Kurier Kamieniarski nr 3/2018 (94)

Dwumiesięcznik dla profesjonalistów i dla pasjonatów

® czerwiec – lipiec 2018 ·

Święto Granitu Strzegomskiego

Kolumbarium w Chełmie

str. 12 R

nr 3/2018 (94)

str. 17 E

K

L

A

Najładniejszy w Polsce ®

M

Kuru Grey

A

Impala

Tołkowski

®

Tarn Extra

od 340 zł od 420 zł od 450 zł

320 zł ®

Wyłączny dystrybutor Tarn Extra (Francja) na Polskę

Brąz Królewski – od 220 zł Jet Black Oryginal – od 800 zł Hurtowe ilości dostępne od ręki – możliwość negocjacji cen Transport na terenie całego kraju

PASJA TWORZENIA

Promasz

NOWOCZESNE MASZYNY NOWE PERSPEKTYWY www.zpupromasz.pl ul. Piskorzowska 2, 58-250 Pieszyce, tel. +48 74 836 52 06, fax +48 74 836 72 02 e-mail: zpupromasz@zpupromasz.pl

NOWOŚĆ! transport ciężkich kontenerów + przeładunki przez własny plac w Gdyni

NAGROBKI

Kolekcja Marrone nagrobki 190 x 90

Brąz Królewski (G-664)

Hermes 700 zł/szt.

od

brutto

Zapytaj o preferencyjne stawki transportowe!

Gdynia, ul. Legionów 87 Magazyn: Szemud, ul. Wejherowska 79 gdynia@hermes-trade.pl • www.hermes-trade.pl tel. 606 64 42 67 • tel. 600 59 98 63

K&K Automatic Machines Kosiorowscy Sp. J. 36-105 Cmolas, Cmolas 398b woj. podkarpackie, Polska tel./fax 17 283 74 66 tel. kontaktowy +48 607 656 791 WWW: www.machines.pl e-mail: biuro@machines.pl

Nasza oferta: boczkarki profilowe piły jednosuportowe piły linowe kruszarki łupiarki automaty polerskie szlifierki kolanowe frezarki do kamienia ploter grawerujący w kamieniu

EGA

SPIS REKLAMODAWCÓW str./page

ALINA ALKAM ALTITECH ANWANG BETIMO BS KAMIENIARSTWO CEMADIAM EGA ELMAR FOTOCERAMIKA FOTOPORCELANA.NET FUJIAN XIANDA GOLDEN LEAF GRANEX GOCH GRANIRO GRANIT DULNIAK GRANITEX GRANITOWA GALERIA GRANITY KISIEL HERMES KALINOWSKI KAMIENIARSTWO SIEDLECKI K&K Automatic Machines KEMPIŃSKI ANDRZEJ KUBOTA MC DIAM METIKAM MONOLIT MQ OLGRAN OPAL OPENNANO ORION ART-STAL OVALE PROMASZ PS GRANIT ROAD MEMORY CHUDOBA RODLEW ROMA STONE RW GRANIT SILKAM SKALEŃ STANCHEM STENEKO STONE TGR TOP DIAMOND TOOLS TOPAZ TOROIDY ZKAMIENIA.PL ZYSK JERZY

dwumie ˛siecznik dla profesjonalistów i dla pasjonatów Kurier Kamieniarski wydawany jest od roku 1997. To dwumiesięcznik branżowy, który jest bezpłatnie wysyłany do ponad 5.000 osób i firm związanych z branżą kamieniarską.

Gazeta dociera nie tylko do kamieniarzy.

W naszej bazie adresowej są także: architekci i projektanci, uczelnie i związki, firmy budowlane i wykończeniowe, dostawcy i producenci chemii budowlanej, kopalnie, kamieniołomy i żwirownie, importerzy i producenci kamienia, producenci i serwis maszyn wydobywczych i obróbczych, dostawcy samochodów i pojazdów specjalistycznych, producenci i dostawcy narzędzi...

Baza adresowa jest na bieżąco aktualizowana, dlatego osiągamy skuteczność ponad 98% – z wysłanych co dwa miesiące gazet wraca do nas tylko 50-60 sztuk. I to z powodów od nas niezależnych. Dlatego 5.000 to liczba gazet, które NA PEWNO dotrą do czytelników.

To skuteczność, którą nie może się pochwalić nikt inny na naszym rynku!

R

E

K

L

A

M

A

Czy zaplanowałeś już swoje wakacje? www.rowy.pl

D F I K

6

Maszyny i urządzenia Fotografia nagrobkowa Inne Kamień i półprodukty

Machines Memorial portraiture Others Raw stone, semi products

M N T W

F K M K F M N K M F F M K K K K K I K K M K D K D N N K K K F M N F D K K N K K N K N K T M N F N K K

76 33 10 32 20 69 30 5 67 22 75 67 37 66 38, 39 31 19 24 11 3 69 15 4 74 45 8 53 23 43 25 73 36 63 74 2 21 1 59 65 16 72 61 72 9 51 29 66 71 71 74 63

Maszyny, urządzenia i programy Machines, hardware and software Narzędzia, akcesoria i materiały Tools, accessories and materials Targi kamieniarskie Stone industry fair Związki, ośrodki naukowe Unions, ucientific institutions

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

ISSN 1642-7033 czerwiec – lipiec 2018 nr 3/2018 (94) rok XXII wydawany od 1997 roku

Bezpłatna gazeta branży kamienia naturalnego

® Najkrótsza noc w roku

www.kurierkamieniarski.pl KONTAKT Z REDAKCJĄ: tel. +48 77 546 20 14 fax +48 77 546 63 93 e-mail: biuro@kurierkamieniarski.pl ADRES KORESPONDENCYJNY skr. poczt. 26 45-760 Opole 4 tel. +48 501 577 687 WYDAWCA: DIP Point Paweł Szambelan ul. Tęczowa 26/210 45-760 Opole SKŁAD I KOLPORTAŻ: DIP Point DRUK: Zakład Poligraficzny SINDRUK www.sindruk.pl Nakład: 5000 egz. +100 (dystrybucja w Czechach) Redakcja nie odpowiada za treść artykułów płatnych, ogłoszeń drobnych i reklam. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów, zmiany tytułu, a także zwrotu materiałów zamówionych, a nieopublikowanych.

Przedruki tekstów wyłącznie za zgodą ich autorów.

Kurier Kamieniarski jest prawnie chronionym znakiem towarowym.

...czyli Noc Świętojańska. We wszystkich legendach z nią związanych bohaterowie muszą się spieszyć, bo ta noc krótko trwa, szybko się kończy. Spieszyć, spieszyć, spieszyć...

Na przełomie maja i czerwca chyba nas wszystkich dopada taki syndrom Nocy Świętojańskiej. Sezon ruszył, pracy coraz więcej, klienci przypominają sobie, że taka pogoda, to dobry czas na remonty, nowe inwestycje lub odroczone budowy. A tu jeszcze wysyp imprez plenerowych, branżowych i rodzinnych...

W ostatnim czasie mieliśmy kilka imprez targowych – o Stone+tec w Norymberdze i Sacroexpo w Kielcach piszemy w tym numerze.

O innych wspominaliśmy na naszym fanpage. Dlaczego akurat o tych?

– zapraszam do lektury, a wszystko stanie się jasne.

Od początku maja zaliczyliśmy dwa długie weekendy pełne imprez z różnych okazji. W każdy „zwykły” weekend też mnóstwo imprez – czy to lokalnych, czy wcześniej wspomnianych branżowych lub rodzinnych. Aura im sprzyja. I trudno się zdecydować, którą wybrać. Aż trudno znaleźć czas na pracę. ;-) Właśnie wróciliśmy ze Święta Granitu Strzegomskiego. Były również Ogólnopolskie Mistrzostwa Branży Kamieniarskiej, którym co roku kibicujemy (i bierzemy w nich udział). Co się tam działo, opisujemy na następnych stronach. Więcej zdjęć z imprez na naszym profilu facebookowym.

Oddając w Państwa ręce ten numer Kuriera Kamieniarskiego życzę, by starczało Państwu czasu na wszystko.

Paweł Szambelan

SPIS TREŚCI: 12

Święto Granitu Strzegomskiego

17

Kolumbarium w Chełmie

54

Co kamieniarz trzyma w ręku?

Ryflowanie kamienia

26

Inwestowanie – proces dla myślących

56

Narzędzia pneumatyczne: Młotek Rebit BHV 16

34

Enigma – restauracja nie z tego świata

40

Kamieniarza nic nie zraża, a rzeźbiarza zwłaszcza...

57

Biennale rzeźby w granicie

58

O świętej pamięci słów kilka

44

Nero Impala w odmianach cz. II

60

Nagrobki: najczęstsze błędy montażowe

46

Dlaczego Sacroexpo?

48

Stone + Tec 2018

50

Platforma dla branży kamieniarskiej – Arena Stone

68

Rodomania

W związku z... pracownikiem

70

Długie weekendy

52

62

Dlaczego tak?

64

Ogłoszenia drobne

7

MC DIAM - Wasz kompetentny PARTNER w technologii obróbki twardych materiałów www.mcdiam.com.pl Nasi partnerzy

Technologia wydobycia i obróbki kamienia naturalnego

Narzędzia diamentowe

Narzędzia do obróbki powierzchni

Narzędzia do obróbki kształtowej

Śrut i piły trakowe

Maszyny do wydobycia kamienia ze złoża

Łupiarki, kruszarki

Maszyny do cięcia bloków kamiennych

Maszyny do obróbki powierzchni płyt kamiennych

Maszyny do rozkroju płyt

Maszyny do obróbki elementów kamiennych

Maszyny sterowane numerycznie CNC

Maszyny przenośne

Urządzenia dźwigowe

Chemia kamieniarska

Oczyszczalnie wody, odpylanie

MC DIAM Sp. z o.o.

02-668 Warszawa al. Lotników 12 tel. +48 22 843 48 47 fax +48 22 847 81 31 mcdiam@mcdiam.com.pl

Oddział Sandomierz 27-600 Sandomierz ul. Trześniowska 9 tel. +48 15 832 97 54-55 fax +48 15 832 17 25 sandomierz@mcdiam.com.pl

Oddział Strzegom 58-150 Strzegom ul. Jeleniogórska 6 tel. +48 74 856 13 50-52 fax +48 74 855 55 40 strzegom@mcdiam.com.pl

Przecinarka Linowa ALT 4000

we

Dane techniczne: waga 950 kg długość liny 3980 mm prędkość linowa 29 m/s moc silnika 5,5 kw zasilanie 400V/50Hz wymiary 3540 x 2400 x 2178 mm

cena: 38 000 zł brutto

tel. 509 809 410, 534 646 594, 513 087 390 49-130 Tułowice, Skarbiszowice 5

www.altitech.pl

kontakt@altitech.pl

W ostatni weekend czerwca w Strzegomiu odbyło się Święto Granitu Strzegomskiego. Cykliczna impreza będąca świętem kamieniarzy i akcją promocyjną kamienia. Ze względu na lokalizację głównym bohaterem miał być granit.

W sobotę – 23.06.2018 r. – rozpoczęły się prezentacje firm na strzegomskim Rynku.

Najokazalszą wystawę miała firma Piramida ze Strzegomia. Były to elementy małej architektury, choć słowo „mały” nie do końca pasuje do większości eksponatów. Zobaczyliśmy między innymi: granitową podkowę niebagatelnych rozmiarów, fontannę w postaci kranu, z którego nieprzerwanie lała się woda, globus, ławki kamienne – zarówno proste siedziska, jak i kolorowe fotele o fantazyjnych kształtach, gazony na kwiaty wykonane z głazów narzutowych. Jak powiedział nam Bogusław Solima, właściciel, była to ledwie cząstka tego, co można pokazać z oferty firmy, jednak chodziło o prezentację tych bardziej ekskluzywnych wyrobów. Oczywiście wszystkich wykonanych z granitu.

Na strzegomskim rynku swoje stoisko miała firma Granex, które tak naprawdę ożyło w niedzielę. Na stoisku można było „pograć w kapsle”. Firma zaprezentowała tor do gry wykonany z granitu. Ciekawostką jest fakt, że tor wykonano z modułów, które można spakować w niewielkie paczki i przewozić w dowolne miejsce. W zabawie udział brali wszyscy – okazało się, że wspomnienia z młodości starszych uczestników były równie mocne, jak zainteresowanie dzieci i wielu rodziców również kucało, by popstrykać kapsle. Również Granex zaprezentował inny aspekt kamieniarskiej branży. Na żywo można było zobaczyć jak precyzyjną robotą jest wykonywanie detalicznych elementów biżuterii wykonywanej z granitu.

Inny sposób prezentacji branży zaproponował Granit Strzegom S.A. ustawiając na rynku dwa ciężkie pojazdy z kopalni. Bardzo wiele osób miało ochotę zajrzeć do kabiny, zasiąść za sterami wielkiego wozidła lub potężnej ładowarki i przekonać się jak wygląda świat z perspektywy wysoko umieszczonego fotela kierowcy.

