Kurier Kamieniarski nr 4/2021 (113)

sierpień/wrzesień Nr 4/2021 (113) ISSN 1642-7033

Dwumiesięcznik dla profesjonalistów i dla pasjonatów

TEMAT NUMERU Kontrola w zakładzie kamieniarskim s. 38 R

E

K

L

A

Mistrzostwa Polski w polskim kamieniu Odkryj marmury karraryjskie – przewodnik s. 34

M

A

s. 13

STARGATE w ciągłej sprzedaży ze wszystkich magazynów Grupy EGA GATUNEK PREMIUM

PŁYTY OD 300 CM

RÓŻNE OBRÓBKI

DODATKOWE ZABEZPIECZENIE POWIERZCHNI

RY !!!

ONTENE K E N Ł E P A N Y N ALNE CE

SPECJ

STARGATE

Zapraszamy na nasze magazyny: WARSZAWA ul.Instalatorów 7c 02-237 Warszawa tel.: 517-177-885 e-mail: warszawa@ega.pl

www.ega.pl www.lapitec.ega.pl www.centrumspiekow.pl

...kiedy potrzebujesz Odinformacji r e da kcj i ...kiedy potrzebujesz informacji www.kurierkamieniarski.pl facebook.com/

biuro@kurierkamieniarski.pl

KurierKamieniarski

ALINA

F

...kiedy potrzebujesz informacji ...kiedy potrzebujesz informacji Spis rekl amodawców www.kurierkamieniarski.pl

K

30

MONOLIT +48 77 546 20 14 NEOLITH www.kurierkamieniarski.pl /KurierKamieniarski OPAL +48 77 546 20 14 ORION ART-STAL /KurierKamieniarski OVALE

BETIMO

F

32

PAMIR

K

14

CEMADIAM

N

51

PIASMAR

K

62

CYBERLAB

F

48

PROMASZ

D

2

DIGI – CERM

F

9

ROGALA

K

EGA kiedy potrzebujesz informacji ELMAR SERWIS FOTOCERAMIKA ...kiedy potrzebujesz FOTOPORCELANA.NET informacji

K

5

N

36

SILKAM

F

12

SOSNOWICA

48 501 57 7 687 www.kurierkamieniarski.pl issuu.com/ facebook.com/ K 48 795 630 608 ALKAM KurierKamieniarski biuro@kurierkamieniarski.pl KurierKamieniarski

AN WANG

K

+48 501 57 7 687 ATRIUM +48 795 630 608

issuu.com/ N KurierKamieniarski

BARWAŁD

www.kurierkamieniarski.pl GOLDEN LEAF biuro@kurierkamieniarski.pl

GRANEX

facebook.com/ KurierKamieniarski

+48 501 57 7 687 IMAGE +48 795 630 608

47 18

67

STANCHEM

21

K

66

STONE www.kurierkamieniarski.pl SYNTETYK

issuu.com/ K KurierKamieniarski

19

K

29

F

60, 63

N

62

F

66

TGR +48 77 546 20 14 www.kurierkamieniarski.pl WKG /KurierKamieniarski +48 77 546 20 14 ZEMAX /KurierKamieniarski ZHONGZI

8 3 64

15 66

informacji N 46 ...kiedy potrzebujesz K 4 informacji N 64

F

K

K

...kiedy potrzebujeszK ROMA STONE

K

www.kurierkamieniarski.pl facebook.com/ 48 501 57 7 687 GRANIT DULNIAK issuu.com/ K biuro@kurierkamieniarski.pl KurierKamieniarski 48 795 630 608 KurierKamieniarski

GRANIT HURT

68 49

T

57

N

42

M

10

K

33

N

35

N

39

K&K Automatic Machines

M

45

KALINOWSKI BURNERS

M

59

KAMIENIARSTWO ROSIAK

K

11

KAMIENIARSTWO SIEDLECKI

K

37

KAMIENIARSTWO ZENON KISZKIEL

K

65

KAMSKAL

K

1

KLINK

K

43

MAGMA

K

13

MARMURY-PŁYTKI

K

28

MC DIAM

N

20

MEJA

K

58

www.kurierkamieniarski.pl

METIKAM

N

31

+48 77 546www.kurierkamieniarski.pl 20 14

...kiedy potrzebujesz informacji ...kiedy potrzebujesz informacji

+48 77 546 20 14 /KurierKamieniarski /KurierKamieniarski D Maszyny i urządzenia

I Inne

M Maszyny, urządzenia i programy

T Targi kamieniarskie

F Fotografia nagrobkowa

K Kamień i półprodukty

N Narzędzia, akcesoria i materiały

W Związki, ośrodki naukowe

Kontakt z Redakcją:  +48 77 546 20 14  +48 77 546 63 93  biuro@kurierkamieniarski.pl

Wydawca | Skład i kolportaż: DIP Point Paweł Szambelan ul. Tęczowa 26/210 45-760 Opole

Adres Korespondencyjny: skr. poczt. 26, 45-760 Opole 4  +48 501 577 687

Druk: Zakład Poligraficzny SINDRUK www.sindruk.pl

6

sierpień - wrzesień 2021

Paweł Szambelan

Mówią, że przestoju nie będzie

Spis treści: Źródła .................................................................... 16 Sławniowice – polski marmur.................................................................. 22

Pandemia. Covid. Ograniczenia. Kolejna fala. Lockdown. Ileż można tego słuchać? Ale prawda jest taka, że dla wielu to słowawytrychy. Odpowiednie do wyjaśnienia wielu zjawisk: opóźnień produkcji, dostawy, montażu, płatności... Niepotrzebne skreślić.

Fakty są też takie, że kto coś potrafi, ten ma ręce pełne roboty i nie musi używać słów-wytrychów, by migać się przed odpowiedzialnością, klientem, spotkaniem, odebraniem telefonu... Niepotrzebne skreślić.

Kamień jest trudno dostępny. Z magazynów znikają nawet materiały, o których magazynierzy myśleli, że nigdy się nie sprzedadzą. Powstają nowe mody na kolory, które przez ostatnie lata były omijane przez wszystkich. No, może nie to nie kwestia mody, ale i tak płyty w najbardziej nawet nieprawdopodobnych odcieniach znikają z półek u dostawców.

Mimo tych przeciwności branża idzie pełną parą i większość kamieniarzy, mając zamówienia już na przyszłą wiosnę, raczej nie będzie miała zimowego przestoju.

Jednak jedziemy na ręcznym hamulcu. Oczywiście mam na myśli szalejące ceny wynajmu kontenerów, które pociągnęły za sobą wszystko. Nie tylko ceny kamienia. Styropian, drewno, stal...

Na pierwszy rzut oka nie widać związku między kontenerami a cenami wielu towarów. Nawet nie zdajemy sobie sprawy, że nas dotyczą, do momentu, gdy składamy zamówienia... Opakowania, palety to drewno. Wypełniacze, bezpieczne opakowania to styropian. Elementy montażowe, łączniki to stal.

I jeszcze papier... A nie. To chwilowo tylko nas, redakcji Kuriera, dotyczy. Brak odpowiedniego papieru spowodował, że na chwilę musimy wrócić do poprzedniej wielkości naszej gazety. Mamy jednak nadzieję, że na targi już będziemy mieli numer we właściwej wielkości. Właśnie! Targi! Póki co: odbędą się. I Werona.

I Poznań. Tej myśli się trzymajmy, i do zobaczenia na targach!

Wieści z polskich złóż ............................... 26 (Nie)prosty język impregnacji .............. 34 Kontrola w zakładzie kamieniarskim ................................................. 38 8. Strzegomskie Biennale Rzeźby w Granicie ........................................ 40 W związku z …

54 ............................................................................ 44 RODO Skarga na bezprawne działanie ............................................................. 47 Odkryj marmury karraryjskie Odmiany Bianco Carrary część 9 ................................................................ 50 TIA – Frycowe już zapłacone? . ...................................................... 52 Dom nad wodospadem

. ..........................

54

Ogłoszenia drobne ...................................... 56 Pomnik . ............................................................... 58 Marsjański rządzi ......................................... 60

...o ile natłok zamówień pozwoli na chwilę oderwać się od pracy.  Nakład: 5000 egz. + 50 egz.

www.kurierkamieniarski.pl

Redakcja nie odpowiada za treść zamieszczanych reklam, ogłoszeń i artykułów płatnych.

Opinie wyrażane w tym piśmie są opiniami autorów i nie muszą odzwierciedlać stanowiska Redakcji. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz

7

zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów, zmiany tytułu, opracowania redakcyjnego, a także zwrotu materiałów zamówionych a nieopublikowanych.

Przedruki tekstów wyłącznie za zgodą ich autorów.

NR 4/2021 (113)

KAMIENIARSTWO

NAJWIĘKSZY SKŁAD MARMURU GRECKIEGO W POLSCE

BLOKI I ELEMENTY DEKORACYJNE

Płyty różnych grubości od 2 cm do 5 cm i więcej, płytki w różnych wymiarach - Calacatta, Thassos, Prinos, Sivec, Volakas i inne na zamówienie - materiał łatwy w obróbce - doskonale nadaje się do kamieniarstwa budowlanego na duże inwestycje - chemia i profesjonalne kleje do montażu

MATERIAŁ DOSTĘPNY OD RĘKI NA TERENIE POLSKI SKŁAD: Skierniewicka 41 99-417 Bolimów Poczernin 41 73-110 Stargard Kontakt: Marcin Tchórzewski +48 512 091 105 polishmarble@wp.pl Czesław Rosiak +48 501 15 15 14 kamieniarz.rosioak@wp.pl

Z KAMIENIEM W TLE

Prof. dr hab. Andrzej Szarek

Źródło Kiedy zostałem zaproszony na konferencję w Strzegomiu, ucieszyłem się. Ale zaniepokoił mnie temat konferencji – „Kształt”.

Dla mnie kształt jest w zasadzie całym złem tego świata.

prof. dr hab. Andrzej Szarek

Przyjrzyjmy się historii sztuki i powstałym w różnych okresach obiektom – rzeźbom, obrazom itp. – które zaistniały tylko jako wynik kształtowania. Pozbawione myśli, idei funkcjonowały jako elementy dekoracyjne, a nie obiekty mogące zyskać miano sztuki. Dopiero kształt, wypełniony myślą, staje się formą, o której możemy mówić - dzieło sztuki.

Inne obiekty – mające kształt – mają swoje funkcje i znalazły swoje miejsce w świecie. Na przykład w przestrzeni architektury. Ale też w wielu innych obszarach. I różnie wypełniają swoje funkcje.

Od redakcji

Wiemy, jak trudno znaleźć krzesło, na którym dobrze się siedzi, czy łyżkę, którą wygodnie się konsumuje posiłek. Dlaczego?

Bowiem ci, którzy zrobili takie obiekty, nie pamiętają, jak ważne jest skorelowanie formy z funkcją. Po prostu myślą o kształcie.

Te kształty mają być atrakcyjne, oryginalne, konkurować z innymi. Krzesło z krzesłem, karoseria samochodu z inną.

Tytułem wstępu

Powstaje pytanie: jaka jest funkcja kształtu w sztuce? Sam kształt jest tylko kształtem i niczym więcej. Dopiero wypełniony myślą (talentem) staje się formą, dziełem sztuki.

Na zakończenie tegorocznego Strzegomskiego Biennale Rzeźby w Granicie, odbyła się konferencja pod tytułem „Kształt”. Zaproszono na nią kilku prelegentów.

Wiecie państwo, że trzeba uderzyć w skałę, żeby wypłynęło źródło. Ta skała staje się wartością, gdy wypływa z niej woda.

Zauważmy jaką pustynią jest współcześnie świat wypełniony kształtami nieniosącymi ze sobą myśli.

Jeden z wykładów – prof. dra hab.

Andrzeja Szarka „Źródła” uznaliśmy za wybitnie interesujący ze względu na poruszenie kluczowych zagadnień dotyczących sztuki, ale też naszej współczesności. Poprosiliśmy prelegenta o zgodę na opublikowanie tego wystąpienia i dzięki temu możemy zaprezentować poglądy prof.

Andrzeja Szarka na zagadnienie kształtu.

Zapraszamy do lektury.

Oglądając obiekty powstałe jako twory współczesnego świata zafascynowanego kształtami w dadaizmie, impresjonizmie, kubizmie i innych „izmach” szukam myśli. Czasem ją znajduję, ale w większości przypadków niestety nie. To są po prostu kształty, które należy zakwalifikować jako dekoracje. A artyści nie są przecież od dekorowania świata – ich celem powinno być przekazywanie myśli. Oczywiście za pomocą kształtów. Ale dopiero kiedy kształtom przekazujemy myśl, to stają się one formami.

Wydaje mi się, że Bóg tworząc człowieka, stworzył kształt i nakazał mu wprowadzić w ten kształt myśl – „wtedy będziesz do mnie podobny”. Zatem musimy ten kształt wypełnić myślą.

Mamy wolną wolę, ale nie oznacza to, że mamy czekać, aż ktoś obdaruje nas myślą. Nie, to my sami musimy odnaleźć w sobie myśl.

