RDWijzer 1 2015

NUMMER 1 - 2015

'ZONNIGE GEZINSAUTO'

Op de cover

Gezinsauto op zonne-energie STELLA, DE EERSTE GEZINSAUTO OP ZONNE-ENERGIE, WON DIT JAAR DE ‘BEST TECHNOLOGY ACHIEVEMENT’-AWARD, EEN SOORT OSCAR VAN DE TECHNOLOGIE. EERDER AL WON STELLA DE SOLAR CHALLENGE, EEN RACE VOOR AUTO’S OP ZONNE-ENERGIE, DWARS DOOR AUSTRALIË. DIT NAJAAR HOPEN DE MAKERS, STUDENTEN VAN DE TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN, WEER TE WINNEN IN DE CATEGORIE GEZINSAUTO’S.

Voorwoord

VERNIEUWING EN SAMENWERKING Voor onze dienstverlening hebben we veel contact met publiek, bedrijven en instellingen. Zo is het voor onze ontwikkeling belangrijk een vinger aan de pols te houden bij diverse organisaties.

Binnen onze eigen branche, maar ook daarbuiten.

Wat speelt er in Nederland en in Europa op mobiliteitsgebied? Welke wensen hebben de afnemers van onze diensten? Hoe kunnen we onze dienstverlening verbeteren? We hebben veel ervaring met big data, zoals u kunt lezen op pagina 6. De toepassingen hiervan zullen alleen maar toenemen. Daarin willen we voorop blijven lopen, op een verantwoorde manier.

Ook blijven we actief informatie uitwisselen over technologische en maatschappelijke ontwikkelingen, zoals intelligente transportsystemen (ITS). Dat doen we bijvoorbeeld via onze relatiedagen, waarvan u het verslag kunt zien op pagina 10. Maar ook via dit magazine. Het zomernummer verschijnt in een andere vorm, met nog nadrukkelijker aandacht voor innovatie en resultaten van samenwerking. Hopelijk krijgt u hiermee een goede indruk van wat de RDW te bieden heeft en waarop we ons richten.

Ik wens u veel leesplezier.

Ab van Ravestein Directeur RDW

2

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

“Al jaren rijden auto’s op zonne-energie de race van 3.000 kilometer door Australië. Met als doel om zo snel mogelijk van A naar B te komen,” vertelt Anton van der Heijden, relatiemanager van de RDW. “Die snelheid was altijd het belangrijkste. De voertuigen die werden ontwikkeld waren daardoor klein, licht en met ruimte voor één persoon. In 2013 kwam daar een nieuwe categorie bij: ‘urban cars’, gezinsvoertuigen voor dagelijks gebruik. Zo’n auto heeft een kenteken nodig en moet formeel toegelaten worden op de openbare weg.”

WELKE REGELGEVING? “Studenten van de TU Eindhoven gingen de uitdaging aan om een geheel nieuw concept te ontwikkelen,” vervolgt Van der Heijden. “De RDW was vanaf het begin betrokken. Dat moest ook wel, vooral om mee te denken over de eisen voor zo’n nieuw voertuig. Studenten zijn niet gewend om te denken binnen kaders van wet- en regelgeving. Maar ze moeten er wél aan voldoen om een kenteken te krijgen.” Het begint al met vragen als: waar is de wetgeving te vinden?

Waar moeten we naar kijken? In welke categorie past ons voertuig en welke eisen gelden dan?

GEEN RUITENWISSERS Ruitenwissers zijn bijvoorbeeld verplicht voor gezinsauto’s. Maar de studenten wilden die juist niet, want ze geven weerstand en de accu gaat sneller leeg. In samenwerking met TNO was het voorstel een folie te gebruiken dat (regen)water snel wegleidt. Dat zorgde voor zeer interessante discussies. Van der Heijden: “Stella kreeg uiteindelijk een kenteken. Een enorme prestatie, want de studenten zijn vanaf nul begonnen.“ OPVOLGER “Een nieuw team studenten is nu bezig met de opvolger van Stella, voor de Solar Challenge in dit najaar. Die moet nog beter worden, want de concurrentie zit ook niet stil. Voor ons is het belangrijk om bij dit soort innovaties betrokken te zijn. We stellen ons dan ook niet op als strenge scheidsrechter, want ook wij leren van zo’n project. Onze kennis blijft op peil en we kunnen op tijd inspelen met nieuwe regelgeving.”

En verder Bandenlaboratorium, RDW Testcentrum

Werken met big data

Kenteken landbouwvoertuigen?

Pagina 6 - De RDW beschikt over miljoenen digitale gegevens van voertuigen en automobilisten. Hoe gaat de organisatie daarmee om? Hoe zit het met de privacy en beveiliging?

Zeger Baelde, manager Registratie & Informatie, gaat in op het RDW-beleid rondom big data.

Pagina 16 - Dilemma: ZLTO (vereniging voor ondernemers in de groene ruimte) en de RDW over de plannen voor het invoeren van een kentekenbewijs voor landbouwvoertuigen vanaf 2017. Is de kentekening noodzaak of zorgt het vooral voor onnodige rompslomp?

4

RDW relatiedagen

10

Feiten & Cijfers

13

Nieuw: administratie voertuighandel makkelijker

14

In het buitenland: de gevolgen van smog in Azië

18

Vijf vragen over…

Nederland als voorzitter van de Europese Raad

23

Samenwerking Rijkswaterstaat en de RDW

24

KIT: de technische helpdesk van de RDW

26

In het kort

30

‘CRIMINELEN MAKEN STEEDS MINDER KANS DOOR SAMENWERKING BINNEN DE KETEN’

Erkenningen & Toezicht

Actie zelfbouwmotorfietsen

Pagina 20 - De afdeling Erkenningen & Toezicht verleent diverse erkenningen aan voertuigbedrijven, zoals het mogen verrichten van tenaamstellingen. Een andere taak is erop toezien dat de erkenninghouders zich aan de regels houden.

Pagina 28 - Zelfgebouwde motorfietsen bevatten regelmatig gestolen onderdelen, ontdekten de politie en de RDW. De organisaties bundelden samen met stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVC) en een flink aantal andere partijen de krachten tegen de criminelen.

Colofon RDWijzer is een uitgave van de RDW, bestemd voor de voertuigbranche. Hoofdredactie Erwin Hazenack en Thérèse de Vroomen Redactieadres RDW, Afdeling Communicatie, Postbus 777, 2700 AT Zoetermeer Bladformule, redactie en vormgeving KRIS KRAS context, content and design Fotografie / illustratie RDW, Freek van Arkel, Hollandse Hoogte, Jurgen Koopmanschap, Bart van Overbeeke, Ivar Pel, Menno Ridderhof, Henk Stolker, Target Press, Henk Veenstra RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

3

CODE E4 TOT IN DE DETAILS

4

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

BANDENLABORATORIUM 85% van de bandencertificaten wereldwijd wordt verzorgd door de RDW. Het gaat om een certificaat met milieulabel, dat informatie bevat over brandstofverbruik, geluid en grip op nat wegdek (veiligheid). Het label is verplicht voor alle banden in Europa. De RDW test veel van de banden in het testcentrum in Lelystad. Certificaten van de RDW zijn te herkennen aan code E4.

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

5

Alle voertuigen en alle automobilisten zijn geregistreerd. Ze vertegenwoordigen miljoenen data. Elke dag komen daar gegevens bij rondom verkeer en vervoer. Alleen al bij digitaal parkeren gaat het om vierhonderd miljoen transacties per jaar. Die data komen direct of indirect bij de RDW. Dat vraagt om een verantwoordelijke aanpak en een helder beleid.

BETROUWBAAR EN TRANSPARANT

WERKEN MET BIG DATA D

e RDW heeft toegang tot gigantisch veel digitale gegevens, oftewel ‘big data’. Deels via eigen registraties uit de eigen wettelijke taken, deels via koppelingen met registratiesystemen van andere overheden en uitvoeringsinstanties. Bijvoorbeeld de basisregistratie van gemeenten (NAW-gegevens), het Kadaster en het Nationaal Handelsregister (NHR). Hoe gaat de RDW om met de gegevens die de organisatie verzamelt en beheert? Wat zijn het beleid en de visie op big data voor nu en de langere termijn?

Steeds meer data Zeger Baelde, manager van de divisie Registratie en Informatie (R&I), is dagelijks met data bezig en kijkt naar de mogelijkheden van big data. “We zien dat er enorm veel gegevens beschikbaar komen door digitalisering van processen, zoals parkeren en internationale uitwisseling van gegevens. Daarnaast verstrekt de RDW meer informatie aan andere overheden. Op dit moment staan we aan het begin van wat straks allemaal kan.

Zo hebben voertuigen steeds meer sensoren, die allemaal data verzamelen waar we wat mee kunnen in het kader van onze wettelijke taken. De technologie om deze data te verzamelen is voorhanden. Voor de RDW is het gebruik van big data voor de uitvoering van onze wettelijke taken nog experimenteel.

6

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

Doordat de gegevens van de RDW veelvuldig gebruikt worden in bedrijfsprocessen van andere organisaties, zoals de Belastingdienst en de politie, stelt dit hoge eisen aan de betrouwbaarheid, integriteit en beschikbaarheid van data. “We zijn actief bezig zijn om de kwaliteit van data hoog te houden.

Aan onvolledige of achterhaalde gegevens hebben we weinig.”

Daarnaast is het belangrijk dat burgers vertrouwen houden in een overheid die steeds meer data verzamelt. “We verzamelen niet om het verzamelen. Het moet wel passen bij onze wettelijke taken en verantwoordelijkheden. Een partij als Google verzamelt oneindig veel data. Dat doen wij niet.” Ook besteedt de RDW veel aandacht aan informatiebeveiliging en privacybescherming, en laat dit jaarlijks toetsen door onafhankelijke deskundigen.

Alles digitaal “De RDW gaat steeds meer processen verder digitaliseren, onder meer om gegevens gemakkelijker actueel te houden en te delen. Zo kunnen fabrikanten en importeurs vanaf oktober alleen nog op basis van een Certificaat van Overeenstemming (CvO) een kenteken voor een voertuig aanvragen. Een digitaal CvO van de fabrikant in plaats van een papieren CvO wordt de standaard.” De kwaliteit van de door de RDW geregistreerde

'DUIDELIJK ZIJN OVER WELKE DATA JE VERZAMELT EN WAT JE ERMEE DOET'

Naam Zeger Baelde Functie Manager Registratie en Informatie (R&I) Opleiding Erasmus Universiteit, Accountancy Grootste uitdaging Gegevens op een veilige en toegankelijke manier verzamelen en opslaan.

Hoe meer gegevens erbij komen, hoe belangrijker goed databeheer wordt.

Anders heb je wel veel, maar kun je er weinig mee.