W sobotę rozpoczęły się warsztaty dla uczniów szkół kamieniarskich z Polski i z Czech. Warsztaty zorganizowało miasto Strzegom przy współudziale Związku Pracodawców Branży Kamieniarskiej i Klastra Kamieniarskiego. Celem warsztatów było doskonalenie technik rzeźbiarskich poprzez wykonanie wsporników do dziesięciu ławek wykonanych z kamienia – wapie-

nia pochodzącego z Pińczowa. Nad realizacją zadania czuwali dwaj mistrzowie rzeźby z Czech: Ota Černý i Karel Kratký oraz finaliści zeszłorocznych Mistrzostw Polski w Ręcznej Obróbce Kamienia: Zbigniew Zych, Rafał Frankiewicz i Grzegorz Kwapisiewicz.

Materiał na warsztaty dostarczyła firma Marmury-Płytki Jacek Łata, a firma Consil przekazała impregnat do zabezpieczenia ławek.

Na Rynku swoje umiejętności rzeźbiarskie prezentował także rzeźbiarz Jerzy Zysk. Z bryły wapienia pińczowskiego wydobywał niedźwiedzia zapraszając do pomocy wszystkich chętnych. I przyznać należy, że wiele osób skorzystało z okazji własnoręcznego sprawdzenia, na czym polega proces rzeźbienia przy pomocy tradycyjnych ręcznych narzędzi.

Głównym i najbardziej widocznym wydarzeniem soboty był oczywiście bieg Strzegomska 12-tka.

To 12-kilometrowy bieg uliczny po pagórkowatym terenie okolic Strzegomia, którego trasa przebiega w sąsiedztwie kamieniołomów. Pięciuset zawodników, biorących udział w tych zawodach, mogło być sklasyfikowanych w kilku kategoriach. Dla nas oczywiście najistotniejsza była klasyfikacja w IV Ogólnopolskich Mistrzostwach Branży Kamieniarskiej. Udział w Mistrzostwach zadeklarowało 29 osób, a bieg ukończyły 24 osoby związane z kamieniarstwem.

Najszybszymi paniami w naszej branży zostały: miejsce I – Ilona Dobrochowska (Strzegom) z czasem 1:00:50 miejsce II – Beata Kopaczyńska (Zielona Góra) z czasem 1:06:34 miejsce III – Agata Brabańska (Kubice) z czasem 1:13:10 Wśród panów najszybszymi kamieniarzami zostali: miejsce I – Daniel Stamm (Leszno) z czasem 46:52 miejsce II – Grzegorz Purczyński (Zielona Góra) z czasem 47:05 miejsce III – Piotr Kłosowski (Strzegom) z czasem 50:23 Gratulujemy wszystkim, tym bardziej, że przeżywaliśmy to na żywo ­– nasz naczelny, Paweł Szambelan, również wystartował w Mistrzostwach (i wcale nie był ostatni J).

Sobotni wieczór zakończyło ognisko, na które zaprosiła firma Granex do nieczynnego kamieniołomu bazaltu. Była to propozycja integracji różnych środowisk.

Granex jest członkiem Związku Pracodawców Branży Kamieniarskiej i uczestnikiem Strzegomskiej 12-tki, dlatego na ognisku bawili się wspólnie kamieniarze zrzeszeni w ZPBK, biegacze oraz uczestnicy warsztatów rzeźbiarskich. Zabawa była wyśmienita i nie przeszkodził jej coraz intensywniej padający deszcz.

W niedzielę niestety pogoda nie dopisała. Od rana opady deszczu nie zachęcały do spacerów i do udziału w imprezie. Trochę więcej osób pojawiało się w chwilach, kiedy przestawał padać deszcz. Należy docenić Więcej zdjęć na facebook.com/KurierKamieniarski

młodych uczestników polsko-czeskich warsztatów kamieniarskich, którzy, niezrażeni pogodą, realizowali postawione zadanie. Towarzyszący im rzeźbiarze pracowali z takim samym zaangażowaniem dając przykład solidnego podejścia do pracy.

Oczywiście miasto Strzegom ze swojej strony zadbało o atrakcyjność święta. W stylistyce „dni miasta” odbywało się wiele imprez w różnych miejscach Strzegomia. Były to między innymi: przemarsz Bractw Rycerskich i turniej rycerski, giełda minerałów, gra miejska „Strzegom – Ekomiasto”. Również na scenie ustawionej na Rynku trwały koncerty i występy. Nie zapomniano również o Mundialu i w niedzielę Rynek zamienił się w strefę kibica, by mieszkańcy mogli wspólnie kibicować na meczu Polska – Kolumbia. Święto Granitu Strzegomskiego to również Kamieniarska Karczma, która w piątkowy wieczór była pierwszym kamieniarskim akcentem święta. Szkoda, że wzięło w niej udział tak niewielu kamieniarzy. Porównując do wcześniejszych imprez tego typu, odnosi się wrażenie, że zmieniły się proporcje uczestniczących gości. Wcześniejsze Karczmy Kamieniarskie były biesiadą kamieniarzy, na którą byli zapraszani przedstawiciele władz lokalnych. Teraz wrażenie było dokładnie odwrotne – karczma stała się imprezą Urzędu Miasta, na którą zapraszani są przedstawicie branży kamieniarskiej. Trudno wyczuć co mogło być przyczyną takiego stanu rzeczy: czy to kamieniarze nie chcieli, czy nie byli zaproszeni? Jednak gdzieś w powietrzu unosiło się wspomnienie zeszłego roku, kiedy Święto Granitu Strzegomskiego – decyzją ratusza – zostało przesunięte w czasie i przyłączone do WKKW* stając się tłem dla imprezy hippicznej. Nawet burmistrz Strzegomia wspominał o tym w mowie powitalnej, próbując jakby wyjaśnić decyzje z zeszłego roku i szukając jej pozytywnych stron dla firm kamieniarskich.

Szkoda również, że w Święto Granitu Strzegomskiego w tak małym zakresie zaangażowały się firmy kamieniarskie z regionu. I nie przemawia do nas argument, że komu firmy mają pokazywać swoje produkty, skoro wszyscy w Strzegomiu wiedzą z czego region słynie.

Dziwi ten brak zainteresowania, szczególnie w kontekście problemów firm z pozyskaniem ludzi do pracy.

Możliwość publicznego zaprezentowania się na „własnym podwórku”, to przecież możliwość przekonania, że praca w kamieniarstwie jest interesująca, nietuzinkowa i godna zainteresowania. Miejmy nadzieję, że w następnej edycji Święta reprezentacja kamieniarstwa będzie dużo większa. A wielka w tym rola Urzędu Miejskiego. Skoro urzędnicy przejęli organizację tego święta, to trzeba zrobić wszystko, by udział w nim brali kamieniarze. I jest to praca na cały rok, nie tylko na ostatnie tygodnie przed imprezą.

Więcej zdjęć na facebook.com/KurierKamieniarski

*Wszechstronny Konkurs Konia Wierzchowego

www.granitowo.pl

Radosław Woźniakowski

PRODUCENT PŁYT GRANITOWYCH I ELEMENTÓW NAGROBKÓW kamień z całego świata bogaty wybór granitów dowolna obróbka krawędzi i powierzchni transport w dowolne miejsce w kraju ROZSĄDNE CENY

Zapraszamy do współpracy odbiorców detalicznych i hurtowych

CHOTOMÓW Piotrków Tryb. 40 Warszawa 20

RADOMSKO Częstochowa 40

RW G R A N I T 97-500 Radomsko ul. Krakowska 154

05-123 Chotomów ul. Piękna 4

tel. 501 499 881 sprzedaz@rwgranit.pl

CIEKAWE REALIZACJE W Chełmie (woj. lubelskie) powstaje kolumbarium, które pod wieloma względami może stać się wzorem dla kolejnych tego typu inwestycji. Dla naszej branży istotne jest to, że do wykonania wszystkich okładzin segmentów z niszami na urny użyto kamienia.

Niestety, nie obyło się bez problemów wynikających z braku wiedzy po stronie projektanta, inwestora i braku chęci do skorzystania z porady kamieniarzy.

KKolumbarium w Chełmie Przetarg na budowę kolumbarium wygrała firma Road Memory Sławomir Chudoba – rodzinna firma kamieniarska z Grabowca (woj. lubelskie).

Po kolumbarium oprowadzali nas: właściciel Sławomir Chudoba i manager Marcin Chudoba – prywatnie bracia.

Sławomir Chudoba: Przetarg rozstrzygnięto w czerwcu 2017 roku. Budowa miała trwać dwa lata. Na 12-arowej parceli powstało 27 segmentów, w których znajdują się 744 nisze na ponad 2 tysiące urn.

Marcin Chudoba: Uporaliśmy się z tym zadaniem w rok – do końca czerwca 2018 roku zakończymy drugi etap. Pierwszy etap, 432 nisze, był gotowy jesienią ubiegłego roku.

M.C.: Projekt jest nietuzinkowy, ale przygotowywali go projektanci, którzy nie mieli doświadczenia w realizacji inwestycji, w których jest zastosowany kamień naturalny. Co krok napotykaliśmy problemy, które wynikały z braku orientacji w zagadnieniu i w rynku. Zaczęło się od tego, że w specyfikacji technicznej było napisane, że segmenty mają być wybudowane z dostępnych „od ręki” na rynku prefabrykatów. Takich prefabrykatów nie było, a specyfikacja nie przewidywała dodatkowych środków na opracowanie projektu i wykonanie formy. Poradziliśmy sobie z tym zadaniem. Nie licząc prac projektowych i testów, sam koszt wykonania form do odlewów betonowych prefabrykatów pochłonął ponad 100 tysięcy

S.C.: Kolumbarium jest realizowane na podstawie bardzo ładnego i atrakcyjnego projektu. Nie jest to długa ściana, jaką najczęściej spotyka się na cmentarzach. To segmenty, z których każdy mieści 24 lub 30 nisz. Ustawienie segmentów względem siebie powoduje, że tworzą bardzo elegancką strefę sacrum – z ławeczkami i zielenią.

17

CIEKAWE REALIZACJE

złotych. Ale za to teraz staliśmy się producentem prefabrykatów do budowy kolumbariów, których wzór został zastrzeżony.

S.C.: Cieszy, że już na etapie projektowania przyjęto kamień jako materiał wykończeniowy. Może to dowód na to, że projektanci nie boją się kamienia.

Do realizacji tego zadania wykorzystaliśmy około 2.000 metrów kwadratowych okładzin kamiennych. Niestety, nie obyło się bez spięć.

M.C.: W projekcie przewidziano zastosowanie kamienia pochodzącego z Chin. Nie pomagały nasze tłumaczenia, że z tym kamieniem będą

problemy. Pokazywaliśmy urzędnikom realizacje wykonane przez inne firmy z szarych chińskich granitów, na których wychodziły koszmarne plamy. W obecności specjalistów i urzędników zrobiliśmy próby klejenia chińskiego materiału na jeden z prefabrykatów. Efekt był taki sam jak na tych nieszczęsnych realizacjach, które pokazaliśmy inwestorowi. Jedyna odpowiedź była taka, że to wykonawca bierze odpowiedzialność za swoje dzieło. A my otrzymaliśmy z kancelarii prawnej obsługującej urząd kilkustronicowe pismo o zakazie wypowiadania się na temat jakości materiałów zaprojektowanych do wykonania tej inwestycji.

Więcej zdjęć na facebook.com/kurierkamieniarski

18

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

CIEKAWE REALIZACJE S.C.: Musieliśmy podjąć jakieś działania. Zastosowanie kamienia wpisanego do specyfikacji było jak proszenie się o kłopoty. Reklamacjom nie byłoby końca. Na szczęście specyfikacja przetargowa przewidywała, że wykonawca może zastosować materiał minimum równoważny lub lepszy, posiadający wyższe parametry użytkowe.

M.C.: Wysokiej jakości parametrami charakteryzuje się materiał o nazwie handlowej Tarn Extra z Francji. Przeprowadziliśmy badania, których wyniki pokazywały, że ma właściwości lepsze niż materiał z Chin. I Tarn Extra został użyty przy budowie tego kolumbarium.

M.C.: Nietrudno policzyć, jaki to był koszt – 2.000 metrów kwadratowych razy różnica w cenie między Tarn Extra a „chińczykiem”.

To był pokaz wyższości władzy urzędniczej nad wiedzą techniczną. Na szczęście nasz upór i determinacja doprowadziły do zastosowania właściwych kamieni. Natomiast niektórzy urzędnicy, którym przyszło nam tłumaczyć te różnice, nie piastują już zajmowanych wcześniej stanowisk.

S.C.: Dla zamawiającego wartość kontraktu nie uległa zmianie. My, jako wykonawcy, postawiliśmy na jakość i ponieśliśmy koszt zastosowania lepszych materiałów. Uważam jednak, że warto było. Uniknęliśmy przyszłych problemów z wątpliwymi materiałami i z podniesioną głową możemy chwalić się tą piękną realizacją.