16

sierpień - wrzesień 2021

To talent skierował mnie na drogę kultury. Dzięki temu poprzez swoje prace mogę przekazywać swoje myśli. Współcześnie jednak zniknęło takie pojęcie jak natchnienie. Od lat nie słyszę tego słowa. Rzadko też słyszę pojęcie talent. Czy to nie jest jakaś forma walki z formą? Kształt jest łatwy, kształt jest prosty – kształt nie wymaga dyskusji. Nie zaczepia, nie wywołuje emocji. Dopiero kształt wypełniony myślą staje się formą, formą budzącą człowieczeństwo.

Cała historia sztuki, od starożytności po dzień dzisiejszy, jest fantastyczną opowieścią o człowieku. Przez wiele tysięcy lat udawało się nam robić formy. Oczywiście nie wszystkie to formy, część z nich to tylko kształty. Kształty, które mają się podobać, mają spełniać swoje zadanie estetyczne. Mają zadowolić tego, kto zamówił dzieło. Jednak proporcjonalnie rzecz ujmując, przez jakieś 3000 lat więcej jest form niż w ostatnich stu latach. Współcześni twórcy realizując kształty zapominają o formie, jakby forma budziła strach, lęk czy poczucie niebezpieczeństwa.

A sztuka ma mieć coś do powiedzenia.

Według ideologii, polityki, sztuka powinna być narzędziem np. do realizowania zadań. Narzędziem tylko, więc nie powinna mieć ambicji osobistych przemyśleń. Jeśli nie wywołuje reakcji, jest tylko kształtem i jest bezpieczna.

Wracając do myśli, tchnienia i natchnienia. Najpierw jest myśl, tak jak na początku było słowo. Potem z myśli wyłania się natchnienie, które zamienia się w tchnienie. Dopiero ten stan pozwala tchnąć myśl w kształt. To jest nasz obowiązek, to talent, to wymóg bycia artystą. Jeśli tego nie ma, to jesteśmy tylko narzędziem w rękach polityki zleceniodawców.

Dzisiaj instytucją, która się nami posługuje, jest organizacja posiadająca pod swoim wpływem ogrom galerii tworzących armię kuratorów wystaw, którzy trzymają na smyczy artystów, narzucając im sposób widzenia ich pracy. Dlatego rozmowa o kształcie to za mało.

Konfesjonał przydrożny. Kamienie na drodze symbolizują ciężar decyzji, jaką podejmujemy, aby klęknąć i spojrzeć we własne wnętrze.

www.kurierkamieniarski.pl

Co przyniósł nam XX wiek? Walkę szczurów i poddawanie się dyktatowi blokujących tworzenie form. Można dziś zapytać gdzie są ci artyści, którzy wprowadzali kubizm. Było ich wielu, a znamy dwóch, trzech... A gdzie ci, którzy wprowadzali myśl w kształt?

Cały wiek XX był poligonem doświadczalnym, który skutecznie doprowadził do wyłączenia myśli, talentu i natchnienia u całej rzeszy artystów. 

17

NR 4/2021 (113)

Z KAMIENIEM W TLE

 Widziałem prace Aborygenów. To są prace wybitne, wyjątkowo uczulone na naturę i wypełnione myślą. Tam nie ma prac dekoracyjnych. Nawet, jeśli jakaś wydaje się dekoracyjna, to po głębszej analizie i tak dostrzeżemy, że zawiera pierwiastek myśli i poglądów.

FOLIE DO PIASKOWANIA

Byłem kiedyś na plenerze w Černym Balogu na Słowacji. Spóźniłem się, i kiedy przyjechałem, materiał rzeźbiarski w postaci wielkich, kilkumetrowych bali drewnianych, był już podzielony między uczestników. Ten materiał, który pozostał dla mnie, był chory – praktycznie nie nadawał się do rzeźbienia. Cały środek bala był spróchniały. Inni uczestnicy pleneru już intensywnie pracowali, cięli te piękne zdrowe bale na ogromnej pile na dechy. Potem, przy pomocy wielkich gwoździ, kształtowali swoje prace.

Tworzyli kształty – było ich tyle, ilu było współuczestników pleneru.

Ja swój kawałek materiału wyczyściłem w środku, postawiłem pionowo i wyciąłem w nim okienko, w którym osadziłem kratkę. Przed tą prawie rzeźbą postawiłem klęcznik. Ja to nazwałem „Konfesjonał przydrożny”. Potem wziąłem koszyk i pozbierałem wśród moich kolegów łebki gwoździ (oni po zbijaniu swoich prac obcinali łebki gwoździ, aby nie było widać łączenia). W ostatnim dniu, kiedy wszystkie prace były zakończone – piękne i dekoracyjne – ja te obcięte główki wbiłem w mój „konfesjonał”. Na pytanie, co to jest – odpowiedziałem, że to symbol pierwszych grzechów. Powstała jakaś myśl, przekaz.

Nie kształt. Oczywiście kształt był, ale tylko jako nośnik mojego przekazu. Kiedy jadę samochodem, to nie jadę kształtem.

Interesuje mnie droga, miejsce, do którego jadę... Przed moim konfesjonałem na klęczniku klęknął tylko jeden plenerowicz.

Odbiorcy zaś prawie wszyscy.

Kiedy po 10 latach odwiedziłem to miejsce, okazało się, że po tych pięknych kształtach, realizacjach plenerowych moich kolegów nie ma śladu, a moja rzeźba stoi do dziś…

POLSKI PRODUCENT

Dlaczego?

Telefon: 77 458 16 81

...

b2b@ikonos.pl | www.ikonos.pl

Dziękuję za uwagę.

Atrium Centrum Ploterowe Sp. z o.o. ul. Gosławicka 2D, 45-446 Opole

Polska



18

sierpień - wrzesień 2021

M at e r i a ły

Paweł Szambelan

Sławniowice – polski marmur

Sławniowice to najstarsza czynna kopalnia marmuru w Polsce. To również jedyna kopalnia wydobywająca marmur do zastosowań kamieniarskich. Żaden inny polski marmur nie jest w tej chwili dostępny dla potrzeb budowlanych, rzeźbiarskich czy architektonicznych.

Marmur ze Sławniowic to marmur właściwy, czyli węglanowa skała metamorficzna, powstała z przeobrażenia wapieni pod wpływem działania wysokiego ciśnienia i wysokich temperatur.

Cechuje się barwą szarą i szaro-niebieską – od prawie białej, cukrowej, przez różne odcienie szarości, również z lekkim zabarwieniem brązowym, po ciemne, prawie czarne odcienie.

Jego charakterystyczną cechą jest wyraźna warstwowość.

Z tego też powodu wykazuje się łupliwością kierunkową – łatwiejszym podziałem i obróbką wzdłuż warstw i wyższymi parametrami w pozostałych kierunkach. Różny jest również rysunek na elementach przeciętych w poszczególnych kierunkach. Przecięcie w poprzek warstw ukazuje pasiasty deseń, a obróbka wzdłuż warstw uwydatnia rysunek „w chmurkę”, a czasem nawet w miarę jednolity kolor.

Fontanna Trytona w Nysie (1701 r.)

Najstarsze znane elementy z tutejszego marmuru to płyty nagrobne z 1314 roku w Kępnicy i z 1378 r. w szpitalu św. Anny we Wrocławiu. Rozkwit łomu nastąpił w XIX wieku, kiedy właścicielami była rodzina Thust – nazwisko nieobce również i dzisiejszym kamieniarzom. Byli oni dostawcami dworu cesarskiego, więc marmur z Kunzendorf (dawna nazwa Sławniowic) dostarczano na budowy wielu reprezentacyjnych budynków Drezna, Poczdamu i Berlina. Wykorzystywano go też na naszych terenach przy budowach wielu kościołów, w tym katedry wrocławskiej i bazyliki nyskiej, a także Dworca Głównego we Wrocławiu czy fontanny Trytona w Nysie wzorowanej na rzymskiej fontannie Berniniego. Można go spotkać jako progi, posadzki, schody w wielu kamienicach z tamtych czasów od Katowic po Berlin.

Lokalnie wykonywano z niego niezliczoną ilość kapliczek i krzyży przydrożnych. Był i jest wykorzystywany do wykańczania budynków w okolicznych miejscowościach – zarówno instytucjonalnych, jak i prywatnych.

22

sierpień - wrzesień 2021

jako zamiennik Dębnika w remontach ostatniej dekady) czy odbudowa pałacu miejskiego w Poczdamie, który został zburzony po wojnie ze względu na skalę zniszczeń, i odbudowany w latach 20112013. Inne znane i współczesne realizacje to m.in. sarkofag gen. Władysława Sikorskiego na Wawelu, rotunda Panoramy Racławickiej we Wrocławiu czy wystrój sali koronacyjnej Zamku Królewskiego w Kopenhadze (Dania). Duża ilość Sławniowic została wykorzystana przy remoncie Opery Podlaskiej w Białymstoku – z marmuru wykonano tu monolityczne schody zewnętrzne, wewnętrzne posadzki z kostki bębnowanej, polerowane okładziny ścienne, a także kostkę na podjeździe. Sporo kostki cięto-łupanej wykorzystano przy rewitalizacji zabytkowych fragmentów Pragi, Hradca Králové czy Jeseníka.

W 1945 roku kopalnię upaństwowiono, a marmur ze Sławniowic był dostarczany na budowę wielu ważnych i rozpoznawalnych budynków budowanych czy odbudowywanych w okresie powojennym. Można choćby wymienić budynki Sejmu i Senatu, Pałac Kultury i Nauki, Urząd Wojewódzki w Opolu, a także większe i mniejsze urzędy w ówczesnych miastach wojewódzkich i powiatowych, oraz różnego przeznaczenia obiekty użyteczności publicznej: hotele, dworce, szpitale, domy kultury, obiekty sakralne.

W 2006 roku łom i zakład przeróbczy został sprywatyzowany, a w 2010 roku przeszedł w ręce prywatne – nadal pozostaje własnością tej samej firmy: Marmur Sławniowice sp. z o.o.

Marmur sławniowicki cieszy się ogromną popularnością jako materiał do rekonstrukcji, restauracji i renowacji obiektów dawnych i zabytkowych. Przykładami są uzdrowiska w Lądku-Zdroju (ciemny marmur), zamek Książ (z powodzeniem stosowany

Od 2016 roku jest wydobywany wyłącznie metodą odkrywkową, przy użyciu koparek hydraulicznych.

Bryły mają najczęściej około 1,5 m3 i wagę 5-6 ton.

Dane fizykomechaniczne: Gęstość objęt.

2690 kg/m3

Nasiąkliwość

0,023 %

Wytrzymałość na ściskanie: - w stanie suchym 83 MPa - po mrozoodporności (wg PN-EN 1926) 76 MPa Wytrzymałość na zginanie Odporność na ścieranie - wg PN-EN 14157

6 MPa 12400 mm3

Mrozoodporność - 48 cykli: - obniżenie masy próbki 0,03 %

Opis typowy przedstawiciel marmurów barwa bardzo zmienna, jasna, szara, szaroniebieska do ciemnoszarej, z odcieniem beżowym, przecięta nielicznymi żyłkami o grubości 1 mm barwy brunatnej

Cechy wyróżniające jedyny marmur wydobywany w Polsce dla zastosowań w architekturze i kamieniarstwie bardzo szeroka gama kolorystyczna odcieni szarości, również z odcieniem brązowym – występuje także w odmianie żółtej: od kremowego do brunatnego

wyraźnie warstwowany, o łupliwości kierunkowej zawartość węglanu wapnia ponad 98% możliwe kawerny i żyłki kwarcowe i kalcytowe

przykłady dawnych zastosowań potwierdzają, że radzi sobie w zastosowaniach zewnętrznych www.kurierkamieniarski.pl

struktura drobnokrystaliczna nierówno ziarnista

23

NR 4/2021 (113)

M at e r i a ły

Choć całkiem dobrze znosi warunki zewnętrzne, to, jak w przypadku większości marmurów, wskazane dla niego są raczej zastosowania wewnętrzne – zawartość węglanu wapnia w Sławniowicach waha się między 94 a 98%, więc jego podatność na niszczące działanie wszelkich kwasów jest duża. To oznacza, że poler na Sławniowicach nie jest wiecznie trwały i można się spodziewać, że w ciągu kilku lat zniknie.

Jak każdy marmur, w niektórych zastosowaniach wymaga odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych. Na posadzkach, zwłaszcza intensywnie użytkowanych (urzędy, hotele, restauracje), będzie wymagał co jakiś czas szlifowania i polerowania oraz zastosowania środków pielęgnacyjno-wzmacniających. Nagrodą za te zabiegi będą szeroka gama barwna i wspaniałe zestawienia kolorystyczne.

Na przykład za ponadczasową klasykę uważa się podłogę ułożoną w szachownicę z jasnej i ciemnej odmiany Sławniowic.