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

7

'MEER GESTOLEN AUTO'S TERUGGEVONDEN DOOR HET DELEN VAN DATA' brongegevens neemt hierdoor toe. Dit sluit bovendien naadloos bij het kentekenbewijs dat de RDW sinds 1 januari 2014 afgeeft. Op de chip op deze kentekencard zal dan ook het digitale CvO geplaatst worden. Daarnaast sluit de digitalisering aan bij de Europese regelgeving. De kentekenaanvraag kan op deze manier sneller verlopen en registratie gebeurt op basis van de werkelijke voertuiggegevens. “Het voordeel voor importeurs en fabrikanten is dat ze minder papierwerk hebben en efficiënter kunnen werken. Voor ons betekent het dat we voor elk voertuig op elk moment de juiste gegevens beschikbaar hebben.”

Sneller en slimmer dan criminelen Het bestrijden van voertuigcriminaliteit is een van de taken die de RDW beter kan vervullen via dataverzameling en -analyse.

Baelde: “We werken hierbij samen met de Belastingdienst, gemeenten en de politie. Door het delen van data kun je als overheid je processen effectiever en efficiënter inrichten. Door samenwerking in één meldpunt voor gestolen voertuigen worden aangiften sneller geregistreerd. Dat is nu binnen twee uur, in plaats van een paar dagen. De kwaliteit en tijdigheid van informatie is belangrijk, want criminelen werken snel.

Sommige gestolen auto’s konden nu al binnen een paar uur bij de grens worden aangehouden. Mede hierdoor is voor het

8

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

eerst sinds jaren het terugvindpercentage gestegen.”

Afgelopen jaar hebben we een pilot uitgevoerd in samenwerking met de gemeente Amsterdam. Deze maakte op een aantal plekken foto’s van kentekenplaten van geparkeerde auto’s, om te controleren of de kentekenhouders parkeerbelasting hadden betaald. De digitale gegevens hebben we vervolgens gekoppeld aan ons register. Als een geparkeerde auto op ‘export’ of ‘gestolen’ bleek te staan, gaven wij een seintje aan de politie om het voertuig goed in de gaten te houden. Door data te delen, bereiken we samen veel meer. Baelde: “Vanwege het succes gaan we de pilot verder uitbreiden in Amsterdam.

In 2016 volgen waarschijnlijk ook Rotterdam en Den Haag. Dit soort samenwerkingsvormen neemt toe, omdat data beschikbaar komen die voor verschillende partijen interessant zijn.”

Risicogestuurd toezicht en profielen De toename van betrouwbare digitale data zorgt voor meer en betere mogelijkheden voor risicogestuurd toezicht. De RDW stelt bijvoorbeeld op basis van data uit het verleden zogeheten risicoprofielen samen. Dat is nuttig voor het toezicht: erkenninghouders die voldoen aan de kenmerken van een dergelijk risicoprofiel hebben grotere kans dat de RDW langskomt om te controleren. Dit soort risicogestuurd toezicht heeft de toekomst, want het scheelt tijd en geld. “Deze mogelijkheden komen gewoon op ons af,” vervolgt Baelde.

“Risicogestuurd toezicht is mooi en biedt ons en erkenninghouders voordelen, maar we gaan er wel zorgvuldig mee om.

De profielen mogen niet herleidbaar zijn naar personen. Voor bedrijven is wettelijk meer mogelijk, toch zijn ook die profielen geanonimiseerd op een hoger niveau. Verder trekken we nooit zomaar vergaande conclusies op basis van data. Aan het vaststellen van een sanctie gaat altijd een controlebezoek van de RDW vooraf.”

Vertrouwen in de overheid Het is belangrijk dat burgers vertrouwen hebben dat hun privacygevoelige gegevens bij de RDW in goede handen zijn.

Op technologisch gebied kan veel. Er zit nauwelijks een rem op de hoeveelheid data die opgeslagen en gekoppeld kunnen worden. Veel mensen maken zich daarom zorgen over hun privacy, zeker als het gaat om allerlei wettelijk verplichte registraties. “In de openbare ruimte bestaat privacy eigenlijk niet meer”, stelt Baelde. “Op veel plaatsen hangen camera’s en ook apparaten als mobiele telefoons zenden signalen uit en registreren veel. Daar heb je als gewone burger nauwelijks nog invloed op. De verantwoordelijkheid voor goed beheer van persoonsdata verschuift steeds naar degene die deze persoonsgegevens registreert en verzamelt.” De RDW wil transparant zijn over wat we met persoonsgegevens doen en achteraf kunnen aantonen wat we ermee hebben gedaan. Hier hoort bijvoorbeeld bij dat iemand eenvoudig een verkeerde registratie kan laten aanpassen. Dit databeheer is bij de RDW vastgelegd in een aantal richtlijnen waar we aan voldoen: ISO 27001, de standaard voor informatiebeveiliging, de Electronic Data Processing Audit (EPD) en de Privacy Audit. Dit wordt jaarlijks door een onafhankelijke deskundige gecontroleerd.

Naast controle leveren deze onderzoeken ook voorstellen over bijvoorbeeld logging, autorisatiebeheer of beveiliging van gegevens op. Dit om het managen van deze data continu te verbeteren en aan te passen aan nieuwe ontwikkelingen.

Gegevens veilig De RDW heeft een grote rol bij het verbeteren van de digitale overheid, zodat iedereen in Nederland op een veilige manier online zaken kan regelen met de overheid. Op dit moment gebeurt dat via DigiD, met een persoonlijke gebruikersnaam en wachtwoord. Baelde: “Het is de bedoeling om dit proces te verbeteren en nog veiliger te maken. Straks zal ook een identiteitsbewijs nodig zijn om je online te identificeren. Een identiteitskaart, paspoort of rijbewijs dus. In het nieuwe rijbewijs zit daarom een chip. Die is te scannen via een speciale reader of mobiele telefoon. Deze zogenoemde twee-factor-authenticatie (‘je weet iets’ en ‘je hebt iets’) is nog in ontwikkeling, maar dat komt er dit jaar wel aan. Verder gaat de identificatie van erkenninghouders digitaal en ook daaraan stellen we hoge eisen. Voor al deze processen geldt: de kwaliteit en bescherming van data staat voorop. Denemarken is al ver met het inrichten van de digitale overheid. Daarom hebben we samen met onze Raad van Toezicht daar een bezoek gebracht om te leren van hun ervaringen.”

Data-revolutie “Wat de groei van data betreft, staan we echt nog maar aan het begin. Straks wordt de grote uitdaging: wat gaan we met al die data doen? Wat kunnen we ermee? Voorbeelden die eraan komen, zijn nieuwe vormen van heffingen op basis van gebruik van het voertuig. Natuurlijk liggen hier politieke besluiten aan ten grondslag. Zo ligt er nu een wetsvoorstel voor tolheffing op de A15 bij Nijmegen en de Blankenbergtunnel bij Rotterdam.

We bekijken hoe we hiervoor het beste de data kunnen verzamelen en hoe we de datadistributie kunnen regelen. Uiteraard spelen hierbij ook privacy-aspecten en dat het databeheer veilig en goed en geregeld moet zijn. Ook internationaal wisselen we steeds meer data uit. We zijn daar nu al op voorbereid.”

BIG DATA EN RISICO'S Veel mensen maken zich zorgen over hun privacy nu steeds meer persoonlijke informatie digitaal beschikbaar is. Terecht? Hoe moeten we omgaan met big data-ontwikkelingen? Gaan organisaties als de RDW zorgvuldig genoeg om met gegevens van burgers? Bart Jacobs, hoogleraar Computerbeveiliging aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, geeft zijn visie.

D

e RDW staat bekend als een degelijke, technisch competente organisatie. Ik begrijp dat ze beschikken over enorm veel digitale gegevens, gezien hun taken en verantwoordelijkheden. Met een aantal ICT-ontwikkelingen loopt de RDW voorop.

Daarbij zijn transparantie, bescherming van privacy en betrouwbaarheid sleutelwoorden voor de RDW. Dat zijn mooie woorden, die zelfs Facebook gebruikt, maar de vraag is wel hoe dit concreet wordt ingevuld.

PET Het is mij onduidelijk of gebruikgemaakt wordt van Privacy Enhancing Technologies (PET), bijvoorbeeld bij het delen van databases. Als de RDW gebruik wil maken van de database met parkeergegevens en kentekens van de gemeente Amsterdam, kan die database verhaspeld worden voor dit doel. De RDW hoeft dan niet alle kentekens te zien, maar krijgt alleen een melding als er iets aan de hand is.

Discussie Het toepassen van technieken als PET geeft meer zekerheid dat de privacy is gewaarborgd. Veel mensen zijn echter niet op de hoogte van de technische mogelijkheden en vragen niet door op dit soort punten. Daardoor blijft de discussie over het gebruik van big data soms abstract.

Profielen Als de RDW aangeeft transparant te willen zijn, vraag ik mij direct af of dat ook geldt voor de profielen die gebaseerd worden op big dataanalyses. Kan een persoon of organisatie zijn profiel opvragen bij de RDW? Of ertegen bezwaar maken? Over dergelijke vragen moeten we als samenleving nadenken.

Naïef In de wereld van big data bestaat op dit moment nog weinig transparantie. Daar komt bij dat er naïef gedacht wordt over big data-analyse.

Veel mensen denken dat er altijd een waarheid uit rolt, maar dat is niet zo. Het gaat alleen maar om een waarschijnlijkheid. Wat als er straks bijvoorbeeld in de supermarkt extra op je gelet wordt, omdat de computer zegt dat je een risicoprofiel hebt? Welke rechten hebben mensen? Kunnen we navragen bij organisaties hoe ze tot profielen komen? Wat doen we als profielen niet blijken te kloppen? De analyse van big data staat nu nog in de kinderschoenen. Dat geldt ook voor regulering en wetgeving. De huidige wetten zullen de komende jaren aangepast moeten worden aan de nieuwe mogelijkheden.

RDWIJZER RDWIJZER - NUMMER - NUMMER 1 - 2015 1 - 2015 9

9

RDW-relatiedagen in vogelvlucht

Bouwen aan sterke relaties 35 JAAR RDW TESTCENTRUM LELYSTAD. DAT WAS DE AANLEIDING VOOR DE BEDRIJVENDAG VAN DE RDW OP 10 JUNI. OP 9 JUNI STOND HET TESTCENTRUM IN HET TEKEN VAN DE RELATIEDAG VAN DE AFDELING ONTHEFFINGEN, DIE DE RDW ELKE TWEE JAAR ORGANISEERT VOOR ONDER MEER KLANTEN, HANDHAVINGSORGANISATIES EN WEGBEHEERDERS.

R

uim tweehonderd bezoekers waren aanwezig op de relatiedag van de afdeling Ontheffingen van Toelating & Toezicht Voertuigen (TTV) op 9 juni 2015. Voertuigen die wettelijk gezien te hoog, te breed of te zwaar zijn voor toelating op de openbare weg, kunnen via deze afdeling een ontheffing krijgen.

Klant en toekomst ‘Het jaar van de klant’ is het thema van TTV voor 2015.

Hierbij sloot de relatiedag van Ontheffingen aan. Relaties konden bijvoorbeeld zelf een bijdrage leveren, onder meer door workshops te organiseren en exceptionele voertuigen te tonen. Zo waren er transportbegeleiders, een landbouwvoertuig, twee exceptionele transporten, een ITS-voertuig en een mobiele kraan. De dag zelf had als thema ‘Op weg naar de toekomst’.