R

E

K

L

A

M

A

SPRZEDAŻ PŁYT GRANITOWYCH • Strzegom • Graniczna • Bianco Perle • Kuru grey • Tarn Silverstar z przodu najlepiej przy tekście • Tokowski • i wiele innych

Granitex-trybuszek

Z a k ł a d

k a m i e n i a r s k i

GRANITEX W i e s ł a w

T r y b u s z e k

Strzegom ul. Armii Krajowej 55 tel. 601 93 34 23, 697 966 530 19

www.betimo.pl

www.ps-granit.pl

www.fotoceramika.pl

www.monolit.com.pl

www.granitowa-galeria.pl

www.olgran.pl

W NASZEJ BRANŻY

W firmie Rogala niedawno zrealizowano dużą inwestycję technologiczną.

Postanowiliśmy odwiedzić firmę i porozmawiać o tej inwestycji oraz o logice rozwijania firmy i decyzjach w zakresie kierunków inwestowania.

IInwestowanie – proces dla myślących Dariusz Wawrzynkiewicz

Rozmowa z Wojciechem Rogalą o najnowszej inwestycji w firmie Rogala Dariusz Wawrzynkiewicz: Firma istnieje od 29 lat. Założył ją Pana ojciec, ale od pewnego czasu ma Pan tu ważną rolę, podobnie jak Pana brat Karol. Ciekawi mnie jak podzielone są sprawy decyzyjne i odpowiedzialność.

Wojciech Rogala: Firmie szefuje mój ojciec Kazimierz, ale zwykle wszyscy rozmawiamy o wszystkim. Poza tym rozdzieliliśmy dość precyzyjnie zagadnienia, którymi się zajmujemy. Kto odpowiada za produkcję, kto za współpracę z kopalniami, kto za dostawy itd. Brat zajmuje się centrum dystrybucyjnym w Gdańsku, gdzie przyjmuje zamówienia kontenerowe – czyli płyty – i bloki. Mamy rozbudowany komputerowy system zarządzania magazynami, który wymaga zaetykietowania każdego produktu, jego zwymiarowania, a nawet wykonania zdjęcia. Dzięki temu mamy dokładną wiedzę dotyczącą towaru, jakim dysponujemy niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Również klienci przez internet mogą zobaczyć konkretne płyty, jakie są w ofercie.

To wymaga sporo pracy, ale dzięki systemowi panuje porządek.

26

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

W NASZEJ BRANŻY Brat zajmuje się też organizacją wysyłki materiałów do odbiorców na terenie Polski.

Ja jestem tu, w Przyłęku, i poświęcam się sprawom produkcji i funkcjonowania siedziby głównej, a ojciec nadzoruje całość.

DW: Czy płyty wyprodukowane tu w Przyłęku również trafiają do Gdańska?

WR: Tak. Dzięki jednolitemu systemowi magazynowemu możemy płynnie zaopatrywać wszystkie nasze punkty sprzedaży – poza Gdańskiem i Przyłękiem mamy też magazyn w Pińczowie i w Starej Bukówce koło Warszawy. Jednak Gdańsk jest naszym największym centrum dystrybucyjnym – mamy tam dwie hale o łącznej powierzchni 6000 m2.

DW: Głównym powodem naszej dzisiejszej rozmowy jest niedawno zakończona inwestycja w waszej firmie. Pamiętam, że wasz zakład zawsze był nowoczesny i dobrze wyposażony.

WR: Można powiedzieć, że to inwestycja trzeciej generacji. Kiedy zaczynaliśmy, mieliśmy piły od 1200 do 2500, którymi cięliśmy marmury. Czasy się jednak zmieniały, coraz większe było zapotrzebowanie na granity, dlatego w maju 2002 roku uruchomiliśmy traki, które cięły granity. Technologie też nie stały w miejscu i dlatego zapadła decyzja o rewolucyjnej zmianie.

W zeszłym roku traki zostały zlikwidowane, a w ich miejsce postawiliśmy nowe maszyny pracujące w technologii cięcia liną diamentową. To dało znacznie większe możliwości. Na wielolinkach możemy ciąć praktycznie każdy rodzaj kamienia:

granit, marmur czy trawertyn. Nasz zakład jest ukierunkowany na cięcie dużych bloków, zatem – poza innymi aspektami – technologia linki jest dla nas najlepszym rozwiązaniem.

DW: Jakie maszyny zakupiliście?

WR: To są dwie wielolinki: szesnastolinowy Pedrini Jupiter GS220 F-16 i czterdziestoośmiolinowy GS220 F48. Uzupełnieniem jest jednolinówka Pedrini Jupiter GS210 do formatowania bloków. Te wieloliny tną linką o koraliku 6,3 mm. Inwestycja obejmowała też zakup odpowiedniej wielkości oczyszczalni OMP. DW: Taki park maszynowy umożliwia bardzo dużą wydajność. Co z wydajnością polerowania?

WR: Wielogłowicowa polerka Barsanti, jaką posiadaliśmy już wcześniej, w zupełności zaspokaja nasze potrzeby.

DW: Jak śledzę rozwój waszej firmy, to zauważam, że technologia drugiej generacji, czyli traki, pracowały dość długo...

WR: Tak, 16 lat.

DW: ...ale nie oznaczało to zaniechania inwestowania w zakład. W pewnym momencie zainwestowaliście dużo w sieć sprzedaży – wspomniane wcześniej Pinczów, Warszawa i Gdańsk. Była też inwestycja w oprogramowanie do wspólnej gospodarki magazynowej. Tu w Przyłęku powstały pomieszczenie ekspozycyjne i spory biurowiec.

WR: To konieczność. Postawić zakład o dużych możliwościach produkcyjnych bez rozbudowanego systemu sprzedaży, to działanie pozbawione sensu.

Tu działa ten sam system, jak przy doborze maszyn

27

W NASZEJ BRANŻY produkcyjnych. Po co komu wysokowydajne maszyny do cięcia, jeśli nie ma możliwości wypolerowania wyprodukowanych płyt. Jeśli maszyny są dobierane w zgodności z wydajnością, to również system sprzedaży należy tworzyć według podobnego schematu: wydajna produkcja musi mieć rozbudowaną sieć dystrybucji.

Oczywiście są firmy, które w ramach sieci dystrybucji szukają firm przedstawicielskich. My jednak podjęliśmy w swoim czasie decyzję, że stawiamy na własną sieć dystrybucyjną.

Oczywiście to kosztowne, ale ma bardzo wiele zalet.

Przede wszystkim wspólny informatyczny system magazynowy, o którym rozmawialiśmy przed chwilą. Poza tym własne punkty to możliwość utrzymania tego samego poziomu obsługi klienta.

DW: Wracając do inwestycji: proszę powiedzieć co wpłynęło na decyzję które maszyny i od którego dostawcy będą kupione?

WR: Wiadomo, że jeśli chodzi o maszyny liderem są Włosi. Więc jeśli w planie ma się zakup dużych maszyn, to właśnie tam się ich szuka i w praktyce mamy do czynienia tylko z kilkoma producentami.

Potem trzeba zestawić oczekiwane parametry – wydajność, jakość, cena – i w rezultacie zostaje jeden, dwóch oferentów. Wtedy wystarczy uzgodnić szczegóły: termin, zasady współpracy, serwis, itp.

Tak to u nas też przebiegało i w rezultacie maszyny stoją u nas w firmie. A w zasadzie pracują i na razie wszystko jest absolutnie w porządku.

28

Oczywiście można było kupić maszynę na 80 lin, ale w Polsce to nie ma sensu, bo nie ma możliwości przywiezienia tak dużych bloków. Takie maszyny świetnie się sprawdzają w zakładach ulokowanych w sąsiedztwie kopalń w Indiach czy Brazylii.

DW: Jak sfinansowana została inwestycja?

Korzystaliście z funduszy unijnych?

WR: Nie, cała inwestycja została zrealizowana ze środków własnych. Podobnie było z budową oddziału w Gdańsku. Wcześniej korzystaliśmy z funduszy unijnych, ale już od kilku lat, wszelkie inwestycje realizujemy bez dofinansowań – to upraszcza działania i skraca terminy.

DW: Jak przebiegał montaż i uruchomienie?

WR: Gładko i bez problemów. Zadanie leżało po stronie dostawcy i zgodnie z umową wywiązał się bez zastrzeżeń. Cały montaż trwał około 2 miesięcy, co przy tej wielkości maszyn jest dobrym wynikiem.

Polskim przedstawicielem dostawcy jest Tomasz Rogala i jego firma TGR dbała, aby wszystko zrealizowane było terminowo i dobrze.

DW: Jakie są plany na następny okres?

WR: Są i to spore. Następna inwestycja już w zasadzie jest w toku. Na razie trwają przygotowania dokumentacji, ale myślę, że prace rozpoczną się już niedługo. Ale o tym będę mógł opowiedzieć za kilka miesięcy. Jedno jest pewne. Pochłonie to zdecydowanie więcej funduszy niż dopiero co zakończona inwestycja.

Kwiecień 2018

nr 2/2018 (93)

PRUSSIANI STAR PLUS

Piła mostowa CNC z 5 osiami interpolowanymi i manipulatorem podciśnieniowym (przyssawki).

Zwarta, kompaktowa konstrukcja monoblokowa z pełnymi możliwościami CNC i CAD-CAM. MASZYNA ŁATWA W OBSŁUDZE

CMG FLOTTER

PANTONE 429 U

PANTONE 180 U

Boczkarka stworzona do polerowania nagrobków: do 10/12 głowic pionowych f150 i po 3 fazy góra / dół

TGR spółka z o.o. ul. Wałbrzyska 38, 58-160 Świebodzice, tel. 74 666 66 54, e-mail: info@tgr.pl

www.cemadiam.abc24.pl

www.dulniak.pl

www.anwang.pl

www.alkam.info

Tym razem podczas przeglądania sieci zwróciliśmy uwagę na zdjęcie bardzo designerskiego wnętrza. Początkowo chcieliśmy porzucić ten temat, bowiem wyglądało na to, że w tym projekcie brak kamienia, ale…

Okazało się, że co prawda kamienia brak, ale obiekt zrealizowano ze spieków lub jak kto woli kamienia synteryzowanego.

EEnigma – restauracja nie z tego świata Cały projekt nie korespondował z naszą opinią, że spieki to materiał dla leniwych. Co prawda traktowany jest jako luksusowy, ale zwykle wybierany jest tylko dlatego, że można z niego szybko ułożyć dużą powierzchnię. Trudno też spotkać go w bardziej wyszukanych rozwiązaniach.

Potem okazało się, że może być problem z pozyskaniem zdjęć z obiektu, bowiem właściciel zabrania fotografowania restauracji. Na szczęście wykonawcą materiału, który zastosowano, była firma TheSize produkująca Neolith. I to dzięki niej uzyskaliśmy zdjęcia i szereg informacji.

34

ZNALEZIONE W SIECI

Obiekt, który prezentujemy mieści się w Barcelonie i nazywa się Enigma. To restauracja autorska Alberta Adrii posiadającego gwiazdkę Michelina, którą otrzymują tylko czołowi szefowie kuchni na świecie.

Restaurację zaprojektowała grupa architektoniczna RCE Architectes, prowadzona przez Rafaela Arandę, Carme Pigem i Ramona Vilalta, ze wsparciem Pau Llimona, w ścisłej współpracy z Albertem Adrià oraz firmą TheSize.

Wizją szefa restauracji było stworzenie pomieszczeń tajemniczych, enigmatycznych, zagadkowych, sprawiających wrażenie jakby nie były z tego świata.

Prace projektowe rozpoczęły się od akwareli namalowanej na dwóch arkuszach papieru A1.

Ideą RCE było nałożenie tego obrazu na wszystkie powierzchnie, tworząc łagodne przejścia kolorystyczne – od głębokiej zieleni i błękitów do jasnoszarych i białych.

Aby zrealizować to zadanie TheSize wykorzystał opracowaną niedawno nową technikę druku cyfrowego o nazwie NDD, skrót od Neolith Digital Design, która została wykorzystana do drukowania wzorów bezpośrednio na powierzchni spieków. Proces obejmował również pozyskiwanie nowych pigmentów kolorów, ponieważ te niebieskie i zielone odcienie mają niezwykłe barwy w spiekaniu.

– Musieliśmy rozszerzyć oryginalny projekt, cały czas starając się, aby zrealizowane płyty zachowały wygląd i kolorystykę projektu – wyjaśnia Carlos Garcia, projektant produktu w TheSize.

Podłoga stanowiła największe wyzwanie. Ze względu na dużą powierzchnię i jej nieregularny układ pełen zakrzywionych ścian i wąskich korytarzy, każdy panel podłogowy jest inny i był przygotowywany i docinany do konkretnej lokalizacji. Cała podłoga jest jak gigantyczna

35

ZNALEZIONE W SIECI układanka, którą trzeba było złożyć z niezwykłą precyzją .

