżyści chcą sprawdzić swoją wiedzę i umiejętności.

Odbywający się przy okazji kurs, z którego część zdających korzysta, to nabycie wiedzy lub jej przypomnienie będące podstawowym elementem wzbogacającym nasze kamieniarskie DNA.

Niech w 2022 roku w kamieniarstwie króluje takie kamieniarskie DNA, z jak najmniejszą liczbą tych, co mają dwie lewe ręce. 

62

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

FOTOC E R A MIK A Firma europejska numer 1 w Polsce

do każdego zdjęcia kolorowego silikon montażowy GRATIS

ZDJĘCIA 7x10

netto

kolor 49 zł czarno-białe 19 zł

FOTOGRAFIA FOTOGRA FOTOGRAFI FOTOGRA FOTOGRAFIA FOTOGRAFIA W KAMIEN WWKA ZUS MIŁOSIERNY W KRYSZTALE W KAMIENIU WWKAMIENIU KAMIE K FOTOGRAFIA FOTOGRAFIA JEDYN FOTOGRAFIA FOTOGRAFIA wykonujemy W KAMIENIU W KAMIENIUgra

PORTRETY NAGROBKOWE PORTRETY NAGROBKOWE PORTRETY PORTRETYNAGROBKOWE NAGROBKOWE

PORTRETY NAGROBKOWE

PORTRETY NAGROBKOWE

ORTRETY NAGROBKOWE

FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTA FOTOKR FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTAŁY FOTOKRYSZTAŁ W KAMIENIU W KAMIENIU FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZT FOTOK

FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTAŁY FOTOKRYSZTAŁY wykonujemy

gra idealnych do na idealnych do na FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTAŁY FOTOKRYSZTAŁY

JEZUS MIŁOSIERNY WW KRYSZTALE JEZUS MIŁOSIERNY KRYSZTALE JEZUS MIŁOSIERNY W KRYSZTALE JEZUS MIŁOSIERNY W KRYSZTALE JEDYNI JEZUS MIŁOSIERNY W KRYSZTALE

JEDYNI JEDY JEDYNI W EUR JED wykonujemy graw graw wykonujemy

wykonujemy grawery na płytkach o JEZUS MIŁOSIERNY W KRYSZTALE wykonujem wykonuj idealnych do nakl idealnych naklr idealnych do naklejenia nado każdy

idealnych JEDYNI W idealnyc T

Tylko 200 zł nettoT

wykonujemy grawery idealnych do nakleje Tylk

JEDYNI JEDYNI W EUROPIE W EUROP

0% 0%W EUROP 0% JEDYNI JEDYNI W EUR 0% 0%

wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach na opłytkach grubości o grubości 5mm, 5

wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach na opłytkach grubości o grubości 5mm, 5 idealnych idealnych do naklejenia do EUROPIE naklejenia na każdy każdy rodzaj rodzaj na każdy każdy kamienia.. rodzaj kamie kamie JEDYNI JEDYNI W EUROPIE Wdo idealnych idealnych do naklejenia naklejenia na na kamienia.. rodzaj Tylko 200 200 Tylko zł EUROPIE netto 200zzzł zł naszą nettopłytką. płytką. naszą pł pł JEDYNI JEDYNI WTylko W EUROPIE Tylko zł netto 200 naszą netto zz naszą JEDYNI JEDYNI W EUROPIE W EUROPIE wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach na opłytkach grubości o grubości 5mm, 5mm WIZERUNKI ŚWIĘTYCH W KRYSZTALE idealnych idealnych dograwery naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na każdy kamienia.. kamienia wykonujemy wykonujemy na grawery płytkach na opłytkach grubości orodzaj grubości 5mm, 5mm JEDYNI JEDYNI W EUROPI W EURO wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach na opłytkach grubości o grubości 5mm, 5mm, idealnychidealnych do naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na każdy kamienia.. rodzaj kamienia..

Tylko 200Tylko zł netto 200zzłnaszą nettopłytką. z naszą płytką.