W obróbce zachowuje się jak typowy marmur i praca z nim nie różni się od pracy z innymi marmurami dostępnymi na rynku. Również zdarzają się w nim kawerny kwarcowe, nacieki kalcytowe czy granitowe otoczaki. Przy użyciu narzędzi do marmuru nie nastręcza żadnych trudności w cięciu i obróbce. Oczywiście wymaga odrobiny doświadczenia, by w przypadku doraźnych poprawek szlifierskich lub polerskich nie „przepalić” materiału nadmierną prędkością obrotową narzędzia lub brakiem chłodzenia.

Schody i posadzka w budynku Senatu RP (1991 r.)

Więcej informacji: MARMUR Sławniowice sp. z o.o. tel. 77 439 80 18, www.marmur-slawniowice.pl

Różnorodność kolorystyczna marmuru Sławniowice – odmiana szara i złocista

24

sierpień - wrzesień 2021

W Sławniowicach marmurowi szaremu towarzyszy młodsza geologicznie zdolomityzowana odmiana żółta, złocista. Stanowi około 20% złoża, a jej wydobycie rozpoczęło się niedawno, w latach 70.

XX wieku. Jest nieco mniej wytrzymała od szarej i ma barwę od kremowej, przez wszelkie żółcienie, po ciemny, czekoladowy brąz.

Obecnie z marmurów sławniowickich produkuje się wszelkie elementy budowlane i wykończeniowe – w tym: płyty i płytki posadzkowe i ścienne, parapety, blaty, kominki, detale architektoniczne.

Najczęściej uzyskuje się wykończenie polerowane, szlifowane, groszkowane, ale spotykane jest również surowe cięte, rzadziej łupane.

Współcześnie nadal jest też interesującym materiałem rzeźbiarskim. Dla potrzeb budownictwa sakralnego wykonuje się rzeźbione kropielnice, chrzcielnice, ambony i ambonki. Z niego powstała m.in. Galeria Sławnych Wrocławian dłuta Tomasza Rodzińskiego czy rzeźba św. Jana Kantego stojąca na terenie kampusu Politechniki Opolskiej (projekt prof. Ryszard Gluza, wykonawcy: Radosław Keler i Marek Wikar). Warto zauważyć, że rzeźba św.

Jana Kantego łączy w sobie odmianę szarą i żółtą Sławniowic, jest wykonana z monolitycznych elementów i ma wysokość 4,4 m.

Rzeźba św. Jana Kantego (2011 r.)

Rzeźbiarze pracujący w marmurze sławniowickim podkreślają, że to doskonały materiał rzeźbiarski. Mimo stosunkowo dużego ziarna doskonale oddaje szczegóły i mimo krystalicznej budowy jest dość łatwy w obróbce. Doskonale przyjmuje poler, choć czasami wymaga zabiegów z fakturą powierzchni, by odowiednio uwypuklić ważne elementy dzieła. Ze względu na wyraźne warstwy do rzeźby realistycznej lepiej jest dobierać wyselekcjonowany, jednolity materiał. Ale w rzeźbie abstrakcyjnej kontrastowość warstw daje artyście dostęp do dodatkowych środków wyrazu. 

Pieta dłuta Jacka Filca-Nowakowskiego (2012 r.)

www.kurierkamieniarski.pl

25

NR 4/2021 (113)

POLSKIE KAMIENIE

Wieści z polskich złóż Piaskowiec Szczytna Inwestycja: Centrum Muzealno - Edukacyjne Pałac Sobieszów Wykonawca: Wrimar Sp. J., Uścikowo Kamień: piaskowiec Szczytna-Zamek Elementy: okładziny posadzek wewnętrznych, podst. wym. 60 x 60 cm; okładziny schodów wewnętrznych, podst. wym. 200 x 35 cm; okładziny ścian na klatce schodowej wewnętrznej, wymiar indywidualny Ilość kamienia: ok. 1400 m2 Data zakończenia prac: II kwartał 2021

Wapień Gołuchów Inwestycja: prywatna Dostawca: Marmur-Płytki Jacek Łata, Podłęże Kamień: wapień Gołuchów (Polska Crema) Elementy: płytki posadzkowe 30 x 60 cm, grub. 1 cm, szczotkowane Ilość kamienia: 80 m2 Data zakoń. inwestycji: sierpień 2021

Wapień pińczowski Inwestycja: odbudowa średniowiecznego zamku w Mirowie (na Szlaku Orlich Gniazd) Dostawca: Marmur-Płytki Jacek Łata, Podłęże Kamień: wapień pińczowski Elementy: portale okienne i portale drzwiowe, z prostymi gotyckimi formami zdobień (zgodnie z ustaleniami konserwatora zabytków, zamek był wybudowany z okolicznego wapienia, ale portale były wykonane z wapienia pińczowskiego – i w takiej konwencji jest odbudowywany) Data zakoń. inwestycji: w trakcie

Promujemy polskie materiały! Wykonałeś jakąś pracę z polskiego kamienia? Dostarczyłeś polski materiał na jakąś inwestycję? Realizowałeś jakieś ciekawe lub nietypowe zlecenie z polskiego kamienia?

Pochwal się! Napiszemy o tej inwestycji lub realizacji, załączymy zdjęcia i zamieścimy dane firm uczestniczących w zleceniu. Zadzwoń lub napisz: tel. 501 577 687, biuro@kurierkamieniarski.pl.

26

sierpień - wrzesień 2021

Granit Strzegom Inwestycja: tunele na Dworcu Kolejowym w Łódź - Żabieniec Wykonawca: Wrimar Sp. J., Uścikowo Dostawca materiału: Borowskie Kopalnie Granitu i Piaskowca Kamień: granit Strzegom, kopalnia Borów Elementy: okładziny schodów zewnętrznych w podst. module 120 x 35 cm; okładziny ścian w zejściach do tunelu i w tunelu, podst. wym. 80 x 60 cm Ilość kamienia: 1200 m2 Data zakoń. inwestycji: II kwartał 2021 r.

Piaskowiec Tumlin Inwestycja: Stajnia Pod Inflancką Kobyłą, Oblęgorek Dostawca elementów: P.U.H. Sosnowica S.C. Kamień: Piaskowiec Tumlin-Gród Wykonawca: BM Buchcic, Oblęgorek Elementy: dzikówka na posadzki i elewacje, grub. 10-15 cm Ilość dostarczonego kamienia: ponad 1000 t, kolejne zamówienia w toku Data zakoń. inwestycji: w trakcie

Wapień pińczowski Inwestycja: remont pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku Dostawca: Marmur-Płytki Jacek Łata, Podłęże Kamień: wapień pińczowski Elementy: tralki balustrad zgodne z historycznymi Ilość kamienia: ponad 60 szt. toczonych tralek Data zakoń. inwestycji: w trakcie

Wapień Bolechowice i Morawica Inwestycja: kolejny etap remontu klasztoru Oblatów MN w Św. Krzyżu Dostawca: Marmur-Płytki Jacek Łata, Podłęże Wykonawca: Adbud Adam Woźnicki, Kielce Kamień: wapień Bolechowice, wapień Morawica Elementy: płytki posadzkowe 40 x 40 cm Ilość kamienia: docelowo 900 m2 Data zakoń. inwestycji: w trakcie www.kurierkamieniarski.pl

27

NR 4/2021 (113)

Wapień Pińczowski

Marmur-Płytki, Podłęże 48, 28-400 Pińczów tel. 41 358 91 89 , tel. kom. 604 086 867

Eksploatacja złoża wapienia

Dzięki swoim unikalnym

Więcej informacji,

pińczowskiego sięga X wieku.

cechom, do których należy

również o innych kamieniach,

Obecnie z własnych złóż

niska waga i duża porowatość

w naszym katalogu

wydobywa bloki na realizacje

ma bardzo dobre parametry

z tego materiału.

izolacyjne i wygłuszające.

oraz na stronie www.marmur-plytki.pl

Wapien pińczowski to skała węglanowa, osadowa, o unikalnych parametrach, dzięki czemu jest szczególnie cennym materiałem w budownictwie.

PARAMETRY

ZASTOSOWANIE

•

nasiąkliwość – poniżej 12%

•

elewacje

•

wytrzymałość na ściskanie

•

kamień murowy

– powyżej 9 MPa świeży

•

kamień ogrodowy

•

wytrzymałość na zginanie – 3,5 MPa

•

kolumny, tralki, gzymsy

•

odporność na mocowanie – 600 N

•

portale

•

gęstość objętościowa – 1800 kg/m3

•

rzeźby

•

porowatość – 25%-26%

Responsible Elegance NEOLITH POLSKA: UL. Opolska 188, 52-014 Wrocław | +48 608352700 JACHON SP. J.: Warszawska 33, 05-082 Blizne | www.jachon.com.pl MARMUR DULEMBA: Ul. Pańska 16, 43-262 Kobielice | +48 695199689 | www.marmur-dulemba.pl

www.neolith.com | @neolithpolska

w i e dz a k a m i e n i a r s k a

(Nie)prosty język impregnacji Zacznijmy od krótkiego (nudnego?) wstępu teoretycznego.

Do czego służą produkty, którymi zabezpieczamy powierzchnie: • chronią przed wodą i wilgocią, • nadają powierzchni właściwości hydrofobowe, • chronią fugi, • chronią przed niszczącym działaniem czynników atmosferycznych, • ożywiają kolor, • głęboko penetrują strukturę materiału chroniąc go przed wnikaniem wody i powstawaniem plam, • nadają materiałom trwałość i odporność, • zabezpieczone materiały wykazują właściwości samoczyszczące, • chronią przed tłustymi plamami, • wykazują właściwości oleofobowe.

Korzyści, jakie wykazują nowoczesne produkty chroniące powierzchnie: • paroprzepuszczalna ochrona, • nie tworzą tzw. „filmu” na powierzchni materiału, • nie zmieniają estetyki materiałów, • nie żółkną w żadnych warunkach otoczenia, • nie żółkną w wyniku starzenia, • charakteryzują się wysoką zdolnością penetracji impregnowanego materiału, • mają wysoką wydajność, • utrudniają powstawanie pleśni i mchów, • zapobiegają powstawaniu wykwitów.

Dominika Grabiarz

Ciekawe korzyści. Wiele zalet.

Wszystko zatem powinno być jasne, klarowne i łatwe w użyciu.

Tak jednak nie jest. Dlaczego?

Czy dla kogoś, kto NIGDY nie miał do czynienia z tematem zabezpieczeń kamieni, słowa „hydrofobowy, oleofobowy, paroprzepuszczalny, preimpregnacja” są jasne? Jasne, że nie!

Niestety przypomina to sytuację rozmowy z informatykiem, który osobom 70+ opowiada o „apkach” i „ściąganiu muzy z sieci” lub rozmowy z lekarzem, tłumaczącym, że leki antyhistaminowe mogą powodować sedację…

Często zapominamy o tym, że druga osoba niekoniecznie lubuje się w dobrze znanych nam tematach.

Taka sytuacja dzieje się właśnie teraz, na naszych oczach, Drodzy Kamieniarze.

Prawdopodobnie czytelnicy „Kuriera Kamieniarskiego” wiedzą co nieco o Szwedach, szlifowaniu oraz przyssawkach. Niekoniecznie natomiast znają temat impregnacji od podszewki, ponieważ w Polsce jest to zagadnienie i moda stosunkowo młoda. Wielki błąd producentów polega na tym, że opisują działanie produktów oraz sam produkt w sposób absolutnie nieprzyswajalny dla większości odbiorców.

Opisy produktów na etykietach, w ulotkach oraz folderach reklamowych powinny być podawane najprostszym językiem, jaki istnieje.

Może producenci chcą się pochwalić, że znają takie niecodzienne i trudne do powtórzenia słowa? Lecz nie tędy droga, panowie.

Zamiast pisać o „kwasach krzemowych” i „nanotechnologii” lepiej pokażmy, jak dany produkt działa, jaki brud dzięki niemu usuniemy lub jaką powierzchnię możemy zabezpieczyć.

Co zatem oznaczają magiczne słowa HYDROFOBOWY i OLEOFOBOWY? Hydrofobowość to nic innego jak ochrona przed wodą (działanie przypominające odpychanie wody). Każdy impregnat powinien wykazywać co najmniej taką właściwość, więc to, że produkt jest hydrofobowy, to tak jakby napisać, że chleb jest do jedzenia.

Oleofobowość to zdolność danej powierzchni do nieprzyswajania tłustych plam. Takiej cechy nie posiada każdy impregnat. Jeśli więc zależy nam na zabezpieczeniu powierzchni przed plamami, a nie tylko przed wodą, należy znaleźć na etykiecie informację o oleofobości produktu.

34

sierpień - wrzesień 2021

Impregnat z efektem naturalnym

Impregnat z efektem ożywienia koloru. Taki impregnat ożywi nie tylko czarny kolor, ale również każdy inny.



www.kurierkamieniarski.pl

35

NR 4/2021 (113)

w i e dz a k a m i e n i a r s k a

 Impregnat nadający efekt mokrego kamienia Najlepiej sprawdza się na powierzchniach surowych

Czy wyżej pokazane produkty są jedynie hydrofobowe czy również oleofobowe? Taką informację możemy uzyskać czytając etykietę oraz ewentualnie kartę produktu. Ogólna zasada jest następująca: powierzchnie poziome najczęściej wymagają ochrony zarówno przed wodą, jak i przed plamami. Natomiast powierzchnie pionowe przeważnie wystarczy zabezpieczyć przed wodą.