Przestrzeń uzupełniają inne niezwykłe detale, w tym przypominający chmurę sufit wykonany ze zgniecionej tkaniny, przeszklenie o fakturze zbliżonej do słojów drewna i krzesła, które wyglądają jakby zostały wyrzeźbione z bloków lodu.

Lokal, mimo że ma łączną powierzchnię 700 m2, może przyjąć równocześnie tylko 24 gości.

Dla tych, którzy mieliby ochotę odwiedzić tę restaurację ważna informacja: rezerwacji trzeba dokonać kilka miesięcy wcześniej wpłacając 100 €, które będą rozliczone przy rachunku. Maksymalnie, grupa dla której rezerwujemy miejsca, nie może przekroczyć 6 osób.

Po potwierdzeniu rezerwacji goście otrzymują kod do drzwi wejściowych.

Na naszym FB można zobaczyć więcej zdjęć i film prezentujące obiekt.

R

36

E

K

L

A

M

czerwiec – lipiec 2018

A

nr 3/2018 (94)

CZŁOWIEK I KAMIEŃ Debiutuję dziś na łamach Kuriera Kamieniarskiego. Jestem rzeźbiarzem z 25-letnią praktyką kucia w kamieniu. Swoją przygodę z dłutem zacząłem podczas studiów na Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, gdzie pokazując dwie głowy kute w otoczakach dostałem dwie nagrody. Było to podczas konkursu im. Władysława Strzemińskiego, który rokrocznie organizuje po dziś dzień łódzka ASP. Po tej nagrodzie przyszły zlecenia na figuratywne rzeźby dedykowane na cmentarz – i tak w branży funeralnej siedzę po dziś dzień.

W ramach dzielenia się doświadczeniami z Wami opiszę realizację sprzed paru lat – zwykłej, z pozoru, tablicy na kolumbarium na Powązkach Wojskowych. Tablica jak tablica: 3 cm, Indian Black, ale litery… O Panie!

KKamieniarza nic nie zraża, a rzeźbiarza zwłaszcza...

Stan obecny (fot. Agnieszka Malesa)

40

Rafał Frankiewicz

Zleceniodawca zażyczył sobie, aby były to litery miedziane(!), wpuszczone w kamień. Rzecz w tym, że maksymalna szerokość elementu litery z kroju przez niego wybranego – to 1,75mm. Porażka!

Co robić? Kołki? Klej supercośtam? Postanowiłem wypiaskować gniazda na litery większe od nich samych o 0,1 mm na stronę i w nie wkleić litery. Koncepcja była taka: 1 mm na wpuszczenie liter w kamień. Zatem 1,5 mm będą wystawać – czyli blacha może mieć 2,5 mm grubości...

Czy ktoś z Was wyjmował kiedyś litery cięte wodą węższe niż grubsze? Na to trzeba mieć benedyktyńską cierpliwość, bo one wcale nie zamierzają same opuścić swej blachy. Do tego trzeba zaopatrzyć się w imadełko modelarskie, by każdą z ich lekko opiłować – wiadomo przecież, że waterjet zostawia zadziory.

Po całym dniu pracy udało się! No to teraz piaskujemy gniazda… I tu kolejny problem: piaskowanie z „ręki” się nie sprawdza, bo krawędzie rozchwiane i o pasowaniu „na żyletkę” nie ma co marzyć… „Ma ktoś piaskarkę, co piaskuje zachowując kąt prosty i jeździ po płycie ze stałą prędkością?” Nie? Trudno, będę musiał sobie kupić.

Tylko ta włoszczyzna (nie padnie tu nazwa firmy – RODO!) dała radę. Ale co zrobić z końcówkami prostymi liter? Piaskarka zaokrągla gniazdo. Więc?

Trzeba je wykuć z dłuta… czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

CZŁOWIEK KAMIEŃ W NASZEJ IBRANŻY

Tuż po zakończeniu montażu liter (rok 2015)

Kuł ktoś dłutem widiowym o szerokości 1 mm?

To fajne zajęcie – ... dla wszystkich, którym się nie spieszy.

W końcu wkleiłem litery i splanowałem ich płaszczyznę przy pomocy papieru ściernego naklejonego na deseczkę. Ręczna, ostrożna robota – litery wystawały może 1,5 mm, więc istniała obawa porysowania poleru.

Dumny, że sprostałem tak trudnemu zdaniu zawiozłem i wkleiłem tę płytkę na stołecznym cmentarzu.

Można by zapytać zasadnie: „Po co tak się męczyć? Skoro wielu odpuszcza…” Po pierwsze: kamieniarza nic nie zraża, a rzeźbiarza zwłaszcza!

Po drugie: nie robię tego, co potrafią inni – robię to, czego nie potrafią inni!

,

Litery na tablicy – wielkość 1:1

P.S. Ze względu na dużą ilość spalin w powietrzu na Powązkach zaszła inna reakcja chemiczna niż się spodziewałem. Mimo to jestem zadowolony – zamiast patynowej zieleni litery uzyskały tajemniczy, matowy charakter.

41

KAMIENIE

NNero Impala® w odmianach

Dariusz Wawrzynkiewicz

cz. II

Kontynuując temat z poprzedniego numeru Kuriera Kamieniarskiego przedstawiam pozostałe miejsca wydobycia czarnych gabronoidów z Afryki.

Złoże Nell’s To chyba najstarsze złoże w rejonie Rustenburga. Kamieniołom materiału w typie Nero Impali rozpoczął działalność w 1947 roku. Pierwszym wydobywcą była firma Nell Brothers mająca siedzibę w miejscowości Bon Accord na północ od Pretorii. Wydobywano wtedy z tego złoża bardzo ciemny drobnoziarnisty materiał, a eksploatacja trwała do początku lat osiemdziesiątych. Popyt jednak spadał, a zasoby najciemniejszego materiału powoli się wyczerpywały. Z tych powodów, około roku 1985, kopalnia została zamknięta.

Złożem w 2003 roku zainteresowała się grupa Marlin (której częścią jest polska firma M+Q) i wznowiła wydobycie. Obecnie materiał wydobywany jest w kamieniołomie na południe od pierwotnej lokalizacji. Pozyskiwany drobnoziarnisty materiał można określić, jako średniociemny i ciemny. Niestety, blisko 50% wydobywanego materiału ma wady w postaci skupień kryształów skalenia lokujących się prostopadle do powierzchni. Widać je przy dobrym wypolerowaniu oraz przy zawilgoceniu.

Eksploatacja prowadzona jest w kierunku dawnego kamieniołomu i przewiduje się, że jakość będzie się poprawiać, a wydobywany materiał będzie coraz ciemniejszy. Obecne wydobycie to blisko 3000 m3. Zasoby są oceniane na 20 lat.

Ciemny materiał z tego złoża oznakowywany jest NL-D i stanowi 25% wydobycia. Pozostały materiał jest średniociemny i ma oznakowanie NLMD. W większości bloki są średniej wielkości.

To ostatnie złoże, z którego materiał może być traktowany jako Nero Impala. Jednak w tym regionie wydobywane są również inne gabronoidy znane jako Nero Africa.

Złoże Wonderkop To złoże rozpoczęła eksploatować w 1988 roku firma Impala Granite. Po połączeniu Impala Granite z Kudu Granite nadszedł rok 1992 – nastąpiło zmniejszenie popytu na rynku i wydobycie zostało wstrzymane. Złoże ponownie uruchomione zostało w 2004 roku przez grupę Marlin – powodem był powrót zainteresowania ciemnymi materiałami.

Złoże Wonderkop

Złoże Nell’s

42

Kwiecień 2018

nr 2/2018 (93)

mqpolska.pl

KAMIENIE Złoże leży w podstrefie B, w której mieszają się dwie formy ortopiroksenów – charakterystyczne dla Nero Impali odwrócone pigeonity oraz zwykłe ortopirokseny.

Różnica między materiałem z Wonderkop a klasyczną Nero Impalą polega na większym kontraście między ciemnymi ortopiroksenami a jasnymi kryształami skalenia.

Kamień wydobywany jest w ilości ok. 3000 m3.

Zasoby złoża oceniane są na 30 lat. Większość wydobycia stanowią bloki traktowane jako średniociemne i są znakowane WK. Bloki średniej wielkości stanowią 20% pozyskania.

Materiał ma pewne ograniczenia. Spowodowane jest to obecnością kryształów magnetytu, które pod wpływem warunków atmosferycznych może ulec rozpadowi i wywołać pojawienie się rdzawych plam. W materiale pojawiają się też problemy z porowatością skały. Z powyższych powodów materiał nie jest polecany na okładziny zewnętrzne, nagrobki czy blaty kuchenne.

Rocznie ze złoża wydobywane jest około 2500 m3. Zasoby oceniane są na 10 lat.

Kolor materiału oceniany jest jako średni (oznaczenie B-BC).

Złoże Elandsfontein W tym kamieniołomie, znajdującym się na obrzeżu miasta Brits, wydobywany kamień, który pod względem kolorystycznym określany jest jako średni (oznakowany E-M i E-ML). Wydobycie obejmuje też odmianę jasną (E-L).

Charakterystyczna dla kamienia z tego złoża jest obecność bardzo jasnych kryształów skalenia mocno kontrastujących z ciemnymi ortopiroksenami.

To gabro jest dość popularne lokalnie na rynku południowoafrykańskim. Wydobycie z tego złoża rozpoczęto w 2003 roku i pozyskuje się roczne około 1500 m3.

Złoża firmy Keeley Granite W rejonie masywu Bushveld znajdują się także złoża firmy Keeley Granite.

Keeley Granite należy do spółki joint venture JVK, powołanej przez Finstone S.a.rl. (właściciela Marlin Group) i R.E.D. Graniti SpA. Ta firma, nazywana też w skrócie Kelgran, eksploatuje złoża Nero Impali o łącznej powierzchni 1400 ha.

Roczna produkcja pięciu kamieniołomów (RID, Tlapa 1 i Tlapa 3 w złożu Beestekraal, Transvaal IN1+IN3 i Transvaal IN2 w Boschpoort) wynosi 40 tys. m3. Są to materiały najwyższej jakości (tylko kamień ze złoża RID uznaje się za II gatunek) znajdują się w ofercie R.E.D. Graniti (Włochy) i Dorking AG (Szwajcaria). Średnia bloczność złóż wynosi 60 procent, a zasoby wystarczą na 20 lat.

Złoże Berseba Barseba ulokowany jest w podstrefie R strefy głównej masywu Bushveld. Wydobycie uruchomił Marlin Group w 1995 roku.

44

Na zakończenie informacji o czarnych gabronoidach z rejonu Rustenburga warto wspomnieć o właściwościach tych kamieni: Kwiecień 2018

nr 2/2018 (93)

KAMIENIE Skład geologiczny: Plagioklazy Ortopiokseny Klinopirokseny Amfibole Chloryty Serycyt Talk

Właściwości fizyko-mechaniczne: Ciężar właściwy 2930 kg/m3 Wytrzymałość na ściskanie 240 Mpa Wytrzymałość na zginanie 22 Mpa Ścieralność 1,48 mm Rozszerzalność cieplna 9,07 x 10-6mm/oC Nasiąkliwość 0,10% Wielkość ziarna 5 – 10 mm

64% 30% 4% <1% <1% <1% <1%

Złoże Kelgran R

E

K

L

A

M

A

Uniwersalny miniciągnik do zadań specjalnych.

Kubota B1 w najlepszym na rynku finansowaniu fabrycznym 3x33% na rok lub dwa lata (wybór należy do Ciebie).

Finansowanie 0% na 4 lata (pierwsza wpłata 35%, prowizja za udzielenie pożyczki: 2%).

www.kubota-miniciagniki.pl

45

W NASZEJ BRANŻY

W poprzednim numerze Kuriera Kamieniarskiego informowaliśmy Państwa o akcji zorganizowanej przez kamieniarzy świętokrzyskich pod hasłem: „Szukamy domu dla krzyża”. Inicjatorami akcji byli Michał Ziołowicz, Jacek Łata i Konrad Kowalczyk. Każdy z nich miał określoną rolę do odegrania, a ich współpraca zakończyła się pełnym sukcesem.

D Dlaczego Sacroexpo?

Akcja miała charakter informacyjno-edukacyjny i polegała na wykonaniu z wapienia pińczowskiego repliki zniszczonego XIX-wiecznego krzyża. Celem akcji było pokazanie możliwie szerokiemu gronu, że rewitalizacja, restauracja czy odtworzenie starych elementów kamiennych nie jest bardzo skomplikowaną czynnością i wcale nie wymaga horrendalnych nakładów finansowych. Wystarczy znający swoją pracę fachowiec i współpraca odpowiednich instytucji.