0% 0% 0% RABAT RABAT DEMO DEMO RABAT DEMO

idealnychidealnych do naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na każdy kamienia.. rodzaj kamienia wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach nana opłytkach grubości o gru 5m wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach grubości og 5 JEDYNI JEDYNI W EUROPIE W EUROPIE Tylko 200 Tylko zł netto 200 zzłnaszą netto płytką. zopłytkach naszą płytk idealnych idealnych do naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na każdy kamien rodz idealnychidealnych do naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na każdy kami ro

Tylko 200Tylko zł netto 200zzłnaszą nettopłytką. z naszą płytk

RABATRABAT DEMO DEMO

wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach na opłytkach grubości oDOSKONAŁ grubości 5mm, 5mm, Tylko Tylko zł netto 200 zkamienia.. złnaszą płyt z pn Tylko 200 Tylko zł netto 200 znetto złnaszą netto idealnychidealnych do naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na200 każdy kamienia.. rodzaj na zakupTylko pierwszej sztuki FOTOCERAMIKA FOTO 200 Tylko zł netto 200zzłnaszą nettopłytką. z nasząI płytką.

na zakup pierwszej sztuki FOTOCERA Nasze kryształy i foto-porcelan na zakuppierwszej pierwszej sztuki na farbami zakup sztukiikryszta FOTOCERAM ceramicznymi wypala Nasze kryszta Nasze

RABAT DEMO RABATRABAT DEMO DEMO

Kontakt

wymiary Cyberlab.pl S.C. 12 x 30 /42-500 15 x 40 cm Al. Kołłątaja 18, Będzin Kontakt Kontakt 11 x 15 / 16 x 20 cm info@cyberlab.pl boki lub fazą608 Cyberlab.pl Cyberlab.pl S.C. 32 726 S.C. 533z474 12proste 19

Kontakt

takt takt

Al. Kołłątaja Al. 18,Kołłątaja 42-500 Będzin 18, 42-500 Będzin info@cyberlab.pl info@cyberlab.pl Cyberlab.pl 533 474 608 32 726 12 19 32 726 12 474 19 608533S.C.

Kontakt www.portretynagrobkowe.pl Al. Kołłątaja 18, 42-500 Będzin Kontakt Kontakt Kontakt

na sztuki Dzięki tej metodzie  wymiary 12 x 30 lub 15 x 40 tradycyjny. cmzakup pierwszej FOTOCERAM Nasze kryształy farbami ceram DO farbami ceram trwałość obrazu przez  najnowsza technika farbami ceramic na zakup pierwszej sztuki Nasze kryształy tradycyjny.

Dz FOTOC na zakup pierwszej sztu  wymiary 12 x 30 lub 15 x 40 cm na zakup pierwszej sztuki tradycyjny.

Dz FOTO DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKOŚCI FOTOCERAMIK  doskonałe koloryDOSKONAŁEJ i12 ostrość tradycyjny.

Dzię  wymiary x 30 lub 15 x 40 cm farbami ceramic trwk FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZTAŁY I FOTOKRYSZTAŁY trw  trójwymiarowości Nasze najnowsza trwało efekt wymiary 12technika xfoto-porcelany 30 lub 1515xxwykonujemy 40 cm Nasze Nasze i tradycyjny.

Dzię najnowsza technika  wymiary x i30 lub 40 cm kryształy Nasze kryształy Nasze kryształy i 12 foto-porcelany wykonujemy  niezwykła obrazu farbami farbamigłębia farbami ceramicznymi ceramicznymi i wypalamy i wypalamy w DOSKONAŁEJ sposób wfarbami sposób ceramiczny farbam trwało DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKO doskonałe kolory i DOSKONAŁEJ ostrość DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKOŚC  najnowsza technika  doskonałe kolory i ostrość DOSKONAŁEJ DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKO najnowsza technika tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki tejDzięki metodzie tej metodzie gwarantujemy gwarantujemy  odporna nawymiary warunki Dzięki tradycyjn  wymiary 12FOTOCERAMIKA xtrwałość 30 lub 15 xIlub 40 cm  12 x 30 15 x 40 cm tradycy trwałość obrazu przez obrazu minimum przez minimum 50 lat.tradycyjny.