Tijdens een van de workshops maakten de deelnemers kennis met nieuwe vormen van ontheffingsverlening. Er komen meer online mogelijkheden, zoals een vernieuwde digitale kaart die aangeeft waar kan worden gereden.

Daarnaast bestond veel interesse voor een workshop

10

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

over de invoering van kentekens voor landbouwvoertuigen en mogelijke ontheffingsverleningen.

Bedrijvendag De RDW Bedrijvendag op 10 juni 2015 trok ruim honderd mensen, waaronder fabrikanten van voertuigonderdelen, aanhangwagens en kentekenplaten. Ook veel RDW’ers waren aanwezig om vragen te beantwoorden en relaties te onderhouden.

Chips, ITS en data De Bedrijvendag startte met presentaties van innovaties waarbij de RDW betrokken is. Bijvoorbeeld de chip op kentekenplaten, waarmee diefstal van de kentekenplaten is te voorkomen. Informatietechnologiebedrijf CGI ging in op de mogelijkheden van intelligente transportsystemen (ITS) en zelfrijdende voertuigen.

Japan is al volop bezig met proeven op lokale snelwegen en boekt resultaten op het gebied van verkeersveiligheid en het milieu. Parkeerdienstverlener QPark liet zien hoe open mobiliteitsdata automobilisten kan helpen bij bijvoorbeeld het vinden van parkeerplekken. Veel deelnemers waren verrast over de diversiteit van de dienstverlening en taken van de RDW.

Symbolisch, met een stuur in de hand, krijgt een transporteur een kijkje in de toekomst van ontheffingen. Zo komen er digitale kaarten met daarop alle obstakels voor exceptioneel transport, zoals spoorwegovergangen en wegwerkzaamheden (foto boven).

Een demonstratie van een voertuig dat via apparatuur de menselijke ogen kan overnemen.

Dit werd getoond op het beeldscherm van een laptop. De RDW gaat een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling en het testen van intelligente transportsystemen (ITS).

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

11

In de omgeving van Lelystad wordt tijdens de relatiedag gereden met een exceptioneel voertuig, om te laten zien dat deze op een veilige manier een rotonde kan nemen. Ondanks de exceptionele lengte en breedte van het voertuig is dit mogelijk dankzij gestuurde assen.

Johan Boxma, relatiemanager van de RDW, sprak als dagvoorzitter de RDW Bedrijvendag aan elkaar.

‘MOOI OM TE ZIEN HOE HET RDW TESTCENTRUM IN LELYSTAD NA 35 JAAR NOG STEEDS HET MIDDELPUNT IS VAN DE NIEUWSTE ONTWIKKELINGEN EN DE SAMENWERKING BINNEN DE MOBILITEITSBRANCHE’

Drukbezochte workshop tijdens de relatiedag ontheffingen: Hero Dijkema van landbouworganisatie Cumela geeft uitleg over landbouwvoertuigen, kentekens en ontheffingen.

12

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

FEITEN & CIJFERS Uit het RDW-jaarverslag 2014 De RDW maakt zich sterk voor veilig en duurzaam wegverkeer. De RDW beheert transportdata en beslist over het toelaten van voertuigen op de Nederlandse en Europese wegen. Daarnaast geeft de RDW belangrijke documenten af, zoals het rijbewijs en de kentekencard. De RDW houdt ook toezicht, bijvoorbeeld op de APK bij garagebedrijven. Feiten en cijfers van een aantal belangrijke RDW-taken vindt u hier op een rij. Ze komen uit het RDW-jaarverslag 2014.

4,6

3.685.428 afgegeven kentekencards Sinds 2014 geeft de RDW de kentekencard af.

miljard

400 keer per dag een verkeerd genoteerde tellerstand.

informatieverstrekkingen uit registers Toename van 80% in totale elektronische informatieverstrekking uit de registers.

6.978.650 33.167 afgegeven typegoedkeuringen (inclusief testen)

ONLINE JAARVERSLAG Meer feiten en cijfers vindt u in het online jaarverslag van de RDW: jaarverslag.rdw.nl

APK-keuringen in Nederland (licht + zwaar) De RDW houdt toezicht op de uitvoering van APKkeuringen.

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

13

'WE ZIJN VEEL MINDER TIJD KWIJT'

14

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

EENVOUDIGER VOERTUIGEN VERHANDELEN

HET NIEUWE SYSTEEM VOELT VERTROUWD Erkende bedrijven verhandelen onderling bijna twee miljoen voertuigen. De RDW heeft de administratie van deze handel begin 2015 sterk vereenvoudigd. Arie Brink van Autobedrijf Boerhof vertelt hoe het werkt en wat de voordelen zijn.

A

utobedrijf Boerhof verkoopt ongeveer 1.250 voertuigen per jaar, waarvan 300 aan handelaren. "Het nieuwe systeem van de RDW levert ons ongeveer een kwartier tijdwinst per dag op,” zegt Arie Brink. Hij verzorgt de verkoopadministratie bij het autobedrijf, waar zo’n 80 medewerkers werken, verdeeld over 5 vestigingen in Groningen. Boerhof zit in Sappemeer, Tolbert, Roden en op 2 plekken in de stad Groningen.

Rompslomp Wat is er precies verbeterd? Brink: “Voor elke auto die we aan een handelaar verkochten, moesten we een tijdelijk documentnummer aanvragen bij de RDW. De handelaar gebruikte het nummer om via zijn eigen systeem een vrijwaring aan ons te geven. Het was behoorlijk omslachtig. Daar kwam bij dat we alle administratie minimaal twee jaar op papier bewaarden. Het gaat om enorme aantallen mappen vol met printjes en kopietjes. Het scheelt ons dus niet alleen tijd, maar ook fysieke opbergruimte. Ga maar na: als je jaarlijks een paar honderd voertuigen verkoopt, dan horen daar heel wat administratieve handelingen bij, inclusief papierwerk.”

Digitaal overschrijven Een tijdelijk documentnummer aanvragen hoeft niet meer. De RDW heeft geregeld dat handelaren het voertuig digitaal kunnen overschrijven, zonder dat zij eerst een tijdelijk documentnummer hoeven aan te vragen. Dat maakt nogal uit, aangezien het om zo’n twee miljoen voertuigen gaat die bedrijven onderling verhandelen. Erkende bedrijven kunnen inloggen bij hun provider of de RDW en vullen dan een aantal gegevens in, zoals het kenteken en het bedrijfsnummer van de koper.

Deze ziet in zijn eigen applicatie dat het voertuig klaarstaat voor overname. Als hij daarop een akkoord geeft, dan staat

het voertuig direct in zijn bedrijfsvoorraad en ontvangt hij het bedrijfsvoorraadverslag. Ook ontvangt hij een vrijwaring die hij aan de verkoper overhandigt. De verkopende partij ziet direct de vrijwaringsgegevens van het voertuig in de eigen applicatie.

Voor de voertuigbranche is het een grote verbetering.

Eén keer inloggen Naam Arie Brink Functie Verkoopadministratie, Autobedrijf Harry Boerhof Groningen Tip voor de RDW Wij zijn eigenlijk heel tevreden over de samenwerking.

Het ging allemaal heel vloeiend. Als pilotdealer voor het nieuwe systeem hadden we tussendoor een paar tips.

Bijvoorbeeld over onduidelijke termen in de applicatie. Die pikte de RDW meteen op. De enige tip zou zijn: ga zo door!

“Het werkt echt heel eenvoudig. Ik vind het ideaal,” zegt Brink enthousiast. “We kunnen alles heel snel online regelen. Het proces is sneller en simpeler geworden. Een ander voordeel is dat we nu na één keer inloggen meerdere voertuigen kunnen opgeven. Voorheen moest je bij elk voertuig opnieuw inloggen.

Daar werd ik niet blij van. Nu klik je gewoon op ‘nieuw’ en je kunt weer verder. Het is goed dat de RDW dit soort verbeteringen doorvoert.”

Proef Het nieuwe systeem is in mei 2015 ingevoerd. Daarvoor was het een pilotproject waaraan Autobedrijf Boerhof deelnam.

Brink: “We waren ook al pilotdealer rond de invoering van de kentekencard. Dat beviel goed, want je bent snel op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen.

Dus toen de RDW ons vroeg voor deze pilot, zeiden we meteen ‘ja’. Tijdens de pilot hadden we veel contact met mensen van de RDW, vooral met ICT’ers en bedrijvencontroleurs. Zo hebben we meegedacht over het online overzetten van gegevens naar handelaren. Ook zijn sommige termen in de applicatie aangepast, omdat we ze onduidelijk vonden. Verder kon je eerst geen kilometerstand invullen als verkoper. Voor handelaren is het handig om dat te weten, vonden wij. Nu staat het als optie erbij. Maar dit zijn echt kleine verbeterpunten.

Eigenlijk werkte het systeem meteen goed. Inmiddels weten we bijna niet beter!”

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

15

Kentekenbewijs voor landbouwvoertuigen

NOODZAAK OF EXTRA De plannen voor het invoeren van een kentekenbewijs voor landbouwvoertuigen deden heel wat stof opwaaien. Volgens de RDW is het onontkoombaar, terwijl LTO opziet tegen extra kosten en administratieve lasten.

H

et wetsvoorstel ligt nu in de Tweede Kamer. Als het voorstel goedgekeurd wordt, dan moeten alle landbouwvoertuigen per 1 januari 2017 een eigen kenteken hebben. Herman van Ham van LTO heeft nog steeds zijn twijfels bij deze nieuwe wetgeving. “Het uitgangspunt is een verbetering van de verkeersveiligheid. Daar staan wij natuurlijk achter. Maar hebben we daar nu echt een kenteken voor nodig? Een kenteken op zich draagt niets bij. De regels eromheen wel, zoals een behoorlijke rijopleiding, kennis en bewustwording.” Willem Rijnberg van de RDW is het met Herman van Ham eens: “Een kenteken voor landbouwvoertuigen is geen doel op zich. Nederland is een van de laatste landen in Europa die kentekening voor landbouwvoertuigen verplicht stelt. We moeten wel om andere zaken mogelijk te maken.”

16

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

Meer draagvlak vanuit ondernemers Zo kan er dankzij de kentekening nu ook een wet worden ingevoerd om de maximale snelheid van landbouwvoertuigen te verhogen naar 40 kilometer per uur. Rijnberg: “Landbouwvoertuigen mogen nu op de openbare weg niet harder rijden dan 25 kilometer per uur. En dat terwijl de meeste moderne landbouwvoertuigen wel harder kunnen. Om die maximum snelheid te handhaven hebben we rugnummers nodig. Ook kunnen we het afgeven van ontheffingen beter in de hand houden.” Van Ham denkt dat de verhoging van de maximum snelheid zeker gaat bijdragen aan het draagvlak vanuit ondernemers voor de kentekeninvoering.