Aby nadać rozgłos akcji i uzyskać jak największe zainteresowanie rzeźbienie krzyża odbywało się na oczach zwiedzających targi Sacroexpo (Kielce, 11-13 czerwca 2018 r.). Wybór takiej właśnie imprezy wydawał się naturalnym miejscem wykonania tej rzeźby.

Zwiedzającymi były osoby zainteresowane tematyką sakralną, a kamieniarzom nie trzeba tłumaczyć, że kamień od zawsze towarzyszył religiom.

Wszyscy uczestnicy tej akcji zauważyli też istotną rzecz: udział firm kamieniarskich w targach innych niż kamieniarskie bardzo się opłaca.

Michał Ziołowicz (Ekam Elewacje) Akcja „Szukamy domu dla krzyża” zakończyła się sukcesem. Rzeźba, którą wykonaliśmy na targach, zostanie przekazana kurii biskupiej od początku zainteresowanej nią. W czasie targów rozpoczęto również rozmowy z dwoma parafiami, które chciały by mieć taką rzeźbę na swoim terenie. Zabytkowy, XIXwieczny krzyż znajdzie swoje miejsce w muzeum diecezjalnym. Zarówno przekazanie zabytku jak i wykonanej repliki odbędzie się w terminie późniejszym i odbędzie się w należyta oprawą.

Na targach spotkaliśmy się z dużym zainteresowaniem naszą pracą, a zwłaszcza ręczną obróbką kamienia. I choć okazywano nam ogromną sympatię, to uważam, że klient z branży sakralnej to trudny klient.

Ale za to konkretny. Dlatego uważam, że kamieniarze powinni szukać swojego miejsca nie tylko na wystawach kamieniarskich. Targi Sacroexpo zakończyły się kilka dni temu, a ja już jestem po obiecującej rozmowie z klientem i mam zaplanowane kolejne spotkania.

46

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

W NASZEJ BRANŻY

Jacek Łata (Marmur-Płytki) To były świetne targi i jako kamieniarze byliśmy świetnie przyjęci. Na Sacroexpo było około 10 stoisk firm kamieniarskich – stanowiliśmy zauważalną grupę, wielkościowo chyba tylko wydawnictwa lepiej wypadły.

Nie bez znaczenia było, że pod szyldem ZPBK zebraliśmy firmy, które doskonale uzupełniały się w swojej ofercie. Moja firma oferowała materiał, z naciskiem na materiały lokalne. Ekam Michała Ziołowicza oferował montaż i rzeźbienie, a Konrad Kowalczyk z Marmur Kielce odpowiadał na pytania montażowe. Dlatego cały czas mieliśmy co robić i przekierowywaliśmy sobie klientów w zależności od zadawanych pytań.

Udział w tych targach to była dla mnie dobra decyzja. Już w tej chwili przygotowuję dwie oferty dla dwóch dużych klientów.

Michał Firlej (ZPBK) Targi kamieniarskie oferują spotkania wewnątrz branży. Nie ma więc co ukrywać, że kamieniarze muszą zacząć wystawiać się na innych targach niż kamieniarskie. Tylko taka strategia pozwoli dotrzeć do szerszego grona odbiorców. I targi sakralne to jedno z najlepszych miejsc na zaprezentowanie swojej oferty. W każdym kościele znajdziemy

mnóstwo kamienia. Na podłodze, na ścianach, w rzeźbach, ołtarzach i innych elementach wystroju. To wręcz naturalni odbiorcy usług kamieniarskich. Aż dziw bierze, że reprezentacja kamieniarska jest tak skromna na tego typu targach.

Istotne jest tylko, by oferta targowa czymś przykuła uwagę. Miesiąc temu, na targach Autostrada, również tu, w Kielcach, na stoisku ZPBK był pokaz „na żywo” układania kostki. Teraz, na Sacroexpo, było rzeźbienie krzyża. To działania, które przyciągnęły uwagę zwiedzających i przez to podniosły wartość ekspozycji.

W tym miejscu należą się wyrazy uznania rzeźbiarzom z firmy Ekam Elewacje – Leszekowi Cukrowskiemu i Wiesławowi Smolikowi. To głównie dzięki ich pracy przy rzeźbie akcja „Szukamy domu dla krzyża” przyniosła tak szeroki oddźwięk i przyciągnęła uwagę tylu osób.

Druga sprawa to nadal mała liczebność firm kamieniarskich na tego typu imprezach. Dzięki temu są one zauważalne na tle innych firm. Czy są ciekawostką, czy urozmaiceniem oferty, to jakby mniej istotne. Ważne jest, że ich obecność zwykle nie przechodzi bez echa. Co więcej: po targach zwykle słyszy się o rozmowach zaczętych na targach, które okazały się nad wyraz konkretne i zaowocowały zamówieniami po targach.

Więcej zdjęć na facebook.com/KurierKamieniarski

47

TARGI NA ŚWIECIE Po dłuższej niż zwykle – trzyletniej – przerwie do kalendarza imprez targowych powróciły targi w Norymberdze. Powrót nastąpił pod nową nazwą Stone+tec i była to jubileuszowa 20. edycja tej imprezy.

Organizator zaproponował też nieco inny układ wystawy z wyraźnie zaznaczonymi obszarami tematycznymi.

SStone + Tec 2018 Według danych organizatora tegoroczna edycja zgromadziła 338 wystawców z 28 krajów i w dniach 13-16 czerwca targi odwiedziło 12 tysięcy zwiedzających.

To suche liczby. Zapytaliśmy zatem przedstawicieli polskich firm kamieniarskich o opinie na temat tegorocznej imprezy.

Marek Moszczyński (E.C.B. ) Od dawna bierzemy udział w tych targach jako wystawca. Co prawda tegoroczna edycja była zdecydowanie mniejsza niż poprzednie, ale my mamy na tych targach inne cele. Nie liczymy na nowych klientów. Jedziemy do Norymbergi, ponieważ mamy tu dużo klientów i jest okazja spotkać się i porozmawiać. W tym roku zauważyliśmy dużo mniejszą liczbę zwiedzających z Polski. Chyba szkoda, bo to ważna impreza, a niemieckie kamieniarstwo ma spore doświadczenie i wiedzę. W Niemczech szkolnictwo kamieniarskie ma ogromne tradycje, u nas ciągle to słaby punkt. Warto, więc popatrzeć, co i jak robią.

Zawsze to kawałek wiedzy.

Ryszard Więcławek (Piasmar) Nie pierwszy raz wystawiamy się na Stone-tec.

Tym razem chyba jednak ostatni. Targi znacząco mniejsze i dużo mniej zwiedzających. A zwiedzający, którzy już się pojawili, przyszli na krótko i głównie w celu obejrzenia oferty maszyn. Taka impreza jest kosztowna dla firmy, więc w tym kontekście udział w niej staje się bezzasadny.

48

Nie tylko wystawa W trakcie Stone+Tec odbyło się wiele paneli dyskusyjnych. Znaczna ich część dotyczyła technologii, ale był też panel poświęcony kulturze cmentarnej.

Przygotowano również specjalne pokazy.

Jeden z nich dotyczył kamieni wydobywanych w Niemczech, drugi poświęcono technologii stołów roboczych.

Tradycyjnie ogłoszono zwycięzcę konkursu German Natural Stone Award, w którym wybierane jest najciekawsze wykorzystanie kamienia naturalnego w architekturze. Zwyciężyła firma architektoniczna Lederer Ragnarsdóttir Oei za nowy budynek Muzeum Historycznego we Frankfurcie.

Podczas tegorocznej edycji targów Stone+Tec odbył się też konkurs dla młodych rzeźbiarzy organizowany przez Niemiecki Związek Kamieniarski (BIV) i organizatora targów. „Drogi życia” – taki był temat, z jakim przyszło zmierzyć się uczestnikom.

Tym razem do konkursu zaproszono również młodych rzeźbiarzy ze Szwajcarii i Polski. Nasz udział w tym konkursie zawdzięczamy kontaktom naszego związku ZPBK z BIV. W konkursie udział wzięło 15 rzeźbiarzy.

Polskę reprezentował student trzeciego roku wrocławskiej ASP - Albert Wrotnowski.

W każdym konkursie musi być zwycięzca.

W tym tryumfował reprezentant Polski. Druga lokata przypadła Esther Schmelcher ze Szwajcarii, czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

TARGI NA ŚWIECIE

a trzecia Damianowi Schymalla z Brennberg i Felixowi Kleine ze Stollberga.

Zapytaliśmy Alberta Wrotnowskiego o jego wrażenia: To było ciekawe doświadczenie. Spotkałem miłych ludzi i miałem okazję zobaczyć jak pracują rzeźbiarze w moim wieku z Niemiec i Szwajcarii. Okazało się, że mają dużo większe doświadczenie. U nas na uczelni trochę mało jest zajęć warsztatowych z rzeźby w kamieniu. W konkursie były też niespodzianki. Według wcześniejszych informacji mieliśmy rzeźbić w piaskowcu. Na miejscu okazało się, że jest to jura i moje dłuta nie bardzo radziły sobie z tym materiałem. Nie tylko ja byłem zaskoczony, inni uczestnicy też.

Ale jedno jest pewne: będę szukał okazji do pracy z kamieniem.

Organizator ogłosił, że następna edycja targów Stone+tec odbędzie się w dniach 17-20 czerwca 2020 roku.

49

TARGI W POLSCE

P Targi branży kamieniarskiej STONE to najważniejsze wydarzenie przemysłu kamieniarskiego w Europie Środkowej i Wschodniej.

W tym roku w dniach od 14 do 17 listopada 2018 roku odbędzie się już 10. edycja tego wydarzenia adresowanego do wszystkich tych osób, dla których kamień jest podstawą lub częścią działalności – kamieniarzy, przedstawicieli branży budowlanej, architektów, projektantów i biur projektowych.

Jedynym z wydarzeń odbywających się na targach będzie Arena STONE: platforma skierowana do profesjonalistów branży kamieniarskiej, architektów, projektantów i właścicieli biur projektowych.

– Arena STONE ma stać się integralną częścią targów, merytoryczną, inspirującą, pokazującą innowacyjne rozwiązania z użyciem kamienia i szkła – mówi Robert Mieldziuk, dyrektor targów STONE. – Tegoroczną edycję wzbogacą wystąpienia ekspertów branży z Włoch i Niemiec: w Arena STONE udział wezmą m.in. mistrz kompozycji mozaikowych Raffaello Galiotto i uznany na całym świecie ekspert w tworzeniu mozaik Giulio Menossi.

Pierwszy ze wspomnianych prelegentów, Raffaello Galiotto, jest wykładowcą designu na University of Ferrara we Włoszech. Ukończył studia chemiczne oraz studia artystyczne na Accademia di Belle Arte w Wenecji, po których całkowicie poświęcił się projektowaniu. Od 1995 roku realizuje projekty we własnej pracowni w Chiampo w północnych Włoszech. Od 2014 roku jest kuratorem eksperymentalnego pawilonu

50

Marmomac nazywanego Włoskim Teatrem Kamienia („The Italian Stone Theatre”). W swoim wystąpieniu nawiązywać będzie do wiedzy dotyczącej projektowania produktów z uwzględnieniem technologii realizacji prac w marmurze.

Z kolei Giulio Menossi skupi się na samym tworzeniu mozaik. Ich projektowaniem i realizacją zajmuje się od ponad 38 lat. Wykonane przez niego kompozycje mozaikowe obejmują szeroką gamę tematów – można wymienić wśród nich religijne ikony, portrety czy reprodukcje klasycznych dzieł sztuki. Jego dziełom poświęcone były liczne wystawy i ekspozycje, zarówno indywidualne, jak i zbiorowe, m.in. Międzynarodowy Przegląd Mozaik w Buenos Aires.

Wśród prelegentów Arena STONE wymienić należy również Petera Beckera – redaktora naczelnego portalu branżowego Stone-Ideas.com adresowanego do profesjonalistów i pasjonatów branży kamieniarskiej. Jego wystąpienie ogniskować się będzie wokół tematów projektowania produktów i innowacyjnych rozwiązań architektonicznych z wykorzystaniem marmuru.

– Wkrótce znany będzie szczegółowy program Arena STONE, stopniowo podawać będziemy również nazwiska kolejnych prelegentów – mówi Robert Mieldziuk. – Już teraz zachęcam do zarezerwowania terminu w kalendarzu i wzięcia udziału w tym spotkaniu branżowym.

Więcej informacji o Arena STONE 2018 na www.STONE.mtp.pl Kwiecień 2018

nr 2/2018 (93)

Materiały własne organizatora

Jak co roku, w czasie targów branży kamieniarskiej STONE odbywających się w przestrzeni Międzynarodowych Targach Poznańskich spodziewać się możemy nie tylko bogatej ekspozycji wystawienniczej, ale również interesujących wydarzeń towarzyszących. Jednym z nich będzie platforma spotkań dla profesjonalistów Arena STONE.