50 lat.  wymiary 12 x 30 lub 15 x 40 cm FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTAŁY I FOTOKRYSZTAŁY FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZTAŁY I FOTOKRYSZTA FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZTAŁY I FOTOKRYSZTA  doskonałe efekt trójwymiarowości DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKOŚC efekt trójwymiarowości kolory i ostrość atmosferyczne doskonałe kolory i DOSKONAŁEJ ostrość i temperaturę trwałość  najnowsza technika Nasze kryształy Nasze kryształy i foto-porcelany i foto-porcelany foto-porcelany wykonujemy wykonujem  najnowsza technika Nasze kryształy Nasze kryształy i foto-porcelany i wykonujemy wykonu  najnowsza technika FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA Ii iFOTOKRYSZTAŁY Ii FOTOKRYSZTAŁY Nasze kryształy Nasze kryształy iobrazu foto-porcelany foto-porcelany wykonujemy wykonu montażowa niezwykła głębia obrazu GRATIS! efekt trójwymiarowości farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi wypalamy wypalamy w sposób w sposó niezwykła głębia taśma efekt trójwymiarowości DOSKONAŁEJ DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKOŚCI farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi i wypalamy i wypalamy w sposób w spo spo  doskonałe kolory ikolory ostrość farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi i metodzie wypalamy imetodzie wypalamy w sposób w DOSKONAŁEJ DOSKONAŁEJ JAKOŚ Nasze kryształy Nasze kryształy i tej foto-porcelany ii ostrość foto-porcelany wykonujemy wykonujem tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki Dzięki tej gwarantujemy gwarantujem  doskonałe DOSKONAŁEJ DOSKONAŁE JAKO  doskonałe kolory i ostrość  odporna na warunki tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki tej Dzięki metodzie tej metodzie gwarantujemy gwarantu  niezwykła głębia obrazu FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA Iobrazu FOTOKRYSZTAŁY Iobrazu FOTOKRYSZTAŁY trwałość trwałość przez minimum przez minimum 50gwarantu lat.

50 la farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi i wypalamy i gwarantujemy wypalamy w sposób w sposó tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki tejDzięki metodzie tej metodzie odporna na warunki  efekt trójwymiarowości  niezwykła głębia obrazu

www.portretynagrobkowe.pl www.portretynagrobkowe.pl info@cyberlab.pl Cyberlab.pl S.C. lab.pl S.C.

lab.pl S.C. Kontakt Al. Kołłątaja 18, Będzin Cyberlab.pl Cyberlab.pl S.C. S.C. 533 474 608 32 726 12 1942-500 łłątaja 18, 42-500 Będzin Kontakt Kontakt Cyberlab.pl S.C. łłątaja 18, 42-500 Będzin kt Al. Kołłątaja Al. 18, Kołłątaja 42-500 Będzin 18, 42-500 Będzin kt info@cyberlab.pl cyberlab.pl Al. Kołłątaja 18, 42-500 Będzin info@cyberlab.pl info@cyberlab.pl cyberlab.pl ontakt Kontakt Cyberlab.pl Cyberlab.pl Cyberlab.pl S.C. S.C. 474 608 32726 726 12S.C. 19533 474533 S.C. 533 474 608 32 726 12 19 32 12 19 info@cyberlab.pl b.pl S.C. 533 474 608608 726 12 19 19 www.portretynagrobkowe.pl Al.S.C. Kołłątaja Al. 18, Kołłątaja 42-500533 Będzin 18, 42-500 Będzin b.pl 474 608 726 12 18, 42-500 Będzin Al. Kołłątaja 18, 42-500 yberlab.pl Cyberlab.pl S.C. S.C. 533 474 Będzin 608 32Będzin 726 12 19 00 aja Będzin 18, 42-500 42-500 Będzin Kontakt info@cyberlab.pl info@cyberlab.pl Kontakt Kontakt 00 aja Będzin 18,

. Kołłątaja Al. 18,Kołłątaja 42-500 Będzin 18, 42-500608 Będzin info@cyberlab.pl www.portretynagrobkowe.pl www.portretynagrobkowe.pl info@cyberlab.pl berlab.pl 533 533 474 608 32 726 12 1932 726 12 474 19 berlab.pl o@cyberlab.pl info@cyberlab.pl www.portretynagrobkowe.pl 533 474 608 533 474 608 6 12 19 Cyberlab.pl S.C. 12 Cyberlab.pl Cyberlab.pl S.C. S.C. 533 474 474608 608 32 12 19 533 474 533 474 6 12 1912 608 533 474 608 53319 474 608 533 32 726 19 32 726 12 726 19608

.portretynagrobkowe.pl

FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZTA I FOTOKR FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZT I FOTOK WYKONUJEMY TAKŻE

trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez minimum 50 lat. lat. 5 5 Nasze efekt trójwymiarowości tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki tejDzięki tej wykonujemy metodzie gwarantujemy gwarantujem atmosferyczne temperaturę efekt trójwymiarowości kryształy Nasze kryształy i ifoto-porcelany i metodzie foto-porcelany wykonujemy trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez minimum 50 życzenie odporna na warunki na wykonamy  niezwykła głębia obrazu Nasze kryształy Nasze kryształy i foto-porcelany i foto-porcelany wykonuje trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez minimum 50 lat.