Mam nadzieję, że użytkownicy kamienia niemający wcześniej do czynienia z impregnacją będą już wiedzieli co oznacza „oleofobowość” oraz „hydrofobowość”, natomiast producenci impregnatów pochylą się nieco nad używaniem zwykłych codziennych słów, które wszystkim ułatwią korzystanie z ich produktów. Mówienie prostym i zrozumiałym językiem to wcale nie wstyd, drodzy producenci, a dojrzałość rynkowa. 

ELMAR SERWIS

Sprzedaż i serwis: Bosch Metabo Makita Flex Hitachi Celma

Tęsknisz za swoją „celmą”?

Polerka kątowa czołowa EPO 130 · praca na mokro · aluminiowa obudowa przekładni · łatwa wymiana szczotek · wyłącznik z blokadą · rękojeść montowana w trzech pozycjach

· moc 1100 W · napięcie znamionowe 115 V · waga 4,80 kg · prędkość obrotowa 1900 obr./min · max. średnica dysku elastycznego 230 mm · max. średnica ściernicy 130 mm

www.epo130.dlakamieniarzy.pl

elmarserwis@poczta.onet.pl

•

tel. 601 702 402

ELMAR SERWIS Mariusz Wojtyra, ul. Zielińskiego 66/34, 53-534 Wrocław

36

sierpień - wrzesień 2021

w i e dz a k a m i e n i a r s k a

Kontrola w zakładzie kamieniarskim

Michał Firlej

Każdy przedsiębiorca jest pod lupą różnych urzędów, które co pewien czas pukają do drzwi, żeby sprawdzić, na ile łamiemy przepisy. Zazwyczaj mamy na myśli: ZUS, Urząd Skarbowy, Państwową Inspekcję Pracy. Ostatnio dość głośno się zrobiło o ochronie środowiska i ochronie danych osobowych.

W minionym roku w naszej branży uaktywniły się dosyć mocno Wydziały Wyrobów Budowlanych Wojewódzkich Inspektoratów Nadzoru Budowlanego. Miałem ostatnio okazję obserwować taką kontrolę na żywo.

Wspomniane Wydziały Wyrobów Budowlanych Wojewódzkich Inspektoratów Nadzoru Budowlanego – realizując plan kontroli – sprawdzają, czy wyroby budowlane z kamienia wykazują właściwości zadeklarowane przez producentów.

Zauważyłem jednak, że kontrolerzy realizują „Zbiorczy plan kontroli wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu i udostępnianych na rynku krajowym na rok 2021”, w którym wskazano na szczególnie interesujące wyroby do budowy dróg. Czyli w naszym przypadku będą to: kostka, płyty i krawężnik.

• przedstawienie raportów sprzedaży kontrolowanych wyrobów, • oznakowania CE wyrobów, • kopie Deklaracji Właściwości Użytkowych, • instrukcję użytkowania wyrobu, • dokumentację techniczną wyrobu.

Zauważyłem jednak, że w różnych regionach kraju różne są żądania. Bywa również, iż kontrolerzy proszą o okazanie licencji norm (potwierdzenie, że norma została zakupiona przez posługującą się nią firmę) oraz dokumentów zakupu narzędzi pomiarowych (legalizacja poprawności pomiarów).

Kontrolerzy działają na podstawie Prawa Przedsiębiorców oraz Ustawy o Wyrobach Budowlanych.

Z moich obserwacji wynika, iż kontrolerzy typują producentów na budowach, gdzie stosuje się dany wyrób. Jeśli Deklaracje Właściwości Użytkowych i oznaczenia CE budzą wątpliwości pracowników urzędów, następuje przekazanie sprawy do Wojewódzkiego Inspektoratu właściwego dla sporządzającego dokumenty jakościowe, czyli naszej firmy.

Z moich obserwacji wynika, iż kontrole nie należą do tych mocno absorbujących. Zazwyczaj kończy się na dwóch wizytach w zakładzie oraz kilku wyjaśnieniach zdalnych. Efektem pracy jest wyprostowanie treści deklaracji i oznakowania CE.

Dochodzi w końcu do odebrania listu poleconego, w którym urząd zawiadamia nas o wszczęciu kontroli. Nie ma jednak powodów do paniki: mamy czas na uporządkowanie spraw, a kontrola nie dotyczy wszystkich wyrobów – jedynie wybranych.



Najprawdopodobniej zostaniemy poproszeni o: • badania surowca (ITT nie starsze niż 10 lat, aktualizacja nie starsza niż 2 lata) – jeśli zleceniodawcą badań jest dostawca surowca, należy przekazać również zgodę na posługiwanie się badaniami, • pomiary geometryczne wyrobu, • okazanie księgi Zakładowej Kontroli Produkcji, • wskazanie osoby odpowiedzialnej za kontrolę jakości w firmie, • przedstawienie stanów magazynowych kontrolowanych wyrobów,

Warto moim zdaniem jednak dbać o aktualność posiadanych norm i badań, pozwoli to na spokojniejszy sen.

Michał Firlej, autor tekstu, jest doradcą w zakresie oznakowania CE wyrobów z kamienia naturalnego, biegłym sądowym z zakresu kamieniarstwa, rzeczoznawcą ds. jakości produktów lub usług przy Dolnośląskim Inspektorze Inspekcji Handlowej oraz Biegłym Skarbowym.

Kontakt do autora: tel. 695 164 288, firlej@stoneconsulting.pl www.stoneconsulting.pl

38

sierpień - wrzesień 2021

KAMIE ń i s z t u k a

8. Strzegomskie Biennale Rzeźby w Granicie

Dariusz Wawrzynkiewicz

Rok temu zaplanowane było, zgodnie z kalendarzem strzegomskich spotkań rzeźbiarzy, kolejne Strzegomskie Biennale Rzeźby w Granicie, ale sytuacja związana z pandemią nie pozwoliła na zrealizowanie planów. Organizator, Strzegomskie Centrum Kultury, podjęło decyzję o przeniesieniu imprezy na 2021 rok. W tym roku warunki pozwoliły na zaproszenie rzeźbiarzy do Strzegomia.

Biennale rozpoczęło się 27 czerwca 2021 roku od uroczystego spotkania, na którym uczestnicy mieli okazję się zaprezentować, a organizator dokonał prezentacji albumu, który powstał po poprzednim biennale. Na spotkaniu pokazano też świetnie zrealizowany film prezentujący wcześniejsze wydarzenie.

W spotkaniu udział wzięli zaproszeni goście, mieszkańcy Strzegomia, a także przedstawiciele władz miasta, z burmistrzem Zbigniewem Suchytą na czele.

Podobnie jak na poprzednim biennale komisarzem był Grzegorz Niemyjski z wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych, który zaproponował udział w imprezie rzeźbiarzom o sporych osiągnięciach gwarantujących, że zrealizowane prace będą na wysokim poziomie. Do pracy zaproszono (w porządku alfabetycznym): Radosława Kelera, Andrzeja Kosowskiego, Martina Kuchařa, Christosa Mandziosa, Marcina Nosko, Marcina Plichtę i reprezentującego region strzegomski Zbigniewa Zycha.

M. Nosko – Kolumna

M. Plichta – Fasada

Dzięki swemu bagażowi doświadczeń i indywidualnemu podejściu do sztuki artyści gwarantowali różnorodność wykonanych prac. Rzeźbiarze pracowali w trzech miejscach: dwóch w zakładzie firmy Kamieniarstwo Kiszkiel, pięciu rzeźbiarzy w firmie Granex, a Zbigniew Zych pracował w swojej pracowni.

Prace trwały do końca lipca, a zakończył je wernisaż, na którym artyści zaprezentowali swoje prace. Cenne jest to, że władze Strzegomia znalazły sposób na wyeksponowanie wszystkich prac powstających na kolejnych plenerach, dzięki czemu Strzegom staje się powoli miastem-galerią rzeźby. To szczególnie ważne, gdy artyści pracują w trudnym materiale, poświęcając wiele energii, czasem w bardzo trudnych warunkach pogodowych.

Wernisaż odbył się 1 sierpnia 2021 r. i pomimo padającego deszczu, sporo osób obejrzało efekty pracy artystów.

R. Keler – Taniec

40

A. Kosowski – 8 sierpień - wrzesień 2021

Prace, które wzbogaciły przestrzeń publiczną Strzegomia to: „Kolumna” dłuta Marcina Nosko, „Fasada” dłuta Marcina Plichty, „Taniec” dłutaRadosława Kelera, „Przybijanie bloku granitowego do podłoża” dłuta Christosa Mandziosa, „Kamień odrzucony” dłuta Grzegorza Niemyskiego, „8” dłuta Andrzeja Kosowskiego, „Królowa” dłuta Zbigniewa Zycha i „Słonecznik” dłuta Martina Kuchařa.

Prac rzeźbiarskich w Strzegomiu jest coraz więcej, więc nasunął mi się pomysł dla włodarzy Strzegomia. Warto byłoby chyba zrobić mapkę lokalizacji rzeźb, jako materiał promocyjny miasta. Mogłoby to być wydane w wersji papierowej lub w oszczędniejszej formie w wersji cyfrowej.

Warto zaznaczyć, że biennale nie mogłoby się odbyć bez wsparcia strzegomskich firm kamieniarskich.

To lokalni kamieniarze przekazali materiał, pomogli we wstępnej obróbce i transporcie oraz udostępnili miejsce pracy i potrzebne media.

Zakończeniu biennale towarzyszyła konferencja naukowa odbywająca się pod hasłem „Kształt”, podczas której naukowcy zaprezentowali przygotowane referaty.

– dr Dorota Grubby-Thiede – „Wanda Czajkowska – Bezwzględne wyeliminowanie rzeźby, jako pojęcia kształtu, 1972” – prof. Jerzy Fober – „Kształt inspiracji” – prof. Andrzej Szarek – „Źródła” Niestety, część prelegentów nie była przygotowana do prawdziwego wykładu na żywo. Niezbyt dobre przeczytanie przygotowanego wystąpienia to nieco za mało, aby wzbudzić zainteresowanie widowni.

Może w przyszłości warto wymóc na uczestnikach przygotowanie żywego wystąpienia? W końcu zapraszani prelegenci to najczęściej wykładowcy na uczelniach wyższych, dla których wystąpienie publiczne jest codziennością.

Podczas spotkania władze Strzegomia zadeklarowały, że zastanowią się, czy nie potraktować tegorocznego biennale jako przesuniętego w czasie biennale 2020. W ten sposób kolejne biennale odbyłoby się już w przyszłym roku. To jednak sprawa otwarta i niestety mocno zależna od możliwości finansowych.

Miejmy nadzieję, że pomysł zostanie zrealizowany. 

I tak w sali widowiskowej Strzegomskiego Centrum Kultury swoje wystąpienia zaprezentowali: – prof. Zbigniew Solski – „Czysty Kształt” – prof. Ewa Janus – „Z natury rzeczy” – prof. Christos Mandzios – „Kształt” – dr Robert Buček – „Marius Kotrba – Poszukiwanie kształtu”

Więcej zdjęć: KurierKamieniarski

C. Mandzios – Przybijanie bloku granitowego do podłoża

M. Kuchař – Słonecznik www.kurierkamieniarski.pl

Z. Zych – Królowa

G. Niemyjski – Kamień odrzucony

41

NR 4/2021 (113)

W ZWI Ą ZKU Z . . .

54

W związku z...

Tak się składa, że o konieczności kształcenia przyszłych kamieniarzy piszę tutaj chyba najczęściej.

Dlaczego?

Po pierwsze ilość. Miejsc pracy w zakładach kamieniarskich w Polsce jest z grubsza licząc kilkadziesiąt tysięcy. Przyjmijmy skromnie, że 20 000 osób uprawia ten zawód. Jeżeli każdy pracuje przez 40 lat, to oznacza to, że co roku na emeryturę przechodzi około 500 doświadczonych osób. Nie ma problemu, jeżeli na ich miejsce pojawiają się nowi, młodzi, wykształceni ludzie, którzy w ciągu kilku lat nabiorą doświadczenia i staną się cennymi pracownikami w przyszłości. Cykl zostanie zachowany. Tylko… Według danych przekazanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki, we wszystkich szkołach branżowych w Polsce naukę zawodu kamieniarz realizowało w roku szkolnym 2020/21 tylko 54 uczniów!

Po drugie jakość. Niemal każdy wchodzący do zawodu pracownik zdobywa potrzebne umiejętności, ucząc się od współpracowników, przechodząc nieliczne kursy, na przykład organizowane przy okazji zakupu nowej maszyny czy oprogramowania. Część poszerza swoją wiedzę, zdobywając bardziej lub mniej przestarzałe, ale jedyne dostępne na rynku wtórnym podręczniki, czerpie z prasy branżowej, Internetu lub korzysta ze źródeł zagranicznych. Niewiele sytuacja się zmienia, gdy mowa o wymienionych wcześniej uczniach szkół branżowych. Nauka w klasie wielozawodowej to przede wszystkim praktyczna nauka zawodu w zakładzie kamieniarskim, który przyjmuje terminatora i pod okiem mistrza stopniowo pozwala mu poznać arkana zawodu.