7

W NASZEJ BRANŻY Szczególną wartość ma to, co tracimy. Lub to, co występuje w deficycie. Jako organizacja pracodawców, czyli w grubszym zarysie, jako ci, którzy zatrudniają ludzi niezbędnych do realizacji wszelakich prac wynikających z wykonywania działalności gospodarczej, czy to produkcyjnej, usługowej czy handlowej, wiemy to doskonale. I może z tego powodu obecnie z większą uwagą patrzymy na pracowników, którzy są jedną z najważniejszych, jeśli nie najważniejszą, wartością każdej firmy.

W W związku z... pracownikiem Problemem wspólnym dla wszystkich firm naszej branży jest niedobór pracowników. Dotyczy to w większym lub mniejszym stopniu wszystkich regionów kraju, miast, miasteczek i wiosek, każdego profilu działalności i każdej wielkości przedsiębiorstwa. Dotyczy również innych krajów europejskich. Na zakończonych niedawno targach kamieniarskich Stone+tec w Norymbergii, przedstawiciele kilkunastu federacji kamieniarskich zmiany na rynku pracy określali jako najbardziej uciążliwe.

O ile do niedawna można było narzekać na brak fachowców, to teraz coraz częściej już starać się trzeba o jakiekolwiek ręce do pracy. Rekordowo niskie bezrobocie przy jednocześnie dobrej koniunkturze w gospodarce sprawiają, że pracowników poszukują nie tylko firmy branży budowlanej (w tym kamieniarskie), ale również przedsiębiorstwa i instytucje należące do wszystkich gałęzi gospodarki. Sprawia to, że pracownicy mogą przebierać w ofertach i wybierać te najatrakcyjniejsze.

I w tym miejscu pojawia się kluczowe pytanie. Jak sprawić, by oferty pracy firm kamieniarskich były na tyle atrakcyjne, by pracownicy nie odchodzili do innych branż? Mało tego. By poszukujący pracy

52

właśnie w kamieniarstwie chcieli ją znaleźć?

Oczywiście wpływ ma na to wiele czynników, ale kilka z nich można uznać za kluczowe. Koncentrowanie się na nich może przynieść szczególne korzyści. Zarówno w skali przedsiębiorstwa, jak i całej branży. Należy zwrócić uwagę na swoiste połączenie, czy też zależność, między pojedynczą firmą a branżą. Otóż silny przedsiębiorca w słabej branży osiąga sukces niewspółmiernie mały do poniesionych kosztów. Ale współdziałając, będąc członkiem silnej branży, przy znacznie mniejszych kosztach osiąga dużo lepsze wyniki.

Dlaczego? Bo ma lepszą podstawę.

Do wciąż kluczowych atrybutów atrakcyjnej pracy należą, bez względu na to, czy jest to kamieniarstwo, ślusarstwo, mechanika pojazdowa czy jeszcze coś innego: wynagrodzenie, świadczenia socjalne i szeroko rozumiana satysfakcja.

To, ile pracownik może zarobić w skali miesiąca, – a uwzględniając sezonowość w skali roku – jest pierwszą porównywaną daną. Nie jest to zaskakujące, niemniej jasnym jest, że najlepsze płace zaoferować mogą przedsiębiorstwa z branż generujących najwyższe marże. Co za tym idzie, firmom, które działają w realiach wieloletniej wojny cenowej, konkurować o pracownika nie jest łatwo. czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

W NASZEJ BRANŻY Warunki pracy i świadczenia pozapłacowe to kolejne bardzo istotne czynniki, którymi kuszą firmy. Tu przykład najczęściej idzie z wielkich zagranicznych korporacji. Ale oczywiście małe rodzinne działalności też mogą tworzyć atrakcyjne warunki dla pracowników. Przede wszystkim zapewniając godne warunki do pracy, zaplecze socjalne, odzież roboczą. Ważnym jest również, by znajdować indywidualnie atrakcyjne rozwiązania. Dla jednych to może być abonament na basen, dla innych bilet do teatru, paczka na święta czy możliwość pożyczki. Wachlarz możliwości jest tutaj bardzo szeroki.

Zakłady kamieniarskie to coraz częściej nowoczesne, doskonale wyposażone i technologicznie zaawansowane firmy. To także niewielkie, proste, ale świetnie poukładane zakłady rzemieślnicze.

Podczas spotkań ZPBK w całej Polsce podpatrujemy je i podnosimy sobie nawzajem poprzeczkę.

Budując świadomość, że tak wygląda współczesne kamieniarstwo, budujemy pozycję branży jako atrakcyjnej dla pracowników i klientów jednocześnie.

Na satysfakcję z pracy, obok już wymienionych czynników, wpływ mają poczucie, że to co się robi jest zgodne z tym, co chciałoby się robić, że można się tym pochwalić przed rodziną, znajomymi. To jest to miejsce, gdzie ogólna opinia o branży może negatywnie i nieprawdziwie psuć obraz rzetelnych i atrakcyjnych firm. I powodować tym samym, że potencjalni pracownicy nawet nie rozważają zatrudnienia w kamieniarstwie.

Co robimy i jak działamy? Wejdź na www.zpbk.pl

R

E

K

Krzysztof Skolak

Związek Pracodawców Branży Kamieniarskiej – może jednak razem? www.zpbk.pl tel. (74) 855 12 28 L

A

M

A

53

NARZĘDZIA

Ryflowanie to technika, która polega na nadaniu powierzchni kamienia szorstkiej faktury. Charakteryzuje się podłużnymi, równymi rowkami (nacięciami). Rowki ułożone są równolegle względem siebie, jeden za drugim.

CCo kamieniarz trzyma w ręku?

Dariusz Dembiński

Ryflowanie kamienia

Oglądając powierzchnie ryflowane można wyróżnić co najmniej trzy powody, dla których było one stosowane.

Po pierwsze był to sposób na zabezpieczenie kamienia przed czynnikami atmosferycznymi.

W czasach, kiedy nie znano jeszcze preparatów hydrofobizujących ani impregnatów, starano się na elementach architektonicznych i detalach

54

kamiennych układać nacięcia tak, by woda mogła łatwiej z nich spływać. Ryflowanie powiększało też powierzchnię parowania dzięki czemu kamień szybciej wysychał. Ryflowanie takie widzimy niemal na wszystkich budowlach, gdzie zastosowano piaskowiec czy wapień. Stąd odnalezienie ryflowania na kamieniarce starego kościoła lub zamku jest bardzo łatwe.

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

NARZĘDZIA Drugi powód zastosowania ryflowania to nadanie powierzchni właściwości antypoślizgowych. I jest to metoda używana od czasów dawnych do dziś. Była i jest stosowana na schodach i posadzkach w celu uchronienia użytkowników przed poślizgiem.

Ryflowanie stosowane może być również do dekorowania powierzchni. Na wielu rzeźbach i detalach kamiennych możemy zaobserwować tę technikę wykończenia.

Choć przyznać należy, że oprócz względów wynikających z mód lub trendów, często była to technika maskowania niedoskonałości obrabianej powierzchni. Wygładzenie kamienia to proces wymagający czasu i pracy, dlatego wielu rzemieślników i rzeźbiarzy kończyło obróbkę na etapie ryflowania.

Narzędzia jakimi ryflowano i jakimi ryfluje się obecnie są praktycznie takie same: szarierki, gradziny, piły, siekierki, ryfle itp.

Dariusz Dembiński, autor artykułu, kwalifikowany mistrz kamieniarski, jest właścicielem firmy kamieniarskiej działającej od 11 lat na rynku polskim, skandynawskim i rosyjskim. Kamieniarką zajmuje się od ponad 18 lat, a jego pasją jest ręczną obróbką kamienia.

Kontakt do autora: tel. 791 011 247; e-mail: sudetczyk@gmail.com

55

NARZĘDZIA

Narzędzia pneumatyczne: N Młotek Rebit BHV 16 Ciężar: Zużycie powietrza: Ciśnienie robocze: Udar:

0,9 kg 200 l/min.

6-7 bar 5600 uderzeń/min

Mały młotek kamieniarski BHV 16 szwedzkiej firmy REBIT, służy do drobnych prac rzeźbiarskich i renowacyjnych. Doskonale sprawdza się też przy groszkowaniu małych powierzchni. Jest bardzo pomocny przy pracach wykończeniowych, szczególnie przy pracach związanych z ręcznym groszkowaniem rantów i krawędzi elementów poddanych wcześniej maszynowej obróbce powierzchni. Ręczne obrabianie gwarantuje dokładną i bezpieczną pracę. Można z wyczuciem pracować na krawędziach elementów kamiennych nie uszkadzając ich – zyskujemy na estetyce i chronimy się przed ewentualną reklamacją.

Uwagę zwraca regulator powietrza firmy Würth. Jest łamany i obrotowy. Można nim precyzyjnie ustawić ilość przepuszczanego powietrza, czyli bicie tłoka. Powietrze w regulatorze

56

Dariusz Dembiński

Długość: 165 mm Średnica tłoka: 16 mm Skok tłoka: 27 mm Wąż doprowadzający powietrze: 9,5 mm dozujemy pokrętłem – to doskonałe rozwiązanie, bo nie ma elementów, którymi można zahaczyć o ubranie, co zdarza się często przy stosowaniu zaworów kulowych z klamką.

Niestety, jest narzędziem słabo rozpoznawalnym w Polsce. Być może dlatego, że kosztuje tyle, co duży młotek klinak.

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

LUDZIE I SZTUKA 1 lipca 2018 r. rozpoczyna się „VII Strzegomskie Biennale Rzeźby w Granicie” W tegorocznym spotkaniu udział wezmą: Robert Buczek, Robert Kaja, Patryk Nieczarowski, Marcin Nosko, Norbert Sarnecki, Ewa Solima i Mateusz Wójcik. Komisarzem Biennale został Grzegorz Niemyjski, który również weźmie w nim udział. Wernisaż zaplanowano na 5 sierpnia na Strzegomskim Rynku.

BBiennale rzeźby w granicie

O imprezie opowiada Grzegorz Niemyjski – komisarz Biennale Wśród ośmiu uczestników Biennale pięć osób reprezentuje polskie uczelnie artystyczne, na których są wydziały lub katedry rzeźby – Kraków, Warszawa, Poznań, Gdańsk i Wrocław. Poza tym jest dwóch rzeźbiarzy z rejonu Strzegomia – ale oni również są absolwentami wrocławskiej uczelni.

Skład uzupełnia jeden rzeźbiarz z Czech.

Aby wybrać uczestników zwróciliśmy się do poszczególnych uczelni z prośbą o nazwiska osób pracujących w kamieniu. Potem kontaktowaliśmy się z każdym i, jeśli byli zainteresowani, prosiliśmy o przesłanie swojego dossier. Spośród tych osób wybraliśmy uczestników. Kluczem przy wyborze było doświadczenie w pracy w granicie. To gwarantuje, że uczestnicy powinni zdążyć zrealizować swoje prace w założonym terminie.

Nie narzucaliśmy żadnej tematyki ani motywu przewodniego – artyści mają wolną rękę. Stylistycznie więc prace będą zróżnicowane, od form abstrakcyjnych do bardziej tradycyjnych. Prace będą realizowane w granicie strzegomskim – pojawi się także czarny i kolorowy granit, ale będzie użyty jako element dodatkowy.

W czasie Biennale planujemy dwa spotkania – coś w rodzaju konferencji. Pierwsze z nich odbędzie się 14 lipca i będzie poświęcone kulturze lokalnej Strzegomia, jego historii oraz specyfice

kamienia strzegomskiego. Zaprezentowani też zostaną miejscowi rzeźbiarze. Drugie spotkanie zaplanowano na 28 lipca – na nim zaprezentowani zostaną uczestnicy Biennale.

Na zakończenie, w dniu wernisażu, planujemy większą konferencję poświęconą rzeźbie monumentalnej w przestrzeni urbanistycznej. Na tę konferencję zaprosiliśmy gości specjalnych. Między innymi obecny będzie profesor Janusz Pastwa z Warszawy, Robert Kaja z Gdańska, a z Wrocławia zapowiedzieli się Roman Konik i Zbigniew Solski.

W tym roku artyści pracować będą w różnych zakładach kamieniarskich. Trzech pracować będzie tradycyjnie na terenie kamieniołomu bazaltu w firmie Granex, dwóch w zakładzie Kamieniarstwo Kiszkiel, jeden w D&J Kamieniarstwo GROMIEC, jeden w swojej pracowni w Rogoźnicy, a jedna osoba w Piramidzie.

Większość uczestników to młodzi ludzie, więc możemy liczyć na interesujące wyniki pracy i świetną atmosferę.

Już dziś zapraszam wszystkich na wernisaż po zakończeniu Biennale.

Kurier Kamieniarski będzie śledził postępy prac, a fotorelacje będzie można obserwować na fanpage facebook.com/kurierkamieniarski.