50 la DOSKONAŁEJ farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi i wypalamy i wypalamy w sposób w sposób Nasze kryształy Nasze kryształy i foto-porcelany i foto-porcelany wykonu atmosferyczne i temperaturę  odporna na warunki taśma montażowa GRATIS! tradycyjny. niezwykła obrazu niezwykła głębia obrazu farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi i iwypalamy i iwypalamy w wspos tradycyjny.

Dzięki głębia tej Dzięki metodzie tej metodzie gwarantujemy gwarantujemy atmosferyczne i temperaturę farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi wypalamy wypalam sp JAKOŚCI KRYSZTAŁY  odporna natradycyjny. warunki trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez minimum 50tej lat.

50 lat. gw tradycyjny.

Dzięki tej Dzięki metodzie tej metodzie gwarantuje taśma montażowa GRATIS! tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki tejDzięki metodzie metodzie gwarantu atmosferyczne i temperaturę Z WIZERUNKAMI OSÓB  odporna warunki każdego świętego  odporna na warunki taśma montażowa GRATIS! atmosferyczne i na temperaturę trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez min 50m trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez 5 WYKONUJEMY TAKŻE taśma montażowa GRATIS! atmosferyczne i itemperaturę atmosferyczne temperaturę taśma montażowa GRATIS!

50 LAT 50 LAT TAKŻE WYKONUJEMY WYKONUJEMY TAKŻE taśma GRATIS! GWARANCJI GWARANCJI taśmamontażowa montażowa GRATIS! WYKONUJEMY TAKŻE JAKOŚCI KRYSZTAŁY DOSKONAŁEJ

DOSKONAŁEJ DOSKONAŁEJ WYKONUJEMY TAKŻE DOSKONAŁEJ Z WIZERUNKAMI OSÓB JAKOŚCI KRYSZTAŁY DOSKONAŁEJ JAKOŚCI KRYSZTAŁY TAKŻE WYKONUJEMY JAKOŚCI KRYSZTAŁY WYKONUJEMY TAKŻ Z WIZERUNKAMI JAKOŚCI KRYSZTAŁY OSÓB

WIZERUNKAMI OSÓB DOSKONAŁEJ DOSKONAŁEJ IZPORCELANY 50 LAT 50 LAT JAKOŚCI KRYSZTAŁY JAKOŚCI KRYSZTAŁY Z WIZERUNKAMI OSÓB

Z WIZERUNKAMIGWARANCJI OSÓB GWARANCJI

50 LAT 50 LAT Z ZWIZERUNKAMI OSÓ WIZERUNKAMI OS

50 LAT 50 LA

GWARANCJI GWARANCJI

A NIU

AŁY

NI W EUROPIE

awery na płytkach o grubości 5mm, aklejenia na każdy rodzaj kamienia..

Tylko 200 zł netto z naszą płytką.

IE

mm, nia.. ytką.

DOSKONAŁEJ JAKOŚCI AMIKA I FOTOKRYSZTAŁY

ły i foto-porcelany wykonujemy micznymi i wypalamy w sposób zięki tej metodzie gwarantujemy ałość obrazu przez minimum 50 lat.

ŚCI AŁY

emy osób emy 0 lat.

T

JI

50 LAT

GWARANCJI

66

Grudzień 2021 - STYCZEŃ 2022

ZDJĘCIA NAGROBKOWE NA PORCELANIE I KRYSZTALE

CENY ZDJĘĆ CZB OD 4x6 DO 9,2x12,5:

56,90zł netto 70,00zł brutto 0zł

ZA USUNIĘCIE ZANIECZYSZCZEŃ ZA PIERWSZĄ WIZUALIZACJĘ ZA ZMIANĘ UBRANIA ZA ZMIANĘ TŁA

DLACZEGO WARTO PODJĄĆ WSPÓŁPRACĘ TYLKO Z NAMI? 10 LAT DOŚWIADCZENIA W BRANŻY DOPRACOWANE PROFILE KOLORU ICC PROFESJONALNY RETUSZ KAŻDEGO ZDJĘCIA TERMIN REALIZACJI ZLECEŃ DO 7 DNI ROBOCZYCH WIELE KSZTAŁTÓW I WYMIARÓW PORCELANY I KRYSZTAŁÓW

infolinia: 606 701 685 dział graficzny: 660 410 201 rozliczenia, wysyłka: 690 147 355

mail: info@fotoporcelana.net https://kontrahenci.fotoporcelana.net ul. Połaniecka 17C, 53-403 Wrocław