Piękny zawód kamieniarza, jego tradycyjny rzemieślniczy charakter, a aktualnie również nowoczesny, oparty o maszyny, o sterowanie numeryczne i komputery, wymiar znalazł się w bardzo trudnym położeniu. Na rynku brakuje pracowników, a ci, którzy są, mają często bardzo wycinkowe przygotowanie zawodowe. Jest więc problem i z ilością, i z jakością.

Co można zrobić? Małymi kroczkami całkiem sporo, musimy tylko chcieć, uwierzyć w to, że możemy i powinniśmy działać. Poniżej w punktach przedstawiam działania, które zależą tylko i wyłącznie od chęci, a ich realizacja najszybciej może przynieść pożądane efekty.

Prowadzisz zakład kamieniarski? To: – jeśli jeszcze nie posiadasz – zdobądź tytuł mistrza w zawodzie kamieniarz; – jeśli nie masz – zrób kurs pedagogiczny (najprostszy, dla instruktorów praktycznej nauki zawodu); – jeśli masz już powyższe dyplomy – zgłoś gotowość przyjęcia uczniów w najbliższych swojego zakładu szkołach zawodowych.

Tych 54 młodych ludzi uczy się zawodu dzięki temu, że są w całej Polsce osoby, które powyższe punkty wprowadziły w życie. Wykorzystajmy okres zimowy, żeby poświęcić trochę (naprawdę niewiele) czasu i zwiększyć bazę zakładów przyjmujących uczniów.

To najpewniejszy i najskuteczniejszy obecnie sposób.

I wiąże się z kilkoma konkretnymi korzyściami: 1. Pracownik młodociany to dodatkowe dwie ręce do pracy. Może początkowo nieporadne, ale w trakcie trzyletniej nauki coraz bardziej pomocne.

2. Okres nauki pozwala poznać i ocenić ucznia jako ewentualnego pracownika. Tak długi okres próbny nigdzie indziej nie funkcjonuje.

3. Uczeń dostaje wynagrodzenie, ale jest ono w 100% refundowane, więc wspomniane ręce do pracy są w zasadzie darmowe.

4. O satysfakcji z faktu dzielenia się wiedzą z kolejnymi pokoleniami nie wspomnę.

Równolegle będziemy wspólnie pracować, a Polski Związek Kamieniarstwa jest doskonałą platformą dla takich działań, by można było organizować kursy specjalistyczne dla osób wchodzących do zawodu lub chcących poszerzyć swoją wiedzę, oraz by powstawały materiały pomocnicze do takich szkoleń. W 2022 roku mogą pojawić się ku temu zupełnie nowe możliwości, ale już teraz monitorujemy sytuację i badamy każdą pojawiającą się szansę na działania.

Krzysztof Skolak

biuro: ul. Kościuszki 2 pok. 19 58-150 Strzegom

44

www.kamieniarze.org.pl tel. (74) 855 12 28 sierpień - wrzesień 2021

p r aw o i p o dat k i

RODO

Skarga na bezprawne działanie Artur Majchrzycki

Skarga na niezgodne z prawem przetwarzanie danych skutkuje wszczęciem postępowania przez Urząd Ochrony Danych Osobowych. Jeżeli nie ma możliwości ustalenia, kto i w jaki sposób udostępnił dane, powinno się złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do organów ścigania, ponieważ mają one szersze kompetencje niż Urząd Ochrony Danych Osobowych.

Należy zauważyć, że Urząd Ochrony Danych Osobowych podejmuje działania z urzędu tylko wówczas, gdy dochodzi o dużego naruszenia ochrony danych, np. dużego wycieku danych osobowych. Takie postępowanie toczy się między Prezesem UODO a Administratorem Danych Osobowych konkretnego podmiotu.

Wszczęcie postępowanie przez UODO jest związane z naszymi uprawnieniami wynikających z przepisów RODO art. 77, z którego wynika też, że owo postępowanie może być wszczęte wyłącznie na nasze żądanie. „Nasze” w rozumieniu osoby, wobec której zostały naruszone prawa ochrony danych.

Wystosowując skargę w indywidualnej sprawie do UODO zastosowanie mają przepisy Kodeksu Postępowania Administracyjnego, według którego w skardze należy wskazać kogo skarżymy i podać oczekiwane żądania, np. usunięcie danych.

Składając skargę do UODO uważamy, że konkretny administrator naruszył nasze prawa albo przetwarza nasze dane z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych. Mamy także prawo dochodzenia swoich praw przed sądem, a skorzystanie z prawa do złożenia skargi do UODO nie wyklucza równoczesnego dochodzenia swoich praw na drodze sądowej. Jeżeli w wyniku naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych przez administratora ponieśliśmy szkodę majątkową lub niemajątkową, możemy przed sądem dochodzić także odszkodowania.



Artur Majchrzycki – Inspektor Ochrony Danych, Kontakt: tel. 501 15 11 15, a.majchrzycki@moment24.pl

46

sierpień - wrzesień 2021

FOTOGRAFIA FOTOGRA FOTOGRAF FOTOGR FOTOGRAFIA FOTOGRAFIA W KAMIEN WWKA ZUS MIŁOSIERNY W KRYSZTALE W KAMIENIU WWKAMIENI KAMIE K FOTOGRAFIA FOTOGRAFIA JEDYN FOTOGRAFIA FOTOGRAFIA wykonujemy W KAMIENIU W KAMIENIUgr

ORTRETY NAGROBKOWE PORTRETY NAGROBKOWE ORTRETY PORTRETYNAGROBKOWE NAGROBKOWE

ORTRETY NAGROBKOWE

PORTRETY NAGROBKOWE

RTRETY NAGROBKOWE

FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTA FOTOKR FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTAŁY FOTOKRYSZTAŁ W KAMIENIU W KAMIENIU FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZ FOTO

FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTAŁY FOTOKRYSZTAŁY wykonujemy

gr idealnych do n idealnych do n FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTAŁY FOTOKRYSZTAŁY

JEZUS MIŁOSIERNY WW KRYSZTALE JEZUS MIŁOSIERNY KRYSZTALE JEZUS MIŁOSIERNY W KRYSZTALE JEZUS MIŁOSIERNY W KRYSZTALE JEDYN JEZUS MIŁOSIERNY W KRYSZTALE

JEDYN JED JEDYNI W EU JED wykonujemy graw graw wykonujemy

wykonujemy grawery na płytkach o JEZUS MIŁOSIERNY W KRYSZTALE wykonuje wykonu idealnych do nak idealnych nak idealnych do naklejenia nado każdy

idealnych JEDYNI idealnyW Tylko 200 zł nett

wykonujemy grawery idealnych do nakleje Tylk

JEDYNI JEDYNI W EUROPIE W EUROP

0% 0%W EUROP 0% JEDYNI JEDYNI W EUR 0% 0%

wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach na opłytkach grubości o grubości 5mm, 5

wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach na opłytkach grubości o grubości 5mm, 5 idealnych idealnych do naklejenia do EUROPIE naklejenia na każdy każdy rodzaj rodzaj na każdy każdy kamienia.. rodzaj kam kam JEDYNI JEDYNI W EUROPIE Wdo idealnych idealnych do naklejenia naklejenia na na kamienia.. rodzaj Tylko 200 200 Tylko zł EUROPIE netto 200zzzł zł naszą nettopłytką. płytką. naszą p p JEDYNI JEDYNI WTylko W EUROPIE Tylko zł netto 200 naszą netto zz naszą JEDYNI JEDYNI W EUROPIE W EUROPIE wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach na opłytkach grubości o grubości 5mm, 5mm WIZERUNKI ŚWIĘTYCH W KRYSZTALE idealnych idealnych dograwery naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na każdy kamienia.. kamien wykonujemy wykonujemy na grawery płytkach na opłytkach grubości orodzaj grubości 5mm, 5mm JEDYNI JEDYNI W EUROPI W EUR wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach na opłytkach grubości o grubości 5mm, 5mm, idealnychidealnych do naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na każdy kamienia.. rodzaj kamienia..

Tylko 200Tylko zł netto 200zzłnaszą nettopłytką. z naszą płytką.

0% 0 0% RABAT RABAT DEMO DEMO RABAT DEMO

idealnychidealnych do naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na każdy kamienia.. rodzaj kamien wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach nana opłytkach grubości o gr 5m wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach grubości o JEDYNI JEDYNI W EUROPIE W EUROPIE Tylko 200 Tylko zł netto 200 zzłnaszą netto płytką. zopłytkach naszą płytk idealnych idealnych do naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na każdy kamie rod idealnychidealnych do naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na każdy kam r

Tylko 200Tylko zł netto 200zzłnaszą nettopłytką. z naszą płytk

RABATRABAT DEMO DEMO

wykonujemy wykonujemy grawery na grawery płytkach na opłytkach grubości oDOSKONAŁ grubości 5mm, 5mm, Tylko Tylko zł netto 200 zkamienia.. złnaszą pły zp Tylko 200 Tylko zł netto 200 znetto złnaszą netto idealnychidealnych do naklejenia do naklejenia na każdy rodzaj na200 każdy kamienia.. rodzaj na zakupTylko pierwszej sztuki FOTOCERAMIKA I FOTO 200Tylko zł netto 200zzłnaszą nettopłytką. z naszą płytką.

na zakup pierwszej sztuki FOTOCER Nasze kryształy i foto-porcela na zakuppierwszej pierwszej sztuki na farbami zakup sztukiikryszt FOTOCERA ceramicznymi wypal Nasze kryszt Nasze

RABAT DEM RABATRABAT DEMO DEMO

Kontakt

wymiary Cyberlab.pl S.C. 12 x 30 15 x 40 cm Al. Kołłątaja 18,/42-500 Będzin Kontakt Kontakt 11 x 15 / 16 x 20 cm info@cyberlab.pl boki lub fazą608 yberlab.pl Cyberlab.pl S.C. 32 726 S.C. 533z474 12proste 19

Kontakt

akt akt

l. Kołłątaja Al. 18,Kołłątaja 42-500 Będzin 18, 42-500 Będzin nfo@cyberlab.pl info@cyberlab.pl Cyberlab.pl 533 474 608 32 726 12 19 32 726 12 474 19 608533S.C.

Kontakt www.portretynagrobkowe.pl Al. Kołłątaja 18, 42-500 Będzin Kontakt Kontakt Kontakt

na sztuki Dzięki tej metodzie  wymiary 12 x 30 lub 15 x 40 tradycyjny. cmzakup pierwszej FOTOCERA Nasze kryształy farbami cera D farbami cera trwałość obrazu przez  najnowsza technika farbami ceram na zakup pierwszej sztuk Nasze kryształy tradycyjny.

D FOTO na zakup pierwszej szt  wymiary 12 x 30 lub 15 x 40 cm na zakup pierwszej sztuki tradycyjny.

D FOTO DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKOŚCI FOTOCERAMI  doskonałe koloryDOSKONAŁEJ i12 ostrość tradycyjny.

Dzię  wymiary x 30 lub 15 x 40 cm farbami ceram trw FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZTAŁY I FOTOKRYSZTAŁY trw  trójwymiarowości Nasze najnowsza trwał efekt wymiary 12technika xfoto-porcelany 30 lub 1515xxwykonujemy 40 cm Nasze Nasze i tradycyjny.

Dzię najnowsza technika  wymiary x i30 lub 40 cm kryształy Nasze kryształy Nasze kryształy i 12 foto-porcelany wykonujemy  niezwykła obrazu farbami farbamigłębia farbami ceramicznymi ceramicznymi i wypalamy i wypalamy w DOSKONAŁEJ sposób wfarbami sposób ceramiczn farbam trwał DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKO doskonałe kolory i DOSKONAŁEJ ostrość DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKOŚC  najnowsza technika doskonałe kolory i ostrość DOSKONAŁEJ DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKO  najnowsza technika tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki tejDzięki metodzie tej metodzie gwarantujemy gwarantujemy  odporna nawymiary warunki Dzięki tradycyj  wymiary 12FOTOCERAMIKA xtrwałość 30 lub 15 xIlub 40 cm  12 x 30 15 x 40 cm tradyc trwałość obrazu przez obrazu minimum przez minimum 50 lat.tradycyjny.