“Daarnaast spannen we ons in om meer wegen op te stellen voor landbouwverkeer, zodat we dorpscentra kunnen mijden. Hopelijk helpt de kentekenvoering daarbij. Dat weegt dan in ieder geval nog op tegen alle lasten die aan het kentekenbewijs kleven.”

Extra kosten en administratie De invoering van kentekenbewijzen levert volgens van Ham namelijk veel administratieve rompslomp op. “Niemand zit te wachten op meer administratie en extra kosten. Het moet praktisch blijven. Ik hoop dat daar rekening mee gehouden wordt.” Rijnberg: “Uiteraard komt er papierwerk bij kijken en kost het geld.

Daar ontkom je niet aan. Maar de honderden euro’s waarover in de media gesproken werd, dat is onzin. Zoals het er nu naar uitziet zijn de kosten voor bestaande voertuigen in totaal ongeveer 35 euro. Een nieuwe kentekenplaat kost ongeveer 10 tot 15 euro en het tarief voor het conversietraject ligt lager dan 20 euro.

Voor nieuwe voertuigen moeten er, net als bij personenauto’s, kosten voor de tenaamstelling worden betaald.”

ROMPSLOMP? Belasting en APK-plicht Van Ham: “Goed, er zijn alleen ook tractoren die maar heel incidenteel op de openbare weg komen. Wel zonde dat ook zij dit moeten regelen.

Het zou beter zijn om voor hen een uitzondering te maken. En met deze kosten ben je er nog niet, toch? Hoe zit het met de motorrijtuigbelasting en de APK-plicht voor landbouwvoertuigen?

LTO pleit voor vrijstelling van elke vorm van belasting.” Rijnberg: “Motorrijtuigbelasting voor landbouwvoertuigen is niet ter sprake op dit moment. Daarnaast is een APK-keuring alleen verplicht voor snelle landbouwvoertuigen in het type T5. Dat heeft te maken met de nieuwe EU-regelgeving vanuit Brussel. We moeten rekening houden met strenge eisen, maar willen het verder vooral werkbaar houden.

Daarom vragen we de branche ook om als klankbord mee te denken over hoe de APKkeuring eruit moet zien.” LTO zou graag een privaat keuringssysteem willen, waarbij de landbouw- en mechanisatiebranche zelf een certificaat ontwikkeld. “We moeten het niet

onnodig complex maken”, vertelt van Ham. “Wij kunnen vanuit onze expertise beoordelen welke praktische zaken belangrijk zijn voor de veiligheid. Dat zijn bijvoorbeeld goede verlichting en remmen. Maar een scheurtje in de beschermhoes van het

Samen met branche Naast de APK is de branche ook betrokken bij het invoeren van het trekker rijbewijs per 1 juli. Rijnberg: “Deze nieuwe wetgeving kan beter worden gehandhaafd dankzij de invoering van het kenteken voor landbouwvoertuigen en zal zeker bijdragen aan de veiligheid.”

Van Ham: “We hebben meegedacht over het rijbewijs ook intensief samengewerkt met instanties als Veilig Verkeer Nederland. Ik hoop en verwacht dat deze nieuwe ontwikkelingen bijdragen aan minder letselongevallen waarbij landbouwvoertuigen betrokken zijn.”

HERMAN VAN HAM, BESTUURDER BIJ ZLTO EN LTO NEDERLAND: “ZLTO is een vereniging voor ondernemers in de groene ruimte. We vertegenwoordigen de landbouwsector en waken ervoor dat de invoering van het kenteken voor landbouwvoertuigen niet teveel rompslomp met zich mee brengt. In 2014 heeft onze landelijke organisatie LTO samen met CUMELA Nederland en Fedecom een gezamenlijk advies aan minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) gepresenteerd voor de invoering van een kentekenplicht voor nieuwe landbouwvoertuigen. We pleiten voor de invoering van een pragmatische systematiek tegen de laagst mogelijke kosten en lasten.”

WILLEM RIJNBERG, AFDELINGSMANAGER RELATIEMANAGEMENT BIJ DE RDW: “Het voorstel voor een kenteken voor landbouwvoertuigen speelt al jaren. Ik denk al wel 15 jaar in totaal.

Kentekening is geen doel op zich, maar wel noodzakelijk om bepaalde veranderingen mogelijk te maken. Bijvoorbeeld de APK-keuringsplicht voor T5-voertuigen. Vanuit de RDW houden we toezicht op het juist uitvoeren van de APK, maar voor de invoering betrekken we allerlei partijen vanuit de landbouwbranche, waaronder LTO. De branche is onze klankbord en denkt mee. Al hebben wij natuurlijk ook te maken met regelgeving vanuit de EU, die recentelijk vernieuwd is.”

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

17

WAT IS SMOG? De term smog is een samentrekking van het Engelse smoke en fog en dateert uit de jaren 50 van de vorige eeuw. De term werd toen gebruikt voor ernstige vervuiling door zwaveldioxide en fijn stof. Tegenwoordig spreken we van smog als de lucht sterk verontreinigd is door ozon (O3), fijn stof (PM10), zwaveldioxide (SO2) en/of stikstofdioxide (NO2). Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is smog uit fijn stof in Nederland relatief gezien de meest voorkomende vorm ervan.

Het gaat dan om bijvoorbeeld vuurwerk of paasvuren die plaatselijk een grote hoeveelheid kleine stofdeeltjes de lucht in sturen.

18

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

Geen zon te zien LEVENSGEVAARLIJKE LUCHT

Smog. Een paar keer per jaar hebben we er in Nederland ook last van.

Vooral op windstille, droge dagen ligt er een bruine deken boven stedelijke gebieden. Is smog in Nederland (gelukkig) een relatief zeldzaam fenomeen, in veel Aziatische megasteden is deze ‘mist’, waarin het zicht minder dan 50 meter is, eerder regel dan uitzondering.

Lage emissies

NEP, het milieuprogramma van de Verenigde Naties, schrijft in het rapport Atmospheric Brown Clouds dat deze vorm van luchtvervuiling in toenemende mate leidt tot gezondheidsproblemen. Door smog zouden alleen al in India en China jaarlijks zo’n 350.000 mensen vroegtijdig sterven door ademhalingsproblemen en hartklachten. De bruine of grijze wolken zijn in deze landen soms wel tot drie kilometer dik. Ze vormen volgens het UNEP een wereldwijd probleem en stellen het milieubeleid voor een serieuze en grote uitdaging. Smog heeft zelfs zo’n impact op het leven op aarde dat wanneer de smog van de ene op de andere dag zou verdwijnen, de temperatuur wereldwijd met twee graden zou stijgen. Daarom moet in de visie van het UNEP bestrijding van de smog samengaan met beteugeling van de uitstoot van broeikasgassen. De onderzoekers constateren dat de bruine wolken in steden als Peking, Shanghai, New Delhi en Karachi 10 tot 25% van het zonlicht afschermen. Iedere 10 jaar wordt het licht 3 tot 4% gedimd. Omdat een deel van het zonlicht de aarde niet bereikt, lijkt het alsof de wolken klimaatverandering tegengaan. De smog, die zich niet alleen boven Azië bevindt, maar zich ook uitstrekt over het Midden-Oosten, het Amazonegebied en zuidelijk Afrika, leidt tot veranderingen in weerspatronen. Op sommige plaatsen wordt het droger, terwijl elders juist sprake is van

In Nederland is smog gelukkig zeldzaam. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu schat dat er een à twee keer per jaar gesproken kan worden van ‘matige smog’. Het zou wel heel veel eer zijn om te zeggen dat dit aan de activiteiten van de RDW ligt, vindt Piet Schäfer, adviseur APK bij de RDW. “Maar wat we doen helpt wel. Het meten van de uitstoot is een onderdeel van de APK-keuring. Die normen zijn op Europees niveau vastgelegd. Alle lidstaten moeten zich eraan houden. Een overschrijding van deze normen, is reden voor afkeur.”

Maar de RDW gaat nog iets verder legt Dennis Ipenburg uit. Hij is eveneens adviseur APK. “We lezen nu ook de resultaten van het ‘onboard diagnostics system’ (OBD) uit. Zo controleren we de uitstoot. Het OBD-systeem zal een storing in het motormanagementsysteem sneller detecteren dan dat verhoogde uitstoot vast te stellen is bij een uitlaatgastest. We zijn dus iets strenger in de leer dan andere landen.” Moderne auto’s zijn trouwens behoorlijk schoon. Alleen in lange files, bij een ochtendspits, zijn plaatselijk schadelijke waardes stikstofdioxide te meten. De grens aan het verder verlagen van de uitstoot binnen de huidige motortechnologie is wel bereikt, ziet Schäfer. “Daar zijn echt doorbraken voor nodig. Bijvoorbeeld een nieuwe, groenere brandstof zoals waterstof. Maar ook een innovatieve doorbraak, zoals zelfrijdende auto’s, kan verder bijdragen aan het verminderen van emissies. Als die autonome voertuigen allemaal negentig gaan rijden, dan hoeft er minder opgetrokken en afgeremd te worden en daalt ook de uitstoot.”

U

meer en vooral veel zwaardere regenval. Ook signaleren de onderzoekers een verband tussen de toename van smog en het krimpen van de gletsjers in de Himalaya.

Mogelijk komt dit doordat de met roet bevuilde sneeuwen ijslaag minder zonlicht weerkaatst en dus meer warmte absorbeert. Door dit soort effecten, en doordat de smogdeeltjes warmte opnemen, dragen de bruine wolken toch bij aan het versterkte broeikaseffect.

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

19

AFDELING ERKENNINGEN & TOEZICHT VAN DE RDW:

‘Het voertuigregister moet zuiver blijven’ De afdeling Erkenningen & Toezicht is één van de visitekaartjes van de RDW. Aan de ene kant is het onderdeel, gevestigd in Veendam, met 26 bedrijvencontroleurs sterk naar buiten gericht. Aan de andere kant is de afdeling ook intern sterk aanwezig met 25 medewerkers. Operationeel manager Alie Stant, adviseur uitvoering Alexa van Leeuwarden en bedrijvencontroleur Peter Handgraaf vertellen.

'E

rkenningen & Toezicht’ verleent erkenningen aan voertuigbedrijven. Het gaat om uiteenlopende vergunningen om als bedrijf bepaalde activiteiten te mogen uitvoeren.

Alexa van Leeuwarden: “De RDW kent veel verschillende erkenningen: van het mogen gebruiken van een handelaarskenteken voor proefritten door klanten tot het onderbrengen van voertuigen in een bedrijfsvoorraad. Een helpdesk voor kentekenplaatfabrikanten maakt deel uit van de afdeling. Wil een bedrijf een erkenning aanvragen, dan kan de ondernemer een formulier invullen en met de gevraagde stukken terugsturen naar de afdeling. “Onze taak is om erop toe te zien dat bedrijven die uiteindelijk een erkenning krijgen ook echt kwalitatief goede diensten verlenen. Het is van belang dat het kentekenregister zuiver blijft. Daar werken we hier met z’n allen hard aan.”