57

WIEDZA KAMIENIARSKA Ortografia oraz interpunkcja języka polskiego niejednokrotnie sprawiają kłopot jego użytkownikom. Oprócz wątpliwości związanych z poprawną pisownią poszczególnych wyrazów lub ze stawianiem przecinków, dużym problemem mogą okazać się skróty od nazw dwu- lub wielowyrazowych. Jednym z przykładów takiego językowego zamieszania jest skrót od wyrażenia świętej pamięci, który jest obecny na niemal wszystkich nagrobkach. Z kropką, bez kropki, a może z dwiema?

Wielkimi czy małymi literami?

O O świętej pamięci słów kilka Jakub Zdańkowski

Jeśli chodzi o kropki, istnieje uniwersalna reguła dotycząca skrótów od nazw wielowyrazowych. Jeżeli drugi lub jeden z kolejnych wyrazów zaczyna się od samogłoski, będziemy stawiać kropkę po każdej literze. Stąd takie skróty jak m.in. (między innymi), n.e. (naszej ery) lub o.o. (ograniczona odpowiedzialność). Jeśli jednak kolejne wyrazy danej nazwy zaczynają się od spółgłoski, kropka pojawi się tylko na końcu całego skrótu, np. cdn. (ciąg dalszy nastąpi), br. (bieżącego roku), jw. (jak wyżej) itp.

Skrót od wyrażenia świętej pamięci znajduje się w drugiej grupie, dlatego zapiszemy go z jedną kropką – śp. Istnieje jednak pewna okoliczność, która pozwala na zapisanie go z dwoma kropkami.

Jest to sytuacja, w której litery są graficznie rozdzielone krzyżem (Ś.+P.). W tym przypadku

58

usprawiedliwione jest postawienie dodatkowej kropki, ponieważ skrót został „rozerwany” na pół.

W każdym innym przypadku należy go jednak zapisać z jedną kropką na końcu.

Przejdźmy teraz do kwestii wielkości liter. Tutaj też mamy do czynienia z jasno określonymi normami. Jeśli skrót śp. stoi na początku zdania lub całego tekstu, będzie zapisany wielką literą. Jeśli jednak pojawia się pomiędzy wyrazami w zdaniu, powinno się używać małych liter. Dla przykładu: Śp. Abcdef Ghijk Zmarł śp. Abcdef Ghijk.

W przypadku, gdy imię i nazwisko zmarłego są wyróżnione za pomocą wielkich liter, skrót śp. również powinien być w ten sposób zapisany: ŚP. ABCDEF GHIJK

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

TARGI NA ŚWIECIE

WIEDZA KAMIENIARSKA

Podsumowując, kiedy tekst na płycie nagrobnej rozpoczyna się od skrótu śp., będziemy go pisać od dużej litery (Śp. Jan Kowalski). Jeżeli imię i nazwisko zmarłego są napisane wielkimi literami, wtedy też śp. będzie tak zapisane (ŚP. JAN KOWALSKI).

Jeśli natomiast tekst na nagrobku zaczyna się od innych słów i śp. pojawia się w środku zdania lub jego równoważnika, użyjemy tylko małych liter (Tutaj spoczywa śp. Jan Kowalski).

Choć zasady pisowni naszego języka są z pozoru skomplikowane i pełne wyjątków, to powyższy przykład pokazuje, iż istnieje szereg zasad, których znajomość nieco ułatwi nam życie i pozwoli uniknąć popełniania kłopotliwych błędów. Zwłaszcza, gdy słowa, które piszemy, zostają wykute w kamieniu.

Dla głodnych wiedzy: https://sjp.pwn.pl R

E

K

L

A

M

A

RODLEW QMD https://akcesorianagrobkowe.pl

59

WIEDZA KAMIENIARSKA

Nagrobki: N

najczęstsze błędy montażowe

Silikon silikonowi nierówny.

Można się o tym przekonać testując je w czasie własnych montaży lub skorzystać z podpowiedzi.

O swoich spostrzeżeniach opowiedział Grzegorz Siedlecki z firmy Kamieniarstwo Siedlecki (kamieniarstwosiedlecki.pl).

Oczywiście najlepszym rozwiązaniem jest stosowanie środków dedykowanych do kamienia. Daje to gwarancje dobrze wykonanego i trwałego połączenia. Zastosowanie innych preparatów jest tylko pozorną oszczędnością. Silikony budowlane może i są tańsze. Jednak ich użycie to w zasadzie pewność, że będą reklamacje.

Zdarzają się sytuacje awaryjne, że nie ma innego wyjścia niż użycie tego, co jest pod ręką. Albo jest dostępne w najbliższym sklepie budowlanym. Oby sytuacje takie były jak najrzadsze i, podkreślam, nie warto traktować ich jako reguły. Ale i wtedy lepiej wybrać silikon szklarski dobrej jakości, a zdecydowanie unikać najtańszych silikonów uniwersalnych.

Na górnym zdjęciu widzimy tablicę, której lewa część została przyklejona przy użyciu silikonu kamieniarskiego – nie ma obaw o trwałość tego połączenia. Poniżej efekt montażu na silikon budowlany. Tablica napisowa bardzo szybko przewróciła się, a brudne i sparciałe ślady po silikonie świadczą, że uległ on zupełnej degradacji.

Silikony budowlane nadają się do fugowania, ale nie klejenia granitu.

Masz własne spostrzeżenia o najczęstszych błędach przy montażu nagrobków?

Chciałbyś zapytać jak poradzić sobie z problemem, na który się natknąłeś?

Napisz do nas: biuro@kurierkamieniarski.pl lub zadzwoń: tel. 77 546 20 14.

60

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

Wzory gotowe i na zamówienie ZLOTORYJA

nagrobek 90 x 190 cm, rama 15 cm

cena za sztukę

Skaleń

Impala 2200 zł Mahogen 1860 zł Balmoral 2050 zł Baltic Green 2450 zł Orion 2550 zł Lablador Blue 2560 zł Wanga 2600 zł Blue Moon 2700 zł ceny brutto Transport przy zamówieniu od 25 szt. GRATIS. Dostępna wysokosć ram: 15 cm, 20 cm, 25 cm. Ćwierćwałek na płycie GRATIS.

Wykonujemy pomniki standardowe oraz na indywidualne zamówienie.

Ponadto prowadzimy sprzedaż internetową – wzory dostępne na naszej stronie internetowej:

www.skalen.pl

· obszerny katalog gotowych nagrobków · profesjonalne oprogramowanie · nowoczesny park maszynowy · własne biuro projektowe SKALEŃ s.c. ul. Legnicka 45 59-500 Złotoryja www.skalen.pl

76 878 20 07 tel.

882 044 378 kom. e-mail: skalen@skalen.pl ZLOTORYJA

KAMIENIE W NASZYM ŻYCIU

DDlaczego tak?

Paweł Szambelan

Jest rok 2008. W Opolu rozpoczyna się II Międzynarodowy Plener Rzeźby w Marmurze. Do miasta przyjechało ośmiu artystów – wyłonionych spośród pięćdziesięciu – którzy stworzą rzeźby inspirowane piosenką. W końcu Opole to stolica polskiej piosenki.

Władze miasta Opola dumnie ogłosiły, że materiał na plener – wart kilkaset tysięcy złotych marmur – podarowało miasto partnerskie we Włoszech: Carrara.

Przez 21 dni rzeźbiarze zmagali się z carrarą. Ich pracę obserwowali mieszkańcy i media, które przy okazji zauważyły, że rzeźby, które powstały 2 lata temu podczas poprzedniego pleneru, nadal nie znalazły swojego miejsca. Urzędnicy zapewnili wówczas dziennikarzy, że rzeźby z poprzedniego pleneru zostaną ustawione na ulicach miasta w najbliższym czasie, a nowe prace znajdą swoje miejsce znacznie szybciej.

Od 20 lipca 2008 roku mieszkańcy mogli oglądać efekty pracy artystów na opolskim Rynku. Potem powoli rzeźby stawały w różnych miejscach miasta. Nie mnie oceniać tempo tych zabiegów i lokalizację oraz skomponowanie z otoczeniem, jednak prywatnie uważam, że w większości przypadków nie było i nie jest ono najszczęśliwsze...

Może jednak kto inny wypowie się w tej sprawie, ja natomiast zwrócę uwagę na jedną z rzeźb – „Chór” autorstwa Ashrafa Gafer El Sadek Mohamed Mahdi z Egiptu. Stanęła ona na terenie rekreacyjnym w Bierkowicach – obecnie dzielnicy Opola, a do niedawna podopolskiej wsi.

Przejeżdżałem tamtędy ostatnio. Jednolitość rzeźby przykuła moją uwagę. Zatrzymałem się i osłupiałem. Słynna carrara została „odnowiona”. Białą farbą...

Malowany marmur... Carraryjski... Dobrze, że w Opolu nie ma rzeźb Michała Anioła.

A ja chciałbym komuś zadać to pytanie, ale nie wiem komu: dlaczego tak?

62

10 lipca 2008

21 lipca 2008

10 czerwca 2018

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

63

OGŁOSZENIA DROBNE

biuro@kurierkamieniarski.pl

Cennik ogłoszeń drobnych Ogłoszenia w dwumiesięczniku drukowanym: ogłoszenie zwykłe ogłoszenie wyróżnione ogłoszenie w ramce ogłoszenie w kontrze

15 zł za linię 16 zł za linię 18 zł za linię 20 zł za linię

zdjęcie w ogłoszeniu drobnym: małe 1/3 szerokości kolumny średnie 3/5 szerokości kolumny duże cała szerokość kolumny

+ 45 zł + 90 zł + 210 zł

Ceny netto. Płatność przed publikacją.

1 linia to każde rozpoczęte 60 znaków.

ZAMÓWIENIA: đ www.drobne.kurierkamieniarski.pl đ e-mail: biuro@kurierkamieniarski.pl đ tel. 77 546 20 14

Ogłoszenia: % – szukam 5 1 o j e dam pracę pracy i tan

SPRZEDAM ZAKŁAD LUB WYNAJMĘ OBIEKT

Zakład kamieniarski 900 m2 + 300 m2 2 niezagospodarowane. Mieszkanie 270 m .

Wystawa kominków 50 szt. przy drodze ekspresowej A1 - Bielsko Diakers fi 2500 cena 19.900,Piła ramienna fi 1250 cena 11.000,Automat polerski cena 19.500,Szlifierka ciężka cena 8.900,praca 360o, nowa Maszyny w bardzo dobrym stanie, nie wymagają konserwacji.

Zobacz: www.sprzedamzaklad.bls.pl i OLX Bielsko-Biała tel. 33 821 31 41, 508 625 002

64

www.drobne.KurierKamieniarski.pl

Z powodu zmiany branży sprzedam: 1. Wielolina 45-linowa-nowa; 2. Wielopiła ARBES typ IBF 1600 MB - pracowała 4 miesiące; 3. Piła tarczowa fi 3500, prod. TECHMOR z dyskiem; 4. Ładowarka kołowa KNB, łyż. stała, poj. 5m3; 5. Kompresor o wydajności 3 m3/min; 6. Naczepa 24-tonowa z HDS EURO 170, udźwig 6,8 ton, wysięg 8,65 m; 7. Automat polerski 1 szt.; 8. Bloki granitowe z Ukrainy ok. 50szt, cena od 700 zł/m3 (czarne, czerwone, brązowe, zielone, szare itp.); 9. Płyty granitowe -kolory j.w. około 800 szt., cena od 50 zł m2; 10. Kostka granitowa: łamana, cięto-łamana, cięta, kolory j.w. różne rozmiary; 11. Wiertnia rdzeniowa z wiertłem fi 1300, dł. 10000, z opatentowaną technologią około 5krotnie tańszą i szybszą metodą wydobycia bloków granitowych; 12.Udziały w spółkach Joint Venture w Rosji 90% i na Ukrainie 100%- lub przyjmę udziałowców do wysokodochodowego interesu w oparciu o posiadane opatentowane technologie i maszyny, oraz 27-letnie doświadczenie na tych rynkach.

NOWOŚĆ: płytki, pasy i slaby cięte, powierzchnia obrabiana wodą ,,satynowa"bardzo ładna.

Kontakt 600-899-102

Sprzedam *Kruszarkę Shark SPM 2009 r. cena 10.000 zł. *Puzlarkę SPM 2009 r. cena 15.000 zł. *Zestaw do fototechnologii (naświetlarka i piaskarka) cena 1.500 zł. Tel. 517 249 549

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

OGŁOSZENIA DROBNE

biuro@kurierkamieniarski.pl

Sprzedam Wózek transportowy na cmentarz "BETA”. Wymiary 480x630x1100, c. 1950 zł brutto tel. 509 809 410

www.drobne.KurierKamieniarski.pl

Producent fartuchów i rękawów wodoodpornych dla kamieniarzy. Sprzedaż wysyłkowa – błyskawiczna wysyłka pocztą lub kurierem. Strzegom, ul. Św. Anny 1/6, www.fartuchywodoodporne.pl, tel. 60 34 26 223, tel./fax 74 8 551 472, Sprzedam boczkarkę do płaszczyzn bocznych i skośnych, nowa, dług. 280 cm. tel. 792 617 816

Sprzedamy tanio! A. Boczkarka "Salvatori" - typ LOGA20, sprawna, 2001 rok produkcji. B. Głowice polerskie nowe i używane: 4. Segmentowe "Breton", 6. Segmentowe "Comes". Informacja dodatkowa: www.rogala.com.pl tel. (17) 227 71 11.