50 lat.  wymiary 12 x 30 lub 15 x 40 cm FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTAŁY I FOTOKRYSZTAŁ FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZTAŁY I FOTOKRYSZT FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZTAŁY I FOTOKRYSZT  doskonałe efekt trójwymiarowości DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKOŚC efekt trójwymiarowości kolory i ostrość atmosferyczne doskonałe kolory i DOSKONAŁEJ ostrość i temperaturę trwałość  najnowsza technika Nasze kryształy Nasze kryształy i foto-porcelany i foto-porcelany foto-porcelany wykonujemy wykonujem  najnowsza technika Nasze kryształy Nasze kryształy i foto-porcelany i wykonujemy wykonu  najnowsza technika FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA Ii iFOTOKRYSZTAŁY Ii FOTOKRYSZTAŁ Nasze kryształy Nasze kryształy iobrazu foto-porcelany foto-porcelany wykonujemy wykonu montażowa niezwykła głębia obrazu GRATIS! efekt trójwymiarowości farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi wypalamy wypalamy w sposób w spos niezwykła głębia taśma efekt trójwymiarowości DOSKONAŁEJ DOSKONAŁEJ JAKOŚCI JAKOŚCI farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi i wypalamy i wypalamy w sposób w sp sp  doskonałe kolory ikolory ostrość farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi i metodzie wypalamy imetodzie wypalamy w sposób w DOSKONAŁEJ DOSKONAŁEJ JAKOŚ Nasze kryształy Nasze kryształy i tej foto-porcelany ii ostrość foto-porcelany wykonujemy wykonujem tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki Dzięki tej gwarantujemy gwarantujem  doskonałe DOSKONAŁEJ DOSKONAŁ JAKO  doskonałe kolory i ostrość  odporna na warunki tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki tej Dzięki metodzie tej metodzie gwarantujemy gwarantu  niezwykła głębia obrazu FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA Iobrazu FOTOKRYSZTAŁY Iobrazu FOTOKRYSZTAŁY trwałość trwałość przez minimum przez minimum 50gwarantu lat.

50 l farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi i wypalamy i gwarantujemy wypalamy w sposób w spos tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki tejDzięki metodzie tej metodzie  niezwykła odporna na warunki  efekt trójwymiarowości głębia obrazu

FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZTA I FOTOKR FOTOCERAMIKA FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZT I FOTO WYKONUJEMY TAKŻE

trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez minimum 50 lat. lat. 5 5 Nasze efekt trójwymiarowości tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki tejDzięki tej wykonujemy metodzie gwarantujemy gwarantujem atmosferyczne temperaturę efekt trójwymiarowości kryształy Nasze kryształy i ifoto-porcelany i metodzie foto-porcelany wykonujemy trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez minimum 50 życzenie odporna na warunki na wykonamy  niezwykła głębia obrazu Nasze kryształy Nasze kryształy i foto-porcelany i foto-porcelany wykonuj trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez minimum 50 lat.

50 l DOSKONAŁEJ farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi i wypalamy i wypalamy w sposób w sposób Nasze kryształy Nasze kryształy i foto-porcelany i foto-porcelan wykon atmosferyczne i temperaturę  odporna na warunki taśma montażowa GRATIS! tradycyjny. niezwykła obrazu niezwykła głębia obrazu farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi i iwypalamy i iwypalam w wspo tradycyjny.

Dzięki głębia tej Dzięki metodzie tej metodzie gwarantujemy gwarantujemy atmosferyczne i temperaturę farbami farbami ceramicznymi ceramicznymi wypalamy wypala s JAKOŚCI KRYSZTAŁY  odporna natradycyjny. warunki trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez minimum 50tej lat.

50 lat. g tradycyjny.

Dzięki tej Dzięki metodzie tej metodzie gwarantuj taśma montażowa GRATIS! tradycyjny. tradycyjny.

Dzięki tejDzięki metodzie metodzie gwarant atmosferyczne i temperaturę Z WIZERUNKAMI OSÓB  odporna warunki każdego świętego  odporna na warunki taśma montażowa GRATIS! atmosferyczne i na temperaturę trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez mi 50m trwałość obrazu trwałość przez obrazu minimum przez

www.portretynagrobkowe.pl www.portretynagrobkowe.pl info@cyberlab.pl Cyberlab.pl S.C. ab.pl S.C.

ab.pl S.C. Kontakt Al. Kołłątaja 18, Będzin Cyberlab.pl Cyberlab.pl S.C. S.C. 533 474 608 32 726 12 1942-500 ątaja 18, 42-500 Będzin Kontakt Cyberlab.pl S.C. ątaja 18, 42-500 Będzin ttKontakt Al. Kołłątaja Al. 18, Kołłątaja 42-500 Będzin 18, 42-500 Będzin info@cyberlab.pl yberlab.pl Al. Kołłątaja 18, 42-500 Będzin info@cyberlab.pl info@cyberlab.pl yberlab.pl ntakt Kontakt Cyberlab.pl Cyberlab.pl Cyberlab.pl S.C. S.C. 474 608 32726 726 12S.C. 19533 474533 S.C. 533 474 608 32 726 12 19 32 12 19 info@cyberlab.pl pl S.C. 533 474 608608 726 12 19 19 www.portretynagrobkowe.pl Al.S.C. Kołłątaja Al. 18, Kołłątaja 42-500533 Będzin 18, 42-500 Będzin pl 474 608 726 12 18, 42-500 Będzin Al. Kołłątaja 18, 42-500 berlab.pl Cyberlab.pl S.C. S.C. 533 474 Będzin 608 32Będzin 726 12 19 0ja ja Będzin 18, 42-500 42-500 Będzin Kontakt info@cyberlab.pl info@cyberlab.pl ontakt Kontakt 0 Będzin 18,

Kołłątaja Al. 18,Kołłątaja 42-500 Będzin 18, 42-500608 Będzin info@cyberlab.pl www.portretynagrobkowe.pl www.portretynagrobkowe.pl info@cyberlab.pl erlab.pl 533 533 474 608 32 726 12 1932 726 12 474 19 erlab.pl @cyberlab.pl info@cyberlab.pl www.portretynagrobkowe.pl 533 474 608 533 474 608 12 19 yberlab.pl S.C. 726 12 yberlab.pl Cyberlab.pl S.C. S.C. 533 474 474608 608 12 19 33 53332 474 608 12 474 19 608 533 474 608 53319 474 608 533

WYKONUJEMY TAKŻE taśma montażowa GRATIS! atmosferyczne i itemperaturę atmosferyczne temperaturę taśma montażowa GRATIS!

50 LAT 50 LAT TAKŻE WYKONUJEMY WYKONUJEMY TAKŻE taśma GRATIS! GWARANCJI GWARANCJI taśmamontażowa montażowa GRATIS! WYKONUJEMY TAKŻE JAKOŚCI KRYSZTAŁY DOSKONAŁEJ

DOSKONAŁEJ DOSKONAŁEJ WYKONUJEMY TAKŻE DOSKONAŁEJ Z WIZERUNKAMI OSÓB JAKOŚCI KRYSZTAŁY DOSKONAŁEJ JAKOŚCI KRYSZTAŁY TAKŻE WYKONUJEMY JAKOŚCI KRYSZTAŁY WYKONUJEMY TAK Z WIZERUNKAMI JAKOŚCI KRYSZTAŁY OSÓB

WIZERUNKAMI OSÓB DOSKONAŁEJ DOSKONAŁEJ IZPORCELANY 50 LAT 50 LAT JAKOŚCI KRYSZTAŁY JAKOŚCIOSÓB KRYSZTAŁ Z WIZERUNKAMI

Z WIZERUNKAMIGWARANCJI OSÓB GWARANCJI

50 LAT 50 LAT Z ZWIZERUNKAMI OSÓ WIZERUNKAMI O GWARANCJI GWARANCJI

w i e dz a k a m i e n i a r s k a

Odkryj marmury karraryjskie – przewodnik, część 9

Odmiany Bianco Carrary

Miłośnicy marmurów karraryjskich powinni zawsze pamiętać o kilku ważnych koncepcjach, które przedstawiliśmy w dotychczasowych artykułach.

Przypomijmy je jeszcze raz.

1. Bianco Carrara to odmiana marmuru wydobywana z wielu kamieniołomów, często znacznie od siebie oddalonych, posiadająca sporo podtypów.

2. Chociaż wydaje się to zaskakujące, Bianco Carrara nie jest tradycyjną nazwą, a jedynie jej skrótem.

Pełna nazwa to Bianco Ordinario di Carrara, którą skrócono do postaci Bianco Carrara Ordinario, by ostatecznie od lat 60. posługiwać się potocznym Bianco Carrara. Karraryjczycy rozmawiając między sobą, nie używają nazwy Bianco Carrara, lecz Ordinario – odnosząc się do samej odmiany marmuru – natomiast podtypy nazywają po nazwie kamieniołomu lub obszaru wydobywczego.

3. Litery C, CD, D nie są absolutnie nazwami poszczególnych podtypów Bianco Carrary: ich jedynym zadaniem jest określenie kolorystyki oraz ilości użylenia zgodnie z ogólną metodą klasyfikacji wyglądu bloków, płyt oraz płytek Bianco Carrara, która powstała w drugiej połowie XX wieku, a swoją popularność zyskała w latach 60. Prawidłowe definicje „podziału literkowego” brzmią następująco: - jakość C: perłowo-białe, jednolite tło, subtelne i znikome użylenie.

- jakość CD: białe/biało-szare jednolite tło, w miarę równomierne użylenie o średniej intensywności.

- jakość D: jednolite, jasnoszare/szare tło, w miarę równomierne użylenie o różnej intensywności.

4. Oceniając Bianco Carrarę w kontekście klasyfikacji literkowej, często napotkamy na materiały niepasujące do żadnej z trzech grup. Dzieje się tak, ponieważ w rzeczywistości jest to klasyfikacja niekompletna, a raczej uproszczona. Pełna wersja to podział jakościowy C, CD, D, Corrente (lub Commerciale), Edilizia, gdzie: Omnistone, dostarcza materiał sklasyfikowany, nazwany oraz wyceniony zgodnie z autentycznym systemem obowiązującym w Carrarze.

Dane kontaktowe:

tel. 696 800 199

biuro@omnistone.pl

www.omnistone.pl

- jakość Corrente oznacza biało-szare, niejednolite tło, nierówne użylenie.

- jakość Edilizia oznacza szare, niejednolite tło, intensywne i nierównomierne użylenie.

5. Pełna klasyfikacja „C, CD, D, Corrente, Edilizia” jest zdecydowanie bardziej realistyczna, logiczna oraz w praktyce łatwiejsza do zastosowania. Pomimo tego wyszła z użycia, ponieważ była niespotykana poza samą Carrarą. Z tego powodu, wielu sprzedawców błędnie klasyfikuje kolorystykę i użylenie bloków, płyt oraz płytek Bianco Carrara stosując jedynie trzyliterkowy podział C, CD, D. Przykłady: - często można spotkać płyty Bianco Carrara posiadające biało-szare tło oraz dość liczne użylenie pod nazwą jakościową „C”, podczas gdy taki materiał w najlepszym przypadku można zaliczyć do „CD”, - jakość „CD” często przypisywana jest blokom, płytom, płytkom z raczej ciemnym, niejednolitym tłem oraz intensywnym użyleniem. Taki wygląd materiału sugeruje jakość na poziomie Corrente/Edelizia.

Podsumowując Należy zaznaczyć, iż klasyfikacja “C, CD, D, Corrente, Edilizia” oraz jej uproszczona wersja “C, CD, D” miały pierwotnie pomóc nabywcom marmuru z Carrary w szybkim wyjaśnieniu dostawcom ogólnego wyglądu poszukiwanych bloków, płyt czy płytek. Bez wątpienia oba podziały – jeżeli poprawnie stosowane – spełniłyby swoje przeznaczenie, jednak z biegiem lat wywołały wiele nieporozumień oraz wprowadziły sporo zamieszania.

Z naszego punktu widzenia jedynym rozwiązaniem jest edukacja kamieniarzy oraz hurtowników względem poprawnego przypisywania wizualnego podziału jakościowego dla Bianco Carrary. Dotyczy to również samego rozróżniania odmiany Bianco Carrara od innych odmian marmurów wydobywanych w Alpach Apuańskich. Powód jest prosty: choć pozornie podobne, zdecydowanie różnią się parametrami technicznymi. 

50

sierpień - wrzesień 2021

Z KAMIENIEM W TLE

Jacek Kiszkiel

TIA

cz. 8

Lipiec 2011 – zaczęliśmy działać w RPA, dziesięć lat później, w 2021, obchodzimy pierwszą okrągłą rocznicę na Czarnym Lądzie istnienia naszych firm oraz naszego obcowania z Afryką. Patrząc, jak operatorzy „jackhammerów” ramują blok, który przed chwilą został odstrzelony od calizny, i widząc sprzęt, który odwozi te bloki pod suwnice do Zenon Granite, zadaję sobie pytanie: czy to już? Czy to już ten moment, w którym mogę powiedzieć, że frycowe zostało zapłacone?

Frycowe już zapłacone?

Czy nie powtórzą się historie z poprzednich lat, w których najmniejszą śrubkę trzeba było kupować z przedpłatą? Czy nieufność ludzi wobec nas – obcych – już się skończyła? Czy to tylko cisza przed burzą, która zmiecie wszystkie klocki tak skrupulatnie przez nas układane? Czy historie o prądzie albo walka z ludnością, która twierdzi, że ziemie, na których prowadzimy eksploatacje, należą do nich, bo to były ziemie ich pradziadów, już się zakończyły?