SAMENWERKING Van Leeuwarden vervolgt: “Om de dienstverlening en de informatievoorziening aan erkenninghouders te verbeteren, werken we samen met brancheorganisaties en ketenpartners. Wij hebben regelmatig overleg met de brancheorganisaties. Zij kennen de bedrijven waar wij toezicht op houden natuurlijk goed. Zo profiteren we van de samenwerking met bijvoorbeeld BOVAG. We investeren veel tijd en energie in het verstevigen van die banden.

Dat leidt tot een schat aan informatie die we inzetten om onze taken, controle en handhaving, nog beter uit te voeren.”

trouwens niet. Een bedrijf dat het goed doet krijgt eens in de drie jaar een controle van Erkenningen & Toezicht. Die controles zijn er in twee soorten. Allereerst wanneer een bedrijf net is gestart en een erkenning aanvraagt voor bepaalde bedrijfsactiviteiten.

Handgraaf geeft aan dat hij dan komt controleren of het bedrijf aan alle voorwaarden voldoet. Hij benadrukt dat een bedrijvencontroleur alleen controleert en rapporteert. “Mijn rapport gaat online naar Veendam. Hier bekijken ze of een bedrijf voldoet aan de eisen. Voldoet een bedrijf bij de aanvraag niet aan alle voorwaarden, dan krijgt hij een aantal weken om alsnog aan de voorwaarden te voldoen. Geeft hij dán aan dat hij voldoet, dan volgt een herschouwing.” In de tweede plaats zijn er de controles om na te gaan of bedrijven zich wel aan de regels houden. Doordat de bedrijvencontroleur het bezoek meestal telefonisch aankondigt, heeft het bedrijf de gelegenheid om de zaken waarmee het bezig is af te ronden, zodat direct medewerking kan worden verleend als de bedrijvencontroleur aankomt. Handgraaf: “Ik bel het bedrijf maximaal een half uur van te voren dat ik er aan kom. Bij dit soort controles is het wel belangrijk dat je toon aan duidelijkheid niets te raden overlaat. Ik vraag dus niet: ‘Schikt het?’ maar zeg simpelweg: ‘Ik kom langs.’”

“Die duidelijkheid is wel belangrijk,” zegt ook Stant. “Maar bedrijvencontroleurs moeten ook weer geen boemannen zijn. Ze

VISITEKAARTJE “De bedrijvencontroleur is ons visitekaartje. Voor de meeste van de 22.000 bedrijven is hij of zij gewoon ‘dé RDW’. Dat maakt de bedrijvencontroleur heel belangrijk voor ons als betrouwbare en professionele organisatie,” vertelt Alie Stant. “Elke bedrijvencontroleur heeft een eigen rayon waarin hij of zij controles uitvoert.” Peter Handgraaf is nu vijf jaar bedrijvencontroleur voor het rayon Groot-Amsterdam. Dat gebied telt zo’n 1.050 bedrijven die Handgraaf wel eens over de vloer krijgen. Heel vaak is dat

20

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

'IK VRAAG NOOIT OF HET SCHIKT, MAAR KONDIG WEL AAN DAT IK KOM.'

Alie Stant: “Ik stuur erop aan dat bedrijvencontroleurs eenduidig werken.

Dat voorkomt rechtsongelijkheid”

Peter Handgraaf: “De regels zijn vrij zwart-wit."

moeten toegankelijk blijven. Een dunne lijn, maar heel belangrijk voor ons.” Handgraaf daarover: “De benadering die je kiest, verschilt ook wel van ondernemer tot ondernemer. Ik kan het niet goed uitleggen hoe ik dat doe. Je moet een zeker overwicht hebben. Maar ook een gevoel ontwikkelen voor het omgaan met mensen. Ervaring is belangrijk. Daarom wordt hier in de opleiding tot bedrijvencontroleur veel aandacht aan besteed. De toon waarop je iets zegt, is heel belangrijk.”

LASTIGE VRAGEN STELLEN Een reden voor een bezoek van Handgraaf of een van zijn collega’s kunnen ook meldingen over het bedrijf zijn. “Denk aan klachten van burgers of signalen die via de politie of Belastingdienst bij ons terechtkomen.” Ook het verleden van een bedrijf kan reden zijn om langs te gaan om te kijken of het erkende bedrijf zijn handelswijze heeft aangepast. Soms levert dat minder prettige gesprekken op met ondernemers.

“Ik moet ook weleens lastige vragen stellen. Bijvoorbeeld waarom auto’s uit de bedrijfsvoorraad er niet staan of waarom bepaalde chassisnummers niet kloppen. Dat kan niet iedereen waarderen. Dus bij sommige bedrijven zien ze me liever niet meer langskomen. Echt fysiek bedreigd of erger ben ik nog nooit. Ik ken wel verhalen van collega’s, maar zelf heb ik gelukkig nog nooit zoiets meegemaakt.

We behandelen de medewerkers van het bedrijf netjes en respectvol. We verwachten uiteraard ook dat we zelf netjes en respectvol worden behandeld. Als ik of een collega zou worden bedreigd dan wordt de erkenning direct ingetrokken.”

Wat meehelpt, is dat er haast geen discussie kan zijn of een bedrijf in overtreding is of niet. “De regels zijn vrij zwart-wit.”

Wel biedt de rapportage altijd ruimte voor een verklaring van de bedrijfseigenaar of zijn gemachtigde. Van Leeuwarden: “Dat vinden we belangrijk. Niet alleen omdat er sprake kan zijn van een ontlastende verklaring, maar ook omdat de verklaring soms aanwijzingen bevat voor andere zaken die

Alexa van Leeuwarden: “Er zijn een paar sancties die we kunnen opleggen aan een erkend bedrijf dat niet voldoet aan de gestelde eisen.

Deze variëren van een waarschuwing, een intrekking van de erkenning voor (on)bepaalde tijd tot een schorsing van de erkenning.”

Peter Handgraaf: “Ik ontmoet mensen uit alle lagen van de bevolking.”

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

21

Alie Stant: “Ik ga regelmatig met bedrijvencontroleurs mee, zodat de interne organisatie kan horen wat er buiten speelt.”

Alexa van Leeuwarden: “We zijn een hecht team.”

in het bedrijf aan de hand kunnen zijn. De rapportage wordt in de meeste gevallen ter plekke opgemaakt. Het bedrijf kan dan ook direct zien wat er is geconstateerd en hoe zijn verklaring is opgenomen. Maar als er bijvoorbeeld een technische storing is of de controle heeft al veel tijd van het bedrijf in beslag genomen, dan wordt de rapportage later toegestuurd. Ook als de bedrijvencontroleur nog een andere locatie moet bezoeken voordat de rapportage kan worden afgerond, wordt de rapportage later toegestuurd.”

PIJNPUNTEN AANPAKKEN Van Leeuwarden: “We werken nu op basis van risicogestuurd toezicht. Dat betekent dat we ons focussen op het controleren van bedrijven waarvan we op basis van informatie weten dat de risico’s dat er iets niet klopt, hoger liggen. Die kennis hebben we en bouwen we ook steeds meer op door de informatie uit onze eigen interne systemen, en door meldingen van politie en Belastingdienst. Hierdoor krijgen we beter in beeld bij welk type bedrijf bepaalde risico’s sterker aanwezig kunnen zijn. We werken aan het steeds scherper stellen van dat beeld.” Handgraaf: “Wij zijn er niet op uit om te sanctioneren. Heb je als garage of autodealer de zaken op orde, dan zie je mij en mijn collega’s niet meer zo vaak. Constateren we vaker overtredingen of krijgen we van een bedrijf regelmatig meldingen van

'WE ZIJN ER NIET OP UIT OM ZOVEEL MOGELIJK TE SANCTIONEREN.' 22

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

Peter Handgraaf: “Met al die verschillende mensen omgaan vraagt veel van je mensenkennis, maar het blijft een van de allerleukste dingen van het vak.”

andere instanties, dan komen we juist vaker over de vloer. Dat lijkt me een goede zaak: we pakken echt de pijnpunten aan.”

GEEN KWADE WIL Het feit dat Handgraaf nu minder vrij is in het uitvoeren van zijn werk, neemt hij graag voor lief. “Dat vind ik niet zo’n probleem. Het belangrijkste is dat met deze werkwijze de zuiverheid van het kentekenregister toeneemt en misbruik afneemt. Bovendien is er nog steeds wel wat ruimte om werkzaamheden naar eigen inzicht in te vullen.”

Alle gegevens die Peter bij een controle invult, worden automatisch omgezet in een digitale rapportage die in Veendam in behandeling wordt genomen. “Daar wordt beoordeeld of de constateringen die in de rapportage zijn opgenomen, overtredingen van wet- en regelgeving zijn,” licht Stant toe.

“Daarnaast kijkt de medewerker wat er bekend is over een eventueel sanctieverleden van het bedrijf. Dit wordt meegewogen in de sanctie die wordt opgelegd. De sancties die de RDW kan opleggen staan in de Toezichtbeleidsbrief.”

Zijn jarenlange ervaring heeft Handgraaf geleerd dat een overtreding in negen van de tien gevallen geen kwade wil is van bedrijven. “De praktische werkwijze van veel bedrijven strookt niet altijd met wet- en regelgeving. Zij zijn er om auto’s, bromfietsen of aanhangwagens te verkopen, te repareren of te slopen. De administratieve kant van de zaak, daar hebben ze vaak minder aandacht voor, maar die is wel degelijk belangrijk. Het is vaak slordigheid, een gebrek aan kennis of een combinatie van die twee. Dat zijn geen verzachtende omstandigheden, maar een realiteit waar we mee te maken hebben. Het betekent ook dat onze afdeling Erkenningen & Toezicht zo een belangrijke bijdrage levert aan het voor­ komen van misbruik en de zuiverheid van het voertuigregister waarborgt. Immers, andere overheidsinstanties hebben het nodig om hun taken uit te voeren, zoals politie, Justitie en Belastingdienst.”

Nederland is vanaf 1 januari 2016 een half jaar voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Dit biedt kansen voor bedrijven en overheden. Diverse (semi-) overheidsorganisaties bereiden zich dan ook

5

voor op deze periode, waaronder de RDW.

VRAGEN over Nederland als voorzitter van de Raad van de Europese Unie

1. Wat houdt het EU-voorzitterschap eigenlijk in?

De 28 Europese lidstaten hebben elk half jaar bij toerbeurt het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Ze zijn dan voorzitter van raadswerkgroepen die wet- en regelgeving voorbereiden en vaststellen. Bijvoorbeeld op het gebied van transport, energie en landbouw. Als land zit je dus letterlijk op de voorzittersstoel, wat vooral een formele, technische rol is. Natuurlijk zitten er veel kansen aan vast.

Dat maakt het aantrekkelijk. Alle ogen zijn nu al gericht op Nederland. Rondom het voorzitterschap gebeurt er veel.