Wyprzedaż częściowo obrobionych tablic napisowych o wymiarach ok 60 cm x 80 cm, grubość 6-8 cm: Szwed, Impala, Gnejs, Lablador i inne. PROMOCJA! 280 zł/m2 W sprzedaży również gradusy, belki i inne obrobione elementy pomników.

Tel. 695 991 088, 603 862 744 Boczkarka 10-głowicowa PROMASZ do boków prostych, rok prod. 2015, stan bdb. cena 60.000 zł, tel. 501 567 700 Lublin

Sprzedam automat polerski tel. 604 996 760

Sprzedam piaskowiec szydłowiecki w blokach, kolor biały i biało-beżowy. Cena do uzgodnienia.

Tel. 502 650 970 Szydłowiec

SKLEP KAMIENIARSKI

Wyprzedaż onyksów. Tel. 604 228 600

Hurtownia płyt i nagrobków

Konstrukcja szkieletowa hali stalowej o wym. 28 x 11 m, wys. 6 m, z suwnicą podwieszaną Q=3.2T. Suwnica bramowa L=26 m Q=5T po kapitalnym remoncie z podtorzem. Wyprzedaż onyksów.

Tel. 604 228 600

go

Po l a sk icz a

.W oj

ick ie w

Sprzedam boczkarkę do płaszczyzn bocznych i skośnych, nowa, dług. 280 cm. tel. 792 617 816

al

M

Sprzedam waterjet pompa KMT. tel. 509 528 176

a

sk ie

ROMA-STONE

PKP

an gl Ce

Roma-Stone ul. Dworcowa 53 Strzegom tel. 693 407 055 romastone@op.pl romastone53

a

w

co

or

w

D

ka

Legnic

PKS

Tablice nagrobkowe z plexi grawerowane nietłukące wysyłkowo, www.tablice-nagrobkowe.pl, henryk.mocko@interia.pl, tel. 50 333 46 46

e cyjn atrak y! cen

• płyty i nagrobki Brąz Królewski • litery i akcesoria Caggiati • narzędzia do obróbki kamienia • chemia kamieniarska DYNASIL®

Sprzedam piłę mostową PROMECH z automatyką cięcia, laser. Cena 28.500 zł. do negocjacji Tel. 506 64 98 58 Ogłoszenia drobne już od 15,00 zł netto za linię.

Cennik i kalkulator on-line:

www.drobne.KurierKamieniarski.pl 65

Granex Goch

ZENESIS SUPERNOVA najlepsza jakość cięcia w różnych rodzajach kamienia

www.topdiamond.pl

ZADZWOŃ.

ZAMÓW. DOSTAWA GRATIS! TOP DIAMOND TOOLS Mirosław Czemierowski 21-500 Biała Podlaska ul. Kolejowa 5 tel. 83 343 55 84 tel. 507 114 443 biuro@topdiamond.pl 66

Kwiecień 2018

nr 2/2018 (93)

67

FELIETON Na początek małe porównanie. Mniej więcej 10 lat temu, kiedy chciałem znaleźć jakąś informację w Internecie, to wpisywałem czego szukam – trzeba było trochę zaczekać, bo sieć była wolna – i mogłem przeczytać informacje, których szukałem. Dziś, w 2018 roku, czynności jest więcej: 1. Wpisuję czego szukam. [ENTER] 2. Zamykam okienko z RODO. 3. Zamykam pasek informujący o „cookies”.

4. Zamykam okienko z prośbą o zgodę na wysyłanie powiadomień.

5. Zamykam okienko proszące o wyłączenie AdBlock’a lub zamykam reklamę „czegoś tam” zupełnie mi niepotrzebnego.

6. Zamykam zgodę na ustalenie mojej lokalizacji.

7. Czytam co chciałem znaleźć.

8. Po chwili muszę wyłączyć okienko informacji o newsletterze.

9. Czytam dalej, ale nie do końca, bo po chwili okazuje się, że cały artykuł dostępny jest po zapłaceniu subskrypcji.

RRodomania

Dariusz Wawrzynkiewicz

O ile dość często spotykam się z dość luźnym podejściem do obowiązującego prawa, zasad normalnej współpracy, czy metod rozwiązywania problemów, to są momenty, kiedy wszystkich opanowuje jakiś amok.

Ostatnio taki amok, opanował prawie wszystkich, w zakresie osławionego RODO. Codziennie przez Internet jestem zasypywany informacjami, że jakaś firma X dysponuje moimi danymi. W sumie nic dziwnego. Robię zakupy przez Internet, jestem użytkownikiem wielu aplikacji, które wymagały podania danych, aby móc z nich korzystać, a w wielu miejscach – dla własnej wygody – podawałem przez lata swoje dane. Jakoś nie czułem się pokrzywdzony.

Ciekawe, że trudno zgadnąć, co stało się zapalnikiem do działania. Można by pomyśleć, że to perspektywa kar tak wpływa na właścicieli – wróć – administratorów plików z nazwiskami i adresami. Żyję już trochę lat i widziałem wiele. Wszyscy znamy zasady BHP – może nie dokładnie, ale mamy orientację co jest bezpieczne i co powinno się robić. Niestety, z przestrzeganiem

68

nawet oczywistych zasad BHP nie jest dobrze.

Jeździmy samochodami i znamy przepisy, ale ich przestrzeganie… to już inna bajka. Jakoś kary za naruszanie przepisów BHP czy mandaty drogowe nas nie ruszają.

Kiedy otrzymujemy fakturę z terminem płatności, też nie do końca przejmujemy się tą datą. O dziwo, kiedy chodzi o fakturę, którą sami wystawiamy, to złorzeczymy bez końca.

Dziwne, że RODO tak nas rusza. Podobnie jak informowanie, że strona korzysta z plików cookies.

Ale trzeba być niezłym optymistą, żeby wierzyć, że zadyma z RODO zmniejszy ilość spamu.

Poza tym mam wrażenie że ilość informacji o RODO jest tak duża, że jeśli ktoś w tej informacji poda, że informuje nas o chęci sprzedaży naszych danych gdzie popadnie, to i tak nikt tego nie zauważy.

Czekam na kolejne genialne pomysły ku naszemu bezpieczeństwu i ochronie prywatności.

Nie zdziwię się, kiedy po otwarciu puszki sardynek znajdę informację o RODO, bo przecież za chwilę te sardynki zobaczą dane mocno wrażliwe – na przykład o tym, że mam problemy żołądkowe. czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

69

FELIETON Nie tak dawno pisałem o tym, że wkrótce pojawią się niedziele niehandlowe i spora część osób w owym handlu pracujących odetchnie z ulgą (nie wszyscy oczywiście, bo zawsze znajdzie się ktoś, kto stwierdzi, że jego sklep spożywczy to tak naprawdę ukryty urząd pocztowy i pretekst do otwarcia znajdzie).

Nas to oczywiście nie dotyczy. Budowlaniec jest budowlańcem. Po to nim został, żeby dzień święty nie za bardzo święcić, a wieczory i noce czasem zamiast w domu spędzać na budowie walcząc z kolejnym zagrożonym terminem. I choć zagrożony termin nie do końca wynika z jego opieszałości, a często z harmonogramów przerastających niejednego stachanowca, to – jak to mawiają klasycy – „było przywyknąć”.

Długie weekendy D

Jarek Mirowski

Co roku w Warszawie nadchodzą jednak momenty zwolnienia jej budowlanego życia – tzw. długie weekendy. Zdarzają się takie chwile, kiedy święto i dzień wolny przypada tuż przed weekendem. I wtedy następuje istny armagedeon urlopowy, który dotyka wszystkich – nie tylko naszą branżę.

Ostatnio przeżywaliśmy majowy weekend, z którym mamy do czynienia co rok. Patrząc na to, co się działo, rodzi się kilka myśli.

Ludzie wyjeżdżają do domów A właściwie do swoich drugich, właściwych, innych – jak zwał tak zwał – domów. Jadą odwiedzić rodziców, znajomych, na urlop, działkę, grillowanie czy też pomieszkać z rodziną, którą widują jedynie w standardowe, krótkie weekendy będące przerwą w pracy.

Miasto pustoszeje To nie tak, że zamiera ruch na ulicach, ale wszystko dzieje się kilka stopni wolniej. Widać wtedy jak dużo ludzi potrzeba, aby tego molocha napędzić. Widać też wyraźnie ile wokół jest budów, które zatrzymują się i są bardziej widoczne na tle wolniej, ale wciąż pracującego miasta.

Buduje się na każdym rogu Wspominałem już o tym. Buduje się na każdym skrawku, gdzie postawić coś się da. A gdy lokalizacja jest atrakcyjna i inwestor stwierdza, że da się zarobić więcej stawiając coś nowego, to wyburza się wszystko co ma zbyt niską wysokość albo zbyt niski standard.

70

Plan zagospodarowania ...wciąż jest mrzonką. Rosną więc różnorakie potworki, plomby, budynki przyklejone niczym bluszcz do starej zabudowy – ale w przeciwieństwie do bluszczu, do starej zabudowy nie pasujące.

Urbaniści kłócą się przy różnych okazjach czy przedwojenna teoria tak zwanych klinów napowietrzających ma dziś zastosowanie, czy jest jedynie teorią na papierze. Na szczęście, dzięki tej teorii udało się uratować Pola Mokotowskie. Gdyby stanęło na nim osiedle, które deweloperzy obiecywali, krakowski smog pewnie mógłby naszemu czyścić buty...

Co za dużo … ...to niezdrowo, wiadomo. Jest popyt, będzie, więc i podaż, to też wiadomo. Tylko, że jak wszyscy dobrze wiemy, dużo nie znaczy też ani dobrze ani zdrowo dla naszej kieszeni. Czasami rozmawiając z właścicielami firm działającymi w województwach innych niż mazowieckie, dziwię się jakiej wysokości stawki udaje im się wynegocjować. Odpowiadają na pytanie odnośnie tego zjawiska w jeden sposób: wszyscy jadą do was, tam biją się, a u nas nie ma kto robić. Może więc należy uciekać od tych świateł wielkiego miasta?

Przypuszczam, że analogicznie sytuacja ma się w większości dużych ośrodków miejskich, w których dzieje się równie wiele, co w stolicy. Nowe budynki, renowacje, rewitalizacje, a przy okazji wysokie tempo życia i pracy. A może da się inaczej. Może nie aż tak jak w długie weekendy, ale jednak spokojniej.

Spełnienia się tego inaczej życzę!

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

71

72

czerwiec â&#x20AC;&#x201C; lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

Opal

57

KAMIENIARSTWO A.KEMPIŃSKI RÓŻNORODNOŚĆ KOLORÓW

SZEROKI ASORTYMENT

ROZSĄDNE CENY

KAMIENIARSTWO A.Kempiński oferuje HURTOWĄ sprzedaż płyt granitowych w szerokim asortymencie i kolorach oraz krawężniki i płyty chodnikowe inne budowlane BIURO: ul. Ceglana 8, Strzegom www.dd-kam.pl tel. 74 8 555 600 e-mail: biuro@ddkam.pl kom. 601 769 788 e-mail: phup.kempinski@gmail.com Adrian 663 735 604

FILIA: ul. Julianowska 24 Piaseczno tel. 74 8 555 600 kom. 501 137 673

Pendrivy z granitu

ręczne wykonanie od 8 do 128 Gb dbałość o szczegóły USB 2.0, USB 3.0 różne kamienie produkt polski

www.zkamienia.art 74

czerwiec – lipiec 2018

nr 3/2018 (94)

Zdjęcia nagrobkowe na porcelanie i krysztale Zdjęcia ze złotym lub platynowym paskiem od

55,-

netto

Proste i wygodne składanie zamówień.

Szybkie i bezpieczne przesyłki kurierskie.

Wszystkie podane ceny są cenami brutto.

Możliwość płatności online

Dlaczego warto podjąć współpracę tylko z nami?

7 lat doświadczenia w branży Dopracowane profile koloru ICC Profesjonalny retusz każdego zdjęcia Termin realizacji zleceń do 7 dni roboczych Szeroki wybór kształtów i wymiarów porcelany Najlepsze kolorowe i czarno-białe zdjęcia na polskim rynku W ofercie również: Zdjęcia na krysztale

Akcesoria nagrobkowe: Krzyże, wazony, lampiony, etc.

Ramki do zdjęć

Środki do pielęgnacji nagrobków

606 701 685 info@fotoporcelana.net www.kontrahenci.fotoporcelana.net ul. Połaniecka 17C, 53-403 Wrocław

MASZ PYTANIA? PROSIMY O KONTAKT.