Wtedy czuję jak ktoś klepie mnie w plecy i mówi: „Jedziesz ze mną do miasta? Muszę odebrać silnik elektryczny, który zawiozłem do przewinięcia”. Ten głos rozpoznaję od razu: „Pewnie Mietek! Lecim na Szczecin!”.

Do Brits jest około 15 minut jazdy – mam czas na myślenie, wracam znów myślami do tego frycowego. I wtedy zatrzymujemy się pod sklepem „Jaco rewind”.

– Pomóc ci? Przecież nie znasz angielskiego, będę tłumaczył – mówię do Mietka.

– Jacek, jakbym potrzebował twojej pomocy, to bym o nią poprosił. Idę tylko silnik odebrać. Co w tym trudnego? – odpowiada Mietek.

Po kilku minutach Mietek wraca z silnikiem: – Jak zawsze na przelew na 14 dni – mówi dając mi fakturę. – Jedziemy do Medibang. Musimy spray kupić, maski dla operatorów i potrzebuje zamówić nowe zawiesia łańcuchowe do suwnicy.

Parkując pod sklepem, znów proponuję pomoc w tłumaczeniu. Mietek spogląda na mnie i mówi:

– Widzę, że ci się nudzi. To chodź, może przydasz się do czegoś.

Wchodząc do sklepu rzucamy afrykanerskie „Goeie more” (czytaj: hure more). Zza kasy pada „cesc” – prawie po polsku. Jestem zdziwiony, ale nie kryję uśmiechu. Mietek od razu łapie katalog i szuka potrzebnych części. Gadka-szmatka, przygotują kwotacje i wyślą na mejla: „We will send to you, Jasek?”. „Yes, send to Jasek” odpowiadam. W drodze powrotnej zaliczamy jeszcze ze dwa sklepy: ze śrubami i z hydrauliką. W obu rozmowy przebiegają podobnie…

Wracamy szybko na kopalnię – dzwonił Frederick, mój spedytor. Chce się ze mną pilnie spotkać, bo ma jakiś problem z blokami: ciężary się nie zgadzają i „tiry” muszą zawracać z wagi z powrotem na kopalnie w celu przeładowania. Wjeżdżając na kopalnię, z daleka widzę auto Federicka i jego samego – Frederick to mój rocznik, ale nie moja waga: typowy Bur, który kiedyś grał w rugby – postura duża, ale już zaniedbana, stanowczo za dużo kilogramów.

– Dawaj. Gdzie jest problem? – mówię.

Federick pokazuje mi blok, który na pewno nie waży tyle, ile jest na nim napisane. Wołam Glorię i pytam, kto jej dał listę do opisywania bloków.

– You, boss – odpowiada.

Biorę listę do ręki i od razu wyłapuję błąd – Gloria po prostu przeskoczyła o jeden numer na liście, co spowodowało, że blok, który ważył 22 tony, miał napisane 8 ton, a blok o wadze 8 ton był opisany 22 ton itd.

TIA – This is Africa – to najczęściej powtarzany przeze mnie zwrot w odniesieniu do RPA. Przez ostatnie 10 lat powtórzyłem go tysiące razy. Na głos i w myślach.

52

sierpień - wrzesień 2021

W Afryce możemy wozić ładunki dwoma rodzajami aut: tri-axle i links. Tri-axle to auta ciężarowe podobne do tych w Polsce, ale o dopuszczalnej ładowności do 30 ton. Zestawy „links” składają się z auta, przyczepy lub naczepy i mogą na raz zabrać 32 tony ładunku. W RPA, jak i w Polsce, bardzo surowo jest karane przeładowywanie aut, więc prosto z kopalni ciężarówki jadą na certyfikowaną wagę, która pokazuje nacisk na każdą oś z osobna – jeśli masa odpowiada przepisom, auto jedzie do portu Richards Bay, w przeciwnym wypadku wraca na kopalnię.

Pamiętam, kiedy zaczynaliśmy pracować w RPA, każdy z naszych byłych menadżerów mówił, że w RPA nie ma lokalnego rynku – trzeba to wszystko wyrzucać na hałdy i zapomnieć o tym. Dziwiło nas to, ale cóż, byliśmy obcy. Akceptowaliśmy taką kolej rzeczy. Przełomem był rok 2018, kiedy poznałem Riaana i Natashe. W sumie to oni nas znaleźli, przyjechali do mnie na kopalnie i zrobiliśmy „pierwszy deal”. Teraz mamy rok 2021 i nasza współpraca trwa w najlepsze. Zarówno on, jak i my, idziemy do przodu.

Rozmowy z Frederickiem kończę obietnicą, że dzisiaj zacznę płacić fakturę transportową za poprzedni statek. De facto statek wypłynął już ponad dwa tygodnie temu. Zwiezienie 1500 ton kamienia do portu trwa od 2 do 3 tygodni. Do tego trzeba dodać czas załadunku i czas na wyjście z portu, co powoduje, że od pierwszego auta, które wyjechało spod suwnicy, mija prawie 5 tygodni. Więc Federick, jako spedytor, kredytuje mnie i mój biznes.

– Daj mi 2-3 tygodnie. Postaram się zwiększyć produkcję o kolejne 100 m3 dla ciebie – odpowiadam na jego pytanie.

Kolejny telefon, kolejna sprawa: – Jacek przyjedź, bo przyjechał nasz stały klient, który odbiera duże ilości bloków na lokalny rynek – mówi Thys, quarry man (kierownik kamieniołomu).

Od razu wiem, o kogo chodzi. Riaan. Też Bur, ale już inna higiena pracy i życia. Rocznikowo młodszy ode mnie o jakieś 3 lata. Typowy pracoholik. Prowadzi swój biznes razem z swoim rodzeństwem – dwoma braćmi i dwiema siostrami – i muszę przyznać, że idzie im dobrze.

Czeka na mnie na magazynie bloków trzeciego i czwartego gatunku, zaraz przy środkowej górze. Riaan jest bezpośredni i szybko przechodzi do konkretów: – Słuchaj, Jacek, jak ciebie nie było, to kupiłem nową wielolinę z Chin. 32-linową maszynę. Potrzebuję jeszcze więcej bloków od ciebie. Ile możesz mi dawać miesięcznie?

Długo nie musiał czekać na moją odpowiedź.

Mamy parę miejsc na kamieniołomie, które szybko możemy otworzyć i zwiększyć produkcję na rynek lokalny. Warto tu dodać ważną rzecz: każdy, kogo by nie zapytać, na czym się robi największą kasę na kopalniach różnych surowców skalnych, odpowie to samo: na materiałach wadliwych i odpadzie.

Czysty materiał to tylko wisienka na torcie. Tak jest i u nas. Żeby wydobyć 1000 ton czystego materiału, trzeba przerzucić ponad 10 000 ton urobku. Łatwo policzyć, że tylko 10% nadaje się na eksport do Polski. Z pozostałej części – w zależności jak się prowadzi kamieniołom – można osiągnąć odpadowość na poziomie 40-50%, czyli od 40% do 50% to III i IV klasa, którą można sprzedać lokalnie.

– Super! Dobre informacje. Widzimy się na braaiu w piątek u mnie na farmie? – podsumowuje Riaan podając mi rękę.

– Z przyjemnością – odpowiadam. – Shap! – co po afrykanersku znaczy: „jasne, spoko”.

Wsiadł w auto i odjechał, ja miałem tylko parę kroków, żeby wrócić na kopalnię. Idąc zobaczyłem, że Pokathan – nasz człowiek-oczko, który ma szukać wad w materiale i oznaczać je żółtymi liniami – macha do mnie i krzyczy: „Boss! Boss!”. Widzę jego uśmiech na twarzy i wskazujący palec podniesiony do góry. Już wiem, co to znaczy: mamy tę wisienkę.

Wracam do miejsca, w którym stałem parę godzin wcześniej i patrzę dalej na to, co się dzieje na przodku. Uśmiecham się sam do siebie. Chyba ten czas frycowego się skończył, a chyba mało osób wierzyło w to, że Zenon wytrzyma w RPA tyle lat. I mogę to powiedzieć z całym szacunkiem: osiągnął sukces. W końcu jesteśmy tutaj 10 lat, wyrobiliśmy sobie jakąś tam markę, która pozwala nam funkcjonować w tym biznesie. Ta marka pozwala nam poruszać się po mieście, które, jak na afrykańskie warunki nie jest duże, ale jednak ma te 100 tys. mieszkańców.

I co ważne: czuć się swobodnie mimo wielu przeszkód. Nie mówiąc o tym, że nawet Mietek, choć nie zna języka, jako technik i inżynier zawsze dogada się ze swoimi kolegami po fachu.

Tylko wiem, że to jest RPA. Tu świat może się zmienić nie do poznania w przeciągu 10 dni. Tak też było tym razem. Po zamknięciu w więzieniu byłego prezydenta Jacoba Zumy RPA zatrzymało się, stanęło na dobre 2 tygodnie! Zamieszki spowodowały zamknięcie kraju, kryzys na rynku ropy i wyjście wojska na ulice miast. Dlatego nigdy nie używam słów: „mam coś pod kontrolą”. Bo zdarzenia lub siły niezależne od nas szybko mogą to zweryfikować!

This is Africa – TIA! 

www.kurierkamieniarski.pl

53

NR 4/2021 (113)

z n a l e zi o n e w s i ec i

Dom nad wodospadem Franka Lloyda Wrighta

54

sierpień - wrzesień 2021

Poszukiwania w sieci inspiracji dla branży to ciekawe doświadczenie. Tym razem zaowocowało znalezieniem jednego z najbardziej znanych domów na świecie. To budynek prywatny, który powstał w latach 30-tych XX wieku.

Fallingwater, bo tak brzmi jego nazwa. został ukończony w 1937 roku.

Dom znajduje się w Mill Run koło Ohiopyle (w stanie Pensylwania w USA) i został wybudowany na zlecenie Edgara J. Kaufmanna z Pittsburgha. W pierwotnym założeniu miał zostać zaprojektowany w sąsiedztwie potoku Bear Run, jednak autor projektu Frank Lloyd Wright poszedł krok dalej i zaprojektował dom bezpośrednio nad wodospadem, zapewniając mieszkańcom widok na wodną kaskadę.

Do budowy domu użyto kamieni z okolicznych kamieniołomów oraz zbrojonego betonu. Ale wielkie głazy leżące w strumieniu w miejscu budowy pozostawiono nietknięte. Jeden z nich delikatnie wystaje z podłogi w salonie. www.kurierkamieniarski.pl

Całość budynku jest mocno przeszklona, zapewniając mieszkańcom stały kontakt z naturą. Przeszklenia nie są mocowane w ramach – szkło znika w kamieniu.

Schody zaprojektowano tak, że schodzący nimi ma wrażenie, że schodzi prosto do strumienia.

Dom nad wodospadem ma powierzchnię 495 m2, z czego 227 m2 stanowią tarasy. Pierwotnie kosztorys budowy opiewał na 35 tysięcy dolarów, – ostateczny koszt budowy zamknął się kwotą 155 000 $.

W 1965 roku właściciel przekazał budynek stanowi Pensylwania na muzeum. Jego stan wskazywał, że wymaga gruntownego remontu. Renowacja trwała 20 lat i pochłonęła 11,5 mln dolarów.

W 2019 roku Fallingwater – wraz z 7 innymi pracami Wrighta – został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. A jako ciekawstkę można dodać, że obiekt znalazł się w kolekcji Lego pt. „Klasyki architektury”. 

55

NR 4/2021 (113)

o g ło s z e n i a d r o b n e

www.kurierkamieniarski.pl/drobne

Nagrobki Granitowe: 90/190 – Brąz Królewski od 1000 zł 120/250 – Brąz od 2200 zł W ciągłej sprzedaży posiadamy slaby granitowe: Impala, Tokoski, Nowodaniłowski oraz wiele innych. Na życzenie klienta utniemy slaby niestandartowych grubości.

Hurtownia Granitu Łapy ul Harcerska 8 tel. 696214107.

Sprzedam działający zakład kamieniarski w Starym Czarnowie w jednej lokalizacji 32 lata oraz dom mieszkalny parterowy 130 m kw. Dobra lokalizacja - w promieniu 25 km jest 5 największych miast woj. zachodniopomorskiego.

Budynek 20-letni 420 mkw., ogrzewany i ocieplony, hala, 2 garaże, pom. socjalne. Okna plastikowe, cały teren wybetonowany i ogrodzony.

2 sztaplarki, automat polerski, piła dwusuportowa do płyt, boczkarka, docinarka, łupiarka, kolanówka, monitoring. Możliwe przejęcia zakładu z pracownikami. Powierzchnia całej działki wynosi 2400 m kw. Wszelkie informacje tel. 91 3 124 177, 508 070 277

Kupię pompę do traka na stalmasę nową lub używaną. Tel. 500 213 958

Piła Promasz 2003 r.

Odbiór grudzień.

45000 zł.