2. Welke kansen biedt het voor de RDW? De RDW speelt een actieve rol in de raadswerkgroep Technische harmonisatie motorvoertuigen. Daar worden alle technische aanpassingen aan voertuigen op Europees niveau besproken. Welke eisen vinden we belangrijk? Hoe moeten voertuigen getest worden? RDW’ers zitten daar altijd al namens Nederland aan tafel. Ogenschijnlijk maakt het voorzitterschap dan weinig uit. Officieel word je zelfs monddood gemaakt: als voorzitter hoor je neutraal te zijn en geen voorkeuren te laten blijken. Maar achter de schermen is wel degelijk invloed mogelijk. Bijvoorbeeld over welke onderwerpen in welke volgorde op de agenda komen. Ook zijn er veel besprekingen met de Europese Commissie en soms met het Europees Parlement. Als voorzitter kun je een sturende rol vervullen.

3. Hoe bereidt de RDW zich voor?

De RDW overlegt met het ministerie van Infrastructuur en Milieu en de Permanente Vertegenwoordiger (PV) in Brussel over de te verwachten agendapunten en rolverdeling. De PV zal voorzitter van de raadswerkgroepen zijn. Daarnaast hebben we als RDW een belangrijke rol bij de informele transportraad, begin volgend jaar in Amsterdam. Daar worden geen besluiten genomen, maar de voorzitter is wel vrij om te beslissen hoe onderwerpen worden besproken. We zetten Nederland dan in de spotlight wat betreft intelligente transportsystemen (ITS). Zo hebben we in die periode een zogeheten ‘truck platooning challenge’ gepland. Een kolonne van zelfrijdende trucks rijdt dan over zogenoemde ITS-corridors naar Nederland. Bijvoorbeeld van Wenen naar Rotterdam. We willen aantonen dat dit kan op de openbare weg, grensoverschrijdend, met trucks van verschillende merken. Deze trucks zijn formeel niet toegestaan. Daarvoor hebben we nieuw soort ontheffingsverlening ontwikkeld. Onze ambitie is dat andere landen ons voorbeeld gaan volgen.

4. Welke invloed is mogelijk op Europese regelgeving?

Invloed op regelgeving is niet anders dan normaal, via inbreng van onze medewerkers in de raadswerkgroep en de voorbereidende overleggen. Maar we kunnen zaken die belangrijk zijn voor Nederland, wél onder de aandacht brengen. Dat zou in de toekomst dan kunnen leiden tot verandering van regelgeving. Denk aan de ontheffingsverlening voor ITS-testen op de openbare weg. Daarnaast organiseert de RDW expertmeetings in Brussel. We willen bijvoorbeeld internationaal regelen dat de kilometerstand van voertuigen wordt vastgelegd, in elk land op dezelfde manier. Dan weet iedereen zeker dat er niet geknoeid is met kilometerstanden.

5. Wat speelt er nog meer binnen Nederland?

Met andere uitvoeringsorganisaties in Nederland gaat de RDW volgend voorjaar bijeenkomsten organiseren voor ministeries en andere beleidsmakers. We willen laten zien dat het nuttig is als wij meedenken in beleidstrajecten. Met name ook op Europees niveau. De APK is een mooi voorbeeld hiervan. Dat is niet te regelen binnen Europa zonder dat wij erover adviseren. Maar het gaat ook om onderwerpen als gegevensbescherming, identiteitscontrole en open data, en andere zaken die de digitale overheid treffen. Daar hebben we door onze kentekenregistratie veel kennis van. Dat geldt ook voor andere uitvoeringsorganisaties zoals het Kadaster. Wat Europa daarover bepaalt, heeft invloed op onze mogelijkheden en dienstverlening.

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

23

Nationaal en internationaal samenwerken

GOED OP WEG De domeinen van Rijkswaterstaat en de RDW raken elkaar steeds meer door nieuwe technologieën en communicatievormen. Beide organisaties werken daarom steeds intensiever samen, ook internationaal.

Peter Struik, hoofdingenieur-directeur bij Rijkswaterstaat en Servi Beckers, hoofd Strategie & Externe Ontwikkelingen van de RDW vertellen hoe dat gaat in de praktijk.

Peter Struik (links op foto), hoofdingenieur-directeur Water, Verkeer en Leefomgeving (WVL), Rijkswaterstaat

'MET SERVI KUN JE IN WEINIG TIJD VEEL METERS MAKEN. HIJ HEEFT AAN EEN HALF WOORD GENOEG EN IS PRAKTISCH INGESTELD. HET BLIJFT NIET BIJ PRATEN EN PLANNEN MAKEN.' Hoe werken jullie organisaties samen?

Struik: “Vorige zomer hebben de bestuurders van Rijkswaterstaat en de RDW besloten intensiever samen te werken en hiervoor de agenda bepaald. Om dat te bevestigen is er een convenant afgesloten. Het gaat onder meer om data-uitwisseling, duurzame mobiliteit en internationale samenwerking. Sinds begin dit jaar trekken we op internationaal gebied echt steeds intensiever samen op. Bijvoorbeeld vanuit ons gezamenlijke werkplek in Brussel. Dat is een goede basis voor samenwerking.”

Beckers: “Dat herken ik. Als ik in Brussel ben, ontstaan vanzelf spontane gesprekken met medewerkers van Rijkswaterstaat. Vaak gewoon letterlijk bij de koffieautomaat. Dat lijkt triviaal, maar zo werkt het toch echt in de praktijk. Als je elkaar vaak treft, ook informeel, weet je waar iedereen mee bezig is en kun je elkaar sneller opzoeken. Bijvoorbeeld als er ontwikkelingen zijn op Europees niveau die beide organisaties – en Nederland – raken.”

Struik: “Inderdaad, een van de spin-offs is dat we steeds vaker in de uitvoering van het mobiliteitsbeleid één Nederlands geluid laten horen.

24

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

Onze ambitie is om ook het vervoer over spoor en water er verder bij te betrekken, zodat we nationaal vertegenwoordigd zijn vanuit verschillende modaliteiten. In Brussel staan we dan sterker.”

Beckers: “Het eerste half jaar hebben we al veel gedaan.”

Wat zijn voorbeelden?

Beckers: “Voor Europese partners hebben we dit voorjaar een receptie en gezamenlijke workshop over de samenwerking in Europa georganiseerd. Vanuit onze beide netwerken hadden we relaties uitgenodigd, waaronder Europarlementariërs en belangenverenigingen. Dat werkte goed voor de uitwisseling van ideeën.”

Struik: “Wat we ook gezamenlijk gaan oppakken is het aanvragen van Europese subsidies voor bijvoorbeeld onderzoeksprojecten. Kennisontwikkeling wordt steeds belangrijker, gezien de snelle technologische ontwikkelingen als intelligente transportsystemen (ITS) en zelfrijdende voertuigen. Wij als Rijkswaterstaat hebben veel capaciteit en ervaring met de

administratie rondom subsidieaanvragen. Ook voor RDW-projecten kunnen wij dat oppakken.

Daarmee komt er nog meer synergie tussen de organisaties. Dat is ook nodig, want je ziet een duidelijke verschuiving bij onderzoeksprojecten. Die gebeuren steeds meer internationaal.

Vooral ITS, daarmee gaan we echt flinke stappen maken.”

Beckers: “De RDW heeft als zelfstandig bestuursorgaan een iets vrijere rol in Brussel.

We hebben iets meer mogelijkheden om onze stem te laten horen dan Rijkswaterstaat. Daar staat tegenover dat RWS, als onderdeel van het ministerie, dichter bij het vuur zit als het gaat om informatie over de meest actuele beleidsvoornemens. We vullen elkaar dan ook goed aan.”

Hoe zien jullie ontwikkelingen zoals ITS en zelfrijdende voertuigen?

Beckers: “Het zijn ingrijpende ontwikkelingen en we staan nog maar aan het begin. We kunnen het ons gewoon niet veroorloven om niet samen te werken als het gaat om ITS.” Struik: “Een concreet voorbeeld is het

Servi Beckers (rechts op foto), hoofd Strategie & Externe Ontwikkelingen, RDW

'PETER HEEFT VEEL KENNIS VAN ZAKEN EN HOUDT DE FOCUS OP DE UITVOERING. HIJ IS ALTIJD GERICHT OP DE TOEKOMST EN NIEUWSGIERIG. DAT IS PRETTIG SAMENWERKEN.' proefproject Truck Platooning, waarbij drie Scania-vrachtwagens in een soort treintje reden. Bij platooning wordt alleen de voorste truck bestuurd, de andere zijn hieraan virtueel gekoppeld en rijden automatisch mee. Er gaat nogal wat aan vooraf voordat zoiets op de openbare weg mogelijk is.”

Beckers: “Wij hebben vanuit onze verantwoordelijkheid ontheffing verleend, maar dat kan niet zonder de wegbeheerder. Die heeft een eigen verantwoordelijkheid. Alle partijen moeten groen licht geven. De RDW kijkt vooral scherp naar de verkeersveiligheid. Communiceren de trucks inderdaad goed? Werkt de techniek optimaal? Zijn bestuurder en omgeving voldoende beschermd tegen ongelukken? Voor Rijkswaterstaat is het bijvoorbeeld relevant of de communicatie met hun verkeerssystemen goed werkt.”

Struik: “Voor ons is ook van belang hoe het zit met de slijtage van de weg als trucks erg dicht op elkaar rijden. Slijten wegen dan sneller? Dit soort kennisvragen kunnen we gezamenlijk in Brussel op de agenda zetten. We bereiden dan ook een nieuwe proef voor. Die koppelen we aan

het EU-voorzitterschap van Nederland begin 2016 om extra aandacht te krijgen. We willen trucks van verschillende merken laten rijden van Oostenrijk naar Nederland. Om dat voor elkaar te krijgen hebben we ook de medewerking van andere lidstaten nodig.”

Wat verwachten jullie voor de toekomst?

Struik: “De verkeersveiligheid wordt een belangrijker thema. Dat lijkt nu allemaal redelijk op orde. Toch moeten we daar opnieuw naar gaan kijken door ITS en zelfrijdende voertuigen, maar ook bijvoorbeeld door de toename van e-bikes.”

Beckers: “De samenwerking zal alleen maar intensiever worden. Ook op andere gebieden waarmee collega’s van ons zich bezig houden, zoals duurzame mobiliteit, multifunctionele wegen en zogeheten ‘smart cities’, waarbij het hoofdwegensysteem en de stad steeds meer in elkaar gevlochten worden.”

Struik: “Het helpt om dit soort zaken gezamenlijk op te pakken, ook op het gebied kennisontwikkeling. We hebben nog veel te ontdekken.”

Rijkswaterstaat en de RDW De overheidsuitvoeringsorganisaties Rijkswaterstaat (RWS) en de RDW werken steeds nauwer samen. De organisaties wisselen bijvoorbeeld kennis en data uit en gaan efficiënter samenwerken op het gebied van ICT, mobiliteit- en voertuiginformatie en intelligente transportsystemen. Hierdoor kunnen RWS en de RDW beter aansluiten bij ontwikkelingen als open data, cloud-diensten, digitale communicatie en sensortechnologie. Ook schuiven technieken op het gebied van wegen en voertuigen in elkaar. Daarmee ontstaat steeds meer digitale communicatie tussen auto’s en de weg. Het zal niet lang meer duren voordat elke nieuwe auto een eigen IP-adres heeft en draadloos communiceert met informatiesystemen langs de weg. De aandachtsgebieden van RWS en de RDW beginnen elkaar dus steeds meer te raken. Intensieve samenwerking is een logisch gevolg.

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

25

KIT: onze technische helpdesk

300 vragen per dag De telefoon gaat gemiddeld 300 keer per dag en er komen gemiddeld zo’n 60 mailtjes binnen bij KIT. De vragen zijn heel divers. Van detailvragen over het APK-handboek tot vragen over regels voor het importeren van voertuigen. Wat komt daar bij kijken? We vroegen het Maarten Koenderink van KIT. Wat is KIT? “KIT staat voor Kennis en Informatie voor Technische vragen.

We zijn verantwoordelijk voor het mondeling en schriftelijk beantwoorden van voertuigtechnische vragen en vragen over wet- en regelgeving. Ik werk fulltime bij KIT, samen met vier andere collega’s. Daarnaast zijn er dertien poolmedewerkers.

Zij werken minimaal een dag per week bij ons en beantwoorden alleen de telefonische vragen van particulieren, branchepartijen en APK-keurmeesters. De andere dagen werken ze bijvoorbeeld als technisch medewerker of steekproefcontroleur bij de RDW. Die mix van vaste en flexibele medewerkers werkt goed. De poolmedewerkers hebben door hun werk bij KIT een bredere voertuigtechnische kennis dan voordat ze bij KIT werkten. Andersom brengen ze veel praktijkervaring mee naar KIT.”

Waarom biedt de RDW deze service?

“We willen onze klanten zo goed mogelijk van dienst zijn. Of het nu bedrijven zijn, particulieren of de branche. Voor APKkeurmeesters is er een speciaal 0900-nummer, zodat zij ons direct kunnen bereiken. Ze zitten op de werkvloer en willen bij vragen zo snel mogelijk iemand spreken die op de hoogte is van alle regelgeving.”

Welke mensen bellen naar KIT? En wat voor soort vragen stellen ze?

“Een derde van de telefoontjes komt van APK-keurmeesters.

De overige telefoontjes komen van particulieren, bedrijven of branchepartijen. De vragen zijn enorm divers. Zo krijgen wij bijvoorbeeld vragen over de aankoop van een auto in het buitenland: Welke documenten zijn nodig? Wat zijn de regels voor de technische keuring en invoering? Ook bellen er regelmatig klanten die een voertuig willen ombouwen, zoals een

26

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

camper of aanhangwagen. Dan vragen ze ons aan welke eisen zij moeten voldoen. Keurmeesters bellen vooral met vragen over de APK-regelgeving, bijvoorbeeld over hoe ze bepaalde regels moeten interpreteren. Ook bellen of mailen onze eigen RDW-collega’s over vakinhoudelijke en interne zaken, bijvoorbeeld over werkinstructies.”

Kunnen jullie alle vragen beantwoorden?

“Dat lukt in negen van de tien gevallen. We weten veel, want je moet sowieso een aantal jaar bij de RDW gewerkt hebben voordat je bij KIT aan de slag kan. De meesten van ons hebben bij een keuringsstation gewerkt en steekproeven gedaan. Hierdoor hebben we een flinke rugzak met technische kennis. Maar soms is een vraag zelfs voor ons te specialistisch. We schakelen dan onze collega’s in, bijvoorbeeld de APK-deskundigen of specialisten die individuele keuringen doen. Belangrijk is afstemming te hebben met de verschillende afdelingen. Zo horen we het altijd ruim van tevoren als er nieuwe instructies komen of als een interpretatie van de regelgeving verandert. We zijn echt een spin in het web voor alle voertuigtechnische vragen.”

Hoe houden jullie de (technische) kennis op peil?

“Via praktijkdagen. Alle vaste KIT-medewerkers lopen elk jaar een aantal dagen mee op de RDW-keuringsstations, met de steekproefcontroleurs en bij verschillende afdelingen binnen de RDW. Je kunt immers niet alles vanachter je bureau bijhouden.

We delen zo sneller kennis en ervaringen. Ook de contacten worden beter. Je hebt een gezicht bij iemands naam. Soms loop ik mee bij steekproeven. Dan is het grappig als de keurmeester je blijkt te kennen van een telefoontje naar KIT. De poolmedewerkers doen natuurlijk automatisch veel praktijkervaring op.”

Waarom is het werken bij KIT zo leuk?

“De diversiteit van het werk maakt het leuk. Zo krijgen we veel verschillende vragen binnen. Elke vraag is interessant, net als het contact met de klanten. De ene keer spreek je een boer, dan weer een jongen van 16 jaar die vragen heeft over zijn brommer. Iedereen heeft recht op een duidelijk antwoord.

Soms is dat lastig, want we hebben veel te maken met vaktaal.

Fuseekogels, bandenprofielen, koppelingen ... voor de meeste particulieren is dat wartaal. Dan probeer ik het zo duidelijk mogelijk uit te leggen. Met de keurmeesters kun je juist meteen de diepte in. Ik houd ervan om op verschillende niveaus bezig te zijn.”

'9 VAN DE 10 VRAGEN KUNNEN WE DIRECT BEANTWOORDEN'

Naam Maarten Koenderink Functie Senior medewerker KIT (helpdesk Kennis en Informatie voor Technische vragen) Bij de RDW 14 jaar Opleiding Mbo Autotechniek Mbo Auto-elektronica techniek Hbo Autoelektronica en hybride techniek Trots op‌ "Dat ik op deze plek, bij de RDW, werk en mensen verder kan helpen. Elke dag ga ik met veel plezier naar mijn werk."

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

27

SUCCESVOLLE SAMENWERKING

STRIJD TEGEN CRIMINALITEIT Zelf een motorfiets bouwen leek een onschuldige hobby. Totdat er signalen kwamen dat veel zelfgebouwde motoren gestolen onderdelen bevatten. Dat was aanleiding voor een uitgebreide oproepactie, waarbij de RDW en stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc) nauw samenwerkten met diverse publieke en private organisaties.

28

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

Dit is een vervalst motornummer met een ander soort inslag en lettertype dan gebruikelijk.

Ook de ondergrond is weggeslepen.

IN HET KORT WAT? Oproepactie zelfbouwmotorfietsen WAAROM? Aanpak kentekenfraude en motordiefstal HOE? Controle op gestolen en niet te identificeren onderdelen van zelfgebouwde motorfietsen WIE? Samenwerking tussen de RDW, politie, de Belastingdienst, het Openbaar Ministerie, Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit (LIV), stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc) en het Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit (VbV)

E

en motorfiets zelf bouwen is goed te doen, als je handig bent.

Daarna ga je met het zelfgebouwde frame, het te monteren motorblok en de versnellingsbak naar de RDW. Daar wordt de identiteit van de hoofdonderdelen gecontroleerd en of deze niet van diefstal afkomstig zijn. Na akkoord slaat de RDW ter plaatse een chassisnummer in het frame en kan de motorfiets worden opgebouwd. Na een geslaagde technische keuring (met remen rijtest op het RDW-testcentrum in Lelystad) wordt een kenteken afgegeven.

Momentopname “Ruim 10 jaar geleden kwam het eerste signaal binnen dat er iets aan de hand kon zijn met de zelfbouwmotorfietsen,” vertelt André Bouwman van stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc). “De politie kwam er tijdens een controle bij toeval achter dat onderdelen van zo’n zelfbouwmotorfiets gestolen waren en vroeg aan de RDW of de motorfiets met deze onderdelen zo voor de keuring was aangeboden. Uit het archief bleek dat deze tijdens de keuring een ander motorblok en versnellingsbak had. Tja, de keuring is een momentopname. Wat er daarna gebeurt, daar heeft de RDW natuurlijk geen zicht op.”

Niet pluis Veel meer signalen kwamen binnen. Zo is aan zelfbouwmotorfietsen een standaardwaarde toegekend van zo’n 10.000 euro, waarover de eigenaar dan BPM moet betalen. Bij de BPM-vaststelling staat er een eenvoudige zelfbouwmotorfiets. Na de keuring voert men de motorfiets uit met andere onderdelen: zwaardere motoren, luxe tanks, dure velgen en andere onderdelen. Deze motorfietsen worden door dit pimpen dan voor een veelvoud in waarde aangeboden, soms tot wel 70.000 euro. De Belastingdienst kan echter maar één keer BPM heffen, een naheffing is niet mogelijk. Bouwman: “Tijdens politiecontroles bleken sommige zelfbouwmotorfietsen in werkelijkheid gewoon compleet gestolen Harleys met een ingelast zelfbouwchassisnummer te zijn. Het terugvindpercentage van gestolen Harleys ligt al jaren tussen de 3 en 8%. Voor andere motoren ligt dit rond de 40%. Daardoor ontstond het vermoeden dat een aantal zelfbouwmotoren na de keuring werden opgebouwd met gestolen onderdelen. Gezien deze

signalen is het LIV op verzoek van AVc de RDW-archieven ingedoken en heeft van alle zelfbouwmotoren in kaart gebracht welk motorblok en versnellingsbak waren gemonteerd ten tijde van de keuring.

Een flinke klus, allemaal handwerk. We schrokken enorm van wat we aantroffen.

Bij ruim 500 zelfbouwmotorfietsen bleken dezelfde hoofdonderdelen (motorblok en versnellingsbak) al eerder gebruikt bij andere zelfbouwmotorfietsen. Dat kon nooit kloppen. Het nummer van één motorblok kwamen we zelfs 63 keer tegen in het archief. Een terechte vraag is dan: ‘Wat zit er onder die andere 62 motorfietsen?’

Daarop heeft de RDW een kleine steekproef gedaan en 20 zelfbouwmotorfietsen opgeroepen.” Wat bleek? Slechts één was helemaal in orde, conform het kentekenbewijs. Bij 6 motoren waren de nummers dusdanig bewerkt dat de identiteit van de onderdelen niet meer te vast te stellen was, dus vervalst. De overige 13 motoren zijn nooit langsgeweest. Daarvan zijn alle kentekens meteen ongeldig verklaard.

Succesvolle actie Genoeg reden voor AVc om een gezamenlijke actie te starten met onder meer politie, de RDW, Belastingdienst, het LIV en verzekeraars. Bouwman: “We konden de gegevens en de medewerking van de verschillende organisaties goed gebruiken.

De RDW heeft 350 motoren opgeroepen voor controle en in samenwerking met de politie onderzocht. Zo’n 140 motoren zijn nooit verschenen, waarna de kentekens ongeldig zijn verklaard. Van de gecontroleerde motoren waren er 186 voorzien van gestolen of niet te identificeren hoofdonderdelen. Sommige mensen dachten een echte Harley te hebben gekocht, maar na onderzoek bleek het een zelfbouwmotorfiets te zijn die was opgebouwd met gestolen onderdelen. De RDW heeft van al deze voertuigen het kenteken ongeldig moeten verklaren. Voor de veelal te goeder trouwe eigenaren erg zuur. Want de enige oplossing om weer een geldig kenteken te krijgen is het kopen van nieuwe hoofdonderdelen. Inmiddels is de kentekenregistratie zuiver. Criminelen maken nu geen kans meer.” Bij het aantreffen van eerder gebruikte onderdelen volgt nu direct een oproep van de RDW voor de keuring van de motorwijziging. Zo worden consumenten beter beschermd en de handel in gestolen onderdelen verder gefrustreerd.