Tel. 501 567 800

Sprzedam puzlarkę hydrauliczna SPM 2009 r. cena 13.000 zł netto, do uzgodnienia. Bardzo mało używana. Tel. 517 249 549 Producent fartuchów i rękawów wodoodpornych dla kamieniarzy. Sprzedaż wysyłkowa – błyskawiczna wysyłka pocztą lub kurierem. Strzegom, ul. Św. Anny 1/6, www.fartuchywodoodporne.pl, tel. 60 34 26 223, tel./fax 74 8 551 472 Z powodu przejścia na emeryturę WYPRZEDAŻ czynnego sklepu kamieniarskiego: artykuły pozłotnicze, szlifierki oraz części zamienne, głowice szlifierskie wahliwe, folie do piaskowania piły, grawerki, narzędzia do rzeźbienia, chemia kamieniarska, akcesoria elektryczne, galanteria nagrobna, artykuły BHP, ściernice diamentowe, segmenty diamentowe i koraliki diamentowe na linkę.

Przy zakupie osobistym – Okazyjne Ceny! Parkowanie przy sklepie. Możliwość zakupu wraz z lokalem (ok. 50 m2).

Kontakt: Strzegom, ul. Św. Anny 13, tel. 691 379 901, diamboz@o2.pl.

Sprzedam kamieniołom piaskowców jurajskich wraz z częścią budowlaną o funkcji MNU. Udzielona koncesja na wydobycie. Nieruchomość uzbrojona w media i częściowo ogrodzona. Pow. 1,4 ha. Szydłowiec tel. 789 244 242, 789 484 728

Ukraińskie bloki granitowe: Elita, Gabro, Kapuściński, Leznik, Pokostovka, Sajda (Novodanilovka), Tokovski.

Skład: Con Futuro, 20-388 Lublin, Wilczopole-Kolonia 49.

Tel. +48 782 043 753, +48 695 043 753, e-mail: con-futuro@wp.pl Zapewniamy transport!

Tablice nagrobkowe z plexi grawerowane nietłukące wysyłkowo, www.tablice-nagrobkowe.pl, henryk.mocko@interia.pl, tel. 50 333 46 46

56

sierpień - wrzesień 2021

Felieton

Pomnik Dariusz Dembiński

Mamy pomnik kamieniarza w Strzegomiu. Mnie osobiście kojarzy się on jednak z człowiekiem-orkiestrą i menelem, ale dla wielu ta postać to wręcz ikona polskiego kamieniarstwa.

Wielu w swym zachwycie nad barwną postacią Himilsbacha nie widzi tego, że reprezentował on patologię w świecie „obróbki ręcznej” na Płycie Strzegomskiej. Tych, co zaczynają pracę we wtorek – z małymi pauzami podczas tygodnia. Tych, na których nie można liczyć, przyjmując zamówienia „na cito”.

Przepraszam za taki wyrywnik emocjonalny, ale dość mam utwierdzania stereotypów, że jakoby obróbką kamienia zajmują się ludzie częściej sięgający do kieliszka niż do skrzynki z narzędziami.

Skoro już zacząłem od gorzkich żali, to i dalej podążę tą ścieżką. Zgodnie z maksymą „ja nie z soli ani roli, jeno z tego co mnie boli” mogę powiedzieć, że kończą się nam kamieniarze zajmujący się obróbką ręczną. Niskie stawki akordowe, ciężkie warunki pracy, a dodatkowo złe traktowanie podwy-

58

konawców w postaci małych firm przez „kolosów” granitowych na rynku, powodują, że rynek pracownika kurczy się niesamowicie i nikt nie jest w stanie zapełnić tych luk Ukraińcami czy Mołdowianami.

Tam gdzie kończy się szacunek dla pracy i pracownika, tam kończy się napływ świeżych sił mogących zapewnić ciągłość tradycji kamieniarskich – nawet tych słabych, ale wciąż istniejących.

Szereg moich artykułów i wystąpień o ręcznej obróbce kamienia naturalnego trafia do ludzi zainteresowanych. I to mnie bardzo cieszy. Jednak obserwuję brak kompleksowych działań mogących wyciągnąć ten dział kamieniarstwa z marazmu.

Postulaty są proste. Przejęcie przez organizację branżową nauczania kamieniarstwa. Im szybciej się to stanie, tym szybciej wyskoczymy z dołka, w jaki wpadamy od wielu lat. Pisać o tym można długo, tylko po co, skoro wszyscy z branży widzą, co się dzieje. Młodzi mają problemy z obsługą prostych elektronarzędzi, nie mówiąc już o jakimkolwiek przyswajaniu ręcznych technik obróbki kamienia.

A na koniec mam propozycję. Poszukajmy w historii Polski innych niż wiecznie podpitych kamieniarzy.

Może ktoś zrozumie, że bardziej pomnik należy się śp. Tadeuszowi Tyrowiczowi i pod nim powinniśmy co roku składać kwiaty w podzięce za jego zasługi.

A także iść jego tropem, czyli nadać edukacji wysoki poziom oraz czynić to konsekwentnie i z oddaniem sprawie. 

sierpień - wrzesień 2021

Felieton

Darek Wawrzynkiewicz

Marsjański rządzi Gdy w rodzinie pojawia się dziecko, niecierpliwie czekamy na moment, w którym zacznie mówić. Cieszą nas pierwsze sylaby, pierwsze słowa. Potem następuje okres, kiedy zaczyna mówić więcej, tyle że jest to raczej język „marsjański”.

Z czasem w marsjańskim pojawia się coraz więcej słów i zwrotów zrozumiałych. Trzeba jednak niemałego zaangażowania, aby wyłapywać to, co może być konkretną informacją. Wiem, co mówię, bo mam małego wnuka. Wśród marsjańskiego potoku słów te polskie często zmieniane ze względu na problemy z wymową młodego oratora, są trudne do wyłapania.

W normalnym trybie marsjański z czasem zamienia się w polski i wszystko staje się zrozumiałe. Zauważyłem jednak, że są osoby, które co prawda przeszły ten etap bezproblemowo, ale umiłowanie do marsjańskiego zostało. W wersji dorosłej ma ten język wiele odmian. Najpopularniejsza to brak spójności wypowiedzi i trudny do zinterpretowania komunikat.

Przykłady z branży: „Tu zrobimy panu półwałek, znaczy ćwierćwałek. Znaczy taką fazkę.”

Albo: Za tę łazienkę policzę panu 15 tysięcy, ale doliczę coś za utrudnienia. Tylko nie wiem jeszcze ile.

Inne: Ten nagrobek będzie z Czarnego Szweda albo innego czarnego materiału.

Inna pozostałość po marsjańskim języku to niezrozumiałe słownictwo. To dopiero ciekawe zagadnienie. Oczywiście jestem pełen szacunku dla bogactwa językowego, ale jeśli chcemy być zrozumiani, nie epatujmy słownictwem specjalistycznym. Zwłaszcza w rozmowie z osobami, które możemy podejrzewać o nieznajomość tematyki i słownictwa specjalistycznego. Często wynika to z chęci zaimponowania słuchającemu i zaprezentowania siebie jako wybitnego fachowca. Rozumiem takie motywacje, ale są one błędne.

Kiedyś Albert Einstein powiedział: „Jeżeli nie potrafisz czegoś prosto wyjaśnić – to znaczy, że niewystarczająco to rozumiesz”.

60

Przykładów jest wiele.

Można prezentować możliwości swojego zakładu klientowi tak: „Płyty tniemy sami trakiem wielolinowym, obrabiamy na pięcioosiowym eMeMdzi i waterdżecie.”

A przecież wystarczy powiedzieć, że: „Płyty tniemy sami, nowoczesnymi i precyzyjnymi maszynami.

Elementy – w tym przestrzenne, trójwymiarowe – wykonujemy mechanicznie, z ogromną dokładnością wymiarów. Mamy też możliwość bardzo precyzyjnego cięcia strumieniem wody.”

Słyszałem kiedyś, jak w jednym z zakładów sprzedawca tak reklamował Impalę zamawiającemu nagrobek: „Wie Pan: to jest Impala, gabronoryt z RPA. W nim ortopirokseny występują w formie odwróconego pigeonitu. Dzięki temu to taki świetny materiał.” Mistrzostwo w mówieniu po marsjańsku – i tak dobrze, że zdanie w sumie prawdziwe.

Do pozostałości dziecinnego marsjańskiego mają też skłonności naukowcy. Sam pamiętam jak na studiach ciągnęliśmy losy, kto ma pójść na pewne wykłady – ze względu na sposób omawiania tematów nie dało się ich słuchać, a nie wypadało pozostawić pustej sali, by wykładowca się nie obraził. Z drugiej strony byli wykładowcy, na których wykładach obecność – mimo, że nikt jej nie kontrolował – była 100-procentowa. Niestety to były tylko nieliczne wyjątki.

Tak było również podczas konferencji na zakończenie 8 Strzegomskiego Biennale Rzeźby w Granicie.

Wysłuchałem 7 referatów – niestety większość była po marsjańsku. Nie tylko słownictwo, ale beznamiętny sposób mówienia (czytania) wywoływał wrażenie kontaktu z obcą cywilizacją.

sierpień - wrzesień 2021

Dobry wykład to opowieść, to chęć przekazania słuchaczom swoich poglądów, wiedzy i doświadczenia. Wychodząc z wykładu powinniśmy nie tylko mieć przekonanie, że wykładowca ma wiedzę i bogaty język. To egocentryzm. Kilku z wykładowców prezentowało znane postaci sztuki, ale po żadnym z tych wystąpień nie miałem ochoty wpisać ich nazwisk do Google i dowiedzieć się więcej.

Szczególnie ważna jest forma wypowiedzi. Jak sama nazwa mówi to wykład, więc ustna wypowiedź. Wypowiedź, która powinna mieć rytm, tempo i wyraźnie akcentować najważniejsze zagadnienia.

Rozumiem, że można – przy wielominutowej przemowie – posługiwać się jakimś spisanym planem referatu. Powinna to być jednak opowieść, która odbierana jest przez słuchaczy jako wciągająca i zachęcająca do pogłębienia wiedzy o prezentowanym temacie.

Wiem: to konferencja naukowa. Ale jak pokazał referat prof. Szarka (publikowany w tym numerze) można zaprezentować swoje poglądy ciekawie i w sposób klarowny. Pewnie nawet za rok będę potrafił powiedzieć, o czym było to wystąpienie.

Jednak na konferencji większość prelegentów prezentowała język i sposób mówienia, który znam z kontaktów z wnukiem: „dziadek egffght dhdok dziemy pacer gfdfrtts ody cem rerer”. Znam już trochę ten wariant marsjańskiego. „Dziadek idziemy na spacer, lody chcę”.

Zatem po staropolsku: szdrowi banczcze!? 

Przeczytanie przygotowanego wykładu jest bardzo trudne. Do tego potrzebne są specjalne umiejętności, rodem ze szkół aktorskich, a takie nie są powszechne. Bez nich zostaje wrażenie, jakie znamy ze szkoły, gdy uczniowie przygotowywali referaty typu analiza wiersza Konopnickiej, które dukali pod tablicą, dając szansę reszcie klasy na rozwiązynie krzyżówek.

www.kurierkamieniarski.pl

61

NR 4/2021 (113)

62

sierpień - wrzesień 2021

FOTOC E R A MIK A Firma europejska numer 1 w Polsce

do każdego zdjęcia kolorowego silikon montażowy GRATIS

ZDJĘCIA 7x10

netto

kolor 49 zł czarno-białe 19 zł

64

sierpień - wrzesień 2021

Kamieniarstwo Zenon Kiszkiel Aleja Wojska Polskiego 46 58-150 Strzegom

tel. (074) 855 22 47 fax. (074) 855 22 46 tel. kom. (+48) 509 082 555

www.kiszkiel-granit.pl e-mail: firma@kiszkiel-granit.pl

66

sierpień - wrzesień 2021

ZDJĘCIA NAGROBKOWE NA PORCELANIE I KRYSZTALE

CENY ZDJĘĆ CZB OD 4x6 DO 9,2x12,5:

56,90zł netto 70,00zł brutto 0zł

ZA USUNIĘCIE ZANIECZYSZCZEŃ ZA PIERWSZĄ WIZUALIZACJĘ ZA ZMIANĘ UBRANIA ZA ZMIANĘ TŁA

DLACZEGO WARTO PODJĄĆ WSPÓŁPRACĘ TYLKO Z NAMI? 10 LAT DOŚWIADCZENIA W BRANŻY DOPRACOWANE PROFILE KOLORU ICC PROFESJONALNY RETUSZ KAŻDEGO ZDJĘCIA TERMIN REALIZACJI ZLECEŃ DO 7 DNI ROBOCZYCH WIELE KSZTAŁTÓW I WYMIARÓW PORCELANY I KRYSZTAŁÓW

infolinia: 606 701 685 dział graficzny: 660 410 201 rozliczenia, wysyłka: 690 147 355

mail: info@fotoporcelana.net https://kontrahenci.fotoporcelana.net ul. Połaniecka 17C, 53-403 Wrocław