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

29 29

PUBLIEKSCAMPAGNE OP KOMST

Verplichte registratie bij de RDW

TEGEN FRAUDE MET TELLERSTANDEN Klopt de tellerstand eigenlijk wel?

Die vraag speelt steeds vaker sinds alle erkende bedrijven de kilometerstand van voertuigen verplicht registreren. Dat doen ze nu zo’n anderhalf jaar. Het uiteindelijke doel is fraude met tellerstanden uitbannen. Zover is het nog niet, maar we zijn op de goede weg.

Vanaf 1 januari 2014 is het terugdraaien van tellers strafbaar. Onderdeel van de wetswijziging is dat de RDW de tellerstanden registreert en toezicht houdt. Voorheen was er een vrijwillige registratie, maar die gaf nog veel ruimte om de standen te manipuleren.

Fraude bij één op de twintig voertuigen Eddy Vos, Adviseur Uitvoering van de unit Voertuigregistratie en Documenten (VRD) bij de RDW: “Bij ongeveer 5% van de voertuigen was de tellerstand teruggedraaid, is gebleken uit onderzoek in 2010.

Het gaat dus om één op de twintig voertuigen. Dat is behoorlijk veel. Ook in België had de fraude deze omvang. Nadat ze verplichte registratie hebben ingevoerd, is dit teruggelopen tot bijna nul (0,2%).

Dat willen we in Nederland ook.”

Advies voor erkenninghouders

GEEF UW SOFTWARECERTIFICAAT NIET AF EN HOUD UW PINCODE GEHEIM 30

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

De RDW start dit najaar een landelijke consumentencampagne. We laten zien wat ze zelf kunnen doen aan tellerfraude. Door meer bewustwording bij consumenten helpen we fraude nog sneller de wereld uit.

Vaker registreren “De verplichte registratie zal fraude terugdringen,” stelt Vos. “Ook is het registreren van de tellerstand op veel meer momenten verplicht. Denk aan opname in de bedrijfsvoorraad, APK, tenaamstelling door garagebedrijven, export, inbouw van tachograaf en gasinstallatie, schadeherstel, sloop en ROB (reparaties, onderhoud en bandenwissel ter waarde van minimaal € 150,-, inclusief btw).

De verplichting een tellerstand te registreren staat dus los van de facturering of betaling van de betreffende werkzaamheden. Iemand die rommelt met de tellerstand, loopt dan sneller tegen de lamp.”

Fouten verbeteren Wat zijn de eerste ervaringen met de verplichte registratie? Wat gaat goed en wat kan beter? Vos: “Erkende bedrijven zijn inmiddels goed op de hoogte van de veranderingen. Als een tellerstand niet klopt, weten ze waar ze terecht kunnen. Als ze zelf per ongeluk een fout hebben gemaakt, kunnen ze die zelf corrigeren. Ook die mogelijkheid is goed bekend. Veel bedrijven vragen de tellerstandgeschiedenis van voertuigen bij ons op. Bij de verkoop laten ze dit zien aan hun klant. Particuliere verkopers zijn meestal nog niet zover. Daar zit nog wel een verbeterpunt. In een publiekscampagne zullen we daar aandacht aan besteden.”

ONS DOEL: TELLERFRAUDE NAAR NUL

Evalueren “De registratie hebben we ingepast in het kentekenregister”, vervolgt Vos. “We hebben dus een compleet beeld van het voertuig, van alle voertuiggegevens en van de tellerstanden. Dat heeft voordelen. Bij de registratie van een stand die een onlogische tellerstand veroorzaakt sturen we een bericht naar de erkenninghouder die deze registratie heeft gedaan. Maar ook de voertuigeigenaar krijgt van ons een brief als na vijf werkdagen de tellerstand nog steeds onlogisch is. Dat zorgt voor meer bewustwording, waardoor we tellerstandfraude terugdringen. Over ongeveer een half jaar evalueren we alles rondom de tellerstandregistratie. Een van de onderdelen van die evaluatie zal een onderzoek zijn of de fraude echt fors minder is geworden. Daar gaan we wel vanuit.”

Iedere erkenninghouder die online gegevens wijzigt in de systemen van de RDW heeft hiervoor een softwarecertificaat en een pincode nodig. Geef deze nooit aan derden, ook niet aan bijvoorbeeld uw softwareleverancier. Zo voorkomt u dat fraudeurs onder uw naam gegevens aanpassen in bijvoorbeeld het kentekenregister. De belangrijkste voorwaarden voor het gebruik van het certificaat staan vermeld in het document 'Gebruikersvoorwaarden certificaat’ op www.rdw.nl.

Beter voor milieu en toezicht

‘Sloop in eigen beheer’ gedeeltelijk afgeschaft

De regeling ‘sloop in eigen beheer’ is vanaf 1 april 2015 gedeeltelijk afgeschaft. Alleen erkende demontagebedrijven mogen nog personenauto’s, lichte bedrijfswagens (tot 3.500 kg) en bromfietsen met drie en vier wielen slopen.

De sloop van dit soort voertuigen in eigen beheer was de afgelopen jaren sterk gegroeid, van 5.500 voertuigen in 2009 tot 8.700 in 2013. Door de afschaffing is een beter toezicht op de markt mogelijk. De overheid heeft meer grip op de wrakkenstroom. Dat verkleint de kans op voertuigcriminaliteit en er ontstaat minder milieuschade.

Europese wrakkenrichtlijn Daarnaast was de regeling voor personenauto’s, lichte bedrijfsauto’s en bromfietsen op drie en vier wielen in strijd met de Europese autowrakkenrichtlijn. Inmiddels is die dus in overeenstemming. De voertuigeigenaar levert voortaan bij een erkend demontagebedrijf (het restant van) het voertuig in, met daarop het ingeslagen VIN (Voertuig Identificatie Nummer), beide kentekenplaten en de kentekendocumenten (of demontagecode).

Sloop in eigen beheer

Eerste kenteken op basis van CVO uitgegeven Een Scania R410 met kenteken 65-BFZ-9 is het eerste voertuig met een kenteken op basis van een digitaal Certificaat van Overeenstemming (CvO). Op 5 juni heeft de RDW het kentekenbewijs met het CvO op de chip aangemaakt.

Vanaf 1 oktober 2015 kunnen fabrikanten en importeurs alleen nog op basis van een CvO een kenteken voor een voertuig aanvragen.

Deze manier van inschrijven wordt de nieuwe Europese standaard. Inschrijving op basis van een typegoedkeuring is dan dus niet meer mogelijk. De kentekenaanvraag verloopt op deze manier sneller en registratie gebeurt op basis van de werkelijke voertuiggegevens. De digitalisering sluit ook aan bij de Europese regelgeving. De start is een half jaar verschoven om de importeurs meer tijd te geven zich voor te bereiden.

Fabrikanten bereiden zich voor Een voertuig inschrijven op basis van een CvO geldt straks voor alle voertuigen, dus ook voor bromfietsen. Veel fabrikanten en importeurs bereiden zich al voor op de kentekening op basis van CvO. Zo heeft een aan-

tal fabrikanten al digitaal CvO’s van nieuwe voertuigen aangeleverd. Andere zijn nog in voorbereiding of in gesprek met de RDW.

Klaar voor kentekening Voor alle importeurs en fabrikanten is het belangrijk om actie te ondernemen en klaar te zijn voor de nieuwe manier van inschrijven. Gebruikt een importeur niet de zogeheten Versnelde Inschrijving, dan kan hij altijd nog WebVKR gebruiken. Dan moet hij wel handmatig alle gegevens van het papieren CvO overtypen. Ook de providers gaan hoogstwaarschijnlijk inschrijven op basis van papieren CvO aanbieden.

Meer informatie Bent u importeur of fabrikant en wilt u meer weten over het aanvragen van een inschrijving van een voertuig op basis van digitaal CvO? Kijk dan op www.rdw.nl > Typegoedkeuringen > Digitaal certificaat van overeenstemming

De huidige regeling ‘sloop in eigen beheer’ blijft bestaan voor motorfietsen, bromfietsen op twee wielen, zware bedrijfswagens (van meer dan 3.500 kg) en aanhangwagens.

Dat blijft dus mogelijk. Ook blijft het proces hetzelfde: de eigenaar geeft aan bij de RDW dat hij het voertuig zelf zal demonteren of dat inmiddels gedaan heeft. Vervolgens verzoekt hij de RDW om de tenaamstelling vervallen te verklaren.

Speciaal voor verzekeraars Verzekeraars kunnen bij de RDW een erkenning bedrijfsvoorraad aanvragen. Ze mogen dan, als enige, een gestolen voertuig in bedrijfsvoorraad opnemen. Wordt het voertuig teruggevonden, dan kunnen zij het alsnog verkopen en de geleden schade enigszins beperken. Bovendien wordt de oorspronkelijke eigenaar niet geconfronteerd met voertuigverplichtingen als het voertuig wordt gevonden.

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

31

'WE WILLEN WINNEN EN DAAR DOEN WE ALLES AAN'

OVER GRENZEN Wie? Gerard de Rooy, directeur De Rooy Transport Wat? Rally Le Dakar, in ZuidAmerika, sinds 2002 Hoezo?

Een uit de hand gelopen hobby, maar ook ter promotie van transportbedrijf De Rooy.

32

RDWIJZER - NUMMER 1 - 2015

Prettig gestoord

Torpedo

“In januari doen we voor de twaalfde keer mee aan de Dakar-rally in Zuid-Amerika. We gaan met vijf rallytrucks en zes volgwagens. Die hebben reservemateriaal voor alle trucks, motoren, banden, kabels, koeling, noem maar op. Wat ooit begon als hobby is nogal uit de hand gelopen inmiddels. We hebben een team van zo’n vijftig man, van wie er zes het hele jaar bezig zijn met voorbereidingen. Je moet wel prettig gestoord zijn om mee te doen, want er komt veel bij kijken. Vooral als je wilt winnen – en dat willen we. Van de kwaliteit van het materiaal tot de gezondheid van alle teamleden: alle details zijn belangrijk.”

“Le Dakar is echt bijzonder en bekend over de hele wereld. Onze deelname trekt veel aandacht. We zijn een van de grootste teams en volgen nieuwe ontwikkelingen op de voet. Zo hebben we in 2012 voor het eerst met 4x4 Torpedo Trucks van Iveco gereden. Daarmee wonnen we meteen de eerste prijs. De torpedo is van oorsprong een Amerikaans model, waarbij de cabine een soort neus heeft. Het grote voordeel is dat je ver naar achter zit en comfortabel rijdt, vergelijkbaar met personenauto’s. Op slecht terrein krijg je minder klappen. Voor komend jaar gaan we ons weer verder verbeteren. De grenzen opzoeken verveelt nooit.”